SALA 1 EKSPONATU
Transkrypt
SALA 1 EKSPONATU
NA KONCEPCJĘ plastyczno-przestrzennĄ ekspozycji SALA 1 EKSPONATU W Muzeum WOLI, o/MHW 1 ZAŁĄCZNIK NR 2 Warszawa 2014 Załącznik nr 2 KONCEPCJA SALI JEDNEGO EKSPONATU W MUZEUM WOLI, ODDZIALE MUZEUM HISTORYCZNEGO M.ST. WARSZAWY Od kilku miesięcy Muzeum Historyczne m.st. Warszawy wraz z oddziałami przechodzi zmianę. Jednym z jej elementów jest podjęcie refleksji nad współczesnym muzeum i sposobami jego działania, nad rolą obiektu i narracji w wystawach, a także relacją pomiędzy nimi. Refleksja ta wpisuje się w rozpoczęty przez Muzeum Woli program „Laboratorium miasta” i będzie towarzyszyć realizowanemu w tym oddziale nowemu projektowi wystawienniczemu – Sali jednego eksponatu, w której prezentowana będzie różnorodność zbiorów muzeum. Przedsięwzięcie, zaplanowane na lata 2014-2016, przewiduje pokaz co miesiąc jednego eksponatu w zaaranżowanej specjalnie do tego celu sali. Przez kolejne lata obiekty będą prezentowane w ramach wiodących tematów: w roku 2014 będzie to „Nowoczesność”, w 2015 – „Odbudowa”, a w 2016 – „Miasto i jego muzeum”. Celem niniejszego Konkursu jest wyłonienie projektanta, który – we współpracy z pracownikami muzeum – opracuje aranżację plastyczną przestrzeni Sali jednego eksponatu dla kolejnych odsłon w roku 2014. Koncepcja Punktem wyjścia cyklu jest radykalna sytuacja wystawiennicza: w JEDNYM pomieszczeniu, co miesiąc, będzie eksponowany JEDEN obiekt. Każdy z prezentowanych eksponatów zostanie opracowany pod kątem artystycznym, historycznym, socjologicznym, jako dzieło sztuki, świadek historii lub wytwór procesów społecznych i kulturowych zachodzących od końca XIX wieku w Polsce, Europie i na świecie. Równocześnie – myśląc szerzej – zostaną stworzone warunki laboratoryjne pozwalające na zbadanie roli eksponatu we współczesnym muzeum. Kolejne odsłony nie będą więc jedynie przeglądem zbiorów Muzeum Historycznego m.st. Warszawy według tematycznego klucza. Mają być sprawdzaniem różnych, także eksperymentalnych, sposobów eksponowania. Jednym z celów Sali jednego eksponatu jest postawienie pytania o to, czy i jak eksponaty mogą wchodzić z gośćmi muzeum w inną relację, niż „bycie oglądanymi”. Zatem zadaniem tej przestrzeni jest uruchamianie wyobraźni, badanie różnych sposobów percepcji, sprawdzanie, jak budowanie przestrzeni wpływa na odbiór dzieła, czy też – jeżeli będzie to zasadne – kierowanie widza w stronę refleksji i kontemplacji. 2 Każdej, comiesięcznej odsłonie Sali jednego eksponatu powinien towarzyszyć gest eksperymentalny, wypracowany przez zespół, w skład którego wejdzie projektant. Gest rozumiany jako wykraczające poza standardy działanie ekspozycyjne poświęcone danemu obiektowi, wynikające z przemyślenia jego materialnej jakości i wieloaspektowych znaczeń (kulturowych, społecznych, politycznych). Konieczność comiesięcznej zmiany eksponatu wymaga stworzenia przestrzeni, która umożliwi jej sprawne i szybkie przekształcenie w nową aranżację, adekwatną do nowego obiektu. Sala powinna zostać tak pomyślana, aby już w swojej podstawowej konstrukcji dawała jak najwięcej możliwości ekspozycyjnych dla obiektów różnego rodzaju i różnych rozmiarów (od ceramiki, przez grafikę, fotografię i rzeźbę, po tkaninę; od małego pudełka po duży obraz), obiektów wymagających stawiania, wieszania, rozkładania. Laboratorium przedmiotu Sala jednego eksponatu to również pole do refleksji nad kulturą materialną oraz rolą przedmiotów – sztuki i codziennego użytku – w życiu ludzi. Będziemy próbować przyglądać się eksponatom z różnych perspektyw: pierwotnego właściciela, kustosza, współczesnego widza. Interesuje nas zwrócenie się w stronę rzeczy, włączenie ich do myślenia o historii, potraktowanie przedmiotu jako pozostałości minionej rzeczywistości, który w sposób namacalny uświadamia nam istnienie przeszłości, jest na nią dowodem. Wystawom będą towarzyszyć seminaria i wykłady, zajęcia edukacyjne z zakresu kultury materialnej i kultury pamięci, warsztaty z antropologami, historykami i konserwatorami. Będzie to również okazja do szukania nowych form kontaktu z odbiorcą: doświadczania i nauki poprzez uruchamianie innych niż wzrok zmysłów (zwłaszcza dotyku i słuchu). Temat 2014: Nowoczesność Tematem wiodącym dla programu całego Muzeum Historycznego m.st. Warszawy w roku 2014 - sto lat od wybuchu I wojny światowej - będzie szeroko rozumiana nowoczesność. Temat ten współbrzmi z propozycją podsumowania modernizmu wysuniętą przez Rema Koolhaasa, kuratora Biennale Weneckiego w 2014 roku. Kolejne odsłony Sali jednego eksponatu, poprzez obiekty związane z Warszawą, będą pokazywać wielość zjawisk, dających się tym terminem definiować. Opowiadając o warszawskim obliczu nowoczesności, stworzą okazję do pokazania szerszych procesów, które zmodernizowały otoczenie i środowisko życia człowieka na całym świecie. Dwie listy eksponatów ze zbiorów Muzeum Historycznego m.st. Warszawy – wybranych do Konkursu (trzy obiekty) oraz do wystawienia w 2014 roku (osiem obiektów) – znajdują się w załącznikach do ogłoszenia o Konkursie. 