Hasło czeremcha

czeremcha
(botanika roślin, drzewa i krzewy leśne), (Padus) rodzaj z rodziny różowatych (Rosaceae) i podrodziny
śliwowych (Prunoideae) obejmujący kilkanaście gatunków w Europie, Azji i w Ameryce Północnej.
Ostatnio często włączany do rodzaju Prunus. W Polsce jeden gatunek – czeremcha pospolita, czeremcha
zwyczajna (Padus racemosa L. = Prunus padus L.). Krzew lub drzewo do 15 m wys. Pędy ciemnobrązowe,
w młodości krótko owłosione, pokryte podłużnymi, popielatymi przetchlinkami. Pąki stożkowate, ostro
zakończone, z brązowymi, szaro, pergaminowo obrzeżonymi łuskami. Liście jajowatoeliptyczne lub
odwrotniejajowate, 6-12 cm długości, krótko zaostrzone, u nasady sercowate, na brzegu ostro piłkowane.
Blaszki po górnej stronie pomarszczone i ciemnozielone, pod spodem szarozielone lub niebieskawe, z
kępkami włosków wzdłuż nerwu głównego i w kątach nerwów. Nerwacja liści bardzo wyraźna; nerwy
boczne nie dochodzą do brzegu blaszki lecz są łukowato wygięte i połączone ze sobą. Ogonek z 2
zielonymi gruczołkami. Kwiaty białe w gronach, początkowo wyprostowanych, później zwisających,
rozwijają się w maju. Owoce (pestkowce) czarne i błyszczące. Występowanie – prawie cała Europa, bez
południowej Wielkiej Brytanii, zachodniej Francji, Półwyspu Iberyjskiego oraz południowych Bałkanów i
południowo-zachodniej Skandynawii. Poza Europą: północna Afryka oraz zachodnia i środkowa Azja. W
Polsce na całym obszarze, w górach do 1150 m n.p.m. (Gorce). Żyzne i wilgotne siedliska lasów łęgowych
oraz niskich grądów. Gatunek pospolity w łęgach wiązowo-jesionowych i jesionowo-olszowych, a także
częsty w zbiorowiskach zaroślowych w dolinach rzek i strumieni oraz nad jeziorami. Bardzo częstym i
dziczejącym w lasach gatunkiem jest cz. późna, cz. amerykańska [Padus serotina (Ehrh.) Borkh. =
Prunus serotina Ehrh.]. Drzewo do 40 m wysokości, u nas często także wysoki krzew. Korowina na
młodych pniach gładka, na starszych tarczkowato spękana i łuszcząca się. Pędy ciemnobrązowe, od
strony zacienionej zielonkawe, nagie i pokryte licznymi, drobnymi, okrągłymi, szarymi przetchlinkami.
Rdzeń kremowy. Pąki małe, stożkowate i ostro zakończone. Łuski brązowo-zielone o brzegach
ciemnobrązowych. Liście eliptyczne, do 15 cm długości, na wierzchołku zaostrzone, u nasady klinowate,
brzegiem drobno, gruczołkowato piłkowane. Blaszki skórzaste, z wierzchu błyszczące, pod spodem
wzdłuż nerwu głównego rudawo owłosione. Kwiaty w wyprostowanych gronach rozwijają się późno,
zwykle pod koniec maja lub w czerwcu, około 2-3 tygodni po czeremsze pospolitej. Owoce początkowo
czerwone, po dojrzeniu czarne. Występowanie – rozległy zasięg we wschodniej i południowej części
Ameryki Północnej obejmujący południowo-wschodnie krańce Kanady oraz blisko połowę powierzchni
USA, od stanów Minnesota i Maine na północy, po Teksas i Florydę na południu. Ponadto Arizona i Nowy
Meksyk w USA oraz Meksyk i Gwatemala. Gatunek o szerokiej skali ekologicznej, występujący na niżu i w
górach (do 1500 m n.p.m. w Apallachach), w różnych regionach klimatycznych oraz na glebach jałowych,
średnio żyznych i żyznych. Dość ważne drzewo w leśnictwie amerykańskim, którego drewno
wykorzystywane jest między innymi do wyrobu luksusowych mebli, boazerii i wykładzin. Gatunek
sprowadzony do Polski w 1813 roku. Ma niewielkie wymagania glebowe, jest umiarkowanie światłożądny,
odporny na mrozy, suszę i zanieczyszczenia powietrza. Dawniej powszechnie sadzony w lasach, jednak
bez pozytywnych rezultatów produkcyjnych. Zawiódł także jako domieszka biocenotyczna, gdyż na
siedliskach ubogich rośnie bardzo słabo. Łatwo odnawia się z nasion oraz odrośli stając się często
ekspansywnym i uciążliwym chwastem w uprawach leśnych. Innym, podobnym gatunkiem obcym,
zadomowionym w Polsce jest czeremcha wirginijska [Padus virginiana (L.) M.Roem = Prunus virginiana
L.]. ŹRÓDŁO (AUTOR)
Władysław Danielewicz