Dobre praktyki - Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej

Dobre
praktyki
Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej
Województwa Śląskiego
Publikacja współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Ośrodki Pomocy Społecznej 1
Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej Województwa Śląskiego
Dobre praktyki
W PROJEKTACH REALIZOWANYCH PRZEZ
INSTYTUCJE POMOCY I INTEGRACJI SPOŁECZNEJ
WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO
W RAMACH PROGRAMU OPERACYJNEGO KAPITAŁ LUDZKI,
WSPÓŁFINANSOWANE Z EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO
Katowice 2010
2
Projekty realizowane w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki
© Copyright by Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej Województwa Śląskiego
Publikacja wydana w ramach Projektu Systemowego pt.: „Kształcenie i doradztwo dla
kadr pomocy i integracji społecznej województwa śląskiego” współfinansowanego
przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
Opracowanie merytoryczne
Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej Województwa Śląskiego
Projekt okładki
Krzysztof Ciupek
Zdjęcia
Archiwa placówek realizujących projekty
ISBN 978-83-926737-0-5
Opracowanie graficzne, skład
Agencja Wydawnicza
tel. 32. 253 05 41, e-mail: [email protected]
3
Wstęp
Samorząd Województwa Śląskiego oddaje w Państwa ręce publikację, na łamach
której realizatorzy projektów – ośrodki pomocy społecznej, powiatowe centra pomocy rodzinie, dzienne i całodobowe placówki opiekuńczo-wychowawcze oraz ośrodki
adopcyjno-opiekuńcze dzielą się swoimi doświadczeniami i dobrymi praktykami
z obszaru aktywnej integracji społecznej.
W publikacji ujęto projekty, głównie systemowe, współfinansowane ze środków
Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał
Ludzki na lata 2007-2013. Dopełnieniem książki są przykłady dobrych praktyk realizowane w obszarze wsparcia dziecka i rodziny.
Program Operacyjny Kapitał Ludzki jest jednym z programów służących realizacji
Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia 2007-2013 i obejmuje całość interwencji Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS) w Polsce. Przyjęcie programu
stanowi potwierdzenie głównych kierunków rozwoju i prowadzenia polityki prozatrudnieniowej rządu oraz umożliwia wykorzystanie środków EFS w Polsce w latach
2007-2013.
Dążąc do efektywnego rozwoju zasobów ludzkich, PO KL koncentruje wsparcie
m.in. na obszarze zatrudnienia i integracji społecznej. Stanowi tym samym dodatkową
szansę dla wsparcia działań z obszaru pomocy społecznej podejmowanych w województwie śląskim.
Zamieszczone w publikacji projekty różni specyfika problemów społecznych
występujących w danej społeczności lokalnej, przyjęte formy oddziaływań na
beneficjenta, typ współpracy (projekty realizowane w partnerstwie) oraz sposób
zarządzania projektem. Łączą je natomiast grupy docelowe oraz stosowane instrumenty aktywnej integracji, takie jak np. kontrakt socjalny czy prace społecznie
użyteczne.
Instytucje-autorzy posiadają bogate doświadczenie w realizacji podobnych
przedsięwzięć. Mają dobre rozeznanie w środowisku lokalnym i w potrzebach
beneficjentów. Jak pokazują zaprezentowane przykłady, gwarancją sukcesu jest
nie tylko dobry pomysł, ale także dobrze przygotowany merytorycznie i organizacyjnie zespół. W wielu artykułach widać zaangażowanie i autentyczną troskę
o każdego beneficjenta. Tak więc dobra praktyka to najczęściej owoc długoletnich doświadczeń pracy z daną grupą docelową, zaczerpniętych z wdrażania
wielu projektów.
Elementem wspomagającym realizację przedsięwzięcia jest budowanie współpracy wokół projektu z partnerami społecznymi (lokalnymi władzami, instytucjami i organizacjami) oraz kreowanie zainteresowania nim wśród społeczności lokalnej. Dzięki
temu projekty przyczyniają się do zmiany jakości życia ich beneficjentów, zwiększają
wrażliwość społeczną oraz koncentrują uwagę samorządów lokalnych na podnoszonych w nich problemach.
