V. SZÁMNÉV – LICZEBNIK

26
V. SZÁMNÉV – LICZEBNIK
liczebnik główny
liczebnik zbiorowy
liczebnik porządkowy
liczebnik mnożny
liczebnik wieloraki
liczebnik ułamkowy
tőszámnév
gyűjtőszámnév
sorszámnév
szorzószámnév
többféleségi számnév
törtszámnév
cztery
czworo
czwarty
czterokrotny
czworaki
dwie czwarte
négy
négy
negyedik
négyszeres
négyféle
kétnegyed
1. A.) A TŐSZÁMNEVEK RAGOZÁSA – ODMIANA LICZEBNIKÓW GŁÓWNYCH
1. TŐSZÁMNEVEK –
LICZEBNIKI GŁÓWNE (A+T; +B.)
0 nulla
1 egy
2 kettő
3 három
4 négy
5 öt
6 hat
7 hét
8 nyolc
9 kilenc
10 tíz
11 tizenegy
12 tizenkettő
13 tizenhárom
14 tizennégy
15 tizenöt
16 tizenhat
17 tizenhét
18 tizennyolc
19 tizenkilenc
20 húsz
21 huszonegy
22 huszonkettő
30 harminc
40 negyven
50 ötven
60 hatvan
70 hetven
80 nyolcvan
90 kilencven
100 száz
101 százegy
120 százhúsz
zero
jeden, jedna, jedno
dwa, dwie, dwaj (dwóch)
trzy, trzej (trzech)
cztery, czterej (czterech)
pięć, piećiu
sześć, sześciu
siedem, siedmiu
osiem, ośmiu
dziewięć, dziewięciu
dziesięć, dziesięciu
jedenaście, jedenastu
dwanaście, dwanastu
trzynaście, trzynastu
czternaście, szternastu
piętnaście, piętnastu
szesnaście, szesnastu
siedemnaście,
siedemnastu
osiemnaście, osiemnastu
dziewiętnaście,
dziewiętnastu
dwadzieścia, dwudziestu
dwadzieścia jeden,
dwudziestu jeden
dwadzieścia dwa,
dwudziestu dwóch
trzydzieści, trzydziestu
czterdzieści, czterdziestu
pięćdziesiąt,
pięćdziesięciu
sześćdziesiąt,
sześćdziesięciu
siedemdziesiąt,
siedemdziesięciu
osiemdziesiąt,
osiemdziesięciu
dziewięćdziesiąt,
dziewięćdziesięciu
sto, stu
sto jeden, stu jeden
sto dwadzieścia,
sto dwudziestu
2. SORSZÁMNEVEK –
LICZEBNIKI PORZĄDKOWE
0. nulladik
1. első
2. második
3. harmadik
4. negyedik
5. ötödik
6. hatodik
7. hetedik
8. nyolcadik
9. kilencedik
10. tizedik
11. tizenegyedik
12. tizenkettedik
13. tizenharmadik
14. tizennegyedik
15. tizenötödik
16. tizenhatodik
17. tizenhetedik
zerowy, -a, -e
pierwszy, -a, -e
drugi
trzeci
czwarty
piąty
szósty
siódmy
ósmy
dziewiąty
dziesiąty
jedenasty
dwunasty
trzynasty
czternasty
piętnasty
szesnasty
siedemnasty
18. tizennyolcadik
19. tizenkilencedik
osiemnasty
dziewiętnasty
20. huszadik
21. huszonegyedik
dwudziesty
dwudziesty pierwszy
22. huszonkettedik
dwudziesty drugi
30. harmincadik
40. negyvenedik
50. ötvenedik
trzydziesty
czterdziesty
pięćdziesiąty
60. hatvanadik
sześćdziesiąty
70. hetvenedik
siedemdziesiąty
80. nyolcvanadik
osiemdziesiąty
90. kilencvenedik
dziewięćdziesiąty
100. századik
101. százegyedik
120. százhuszadik
setny
sto pierwszy
sto dwudziesty
27
121 százhuszonegy
sto dwadzieścia jeden,
121.
