Fragment - Katechizmy.pl

Szukam was
Podręcznik do religii dla klasy I gimnazjum
Wydawnictwo WAM
Kraków 2010
Podręcznik nr AZ-31-01/1-8 do nauczania religii rzymskokatolickiej na terenie całej Polski, z zachowaniem praw
biskupów diecezjalnych, przeznaczony dla klasy I gimnazjum, zgodny z programem nauczania nr AZ-3-01/1.
Recenzenci
ks. prof. dr hab. Roman Murawski SDB
ks. dr hab. Piotr Tomasik
Recenzja literacka
dr Małgorzata Juda-Mieloch
Konsultanci
ks. Tomasz Homa SJ
ks. Tadeusz Nosek
bp Marek Mendyk
Zespół redakcyjny
ks. Władysław Kubik SJ (kierownik zespołu)
Teresa Czarnecka
ks. Grzegorz Łuszczak SJ
Maria Poniewierska
Zespół autorów
ks. Krzysztof Biel SJ
Teresa Czarnecka
Anna Duka
Małgorzata Juda-Mieloch
ks. Władysław Kubik SJ
ks. Grzegorz Łuszczak SJ
Maria Poniewierska
Ilustracje
Katarzyna Rott
Projekt okładki, opracowanie graficzne, łamanie
Tomasz Mieloch
Na okładce wykorzystano ilustrację z kartki
wydawnictwa Éditions Médiaspaul.
Imprimatur
Kuria Metropolitalna w Krakowie
Bp Jan Zając, Wikariusz Generalny
Ks. Kazimierz Moskała, Wicekanclerz
Ks. dr hab. Tadeusz Panuś, cenzor
nr 953/2006, 9 maja 2006 r.
ISBN 978-83-7318-707-8
© Wydawnictwo WAM, Kraków 2006
Wznowienie 2008, 2009, 2010
WYDAWNICTWO WAM
ul. Kopernika 26 • 31-501 Kraków
tel. 12 62 93 200 • fax 12 42 95 003
e-mail: [email protected]
DZIAŁ HANDLOWY
tel. 12 62 93 254–256 • fax 12 43 03 210
e-mail: [email protected]
Zapraszamy do naszej KSIĘGARNI INTERNETOWEJ:
http://WydawnictwoWAM.pl
tel. 12 62 93 260, 12 62 93 446-447 • fax 12 62 93 261
Druk: Drukarnia Leyko sp. z o.o. – Kraków
VII. Ludzie
odnajdują Mnie
37
Zaufaj Mi
Pójdźcie za Jezusem
Drodzy młodzi, tak jak pierwsi uczniowie – pójdźcie za Jezusem! Nie bójcie się zbliżyć do Niego, przekroczyć progu Jego
domu, rozmawiać z Nim twarzą w twarz, jak z przyjacielem.
Nie bójcie się „nowego życia”, które On sam wam ofiarowuje:
On sam daje wam możliwość przyjęcia Go i praktykowania z pomocą Jego łaski i dzięki darowi Jego Ducha.
Pytam was – czy lepiej zgodzić się na życie pozbawione ideałów, na świat zbudowany wyłącznie na obraz i podobieństwo
człowieka, czy ofiarnie szukać prawdy, dobra, sprawiedliwości,
pracować dla świata, który będzie odbiciem piękna Bożego, nawet za cenę ciężkich prób, którym trzeba stawić czoło?
Fragment Orędzia Jana Pawła II na XII Światowy Dzień Młodzieży, 1997
PytanIa I zadanIa
Bóg wystawił Abrahama na próbę. Rzekł do niego:
„Abrahamie!”. A gdy on odpowiedział: „Oto jestem”
– powiedział: „Weź twego syna jedynego, którego miłujesz, Izaaka, idź do kraju Moria i tam złóż go w ofierze na
jednym z pagórków, jaki ci wskażę”. Nazajutrz rano Abraham
osiodłał swego osła, zabrał z sobą dwóch swych ludzi i syna
Izaaka, narąbał drzewa do spalenia ofiary i ruszył w drogę do
miejscowości, o której mu Bóg powiedział. Na trzeci dzień Abraham, spojrzawszy, dostrzegł z daleka ową miejscowość. I wtedy rzekł do swych sług: „Zostańcie tu z osłem, ja zaś i chłopiec
pójdziemy tam, aby oddać pokłon Bogu, a potem wrócimy do
was”. Abraham, zabrawszy drwa do spalenia ofiary, włożył je na
syna swego Izaaka, wziął do ręki ogień i nóż, po czym obaj się
oddalili.
