GUSTAW HERLING-GRUDZIŃSKI (1919-2000

GUSTAW HERLING-GRUDZIŃSKI (1919-2000).
WOKÓŁ ŻYCIA I TWÓRCZOŚCI.
ZESTAWIENIE BIBLIOGRAFICZNE SPORZĄDZONE W OPARCIU O ZBIORY
BIBLIOTEKI PEDAGOGICZNEJ W BUSKU-ZDROJU.
5 lipca 2015 roku mija piętnasta rocznica śmierci Gustawa Herlinga-Grudzińskiego.
Ten prozaik, krytyk literacki i publicysta był silnie związany w młodości z ziemią kielecką
(urodzony w 1919 roku Kielcach, rodzice pisarza posiadali majątek w Skrzelczycach, a potem
po sprzedaży majątku, dom i młyn w Suchedniowie, w Kielcach Gustaw Herling-Grudziński
uczęszczał do Gimnazjum im. M. Reja (obecnego I LO im. S. Żeromskiego w Kielcach).
W czasie wojny był aresztowany i osadzony w łagrze na Dalekiej Północy. Rosję opuścił
z armią generała Władysława Andersa, brał udział w walkach o Monte Casino. Był
współzałożycielem i współredaktorem wydawanej wówczas w Rzymie „Kultury".
Po przeniesieniu pisma osiadł w Londynie, a w 1952 r. przeniósł się do Włoch, gdzie zmarł
w Neapolu w 2000 roku.
Był pisarzem, który za przedmiot swojej twórczości obrał sobie opór stawiany przez
człowieka różnorodnym postaciom nicości (totalitaryzmom, religijnemu zwątpieniu, poczuciu
egzystencjalnego osamotnienia, instrumentalizacji życia) w jego twórczości widoczny jest
silny wpływ doświadczeń łagrowych, które spisał i przetworzył w książce "Inny świat" jednym z pierwszych i najdoskonalszych dzieł poświęconych temu problemowi, jakie
powstały w literaturze światowej.
Wokół pisarza:
1. A. K. : Wycieczka „Śladami Herlinga-Grudzińskiego po ziemi kieleckiej” / A.K. //
„Polonistyka” .- 1992, nr 2, s. 124
2. Bartelski, Lesław : Polscy pisarze współcześni 1939-1991 / Lesław Bartelski Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN , 1995 .- s. 133 : Herling-Grudziński,
Gustaw, nr inw. 35952 czyt.
3. Bielska-Krawczyk, Joanna : Między widzialnym a niewidzialnym. Twórczość
Gustawa Herlinga-Grudzińskiego / Joanna Bielska-Krawczyk - Kraków :
Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych UNIVERSITAS , 2004 .- s.
436,[4], nr inw. S/1205 wyp.
4. Bolecki, Włodzimierz : Ciemny staw. Trzy szkice do portretu Gustawa HerlingaGrudzińskiego / Włodzimierz Bolecki - Warszawa : Oficyna Wydawnicza PLEJADA ,
1991 .- s. 88, nr inw. 35844 wyp.
5. Bolecki, Włodzimierz : Kronikarz i obserwator: widzenia nad Zatoką Neapolitańską //
W : Lektury polonistyczne. Literatura współczesna. T. 2 / pod red. Ryszarda Nycza Kraków : Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych UNIVERSITAS ,
1999 .- s. 420-436, nr inw. S/547 czyt.
6. E.G. : Herling-Grudziński, Gustaw // W : Współcześni polscy pisarze i badacze
literatury: słownik biobibliograficzny. T. 3 : G-J / pod red. Jadwigi Czachowskiej i
Alicji Szałagan - Warszawa : Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne , 1994 .- s. 238242, nr inw. S/264 czyt.
7. Encyklopedia literatury polskiej / pod red. Elżbiety Zarych . - Kraków : Wydawnictwo
Zielona Sowa, 2005 . - s. 239-240 : Herling-Grudziński Gustaw, nr inw. S/2223 czyt.
8. Encyklopedia szkolna WSiP. Literatura. Wiedza o kulturze / pod red. Andrzeja Z.
Makowieckiego . - Warszawa : Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 2006 . - s. 246
: Herling-Grudziński Gustaw, nr inw. 40932 czyt.
