Budowa dwutorowej linii elektroenergetycznej 400 kV

Transkrypt

Budowa dwutorowej linii elektroenergetycznej 400 kV
Budowa dwutorowej
linii elektroenergetycznej 400 kV
Piła Krzewina – Plewiska
Inwestycja liniowa
INWESTOR
INŻYNIER KONTRAKTU
WYKONAWCA
Inwestor
Wykonawcy
Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A. (PSE) są operatorem systemu przesyłowego energii elektrycznej w Polsce.
Spółka jest własnością Skarbu Państwa o szczególnym znaczeniu dla polskiej gospodarki. Forma prawna oraz zakres
jej odpowiedzialności – jako Operatora Systemu Przesyłowego (OSP) – określony jest w ustawie Prawo energetyczne. PSE zajmują się przesyłaniem energii elektrycznej siecią
przesyłową (400 kV i 220 kV oraz częstotliwości 50 Hz) do
wszystkich regionów kraju. Są odpowiedzialne za wykonywanie szeregu obowiązków związanych z zapewnieniem
bezpieczeństwa pracy polskiego systemu elektroenergetycznego oraz rozwojem sieci przesyłowej i połączeń transgranicznych z sąsiednimi systemami. PSE są właścicielem
ponad 14 000 km linii oraz ponad 100 stacji elektroenergetycznych najwyższych napięć.
IDS ENERGETYKA Sp. z o.o. (spółka należąca do IDS-BUD
S.A.) to spółka powstała w związku z prężną rozbudową jednej z największych polskich firm budowlanych –
IDS-BUD S.A., która wspiera ją swoim doświadczeniem.
IDS-BUD skupia w swoich szeregach doświadczonych pracowników o wysokich kwalifikacjach. Inżynierowie spółki
oraz jej pozostała kadra pracowali przy wielu projektach
w kraju, takich jak: budowa linii 400 kV Ełk – Granica, budowa Mostu Północnego wraz z infrastrukturą towarzyszącą,
CH Auchan, III nitki rurociągu „Przyjaźń”, rurociągów dla
PKN Orlen SA, Grupy Lotos i wielu innych.
www.ids-bud.pl
www.pse.pl
Inżynier Kontraktu
2
PSE Inwestycje S.A. to spółka należąca do Grupy Kapitałowej PSE. Firma wykonuje szereg działań wspierających
realizację projektów inwestycyjnych, które pozwalają osiągać statutowe cele Krajowego Operatora Systemu Przesyłowego. Działalność PSE Inwestycje S.A. obejmuje nadzór
inwestorski nad realizowanymi inwestycjami (funkcja inżyniera kontraktu) oraz sporządzanie projektów sieci i urządzeń elektroenergetycznych (biuro projektów).
ENPROM HVL Sp. z o.o. (spółka należąca do grupy
ENPROM) – grupa ENPROM HVL to prężna firma gwarantująca najwyższą jakość wykonywanych usług w branży
elektroenergetycznej na rynku polskim i zagranicznym.
Realizuje liczne kontrakty dla PSE S.A., jak również polskich
spółek dystrybucyjnych. Firma opiera się na doświadczonej, rzetelnej i doskonale wyszkolonej kadrze zarządzającej i nadzorującej prace, a także pracownikach o wysokich
kwalifikacjach i długim stażu w branży elektroenergetycznej. Wieloletnie doświadczenie kadry oraz bogate zaplecze
techniczno-sprzętowe pozwalają przedsiębiorstwu na skuteczną realizację wszelkich zadań z zakresu budowy, przebudowy oraz remontów linii wysokich napięć.
www.pse-inwestycje.pl
www.enprom.pl
Szanowni Państwo,
budowa linii 400 kV Piła Krzewina – Plewiska to inwestycja ważna dla bezpieczeństwa energetycznego północnej i zachodniej Polski, a zwłaszcza województwa wielkopolskiego. To duże i złożone przedsięwzięcie, obejmujące swoim zasięgiem
nawet kilkanaście gmin. Podobne inwestycje realizowane są dziś na terenie całego kraju. Zastąpią one w dużej mierze
wysłużone połączenia 220 kV, które mają za sobą dziesiątki lat nieprzerwanej eksploatacji.
Budowa linii najwyższych napięć jest wyzwaniem nie tylko inżynieryjnym, ale przede wszystkim społecznym. Zaprojektowanie linii oznacza podjęcie trudu uwzględnienia i w miarę możliwości pogodzenia oczekiwań tysięcy osób, organizacji
społecznych, ekologicznych i naturalnie władz terenów, gdzie planuje się inwestycję.
Dlatego naszą pracę rozpoczynamy od konsultacji społecznych, do udziału w których zapraszamy wszystkie zainteresowane osoby. Folder, który trzymacie Państwo w rękach, służy dostarczeniu możliwie najszerszych informacji o inwestycji.
Spotkania z nami będą doskonałą okazją do zgłębienia interesujących Państwa zagadnień.
Na kolejnych stronach publikacji zamieszczamy odpowiedzi na pytania dotyczące procesu wyznaczania trasy linii i zaangażowania w niego mieszkańców i organizacji społecznych, a także wpływu inwestycji na środowisko. Piszemy o technologii, aspektach formalnoprawnych przedsięwzięcia, a więc wszystkich tych sprawach, które z naszej perspektywy –
doświadczonego Wykonawcy – zwykle Państwa interesują.
Zachęcamy do lektury i zadawania pytań, które będzie można do nas kierować bezpośrednio, podczas spotkań, ale również m.in. za pośrednictwem skrzynki kontaktowej umieszczonej na stronie internetowej www.liniapilaplewiska.pl, a także
listownie – na adres podany na okładce publikacji.
Zespół projektu
Spis treści
Kto jest kim w inwestycji? Słowo wstępu Nasz zespół Harmonogram inwestycji Dlaczego powstaje linia 400 kV
Piła Krzewina – Plewiska? Czy budowa linii jest konieczna? 2
3
4
5
7
9
Element dużego projektu Konsultacje pod lupą Co wpływa na wybór trasy linii? Technologia – jak będzie wyglądała linia? Prywatne nieruchomości na trasie linii Linia i bezpieczeństwo Najczęściej zadawane pytania 10
12
15
20
22
23
26
3
Nasz Zespół
Tak duża inwestycja wymaga współpracy specjalistów
z różnych dziedzin. Projekt realizuje konsorcjum przedsiębiorstw budowlanych IDS ENERGETYKA i ENPROM HVL.
Wspierają nas firmy, które na co dzień zajmują się ochroną
środowiska, procedurami planistycznymi, uzgodnieniami
formalnoprawnymi, a także konsultacjami społecznymi.
Cały zespół liczy kilkadziesiąt osób. Nadzór nad całym projektem sprawują zarządy firm IDS ENERGETYKA i INPROM HVL.
Osoby, z którymi będą Państwo spotykać się najczęściej
w toku realizacji inwestycji, to:
Na zdjęciu od lewej: Jacek Miciński (FORWARD PR) – rzecznik prasowy inwestycji; Piotr Mucha (INPLUS Energetyka) – dyrektor ds. formalnoprawnych;
Piotr Cyran (ENPROM HVL) – projektant linii; Krzysztof Miłosz (IDS ENERGETYKA) – dyrektor, nadzoruje całość inwestycji; Łukasz Nazimek (ENPROM HVL) – projektant
linii; Jakub Dębski (ENPROM HVL) – kierownik projektu
4
Harmonogram inwestycji
Prace budowlane to w istocie końcowy etap inwestycji.
W stosunku do całego czasu przeznaczonego na projekt,
montaż konstrukcji zajmuje zwykle niewiele ponad rok.
Poprzedzają go: inwentaryzacja uwarunkowań terenowych, konsultacje społeczne, uzgodnienia planistyczne,
rozmowy z właścicielami nieruchomości, na których działkach lokalizowana będzie linia, a także równolegle trwające procedury środowiskowe. Cała inwestycja potrwa 5 lat.
„
Styczeń–kwiecień 2016 r.
Inwentaryzowanie uwarunkowań terenu.
Aglomeracja poznańska to obszar o ogromnej dynamice
rozwoju. Tempo zmian powoduje, że właściwie żadna mapa
nie jest do końca aktualna. Dlatego przez kilka miesięcy opracowywaliśmy szczegółowe mapy terenu od Poznania aż do
Piły. Badaliśmy zapisy dokumentów planistycznych, inwentaryzowaliśmy wszystkie miejsca, gdzie możliwe jest zlokalizowanie linii. Analizowaliśmy w szczególności obszary rozwoju
zabudowy. Wykonaliśmy ogromną pracę przygotowawczą,
dzięki której teraz możemy przystąpić do procesu konsultacyjnego z rzetelną wiedzą na temat uwarunkowań terenu.”
Jakub Dębski
Kwiecień–listopad 2016 r.
Konsultacje społeczne – spotkania
ze wszystkimi osobami zainteresowanymi inwestycją. Dostarczanie
informacji o projekcie. Zebranie opinii
o propozycjach przebiegów i poszukiwanie optymalnej trasy linii. Szukanie najbardziej adekwatnych
i sprawdzonych rozwiązań technicznych.
„
Konsultacje społeczne to proces, w trakcie którego poznajemy opinie mieszkańców, władz gminy oraz wszystkich tych,
którzy interesują się inwestycją i chcą z jakiegoś względu mieć
wpływ na jej kształt. Chcemy porozmawiać z każdym i wierzę, że te rozmowy pomogą nam ustalić najlepszy możliwy
przebieg linii. Podstawą konsultacji jest rzetelna informacja
o szczegółach projektu. Dlatego dużą część pracy z Państwem
przeznaczymy na to, żeby przekazać dokładne informacje
o tym, co robimy i na jakich zasadach się to odbywa. Zgromadzone od Państwa informacje i opinie pomogą wybrać
ostateczny wariant linii.”
Jacek Miciński
„
Wrzesień–listopad 2018 r.
Uchwalanie studiów i miejscowych planów zagospodarowania
przestrzennego (MPZP) – projekt
trasy musi trafić do gminnych MPZP.
Dla inwestycji celu publicznego przewidziano różne rozwiązania prawne. Będziemy wnioskować o wprowadzenie
linii do studiów i miejscowych planów ponieważ uważamy,
że ta droga w największym stopniu gwarantuje udział mieszkańców w procedurze lokalizacji inwestycji.”
Piotr Mucha
5
„
Do października 2021 r.
Ustanawianie służebności przesyłu
i zakończenie spraw formalnoprawnych – w zamian za wynagrodzenia,
będziemy pozyskiwać zgody właścicieli na poprowadzenie linii przez ich działki.
Na trasie linii znajdzie się ogromna liczba nieruchomości. Nie jest wykluczone, że będzie to nawet tysiąc działek,
które znajdą się w pasie technologicznym linii. Dla każdej
z nich sporządzony będzie operat szacunkowy. Z każdym
właścicielem będziemy prowadzić indywidualne rozmowy,
bazujące na rzetelnych informacjach o rodzaju gruntu i jego
wycenie. Wychodzimy z założenia, że o pieniądzach należy
rozmawiać przejrzyście, w oparciu o jednakowe kryterium
wyceny. Dlatego będziemy w tym procesie korzystać z wiedzy
rzeczoznawców majątkowych.”
Krzysztof Miłosz
„
Do lutego 2019 r.
Uzyskanie pozwolenia na budowę
– to ostatni etap formalnoprawny,
który pozwala rozpocząć budowę
samej linii.
Po ustaleniu przebiegu trasy, niezwłocznie rozpoczniemy
prace projektowe. Przed nami trudny etap polegający na pogodzeniu dziesiątek uwarunkowań, począwszy od istniejącej
i planowanej zabudowy, poprzez kwestie ochrony środowiska, archeologię, geologię, plany i studia gmin i oczywiście
możliwości techniczne poprowadzenia linii. Projekt budowlany wraz z decyzją środowiskową i uzgodnieniami z właścicielami gruntów dadzą nam zielone światło do złożenia wniosku
o pozwolenie na budowę.”
Łukasz Nazimek
6
„
Listopad 2019 r. do października
2020 r. Prowadzenie prac budowlanych – fundamenty, konstrukcje nowych słupów i montaż przewodów
potrwają ok. roku. Elementem inwestycji jest też rozbiórka istniejącej linii 220 kV.
Budowa to duże wyzwanie logistyczne. Trzeba skoordynować dostawy, ustalić trasy dojazdu, znaleźć miejsca na bazy.
Wiele zależy od pogody, bo to wpływa chociażby na grząskość terenu. Prace na tym etapie rozpoczniemy od ustalania
z właścicielami terenów i gminami tras dojazdu do słupów.
W pierwszej kolejności będziemy szukać podwykonawców
niektórych prac wśród firm z Wielkopolski. W fazie budowlanej staramy się wykorzystywać potencjał lokalnych i regionalnych firm.”
Jakub Dębski
Dlaczego powstaje linia 400 kV
Piła Krzewina – Plewiska?
Pytanie, które często zadaje wielu mieszkańców – po co powstaje linia 400 kV i dlaczego przebiega właśnie przez moją
gminę? Linia Piła Krzewina – Plewiska ma kluczowe znaczenie dla zagwarantowania stabilnych dostaw prądu do
północnej i zachodniej Polski. Województwo wielkopolskie
oraz regiony położone na północy wykorzystują prąd produkowany w elektrowniach znajdujących się na południu.
Elektrownie Pątnów, Adamów, Konin czy Bełchatów wytwarzają energię, która trafia do aglomeracji poznańskiej,
a stąd dalej do miast znajdujących się bliżej wybrzeża. Dziś
odbywa się to za pośrednictwem istniejącej od 1965 roku
linii 220 kV. To mocno wysłużone połączenie, dlatego, jak
wiele podobnych, zostanie rozebrane i zastąpione nową,
dwutorową linią 400 kV. Umożliwi ona przesłanie większej
ilości energii. Jest to ważne, bo zapotrzebowanie stale rośnie – średnio o ok. 2% rocznie – i jak pokazują statystyki,
ta tendencja utrzymuje się od lat. Linia posłuży także do
odbioru energii, która jest wytwarzana przez farmy wiatrowe. Te ostatnie, choć ekologiczne, to jednak potrzebują
mocnej i stabilnej sieci przesyłowej, która wytrzyma wahania związane z tym, że farmy wiatrowe raz generują dużo
energii, innym razem – kiedy nie ma wiatru – nie produkują
jej wcale.
170 000
160 000
150 000
140 000
[GWh]
130 000
120 000
110 000
100 000
90 000
2014
2013
2012
2011
2010
2009
2008
2007
2006
2005
2004
2003
2002
2001
2000
1999
1998
1997
1996
1995
1994
1993
1992
1991
1990
1989
80 000
[Lata]
Produkcja energii elektrycznej
Zużycie energii elektrycznej
Rys. 1. Produkcja i zużycie energii elektrycznej w latach 1989–2014 w Polsce
Źródło: Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A.
7
Takie linie, jak ta z Piły do Plewisk, nie są sieciami dystrybucyjnymi dostarczającymi prąd bezpośrednio do Państwa
mieszkań. To sieci przesyłowe, które pozwalają przesłać
energię z miejsc jej wytwarzania do obszarów dalszej dystrybucji. Przesyłanie prądu odbywa się pomiędzy kolejnymi
węzłami, które stanowią stacje elektroenergetyczne. Stacje
pozwalają przesyłać prąd dalej, do kolejnych węzłów lub,
zmniejszając jego napięcie, rozsyłać go do sieci dystrybucyjnej wysokiego (110 kV), średniego i niskiego napięcia, które
zasilają bezpośrednio domy i zakłady pracy.
Wytwórca
Stacja SN/NN
Linie przesyłowe
NN 400 kV i 220 kV
Stacja rozdzielcza
i transformatorowa
NN/WN
Linia WN 110 kV
Odbiorca
Linia nn 400/230 V
Transformator
SN/nn
Linia rozdzielcza SN
Stacja transformatorowa WN/SN
NN – najwyższe napięcia
WN – wysokie napięcia
SN – średnie napięcia
nn – niskie napięcia
Rys. 2. Droga energii elektrycznej od wytwórcy do odbiorcy
Inwestycja celu publicznego
Dwutorowa napowietrzna linia elektroenergetyczna 400 kV Piła Krzewina – Plewiska to inwestycja celu
publicznego. Będzie jednym z filarów bezpieczeństwa
energetycznego Wielkopolski i regionów zachodniej
i północnej Polski. Przez inwestycję tego typu rozumie
się zadania realizowane na szczeblu lokalnym (gminnym), ponadlokalnym (powiatowym i wojewódzkim)
i krajowym (obejmującym również inwestycje mię-
8
dzynarodowe i ponadregionalne), stanowiące realizację celów, o których jest mowa w art. 6 Ustawy z dnia
21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami.
Budowę linii Piła Krzewina – Plewiska uwzględniono
również w Wykazie strategicznych inwestycji w zakresie
sieci przesyłowych, stanowiącym załącznik do Ustawy
z dnia 24 lipca 2015 r. o przygotowaniu i realizacji strategicznych inwestycji w zakresie sieci przesyłowych.
Czy budowa linii jest konieczna?
linią 220 kV ze stacji Plewiska do stacji Piła Krzewina. Mało
tego, linii tej nie można wyłączyć na dłuższy czas, nawet
planując taką operację z odpowiednim wyprzedzeniem.
Dzieje się tak, ponieważ ciągle brakuje alternatywnych, nowoczesnych połączeń 400 kV, które łączyłyby południową
z północną częścią kraju. Widać to na załączonej mapie przebiegu sieci najwyższych napięć. Dziś, zwłaszcza w Polsce
północno-zachodniej, brakuje nowoczesnych linii 400 kV.
