Informacja - WIOŚ Białystok

Transkrypt

Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Białymstoku
Delegatura w Łomży
18-402 Łomża, ul. Akademicka 20
tel. (86) 218-21-69; fax: 218-28-93; e-mail:[email protected]
Informacja
Podlaskiego Wojewódzkiego Inspektora
Ochrony Środowiska w Białymstoku
o stanie środowiska na terenie powiatu zambrowskiego
w 2014 roku
Łomża, sierpień 2015
WIOŚ Białystok
Informacja Podlaskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska
w Białymstoku o stanie środowiska na terenie powiatu
zambrowskiego
w 2014 roku
Spis treści:
Wstęp........................................................................................................................3
1. Stan czystości i ochrona wód....................................................................................5
1.1.
1.2.
1.3.
Presje- Źródła zanieczyszczenia wód ……….........................................................5
Stan - Ocena jakości wód powierzchniowych...................................................10
Przeciwdziałania – Działalność kontrolna…......................................................12
1.4.
Wody podziemne.............................................................................................16
2. Powietrze...............................................................................................................17
..
2.1.
2.2.
2.3.
Presje - Emisja zanieczyszczeń do powietrza ……..…………….....................……...17
Stan - Monitoring imisji....................................................................................20
Przeciwdziałania – Działalność kontrolna …….................................................21
3. Gospodarka odpadami...........................................................................................23
3.1.
3.2.
3.3.
3.4.
Presje- Ilość wytworzonych odpadów.....………………….....................………….…..23
Stan - Składowiska odpadów…….......…………………….........................……….……..24
Stan - Odpady niebezpieczne…….......………………….........................………….….…25
Przeciwdziałania..........……………………………………….............................………….…26
4. Promieniowanie elektromagnetyczne /PEM/………..……....................…..…………..…29
4.1.
4.2.
4.3.
Presje – Źródła emisji PEM……………………………............................……………..……29
Stan – Pomiary kontrolne PEM……………………..........................………………………30
Przeciwdziałania……….................................................................................……32
5. Hałas.......................................................................................................................32
5.1. Hałas komunikacyjny …………………………………………………………………………… .…………32
5.2. Hałas przemysłowy…………………………………………………………………………………...........33
6. Ochrona środowiska przed poważnymi awariami.................................................36
7. Działania kontrolne WIOŚ......................................................................................38
8. Działania monitoringowe i kontrolne WIOŚ na obszarach szczególnie narażonych
na zanieczyszczenia ze źródeł rolniczych (OSN) wyznaczonych na terenie powiatu
zambrowskiego......................................................................................................41
2
WIOŚ Białystok
zambrowskiego
w 2014 roku
Wstęp - charakterystyka powiatu
Powiat zambrowski położony jest w środkowo - zachodniej części
województwa podlaskiego. Jest to najmniejszy powiat ziemski woj.
2
podlaskiego. Powierzchnia całkowita wynosi 733 km , co stanowi
tylko 3,6% powierzchni woj. podlaskiego. Pod względem
geograficznym są to obszary leżące na Wysoczyźnie
Wysokomazowieckiej. Przeważającą część powierzchni powiatu
(około 62%), stanowią użytki rolne zajmujące powierzchnię 45 266
ha. Większość, bo ponad 68% użytków rolnych stanowią grunty orne,
a ok. 32% to łąki i pastwiska. (Źródło: Ewidencja geodezyjna 2013
rok). Lasy zajmują 21531 ha. Najwyższą lesistością w powiecie
cechuje się gmina Zambrów – 59,3%. (dane GUS, 2014).
Struktura administracyjna i ludność
Jednostki samorządowe powiatu zambrowskiego – dane GUS, 2014
Powierzchnia [km2]
Gminy miejskie:
Zambrów
Ludność [osoby]
19,1
22 262
Kołaki Kościelne – 24 jednostki osadnicze
73
2 399
Rutki
200
5 805
141
4 983
298,98
9 006
Gminy wiejskie:
– 46 jednostek osadniczych
Szumowo
– 20 jednostek osadniczych
gm. Zambrów
– 72 jednostki osadnicze
Według danych GUS z końca 2014 roku powiat zambrowski zamieszkiwany był przez
44 455
mieszkańców. Sieć osadniczą tworzą 1 miasto i 162 miejscowości. Połowa mieszkańców powiatu zamieszkuje
w Zambrowie (50,1%), a ludność wiejska stanowi 49,9%. Dominującą formą mieszkalnictwa na terenie powiatu
jest zabudowa jednorodzinna i zagrodowa.
Powiat zambrowski zaliczany jest do regionów typowo rolniczych. Na terenie powiatu występują bardzo
korzystne warunki dla rolnictwa w szerokim zakresie upraw, nawet o bardzo wysokich wymaganiach
pokarmowych. Tak dobre warunki glebowe determinują rolniczy kierunek gospodarki na tym obszarze i
ograniczają inne formy rozwoju. W strukturze obszarowej największy odsetek zajmują gleby III i IV klasy
bonitacyjnej, natomiast znikomy jest udział klasy I i II- ej. Zdecydowanie dominują gleby pszenne dobre z małym
udziałem gleb pszenno-żytnich. Gleby te należą do IIIa-IIIb, a sporadycznie IV klasy. Odznaczają się dużą
zasobnością w składniki pokarmowe, korzystnymi warunkami wodnopowietrznymi i są łatwe do uprawy. Grunty
orne o lżejszym składzie mechanicznym zajmują niewielki procent powierzchni. Są to gleby brunatne, bielicowe
lub sporadycznie czarne ziemie o składzie mechanicznym piasków gliniastych na glinach. Zaliczają się one do
gleb żytnio - ziemniaczanych dobrych klasy IVa - IVb. Gleby najsłabsze - żytnio-ziemniaczane i żytnio-łubinowe
piaszczyste - zajmują znikomy procent powierzchni omawianego terenu. Dominującym działem gospodarki
powiatu jest rolnictwo. W produkcji rolniczej przeważa produkcja zwierzęca, produkcja roślinna dostosowana
jest do produkcji pasz dla zwierząt. Najbardziej rozwiniętym kierunkiem produkcji jest chów trzody chlewnej i
bydła. Zwiększanie poziomu produkcji niesie za sobą także ujemne skutki polegające na zagrożeniach dla
środowiska naturalnego. Szybki rozwój produkcji zwierzęcej znacznie ograniczył produkcję roślinną. W
gospodarstwach mlecznych całe powierzchnie użytków rolnych przeznaczone są pod uprawę traw oraz
3
WIOŚ Białystok
zambrowskiego
w 2014 roku
kukurydzy. Gospodarstwa utrzymujące trzodę chlewną uprawiają tylko zboża. Obecna struktura zasiewów jest
bardzo niekorzystna ze względu na zmianowanie roślin głównie uprawę zbóż, które stanowią 81%
w powierzchni gruntów rolnych.
Zróżnicowana budowa geologiczna obszaru powiatu pozwala na eksploatację kopalin pospolitych,
wykorzystywanych głównie w budownictwie. Polodowcowe wzgórza morenowe gminy Szumowo i gminy Rutki
zawierają dobrej jakości żwiry budowlane. Dolina Narwi wypełniona jest złożami torfu. Złoża te są
nieodnawialne i dlatego powinny podlegać szczególnej ochronie i racjonalnemu wykorzystaniu. Chodzi tu
również o przemyślną rekultywację obszarów wyrobiskowych.
Przemysł w powiecie zambrowskim skupia się w większych ośrodkach, głównie w Zambrowie. W
powiecie dominują małe i średnie zakłady handlowo - usługowe.
Wśród branży przemysłu rozwijających się w powiecie zambrowskim wymienić można:
- przetwórstwo rolno-spożywcze (Zakład Mleczarski w Zambrowie Spółdzielni Mleczarskiej „MLEKPOL” Grajewo,
Przetwórnia Owoców i Warzyw „PROVITUS”, młyny zbożowe i wytwórnie makaronów),
- mechanika precyzyjna i telekomunikacja („TELZAM” Sp. z o.o., „LASER"),
- budownictwo (Przedsiębiorstwo Budowy Dróg „BITUM” Sp. z o.o., Zakład Budowlano–Drogowy „SJ”
Szymański-Jarząbek Sp. j.; „ZAM-BRUK” Zakład Remontowo – Drogowo –Budowlany, Józef Jabłonowski;
„DOBROPLAST” Fabryka Okien i Drzwi, Renata Kaczyńska; Zakład Produkcji Kruszyw z/s w Szumowie, Kazimierz
Rupiński, KEYLITE RW POLSKA Sp. z o.o. – z/s w Warszawie – Zakład Produkcyjny w Zambrowie),
- ubojnie i przetwórstwo mięsne (Ubojnia Zwierząt „MIREX” Zambrzyce Króle; Ubojnia Trzody i Bydła w Rutkach
Kossakach, MIĘSROL w Śliwowie Łopienitym; EKOMIĘS Sp. z o.o. w Rutkach Kossakach; Ubojnia Bydła
„ANMAR”, Falki; Wytwórnia Mączek Zwierzęcych „URBIMAX”– Górskie Ponikły).
Powiat Zambrowski posiada korzystne położenie przy trasach tranzytowych.
- droga ekspresowa Nr S 8 Warszawa – Białystok,
- droga krajowa Nr 63 Łomża – Siedlce,
- droga krajowa Nr 66 Zambrów- Bielsk Podlaski.
Atrakcje przyrodnicze
Teren powiatu zambrowskiego znajduje się w ramach obszaru funkcjonalnego „Zielone Płuca Polski",
a także częściowo w obszarze Europejskiej Sieci Natura 2000. Ogółem tereny chronione obejmują 270,62 ha
powiatu, co stanowi zaledwie 0,4% jego powierzchni i są położone głównie w gminach: Zambrów i Rutki. Tylko
2,5 ha leży w gminie Szumowo (GUS,2014). Rezerwaty przyrody o ogólnej powierzchni 266,42 ha i użytki
ekologiczne – 4,2 ha (dane GUS, 2014), pomniki przyrody, rozlewiska Narwi, jak również wiele innych, nie
posiadających statusu obszarów chronionych, winny być chronione przynajmniej na poziomie planowania
przestrzennego, zabezpieczając je przed zakusami przekształcenia i dewastacji.
• obszar NATURA 2000 „Bagno Wizna” PLB 200005, położony ok. 0,10 km w kierunku północnym od
miejscowości Kossaki Falki, obejmujący obszar 14 471,0 ha, położony w województwie podlaskim na terenie
gmin: Łomża – gmina wiejska (523,2 ha), Rutki (8010,9 ha), Wizna (2269,3ha) i Zawady (3667,6ha).
• specjalny obszar ochrony siedlisk Natura 2000 „Czerwony Bór” PLH200018, obejmuje niemalże cały
kompleks leśny Czerwonego Boru, zajmujący powierzchnie ponad 10 tys. ha.
Rezerwaty przyrody znajdujące się na terenie powiatu zambrowskiego:
Bagno Wizna I i Bagno Wizna II - powstały w 1967 roku, są to rezerwaty torfowiskowe, powołane w
celu ochrony torfowisk niskich ze stanowiskiem rzadkich roślin.
Grabówka - powstał w 1996 roku, rezerwat leśny zachowany w celu ochrony wielogatunkowego lasu
liściastego o wysokim stopniu naturalności.
Dębowe Góry - powstał w 2001 roku, jest to rezerwat leśny utworzony w celu zachowania w stanie
naturalnym znajdującej się tam dąbrowy świetlistej z dębem bezszypułkowym.
4
WIOŚ Białystok
zambrowskiego
w 2014 roku
Pomniki przyrody zlokalizowane na Ziemi Zambrowskiej: Dąb szypułkowy w uroczysku Grabówka; Aleja lipowa
w Zbrzeźnicy ; Wiąz pospolity we wsi Gosie Małe ; Skupisko jałowca we wsi Podłatki Duże.
Użytki ekologiczne Powiatu Zambrowskiego: Bagno "Moczary" w obrębie wsi Wyszomierz ; Bagno "Pastwisko"
w obrębie wsi Poryte Jabłoń.
1. Stan czystości i ochrona wód
1.1.
Presje - Źródła zanieczyszczeń wód
Dominujące presje wywierane przez człowieka na środowisko wodne to:
- pobór wód na różne cele;
- wprowadzanie do wód zanieczyszczeń wraz ze ściekami komunalnymi, przemysłowymi oraz wodami
pochłodniczymi;
- wprowadzanie do wód zanieczyszczeń ze źródeł rolniczych (nieprawidłowe nawożenie, brak skanalizowania
terenów wiejskich, hodowlane fermy wielkotowarowe);
- zmiany morfologiczne i hydrologiczne wynikające z inwestycji w dziedzinie regulacji rzek (melioracje), czy
energetyki.
Pobór i zużycie wody
W 2013 roku w powiecie zambrowskim pobrano na potrzeby gospodarki narodowej i ludności
3
4862dam wody. Ilość pobieranej wody od 2011 roku wzrasta. Jest to spowodowane wyraźnym wzrostem
zużycia wody na cele rolnicze i leśne w gminie Zambrów oraz na eksploatację sieci wodociągowej. W 2013 roku
3
najwięcej wody w powiecie zużyto właśnie w rolnictwie i leśnictwie (2577 dam ). Na eksploatację sieci
wodociągowej
zużyto
3
1879dam . Zużycie wody w
przemyśle
w
powiecie
zambrowskim, od lat utrzymuje
się na podobnym poziomie i w
2013r.
wyniosło
3
406 dam
(dane GUS,2013, brak danych
za 2014r.).
Najwyższe
zużycie
wody na cele przemysłowe i eksploatację sieci wodociągowej występowało w Zambrowie, gdzie sieć
wodociągowa i przemysł są najlepiej rozwinięte, w stosunku do pozostałych miejscowości powiatu. Stanowiły
one odpowiednio 100% (przemysł) i 70% (eksploatacja sieci) zużycia w całym powiecie zambrowskim. W 2013
5
WIOŚ Białystok
zambrowskiego
w 2014 roku
roku najwyższe było zużycie wody na cele rolnicze i leśne w gminie Zambrów (2577 dam3) (GUS,2013, brak
danych za 2014r.)
ogółem
Jednostka terytorialna
rolnictwo i
leśnictwo
przemysł
eksploatacja sieci
wodociągowej
Powiat zambrowski
4 862,0
406
2577
1 079,0
Zambrów - miasto
1 158,6
406
0
752,6
Kołaki Kościelne - gmina
157,0
0
0
157,0
Rutki - gmina
167,0
0
0
167,0
Szumowo - gmina
356,2
0
0
356,2
Zambrów -gmina
3 023,2
0
2 577,0
446,2
Zagadnienia związane z zaopatrzeniem w wodę realizowane są indywidualnie przez poszczególne
jednostki samorządu lokalnego z ujęć głębinowych poprzez lokalną, najczęściej gminną , sieć wodociągową.
Sieć w odociągow a w pow iecie zam brow skim - dane GUS
525,0
42200
520,0
515,0
42000
41600
41400
osoby
41800
510,0
km 505,0
500,0
495,0
41200
41000
490,0
485,0
Sieć wodociągowa w pow.
zambrowskim jest systematycznie, choć
powoli, rozbudowywana. W minionym
dziesięcioleciu jej długość wzrosła o
22,1km i w 2014 roku wynosiła 522,6 km.
Najdłuższą sieć posiadają gminy:
Zambrów (194,7 km) i Rutki (124,1 km)
(GUS,2014)
40800
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
długość sieci w odociągow ej
ludność korzystająca z w odociągów
Według danych GUS w 2013 roku (brak danych za rok 2014) 93,6 % ludności powiatu miało dostęp do
czynnej sieci wodociągowej. Biorąc pod uwagę liczbę mieszkańców, najwięcej osób korzysta z wodociągów w
Zambrowie (99,1%), gminie Kołaki Kościelne (95%) i w gminie Zambrów (92%), nieco mniej w gminie Szumowo
(89%) i gminie Rutki (79%).
Emisja ścieków
3
W 2013r. z terenu powiatu zambrowskiego odprowadzono do wód lub do ziemi łącznie 1320 dam ścieków
komunalnych i przemysłowych wymagających oczyszczenia, z czego 100% oczyszczono (GUS,2013, brak danych za
2014r.).
Ścieki przemysłowe i komunalne odprowadzane do wód lub do ziemi
w pow. zambrowskim - dane GUS
1 600
dam3
1 400
1 200
1 000
800
600
400
200
0
2003
2004
ocz. mechanicznie
2005
2006
2007
ocz. biologicznie
2008
2009
2010
ocz. z podw. us. biogenów
2011
2012
2013
nieoczyszczane
6
Dominującym sposobem oczyszczania
ścieków jest ich oczyszczanie biologiczne, a od
2013 roku oczyszczanie z podwyższonym
usuwaniem biogenów (związków azotu i
fosforu), co przyczynia się do ograniczenia
antropopresji na środowisko wodne. W 2013
roku z podwyższonym usuwaniem biogenów
3
oczyszczono 1160 dam ścieków. Dotyczy to
oczywiście tylko terenów skanalizowanych. W
powiecie zambrowskim sieć kanalizacyjna jest
niestety znacznie
krótsza od sieci
wodociągowej.
WIOŚ Białystok
zambrowskiego
w 2014 roku
Od lat kanalizacja jest powoli rozbudowywana. Długość całkowita w 2014 roku wyniosła 95,8 km. W ciągu
minionego 10-lecia jej długość wzrosła tylko o 35km. Najdłuższą sieć kanalizacyjną ma miasto Zambrów, natomiast
gminy wiejskie – Kołaki Kościelne i Szumowo, są całkowicie nieskanalizowane (GUS,2014).
120,0
24000
23800
23600
23400
23200
23000
22800
22600
22400
22200
100,0
km 80,0
60,0
40,0
20,0
0,0
osoby
Sieć kanalizacyjna w pow iecie zam brow skim - dane GUS
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
długość sieci kanalizacyjnej
ludność korzystająca z kanalizacji
Kanalizacja - długość czynnej sieci kanalizacyjnej w km - dane GUS
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
Powiat zambrowski
67,9
69,0
70,2
81,5
82,9
89,3
95,8
Zambrów - miasto
43,3
44,4
45,6
47,3
48,7
50,3
53,5
Rutki -gmina
15,8
15,8
15,8
15,8
15,8
17,0
18,8
8,8
8,8
8,8
18,4
18,4
22,0
23,5
Zambrów - gmina
Kanalizacja obsługuje niecałe 54% mieszkańców powiatu zambrowskiego i są to tylko mieszkańcy Zambrowa,
gminy Zambrów i gminy Rutki (dane GUS za 2013r.- brak danych za 2014r.).
Kanalizacja - ludność korzystająca z sieci kanalizacyjnej w osobach – dane GUS
2008
2009
2010
2011
2012
2013
Powiat zambrowski
22 898
22 770
22 811
23 391
23 709
23 907
Zambrów - miasto
20 746
20 620
20 631
21 153
21 066
20 905
0
0
0
0
0
0
Kołaki Kościelne - gmina
Rutki -gmina
1 565
1 561
1 546
1 557
1 541
1 676
Szumowo - gmina
0
0
0
0
0
0
Zambrów - gmina
587
589
634
681
1 102
1 326
Nie wszystkie miejscowości gminne w powiecie zambrowskim posiadają oczyszczalnie ścieków. Nie
posiadają ich gminy: Kołaki Kościelne i Szumowo. Ze względu na słabo rozbudowaną sieć kanalizacyjną, głównie na
terenach wiejskich, znaczna ilość ścieków gromadzona jest w nie zawsze dokładnie uszczelnionych, lub wcale nie
uszczelnionych, szambach. Ponadto cześć nieczystości wywożona jest na łąki, pola lub wylewana do rowów, skąd
trafia do środowiska wodnego.
Wg danych GUS w 2013 roku, w powiecie zambrowskim funkcjonowało 5 oczyszczalni w tym: 3
oczyszczalnie ścieków komunalnych i 2 przemysłowe (brak danych dla 2014 roku). Wszystkie oczyszczalnie to
oczyszczalnie mechaniczno –biologiczne. Oczyszczalnia miejska i oczyszczalnia mleczarska w Zambrowie posiadają
podwyższony stopień usuwania substancji biogennych. Oczyszczalnie odprowadzają
7
ścieki głównie do wód
WIOŚ Białystok
zambrowskiego
w 2014 roku
powierzchniowych płynących, odbiornikiem największej ilości ścieków jest rzeka Jabłonka. Ewidencja kontrolna
WIOŚ obejmuje ponadto 6 mniejszych oczyszczalni. Zestawienie oczyszczalni wraz z wynikami prowadzonych w
2014 roku kontroli zawiera podrozdział „Przeciwdziałania – działalność kontrolna”.