sto dwudziesty pierwszy
sto dwudziestu jeden
százhuszonegyedik
200 kétszáz
dwieście, dwustu
200. kétszázadik
dwóchsetny, v. dwusetny
201 kétszázegy
201. kétszázegyedik dwieście pierwszy
dwieście jeden,
dwustu jeden
300 háromszáz
trzysta, trzystu
300. háromszázadik
trzysetny, trzechsetny
400 négyszáz
czterysta, czterystu
400. négyszázadik
czterechsetny
500 ötszáz
pięćset, pięciuset
500. ötszázadik
pięćsetny
501 ötszázegy
pięćset jeden, pięciuset
501. ötszázegyedik
pięćset pierwszy
jeden
600 hatszáz
sześćset, sześciuset
600. hatszázadik
sześćsetny
700 hétszáz
siedemset, siedmiuset
700. hétszázadik
siedemsetny
800 nyolcszáz
osiemset, osimiuset
800. nyolcszázadik
osiemsetny
900 kilencszáz
dziewięćset,
900. kilencszázadik
dziewięćsetny
dziewięciuset
1000 ezer
1000. ezredik
tysiączny vagy tysięczny
tysiąc
1001 ezeregy
tysiąc jeden
1001. ezeregyedik
tysiąc pierwszy
tysiąc pięćset
1526 ezerötszáz
tysiąc pięćset dwudzieesty szósty
1526
ezerötszázhuszonhat dwadzieścia sześć
huszonhatodik
1979 ezerkilencszáz- tysiąc dziewięćset
1979. ezerkilencszáz- tysiąc dziewięćset
hetvenkilenc
siedemdziesiąt dziewięć; hetvenkilencedik
siedemdziesiąty dziewiąty
tysiąc dziewięćset
siedemdziesięciu
dziewięciu
1987 ezerkilencszáz- tysiąc dziewięćset
1987 ezerkilencszáz- tysiąc dziewięćset
nyolcvanhét
osiemdziesiąt siedem
nyolcvanhetedik
osiemdziesiąty siódmy
A magyar nyelvben kétezerig minden szám nevét egybeírjuk
2000 kétezer
dwa tysiące
2000. kétezredik
dwutysięczny
2004 kétezer-négy
dwa tysiące cztery
2004 kétezerdwa tysiące czwarty
negyedik
3000 háromezer
trzy tysiące
4000 négyezer
cztery tysiące
5000 ötezer
pięć tysięcy
5000. ötezredik
pięciotysięczny
6000 hatezer
sześć tysięcy
7000 hétezer
siedem tysięcy
8000 nyolcezer
osiem tysięcy
9000 kilencezer
dziewięć tysięcy
10000 tízezer
dziesięć tysięcy
100000 százezer
sto tysięcy
100000. százezredik stutysięczny
1000000 egymillió
milion
1000000.
milionowy
egy milliomodik
2000000
dwa miliony
5000000
pięć milionów
10000000
dziesięć milionów
A tőszámnév ragozása megegyezik az utána következő főnév ragozásával nemben, számban
és esetben.
A.
B.
R.
Hímnem
Nőnem Semlegesnem
jeden
jednego
jednemu
jedna
jednej
jednej
jedno
jednego
jednemu
jedną
jedną
jednej
jedno
jednym
jednym
T. jeden, jednego
jednym
E.
jednym
H.
*Hím- és
Nőnem
Hímnemű
semlegesnem
személyi alak
dwa
dwie
dwaj (dwóch, dwu)
dwóch, dwu
dwóch, dwu
dwóch, dwu
dwom, dwóm, dwom, dwóm,
dwom, dwóm,
dwu
dwu
dwu
dwa
dwie
dwóch, dwu
dwoma (dwu) dwoma, dwiema
dwoma (dwu)
dwóch
dwóch
dwóch
*: ugyanígy ragozódnak az obydwa, obydwie, obydwaj = mindkét, mindkettő és az oba, obie, obaj = mindkét
számnevek is
28
A jeden, jedna, jedno (egy) ragozása megegyezik a melléknév ragozásával.
A dwóch, trzech, czterech után a főnév többes számú birtokos esetben áll.
Általános alak
A.
B.
R.
T.
E.
