informator

INFORMATOR
PIC Polska Sp. z o.o.
ul. Wazów 8a, 01-986 Warszawa
Tel: 022/ 569 57 40 Fax: 022/ 569 57 50
www.pic.com/poland, [email protected]
PIC
WSZYSCY CHCEMY WIĘCEJ I OD ZARAZ!
Tydzień Ważenia Prosiąt spotkał się ze sporym zainteresowaniem w Europie. Do zamknięcia obecnego wydania
Informatora PIC, uzyskaliśmy dane z ważenia ponad 9.000 prosiąt. Wyniki przesłano z Polski, Niemiec, Holandii i
Belgii. Najwyższa i najniższa średnia waga urodzeniowa prosięcia PIC, z zebranych wyników wynosiły odpowiednio
2,089 kg i 1,218 kg. Miło nam także zakomunikować, że średnia waga urodzeniowa prosięcia PIC wyniosła 1,505
kg, a udział prosiąt o wadze poniżej 1 kg wyniósł niespełna 8,5 %. Średnia waga prosięcia PIC w Polsce to1,529 kg.
To dobry wynik, a jednocześnie wskaźnik, że dalsze osiągnięcia produkcyjne będą co najmniej zadawalające. Uzyskanie tak wysokiej wagi urodzeniowej pokazuje ogromny potencjał do generowania zysku przez tych producentów,
którzy wykorzystują produkty PIC.
Poniżej relacja przyrostów na warchlakarni i tuczarni do wagi urodzeniowej. Omawiany parametr ma ogromny wpływ
na uzyskiwane dochody przez producentów. Każdy z nas wie, że im szybszy przyrost tym mniejsze zużycie paszy.
Dzisiaj jest to szczególnie istotne. Ceny pasz rosną w zatrważającym tempie i mają ogromne znaczenie na ostateczny wynik finansowy.
460
1080
440
1060
420
Przyrosty do 30 kg.
- Sprawdź jaką Ty masz Wagą Urodzeniową
Prosiąt.
- Koszty obsługi prosiąt poniżej 1 kg są dwukrotnie wyższe.
- Waga urodzeniowa poniżej 1,5 kg to o 60
gram niższe przyrosty.
- Optymalna waga urodzeniowa prosięcia to
1,5 kg i powyżej.
- Różnica w przyroście dobowym o 50 gram,
to krótszy tucz o 5 dni.
- Przyrost gorszy o 50 gram podnosi koszty
paszy o 5 złotych/tucznika.
1040
400
1020
380
1000
360
980
340
960
320
300
940
280
920
260
1,0 1,1
1,2 1,3
1,4 1,5
1,6 1,7
1,8
1,9 2,0
2,1 2,2
2,3
2,4 2,5
Przyrosty do 30 - 100 kg.
Wpływ Wagi Urodzeniowej na tempo przyrostu warchlaków i tuczników
Wnioski:
900
Waga Urodzeniowa
Tydzień Ważenia Prosiąt
W NUMERZE:
Wybór właściwej
genetyki podstawą
sukcesu...
str 3
Kwartalnik
Wykorzystanie produktów
i składników w żywieniu
trzody chlewnej...
str 5
400 lat PIC w Polsce,
czyli nie kupuj knura
w worku...
str 9
Aktualności/ Analiza
rynku...
str 11
Nr 8/2010
1
3
2
4
5
Gospodarstwo Rolne
Produkt
Telefon
1. GR Plitt Zbigniew
C24, GP1080
0 605 229 907
2. GR Siemianowski Roman
C24, GP1080
0 502 258 419
3. GR Wrzalik Mieczysław
C24, GP1080
0 696 068 427
4. GR Siepietowski Krzysztof
C46
0 606 307 515
5. GR Wojciech Stanisław
C24
0 602 265 951
Camborough24
“Mięsność i ekonomika
produkcji”.
Kwartalnik
Camborough46
GP1080
“Tempo przyrostu i
plenność”.
“Plenność, tempo przyrostu i
wykorzystanie paszy”.
-2-
Nr 8/2010
NASI KLIENCI
WYBÓR WŁAŚCIWEJ GENETYKI,
PODSTAWĄ SUKCESU ...
Państwo Grzesława i Zenon Wawszczyk
prowadzą wspólnie gospodarstwo rolne
we wsi Lutosławice Rządowe w powiecie
piotrkowskim. Gospodarowanie na ojcowiźnie rozpoczęli wspólnie w roku 1981.
Jak na tamte czasy było to gospodarstwo
średniej wielkości lecz dobrze zorgani-
Kolejna inwestycja związana z budynkami inwentarskimi miała miejsce w 2001
roku. Powstała wtedy tuczarnia o tych
samych rozmiarach co poprzednia.
W 2004 r. Państwo Wawszczyk podjęli
decyzje o zakupie loch, w wyniku czego
Remont stada odbywa się
w oparciu o loszki
wyprodukowane na fermie.
zowane. Gospodarstwo posiadało 9 ha
gruntów, 6 macior, 5 krów, 4 jałówki, parę
owiec oraz konia.
przebudowano chlewnie z 1989 roku. Po
modernizacji mogła ona pomieścić 80
loch. Z racji tego, że był to bardzo dobry
Na zdjęciu: Zenon Wawszczyk
W roku 1989 Państwo Wawszczyk ruszyli z pierwszą inwestycją, od której zaczęła się ich trzodowa specjalizacja. Powstała wówczas chlewnia o wymiarach
32m x 9m. Prowadzono w niej odchów
prosiąt. Prosięta pochodzące z zakupu,
podtuczano do wagi 45 kg, a następnie
już jako warchlaki sprzedawano. Wówczas był to bardzo dochodowy interes w
skutek czego przebudowano i odnowiono dom.
Od roku 1996 Państwo Wawszczyk stale
powiększają powierzchnię swojego gospodarstwa. W chwili obecnej gospodarują na 24 ha własnych i 8 ha dzierżawy.