Linia Piła Krzewina – Plewiska nie zasila tylko kilku gmin czy
nawet jednego województwa – oprócz znaczenia regionalnego ma również znaczenie krajowe. Trzeba pamiętać, że
wszystkie linie o napięciu 220 kV i 400 kV tworzą system
naczyń połączonych. Awaria jednego elementu wpływa
na pracę całości. Dlatego, mówiąc o tej linii, używamy
terminu połączenia systemowego. O tym, czy nowoczesna linia jest potrzebna, najlepiej świadczy fakt, że tereny
północnej Wielkopolski są zasilane pięćdziesięcioletnią
szupa
Sze
Šeš
Širv
inta
Nemunas
s
Sz
Mer
ky
ra
Ko
ma
nN
ëm
an
ustows
ki
N io
a
Sidra
L
a
S
N
c
r
ja Liasnaja
nia
Cety
Toc
Zach
ZapadondynjiBBuh
ug
Bu
g
ośn
eb
rzn
a
Kanał Wiep
czewka
Gie ł
aw
A
yp
ia
t’
N
yc
z
Ml
ecz
ka
I
Bug
ni
a
R
K
PUSTOMYTY
MYKOLAIV
hor
Stryvi
ter
Dn
iest
e
Bystrytsia
SAMBIR
yts
ia
Dn
Ty
s’m
STARYI SAMBIR
USTRZYKI
U
J. Myczkowskie
DROHOBYCH
sł
aw
a
J. Solińskie DOLNE
Czarna Górna
BORYSLAV
Baligród
ysa
SABINOV
PREŠOV
HANUŠOVCE
nad Topl'ou
J
vod. n.
Vel'. Domaša
i
ry
i
We ina
tl
a
Sol
San
Lutowiska
Str
TURKA
MORŠYN
yi
Sv
Ondava
C
St
STEBNYK
nk
Cisna
STRYI
ič a
Komańcza
MEDZILABORCE
r
ROZDIL
ies
Olszanica
en
S
LESKO
Nezh
ukhiv
ka
KHYRIV
Bukowsko
r
DOBROMYL’
SANOK
Zarszyn
J. Beskie
���
yi Buh
dn
Zakhi
Hu
cz
wa
A
Wi
Ż
la
Trz
Pr
ic
a
ien
m
Byst
rzy
ca
Łęg
rw
a
ica
W
i sł
ok
Bi
HORODOK
SUDOVA VYSHNIA
RUDKY
an
a
Wisł
Wisłoka
a
Kr
ela
wa
Zi
ic
a
a
r.
20
17
Wisła
ń
me n
nas
ė
up
zu
pa
Jarka
Gołdapa
rew
N
Orz
żonka
Za
żd
a
o
om
ka
Ra
d
W
na
c
ug
Kanał A
ńs
k
Szkwa
Jez
io
rk
a
Pi
lic
a
Drz
ewi
czka
Ra
ba
zw
ica
W
isłok
ka
ie
Rawka
Rzeka
iern
a
W
Nid
a
a
B
Biebrz
W
ał
pusza
ni
a
a
ca
Or
awa
na
la
Nie
mu
si ia
a
nn
Tu
ma
pa
Angra
a W
d
Moszczenica
P
Wa
rta
W
ęg
Łyna
Łyna
da
Ni
yn
i
D
Skr
iączka
Ner
Oleśnica
Kysu
ca
Ne
ru
č
In
D
ej
na
a Ł
y
Lav
ś
k
s
k
Sz
t
ga
Dzier
zgo
ń
Dr
wę
ca
Bé
O
za
Czarna
Przems
Oso
b
Mr
oga
Ślesiński
Kanał
Li
wa
2018r.
Wisł
a
Mątawa
a
W
a rt
Soła
iemodlińska
łoga
ia
du
n
Wel
Wda
Wi
sła
r.
2021
Prosna
ka
Morava
MOSTYS'KA
Tyrawa
Wołoska
VERCHNJE
SYN’OVYDNE
San
A
BORYNJA
vod. n.
Starina
Uzh
Uż
SKOLE
O
Svratka
Medyka
San
NYZHANKOVYCHI
Stryi
Vá
Sv
ratka
vice
Svratka
No
ba
Łe
ka
Krów
a
Brd
.
r
c
Ol
eś
ni
Oła
wa
Krynka
aN
l ic e
ca
O
rl
O
W
idawa
Strz
z yc
a
trz
y ca
Nys
Nysa K
łodz
vice
t ři
i
Red
a
Łupa
wa
a
nk
Warta
br
a
Śląski Rów
Kop
an
ica
K
a
lon
Sza
ys a
Bóbr
a
Úp
ce
sn
á
Mo
ra
Bóbr
w is
a
J
Mor. D
ija
łok
a
Warta
r.
2018
a
Noteć
a
Ob
rza
ńs
K
Po ana
ł ud ł
ni
o
dra
O
z
a
bs
era
Jiz
Brda
Reg
a
Pł
ocicz
na
łn
Sama
Łęcza
ck
a
Łu
ży
sa
a
N
Ryt
S
J iz
er a
Ś
h
Blani e
c
U
Bu
khidnyi
Za
g
Bu
nja
Vyš
ark
a
R
h
Bu
z
pr
SVIDNÍK
GIRALTOVCE
KULYKIV
Fredropol
Dn
iest
e
San
ZAGÓRZ
BARDEJOV
To
r
ZHOVKVA
L’VIV
PRZEMYŚL
c
ore
Lab
ež
O
d
hi
Bug
ca
ni
ie
Ostra
Rega
Ina
Ina
h.
Za
c
Od
ra
Mo
gli
ca
na
Dz
2017r.
Ue c k
er
Y
w
Odr
aW
sch
.
C
Ł
M
Ros
Spr
ee
Roś s’
aj a
sn
E
A
ia
aL
aj
av
Pr
I
I
a
n aj a
as
Li
śm
Ty
N
B
oł d a
Sok
o
Piw
NOVOIAVORIVS´K
O
l'a
Top
A
LEVOČA
YAVORIV
ia
Stubno
STROPKOV
POPRAD
a
H
rz
iep -Krzna
ał W
Spree
ė
I
K
Krasiczyn
Wiar
W
i sł
ok
KRYNICA-ZDRÓJ
STARÁ
L’UBOVŇA
KEŽMAROK
a
law
Zie
RYMANÓW
a
Poprad
Krzywcza
Bircza
ołk
W
Váh
IWONICZ-ZDRÓJ
Wi
sz n
Żurawica
Dubiecko
BRZOZÓW Dydnia
KR�
Jasi
va
Biely
u
Kl
ok
O
na
ni
ka
Wisło
Krempna
Miejsce
Piastowe
���
KRAKOVETS'
RADYMNO
Chłopice
Rokietnica
Nozdrzec
Sv y
NEMYRIV
Wielkie
Oczy
Laszki
Orły
Solina
VYSOKÉ TATRY
LIPTOVSKÝ MIKULÁŠ
rz
Kost
wi
rzy
DUKLA
Uście
Gorlickie
SPIŠSKÁ BELÁ
vod. n.
Liptovská Mara
ec
Liwi
is
W
kówka
J. Klimkowskie
Domaradz
d
pra
h
RUŽOMBEROK
Bug
O
Po
Vá
MARTIN
k
lan
ie
Liw
a
d
PRUCHNIK
DYNÓW
a
Haczów
Rata
Szkło
Jawornik
Polski
Besko
Nowy
Żmigród
MUSZYNA
a
pr
Po
Or
r.
Sę
Ropa
Łabowa
To
pl'a
PODOLÍNEC
za
2016-2021
ł
Bia
SPIŠSKÁ STARÁ VES
a
ż
a
Uszwic
Bukowina
Tatrzańska
ZAKOPANE
Ślin
Ró
je
na
Du
ń
Bre
Ropa
Chorkówka
Osiek
Jasielski
Ondava
Kościelisko
a
Lipinki
Sękowa
Jaśliska
PIWNICZNA-ZDRÓJ
SZCZAWNICA
Roźwienica
BŁAŻOWA
Krościenko
Wyżne
Horyniec-Zdrój
LUBACZÓW
Lu
baczów
ka
JAROSŁAW
Zarzecze
KAŃCZUGA
Hyżne
Jasienica
Rosielna
Korczyna
KROSNO
OLESZYCE
San
Pawłosiów
Niebylec
Stobnic
W
is ł
Jasiołka
Tarnowiec
JEDLICZE
���
tna
Bo l o
RAVA-RUS'KA
Wiązownica
Chmielnik
San
Wojaszówka
Tryńcza
Gać PRZEWORSK
Markowa
Frysztak
JASŁO
Dębowiec
GORLICE
���
TYCZYN
a
Solokii
BELZ
o
Lubycza
Królewska
Stary Dzików
SIENIAWA
Grodzisko
Dolne
Białobrzegi
Lubenia
KOŁACZYCE
Ro
pa
NAROL
VELYKI MOSTY
Adamówka
Czarna
ŁAŃCUT
STRZYŻÓW
Wiśniowa
a
Skołyszyn
BIECZ
Moszczenica
Czudec
Rytro
Krościenko
nad Dunajcem
ńc
sa
Wisła
zica
ia
bn
Dłu
wa
Ska
Poronin
TVRDOŠÍN
Łapsze
Niżne
ha
W
Pi
oga
Roz
Nid
a
iaw
ren
Sz
ik
dn
So ł a
Biały
Dunajec
Kam
ienic
a
BRZOSTEK
ok
Brzyska
Rzepiennik
Strzyżewski
Łużna
GRYBÓW
Kamionka
Wielka
Nawojowa
STARY
SĄCZ
Czorsztyn
a
ud
sp
Ro
Ełk
a
Pis
ga
zo
Ro
na
ar
ierz
Prą
za
Podegrodzie Du
J.
Czorsztyńskie
Szaflary
NOWY
SĄCZ Osieczna
Łącko
Kamienica
Ochotnica
Dolna
Dunaje
c
u
sp
Ro
be
Cz
da
M
ze
Pr
NOWY
TARG
Czarny
Dunajec
Ełk
Gu
a
Pilica
Pilica
ta
ar
W
Jabłonka
W
isł
Jodłowa
Szerzyny
CIĘŻKOWICE
Korzenna
DOLNÝ KUBÍN
Ł
L
ki
łta
Pe
ta
Utra
ka
ka
w
Gromnik
Gródek
nad Dunajcem
BOBOWA
Osieczna
J.
na
ar
Cz cza
ń
Ha
Kan.jcki
Broża
ł
na
Ka
c
Wkra
Raw
a
id
ła
Wis
Raba
Wyżna
v
Ora
��W
RYGLICE
jec
ZAKLICZYN
Łososina
Dolna
Rożnowskie
LIMANOWA
Słopnice
Wielopole
Skrzyńskie
w
Tane
Łukowa
Rzeczyca
Jarczów
Bełżec
CIESZANÓW
Krasne
Iwierzyce
BOGUCHWAŁA
PILZNO
B ia
ła
TUCHÓW
Duna
CZCHÓW
Iwkowa
J. Czchowskie
Łososina
Laskowa
Tymbark
RABKA-ZDRÓJ
Spytkowice
ar
Cz
TRSTENÁ
POVAŽSKA
BYSTRICA
Lipnica
Murowana
Trzciana
Żegocina
Jodłownik
Dobra
a
Lipnica
Wielka
vod. n. Nová Bystrica
h
Łapanów
Raciechowice
ab
Węgierska
Górka
WOJNICZ
Pleśna
Gnojnik
Us
J. Dobczyckie
Wiśniowa
Pcim
Tokarnia
MSZANA
DOLNA
���
TARNÓW
Skrzyszów
TARNOGRÓD
TOMASZÓW
LUBELSKI
Obsza
Żołynia
Rakszawa
Świlcza
RZESZÓW
Telatyn
Ulhówek
Kuryłówka
LEŻAJSK
SOKOŁÓW
MAŁOPOLSKI
GŁOGÓW
MAŁOPOLSKI
Zalew
Pilzno
BRZESKO
P�� ���� �ddzia�
w Katowicach
Lubień
Koszarawa
Świnna
Radziechowy Wieprz
Jeleśnia
K��
Dębno
BOCHNIA
NOWY
WIŚNICZ
a
Rab
Gdów
DOBCZYCE
Siepraw
Budzów
MAKÓW
PODHALAŃSKI
Skawa
Lipowa
KYSUCKÉ NOVÉ
MESTO
Vá
Wierzchosławice
R��
Trzebownisko
SĘDZISZÓW
MŁP.
ROPCZYCE
Biszcza
Potok
Górny
Krzeszów
Susiec Osieczna
n
KOLBUSZOWA
Ostrów
Dołhobyczów
ŁASZCZÓW
Rachanie
KRASNOBRÓD
Sa
Pustków
DĘBICA
Mircze
TYSZOWCE
Komarów-Osada
Krynice
Tarnawatka
NOWA
SARZYNA
Raniżów
Niwiska
PRZECŁAW
Żyraków
Czarna
Łabunie
Adamów
Księżpol
RUDNIK
nad Sanem
Bojanów
Dzikowiec
DĄBROWA
TARNOWSKA
Lisia
Góra
Wie
ULANÓW
Jeżowe
ŻABNO
RADŁÓW
�KR
Ta
Kamień
Wadowice
Górne
RADOMYŚL
WIELKI
Radgoszcz
Olesno
c
Borzęcin
Rzezawa
MYŚLENICE
Świnna
Poręba (bud.)
vod. nádrž Orava
S
zy
Sona
Bzura
a
bórk
ol
W
a
bi
2017r.
Gilowice
���
ČADCA
ŽILINA
al
an
e
ul
ka
B
Vltava
Še
k
ij
rsk
Om
Sz
a
Ślemień
ŚWIĄTNIKI
GÓRNE
Bolesław
Wietrzychowice
Szczurowa
���
SZCZEBRZESZYN
ZWIERZYNIEC
Tereszpol-Zaorenda
NOVOVOLYNS’K
Miączyn
ZAMOŚĆ
BIŁGORAJ
ada
zy
Pr
Cmolas
HRUBIESZÓW
Werbkowice
Sitno
J. Nielisz
FRAMPOL
USTYLUH
Trzeszczany
Pierwsze
Grabowiec
Stary
Zamość
Nielisz
Sułów
Horodło
Uchanie
Wolic
a
Goraj
Dzwola
Jarocin
Majdan
Królewski
Tuszów
Narodowy
MIELEC
e
Br
Białopole
Kraśniczyn
Izbica
P�� ���� �ddzia�
w Radomiu
NISKO
Gawłuszowice
Borowa
SZCZUCIN
Gręboszów
Bejsce
Koszyce
Drwinia
Kłaj
Trąbki
KALWARIA Lanckorona
ZEBRZYDOWSKA
Stryszów
SUŁKOWICE
Mucharz
Zembrzyce
SUCHA
BESKIDZKA
Stryszawa
��P
Łękawica
J. Żywieckie
Rajcza
BYTČA
u
az
M
ęca
a
kr
hni
za
Ol
ŻYWIEC
Szreniawa
NIEPOŁOMICE
Tomaszkowice
WIELICZKA
Mogilany
Milówka
HH
L už
upė
ov
na
a
w
W
Oc
ca
Tomice
���
Porąbka
J. Międzybrodzkie
Czernichów
Łodygowice
aja
ra s n
Putil
ik
śn
Ko
s
Pa
Wel
a
rw
Sk
Bryni
Wieprz
WADOWICE
Buczkowice
a
jn
De
ka
rs
bo
a
ia
Grab
id
W
n
Pa
ła
Istebna
JABLUNKOV
Y
h
ka
słę
Pa
Elb
Ma
r
Wa
osna
��R
�R�
���
ANDRYCHÓW
BIELSKO-BIAŁA Wilkowice
SZCZYRK
Igołomia
W��
Wisła
Brzeźnica
Ujsoły
PÚCHOV
ł
Wa
ł
Kana
ów
ę
Brenna
Nowe
Brzesko
Wawrzeńczyce
���
Opatowiec
KAZIMIERZA
WIELKA
2016r.
PROSZOWICE
Koniusza
Zielonki
Łubnice
isła
Mędrzechów
NOWA
DĘBA
Padew
Narodowa
Oleśnica
Czermin
Nowy
Korczyn
Pór
Radecznica
owa
Buk
Pysznica
��W
Żmudź
Leśniowice
Wojsławice
r
ep
Rudnik
Skierbieszów
Godziszów
JANÓW
LUBELSKI
STALOWA
WOLA
���
BARANÓW
SANDOMIERSKI
Dubienka
Siennica
Różana
iewka
Turobin
Modliborzyce
2016r.
Dorohusk
Kamień
KRASNYSTAW
ół k
Żółkiewka-Osada
Chrzanów
Radomyśl
nad Sanem
g
Grębów
LIUBOML’
Ruda-Huta
���
Pokrówka
Rejowiec
Łopiennik
Górny
Gorzyce San
Łę Zaleszany
TARNOBRZEG
a
Uherka
CHEŁM
REJOWIEC
FABRYCZNY
Gorzków
Wysokie
Trzydnik
Duży
Svitiaz'ke oz.
Sawin
Wierzbica
r.
Pór
Potok
Wielki
Dwikozy
SANDOMIERZ
Samborzec
Łoniów
OSIEK
POŁANIEC
Pacanów
Solec-Zdrój
Wiślica
KRAKÓW
SKAWINA
BOŽNOV
VSETÍN
g
re
u da
Ba
ląg
Sw
Jaworze
���
WISŁA
��� TŘINEC
VIZOVICE
SLAVIĆÍN
KĘTY
Kozy
Jasienica
Czernichów
ZATOR
PR�
Osiek
-DZIEDZICE
K��
P�W
USTROŃ
BRUMOWBYLNICE
UHERSKÝ BROD
Elb
Liwa
wa
Po
L
Chybie CZECHOWICE-
FRYŠTÁK
ZLÍN
Pasłęka
t
ar ł
is
W
te ć
a
va
ita
FRÝDLAND
n. Ostravicí
FRENŠTÁT
p. Radhoštěm
Be č
VALAŠSKÉ
MEZIŔÍČÍ
BYSTRICE P. HOST.