Izaak odezwał się do swego ojca Abrahama: „Ojcze mój!”.
A gdy ten rzekł: „Oto jestem, mój synu” – zapytał: „Oto ogień
i drwa, a gdzież jest jagnię na całopalenie?”. Abraham odpowiedział: „Bóg upatrzy sobie jagnię na całopalenie, synu mój”.
I szli obydwaj dalej. A gdy przyszli na to miejsce, które Bóg
wskazał, Abraham zbudował tam ołtarz, ułożył na nim drwa
i związawszy syna swego Izaaka, położył go na tych drwach na
ołtarzu. Potem Abraham sięgnął ręką po nóż, aby zabić swego
syna.
Ale wtedy Anioł Pański zawołał na niego z nieba i rzekł: „Abrahamie, Abrahamie!”. A on rzekł: „Oto jestem”. [Anioł] powiedział mu: „Nie podnoś ręki na chłopca i nie czyń mu nic złego!
Teraz poznałem, że boisz się Boga, bo nie odmówiłeś Mi nawet
twego jedynego syna”.
Abraham, obejrzawszy się poza siebie, spostrzegł barana uwikłanego rogami w zaroślach. Poszedł więc, wziął barana i złożył
w ofierze całopalnej zamiast swego syna.
Księga Rodzaju 22, 1b-13
100
1. Spróbuj utożsamić się z Abrahamem, którego Bóg wezwał do złożenia Izaaka w ofierze. Wypisz argumenty
za i przeciw podporządkowaniu się Bożej woli. Jak myślisz, co skłoniło Abrahama do podjęcia takiej, a nie innej decyzji?
2. Do czego wezwał młodych Jan Paweł II? Odpowiedz na
pytanie zawarte w jego Orędziu.
3. Zinterpretuj gesty postaci przedstawionych na obrazie
Caravaggia. Znajdź we fragmentach Pisma Świętego cytaty opisujące te gesty.
4. Wymyśl sytuację dotyczącą człowieka współczesnego,
który znalazł się przed równie trudnym wyborem jak
Abraham.
zadanIe dodatKowe
Zredaguj krótki opis uczuć Abrahama w sytuacji przedstawionej na obrazie Ofiara Izaaka.
Jak sądzisz?
Pewnie słyszałeś nieraz, że ważne jest dobre „ustawienie się” w życiu i żeby to osiągnąć, należy nauczyć się
„trzeźwego myślenia”, „zimnej kalkulacji” i „ślepego
uporu” w dążeniu do celu. Tymczasem Bóg proponuje nam zupełnie coś innego. Wzywa nas do czynienia rzeczy, które po
ludzku wydają się nie mieć sensu. Czy jest dzisiaj możliwe takie
zawierzenie Bogu, że wszystko poświęca się dla Niego?
Caravaggio, Ofiara Izaaka, ok. 1600
Refleksja i modlitwa
Panie, nie potrafię Ci zawierzyć bez Twojej pomocy. Daj mi łaskę silnej wiary. Umocnij we
mnie ufność Tobie, abym – gdy tylko poczuję
przynaglenie sumienia – czynił Twoją wolę.
Jeśli chcesz…
Modlitwa Karola de Foucauld
Ojcze,
Zdaję się na Ciebie,
Zrób ze mną, co Ci się podoba.
Cokolwiek uczynisz ze mną, dziękuję Ci.
Jestem gotów na wszystko,
Przyjmuję wszystko,
Byleby Twoja wola spełniła się we mnie
i we wszystkich Twoich stworzeniach.
Nie pragnę nic więcej, o Boże.
