Turystyka jako forma różnicowania działalności rybackiej

Turystyka jako forma
różnicowania działalności
rybackiej
Zbigniew Głąbiński
Katedra Turystyki
Uniwersytet Szczeciński
Diagnoza sytuacji
• Ograniczenie działalności rybackiej na skutek
uregulowań wynikających z przepisów UE
• Brak możliwości wykorzystania zasobów materialnych
i niematerialnych
• Spadek dochodów
• Obniżenie poziomu życia
Problem – to nie wykorzystana szansa !
Program Operacyjny „Zrównoważony rozwój
sektora rybołówstwa i nadbrzeżnych
obszarów rybackich 2007 – 2013”
• Minimalizacja zaniku sektora rybackiego
• Rekonwersja obszarów dotkniętych zmianami w
sektorze
• Poprawa jakości życia w społecznościach
rybackich
Podstawa prawna
Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju
Wsi z dnia 15 października 2009 r. w sprawie
szczegółowych warunków i trybu przyznawania,
wypłaty i zwracania pomocy finansowej na
realizację środków objętych osią priorytetową 4 „Zrównoważony rozwój obszarów zależnych od
rybactwa” zawartą w PO „Zrównoważony rozwój
sektora rybołówstwa i nadbrzeżnych obszarów
rybackich 2007-2013.”
Oś priorytetowa 4 - „Zrównoważony
rozwój obszarów zależnych od
rybactwa” - cele szczegółowe
• 1.1 - Rozwój turystyki, szczególnie
związanej ze zbiornikami wodnymi,
turystyki aktywnej i ekoturystyki
• 1.2. Rozwój przedsiębiorczości,
szczególnie wśród osób związanych z
sektorem rybackim oraz osób młodych i
kobiet
Oś priorytetowa 4 - „Zrównoważony
rozwój obszarów zależnych od rybactwa”
„W ramach programu operacyjnego pomoc jest
przyznawana:
osobie fizycznej, osobie prawnej, jednostce
organizacyjnej nie posiadającej osobowości
prawnej, której ustawa przyznaje zdolność
prawna albo podmiotowi organizacyjnie
wyodrębnionemu na podstawie dokumentów
statutowych lub założycielskich w strukturze
osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nie
posiadającej osobowości prawnej, zwanej dalej
„wnioskodawcą”;”
Preferowane działania - I
•
•
•
•
•
zagospodarowanie terenów wokół zbiorników wodnych lub miejsc
atrakcyjnych przyrodniczo i kulturowo pod kątem turystycznym, w tym
poprzez budowę obiektów budynków i obiektów publicznych pełniących
funkcje społeczno-kulturalne, sportowe, rekreacyjne i ich wyposażenie
rewitalizacja miejscowości turystycznych, parków, terenów zielonych,
budowa chodników i parkingów wokół miejsc ruchu turystycznego
budowa szlaków i ścieżek turystycznych
remont, odbudowa lub przebudowa obiektów wpisanych do rejestru
zabytków lub objętych wojewódzką ewidencją zabytków
wydawanie publikacji i innych nośników informacji oraz organizacja imprez o
charakterze sportowo-rekreacyjnym i społeczno-kulturalnym mających na
celu promocję obszaru LGR pod kątem turystycznym
Preferowane działania - II
• podejmowanie działalności gospodarczej
przez osoby związane z sektorem
rybactwa lub osoby młode lub kobiety
• remont i adaptacja statku rybackiego do
potrzeb działalności gospodarczej
Elementy wpływające na
możliwości rozwoju turystyki
• Potencjał turystyczny
• Środki finansowe
• Zasoby ludzkie
• Kapitał informacyjny
Potencjał turystyczny
Zasoby strukturalne
Walory
turystyczne
Zagospodarowanie
turystyczne
Uwarunkowania funkcjonalne
Kulturowe
Społecznodemograficzne
Polityczne
Wypoczynkowe
Dostępność
komunikacyjna
Specjalistyczne
Ekonomiczne
Ekologiczne
Krajoznawcze
Technologiczne
Przyrodnicze
Psychologiczne
Antropogeniczne
Źródło: Opracowanie własne na podstawie: Kaczmarek J., Stasiak A., Włodarczyk B. 2005. Produkt
turystyczny. PWE. Warszawa.
Walory turystyczne
to zespół elementów środowiska
przyrodniczego oraz elementów
antropogenicznych, które są
przedmiotem zainteresowania turysty
Walory wypoczynkowe
obejmują te elementy środowiska
przyrodniczego, które umożliwiają
regenerację sił fizycznych i
psychicznych.
