Filozoficzne podstawy hermeneutyki

KARTA KURSU DLA STUDIÓW DOKTORANCKICH
Nazwa
Filozoficzne podstawy hermeneutyki
Nazwa w j. ang.
Philosophical Basis of hermeneutics
Kod
Punktacja ECTS
Koordynator
1
prof. dr hab. Tadeusz Gadacz
Zespół dydaktyczny
Opis kursu (cele kształcenia)
Cele kształcenia: znajomość historii hermeneutyki i hermeneutyki współczesnej (W. Dilthey, M.
Heidegger, H.-G. Gadamer, P. Ricoeur), sporu o rozumienie filozofii hermeneutycznej.
Efekty kształcenia
Efekt kształcenia dla kursu
Doktorant:
W 1 Zna i rozumie na poziomie pogłębionym historię
rozwoju hermeneutyki od starożytności po
współczesność
Odniesienie do efektów
dla studiów
doktoranckich
D_W03
W 2 Zna terminologię hermeneutyczną
Wiedza
W 3 Ma uporządkowaną znajomość i zrozumienie
metodologicznych różnic między naukami
przyrodniczymi a humanistycznymi
(hermeneutycznymi)
W 4 Zna i rozumie najważniejsze teksty źródłowe
dotyczące hermeneutyki
W 5 Zna i rozumie historyczny charakter kształtowania
się pojęć hermeneutycznych
Umiejętności
Efekt kształcenia dla kursu
Doktorant:
Odniesienie do
efektów dla studiów
doktoranckich
U 1 Interpretuje teksty zgodnie z regułami
hermeneutycznymi
D_U01
D_U02
U 2 Poprawnie stosuje poznaną terminologię filozoficzną
z zakresu hermeneutyki.
U 3 Posiada umiejętność artykułowania i uzasadniania
własnych poglądów dotyczących kwestii spornych w
obszarze hermeneutyki
U 4 Samodzielnie myśli i krytycznie ustosunkowuje się do
zastanej rzeczywistości doceniając wagę i złożoność
przyjmowanych założeń
Odniesienie do efektów
dla studiów
doktoranckich
DK_04
Efekt kształcenia dla kursu
Doktorant:
Kompetencje
społeczne
K2 W oparciu o perspektywizm kulturowy szanuje
odmienność kultur, języków i światopoglądów.
Rozumie innych i stosuje dialog rozumienia.
K 3 Ma przekonanie o sensie, wartości i potrzebie
podejmowania działań pedagogicznych
przybliżających i rozpowszechniających dziedzictwo
nauk humanistycznych.
Organizacja
zajęcia w grupach
Forma zajęć
Wykład
(W)
A
Liczba godzin
K
L
S
P
Z
12
Opis metod prowadzenia zajęć
1.
2.
Wykład z elementami dyskusji
Analiza i interpretacja tekstów źródłowych
Forma zaliczenia
kursu
Egzamin
Zaliczenie z oceną
Zaliczenie
X
Kryteria oceny
Uwagi
Ocena na podstawie pracy pisemnej na uzgodniony z prowadzącym zajęcia temat
z dziedziny hermeneutyki (10 do 12 stron standardowych)
-
Treści merytoryczne (wykaz tematów)
1. Hermeneutyka: pojęcie, hermeneutyki szczegółowe a hermeneutyka uniwersalna. Duch,
hermeneutyka a retoryka. Historyczne początki: Platon, Arystoteles, szkoła aleksandryjska, szkoła
antiocheńska, św. Augustyn, Jan Kasjan.
2. Reformacja: Marcin Luter, Filip Melanchton, Flacius Illyricus, Johann Conrad Dannhauer. Baruch
Spinoza, Immanuel Kant, Kant i pietyzm, hermeneutyka romantyczna, Friedriech D.E. Schleiermacher
3. Hermeneutyka filozoficzna a filozofia hermeneutyczna: poszczególne stanowiska
4. Posthermneutyka: Gianni Vattimo, Stanleya Fischa hermeneutyka radykalnej interpretacji, Odo
Marquarda hermeneutyka sceptyczna, Johna de Caputo hermeneutyka radykalna
5. Hermeneutyka a: filozofia życia (Jose Ortega y Gasset – Wierzyć czy myśleć, w; tenże, Po co
wracamy do filozofii?, Warszawa 1992, s. 213-223; Jose Ortega y Gasset, Prawda jako zgodność
człowieka z samym sobą, tenże, Wokół Galileusza, Warszawa 1993), pragmatyzm, neokantyzm,
filozofia egzystencji, fenomenologia, filozofia dialogu (Georg Simmel – Dygresja w związku z
zagadnieniem, jak możliwe jest społeczeństwo, w: tenże, Pisma socjologiczne, Warszawa 2008, s.
419-437), psychoanaliza, strukturalizm, dekonstrukcja, postmodernizm, szkoła frankfurcka, filozofia
analityczna.
6. Hermeneutyka a: dialektyka, logika, epistemologia, filozofia człowieka (L. Landgrebe, Rozumienie w
naukach o duchu, w: Wokół rozumienia. Studia i szkice z hermeneutyki, red. G. Sowiński, Kraków
1993), metafizyka, filozofia praktyczna
7) Wilhelm Dilthey: hermeneutyka a filozofia życia. Wilhelm Dilthey - Rozumienie innych osób i ich
przejawów życia, w: tenże, Budowa świata historycznego w naukach humanistycznych, Gdańsk 2004
8) Martin Heidegger: zwrot hermeneutyczny. Rudolf Bultmann i demitologizacja.
