Koszty finansowania zewnętrznego

Koszty finansowania zewnętrznego
Wpisany przez Krzysztof Maksymiuk
Zakres kosztów finansowania zewnętrznego (niezależnie od tego, czy podlegających
kapitalizacji, czy też ujmowanych jako koszt okresu w momencie poniesienia) zawarty w MSR
23 jest ściślej sprecyzowany niż w Ustawie o rachunkowości.
Koszt obsługi zobowiązań zaciągniętych w celu finansowania budowy i przystosowania
składnika majątkowego do używania, pomniejszony o przychody z tego tytułu, składa się
jako element „ogółu kosztów poniesionych za okres budowy, montażu, przystosowania",
na wartość początkową rzeczowych aktywów trwałych (art. 28 ust. 8 Ustawy o
rachunkowości).
Koszty te mogą obejmować m.in.: odsetki od zaciągniętych zobowiązań lub wyemitowanych
papierów dłużnych; opłaty i prowizje poniesione przy zaciągnięciu kredytów i pożyczek; część
odsetkową raty leasingu finansowego, w przypadku umowy zawartej w celu budowy środka
trwałego; różnice kursowe od zaciągniętych zobowiązań. Podlegają one aktywowaniu nie dłużej
niż do momentu przyjęcia składnika majątkowego do używania. Są uwzględniane także przy
wycenie środków trwałych w budowie na dzień bilansowy. Przychody, które pozwolą odzyskać
część poniesionych kosztów finansowania, np. odsetki od lokat czasowo wolnych środków,
zmniejszają wartość aktywowanych kosztów.
Różnice między MSR 23 a ustawą o rachunkowości
Trochę inne zasady zawierają Międzynarodowe Standardy Rachunkowości. MSR 23 „Koszty
finansowania zewnętrznego" traktuje aktywowanie jako rozwiązanie alternatywne, zalecając
ujmowanie wszystkich kosztów finansowania zewnętrznego jako koszty okresu. Standard
zezwala na aktywowanie tych kosztów, których można by uniknąć, gdyby nie poniesiono
nakładów na składniki aktywów. Gdyby jednostka dysponowała środkami finansowymi na
budowę składnika aktywów, a mimo tego skorzystała z zewnętrznych źródeł finansowania, to
koszty z tym związane nie powinny być aktywowane.
1/3
Koszty finansowania zewnętrznego
Wpisany przez Krzysztof Maksymiuk
Zakres kosztów finansowania zewnętrznego (niezależnie od tego, czy podlegających
kapitalizacji, czy też ujmowanych jako koszt okresu w momencie poniesienia) zawarty w MSR
23 jest ściślej sprecyzowany niż w Ustawie o rachunkowości. W przeciwieństwie do polskich
regulacji, za takie koszty uważane są tylko te różnice kursowe, które stanowią korektę kosztów
odsetkowych. Ponadto standard zezwala na kapitalizację kosztów finansowania zewnętrznego
w odniesieniu do tzw. aktywów kwalifikowanych, czyli takich składników majątku, których
przygotowanie do oczekiwanego sposobu użytkowania lub sprzedaży wymaga dłuższego
czasu. Natomiast Ustawa o rachunkowości nakazuje kapitalizację w odniesieniu do rzeczowych
aktywów trwałych i zezwala na nią w przypadku określonych rodzajów zapasów. Dodatkowo, w
przypadku zawieszenia na dłuższy okres aktywnego prowadzenia działalności inwestycyjnej,
MSR 23 nakazuje przerwanie kapitalizacji, podczas gdy Ustawa o rachunkowości nie zawiera
żadnych wytycznych w tym zakresie.
Problemy stwarza prawidłowe ustalenie kwoty kosztów podlegających aktywowaniu, jeżeli
jednostka korzysta z kilku rozmaicie oprocentowanych i mających różne przeznaczenie źródeł
finansowania, np. posiada zarówno kredyt w rachunku bieżącym, jak i zaciągnięty na potrzeby
konkretnej inwestycji. Ustawa o rachunkowości nie udziela jednoznacznej odpowiedzi, dlatego
celowe jest, na podstawie art. 10 ust. 3, odwołanie się do zapisów MSR. Zgodnie z MSR 23 par.