- przesuwniki fazowe
�tan na ���������5 ro�u
z ��anowan�mi zamierzeniami
inwest�c��n�mi do ���� ro�u
FRÝDEK-MÍSTEK
P��
�K�
Spytkowice
a
Czarnocin
Pałecznica
Radziemice
SŁOMNIKI
Michałowice
Wielka
Wieś
Zabierzów
Liszki
OŚWIĘCIM
Goczałkowice-Zdrój isła
W
WILAMOWICE
Bestwina
Dębowiec
SKOCZÓW
CIESZYN
Goleszów
TĚŠÍN
va
žnice
Lu
Jihl
CC
va
Vltava
Warszawa, 2012
Rokytná
a
2021-2025r . zakończenie prac budowlano-montażowych
v. n.
Dalešice
EE
it a
Brněnská
přehrada
y je
HRANICE
čv
Be
Haná
Sv
lav
Os
������
a
Jihlava
N
KOPŘIVNICE
� P�� ���� �ddzia� w Warszawie
� P�� ���� �ddzia� w Katowicach
� P�� ���� �ddzia� w ��d�oszcz�
� P�� ���� �ddzia� w Radomiu
� P�� ���� �ddzia� w Poznaniu
cie��ne
cie��ne w �udowie
cie��ne ��anowane
PŘÍBOR
NOVÝJIČÍN
Morava
������� ��
���K�R�W���
ODRY
PSZCZYNA
Iwanowice
Włościańskie
SKAŁA
Jerzmanowice
KRZESZOWICE
ALWERNIA
Przeciszów
SKALBMIERZ
Racławice
Sułoszowa
OLKUSZ
���
TRZEBINIA
P��
Rytwiany
Wschodn
ia
Stopnica
Nid
Złota
DZIAŁOSZYCE
MIECHÓW
LIBIĄŻ
Babice
BUSKO-ZDRÓJ
Słaboszów
Charsznica
Klimontów
KOPRZYWNICA
STASZÓW
nk
a
Rybczewice
Drugie
Krzczonów
SHATS'K
Batorz
Zaklików
Obrazów
an
ka
Bogoria
Szydłów
Michałów
Gołcza
Trzyciąż
CHRZANÓW
BRZESZCZE
2016-2021r.
VRATIMOV
v. n. Žermanice
BRUŠPERK
BUKOWNO
CHEŁMEK
��R
J. Goczałkowickie
Zebrzydowice
KARVINÁ
PETŘVALD
��� HAVÍŘOV
��� ČESKÝ
a
SŁAWKÓW
2017r.
s
BIERUŃ
Kop
Raków
Gnojno
Książ
Wielki
WOLBROM
Klucze
O
pa
tów
ka
Lipnik
Iwaniska
Pierzchnica
CHMIELNIK
Świ
Siedliszcze
Trawniki
Zakrzew
Szastarka
Sanna
Wilczyce
Morawica
Kije
Cyców
Milejów
Fajsławice
BYCHAWA
Zakrzówek
KRAŚNIK
ZAWICHOST
OPATÓW
ny
i
ka
Hańsk
Pierwszy
2021
Mełgiew
2016-2021r.
ŚWIDNIK
Wilkołaz Pierwszy
Terpentyna
Dzierzkowice-Rynek
Gościeradów
Ukazowy
oz. Pulemets'ke
Za
k
Wola
Uhruska
ŁĘCZNA
Jakubowice
Murowane
Jabłonna
Urzędów
Wyż
ni
ca
ANNOPOL
Wojciechowice
Baćkowice
a
PIASKI
Chodel
Tarłów
���
Sadowie
trz
WŁODAWA
od
Wł
Stary
Brus
Urszulin
��R
Niedrzwica
Duża
Borzechów
Józefów
nad Wisłą
a
enn
OŻARÓW
PIŃCZÓW
Kozłów
Przemsza
K�K
JAWORZNO
m
IMIELIN
���
Bojszowy
Pszczynka
STRUMIEŃ
Biała
Nowa
Słupia
Tuczępy
Wodzisław
Żarnowiec
OGRODZIENIEC
SOSNOWIEC
LĘDZINY
TYCHY
Kobiór
2016-2021r.
Pawłowice
Hażlach
dr
STUDÉNKA
�ranice �owiat�w
�ranice �ddzia��w
a
lava
ih
BOHUMÍN
ORLOVÁ
ZZ
Sáza
v
va
JASTRZĘBIE-ZDRÓJ
Godów
HLUČÍN
ava
BILOVEC
FULNEK
�ranice wo�ew�dztw
Svita
yca
Wierz
oteć
Morawa
Morava
n
Tr
e
rozdzie�cze ��anowane
wodne
Op
OSTRAVA
Od
ra
miasta siedzi�� �ddzia��w
va
rozdzie�cze
rozdzie�cze w �udowie
n ic
n.
Kružberk
Mszana
���
stac�e nie ��d�ce w�asno�ci� ��P
Třebůvk
a
����������� ��
r.
stac�e dzie�one
ZÁBŘEH
P��
a
������
2018
���
WARSZAWA
av
WODZISŁAW
ŚLĄSKI
K�P
Suszec
Nida
Imielno
aw
a
���
���
Bolesław
Czarna
Ni
JĘDRZEJÓW
SĘDZISZÓW
mi
ĆMIELÓW
Bieliny
s
By
Konopnica
BEŁŻYCE
Mal
J.
Wytyckie
K
rz-
Puchaczów
Strzyżewice
K
Bałtów
Bodzechów
Łagów
Słupia
Wojciechów
Ch
od
OPOLE elka
LUBELSKIE
Sienno
OSTROWIEC
ŚWIĘTOKRZYSKI
Waśniów
���
Jastków
LUBLIN
NAŁĘCZÓW
Karczmiska
Pierwsze PONIATOWA
Wyryki
Stary Uścimów
Ludwin
W
iep
rz
a
aryt
Mal
voz.Arechaŭskaje
oz. Orehovskoe
oz. Luky
Sosnowica
Serniki
orita
DAMAČAVA
Hanna
OSTRÓW
LUBELSKI
LUBARTÓW
Niemce
Wąwolnica
KAZIMIERZ
DOLNY
Łaziska
Sławatycze
Podedwórze
a
Niedźwiada
Kamionka
Garbów
KUNÓW
Górno
Firlej
Michów
Abramów
Markuszów
Wilków
Solec
nad Wisłą
Brody
Pawłów
Sobków
Moskorzew
Mi
ni
Dębowa
Kłoda
Ostrówek
WĄCHOCK
DALESZYCE
Irządze
Janowiec
Przyłęk
Chotcza-Józefów
LIPSKO
BODZENTYN
Osiedle-Nowiny
R��
ł
ia
Nagłowice
���
ZWOLEŃ
Iłżanka
Ciepielów
Rzeczniów
STARACHOWICE
KIELCE
PARCZEW
Kurów
Kurówka
Końskowola
P��
Kazanów
IŁŻA
Łączna
Radków
ŁAZY
MYSŁOWICE
Wyry
ORZESZE
Jankowice
RADLIN Marklowice ŻORY
Oksa
Zb.
Pogoria IV
CZELADŹ
KATOWICE
MIKOŁÓW
CZERWIONKALESZCZYNY ŁAZISKA G.
W��
MAŁOGOSZCZ
Secemin
SZCZEKOCINY
DĄBROWA G.
Skarżysko
Kościelne
Bliżyn
a
2016r.
PILICA
Psary
nn
KPK
Zagnańsk
Czemierniki
Tyś
Baranów
Żyrzyn
Tczów
SKARYSZEW
Iłżank
a
Masłów
Pierwszy
Lelów
BĘDZIN
K��
Kł ni
od ca
���
Ornontowice
J. Rybnickie
Gorzyce
OPAVA
vod. n. Slezská
Ha
VITKOV
Sá
z
v. n.
Švihow
(Želivka)
Wda
RÝMAŘOV
CC
ka
LITOMYŠL
������� ��
��anowane
��anowane na ��� ��
a �racu��ce na ��� ��
r.
�R�����R�����
ra
d
rudimka
w �udowie
ŠUMPERK
e
ČESKÁ
TŘEBOVÁ
Krzyżanowice
Ożarowice
R��
SUCHEDNIÓW
Miedziana
Góra
Piekoszów
KONIECPOL
PORĘBA
Kowala-Stępocina
Mirzec
Mniów
WŁOSZCZOWA
Kroczyce
ZAWIERCIE
���
ŚWIĘTOCHŁOWICE
Gierałtowice
KNURÓW
Krasocin
i li
Przyrów
Niegowa
Włodowice
SIEWIERZ
Świerklaniec Mierzęcice
RADZIONKÓW
Zbrosławice
RYDUŁTOWY RYBNIK
Lubomia PSZÓW
���
ŻARKI
MYSZKÓW
Ka
mie
STĄPORKÓW
Smyków
Strawczyn
K��
an
Siemień
PUŁAWY
Góra
Puławska
Wierzbica
SKARŻYSKO-KAMIENNA
Radoszyce
Łopuszno
DĘBLIN
�R�
MALARYTA
Jabłoń
KOCK
Gniewoszów
Jastrząb
Chlewiska
Mirów
rna
Cz a
Słupia (Konecka)
Czarna
Poraj
J. Porajskie
Orońsko
Drz
ewiczka
Kluczewsko
KOZIEGŁOWY
w
MIASTECZKO ŚL.
R�K
Pilchowice
Lyski
Gaszowice Jejkowice
Kornowac
ła Pane
ZABRZE
RUDA ŚL. CHORZÓW
SIEMIANOWICE
GLIWICE
ŚL.
SOŚNICOWICE
KUŹNIA
Nędza RACIBORSKA
RACIBÓRZ
Pietrowice
Wielkie
stac�e ��d�ce w�asno�ci� ��P
ravic
UŚCIE nad Orlicą
Novo
h
Ch
istnie��ce
��� �� �racu��ce
vodni
nádrž
na
Slapy ��� ��
ÚSTÍ nad Orlicí
VYSOKÉ MÝTO
18
ČÁSLAV
Bierawa
Rudnik
KIETRZ
Mo
istnie��ce
istnie��ceS��
zava �� �racu��ce
na ��� ��
Cisek
naBABORÓW
Branice
KRZANOWICE
KR�
i
20
r
Cicha
Tworóg
Ma
PIEKARY ŚL.
Polska Cerekiew
P
Włodzienin
Tr
oja
KRNOV
Wielgomłyny
Janów
Kamienica
Polska
WOŹNIKI
KALETY
BYTOMWOJKOWICE
Rudziniec
KED
Pawłowiczki
GŁUBCZYCE
VRBNO
pod Pradědem
Op
ava
HANUŠOVICE
TOSZEK
nał Gliwicki
Ka
ra
Tichá
r
na St
Czar
CHOCEŇ
Reńska Wieś
PRZEDBÓRZ
Dąbrowa
Zielona
Olsztyn
Poczesna
Starcza
Koszęcin
TARNOWSKIE
GÓRY
PYSKOWICE
UJAZD
Od
KĘDZIERZYN-KOŹLE
wa
Opa
��� ��
CHRUDIM
2016-2021r. ���
Konopiska
WR�
Boronów
Krupski
Młyn
Wielowieś
Walce
ZLATÉ
HORY
Bě
JESENÍK
Mora
va
Herby
Kochanowice
LUBLINIEC
ew
LEŚNICA
.
a
Str
MIĘDZYLESIE
KRÁLÍKY
Ciasna
Ma
ZAWADZKIE
STRZELCE
OPOLSKIE
KRAPKOWICE
Strzeleczki
Lubrza
���
BLACHOWNIA
Pawonków
KOLONOWSKIE
Fałków
Kodrąb
Kobiele
Wielkie
Żytno
CZĘSTOCHOWA
Wieniawa
Gowarczów
KOŃSKIE
Ruda
Maleniecka
Gidle
Kłomnice
Rędziny
Stężyca
Tuczna
Sosnówka
Nowodwór
Garbatka-Letnisko
Kodeń
Łomazy
Wisznice
Wohyń
Milanów
Borki
Policzna
Białaczów
Żarnów
CHĘCINY
ar
ta
DOBRODZIEŃ
OZIMEK
Izbicko
si
��� ��
Biała
GŁOGÓWEK
LETOHRAD
Wręczyca
Wielka
Jemielnica
PRUDNIK
VAMBERK
ce
Dz voká
Or
ika
O r l i ca l i
J. Turawskie
GOGOLIN
BIAŁA
GŁUCHOŁAZY
Turawa
Chrząstowice
�R�
Tarnów
Opolski
J. Nyskie
STRONIE
ŚLĄSKIE
uč
ná
�����
NYSA
OTMUCHÓW
JAVORNÍK
LĄDEK-ZDRÓJ
dz
Kło ka
Di
� ��� ��
PACZKÓW
ZŁOTY
STOK
Lądec
ka
KORFANTÓW
Lisw
PRÓSZKÓW
na w
Ści
J. Otmuchowskie
Kruszyna
���
KŁOBUCK
Przystajń
OLESNO
Zębowice
Łubniany
Komprachcice
Tułowice
Łambinowice
Pakosławice
lá
KOSTELEC
nad Orlicí
��� ��
ba
Łe
Y
ce
HOLICE
Lo
PARDUBICE
a
nic
Piaś
Orl
i
L a be
Ł ab a
PŘELOUČ
a
Bi
ała
BYSTRZYCA
KŁODZKA
Panki
OPOLE
Dąbrowa
NIEMODLIN
Skoroszyce
Kamiennik
Kamieniec
Ząbkowicki
KŁODZKO
POLANICA-ZDRÓJ
DUSZNIKI-ZDRÓJ
BARDO
NOVÉ MĚSTO
n. Metují
P�an sieci e�e�troener�et�czne� na�w��sz�ch na�i��
�����
eć
Not
SZCZYTNA
Lewin
Kłodzki
vod n.
Rozkoš
HRADEC
KRÁLOVÉ
CHLUMEC
nad Cidlinou
PODĚBRADY
K
zka
łod
aK
Nysa
Lab
CELÁKOVICE
d
łW
na
Ka
NÁCHOD
���
JAROMĚŘ
w
ła
NYMBURK
Bys
e
PRAHA
ROZTOKY
NOVÝ BYDŽOV
MĚSTEC
KRÁLOVÉ
O
za
Ślę
BRANDÝS n. L-ST. BOLESLAV
GRODKÓW
ZIĘBICE
��K
K��
KUDOWA-ZDRÓJ
LEWIN
BRZESKI
Przeworno
Ciepłowody
ZĄBKOWICE ŚL.
Stoszowice
ka
La
H
BENÁTKY
n. Jizerou
NIEMCZA
PIŁAWA
GÓRNA
RADKÓW
HOŘICE
a
lin
Cid
KRALUPY
n. Vlt.
Kondratowice
DZIERŻONIÓW
BIELAWA
NOWA
RUDA
Dobryszyce
Ładzice
ta
War
Opatów
Mykanów
���
Dobrzeń
Wielki
Od
ra
Popów
rta
wa
Miedźno
Lasowice Wielkie
Popielów
rna
Białka
RADZYŃ
PODLASKI
Mał
a Bystrz
yca
Ułęż
Wieprz
Sieciechów
go
PIONKI
Gózd
BREST
TERESPOL
Piszczac
W��
rn
Ża
dk
Ru
Komarówka
Podlaska
Ulan-Majorat
Wojcieszków
Adamów
Serokomla
Jedlnia-Letnisko
Borkowice
Paradyż
Cza
Aleksandrów
Ręczno
RADOMSKO
Lis
Lipie
KRZEPICE
Radłów
k
RADOM
SZYDŁOWIEC
Łęki
Szlacheckie
Gomunice
Masłowice
Nowa
Brzeźnica
DZIAŁOSZYN
Rudniki
KLUCZBORK
Murów
Budkowiczan
ka
BRZEG
STRZELIN
PIESZYCE
Walim
Ścin
DVŮR KRÁLOVÉ
nad Labem
Skarbimierz
Osiedle
WIĄZÓW
aw
e
Lab
C
be
a
�R�
Pr
St
obr a
aw
ica
m
Jastrzębia
PRZYSUCHA
SULEJÓW
Rozprza
Gorzkowice
KAMIEŃSK
Lgota
Wielka
Strzelce
Wielkie
PRASZKA
GORZÓW
ŚLĄSKI
WOŁCZYN
Bo
ga
c
Pokój
ża
cią
Lu
Wola
Krzysztoporska
W
Kleszczów
Sulmierzyce
d
Ra
Jedlińsk
Zakrzew
Wolanów
a
Rossosz
Stanin
rzejka
Przytyk
ŭk
Zalesie
MIĘDZYRZEC
PODLASKI
Kąkolewnica
Jeziorzany
KOZIENICE
Stara
Błotnica
Potworów
Rusinów
Gielniów
a Płn.
Drelów
łd.
Krzywda
RYKI
ec
ipa
Krzna
Trojanów
Ok
uchaviec Muhav
As
zn
BIAŁA
PODLASKA
Krzn
P
Krzna
Wola
Mysłowska
ła
Głowaczów
Klwów
Odrzywół
DRZEWICA
OPOCZNO
Mniszków
BEŁCHATÓW
Kluki
��K
PAJĘCZNO
2018r.