Ludność obsługiwana przez oczyszczalnie ścieków - dane GUS
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
Powiat zambrowski
25 892
25 662
25 621
25 592
25 514
26 929
27 278
Zambrów - miasto
22 598
22 259
22 353
22 314
22 236
22 569
22 433
2 800
2 800
2 800
2 810
2 810
2 435
2 439
494
603
468
468
468
1 925
2 406
Rutki -gmina
Zambrów - gmina
W powiecie zambrowskim do Jabłonki ścieki komunalne odprowadza oczyszczalnia miejska w Zambrowie.
2 oczyszczalnie komunalne w gminie Rutki odprowadzają ścieki: w Mężeninie do Mężynianki i Grądach Woniecko
do rowu melioracyjnego, dopływu Narwi. Mniejsze oczyszczalnie komunalne, o niedużej przepustowości,
położone w gminie Zambrów tj. oczyszczalnia w Czerwonym Borze – odprowadza ścieki do rzeki Gać, w Porytem
Jabłoni - do Jabłonki i w Długoborzu - do Prątnika.
Ładunki zanieczyszczeń w ściekach komunalnych odprowadzanych
w pow. zambrowskim do wód powierzchniowych [kg/rok]
- dane GUS
80 000
70 000
60 000
50 000
40 000
30 000
20 000
10 000
0
2003
2004
2005
2006
BZT5
2007
ChZT
2008
2009
2010
2011
2012
2013
Ładunki zanieczyszczeń odprowadzane ze
ściekami
komunalnymi
do
wód
powierzchniowych są znaczne i w okresie
ostatnich lat utrzymują się na podobnym
poziomie. Najwyższy ładunek notuje się w
zakresie chemicznego zapotrzebowania tlenu
(ChZT) – 43 294 kg/r, zdecydowanie niższe
są ładunki w zakresie biologicznego
zapotrzebowania tlenu BZT5 – 3 925 kg/r i
zawiesiny - 8 553 kg/r. (GUS, 2013, brak
danych za 2014r.).
zawiesina
Do rzek trafia również znaczny ładunek
związków biogennych, głównie związków
azotu (w roku 2013 - 14050 kg - GUS).
Widoczne na wykresie obniżanie się ładunku
stężeń zarówno azotu jak i fosforu wynika nie
tylko z dobrego działania oczyszczalni, ale
również jest wynikiem prawnego zwolnienia
mniejszych oczyszczalni od roku 2005 z
badania tych związków w oczyszczanych
ściekach.
W
powiecie
zambrowskim
obowiązek badania związków biogennych ma
tylko oczyszczalnia komunalna w Zambrowie.
Taki zapis prawny spowodował zaprzestanie
przez zarządzających mniejszymi oczyszczalniami strącania w oczyszczanych ściekach związków biogennych.
Może się to odbić bardzo niekorzystnie na jakości wód do których ścieki oczyszczane są odprowadzane,
szczególnie w przypadku jeżeli odbiornikiem ścieków są cieki o niewielkim przepływie. Prowadzona w
poprzednich latach polityka ochrony wód poprzez nakładanie na oczyszczalnie obowiązku redukcji biogenów
zaowocowała wyraźnym spadkiem stężeń, głównie związków fosforu, we wszystkich badanych przez WIOŚ
rzekach. Przez wiele lat fosforany były jednym z głównych wskaźników obniżających jakość wód do wartości
pozaklasowych. Ostatnio ich stężenia przeważnie nie przekraczają granic I i II klasy czystości. Niestety
8
WIOŚ Białystok
zambrowskiego
w 2014 roku
obowiązujące obecnie regulacje prawne, w tym również „samokontrola” czyli automonitoring podmiotów
emitujących zanieczyszczenia do środowiska, mogą doprowadzić do powrotu problemu z utrzymaniem dobrej
jakości wód.
Ilość ścieków przemysłowych odprowadzanych i oczyszczanych w powiecie zambrowskim w 2014roku
3
wyniosła 442dam . Dane GUS na terenie powiatu obejmują tylko ścieki przemysłowe powstające w Zambrowie.
Ścieki te są w całości oczyszczane biologicznie z podwyższonym usuwaniem biogenów.
Ścieki przemysłowe odprowadzane ogółem w dam3 - dane GUS
Jednostka
terytorialna
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
Powiat
zambrowski
340
360
358
441
531
549
534
542
499
428
442
Zambrów - miasto
340
318
293
365
434
450
445
446
439
428
442
Zambrów - gmina
0
42
65
76
97
99
89
96
60
0
0
3
Ścieki przemysłowe oczyszczane razem w dam - dane GUS
Powiat
zambrowski
262
323
358
441
531
549
534
542
499
428
442
Zambrów - miasto
262
281
293
365
434
450
445
446
439
428
442
Zambrów - gmina
0
42
65
76
97
99
89
96
60
0
0
Analizując minione 10-lecie, do 2008
Ładunki zanieczyszczeń w ściekach przem ysłow ych
odprow adzanych w pow . zam brow skim do w ód pow ierzchniow ych
[kg/r] - dane GUS
roku ładunki BZT5, ChZT i zawiesiny
odprowadzane, głównie do Jabłonki, ze
70000
60000
50000
40000
30000
20000
10000
0
ściekami przemysłowymi systematycznie
rosły, a od 2009 roku wyraźnie zmalały i
od tego roku ulegają nieznacznym
2004
2005
2006
2007
2008
BZT5
2009
ChZT
2010
2011
2012
2013
2014
wahaniom.
zaw iesina
Ładunki zanieczyszczeń biogennych w ściekach przem ysłow ych
odprow adzanych w pow . zam brow skim do w ód pow ierzchniow ych
[kg/r] - dane GUS
Dane o ładunkach azotu i fosforu w
ściekach przemysłowych pochodzą tylko
5000
z oczyszczalni mleczarskiej w Zambrowie.
4000
W 2014 roku ładunek azotu ogólnego
3000
2000
odprowadzony
1000
0
2005
2006
2007
2008
2009
azot ogólny
2010
2011
2012
2013
2014
do
Jabłonki
wyniósł
2004kg, a fosforu ogólnego – 749 kg.
fosfor ogólny
Najwyższy odprowadzony ładunek – 79 994 kg/rok - stwierdzono w 2014 roku zakresie sumy jonów chlorków i
siarczanów. Pochodził on z oczyszczalni mleczarskiej w Zambrowie.
9
WIOŚ Białystok
zambrowskiego
w 2014 roku
Niekorzystnym „ubocznym” zjawiskiem związanym z procesem oczyszczania ścieków jest powstawanie na
oczyszczalniach
Osady ściekowe wytworzone w oczyszczalniach na terenie pow.
zambrowskiego - dane GUS
osadów
ściekowych.
Wg danych GUS w 2013 roku było to
400
282tony
osadów
z
oczyszczalni
350
300
komunalnych, z czego większość - 83%,
tony
250
200
powstało na oczyszczalni komunalnej dla
150
100
Zambrowa. 160 ton
50
0
2003
2004
2005
2006
2007
2008
ocz. przemysłowe
2009
2010
2011
2012
2013
2014
uprawy
roślin
zastosowano do
przeznaczonych
do
produkcji kompostu, 31 ton składowano,
ocz. komunalne
a 18 ton w gminie Rutki magazynowano czasowo. Na oczyszczalniach przemysłowych powstało w 2014 roku
łącznie 174 tony. Osady z oczyszczalni przemysłowych w całości wykorzystane zostały w rolnictwie (GUS,2014).
1.2.
Stan - Ocena jakości wód powierzchniowych
Łączna długość sieci wodnej w powiecie zambrowskim wynosi 90,54 km. Cieki płynące na omawianym
terenie są to dopływy Narwi (Jabłonka z Gacią) i Bugu (Mały Brok). Największym ciekiem wodnym powiatu jest
rzeka Jabłonka. Łączy się ona z rzeką Gać będącą III rzędowym, lewobrzeżnym dopływem Narwi, uchodzącym
2
do niej na 228,4 km. Długość Jabłonki wynosi 38,5 km, a powierzchnia zlewni 431,8 km . Główne miejscowości,
przez które przypływa Jabłonka to Zambrów i Wola Zambrowska. Mniejszymi ciekami są rzeki: Dąb (gm. Kołaki
Kościelne) i Prątnik, dopływy Jabłonki. Na terenie powiatu brak jest naturalnych zbiorników wód
powierzchniowych. W Zambrowie, na Jabłonce, zbudowany został niewielki sztuczny zbiornik wykorzystywany
głównie do celów retencyjno-rekreacyjnych. Zasilane przez Jabłonkę są również stawy rybne Poryte Jabłoń,
których powierzchnia wynosi około 120,3 ha.
Podstawą programu badań monitoringowych wód powierzchniowych płynących, zrealizowanych przez
Inspektorat w 2014 roku był Program Państwowego Monitoringu Środowiska na lata 2013-2015, opracowany
przez Głównego Inspektora Ochrony Środowiska i zatwierdzony przez Ministra Środowiska oraz opracowany na
tej podstawie przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Białymstoku i zatwierdzony przez
Głównego Inspektora Ochrony Środowiska Program monitoringu środowiska województwa podlaskiego w
latach 2013-2015.
Program monitoringu wód zrealizowano zgodnie z warunkami Rozporządzenia Ministra Środowiska z
dnia 15 listopada 2011 r. w sprawie form i sposobu prowadzenia monitoringu jednolitych części wód
powierzchniowych i podziemnych (Dz. U. 2011 r. Nr 258, poz. 1550). Podstawą ocen jakości wód było
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 22 października 2014 roku w sprawie sposobu klasyfikacji stanu
jednolitych części wód powierzchniowych oraz środowiskowych norm jakości dla substancji priorytetowych (Dz.
U. 2014 r., poz. 1482).
Punkty monitoringowe ustanawiane są na odcinkach reprezentatywnych, wyznaczonych przez Krajowy
Zarząd Gospodarki Wodnej, zwanych Jednolitymi Częściami Wód Powierzchniowych (JCWP). Monitoring JCWP
prowadzi się w sposób umożliwiający ocenę ich stanu oraz ilościowe ujęcie czasowej i przestrzennej zmienności
elementów jakości i parametrów wskaźnikowych dla elementów biologicznych, hydromorfologicznych,
fizykochemicznych i chemicznych.
Zgodnie z przedstawionymi unormowaniami prawnymi w 2013 roku przeprowadzono ocenę dla
Jabłonki w punkcie wyznaczonym na odcinku przyujściowym w Konopkach-Kozikach, tuż poza granicami
powiatu zambrowskiego. Wyznaczony punkt objęty został siecią: monitoringu operacyjnego, dla obszarów
chronionych wrażliwych na eutrofizację wywołaną zanieczyszczeniami pochodzącymi ze źródeł komunalnych
10
WIOŚ Białystok
zambrowskiego
w 2014 roku
oraz ze źródeł rolniczych (OSN). Ocenę odziedziczono na 2014 rok. Dziedziczenie oceny jest możliwe do czasu
przeprowadzenia kolejnych badań, nie dłużej jednak jak 3 lata. Badania takie są prowadzone w roku 2015.
Omówienie wyników badań rzeki:
Ocena jakości wód rzeki Jabłonki – ppk Konopki-Koziki na ujściu do rzeki Gać (punkt poniżej OSN). Ocenę
stanu ekologicznego odziedziczono w całości z roku 2013.
• Ocenę stanu ekologicznego przeprowadzono na podstawie elementów:
- biologicznych: fitobentos – III klasa, makrofity – III klasa,
- stężenia wskaźników fizykochemicznych: zanotowano przekroczenie wartości określonej rozporządzeniem dla
stanu dobrego przez stężenia azotu Kjeldahla oraz, podobnie jak w 2012r. , fosforanów i fosforu ogólnego; na
tej podstawie zakwalifikowano wodę do stanu poniżej dobrego,
- z wskaźników wspomagających ocenę stanu ekologicznego, określonych jako substancje szczególnie szkodliwe
dla środowiska wodnego – żaden nie przekroczył wartości granicznych dla stanu dobrego – II klasa,
Stan ekologiczny w badanej JCW zakwalifikowano jako - umiarkowany. O klasyfikacji stanu ekologicznego
zadecydowały zarówno wskaźniki biologiczne jak i wskaźniki biogenne.
• Ocenę stanu chemicznego - w 2014r. wskaźniki z zakresu substancji priorytetowych dla środowiska wodnego
przyjęte do oceny odziedziczono z 2010 i 2012 roku, w celu wykonania pełnej oceny chemicznej. W 2013 i 2014
roku przeprowadzono dodatkowe badania 2 wskaźników z grupy węglowodorów aromatycznych (benzo(g,h,i)
perylenu i indeno(1,2,3-cd)pirenu ), których suma w poprzednich latach decydowała o obniżeniu stanu
chemicznego. W obu latach stężenie średnioroczne tych wskaźników mieściło się już w stanie dobrym. Stan
chemiczny oceniono więc jako dobry.
• Ocena obszaru chronionego wrażliwego na eutrofizację wywołaną zanieczyszczeniami pochodzącymi ze
źródeł rolniczych – obszar OSN Jabłonka.
W 2013 roku oceny wód, na obszarach chronionych narażonych na zanieczyszczenia związkami azotu
ze źródeł rolniczych, dokonano zgodnie z rozporządzeniem MŚ dnia 23.12.2002 r. w sprawie kryteriów
wyznaczania wód wrażliwych na zanieczyszczenie związkami azotu ze źródeł rolniczych(Dz.U. Nr 241 poz.
2093).
Wyznaczona do badania Rozporządzeniem Dyrektora RZGW Warszawa jednolita część wód powierzchniowych
w powiecie zambrowskim – JCWP Jabłonka, nie kwalifikuje się jako zanieczyszczona, a nawet jako zagrożona
zanieczyszczeniem azotem ze źródeł rolniczych. Przekroczone tu jednak zostały wartości graniczne
wskaźników eutrofizacji, powyżej których występuje zagrożenie eutrofizacją (według Załącznika nr 1 ww.
rozporządzenia). Jabłonka nie spełnia więc warunków wyznaczonych dla rzek wrażliwych na zanieczyszczenie
związkami azotu ze źródeł rolniczych.
Należy tu zaznaczyć, że punkt pomiarowy leży poniżej zrzutów ścieków z dwóch bardzo dużych oczyszczalni
(komunalnej i przemysłowej) w Zambrowie oraz z oczyszczalni w Porytem Jabłoni. JCWP Jabłonka jest więc pod
wpływem dużej presji zanieczyszczeń komunalnych: duży, w stosunku do przepływu w rzece, zrzut
zanieczyszczeń z oczyszczalni w Zambrowie (RLM – 53667) . Szczegółowe omówienie wraz z wynikami badań
zawiera „Informacja Podlaskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska w Białymstoku o stanie
środowiska na terenie powiatu zambrowskiego w 2013 roku” zamieszczona na stronie www.wios.bialystok.pl w
zakładce Publikacje. Kolejne, poszerzone o dodatkowy punkt pomiarowy, badania Jabłonki prowadzone są w
2015 roku. Punkt pomiarowy wyznaczono powyżej Zambrowa.
Wnioski:
1.
Stan ekologiczny w zbadanym odcinku rzeki Jabłonki (ppk Konopki-Koziki) oceniono jako
umiarkowany w 5 stopniowej skali tj. od stanu bardzo dobrego, poprzez dobry, umiarkowany, słaby
do złego. Na wynik oceny wpłynęły zarówno wyniki badania elementów biologicznych jak również
stężenia związków azotu i fosforu. Ocenę odziedziczono z 2013 roku.
11
WIOŚ Białystok
zambrowskiego
w 2014 roku
2.
Badania stanu chemicznego rzeki wykazały dobry stan wody w rzece.
3.
Wody nie spełniają wymagań dla obszarów chronionych zagrożonych eutrofizacją zarówno ze źródeł
komunalnych jak i eutrofizacją wywołaną zanieczyszczeniami pochodzącymi ze źródeł rolniczych.
4.
Stan wód w JCWP Jabłonka określono jako zły.
5.
Wyznaczoną przez RZGW Warszawa jako wody wrażliwe JCWP Jabłonka uznano za podatną na
eutrofizację, nie występowały tu jednak stężenia średnioroczne azotanów przekraczające granice
wyznaczone dla wód zanieczyszczonych i zagrożonych zanieczyszczeniem ze źródeł rolniczych.
6.
W roku 2014r. nie odnotowano zdarzeń o charakterze poważnych awarii, mogących pogorszyć stan
wód w rzekach na terenie powiatu zambrowskiego.
1.3.
Przeciwdziałania - Działalność kontrolna
Częstotliwość poboru próbek ścieków do badań i zakres ich badań określa Rozporządzenie MŚ z dnia
28 stycznia 2009r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzeniu
ścieków do wód lub do ziemi oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz.U.
2009 Nr 27 poz. 169). Zarządzający oczyszczalniami mają obowiązek wykonywania badań próbek ścieków z
częstotliwością i w zakresie określonym w pozwoleniach wodnoprawnych. Inspektorzy WIOŚ w czasie kontroli
prowadzą analizę wyników badania ścieków przedstawioną przez zarządzającego oczyszczalnią i na tej
podstawie określają, czy warunki pozwolenia w zakresie ilości i jakości ścieków zostały dotrzymane.
Wykaz źródeł zanieczyszczeń wód powierzchniowych na terenie powiatu zambrowskiego wg danych za
2014rok
Lp
Miejscowość,
nazwa zakładu
Uwagi
Typ oczyszczalni
m. Zambrów (odbiornik bezpośredni – rz. Jabłonka dopływ rz. Gać dopływ Narwi)
1
Zambrowskie Ciepłownictwo
i Wodociągi Sp z o. o. –
mechaniczno - biologiczna,
BIOOXYBLOK, stawy
biologiczne
Stan formalno-prawny uregulowany. Zakład posiada
pozwolenie ważne do 15 marca 2023r.
Podczas kontroli przeprowadzonej w lutym 2014r. [w
cyklu kontrolnym: Ocena wykonania zadań KPOŚK przez
aglomeracje powyżej lub równe 2000 RLM, które
osiągnęły lub mają osiągnąć oczekiwany efekt do końca
2015r.] stwierdzono:
brak
przekroczenia
dopuszczalnej
ilości
odprowadzanych ścieków do Jabłonki,
- osiągnięcie minimalnych dopuszczalnych % redukcji
wskaźników zanieczyszczeń określonych w pozwoleniu
wodno-prawnym.
Ponowna kontrola przeprowadzona 17.09-16.10.2014
roku, w zakresie oceny efektywności pracy oczyszczalni
przeprowadzona wraz z poborem prób w ww. cyklu
wykazała, że w odprowadzanych ściekach osiągnięto
wymagany % redukcji zanieczyszczeń określony w
pozwoleniu wodnoprawnym. W wyniku kontroli nie
stwierdzono nieprawidłowości.
2
S.M. MLEKPOL w Grajewie,
Zakład Produkcji Mleczarskiej
w Zambrowie
mechaniczno - biologiczna,
osad czynny, PIX- do strącania
związków fosforu
12
pozwolenie zintegrowane ważne do 30.06.2016r.
W dniach 16.05 -05.06.2014r. przeprowadzono kontrolę
WIOŚ Białystok
zambrowskiego
w 2014 roku
osad czynny nadmierny
odwadniany na wirówce
dekantacyjnej i
wykorzystywany rolniczo.
zakładu w związku z anonimowym wnioskiem o
interwencję. Kontrola dot. m.in. uciążliwości związanych
ze stosowaniem osadów ściekowych do nawożenia pól
(emisja substancji odorowych). W czasie trwania kontroli
nie stwierdzono uciążliwości zapachowych związanych ze
stosowaniem osadów z mleczarskiej oczyszczalni na
gruntach położonych w sąsiedztwie ul. Polowej w
Zambrowie (do celów rolniczych). Kontrola nie stwierdziła
nieprawidłowości w gospodarowaniu tymi osadami.
Podmiot postępuje zgodnie z art.96 ustawy z dn.
14.12.2013 o odpadach (Dz.U. z 2013, poz. 21). WIOŚ jest
każdorazowo powiadamiany o zamiarze wywozu osadów
ściekowych na grunty rolne. W 2014 roku osady
wywożone były na grunty wsi Stare Modzele w terminie
01.03. i 13.05. W okresie bezpośrednio poprzedzającym
wniosek o interwencję (początek maja 2014r. osady
ściekowe nie były wywożone. Ustalono, że w tym okresie
pola uprawne położone w sąsiedztwie ul. Polowej w
Zambrowie nawożone były gnojowicą pochodzącą od
trzody chlewnej. Występujące w tym okresie uciążliwości
zapachowe nie miały żadnego związku z działalności
zakładu mleczarskiego.
W
2014
roku
badania
automonitoringowe
odprowadzanych ścieków przeprowadzone w terminach:
25-26.02. ; 22-23.04.; 24-25.06.; 19-20.08.; 21-22.10.; nie wykazały przekroczeń wartości dopuszczalnych
określonych w pozwoleniu wodno prawnym.
Wody opadowe podczyszczane
są na separatorze
koalescencyjno-cyrkulacyjnym
typu AWAS-SKi kolektorem o
sred. 350mm odprowadzane
do Jabłonki.