9. Epoki literackie. T.10 : Współczesność / pod red. Sławomira Żurawskiego . -
Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN , 2009 . - s. 101-103 : Herling-Grudziński
Gustaw, nr inw. 40596 czyt.
10. Grudzińska-Gross, Irena : Gustaw Herling-Grudziński - In memoriam / Irena
Grudzińska-Gross // „Res Publica Nowa” .- 2000, nr 9, s. 104-106
11. Herling-Grudziński, Gustaw : Egzorcyzmy i zło. Z Gustawem HerlingiemGrudzińskim rozmawia Włodzimierz Bolecki / Gustaw Herling-Grudziński, rozm.
Włodzimierz Bolecki // „Odra” .- 1997, nr 5, s. 33-37
12. Herling-Grudziński, Gustaw : Na Ziemi Kieleckiej-po latach / Gustaw HerlingGrudziński // „Polonistyka” .- 1992, nr 2, s. 102-104
13. Herling-Grudziński, Gustaw : O wielkiej ucieczce Tołstoja. Z Gustawem HerlingiemGrudzińskim rozmawia Włodzimierz Bolecki / Gustaw Herling-Grudziński, rozm.
Włodzimierz Bolecki // „Odra” .- 2000, nr 6, s. 60-67
14. Herling-Grudziński, Gustaw : „…stałem się pisarzem polskim zamieszkałym w
Neapolu” / Gustaw Herling-Grudziński // „Polonistyka” .- 1992, nr 2, s. 67-71
Przemówienie pisarza wygłoszone podczas uroczystości nadania mu doktoratu honoris causa
w Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu w czerwcu 1991 r.
15. Herling-Grudziński, Gustaw : Wieczne pogranicza / Gustaw Herling-Grudziński //
„Nowe książki” .- 1995, nr 12, s. 10
Tekst wstępu do teki „Babyliony 1962-1966” z okazji wystawy prac Jana Lebensteina w
Galerii Alicji i Bożeny Wahl, na przełomie 1994 i 1995 r.
16. Jakowska, Krystyna : Studia o Herlingu-Grudzińskim / Krystyna Jakowska //
„Polonistyka” .- 1992, nr 2, s. 117-118
17. Kaniewska, Bogumiła : Poznański przystanek Herlinga-Grudzińskiego / Bogumiła
Kaniewska // „Polonistyka” .- 1992, nr 2, s. 120-122
18. Kozołub, Ludwik : Zgrzebna codzienność / Ludwik Kozołub // „Polonistyka” .- 1992,
nr 2, s. 104-106
19. Kudelski, Zdzisław : Pielgrzym świętokrzyski. Szkice o Herlingu-Grudzińskim /
Zdzisław Kudelski - Lublin : Wydawnictwo FIS ,[1991] .- s. 157, [18], nr inw. 34609
wyp.
20. Kudelski, Zdzisław : Studia o Herlingu-Grudzińskim. Twórczość – recepcja biografia / Zdzisław Kudelski - Lublin : Towarzystwo Naukowe Katolickiego
Uniwersytetu Lubelskiego, 1998 .- s. 532, [2], nr inw. 37691 wyp.
21. Morawiec, Elżbieta : Gustaw Herling-Grudziński - pod słońcem samotności / Elżbieta
Morawiec // „Arcana” .- 2000, nr 4, s. 119-124
22. Mrówa, Bogumiła : Trzy pomysły: Jan Lebenstein - Gustaw Herling-Grudziński /
Bogumiła Mrówa // „Polonistyka” .- 1992, nr 2, s. 125-126
23. O Gustawie Herlingu-Grudzińskim. T. 3 / red. Jan Pacławski.- Kielce: Wyższa Szkoła
Pedagogiczna im. Jana Kochanowskiego w Kielcach, Instytut Filologii Polskiej,
Kieleckie Towarzystwo Naukowe, 1999.- s. 286, nr inw. 40193 wyp.