BIAŁOBRZEGI
WYŚMIERZYCE
Radzanów
Poświętne
Sławno
Zbuczyn
ŁUKÓW
Kłoczew
K��
Pilica
Rzeczyca
Inowłódz
Pilica
WOLBÓRZ
���
M
ŽABINKA
Rokitno
Leśna
Podlaska
kó
wk
a
Domanice
ŻELECHÓW
Maciejowice
Promna
Stromiec
NOWE MIASTO
nad Pilicą
J. Sulejowskie
Szczerców
Rusiec
Kiełczygłów
Siemkowice Rząśnia
Pątnów
BYCZYNA
Domaszowice
Świerczów
Lubsza
Olszanka
JEDLINA-ZDRÓJ
GŁUSZYCA
BROUMOV
TEPLICE
nad Metuji
Ma
ł
Łagiewniki
MIEROSZÓW
PR�
JIČÍN
MĚLNÍK
���
LUBAWKA
TRUTNOV
NOVÁ PAKA
MLADÁ
BOLESLAV
s
By
WAŁBRZYCH
SVOBODA
nad Úpou
VRCHLABÍ
ROVENSKO
Rychtal
OŁAWA
Domaniów
ęz
Śl
ŽELEZNÝ BROD
TURNOV
SOBOTKA
a
Úpa
be
La
E
Marcinowice
Borów
R��
Konopnica
Osjaków
Wierzchlas
Mokrsko
Goszczyn
MOGIELNICA
PIOTRKÓW
TRYBUNALSKI
Wil
ga
Górzno
Sobolew
Bug
Janów
Podlaski
Huszlew
Trzebieszów
GARWOLIN
Wilga
Konstantynów
Stara
Kornica
Olszanka
Wiśniew
ŁASKARZEW
Grabów
nad Pilicą
KOBRYN
zna
iec
Skórzec
yń
Wodynie
STOCZEK
ŁUKOWSKI
Borowie
Magnuszew
Sadkowice
w
Latowicz
de
r
Miastków
Kościelny
WARKA
Cielądz
Czerniewice
Cegłów
Św
i
Parysów
PILAWA
Jasieniec
Mielnik
Sarnaki
Platerów
ŁOSICE
MORDY
L
i
Kotuń
Mrozy
Siennica
Kołbiel
Chynów
GRÓJEC
Belsk
Duży
k
Regnów
Żelechlinek
TOMASZÓW
MAZOWIECKI
P��
Grabica
Drużbice
Skomlin
Dzietrzkowice
Świder
Osieck
Wilga
Lubochnia
Moszczenica
Gr
a
ZELÓW
Ostrówek
Czarnożyły
WIELUŃ
Bolesławiec
NAMYSŁÓW
JELCZ-
2-LASKOWICE
01
6r.
a
Żórawina
WR�
Jordanów
Śląski
Wilków
BIERUTÓW
Czernica
dr
a
Kobierzyce
st r
SOBÓTKA
ŚWIDNICA
BOGUSZÓW-GORCE
ŠPINDLERŮV MLÝN
HODKOVICE
ČESKÝ DUB
MNICHOVO
HRADISTE
By
JAWORZYNA
ŚL.
Stare
Bogaczowice
SZCZAWNO-ZDRÓJ
Czarny Bór
Marciszów
KAMIENNA
GÓRA
HARRACHOV
JABLONEC
nad Jizerou
MIMOŇ
DOKSY
NERATOVICE
KOWARY
ka
SIECHNICE
�W�
ka
go m
a
DESNÁ
Podgórzyn
o
J. Mietkowskie
ŻARÓW
e
Strz
ŚWIEBODZICE
Mysłakowice
SZKLARSKA
PORĘBA
eg
KĄTY
WROCŁAWSKIE
Mietków
STRZEGOM
Dobromierz
BOLKÓW
Lututów
Biała Druga
Czastary
Łęka
Opatowska
Trzcinica
Pniewy
Korczew
Przesmyki
Suchożebry
SIEDLCE
KAŁUSZYN
Sobienie-Jeziory
Błędów
Mogiela
n
VYSOKAJE
Paprotnia
Mokobody
Grębków
Jakubów
MIŃSK
MAZOWIECKI
OTWOCK
GÓRA KALWARIA
Prażmów
BIAŁA
RAWSKA
Ujazd
Będków
Dłutów
Buczek
Widawa
ZŁOCZEW
Sokolniki
Baranów
KĘPNO
Perzów
Galewice
WIERUSZÓW
Bralin
SYCÓW
a
OLEŚNICA
Długołęka
Wida
wa
O
era
PIECHOWICE
LIBEREC
WROCŁAW
Kostomłoty
Udanin
Mściwojów
N
WOJCIESZÓW
Janowice
Wielkie
JELENIA
GÓRA
Dobroszyce
Dziadowa
Kłoda
JAWOR
Paszowice
Kaczawa
Jeżów
Sudecki
Zawonia
P��
ka
Burzenin
Klonowa
Kobyla
Góra
TWARDOGÓRA
TRZEBNICA
Wisznia
Mała
Odra
Miękinia
ŚRODA
ŚLĄSKA
Wądroże
Wielkie
J. Słup
Męcinka
WLEŃ
Stara
Kamienica
�P�
SMARŽOVKA
DUBÁ
2020r.
Malczyce
C ic
ha
Wo
d
ęza
Śl
LUBOMIERZ
MIRSK
Kw
isa
KARPACZ
Z
ČESKÁ LIPA
BRZEG
DOLNY
PROCHOWICE
a
Legnickie
Pole
ŚWIERZAWA
GRYFÓW ŚL.
Iz
JABLONNÉ
NOVÝ
BOR
Plouč
ni
ce
2020r.
OLSZYNA
ŚWIERADÓW-ZDRÓJ
NOVÉ MĚSTO
pod Smrkem
S
W mě
itk dá
a
CHRASTAVA
CVIKOV
oda
W
K
LEŚNA
FRÝDLANT
s
Pol
ZŁOTORYJA
2020r
.
Pielgrzymka
b
a
Platerówka
��K
BOGATYNIA
HRÁDEK
nad Nisou
ca
ni
a
Skor
ZITTAU
w
za
ac
Kunice
Krotoszyce
Bó
r
�� �
��R
VARNSDORF
ZAWIDÓW
OSTRITZ
EBERSBACH-NEUGERSDORF
SEIFHENNERSDORF
RUMBURK
Miłkowice
2020r.LEGNICA
Zagrodno
Ruja
Sulików
���
�ŠLUKNOV
C
PRUSICE
OBORNIKI ŚL.
CHOJNÓW
Warta
Bolesławiecka
LWÓWEK ŚL.
Kawęczyn
Wierzbno
Stanisławów
Dębe
Wielkie
KONSTANCIN- KARCZEW
Celestynów
-JEZIORNA
P��
a
ev
Li
KAMIANIEC
DROHICZYN
Bielany-Żylaki
Dobre
Poświętne
Raszyn
PIASECZNO
TARCZYN
Kowiesy
w Nowy
RAWA
MAZOWIECKA
Rokiciny
TUSZYN
ŁASK
Sędziejowice
w
Brzeźnio
Łużyca
Doruchów
WOŁÓW
BOLESŁAWIEC
LUBAŃ
SIERADZ
Brąszewice
Czajków
n
Liw
dz
a
HALINÓW
���
Nurzec-Stacja
SIEMIATYCZE
Repki
WĘGRÓW
SULEJÓWEK
Wiązowna
JÓZEFÓW
Czeremcha
Milejczyce
SOKOŁÓW
PODLASKI
so
w
ni
ca
���
R zą
ZIELONKA
ŠARAŠOVA
KLESZCZELE
Jabłonna
Lacka
Korytnica
Strachówka
ZĄBKI
Lesznowola
Nadarzyn
Żabia
Wola
MSZCZONÓW
Budziszewice
Rokiciny-Kolonia
Brójce
Czarnocin
Brzeziny
Zapolice
ot
Zł
ps
Osiecznica
NOWOGRODZIEC
Siekierczyn
a
rna Wielka
Cze
ka
życ itzer Neiße
s
Nysa Ł Lau
s
öp
h
Sc
WĘGLINIEC
ZGORZELEC
RZGÓW
PABIANICE
Dobroń
Kraszewice
GRABÓW
nad Prosną
OSTRZESZÓW
ie r
Głuchów
KOLUSZKI
���
Wróblew
sna
MIKSTAT
ka
MIĘDZYBÓRZ
P��
KONSTANTYNÓW Ne
ŁÓDZKI r
ZDUŃSKA
WOLA
ta
ODOLANÓW
Sośnie
Krośnice
Sąs
ieczni
ca
Sk
BRZEZINY
Wodzierady
SZADEK
BŁASZKI
Sieroszewice
Pro
Milickie
Stawy
MILICZ
B ar y c z
ŻMIGRÓD
Godziesze
Wielkie
Dmosin
2021-2025r. RogówJeżów
ŁÓDŹ
Szczytniki
OSTRÓW
WIELKOPOLSKI
SULMIERZYCE
Cieszków
Pakosław
RAWICZ
Or
la
Wińsko
ŚCINAWA
�R�
WARTA
NOWE
SKALMIERZYCE
ZDUNY
WĄSOSZ
Jemielno
Rudna
LUBIN
Opatówek
��R
Or
2017r.
2018r.
PIEŃSK
GÖRLITZ
Berzdorfer
See
MIEJSKA
GÓRKA
GÓRA
a
ch
r
rze
Schwa
NIESKY
WEIßENBERG
LÖBAU
RASZKÓW
la
GRODZISK
MAZOWIECKI
Radziejowice
Puszcza
Mariańska
Maków
Lipce
Reymontowskie
Słupia
zu
ra
Lutomiersk
Zadzim
PODKOWA
LEŚNA
MILANÓWEK
Jaktorów
ŻYRARDÓW
SKIERNIEWICE
Godzianów
��� ZGIERZ
ALEKSANDRÓW
ŁÓDZKI
Jez. Jeziorsko
PRUSZKÓW
BRWINÓW
Wiskitki
Bolimów
Nieborów
Łyszkowice
GŁOWNO
WOŁOMIN
KOBYŁKA
MARKI
W��
Nurzec
Sabnie
Klembów
WARSZAWA
Białowieża
Le
śn
a
Dubicze
Cerkiewne
Boćki
Dziadkowice
Perlejewo
Miedzna
TŁUSZCZ
HAJNÓWKA
Orla
Rudka
Grodzisk
Sterdyń
Stoczek
ŁOCHÓW
c
rew
k
BRAŃSK
ze
Nu
CIECHANOWIEC
Ceranów
o sz c
z
Jadów
Zabrodzie
RADZYMIN
��R
PIASTÓW
W��
Bug
Jabłonna
Izabelin C
Stare
Babice
OŻARÓW
MAZOWIECKI
Leszno
BŁONIE
Domaniewice
STRYKÓW
Dalików
PODDĘBICE
Pęczniew
Goszczanów
dr
nia
KROTOSZYN
Grębocice
POLKOWICE
Kwisa
Wei
ee
Sp r
ö
Talsperre
Quitzdorf
BAUTZEN
BOJANOWO
DOBRA
Kawęczyn
Lisków
Somianka
Na
raŭ
Narewka
Na
Nur
g
KOSÓW
LACKI
Żurskie J.
J.
Siemianowskie
Czyże
BIELSK
PODLASKI
Boguty-Pianki
Małkinia
Górna
Bu
ew
ar
Wyszki
Klukowo
Szulborze
Wielkie
Zaręby
Kościelne
Brok
BROK
Ug
WZE 2018 r.
Nieporęt
��K ŁOMIANKI
���
Pisia
Baranów
Bzur
ŁOWICZ
Bielawy
Parzęczew
TUREK
Ceków-Kolonia
Koźminek
Nowa
Sucha
ura
Piątek
Góra Św.
Małgorzaty
OZORKÓW
Kampinos
U tr
at a
Teresin
SOCHACZEW
Bz
ŁĘCZYCA
Wartkowice
Żelazków
KALISZ
KOBYLIN
ycz
STAWISZYN
Blizanów
Gołuchów
Witonia
Ner
Świnice
Warckie
UNIEJÓW
Rozdrażew
Pępowo
DĄBIE
Brudzew
Przykona
Brochów
���
Młodzieszyn
Rybno
Kocierzew
Południowy
Chąśno
PORAZAVA
Narew
Na
rew
Poświętne
SZEPIETOWO
a
Sadowne
Dąbrówka
SEROCK
LEGIONOWO
Czosnów
Leoncin
Iłów
Kiernozia
wa
Bedlno
Zduny
Daszyna
Grabów
Władysławów
Malanów
Mycielin
WYSZOGRÓD
Słubice
Sanniki
yso
ŻYCHLIN
a
i
yn
Radwanice
Cz
ar n
a Wod
a
PLESZEW
Lu
t
Dobrzyca
KOŹMIN
WIELKOPOLSKI
KROBIA
JUTROSIN
P��
Gromadka
r.
POGORZELA
ug
n
Czerwińsk
nad Wisłą
Na
rew
Wieliszew
NOWY DWÓR
MAZOWIECKI
ZAKROCZYM
Pacyna
Prz
Oporów
Pomiechówek
Mała Wieś
GĄBIN
Szczawin
Kościelny
Strzelce
KUTNO
Olszówka
���
RYCHWAŁ
Grodziec
Chocz
22
BOREK
WIELKOPOLSKI
GOSTYŃ
PONIEC
Jerzmanowa
CHOCIANÓW
WILTHEN
a
Piaski
Krzemieniewo
Po
Rów lski
PRZEMKÓW
IŁOWA
GOZDNICA
u
ar
Gizałki
Czermin
Kotlin
os
Pr
e
Przewóz
rS
ROTHENBURG
Niechlów
GŁOGÓW
Szprotaw
MAŁOMICE
Wymiarki
WEIßWASSER
ße
ra
r
Od
Spre
ŁĘKNICA
���
LESZNO
RYDZYNA
KROŚNIEWICE
Krzyżanów
Grzegorzew
Kościelec
Załuski
Rząśnik
Brańszczyk
WYSZKÓW
Zatory
VAŬKAVYSK
SVISLAČ
Sokoły
Nowe Piekuty
ok
Br
CZYŻEW
OSTRÓW
MAZOWIECKA
2016-2021r.
Pokrzywnica
R��
PAHRANIČNY
MICHAŁOWO
ZABŁUDÓW
Juchnowiec
Kościelny
ŁAPY
Kulesze
Kościelne
WYSOKIE
MAZOWIECKIE
Szumowo
Andrzejewo
Długosiodło
Obryte
PUŁTUSK
Winnica
NASIELSK
Naruszewo
sła
Kołaki
Kościelne
ZAMBRÓW
ew
Nar
Gzy
Świercze
Joniec
Bodzanów
GOSTYNIN
Nowe
Ostrowy
Dąbrowice
KOŁO
Krzymów
TULISZKÓW
ŻERKÓW
JAROCIN
20
PRZEDECZ
KŁODAWA
Wa
rta
KONIN
Stare
Miasto
Rzgów
ZAGÓRÓW
Nowe Miasto
n. Wartą
Jaraczewo
O
Święciechowa
Pęcław
Gaworzyce
Niegosławice
SZPROTAWA
BAD MUSKAU
Od
Żukowice
PYZDRY
Warta
Krzykosy
KSIĄŻ
WIELKOPOLSKI
SZLICHTYNGOWA
B
SPREMBERG
��K
Zaniemyśl
ŚREM
Noteć
Chodów
K��
DOLSK
WSCHOWA
ŻAGAŃ
ca
ŻARY
Trzebiel
Brodnica
KRZYWIŃ
CHODECZ
Łanięta
Babiak
Osiek
Mały
Kramsk
GOLINA
Lądek
LUBIEŃ
KUJAWSKI
SOMPOLNO
ŚLESIN
Kazimierz
Biskupi
Kołaczkowo
MIŁOSŁAW
OSIECZNA
SŁAWA
Kotla
Ostrowite
SŁUPCA
Strzałkowo
ŚRODA
Lipno
Siedlisko
BYTOM
ODRZAŃSKI
NOWE
MIASTECZKO
ni
Wrześ
Otyń
NOWA SÓL
KOŻUCHÓW
Brzeźnica
Lu
KLECZEW
J. Powidzkie
WRZEŚNIA
KR�
CZEMPIŃ
KOŚCIAN
J. Dominickie
Włoszakowice
Wijewo
łn a
We
e
Lausitzer Neiß
DÖBERN
a
J.Osłonińskie
Górskie
J. Sławskie
JASIEŃ
Lipinki
Łużyckie
Talsperre
Spremberg
Vltav
Kolsko
NEKLA
Dominowo
ŚMIGIEL
Przemęt
Bojadła
Zabór
Świdnica
NOWOGRÓD
BOBRZAŃSKI
LUBSKO
k
aw
ąs
r
���
ZIELONA GÓRA
Lu
bs
za
Brody
Tuplice
Talsperre
Bautzen
ski ny
Obrzań noc
ół
y
Kanał iP
w
k
y
rz
Ob
b
Bó
xe
FORST
G
WOLSZTYN
KARGOWA
Trzebiechów
���
y
COTTBUS
SCHIRGISWALDE
J. Chobienickie
SULECHÓW
CZERWIEŃSK
Dąbie
al
Powidz
KOSTRZYN
KÓRNIK
Słupno
P��
Łąck
Choceń
IZBICA
KUJAWSKA
Gołymin-Ośrodek
Sońsk
Sochocin
Nowe
Miasto
PŁOŃSK
Su
pra
śl
BIAŁYSTOK
��R
SURAŻ
Bulkowo
a
Wi
Wierzbinek
No
rw
Sk
Śniadowo
Wąsewo
Rzewnie
J.
Zegrzyńskie
Radzanowo
PŁOCK
2016r.
Baruchowo
Boniewo
P��
y
żn
ic a
Baboszewo
Dzierzążnia
Staroźreby
���
Gródek
Stary
Lubotyń
Czerwin
Goworowo
RÓŻAN
Orzyc
Stary Szelków
P�� ���� �ddzia�
w Warszawie
P��
Stara
Biała
Troszyn
SUPRAŚL
WASILKÓW
l
Supraś
CHOROSZCZ
Kobylin-Borzymy
Rutki-Kossaki
Turośń
Kościelna
Orz
Ojrzeń
Ra
cią
DROBIN
Bielsk
Brudzeń
Duży
KOWAL
LUBRANIEC
Topólka
Mochowo
Gozdowo
DOBRZYŃ
nad Wisłą
Jez.Włocławskie
Nowy
Duninów
Zgłow
J. Głuszyńskie
PIOTRKÓW
KUJAWSKI
J. Skulskie
Skulsk
Wilczyn
J.