W 2014r. przeprowadzono dwukrotne badania wód
opadowych (27.04 i 25.11.) odprowadzanych do Jabłonki.
W obu próbkach nie stwierdzono przekroczenia
nałożonych pozwoleniem stężeń dopuszczalnych w
zakresie zawiesiny i substancji ropopochodnych.
m. Długobórz (odbiornik bezpośredni – rz. Prątnik dopływ Jabłonki , dopływ rz. Gać, dopływ Narwi)
3
Specjalny Ośrodek Szkolno –
Wychowawczy w Długoborzu
mechaniczno – biologiczna
typu ELJOT – 50
Stan formalno-prawny uregulowany. Zakład uzyskał nowe
pozwolenie wodnoprawne ważne do 31.12.2015r.
Kontrola przeprowadzona w dn. 10.06-22.06.2015r. dot.
sprawdzenia przestrzegania wymagań dotyczących ilości i
jakości ścieków odprowadzanych z oczyszczalni do
Prątnika w okresach: 01.01.-31.12.2012;
01.01.31.12.2013; 01.01.- 31.12.2014r. wykazała że we
wszystkich okresach nie stwierdzono przekroczeń .
10.06.2015r. w czasie oględzin oczyszczalni stwierdzono,
że jej urządzenia są sprawne pod względem
eksploatacyjnym. Osad nadmierny wywożony jest wozem
asenizacyjnym ZCiW Sp. z o.o. w Zambrowie na punkt
zlewny miejskiej oczyszczalni ścieków w Zambrowie.
m. Poryte Jabłoń (odbiornik bezpośredni – rz. Jabłonka dopływ rz. Gać dopływ Narwi)
4
Oczyszczalnia ścieków w
Porytem Jabłoni - Zakład
Wodociągów, Kanalizacji i
Energetyki Cieplnej w
Wysokiem Mazowieckiem( od
01.07.2012r.)
mechaniczno-biologiczna
BIOCLAR EG50
z osadem czynnym
Stan formalno-prawny uregulowany. Zakład posiada nowe
W styczniu 2014 roku przeprowadzono kontrolę
sprawdzającą przestrzeganie wymagań w zakresie ilości i
jakości ścieków odprowadzanych z oczyszczalni ścieków
do Jabłonki w kolejnych latach obowiązywania pozwolenia
wodno prawnego tj. za okres: 12.12.2010r. – 11.12.2013r.
W przedstawionych z tego okresu raportach badań
ścieków nie stwierdzono przekroczeń dopuszczalnych
wartości wskaźnika zanieczyszczeń określonych w
pozwoleniu wodnoprawnym.
Ilość odprowadzanych ścieków w okresie objętym
kontrolą nie przekraczała ilości dopuszczalnej.
Podczas kontroli nie stwierdzono naruszeń.
13
WIOŚ Białystok
zambrowskiego
w 2014 roku
m. Osowiec – rów melioracyjny
5
Szkoła Podstawowa w Osowcu
gm. Zambrów - oczyszczalnia
przyszkolna
W lipcu 2013 roku dokonano kontroli eksploatacji
oczyszczalni ścieków zlokalizowanej przy Szkole
Podstawowej w Osowcu. Okres objęty kontrolą :
31.05.2009 – 31.05.2013r.
- w okresie 31. 05. 2009r. – 30. 05. 2010r. tj. kolejnego
roku obowiązywania pozwolenia wodnoprawnego nie
wykonano wymaganej ilości badań prób ścieków.
Dokonano pouczenia;
- w okresie 31.05.2011-30.05.2012r. odprowadzane ścieki
spełniały wymagania określone w pozwoleniu wodno
prawnym;
- w okresie 31.05.2012 - 30.05.2013r. odprowadzane
ścieki spełniały wymagania określone w pozwoleniu
wodnoprawnym;
W 2014 roku oczyszczalnia nie była kontrolowana.
m. Czerwony Bór – (odbiornik bezpośredni - rów melioracyjny dopływ rz. Gać dopływ Narwi)
6
Pomorska Instytucja
Gospodarki Budżetowej
„POMERANIA” w Czarnem
Oddział w Czerwonym Borze oczyszczalnia w Czerwonym
Borze
oczyszczalnia
mechaniczno – biologiczna
systemu BIOGEST z reaktorem
SBR
pozwolenie wodnoprawne ważne do 31 grudnia 2018 r.
W czasie kontroli przeprowadzonej w dniach 05.0518.05.2015r. stwierdzono że w 2014 roku odprowadzane
były ścieki z naruszeniem pozwolenia wodnoprawnego. W
czerwcu 2015 roku podmiotowi
wymierzono karę
administracyjną
za
przekroczenia
warunków
odprowadzania ścieków do środowiska. Zakład odwołał
się od decyzji argumentując, że od początku marca do
drugiej połowy maja 2014r. występowały częste awarie
oczyszczalni spowodowane kilkuminutowymi zanikami
napięcia energii elektrycznej. W wyniku tego dochodziło
do uszkodzenia podzespołów oczyszczalni i zakłócenia
procesu oczyszczania ścieków. Zarządzający oczyszczalnią
interweniował w tej sprawie w rejonie energetycznym.
Podmiotowi
wyznaczono
ponadto
zarządzenie
nakładające obowiązek poprawy pracy urządzeń
oczyszczalni umożliwiający oczyszczanie ścieków do
parametrów określonych w pozwoleniu wodnoprawnym z
termininem powiadomienia WIOŚ do 30.06.2015r.
Pismem z dn. 24.06.2015r. podmiot poinformował, że
przeprowadził przegląd i konserwację urządzeń
elektromechanicznych będących
na wyposażeniu
oczyszczalni co przyczyniło się do poprawy wydajności
pracy urządzeń, co potwierdzają załączone wyniki analizy
ścieków oczyszczonych.
m. Mężenin - (odbiornik bezpośredni rz. Mężynianka dopływ Narwi)
7
Oczyszczalnia Gminy Rutki w
Mężeninie
eksploatowana przez
Wodociągi Wiejskie Sp. z o.o.
w Łomży
mechaniczno-biologicznochemiczna z osadem czynnym
oraz komorą denitryfikacji, z
instalacją do redukcji fosforu –
PIX (nie użytkowaną) oraz z
instalacją do odwadniania
osadów typu DRAIMAD- osady
po wysuszeniu wywożone są
na składowisko dla gminy
Śniadowo
14
pozwolenie wodno prawne ważne do 31.12.2015r.
W grudniu 2013r. przeprowadzono kontrolę sprawdzającą
przestrzeganie wymagań dotyczących jakości ścieków
odprowadzanych z oczyszczalni w kolejnym okresie
obowiązywania pozwolenia wodnoprawnego tj. od
01.01.2012-31.12.2012r. Podczas kontroli nie stwierdzono
nieprawidłowości, wszystkie urządzenia oczyszczalni były
w dobrym stanie eksploatacyjnym, w badanych próbkach
nie
stwierdzono
przekroczenia
dopuszczalnych
wskaźników zanieczyszczeń określonych w pozwoleniu
wodnoprawnym. W 2014 roku oczyszczalnia nie była
kontrolowana. 30.07.2014 roku zarządzający oczyszczalnią
poinformował o wywozie osadów ściekowych na
nieużytki w gminie Rutki.
WIOŚ Białystok
zambrowskiego
w 2014 roku
m. Grądy Woniecko (odbiornik bezpośredni - rów melioracyjny dopływ Narwi)
8
Oczyszczalnia Gminy Rutki w
Grądach Woniecko
eksploatowana przez
Wodociągi Wiejskie Sp. z o.o. w
Łomży
z osadem czynnym oraz
komorą denitryfikacji i
defosfatacji oraz instalacją do
odwadniania osadów typu
DRAIMAD , osady po
odwodnieniu wywożony na
składowisko gminy Śniadowo.
Zakład posiada pozwolenie wodno prawne ważne do
31.12. 2015r.
Ostatnią kontrolę eksploatacji gminnej oczyszczalni
ścieków
zlokalizowanej
w
Grądach
Woniecko
przeprowadzono w dn. 10.07.- 19.07. 2013r. Okres objęty
kontrolą: 01.01.2010 – 31.12.2012r. Stwierdzono, że:
- podmiot wykonał wymagana ilość badań prób
odprowadzanych ścieków,
- w badanych próbach nie stwierdzono przekroczenia
dopuszczalnych wskaźników zanieczyszczeń określonych
w pozwoleniu wodno prawnym,
- ilość odprowadzanych ścieków nie przekraczała
przeciętnej dobowej ilości określonej w pozwoleniu.
30.07.2014 roku zarządzający oczyszczalnią poinformował
o wywozie osadów ściekowych na nieużytki w gminie
Rutki.
Mechaniczno-biologiczna typu
AWAS MB300
o przepustowości 5 m3/dobę
pozwolenie zintegrowane ważne do 30.11.2015r.
Ścieki odprowadzane do ziemi:
m. Grzymały
1
Tłocznia gazu ziemnego
Zambrów
Na oczyszczalni oczyszczane są ścieki socjalne i wody
popłuczne ze stacji zmiękczania wody.
W 2014 roku nie przeprowadzono kontroli oczyszczalni.
Sprawdzane
były
natomiast
wyniki
badań
automonitoringowych w zakresie gospodarki wodnościekowej prowadzone przez podmiot w tym okresie.
Przedstawione wyniki nie wykazały przekroczeń wartości
dopuszczalnych
określonych
w
pozwoleniu
zintegrowanym w zakresie:
- wskaźników odprowadzanych z oczyszczalni ścieków,
- wód opadowych i roztopowych z separatorów,
- ilości pobieranej wody.
m. Srebrna
2
Oczyszczalnia przy Szkole
Podstawowej w Srebrnej
Mechaniczno biologiczna typu
kompaktowego BIOPAN 18
o przepustowości 2,3-3 m3/d
pozwolenie wodnoprawne ważne do 30 kwietnia 2023r.
Oczyszczalnia uruchomiona w 2006 roku.
Przeprowadzona w lutym 2013r. kontrola wykazała, że:
- ścieki z oczyszczalni odprowadzane są do ziemi bez
wymaganego pozwolenia wodno prawnego,
- kontrolowany podmiot nie prowadził ewidencji o ilości,
stanie i składzie ścieków wprowadzanych do ziemi oraz
nie przekazuje właściwym organom ochrony środowiska
wykazów informacji i danych o zakresie korzystania ze
środowiska; wydano zarządzenia pokontrolne.
- Decyzją RI.6341.13.2013 z dn. 02.03.2013r. wydaną
przez Starostwo Powiatowe w Zambrowie udzielono
Szkole Podstawowej w Srebrnej gm. Szumowo pozwolenia
wodnoprawnego na wprowadzanie ścieków komunalnych
do ziemi ważnego do 30 kwietnia 2023r.
m. Zakrzewo Stare
3
Szkoła Podstawowa Zakrzewo
Stare - oczyszczalnia
Urządzenia
oczyszczalni:
osadnik
gnilny
wraz
z
kolektorami,
studzienkami,
przepompownią,
pompą
tłoczną,
pole
filtracyjne
piaskowe.
pozwolenie wodnoprawne ważne do 31. 07. 2019r.
W 2014 roku podmiot nie był kontrolowany.
Wg wyników badań automonitoringowych, wykonywanych na zlecenie zakładu, dobrą pracą charakteryzował
15
WIOŚ Białystok
zambrowskiego
w 2014 roku
się największy obiekt odprowadzający ścieki do Jabłonki tj. oczyszczalnia komunalna dla Zambrowa. Również
dobrą jakość miały ścieki odprowadzane z oczyszczalni mleczarskiej, a także z dwóch oczyszczalni gminy Rutki.
Ciągłe
problemy
z
dotrzymywaniem
warunków
pozwolenia
wodnoprawnego
stwarza
natomiast
zmodernizowana i rozbudowana oczyszczalnia Pomorskiej Instytucji Gospodarki Budżetowej „POMERANIA”
Oddział w Czerwonym Borze. W czerwcu 2015 roku podmiotowi
wymierzono karę administracyjną za
przekroczenia warunków odprowadzania ścieków do środowiska.
Podstawowym działaniem w zakresie ochrony wód w powiecie
zambrowskim jest kontrola nad
prawidłowym działaniem oczyszczalni ścieków i rozbudowa sieci kanalizacyjnej. W związku z niewielkim
stopniem skanalizowania powiatu istotną sprawą jest budowa szczelnych, wybieralnych zbiorników z
zapewnieniem kontrolowanego wywozu ścieków dla mieszkańców i obiektów nie objętych zbiorowym
systemem oczyszczania ścieków. Pożądanym działaniem gmin byłoby opracowanie pełnej ewidencji
zbiorników bezodpływowych i przydomowych oczyszczalni ścieków w poszczególnych gminach oraz
wdrożenie harmonogramu wywozu nieczystości płynnych łącznie z opracowaniem i wdrożeniem systemu kar
za niedotrzymanie harmonogramu wywozu.
Na terenie powiatu zambrowskiego znajduje się znaczna ilość gospodarstw rolnych o skoncentrowanej
produkcji zwierzęcej, które produkują duże ilości gnojowicy. Nawóz ten niewłaściwie przechowywany i
wykorzystywany stanowi potencjalne zagrożenie dla wód powierzchniowych i podziemnych. Część powiatu
została wyznaczona przez RZGW Warszawa w 2012 roku jako Obszar Szczególnie Narażony na eutrofizację ze
źródeł rolniczych tzw. OSN Jabłonka (omówienie w rozdziale 8).
Celem nadrzędnym wszystkich działań, wynikającym z transpozycji prawa wspólnoty europejskiej do
prawodawstwa polskiego, jest osiągnięcie do 2015 roku dobrego stanu wód w Polsce.
1.4
Wody podziemne
Wody podziemne są głównym źródłem zaopatrzenia powiatu zambrowskiego w wodę do celów komunalnych i
przemysłowych. W 2013 roku, w powiecie zambrowskim, pobrano na potrzeby gospodarki narodowej i ludności
3
4 862,0 dam wody (GUS, 2013) i pobór ma tendencję wzrostową. Z powyższej ogólnej ilości - 1879,0 dam3
(ok. 38%) przypada na eksploatację sieci wodociągowej, w tym 1703,2 dam3 przypada na eksploatację sieci
3
wodociągowej w gospodarstwach domowych. Tylko niecałe 9 % tj. 406 dam zużywa przemysł (dane GUS z
roku 2013).
Zużycie wody na potrzeby gospodarki narodowej i ludności w ciągu roku – dane GUS
2008
2009
2010
2011
2012
2013
Powiat zambrowski
3 781,0
3 862,1
3 785,4
3 854,6
4 769,9
4 862,0
PODLASKIE - ogółem
79 911,9
81 434,5
79 366,6
80 452,6
83 873,1
82 831,0
16
WIOŚ Białystok
zambrowskiego
w 2014 roku
Monitoring wód podziemnych
Wydzielenie Jednolitych Części Wód Podziemnych (JCWPd) i przeprowadzenie wstępnej oceny ich
stanu zostało dokonane w 2004 roku przez Państwowy Instytut Geologiczny (PIG). Państwowy Instytut
Geologiczny, na zlecenie GIOŚ, prowadzi
monitoring jakości wód podziemnych w sieci piezometrów
wyznaczonych we wszystkich JCWPd. W 2009 i w 2011 roku badania prowadzone były w JCWPd zagrożonych
nieosiągnięciem dobrego stanu wód do 2015 roku. Na terenie województwa podlaskiego, nie wydzielono
JCWPd zagrożonych nie osiągnięciem dobrego stanu ilościowego wód podziemnych do 2015 roku. W 2010
roku PIG przeprowadził badania stanu chemicznego w ramach monitoringu diagnostycznego w pozostałych
JCWPd.
Badania powtórnie wykonano w roku 2012 (brak badań w 2013r.). Monitoring diagnostyczny wód
podziemnych na terenie powiatu zambrowskiego zrealizowany
został w dwóch
punktach pomiarowo-
kontrolnych: punkt nr 237 leżący w Zambrowie w granicach JCWPd nr 51 oraz punkt nr 134 w Kołakach
Kościelnych (JCWPd – 51). Ocenę stanu chemicznego wody oparto na Rozporządzeniu Ministra Środowiska z
dnia 23 lipca 2008r. w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu wód podziemnych (Dz.U. Nr 143 poz. 896).
Wyniki badań wody pobranej z ujęcia w Zambrowie, na terenie zabudowy miejskiej, luźnej, ze studni o
głębokości stropu 49 m, o napiętym charakterze zwierciadła, wskazują na III klasę (klasa jakości wg badania
związków organicznych – I), kwalifikując ujęcie do dobrego stanu chemicznego. O klasyfikacji zadecydowały
stężenia wodorowęglanów i żelaza, zaliczanych do naturalnych wskaźników twardości wody.
Drugie badanie dotyczyło wody z ujęcia zlokalizowanego w okolicy miejscowości Kołaki Kościelne, na terenie
zabudowy wiejskiej, o głębokości stropu 57,7m i napiętym charakterze zwierciadła. Stwierdzono tu II klasę
jakości wody, co wskazuje również na dobry stan chemiczny.
WIOŚ Białystok nie dysponuje wynikami PIG badania wód podziemnych w powiecie zambrowskim w latach
2013-2014.
2. Powietrze
2.1
Presje - Emisja zanieczyszczeń do powietrza
Powiat zambrowski charakteryzuje się stosunkowo niewielkim poziomem emisji zanieczyszczeń do
powietrza. Ewidencja GUS obejmuje 4 kotłownie, 23,4 km sieci cieplnej przesyłowej i 1,5 km połączeń
prowadzących do budynków i innych obiektów (GUS,2014).
Według danych GUS największa ilość zanieczyszczeń gazowych przypada na dział wytwarzania i zaopatrywania
w energię elektryczną, gaz i wodę. Emisja zanieczyszczeń gazowych z zakładów szczególnie uciążliwych w 2014
roku w powiecie zambrowskim stanowiła niewiele ponad 1% emisji gazowej w woj. podlaskim. Największy
udział w emisji zanieczyszczeń gazowych miał dwutlenek węgla.
17
WIOŚ Białystok
zambrowskiego
w 2014 roku
Emisja zanieczyszczeń gazowych do powietrza z zakładów szczególnie uciążliwych w 2014 roku [Mg/rok]- dane GUS
Powiat zambrowski
PODLASKIE
ogółem
dwutlenek siarki
tlenki azotu
tlenek węgla
dwutlenek węgla
217 195
74
193
659
216 011
2 014 565
2 735
3 177
3 284
2 004 380
Emisja zanieczyszczeń pyłowych do powietrza z zakładów szczególnie uciążliwych w 2014 roku [Mg/rok]- dane GUS
ogółem
Powiat zambrowski
PODLASKIE
w tym ze spalania paliw
krzemowe
13
12
0
934
674
22
Znacznie obniżyła się
emisja
zanieczyszczeń pyłowych z zakładów
szczególnie uciążliwych w stosunku
do lat poprzednich
i wyniosła w
2014 roku 13 ton, w tym prawie
100% pochodziło ze spalania paliw
(GUS,2014).
Emisja
pyłowa
z
większości kotłowni komunalnych i
zakładowych
jest
skutecznie
redukowana w urządzeniach odpylających. W 2014 roku 378 ton zanieczyszczeń pyłowych było zatrzymane lub
zneutralizowane w urządzeniach do ich redukcji (GUS,2014).
Na terenie powiatu znajdują się nieliczne źródła emisji zanieczyszczeń do powietrza. Są to głównie
kotłownie emitujące do powietrza zanieczyszczenia powstające w wyniku spalania węgla, gazu ziemnego i paliw
płynnych.
Największe z nich zlokalizowane są na terenie Zambrowa. Są to: Ciepłownia Miejska w Zambrowie i
kotłownia SM „MLEKPOL” Zakład Produkcji Mleczarskiej w Zambrowie. Poza terenem miasta największe źródła
emisji znajdują się na terenie SGT EUROPOL GAZ Tłocznia Gazu Zambrów w Grzymałach.
Na terenie Zambrowa znajdują się również mniejsze obiekty takie jak: kotłownia olejowa „PROVITUS”
S.C. Zakład w Zambrowie oraz kotłownia Szpitala Ogólnego w Zambrowie. Poza Zambrowem źródła emisji
zanieczyszczeń, powstających w procesach energetycznego spalania paliw znajdują się w Pomorskiej Instytucji
Gospodarki Budżetowej „POMERANIA” Oddział w Czerwonym Borze - dawniej Podlaska Instytucja Gospodarki
Budżetowej „BIELIK” w Czerwonym Borze i EKO STOK Górskie Ponikły. Pozostałe obiekty na terenie powiatu to
niewielkie kotłownie o mocy 0,3-0,8 MW pracujące na potrzeby grzewcze szkół i instytucji (np. Specjalny
Ośrodek Szkolno-Wychowawczy w Długoborzu) oraz piekarnie, ciastkarnie itp. Na terenie powiatu
zlokalizowane są również obiekty emitujące zanieczyszczenia z procesów technologicznych. Największym
18
WIOŚ Białystok
zambrowskiego
w 2014 roku
źródłem tego typu jest Przedsiębiorstwo Robót Drogowych „BITUM” Sp. z o.o. w Zambrowie, oraz Polski Asfalt
Sp. z o.o. w Pruszkowie - Wytwórnia Mas Bitumicznych w Zambrowie. Wytwórnie emitują do powietrza
zanieczyszczenia pyłowe (pył krzemowy) i gazowe (CO, NOx, węglowodory) powstające w procesie produkcji
mas asfaltowych do budowy dróg. Źródła technologiczne występują również, obok źródeł energetycznych, w
zakładach branży przetwórstwa mięsnego.