Kwartalnik
okres dla producentów trzody chlewnej,
postanowiono zwiększyć pogłowie stada
Na zdjęciu: Gospodarstwo Zenona Wawszczyka
kolejne 80 loch oraz przerobiono dodatkowo stodołę, gdzie wstawiono jeszcze 40
loch.
Podstawą do produkcji tucznika były lochy
wbp, które kryto naturalnie knurami duroc x
pietrain oraz duroc x hampshire.
W roku 2008 r., kiedy to ceny nie sprzyjały produkcji trzody chlewnej, narodziła
się myśl o depopulacji stada w celu podniesienia statusu zdrowotnego. Dodatkowym argumentem było zaspokojenie
co raz to większych wymagań zakładów
mięsnych co do jakości odstawianych
tuczników. Państwo Wawszczyk brali pod
uwagę tylko dwie firmy hybrydowe: JSR i
PIC. Po długich namysłach i licznych konsultacjach wybór padł na PIC. Chlewnia
została zasiedlona loszkami Camborough
oraz 3 knurami PIC 410. Remont stada
odbywa się w oparciu o loszki wyprodukowane na fermie, a nasienie do ich produkcji dostarczane jest ze stacji knurów
PIC zlokalizowanej w Skotnikach. W ten
sposób utrzymywany jest stale najwyższy
status zdrowotny, co w sposób najbardziej
klarowny przedstawiają osiągane przez
państwa Wawszczyk wyniki. W 28 dniu
odsadza się 10,5 prosiąt o średniej masie
ciała 8,5 kg. Pierwsze tuczniki sprzedane
w tym roku ważyły średnio 115 kg. Była to
partia 190 szt. o średniej mięsności 60,2%.
(klasa S- 108 szt., klasa E -78 szt., klasa
U – 4 szt.).
Kolejnym zadowolonym klientem ze współ-
W 28 dniu odsadza się
prosięta o
średniej masie 8,5 kg.
podstawowego do 200 loch. W tym celu
powstała od podstaw nowa chlewnia na
-3-
pracy z PIC jest Pan Grzegorz Góralski ze
wsi Główina w powiecie potockim.
Nr 8/2010
Pan Grzegorz swoją przygodę z rolnictwem rozpoczął w 1997 roku, przejmując
gospodarstwo po rodzicach. Powierzchnia gospodarstwa liczyła wtedy 7 ha i
chlewni i dostosowaniu jej do utrzymania
loch i własnej produkcji prosiąt. W kolejnym roku postawiono 12 stanowisk porodowych oraz budynki sektora odchowu
Jedyną genetyką, ktora
była brana pod uwagę była
genetyka PIC.
nastawione było na produkcję żywca wieprzowego w oparciu o prosięta pochodzące z zakupu.
W roku 1998 areał gospodarstwa został
powiększony o 11 ha. Natomiast 2 lata
później narodził się pomysł rozbudowy
nasienie ze stacji PIC - GTC Skotniki.
Pan Grzegorz swoje prosięta sprzedaje
w wadze 21 kg w partiach od 50 do 100
szt. Na tą chwilę cała produkcja prosiąt
odbywa się pod zamówienie producenta
tucznika z okolic Sierpca, który wcześniej kupował prosięta z Holandii. Jak
widać towar Pana Grzegorza okazał się
dużo bardziej konkurencyjny.
warchlaków. Rok później stado podstawowe Pana Grzegorza liczyło już 50 loch.
Były to zwierzęta z krajowych hodowli, lochy rasy wielkiej białej polskiej i polskiej
białej zwisłouchej, które były kryte knurami
duroc x pietrain.
W 2007 nastały gorsze czasy i pojawiły się
problemy ze sprzedażą tucznika. Jednak
Pan Grzegorz dzięki swojej zaradności i
pomysłowości wytrzymał ten ciężki okres i
w niedługim czasie zwiększył swoje stado
do 75 loch.
Chęć dalszego rozwoju i zdobyte doświadczenie w trudnych czasach spowodowała że, Pan Grzegorz podjął decyzje
o wymianie loch. Powód to zwiększające
się wymogi zakładów mięsnych dotyczące tuczników. W szczególności mięsność,
ubojowość i wyrównanie partii tuczników.
Jedyną genetyką, która była brana pod
Na zdjęciu: Grzegorz Góralski
Jak widać towar Pana Grzegorza
okazał się dużo bardziej
konkurencyjny.
uwagę była genetyka PIC.
W maju 2009 przyjechały pierwsze loszki Camborough24 oraz 2 knury PIC408
i PIC410. Dodatkowo kupowane jest
Życzymy jak najlepszej współpracy i wielu sukcesów.
Iwona Jońska-Stępień
Na zdjęciu: Odsadzone prosięta Grzegorza Góralskiego
Kwartalnik
-4-
Nr 8/2010
TECHNOLOGIE
WYKORZYSTANIE PRODUKTÓW
ODPADOWYCH I SKŁADNIKÓW O WYSOKIEJ
ZAWARTOŚCI WŁÓKNA W ŻYWIENIU
TRZODY CHLEWNEJ
Ze względu na rosnące ceny pasz wielu producentów poszukuje alternatywnych materiałów paszowych, których wykorzystanie w hodowli pomogłoby obniżyć koszty produkcji. Niektóre komponenty alternatywne zawierają składniki
charakteryzujące się także wysoką zawartością włókna. Najważniejszy produkt
odpadowy, na który pragniemy zwrócić
uwagę czytelników, to suszony wywar
gorzelniany z dodatkiem zagęszczonych
produktów podestylacyjnych (DDGS).
zmienna w zależności od gorzelni.
W przypadku skarmiania DDGS należy dobrze orientować się w zawartości
związków żywieniowych w danej partii.
Rozwiązaniem idealnym jest korzystanie
z DDGS pochodzącego z jednego źródła, co umożliwia zapewnienie stałej zawartości związków żywieniowych.