H.
trzy
trzech
trzem
trzy
trzema
trzech
Hímnemű
személyi alak
trzej / trzech
trzech
trzem
trzech
trzema
trzech
Általános alak
Hímnemű
személyi alak
czterej / czterech
czterech
czterem
czterech
czterema
czterech
cztery
czterech
czterem
cztery
czterema
czterech
A tőszámnevek ragozása 5 – 999-ig:
ALANYESET
TÖBBI ESET
pięciu E.: pięciu, pięcioma
dziesięciu E.: dziesięciu, dziesięcioma
jedenastu, E.: jedenastu, jedenastoma
dwanastu, E.: dwunastu, dwunastoma
dziewiętnastu, E.: dziewiętnastu, dziewiętnastoma
dwudziestu, E.: dwudziestu, dwudziestoma
trzydziestu, E.: trzydziestu, trzydziestoma
czterdziestu, E.: czterdziestu, czterdziestoma
pięćdziesięciu, E.: pięćdziesięciu, pięćdziesięoma
dziewięćdziesięciu,
E.: dziewięćdziesięciu, dziewięćdziesięoma
Eszközesetben 5-től 90-ig az –oma végződés is használható, pl.: pięcioma, sześćdziesięcioma stb.
5-től felfelé hímnemű személyt jelentő főnevek esetében alanyesetben is a számnév birtokos esetét használjuk,
pl.: pięciu studentów (öt diák). – Ez a megoldás a 2, 3, 4 mellett is használható, pl.: dwóch chłopców (két fiú).
200
dwieście, dwustu
dwustu
300
trzysta, trzystu
trzystu
400
czterysta, czterystu
czterystu
500
pięćset, pięciuset
pięciuset
600
sześćset, sześciuset
sześciuset
700
siedemset, siedmiuset
siedmiuset
800
osiemset, ośmiuset
ośmiuset
900
dziewięćset, dziewięciuset,
dziewięciuset,
510
11
12 19
20
30
40
50 90
pięć, pięciu
dziesięć, dziesięciu
jedenaście, jedenastu
dwanaście, dwunastu
dziewiętnaście, dziewiętnastu
dwadzieścia, dwudziestu
trzydzieści, trzydziestu
czterdzieści, czterdziestu
pięćdziesiąt, pięćdziesięciu
dziewięćdziesiąt, dziewięćdziesięciu
Ugyanígy ragozzuk az ile? (hány), tyle (annyi), kilka (néhány) szavakat is.
A pięćset, sześćset, siedemset, osiemset, dziewięćset összetett számnevek. Ragozásukkor csak az első
részük ragozódik.
A tysiąc (100), milion, bilion számneveket úgy ragozzuk, mint a miesiąc (hónap), melon
(sárgadinnye) hímnemű főneveket.
Ha a sto tőszámnév önállóan szerepel, Ha a sto jelzői minőségben van, számnévként
akkor semlegesnemű főnévként ragozzuk: ragozzuk:
A.
B.
R.
T.
E.
H.
sto
sta
stu
sto
stem
ście
sto książek
stu książek
stu książkom
sto książek
stu książkami
stu książkach
stu ludzi
stu ludzi
stu ludziom
stu ludzi
stu ludżmi
stu ludziach
29
Ha egy összetett számnévnek több mint három eleme van, akkor kétféle módon ragozhatjuk:
1. Minden elem ragozódik, pl.: z tysiącem pięciuset dwudziestu pięciu (pięcioma) osobami
(ezerkettőszázhuszonöt személlyel)
2. vagy csak az utolsó két elem ragozódik, pl.: z tysiąc pięćset dwudziestu pięciu (pięcioma)
osobami.
Kivétel:

Azok a számnevek, amelyeknek az utolsó elemét a jeden szó alkotja, ez nem ragozódik,
pld: z dwudziestu jeden osobami (huszonegy személlyel)
sklep z tysiącem jeden drobiazgów (1001 APRÓSÁG ÜZLETE)
nie było stu trzydziestu jeden osób. (Nem volt 131 személy.)
1. B.) A TŐSZÁMNEVEK MONDATTANI KAPCSOLATAI – ZWIĄZKI
SYNTAKTYCZNE LICZEBNIKÓW GLÓWNYCH
TŐSZÁMNÉV + FŐNÉV (= ALANY)
1
Egyes szám alanyesetben áll.
2, 3, 4
A főnév többes számú alanyesetben áll:
22, 23, 24 zeszyty (füzetek), lampy, stoły
32, 33, 34 czterej studenci, dwie kobiety, trzy ołówki…
IGE (= ÁLLÍTMÁNY)
Egyes számban.