Niedzięgiel
Kleszczewo
LUBOŃ
MOSINA
ał
Kan
i
sk
siń
Mo
Kamieniec
WIELICHOWO
a
Wełn
a
KROSNO
ODRZAŃSKIE
Maszewo
GUBIN
Bobrowice
HOYERSWERDA
PP�
Komorniki
RAKONIEWICE
Orchowo
WITKOWO
Bytoń
Jeziora
Wielkie
J. Ostrowite
CZERNIEJEWO
PUSZCZYKOWO
BABIMOST
ła
Sp
Odr
GUBEN
PEITZ
Spree
J. Błędno
STĘSZEW
J. Strykowskie
GRODZISK
WIELKOPOLSKI
ZBĄSZYNEK
Granowo
LIEBEROSE
DREBKAU
ŚWIEBODZIN
Siedlec
Schwielochsee
M
POBIEDZISKA
Dopiewo
OPALENICA
ZBĄSZYŃ
Szczaniec
J. Niesłysz
Skąpe
TRZEMESZNO
GNIEZNO
Niechanowo
d
Ły
GLINOJECK
RACIĄŻ
Tłuchowo
Wielgie
W��
WŁOCŁAWEK
BRZEŚĆ
KUJAWSKI
J.
Popielewskie
Łubowo
SWARZĘDZ
LIPNO
Fabianki
Bądkowo
Osięciny
���
VIALIKAJA BIERASTAVICA
Dobrzyniewo
Duże
Zawady
ć
Ga
Młynarze
Czerwonka
Włościańska
MAKÓW
MAZOWIECKI
Karniewo
ROŚ
TYKOCIN
Wizna
���
Sypniewo
Płoniawy-Bramura
Krasne
ač
visl
Szudziałowo
KRYNKI
Narew
Piątnica
Poduchowna
MASTY
SOKÓŁKA
CZARNA
BIAŁOSTOCKA
Krypno
Kościelne
ŁOMŻA
Rzekuń
Krasnosielc
PRZASNYSZ
NOWOGRÓD
Zbójna
Regimin
Opinogóra
Górna
Niom
an
Janów
Korycin
Jasionówka
J. Zygmunta
Augusta
JEDWABNE
Miastkowo
d
Ły
Strzegowo
CIECHANÓW
Waganiec Bobrowniki
Zakrzewo
Dobre
RADZIEJÓW
J. Gopło
STRZELNO
Czernice
Borowe
Grudusk
a
Stupsk
Wk
ra
Koneck
Dąbrowa
Biskupia
N
KRUSZWICA
ka
ław
Radzanów
Siemiątkowo
Zawidz
Kościelny
Kuźnica
Mały
Płock
a
SKIDAĹ
Kotra
Sidra
Jaświły
GONIĄDZ
Trzcianne
wa
Lelis
ASTRYNA
HRODNA
Nowy
Dwór
DĄBROWA
BIAŁOSTOCKA
Radziłów
Przytuły
OSTROŁĘKA
voz. Bielaje
rza
Bieb
iss
a
Szk
Kadzidło
t
Čornaja Hanča
za
z
br
SUCHOWOLA
KNYSZYN
Baranowo
Jednorożec
e
Bi
Sztabin
a
MOŃKI
Olszewo-Borki
Wiśniewo
M
Szreńsk
BIEŻUŃ
Rościszewo
SIERPC
wa
r.
Om
ul
ew
Or
Krzynowłoga
Mała
Lutocin
Szczutowo
SKĘPE
NIESZAWA
INOWROCŁAW
Dąbrowa
J. Lednica
ŻUROMIN
Skrwilno
Rogowo
Chrostkowo
Kikół
Mień
MOGILNO
Kiszkowo
CHORZELE
RYPIN
Brzuze
Zbójno
Czernikowo
Raciążek
Janowo
Dzierzgowo
i
rzn
STAWISKI
Szydłowo
ńc
SZCZUCZYN
Grabowo
Turośl
MŁAWA
Lipowiec
Kościelny
J. Dręstwo
g
Je
Łyse
20
Cza
rn
a
LIPSK
Ełk
Tur
ośl
17
Wieczfnia
Kościelna
Iłowo-Osada
Radomin
Ciechocin
Obrowo
CIECHOCINEK
J. Wiecanowskie
Czerwonak
POZNAŃ
NOWY
TOMYŚL
Lubrza
Bytnica
e
Wart
ia
P��
BUK
Kuślin
Suchy Las
Drwęca
Lubicz
Dolny
Janowiec
Kościelny
DZIAŁDOWO
RAJGRÓD
J. Rajgrodzkie
GRAJEWO
Wąsosz
yc
Orz
Kozłowo
ko
tó w
Płośnica
LIDZBARK
k
KOLNO
Czarnia
Świedziebnia
J. Pogubie
Wlk.
Rozogi
MYSZYNIEC
Wielbark
Kuczbork-Osada
Wi
sła
ALEKSANDRÓW
KUJAWSKI
Świętajno
w
GÓRZNO
TORUŃ
Mała
Nieszawka
GNIEWKOWO
JANIKOWO
Brzozie
J. Nidzkie
J. Wałpusz
J. Sasek
Mł.
Jedwabno
J. Omulew
J. Kownackie
J. Rumiańskie
BRODNICA
ca
Osiek
Eł
Prostki
Ha
Kanał Augu
stowski
Płaska
J. Sajno
BIAŁA
PISKA
SZCZYTNO
J. Dłużek
Bartniczka
ę
rw
Wąpielsk
J. Kocioł
PISZ
J. Serwy
J. Białe
Augustowskie
J. Studzienicze
Bargłów
Kościelny
J. Roś
J. Łańskie
J.
Maróz
J.
Mielno
Nowinka
J. Necko
AUGUSTÓW
Kalinowo
��K
�is
J. Śniardwy
RUCIANE-NIDA
Cz
ar
na
J. Blizno
Raczki
a
��K
J. Ełckie
J. Warnołty
J. Bełdany
J. Seksty
J. Zyzdrój
Wlk.
J. Leleskie
J. Pluszne
Wielkie
OLSZTYNEK
J. Dąbrowa
Wlk.
Dąbrówno
Rybno
MIKOŁAJKI
J. Sasek
Wlk.
PASYM
eg
J. Selmęt Wlk.
EŁK
Piecki
J. Babięty
Wlk.
J. Mokre
J. Kalwa
J. Kośno
DRUSKININKAI
J. Pomorze
J. Wigry
Wieliczki
J. Łaśmiady
J. Druglin
J. Lipińskie
J. Mikołajskie
Stawiguda
da
Ūla
Veisiejis ež.
Ančia ež.
Giby
ra
Świętajno
J. Szóstak
Stare
Juchy
J. Orzysz
ORZYSZ
VARĖNA
A
VEISIEJAI
SEJNY
Krasnopol
Sei
Wydminy
J. Buwełno
i
J. Łuknajno
Ilgio ež.
W
Serijas ež.
OLECKO
Miłki
J. Jagodne
J. Tałty
J. Piłakno
Dźwierzuty
Purda
Ły
k
NIDZICA
Bobrowo
Dębowa
Łąka
GOLUB-DOBRZYŃ
Rojewo
Rogowo
Mieleszyn
KŁECKO
Kurzętnik
KOWALEWO
POMORSKIE
���
SOLEC
KUJAWSKI
.
Złotniki
Kujawskie
BARCIN
Gąsawa
JANOWIEC
WIELKOPOLSKI
J. Rogowskie
���
Rokietnica
Tarnowo
Podgórne
Duszniki
Miedzichowo
TRZCIEL
Łagów
TORZYM
CYBINKA
Wełna
Mieścisko
SKOKI
a
MUROWANA
GOŚLINA
J. Bytyńskie
LWÓWEK
a
Pliszka
ot
wka
m
MIĘDZYRZECZ
Wa
rt
Kaźmierz
2020r.
Obr
EISENHÜTTENSTADT
Br
Kłoda
Po
Zalew Radzyny
PNIEWY
Pszczew
RZEPIN
���
2020r.
PAKOŚĆ
SZAMOTUŁY
OSTRORÓG
Kwilcz
Ob
ra
Od Helenesee
erSp
ree
-Ka
n.
MÜLLROSE
BEESKOW
WĄGROWIEC
ROGOŹNO
We
OBRZYCKO
M
a
Bledzew
SULĘCIN
re
e
i
Nowa Wieś
Wielka
J. Duże
Żnińskie
ŻNIN
łę
Gierzwałd
Fijewo
J. Juksty
Sorkwity
J. Białe
OLSZTYN
J. Wulpińskie
D
r
LUBAWA
Grodziczno
MRĄGOWO
J. Gielądzkie
J. Pisz
J. Ukiel
Gietrzwałd
Mszanowo
BISKUPIEC
BARCZEWO
2018r.
J. Isąg
J. Szeląg
Wlk.
Lubowidz
ŁABISZYN
Wapno
Damasławek
OBORNIKI
Chrzypsko
Wielkie
MIĘDZYCHÓD
Przytoczna
OŚNO
LUBUSKIE
SŁUBICE
an Błota
ał
ck
SZUBIN
GOŁAŃCZ
J. Kaliszańskie
Budzyń
Ryczywół
WRONKI
Wa
SKWIERZYNA
sto
LUBNIEWICE
Białe
N
2019r .
KCYNIA
MARGONIN
J.
Margonińskie
Łukta
OSTRÓDA
J. Skarlińskie
WĄBRZEŹNO
Lisewo
CHEŁMŻA
J. Wadąg
Metelio ež.
SUWAŁKI
J. Wydmińskie
J. Niegocin
RYN
J. Ryńskie
ał
Kandu
M io
J. Juno
J. Dadaj
���
Pisa
Dywity
Jonkowo
J. Gawlik
Daugų ež.
Nedingis ež.
Dusios ež.
LAZDIJAI
J. Gaładuś
Bakałarzewo
J. Olecko
Wlk.
J. Łaźno
J. Kruklin
DAUGAI
Maryc
J. Szwałk
Wlk.
Kruklanki
���
T
Kir
sn
a
Puńsk
Jeleniewo
Kowale
Oleckie
Pozezdrze
GIŻYCKO
J. Dejguny
r
Kolno
J. Luterskie
JEZIORANY
Świątki
���
Zbiczno
Papowo
Biskupie
Łysomice
J. Święcajty
J. Kisajno
KĘTRZYN
ALYTUS
Szypliszki
J. Szelment
Wlk.
Filipów
J. Dargin
BISZTYNEK
Kiwity
DOBRE
MIASTO
J. Narie
J. Morąg
MIŁOMŁYN
Biskupiec
KALVARIJA
J. Hańcza
Przerośl
J. Rospuda
Filipowska
n
Žuvintas ež.
Simnas ež.
š
Še
es
Dubeninki
Ver
k
JIEZNAS
vine
SIMNAS
GOŁDAP
Banie
Mazurskie
Srokowo
J. Mamry
RESZEL
MIŁAKOWO
MORĄG
Osa
Łubianka
Barciany
a
J.
Bartężek
J. Gil
Wlk.
NOWE MIASTO
LUBAWSKIE
Budry
J. Rydzówka
WĘGORZEWO
Wąsk
nał
Kawski
Iła
Książki
Płużnica
r.
19
20
Unisław
Zławieś
Wielka
urs
KORSZE
Lubomino
lą
sk
i
ZALEWO
IŁAWA
ŁASIN
RADZYŃ
CHEŁMIŃSKI
Dąbrowa
Chełmińska
BYDGOSZCZ
Do
Rutka-Tartak
J. Oświn
PRENY
MARIJAMPOLĖ
Vištyneckoe oz.
Wiżajny
apa
or
az
J. Dobskie
LIDZBARK
WARMIŃSKI
J. Blanki
Świecie
nad Osą
Stolno
Kijewo
Królewskie
Dobrcz
Osielsko
Godkowo
J. Szymbarskie
JABŁONOWO
POMORSKIE
VILKAVIŠKIS
Pisa
PRIENAI
J
K
J. Wiżajny
M
J. Gołdapiwo
ORNETA
Małdyty
KISIELICE
Gardeja
�R�
CHEŁMNO
���
ka
Liwn
a
Gu
be
r
sa
Pi
a
Łyn
Wilczęta
J. Drwęckie
GRUDZIĄDZ
A
s
Jie e
a
J. Gołdap
PIENIĘŻNO
SUSZ
Rogóźno
Jeżewo
GUSEV
J
SĘPOPOL
BARTOSZYCE
sz
a
MŁYNARY
J. Ewingi
Šešupė
Szeszup
ŽELEZNODOROŽNYJ
J. Ruda
Woda
PRABUTY
Gruta
oski
Kanał Bydg
���
SZAMOCIN
r.
ła
SIERAKÓW
rta
Krzeszyce
Górzyca
Sicienko
NAKŁO
nad Notecią
Połajewo
a
Deszczno
MROCZA
la
Or
Sadki
PKW
CHODZIEŻ
2020
Lubasz
Mia
Santok
Bogdaniec
rta
Wa
LEBUS
2019r.
CZARNKÓW
WIELEŃ
Drawsko
��R
Jenin
WITNICA
Słońsk
ł st
r.
GORZÓW WLKP.
śla
My
KOSTRZYN
nad Odrą
ka
żon
Ł ob
a
2020
a
wk
kó
Bu
KRZYŻ
WIELKOPOLSKI
DREZDENKO
Noteć
2018r.
Noteć
PRAVDINSK
GÓROWO
IŁAWECKIE
J. Jeziorak
ŚWIECIE
Pruszcz
ŁOBŻENICA
WYRZYSK
Białośliwie
S
Borodinka
BAGRATIONOVSK
2021-2025r.
Stary
Dzierzgoń
im
ena
a
NESTEROV
Pissa
O
Lelkowo
l
KWIDZYN
Dragacz
KORONOWO
i
WYSOKA
Stare Kurowo
Zwierzyn
DĘBNO
Boleszkowice
Od
O d ra
er
SEELOW
FRANKFURT (ODER)
TRZCIANKA
DOBIEGNIEW
STRZELCE
KRAJEŃSKIE
2020r.
Kłodawa
Lubiszyn
WRIEZEN
da
Gw
w
Dra
Bierzwnik
J. Osiek
Nowogródek
Pomorski
���
MIESZKOWICE
m
Miasteczko
Krajeńskie
Kaczory
UJŚCIE
J. Pełcz
J. Myśliborskie
MYŚLIBÓRZ
KRAJENKA
ło
G
PIŁA
Szydłowo
Żurskie J.
CZŁOPA
Smętowo
Graniczne
Warlubie
Osie
J. Koronowskie
TUCZNO
J. Ostrowiec
J. Druzno
aj
KYBARTAI
Piss
a
ZNAMENSK
R
Prohladnaja
MAMONOVO
ELS
Sadlinki
Bukowiec
ČERNJAHOVSK
Prego
lja
GVARDEJSK
a
v
i
l
LADUŠKIN
r
w g
BRANIEWO
n
i FROMBORK
TOLKMICKO
DZIERZGOŃ
ka
Stary
Targ
NOWE
Świekatowo
WIĘCBORK
a
J. Dybrzno
ca
BARLINEK
TRZCIŃSKO-ZDRÓJ
a
i
ytn
Kor
LIPIANY
Rurzy
ca
CHOJNA
MORYŃ
nic
P
In
a
PEŁCZYCE
CEDYNIA
y
zer
a
ia
DRAWNO
CHOSZCZNO
a ła
M
a
Tyw
Przelewice
Krzęcin
MÜNCHEBERG
aw
yca
brz
Do
RECZ
Pł
on
J. Płoń
WAŁCZ
Osieczna
KALISZ
POMORSKI
In
a
Dolice
PYRZYCE
Kozielice
Pił
aw
Młyn
Mikołajki
Pomorskie
J. Dzierzgoń
Osiek
Drzycim
Lniano
y
a
z
j
i
Milejewo
Stare
Pole
SZTUM
Ryjewo
SKÓRCZ
J.
Kałębie
J. Cekcyńskie
Sośno
Tarnówka
J. Bytyń
n
i
l
ELBLĄG
Miłoradz
GNIEW
Lubiewo
o
e
l
a
a
Markusy
PELPLIN
Morzeszczyn
Cekcyn
Kęsowo
Gostycyn
bż
Z
K
Gronowo
Elbląskie
MALBORK
Subkowy
Żurskie J.
TUCHOLA
KAMIEŃ
KRAJEŃSKI
Ło
a
P�P
Bobowo
Lubichowo
Osieczna
SĘPÓLNO
KRAJEŃSKIE
Zakrzewo
ZŁOTÓW
a
STAW
2019r.
Śliwice
Lipka
JASTROWIE
k
Sztutowo
Rychliki
da
CHOJNICE
DEBRZNO
OKONEK
ł yt
nic
a
P�� ���� �ddzia�
w Poznaniu
Warnice
Bielice
Banie
BORNE
SULINOWO
MIROSŁAWIEC
SUCHAŃ
J. Długie
Od
CZAPLINEK
Wierzchowo
a
aw
Dr
Krępa
DOBRZANY
J. Zdbiczno
Stare
Czarnowo
KR�
Widuchowa
er
Od r a
Pi
ł
ZŁOCIENIEC
IŃSKO
J. Ińsko
Marianowo
sł
Wi
TCZEW
STAROGARD
GDAŃSKI
Zblewo
Kaliska
CZŁUCHÓW
J. Lubie
CHOCIWEL
Stara
Dąbrowa
STARGARD
SZCZECIŃSKI
J.
Miedwie
p
ie
W
eja
Ukl
onia
Pł
2016r.
2021r.
Rega
019r.
Gowienica
2016-2
Odra
e
awa
Dr
J. Wąsosze
GRYFINO
W
e ls
SCHWEDT
DRAWSKO
POMORSKIE
WĘGORZYNO
J. Woświn
Krępiel
���
J. Charzykowskie
J. Szczytno
Mł.
