Załącznik nr 1

Załącznik do Uchwały
Nr L/295/10
Rady Miejskiej w Leśnicy
z dnia 18 października 2010r.
PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI
GÓRA ŚW. ANNY
NA LATA 2009-2016
OPRACOWANIE:
Lokalna grupa „Odnowy Wsi”
Mieszkańców wsi Góra Św. Anny
SPIS TREŚCI :
1.Wstęp ………………………………………………………………………………..…… 3
2. Zasoby obszaru sołectwa …………………………………….………………….………. 4
2.1 Zasoby przyrodnicze, położenie ………………………...……………….………… 4
2.2 Zasoby kulturowe ……………………………………………………….…………… 5
2.3 Mieszkańcy, organizacje społeczne, instytucje ……………………..….……………..6
2.4. Gospodarka, rolnictwo …………………………………………….………………. 7
2.5 Infrastruktura społeczna i techniczna ……………………………………………
8
2.6 Analiza zasobów i ich znaczenie ………………………………………….………… 9
3. Ocena silnych i słabych stron oraz szans i zagrożeń ……………………….…………
10
4. Analiza potencjału rozwojowego wsi ……………………………………….………... 12
5. Makieta programu długoterminowego……………………………………………….... .13
6. Opis planowanych zadań inwestycyjnych i przedsięwzięć aktywizujących społeczność
lokalną …………………………………………………………………………………...….. 18
7. Opis i charakterystyka obszarów o szczególnym znaczeniu dla zaspokojenia potrzeb
mieszkańców, sprzyjających nawiązaniu kontaktów społecznych, ze względu na ich położenie oraz cechy funkcjonalno-przestrzenne , a w szczególności poprzez odnawianie lub
20
budowę placów parkingowych, chodników lub oświetlenia ulicznego.
2
1.Wstęp
Plan odnowy miejscowości dotyczy sołectwa Góra Św. Anny, w gminie Leśnica, w
województwie opolskim. Nasza miejscowość jest na tle innych sołectw w naszej gminie i
województwie, wsią specyficzną. Góra Św. Anny, za sprawą cudownej figurki świętej Anny,
jej sanktuarium i franciszkanów, jest najbardziej znanym na Śląsku Opolskim miejscem pielgrzymkowym. Co roku odwiedza naszą miejscowość kilkaset tysięcy pielgrzymów i turystów,
nie tylko ze względu na sanktuarium św. Anny, ale również na ciekawą historię i piękną przyrodę. Czeka tu na nich największy w Europie Środkowej amfiteatr skalny, monumentalny
Pomnik Czynu Powstańczego, a także jedyny w naszym województwie rezerwat geologiczny
z ciekawymi skałami oraz piękne bukowe lasy otaczające amfiteatr. Swoją wiedzę na temat
historii mogą pogłębić w Muzeum Czynu Powstańczego i Muzeum Klasztornym. Mogą także
odwiedzić Muzeum Misyjne, gdzie franciszkanie zebrali i wystawili wiele eksponatów, przywiezionych przez misjonarzy franciszkańskich z całego świata.
Góra Św. Anny to nie tylko pielgrzymi i turyści, ale również mieszkańcy, którzy mają
swoje potrzeby i chcą żyć w sposób godny, myśląc o dobrej przyszłości. Stąd ta inicjatywa,
aby zrobić wspólnie coś, co mogłoby polepszyć nasz wspólny byt i znaleźć sposób na realizację tego planu od strony finansowej.
Po spotkaniach w ramach szkolenia oraz konsultacjach we własnym gronie, mieszkańcy Góry Św. Anny, wraz z sołtysem, radą sołecką i grupą „Odnowy wsi”, sformułowali wizję
dla naszej miejscowości w sposób następujący:
Góra Św. Anny – wieś, w której mieszkańcy żyją dostatnio, bezpiecznie, w
zgodzie i harmonii, pod opieką św. Anny.
Wizja ta określa, do czego dążą „świętoannicy” i co jest dla nich najważniejsze. Nie
wyróżniamy się niczym spośród innych mieszkańców gminy, czy województwa, ale brakuje
nam inicjatywy , która mogłoby nas zintegrować i zachęcić do działania. Może właśnie „Odnowa wsi” jest tą szansą dla Góry Św. Anny i jej mieszkańców.
