lipiec 2009

Transkrypt

lipiec 2009
ISSN 1689-6858
wcm.opole.pl - lipiec 2009
Oddział Kardiologii
Do roku 1996 opieką kardiologiczną na terenie województwa opolskiego
zajmował się Oddział Chorób Wewnętrznych „A” Wojewódzkiego Szpitala
Zespolonego w Opolu, którym kierował dr Romuald Kosobudzki. Zalążkiem
powstającego Oddziału i jego pierwszą działającą agendą była Wojewódzka
Przychodnia Kardiologiczna, która swoją działalność rozpoczęła we wrześniu
1994 roku. Przychodnia wyposażona została w nowoczesną aparaturę pozwalającą na pełną nieinwazyjną diagnostykę kardiologiczną (echo serca, testy wysiłkowe, badania holterowskie). Kierownikiem Przychodni został dr n. med.
Władysław Pluta, adiunkt I Kliniki Kardiologii Śląskiej Akademii Medycznej.
Rozpoczyna on równocześnie organizowanie od podstaw przyszłego oddziału
kardiologii.
Oddział Kardiologii WCM rozpoczął działalność 8 marca 1996 roku. Był
pierwszym i przez wiele lat jedynym w województwie opolskim oddziałem
kardiologicznym wyposażonym w nowoczesną aparaturę medyczną pozwalającą na prowadzenie pełnej zarówno inwazyjnej jak i nieinwazyjnej diagnostyki
chorób układu krążenia.
Jako jedyny wówczas w Polsce, Oddział Kardiologii WCM, nie będący oddziałem klinicznym, rozpoczął wykonywanie diagnostyki inwazyjnej układu
krążenia. Pierwsze cewnikowanie serca w województwie opolskim oraz koronarografię wykonano w dniu 13 marca 1996 roku, a pierwszą angioplastykę
wieńcową w dniu 29.07.1996 roku. Od roku 1996 rozpoczęto, również po raz
pierwszy w województwie, wykonywanie zabiegów implantacji rozruszników
serca i inwazyjnych badań elektrofizjologicznych. Od początku swojej działalności Oddział pełnił ostre dyżury kardiologiczne dla całego województwa
opolskiego.
Zespół lekarski, za wyjątkiem asystentów P. Feusette, D. Zawiła-Pluty
i A. Westera (asystenci z klinik wrocławskiej i zabrzańskich) rekrutował się
z młodych miejscowych lekarzy dla większości których powstający oddział był
pierwszym miejscem pracy. Większość z nich swoje umiejętności zawodowe
i kolejne stopnie specjalizacji zdobyła pracując w Oddziale Kardiologii WCM.
Do dnia dzisiejszego specjalizację I i IIº z zakresu chorób wewnętrznych uzyskało 30 lekarzy, a specjalizację
z kardiologii 20 lekarzy. Trzech
asystentów Oddziału uzyskało
tytuły naukowe doktorów nauk
medycznych.
Głównym kierunkiem działalności Oddziału stało się leczenie inwazyjne zawału. Wynikało
to z faktu, że ordynator Oddziału był w Klinice Zabrzańskiej
jednym z liderów wprowadzenia tej metody leczenia zawału
w Polsce. Również kierownik
pracowni hemodynamiki A. We
wcm.opole.pl - lipiec 2009
ster pracował w zespole wykonującym zabiegi angioplastyki w zawale w ośrodku zabrzańskim.
Pierwszą angioplastykę w zawale serca wykonano w dniu 30.07.1996 roku.
Od 1-go lutego 1999 roku w Oddziale Kardiologii zostaje wprowadzony 24
godzinny dyżur hemodynamiczny, co spowodowało większą dostępność tego
sposobu leczenia dla chorych z terenu całego województwa.
Oddział Kardiologii w Opolu jako drugi w Polsce, po ośrodku zabrzańskim, zastosował ten sposób leczenia jako obowiązujący u wszystkich chorych ze świeżym zawałem serca. Do czasu uruchomienia Ośrodka Kardiologii
Inwazyjnej w Kędzierzynie-Koźlu w 2007 roku, Oddział Kardiologii WCM
w Opolu był jedynym ośrodkiem w województwie zabezpieczającym chorych
w zakresie inwazyjnej diagnostyki i inwazyjnego leczenia.
Od początku swojej działalności Oddział aktywnie uczestniczy w wieloośrodkowych międzynarodowych badaniach klinicznych. Pozwala to na stosowanie u leczonych pacjentów najnowocześniejszych metod terapii, a zespół
lekarski i pielęgniarski zdobywa nowe doświadczenia w związku z możliwością
stosowania procedur możliwych jedynie w przodujących placówkach kardiologicznych na świecie. Nie było w ostatnich 12 latach przełomowego badania
klinicznego w kardiologii, w którym Oddział Kardiologii Wojewódzkiego Centrum Medycznego nie brałby udziału.
Lekarze Oddziału aktywnie uczestniczą w zjazdach i konferencjach naukowych oraz szkoleniach krajowych i zagranicznych, podnosząc wiedzę i umiejętności. Uzyskanymi wiadomościami i doświadczeniem dzielą się z innymi
lekarzami z województwa opolskiego organizując wiele szkoleń, konferencji
naukowych i kursów. Od 2002 roku Oddział Kardiologii jest siedzibą Opolskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego.
Aktualnie Oddział dysponuje 67 łóżkami w tym 9 łóżkami intensywnej
opieki kardiologicznej oraz 12 łóżkami z monitorowaniem telemetrycznym.
W strukturze Oddziału działają pracownie diagnostyczne posiadające akredytację Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego: Pracownia Hemodynamiki
- dysponująca dwoma stacjonarnymi angiografami do cewnikowania serca,
Pracownia Elektrofizjologii, Pracownia Echokardiografii, Pracownia Elektrokardiologii Nieinwazyjnej oraz Wojewódzka Przychodnia Kardiologiczna. Oddział ściśle współpracuje z Oddziałem Kardiochirurgii zlokalizowanym w tym
samym budynku szpitala. Pozwala to zabezpieczyć pacjentowi pełny profil specjalistycznej opieki kardiologicznej i kardiochirurgicznej, a także kompleksową
opiekę ambulatoryjną. Tylko w roku 2008 hospitalizowano blisko 5 tys. chorych, w przeważającej większości przyjmowanych w trybie ostro dyżurowym.
Wojewódzka Przychodnia Kardiologii przyjęła ponad 10 tys. chorych.