15, jeżeli jednostka korzysta ze środków zewnętrznych wyłącznie w celu sfinansowania danego
składnika aktywów, koszty finansowania zewnętrznego podlegające aktywowaniu ustala się
jako różnicę między rzeczywistymi kosztami poniesionymi w danym okresie, a przychodami z
tytułu tymczasowego zainwestowania pożyczonych środków. Z kolei w zakresie, w jakim środki
zewnętrzne pożycza się bez określonego celu, koszty finansowania zewnętrznego aktywuje się
poprzez zastosowanie do poniesionych nakładów stopy procentowej, będącej średnią ważoną
stopą wszystkich kosztów finansowania zewnętrznego w danym okresie, innych niż dotyczące
zobowiązań zaciągniętych w konkretnym celu pozyskania składnika aktywów (MSR 23 par. 17).
W celu określenia kwoty kosztów podlegających aktywowaniu należy najpierw ustalić na
podstawie harmonogramu płatności dla dostawców i wykonawców wartość średniego
zapotrzebowania na finansowanie w trakcie budowy składnika aktywów, a następnie kolejność
źródeł finansowania, przy czym pierwszeństwo mają zobowiązania zaciągnięte wyłącznie w
celu budowy danego składnika. W dalszej kolejności należy ustalić średni ważony koszt
finansowania dla zobowiązań zaciągniętych bez określonego celu i obliczyć koszt podlegający
aktywowaniu, uwzględniając zapotrzebowanie na finansowanie zewnętrzne, kolejność i
oprocentowanie poszczególnych (celowych i niecelowych) źródeł finansowania oraz ewentualne
przychody uzyskane z wolnych środków finansowych.
Zmiany w MSR 23
2/3
Koszty finansowania zewnętrznego
Wpisany przez Krzysztof Maksymiuk
W bieżącym roku nastąpiła zmiana MSR 23 w związku z realizowanym przez Radę
Międzynarodowych Standardów Rachunkowości projektem harmonizacji Międzynarodowych
Standardów Rachunkowości i standardów amerykańskich (US GAAP). Wskutek
wprowadzonych zmian koszty finansowania zewnętrznego będą obowiązkowo podlegać
kapitalizacji, jeżeli będzie można je bezpośrednio przyporządkować do nabycia lub wytworzenia
dostosowywanego składnika aktywów. Jednostki zostaną pozbawione możliwości ujęcia takich
kosztów jako kosztu okresu w momencie poniesienia. Nie będzie konieczne kapitalizowanie
kosztów finansowania zewnętrznego w odniesieniu do aktywów wycenianych według wartości
godziwej oraz zapasów wytwarzanych w dużych ilościach, w sposób powtarzalny, nawet jeżeli
ich przygotowanie do użytkowania lub sprzedaży wymaga dłuższego okresu (np. whisky).
Znowelizowany standard będzie obowiązywał w okresach sprawozdawczych zaczynających się
nie wcześniej niż 1 stycznia 2009 r., ale możliwe jest jego wcześniejsze zastosowanie. Dotyczy
on tych kosztów finansowania zewnętrznego, których początek kapitalizacji przypada na 1
stycznia 2009 r. lub później. Gdyby jednostka podjęła decyzję o wcześniejszym zastosowaniu
standardu, może ona przyjąć dowolną datę przed 1 stycznia 2009 r. jako dzień zastosowania
standardu i stosować go w odniesieniu do tych kosztów finansowania zewnętrznego, których
data rozpoczęcia kapitalizacji przypada tego dnia lub później.
Jednocześnie warto zwrócić uwagę na fakt, że ze względu na nieosiągnięcie w wyniku
nowelizacji MSR 23 pełnej zbieżności pomiędzy MSR i US GAAP, Rada Międzynarodowych
Standardów Rachunkowości postanowiła, iż nadal istniejące różnice, które nie zostały
wyeliminowane, będą przedmiotem dalszych prac. Oznacza to, że przed wejściem
znowelizowanego standardu w życie należy się spodziewać jego dalszych zmian.
Znowelizowany standard nie został jeszcze przyjęty przez Komisję Europejską do stosowania w
Unii Europejskiej. Z zapisów dyskusji, jaką przeprowadzono na posiedzeniu organu
opiniującego - Accounting Regulatory Committee - w dniu 23 lipca 2007 r., wynika, że do
przyjęcia znowelizowanego standardu powinno dojść jeszcze w tym roku. Oznacza to, że spółki
stosujące MSR i ujmujące koszty finansowania zewnętrznego jako koszt okresu w momencie
ich poniesienia będą miały około roku na podjęcie stosownych przygotowań do ewentualnych
zmian w zakresie ujmowania kosztów finansowania zewnętrznego.
3/3