3
2. Zasoby obszaru sołectwa.
2.1. Zasoby przyrodnicze, położenie.
Góra Św. Anny leży w paśmie Chełmu, we środkowo-wschodniej części województwa opolskiego, na terenie powiatu strzeleckiego, w gminie Leśnica. Miejscowość jest centrum Parku Krajobrazowego „Góra Św. Anny”.
Ze względu na wyniesienie terenu Góry Św. Anny w stosunku do terenów przyległych
do niej, cechuje się ona pewną odrębnością klimatyczną (np. nieznaczne obniżenie średniej i
maksymalnej temperatury rocznej, większa ilość opadów rocznie – ok. 766 mm, dłużej
utrzymujący się w zimie śnieg).
Budowa geologiczna rejonu Góry Św. Anny wywarła istotny wpływ na stosunki wodne całego regionu. Zalegające tutaj wapienie i dolomity triasowe wykazują silne uszczelnienie
i krasowienie, a co za tym idzie, wody opadowe bardzo szybko przenikają w głąb podłoża i
pod powierzchnią odpływają do Odry i Małej Panwi. Z tego powodu sieć wód powierzchniowych jest bardzo uboga, za to podziemne warstwy wodonośne są bardzo zasobne. Charakteryzują się średnią mineralizacją wahającą się w granicach 350-590 mg/dm3.
W rejonie Chełma występują utwory gliniaste węglanowe z okresu formacji triasowej,
wytworzone z trudno wietrzejących wapieni. Są to utwory powierzchniowo spiaszczone o
lekkim składzie granulometrycznym poziomu próchniczego. Ze względu na budowę geologiczną Góra Św. Anny od wieków była miejscem odkrywkowej eksploatacji surowców mineralnych: wapienia, bazaltu i piasku.
Szata roślinna Góry Św. Anny i okolic jest bardzo bogata. Dotyczy to zarówno lasów,
w których przeważają buczyny z wieloma gatunkami roślin chronionych (w tym również
storczyków), jak i zbiorowiska roślin nieleśnych, gdzie na szczególną uwagę zasługują murawy kserotermiczne, występujące na kilku stanowiskach.
W samej miejscowości znajduje się jedyny w naszym województwie rezerwat geologiczny „Góra Św. Anny”, utworzony w celu zachowania rzadkich profili zjawisk geologicznych po działającym tu przed 27 mln lat wulkanie. Umiejscowiony jest w nieczynnym kamieniołomie bazaltu i wapienia. Na jego terenie znajduje się również stożek tufu wulkanicznego
– pomnik przyrody utworzony w 1921 roku. Po całym terenie dawnego kamieniołomu biegnie
oznakowana ścieżka dydaktyczna,
z tablicami z opisem zjawisk geologicznych i świata przyrody ożywionej, schodami i platformami umożliwiającymi dojście do nawet najniżej położonej części rezerwatu.
Na uwagę zasługują również rezerwaty leśne - „Lesisko” i „Biesiec”, w których chroniona
jest buczyna z wieloma rzadkimi gatunkami roślin, leżące w niedalekiej odległości od miejscowości.
Osobliwością Góry Św. Anny i najbliższych okolic są aleje i sady czereśniowe.
Świat zwierzęcy jest również bogaty. Annogórskie murawy i buczyny są doskonałym
siedliskiem dla wielu gatunków pająków, w tym rzadkich gatunków górskich. Na murawach
kserotermicznych możemy spotkać wiele gatunków motyli. Świat płazów jest dosyć ubogi ze
względu na brak stojących wód powierzchniowych, co spowodowane jest, charakterystycznymi dla Garbu Chełmu, zjawiskami krasowymi. Ale mimo to można tu spotkać: żaby trawne, ropuchy szare i zielone, rzekotki drzewne i padalce. Z gadów należy wymienić: zaskrońce,
gniewosze plamiste, żmije zygzakowate, jaszczurki zwinki i żyworodne. Poznanych jest
również ok. 50 gatunków ptaków, w tym wiele gatunków ptaków śpiewających i drapieżnych.
Pospolitymi sakami występującymi w okolicy miejscowości są: sarny, dziki, zające, lisy, jenoty, kuny, łasice, tchórze, kilka gatunków nietoperzy. Planowana jest również restytucja
susła moręgowanego, gryzonia który miał tu swoje stanowisko do lat 80-tych ubiegłego wieku.