Kardiologia w liczbach
W latach 1996 - 2008, w Oddziale Kardiologii PS ZOZ WCM w Opolu
hospitalizowano 41 562 chorych, Wojewódzka Przychodnia Kardiologiczna przyjęła 140 500 chorych. W latach 1996 - 2008 wykonano następującą
liczbę badań i zabiegów:
wcm.opole.pl - lipiec 2009
Koronarografie
Angioplastyki wieńcowe
Angioplastyki wieńcowe w zawale serca
Implantacje stymulatorów serca
Implantacje kardiowerterów-defibrylatorów
Ablacje
USG serca
Przezprzełykowe USG serca
USG próby dobutaminowe
EKG stymulacje przezprzełykowe
Testy pochyleniowe
EKG testy wysilkowe
24-godzinne EKG badania holterowskie
26 051
13 022
8 809
6 000
500
300
42 620
2 120
930
2 048
304
7 054
9 304
Oddział posiada najwyższy stopień akredytacji III A przyznany przez
Krajowy Nadzór Kardiologiczny, co umożliwia pełno profilowe prowadzenie specjalizacji z zakresu kardiologii. Aktualnie w zakresie kardiologii,
w Oddziale specjalizuje się 12 lekarzy. Wielu wyszkolonych w Oddziale lekarzy pełni funkcje kierownicze w różnych ośrodkach kardiologii na terenie kraju
oraz województwa.
Skład osobowy Oddziału: Ordynator Oddziału: dr n. med. Władysław Plutakardiolog, konsultant wojewódzki ds. kardiologii, z-ca ordynatora: dr n. med.
Piotr Feusette - kardiolog,
kierownicy Pracowni: lek. med. Maria Piskozub - kardiolog, lek. med. Joanna Płonka - kardiolog, dr n. med. Andrzej Wester - kardiolog, lek. med. Grzegorz Hordyński - kardiolog.
Starsi asystenci lek. med. Dorota Kurowska - kardiolog, lek. med. Wojciech
Hulok - internista, lek. med. Krzysztof Krawczyk - kardiolog, dr n. med. Jerzy
Sacha - kardiolog. Asystenci w trakcie specjalizacji z kardiologii specjaliści
chorób wewnętrznych: lek. med.: Agata Otwinowska, Marek Kania, Przemysław
Lipski, Agata Tkocz, Joanna Markowska, Grzegorz Mainka, Jarosław Bugajski. Młodsi asystenci
w trakcie specjalizacji
z kardiologii i chorób
wewnętrznych: lek.
med. Tomasz Pawlik, Damian Kozioł,
Jakub Ustrzycki, Tomasz Brzostowicz,
Szymon Barabach,
Honorata Knysz, Justyna Gładysz, Joanna Piech.
Sprawną
pracę
Oddziału zapewnia
wyspecjalizowany
zespół pielęgniarek, Zaspół lekarski
wcm.opole.pl - lipiec 2009
biorący aktywny udział
w procesie diagnostyczno-terapeutycznym. Nowoczesna
kardiologia
wymaga od pielęgniarek
rozległej wiedzy z zakresu patofizjologii najczęstszych chorób układu krążenia, czynników ryzyka
sercowo-naczyniowego,
elementów farmakologii,
znajomości zasad stosoPielęgniarki i sekretarki medyczne
wanych w zaawansowanej resuscytacji krążeniowo-oddechowej oraz biegłej znajomości wykonywanych procedur i używanego sprzętu, opanowania, koncentracji oraz szybkości
w podejmowaniu decyzji w stanach zagrożenia życia.
Praca pielęgniarki w Oddziale Kardiologii charakteryzuje się znaczną różnorodnością. Oprócz czysto pielęgnacyjnych czynności, praca na Odcinku Intensywnej Opieki Kardiologicznej to opieka nad chorymi w stanie zagrożenia
życia. Wymaga to znacznego przygotowania merytorycznego i dużego doświadczenia. Inna jest praca pielęgniarki na odcinku ogólnym. Tutaj dominuje opieka
nad chorymi przyjętymi do planowej diagnostyki i leczenia chorób układu krążenia. Praca pielęgniarki w pracowni elekrofizjologii to w rzeczywistości praca
pielęgniarki zabiegowej. Na oddziale pracują także pielęgniarki wyspecjalizowane w diagnostyce nieinwazyjnej. Wykonują one badania ekg, badania holterowskie i uczestniczą w specjalistycznej diagno- Zofia Pękalska
styce kardiologicznej (ukg przezprzełykowe, próba
dobutaminowa, stymulacja przezprzełykowa) asystując lekarzowi. Na oddziale zatrudnionych jest
38 pielęgniarek, 1 pielęgniarz i 3 ratowniczki
medyczne. Zespołem pielęgniarskim kieruje pielęgniarka oddziałowa mgr Zofia Pękalska, w zawodzie pielęgniarskim od 1989 roku, a w oddziale
kardiologicznym od początku jego istnienia. Jest
absolwentką Liceum Medycznego w Opolu oraz
Wydziału
piel. B. Flis, K. Tietz, M. Jędrzejczyk-Wester
Pielęgniarskiego
Akademii
Medycznej
we Wrocławiu.
Odcinek Intensywnej Opieki Kardiologicznej prowadzony jest przez
pielęgniarkę koordynującą mgr Mariolę Jędrzejczyk – Wester natomiast
odcinek kardiologii ogólnej przez pielęgniarkę koordynująca mgr Annę Kuwcm.opole.pl - lipiec 2009
Od lewej: pacjent J. Gut oraz mgr G. Biliński, piel. koordynująca
A. Kubiak oraz stażystka podczas badania
biak. Za czystość na oddziale
odpowiadają cztery porządkowe, posiłki wydają cztery
kuchenkowe.
Za rehabilitację na Oddziale Kardiologii odpowiada
mgr Grzegorz Biliński. Mgr
Biliński wraz ze studentami
Wydziałów Fizjoterapii Politechniki Opolskiej i PWSM
w Opolu prowadzi codzienną
rehabilitację kardiologiczną
przede wszystkim u chorych
po zawale serca. Nie jest to
tylko klasyczna rehabilitacja
ruchowa - kinezyterapia, ale także rehabilitacja nastawiona na modyfikację czynników
ryzyka chorób układu krążenia. Sprawy organizacyjne i dokumentacje medyczną prowadzą sekretarki medyczne: Danuta Kondratowicz i Bożena Głowacka.
Władysław Pluta - ordynator Oddziału
ur. 5.03.1949 w Jaworznie. Wydział Lekarski
Akademii Medycznej w Krakowie ukończył
w 1972 roku. Od 3-ciego roku studiów działał aktywnie w studenckim kole naukowym
w Zakładzie Fizjologii Doświadczalnej Instytutu Fizjologii Akademii Medycznej
w Krakowie pod kierunkiem doc. dr hab.