4
Mam nadzieję, że niniejsza publikacja, zawierająca przykłady dobrych praktyk,
będzie źródłem praktycznej wiedzy oraz cenną inspiracją dla projektów wdrażanych
w województwie śląskim w bieżącym oraz przyszłym okresie programowania funduszy
strukturalnych w Polsce.
Mariusz Kleszczewski
Członek Zarządu Województwa Śląskiego
301
Spis treści
Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3
I. PROJEKTY REALIZOWANE W RAMACH PROGRAMU OPERACYJNEGO
KAPITAŁ LUDZKI, WSPÓŁFINANSOWANE Z EUROPEJSKIEGO
FUNDUSZU SPOŁECZNEGO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
REGIONALNY OŚRODEK POLITYKI SPOŁECZNEJ . . . . . . . . . . . . . . . . 7
„Kształcenie i doradztwo dla kadr pomocy i integracji społecznej województwa
śląskiego” – dobre praktyki w Projekcie Systemowym Regionalnego Ośrodka
Polityki Społecznej Województwa Śląskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8
OŚRODKI POMOCY SPOŁECZNEJ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
Realizacja Programu Aktywności Lokalnej dla osiedla Wapienica
przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Bielsku-Białej – Aneta Wojtusiak . . 14
Projekt Aktywizacji – SPA w Bytomiu
– Monika Struska-Bancerz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26
Klub Integracji Społecznej i prace społecznie użyteczne realizowane
w Chorzowie – Bożena Antończyk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34
OPS i Twoja aktywność ku integracji. Projekt realizowany
w Czerwionce-Leszczynach – Monika Stępień-Grzegorzyca . . . . . . . . . . . . 45
Zainwestuj w siebie – program aktywnej integracji w mieście Częstochowa
– Łukasz Myga . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59
Instytucja a nowatorskie działania. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej
w Katowicach – Andrzej Górak, Beata Flak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65
Stawiam na siebie – efektywna integracja społeczno-zawodowa wobec wyzwań
rynku pracy w gminie Lubliniec – Elżbieta Sokołowska . . . . . . . . . . . . . . 88
Powrót na rynek pracy długotrwale bezrobotnych w gminie Mykanów
– Beata Marchewka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96
Dobre praktyki realizowane przez Ośrodek Pomocy Społecznej w Psarach
– Agnieszka Sarnik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103
Program Aktywności Lokalnej w rybnickich Boguszowicach
„Moja dzielnica – moje miejsce” – Barbara Kazana . . . . . . . . . . . . . . . 128
Moda na sukces, czyli kroki w samodzielność, Projekt koordynowany
przez MOPS w Sosnowcu – Hanna Kuś, Piotr Orlikowski . . . . . . . . . . . . 139
Siemianowickie Projekty „Bratnia dusza” i „Uwierz w siebie”
– Agnieszka Rylska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145
Aktywizacja społeczna w gminie Wielowieś – Małgorzata Helisz . . . . . . . . . 156
302
Działania Środowiskowego Domu Samopomocy w Zawierciu
„Integracyjna Familiada IN-FA” – Marek Gwizdek . . . . . . . . . . . . . . . . . 162
Przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu Romów na przykładzie działań
pomocowych realizowanych w gminie Zawiercie
– Sebastian Rafalski, Anna Kołodziejczyk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 169
Zawierciańskie Centrum Integracji Społecznej Pomocne Tobie
– Katarzyna Mierzejewska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 179
POWIATOWE CENTRA POMOCY RODZINIE . . . . . . . . . . . . . . . . . Przeciwdziałanie marginalizacji oraz kompleksowe
rozwiązywanie problemów w obszarze pomocy społecznej
w powiecie cieszyńskim – Marzena Krzempek . . . . . . . . . . . . . . . . . . Projekt Systemowy „Na przekór. Na wprost” realizowany
w powiecie lublinieckim – Katarzyna Niestrój . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Inicjatywy i działalność placówek należących do PCPR w Wodzisławiu Śląskim
– Irena Obiegły, Reanta Hernik, Karolina Końka, Wojciech Niemiec,
Celina Uherek-Biernat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 183
184
192
198
II. PROGRAMY REALIZOWANE W OBSZARZE WSPARCIA
DZIECKA I RODZINY . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 207
OŚRODKI POMOCY SPOŁECZNEJ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 209
Spływ kajakowy i wyjazdy zimowe. Inicjatywy OWR w Chorzowie
– Wioletta Urbańska (przy współpracy Łukasza Banducha) . . . . . . . . . . . 210
Wprowadzenie instytucji asystenta rodziny w Częstochowie – Lidia Zeller . . . .