Többes számban:
są, leżą, stoją, czytają, piszą, stb.
5…21
25…31
35…41
Egyes számban harmadik személyű
semleges nemű alakjában:
jest, leży, stoi, czyta, pisze, stb.
Było tu pięć książek.
A főnév többes számú birtokos esetben áll:
zeszytów (füzetek), lamp, stołów, chłopców,
panów
2. A SORSZÁMNEVEK RAGOZÁSA – ODMIANA LICZEBNIKÓW PORZĄDKOWYCH
A lengyel sorszámneveket úgy ragozzuk, mint a mellékneveket, pl.:
A.
B.
R.
T.
E.
H.
drugi
drugiego
drugiemu
drugi, drugiego
drugim
drugim
druga
drugiej
drugiej
drugą
drugą
drugiej
drugie
drugiego
drugiemu
drugie
drugim
drugim
piąty
piątego
piątemu
piąty, piątego
piątym
piątym
piąta
piątej
piątej
piątą
piątą
piątej
Összetett sorszámnevek ragozása:
A.
B.
R.
T.
E.
H.
tysiąc dziewięćset
tysiąc dziewięćset
tysiąc dziewięćset
tysiąc dziewięćset
tysiąc dziewięćset
tysiąc dziewięćset
siedemdziesiąty dziewiąty (1979)
siedemdziesiątego dziewiątego
siedemdziesiątemu dziewiątemu
siedemdziesiąty dziewiąty
siedemdziesiątym dziewiątym
siedemdziesiątym dziewiątym
piąte
piątego
piątemu
piąte
piątym
piątym
30
3. GYŰJTŐSZÁMNEVEK –LICZEBNIKI ZBIOROWE

A gyűjtőszámneveket:
1.
2.
3.
a fiatal élőlényeket jelentő szavakkal, pl. kurczęta (csibék),
a csak többes számban előforduló szavakkal, pl. drzwi (ajtó): öt ajtó = pięcioro drzwi
használjuk.

Gyűjtőszámneveket csak 2-90-ig lehet képezni, pl.: dwoje, troje, czworo, pięcioro,
sześcioro, siedmioro, ośmioro, dziewięcioro, dziesięcioro stb.

Ha 90-nél több összetett számnévről van szó, akkor a következő alakot képezhetjük:
tysiąc dwieście dwadzieścioro dzieci (1220 gyerek) vagy
tysiąc dwieście czworo dzieci (1204 gyerek)

-
A.
B.
R.
T.
E.
H.
dzieci, ludzie (gyerekek, emberek) szavakkal: két gyerek = dwoje dzieci; három
ember = troje ludzi; négy testvér = czworo rodzeństwa
Ragozásakor csak az utolsó elemet ragozzuk gyűjtőszámnévi minta szerint:
dwa tysiące trzysta trzydzieści troje dzieci (2333 gyerek)
(= B.) dwóch tysięcy trzystu trzydziestu trojga dzieci (2333 gyereké)
dwoje
dwojga
dwojgu
dwoje
dwojgiem
dwojgu
2.
troje
trojga
trojgu
troje
trojgiem
trojgu
3.
czworo
czworga
czworgu
czworo
czworgiem
czworgu
4.
dzieci
dzieci
dzieci
dzieciorom
dzieci
dzieciach
pięcioro
pięciorga
pięciorgu
pięcioro
pięciorgiem
pięciorgu
5.
oboje
obojga
obojgu
oboje
obojgiem
obojgu
mindkét
Ugyanígy: sześcioro, siedmioro, ośmioro, dziewięcioro, dziesięcioro, jedenaścioro, dwanaścioro,
trzynaścioro, dwadzięścioro, czterdzięścioro stb.
A gyűjtőszámnevek a lengyelben a következőképpen kapcsolódhatnak:
1. Csak a többes számban álló főnevekkel: czworo wrót (4 kapu) stb.
2. a dzieci és a ludzie szavakkal: pięcioro dzieci, ośmioro ludzi, stb.
3. kis állatokat jelentő főnevekkel: sześcioro piskląt (6 madárfióka)
4. néhány más főnévvel, pl.: dwoje oczu (két szem), pięcioro rodzeństwa (5 testvér)
5. szólásszerű kifejezésekben: z dwojga zlego wybrałem mniejsze: „Két rossz közül a kisebbiket
választom.”
