Heller - Aktualny stan projektów budowy infrastruktury
Transkrypt
Heller - Aktualny stan projektów budowy infrastruktury
Aktualny stan projektów budowy infrastruktury szerokopasmowej w Polsce Krzysztof Heller InfoStrategia Rodzaje projektów, źródła finansowania • Terytorium: – Projekty lokalne (gminne, powiatowe) – Projekty regionalne • Beneficjent: – Instytucje niekomercyjne (JST, NGO) – Podmioty komercyjne (operatorzy) • Działanie – – – – – 2012-11-21 RPO POIG Działanie 8.3 (JST) POIG Działanie 8.4 (operatorzy) PO RPW PROW Konferencja PTI „Stan Polskiego Internetu” 2 Rodzaje interwencji 23 listopada 2010 Forum Usług Szerokopasmowych 3 Działanie 8.3 Przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu – eInclusion Beneficjenci – instytucje niekomercyjne (JST, NGO) 304 411 765 EUR 1 266 718 236,51 PLN Alokacja dla działania (1 euro = 4,1612 PLN) Wykorzystanie alokacji 72,91% Minimalne dofinansowanie dla pojedynczego projektu Dotychczas podpisane umowy o dofinansowanie projektu 2012-11-21 Konferencja PTI „Stan Polskiego Internetu” nie dotyczy 244 4 Działanie 8.4 Zapewnienie dostępu do Internetu na etapie „ostatniej mili” Beneficjenci – operatorzy lokalni 200 000 000 EUR 832 240 000,00 PLN Alokacja dla działania (1 euro = 4,1612 PLN) Wykorzystanie alokacji 65,44% Minimalne dofinansowanie dla pojedynczego projektu Dotychczas podpisane umowy o dofinansowanie projektu 2012-11-21 Konferencja PTI „Stan Polskiego Internetu” 30 000,00 PLN 229 5 Projekty regionalne – charakterystyka • Sieci dystrybucyjne zapewniające infrastrukturę światłowodową dla operatorów ostatniej mili (detalicznych) • Organizowane na poziomie całego województwa (urząd marszałkowski) • Pokrycie całego obszaru województwa • Finansowane z RPO lub PO RPW • Poziom ogólny – zasady RPO oraz wytyczne KE z września 2009 • Różnorodne podejście – każde województwo działa nieco inaczej • Różne instytucje nadzorujące (MAiC, MRR, MR, urzędy marszałkowskie) 2012-11-21 Konferencja PTI „Stan Polskiego Internetu” 6 Modele realizacji • Dofinansowanie operatora • Utworzenie operatora publicznego i prywatyzacja • Budowa infrastruktury publicznej i powierzenie eksploatacji operatorowi (partnerstwo publiczno-prywatne lub koncesja) – Jeden partner – DBO – Osobno budowa, osobno eksploatacja • Budowa infrastruktury publicznej i eksploatacja we własnym zakresie • Działanie w ogólnym interesie gospodarczym • Trwałość – okres utrzymywania infrastruktury w rękach publicznych • Sposób regulacji podmiotów komercyjnych – Rola właściciela – Rola regulatora rynku – Rola nadzorującego wydawanie środków unijnych 2012-11-21 Konferencja PTI „Stan Polskiego Internetu” 7 Opcja 1 Wlaściciel – JST Nadzór – JST. Właściciel Opcja 2 Wlaściciel – JST. Nadzór – wydzielona jednostka Nadzór Tworzy się Operator Infrastrukturalny Sprzedaż i obsługa klienta Klient 23 listopada 2010 Operator Techniczny Regulator OBSŁUGA WŁASNA Forum Usług Szerokopasmowych 8 Budowa i eksploatacja ETAP BUDOWY SIECI Proces wyboru Operatora Infrastruktury Start inwestycji ETAP BUDOWY SIECI ETAP EKSPLOATACJI SIECI Działania Operatora Technicznego Działania Operatora Komercyjnego ETAP EKSPLOATACJI SIECI Eksploatacja sieci nie wymaga znaczących zmian 2012-11-21 Eksploatacja sieci wymaga rozbudowy lub zmian technologicznych Konferencja PTI „Stan Polskiego Internetu” 9 Biznesplan • Istotne elementy modelu biznesowego przy rynku hurtowym: – działanie na dużych wolumenach – działanie na niskiej marży – operator komercyjny działający na rynku nie buduje sieci wyłącznie dla realizacji usług hurtowych – operator świadczący usługi detaliczne i hurtowe wykorzystuje dla potrzeb usług hurtowych wolne zasoby sieciowe (nadmiarowe) • W projektach z udziałem partnera publicznego jest znacznie więcej ograniczeń niż w „normalnej” działalności rynkowej • Przeciwwagą tego jest dofinansowanie • Ale nie można