W. Wcisły. Po rocznym stażu podyplomowym
odbytym w Szpitalu Miejskim w Jaworznie
podjął pracę w Zakładach Farmaceutycznych
Polfa w Krakowie, prowadząc badania nad działaniem nowych leków wieńcowych. W latach 1973-75, jako wolontariusz pracuje również w Zakładzie Fizjologii Doświadczalnej oraz w Klinice Kardiologii Ogólnej Akademii Medycznej
w Krakowie. Od 1976 roku był pracownikiem Śląskiej Akademii Medycznej
w Katowicach, początkowo jako asystent a następnie st. asystent II Kliniki Kardiologii Śląskiej Akademii Medycznej w Zabrzu. Wraz z doktorami L. Polońskim
oraz M. Tenderą, jako pierwsi na Śląsku, rozpoczyna wykonywanie zabiegów
- cewnikowanie serca. W roku 1977, uzyskuje Iº specjalizacji z zakresu chorób
wewnętrznych. W roku 1980 na podstawie rozprawy pt. „Echokardiograficzna
ocena stopnia zwężenia lewego ujścia żylnego” uzyskuje stopień doktora nauk
medycznych. W roku akademickim 1981/82 odbywa staż naukowy w zakresie
kardiologii eksperymentalnej i klinicznej na Uniwersytecie Michigan w Ann
Arbor (USA). W roku 1982 uzyskuje II º specjalizacji z zakresu chorób we
wcm.opole.pl - lipiec 2009
wnętrznych. Od 1984 roku, jako adiunkt rozpoczyna prace w I Katedrze i Klinice Kardiologii Śląskiej Akademii Medycznej w Zabrzu. Bierze aktywny udział
w organizacji powstającego Wojewódzkiego Ośrodka Kardiologii w Zabrzu,
organizuje pracownie hemodynamiki pełniąc funkcje jej kierownika. W roku
1987 uzyskuje specjalizację z kardiologii. W 1994 roku, przenosi się do Opola
organizując od podstaw, najpierw Przychodnię Kardiologiczną w powstającym
Wojewódzkim Centrum Medycznym, a następnie Oddział Kardiologii, pełniąc
obowiązki Ordynatora Oddziału. W roku 1999 wprowadza całodobowy dyżur
hemodynamiczny, a w 2002 roku strategie leczenia zawału serca w województwie opolskim. Jest głównym inicjatorem utworzenia Oddziału Kardiochirurgii
w WCM. Od 1997 roku pełni funkcję Wojewódzkiego Konsultanta ds. kardiologii województwa opolskiego. W 1998 roku zakłada Oddział Opolski Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego zostając pierwszym jego Przewodniczącym.
W 2004 roku uzyskuje odznakę honorową „Za zasługi dla województwa opolskiego”, w 2007 roku odznaczony Złotym Laurem Umiejętności i Kompetencji
w kategorii pro publico bono. Posiada srebrny krzyż zasługi.
Jest autorem i współautorem licznych prac naukowych publikowanych
w zagranicznych i krajowych czasopismach naukowych, współautorem podręcznika. W 1994 roku Polskie Towarzystwo Kardiologiczne przyznało mu drugą nagrodę Naukową za prace: „Ostry zawał serca ze wstrząsem, tromboliza
dowieńcowa” oraz „Wstrząs kardiogenny, koronaroplastyka przy niepowodzeniu trombolizy dowieńcowej”.
Żonaty; żona Danuta - również kardiolog, syn - student stomatologii Śląskiej
Akademii Medycznej, młodszy syn - licealista. Zamiłowania - narciarstwo, pływanie, turystyka.
Wykształcił: wielu kardiologów !
Pracownia Hemodynamiki
Wraz z Oddziałem Kardiologii w marcu 1996 roku, otwarta została Pracownia Hemodynamiki. W początkowym okresie zlokalizowana w sąsiedztwie
Zakładu Radiologii, obsługiwana przez techników i pielęgniarki zatrudnione na
radiologii. Pierwsze badania diagnostyczne, koronarografii wykonywane były
przez dr n. med. Władysława Plutę oraz dr n. med. Piotra Feusette. W lipcu
zatrudniony został lek. med. Andrzej Wester, wcześniej asystent Kliniki Kardiologii Wojewódzkiego Ośrodka Kardiologii w Zabrzu, któremu powierzono
kierowanie pracownią.
W dniu 29.07.1996 r. wykonano pierwszy zabieg przezskórnej angioplastyki wieńcowej, a 30.07.1996 r. pierwszy zabieg angioplastyki w zawale serca.
Wydarzenia te stanowiły precedens, ponieważ były to pierwsze w Polsce zabiegi wykonywane w ośrodku nieklinicznym, bez dodatkowego zabezpieczenia kardiochirurgicznego. W tamtym czasie, wśród ekspertów w dziedzinie
kardiologii trwała ożywiona dyskusja nad zasadnością takiego postępowania.
Dyskusja zakończyła się po przedstawieniu przez nasz ośrodek w roku 1998
na II Międzynarodowym Kongresie Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego
w Katowicach pracy zatytułowanej ,,Angioplastyka wieńcowa bez kardiochirurgii
w erze stentu” w której przedstawione zostały wyniki leczenia. Od tej pory wiewcm.opole.pl - lipiec 2009
le ośrodków w Polsce podążyło naszym śladem. Od 1 lutego 1999 roku, Pracownia Hemodynamiki jako druga w Polsce, po ośrodku Zabrzańskim, wprowadziła 24-godzinny dyżur dla ostrych stanów kardiologicznych. Stały wzrost
liczby wykonywanych zabiegów spowodował konieczność zakupienia drugiego
angiokardiografu. W kwietniu 2002 roku pracownię przeniesiono do innej części budynku szpitalnego, gdzie uruchomione zostały dwie sale zabiegowe. Na
wyposażeniu znajdują się również dodatkowe urządzenia diagnostyczne takie
jak: aparat do ultrasonografii wewnątrznaczyniowej (IVUS) i aparat do oznaczania rezerwy przepływu w tętnicach wieńcowych (FFR) - dla najtrudniejszych przypadków. Pracowdr n. med. A. Wester i piel. I. Wójcik podczas zabiegu
angioplastyki wieńcowej
nia nie ogranicza się jedynie
do zabiegów na tętnicach
wieńcowych. Wykonywane
są również inne procedury,
takie jak: biopsja mięśnia sercowego, przezskórna walwulopastyka, stentowanie tętnic
szyjnych, angioplastyka tętnic nerkowych, alkoholowa
ablacja przegrody miedzykomorowej w kardiomiopatii przerostowej, zamknięcie
ubytku w przegrodzie miedzyprzedsionkowej. Łącznie
od czasu uruchomienia Pracowni wykonano ponad 40 tys. zabiegów. Wyposażenie Pracowni oraz zakres, rodzaj i liczba wykonywanych procedur docenione zostały przez nadzór
krajowy. Od 2 lat posiadamy
najwyższy stopień referencyjności IIIC (pracownia referencyjna). Przez cały okres
funkcjonowania, prowadzona była intensywna dydaktyka. Od podstaw wyszkolonych zostało ośmiu w pełni
samodzielnych kardiologów
inwazyjnych. Połowa z nich
pracuje w WCM, a inni objęli kierownicze stanowiska
w innych ośrodkach. Aktualnie
w pracowni zatrudnionych
jest - 6 lekarzy: dr n. med.
Andrzej Wester - kierownik Pracowni, dr n. med. Piotr Feusette, dr n. med.
Jerzy Sacha, lek. med. Krzysztof Krawczyk, lek. med Grzegorz Hordyński, lek.
med. Przemysław Lipski.
