docwpływ aktywności fizycznej oraz terapii czaszkowo
download 
Reklamacja Transkrypt
wpływ aktywności fizycznej oraz terapii czaszkowo
NOWOCZESNE METODY FIZJOTERAPII ŁUKASZ SZTYNIO, MAREK WIECHEĆ WPŁYW AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ ORAZ TERAPII CZASZKOWO-KRZYŻOWEJ JAKO CZYNNIK WPŁYWAJĄCY NA ZMNIEJSZENIE ZAPOTRZEBOWANIA NA INSULINĘ PRZY CUKRZYCY TYPU 1 Cukrzyca typu 1 to choroba występująca głownie u dzieci i młodych dorosłych, ale może pojawić się w każdym wieku. Ten typ cukrzycy występuje u ok. 9% pacjentów z cukrzycą. Chorobę powoduje nieprawidłowa aktywność układu immunologicznego, który własne prawidłowe komórki beta wydzielające insulinę uznaje za komórki obce. U każdego człowieka funkcje obronne układu immunologicznego są niezbędne do niszczenia bakterii, wirusów, a także nieprawidłowo zbudowanych komórek. U niektórych osób dochodzi do reakcji, w której organizm wytwarza przeciwciała skierowane przeciwko własnym komórkom produkującym insulinę i niszczy je. W następstwie wyniszczenia trzustka nie jest w stanie wyprodukować odpowiedniej ilości insuliny, co w następstwie wpływa na wzrost poziomu cukru we krwi. Niezbędne jest tu zastosowanie leczenia farmakologicznego, w którym podaje się insulinę z zewnątrz za pomocą iniekcji. Ilość podawanej insuliny do- 22 pasowywana jest indywidualnie, zależnie od zapotrzebowania pacjenta. Dawkowanie oraz rodzaj insuliny ustalane są przez lekarza prowadzącego, który przeszkala chorego bądź rodziców w przypadku małych dzieci oraz omawia różne czynniki zewnętrzne, jak wysiłek fizyczny, środowisko wodne, temperatura otoczenia, pora dnia, stan emocjonalny pacjenta, mające wpływ na poziom glikemii. Celem tego leczenia jest utrzymanie glikemii na poziomach optymalnych w celu zapobiegania powikłaniom tej choroby. Insulinę przelicza się w jednostkach na ilość spożywanych węglowodanów, tzw. wymienników węglowodanowych (ww). PRAKTYCZNA FIZJOTERAPIA & REHABILITACJA AUTORSKI SCHEMAT POSTĘPOWANIA Na wybranym przypadku chorego z cukrzycą typu 1 przedstawiony zostanie schemat postępowania opracowany przez autorów artykułu, z zastrzeżeniem, że jest to tylko jedna z możliwości postępowania. Ponieważ reakcje na czynniki, takie jak: wysiłek fizyczny, środowisko wodne, masaż i itd. bez doświadczenia w kontaktach z pacjentami z cukrzycą, znajomości zachowań pacjenta świadczących o wystąpieniu niedocukrzenia oraz umiejętności reagowania na poziomy glikemii mogą być niebezpieczne dla zdrowia chorego z cukrzycą. Pacjent, Grzesio lat 5, chłopiec o wesołym usposobieniu, nad wymiar aktywny fizycznie, skoordynowany, fikołki, stawanie na rękach, całe dnie spędzane na rowerze. Pierwszym niepokojącym objawem przed rozpoznaniem choroby było spożywanie nadmiernej ilości wody, nocne moczenie, duża potliwość. Diagnoza – cukrzyca. Pacjent podczas pobytu w szpitalu został poddany klasycznemu postępowaniu w przypadku cukrzycy typu 1. Ustalono następujące dawki insuliny: 0,4 jednostki actrapidu (insulina o stopniowym uwalnianiu, działająca 6 godz., na dwa posiłki) oraz nocna insulina, tzw. baza insulatard 2 jednostki. W cukrzycy typu 1 po zastosowanym leczeniu insuliną występuje proces remisji, gdzie zapotrzebowanie na insulinę zmniejsza się. Okres remisji trwał ok. 1 rok, gdzie po 2 miesiącach zapotrzebowanie na insulinę actrapid zmniejszyło się do 0,1 na 1 ww, a pacjent nie potrzebował już