W ręce Twoje oddaję ducha mego,
Z całą miłością mego serca,
Bo Cię kocham.
Potrzebą mej miłości jest oddać się całkowicie w Twe ręce,
Bez reszty,
Z ufnością nieskończoną,
Bo Ty jesteś moim Ojcem.
SłoWnIk
całopalenie – ofiara całopalna – spalenie zwierzęcia w całości na
ołtarzu na znak całkowitego i nieodwracalnego daru dla Boga
Masz wiadomość!
• Plemiona politeistyczne składały ofiary z ludzi,
natomiast plemiona izraelskie składały ofiary ze
zwierząt. Uzasadnieniem była wola Boga, który
zabrania składania Mu ofiar z ludzi.
• Izaak, jedyny syn Abrahama, był dzieckiem obietnicy. Ofiara Izaaka była dla Abrahama próbą wiary
oraz zaufania Bogu.
• Abraham jest wzorem posłuszeństwa Bogu. Jego
przykład pokazuje, że chcąc wytrwać w wierze, trzeba
całkowicie zaufać Bogu i pozwolić Mu się prowadzić.
• Kochający Bóg poprzez swoje Objawienie zwraca
się do ludzi jak do przyjaciół i zaprasza ich do wspólnoty ze sobą. Właściwą odpowiedzią na to zaproszenie jest wiara.
101
38
Wołałeś mnie?
Młody Samuel usługiwał Panu pod okiem Helego.
W owym czasie rzadko odzywał się Pan, a widzenia nie
były częste. Pewnego dnia Heli spał w zwykłym miejscu. Jego oczy zaczęły słabnąć i już nie widział. A światło Boże
jeszcze nie zagasło. Samuel zaś spał w przybytku Pańskim,
gdzie znajdowała się Arka Przymierza. Wtedy Pan zawołał Samuela, a ten odpowiedział „Oto jestem”. Potem pobiegł do Helego, mówiąc mu: „Oto jestem: przecież mnie wołałeś”. Heli odrzekł: „Nie wołałem cię, wróć i połóż się spać”. Położył się
zatem spać. Lecz Pan powtórzył wołanie: „Samuelu!”. Wstał Samuel i poszedł do Helego, mówiąc: „Oto jestem, przecież mnie
wołałeś”. Odrzekł mu: „Nie wołałem cię, synu mój. Wróć i połóż się spać”. Samuel bowiem jeszcze nie znał Pana, a słowo
Pańskie nie było mu jeszcze objawione. I znów Pan powtórzył po
raz trzeci swe wołanie: „Samuelu!”. Wstał więc i poszedł do
Helego, mówiąc: „Oto jestem, przecież mnie wołałeś”. Heli zrozumiał, że to Pan woła chłopca. Rzekł więc Heli do Samuela:
„Idź spać! Gdyby jednak ktoś cię wołał, odpowiedz: Mów, Panie, bo sługa Twój słucha”. Odszedł Samuel, położył się spać na
swoim miejscu.
Przybył Pan i stanąwszy, zawołał jak poprzednim razem: „Samuelu, Samuelu!”. Samuel odpowiedział: „Mów, bo sługa Twój
słucha”.
Pierwsza Księga Samuela 3, 1-10
Głos Boga
Chcesz się nauczyć kochać? Kochać Boga, kochać ludzi dla
Niego?
Nie czekaj ani chwili, nie zastanawiaj się zbytnio, nie zatrzymuj się na pragnieniu, by kochać, lecz kochaj zaraz, w chwili
obecnej. A kochać, znaczy czynić od razu, w tej chwili – wolę
Bożą, a nie swoją.
Życie składa się jedynie z chwil obecnych i dla kogoś, kto
chce coś osiągnąć, tylko one mają znaczenie.
102
Samuel
Tylko teraźniejszość się liczy: chwila, która ucieka, która
przeze mnie, przez ciebie, przez nas – powinna być chwytana
w lot i dobrze przeżyta, aż do końca. Róbmy w niej to, czego
Bóg od nas chce. A chce byśmy uczyli się, chodzili, spali, jedli,
cierpieli, cieszyli się, grali…
Naucz się słuchać w głębi twojej duszy głosu Boga, głosu
sumienia: powie ci ono, czego Bóg chce od ciebie w chwili obecnej.
