Szkoła Policji w Katowicach
Transkrypt
Szkoła Policji w Katowicach
Szkoła Policji w Katowicach Służba Prewencji Postępowanie Policji w przypadku ujawnienia niebezpiecznych przedmiotów Opracowanie: ŁA PO O C JI LI SZK nadkom. mgr Janusz Ciszek Zakład Prewencji Wydawnictwo Szkoły Policji w Katowicach 2005 2 3 Spis treści 1. Wstęp 5 2. Postępowanie w przypadku zagrożenia bioterroryzmem 6 2.1. Procedura profilaktycznego postępowania w przypadku otrzymania przesyłki niewiadomego pochodzenia 2.2. Procedura profilaktycznego postępowania policjantów w przypadku wystąpienia zdarzeń związanych z bioterroryzmem 3. Postępowanie w przypadku zagrożenia katastrofą w ruchu lądowym 3.1. Procedura postępowania w przypadku zdarzenia z niebezpiecznymi substancjami chemicznymi 4. Postępowanie z niewybuchami i urządzeniami wybuchowymi 4.1. Procedura postępowania Policji po uzyskaniu informacji o podłożeniu materiałów i urządzeń wybuchowych 4.2. Procedura postępowania administratorów obiektów po uzyskaniu informacji o podłożeniu ładunków wybuchowych 6 7 8 9 10 11 12 5. Podsumowanie 14 Załączniki 16 Przepisy 19 4 5 1. Wstęp Policjanci wykonujący czynności patrolowo - interwencyjne mogą się znaleźć w sytuacji nietypowej, to znaczy takiej, która nie występuje często. Sytuacje te mogą stanowić zagrożenie dla życia lub zdrowia wielu ludzi, w tym również policjantów podejmujących prawem określone czynności. Zachowanie policjantów w tych sytuacjach jest określone szeregiem różnych aktów prawnych, wytycznych, pism. Zadaniem tej publikacji jest zebranie obowiązujący procedur dotyczących w szczególności przedmiotem lub zachowania się policjanta w zetknięciu się z niebezpiecznym sytuacją, w której występują niebezpieczne przedmioty. W opracowaniu tym ograniczam się w przede wszystkim do tych aspektów działania policjanta, które wpływają na bezpieczne wykonywanie czynności. Jednocześnie w przedmiotowej pracy zostały przedstawione procedury zachowania obywateli, których rozpowszechnianie wśród społeczeństwa jest również obowiązkiem Policji. 6 2. Postępowanie w przypadku zagrożenia bioterroryzmem Bioterroryzmem określa się zagrożenie wywołane atakiem terrorystycznym przy użyciu broni biologicznej. Obowiązujące przepisy dokonują podziału zadań i sfer odpowiedzialności poszczególnych organów i instytucji w zakresie przeciwdziałania skutkom tego ataku. W tym zakresie został również ściśle określony obszar działania Policji1, który będzie się odnosił do: 1. Przyjęcia zgłoszenia o wystąpieniu przypadku bioterroryzmu np. podłożony proszek. 2. Podjęcia działań polegających w szczególności na2: • izolacji i ochrony miejsca, obiektów i terenu, • pilotowaniu pojazdów, • asyście wykonujących zadania, • kontroli przestrzegania przez ludność wprowadzonych zarządzeń, • ustaleniu miejsca pobytu osób podejrzewanych o zakażenie lub kontakt. Równocześnie inne podmioty, każdy według swoich kompetencji, podejmują określone w procedurach działania. 2.1. Procedura profilaktycznego postępowania w przypadku otrzymania przesyłki niewiadomego pochodzenia 3 W przypadku otrzymania jakiejkolwiek przesyłki niewiadomego pochodzenia lub budzącej podejrzenia z jakiegokolwiek innego powodu np.: - brak nadawcy, - brak adresu nadawcy, - przesyłka pochodzi od nadawcy lub z miejsca, którego jej się nie spodziewamy należy: 1 Pismo Komendanta Głównego Policji G-II-2737/01 z dnia 18.10.2001r. w sprawie procedur działania w przypadku zagrożenia atakiem terrorystycznym. 2 Zarządzenie nr 36 Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 23.04.1970 r w sprawie współdziałania organów Milicji Obywatelskiej z organami społecznej służby zdrowia w zakresie zwalczania niektórych chorób zakaźnych, które stanowią szczególne zagrożenie dla zdrowia ludności. Dz. Urz. MSW nr 6 z dnia 25.06.1970. 