Ale personel to nie tylko lekarze. Nie byłoby tak dobrze funkcjonującej
Pracowni gdyby nie wspaniały zespół pielęgniarek i techników, pracujący od
wcm.opole.pl - lipiec 2009
początku w praktycznie niezmienionym składzie, pod nadzorem pielęgniarki
koordynującej Małgorzaty Demkowicz. To dzięki nim w pracowni panuje niepowtarzalna atmosfera, i każdy z pracowników z przyjemnością, uśmiechnięty
przychodzi do pracy. W skład zespołu wchodzą pielęgniarki: Izabela Wójcik,
Elżbieta Zielińska, Krystyna Grajcar, Anna Klimontowska, Małgorzata Lisowska, Ewa Podżus, Marta Mroczek oraz technicy RTG: Joanna Zioła, Dorota
Przedwojewska, Małgorzata Buchta i Anna Maksym. O czystość i porządek
w pracowni dba niezastąpiona Pani Krystyna Pola.
A B C kardiologii inwazyjnej
Tętnice wieńcowe – dwie tętnice odchodzące od początkowego odcinka
aorty, doprowadzające krew do mięśnia sercowego. Tworzą jak gdyby wieniec
otaczający serce i dlatego nazywają się wieńcowe.
Choroba wieńcowa – miażdżyca tętnic wieńcowych. Na skutek odkładania się cholesterolu w ścianie tętnic dochodzi do tworzenia się tzw. blaszek
miażdżycowych, które są przyczyną odcinkowych zwężeń upośledzających
przepływ. Do mięśnia sercowego dopływa zbyt mała ilość krwi. Przy wysiłku
fizycznym lub w sytuacjach stresowych pojawia się ból w klatce piersiowej.
Zawał serca – pęknięcie, najczęściej przyściennej blaszki miażdżycowej
i wytworzenie się wewnątrz naczynia zakrzepu, który zamyka światło tętnicy
wieńcowej. Niedokrwiony obszar mięśnia sercowego ulega martwicy. Tworzy
się blizna pozawałowa. Uszkodzony odcinek serca nie kurczy się. Na skutek
gorszej kurczliwości mięśnia sercowego spada wydolność serca jako pompy.
Mogą powstać śmiertelne powikłania zawału takie jak: pęknięcie ściany lewej
komory, niedomykalność zastawki, groźne arytmie.
Koronarografia – badanie diagnostyczne tętnic wieńcowych. Wprowadzenie
poprzez nakłucie tętnicy udowej w pachwinie, lub tętnicy promieniowej w okolicy nadgarstka cewnika średnicy ok. 2 mm do ujścia tętnic wieńcowych, pod
kontrolą RTG i podanie środka kontrastowego. Na ekranie monitora otrzymujemy obraz tętnic, na postawie którego oceniamy stopień zaawansowania zmian
miażdżycowych.
Angioplastyka wieńcowa balonowa – poprzez cewnik założony do ujścia
tętnicy wieńcowej podobnie jak przy koronarografii, wprowadzamy do dystalnego odcinka tętnicy wieńcowej, poza miejsce zwężenia cienki prowadnik. Po
prowadniku przesuwamy cewnik zakończony balonikiem o określonej średnicy
w miejsce zwężenia tętnicy, a następnie wypełniamy balonik środkiem kontrastowym pod ciśnieniem od kilku do kilkunastu atmosfer. Balonik zgniata
zmianę miażdżycową poszerzając światło tętnicy. W ten sposób przywracamy
prawidłowy przepływ krwi.
Angioplastyka wieńcowa z implantacją stentu – technika zabiegu podobna
jak w przypadku angioplastyki balonowej. Zabieg różni się tym, że na cewniku
balonowym zamontowany jest stent, który po rozprężeniu balonika pozostaje
w świetle naczynia, wprasowany w ścianę tętnicy tworzy rusztowanie utrzymujące drożność, zapobiegające ponownemu zwężeniu się tętnicy po usunięciu
balonika.
Stent - jest to rodzaj protezy wewnątrznaczyniowej (często nazywany przez
wcm.opole.pl - lipiec 2009
pacjentów sprężynką). Zbudowany jest ze stopu różnych metali. Dzięki unikalnej konstrukcji posiada właściwości pozwalające na utrzymanie kształtu
i średnicy nadanej mu przez rozprężenie cewnika balonowego. Istnieje wiele
rodzajów stentów: stenty stalowe, stenty kobaltowo-chromowe, stenty uwalniające lek, stenty samorozprężalne. Dobór stentu dla chorego jest indywidualny.
Zależy od anatomii tętnicy, charakteru zwężenia i schorzeń dodatkowych pacjenta.
Restenoza – nawrót zwężenia w implantowanym stencie. W około 80%
przypadków po implantacji stentów metalowych uzyskujemy trwały efekt. Niestety w 20% przypadków dochodzi w ciągu kilku miesięcy do przerostu błony
wewnętrznej w miejscu poszerzania tętnicy i nawrotu zwężenia. Ten proces nazywa się restenozą. W takim przypadku trzeba powtórzyć zabieg angioplastyki
i implantować stent uwalniający lek lub wszczepić bypass.
Stent uwalniający lek (DES) – stent stalowy lub kobaltowo-chromowy pokryty polimerem w którym zawieszony jest lek cytostatyczny. Lek stopniowo,
w ciągu kilku miesięcy jest uwalniany, działając miejscowo na ścianę naczynia hamuje przerost błony wewnętrznej. Zapobiega w ten sposób powstawaniu
restenozy. Po zabiegu wszczepienia stentu uwalniającego lek, konieczne jest
przedłużone zażywanie przez chorego 2 leków przeciwpłytkowych, zapobiegających zakrzepicy: aspiryny i clopidogrelu.
Inwazyjne leczenie zawału serca – otwarcie zamkniętej przez zakrzep tętnicy wieńcowej w ciągu pierwszych 12 godzin od wystąpienia objawów zawału serca, poprzez wykonanie angioplastyki wieńcowej z wszczepieniem stentu
z zastosowaniem wspomagającego leczenia farmakologicznego. W niektórych
przypadkach zabieg angioplastyki poprzedzony jest odessaniem zakrzepu za
pomocą specjalnego cewnika aspiracyjnego. Udrożnienie tętnicy przerywa
proces postępującej martwicy mięśnia sercowego, ogranicza obszar zawału,
ratuje życie. Zabieg taki pomaga również chorym którzy trafiają do szpitala
z opóźnieniem po 12 godzinach od wystąpienia zawału serca u których utrzymuje się ból zamostkowy.
Pracownia Elektrofizjologii
Równocześnie z powstaniem Oddziału Kardiologii rozpoczęła swoją działalność Pracownia Elektrofizjologii. Pierwszy w województwie opolskim
stymulator serca został wszczepiony już w 1996 roku. Przeszkolenie lekarzy
zajmujących się implantacją stymulatorów (dr M. Jędryszczak i dr G. Dzik)
odbyło się w Klinice Kardiologii w Katowicach Ochojcu. Rozpoczynając od
wszczepiania stymulatorów serca jedno i dwujamowych w ilości około 100 szt.
w ciągu roku, stopniowo rozszerzając zakres zabiegów oraz zwiększając ich
ilość. Systematycznie poprawiało się zaopatrzenie w sprzęt, a także poprzez
szkolenia lekarzy, pojawiła się możliwość wykonywania coraz bardziej skomplikowanych zabiegów. Od roku 2004 w Pracowni Elektrofizjologii rozpoczęto
implantację kardiowerterów-defibrylatorów serca, a w roku 2006 wszczepiono
pierwszy układ resynchronizujący. Po przejściu gruntownego remontu, zakupie
nowej lampy rentgenowskiej oraz systemu elektrofizjologicznego, rozpoczęto
wykonywanie zabiegów ablacji.