Na poniższych ilustracjach przedstawiono DDGS pochodzące z czterech różnych źródeł. Różnice w barwie są łatwo
Prosięta: Użytkowość 11 do 23 kg
690 świń PIC
1.60
1.40
1.20
1.00
0.80
0.60
0.40
0.20
0.00
ŚREDNI PRZYROST
DZIENNY
ŚREDNIE DZIENNE
POBIERANIE PASZY
F:G
Grupa
kontrolna
10%
DDGS
20%
DDGS
30%
DDGS
40%
DDGS
0.600a
0.814a
1.35
0.600a
0.800a
1.33
0.582ab
0.782ab
1.34
0.555b
0.750b
1.35
0.559b
0.750b
1.34
Przyrost masy P< 0,01
Pobieranie paszy P< 0,01
F:G P= 0,79
W przedsiębiorstwach hodowlanych i
placówkach naukowych przeprowadzono wiele doświadczeń badawczych nad
wykorzystaniem DDGS.
W wielu doświadczeniach wykazano,
że reakcje wzrostowe przy skarmianiu
DDGS były zbliżone do reakcji odnotowanych przy karmieniu dietą opartą na
śrucie zbożowo-sojowej. W wielu doświadczeniach wykazano jednak zmniejszenie przyrostów. Niektóre różnice
mogą być spowodowane różną zawartością związków żywieniowych zawartych
w produktach odpadowych, np. w DDGS.
Proces produkcji etanolu może być różny w poszczególnych gorzelniach, dlatego też produkty odpadowe pochodzące z
różnych gorzelni mogą się bardzo różnić
między sobą. Zawartość związków żywieniowych w DDGS może być bardzo
Gaines i wsp., 2006
zauważalne. W przypadku, gdy DDGS
ulega przegrzaniu podczas procesu suszenia w gorzelni, może dojść do obniżenia strawności zawartych w nim aminokwasów, a co za tym idzie, do pogorszenia wyników produkcyjnych.
SKARMIANIE PRODUKTÓW ODPADOWYCH
Przy wprowadzaniu produktów odpadowych do diety świń należy zachować
szczególną ostrożność. Nie powinno się
ich wprowadzać zbyt szybko, gdyż świnie potrzebują pewnego czasu na przystosowanie się do nowej paszy. Wykazane w niektórych doświadczeniach badawczych zmniejszenie tempa wzrostu
przy dużych dawkach DDGS wynikało
prawdopodobnie z faktu, że świnie przestawiono nagle z diety opartej na śrucie zbożowo -sojowej na dietę opartą na
DDGS. Powolne wprowadzanie produktów odpadowych do diety pozwoli świniom przystosować się do nowej paszy
i nie spowoduje, zmniejszenie jej pobrania. Większość producentów rozpoczyna
od dawki 5 %, aby w następnym etapie
dodać kolejne 5 %. Zbyt szybka zmiana
powoduje, że świnie przestają pobierać
paszę, a ich tempo wzrostu maleje.
Liczba jodowa (LJ) stanowi miarę oceny
zawartości nienasyconych kwasów tłuszczowych w tkance tłuszczowej tuszy. Innym słowy, LJ jest wskaźnikiem twardości tkanki tłuszczowej. Składniki podawane świniom w diecie mogą wpływać na
twardość tkanki tłuszczowej tuszy: największy wpływ mogą wywierać składniki,
takie jak olej sojowy oraz DDGS.
Na wartość LJ mogą mieć wpływ także
inne czynniki, np. płeć, źródło pochodzenia ziarna lub pora roku.
Wpływ różnych dawek DDGS na jakość boczku
0 %, bez dodatku tłuszczu
10 %
DDGS
0 % DDGS +
ok. 3 % dodanego tłuszczu (CWG)
20 %
DDGS
DGGS z różnych gorzelni.
30 %
DDGS
Uniwersytet Purdue
Kwartalnik
-5-
Nr 8/2010
PRODUKCYJNOŚĆ,
MIĘSNOŚĆ,
PLENNOŚĆ
RODZINA
Camborough
daje Ci wybór
Camborough24
“Mięsność i ekonomika
produkcji”.
Kwartalnik
Camborough46
“Tempo przyrostu i
plenność”.
GP1080
“Plenność, tempo przyrostu i
wykorzystanie paszy”.
-6-
Nr 8/2010
wany z diety, a wykorzystywane są inne
składniki, na przykład poślad pszeniczny lub odpady piekarnicze, a w kolejnym tygodniu DDGS znowu pojawia się
w diecie. Brak zapewnienia niezmienności składu paszy spowoduje wystąpienie problemów, takich jak niedostateczny
wzrost i nieprawidłowe zachowania. Zapewnienie niezmienności składu paszy
jest bardzo ważne i ma zasadnicze znaczenie w zarządzaniu wykorzystaniem
składników wchodzących w skład produktów odpadowych.
Wpływ płci na LJ podgardla
Liczba jodowa
74,5
74,3
P < 0.03
74
73,5
WIEPRZ
LOSZKA
73
72,8
72,5
72
WIEPRZ
LOSZKA
WPŁYW ŻYWIENIA NA PRZYROST
TUSZY
Przy wykorzystywaniu produktów odpadowych, takich jak DDGS, należy zachować ostrożność, także ze względu na
fakt, że składniki te charakteryzują się
wysoką zawartością włókna, w związku z czym przyrost tuszy może ulec obniżeniu, jeżeli tempo wprowadzania ich
do diety nie zostanie zmniejszone przed
ubojem. Poniżej zamieszczono wyniki
niektórych badań, wykazujące obniżenie przyrostu i zmniejszenie masy tuszy.