3 Procedura przygotowana w formie ulotki przez Główny Inspektorat Sanitarny dla społeczeństwa. 7 1. Nie otwierać tej przesyłki. 2. Umieścić przesyłkę w grubym worku plastikowym, szczelnie zamknąć. 3. Worek ten należy umieścić w drugim grubym plastikowym worku, który należy szczelnie zamknąć: zawiązać supeł i zakleić taśmą klejącą. 4. Paczki nie należy przemieszczać. Należy pozostawić ją na miejscu. 5. Powiadomić Policję. Odpowiednie służby podejmą wszystkie niezbędne kroki w celu bezpiecznego przejęcia przesyłki. 4 W przypadku, gdy podejrzana przesyłka została otwarta i zawiera jakąkolwiek podejrzaną zawartość w formie stałej (pył, kawałki, blok, galaretę, pianę itp.) lub płynnej należy: 1. Możliwie nie naruszać tej zawartości: nie rozsypywać, nie przenosić, nie dotykać, nie wąchać, nie powodować ruchu powietrza w pomieszczeniu (wyłączyć systemy wentylacji i klimatyzacji, zamknąć okna). 2. Należy całą zawartość umieścić w worku plastikowym, zamknąć go i zakleić taśmą lub plastrem. 3. Należy dokładnie umyć ręce. 4. Zaklejony worek umieścić w drugim worku, zamknąć go i zakleić. 5. Ponownie dokładnie umyć ręce. 6. Bezzwłocznie powiadomić Policję i stosować się do wskazówek policjanta. 7. Po przybyciu właściwych służb należy bezwzględnie stosować się do ich zaleceń. 2.2. Procedura profilaktycznego postępowania Policjantów w przypadku wystąpienia zdarzeń związanych z bioterroryzmem5 1. Należy przyjąć zgłoszenie. 2. Przekazać wstępną informację do: 4 5 - Centrum Zarządzania Kryzysowego Wojewody, - Wojewódzkiej Stacji SANEPIDU, Załącznik nr 1 przedstawia podział kompetencji w przypadku ujawnienia podejrzanej przesyłki. Opracowanie Inspekcja Sanitarna MSWiA. 8 - Inspekcji Sanitarnej MSWiA, - Państwowej Straży Pożarnej. 3. W razie uzyskania wiadomości o potencjalnie zakaźnej przesyłce Policja przede wszystkim zabezpiecza miejsce składowania, oraz wyłącza je z użytkowania. 4. Policja nie wchodzi do tych pomieszczeń, ani nie styka się z ludźmi, którzy przebywali lub mieli styczność z przesyłką niewiadomego pochodzenia, izoluje osoby mające styczność z podejrzaną przesyłką w celu zmniejszenia osób z kontaktu i rozprzestrzeniania się ewentualnego zakażenia do czasu podjęcia decyzji o hospitalizacji przez służby medyczne. 5. Po uzyskaniu informacji o pozostawieniu w pomieszczeniu substancji lub przesyłki niewiadomego pochodzenia należy wyłączyć klimatyzację, zamknąć drzwi, które należy opieczętować. 6. Miejsce zdarzenia powinno być zabezpieczone do czasu zakończenia dezynfekcji miejsca akcji lub terenu kwarantanny przez SANEPIID. Dezynfekcje miejsca akcji prowadzi wyspecja1izowana firma alarmowana przez dyżurnego SANEPIDU. 7. W przypadku podejrzenia zakażenia ratownika służb ratowniczych mundurowych natychmiast powiadomić Inspektora Sanitarnego MSWiA. 8. Policja nie pobiera próbek materiału. Właściwe próbki do badań laboratoryjnych, jeżeli zachodzi konieczność, pobierają pracownicy SANEPIDU albo ratownicy PSP zastępu ratownictwa chemicznego wg określonej procedury. 9. Policja nie przewozi próbek materiału - może pilotować pojazdy na prośbę wyżej wymienionych podmiotów. 