4
2.2 Zasoby kulturowe
Góra Św. Anny pierwotnie nazywana była „Górą Chełmską” ze względu na jej kształt
przypominający położony na ziemi Chełm. Później była „Górą Św. Jerzego” (Georgsberg),
„Górą Św. Jakuba” (Jacobsberg), a do zakończenia II wojny światowej miejscowość nosiła
nazwę „St. Annaberg”.
Historia Góry Św. Anny od samego początku związana jest z figurką i kultem
św. Anny i powstałym ponad 350 lat temu klasztorem franciszkanów. Stąd rzesze pielgrzymów, które od ponad 500 lat przybywają do naszej miejscowości aby brać udział w uroczystościach ku czci św. Anny, Matki Bożej, Krzyża św., Aniołów Stróżów, św. Franciszka, św.
Piotra z Alkantary. Modlą się oni w Bazylice św. Anny, a także na ścieżkach kalwaryjskich,
gdzie Gaschynowie z pobliskiej Żyrowej ufundowali i wybudowali 40 kaplic, ku czci Matki
Bożej i Męki Pańskiej. Największe uroczystości w okresie letnim odbywają się na placu przed
Grotą Lurdzką, wybudowaną przez franciszkanów, w latach 20-tych ubiegłego wieku. W
okresie zimowym pielgrzymów przyciąga szopka bożonarodzeniowa zajmująca prawie całe
prezbiterium naszego kościoła, ze starymi, ponad stuletnimi figurami naturalnej wielkości.
Największym wydarzeniem w historii Góry Św. Anny były nieszpory o św. Annie, na
błoniach Annogórskich, z udziałem Ojca Świętego Jana Pawła II. Miało to miejsce 21 czerwca 1983 roku, a wydarzenie to upamiętnia pomnik Papieża na Rynku, wykonany przez Gustawa Zemłę, a ufundowany przez mieszkańców Opolszczyzny, jako dar wdzięczności za
wizytę Ojca Świętego.
Oprócz najbardziej znanych zabytków architektury sakralnej należy jeszcze wymienić:
pustelnię przy kalwarii, starą część Domu Pielgrzyma, krzyże i kaplice przydrożne oraz mogiły powstańców śląskich i nieznanych żołnierzy niemieckich, poległych w czasie II wojny
światowej, usytuowane na cmentarzu parafialnym.
Góra Św. Anny przyciąga ludzi nie tylko ze względów religijnych ale również z uwagi
na piękno przyrody jakie ją otacza, a także walory historyczne. W czasie III powstania śląskiego o naszą miejscowość prowadzone były zacięte walki, stąd w tym właśnie miejscu w
1955 roku postawiono Pomnik Czynu Powstańczego dłuta Xawerego Dunikowskiego. Wybudowano go na skale, nad sceną największego w Europie Środkowej amfiteatru skalnego. Powstał on w latach 1934-1938. Niemcy w czasie jego tworzenia wybudowali również w miejscu obecnego pomnika, mauzoleum ku czci żołnierzy niemieckich poległych na różnych frontach. Z tamtego pomnika pozostały tylko stare zdjęcia.
O powstaniach śląskich można się dużo dowiedzieć w Muzeum Czynu Powstańczego,
które ma swoją siedzibę w zabytkowym budynku, dawnym Domu Związku Polaków w
Niemczech.
Do zabytków na terenie miejscowości możemy jeszcze zaliczyć budynek dawnej
karczmy franciszkańskiej przy ulicy Leśnickiej, a także piec wapienniczy-szybowy przy amfiteatrze skalnym.
5
2.3 Mieszkańcy, organizacje społeczne, instytucje.
Góra Św. Anny jest jedną z najmniejszych miejscowości w gminie Leśnica. Według
danych Urzędu Miejskiego, z dnia 31 grudnia 2007 roku, jest nas obecnie 492. Natomiast stan
rzeczywisty, według danych ojca Proboszcza, który liczy parafian w czasie corocznych odwiedzin kolędowych, mieszkańców jest 260. Nasza miejscowość nie jest wsią typowo rolniczą ponieważ na dzień dzisiejszy tylko jedna rodzina utrzymuje się z uprawy roli i hodowli
trzody chlewnej. Pozostali mieszkańcy dojeżdżają do pracy przede wszystkim do Zakładów
Koksowniczych w Zdzieszowicach i do innych fabryk, firm i instytucji w sąsiednich miejscowościach. Kilka rodzin dochody czerpie z własnej działalności gospodarczej.