Jednym ze sposobów na uniknięcie obniżenia przyrostu tuszy jest ograniczenie
Benz i wsp., 2008
mogą wystąpić nieprawidłowe zachowania. Na przykład, w ciągu jednego tygo-
Przyrost, %
74
dnia w skład diety wchodzi DDGS, w następnym tygodniu DDGS jest elimino-
73
72,80
72
72,07
71,90
20
30
71
70
0
10
DDGS, %
podamy własne ceny składników – oszacuje oszczędności na kosztach, jak również dochód netto po obniżeniu przyrostu
tuszy.
SZCZEGÓLNE POSTĘPOWANIE W
PRZYPADKU LOCH
Przy wprowadzaniu produktów odpadowych do pasz dla loch należy uwzględnić kilka czynników. Po pierwsze, należy dopilnować, aby składnik nie był zanieczyszczony mykotoksynami. Bardzo
niska cena produktu odpadowego może
być związana z problemami dotyczącymi obecności w nim mykotoksyn lub
jego wartości żywieniowej. Składnik należy wprowadzać do paszy podawanej
w ciąży powoli, początkowo w ilości nie
większej niż 5%. Po 2-3 tygodniach moż-
Skutek podawania DDGS, P< 0,01
Błąd statystyczny= 0,29
73,35
Godną polecenia stroną internetową z
informacjami na temat wykorzystania
DDGS jest www.ksuswine.org. Można
tam skorzystać z kalkulatora, który – gdy
Przy wykorzystaniu produktów
odpadowych, takich jak DDGS,
należy zachować ostrożność.
DDGS, a przyrost tuszy
75
Biorąc pod uwagę względy ekonomiczne, wykorzystanie DDGS jest korzystne
– nawet w przypadku obniżenia przyrostu tuszy. Stosując DDGS, można zaoszczędzić od 6 do 10 PLN na sztuce.
Wpływ udziału % DDGS na masę
tuszy ciepłej
Whitney i wsp., 2006; Uniwersytet Minnesota
102
lub wycofanie produktów odpadowych z
diety w końcowym etapie tuczu.
Wielu producentów przyjęło program żywieniowy uwzględniający wprowadzenie
produktów odpadowych do wczesnych
pasz podawanych tucznikom, a następnie obniżenie dawek na kilka ostatnich
dni przed sprzedażą tuczników w celu
uniknięcia obniżenia przyrostu tuszy. Jeżeli składniki są wprowadzone do diety
zbyt szybko, świnie przestają pobierać
paszę i może dojść do nieprawidłowych
zachowań. Kiedy produkty odpadowe są
wykorzystywane w niewłaściwy sposób,
Kwartalnik
100
100.3
98.3
98
95.5
96
93.3
94
92
90
Śruta
zbożowo
-sojowa
0%
10%
20%
Barnes i wsp., 2010
-7-
Nr 8/2010
na zwiększyć dawkę o kolejne 5%, jeżeli udział docelowy wynosi 10%. Później
należy rozpocząć dietę laktacyjną z dawką 5% podawaną przez kolejne 2-3 tygodnie, po czym ponownie rozważyć zwiększenie dawki.
Masa tuszy, kg
98.5
a
97.7
97.0
97.5
Przy karmieniu loch produktami odpadowymi należy dopilnować, aby ten sam
składnik znajdował się zarówno w paszy podawanej w ciąży, jak i w okresie
laktacyjnej. Pomoże to zapewnić niezmienny skład paszy, jak również umożliwi lochom powrót do paszy stosowanej
w ciąży po żywieniu się paszą laktacyjną przez okres 3-4 tygodni. Zapewnienie
niezmiennego składu jest bardzo ważne
przy karmieniu loch składnikami alternatywnymi.
Ostatnia kwestia, na którą trzeba zwrócić uwagę przy zarządzaniu wykorzystaniem alternatywnych składników paszowych. To gęstość nasypowa, która jest
inna w przypadku składników o wysokiej
zawartości włókna. Jeżeli wykorzystywane są składniki bogate we włókno,
należy dopilnować, aby nie przeładować
mieszalnika. Po umieszczeniu w mieszalniku zbyt dużej ilości składników
te drobniejsze, np. fytaza, syntetyczne
98.0
98.0
97.0
a
96.5
96.0
95.5
95.0
95.0
b
94.5
94.0
93.5
Grupa
kontrolna
30% DDGS
3-ci tydzień
Płeć P < 0.001
Dieta P < 0.001
JBS United Research
jest oznaczona jako 1 tona, nie zawsze
oznacza to, że można umieścić w nim
tak dużą ilość składników, szczególnie
w przypadku stosowania pszenicy pośladowej, DDGS, odpadów piekarniczych
lub innych produktów odpadowych. Aby
Należy dopilnować, aby
składnik nie był
zanieczyszczony mykotoksynami.
aminokwasy, witaminy i składniki mineralne, nie zostaną dokładnie wymieszane. Nawet jeżeli pojemność mieszalnika
a
6-ty tydzień
Wycofanie
Błąd standardowy = 1.58
może okazać się zmniejszenie wielkości
partii paszy do 0,5 lub 0,75 tony, tak by
nie przekroczyć objętości roboczej mieszalnika.
To samo zastrzeżenie dotyczy ciężarówek przewożących paszę, silosów oraz
automatów paszowych. Może to skutkować zwiększeniem kosztów śrutowania,
mieszania oraz dowozu paszy na fermy.
Casey Neill i Noel Williams
PIC North America
upewnić się, że składniki zostaną właściwie wymieszane, należy przeprowadzić
test wydajności mieszalnika. Konieczne
Typowe dawki DDGS w programach żywieniowych
w cyklu rozwojowym
Dieta %
Etap
Masa ciała
Typowa
Radykalna
Prosięta 3
11
5
10
Prosięta 4
16
10
20
Tuczniki 1
23
15
Tuczniki 2
20
Tuczniki 3
25
Tuczniki 4
20
Tuczniki 5
15
Tuczniki 6
130
Uwagi
Powolna ekspozycja
Postać SSJ
40
10
LJ tuszy
Zachowany przyrost
Ciąża
20 do 40
50
Ufność w zakresie toksyn
Laktacja
10 do 20
25
Narażenie na GES!