4. SZORZÓSZÁMNEVEK –LICZEBNIKI MNOŻNE
a) dwukrotny, trzykrotny, czterkrotny, pięciokrotny stb.
b) pojedynczy (egyszeresen), podwójny (kétszeres, kettős), potrójny (háromszoros,
hármas)
A szorzószámnevek ragozása a melléknevekét követi.
5. TÖBBFÉLESÉGET KIFEJEZŐ SZÁMNEVEK –LICZEBNIKI WIELORAKIE
dwojaki, trojaki, czworaki… dziesięcioraki stb. (kétféle, háromféle…)
Úgy ragozzuk őket, mint a mellékneveket.
31
6. TÖRTSZÁMNEVEK – LICZEBNIKI UŁAMKOWE
TÖRTSZÁMOK - UŁAMKI
½
pół, połowa, jedna druga
fél
0,1
zero całych jedna dziesiąta
(zero przecinek jeden)
nulla egész egy tized
(nulla egész egy)
1,0
Jedna cała
egy egész
2/2
dwie drugie
kétketted
1 1/2
półtora / półtorej
másfél
⅓
jedna trzecia
egyharmad v. egy harmad
2/3
dwie trzecie
kétharmad
¼
cwierć, jedna czwarta
egynegyed v. egy negyed
2/4
dwie czwarta
kétnegyed
¾
trzy czwarte
háromnegyed v. három negyed
1/5
jedna piąta
egyötöd
4/5
cztery piąte
négyötöd
5/5
pięć piątych
ötötöd
5/6
pięć szóstych
öthatod
1/7
jedna siódma
egyheted
5/7
pięć siódmych
ötheted
1,0
egy egész
jedna cała
0,1
nulla egész egy tized
zero całych jedna dziesiąta
0,01
egy század
jedna setna; zero całych, jedna setna
0,001
egy ezred
jedna tysięczna
0,0001 egy tízezred
zero całych jedna dziesięciotysięczna
0,5
nulla egész öt tized
zero całych pięć dziesiątych
1,24
egy egész huszonnégyszázad
jedna cała dwadzieścia cztery setne
2,0
kettő egész
dwie całe zero dziesiątych
2,056
két egész ötvenhat ezred
dwie całe pięćdziesiąt sześć tysięcznych
2,5
két egész öt tized
dwie całe, pięć dziesiątych
3,1
három egész egy tized
trzy całe jedna dziesiąta
4,3
négy egész három tized
cztery całe trzy dziesiąte
5,4
öt egész négy tized
pięć całych cztery dziesiąte
5,66
öt egész hatvanhatszázad
pięć całych sześćdziesiąt sześć setnych
6,5
hat egész öt tized
sześć całych pięć dziesiątych
32
6. SZÁZALÉKOK - PROCENTY
SZÁZALÉKOK - PROCENTY
1%
½%
1½ %
2%
5%
10 %
50 %
100 %
egy százalék
fél százalék
másfél százalék
két százalék
öt százalék
tíz százalék
ötven százalék
száz százalék
jeden procent
pół procent
półtora procent
dwa procent
pięć procent
dziesięć procent
pięćdziesiąt procent
sto procent
egy pár (két pár, öt pár)
egy tucat (két tucat, öt tucat)
jedna para (dwie pary, pięć par)
jeden tuzin (dwa tuziny, pięć tuzinów)
hány? hányan?
néhány, néhányan
sok, sokan
kevés, kevesen
több(en), kevesebb(en)
ile? ilu?
kilka, kulku
dużo, dużo osób
mało, mało osób
więcej, mniej
HÁNYSZOR? – ILE RAZY?
egyszer
kétszer
háromszor
ötször
százszor
– raz
– dwa raz
– trzy razy
– pięć razy
– sto razy
HÁNY? MENNYI? – ILE?
sok, sokan – dużo
sok munkám van – mam dużo pracy
sokan voltak ott – było tam dużo ludzi
több, többen – więcej
több időm van, mint neked – mam więcej czasu, niż ty
kevés, kevesen – mało
kevés pénzem van - mam mało pieniędzy
egy kevés – trochę
tölts egy kevés tejet! – nalej mi trochę mleka!
néhány – kilka
az indulásig van még néhány óránk – do odjazdu mamy jeszcze kilka godzin