zapominać o dodatkowych ryzykach wynikających ze specyfiki działania sektora publicznego (decyzyjność, działanie nie z chęci zysku, etc) 2012-11-23 Konferencja "Rozwój Usług i Sieci Szerokopasmowych" 10 Główne składniki kosztowe • Proces inwestycji – część pasywna (ok. 80%), w tym • prace ziemne, kanalizacja – 70-75% • adaptacja/budowa pomieszczeń – 15-20% • okablowanie – 10% – część aktywna (ok. 20%) • Eksploatacja – – – – konserwacja i utrzymanie sieci pasywnej – ok. 10-11% obsługa i serwisowanie sprzętu aktywnego – ok. 5% zasilanie węzłów (24/7/365 !!) – ok. 20% podatek od budynków i budowli telekomunikacyjnych (2% wartości) – ok. 28% – zakup ruchu – zależy od wolumenu sprzdaży 23 listopada 2010 Forum Usług Szerokopasmowych 11 Utrzymanie sieci • Właściwym celem całego przedsięwzięcia jest świadczenie usług, czyli eksploatacja infrastruktury • Głównym czynnikiem kosztowym w wieloletnim biznesplanie planie są elementy związane z eksploatacją, a nie z inwestycją • Dodatkowo inwestycja jest dotowana • Dlatego na etapie projektowania sieci należy zwrócić istotną uwagę na przyszłe koszty eksploatacji • Przykładowe czynniki generujące koszty: • Powierzchnia zajętości pasa drogowego • Ilość i rodzaj zastosowanego sprzętu aktywnego (pobór prądu) • Wartość wybudowanej infrastruktury (podatek od budynków i budowli) • Te koszty są praktycznie stałe! Dlatego trzeba na nie zarobić. 2012-11-23 Konferencja "Rozwój Usług i Sieci Szerokopasmowych" 12 Stan prac w regionach Formuła: indywidualny projekt kluczowy Beneficjenci: województwo Formuła: projekt kluczowy realizowany etapami Alokacja: podpisana umowa o dofinansowanie Beneficjenci: województwo Formuła: konkurs dla operatorów Stan prac: ogłoszone postępowanie w modelu Alokacja: podpisana umowa o dofinansowanie Beneficjenci: TP S.A., SCORPION-COMPUTER DBO, trwa notyfikacja pomocy publicznej, Stan prac: zrealizowany pilotaż (podpisana Alokacja: konkurs rozstrzygnięty, podpisane wybrany doradca i Inżynier Kontraktu Formuła: projekt kluczowy umowa z Operatorem Infrastruktury), ogłoszone Formuła: indywidualny projekt kluczowy Formuła: konkurs dla ooperatorów umowy dofinansowanie Alokacja: podpisana umowa na dofinansowanie postępowanie na szkielet, przygotowywane Beneficjenci: województwo Formuła: prywatyzacja celowejwzałożonej Beneficjenci: ESPOL sp. prace z o.o.spółki Stan prac: projektowe toku Stan prac: zakończona notyfikacja pomocy kolejne części Projekt: budowa sieci radiowej przezkonkurs województwo Alokacja: rozstrzygnięty, podpisana publicznej,Alokacja: postępowanie na Inżyniera Alokacja: projekt kluczowy podpisana preumowa na umowa o dofinansowanie Kontraktu dofinansowanie w toku Stanprywatyzacja prac: przygotowanie przetargu Formuła: spółki celowej założonej Stan prac: prace projektowe w toku Formuła: konkurs dla operatorów Stan prac: trzecie postępowanie prywatyzacyjne województwo Beneficjenci:przez TP S.A. w toku Alokacja: postępowanie rozstrzygnięte, Alokacja: konkurs rozstrzygnięty, podpisane podpisana umowa prywatyzacyjna umowy o dofinansowanie Formuła: Stan projekt kluczowy prac: prace projektowe w toku, wyłoniony Stan prac: prace projektowe w toku, rozpoczęto Beneficjenci: województwo budowę Inżynier Kontraktu, postępowanie na Alokacja: wykonawstwo podpisana umowa o dofinansowanie w toku Stan prac: wyłoniony wykonawca, prace projektowe w toku, trwa notyfikacja pomocy publicznej i postępowanie na Inżyniera Kontraktu 2012-11-21 Konferencja PTI „Stan Polskiego Internetu” 13 Stan obecny • Toczą się postępowania na budowę i operowanie siecią (osiem dużych przetargów, o różnym stopniu zaawansowania) • W pięciu województwach rozpoczęto proces budowy lub projektowania, w pozostałych trwają postępowania • Prawie w każdym województwie przyjęto inny model podejścia do projektu • Nie wypracowano jeszcze docelowych zasad eksploatacji sieci, nie