Przychód netto: 6 – 9 PLN / sztukę
Kwartalnik
-8-
Nr 8/2010
TECHNOLOGIE
400 LAT PIC W POLSCE,
CZYLI NIE KUPUJ KNURA W WORKU ...
Każdy z nas ma
trochę cech matki
i trochę ojca...
sie stanówki podawać gałęzie topolowe
częściowo odarte z kory. Jak widać, już
wtedy człowiek pragnął wpływać na cechy hodowanych zwierząt, a pewne z
nich cieszyły się większym uznaniem na
rynku niż inne. Studiując poglądy szkoły pitagorejskiej (ok. 500 p.n.e.) dowiadujemy się zaś, że cechy cielesne potomek otrzymuje po matce zaś umysłowe
PIC Polska – kompozycja indexu - linie żeńskie 2008/2010
1,0% 3,5%
7,5%
1,5%
1,0%
3,0%
16,5%
7,0%
2,5%
1,5%
55,0%
ś redni dzienny przyrost masy tuszy Xbred
liczba prosiąt martwo urodzonych Xbred
ś redni dzienny pobór paszy Xbred
przeżywalność przedodsadzeniowa prosiąt
grubość tłuszczu grzbietowego Xbred
liczba i jakość sutków
powierzchnia oka polędwicy Xbred
ś miertelność potomstwa w tuczu Xbred
ocena jakości nóg i postawy
ś miertelność loch Xbred
liczba prosiąt urodzonych Xbred
po ojcu. Wiele z przesądów przekazywanych przez lata z ust do ust przetrwało do
dziś. W jednych z nich możemy znaleźć
ziarno prawdy inne zaś zupełnie nie pasują do obecnej wiedzy hodowlanej. Zapominamy np., że za każdym wysokiej
jakości knurem stoi, a właściwie powinna stać, wysokiej jakości locha. Tak czę-
Kwartalnik
1936-1943 nastąpiła popularyzacja prostego indeksu selekcyjnego, który po raz
pierwszy zaczął uwzględniać więcej niż
jedną cechę selekcyjną.
PIC od samego początku swego istnienia zdecydowała, by skupić wszystkie
swe siły na poprawie całkowitej ekonomiki produkcji opierając się o mierzone
cechy: jakościowe, ilościowe oraz markery genetyczne. Bo naszym wspólnym
zyskiem jest jak najniższy koszt wyprodukowania wysokiej jakości wieprzowiny,
a składa się na niego:
• przyspieszanie tempa przyrostu (obniżenie kosztów stałych produkcji i zwiększenie liczby zwierząt produkowanych/
miejsce tuczowe).
• maksymalizacja wykorzystania paszy
(pasza to główny koszt).
• wydajność reprodukcyjna i długowieczność macior. (Lochy powinny produkować duże i ujednolicone mioty. Niebagatelną cechą jest masa urodzeniowa i
przeżywalność produkowanych prosiąt.
Loszka wprowadzana do stada powinna
bez problemów zapraszać się, a jako locha prowadzić wydajne życie aż do czasu podjęcia przez hodowcę decyzji o jej
-9-
usunięciu z powodu wieku).
• poprawa zdolności adaptacyjnych
zwierząt w niesprzyjających warunkach
zootechnicznych a, co za tym idzie obniżenie śmiertelności. (Zwiększenie liczby
tuczników opuszczających fermę, obniżanie kosztów weterynaryjnych. Musimy
PIC Polska – kompozycja indexu - linie mę
męskie 2008/2010
średni dzienny przyrost
masy tuszy Xbred
2,0%
23,0%
19,0%
4,0%
średni dzienny pobór paszy
Xbred
29,0%
grubość tłuszczu
grzbietowego Xbred
powierzchnia oka polędwicy
Xbred
17,0%
ocena jakości nóg i postawy
6,0%
ś miertelność potomstwa w
tuczu Xbred
przepukliny
2,0%
2,0%
16,0%
2,0%
20,0%
2,0%
56,0%
mę
ęskie – mi
mię
ęsno
sność
ść
Linie m
sto słyszę rozmawiając z hodowcami, że
knur odpowiada za cechy tuczne a locha
macierzyńskie … Nic bardziej błędnego, przecież każdy z nas ma trochę cech
matki i trochę ojca … Czasami ze smutkiem odkrywamy też, że nie wszystkie są
przez nas tymi wymarzonymi i oczekiwanymi – taka jest właśnie genetyka.
Wiek XVIII to okres lawinowego tworzenia i doskonalenia ras lokalnych, niektóre z nich przetrwały do dnia dzisiejszego np. Wielka Biała Angielska. Za
ojca nowoczesnej hodowli uważany jest
Robert Bakewell (I725-1795), który w
swych listach pisał “… cała sztuka, polega na doborze najlepszych samców
do krycia najlepszych samic”. Po okresie
krótkiej fascynacji krzyżowaniem międzyrasowym nastąpił długi okres kultu
utrzymania zwierząt w czystości, zapominano niestety o ich wartości użytkowej.
Punktem zwrotnym w rozwoju zootechniki była książka J.L.Lusha „Animal breeding plans” wydana w 1937 roku, która
przyczyniła się do rozwoju nowych metod hodowlanych. W niełatwych latach
mę
ęskie – tempo przyrostu
Linie m
Szanowni Państwo, nadchodzi jesień,
deszcz, smutno i koniec lata niestety nie
nastraja optymistycznie. Przedłuża się
sezon ogórkowy w naszej branży, bo na
rynku stagnacja, a co z cenami tucznika będzie … tego nie wie nikt. Niestety,
podczas wakacji zbyt często nie spotykaliśmy się przy piwie i karkówce z grilla
co ze smutkiem zauważają teraz zakłady mięsne. Dlatego może właśnie teraz
znajdą Państwo chwilę by poznać pracę
PIC, która jest podstawą osiąganego postępu hodowlanego.