Na terenie powiatu znajdują się ponadto niewielkie zakłady
rzemieślnicze, o znaczeniu lokalnym, emitujące zanieczyszczenia z procesów technologicznych (lakiernie,
warsztaty samochodowe, stolarnie), o niewielkim zasięgu oddziaływania.
Zlokalizowane na terenie powiatu zambrowskiego obiekty emitujące zanieczyszczenia do powietrza
różnią się znacznie wielkością i stopniem oddziaływania na środowisko. W części z nich oddziaływanie na
środowisko ograniczane jest poprzez stosowanie urządzeń odpylających. Są to: Ciepłownia Miejska w
Zambrowie, PRD BITUM Sp z o.o. w Zambrowie, Pomorska Instytucja Gospodarki Budżetowej „POMERANIA”
Oddział w Czerwonym Borze, Spółdzielnia Mieszkaniowa „NAREW” w Grądach Woniecko. W innych spalane jest
paliwo w mniejszym stopniu oddziałujące niekorzystnie na środowisko:
- gaz ziemny – turbiny i kotłownie SGT EUROPOL GAZ Tłocznia Gazu Zambrów oraz Kotłownia Zakładu
Mleczarskiego w Zambrowie
- olej opałowy - kotłownia „PROVITUS” S.C. Zakład w Zambrowie.
Pozostałe niewielkie kotłownie, opalane głównie węglem kamiennym i drewnem oraz olejem opałowym, nie są
wyposażone w urządzenia ochrony atmosfery.
Wielkość emisji zanieczyszczeń z zakładów w powiecie zambrowskim w 2014r. (dane: baza opłat Urzędu
Marszałkowskiego).
Emisja zanieczyszczeń w 2014r. [Mg/rok]
Nazwa zakładu
Europol Gaz S.A. w Warszawie
(tłocznia gazu w Zambrowie)
Spółdzielnia Mieszkaniowa "Narew"
w Grądach Woniecko
SO2
NO2
CO
CO2
pył
benzo(a)piren
0,180610
143,2929
592,75765
181482,0
1,08649
nie występuje
2,7912
2,326
11,63
1221,15
2,8
0,0018608
0,582874
0,115931
1,800148
brak danych
brak danych
brak danych
73,575216
43,76148
64,9431
22473,7201
11,7
0,006834048
0,04256
6,664548
1,339075
12058,9534
0,134
nie występuje
BITUM Sp. z o.o. w Zambrowie
Zambrowskie Ciepłownictwo i
Wodociagi Sp z o.o. w Zambrowie
Spółdzielnia Mleczarska "MLEKPOL"
w Grajewie (kotłownia w
Zambrowie)
EKO STOK Sp. z o.o. w Rutkach
Kossakach
0,00984
0,64462
0,00621
297,38
0,07206
0,0000003
Suma
77,1823
196,8055
672,47618
217533,204
15,784239
0,008695148
W powiecie zambrowskim natężenie ruchu kołowego (poza drogą S8) pod względem emisji spalin nie
stwarza zagrożenia dla środowiska i zdrowia człowieka. Gorsza sytuacja występuje w pasie drogi krajowej S8,
która w przyszłości będzie przebudowana na dwupasmową drogę ekspresową. Rocznie jeździ po niej ok. 6
milionów pojazdów, w tym ok. 1 milion samochodów ciężarowych, które są źródłem emisji tlenków węgla,
19
WIOŚ Białystok
zambrowskiego
w 2014 roku
tlenków azotu, węglowodorów aromatycznych i alifatycznych, pyłu, dwutlenku siarki, związków ołowiu i sadzy.
Pogarsza to znacznie stan środowiska, co skutkuje wyłączeniem użytków rolnych znajdujących się wzdłuż drogi
krajowej z ekologicznej produkcji rolnej.
2.2.
Monitoring imisji (na podstawie „Oceny poziomów substancji w powietrzu i klasyfikacji stref
woj. podlaskiego w 2014r.)
W 2014r. na terenie powiatu zambrowskiego nie wykonywano pomiarów imisji zanieczyszczeń
powietrza.
Zgodnie z kryteriami wyznaczonymi ze względu na ochronę zdrowia ludzi przeprowadzono za rok 2014 ocenę
jakości powietrza w powiecie zambrowskim, należącym do strefy podlaskiej*.
Ocena za rok 2014 wykonana została więc w układzie stref, w którym strefę stanowią:
- aglomeracja o liczbie mieszkańców powyżej 250 tys.,
- miasto (nie będące aglomeracją) o liczbie mieszkańców powyżej 100tys.,
- pozostały obszar województwa, nie wchodzący w skład aglomeracji i miast powyżej 100tys.
mieszkańców, do którego należy miasto Zambrów.
Strefy utworzone na potrzeby oceny jakości powietrza na terenie województwa podlaskiego.
Nazwa strefy
Kod strefy
strefa podlaska
PL2002
Nazwy powiatów, z których składa się strefa
1.
powiat białostocki
2.
powiat grajewski
3.
powiat łomżyński
4.
powiat kolneński
5.
powiat zambrowski
6.
powiat wysokomazowiecki
7.
powiat augustowski
8.
powiat suwalski
9.
powiat sejneński
10. powiat moniecki
11. powiat sokólski
12. powiat hajnowski
13. powiat bielski
14. powiat siemiatycki
15. powiat miasta Łomża
16. powiat miasta Suwałki
aglomeracja podlaska
PL2001
1.
powiat miasta Białystok
W roku 2014 dla strefy podlaskiej– kryterium ochrona zdrowia - przyjęto dla:
•
zanieczyszczeń (SO2, NO2 , benzenu, tlenku węgla i ołowiu) najwyższą klasę wynikową A, gdzie
wielkości mierzonych zanieczyszczeń powietrza nie przekraczają dopuszczalnych wartości,
•
zanieczyszczenia powietrza pyłem zawieszonym PM 10 – najniższą klasę wynikową A, gdzie wielkości
mierzonego zanieczyszczenia powietrza nie przekraczają dopuszczalnych wartości,
•
zanieczyszczenia powietrza pyłem zawieszonym PM 2,5 – najniższą klasę wynikową C, gdzie wielkości
mierzonego zanieczyszczenia powietrza przekraczają dopuszczalne wartości powiększone o margines
tolerancji dla 2013r. obszarem przekroczeń jest miasto Łomża,
20
WIOŚ Białystok
•
zambrowskiego
w 2014 roku
zanieczyszczenia powietrza pyłem zawieszonym PM 2,5 – najniższą klasę wynikową C, gdzie wielkości
mierzonego zanieczyszczenia powietrza przekraczają poziom dopuszczalny( faza II
2/
) gdzie
obszarem przekroczeń jest miasto Łomża.
Klasyfikacja stref z uwzględnieniem poziomów dopuszczalnych oraz docelowych określonych dla zanieczyszczeń powietrza – ochrona
zdrowia.
Symbol klasy wynikowej dla poszczególnych substancji w strefie
Nazwa strefy
SO2
NO2
PM 10
PM 2,51/
PM 2,5 2/
CO
Benzen
Pb
Strefa
podlaska
A
A
A
C*
C*
A
A
A
* obszar przekroczeń: miasto Łomża
1/
przekroczenie poziomu dopuszczalnego + margines tolerancji,
2/
przekroczenie poziomu dopuszczalnego – faza II - poziom dopuszczalny określony dla tzw. fazy II z terminem osiągnięcia 01.01.2020r. –
norma zostanie zweryfikowana przez Komisję Europejską.
Pełne informacje dot. klasyfikacji stref zawiera „Ocena poziomów substancji i klasyfikacja stref woj. podlaskiego
w 2014r.” dostępna na : www.wios.bialystok.pl → Publikacje → 2015
2.3.
Przeciwdziałania - Działalność kontrolna
Kontrolowane przez Delegaturę WIOŚ zakłady, znajdujące się na terenie powiatu zambrowskiego,
charakteryzują się różnym stopniem oddziaływania na środowisko w zakresie zanieczyszczenia powietrza. W
przypadku kotłowni są to najczęściej obiekty o niewielkiej mocy. Są one przeważnie zwolnione z obowiązku
posiadania pozwolenia na wprowadzanie zanieczyszczeń do powietrza.
Największymi obiektami, dla których wymagane są pozwolenia na emisję , są:
ZCiW Ciepłownia Miejska w Zambrowie
SM „Mlekpol” Grajewo, Zakład Produkcji Mleczarskiej w Zambrowie
SGT EUROPOL GAZ Tłocznia Gazu Zambrów
EKO STOK Sp. z o.o. Górskie Ponikły Stok
PRD „BITUM” Sp. z o.o. w Zambrowie
Polski Asfalt Sp. z o.o. 05-800 Pruszków Wytwórnia Mas Bitumicznych w Zambrowie
W 2014 roku Delegatura WIOŚ w Łomży nie prowadziła kontroli planowych w zakresie ochrony powietrza. W
przypadku obiektów zobowiązanych do prowadzenia pomiarów automonitoringowych w zakresie emisji
zanieczyszczeń do powietrza poddawane były analizom i ocenom wyniki pomiarów dostarczanych przez
podmioty do Delegatury WIOŚ.
„Zambrowskie Ciepłownictwo i Wodociągi” Sp. z o.o. w Zambrowie
Spółka eksploatuje Ciepłownię Miejską w Zambrowie opalaną węglem kamiennym, pracującą na potrzeby
grzewcze miasta Zambrowa. Ciepłownia pracuje w ruchu ciągłym. Wyposażona jest w 4 jednostki kotłowe o
zróżnicowanej mocy :
21
WIOŚ Białystok
zambrowskiego
w 2014 roku
- kocioł WR-2,5m nr 1
o mocy 2,9 MW
- kocioł WR-5 nr 3
o mocy 5,8 MW
- kocioł WRm-12 nr 4
o mocy 12,0 MW
- kocioł WRm-12 nr 5
o mocy 12,0 MW
W sezonie letnim eksploatowany jest kocioł WR-2,5 nr 1. Sporadycznie, w przypadku awarii,
uruchamiany jest kocioł WR-5 nr 3. W sezonie grzewczym pracują głównie zmodernizowane kotły WRm-12 nr 5
lub WRm-12 nr 4. W razie potrzeby te kotły są wspomagane mniejszymi jednostkami (przy spadku temp.
o
zewnętrznej poniżej -10 C). W 2014 roku w kotłowni spalono łącznie 10940 Mg miału węglowego.
Kocioł WR-2,5m nr 1 wyposażony jest w II-stopniowy układ odpylania spalin (multicyklon MOS-4 i
cyklofiltr CE-2x710). Kotły WRm-12 nr 4 i WRm-12 nr 5 posiadają również II-stopniowy układ odpylania spalin
(multicyklony MOS-20 i cyklofiltry CE-2x710). Kocioł WR-5 nr 3 wyposażony jest w bateryjny odpylacz
cyklonowy typu CE-4x900.
Odpylacze kotłów nr 1, 4 i 5 umożliwiają dotrzymanie podwyższonych standardów emisyjnych
obowiązujących od 01.01.2016. Ze względu na dotrzymywanie obecnie obowiązujących standardów emisyjnych
dla pyłu (400 mg/m3 dla kotłów nr 3, 4, 5 i 700 mg/m3 dla kotła nr 1), cyklofiltry wchodzące w skład instalacji
odpylających kotłów nr 1, 4, 5 pracują bez w filtrów workowych. Przewiduje się ich zamontowanie przed dniem
01.01.2016, od którego obowiązywać będą nowe, niższe standardy emisyjne dla pyłu (200 mg/m3 dla kotła nr 1
i 100 mg/m3 dla pozostałych kotłów).
Zakład zobowiązany jest do prowadzenia pomiarów emisji zanieczyszczeń i przekazywania wyników 2krotnie w ciągu roku. Zleca ich wykonanie firmie zewnętrznej posiadającej akredytację PCA. Przeprowadzone w
2014 roku pomiary nie wykazały przekroczeń wartości dopuszczalnych.
EKO STOK Sp. z o.o. Górskie Ponikły Stok
EKO STOK Sp. z o.o. Górskie Ponikły Stok prowadzi działalność w zakresie unieszkodliwiania padłych
lub ubitych zwierząt lub odpadowej tkanki zwierzęcej. Posiada pozwolenie zintegrowane Na jej terenie znajduje
się instalacja IPPC o zdolności przetwarzania odpadów 100 Mg/dobę.
Na terenie zakładu zlokalizowane są 2 linie produkcyjne (oddzielne dla odp. 1 i 3 kategorii). Substancje
złowonne powstające w procesie produkcyjnym usuwane są w biofiltrze dwukomorowym z wypełnieniem z
kory, jałowca i torfu. Wypełnienie wymieniane było w 2013 roku.
Na terenie zakładu znajduje się kotłownia technologiczna wyposażona w 2 kotły parowe OKONOM FH
3000 o mocy 2,01 MW i wydajności pary 3,0 Mg/godz. Każdy. Kocioł nr 1 zasilany może być gazem płynnym
propan-butan lub olejem opałowym lekkim. Kocioł nr 2 przystosowany jest wyłącznie do spalania oleju
opałowego. Kotły nie są wyposażone w urządzenia ochrony atmosfery.
W 2014 roku spalany był wyłącznie olej opałowy lekki. Łączne zużycie oleju wyniosło 151,39 Mg.
W ramach monitoringu emisji zakład zobowiązany jest do 2-krotnych w ciągu roku pomiarów. W 2014
roku pomiary przeprowadzone zostały przez akredytowaną firmę zewnętrzną w dniach: 25.04.2014 i
19.12.2014. . Nie stwierdzono przekroczeń standardów emisyjnych.
Zakład Produkcji Mleczarskiej w Zambrowie, SM „MLEKPOL” Grajewo
ZPM w Zambrowie eksploatuje na potrzeby technologiczne i grzewcze kotłownię parową wyposażoną
w 3 kotły parowe f-my LOOS zasilane gazem ziemnym GZ-50. Są to dwa kotły typu FH 5000 (kotły nr 1 i nr 2) o
wydajności po 5 Mg pary/godz. każdy oraz kocioł typu UL-S-IE o wydajności 7 Mg pary/godz. Spaliny z kotłów
odprowadzane są oddzielnymi emitorami o wysokości 30 m. n.p.t. ZPM eksploatuje również nagrzewnicę
gazową SHG/MT-160 współpracującą z proszkownią mleka. Nagrzewnica wyposażona jest w palnik zasilany
gazem ziemnym.
Zanieczyszczenia pyłowe (proszek mleczny) emitowane są do powietrza z emitora instalacji proszkowni
mleka. Instalacja proszkowni wyposażona jest w pulsacyjny filtr tkaninowy TRH-A-45-150 zapewniający
skuteczność odpylania powyżej 99% .
W 2014 roku, w ramach monitoringu emisji, pomiary zostały wykonane 2-krotnie. Pomiary wykonane
zostały przez firmę zewnętrzną posiadająca akredytację PCA. Nie wykazały one przekroczeń dopuszczalnych
stężeń zanieczyszczeń emitowanych do powietrza dla wszystkich źródeł objętych pozwoleniem.
22
WIOŚ Białystok
zambrowskiego
w 2014 roku
SGT EUROPOL GAZ Tłocznia Gazu Zambrów
Tłocznia Gazu w Zambrowie wchodzi w skład systemu gazociągu tranzytowego DN1400. Jej zadaniem
jest sprężenie gazu do ciśnienia umożliwiającego pokonanie oparów hydraulicznych rurociągu na określonym
odcinku. Sprężanie gazu realizowane jest przez zespoły turbosprężarkowe napędzane turbinami gazowymi.
Do powietrza emitowane są zanieczyszczenia powstające w wyniku spalania gazu w:
- zespół turbin gazowych – 3 turbiny gazowe GT 10 o mocy 25 MW każda, zasilanie gazem ziemnym,
równocześnie pracują 2 turbiny (jedna pozostaje w rezerwie),
- kotłownia grzewcza – pracuje na potrzeby grzewcze i ciepłej wody użytkowej, wyposażona jest w 2 kotły
VITOPLEX 100SX1 o mocy po 0,72 MW i 1 kocioł VITOGAS 100 o mocy 0,42 MW, zasilanie gazem ziemnym
- kotłownia technologiczna – dostarcza energię cieplną na potrzeby technologiczne tłoczni, wyposażona jest w
3 kotły VITOPLEX SX1 o mocy po 0,285 MW (pracują 2 kotły, trzeci pozostaje w rezerwie), zasilane gazem
ziemnym.
W zakładzie eksploatowany jest również zespół agregatów prądotwórczych - wykorzystywany w
stanach awaryjnych, wyposażony w 2 agregaty o mocy 800 kVA, każdy, zasilanie gazem ziemnym.
Wymagane prawem okresowe pomiary emisji (2 razy w ciągu roku) są prowadzone przez firmę
zewnętrzną której laboratorium posiada akredytację PCA. W przeprowadzonych w 2014 roku pomiarach nie
stwierdzono przekroczeń wartości dopuszczalnych.
Przedsiębiorstwo Budowy Dróg „BITUM” Sp. z o.o. w Zambrowie
Na terenie PBD „BITUM” przy ul. Sitarskiej w Zambrowie zlokalizowana jest instalacja do produkcji
mas bitumicznych o wydajności 160 Mg mas/godzinę typu GLOBAL-160 firmy GLOBAL. Jest ona wyposażona w
urządzenia odpylające o wysokiej skuteczności (filtry workowe). Instalacja pracuje wyłącznie w okresie
dodatnich temperatur powietrza, od kwietnia do października. Instalacja wyposażona jest w II stopniowy
system odpylania o wysokiej skuteczności, w skład którego wchodzą: separator wstępny + tkaninowy filtr
2
workowy typu DuO o powierzchni filtracyjnej 663m .
Pomiary, do których firma jest obowiązana w pozwoleniu na emisję zanieczyszczeń do powietrza, nie
wykazały przekroczeń dopuszczalnych emisji zanieczyszczeń. Pomiary te zostały przeprowadzone przez
certyfikowaną firmę zewnętrzną, w ramach automonitoringu emisji.
Polski Asfalt Sp. z o.o. 05-800 Pruszków Wytwórnia Mas Bitumicznych w Zambrowie
Wytwórnia wyposażona jest w instalację do produkcji mas bitumicznych typu AMMANN 240 Q o
wydajności 240 Mg masy/godz. Instalacja pracuje w okresie dodatnich temperatur powietrza (kwiecieńpaździernik). Zakład posiada pozwolenia na wprowadzanie zanieczyszczeń do powietrza. Zakład nie jest
zobowiązany do wykonania pomiarów emisji zanieczyszczeń.
3. Gospodarka odpadami
3.1. Presje – Ilość wytwarzanych odpadów
Odpady przemysłowe
W powiecie zambrowskim sektor przemysłowy zdominowany jest głównie przez przetwórstwo rolnospożywcze, z przewagą przemysłu mleczarskiego. Struktura powstających odpadów przemysłowych ze względu
na ich pochodzenie przedstawia się następująco:
• odpady z rolnictwa, sadownictwa, hodowli, leśnictwa oraz przetwórstwa żywności,
• odpady nieorganiczne z procesów termicznych,
• odpady z przetwórstwa drewna oraz papieru, tektury, płyt i mebli,
• odpady z urządzeń do likwidacji i neutralizacji odpadów oraz oczyszczania ścieków i gospodarki
wodnej,
• odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych oraz drogowych.
23
WIOŚ Białystok
zambrowskiego
w 2014 roku
Według danych uzyskanych z Głównego Urzędu Statystycznego ilość odpadów wytworzonych i
nagromadzonych w powiecie zambrowskim w 2014r. stanowi tylko niecałe 0,6% ogólnej ilości odpadów
wytworzonych i nagromadzonych w województwie podlaskim, a ich ilość w ostatnim roku sprawozdawczym
wyniosła 7,0 tys. ton. Procesom odzysku poddano 5,7 tys. tony ogólnej ilości wytworzonych odpadów, a
procesom unieszkodliwienia - 0,2 tys. tony.
Ilość odpadów wytworzonych i nagromadzonych ogółem w tys. ton/rok – dane GUS
2007
Powiat zambrowski
Podlaskie ogółem
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
10,4
11,9
11,8
10,3
10,7
5,7
7,6
7,0
1 057,2
838,3
737,9
713,5
707,6
1 467,5
1827,5
1266,7
Na terenie powiatu zambrowskiego obecnie nie funkcjonuje żadne stałe składowisko odpadów przemysłowych.