J. Krępsko
s
NOWY DWÓR
GDAŃSKI
Ostaszewo
Lichnowy NOWY
Stara Kiszewa
CZARNA
WODA
CZERSK
Brda
Rzeczenica
CZARNE
J. Pile
J. Komorze
MASZEWO
Małe Dąbie
Kobylanka
GARTZ
���
SZCZECINEK
J. Drawsko
ń
arprawa
Wierzyca
y
Karsin
J. Karsińskie
P�� ���� �ddzia�
w ��d�oszcz�
J. Dołgie
BARWICE
Ostrowice
ŁOBEZ
DOBRA
J. Dąbie
���
J. Wdzydze
BRUSY
Konarzyny
Przechlewo
a
Stegna
Cedry
Wielkie
SKARSZEY
J. Dybrzk
J. Wielimie
POŁCZYN-ZDRÓJ
Brzeżno
Radowo
Małe
J. Siecino
SZCZECIN
P��
Dziemiany
J. Kruszyńskie
Brda
J. Szczytno
Wlk.
d
a
Pszczółki
Liniewo
Koczała
C
ŚWIDWIN
NOWOGARD
Osina
Kołbaskowo
J. Somińskie
Lipnica
MIASTKO
BIAŁY BÓR
J. Wierzchowo
Pa
rs
ęta
GOLENIÓW
PASEWALK
Dobra
2018r.
J. Bobięcińskie
Wielkie
BOBOLICE
ęta
o
W
ow
nd
Roztoka
Odrzańska
POLICE
PENKUN
rs
Pa
wa
nał
sow
Stepnica
P��
o
nd
Ra
Rąbino
a
Płoskinia
Suchy Dąb
Trąbki
Wielkie
Przywidz
2019r.
KOŚCIERZYNA
W
da
Studzienice
TYCHOWO
Sławoborze
RESKO
��P
k
KRYNICA
MORSKA
w
PRUSZCZ
GDAŃSKI
Radu
ni
a
Kolbudy
Nowa
Karczma
Grzmiąca
PŁOTY
łcz
enic
a
Stężyca
J. Mausz
Parchowo
BYTÓW
r.
Somonino
19
20
Lipusz
���
a
nic
Mo
Pia
wina Ka ski
J. Nowowarpieńskie
BRÜSSOW
a
ow
yw
łst
o
J. Rejowickie
Sulęczyno
Borzytuchom
wn
a
rz
a
Tuchomie
BIAŁOGARD
krz
Po
Rymań
GRYFICE
��K
POLANÓW
o
M
a
J. Raduńskie Dln.
J. Raduńskie
Górne
t
GDAŃSK
���
ŻUKOWO
KARTUZY
Chmielno
Gowidlińskie J.
Słupia
dew
Ra
GOŚCINO
KARLINO
Brojce
Trzebielino
Manowo
GOLCZEWO
Przybiernów
Pok
rz
r.
Świeszyno
G
SOPOT
���
Przodkowo
Sierakowice
Czarna
Dąbrówka
Kołczygłowy
a
n
a
l
Z
Linia
Cewice
Łupaw
a
J. Jasień
2021
Biesiekierz
Świerzno
łcz
a
R��
WOLIN
WARPNO
EGGESIN
iw
2016-2019r.
TORGELOW
Ra
KAMIEŃ
POMORSKI
Zat.
Cicha
MIĘDZYZDROJE
J. Wicko Wlk.
Dygowo
Siemyśl
o
W
Ś
S z
Wlk.
c z
Zalew
i n
e c
e r
i ń
H
s k
a f
i
f
NOWE
UECKERMÜNDE
Pa
Karnice
Potęgowo
Słupia
KOSZALIN
���
J. Rejsko-Przymorskie
HEL
GDYNIA
J. Łętowskie
KĘPICE
olj
BALTIJSK
Zatoka
Pucka
Kosakowo
RUMIA
Szemud
Dębnica
Kaszubska
TRZEBIATÓW
DZIWNÓW
Zat.
Wrzosowska
Zal.
Kamieński
J. Koprowo
ŚWINOUJŚCIE
Gothensee
Z a
l e w
S t e
t t
Rewal
P
JASTARNIA
Luzino
Kobylnica
SŁAWNO
Gra
b
PUCK
WEJHEROWO
LĘBORK
Damnica
KAZLŲ RŪDA
KOZŁOWA RUDA
st
ma
KRÓLEWIEC
Reda
REDA
Łęczyce
Nw. Wieś
Lęborska
ia
SŁUPSK
prz
Wie a
Malechowo
ta
rsę
Achterwasser
R
O
M
Z a t
o k a
P o
m o r s k a
DARŁOWO
J. Bukowo
SIANÓW
Będzino
GUR’EVSK
KALININGRAD
PRIMORSK
Wicko
Łe
ba
Smołdzino
Główczyce
Słu
p
Zb. Elektreński
WŁADYSŁAWÓW
WŁADYSŁAWOWO
Krokowa
Choczewo
J. Żarnowieckie
��K
ELEKTRĖNAI
ELEKTRENY
Elektrėnų marios
GODLEWO
is
šak
Vi
KUDIRKOS NAUMIESTIS
�R�
e
Gniewino
J. Gardno
USTKA
J. Wicko
J. Jamno
Mielno
Ustronie
Morskie
KOŁOBRZEG
J. Sarbsko
J. Łebsko
Postomino
J. Kopań
C
ŁEBA
h
A
B
E
Z
C
Y
T
Ł
K
GARLIAVA
P��� R��W��� ����� PR������W�� �� ���� R�K�
POLESSK
E
I
���R��
BOLECHIV
p ir
DOLYNA
Rys. 3. Plan rozwoju sieci przesyłowej do 2025 roku
9
Element dużego projektu
Regionalna linia, ponadlokalny projekt
Obecna linia 220 kV Piła Krzewina – Plewiska jest jednym
z elementów tzw. Krajowego Systemu Elektroenergetycznego. To rodzaj szkieletu zbudowanego z sieci najwyższych
napięć, który pozwala przesyłać energię po całej Polsce.
Składa się na niego ponad 100 stacji elektroenergetycznych i ponad 14 000 km sieci. Podstawa tego systemu, tak
jak wspomniana sieć przesyłowa, powstała na przełomie
lat 60. i 70. ubiegłego wieku. Dziś wymaga pilnej rozbudowy i modernizacji, żeby zagwarantować dostawy prądu do
wszystkich, nawet najodleglejszych części kraju. Dlatego
Polskie Sieci Elektroenergetyczne uruchomiły jeden z największych projektów infrastrukturalnych w historii. Dzięki
temu przedsięwzięciu do 2025 roku wybudowanych zostanie ok. 4 000 km nowych sieci najwyższych napięć. Projektowana właśnie linia 400 kV Piła Krzewina – Plewiska jest
jednym z elementów tego ambitnego zadania, które dziś
jest realizowane w kilku województwach jednocześnie.
Ten projekt ma pomóc zapewnić dostawy prądu na najbliższe dziesięciolecia oraz stworzyć system przesyłu energii
z nowych źródeł, np. farm wiatrowych. Linia, która dotyczy
bezpośrednio Państwa gminy, będzie stanowiła filar zasilania dla zachodniej i północnej Polski.
W ostatnich latach Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A.
uruchomiły proces inwestycyjny na niespotykaną dotychczas skalę. Plan rozbudowy i modernizacji sieci elektroenergetycznej, nazywany drugą elektryfikacją, to obok
nowoczesnych dróg i autostrad, bez wątpienia największy
impuls dla rozwoju ekonomicznego i zwiększenia możliwości inwestycyjnych w naszym kraju. To także zwiększenie komfortu życia Polaków. Znaczna część środków na ten
cel pochodzi ze środków Unii Europejskiej.
Skalę problemu pozwalają zrozumieć następujące dane:
Szwajcaria
w Polsce (w km)
14 tys.
2016
17,5 tys.
2025
Grecja
Niemcy
Francja
Holandia
Liczba stacji elektroenergetycznych
w Polsce
Włochy
Czechy
106
2016
Hiszpania
118
2025
Belgia
Rys. 4. Plan rozwoju sieci przesyłowej
W Polsce w
chodzi się
liniami 400
więcej ene
na rok, dzi
nych Oper
obiektów s
dal wiele i
najwyższyc
zastąpienia
Równolegl
rozbudowy
Częścią teg
dwutorowe
Słowacja
Portugalia
Polska
41 km
Węgry
50 km
100 km
150 km
Łączna dłu
400 kV i 220
Rys. 5. Łączna długość linii napowietrznych 400 kV i 220 kV na 1 000 km2
powierzchni kraju
Projekt połączenia elektroenergetyczneg
10
Linia Ełk – granica RP to kluczowy element kilkunastu inwestycji realizowanych jednocześnie w ra-
Polski system przesyłu na tle Europy
Budowa nowych linii elektroenergetycznych, takich jak
400 kV Piła Krzewina – Plewiska, nabiera szczególnego
znaczenia, gdy spojrzymy na mapę napowietrznych sieci
przesyłowych pozostałych państw Europy. To ważne, bo
rozwój infrastruktury przesyłowej warunkuje także rozwój
ekonomiczny. Nowe zakłady produkcyjne czy przedsiębiorstwa wymagają, oprócz dróg i potencjału ludzkiego,
również stabilnych dostaw prądu. Wskaźnikiem rozwoju
sieci jest jej długość w przeliczeniu na 1 000 km2. W Polsce
ten wskaźnik oscyluje na dość niskim poziomie 41 km. Dla
porównania w Niemczech długość napowietrznych linii
220 kV i 400 kV przekracza 100 km na 1 000 km2. We Francji
ten współczynnik sięga 90 km. W bliskich nam Czechach
to ponad 70 km. Dziś nasi sąsiedzi dysponują gęstą siecią
połączeń elektroenergetycznych, która zapewnia im bezpieczeństwo dostaw prądu do gospodarstw domowych,
jak i przemysłu.
Gęstość sieci przesyłowej na terenie Polski
Gęstość sieci przesyłowej na terenie Europy Zachodniej
Rys. 6. Sieć przesyłowa najwyższych napięć w Polsce i w Europie
Źródło: European Network of Transmission System Operators for Electricity
11
Konsultacje pod lupą
Budowa linii 400 kV Piła Krzewina – Plewiska to duża inwestycja. Szacowana długość trasy może wynieść nawet
100 km i będzie przebiegać przez kilkanaście gmin. Ustalenie jej przebiegu wymaga spełnienia wielu wymagań
środowiskowych, planistycznych, inżynieryjnych, ekonomicznych, a przede wszystkim musi uwzględniać interesy
mieszkańców i właścicieli nieruchomości, przez które będzie przebiegać. Dlatego kluczowe dla ustalenia najbardziej optymalnej trasy linii jest przeprowadzenie szeroko
zakrojonych konsultacji społecznych, pozwalających na
przekazanie wszystkim zainteresowanym pełnej informacji
o planowanej inwestycji. Konsultacje stwarzają możliwość
zgłoszenia Wykonawcy uwag i propozycji dotyczących
przebiegu trasy linii.
ETAP 1
12
Inwentaryzacja danych terenowych dotyczących
zabudowy, zapisów studiów i miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Wstępne badanie uwarunkowań środowiskowych,
a także wszystkich czynników, które mogą wpłynąć na inwestycję (np. obecność lotnisk, istniejąca infrastruktura energetyczna i drogowa).
Umożliwiają również zadanie pytań dotyczących szeregu
innych zagadnień, takich jak estetyka konstrukcji, ich wysokość czy aspekty środowiskowe. Konsultacje społeczne
dają gwarancję, że linia będzie wytyczona w oparciu o jasne i transparentne zasady. Do procesu konsultacji zaproszeni będą mieszkańcy gmin objętych inwestycją, przedstawiciele organizacji społecznych i ekologicznych, władze
i reprezentanci gmin, przedstawiciele administracji powiatowej i wojewódzkiej, a także inne instytucje opiniujące
projekt. W praktycznym wymiarze proces konsultacji w odniesieniu do linii 400 kV Piła Krzewina – Plewiska to przede
wszystkim seria spotkań służących przekazaniu informacji
i zebraniu opinii zainteresowanych osób i instytucji. Sam
proces poprzedzają rzetelne przygotowania.
W ten sposób gromadzona jest wiedza niezbędna do
wytyczenia i zaprojektowania linii. Dzięki niej Wykonawca może odnieść się w sposób rzeczowy do każdej
propozycji poprowadzenia trasy linii.
ETAP 2
ETAP 3
Spotkania informacyjne z władzami gmin (wójtowie, burmistrzowie, rady gmin). Inwestycja
realizowana jest na terenach, na których interes
społeczności reprezentuje m.in. wojewoda, ale
także wójtowie, burmistrzowie, rady gmin.
Władze zapoznają się z projektem, ale przede wszystkim mają możliwość poznania planów Wykonawcy
w zakresie procesu konsultacji i zgłoszenia uwag do
nich, a także do koncepcji tras, które będą prezentowane społecznościom.
Spotkania ze stowarzyszeniami i innymi grupami
reprezentującymi interes szerszej społeczności.
Przedstawiciele grup zainteresowanych inwestycją, podobnie jak władze z terenów objętych projektem, mogą
pozyskać informacje o inwestycji i sposobie prowadzenia konsultacji. Stowarzyszenia opiniują pierwsze koncepcje tras, które będą prezentowane społecznościom.
13
ETAP 4
ETAP 5
Konferencja interesariuszy z udziałem władz
regionu, a także przedstawicieli wszystkich zainteresowanych stron (np. stowarzyszenia reprezentujące mieszkańców), organizacji zaangażowanych w inwestycję ze względów formalnych.
Spotkanie ma formułę konferencji z sesją pytań
do Wykonawcy i zaproszonych ekspertów.
Wszyscy zainteresowani inwestycją otrzymują najważniejsze informacje na jej temat. Poruszane są kwestie
środowiskowe, właścicielskie, techniczne, projektowe. Prezentowane są propozycje tras linii, które następnie analizowane są w procesie konsultacyjnym.
Materiały z konferencji są udostępnianie na stronie
www.liniapilaplewiska.pl. Mogą się z nimi zapoznać wszyscy mieszkańcy jeszcze przed spotkaniami
w gminach.
Spotkania Wykonawcy z mieszkańcami terenów
objętych planowaną inwestycją. W spotkaniach
biorą udział eksperci z różnych dziedzin związanych z realizacją inwestycji. Ostateczny kształt
procesu konsultacyjnego ustala się z zainteresowanymi.
Podobnie jak w przypadku konferencji, na którą nie
sposób (ze względu na liczbę właścicieli na trasie całej linii) zaprosić wszystkich mieszkańców, a jedynie
ich przedstawicieli, celem spotkań jest dostarczenie
jak najszerszych informacji o projekcie i odpowiedź na
pytania osób zainteresowanych inwestycją. Spotkania
mają charakter otwarty.
Po zakończeniu procesu konsultacyjnego Wykonawca, w oparciu o zgromadzoną wiedzę o uwarunkowaniach i oczekiwaniach interesariuszy inwestycji, wybiera możliwie optymalny przebieg linii.
14
Co wpływa na wybór trasy linii?
Rozmowa z projektantem linii
Wywiad z Łukaszem Nazimkiem
– projektantem, dyrektorem
ds. projektów
Jak Pan ocenia trudności inżynierskie zadania
Piła Krzewina – Plewiska?
Projektowo to zadanie trudne, zwłaszcza w części południowej, blisko Poznania. To obszar dynamicznego rozwoju zabudowy; plany i studia są często aktualizowane. Do
tego jest tam dużo obiektów infrastrukturalnych. Droga
S11, inne linie, lotnisko Ławica i wynikające z jego bliskości
ograniczenia. Nie ma zbyt wiele miejsca na linię. Nie można
też zapominać o środowisku, w północnym fragmencie linii
są obszary Natura 2000, których staramy się nie naruszać.
Jak w takim razie zaprojektować nowe połączenie?
Przede wszystkim w oparciu o precyzyjną wiedzę o uwarunkowaniach terenowych. Przystępując do tego zadania,
wiedzieliśmy, że musimy zacząć naszą pracę od szczegółowej weryfikacji tego, co faktycznie dzieje się nie tylko
na mapie, w dokumentach, ale także w rzeczywistości.
Pracownicy naszej firmy spędzają dużo czasu na miejscu,
w terenie. Analizujemy i oglądamy tam wszystkie możliwe
opcje przejścia.
Jak to się ma do wariantów poprowadzenia linii, które
pojawiły się w toku przetargu? Wywołały sporo emocji.
Rzeczywiście tak było. Staraliśmy się jednak wyjaśnić,
że to na razie koncepcje. Nie znaczy to, że w jakimś stopniu z nich nie skorzystamy, bo przestrzeń, zwłaszcza wokół
Poznania, jest naprawdę ograniczona.
Przykładowy słup linii 400 kV
15
Im bardziej na północ, tym lepiej, ponieważ zagęszczenie
zabudowy jest mniejsze, ale przecież również tam i gminy,
i mieszkańcy mają swoje plany, które my musimy brać pod
uwagę. Myślę, że po konsultacjach zaproponujemy ostateczny wariant. Zobaczymy wówczas, jak do naszej propozycji odniosą się właściciele.
to konstrukcje specjalnie zaprojektowane na tę okoliczność. Walczymy o każdy metr wysokości i szerokości słupa,
starając się je obniżyć i zawęzić, bo wiemy jak ważne jest
to dla mieszkańców terenów bezpośrednio przy linii. Mogę
powiedzieć jedno – słupy linii Piła Krzewina – Plewiska
będą dużo niższe niż konstrukcje dwu- czy czterotorowe,
które widzimy, jadąc autostradą w stronę Poznania.
Co w takim razie będzie miało wpływ na przebieg linii?
Przede wszystkim zabudowa. Ta, którą widać, i ta, której
jeszcze nie ma – a więc również przeznaczenie terenu. To,
co na mapie jest łąką, kiedy patrzymy do studiów, już jest
działką budowlaną. Na miejscu okazuje się, że w terenie
widzimy wyprowadzenia wody i prądu. Bierzemy również
pod uwagę istniejący przebieg linii. W wielu miejscach teren został zachowany, przewidziano, że linię 220 kV zastąpi nowa linia. Ale tak nie jest wszędzie. Są miejsca, gdzie
domy szczelnie otoczyły linię i nie zmieścimy w nich nowej
konstrukcji. Jest jeszcze szereg innych czynników: środowisko, archeologia, geologia, ograniczenia związane z lotniskiem, zasady krzyżowania dróg publicznych, inne linie. To
naprawdę trudny teren.