24. Pacławski, Jan : Gustaw Herling-Grudziński w Kielcach / Jan Pacławski //
„Polonistyka” .- 1992, nr 2, s. 122-124
25. Rembowska, Magdalena : Związki międzytekstowe w opowiadaniach Gustawa
Herlinga-Grudzińskiego (Rekonesans) / Magdalena Rembowska // „Ruch Literacki” .2000, z. 6, s. 661-680
26. T.C.-S. : Herling-Grudziński, Gustaw // W : Wielki leksykon pisarzy polskich. T. 4 :
Ger-Hof / pod red. Jana Pieszczachowicza - Kraków : FOGRA Oficyna Wydawnicza ,
2007 .- s. 335-340, nr inw. 39464 czyt.
27. Wantuch , Wiesława : Szukając nauczyciela i ucznia / Wiesława Wantuch //
„Polonistyka” .- 1992, nr 2, s. 115-117
28. Zieliński, Jan : Leksykon polskiej literatury emigracyjnej / Jan Zieliński - Lublin :
Wydawnictwo FIS, Wydawnictwo UNIPRESS , 1989 .- s. 58-59 : Herling-Grudziński,
Gustaw, nr inw. 34102 czyt.
Wokół utworów:
29. Bernacki, Marek : Człowiek w sytuacjach skrajnych / Marek Bernacki. - Warszawa :
Wydawnictwo Adamantan, 2002 .- s. 95-130 : Gustawa Herling- Grudziński „Inny
świat”, „Zapiski sowieckie”, nr inw. S/867 czyt.
30. Bielska-Krawczyk, Joanna : Intelektualista w tyglu XX wieku / Joanna BielskaKrawczyk // „Nowe Książki” .- 1998, nr 7, s. 19
Recenzja „Pod światło” Gustawa Herlinga-Grudzińskiego.
31. Błoński, Jan : Borowski i Herling. Paralela. // W: Lektury polonistyczne. Literatura
współczesna. T.1 / pod red. Ryszarda Nycza i Jerzego Jarzębskiego - Kraków :
Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych UNIVERSITAS , 1997 .- s. 514, nr inw. S/546 czyt.
32. Bolecki, Włodzimierz : „Dziennik pisany nocą” Gustawa Herlinga-Grudzińskiego //
W : Lektury polonistyczne. Literatura współczesna. T. 2 / pod red. Ryszarda Nycza Kraków : Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych UNIVERSITAS ,
1999 .- s. 412-419, nr inw. S/547 czyt.
33. Bolecki, Włodzimierz : „Inny świat” Gustawa Herlinga-Grudzińskiego / Włodzimierz
Bolecki - Warszawa : Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne , 1994 .- s. 199, [1], nr
inw. 35209 wyp.
34. Budrewicz, Zofia : Opisywanie i refleksja - „Wieża” Gustawa Herlinga-Grudzińskiego
w szkole zawodowej / Zofia Budrewicz // „Polonistyka” .- 1992, nr 2, s. 89-95
35. Burkot, Stanisław : Literatura polska po 1939 roku / Stanisław Burkot. - Warszawa :
Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006 .- s. 104-108 : „Inny świat” Gustawa HerlingaGrudzińskiego, nr inw. S/1366 czyt.
36. Buryła, Sławomir : Herlinga-Grudzińskiego spór z Borowskim wokół koncepcji
rzeczywistości koncentracyjnej / Sławomir Buryła // „Ruch Literacki” .- 1998, nr 1, s.
65-81
37. Firut, Maria : Cierpienie w „Dziadach” i „Innym świecie” / Maria Firut //
„Polonistyka” .- 1998, nr 7, s. 459-462
38. Gładyś, Justyna : „Dziennik pisany nocą” jako dziennik pisarza / Justyna Gładyś //
„Ruch Literacki” .- 1999, nr 6, s. 663-678
39. Gołębiewska, Maria : Gustawa Herlinga Grudzińskiego spotkania z prywatną
ojczyzną / Maria Gołębiewska // „Polonistyka” .- 1998, nr 5, s. 269-271
40. Gosk, Hanna : Próba dotarcia do Prawdy / Hanna Gosk // „Nowe Książki” .- 1997, nr
8, s. 19
Recenzja „Rozmów w Dragonei” Gustawa Herlinga-Grudzińskiego i WłodzimierzaBoleckiego
oraz „Widoku z wieży: rozmów z Gustawem Herlingiem-Grudzińskim” Elżbiety Sawickiej.