bazy. Po okresie 1 roku zapotrzebowanie na insulinę zaczęło się zwiększać do 1 jednostki na 1 ww. Konieczne było też włączenie bazy – 3 jednostki (insulatard). Stopniowo zwiększano dawkę insuliny. Fizjoterapeuci zwrócili uwagę na to, by wpłynąć na rozchwianą glikemię pojawiającą się po zakończonej remisji. Pierwsze spostrzeżenie dające do myślenia to wpływ wysiłku fizycznego na poziom cukru we krwi. W okresie wakacyjnym, wolnym od przedszkola, gdzie aktywność fizyczna u pacjenta przejawiała się cały dzień w postaci jazdy na rowerze, poziom cukru był bardzo dobry. Trzeba było zmniej- NOWOCZESNE METODY FIZJOTERAPII Zdj. 1. Badanie pacjenta „stacje nasłuchu”: stacja pierwsza – stopy szyć dawkę insuliny o 20–30% oraz zaprzestać podawania insuliny nocnej. Po wakacjach, gdy pacjent zaczął uczęszczać do 1 klasy, gdzie średnio od godz. 8 do 12 przebywał w ławce szkolnej, zapotrzebowanie na insulinę wzrosło do wyjściowego zapotrzebowania z okresu przedszkolnego – 1 jednostka na 1 ww. Pierwszym krokiem, by powrócić do dawki 0,7 jednostki na 1 ww, było wprowadzenie regularnej aktywności fizycznej w postaci wysiłku tlenowego (jazda na rowerze) przez 30–45 minut, godzinę po spożytym obiedzie, gdzie działanie insuliny krótkodziałającej, tzw. posiłkowej (noworapid), jest momentem szczytowym, co daje informacje dla komórek organizmu: „mam paliwo, mam insulinę, mogę pracować prawidłowo”. To pierwszy krok, by wpłynąć na normowanie się glikemii we krwi. Wysiłek fizyczny wpłynął na zmniejszenie zapotrzebowania na insulinę przy kolejnym posiłku. Kolejne spostrzeżenie pojawiło się, gdy pacjent przez sobotę i niedzielę był aktywny. W badaniu cukru przed snem o godz. 21.00 otrzymano wynik 115, o godz. 1.00 – cukier 80, obawa przed dalszym spadkiem i badanie cukru po kolejnej godzi- nie – poziom 70, dolna norma. Wymusiło to podanie dodatkowych węglowodanów prostych w celu podniesienia poziomu glukozy we krwi do poziomu 120. Po kolejnych dwóch dniach takiej samej reakcji zmniejszono dawkę insuliny nocnej z 3 do 2 jednostek (bazy). Takie reagowanie jest normą, o czym mówi lekarz prowadzący, a co jest zgodne z postępowaniem przy cukrzycy typu 1. W tygodniu wysiłek fizyczny (jazda na rowerze 30–40 minut) godzinę po posiłku pozwalał stale utrzymywać mniejsze zapotrzebowanie na insulinę z dawką 0,7 j. na 1 ww. Poranne zapotrzebowanie na insulinę w przypadku śniadania nadal pozostało 1 j. na 1 ww, co jest normą, gdzie zapotrzebowanie na pierwszy posiłek jest największe. Był to już sukces, w którym doszło do zmniejszenia zapotrzebowania na insulinę oraz częściowe normalizowanie glikemii. Przed przystąpieniem do regularnej aktywności pojawiały się duże wahania poziomu cukru we krwi, pojawiające się z niewiadomych przyczyn. Kolejnym krokiem, by spróbować wpłynąć na poprawę glikemii, było wprowadzenie refleksoterapii, pracując przez stopę na strefie odpowiedzialnej za pracę trzustki. Po zastosowa- kwiecień 2015 nej technice doszło do reakcji, gdzie pod ciągłym monitorowaniem poziomu glikemii zmniejszyło się zapotrzebowanie na insulinę posiłkową z 0,7 j. na 0,5 j. na 1 ww. Reakcja ta jest w stanie utrzymywać się jedynie przez 3–4 dni, a w następstwie powraca do poprzedniego zapotrzebowania 0,7 j. na 1 ww. Zaaplikowanie kolejnego zabiegu refleksoterapii nie wpływało na podtrzymanie mniejszej dawki insuliny. Po powrocie po miesiącu do refleksoterapii, ponownie