9) Hansa Georga Gadamera hermeneutyka dialogiczna
10) Paula Ricoeura hermeneutyka narracji
11) Hermeneutyka teologiczna (biblijna). Hermeneutyka prawnicza. Pedagogika hermeneutyczna,
hermeneutyka historyczna, hermeneutyka literacka
Wykaz literatury podstawowej
W. Dilthey - Rozumienie innych osób i ich przejawów życia, w: tenże, Budowa świata historycznego w
naukach humanistycznych, Gdańsk 2004
M. Heidegger, Ontologia (hermeneutyka faktyczności), tłum. M. Bonecki, J. Duraj, Toruń 2007
H.-G. Gadamer, Język i rozumienie, Warszawa 2003
P. Ricoeur, Język, tekst, interpretacja, Warszawa 1989
J. Ortega y Gasset, Wierzyć czy myśleć, w: tenże, Po co wracamy do filozofii?, Warszawa 1992
J. Ortega y Gasset, Prawda jako zgodność człowieka z samym sobą, tenże, Wokół Galileusza,
Warszawa 1993
L. Landgrebe, Rozumienie w naukach o duchu, w: Wokół rozumienia. Studia i szkice z hermeneutyki,
red. G. Sowiński, Kraków 1993
Opracowania:
E. Kobylińska, Hermeneutyczna wizja kultury, Warszawa - Poznań 1985
Z. Krasnodębski, Rozumienie ludzkiego zachowania, Warszawa 1986
A. Zeidler, Sztuka, mit, hermeneutyka, Warszawa 1988
J. Stelmach, Co to jest hermeneutyka?, Kraków 1989
Estetyka i hermeneutyka, red. F. Chmielowski, Kraków 1990
Fenomenologia i hermeneutyka, t. 1-3, red. P. Dybel, P. Kaczorowski, J. Rolewski, Warszawa 19901993
K. Rosner, Hermeneutyka jako krytyka kultury: Heidegger, Gadamer, Ricoeur, Warszawa 1991
M. Potępa, Dialektyka i hermeneutyka w filozofii Friedricha Daniela Schleiermachera, Łódź 1992
H. Jonas, Zmiana i trwałość. O podstawach rozumienia przeszłości, tłum P. Domański, Warszawa
1993
Wokół rozumienia. Studia i szkice z hermeneutyki, wybór i tłum. G. Sowinski, Kraków 1993
U. Eco, Lector in fabula. Współdziałanie w interpretacji tekstów narracyjnych, tłum. P. Salwa,
Warszawa 1994
G. Funke, Hermeneutyka i język, wybór i tłum. B. Andrzejewski, Poznań 1994
Oblicza hermeneutyki, red. A. Przyłębski, Poznań 1995
H.M. Baumgartner, Rozum skończony. Ku rozumieniu filozofii przez samą siebie, tłum. A.M. Kaniowski,
Warszawa 1996
U. Eco, R. Rorty, J. Culler, Ch. Brooke-Rose, Interpretacja i nadinterpretacja, Kraków 1996
B. Milerski, Z problemów hermeneutyki protestanckiej, Łódź 1996
R. Wiehl, Fenomenologia, dialektyka, hermeneutyka, wyboru dokonał B. Andrzejewski, Poznań 1996
Uniwersalny wymiar hermeneutyki, red. A. Przyłębski, Poznań 1997
N. Leśniewski, O hermeneutyce radykalnej, Poznań 1998
S. Rosen, Hermeneutyka jako polityka, tłum. P. Maciejko, Warszawa 1998
M. Szulakiewicz, Od transcendentalizmu do hermeneutyki, Rzeszów 1998
E. Zakrzewska-Manterys, Hermeneutyczne interpretacje, Warszawa 1998
W.G. Jeanrond, Hermeneutyka teologiczna. Rozwój i znaczenie, tłum. M. Borowska, Kraków 1999
E. Paczkowska-Łagowska, Logos życia. Filozofia hermeneutyczna w kręgu Wilhelma Diltheya, Gdańsk
2000
M.P. Markowski, Nietzsche i filozofia interpretacji, Kraków 2001
W. Lorenc, Hermeneutyczne koncepcje człowieka. W kręgu inspiracji heideggerowskich, Warszawa
2003
J. Brejdak, Słowo i czas. Problem rozumienia innego w hermeneutyce i w teorii systemu, Szczecin
2004
M. Szulakiewicz, Filozofia jako hermeneutyka, Toruń 2004
A. Przyłębski, Hermeneutyczny zwrot filozofii, Poznań 2005
P. Dehnel, Dekonstrukcja – rozumienie – interpretacja, Kraków 2006
Hermeneutyczne dziedzictwo filozofii, red. H. Mikołajczyk, M. Oziębłowski, M. Rembierz, Kraków 2006
Hermeneutyka i literatura - ku nowej koiné, red. K. Kuczyńska-Koschany, M. Januszkiewicz; A. Bielik-
Robson i inni,. Poznań 2006
M. Bała, O możliwości hermeneutycznej filozofii religii, Warszawa 2007
J. Grondin, Wprowadzenie do hermeneutyki filozoficznej, Kraków 2007
P. Kuligowski, Humanistyka jako hermeneutyka, Wrocław 2007
Filozofia i etyka interpretacji, red. A.F. Kola, A. Szahaj, Kraków 2007
L. Kleszcz, Przełom hermeneutyczny w filozofii niemieckiej, Toruń 2007
M. Piotrowska, Hermeneutyka, Lublin 2007
R. Król, Podstawy hermeneutyczne filozofii człowieka, Poznań 2008
Hermeneutyczna tradycja filozofii, red. H.T. Mikołajczyk, M. Rembierz, Słupsk 2009
P. Dybel, Oblicza hermeneutyki, Kraków 2012
Wykaz literatury uzupełniającej
-