Dobre praktyki realizowane przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej
w Rudzie Śląskiej – Grażyna Dziedzic, Danuta Polczyk . . . . . . . . . . . . . . Rybnicki Projekt „Skorzystaj z szansy” – Barbara Kazana, Marta Kulik . . . . . .
Projekt „Bliżej domu” realizowany w Rybniku – Marta Kulik . . . . . . . . . . . 214
DZIENNE PLACÓWKI OPIEKUŃCZO-WYCHOWAWCZE . . . . . . . . . . . . Jastrzębska grupa wsparcia dla rodziców mających problemy
opiekuńczo-wychowawcze ze swoimi dziećmi – Agata Wituła . . . . . . . . . .
Dobre praktyki realizowane w świetlicy środowiskowej
w Katowicach-Szopienicach – Krzysztof Łącki . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Lędziński Projekt pracy ulicznej „Przyjazne podwórko” – Aneta Kołtun . . . . . Warsztaty ceramiki w Pszowie – integracja przez sztukę. Przeciwdziałanie
patologii społecznej oraz wykluczeniu społecznemu dzieci
z rodzin dotkniętych biedą i bezrobociem – Renata Malinowska . . . . . . . . . Projekt „Dzieci ulicy” realizowany w Tychach – Zuzanna Pelczarska . . . . . . . 231
217
224
227
232
237
243
252
254
303
CAŁODOBOWE PLACÓWKI OPIEKUŃCZO-WYCHOWAWCZE . . . . . . . . . Indywidualna forma opieki nad dzieckiem z FAS na przykładzie Domu Dziecka
„Zakątek” w Katowicach – Piotr Jarocki, Lidia Popczyk, Gabriela Michnik,
Anna Kosmatka, Monika Łada . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Domy dla dzieci w Piekarach Śląskich w oczach podopiecznych
– Ireneusz Dobrowolski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tyskie doświadczenia związane z procesem restrukturyzacji tradycyjnego
domu dziecka w placówkę odpowiadającą standardom określonym
w najnowszych aktach prawnych – Iwona Gądzik, Małgorzata Michalska,
Dorota Leszczyńska-Zalecka, Halina Staniczek . . . . . . . . . . . . . . . . . . 259
260
268
277
OŚRODKI ADOPCYJNO-OPIEKUŃCZE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 287
Dobre praktyki realizowane przez Ośrodek Adopcyjno-Opiekuńczy w Rybniku
– Arkadiusz Andrzejewski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 288
System wsparcia dziecka i rodziny w praktyce Publicznego Ośrodka
Adopcyjno-Opiekuńczego w Sosnowcu - Aneta Ponikowska, Dagmara Baca,
Barbara Luczyk, Agnieszka Adamczyk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 294
Zakończenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 299
Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej Województwa Śląskiego
ul. Modelarska 10, 40-142 Katowice
tel.: (32) 730-68-68, fax: (32) 730-68-69
[email protected], www.rops-katowice.pl
ISBN 978-83-926737-0-5