Przyrost naturalny, podobnie jak w większości miejscowości na Śląsku jest niski, co
powoduje że społeczność naszej wioski się starzeje. Dodatkowo wielu młodych ludzi wyjeżdża do dużych miast, bądź za granicę w celu szukania pracy. Jest to duży problem w wielu
płaszczyznach.
Mała liczba mieszkańców uniemożliwia działalność i rozwijanie się organizacji społecznych. Ale mimo to społeczność stara się spotykać i działać na rzecz wsi i parafii. Do organizacji społecznych zaliczyć należy:
- Radę Sołecką z Sołtysem, która organizuje spotkania i imprezy dla mieszkańców, takie jak:
festyn z okazji Dnia Dziecka i Dnia Matki, spotkanie byłych i obecnych mieszkańców Góry
Św. Anny, uroczystość św. Marcina z inscenizacją o świętym w centrum wsi i biesiada przy
Marcinowym cieście, dożynki parafialne, spotkanie opłatkowe dla osób starszych i samotnych.
- Koło DFK, liczące 97 członków,
- Górnośląskie Towarzystwo Przyjaciół i Budowniczych Szopek Bożonarodzeniowych, zrzeszające kilkunastu członków; towarzystwo posiada pracownię, w budynku dawnej szkoły
podstawowej, w której od dwóch lat, w okresie październik-listopad, organizowany jest kurs
budowy szopek bożonarodzeniowych,
- Chór parafialny, w którym śpiewa 25 osób (także spoza naszej miejscowości),
- Kameralny Chór Młodzieżowy „Fides”, liczący 9 śpiewaków,
- Parafialna Orkiestra Dęta, w skład której wchodzi 14-tu muzykantów.
- Fundacja „Sanktuarium Góry św. Anny”
- Stowarzyszenie „Sprawiedliwość Pokój i Integralność Stworzenia”, które co roku organizuje
„Święto Młodzieży”.
Ponadto mieszkańcy naszej wsi angażują się w różne przedsięwzięcia, jak choćby:
- wykonywanie korony żniwnej na dożynki parafialne, gminne i diecezjalne,
- tworzenie ozdób i stroików przed świętami Wielkanocnymi i Adwentem, które następnie
sprzedawane są na Rajskim Placu przed Bazyliką, a dochód z tej akcji przeznaczany jest na
konkretny cel wspomagający Misje Franciszkańskie na całym świecie,
- prace społeczne takie jak: wiosenne porządki w centrum wsi i innych miejscach publicznych, sadzenie i pielęgnowanie kwiatów na Rynku i w kwietnikach przy tablicach powitalnych ustawionych przy drogach wlotowych do miejscowości, remonty na terenie cmentarza
parafialnego.
Na terenie Góry Św. Anny z uwagi na małą liczbę mieszkańców działają tylko dwie
instytucje:
- Publiczne przedszkole, do którego uczęszcza 16 dzieci, w tym 6 z Góry Św. Anny,
- Parafia św. Anny, która jest jedyną parafia w naszej diecezji, nie posiadającą własnego kościoła (Bazylika jest kościołem klasztornym).