10
wcm.opole.pl - lipiec 2009
Aktualnie w Pracowni wykonywane są następujące procedury medyczne:
- implantacja stymulatora jednojamowego i dwujamowego, wymiany stymulatorów serca,
- implantacje kardiowerterów - defibrylatorów jedno i dwujamowych oraz ich
wymiany (ICD),
- implantacje kardiowerterów - defibrylatorów z opcją resynchronizacji komór
(CRT-D),
- badania elektrofizjologiczne,
- ablacje z użyciem klasycznego systemu elektrofizjologicznego.
W 2008 roku, pod względem ilości wykonanych implantacji stymulatorów i kardiowerterów, mając na uwadze ilość ośrodków wykonujących te
zabiegi w Polsce (ok. 100), województwo Opolskie znalazło się na 3 miejscu
w kraju, wszczepiając łącznie około 700 stymulatorów i 150 kardiowerterów. Na 30 ośrodków w Polsce wykonujących zabiegi ablacji, (wykonuje
ich ok. 100), jesteśmy na 10 pozycji.
Pracownia w roku 2009 uzyskała Akredytację Sekcji Zaburzeń Rytmu Serca
Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego.
W bieżącym roku, Pracownia wzbogaciła się o elektrokoagulator, który poprawił jakość zabiegów implantacji. Staramy się również o zakup nowego systemu elektrofizjologicznego
(tzw. systemu CARTO),
który pozwoli rozszerzyć
możliwości wykonywania ablacji o nowe jednostki chorobowe (m.in.
migotanie przedsionków).
Aktualnie zespół personelu Pracowni Elektrofizjologii
tworzą:
lek. med. Grzegorz
Hordyński - kardiolog,
Od lewej: lek. med. A. Wojdyła, piel. D. Bartnicka, lek. med.
specjalista chorób weP. Lipski, M. Jędryszczak, G. Horodyński i piel. I. Stefanów
wnętrznych - kierownik
Pracowni, lek. med. Marek Jędryszczak - kardiolog, specjalista chorób wewnętrznych, lek. med. Przemysław Lipski - specjalista chorób wewnętrznych,
w trakcie specjalizacji z kardiologii, lek. med. Agnieszka Wojdyła - w trakcie
specjalizacji z kardiologii, lek. med. Tomasz Pawlik, w trakcie specjalizacji
z chorób wewnętrznych. Pielęgniarki elektrofizjologiczne: Dorota Bartnicka
i Iwona Stefanów.
A B C elektrofizjologii
Elektrofizjologia to dziedzina wiedzy kardiologicznej zajmująca się przepływami prądu w sercu, badaniem i leczeniem zaburzeń rytmu serca.
Do prawidłowej pracy, serce oprócz sprawnego systemu dopływu krwi oraz
zdrowego mięśnia potrzebuje podobnie jak silnik samochodowy układu przewcm.opole.pl - lipiec 2009
11
wodzącego prąd elektryczny, którego przepływ powoduje rozpoczęcie każdego
skurczu. W zależności od stwierdzanych zaburzeń wytwarzania i przewodzenia
impulsów elektrycznych w sercu stosuje się odpowiednie urządzenia i zabiegi
przywracające prawidłowe warunki jego pracy.
Stymulator serca (zwany też potocznie rozrusznikiem) jest urządzeniem
potrzebnym w sytuacji, gdy serce bije zbyt wolno i gdy to wolne bicie powoduje objawy (zwykle zasłabnięcia lub utraty przytomności). Jest on wielkości dużej
monety i zwykle wszczepiany
jest pod skórę w okolicy lewego ramienia. Z sercem łączy
go cieniutki przewód zwany
elektrodą, która z jednej strony przymocowana jest do stymulatora, następnie poprzez
żyły wprowadzana jest do
wnętrza serca. Stymulator pozwala na przyśpieszenie akcji
serca do określonej częstości,
zazwyczaj różnej w zależności od wykonywanej przez chorego czynności (na przykład w spoczynku 60
uderzeń na minutę, a podczas szybkiego marszu 90 uderzeń na minutę). Praca
stymulatora serca jest zawsze sterowana przez własne serce pacjenta – oznacza
to, że wszczepiony rozrusznik stale czuwa i pracuje tylko wtedy, gdy jest to konieczne. Większość chorych nie odczuwa zupełnie jego pracy. Rozrusznik serca
zapobiega niebezpiecznym dla życia przerwom w pracy serca, przeciwdziała
powodowanym przez nie zasłabnięciom i utratom przytomności i w tym przypadku przedłuża życie człowieka. Zabieg wszczepienia stymulatora odbywa się
w znieczuleniu miejscowym i jest obecnie bardzo bezpieczną procedurą medyczną. Średni czas pobytu w szpitalu chorego, który ma mieć implantowany
stymulator to dwa dni.
Istnieją różne rodzaje stymulatorów serca – adekwatne do odpowiednich zaburzeń, które mają leczyć. W zależności od rodzaju mogą być potrzebne 1, 2 lub
3 przewody łączące stymulator z sercem.
Kardiowertery – defibrylatory
Co jednak w sytuacji kiedy serce zaczyna bić zbyt szybko? Przy bardzo
szybkiej jego pracy, na przykład powyżej 200 uderzeń na minutę, krążenie krwi
ustaje gdyż serce nie zdąży napełnić się krwią. Na początku lat 90 do leczenia
dopuszczono nową metodę - wszczepienie urządzenia zwanego kardiowerterem-defibrylatorem serca. Urządzenie to zwane zwykle w skrócie od pierwszych liter angielskiej nazwy ICD, wszczepia się ludziom zagrożonym nagłą
śmiercią z powodu nieprawidłowej, zbyt szybkiej akcji serca (zwanej medycznie tachyarytmią lub arytmią). W przypadku wystąpienia takiego stanu kardiowerter-defibrylator, który na co dzień tylko śledzi akcję serca, rozpoczyna już
12
wcm.opole.pl - lipiec 2009
po kilku sekundach działanie mające przerwać groźną arytmię - jedną z jego
form może być silne wyładowanie elektryczne - ponad 800 V, po którym zwykle wraca normalny rytm serca. Działanie urządzenia można z kolei porównać
do działania poduszki powietrznej w samochodzie, która nie wpływa na pracę
silnika i jego moc (w naszym przypadku siłę skurczu serca) ani na komfort
jazdy (codzienne samopoczucie chorego) ale za to ratuje życie w razie wypadku (gdy wystąpi śmiertelnie groźna arytmia). Kardiowerter - defibrylator jest
nieco większy od rozrusznika (musi posiadać baterię i kondensatory pozwalające osiągnąć napięcie ponad 800 V) i jest wielkości pudełka zapałek. Zabieg
wszczepienia urządzenia jest podobny jak przy stymulatorze serca i przeprowadzany jest w znieczuleniu miejscowym.