Co wiemy o konstrukcjach, jakie zostaną wykorzystane
przy budowie linii?
Wiemy, że w miejscach, gdzie rozwija się zabudowa, będą
Czy obniżenie konstrukcji oznacza większe pole
elektromagnetyczne?
Zacznijmy od tego, że to nie od wysokości konstrukcji zależy wartość pola. Największe wartości pola elektromagnetycznego znajdują się w miejscach, gdzie przewody
są najbliżej ziemi, czyli w środku przęseł. Najważniejsza
jest wysokość zawieszenia przewodów nad ziemią. Niższe
słupy wcale nie oznaczają, że przewody w środku przęseł
będą bliżej ziemi. Przy liniach dwutorowych pola oddziałują na siebie, dochodzi do ich wzajemnej kompensacji.
Dziś technika i odpowiednie oprogramowanie pozwalają
nam kontrolować wartości pola elektromagnetycznego
już we wczesnej fazie projektowania. Trzeba też pamiętać
o polskich przepisach. Są surowe. Zwłaszcza dopuszczalny
poziom składowej elektrycznej 1 kV/m dla terenów przeznaczonych na stały pobyt ludzi. To oznacza, że musimy tak
zaprojektować linię, żeby już na 35 m od osi linii poziom
pola i hałasu był tak niski, by możliwe było wybudowanie
tam domu.
I tak będzie?
Prace montażowe przy linii 400 kV
16
Oczywiście. W praktyce wymagana przepisami wartość
pola będzie zachowana nawet bliżej linii. Wymóg 35 m
szerokości pasa technologicznego nie ma związku wyłącznie z polem elektromagnetycznym, ale także z innymi
czynnikami, np. wychyleniem przewodów pod wpływem
wiatru, a przede wszystkim możliwością wybudowania
i eksploatacji linii. Inwestor przyjmuje, co zrozumiałe, zasadę ostrożnościową. To, co czasami trudno wyjaśnić, to fakt,
że polskie przepisy nie mówią, jak blisko tego typu linii
ści, ale do szacunków przyjmuje się okoliczności najgorsze
z punktu widzenia pracy linii.
Skąd pewność, że przeprowadzone symulacje rozkładu
pola elektromagnetycznego i hałasu mają
odzwierciedlenie w rzeczywistości?
Linia 400 kV na terenach rolnych
można budować. One mówią, jaki musi być zachowany poziom pól, żeby można było to zrobić. I dla każdej linii on
może się nieznacznie różnić, bo zależy m.in. od wysokości
zawieszenia przewodów. Warto mieć świadomość, że w sytuacji, w której wybudowana linia nie spełni norm, nie ma
mowy o dopuszczeniu jej do eksploatacji.
Gdzie w takim razie pole elektromagnetyczne
jest największe?
W środku przęsła – tam, gdzie przewody są najbliżej ziemi.
Trzeba tylko pamiętać, że musimy tak zaprojektować linię,
żeby poziomy pól bezpośrednio pod nią nie przekraczały
wartości ujętych w normach i rozporządzeniach. To oznacza, że w każdym miejscu pod linią poziom pól ma być bezpieczny i pozwalać na przebywanie ludzi. Normy są po to,
żeby ich przestrzegać. Z naszych doświadczeń wynika, że
kwestia przebywania pod słupami najbardziej interesuje
rolników, bo prowadzą prace na roli. I prowadzić je mogą,
co ma miejsce pod ogromnymi fragmentami istniejącej
linii 220 kV i wielu innych linii 400 kV. Może warto w tym
kontekście wspomnieć, że dopuszczalny poziom pola elektromagnetycznego analizowany jest przy założeniu, że
przewody fazowe wiszą najniżej, tj. 10 m nad ziemią, przy
jednoczesnym maksymalnym przesyle mocy. Ponadto, obliczenia wykonuje się dla większej wartości napięcia, tj. dla
420 kV. Tak stanowi norma. Warto zatem wiedzieć, że takie
warunki obciążeniowe mogą nie wystąpić w rzeczywisto-
Żadna linia przesyłowa nie powstanie bez wydania dla niej
tzw. decyzji środowiskowej. Na etapie uzyskiwania tego
dokumentu wykonuje się symulacje rozkładu pola elektromagnetycznego oraz hałasu. Po wybudowaniu linia jest
próbnie uruchamiana i poddawana badaniom. Sprawdza
się wówczas, czy wartości pola elektromagnetycznego i hałasu nie są wyższe niż zakładano na etapie projektowania.
Badanie takie musi zostać wykonane przez niezależną certyfikowaną jednostkę badawczą. Jeżeli, w którymkolwiek
miejscu linii, wartości byłyby przekroczone, wtedy taka
linia nie mogłaby zostać oddana do użytkowania.
Nasze doświadczenia z innych tego typu inwestycji pokazują, że wartości rozkładu pola elektromagnetycznego i hałasu są zwykle jeszcze niższe niż wyniki symulacji.
Wynika to z tego, że w rzeczywistości pod samą linią oraz
w jej pobliżu znajdują się różne obiekty. Choćby krzewy,
drzewa czy płoty, zaburzając otwartą przestrzeń, wpływają
na zmniejszenie wartości pola elektromagnetycznego pod
linią i w jej pobliżu. Mogą być Państwo pewni, że przekroczenie dopuszczalnych wartości pola elektromagnetycznego lub hałasu pod linią, spowodowałoby niedopuszczenie
jej do użytkowania przez nadzór budowlany.
Niższa konstrukcja oznacza, że słupów będzie więcej?
Tak może być. Zaprezentujemy rozstawy słupów możliwie
wcześnie. Temu też służy proces konsultacji. On nie dotyczy wyłącznie trasy, ale także zagadnień odnoszących się
do technologii. Nic nie jest przesądzone na początkowym
etapie projektowania. Z całą pewnością jednak inaczej projektujemy linie na terenach ściśle rolniczych, inaczej tam,
gdzie linia sąsiaduje z zabudową. Osoby uprawiające ziemię zdecydowanie wolą mniej słupów, bo dla nich to po
17
prostu przeszkoda wymagająca ominięcia. I my to rozumiemy. Staramy się, jeśli to możliwe, ustalać z właścicielami,
gdzie posadowić słupy i lokalizować je blisko granic działek, tak aby nie utrudniać prac polowych. Bardzo chcemy,
aby lokalizacja linii była jak najmniej uciążliwa.
żeby wytrzymała nawet warunki katastrofalne, bo takie
przyjmuje się jako granicę bezpieczeństwa. Norma ta
uległa ostatnio zaostrzeniu, np. maksymalne obciążenie
szadziowe zwiększono o ok. 40% w stosunku do poprzedniej normy PN-E 05100-1:1998.
Jak będzie wyglądała linia? Czy będzie biało-czerwona?
Jaki jest przewidywany czas eksploatacji konstrukcji?
Staramy się tak zaprojektować linię, aby słupy nie stanowiły przeszkody lotniczej, bowiem takie obiekty wymagają
oznakowania przeszkodowego. Sygnały o tym, że mieszkańcy nie chcą linii oznaczonej na biało-czerwono docierały do nas od początku. Staramy się więc tak zaprojektować
słupy, żeby ich wysokość nie była przeszkodą dla samolotów lądujących na lotnisku. Jeśli chodzi o rodzaj słupów,
zastosujemy klasyczne słupy kratowe, bo one najlepiej
wpisują się w krajobraz.
Linie projektuje się przy założeniu pięćdziesięcioletniego
okresu eksploatacji. W tym czasie linia powinna bezpiecznie pracować. Może oczywiście wystąpić potrzeba przeprowadzenia drobnych prac eksploatacyjnych, ale bez konieczności prowadzenia większych napraw.
Czy nie ma obaw o bezpieczeństwo domów
w sąsiedztwie linii?
Żeby uspokoić Państwa obawy, przytoczę kilka istotnych,
historycznych faktów z dziedziny elektroenergetyki. Warto wiedzieć, że norma, na podstawie której projektujemy
linię Piła Krzewina – Plewiska, ewoluowała przez kilkadziesiąt lat. Pierwsza norma wydana została zaraz po wojnie
w 1948 roku. Kolejne wydania pojawiały się w latach 1958,
1962, 1967, 1975 i 1998. Z każdym wydaniem wprowadzano coraz to ostrzejsze kryteria projektowe, wynikające
z wieloletnich doświadczeń eksploatacyjnych na liniach
napowietrznych. Obecna norma PN-EN-50341, według
której zostanie zaprojektowana linia 400 kV Piła Krzewina –
Plewiska, zawiera zatem bagaż ponad 60 lat doświadczeń.
Mogę Państwa zapewnić, że ta linia przez cały planowany okres eksploatacji będzie spełniała wszystkie wymogi
bezpieczeństwa.
Nie. Ze słupem jest jak z górą lodową. To, co widać na wierzchu, to zaledwie część. Słup przytwierdzony jest do ziemi
mocnym fundamentem. To on daje stabilność konstrukcji,
powoduje, że się nie przewraca. Co do samej konstrukcji, jej
wytrzymałość bada się podczas testów na certyfikowanej
stacji prób. Słupy każdej serii wybudowane próbnie w rzeczywistych wymiarach są tam poddawane oddziaływaniu
sił, na jakie zostały zaprojektowane. Dzięki temu weryfikuje
się, nie tylko przy pomocy obliczeń, ale już w rzeczywistości, jak wytrzymała jest konstrukcja.
Ale nie da się przecież przewidzieć występowania
nietypowych zjawisk atmosferycznych?
Ich nie trzeba przewidywać, bo one są właśnie uwzględnione w normie dotyczącej projektowania elektroenergetycznych linii napowietrznych PN-EN 50341, która powstaje
m.in. w oparciu o to, co występuje w przyrodzie w długim
okresie. Oznacza to, że musimy tak zaprojektować linię,
18
Czy w takim razie można zapewnić, że konstrukcje, które
stają dziś, spełnią wyśrubowane kryteria bezpieczeństwa
za np. 30 lat?
SE PIŁA KRZEWINA
Kaczory
Ujście
Czarnków
Chodzież
Połajewo
Oborniki
Rokietnica
Tarnowo
Podgórne
Poznań
Dopiewo
SE PLEWISKA
Komorniki
Rys. 7. Schematyczny przebieg trasy istniejącej linii 220 kV Piła Krzewina – Plewiska. Trasa nowej linii 400 kV ustalona zostanie w toku konsultacji społecznych
19
Technologia – jak będzie wyglądała linia?
Przykładowa linia przesyłowa 400 kV
Montaż słupów
Linia na terenach niezalesionych, głównie rolnych, będzie
składała się ze słupów kratowych i łączących je przewodów. Typowa rozpiętość przęsła, czyli odległość między
dwoma słupami, będzie wynosiła od 350 do 450 m. W uzasadnionych przypadkach można starać się skrócić lub wydłużyć odległości przęseł, tym samym nieco obniżając lub
podwyższając konstrukcje słupów. Wówczas jednak trzeba
liczyć się z tym, że muszą być one rozstawione gęściej lub
rzadziej. O tym będziemy rozmawiać w toku konsultacji
społecznych.
Przewody
Przewody fazowe zostaną zawieszone na słupach poprzez
łańcuchy izolatorowe. Przewiduje się zastosowanie potrójnej wiązki przewodów stalowo-aluminiowych. To bardzo
ważne, bo skutecznie obniży poziom tzw. ulotu elektrycznego, co z kolei zmniejszy poziom zakłóceń akustycznych
wytwarzanych przez linię. Dla ochrony przed wyładowaniami atmosferycznymi między wierzchołkami wszystkich
słupów zostaną zawieszone dwa przewody odgromowe.
Słupy
W projekcie zastosowane zostaną słupy kratowe o wysokości od 49 do 65 m. Te niższe konstrukcje mogą pojawić się
na terenach o gęstej zabudowie. Zostaną zaprojektowane
specjalnie na potrzeby tej inwestycji. Wysokość 60–65 m
to typowa konstrukcja słupa 400 kV i takie pojawią się na
terenach oddalonych od zabudowy. W szczególnych przypadkach, takich jak krzyżowanie innych linii elektroenergetycznych, może zaistnieć konieczność podwyższenia pojedynczych słupów.
20
Przewody robocze linii 400 kV
Odległość przewodów od ziemi
Pas technologiczny
Odległość pomiędzy najniżej zawieszonym przewodem
fazowym a ziemią przy ekstremalnych warunkach pogodowych nie będzie mniejsza niż 10 m w najniższym punkcie, czyli w środku przęsła. Odpowiada to wysokości ok.
czwartego piętra w bloku mieszkalnym. Przez ekstremalne
warunki rozumie się utrzymujący się upał w połączeniu
z maksymalnym obciążeniem prądowym linii. Niezależnie
od tego, czy kiedykolwiek wystąpią, nawet największe maszyny rolnicze będą mogły bezpiecznie pracować pod linią.
W stosunku do istniejącej linii 220 kV przewody będą zawieszone wyżej o ok. 4 m.
W celu zapewnienia bezpiecznej eksploatacji linii 400 kV
rezerwuje się tzw. pas technologiczny o szerokości 70 m
(po 35 m od osi linii w obie strony). W jego obszarze obowiązuje zakaz budowy budynków przeznaczonych na stały
pobyt ludzi. W pasie technologicznym nie można też sadzić
drzew i krzewów, które osiągają wysokość większą niż 4 m.
Za utrzymanie pasa odpowiada Inwestor. Nie ma natomiast
żadnego zakazu przebywania pod linią, ponieważ dopuszczalny dla ludzi poziom pola elektromagnetycznego w żadnym miejscu nie zostanie przekroczony. Odległości linii od
budynków, dróg oraz innych obiektów będą zgodne z normą PN-EN 50341.
W celu ograniczenia poziomu
hałasu linii zostaną zastosowane
specjalne przewody fazowe
Dwa przewody odgromowe
łączące wierzchołki słupów
oś l
Dwutorowe
stalowe
słupy kratowe
wysokości
inii
Minimalna
10 m odległość
49–65 m
przewodów
od ziemi
ok. 350–450 m
Odległość pomiędzy sąsiednimi słupami
(rozpiętość przęsła)
70 m
Pas technologiczny
(po 35 m od osi linii w obie strony)
Rys. 8. Schemat przęsła dwutorowej linii elektroenergetycznej 400 kV
21
Prywatne nieruchomości na trasie linii
Ze względu na charakter inwestycji trudno tak wytyczyć
trasę, aby całkowicie ominąć działki prywatne. Część linii
planuje się więc poprowadzić przez tereny prywatne. Dlatego przedstawiciele Wykonawców, po uzgodnieniu przebiegu linii, będą sukcesywnie kontaktować się z właścicielami działek i rozmawiać o warunkach zlokalizowania jej na
ich działkach. W zamian za zgodę na lokalizację linii na ich
nieruchomościach, przedstawiciele terenowi Wykonawcy
przedstawią właścicielom działek propozycje wynagrodzeń.
Czym jest służebność przesyłu?
To instrument prawny służący do regulowania relacji pomiędzy firmami zajmującymi się przesyłem np. gazu czy
prądu a właścicielem nieruchomości, na której przedsiębiorstwo zamierza wybudować infrastrukturę przesyłową – w tym wypadku linię. Służebność określa precyzyjnie zasady wykorzystywania nieruchomości na potrzeby
elementów systemu przesyłowego. Przepisy o służebności przesyłu mówią też jasno, co firma, która korzysta
z prywatnej nieruchomości, może na niej robić, a czego
robić jej nie wolno. W praktyce służebność określa, jaką
linię można na działce wybudować i zapewnia firmie prawo dostępu do tej części działki, gdzie linia się znajduje.
Zezwala także na prowadzenie prac eksploatacyjno-remontowych. Każdemu właścicielowi firma przesyłowa wypłaca jednorazowo pieniądze z tytułu ustanowienia służebności przesyłu. Umowa służebności zawierana
jest w formie aktu notarialnego i wpisywana do księgi
wieczystej nieruchomości. Jeżeli po wybudowaniu linii,
na etapie jej eksploatacji dojdzie do jakichkolwiek zniszczeń, np. podczas prac malarskich, wówczas właściciel
linii zobowiązany jest wypłacić z tego tytułu odszkodowanie. Co warto wyraźnie podkreślić – z ustanowieniem
służebności absolutnie nie zmienia się właściciel objętej
nią nieruchomości.
22
Jak szacuje się wartość wynagrodzenia
za służebność przesyłu?
Wykonawca rozpoczyna pracę od sporządzenia tzw.
operatów szacunkowych dla każdej nieruchomości,
która położona będzie pod planowaną trasą linii. Taki
operat stanowi podstawę do określenia wysokości wynagrodzenia i odszkodowania, jakie oferowane będzie
właścicielowi. Każdy właściciel nieruchomości położonej
w pasie technologicznym linii otrzyma – po podpisaniu
z Wykonawcą umowy – wynagrodzenie z tytułu ustanowienia służebności przesyłu oraz odszkodowanie za
zmniejszenie wartości nieruchomości.
Rozmowy z właścicielami krok po kroku
Przedstawiciel Wykonawcy odwiedza właściciela gruntu. Informuje o inwestycji i pyta o zgodę na lokalizację
linii na nieruchomości. Przedstawia również umowę cywilno-prawną, którą planuje podpisać z właścicielem.
Prezentuje operat i informuje, ile wynosi proponowana
kwota wynagrodzenia z tytułu ustanowienia służebności
przesyłu oraz w jaki sposób została oszacowana. Po podpisaniu pierwszej umowy następuje wypłata pierwszej
części wynagrodzenia.