dochodziło do zmniejszenia zapotrzebowania na insulinę utrzymujące się tylko przez 3–4 dni. Zastosowanie masażu klasycznego w celu relaksacyjnym nie wpływało na zmniejszenie zapotrzebowania na insulinę. Jego zastosowanie można wykorzystać w celu przyspieszenia wchłaniania insuliny w momencie podanej korekty po wystąpieniu hiperglikemii, ale może to stwarzać zagrożenie wystąpienia hipoglikemii. Fizjoterapeuci zainspirowani możliwościami terapii czaszkowo-krzyżowej CST1 spróbowali pracy z pacjentem z cukrzycą typu 1. Jak wiadomo, w tej metodzie nikt nie jest w stanie przewidzieć, co się wydarzy i jaka będzie reakcja. Po pierwszym badaniu pacjenta ustalono „stacje 23 NOWOCZESNE METODY FIZJOTERAPII nasłuchu”: stacja pierwsza – stopy (zdj. 1) – ruchy fleksji i ekstensji przedstawiały w tym przypadku totalny bałagan przejawiający się brakiem synchronizacji pomiędzy stroną prawą a lewą o zmiennej amplitudzie i częstotliwości (niemiarowość w rytmie kranio-sakralnym). Stacja druga – uda i trzecia – miednica (zdj. 2) – adekwatne do pierwszej. Zdumiewające, że w czwartej stacji nasłuchu – przepona – blisko trzustki brak ruchu fleksji i ekstensji. Stacja piąta – ramiona i szósta – głowa – częstotliwość miarowa o stałej amplitudzie. Przez pierwsze trzy wykonane protokoły dziesięciu kroków nie pojawiały się zmiany fleksji i ekstensji w obszarze czwartej stacji, aczkolwiek bezpośrednio po wykonaniu protokołu dziesięciu kroków reakcje skłaniały się ku wzrostowi cukrów bezpośrednio po terapii i w nocy. Po zastosowaniu kolejnych terapii na jednej z sesji doszło do silnego pulsu terapeutycznego z uwolnieniem w obszarze przepony. Po zakończonej terapii oraz przebadaniu pojawił się miarowy ruch fleksji i ekstensji, jednak o małej amplitudzie. Kolejne wykonywane terapie wpływały w stacji czwartej na poprawę rytmu kranio-sakralnego, zwiększając amplitudą i synchronizując częstotliwości względem stacji piątej i szóstej (zdj. 3 i zdj. 4). W stacji pierwszej, drugiej i trzeciej normalizacja rytmu nastąpiła poprzez zastosowanie techniki „czaszkowe pompowanie” (zdj. 5), w której pacjent zasnął, a ruchy fleksji i ekstensji w kończynach dolnych były widoczne gołym okiem poprzez ruchy rotacyjne w stawach biodrowych w zakresie ok. 50 stopni. Kontynuacja terapii przez kolejne dni wpłynęła na to, że do dziś zmniejszyło się zapotrzebowanie na insulinę do 0,5 j. na 1 ww. PODSUMOWANIE Połączenie terapii czaszkowo-krzyżowej z aktywnością fizyczną ze ściśle określonym treningiem umożliwia zmniejszenie zapotrzebowania na insulinę do 0,25 j. na 1 ww, czyli o 75% insuliny przed podjęciem jakichkolwiek działań fizjoterapeutycznych. Wszystkie opisane czynności były wykonywane z użyciem glukometru o stałym monitoringu cukru we krwi oraz potwierdzone gleukometrem klasycznym w momencie wystąpienia hipo- i hiperglikemii w celu upewnienia się przed podjęciem działań mających na celu normalizację poziomu cukru. 24 Zdj. 2A–B.Badanie pacjenta „stacje nasłuchu”: stacja trzecia – miednica Zdj. 2B Zdj. 3. Praca zpacjentem wobszarze stacji piątej PRAKTYCZNA FIZJOTERAPIA & REHABILITACJA NOWOCZESNE METODY FIZJOTERAPII s. 25 - Creator-comm 1/2 poziom prawa R EK L A MA Zdj. 4. Praca zpacjentem wobszarze stacji szóstej Zdj. 5. Zastosowanie techniki „dynamiczne pompowanie” ŁUKASZ SZTYNIO MGR MAREK WIECHEĆ fizjoterapeuta, właściciel Centrum rehabilitacji MARKMED kwiecień 2015 25