Badanie elektrofizjologiczne i ablacja
Nowoczesna elektrofizjologia to również badanie i leczenie nieprawidłowo
przepływającego w sercu impulsu elektrycznego przy pomocy tak zwanego
badania elektrofizjologicznego i zabiegów ablacji. Wykonując zapis EKG
z powierzchni ciała, uzysku- Zabieg wszczepienia rozrusznika serca
jemy pośrednią informację
o przebiegu pobudzenia elektrycznego we wnętrzu serca.
Można to porównać do sytuacji gdy przez lornetkę oglądamy odległy obraz. W celu dokładnej oceny sytuacji należy
jak najbardziej zbliżyć się do
ocenianego przedmiotu. W tym
celu wprowadzamy poprzez
żyły do wnętrza serca cienkie
druciki zwane elektrodami
i zapisujemy przebieg pobudzenia elektrycznego bezpośrednio w miejscu jego
powstawania czyli na wewnętrznej powierzchni serca. Taka rejestracja i ocena
przebiegu prądu elektrycznego serca nosi nazwę badania elektrofizjologicznego.
W przypadku stwierdzenia obecności nieprawidłowych połączeń elektrycznych (zwykle wrodzonych), które powodują zaburzenia pracy serca można
w trakcie tego samego zabiegu przejść
do leczenia polegającego na niszczeniu
tych dodatkowych połączeń. Odbywa
się to poprzez rozgrzanie znajdującej się
w sercu końcówki elektrody do około 4550 stopni i zniszczeniu komórek odpowiedzialnych z nieprawidłowy przepływ
prądu w sercu. Zabieg taki nosi nazwę
ablacji. Skuteczność tej metody wynosi
około 95% przy bardzo wysokim bezpieczeństwie.
wcm.opole.pl - lipiec 2009
13
Pracownia Echokardiografii
Pracownia Echokardiografii przy Oddziale Kardiologii WCM Opole tak jak
inne pracownie istnieje od początku funkcjonowania Oddziału.
W pracowni wykonywane są
lek. med. M. Piskozub
badania USG serca, które oceniają
stan morfologiczny i czynnościowy serca, jego budowę, wymiary
jam serca i mięśniówki, budowę
i funkcję zastawek serca, obecność wad serca - nabytych i wrodzonych, oraz ich stan zaawansowania. Na tej podstawie dokonuje
się m. in. kwalifikacji do leczenia
operacyjnego, monitoruje się również
przebieg schorzeń kardiologicznych.
Rocznie w Pracowni wykonuje się ok.
2,5 tys. tego typu badań.
Wykonywane są również badania
USG przezprzełykowe serca. Metoda ta
służy do dokładniejszego obrazowania
niektórych struktur serca, które lepiej
można ocenić z dostępu przezprzełykowego. Badanie polega na wprowadzeniu
wielopłaszczyznowej sondy echograficznej do przełyku, sąsiadującego bezpośrednio z sercem i uzyskaniu dobrej jakości obrazów echokardiograficznych.
Innym badaniem wykonywanym w Pracowni Echokardiografii są próby
dobutaminowe. To badania czynnościowe, polegające na ocenie kurczliwości
poszczególnych segmentów serca po podaniu leku dobutaminy. Można ocenić
zarówno ewentualne niedokrwienie mięśnia sercowego jak i jego żywotność.
Ocena ta służy kwalifikacji chorego do ewentualnej koronarografii, jak również
kwalifikacji lub dyskwalifikacji do leczenia operacyjnego serca.
Pracownia ściśle współpracuje z Oddziałem Kardiochirurgii naszego Szpitala. W trakcie zabiegów kardiochirurgicznych, w przypadku np. zabiegów naprawczych zastawek serca, jak również w sytuacji ewentualnych wątpliwości
diagnostycznych, wykonujemy badania przezprzełykowe śródoperacyjne. Oceniamy również przebieg i skuteczność niektórych zabiegów przeprowadzanych
w Pracowni Hemodynamiki np. zabiegów ablacji alkoholowej w przypadku
kardiomyopatii przerostowej.
Przeprowadzamy również badania dla innych oddziałów szpitala, badania
z Izby Przyjęć, badania konsultacyjne dla innych szpitali i Poradni Kardiologicznych. Pracownia posiada akredytację Sekcji Echokardiografii Polskiego
Towarzystwa Kardiologicznego i pod patronatem Sekcji Echokardiografii bie14
wcm.opole.pl - lipiec 2009
rze udział w organizowaniu w Opolu doskonalących warsztatów echokardiograficznych dla lekarzy zajmujących się tą problematyką. W Pracowni wykonano
łącznie 42 620 badań echokardiograficznych, 2120 badań przezprzełykowych,
930 prób dobutaminowych.
Kierownikiem Pracowni jest lek. med. Maria Piskozub - specjalista chorób wewnętrznych, kardiolog. W Oddziale Kardiologii w Opolu pracuje od
jego powstania w 1996 r. Kwalifikacje z zakresu echokardiografii zdobywała
w Instytucie Kardiologii w Warszawie - Aninie. Wiedzę i umiejętności poszerzała poprzez uczestnictwo w licznych warsztatach z zakresu echokardiografii
i badań przezprzełykowych, oraz uczestnictwo w zjazdach echokardiograficznych i kursach z tego zakresu, organizowanych przez Polskie Towarzystwo
Kardiologiczne i Sekcję Echokardiografii. Uczestniczy również w Europejskich
Zjazdach Echokardiograficznych EUROECHO. Dzięki wiedzy i doświadczeniu wykonuje pełny zakres badań echokardiograficznych. Posiada akredytację
indywidualną Sekcji Echokardiografii przy Polskim Towarzystwie Kardiologicznym. Bierze udział w organizowaniu warsztatów echokardiograficznych
w Opolu w ramach Sekcji Echokardiografii PTK.
W Pracowni Echokardiografii badania ponadto wykonują lekarze: Agata
Otwinowska - specjalista chorób wewnętrznych, Agata Kubal-Tkocz - specjalista chorób wewnętrznych, Grzegorz Mainka - specjalista chorób wewnętrznych, Marek Kania - specjalista chorób wewnętrznych i Damian Kozioł - lekarz
medycyny.
Pracownia Elektrokardiologii Nieinwazyjnej
Pracownia działa od roku 1996. Tutaj przeprowadza się diagnostykę nieinwazyjną choroby wieńcowej, zaburzeń rytmu serca, utrat przytomności. Kwalifikuje do implantacji stymulatorów serca i ablacji. Rocznie wykonywanych jest
ponad tysiąc badań.