Odpady komunalne
W powiecie zambrowskim za gospodarowanie odpadami komunalnymi odpowiada Zakład
Przetwarzania i Unieszkodliwiania Odpadów w Czerwonym Borze należący do Zachodniego Regionu
Gospodarowania Odpadami Komunalnymi i Obszaru Czerwony Bór. ZPiUO w Czerwonym Borze przyjmuje
odpady z gmin powiatu zambrowskiego, wysokomazowieckiego oraz białostockiego. Do RGO Zachodni, Obszar
Czerwony Bór kierowane są również odpady z pięciu gmin województwa mazowieckiego.
Według danych uzyskanych z Głównego Urzędu Statystycznego ilość zmieszanych odpadów
komunalnych w powiecie zambrowskim wyniosła 7178,66 Mg, co stanowi około 3,0% ogólnej ilości odpadów
wytworzonych w województwie podlaskim (brak danych za 2014r.). Odpady wytwarzane w gospodarstwach
domowych ( 5758,82 Mg) w dalszym ciągu stanowią dużą część – około 80% odpadów komunalnych
zmieszanych, kierowanych na składowiska odpadów.
3.2.
Stan - Składowiska odpadów
Od dnia 1 stycznia 2013 wszystkie odpady komunalne zmieszane o kodzie 20 03 01 należy kierować do
regionalnych instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych zapewniających mechaniczno-biologiczne
przetwarzanie zmieszanych odpadów komunalnych i wydzielanie ze zmieszanych odpadów komunalnych frakcji
nadających się w całości lub w części do odzysku.
Gospodarka odpadami w województwie podlaskim opiera się na wskazanych w WPGO na lata 2012 - 2017
regionach gospodarki odpadami (RGO). Odpady komunalne zmieszane, odpady z pielęgnacji terenów zielonych
oraz pozostałości z sortowania odpadów komunalnych przeznaczone do składowania mogą być
zagospodarowywane tylko i wyłącznie w ramach danego regionu. W każdym RGO wyznacza się instalacje
regionalne, instalacje zastępcze oraz stacje przeładunkowe.
W województwie podlaskim wydzielono cztery regiony gospodarki odpadami (RGO):Centralny, Południowy,
Północny i Zachodni. W ramach tych regionów wydzielono obszary objęte projektami finansowanymi w ramach
POIiŚ (Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko). Region Zachodni obejmuje 45 gmin zamieszkałych
przez 329 300 osób (stan na 2011 r.)
W Zachodnim Regionie Gospodarowania Odpadami wydzielono dwa obszary:
a) Obszar Czartoria (168 122 mieszkańców),
b) Obszar Czerwony Bór (161 178 mieszkańców).
Do RGO Zachodni, Obszar Czerwony Bór kierowane są również odpady z pięciu gmin województwa
mazowieckiego z powiatu ostrowskiego: Andrzejewo, Boguty Pianki, Nur, Szulborze Wielkie, Zaręby Kościelne
24
WIOŚ Białystok
zambrowskiego
w 2014 roku
(gminy powyższe przypisane zostały do WPGO Województwa Podlaskiego na podstawie uzgodnień z
Marszałkiem Województwa Mazowieckiego).
Powiat zambrowski według tego podziału należy do → Regionu Zachodniego → Obszaru Czerwony Bór.
Pozostałe składowiska nie spełniające wymagań wynikających z przepisów ochrony środowiska prawa
krajowego jak i wspólnotowego z dniem 31.06. 2012 roku zostały zamknięte.
Główną instalacją do przetwarzania i unieszkodliwiania odpadów komunalnych na terenie Obszaru Czerwony
Bór jest Zakład Przetwarzania i Unieszkodliwiania Odpadów w Czerwonym Borze. W wypadku awarii, bądź
innej przyczyny, z powodu której główna instalacja nie będzie mogła przyjmować odpadów, będą one
kierowane do ZPiUO w Czartorii.
Z instalacją w Czerwonym Borze współpracować będą stacje przeładunkowe w gminach: Sokoły, Łapy,
Wysokie Mazowieckie, Ciechanowiec;
W skład nowej instalacji ZPiUO w Czerwonym Borze wchodzą:
- nowo wybudowana kwatera do unieszkodliwiania odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne,
- kwatery do unieszkodliwiania odpadów zawierających azbest,
- system ujmowania odcieków,
- system ujmowania gazu składowiskowego,
- instalacje pomocnicze oraz pozostałe obiekty niezbędne do prawidłowego funkcjonowania instalacji.
Dokładny opis ZPiUO zawiera podrozdział 3.4.Reakcje – Przeciwdziałania.
3.3.
Stan – Odpady niebezpieczne * wg bazy danych Wojewódzkiego Systemu Odpadowego
Szczególna uwaga Inspekcji Ochrony Środowiska zwrócona jest na odpady niebezpieczne, ze względu na ich
największe negatywne oddziaływanie na środowisko w przypadku niewłaściwego postępowania przy
zagospodarowaniu bądź utylizacji.
W roku 2014 WIOŚ nie zbierał danych ewidencyjnych na temat wytwarzania i zagospodarowywania odpadów
niebezpiecznych w województwie podlaskim. Dane w zakresie odpadów, w tym niebezpiecznych, zbiera,
zgodnie z kompetencjami, Marszałek Województwa Podlaskiego. WIOŚ prowadzi natomiast działania
kontrolne w tym zakresie.
→ W 2014 roku w bazie WSO (Wojewódzki System Odpadowy) zgromadzono informacje o 56 wytwórcach
odpadów niebezpiecznych z terenu powiatu zambrowskiego.
→ Do największych wytwórców odpadów niebezpiecznych należą:
- DOBROPLAST Sp. z o.o. w Laskowcu Starym
- Usługi Motoryzacyjne , Długobórz II
- Wytwórczo Usługowa Spółdzielnia Pracy w Zambrowie
- PGK w Zambrowie, ZPiUO w Czerwonym Borze
- Szpital Powiatowy w Zambrowie
- P.P.H.U. „EWA” Sp. J. , Wygoda
- KEYLITE RW POLSKA Sp. z o.o., Zambrów
- System Gazociągów Tranzytowych „EUROPOL GAZ” S.A. – Tłocznia Gazu w Zambrowie
- Zakład Naprawy Samochodów Ciężarowych i Przyczep, Wola Zambrzycka
- Zakład Usługowo – Handlowy „KOMPLEXDACH” w Zambrowie
- PH Hurtownia Opon i Olei „GUMPOL”, Zambrów
25
44,4380 Mg,
42,8420 Mg,
38,1700 Mg,
35,7000 Mg,
11,8070 Mg,
7,9800 Mg,
4,6360 Mg,
4,6210 Mg,
3,8100 Mg,
3,6400 Mg,
2,2290 Mg.
WIOŚ Białystok
zambrowskiego
w 2014 roku
→ Na terenie powiatu zambrowskiego wytworzono w sumie 209,4138 Mg odpadów niebezpiecznych, zebrano
37,8200 Mg, odzyskano w instalacjach 2 040,7760 Mg oraz unieszkodliwiono 2417,1000 Mg.
→ Największą grupę odpadów stanowiły:
- szlamy i osady pofiltracyjne zawierające substancje niebezpieczne,
- uwodnione odpady ciekłe zawierające substancje niebezpieczne,
- zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne zawierające niebezpieczne składniki,
- odpady z diagnozowania, leczenia i profilaktyki medycznej,
- szlamy farb drukarskich zawierające substancje niebezpieczne,
- opakowania zawierające pozostałości substancji niebezpiecznych,
- zużyte baterie i akumulatory,
- filtry olejowe,
- zużyte oleje hydrauliczne,
- zużyte oleje silnikowe i przekładniowe.
→ Proces odzysku w instalacjach dotyczył odpadów z rolnictwa. Prowadziła go firma :
- Usługi Motoryzacyjne , Długobórz II.
→ Proces unieszkodliwiania w instalacjach prowadziło Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. w
Zambrowie ZPiUO w Czerwonym Borze i dotyczył odpadu o nazwie: materiały konstrukcyjne zawierające
azbest.
→ Zbieranie odpadów prowadziły 4 firmy. Najwięcej zebrało i przekazało do unieszkodliwienia bądź odzysku
Przedsiębiorstwo Wielobranżowe „ZIELEŃ” w Zambrowie - 36,8160 Mg.
3.4.
Reakcje - Przeciwdziałania
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Białymstoku Delegatura w Łomży w 2014 roku
przeprowadził w dn. 25.08. i 25.09. kontrolę Zakładu Przetwarzania i Unieszkodliwiania Odpadów w
Czerwonym Borze. Celem kontroli było sprawdzenie przestrzegania przepisów ochrony środowiska.
Lokalizacja:
Instalacja do składowania odpadów położona w m. Czerwony Bór na działce ewidencyjnej nr 44/1 na gruntach
należących do Nadleśnictwa w Łomży. Składowisko leży na terenie kompleksu leśnego, sąsiadującego z
gruntami wsi Krajewo – Budziły i Krajewo – Łętowo, oddalonego od m. Zambrowa ok. 15 km.
Stan formalno-prawny:
Składowiskiem zarządza Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. w Zambrowie. Gospodarkę
odpadami uregulują następujące dokumenty:
- decyzja lokalizacyjna RRG.7331/10/L/05 z dn. 14.06.2005r. wydana przez Wójta Gminy Zambrów,
- pozwolenie na budowę 242/2005 z dn. 14.11.2005r. wydane przez Starostę Zambrowskiego,
- inwestycja jest przedsięwzięciem, dla którego inwestor obowiązany jest uzyskać decyzję o środowiskowych
uwarunkowaniach zgody na realizację planowanego przedsięwzięcia przed wystąpieniem o pozwolenie na
budowę; Wójt Gminy Zambrów określił środowiskowe warunki realizacji budowy ZPiUO w Czerwonym Borze
decyzją RRG.7624-18/07/08 z dn. 28.03.2008r.,
- pozwolenie na użytkowanie PINB.7353.11.2012 z dn. 28.06.2012 wydane przez powiatowy Inspektorat
Nadzoru Budowlanego w Zambrowie,
26
WIOŚ Białystok
zambrowskiego
w 2014 roku
- pozwolenie zintegrowane DIS-V.7222.1.9.2012r. z dn. 17.08.2012r. wydana przez Marszałka Województwa
Podlaskiego zmienione decyzją nr DIS-V.7222.1.22.2014 z dn. 2 września 2014r.,
- decyzja Starosty Zambrowskiego RI.6230.10.2014 z dn. 8 września 2014r. udzielająca zezwolenia firmie PUK w
Zambrowie na prowadzenie działalności w zakresie zbierania odpadów ważną do 31.08.2014r.
- decyzje zatwierdzającą instrukcję prowadzenia składowiska DIS.V.7241.1.12.2014r. z dn. 31.12.2014r. wydana
przez Marszałka Województwa Podlaskiego.
W skład instalacji wchodzą:
- nowo wybudowana kwatera do unieszkodliwiania odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne,
- kwatery do unieszkodliwiania odpadów zawierających azbest,
- system ujmowania odcieków,
- system ujmowania gazu składowiskowego,
- instalacje pomocnicze w tym: instalacja do sortowania odpadów, instalacja do kompostowania odpadów,
instalacja do demontażu odpadów wielkogabarytowych (m.in. demontaż sprzętu RTV/AGD),
- pozostałe obiekty m. in. : waga samochodowa, brodzik dezynfekcyjny, zasieki na surowce wtórne, magazyn na
odpady niebezpieczne, hala przerobu odpadów wielkogabarytowych, system odprowadzania czystych wód
opadowych i roztopowych, separator substancji ropopochodnych z odmulaczem wód pochodzących z placu
manewrowego, parkingi, drogi wewnętrzne i place manewrowe oraz budynek socjalny.
Obiekt jest ogrodzony i dozorowany. Na obiekcie wykorzystywane są urządzenia techniczne, w tym: kompaktor,
ładowarki, ciągniki, samochody asenizacyjne i zamiatarki samojezdne.
Kwatera do składowania odpadów posiada uszczelnienie mineralne o gr. 0,5m., geomembranę PEHD o gr.
2mm, warstwę geowłókniny polipropylenowej oraz warstwę filtracyjno-ochronną z piasku.
Kwatera przeznaczona do składowania odpadów zawierających azbest wybudowana jest w specjalnym
zagłębieniu terenu ze ścianami bocznymi zabezpieczonymi przed osypywaniem się poprzez zadarnienie.
System ujmowania odcieków ze składowiska składa się z: drenażu warstwowego w wyprofilowanym dnie
kwatery, sączków drenażowych, zbieracza głównego. Odcieki odprowadzane są grawitacyjnie do studzienki
zbiorczej, następnie do pompowni wód odciekowych i podziemnego zbiornika retencyjnego.
System ujmowania gazu składowiskowego wykonano na starej i nowej kwaterze składowiska. W skład instalacji
wchodzi 9 studni odgazowujących (5 – nowa kwatera, 4- stara kwatera), przewody przesyłowe gazu, stacja
odsysania i utylizacji gazu składowiskowego (poprzez spalanie w pochodni wysokotemperaturowej), instalacja
do ujmowania i zagospodarowania kondensatu wykraplającego się w przewodach i urządzeniach instalacji
odgazowującej.
Unieszkodliwianie odpadów odbywa się w procesie składowania (D5) na kwaterze do składowania
odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne oraz w kwaterach do składowania odpadów zawierających
azbest, o zdolności przyjmowania ponad 10 ton odpadów na dobę i całkowitej pojemności ponad 25 000 Mg.
Dodatkowymi procesami prowadzonymi na terenie Zakładu są: przetwarzanie ( odzysk) odpadów (w procesach
R3, R5 i R 12), czasowe magazynowanie odpadów poakcyjnych w specjalnie do tego wyznaczonym miejscu
oraz wytwarzanie odpadów w wyniku funkcjonowania linii sortowniczej, kompostowni, demontażu odpadów
wielkogabarytowych, w tym demontażu sprzętu AGD/RTV.
Poza instalacją, został zagospodarowany (tj. przekazany osobie fizycznej) w procesie R 10, odpad o
kodzie 19 05 03 – kompost nieodpowiadający wymaganiom (zgodnie z załącznikiem do Rozporządzenia
Ministra Środowiska z dnia 05.04.20111r. (Dz. U. Nr 86,poz.476) w sprawie odzysku R 10).
Odpad ten – materiał po procesie kompostowania został wykorzystany do nawożenia nieużytków
przeznaczonych pod zalesienie. Podczas kontroli stwierdzono brak badań gruntu, na którym zostały
zastosowane odpady po procesie kompostowania. Zgodnie z cytowanym powyżej rozporządzeniem należy
wykonywać badania gruntu obejmujące oznaczania w reprezentatywnej próbce: odczynu [pH] i zawartości
metali ciężkich (ołowiu, kadmu, rtęci, niklu, cynku, miedzi i chromu) wyrażonej w mg/kg s.m.
Odpady dowożone na składowisko pochodzą z 26 gmin. PGK Sp. z o.o. zajmuje się również odbiorem odpadów
komunalnych od właścicieli nieruchomości oraz przyjmuje odpady od innych firm z rynku, które dowożą odpady
z terenu gmin uczestniczących w projekcie. Są to podmioty : ZWKiO w Szepietowie, ZWKiEC w Wysokiem
27
WIOŚ Białystok
zambrowskiego
w 2014 roku
Mazowieckiem, trzy firmy z Białegostoku (PUA Astwa, PUH MPO i Czyścioch), UK „Błysk”, PHU „Robert” R.
Godlewski oraz WiHŚK A. Godlewski w Godlewie Ziemakach, PRK „FARE” w Ciechanowcu.
Podczas kontroli stwierdzono, że odpady o kodzie 17 06 05* - materiały konstrukcyjne zawierające azbest
składowane w wydzielonej komorze zlokalizowanej na kwaterze 19/1 składowiska o powierzchni czynnej
2
1491,6 m . Według informacji Prezesa PUK Sp. z o.o. w Zambrowie z dniem 16 września 2014r. zakończono
przyjmowanie powyższych odpadów w eksploatowanej kwaterze i rozpoczęto prace związane z jej rekultywacją
techniczną i biologiczną.
Stwierdzone naruszenia i nieprawidłowości : brak badań gruntu, na którym zostały zastosowane odpady po
procesie kompostowania.
Badania monitoringowe prowadzone na składowisku w Czerwonym Borze w 2014r.:
- badania wielkości opadu atmosferycznego,
- badania poziomu i składu wód podziemnych (4 piezometry: 2 na części eksploatowanej – 4 pomiary w roku, 2
na nieeksploatowanej – 2 pomiary w roku),
- ilości i jakości odcieków ze składowiska ( 2 studnie: 1 na części eksploatowanej – 4 pomiary w roku; 1 na części
nieeksploatowanej – 2 pomiary w roku),
- badania osiadania składowiska w oparciu o ustalone repery,
- pomiarze emisji i składu gazu składowiskowego – 2 studnie odgazowujące.
1.
Suma rocznego opadu w 2014 roku na terenie składowiska odpadów w Czerwonym Borze wyniosła:
465,0 mm/rok.
2.
WIOŚ przeprowadził ocenę jakości wody z piezometrów zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska
z dnia 23 lipca 2008r. w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu wód podziemnych /Dz. U. Nr 143 poz. 896/.
Zgodnie z tym rozporządzeniem klasyfikacja elementów fizykochemicznych stanu wód podziemnych obejmuje 5
klas jakości wód podziemnych (I-V). Klasy jakości wód podziemnych I, II i III oznaczają dobry stan chemiczny, a
klasy IV i V oznaczają słaby stan chemiczny. Próbki do badań pobrano: z części nieeksploatowanej 2 x w roku; z
części eksploatowanej 4 x w roku). W pobranych próbkach przeprowadzono badania w zakresie 10 wskaźników
chemicznych: odczyn pH, przewodnictwo właściwe, kadm, cynk, chrom, ołów, miedź, rtęć, ogólny węgiel
organiczny (OWO) oraz wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA). Wyniki badań przedstawiono w
tabeli.
Składowisko Odpadów Komunalnych w Czerwonym Borze
Piezometr 1
Piezometr 2
Piezometr 3
Piezometr 4
Stan chemiczny
DOBRY
DOBRY
DOBRY
DOBRY
Klasa czystości
II
I
I
I
Piezometry nr 1 i 2 znajdują się na nieeksploatowanej części składowiska, piezometry nr 3 i 4 na
eksploatowanej. Studzienka odciekowa znajduje się również na części eksploatowanej.
W 2014 roku we wszystkich piezometrach badanych na składowisku, stwierdzono dobry stan wód
charakterystyczny dla I i II klasy czystości. Nie stwierdzono obecności podwyższonych stężeń przewodnictwa
elektrolitycznego, metali ciężkich, ogólnego węgla organicznego oraz WWA.
Badania stanu chemicznego wód w piezometrach z wielolecia (2005 - 2014) potwierdzają dobry stan
chemiczny wód podziemnych (I i II klasa czystości) we w wszystkich badanych piezometrach.
28
WIOŚ Białystok
zambrowskiego
w 2014 roku
W wodzie pobranej ze studzienek odciekowych na składowisku stwierdzono wysokie wartości
3.
przewodnictwa właściwego wskazującego na zawartość jonów mineralnych oraz wysoką wartość ogólnego
węgla organicznego świadczącą o dużej zawartości w wodzie odciekowej związków organicznych. Ze względu
na brak stosownego rozporządzenia dotyczącego oceny wód odciekowych nie przeprowadzono szczegółowej
analizy i oceny tych wód.
Objętość wód odciekowych wyniosła:
3
- niecka zamknięta:928 m ,
3
3
3
- niecka czynna:1660 m , z czego 1380 m zostało wywiezione na miejską oczyszczalnię ścieków, a 280 m
zostało rozdeszczowane na składowisku.
4.
Przeprowadzono badania osiadania składowiska w oparciu o ustalone repery na części zrekultywowanej
oraz eksploatowanej. Aktualna rzędna niecki zamkniętej wynosi 152,0 m n.p.m., a rzędna niecki
eksploatowanej – 146,0 m n.p.m.
5.
Składowisko w Czerwonym Borze posiada system ujmowania gazu składowiskowego: 9 studni
odgazowujących (5 na nowej kwaterze, 4 na kwaterze zrekultywowanej). Utylizacja gazu składowiskowego
następuje poprzez spalenie go w pochodni wysokotemperaturowej.
W 2014 roku zarządzający wykonał
pomiary składu gazu składowiskowego dla zrekultywowanej części składowiska 2 x w roku.