Praca nad doskonaleniem zwierząt nie
jest niczym nowym. Już Hipokrates (460377 p.n.e.) twierdził, że zarówno osobniki męskie jak i żeńskie wytwarzają nasienie. Po nim Arystoteles (364-322 p.n.e.)
pisał, że płód powstaje z nasienia, a matka pełni rolę piastunki. Natomiast jedne
z pierwszych sugestii dotyczących wpływania na umaszczenie zwierząt hodowlanych znajdujemy w Księdze Rodzaju
(XII-II w. p.n.e.) – gdzie jest napisane, że
jeżeli chcemy uzyskać jagnięta o pstrym
umaszczeniu należy ich matkom w okre-
średni dzienny przyrost
masy tuszy Xbred
ś redni dzienny pobór paszy
Xbred
grubość tłuszczu
grzbietowego Xbred
powierzchnia oka polędwicy
Xbred
ocena jakości nóg i postawy
śmiertelność potomstwa w
tuczu Xbred
także pamiętać, o kosztach paszy, które
ponosimy tucząc „padłe zwierzęta”).
• optymalizacja mięsności i jakości mięsa. (Optymalna mięsność nadal jest cechą pożądaną i premiowaną przez zakłady mięsne).
• wysoka jakość mięsa podczas uboju,
przetwórstwa a także konsumpcji. (Coraz
częściej nie tylko mięsność ale i jakość
mięsa jest cechą na którą zwracają nie
tylko zakłady mięsne jak również klienci).
Wszystkie te cechy właściwie zbilansowane wpływają na ogólną jakość hodowlaną zwierząt wchodzących w skład programu hodowlanego PIC. By był on bardziej efektywny i wydajny, od lat używamy INDEXów hodowlanych, które
upraszczają cały proces, a także pozwalają poznać dokładne wartości hodowlane (także finansowe) oferowanych produktów.
By zrozumieć dynamikę postępu hodowlanego i jego odpowiedzialność
musimy zrozumieć czas! Ludzkie życie
zbliża się do magicznych 100 lat i czas
postrzegamy poprzez nowe generacje
pojawiające się w naszym życiu. Dojrzewamy, dobieramy się w pary, pojawia się
nasze pierwsze dziecko (mamy wtedy
ok.25 lat) później patrzymy jak ono dorasta znajduje partnera/partnerkę i zostajemy dziadkami … Później proces ten się
powtarza i co ok. 25 lat następuje wymiana pokoleń. Rytm ten warunkuje nasze
postrzeganie czasu, … a czy podobnie
możemy postrzegać „czas hodowlany”
naszych świń? Zdecydowanie nie! Wymiana generacji w hodowli trzody chlewnej następuje co około 1 rok. - dlatego
teoretycznie możemy przyrównać nasze
generacje i powiedzieć, że nasze 25 lat
to ich jeden rok!
PIC został założona w ludzkim 1964
roku (46 lat temu) jednak patrząc świńskim okiem, gdzie jedna generacja ma
tylko jeden rok, pierwsze świnie PIC uro-
Nr 8/2010
dziły się 46 generacji wstecz, czyli wg
„świńskiego czasu” 1150 lat temu! Dokładnie wtedy gdy Geograf Bawarski po
raz pierwszy w swoich opracowaniach
wspomina plemiona słowiańskie oraz
wtedy kiedy najprawdopodobniej spłonął
gród w Biskupinie.
Może to i karkołomne zestawienie, ale
pokazuje jak szybko następują po sobie
pokolenia trzody chlewnej i jak różne są
te pierwsze selekcjonowane 46 lat temu
na pierwszej angielskiej fermie PIC od
tych dzisiejszych.
INDEX to magiczna nazwa, w której
zaklęta jest wartość, postęp oraz odpowiedzialność. PIC od zarania swojej pracy hodowlanej wykorzystywała INDEXy, jednak w 1991 r. jako jedni z pierwszych zaczęliśmy wykorzystywać INDEX
BLUP. Jego najważniejszą wartością jest
możliwość prawidłowego uszeregowania
zwierząt pod względem ich wartości genetycznej. Przedtem mogliśmy oceniać
zwierzęta tylko w obrębie grupy rówieśników i nie mogliśmy porównywać zwierząt pochodzących z różnych stad i okresów porównawczych. BLUP jest modelem mieszanym dlatego, iż zbiera w sobie oszacowane efekty stałe jak również
losowe. Reasumując pozwala statystycznie i wiarygodnie ocenić zwierzęta wchodzące w skład danej linii/rasy (między
którymi następuje łączność genetyczna - zwierzęta, nasienie itp.) a także wypracowany postęp genetyczny w danym
czasie. INDEX ten umożliwia porównywanie zwierząt:
• z różnych stad i mieszkających daleko
od siebie,
• przebywających w różnych warunkach
środowiskowych,
• posiadających różną liczbę zebranych
informacji (np. loszka i locha),
• możemy wreszcie ocenić zwierzęta,
które jeszcze nie były oceniane, a także oddzielić genetyczne i środowiskowe
zmiany zachodzące w populacji w danym
czasie.
Obecnie możemy wykorzystywać INDEX BLUP do oznaczania wielu szacunkowych wartości hodowlanych, uwzględniając również wyniki uzyskiwane przez
zwierzęta krzyżówkowe. Dane w naszej
bazie (liczącej ok. 2 mln zwierząt) naliczane są codziennie. Lata dziewięćdziesiąte były okresem dynamicznego
rozwoju genetyki molekularnej, w której wykorzystaniu jesteśmy liderem. Początki były skromne, pierwsze wykorzystanie testów genetycznych do określenia statusu RYR1 („genu stresu”), potem wiele pojedynczych markerów odpowiedzialnych za wielkość miotu (ESR,
PRLR, RBP4), jakość mięsa (PRKAG3) i
tuszy (MC4R), kolor (KIT, MC1R), odporność na choroby (FUT1). Poszukiwanie
pojedynczych markerów trwało do początku XXI w. kiedy to zaczęliśmy rutynowo wykorzystywać technologię (HDG)
do przeszukiwania całych ich grup liczonych w tysiącach by znaleźć te najbardziej wartościowe. Wraz z tym wydarzeniem otworzyliśmy nową epokę selekcji
zwierząt wspomaganej markerami gene-
Kwartalnik
tycznymi MA-BLUP, która trwa do dzisiaj
i wykorzystuje już ich ponad 140 (kolejne
62 jest w fazie przygotowawczej).