41. Inglot, Mieczysław : Wstrząsająca wizja łagru w „Innym świecie” Gustawa Herlinga-
Grudzińskiego / Anna Marzec // „Język Polski w Szkole Średniej” .- 1990/91, z. 2, s.
52-61
42. Iwasiów, Inga : Zbrodniarz i kobiety / Inga Iwasiów // „Nowe Książki” .- 2007, nr 3, s.
57
Recenzja „Wędrowca cmentarnego” Gustawa Herlinga-Grudzińskiego.
43. Kowalczyk, Andrzej Stanisław : „Dni naszej śmierci...”. O „Innym świecie” Gustawa
Herlinga-Grudzińskiego / Andrzej Stanisław Kowalczyk // „Polonistyka” .- 1991, nr 2,
s. 78-85
44. Kowalczyk, Małgorzata Jadwiga : Archetyp ludzkiego losu w opowiadaniu „Wieża”
Gustawa Herlinga-Grudzińskiego / Małgorzata Jadwiga Kowalczyk // „Język Polski
w Szkole Średniej” .- 1991/92, z. 1, s. 53-58
45. Kowalczyk, Małgorzata Jadwiga : „Dziennik pisany nocą” Gustawa HerlingaGrudzińskiego w klasach maturalnych -próba interpretacji / Małgorzata Jadwiga
Kowalczyk // „Język Polski w Szkole Średniej” .- 1990/91, z. 3, s. 28-36
46. Lipiec, Zofia : Gustaw Herlin-Grudziński „Inny świat” oraz opowiadania „Wieża,
„Most”, „Drugie przyjście” / Zofia Lipiec - Kielce : Oficyna Wydawnicza STON I ,
1994 .- s. 39, [2], nr inw. 35408 wyp.
47. Marzec, Anna : Gustaw Herling-Grudziński - naoczny świadek i refleksyjny badacz
łagrów w „Innym świecie” // W: Wśród starych i nowych lektur szkolnych / pod red.
Piotra Żbikowskiego - Rzeszów : Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej w
Rzeszowie , 1994 .- s. 339-359, nr inw. 35319 czyt.
48. Marzec, Anna : Wstrząsająca wizja łagru w „Innym świecie” Gustawa HerlingaGrudzińskiego / Anna Marzec // „Język Polski w Szkole Średniej” .- 1990/91, z. 2, s.
52-61
49. Morawiec, Elżbieta : Kronika Księcia Niezłomnego / Elżbieta Morawiec // „Nowe
Książki” .- 1997, nr 8, s. 18
Recenzja „Rozmów w Dragonei” Gustawa Herlinga-Grudzińskiego i Włodzimierza
Boleckiego.
50. Morawiec, Arkadiusz : Odtwarzanie w sobie świata pisarza / Arkadiusz Morawiec //
„Nowe Książki” .- 2003, z. 9, s. 46-47
Recenzja książki „Pisarz i los. O twórczości Gustawa Herlinga-Grudzińskiego” Ewy
Bieńkowskiej.
51. Morawiec, Arkadiusz : Przypowiastka o sensie ludzkiego cierpienia : interpretacja
opowiadania „Gasnący Antychryst” Gustawa Herlinga-Grudzińskiego / Arkadiusz
Morawiec // „Ruch Literacki” .- 1999, z. 5, s. 581-588
52. Orłowski, Jan : Gustawa Herlinga-Grudzińskiego „Droga do Rosji” i dialog z „Inną
Rosją” / Jan Orłowski // „Polonistyka” .- 1992, nr 2, s. 77-83
53. Romanowicz, Tomasz : Odpowiedzialność intelektualisty / Tomasz Romanowicz //
„Nowe Książki” .- 2001, nr 9, s. 19
Recenzja „Esejów” Gustawa Herlinga-Grudzińskiego.
54. Stabro, Stanisław : Gustaw Herling-Grudziński - „Inny świat”. Fenomenologia
cierpienia // W: Lektury polonistyczne. Literatura współczesna. T.1 / pod red.