Dzięki sprzętowi, w Pracowni istnieją następujące możliwości diagnostyczne:
- diagnostyka zaburzenia rytmu serca za pomocą 24 godzinnego monitorowania
EKG metodą Holtera, w tym możliwość pełnego 12-odprowadzeniowego zapisu EKG,
- długoterminowa (do 3 tygodni) rejestracja EKG, za
pomocą rejestratora zdarzeń
- „event” Holtera,
- diagnostyka zaburzeń przewodnictwa jak i prowokacji
arytmii metodą stymulacji
przezprzełykowej,
- diagnostyka patologicznych reakcji w układzie wegetatywnym przy użyciu testu pochylniowego,
- diagnostyka nieinwazyjOd prawej:
lek. med. J. Płonka,
na choroby wieńcowej za
piel. G. Lewicka
z pacjentem podczas badań
wcm.opole.pl - lipiec 2009
15
pośrednictwem testu wysiłkowego na bieżni ruchomej i metodą stymulacji
przezprzełykowej.
Dokonując w ostatnim czasie zakupu nowoczesnego sprzętu do wykonywania testów wysiłkowych połączonych z pomiarem gazów, rozszerzono
działalność o badanie spiroergometryczne, pozwalające na obiektywną ocenę
odpowiedzi organizmu na kontrolowany wysiłek fizyczny, umożliwiając różnicowanie kardiologicznych i pulmonologicznych przyczyn nietolerancji wysiłku
fizycznego.
Zespół personelu Pracowni Elektrokardiologii Nieinwazyjnej tworzą:
Kierownik - lek. med. Joanna Płonka - kardiolog, specjalista chorób wewnętrznych, absolwentka Akademii Medycznej we Wrocławiu z 1992 roku.
Pracowała w Oddziale Chorób Wewnętrznych A Szpitala Wojewódzkiego
w Opolu, a od roku 1996 w Oddziale Kardiologii Wojewódzkiego Centrum
Medycznego w Opolu. Doświadczenia w zakresie diagnostyki zaburzeń rytmu serca poszerzała w Klinice Kardiologii GCM w Katowicach. Wiedzę swoją
pogłębia poprzez uczestnictwo w licznych warsztatach i kursach oraz uczestnictwo w corocznych zjazdach, organizowanych przez Polskie Towarzystwo
Kardiologiczne i sekcję Kardiologii Nieinwazyjnej i Telemedycyny.
W Pracowni pracują także: lek. med. Honorata Knysz - w trakcie specjalizacji z kardiologii, lek. med. Joanna Piech - w trakcie specjalizacji z kardiologii
oraz pielęgniarki; Gabriela Lewicka i Anita Kocot.
Wojewódzka Przychodnia Kardiologiczna
Wojewódzka Przychodnia Kardiologiczna rozpoczęła swoją działalność
w 1994 r. Do dnia dzisiejszego udzielono 140 tys. Porad Specjalistycznych.
Przychodnia pełni również funkcję Poradni Konsultacyjnej dla chorych hospitalizowanych w Oddziałach Wewnętrznych województwa opolskiego. Tutaj
udzielane są także porady i prowadzona jest pełna diagnostyka nieinwazyjna
chorób układu krążenia dla chorych kierowanych przez lekarzy POZ. Jako jedyna w województwie, wykonuje badania echokardiograficzne przezprzełykowe, próby dobutaminowe
E. Jakieła i W. Cebula
i stymulacje p/przełykowe.
W strukturze Przychodni
działa także Poradnia kontroli rozruszników serca.
Aktualnie w Poradni
pracuje: lek. med. Dorota
Kurowska- Ledwig, specjalista chorób wewnętrznych,
kardiolog; lek. med. Agata
Śmiecińska-Otwinowska specjalista chorób wewnętrznych w trakcie specjalizacji
z kardiologii; lek. med. Wojciech Hulok – internista oraz
pielęgniarki: Elżbieta Jakieła i Wioleta Cebula.
16
wcm.opole.pl - lipiec 2009
Profilaktyka Chorób Układu Krążenia
dr n. med. Piotr Feusette
Czynniki ryzyka miażdżycy tętnic dzieli
się na niemodyfikowalne i modyfikowalne.
Niemodyfikowalne czynniki ryzyka to takie
na, które nie mamy żadnego wpływu. Nie
możemy zatrzymać upływu czasu - z każdym
dniem stajemy się coraz starsi, nie odwrócimy
też biegu zdarzeń i jeśli już chorowaliśmy na
jakieś schorzenie to mogło ono w naszym organizmie pozostawić trwały ślad. Nasi rodzice
i dziadkowie w genach mogli przekazać nam
skłonności do zachorowania na różne choroby. Na to, ale również na naszą płeć, nie mamy
żadnego wpływu. Na czynniki modyfikowalne mamy i powiedzmy więcej musimy mieć
wpływ. Do tych czynników zaliczamy: nieprawidłowe stężenie cholesterolu i trójglicerydów, nadmierną wagę ciała, palenie tytoniu,
nadciśnienie tętnicze, cukrzycę.
Podwyższone stężenie cholesterolu jest jednym z najważniejszych czynników ryzyka rozwoju procesu miażdżycowego. Prawidłowe stężenie cholesterolu powinno utrzymywać się poniżej 200mg/dl. Cholesterol całkowity składa się z frakcji - tzw. „dobrego cholesterolu” HDL oraz „złego cholesterolu”
LDL. Cholesterol frakcji HDL ma działanie ochronne i zapobiega rozwojowi
miażdżycy. Odwrotne działanie posiada cholesterol frakcji LDL, który wybitnie sprzyja rozwojowi miażdżycy. We krwi znajdują się także trójglicerydy.
Poziomy cholesterolu całkowitego, HDL, LDL i trójglicerydów stanowią tzw.
profil lipidowy. Aby dokładnie określić ryzyko rozwoju miażdżycy i wybrać
odpowiednią terapię a potem ocenić jej skuteczność należy zawsze oznaczać
wszystkie elementy profilu lipidowego. Zalecane przez Polskie Towarzystwo
Kardiologiczne stężenia poszczególnych składników profilu lipidowego są następujące: stężenie frakcji LDL powinno wynosić poniżej 100mg/dl, stężenie
frakcji HDL powinno być większe niż 35 mg/dl, stężenie tróglicerydów powinno być mniejsze niż 180 mg/dl i poniżej 150 mg/dl u osób chorujących na
cukrzycę. Najnowsze badania dowodzą, że nie ma granicy poniżej, której nie
opłaca się obniżać poziomu cholesterolu LDL.
W przypadku „złego cholesterolu” obowiązuje zasada „im niżej,
tym lepiej”.
U części pacjentów samo stosowanie diety nie prowadzi do normalizacji
poziomu cholesterolu i trójglicerydów i konieczne staje się zastosowanie leków.