3. Postępowanie w przypadku zagrożenia katastrofą w ruchu lądowym W ciągu roku na polskich drogach jest realizowanych około 1 mln przewozów z ładunkami niebezpiecznymi, o całkowitej masie około 5 mln ton. Zdecydowaną większość tych materiałów stanowią produkty ropopochodne. Należy zwrócić uwagę, że skutki wypadków w transporcie materiałów niebezpiecznych są najczęściej nieporównywalne ze skutkami innych wypadków w komunikacji. Dla przykładu 9 wydostanie się 10 ton amoniaku, co stanowi zawartość jednej tylko komory w cysternie samochodowej, po całkowitym rozrzedzeniu w powietrzu może spowodować śmiertelne skażenie środowiska w promieniu 300 m. Natomiast wydostanie się 25 ton chloru do atmosfery, a tyle może przewozić jedna cysterna na wagonie kolejowym, przy prędkości wiatru do 2 m/s, może spowodować skażenie na obszarze około 120 km kwadratowych, a śmiertelne zagrożenie w tym przypadku może wystąpić na obszarze około 5 km kwadratowych. W tym stanie rzeczy bardzo istotny jest sposób reakcji pierwszych służb przybyłych na miejsce zdarzenia, do których niewątpliwie należy Policja. 3.1. Procedura postępowania w przypadku zdarzenia z niebezpiecznymi substancjami chemicznymi6 1. Do miejsca zdarzenia zbliżać się od strony zawietrznej oraz z góry na dół, jeśli do wypadku doszło na nierównym terenie. 2. Pojazd zaparkować w bezpiecznej odległości (ok. 100 metrów) i wyłączyć silnik. 3. Przeprowadzić rozmowę z kierowcą pojazdu, o ile jest to możliwe, lub podejść na odległość umożliwiającą odczytanie tablic (oznakowań).7 Unikać kontaktu z substancją, która wydostała się na zewnątrz. W pobliżu miejsca zdarzenia nie palić, nie używać radiostacji oraz nie uruchamiać silników samochodowych. 4. W przypadku awarii instalacji na terenie zamkniętym (zakłady chemiczne, magazyny) zatrzymać się przy wejściu, bramie, zewnętrznym ogrodzeniu itp., albo w bezpiecznej odległości od miejsca zdarzenia. 5. Zapewnić bezpieczeństwo własne i osobom postronnym, poprzez ustawienie znaków ostrzegawczych. 6. Nie zbliżać się do miejsca zdarzenia, chyba że jest to niezbędne dla ratowania życia ludzkiego i nie stwarza zagrożenia dla innych osób. 6 7 Wytyczne 3/2000 Komendanta Głównego Policji z dnia 16 czerwca 2000r w sprawie postępowania Policji w warunkach katastrofy naturalnej i awarii technicznej oraz w czasie innych zdarzeń zagrażających bezpieczeństwu ludzi i środowiska. Załącznik nr 2 i 3 przedstawia oznaczenia na tablicach ostrzegawczych dla zbiorników (cystern), oraz przykładowe nalepki ostrzegawcze. 10 7. Utrzymywać osoby postronne z dala od miejsca zdarzenia. Jeżeli istnieją jakiekolwiek wątpliwości co do bezpieczeństwa okolicy, zarządzić i przeprowadzić ewakuację wszystkich obecnych osób, w tym policjantów, oraz odizolować teren w promieniu co najmniej 100 metrów. 8. Po przybyciu straży pożarnej poinformować jej dowódcę o podjętych działaniach, od tej chwili kierowanie akcją zostaje przejęte przez straż pożarną. 4. Postępowanie z niewybuchami i urządzeniami wybuchowymi Zgodnie z obowiązującymi przepisami8 Policja zajmuje się rozpoznaniem, neutralizacją, unieszkodliwianiem, usuwaniem, transportem oraz niszczeniem materiałów i urządzeń wybuchowych9 – stanowiących zagrożenie dla bezpieczeństwa i porządku publicznego. Oczyszczaniem terenów i obiektów z materiałów i urządzeń wybuchowych pochodzenia wojskowego oraz z okresu działań wojennych zajmują się – na podstawie odrębnych przepisów – oddziały, pododdziały inżynieryjne wojsk lądowych oraz oddziały i pododdziały marynarki wojennej. W razie konieczności współdziałania wymienionych podmiotów całością przedsięwzięć kieruje przedstawiciel tego podmiotu, w którego strefie odpowiedzialności wykonywane są działania minerskopirotechniczne. W Policji podstawowe zadania w tym zakresie realizowane są przez grupy minersko –pirotechniczne (GM-P ) i nieetatowe grupy rozpoznania minersko – pirotechnicznego (NGRM-P ). W strukturach wojskowych funkcjonują minerskie patrole oczyszczania terenu z przedmiotów niebezpiecznych i wybuchowych Wojska Polskiego (MPOT WP). Zadaniem GM-P, funkcjonujących jako etatowe pododdziały w strukturach pododdziału antyterrorystycznego i komórek organizacyjnych Policji, jest dokonanie 8 Instrukcja działań minersko – pirotechnicznych Policji – Załącznik nr 2 do Zarządzenia nr pf 6/2003 Komendanta Głównego Policji z dnia 6 lutego 2003 r w sprawie metod i form działania pododdziałów terrorystycznych oraz komórek minersko – pirotechnicznych Policji. 