wiemy jak aktualnie przyjęte modele biznesowe będą funkcjonowały w praktyce • Zostało bardzo mało czasu w stosunku do zakresu prac do wykonania • Nie jest jasne, czy województwa podejmą decyzję o wykorzystaniu możliwych synergii (np. zarządzanie siecią) • W pierwszej kolejności priorytetem jest kwestia zakończenia inwestycji w terminie, tematyka eksploatacji sieci jest na drugim planie 2012-11-23 Konferencja "Rozwój Usług i Sieci Szerokopasmowych" 14 Dalszy ciąg • Trudno przewidzieć dalszy bieg wydarzeń, w kluczowych postepowaniach nie doszło jeszcze do jednoznacznych deklaracji (ofert) ze strony operatorów • Główne zagrożenia to: – niski poziom opłacalności i wynikający z tego brak ofert – brak elastyczności strony publicznej skutkujący zbyt wysokim ryzykiem po stronie prywatnej (wysoka marża kompensująca ryzyko lub odstąpienie od oferty) – bardzo krótki czas pozostały na realizację procesu inwestycyjnego – niejednoznaczna sytuacja z wykorzystaniem istniejącej infrastruktury 2012-11-23 Konferencja "Rozwój Usług i Sieci Szerokopasmowych" 15 Kilka refleksji Podział ryzyka • Zrównoważony podział ryzyka pomiędzy stroną publiczną i prywatną • Typowo po stronie operatora (partnera prywatnego) jest odpowiedzialność za inwestycję i eksploatację (w tym ryzyko rynkowe, koszty eksploatacji) • Po stronie partnera publicznego: – Pierwsza preferencja to przerzucenie całości odpowiedzialności na partnera prywatnego – W ostateczności niektóre samorządy rozważają wzięcie na siebie niektórych kosztów (np. podatki, opłaty za korzystanie drogi) lub pomoc w procesie uzyskiwania dokumentów formalnych np. pozwoleń) • Warunki umowy powinny być zrównoważone pomiędzy stroną publiczną a prywatną 2012-11-23 Konferencja "Rozwój Usług i Sieci Szerokopasmowych" 17 Udzielanie zamówień • Postępowania musza być prowadzone zgodnie z Prawem Zamówień Publicznych • Tam, gdzie została wydana decyzja KE dotycząca pomocy publicznej postępowanie musi być zgodne z tą decyzją • Szczególnie skomplikowane są postępowania „o wszystko” czyli typu DBO • Kryteria dopuszczenia musza uwzględniać odpowiednie doświadczenie i potencjał finansowy • Kryteria porównania i oceny ofert nie powinny polegać wyłącznie na cenie, ale uwzględniać całościowy wynik ekonomiczny przedsięwzięcia, w szczególności z uwzględnieniem korzyści społecznych oraz korzyści strony publicznej • Warunki umowy powinny być zrównoważone pomiędzy stroną publiczną a prywatną 2012-11-23 Konferencja "Rozwój Usług i Sieci Szerokopasmowych" 18 Wykorzystanie istniejącej infrastruktury • Wytyczne KE nakazują wykorzystanie w miarę możliwości istniejącej infrastruktury • Infrastruktura międzymiastowa jest własnością konkretnych podmiotów (zazwyczaj operatorów) • Regulator nie ma podstawy do nakazania udostępniania tej infrastruktury • Dlatego relacje pomiędzy właścicielem a inwestorem powinny opierać się na warunkach rynkowych • Odrębną sprawą jest kwestia kwalifikowalności kosztów: – W zależności od podstawy dofinansowania różne kategorie kosztów są kwalifikowalne – W przypadkach wątpliwych inwestor publiczny będzie się skłaniał do unikania wykorzystania istniejące infrastruktury 2012-11-23 Konferencja "Rozwój Usług i Sieci Szerokopasmowych" 19 Wnioski na przyszłość • Konieczne współdziałanie wszystkich zainteresowanych instytucji (centralna koordynacja, przygotowywanie wspólnych elementów rozwiązań): – – – – Modele ekonomiczne i organizacyjne Rozstrzygnięcia prawne Kwalifikowalność kosztów Normy technologiczne • Planowanie musi być robione z dużym wyprzedzeniem, decyzje podejmowane w terminie • Konieczne jest monitorowanie prowadzonych projektów i analiza zalet/wad przyjętych rozwiązań • Należy wypracować kilka bardzo dobrze uzasadnionych prawnie i ekonomicznie modeli działania do wykorzystania przez wszystkich 2012-11-21 Konferencja PTI „Stan Polskiego Internetu” 20