Nieodpowiednie leczenie zaburzeń lipidowych prowadzi nieuchronnie do rozwoju procesu miażdżycowego.
wcm.opole.pl - lipiec 2009
17
Czynnikiem rozwoju miażdżycy jest nadmierna waga ciała. Głównymi
przyczynami nadwagi są niewłaściwe odżywanie i brak odpowiedniej aktywności fizycznej. Aby określić, czy masa ciała człowieka jest odpowiednia do jego
wzrostu należy określić jego BMI (body mass index). Oblicza się go z prostego
wzoru: BMI = waga ciała [kg]: (wzrost [m])2. Wartość BMI większa od 25 to
już nadwaga, zaś powyżej 30 to otyłość. Obecnie Europejskie Towarzystwo
Kardiologiczne poleca, aby do oceny ewentualnej nadwagi stosować pomiar
talii. Kobietom, których talia przekracza 88 cm i mężczyznom, którzy w pasie
mają powyżej 102 cm zaleca się redukcję wagi ciała. Bardzo ważnym czynnikiem sprzyjającym powstawaniu miażdżycy jest palenie tytoniu. Papierosy
uszkadzają w rożny sposób wiele tkanek organizmu. Oprócz miażdżycy tętnic sprzyjają powstawaniu złośliwych nowotworów różnych narządów, przede
wszystkim płuc. Palenie tytoniu niszczy tkankę płuc stając się przyczyną rozedmy. W przypadku palenia papierosów nie ma kompromisu, zawsze należy
całkowicie zaprzestać palenia. Żaden inny nałóg nie przynosi tyle szkody układowi krążenia co palenie tytoniu.
Chorobą, która w szczególnie niekorzystny sposób wpływa na stan tętnic
doprowadzając do rozwoju miażdżycy jest nadciśnienie tętnicze. Niestety często w społeczeństwie pokutuje pogląd, że prawidłowe ciśnienie skurczowe to
100 plus wiek w latach. Nic bardziej mylnego.
Aktualnie za prawidłowe ciśnienie tętnicze uważa się ciśnienie, które jest: skurczowe poniżej 140, zaś rozkurczowe poniżej 90 mm Hg. Za
optymalne ciśnienie tętnicze krwi uważa się ciśnienie poniżej 120/80
mm Hg, za ciśnienie normalne uważa się ciśnienie w granicach 120130/80-84 mm Hg, za ciśnienie wysokie normalne uważa się ciśnienie
130-139/85-89 mm Hg. Ciśnienie tętnicze krwi 140/90 mm Hg i większe
określa się jako nadciśnienie.
Każde nadciśnienie tętnicze wymaga odpowiednio dobranego leczenia i stałej kontroli lekarskiej.
Cukrzyca jest chorobą, która w istotny sposób wpływa na rozwój miażdżycy. Stąd też ważne jest, aby od samego początku leczenia chory na cukrzycę był
otoczony szczególną opieką lekarską.
Bardzo niekorzystnym połączeniem czynników ryzyka jest tzw. zespół metaboliczny. Cechuje się bardzo złym rokowaniem. Zespół metaboliczny rozpoznajemy gdy występują 3 z 5 czynników ryzyka.
Czynnikami ryzyka zespołu metabolicznego są: otyłość, wysoki poziom trójglicerydów, niski poziom HDL, nadciśnienie tętnicze
i podwyższony poziom glukozy we krwi.
Jak więc żyć, aby pozostać w zgodzie z zasadami profilaktyki chorób układu
krążenia? Europejskie Towarzystwo Kardiologiczne proponuje zastosowanie
zasady: 0- 3- 5- 140- 5- 3- 0. Założenia tej zasady przedstawia poniższa tabela:
18
wcm.opole.pl - lipiec 2009
0 - Bez papierosów
3 - Codzienny spacer 3 km lub 30 minut innej umiarkowanej
aktywności ruchowej
5 - 5 porcji warzyw i owoców na dzień
140 - Ciśnienie tętnicze krwi poniżej 140 mm Hg
5 - Poziom całkowitego cholesterolu poniżej 5 mmol/l ( < 200mg/dl)
3 - Poziom „złego” cholesterolu LDL poniżej 3 mmol/l (< 100mg/dl)
0 - Unikanie otyłości i cukrzycy
Co jednak zrobić, gdy pomimo zachowania zasad profilaktyki miażdżycy
dojdzie do rozwoju choroby wieńcowej i w konsekwencji do zawału serca?
W takiej sytuacji bardzo dużo zależeć będzie od nas samych.
Podstawowym objawem zawału serca jest ból wieńcowy. Jest to ból
w klatce piersiowej zlokalizowany zamostkowo, często promieniujący do
lewej ręki, żuchwy, do ramion. Ból ten ma charakter ściskania, gniecenia,
palenia i nie ustępuje w spoczynku, ani po zażyciu nitrogliceryny lub jej
pochodnych. Ból o opisanych cechach, który trwa powyżej 20 minut jest
bólem zawałowym.
Co możemy zrobić? Można zażyć jedną rozpuszczoną tabletkę zwykłej aspiryny, ale przede wszystkim należy jak najszybciej wezwać pogotowie ratunkowe, które udzieli nam fachowej pomocy. Nie należy z taką decyzją zwlekać,
gdyż każda chwila zwłoki pogarsza naszą sytuację. Po potwierdzeniu zawału
serca każdy chory zostanie jak najszybciej przetransportowany do szpitala, który zajmuje się inwazyjnym leczeniem zawału serca.
Dr nauk med. Piotr Feusette urodził się w 1967 r. w Opolu. W roku 1992
ukończył Wydział Lekarski Akademii Medycznej we Wrocławiu. W latach 1992
- 1996 pracował w Oddziale Kardiologicznym i w Pracowni Hemodynamiki
Kliniki Chirurgii Serca Akademii Medycznej we Wrocławiu, gdzie w roku 1996
uzyskał I stopień specjalizacji z zakresu chorób wewnętrznych i tytuł doktora
nauk medycznych. Na Oddziale Kardiologii WCM pracuje od początku jego
powstania, tj. od roku 1996. W 1999 r. Piotr Feusette uzyskał II stopień specjalizacji z chorób wewnętrznych, a w roku 2004 tytuł specjalisty kardiologa. Aktualnie pełni funkcję zastępcy ordynatora Oddziału Kardiologii. Od roku 2007
jest przewodniczącym Oddziału Opolskiego Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego.
Ważniejsze telefony:
Sekretariat Oddziału - 077 452 06 60
OIOK lekarze - 077 452 06 62
OIOK pielęgniarki - 077 452 06 90
Dyżurka lek. ogólna - 077 452 06 64
Dyżurka piel. ogólna - 077 452 06 61
wcm.opole.pl - lipiec 2009
19
Publiczny Samodzielny Zakład Opieki Zdrowotnej
Wojewódzkie Centrum Medyczne
45-418 Opole, Al. W. Witosa 26
e-mail: [email protected] www.wcm.opole.pl
Redaktor Naczelny „wcm.opole.pl” - Wiesław Duda
Sekretariat Dyrektora (0-77) 45 20 745, 54 13 745, fax (0-77) 45 20 123
Kancelaria (0-77) 45 20 124, 54 13 124
Informacja dla pacjentów (0-77) 45 20 711, 54 13 711, (0-77) 45 79 067
Rejestracja Główna (0-77) 45 20 111, 54 13 111
Skład i druk: Eurocent, 45-049 Opole, ul. Dwernickiego 4, tel. 077 44 10 777, [email protected]
20
wcm.opole.pl - lipiec 2009