9 Materiały wybuchowe - związki chemiczne lub mieszaniny substancji chemicznych zdolne po zaincjonowaniu do reakcji wybuchowej; urządzenia wybuchowe – wyroby przemysłowe, samodziałowe lub ich kombinacje, których skutek działania stanowi zagrożenie dla zdrowia, życia lub mienia. 11 lokalizacji, rozpoznania, neutralizacji i unieszkodliwienia, usunięcia, transportu lub zniszczenia materiałów i urządzeń wybuchowych. Zadaniem NGRM-P powołanych w podległych jednostkach przez komendanta wojewódzkiego Policji jest dokonanie przeszukania terenu i obiektu, co do których istnieje uzasadnione wybuchowego. Po podejrzenie zlokalizowaniu o podłożeniu materiału lub materiału urządzenia lub urządzenia wybuchowego, przedmiotu mogącego zawierać taki materiał dowódca grupy zabezpiecza miejsce lokalizacji i wzywa GM-P lub MPOT WP. 4.1. Procedura postępowania Policji po uzyskaniu informacji o podłożeniu materiałów i urządzeń wybuchowych Nie wchodząc w zagadnienia taktyczne (które mają charakter niejawny) na podstawie obowiązujących przepisów można określić następujące zasady postępowania Policji: 1. Po uzyskaniu informacji przez Policję o podłożeniu ładunku wybuchowego czynności związane z przeszukaniem terenu i obiektu materiałów i urządzeń wybuchowych dokonują policjanci NGRM-P. 2. Po zlokalizowaniu materiału, lub urządzenia wybuchowego i zabezpieczeniu miejsca lokalizacji wzywa się GM-P lub MPOT. 3. Decyzje o ewakuacji obiektu, terenu podejmuje administrator (gospodarz) obiektu po otrzymaniu informacji o podłożeniu lub zlokalizowaniu materiału, urządzenia wybuchowego, albo na wniosek uprawnionego minera- pirotechnika lub policjanta NGRM-P. 4. Policja ma prawo podjęcia decyzji o ewakuacji obiektu na postawie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, w przypadku nieuzasadnionej odmowy ewakuacji obiektu przez administratora (gospodarza) zagrożonego obiektu. 5. W przypadku ewakuacji obiektu, wszyscy nie biorący bezpośredniego udziału w akcji powinni się znajdować w odległości bezpiecznej (co najmniej 150 m) od zagrożonego obiektu. 12 6. Do działań rozpoznawczo – przeszukiwawczych w zagrożonym obiekcie należy angażować jego użytkowników oraz pracowników ochrony zgodnie z zasadami określonymi w instrukcji dotyczącej postępowania administratorów budynków. 4.2. Procedura postępowania administratorów (gospodarzy, właścicieli obiektów) po uzyskaniu informacji o podłożeniu ładunków wybuchowych10 Alarmowanie 1. Osoba, która przyjęła zgłoszenie o podłożeniu ładunku wybuchowego, albo zauważyła w obiekcie przedmiot niewiadomego pochodzenia, mogący być ładunkiem wybuchowym, jest obowiązana o tym powiadomić: - administratora budynku, - Policję. 2. Zawiadamiając Policję, należy podjąć: - treść rozmowy ze zgłaszającym o podłożeniu ładunku wybuchowego, którą należy prowadzić według wskazówek załączonych do instrukcji, - miejsce i opis zlokalizowanego przedmiotu, który może być ładunkiem wybuchowym, - numer telefonu, z którego prowadzona jest rozmowa i swoje nazwisko, - uzyskać od Policji potwierdzenie przyjętego powyższego zawiadomienia. Akcja poszukiwawcza ładunku wybuchowego 1. Do czasu przybycia Policji akcją kieruje administrator obiektu, a w czasie jego nieobecności osoba przez niego upoważniona. 