Wróćmy jednak na ziemię. INDEX to nic
innego jak wzór pobierający dane z naszych wyliczonych szacunkowych wartości hodowlanych, które dalej będę nazywał EBV. Projektując „dobry index” musimy pamiętać o następujących jego cechach.
• INDEX musi być lokalny – zmienia się
wraz z rynkiem i jego oczekiwaniami,
czyli pasuje do rzeczywistych kosztów i
zysków polskich hodowców.
• INDEX odzwierciedla faktyczne oczekiwania hodowcy. Kupując dany typ knura
możemy oczekiwać od niego najbardziej
interesujących nas cech.
• INDEX jest tylko wtedy dobry, kiedy możemy wykorzystać EBV o „wysokiej wartości” (czyli profesjonalnie zebranych danych z dużej populacji!).
• INDEX jest właściwy dla danego typu
linii/rasy lub krzyżówki. Niestety nie ma
zwierząt doskonałych i kupując je warto wiedzieć jakie grupy cech najbardziej
nas interesują i jakie z nich dany typ indexu oferuje.
Każdy z produktów oferowanych na
rynku przez PIC ma inny index i w każdym z nich waga położona na składowe EBV jest różna. W ten sposób od poszczególnych linii możemy oczekiwać innej odpowiedzi selekcyjnej.
Co warto wiedzieć o INDEX-ie:
• jest indywidualny dla danej linii/typu oferowanego produktu (nie możemy porównywać indexów pomiędzy różnymi produktami oraz zwierzętami pochodzącymi z różnych programów hodowlanych),
• podejmując decyzję o zakupie warto
zapytać dostawcę o jego kompozycję,
budowę. Dowiemy się wtedy czego możemy oczekiwać po zakupionym produkcie i które cechy nie uwzględnione w indexie nie brane są pod uwagę podczas
selekcji,
• obserwując INDEX należy zwrócić
uwagę ile cech branych jest pod uwagę – muszą być we właściwym balansie
tak by uzyskać właściwą odpowiedź hodowlaną – rezultat. (Selekcja na jedną,
dwie cechy jest najłatwiejsza zwłaszcza
jeżeli są wysoko odziedziczalne, jednak
mogą ze sobą nieść zagrożenia. Przykładem jest intensywna selekcja na liczbę żywo urodzonych bez trzymania w ryzach masy miotu, śmiertelności przedodsadzeniowej jak również liczby prosiąt
martwo urodzonych),
• INDEX ciągle spada! I jest to bardzo
pozytywny objaw - bo im osiągamy większy postęp hodowlany dziś tym zwierzęta sprzedane w przeszłości muszą mieć
niższy index (wnuki są lepsze od dziadków). PIC jako jedna z niewielu firm na
bieżąco monitoruje tą wartość. Jeżeli zakupiliście państwo knura w poprzednich
latach – dziś możemy podać jego aktu-
Nasienie wszystkich osobników
ze szczytu piramidy
testowane jest na „zwykłych
fermach”.
Indexy dla nich tak są układane, by maksymalnie wykorzystać ich potencjał i z
roku na rok uzyskać mierzalną poprawę
selekcjonowanych cech. Oprócz tego
od kilku lat wszystkie nasze produkty
uczestniczą w programie XBRED. Polega on na tym, że nasienie wszystkich
osobników ze szczytu piramidy testowane jest na „zwykłych fermach” podobnych
do tych na jakie trafiają nasze zwierzęta
w praktyce. Dzięki zbieraniu i analizowaniu w ten sposób danych otrzymujemy informacje, które wchodząc w skład
nowych EBV zwiększają ich wartość jak
również dają nam możliwość selekcji w
kierunkach dotychczas nieosiągalnych.
Dlatego od końca 2010 postanowiliśmy zaktualizować polskie indexy, jak
również dodać do nich EBV opierające
się o powyższy program. Jaki to będzie
miało wpływ na wartość oferowanych
zwierząt? Będziemy mogli przewidzieć
rzeczywistą śmiertelność potomstwa w
odchowie i tuczu, a także prawdopodobieństwo wystąpienia przepuklin. Natomiast po stronie żeńskiej produkcyjność
loch oraz ich długowieczność.
- 10 -
alny index.
PIC w Polsce rozpoczęło swą działalność już 15 lat temu – czyli mniej więcej wtedy gdy nasza husaria zwyciężyła
armię szwedzką pod Kircholmem (licząc
generacje świń) – czyli jesteśmy już razem prawie 400 lat ;). Wysoka jakość
zwierząt hodowlanych dostarczanych na
Państwa fermy zawsze jest dla nas priorytetem, dlatego pracę hodowlaną prowadzimy wyjątkowo intensywnie. Całość
postępu hodowlanego importujemy z naszych centrów genetycznych AURORA
(Kanada) oraz WULKOW (Niemcy). W
ostatnim roku nakładem dużych środków
otworzyliśmy nową specjalistyczną fermę zarodową APEX (USA) – być może
pewnego dnia i ona stanie się źródłem
dla hodowców z Unii Europejskiej.
Arkadiusz Wasiczek
Kontroler Jakości Produktu
PIC Polska
Źródło materiałów historycznych: Genetyka i Podstawy
Hodowli Zwierząt – B.Nowicki, B.Kosowska
Nr 8/2010
AKTUALNOŚCI
W poszukiwaniu - Czy Życie zaczyna się po
trzydziestce?