4. Promieniowanie elektromagnetyczne- PEM
4.1
Presje- Źródła emisji PEM
Promieniowanie elektromagnetyczne (PEM) w tym promieniowanie niejonizujące zaliczane jest
obecnie do podstawowych rodzajów zanieczyszczenia środowiska naturalnego. Promieniowanie niejonizujące
to emisja energii elektromagnetycznej w postaci pól elektromagnetycznych, wywoływana zmianami rozkładów
ładunków elektrycznych w układach materialnych, której absorpcja w organizmach żywych może wywoływać
efekty biologiczne, nie powodując jednak jonizacji atomów i cząsteczek tych organizmów.
Najpowszechniej występującymi instalacjami będącymi źródłami PEM, które mają istotny wpływ na ogólny
poziom pól w środowisku są linie elektroenergetyczne oraz instalacje radiokomunikacyjne, takie jak stacje
bazowe telefonii komórkowej oraz stacje nadawcze radiowe i telewizyjne.
Szczegółowe zasady pomiarów pól elektromagnetycznych w środowisku określa Rozporządzenie
Ministra Środowiska z 30 października 2003 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych
w środowisku oraz sposobów sprawdzenia dotrzymania tych poziomów (Dz.U. Nr 192, poz. 1883). Badania
prowadzi się dla dwóch rodzajów terenów:
- przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową,
- miejsc dostępnych dla ludności.
Sprawdzenia dotrzymania dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku
dokonuje się metodą pomiaru pól elektromagnetycznych w środowisku w otoczeniu instalacji wytwarzających
takie pola i porównując otrzymane wyniki pomiarów z wartościami dopuszczalnymi parametrów fizycznych pól
elektromagnetycznych określonymi w załączniku nr 1 do rozporządzenia. Ochrona przed polami
elektromagnetycznymi polega również na wykonaniu pomiarów przez inne podmioty. Przepisy prawne
stanowią, że prowadzący instalację oraz użytkownik urządzenia emitującego pola elekromagnetyczne, które są
przedsięwzięciami mogącymi znacząco oddziaływać na środowisko, są obowiązani do wykonania pomiarów pól
29
WIOŚ Białystok
zambrowskiego
w 2014 roku
elektromagnetycznych w środowisku bezpośrednio po rozpoczęciu użytkowania oraz każdorazowo
w przypadku zmiany warunków pracy instalacji.
4.2.
Stan – Pomiary kontrolne pól elektromagnetycznych
Pole elektromagnetyczne (PEM) jest zjawiskiem fizycznym złożonym z układu dwóch pól: elektrycznego
(PE) i magnetycznego (PM). Zmiany pola elektrycznego i magnetycznego rozchodzą się w przestrzeni w postaci
fal elektromagnetycznych.
W środowisku występują dwa rodzaje źródeł pól elektromagnetycznych: naturalne (pole magnetyczne
Ziemi, pole wytwarzane przez wyładowania atmosferyczne, promieniowanie kosmiczne i promieniowanie
Słońca) oraz sztuczne (powstające wokół radiolinii i wytwarzane przez instalacje służące do komunikacji za
pomocą fal (np. stacje radarowe, anteny nadawcze radiowo – telewizyjne, aparaty CB-radio, stacje telefonii
komórkowej), napowietrzne linie przesyłowe wysokiego napięcia, stacje elektroenergetyczne oraz urządzenia
elektryczne codziennego użytku takie jak: telefony, kuchenki mikrofalowe, telewizory itp.).
Niewątpliwie najbardziej niebezpiecznymi źródłami PEM oddziałującymi negatywnie na środowisko i zdrowie są
stacje radiowe i telewizyjne, nadajniki GSM, linie wysokiego napięcia.
W Polsce obowiązują przepisy ochronne związane z narażeniem na promieniowanie elektromagnetyczne
dotyczące ochrony środowiska. Wartości dopuszczalne zostały określone w rozporządzeniu Ministra
Środowiska z dnia 30 października 2003 roku w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w
środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania tych poziomów (Dz.U. Nr 192, poz. 1883).
Dopuszczalne poziomy pól elektromagnetycznych wyznaczone zostały dla różnych zakresów częstotliwości z
podziałem na obszary:
- terenów przeznaczonych pod zabudowę,
- miejsc dostępnych dla ludności.
Zakres częstotliwości pól elektromagnetycznych, dla których określa się parametry fizyczne charakteryzujące oddziaływanie pól
elektromagnetycznych na środowisko, dla terenów przeznaczonych pod zabudowę.
Parametr fizyczny
Zakres częstotliwości pola
Składowa elektryczna
Składowa magnetyczna
Gęstość mocy
1
2
3
4
50 Hz1
1 kV/m
60 A/m
-
Zakres częstotliwości pól elektromagnetycznych, dla których określa się parametry fizyczne charakteryzujące oddziaływanie pól
elektromagnetycznych na środowisko, dla miejsc dostępnych dla ludności.
Parametr fizyczny
Zakres częstotliwości pola
1
Składowa elektryczna
Składowa magnetyczna
Gęstość mocy
2
3
4
10 kV/m
2.500 A/m
-
0 - 0,5 Hz
-
2.500 A/m
-
0,5 – 50Hz
10 kV/m
60 A/m
-
0,05 -1 kHz
-
3 A/m
-
0,001- 3 MHz
20 V/m
3 A/m
-
3 - 300 MHz
7 V/m
-
-
300 MHz -300 GHz
7 V/m
-
0,1 W/m2
0 Hz
Objaśnienia:
Podane w kolumnach 2 i 3 tabeli wartości graniczne parametrów fizycznych charakteryzujących oddziaływanie pól elektromagnetycznych
odpowiadają:
30
WIOŚ Białystok
zambrowskiego
w 2014 roku
a/ wartościom skutecznym natężeń pól elektrycznych i magnetycznych o częstotliwości do 3 MHz, podanym z dokładnością do jednego
miejsca znaczącego,
b/ wartościom skutecznym natężeń pól elektrycznych o częstotliwości od 3 MHz do 300 MHZ, podanym z dokładnością do 1 miejsca
znaczącego,
c/ wartości średniej gęstości mocy dla pól elektromagnetycznych o częstotliwości od 300 MHZ do 300 GHz lub wartościom skutecznym dla pól
elektrycznych o częstotliwościach z tego zakresu częstotliwości, podanej z dokładnością do jednego miejsca znaczącego po przecinku,
d/ f – częstotliwość w jednostkach podanych w kolumnie 1,
e/ 50 Hz – częstotliwość sieci elektroenergetycznej.
Parametry pól określa się zależnie od częstotliwości. Dla małych częstotliwości rzędu kilku – kilkuset herców
można zmierzyć zarówno wielkości składowej elektrycznej (natężenie określane w woltach na metr – V/m) jak i
składowej magnetycznej (natężenie określane w amperach na metr – A/m). Dla wyższych częstotliwości (np.
radiowych) jako parametr podaje się gęstość mocy (wyrażaną w watach na metr kwadratowy – W/m2). W
każdym z dwóch przypadków można wyliczyć wielkość składowej elektrycznej i magnetycznej.
Zgodnie z art. 123 ustawy Prawo Ochrony Środowiska, oceny poziomów pól elektromagnetycznych w
środowisku dokonuje się w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska, a Wojewódzki Inspektor Ochrony
Środowiska prowadzi okresowe badania poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku. Zasady
prowadzenia badań określa Rozporządzenie Ministra Środowiska z dn. 12 listopada 2007r. w sprawie zakresu i
sposobu prowadzenia okresowych badań poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku (Dz. U. Nr 221,
poz.1645).
Źródła emisji promieniowania elektromagnetycznego to w większości: stacje bazowe radiolinii
telefonii komórkowej oraz stacje nadawcze radiowo-telewizyjne. Ponadto znajdują się tu także obiekty
i urządzenia
radiokomunikacyjne,
radiolokacyjne
i radionawigacyjne,
systemy
radiowego
dostępu
abonenckiego SRDA oraz sieć elektroenergetyczna 400kV.
W
roku 2014
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Białymstoku zrealizował kolejny
program badań pól elektromagnetycznych opracowany zgodnie z Programem Państwowego Monitoringu
Środowiska województwa podlaskiego na lata 2013-2015. Program ten zakładał skoncentrowanie pomiarów na
obszarach dostępnych dla ludności tj. w centralnych dzielnicach lub osiedlach miast o liczbie mieszkańców
przekraczającej 50tys. oraz w pozostałych miastach i na terenach wiejskich. Zakres prowadzenia badań
obejmował pomiary natężenia składowej elektrycznej pola elektromagnetycznego w przedziale częstotliwości,
co najmniej od 3 MHz do 3000 MHz.
WIOŚ przeprowadził pomiary w 45 punktach pomiarowych rozmieszczonych równomiernie na terenie
województwa. Badania wykonano w okresie od 25 lutego do 10 grudnia 2014 roku, za pomocą miernika do
pomiaru pola elektromagnetycznego NMB 550 (nr B-0781) z sondą pola elektrycznego (EF-0391 i A – 0886) o
zakresie częstotliwości 100 kHz – 3GHz, o zakresie odczytu 0,01 V/m – 100kV/m. W każdym z 45 punktów
wykonano 2 godzinny pomiar z częstotliwością próbkowania co 1s.
Na terenie powiatu zambrowskiego wytypowano do badań 2 punkty pomiarowe. Wyniki pomiarów
wokół obiektów emitujących PEM na terenie powiatu zambrowskiego zestawiono w poniższej tabeli:
31
WIOŚ Białystok
zambrowskiego
w 2014 roku
Średnia arytmetyczna zmierzonych wartości skutecznych
natężeń pól elektromagnetycznych promieniowania
elektromagnetycznego przy użyciu sondy EP-300
V/m
%
wartości
dopuszczalnej
Zambrów,
ul. Białostocka 22 A
0,43
6,1
Rutki Kossaki
Centrum miejscowości
<0,2
2,9
Lokalizacja punktu kontrolnego
Na podstawie przeprowadzonych pomiarów należy stwierdzić, że w żadnym z badanych punktów
pomiarowych w powiecie zambrowskim w 2014 roku oraz w latach wcześniejszych, nie stwierdzono
przekroczeń dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych.
Zmierzone wartości składowej elektrycznej, w obu punktach pomiarowych, stanowiły poniżej 10%
normy dopuszczalnej.
4.3.
Przeciwdziałania
Oddziaływanie pola elektromagnetycznego na organizm człowieka jest trudne do ustalenia, gdyż
człowiek nie posiada – podobnie jak w przypadku promieniowania jonizującego – receptorów, które
ostrzegałyby go o jego istnieniu. Na dodatek skutki promieniowania nie są natychmiastowe. Skutki
oddziaływania pola elektromagnetycznego na zdrowie człowieka to stosunkowo nowe zjawisko w dzisiejszym
świecie. Jednoznaczne stwierdzenie wpływu, a szczególnie szkodliwego oddziaływania promieniowania
elektromagnetycznego na zdrowie człowieka jest obecnie trudne do ustalenia (brak odpowiednich,
długofalowych badań). Każdy organizm reaguje indywidualnie i posiada różną odporność na działanie tego
rodzaju promieniowania. Warto wspomnieć, że pomimo dużej liczby badań doświadczalnych, nie udało się do
tej pory ujednolicić koncepcji dotyczących mechanizmów działania pól elektromagnetycznych na organizmy
i ich elementy. Ważnym czynnikiem mającym wpływ na oddziaływanie promieniowania elektromagnetycznego
na zdrowie człowieka są parametry tego pola, a także inne czynniki wynikające z warunków w których dochodzi
do kontaktu człowieka z tym polem. Do istotnych parametrów należy zaliczyć:
- odległość od źródła pola.
- sumaryczny czas oddziaływania różnych źródeł. Ten czynnik w miarę wzrostu ilości źródeł promieniowania
elektromagnetycznego staje się coraz bardziej istotny. Bowiem nawet jeśli z każdego ze źródeł będziemy
korzystali krótko, ale będzie ich coraz więcej, to sumaryczny czas oddziaływania może okazać się nieobojętny
dla naszego organizmu, szczególnie w przypadku ciągłego narażenia na promieniowanie w domach
mieszkalnych.
Przebywanie w pobliżu urządzeń będących emiterami promieniowania elektromagnetycznego, może
mieć trudne do przewidzenia konsekwencje. Ponieważ jednoznaczna odpowiedź na pytanie, w jakim stopniu
oddziaływanie promieniowania elektromagnetycznego na zdrowie człowieka w różnych warunkach jest
szkodliwe, nie jest obecnie możliwa, konieczna jest szczególna ostrożność i rozwaga organów decyzyjnych
przy wydawaniu pozwoleń na lokalizację nowych źródeł emisji PEM na terenach gęsto zaludnionych.
5. Hałas
5.1.
Hałas komunikacyjny
W powiecie zambrowskim najbardziej narażone na uciążliwość związaną z hałasem drogowym są
miejscowości leżące przy głównych ciągach komunikacyjnych przede wszystkim, przy prowadzącej ruch
32
WIOŚ Białystok
zambrowskiego
w 2014 roku
tranzytowy w stronę granicy wschodniej, drodze krajowej nr 8 i w mniejszym stopniu przy drogach nr 63 i 66
oraz drodze wojewódzkiej nr 679. Biorąc pod uwagę nakładanie się ruchu tranzytowego na ruch lokalny,
najbardziej obciążone było samo miasto Zambrów. Sytuację zmieniła diametralnie oddana do użytkowania w
2012 roku obwodnica, wybudowana w ciągu drogi krajowej nr 8, wyprowadzająca cały ruch tranzytowy poza
miasto. Obwodnica Zambrowa i Wiśniewa o długości ok. 11,1 km omija od północy Zambrów i od południa
Wiśniewo. W ramach budowy obwodnicy przebudowana została na odcinku 4,05 km także droga krajowa 63
Zambrów – Łomża, łącząca się z drogą ekspresową. Droga nr 8 należy do podstawowej sieci dróg w kraju. Ma
kluczowe znaczenie dla obsługi ruchu w północno-wschodnim regionie Polski. Obsługuje ona nie tylko ciężki
ruch tranzytowy od granicy kraju do centrum, ale też ruch gospodarczy oraz znaczny ruch turystyczny w
okresie letnim.
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Białymstoku w 2013 roku prowadził ponowne
badania hałasu komunikacyjnego w Zambrowie, w punkcie zlokalizowanym przy Alei Wojska Polskiego 27 A w
ciągu drogi nr 680 z Czyżewa do Zambrowa (ostatnie badania prowadzono w 2008r.). Wyznaczony punkt
zlokalizowany jest na terenie zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej i zamieszkania zbiorowego oraz
terenach mieszkaniowo – usługowych. Prowadzono tu pomiary krótkookresowe równoważnego poziomu
dźwięku LAeqD oraz LAeqN w odniesieniu do jednej doby mające zastosowanie do ustalenia i kontroli warunków
korzystania ze środowiska oraz rejestrację struktury i natężenia ruchu pojazdów z wyodrębnieniem pojazdów
ciężkich. Przeprowadzone pomiary miały na celu porównanie otrzymanych poziomów hałasu oraz natężenia
ruchu z pomiarami prowadzonymi w roku 2008. Zestawiając badania prowadzone w roku 2008 i 2013
zauważyć można, że poziom hałasu w 2013r. w ciągu dnia zmalał o 1,3 dB, a nocą o 5,5, dB. Przekroczenie
wartości dopuszczalnej dla nocy w 2013r. zmalało ponad 3 – krotnie, jednak w dalszym ciągu poziom hałasu jest
dość duży (60,5 dB). W porze dnia poziom hałasu wyniósł 65,7 dB, co dało przekroczenie normy o 0,7 dB.
Szczegółowe wyniki pomiarów wraz z opisem zawiera „Informacja Podlaskiego Wojewódzkiego
Inspektora Ochrony Środowiska w Białymstoku o stanie środowiska na terenie powiatu zambrowskiego w 2013
roku” zamieszczona na stronie www.wios.bialystok.pl-Publikacje.
5.2.
Hałas przemysłowy
Hałas przemysłowy nie stwarza w powiecie zambrowskim większych problemów. Systemy lokalizacji nowych
inwestycji i sporządzania ocen ich oddziaływania na środowisko, kontroli i egzekucji nałożonych kar pozwalają
na znaczne ograniczenia zasięgu rozprzestrzeniania tego rodzaju hałasu. Ważne jest również to, że dla źródeł
hałasu przemysłowego, ze względu na ich stosunkowo niewielkie wymiary, istnieje wiele prostych możliwości
ograniczenia emisji do środowiska przez zastosowanie skutecznych rozwiązań technicznych takich jak: tłumiki,
obudowy dźwiękochłonne, zwiększenie izolacyjności akustycznej ścian czy stolarki okiennej pomieszczeń, w
których pracują maszyny.
33
WIOŚ Białystok
zambrowskiego
w 2014 roku
W 2014 roku Delegatura WIOŚ w Łomży przeprowadziła 1 kontrolę planową w zakresie ochrony przed hałasem
PHU "TOPAZ" Zbigniew Paczóski Sklep Nr 45 przy ul. Paderewskiego 6 w Zambrowie
W związku ze stwierdzoną w 2013 roku uciążliwością akustyczną powodowana pracą urządzeń,
głównie chłodniczych i wentylacyjnych, sklepu nr 45 przy ul. Paderewskiego 6 w Zambrowie i wydaniem przez
Starostę Zambrowskiego decyzji ustalającej dopuszczalne poziomy hałasu, w dniach 10-20.06.2014
przeprowadzona została kontrola planowa w zakresie ochrony przed hałasem.
W wyniku kontrolnych pomiarów hałasu, przeprowadzonych w dniu 10.06.2014 przez Laboratorium
WIOŚ Białystok Pracownia w Łomży, stwierdzono przekroczenie dopuszczalnego poziomu równoważnego
hałasu o 4,0 dBA w porze dziennej i o 10,9 dBA w porze nocnej.
Na tej podstawie Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska w Białymstoku ustalił wysokości kar
biegnących w wysokości 45,08 zł/dobę dla pory dziennej i 369,18 zł/dobę dla pory nocnej. Kary biegły od dnia
10.06.2014.
Po stwierdzeniu przekroczeń dopuszczalnego poziomu hałasu, firma PHU "TOPAZ" Zbigniew Paczóski
podjęła szereg działań mających na celu obniżenie poziomu emitowanego hałasu (m.in. poprzez montaż ekranu
akustycznego, wymianę części urządzeń). Obniżenie poziomu hałasu potwierdziły wyniki pomiarów
przeprowadzonych w dniu 25.06.2014 przez Instytut Ochrony Środowiska – Państwowy Instytut Badawczy
Zakład Akustyki Środowiska w Warszawie (Akredytacja PCA nr AB 338). W porze dziennej emitowany hałas nie
przekraczał wartości dopuszczalnych, a przekroczenie w porze nocnej wyniosło 1,4 dB. W związku z powyższym
wstrzymany został bieg kary dla pory dziennej i ustalono nową karę biegnącą w wysokości 19,75 zł/dobę od
dnia 25.06.2014 dla pory nocnej.
W związku ze stwierdzeniem niedostatecznego wyciszenia źródeł hałasu (w porze nocnej) firma PHU
"TOPAZ" Zbigniew Paczóski przeniosła część urządzeń chłodniczych do wnętrza budynku. W wyniku podjętych
działań uzyskano zmniejszenie emitowanego hałasu do poziomu nie przekraczającego wartości dopuszczalnych,
co potwierdziły wyniki pomiarów przeprowadzonych w dniu 25.08.2014 przez Instytut Ochrony Środowiska –
Państwowy Instytut Badawczy Zakład Akustyki Środowiska w Warszawie.
Po ustaniu przekroczeń Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska w Białymstoku wydał decyzję
ustalającą wysokość kar łącznych na poziomie 6742 zł (za czas trwania przekroczeń). Zgodnie z obowiązującym
prawem kwota ta została, na wniosek zakładu, odliczona od kosztów inwestycji poniesionych w związku z
wyciszeniem obiektu.
W 2014 roku na terenie powiatu zambrowskiego przeprowadzono 3 kontrole interwencyjne dotyczące hałasu:
1.SM „Mlekpol” ZPM Zambrów – kontrola interwencyjna przeprowadzona została w dniach 16.05.2014 –
05.06.2014. Dotyczyła uciążliwości hałasowej powodowanej zrzutem pary technologicznej z kotłów parowych.
Stwierdzono, że w pewnych warunkach mogą występować przekroczenia wartości dopuszczalnych dla terenów
chronionych – zaliczanych do zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej. Jednakże, zgodnie z decyzją Starosty
Zambrowskiego, zabudowa przy ul. Polowej (powstała po 2009 roku) znajduje się na obszarach, na których
dopuszczalne jest prowadzenie działalności uciążliwej, dla których nie obowiązują standardy hałasowe. Zakład
zmniejszył poziom hałasu podczas awaryjnego zrzutu pary w kotłowni poprzez montaż tłumików w ramach
działań ujętych w przyjętym planie ograniczania uciążliwości akustycznej.