Walory specjalistyczne
umożliwiają uprawianie różnych form
turystyki specjalistycznej (rowerowej,
kajakowej, żeglarskiej, wędkarskiej,
konnej czy nurkowania)
Walory krajoznawcze
przyrodnicze
osobliwości przyrody, parki narodowe i
rezerwaty przyrody, obszary Natura 2000
punkty widokowe, muzea i zbiory
przyrodnicze, ogrody botaniczne i
zoologiczne, parki zabytkowe
Walory krajoznawcze
antropogeniczne (kulturowe)
muzea, skanseny, zabytki architektury i
budownictwa i inne dobra kultury, tradycje
kultury ludowej, współczesne osiągnięcia
cywilizacyjne w zakresie kultury
materialnej, duchowej i społecznej
Zagospodarowanie turystyczne
zwane jest również infrastrukturą
turystyczną. Stanowi ono zespół obiektów
i urządzeń, stanowiących wyposażenie
określonego obszaru umożliwiających,
poprzez przystosowanie środowiska,
zaspokojenie potrzeb ruchu turystycznego.
Dostępność komunikacyjna
określa możliwości dotarcia do miejsca
będącego celem podróży, a także system
połączeń komunikacyjnych, szlaków
turystycznych i innych środków transportu
umożliwiających poruszanie się turysty w
obrębie wybranego regionu turystycznego.
Walory + Zagospodarowanie +
Dostępność
Połączenie tych trzech elementów, czyli
walorów turystycznych (przyrodniczych i
kulturowych), zagospodarowania
turystycznego i dostępności komunikacyjnej
przesądza o tym jak intensywnie dany region
jest odwiedzany przez turystów
Zasoby ludzkie
Dobór personelu posiadającego
odpowiednie predyspozycje i kwalifikacje
ma zasadnicze znaczenie dla
prawidłowego przebiegu procesu obsługi
klientów oraz dla kształtowania jakości
oferowanych usług.
Pożądane cechy osobowościowe
osób pracujących w sektorze turystyki
• Zdolność do komunikowania się z innymi
• Pozytywne nastawienie wobec klientów
• Umiejętność rozumienia innych ludzi
(empatia)
• Gotowość do pomocy i wsparcia
• Odporność na stres i przeciążenie pracą
Kapitał informacyjny
To zasoby informacji dostępne lokalnej
społeczności oraz wiedza o tym skąd
czerpać informacje w połączeniu z
umiejętnością ich wykorzystania.
Produkt turystyczny
Wszystkie dobra i usługi nabywane przez
turystów w związku z wyjazdem poza
miejsce zamieszkania i to zarówno przed
rozpoczęciem podróży, w czasie podróży
jak i w czasie pobytu poza swoją rodzinna
miejscowością.
Składniki lokalnego produktu
turystycznego
• Atrakcje turystyczne miejsca docelowego.
• Infrastruktura obszaru lokalnego.
• Dostępność komunikacyjna obszaru.
• Wizerunek obszaru lokalnego.
• Cena uzależniona od: standardu,
sezonowości, środka transportu....
Czynniki kształtujące wizerunek
danego obszaru lokalnego
• Media kształtujące wizerunek obszaru.
• Osoby, które dany obszar odwiedziły.
• Kontakt z produktami, usługami, ludźmi.
• Profesjonaliści zajmujący się
kształtowaniem wizerunku.
Tendencje w rozwoju
turystyki
• Średni poziom wykształcenia podnosi się
• Poszukiwanie imprez o większych walorach edukacyjnych –
wiedza historyczna, kulturowa…
• Wzrost popytu na produkty specjalistyczne
• Bardziej widoczne włączenie elementów sztuki, kultury i historii
do imprez zorganizowanych
i wakacji indywidualnych
• Potrzeba lepszego i bardziej kreatywnego przekazywania
informacji
• Potrzeba budowy zintegrowanych produktów turystycznych
czerpiących z tradycji miejsca i jego otoczenia
Współczesne potrzeby klientówturystów - I
• Oczekują powitania, życzliwości, gościnności – bo
chcą powrócić
• Spać wygodnie za rozsądną cenę
• Umyć się w czystej łazience
• Skosztować lokalnych potraw
• Poznać góry, lasy, jeziora i inne walory
turystyczne o charakterze przyrodniczym wraz z
koniecznym oznakowaniem i umożliwieniem
dotarcia do nich
Współczesne potrzeby klientówturystów - II
• Zapoznać się z dziedzictwem kultury danego kraju/regionu wraz
z umożliwieniem dotarcia do nich
• Mieć udogodnienia w realizacji funkcji aktywnych – narty,
rowery, kajaki, żagle
• Uczestniczyć w rozrywce, posłuchać muzyki
• Wydać pieniądze – na zakupy, pamiątki, prezenty
• Bezpiecznie dojechać i wrócić do domu (drogi, samoloty,
samochody)
Preferowane formy
rozwoju turystyki wg
• Związana ze zbiornikami wodnymi
• Turystyka aktywna - rowerowa, kajakowa,
żeglarska, konna, wędkarstwo,
nurkowanie
• Ekoturystyka
Ekoturystyka
(IUNC – Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody)
To ekologicznie odpowiedzialne podróżowanie i
zwiedzanie stosunkowo nietkniętych obszarów
przyrodniczych, w celu czerpania zadowolenia i
korzystania z bogactw natury, a także towarzyszących
jej wartości kulturowych – zarówno przeszłych jak i
teraźniejszych, która promuje ochronę przyrody, ma
niewielki wpływ na środowisko i stwarza możliwości na
aktywne społeczno-ekonomiczne zaangażowanie
lokalnych społeczności.