We wrześniu 2010 mieliśmy okazje gościć na fermach klientów PIC Francja.
Dużo jazdy, duży kraj, ale struktura rolnictwa zbliżona do Polski. Jednakże rolnicy dużo lepiej zorganizowani, dużo spółdzielni rolniczych, wspólne wystąpienia.
Na wystawie rolniczej SPACE w Rennes (odpowiednik Naszej Polagry), w pierwszym dniu w ramach protestu związki rolnicze, „potargały” stoiska Instytucji Rządowych odpowiedzialnych za francuskie rolnictwo (zdjęć nie będę pokazywał,
ale organizacja świetna). My byliśmy w Bretanii gdzie jest zlokalizowana produkcja zwierzęca. Dominują rodzinne gospodarstwa, z minimalną ilością pracowników najemnych. Świetnie zorganizowane
i zarządzane. Odwiedziliśmy cztery gospodarstwa korzystające z loch PIC średnio po 500 loch każde. W cyklu zamkniętym.
Wynik najgorszy to 26,25 odsadzonych/lochę/rok, najlepszy to 30,67
odsadz/loch/rok. Jest to wynik z fermy Pana Picarta. Wyniki bywały
lepsze (co widać na zdjęciu), ale prace polowe, które też należą do
obowiązków gospodarza czasami powodują drobne zawirowania.
Jednakże od ponad dwóch lat liczba odsadzonych na gospodarstwie nie spada poniżej 30 odsadzonych. Pan Picart dalej inwestuje w świnie, w ubiegłym roku postawił nową tuczarnię na 2 tysiące
miejsc tuczowych, produkuje kompost z gnojowicy, itd. Ale swój chłop.
*Zapraszamy do odwiedzenia stoiska PIC (hala 12 stoisko 35) na targach
Eurotier (Hannover), które odbędą się w dniach 16-19 listopad 2010.
ANALIZA RYNKU
Analiza wpływu liczby ubojów w Europie na zmianę
ceny tusz 2008 - 2010
175,00
2 100
165,00
1 900
155,00
145,00
1 700
135,00
Euro/ 100kg
Uboje 1000 T
* Zbiory zbóż w UE zostały oszacowane na 273 mln ton wobec 293 mln ton w ubiegłym sezonie. Produkcja pszenicy oceniana jest na
126,8 mln ton w porównaniu do blisko 130 mln ton sezon wcześniej. Nieznacznie mniej niż w sezonie 2009/10 zebrano pszenicy durum - 8,4 mln
ton wobec 8,6 mln ton w poprzednim sezonie. Znacznie spadnie produkcja
jęczmienia - z 62,2 mln ton do niecałych 53 mln ton. Mniej będzie też kukurydzy (spadek produkcji z 57,5 mln ton do 54,9 mln ton) - (źródło FAMMU/
FAPA).
Notowania tygodniowe w okresie 2007-2010 cen półtusz wieprzowych w Euro/100kg
* GUS podał 24 września przed wynikowe zbiory zbóż ogółem w 2010 roku,
175.0
które szacuje się na ok. 27,3 mln ton, to jest. o 8,5 proc. mniej rok do roku.
155.0
* Ocenia się, że do marca 2011 r. rosnąca produkcja krajowej wieprzowiny i
135.0
wciąż jeszcze duży import będą wywierały presję na spadek cen żywca wieprzowego.
115.0
* Ceny wieprzowiny na Świecie bardzo wyrównane, praktycznie brak różnic
95.0
pomiędzy kontynentami. Niestety ta sytuacja wymusza podjęcie konkuren75.0
cyjnych działań.
55.0
* Ogólna sytuacja ekonomiczna zakładów mięsnych i przetwórczych nie jest
tygodnie
najlepsza w najbliższym czasie należy spodziewać się fali przejęć i upadłości.
1 500
125,00
1 300
115,00
105,00
1 100
2008
2009
(spodziewane) uboje EU 27
|
2007
|
2008
EU - Średnia cena dla Unii Europejskiej
US - średnia cena dla USA
BR - Średnia cena dla Brazylii
CDN= Quebeck index 10 0 (agr.gc.ca)
|
2009
|
2010
2010
Cena
|
EU
US
Braz. avg
CDN Quebeck
9
Aby dokonać właściwego doboru produktów,
skontaktuj się z Przedstawicielem PIC:
Polska północno-zachodnia:
Piotr Paszkiel tel.: 0 606 838 020
E-mail: [email protected]
Polska zachodnia:
Bronisław Breninek tel. 0 606 838 023
E-mail: [email protected]
Polska południowo-zachodnia:
Piotr Szeja tel.: 0 606 838 014
E-mail: [email protected]
Kwartalnik
Nasienie można zamówić w Stacjach:
PP
KF
BB
AB
Polska północno-wschodnia:
Krzysztof Fil tel. 0 606 838 015
E-mail: [email protected]
JB
PSZ
PIC Skotniki tel.: 094 361 78 56
E-mail: [email protected]
WetRol tel.: 012 386 27 94; E-mail: [email protected]
Polska północna i centralna:
Adam Bieliński tel.: 0 606 838 018
E-mail: [email protected]
- 11 -
Polska południowo-wschodnia:
Jakub Baltaziak tel. 0 606 838 022
E-mail: [email protected]
Nr 8/2010
NAJTAŃSZE
ROZWIĄZANIE
REMONTU
STADA
NASIENIE MOŻNA ZAMÓWIĆ W STACJACH:
SKOTNIKI TEL. 094 361 78 56
WETROL TEL. 012 386 27 94
NASIENIE DOSTĘPNE TAKŻE W OPAKOWANIU TYPU GEDIS.
KNURY DO PRODUKCJI LOSZEK
GP1010
GP1020 GP1075
Kwartalnik
GP1125
- 12 -
Nr 8/2010