Ustanowienie służebności przesyłu wymaga następnie
spotkania u notariusza. Zawierana jest wówczas umowa w formie aktu notarialnego. Po jej podpisaniu przez
właściciela następuje wypłata drugiej transzy wynagrodzenia.
Wykonawca proponuje właścicielom gruntów czytelne
umowy na ustanowienie służebności przesyłu. Każdy
z właścicieli ma czas, aby sprawdzić wszystkie jej zapisy. Zachęcamy do konsultowania i dopytywania naszych
przedstawicieli o wszystkie kwestie budzące wątpliwości. Koszty związane z umowami są naturalnie pokrywane przez Wykonawcę.
Linia i bezpieczeństwo
Ponad pół wieku eksploatacji linii
W Polsce istnieje ponad 14 000 km linii najwyższych napięć
i wciąż powstają nowe. Niektóre z nich działają nieprzerwanie od ponad pół wieku, niektóre oddano do eksploatacji
kilka miesięcy temu. Na terenach podmiejskich, zwłaszcza
wokół dużych miast, zabudowa mieszkaniowa zbliża się do
istniejących linii na możliwą dopuszczalną odległość. Widok
osiedli zlokalizowanych 35 m od linii najwyższych napięć
jest dosyć powszechny. Jeszcze więcej tego typu przykładów można zobaczyć w Europie Zachodniej, gdzie sieć przesyłowa jest wielokrotnie dłuższa i gęstsza niż w Polsce.
Obawy
Mimo to, sąsiedztwo nowej infrastruktury tego typu budzi
szereg obaw związanych z jej oddziaływaniem na środowisko. Zaniepokojone są głównie osoby, które mają mieszkać
w pobliżu linii. Jest to oczywiście zrozumiałe, ponieważ
linie niewątpliwie oddziałują na otoczenie, przede wszystkim zmieniając krajobraz.
Normy i regulacje
Budowa linii 400 kV Piła Krzewina – Plewiska, tak jak i innych tego typu obiektów, podlega niezwykle ścisłym przepisom i regulacjom. Kontroluje się przede wszystkim poziom pola elektrycznego i magnetycznego oraz dźwięk,
jaki towarzyszy pracy linii. Poziomy pól elektrycznych
i magnetycznych wytwarzanych przez linie elektroenergetyczne podlegają znacznym ograniczeniom. Wartości
dopuszczalne obowiązujące w Polsce mieszczą się w zaleceniach wydanych przez Unię Europejską oraz odpowiednie organizacje międzynarodowe. Warto dodać, że polskie
normy nie tylko spełniają europejskie standardy, ale są od
nich znacznie bardziej rygorystyczne. Prowadzone od lat
badania nad oddziaływaniem pól elektromagnetycznych
o częstotliwości 50 Hz (źródłem takich częstotliwości są linie
elektroenergetyczne) na organizmy żywe nie pozwalają na
sformułowanie wniosku o szkodliwym wpływie tego typu
linii na zdrowie człowieka. Według obowiązujących w Polsce przepisów (Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia
30 października 2003 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania tych poziomów) dopuszczalne w środowisku wartości poszczególnych składowych pola
elektromagnetycznego wynoszą:
Pole elektryczne
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 października 2003 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz
sposobów sprawdzania dotrzymania tych poziomów:
10 kV/m – dopuszczalna wartość natężenia w miejscach dostępnych dla ludzi
1 kV/m – dopuszczalna wartość natężenia na obszarach przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową (dla
porównania suszarka do włosów wytwarza natężenie
0,8 kV/m)
Oznacza to, że nawet stałe przebywanie w miejscach,
w których natężenie pola elektrycznego nie przekracza
1 kV/m, jest całkowicie bezpieczne dla zdrowia. Natomiast
w miejscach dostępnych dla ludzi, lecz nieprzeznaczonych
pod zabudowę mieszkaniową, wartość pola elektrycznego nie może przekroczyć 10 kV/m. Warto zwrócić uwagę,
że w wielu krajach Europy jest to wartość wymagana dla
lokalizacji domów.
23
Najwyższe dopuszczalne w środowisku natężenie pola elektrycznego (E) według przepisów i zaleceń wybranych krajów
europejskich oraz według zaleceń organizacji międzynarodowych
Kraj
Uwagi
Organizacja międzynarodowa
Wartość dopuszczalna
natężenia pola
elektrycznego E (kV/m)
Zalecenia odnośnie stosowania wartości dopuszczalnej
Austria
5
tzw. poziom odniesienia; dopuszczalny prąd rozładowania 0,5 mA
10
w miejscach dostępnych dla ludzi
7
na skrzyżowaniach dróg
5
na terenach zabudowy
5
przebywanie w polu bez ograniczeń czasowych
10
wartość dla linii już istniejących,
przebywanie ludzi w polu nie dłuższe niż 72 minuty
5
na pozostałych terenach
Szwecja
10
zalecenia szwedzkich służb ochrony radiologicznej
Rekomendacja dla krajów Unii
Europejskiej (rekomendacja
Rady Unii Europejskiej)
5
tzw. poziom odniesienia; wartość zalecana przy ekspozycji długotrwałej wg
Recommendation 1991/519/EC; dopuszczalny prąd rozładowania 0,5 mA
Belgia
Czechy
Niemcy
Pole magnetyczne
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 października 2003 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz
sposobów sprawdzania dotrzymania tych poziomów:
60 A/m – dopuszczalna wartość natężenia w miejscach
dostępnych dla ludzi
Ustalaniu poziomów dozwolonych wartości obydwu składowych towarzyszyła zasada, że działające na człowieka
pole magnetyczne nie może powodować powstawania
w organizmie prądów większych niż naturalnie płynące
w jego ciele.
24
Zaprezentowane dozwolone wartości natężenia składowych pola elektromagnetycznego są bardzo niskie, a przebywanie w nim jest całkowicie bezpieczne dla ludzi i zwierząt. Warto zauważyć, że są one równe lub nawet bardziej
surowe niż w Niemczech, Austrii, Szwecji czy Belgii, czyli
w krajach znanych z rygorystycznych przepisów dotyczących ochrony środowiska.
Zachowanie zgodności z obowiązującymi przepisami
weryfikowane jest podczas pomiarów kontrolnych, które
są wykonywane zawsze po wybudowaniu i uruchomieniu
linii. Bez nich nie ma możliwości uzyskania zgody na eksploatację obiektu.
Najwyższe dopuszczalne w środowisku natężenie pola magnetycznego (H) według przepisów i zaleceń wybranych
krajów europejskich oraz według zaleceń organizacji międzynarodowych
Organizacja
międzynarodowa
Wartość dopuszczalna natężenia
pola magnetycznego H (A/m)
Zalecenia odnośnie stosowania
wartości dopuszczalnej
Austria
80
tzw. poziom odniesienia
Belgia
–
wartość dopuszczana obowiązuje tylko dla składowej elektrycznej (E)
Czechy
80
–
80
wartość rekomendowana dla ekspozycji w polach wytwarzanych przez obiekty
oraz instalacje systemu elektroenergetycznego (np. linie napowietrzne)
160
wartość dla linii już istniejących,
przebywanie ludzi w polu nie dłuższe niż 72 minuty
Szwecja
80
zalecenia szwedzkich służb ochrony radiologicznej; w przypadku budowy nowych linii
zaleca się stosowanie tzw. podejścia ostrożnościowego, zmierzającego do utrzymania
naturalnych poziomów pola magnetycznego, pod warunkiem, że nie pociąga to za sobą
nadmiernych kosztów realizacji przedsięwzięcia
Rekomendacja dla krajów Unii Europejskiej
(rekomendacja Rady
Unii Europejskiej)
80
wartość zalecana przy ekspozycji długotrwałej wg Recommendation1991/519/EC
Kraj
Uwagi
Niemcy
Hałas
W zależności od rodzaju zabudowy otaczającej linię dopuszczalne w środowisku wartości poziomów hałasu, którego źródłem jest napowietrzna linia elektroenergetyczna,
wynoszą: od 40 dB w porze nocnej do 50 dB w dzień.
Są to wartości wynikające z Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku.
Określenie „hałas” kojarzy się raczej z odgłosem startującego samolotu, pracującego młota pneumatycznego czy
dźwiękami dobiegającymi z ruchliwej ulicy w centrum
miasta. W kontekście linii elektroenergetycznej mamy do
czynienia z szumem towarzyszącym jej pracy. Poziom tego
szumu mieści się w przedziale od 30 do 45 dB.
Mówiąc obrazowo, natężenie tego dźwięku jest zbliżone do odgłosów szumu lasu albo dźwięków słyszalnych
145 dB
125 dB
start
odrzutowca
ciężki sprzęt
budowlany
w mieszkaniu. Warto też wiedzieć, że dźwięk ten pojawia
się jedynie w wyjątkowo niekorzystnych warunkach pogodowych: gdy mży lub gdy powietrze jest bardzo wilgotne
(ok. 35 dni w roku). Przy innej pogodzie linia jest praktycznie niesłyszalna.
Jeżeli zatem podczas mżawki staniemy tuż pod linią, to faktycznie usłyszymy szum, którego źródłem jest tzw. ulot. To
zjawisko występujące na powierzchni przewodów, które są
pod wysokim napięciem. Warto w tym miejscu dodać, że
Wykonawca zastosuje specjalne przewody, które istotnie
zmniejszają zjawisko ulotu.
Podobnie jak w przypadku pól elektromagnetycznych,
obowiązujące przepisy nakładają na właściciela obiektu
obowiązek przeprowadzenia pomiarów kontrolnych hałasu jeszcze przed przekazaniem inwestycji do użytkowania.
105 dB
93 dB
55 dB
45 dB
dyskoteka
ciężki transport
drogowy
rozmowa
mieszkanie
30–45 dB
linie
przesyłowe
najwyższych
napięć
12 dB
las
Rys. 9. Porównanie poziomów natężenia dźwięku
25
Najczęściej zadawane pytania
W tej części publikacji udzielamy odpowiedzi na pytania,
które zwykle zadawane są Wykonawcy przy tego typu inwestycjach. Zachęcamy również do zapoznania się ze stroną www.liniapilaplewiska.pl lub kontaktu e-mailowego:
[email protected]
Jak blisko linii 400 kV można budować domy?
O tym, jaka odległość musi dzielić dom od linii, decyduje poziom pola elektromagnetycznego i hałasu, który jest nieco
inny dla każdej linii. Zależy bowiem od wysokości słupów,
a zatem wysokości zawieszenia przewodów nad ziemią. Dla
linii Piła Krzewina – Plewiska minimalna odległość dzieląca
dom od osi linii to 35 m. Oznacza to, że przy zachowaniu takiej odległości wartości pola elektromagnetycznego spadają do poziomów, które umożliwiają lokalizowanie budynków
na stały pobyt, a dźwięk, jaki czasami towarzyszy pracy linii,
nie jest uciążliwy.
Czy przebywanie bezpośrednio pod linią jest bezpieczne?
Tak. W miejscach dostępnych dla ludzi dopuszczalne natężenie pola elektrycznego o częstotliwości 50 Hz – czyli
takiego, z jakim mamy do czynienia w przypadku linii przesyłowych – wynosi 10 kV/m. Na terenach przeznaczonych
pod zabudowę mieszkaniową jest to 1 kV/m. Z kolei natężenie pola magnetycznego nie może przekroczyć 60 A/m.
Poziomy pól dla projektowanej linii będą poniżej poziomów ujętych w polskich regulacjach.
Czy linia zakłóci odbiór sygnału radiowo-telewizyjnego
w moim domu?
W pasie technologicznym linii przesyłowej możliwe jest
występowanie podwyższonego poziomu zakłóceń radiowych, co może czasami powodować pogorszenie odbioru
radiowego i telewizyjnego. Linia napowietrzna musi jednak
spełniać wymagania restrykcyjnej normy dotyczącej dopuszczalnego poziomu emisji zakłóceń radioelektrycznych,
co jest sprawdzane po oddaniu linii do użytkowania. Zgod-
26
nie z przepisami, poziom natężenia pola zakłóceń mierzony
w odległości 20 m od rzutu poziomego najbliższego przewodu linii nie powinien przekraczać 57,5 dB. Liczne wyniki
pomiarów poziomu zakłóceń radioelektrycznych dla nowo
budowanych linii 400 kV są jeszcze niższe od tej wartości.
A zatem można powiedzieć, że poza pasem technologicznym – m.in. w budynkach mieszkalnych – zakłócenia nie występują. Wiedzą o tym najlepiej właściciele domów w tych
gminach, gdzie wokół istniejącej linii 220 kV powstawała
zabudowa.
W jakiej odległości od siebie będą słupy i jaka będzie
ich wysokość?
Standardowo rozpiętości przęseł pomiędzy słupami będą
wynosić ok. 350–450 m. Wszystko zależy od ukształtowania terenu. Może się zdarzyć, że odległości między słupami będą na określonych odcinkach większe lub mniejsze.
Wysokość będzie różna, od 49 do 65 m. W uzasadnionych
przypadkach, np. z uwagi na ochronę środowiska, mogą
być stosowane wyższe konstrukcje słupów.
Czy wypasanie zwierząt pod linią jest bezpieczne?
Tak. W Europie jest ok. 150 000 km takich linii. Wiele z nich
pracuje od kilkudziesięciu lat. W większości znajdują się
na terenach rolniczych, a widok stada krów pasącego się
bezpośrednio pod linią jest powszechny. Przez wszystkie
te lata nie stwierdzono żadnego wpływu linii na zwierzęta
i ich zachowanie. Zatem wypasanie zwierząt pod linią jest
bezpieczne.
Czy po ustanowieniu służebności przesyłu i wybudowaniu
linii Inwestor staje się właścicielem gruntu w pasie
technologicznym?
Nie. Dzięki służebności przesyłu Inwestor – PSE S.A. – uzyska jedynie ograniczone prawo do korzystania z gruntów
pod linią w związku z jej budową i eksploatacją. Służebność przesyłu ustanawiana jest w formie aktu notarialnego,
ale nie ma to nic wspólnego z przeniesieniem własności.
Potwierdzić to może każdy notariusz.
Jakie ograniczenia zostaną nałożone na właścicieli
działek pod linią?
Ograniczenia dotyczą wyłącznie pasa technologicznego,
a więc 70 m (2 x 35 m od osi linii). W jego obrębie zabronione jest wznoszenie budynków mieszkalnych i sadzenie
wysokich drzew (dopuszcza się drzewa o wysokości do
4 m). Jednak poza granicą pasa nie ma żadnych ograniczeń
w użytkowaniu działek.
Czy rodzaj działek zmienia się po wybudowaniu linii?
Nie, jeśli teren pod linią ma przeznaczenie rolne (a tak jest
w większości przypadków), to nawet po wybudowaniu linii
nie ulega ono zmianie. Nie ma takiej potrzeby ani żadnych
przesłanek, bo działka rolna może być wykorzystywana dokładnie tak samo, jak przed budową. Wyjątkiem jest oczywiście teren ściśle pod konstrukcją słupa, gdzie z racji konstrukcji prowadzenie gospodarki rolnej jest utrudnione.
Komu i za co przysługuje wynagrodzenie?
Do wynagrodzenia uprawnieni są wszyscy właściciele,
przez których działki przechodzić będzie pas technologiczny. Wysokość kwoty zależna będzie od obszaru działki
objętego tym pasem, rodzaju działki, klasy gruntu. Wynagrodzenie otrzymają też wszyscy właściciele działek, na
których zostaną zlokalizowane słupy.
Wynagrodzenie wypłacane będzie w dwóch ratach:
pierwsza trafi do właściciela po zawarciu umowy, druga –
po podpisaniu aktu notarialnego.
Czy wynagrodzenia obejmą szkody związane
z budową linii?
Nie. Rekompensaty za ewentualne straty powstałe podczas
budowy i eksploatacji linii będą regulowane osobno. Nie
da się ich wycenić dziś, bo nie wiadomo, kiedy dokładnie
rozpocznie się budowa, czy pola będą wtedy obsiane, czy
może będzie już po zbiorach i wówczas Wykonawca będzie
musiał jedynie zapłacić za rekultywację terenu.
Wypłata odszkodowań za straty powstałe podczas budowy
dokonywana jest po zakończeniu budowy.
Pojawiają się głosy, że linie mają szkodliwy wpływy
na zdrowie ludzi. Czy to prawda?
Nie i nie potwierdza tego żadna licząca się instytucja naukowa. Argumentem jednak może być również to, że linie
te istnieją tuż przy zabudowie od dziesiątek lat. W samej
Polsce pracuje ponad 14 000 km linii najwyższych napięć. W Europie mówimy o ok. 150 000 km. Warto dodać,
że linia 400 kV budowana jest z poszanowaniem rygorystycznych norm środowiskowych.
Czy to prawda, że słupy energetyczne ściągają pioruny?
Prace montażowe przy linii 400 kV
Nie. Miejsce uderzenia pioruna jest losowe. Linie najwyższych napięć wyposażone są w przewody odgromowe,
co chroni je przed skutkami wyładowań atmosferycznych.
Obecność przewodów odgromowych umieszczonych nad
przewodami fazowymi powoduje, że przed wyładowaniami
atmosferycznymi chroniony jest również obszar o szerokości kilkudziesięciu metrów wzdłuż całej linii napowietrznej.
27
Inwestor
Generalny Wykonawca
Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A.
ul. Warszawska 165
05-520 Konstancin-Jeziorna
tel. 22 242 26 00
[email protected]
IDS Energetyka Sp. z o.o.
ul. Grzybowska 87
00-844 Warszawa
tel. 22 378 80 00
www.pse.pl
www.ids-bud.pl
Strona internetowa inwestycji
Biuro prasowe inwestycji
www.liniapilaplewiska.pl
Jacek Miciński
tel. 662 049 663
[email protected]
Zdjęcia
archiwum IDS ENERGETYKA Sp. z o.o.
i ENPROM HVL Sp. z o.o.
Konstancin-Jeziorna, maj 2016 r.

Podobne dokumenty