3 Harmonogram Konkursu 20.01.2014 - Ogłoszenie Konkursu 01.02.2014 - Spotkanie informacyjne do 24.02.2014 - Nadsyłanie prac konkursowych 25.02 – 28.02.2014 - Wybór najlepszych prac 03.03 – 06.03.2014 - Rozmowy kwalifikacyjne z autorami najlepszych prac. Wybór projektanta 10.03.2014 - Podpisanie umowy z projektantem 18.03 – 31.03.2014 - Wystawa pokonkursowa 18.03.2014 - Przekazanie projektu wykonawczego do MHW 6.05.2014 - Otwarcie pierwszej wystawy Projekty konkursowe powinny zawierać: I. Opracowanie plastyczno-przestrzenne wspólne dla wszystkich ośmiu pokazów Sali jednego eksponatu w 2014 roku. II. Propozycje wystawiennicze dla trzech eksponatów ze zbiorów MHW: LP. TYTUŁ AUTOR TECHNIKA, WYMIAR DATOWANIE 1. Cukiernica „Kula” Projekt Julia Keilowa, wykonanie firma Norblin i Sp. Plater na mosiądzu, 11,5 cm Lata 30. XX w. 2. Krzesło w typie „polskiej sztuki stosowanej” Autor nieznany Dąb, tapicerka, 106 x 49 x 58 cm Lata 20. XX w. 4 FOTOGRAFIA 3. Budowa Dworca Centralnego Edward Dwurnik Olej, płótno, 130 x 120 cm 1974 1. Cukiernica „Kula”, proj. Julia Keilowa Julia Keilowa (1902-1943) rzeźbiarka i metaloplastyczka, współpracowała m.in. firmą Frageta, Norblina, Braci Henneberg. Projektowane przez nią przedmioty użytkowe stylistycznie utrzymane są w nurcie art déco. W ich silnie zgeometryzowanej, prostej i podporządkowanej funkcji formie odnaleźć można wpływy modernistycznych nurtów dwudziestolecia międzywojennego. Projekty artystki cechuje wyrafinowana elegancja wynikająca z powściągliwości i precyzyjnego zestawienia poszczególnych kształtów tworzących wyważoną kompozycję. Keilowa najchętniej łączyła ze sobą proste bryły: kule, sześciany, stożki tworząc przedmioty o rzeźbiarskim charakterze i dużej sile wyrazu. 2. Krzesło w typie „polskiej sztuki stosowanej” Forma krzesła wywodzi się ze stylistyki ukształtowanej pod wpływem idei głoszonych przez Towarzystwo Polska Sztuka Stosowana (1901-1914), a następnie Warsztaty Krakowskie (1913-1926). Głównym celem artystów tworzących w duchu tych ugrupowań było odrodzenie polskiego rzemiosła w oparciu o dogłębną znajomość technologii i materiału. Inspiracje czerpano ze sztuki ludowej oraz nurtów postkubistycznych. Dążenia te zaowocowały wytworzeniem charakterystycznego stylu, który święcił triumfy na Międzynarodowej Wystawie Sztuki Dekoracyjnej i Nowoczesnego Przemysłu w Paryżu w 1925 roku, a dziś określany jest jako polska odmiana art déco. Charakteryzował się on dekoracyjną, zgeometryzowaną i zrytmizowaną formą, zaciosowością i krystalicznymi układami brył. 3. Budowa Dworca Centralnego, Edward Dwurnik Dworzec wzniesiony w latach 1972-1975 wg projektu Arseniusza Romanowicza był jedną z kluczowych realizacji komunikacyjnych w Warszawie lat 70. XX wieku. Budynek nowoczesny, z ukrytymi pod ziemią peronami. Z lewej na obrazie widoczny gmach Pałacu Kultury i Nauki, w głębi Stadion Dziesięciolecia, w kierunku którego prowadzą dwa mosty: Poniatowskiego i Średnicowy. Edward Dwurnik (ur. 1943), w latach 1963-1970 studiował w warszawskiej ASP. W wypracowaniu własnej formuły malarskiej pomogło mu zetknięcie się z twórczością Nikifora Krynickiego. Tworzy wielofigurowe kompozycje układające się w cykle tematyczne. W wielu z nich przedstawiał peerelowską rzeczywistość – brzydotę i bylejakość, nie popadając jednak w zbyt oczywistą groteskę, czy też publicystykę. Dzięki zachowaniu dystansu do świata i swojej sztuki, udaje mu się uchwycić złożoności i dwuznaczności zjawisk. Cykle widoków miejskich widzianych z lotu ptaka rozpoczął w 1966 roku. Kompozycję Budowa Dworca Centralnego - tak jak całą twórczości artysty - cechuje pewna ambiwalencja. Z jednej strony widoczna jest w obrazie fascynacja autora nowoczesną infrastrukturą miasta, z drugiej wyczuwa się jej potworność, którą ewokuje linearyzm i „prymitywizm” formy plastycznej. 5