Ryszarda Nycza i Jerzego Jarzębskiego - Kraków : Towarzystwo Autorów i
Wydawców Prac Naukowych UNIVERSITAS , 1997 .- s.15-32, nr inw. S/546 czyt.
55. Sterna-Wachowiak, Sergiusz : Sekrety i szepty naszego „innego” świata / Sergiusz
Sterna-Wachowiak // „Nowe Książki” .- 1997, nr 8, s. 21
Recenzja książek Gustawa Herlinga-Grudzińskiego: „Don Ildebrando: opowiadania”,
„Gorący oddech pustyni”.
56. Szewc, Piotr : W oczach krytyki / Piotr Szewc // „Nowe Książki” .- 1997, nr 8, s. 20
Recenzja książki „Herling-Grudziński i krytycy: antologia tekstów” pod red. Zdzisława
Kudelskiego.
57. Szpara, Ireneusz : „Inny Świat” Herlinga-Grudzińskiego // W : Słownik literatury
polskiej XX wieku / pod red. Marka Pytasza - Katowice : Videograf II, 2001 .- s. 415417, nr inw. S/233 czyt.
58. Tomaszewski, Feliks : Gustaw Herling-Grudziński - „Wieża” // W: Wśród starych i
nowych lektur szkolnych / pod red. Piotra Żbikowskiego - Rzeszów : Wydawnictwo
Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Rzeszowie , 1994 .- s. 375-399, nr inw. 35319 czyt.
59. Tomaszewski, Feliks : Między wiarą a rozumem : „Drugie przyjście” Gustawa
Herlinga-Grudzińskiego / Feliks Tomaszewski // „Twórczość” .- 1997, nr 12, s. 52-74
60. Uścinowicz, Barbara : „Inny świat” Gustawa Herlinga-Grudzińskiego jako dzieło
literackie / Barbara Uścinowicz // „Język Polski w Szkole Średniej” .- 1991/1992, z.
2, s. 44-52
61. Wichary, Gertruda : Między cudem i wulkanem. Prolegomena do lekcji czytania
„Dwu opowiadań” Gustawa Herlinga-Grudzińskiego / Gertruda Wichary //
„Polonistyka” .- 1992, nr 2, s. 95-101
62. Wierzyński, Kazimierz : Pochwała „Drugiego przyjścia” // W: Szkice i portrety
literackie. - Warszawa : Biblioteka „Więzi” , 1990 .- s. 158-162, nr inw. 33900 wyp.
63. Węglewska, Paulina : Człowiek wobec próby wiary. Gustaw Herling-Grudziński
„Ofiarowanie” / Paulina Węglewska // „Polonistyka” .- 2009, nr 5, s. 47-51
64. Wyka, Marta : Lekcja nowej epoki / Marta Wyka // „Nowe Książki” .- 1999, nr 9, s.
19
Recenzja „Podróży do Burmy” Gustawa Herlinga-Grudzińskiego.
65. Wysłouch, Seweryna : Twarze Herlinga / Seweryna Wysłouch // „Polonistyka” .-
1992, nr 2, s. 72-76
66. Zielińska, Barbara : „Dziennik pisany nocą” jako portret epoki / Barbara Zielińska //
„Odra” .- 1991, nr 4, s. 58-62
67. Zioło, Elżbieta : Nie bójmy się eksperymentu „Wieża” Gustawa HerlingaGrudzińskiego w VIII klasie / Elżbieta Zioło // „Polonistyka” .- 1992, nr 2, s. 84-88
68. Żbikowski, Piotr : „Cud” Gustawa Herlinga-Grudzińskiego-średniowiecznej kroniki
ciąg dalszy czy autorska wizja świata? // W: Wśród starych i nowych lektur szkolnych
/ pod red. Piotra Żbikowskiego - Rzeszów : Wydawnictwo Wyższej Szkoły
Pedagogicznej w Rzeszowie , 1994 .- s. 361-373, nr inw. 35319 czyt.
Zestawienie przygotowała:
Agnieszka Jasińska
nauczyciel-bibliotekarz
PBW Kielce, Filia w Busku-Zdroju
(lipiec 2015)