2. Kierujący akcją zarządza, aby użytkownicy pomieszczeń dokonali sprawdzenia, czy w tych pomieszczeniach znajdują się: 1) przedmioty, rzeczy, urządzenia, paczki itp., których wcześniej nie było i nie wnieśli ich użytkownicy pomieszczeń (a mogły być wniesione i pozostawione przez inne osoby , np. interesantów); 2) ślady przemieszczania elementów wyposażenia pomieszczeń; 10 Procedura zalecona pismem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji AP/443-62(3)/98/MS z dnia 21.10.1998, do powszechnego stosowania. 13 3) zmiany w wyglądzie zewnętrznym przedmiotów, rzeczy, urządzeń, które przedtem w pomieszczeniu były oraz emitowane z nich sygnały (np. dźwięki mechanizmów zegarowych, święcące numery elektroniczne itp.). 3. Pomieszczenia ogólnodostępne, takie jak korytarze, klatki schodowe, holle, windy, toalety, piwnice, strychy itp. oraz najbliższe otoczenie zewnętrzne obiektu powinno być sprawdzone przez pracowników obsługi administracyjnej lub ochrony. 4. Zlokalizowanych przedmiotów, rzeczy, urządzeń, których w ocenie użytkowników obiektu - przedtem nie było, a zachodzi podejrzenie, iż mogą to być ładunki wybuchowe, nie wolno dotykać. O ich umiejscowieniu należy natychmiast powiadomić administratora obiektu i Policję. 5. W przypadku, gdy użytkownicy pomieszczeń stwierdzą obecność przedmiotów (rzeczy, urządzeń), których wcześniej nie było lub zmiany w wyglądzie i usytuowaniu przedmiotów stale znajdujących się w tych pomieszczeniach, uprawnione jest przypuszczenie, że pojawienie się tych przedmiotów lub zmiany w ich wyglądzie i usytuowaniu mogły nastąpić na skutek działania sprawcy podłożenia ładunku wybuchowego. W takiej sytuacji kierujący akcją może wydać decyzję ewakuacji osób z zagrożonego obiektu przed przybyciem Policji. 6. Należy zachować spokój i opanowanie, aby nie dopuścić do przejawów paniki. Akcja rozpoznawczo – neutralizacyjna zlokalizowanych ładunków wybuchowych 1. Po przybyciu do obiektu policjanta lub policyjnej grupy interwencyjnej administrator obiektu powinien przekazać im wszelkie informacje dotyczące zdarzenia oraz wskazać miejsca zlokalizowanych przedmiotów, rzeczy, urządzeń obcego pochodzenia i punkty newralgiczne w obiekcie. 2. Policjant lub dowódca grupy przejmuje kierowanie akcją, a administrator obiektu winien mu udzielić wszechstronnej pomocy. 3. Na wniosek policjanta, kierującego akcją, administrator obiektu podejmuje decyzję o ewakuacji użytkowników i innych osób z obiektu - o ile wcześniej to nie nastąpiło. 4. Identyfikacją i rozpoznaniem zlokalizowanych przedmiotów, rzeczy, urządzeń obcych oraz neutralizowaniem ewentualnie podłożonych ładunków wybuchowych 14 zajmują się uprawnione komórki organizacyjne Policji, przy wykorzystaniu specjalistycznych środków technicznych. 5. Po zakończeniu działań policjant kierujący akcją przekazuje protokolarnie obiekt administratorowi. Postanowienie końcowe 1. Osobie przyjmującej zgłoszenie o podłożeniu ładunku wybuchowego oraz administratorowi obiektu nie wolno lekceważyć żadnej informacji na ten temat i każdorazowo powinni powiadomić o tym Policję, która z urzędu dokonuje sprawdzenia wiarygodności każdego zgłoszenia. 2. Administrator obiektu powinien na bieżąco organizować szkolenie personelu w zakresie niniejszej instrukcji, ewakuacji, architektonicznego układu obiektu, w tym rozmieszczenia punktów newralgicznych, takich jak węzły gazowe, energetyczne i wodne, oraz posiadać ich aktualny plan, który udostępnia na żądanie policjanta kierującego akcją. Policjant udziela pomocy w realizacji szkolenia. 3. Administrator obiektu winien podejmować wszelkie czynności zmierzające do fizycznej i technicznej ochrony obiektu uniemożliwiającej podkładanie w nim ładunków wybuchowych. 