Z pracą zakładu związana jest emisja hałasu do środowiska występująca w ciągu całej doby. Najważniejsze ze
źródeł hałasu to:
- instalacja kominowa kotłowni zakładowej (strefa wylotowa gazów spalinowych)
- zespół skraplaczy natryskowo-wyparnych zakładowej instalacji amoniakalnej
- instalacja wody lodowej
- skraplacz natryskowo-wyparny instalacji chłodniczej proszkowni mleka
- instalacja odprowadzająca powietrze chłodzące z hali sprężarkowni powietrznej
- mieszadła zespołu tanków i tankosilosów
- wyrzutnia dachowa powietrza procesowego budynku proszkowni
- instalacja wentylacji awaryjnej sprężarkowni amoniakalnej
- zawór bezpieczeństwa kotłowni grzewczo-technologicznej
- zakładowa oczyszczalnia ścieków
34
WIOŚ Białystok
zambrowskiego
w 2014 roku
- budynek maszynowni chłodniczej instalacji amoniakalnej
- budynek kotłowni
- transport samochodowy
- transport wewnętrzny (wózki spalinowe)
Starosta Zambrowski zobowiązał SM Mlekpol ZPM w Zambrowie do pojęcia działań mających na celu
ograniczenie uciążliwości emitowanego hałasu z instalacji do granic zakładu, do którego posiada tytuł prawny,
zgodnie z BAT, w terminie do 30.06.2015r. Zgodnie z przyjętym planem działania obejmują:
- montaż zestawu tłumików na wyrzutni proszkowni (tłumik rezonatorowy i tłumik absorpcyjny)
- wyciszenie wentylatora wyciągowego instalacji proszkowni poprzez zmianę sposobu posadowienia
(zastosowanie wibroizolacji wentylatora)
- montaż płyt warstwowych, dźwiękochłonnych, na ścianach budynku proszkowni (redukcja hałasu z
wyparek)
- wyciszenie czerpni na proszkowni i kanału przeciwwybuchowego poprzez wymianę na czerpnie z
żaluzjami
- montaż tłumików na 3 kotłach parowych (na czopuchach wewnątrz budynku kotłowni)
- montaż tłumików na emitorach awaryjnego zrzutu pary w kotłowni
- wyciszenie czerpni pomieszczenia sprężarek
- montaż tłumików hałasu wentylatorów wyciągowych pomieszczenia maszynowni chłodniczej
- wyciszenie przepustów umożliwiających swobodny przepływ powietrza przez stacje redukcji gazu
- montaż dźwiękoszczelnych drzwi w rozdzielni gazu
- montaż dźwiękoszczelnych obudów silników mieszadeł silosów i tankosilosów
- wyciszenie czerpni powietrza dla budynku kotłowni
Powyższe działania prowadzone były w 2014 roku oraz I półroczu 2015 roku.
W 2015 roku Delegatura WIOŚ w Łomży w dniach 07.07. – 15.07.przeprowadziła kontrolę interwencyjną.
Pomiary wykonane w porze dziennej w dniu 17.06.2015r. oraz wykonane w porze nocnej 25-26.06.2015 roku
nie wykazały przekroczeń. Pomiary te przeprowadzone zostały podczas normalnej pracy zakładu. Nie
uwzględniają one hałasu związanego z pracami budowlanymi i modernizacyjnymi na terenie zakładu, o
charakterze incydentalnym. Prace takie mogą wiązać się ze zwiększonym poziomem emitowanego hałasu.
2.FeniksChemia Sp. z o.o. ul. Żytnia 44, 18-300 Zambrów - Myjnia Bezdotykowa przy ul. Wyszyńskiego 10B w
Zambrowie
W związku z anonimową skargą na nadmierny hałas, Delegatura w Łomży Wojewódzkiego Inspektoratu
Ochrony Środowiska w Białymstoku, w dniu 03.12.2014, przeprowadziła kontrolę podmiotu eksploatującego
myjnię. Ustalono, że 4-stanowiskowa myjnia bezdotykowa, wraz ze stacją LPG pracuje w ruchu ciągłym. Nie
stwierdzono uchybień w procesie inwestycyjnym. Ze względu na złe warunki atmosferyczne, uniemożliwiające
wykonanie pomiarów hałasu, zaplanowano je na I półrocze 2015 roku (kontrola z 2015 roku nie potwierdziła
zarzutów dotyczących nadmiernego hałasu).
3. Usługi Handlowo-Transportowe Grzegorz Gosk 18-300 Zambrów, Stary Skarżyn 39
W dniu 24.06.2014 przeprowadzona została kontrola firmy Usługi Handlowo-Transportowe Grzegorz Gosk 18300 Zambrów, Stary Skarżyn 39 w związku z informacją o nadmiernej uciążliwości (hałas i zapylenie). Skarga
dotyczyła uciążliwości przewoźnej suszarni kukurydzy typu AGRIMEC o pojemności zasypu 12,5 Mg.
Ustalono, że w okresie poprzedzającym kontrolę, prowadzone były próby rozruchowe suszarni. Ze względu na
lokalizację (w pobliżu sąsiedniej zabudowy mieszkaniowej) i zbyt małą wydajność instalacji suszarnię wyłączono
z eksploatacji. W dniu kontroli trwały prace montażowe związane z przygotowaniem nowych ciągów
suszarniczych - 2 ciągów technologicznych z suszarniami przewoźnymi typu AGRIMEC AS 1750 o pojemności
zasypu po 17,5 Mg. Suszarnie zlokalizowane będą w pobliżu hali magazynowej, w odległości ok. 150 m od
najbliższej zabudowy mieszkalnej. Suszarnie będą zasilane olejem opałowym, docelowo ekogroszkiem i olejem
opałowym.
35
WIOŚ Białystok
zambrowskiego
w 2014 roku
6. Ochrona środowiska przed poważnymi awariami
Awarie zagrażające środowisku, mogą nastąpić zarówno na terenie leżących na terenie powiatu obiektów
przemysłowych, jak również poza nimi. Zagrożenia takie mogą również powstać w wyniku wypadków
drogowych, szczególnie z udziałem autocystern przewożących materiały niebezpieczne, a także na skutek
rozszczelnień rurociągów transportujących gaz ziemny.
Delegatura WIOŚ w Łomży prowadzi "Rejestr potencjalnych sprawców poważnych awarii". W
rejestrze tym znajdują się aktualnie dwie jednostki położone na terenie powiatu. Są to: Tłocznia Gazu Zambrów
w Grzymałach oraz Zakład Produkcji Mleczarskiej w Zambrowie Spółdzielni Mleczarskiej „MLEKPOL” w
Grajewie. Pierwszy z nich, w rozumieniu Art. 248 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawa ochrony środowiska,
ze względu na rodzaj i ilość magazynowanej substancji niebezpiecznej został zakwalifikowany, jako zakład o
zwiększonym ryzyku wystąpienia awarii.
System Gazociągów Tranzytowych "EUROPOL GAZ" S.A., Tłocznia Gazu Zambrów
Na terenie Tłoczni Gazu Zambrów, zlokalizowanej na terenach wsi Grzymały w gminie Zambrów znajduje się 91
Mg gazu ziemnego. Ilość powyższa jest ilością maksymalną, wynikającą z wielkości instalacji technologicznych
znajdujących się na terenie Tłoczni. Zakład w dniu 18.04.2005 r. dokonał zgłoszenia, o którym mówi artykuł 250
ww. ustawy. Zgłoszenia dokonano Komendantowi Powiatowemu Państwowej Straży Pożarnej w Zambrowie.
Zgłoszenie przekazane zostało równocześnie do wiadomości Podlaskiemu Wojewódzkiemu Inspektorowi
Ochrony Środowiska. Zgłoszenie spełniało wymogi określone w tym artykule. Łącznie ze zgłoszeniem,
prowadzący zakład, przedłożył Program Zapobiegania Awariom, wypełniając tym samym obowiązek określony
w art. 251 ust. 3 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001r. -Prawo ochrony środowiska. Dokument spełniał wymagania
określone w art. 251 ust. 2 ustawy i jako taki w trybie art. 251 ust. 4 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. -Prawo
ochrony środowiska i został przyjęty. Program Zapobiegania Awariom, demonstruje posiadanie przez EuRoPol
GAZ S.A., systemu zarządzania bezpieczeństwem, który obejmuje wszystkie szczeble struktury organizacyjnej
Spółki. Program jest aktualizowany zgodnie z zawartymi w nim zapisami.
Ostatnia aktualizacja Programu, została przeprowadzona w okresie wrzesień - listopad 2012r, po
czym, został on przesłany do Komendanta Powiatowego PSP w Zambrowie oraz do Wojewódzkiego Inspektora
Ochrony Środowiska.
W Tłoczni Gazu w Zambrowie funkcjonuje Grupa Ratownictwa Awaryjnego. W jej skład wchodzą
wszyscy pracownicy techniczni Tłoczni. Minimalny stan o każdej porze dnia i nocy wynosi 3 osoby. Grupa
Ratownictwa Awaryjnego dysponuje samochodem specjalnym, pożarniczo-ratowniczym, wyposażonym w
sprzęt i urządzania umożliwiające szeroki zakres działań ratowniczych.
Grupa, odbywa okresowe ćwiczenia według wcześniej przygotowanych konspektów szkoleniowych.
Tematyka ćwiczeń obejmowała min.: Prowadzenie działań ratowniczych na terenie Tłoczni Gazu Zambrów.
Praktyczne zasady użycia sprzętu ochrony osobistej. Sprawdzenie sprzętu przeciwpożarowego będącego na
wyposażeniu samochodu pożarniczego. Sprawdzenie zaopatrzenia wodnego na Tłoczni Gazu Zambrów.
W zakładzie odbywają się również okresowe ćwiczenia taktyczno-bojowe, z udziałem Jednostki
Ratowniczo-Gaśniczej PSP w Zambrowie oraz jednostek OSP. Ćwiczenia takie w Tłoczni Gazu Zambrów, odbyły
się 09.10.1014r. Scenariusz ćwiczeń, został zatwierdzony przez Komendanta Powiatowego PSP w Zambrowie
oraz Kierownika Tłoczni Gazu Zambrów.
Kontrole prowadzone w Zakładzie przez Inspekcję Ochrony Środowiska, wykazały, że wdrażane są
szczegółowe instrukcje i procedury, mające zapewnić praktyczną realizację Programu Zapobiegania Awariom.
Jedną z najistotniejszych jest Instrukcja zabezpieczenia przeciwpożarowego Tłoczni Gazu Zambrów. Do ich
zakresu oraz realizacji nie wniesiono zastrzeżeń.
W dniach 09.06.-11.06.2015r., przeprowadzono kolejną kontrolę w zakresie zapobiegania poważnym
awariom. Nieprawidłowości nie stwierdzono. W grudniu 2014 roku kontrolę prowadziła również Komenda
Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej. Kontrola nie wykazała nieprawidłowości.
Spółdzielnia Mleczarska MLEKPOL Zakład Produkcji Mleczarskiej w Zambrowie
-amoniak w instalacji chłodniczej:
- 6 Mg
-kwas azotowy
- 6 Mg
-wodorotlenek sodu
-10 Mg
36
WIOŚ Białystok
zambrowskiego
w 2014 roku
Podstawowym źródłem zagrożenia w tym zakładzie jest amoniakalna instalacja chłodnicza. W
przypadku wystąpienia awarii z udziałem amoniaku, w zależności od jej miejsca oraz wielkości emisji, może
nastąpić zanieczyszczenie powietrza, w stopniu stwarzającym zagrożenie dla ludności, również poza granicami
zakładu. Awaria związana z uwolnieniem się kwasu azotowego lub wodorotlenku sodu może spowodować
skażenie gleby i wód podziemnych, a w przypadku przedostania się tych substancji do kanalizacji deszczowej
także wód rzeki Jabłonki. Zakład posiada rozpoznanie zagrożeń, jakie stanowią eksploatowane i stosowane w
procesach produkcyjnych, materiały niebezpieczne. Posiada również opracowany operacyjny plan likwidacji
nadzwyczajnych zagrożeń środowiska w przypadku jego wystąpienia. Plan ten jest uzgodniony z Komendantem
Rejonowym Państwowej Straży Pożarnej w Zambrowie. Spółdzielnia posiada ratowników i sprzęt umożliwiający
podjęcie działań w przypadku awarii z uwolnieniem materiałów niebezpiecznych.
W latach 2008-2009 zakład zmodernizował instalację amoniakalną, co wpłynęło istotnie zarówno na
poziom emitowanego hałasu jak też na poprawę bezpieczeństwa w Zakładzie. Kontrola w zakresie ochrony
środowiska przed awariami, przeprowadzona została w zakładzie w 2010 roku. Kontrola nieprawidłowości nie
wykazała. W latach 2011-2014 nie były prowadzone kontrole w zakresie ochrony przed awariami.
W 2014 roku w zakładach przemysłowych leżących na terenie powiatu zambrowskiego nie stwierdzono
zdarzeń o charakterze poważnych awarii.
Transport:
Poważne źródło zagrożenia na terenie powiatu zambrowskiego, oceniane nawet na większe niż
pochodzące od obiektów stacjonarnych, mogą stwarzać katastrofy kolejowe oraz wypadki drogowe środków
transportu, przewożących materiały niebezpieczne.
Przez teren powiatu zambrowskiego wiodą trasy tranzytowe prowadzące ruch, w dużej mierze
pojazdów ciężkich, w stronę granicy wschodniej. Są to:
- drogi krajowe: nr 8; nr 63 i nr 66. W przyszłości przez powiat zambrowski przebiegać ma droga ekspresowa S8
po śladzie obecnej drogi krajowej nr 8.
- drogi wojewódzkie: nr 679
Największe zagrożenie stwarza obciążona bardzo dużym ruchem tranzytowym, droga krajowa nr 8 (WarszawaBiałystok). Inspektorzy WIOŚ corocznie uczestniczą w kilku akcjach kontroli przewozów substancji
niebezpiecznych prowadzonych na drogach woj. podlaskiego przez Policję i Inspekcję Transportu Drogowego.
Droga krajowa nr 8, podczas tych kontroli objęta jest szczególnym nadzorem.
W 2014 roku na terenie powiatu zambrowskiego nie odnotowano zdarzeń w ruchu drogowym, które
miałyby istotny wpływ na środowisko. Podczas wypadków w ruchu drogowym, kilkakrotnie miał miejsce
wyciek paliwa. Ograniczał się on wyłącznie do zanieczyszczenia jezdni i był neutralizowany podczas akcji
ratowniczej prowadzonej przez Państwową Straż Pożarną.
Gazociągi:
Do istotnych źródeł zagrożenia na terenie powiatu zambrowskiego należy zaliczyć gazociągi
tranzytowe oraz gazowe sieci i instalacje.
Gazociąg tranzytowy JAMAL-EUROPA
- trasa - Zaręby Jartuzy - Krajewo Białe (25,4 km)
- przekrój - Dn = 1400 mm,
- ciśnienie - pn = 6,4 MPa.
Gazociąg tranzytowy Wyszków - Zambrów - Białystok
- trasa – Wyszomierz Wlk. - Ostrożne - Stary Wdziękoń - Jabłonka Kościelna,
Odgałęzienie do Łomży
- trasa - Stary Wdziękoń - Zambrów - Puchały - Łomża,
37
WIOŚ Białystok
zambrowskiego
w 2014 roku
Sieć gazociągów i instalacji rozprowadzających gaz
Powiat zambrowski należy do nielicznych powiatów w województwie podlaskim, który ma podłączenie
do sieci gazowej. Wg danych GUS za 2013 rok (brak danych dla roku 2014) długość czynnej sieci gazowej na
terenie powiatu wynosiła 81,193 km , w tym: 60,862 km to długość sieci przesyłowej, a 20,331 km rozdzielczej:
17,991 km wynosi długość sieci rozdzielczej na terenie Zambrowa i 2,34 km na terenie gminy Zambrów. Sieć
gazowa przesyłowa biegnie przez Zambrów i gminy wiejskie – Zambrów i Szumowo. Z sieci gazowej korzystało
w 2013 roku 377 gospodarstw domowych, z czego w samym Zambrowie były to 364 gospodarstwa pozostałe
13 gospodarstw leży w gminie Zambrów.
W 2014 roku w powiecie zambrowskim nie notowano zdarzeń o charakterze poważnych awarii
związanych z siecią gazową.
7. Działania kontrolne WIOŚ w podmiotach na terenie powiatu zambrowskiego w 2014
roku
W rejestrze Delegatury w Łomży WIOŚ Białystok znajdują się 133 podmioty z terenu powiatu
zambrowskiego, kontrolowane w związku z oddziaływaniem na środowisko. W związku z ciągłym poszerzaniem
zakresu obowiązków kontrolnych WIOŚ ustalono cele kontroli wskazane przez GIOŚ, które realizowano:
- sprawdzenie dotrzymania warunków decyzji dotyczących gospodarowania odpadami,
- ograniczenie emisji zanieczyszczeń wprowadzanych do powietrza ze źródeł energetycznych i
technologicznych , zlokalizowanych w pobliżu obszarów NATURA 2000,
- poprawa przestrzegania wymagań ochrony środowiska w rolnictwie, w szczególności na obszarach
szczególnie narażonych na zanieczyszczenia związkami azotu pochodzenia rolniczego (OSN)
- ograniczenie emisji do wód powierzchniowych i ziemi substancji zawartych w ściekach
technologicznych, opadowych, a także substancji szczególnie szkodliwych wprowadzanych do kanalizacji,
- eliminowanie nielegalnej działalności w zakresie recyklingu pojazdów oraz zużytego sprzętu
elektrycznego i elektronicznego,
- sprawdzenie przestrzegania wymagań ustawy o bateriach i akumulatorach,
- sprawdzenie spełniania zasadniczych wymagań ochrony środowiska przez wyroby wprowadzane na
rynek,
- ograniczenie uciążliwości związanych z pozanormatywną emisja hałasu do środowiska.
W 2014 roku w powiecie zambrowskim przeprowadzono 34 kontrole: 4 kompleksowe w tym jedną
inwestycyjną, 20 problemowych, 9 interwencyjnych i 1 inwestycyjną.
Podczas kontroli kompleksowych, w 3 przypadkach nie stwierdzono nieprawidłowości, w 1 wydano
zarządzenia pokontrolne i dokonano instruktażu.
W trakcie przeprowadzonych kontroli problemowych w 9 przypadkach nie stwierdzono
nieprawidłowości, w 8 przypadkach wydano zarządzenia pokontrolne (w tym: w 5 przypadkach udzielono
również instruktażu, wydano 3 decyzje o karze, w 1 nałożono mandat karny). W 1 przypadku właściciela firmy
pouczono i ukarano mandatem za niezarejestrowanie zakładu w bazie GIOŚ, jako zbierającego zużyty sprzęt
elektryczny i elektroniczny. Raz udzielono instruktażu i wszczęto postępowania w sprawie naliczenia kary za
przekroczenia dopuszczalnego poziomu dźwięku. W trakcie 9 kontroli interwencyjnych i kontroli inwestycyjnej:
w 8 przypadkach nie stwierdzono naruszenia prawa ochrony środowiska. W 2 przypadkach wydano zarządzenia
pokontrolne, w 2 udzielono instruktażu oraz w 1 przypadku wystąpiono do Państwowej Inspekcji Nadzoru
Budowlanego.
38
WIOŚ Białystok
7.1.
zambrowskiego
w 2014 roku
Kontrole kompleksowe
→ w zakresie gospodarki wodno – ściekowej i gospodarki odpadami:
1. Zakład Produkcji Kruszyw Rupińscy Sp. Jawna; ul. Przemysłowa 18-315 Szumowo, zakład w Wąsoszu podczas kontroli przeprowadzonej w dn. 30.05. i 30.06.2014r. nie stwierdzono nieprawidłowości.
2. „RUTMIX” Sp. z o.o. Spółka komandytowa; Grądy Woniecko 40, Rutki - podczas kontroli przeprowadzonej
w dn. 24.06. i 30.06.2014r. nie stwierdzono nieprawidłowości.
→ w zakresie spełniania wymagań przez stację paliw:
1. PHU „KOTOWSKI” Stacja paliw; ul. Wyszyńskiego 18, Kołaki Kościelne - kontrola przeprowadzona w dn.
20.06. i 27.06.2014r. wykazała, że zakład odprowadza ścieki do ziemi. Wydano zarządzenie pokontrolne oraz
dokonano instruktażu.
Kontrola inwestycyjna - kompleksowa
→ w zakresie sprawdzenia zgodności realizacji inwestycji z projektem i decyzjami:
1. Przedsiębiorstwo Wielobranżowe Zakład Produkcji Betonu Towarowego i Wyrobów Betonowych w
Zambrowie - kontrola przeprowadzona w dn. 04.09. i 08.09.2014r. nie wykazała nieprawidłowości.
7.2.
Kontrole problemowe
→ w zakresie gospodarki wodno – ściekowej:
1. Gmina Zambrów – oczyszczalnia Poryte Jabłoń - podczas kontroli przeprowadzonej w dn. 13.01. i
23.01.2014r. nie stwierdzono nieprawidłowości.