Spis treści
Wstęp .....................................................................5
I. Ludzie pytają o Mnie ............................... 7
1. Bardziej prawdziwy czy inny? ....................................8
2. Rozumiesz, co mówię? ........................................... 10
3. Masz odwagę pytać? .............................................. 12
4. Czego szukam: prawdy czy sensacji?.......................... 14
5. Czym jest wiara? .................................................. 16
6. Czy Boga można doświadczyć?................................. 18
7. Błazen czy mędrzec? ............................................. 20
II. Ludzie poszukują Mnie ........................... 23
8. Dzieci jednego Boga .............................................. 24
9. Starsi bracia w wierze ............................................ 28
10. Wyznawcy Allaha ............................................... 31
11. Ludzie Chrystusa ................................................ 34
12. Jeden Kościół czy wiele Kościołów? ......................... 37
III. Mówię do was ...................................... 41
13. Jak Bóg daje się poznać? ....................................... 42
14. Biblioteka nad bibliotekami .................................... 44
15. Zrozumieć Pismo Święte – kontekst.......................... 46
16. Zrozumieć Pismo Święte – znaczenie słowa ................ 48
17. Zrozumieć Pismo Święte – środki stylistyczne ............. 50
18. Jak czytać Pismo Święte? ...................................... 52
IV. Dałem wam wszystko ............................ 55
19. Sens i pochodzenie świata ...................................... 56
20. Kim jest człowiek? Kim ja jestem? ........................... 60
21. Bóg-Stwórca uczy dobrej pracy ............................... 62
22. Granice wolności ............................................... 64
V. Prowadziłem was ................................... 67
23. Wyrusz w drogę ................................................. 68
24. Bóg naszych ojców .............................................. 70
25. Na skrzydłach orlich przywiodłem was do Siebie.......... 72
26. Słuchaj, człowieku... ........................................... 74
27. Odrzućcie zło uczynków waszych ............................ 76
28. Zagubionych – odszukam ...................................... 78
VI. Jestem z wami ..................................... 81
29. Oczekiwanie na Zbawiciela .................................... 82
30. Istniał naprawdę? ................................................ 84
31. Skąd wiemy o Jezusie Chrystusie? ........................... 86
32. Bóg-Człowiek .................................................... 88
33. Droga do Boga Ojca ............................................ 90
34. Droga do człowieka ............................................. 92
35. Autorytet Boga ................................................... 94
36. Masz sumienie? .................................................. 96
VII. Ludzie odnajdują Mnie ........................ 99
37. Zaufaj Mi ........................................................100
38. Wołałeś mnie ....................................................102
39. Niech mnie Pan broni ..........................................104
40. Gniewam się śmiertelnie ......................................106
41. Poświęcić życie? ................................................108
42. Która uwierzyła .................................................110
43. Zwycięstwo czy klęska? .......................................112
44. Jestem z wami, nie lękajcie się! ..............................114
VIII. Jestem dla was................................. 117
45. Po co Kościół? ..................................................118
46. Po co sakramenty?..............................................120
47. Wierność Bogu ..................................................122
48. Dobry jak chleb .................................................124
49. Parami do nieba .................................................126
50. Myśląc „ojczyzna” .............................................128
51. Pro publico bono................................................130
IX. Czekam na was .................................. 133
52. Odnaleźć się w doświadczeniu Maryi .......................134
53. Jesteśmy sobie potrzebni. Uroczystość Wszystkich Świętych ...........................136
54. Rozumieć chwilę obecną. Adwent ...........................138
55. Światłość w ciemności świeci. Uroczystość Narodzenia Pańskiego..........................140
56. Przyoblec się w człowieka nowego. Wielki Post..........142
57. Radujcie się! Triduum Paschalne ............................144
58. Niech zstąpi Duch Twój. Uroczystość Zesłania Ducha Świętego ......................146
Słownik................................................................148
Źródła ikonograficzne ..............................................150