4. Z treścią niniejszej instrukcji należy zapoznać wszystkich pracowników administracyjnych i ochrony. 5. Podsumowanie W przedmiotowym opracowaniu starałem się zwrócić uwagę na te aspekty działania Policji, które dotyczą pierwszego kontaktu z potencjalnym czy też realnym zagrożeniem. Stosując przedstawione procedury, instrukcje policjant zminimalizuje zagrożenie wynikające z powstałej sytuacji, której skutki mogą dotyczyć znacznej grupy osób. Zdarzenia, w których policjant ma kontakt z niebezpiecznych przedmiotem, nie występują na każdej służbie. Powoduje to, że znaczna liczba policjantów nie posiadła praktycznych umiejętności zachowania się w takiej sytuacji. 15 W związku z tym bardzo ważna jest znajomość obowiązujących procedur, aby w przypadku wystąpienia opisanych zdarzeń można było podjąć działania zmierzające do zmniejszenia zagrożenia powszechnego. 16 Załącznik nr 1 Schemat reagowania (podziału kompetencji) w przypadku zagrożenia bioterroryzmem. Inspekcja Sanitarna dochodzenie podejrzana przesyłka epidemiologiczne zabezpieczenie obszaru podjęcie przesyłki Państwowa Straż Pożarna Transport wskazany przez Kryzysowego Centrum Zarządzania Wojewody Laboratoria PZH , Wojewódzkie Zakłady Weterynaryjne i inne Policja 17 Załącznik nr 2 Tablica ostrzegawcza dla zbiorników niebezpiecznymi – oznaczenie cyfrowe Numer rozpoznawczy rodzaju niebezpieczeństwa - pierwsza cyfra oznacza 2- emisje gazu spowodowana ciśnieniem lub reakcją chemiczną, 3- łatwopalność materiałów ciekłych (par) i gazu lub materiału ciekłego podatnego na samonagrzewanie, 4- łatwopalność materiału stałego podatnego na samonagrzewanie, 5- działanie utleniające, 6- trujące, 7- promieniotwórcze, 8- żrące, 9- niebezpieczeństwo samorzutnej i gwałtownej reakcji • podwójna cyfra oznacza zwiększone niebezpieczeństwo np. 33 • zero po pierwszej cyfrze oznacza, że materiał nie przedstawia dodatkowego niebezpieczeństwa np. 30 • znak „ X” przed numerem oznacza absolutny zakaz zetknięcia się (kontaktu) materiału z wodą np. X83 (cystern) z materiałami Numer rozpoznawczy materiału z numerem rozpoznawczym rodzaju niebezpieczeństwa, np.: 1005 -amoniak 268 1017 - chlor 266 1035 - etan 23 1076 - fosgen 266 1090- aceton 33 1165- dioksan 33 1202- paliwo diesla 30 1203 -benzyna 33 1223- nafta 30 1400- bar 423 1407- cez 423 1428- sód X423 1558- arsen 60 1692- strychnina 66 1713- cyjanek cynku 66 1789- kwas solny 80 1814- ług potasowy 80 1833- kwas siarkowy 80 1872- tlenek ołowiu 56 1969- izobutan 23 1957- wodór ciężki 23 1971- metan sprężony 23 2257- potas X423 2389- furan 33 2809- rtęć 80 18 Załącznik nr 3 Przykładowe nalepki ostrzegawcze umieszczane na przesyłkach i pojazdach oznaczenia Substancje i przedmioty wybuchowe Gazy palne Gazy trujące Materiały wytwarzające w kontakcie z wodą gazy zapalne niebezpieczeństwa 19 Przepisy 1. Wytyczne KGP z dnia 16.06.2000 r. w sprawie postępowania Policji w warunkach katastrofy naturalnej i awarii technicznej oraz w czasie zdarzeń zagrażających bezpieczeństwu ludzi i środowiska. 2. Zarządzenie nr 36 Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 23.04.1970 r. w sprawie współdziałania organów Milicji Obywatelskiej z organami społecznej służby zdrowia w zakresie zwalczania niektórych chorób zakaźnych, które stanowią szczególne zagrożenie dla zdrowia ludności. 3. Zarządzenie nr pf 6/2003 Komendanta Głównego Policji z dnia 6.02.2003 r. w sprawie metod i form działania pododdziałów terrorystycznych oraz komórek minersko – pirotechnicznych Policji. 4. Pismo Komendanta Głównego Policji G-II-2713/01 z dnia 15.10.2001r. dotyczące procedur postępowania w przypadku zgłoszeń o zagrożeniach bioterrorystycznych.