→ w zakresie gospodarki wodno – ściekowej, cykl kontrolny kpośk, pobór prób ścieków:
1. Zambrowskie Ciepłownictwo i Wodociągi Sp. z o. o. ul. Jana Pawła II 5, Zambrów - podczas kontroli
przeprowadzonej w dn. 04. 02. i 25.02.2014r. nie stwierdzono nieprawidłowości. Podczas kolejnej kontroli
przeprowadzonej w dn. 25.07. 2014r. połączonej z poborem ścieków, nie stwierdzono nieprawidłowości.
Kontrola przeprowadzona w sierpniu wykazała przekroczenie dopuszczalnej ilości osadów ściekowych. Wydano
zarządzenia pokontrolne. Przeprowadzona we wrześniu kolejna kontrola z cyklu, w trakcie której również
pobrano próby ścieków i osadów ściekowych nie wykazała nieprawidłowości.
→ w zakresie spełniania wymagań ochrony środowiska przez stację demontażu pojazów:
1. Grupa –Eko; ul. Magazynowa 8, Zambrów - podczas kontroli przeprowadzonej w dn. 05. 05. i 29.05.2014r.
stwierdzono nieprawidłowe dane w zbiorczym zestawieniu danych o odpadach oraz w sprawozdaniu o
recyklingu pojazdów za 2013r. Wydano zarządzenia pokontrolne, dokonano instruktaż. Wydano decyzję o karze
za błędne sprawozdanie o recyklingu pojazdów i zbiorcze zestawienie danych o odpadach.
2. Usługi Motoryzacyjne; Długobórz II 33, Zambrów - podczas kontroli przeprowadzonej w dniu 03.06.2014r.
nie stwierdzono nieprawidłowości. Kolejna kontrola zakładu przeprowadzona na wniosek zewnętrzny,
przeprowadzona w pierwszej połowie sierpnia również nie wykazała nieprawidłowości.
→ pomiar hałasu (pora dnia i nocy):
1. PHU „TOPAZ” Sklep Nr 45; ul. Paderewskiego 6, Zambrów - kontrola przeprowadzona w dn. 10.06. i
20.06.2014r. wraz z przeprowadzeniem pomiarów emisji hałasu wykazała przekroczenia dopuszczalnej emisji
hałasu; wydano decyzje ustalające kary biegnące dla pory dnia i nocy oraz decyzję ustalająca wysokość kary
łącznej za czas trwania przekroczenia.
→ w zakresie przestrzegania przepisów ochrony środowiska przez RIPOK:
1. Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. ul. Polowa 19, Zambrów - kontrola przeprowadzona w
dn. 25.08. i 30.09.2014r. wykazała brak badań gleby przed zastosowaniem na nią kompostu. Wydano
zarządzenia pokontrolne.
39
WIOŚ Białystok
zambrowskiego
w 2014 roku
→ w zakresie nadzoru rynku-opakowania:
1. PHU „MIRO”; ul. Białostocka 6, Zambrów - kontrola przeprowadzona w dn. 04.09. i 08.09.2014r. nie
wykazała nieprawidłowości.
→ w zakresie nadzoru rynku – urządzenia emitujące hałas:
1. „GRENE” Sp. z o.o. Sklep z Zambrowie; ul. Legionowa 9, Zambrów - kontrola przeprowadzona w dn. 18.09. i
30.09.2014r. nie wykazała nieprawidłowości.
→ w zakresie przestrzegania wymagań ochrony środowiska w gospodarstwach położonych na terenach OSN :
1. Gospodarstwo rolne; Cieciorki 70, Zambrów - podczas kontroli przeprowadzonej w dn. 21.07. i 28.07.2014r.
stwierdzono brak dokumentacji potwierdzającej wywóz ścieków na oczyszczalnię. Wydano zarządzenie
pokontrolne, dokonano instruktażu.
2. Gospodarstwo rolne; Szczodruchy 7, Kołaki Kościelne - kontrola przeprowadzona w dn. 02.09. i 12.09.2014r.
wykazała, że gospodarstwo rolne posiada niewłaściwie prowadzoną dokumentację dotyczącą zabiegów
agrotechnicznych. Wydano zarządzenia pokontrolne, dokonano instruktażu.
3. Gospodarstwo Rolno-Hodowlane; Rykacze 10, Zambrów - kontrola przeprowadzona w dniu 16.09.2014r.
wykazała niewłaściwe składowanie obornika. Wydano zarządzenia pokontrolne, dokonano instruktażu.
4. Gospodarstwo Rolne – Handlowe; Grzymały 2, Zambrów - kontrola przeprowadzona w dniu 01.10. i 03.
10.2014r. wykazała niewłaściwe składowanie obornika. Wydano zarządzenia pokontrolne, dokonano
instruktażu.
→ w zakresie przestrzegania przepisów o bateriach i akumulatorach:
1. Auto Handel; ul. Białostocka 47a, Zambrów - podczas kontroli przeprowadzonej w dniu 17.10.2014r.
wykazano, że zakład nie umieszczał numeru rejestrowego oraz nieterminowo przekazywał sprawozdania o
ZSEiE. Nałożono mandat karny, wydano zarządzenie pokontrolne, wydano dwie decyzje o karze.
→ w zakresie spełniania wymagań ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminie:
1.Urząd Miasta Zambrów; ul. Fabryczna 3, Zambrów – przeprowadzona w dn. 20.11. i 01.12.2014r. kontrola
stwierdziła nie dostosowanie przez Radę Miasta regulaminu o utrzymaniu czystości i porządku w ciągu 6
miesięcy od uchwalenia Wojewódzkiego Planu Gospodarki Odpadami.
→ w zakresie zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego:
1. „TRONIC” Elektryka RTV; Zambrów - kontrola przeprowadzona w dniu 09.12.2014r. nie wykazała
nieprawidłowości.
2. Naprawa Sprzętu Gospodarstwa Domowego; Zambrów - kontrola przeprowadzona w dniu 09.12.2014r.
wykazała, iż podmiot nie jest zarejestrowany jako zbierający zużyty sprzęt w bazie GIOŚ. Nałożono mandat
karny, dokonano instruktażu.
7.3.
Kontrole interwencyjne
→ w zakresie gospodarki nawozami w rolnictwie:
1. Gospodarstwo Rolne w Woli Zambrowskiej; Zambrów - podczas kontroli przeprowadzonej w dn. 20.02. i
25.02.2014r. stwierdzono możliwość wypływu zanieczyszczań do środowiska. Wydano zarządzenie
pokontrolne.
→ w zakresie gospodarki odpadami:
1. Przedsiębiorstwo Wielobranżowe; ul. Białostocka 63c, Zambrów - 1.Kontrola z dn. 01-09.04.2014 –
dotycząca sprawdzenia informacji o zanieczyszczenia powietrza wyziewami toksycznych substancji
chemicznych, spalania odpadów na terenie zakładu oraz o uszkodzeniach (zielono-żółte plamy na pędach drzew
owocowych) w sadzie znajdującym się w pobliżu zakładu. Nie potwierdzono zarzutów przedstawionych w
prośbie o interwencję.
2.Kontrola z dnia 16.05.2014 - dotycząca sprawdzenia informacji o spalaniu odpadów w kotłowni zakładowej.
W trakcie kontroli zarzuty nie zostały potwierdzone. Jednakże w związku z możliwością spalania odpadów z
40
WIOŚ Białystok
zambrowskiego
w 2014 roku
tworzyw sztucznych w kotle grzewczym udzielono kierownikowi zakładu instruktażu
postepowania z odpadami z tworzyw sztucznych.
dotyczącego
→ w zakresie gospodarki wodnościekowej
1. Przedsiębiorstwo Wielobranżowe; Wola Zambrowska - podczas kontroli przeprowadzonej w dn. 17.04. i
23.04.2014r. nie stwierdzono nieprawidłowości.
→ w zakresie spełniania wymagań ochrony środowiska przez stację demontażu pojazdów:
1. Usługi Motoryzacyjne; Długobórz II 33, Zambrów – kontrola przeprowadzona w dniu 03. 06. 2014r. nie
stwierdziła nieprawidłowości.
→ w zakresie emisji hałasu, gospodarowania osadami ściekowymi, pomiar hałasu:
1. Spółdzielnia Mleczarska „MLEKPOL” w Grajewie Zakład Produkcji Mleczarskiej w Zambrowie – podczas
kontroli przeprowadzonej 16.05.2014 – 05.06.2014, wraz z pomiarami hałasu, stwierdzono potencjalną
możliwość przekroczenia dopuszczalnego poziomu hałasu podczas awaryjnego zrzutu pary technologicznej;
zobowiązano zakład do ograniczenia uciążliwości akustycznej – zrealizowane.
→ w zakresie gospodarki odpadami i nawoazami:
1. Ferma Drobiu w Grądach Woniecko; Rutki - podczas kontroli przeprowadzonej w dn. 02.07. i 08.07.2014r.
nie stwierdzono nieprawidłowości, jednak w związku z lokalizacją fermy w pobliżu ujęcia wody wystąpiono do
PINB o sprawdzenie prawidłowości postępowania przy zmianie sposobu użytkowania nieruchomości.
→ w zakresie gospodarki odpadami (PCB):
1. Przedsiębiorstwo Przemysłu Bawełnianego „ZAMTEX” S. A. ul. Wojska Polskiego 27, Zambrów - kontrola
przeprowadzona w dn. 07.08. i 18.08. 2014r. wykazała, że zakład wykorzystuje urządzenia zawierające PCB.
Wydano zarządzenia pokontrolne.
→ w zakresie ochrony przed hałasem:
1. Feniks Chemia Sp. z o.o. Myjnia Samochodowa; ul. Wyszyńskiego 10B, Zambrów - podczas kontroli
przeprowadzonej w dn. 03.12.2014 nie stwierdzono nieprawidłowości. Pomiary sprawdzające poziom emisji
hałasu zaplanowane zostały na I półrocze 2015 roku (w ich wyniku nie stwierdzono przekroczeń
dopuszczalnego hałasu).
7.4.
Kontrole inwestycyjne
→ w zakresie spełniania wymagań przez stację paliw:
1. Stacja paliw „LOTOS”; ul. Mazowiecka, Zambrów – kontrola przeprowadzona w dniu 27. 11. 2014r. nie
wykazała nieprawidłowości.
8. Działania monitoringowe i kontrolne WIOŚ na obszarach szczególnie narażonych na
zanieczyszczenia ze źródeł rolniczych (OSN) wyznaczonych na terenie powiatu
zambrowskiego
Rozporządzenie Nr 14/2012 Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Warszawie z dnia
08.10.2012r. w sprawie określenia wód powierzchniowych wrażliwych na zanieczyszczenie związkami azotu ze
źródeł rolniczych oraz obszarów szczególnie narażonych, z których odpływ azotu ze źródeł rolniczych do tych
wód należy ograniczyć na terenie województwa podlaskiego (Dziennik Urzędowy Województwa Podlaskiego z
dnia 16.10.2012r. poz. 2982) określiło na terenie woj. podlaskiego 3 obszary o łącznej powierzchni 43 591,32ha
jako szczególnie narażone na zanieczyszczenia związkami azotu ze źródeł rolniczych, zwane w skrócie OSN. Z
trzech wyznaczonych obszarów:
- OSN Bug od Tocznej do Broku;
- OSN Dopływy Narwi od Lizy do Biebrzy;
41
WIOŚ Białystok
zambrowskiego
w 2014 roku
- OSN Jabłonka
ostatni leży w powiecie zambrowskim.
Załącznik nr 1 do rozporządzenia zawiera wykaz obrębów ewidencyjnych objętych OSN. Na terenie całego
województwa wyznaczono 167 obrębów, z czego 35 leży w powiecie zambrowskim.
Rozporządzenie te określiło również wody powierzchniowe z terenu woj. podlaskiego, jako wrażliwe na
zanieczyszczenia związkami azotu ze źródeł rolniczych, wskazane jako jednolite części wód powierzchniowych –
tzw. JCWP. W powiecie zambrowskim jest to JCWP → Jabłonka o kodzie PLRW200017263429.
Uzasadnienie do powyższego rozporządzenia wyjaśnia, że obszary szczególnie narażone wyznaczono w
przypadku stwierdzenia zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dn. 23 grudnia 2002r. (Dz.U. Nr 241
poz. 2093) przekroczenia norm wskaźnika jakości wód – rocznego średniego stężenia azotu azotanowego
(wartość graniczna 2,2 mg/l) stanowiącego o tendencji do eutrofizacji tych wód.
Ze względu na przekroczenie tego wskaźnika eutrofizacji w rzece Jabłonce w latach 2007-2009
(stwierdzone średnie stężenie azotu azotanowego wynosiło 8,847 mg N-NO3 /l), ustanowiono w jej zlewni
obszar szczególnie narażony na zanieczyszczenia ze źródeł rolniczych - OSN Jabłonka.
Na wyznaczonym OSN program działań mających na celu ograniczenie odpływu azotu ze źródeł dla
obszarów szczególnie narażonych w tym rzeki Jabłonki wprowadza: rozporządzenie Nr 3/2013 Dyrektora
Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Warszawie z dnia 25 lutego 2013 roku.
Działania kontrolne:
Dział IV paragraf 49 wyżej wymienionego rozporządzenia obowiązek kontroli rolniczych źródeł
zanieczyszczenia i wypełniania obowiązków przez prowadzących działalność rolniczą na OSN nakłada na
wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska na podstawie przepisów ustawy z dn. 20 lipca 1991r. o Inspekcji
Ochrony Środowiska (Dz.U. z 2007r. Nr 44, poz. 287 z późn. zm.) w związku z art. 32 ustawy z dnia 10 lipca
2007r. o nawozach i nawożeniu.
Inspekcja Ochrony Środowiska nie posiada szczegółowych informacji na temat gospodarstw, położonych
na OSN. Nie udało się uzyskać jakichkolwiek danych i pomocy ze strony ARiMR. Podmioty do kontroli
wyszukano w Internecie, korzystając z opracowania Polskiej Federacji Hodowców Bydła i Producentów Mleka –
Region Oceny Parzniew „Ocena Wartości użytkowej krów mlecznych w 2011r.” Kryterium, według którego
dokonano wyboru podmiotów do kontroli, była wielkość posiadanego stada bydła.
Po ustaleniu, czy dane gospodarstwo rolne leży na terenie OSN, właściciela gospodarstwa informowano o
zakresie kontroli i konieczności przygotowania niezbędnych informacji i dokumentów. Ponadto przekazywano
listę pytań kontrolnych oraz ankietę. Formularze te pozwoliły na sprawne przeprowadzenie kontroli.
Zakres kontroli obejmował:
- charakterystyka gospodarstwa - położenie, powierzchnia gruntów, areał na OSN, odległość od cieków
wodnych
- opis hodowli - budynki inwentarskie, obsada średnioroczna, system utrzymania zwierząt, cykl produkcyjny,
urządzenia do magazynowania nawozów naturalnych, sposób gospodarowania nawozami, ocena wpływu
gospodarstwa na środowisko (obecność wycieków, pojemność zbiorników itp),
- przestrzeganie zasad postępowania z nawozami naturalnymi,
- prowadzenie gospodarki wodnościekowej na terenie gospodarstwa - sposób zaopatrzenia w wodę i jej
zużycie, postępowanie ze ściekami bytowymi i technologicznymi,
- postępowanie z padłymi zwierzętami.
W 2013 roku w powiecie zambrowskim przestrzeganie wymagań ochrony środowiska przez rolników na
terenach OSN skontrolowano podczas przeprowadzonych planowych kontroli problemowych w
4
gospodarstwach rolnych. W 2014 roku kontynuowano kontrole gospodarstw rolnych w tym zakresie.
42
WIOŚ Białystok
zambrowskiego
w 2014 roku
Skontrolowano 4 gospodarstwa:
1. Gospodarstwo Rolne Cieciorki gmina Zambrów - kontrola przeprowadzona w dn. 21-07-2014 i 28-07-2014.
Brak danych o ilości ha leżących na OSN. Wielkość gospodarstwa - 43,50 ha , obsada bydła 83,75 DJP.
W wyniku kontroli ustalono:
- nie była prowadzona dokumentacja użytków rolnych będących w dzierżawie, dotycząca wszystkich zabiegów
agrotechnicznych a w szczególności związanych z nawożeniem (termin, rodzaj, zastosowana dawka pod daną
uprawę).
- brak dokumentów potwierdzających wywóz ścieków z udojni mleka na oczyszczalnię i dowodów uiszczenia
opłat za te usługi.
2. Gospodarstwo Rolno - Hodowlane Rykacze, gm. Zambrów kontrola przeprowadzona w dn. 24-09-2014 i 3009-2014. Brak danych o ilości ha leżących na OSN. Wielkość gospodarstwa - 61,81 ha , obsada bydła 133,25
DJP.
Obornik ze starej obory przylegającej do budynku stodoło-obory, w której prowadzony jest chów cieląt i krów,
w systemie utrzymania zwierząt płytka ściółka, gromadzony jest na gruncie, w sposób nie zabezpieczający przed
przenikaniem odcieków do wód lub do gruntu.
3. Gospodarstwo Rolne Szczodruchy , gm. Kołaki Kościelne - kontrola przeprowadzona w dn. 02-09-2014 i
12-09-2014. Brak danych o ilości ha leżących na OSN. Wielkość gospodarstwa - 51,87 ha , obsada bydła 85,25
DJP.
Nie była prowadzona dokumentacja użytków rolnych będących w dzierżawie, dotycząca wszystkich zabiegów
agrotechnicznych a w szczególności związanych z nawożeniem (termin, rodzaj, zastosowana dawka pod daną
uprawę).
4. Gospodarstwo Rolno - Hodowlane Grzymały, gm. Zambrów - kontrola przeprowadzona w dn. 01-10-2014 i
03-10-2014. Brak danych o ilości ha leżących na OSN. Wielkość gospodarstwa - 75,07ha , obsada bydła 88,35
DJP.
Obornik ze starej obory (chów cieląt) gromadzony jest na gruncie, w sposób nie zabezpieczający przed
przenikaniem odcieków do wód lub do gruntu.
Sygnalizowane trudności w realizowaniu wymogów programów, ocena przyswojenia przez rolników
wymagań programów itp.)
- brak środków finansowych dla rolników, które pozwoliłyby spełniać wymogi odnośnie wielkości płyt
obornikowych i zbiorników na gnojówkę
- zbyt duże wymagania co do wielkości płyt obornikowych i zbiorników na gnojówkę w stosunku do
rzeczywistych potrzeb
- odpłatność za sporządzanie wymaganej dokumentacji: bilansu azotu i planów nawożenia.
W 2015 roku WIOŚ Białystok kontynuuje program kontroli gospodarstw rolnych zlokalizowanych na OSN.
Działania monitoringowe:
Dział V ww. rozporządzeń określa sposób monitorowania oraz dokumentowania realizacji programu i
jego efektów nakładając na wojewódzkie inspektoraty ochrony środowiska obowiązek monitorowania wód
43
WIOŚ Białystok
zambrowskiego
w 2014 roku
powierzchniowych. W ramach realizacji tego zadania WIOŚ Białystok ustanowił sieć pomiarową w której skład
wchodzi 11 punktów pomiarowo-kontrolnych wyznaczonych na 10 jednolitych częściach wód (JCW).
Na terenie powiatu zambrowskiego w cyklu badań prowadzonych w 2013 roku wyznaczono 1 punkt pomiarowy
na ujściu Jabłonki do Gaci. W 2014 roku badania w zakresie wód wrażliwych na zanieczyszczenia ze źródeł
rolniczych nie były prowadzone. Ponowne badania realizowane są w 2015 roku. Do badań włączono dodatkowy
punkt pomiarowy powyżej Zambrowa.
Omówienie wyników badania wód Jabłonki, z uwzględnieniem oceny na zanieczyszczenie azotem ze
źródeł rolniczych, zawiera „Informacja Podlaskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska w
Białymstoku o stanie środowiska na terenie powiatu zambrowskiego w 2013 roku” zamieszczona na stronie
www.wios.bialystok.pl w zakładce Publikacje.
Sporządzono:
Zatwierdzam:
Dział Monitoringu Delegatury w Łomży
mgr inż. Waldemar Gołaszewski
WIOŚ Białystok
Kierownik Delegatury w Łomży
44

Informacja - WIOŚ Białystok

Transkrypt

Podobne dokumenty

Lista projektów pozytywnie ocenionych przez KOP

Generuj PDF - KPP Zambrów

Oferta pracy - Szpital Powiatowy w Zambrowie

R E G U L A M I N - Państwowa Szkoła Muzyczna I stopnia im

WAKACJE 2012 w CK - Miejski Ośrodek Kultury w Zambrowie

STARSZY INSTRUKTOR DS. UPOWSZECHNIANIA KINA

Konkurs na slogan reklamowy miasta Zambrów

Magazynier

21-22 marzec 2013 – obchody Światowego Dnia Wody w Łomży