Turystyka poznawcza
Wyjazdy, których głównych motywem jest
chęć zwiedzenia określonego obiektu,
miejscowości lub regionu.
Korzyści dla społeczeństwa z
turystyki poznawczej
•
•
•
•
•
identyfikowanie się z dziedzictwem przyrodniczym i
kulturowym
kształtowanie świadomości miejsca pochodzenia
budowanie tożsamości i więzi mieszkańców z
regionem, krajem i jego kulturą
budowanie świadomości ekologicznej
umożliwienie dokonania oceny swojego miejsca w
świecie
Kompleksowa Ocena Potencjału
Turystycznego gmin
Słowińskiej Grupy Rybackiej
• Etap wstępny – zbieranie informacji
• Etap 2 porządkowanie informacji, sporządzenie
mapy potencjału turystycznego
• Identyfikacja i określenie elementów najbardziej
przydatnych w tworzeniu produktu turystycznego
gmin SGR
Miejsca noclegowe w turystycznych
obiektach zbiorowego zakwaterowania w 2010 r.
Powiaty o najwyższej liczbie udzielonych
noclegów w 2010r.
Walory turystyczne dla turystyki
specjalistycznej i krajoznawczej
•
•
•
•
•
•
•
•
Wybrzeże Bałtyku
Akweny do uprawiania turystyki wędkarskiej
Słowiński Park Narodowy
Park Krajobrazowy Dolina Słupi
Obszary Natura 2000
Rzeki Słupia i Łupawa
Obiekty zabytkowe
Wsie tematyczne – „Kraina w kratę”
Wykorzystanie potencjału turystycznego
gmin Słowińskiej Grupy Rybackiej
 Wnioski dla administracji samorządowej
 Program działań dla podmiotów gospodarczych
zrzeszonych w SGR
 Propozycje działań na szczeblu lokalnym
udziałem mieszkańców
 Sugestie dla organizacji społecznych
z
Kierunki rozwoju turystyki w gminach
Słowińskiej Grupy Rybackiej
• Etap I - Opracowanie katalogu produktów turystycznych
• Etap II - promocja projektu i aktywizacja mieszkańców
• Etap III – opracowanie wydawnictw i materiałów promocyjnych
• Etap IV – szkolenie przedsiębiorców, przewodników, animatorów
• Etap V – zagospodarowanie obiektów i adaptacja sprzętu
• Etap VI – zarządzanie i monitorowanie funkcjonowania produktów
turystycznych w nawiązaniu do zmieniających się w czasie
potrzeb merytorycznych.
Zagospodarowanie turystyczne
terenów gmin SGR
 Opracowanie projektu tras turystyczno-krajoznawczych
 Określenie zasad udostępniania i korzystania z infrastruktury
 Oznakowanie tras wędrówek wodnych, pieszych,
rowerowych
 Zagospodarowanie parkingów
 Tablice informacyjne
 Koncepcja terenowych ośrodków edukacji regionalnej
dotyczących gospodarki rybackiej
Wnioski końcowe
1. Walory turystyczne o charakterze poznawczym i
specjalistycznym terenów gmin SGR są
wykorzystywane w zdecydowanie niewystarczającym
stopniu.
2. Istnieją formalne i finansowe możliwości rozwoju
istniejącego potencjału.
3. Turystyka specjalistyczna i krajoznawcza może być
ważnym czynnikiem kształtowana tożsamości
regionalnej wśród mieszkańców gmin Słowińskiej
Grupy Rybackie.
Dziękuję za uwagę!
Zbigniew Głąbiński