6
2.4 Gospodarka i rolnictwo.
Jak już wcześniej wspomniano, w naszej wsi tylko jedna rodzina utrzymuje się z rolnictwa. Struktura gruntów Góry Św. Anny przedstawia się następująco:
grunty orne
77,0058 ha
sady
16,8640 ha
łąki trwałe
2,8405
pastwiska trwałe
11,3329 ha
124,9060 ha
lasy i grunty leśne
grunty zadrzewione i zakrzewione 17,3050 ha
tereny mieszkalne
16,5532 ha
tereny przemysłowe
0,0177 ha
tereny zabudowy innej
1,1162 ha
tereny wypoczynkowe
28,9574 ha
tereny komunikacyjne(drogi)
16,6935 ha
tereny różne
0,0380 ha
nieużytki
9,2667 ha
Na terenie miejscowości działa 27 podmiotów gospodarczych. Jako miejscowość typowo turystyczna i pielgrzymkowa, posiadamy dobrze rozbudowaną bazę noclegową i gastronomiczną. Szczegółowe informacje przedstawia tabela:
Lp.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
Zakres prowadzonej działalności
Liczba
podmiotów
Miejsca noclegowe (Dom Pielgrzyma, Schronisko młodzieżowe PTTK, 6
pensjonaty, hotel)
Punkty gastronomiczne (restauracje z kuchnią śląską, myśliwską i tra- 6 ( siódmy w
dycyjną, pizzeria, Dom Pielgrzyma)
budowie)
Międzynarodowy transport drogowy
1
Naprawa wag
1
Handel branży przemysłowej
2
Kancelaria radcy prawnego
1
Parking płatny strzeżony
2
Sklep spożywczy
2
Gabinet rehabilitacyjny
1
Handel drobny (dewocjonalia, zabawki, słodycze)
8
Sprzedaż lodów włoskich
1
Razem
27
Źródło: Dane Urzędu Miejskiego w Leśnicy
7
2.5 Infrastruktura społeczna i techniczna.
Do ubiegłego roku jedynym miejscem, w którym mieszkańcy Góry Św. Anny mogli
czynnie wypoczywać jest boisko do piłki nożnej i siatkowej, przy którym znajduje się również mały plac zabaw i miejsce do grillowania z zadaszonymi stołami i ławkami. Plac ten
przylega bezpośrednio do parkingów autostrady A4, stąd nieustanny hałas i spaliny, co powoduje że na pewno nie jest najlepsze miejsce na wypoczynek, ani ze względu na zdrowie ani
bezpieczeństwo dzieci.
W ubiegłym roku członkowie orkiestry parafialnej na własny koszt i własnymi siłami
częściowo wyremontowali mały amfiteatrzyk, który usytuowany jest przy budynku przedszkola. Jego dalszy remont wymaga jeszcze dużych nakładów finansowych, ale już udało się
zorganizować jedną imprezę – zabawę taneczną „pod chmurką”. Jest to miejsce w centrum
wsi, w całości ogrodzone i pięknie położone pomiędzy klasztorem a placem Trzech Krzyży.
Dużo wolnego czasu dzieci, młodzież i dorośli spędzają w klubie wiejskim, gdzie mogą grać w tenisa stołowego, bilarda, gry planszowe i skorzystać z komputera. Prowadzone są
tez zajęcia szachowe ( kilkoro dzieci bierze regularnie udział w zawodach), nauka budowy
latawców i wiele innych.
Góra Św. Anny ma duże możliwości jeśli chodzi o czynny wypoczynek w formie spaceru lub przejażdżki rowerem. Przez naszą miejscowość przechodzi kilkanaście szlaków turystycznych, ścieżek edukacyjnych i rowerowych. Sama miejscowość, szczególnie okolice amfiteatru, są bardzo atrakcyjne dla spacerowiczów, choć niektóre ścieżki koniecznie wymagają
remontu.
Cała nasza wieś posiada sieć elektryczną, telefoniczną, wodociągową, kanalizacyjną i
zasięg wszystkich operatorów sieci komórkowych. Wszystkie drogi i chodniki w miejscowości są oświetlone i utwardzone, ale niektóre wymagają większego lub mniejszego remontu.
8
2.6 Analiza zasobów i ich znaczenie.
Analizę naszych zasobów i ich znaczenie przedstawia tabela:
ANALIZA ZASOBÓW CZ I
Znaczenie zasobu
Rodzaj zasobu
1
Brak
(odpowiednio wstaw X)
2
Małe Duże Wyróżniające
3
4
5
Przyrodniczy
X
-walory krajobrazu, rzeźby terenu
-stan środowiska
X
-walory klimatu
X
-walory szaty roślinnej
X
X
-cenne przyrodniczo obszary lub obiekty
X
-świat zwierzęcy (ostoje, siedliska)
X
-wody powierzchniowe (cieki, rzeki, stawy)
X
-wody podziemne
X
-gleby
X
-kopaliny
X
-walory geotechniczne
Kulturowy
-walory architektury
X
-walory przestrzeni wiejskiej publicznej
X
X
-walory przestrzeni wiejskiej prywatnej
-zabytki i pamiątki historyczne
X
-osobliwości kulturowe
X
-miejsca, osoby i przedmioty kultu
X
-święta, odpusty, pielgrzymki
X
X
-tradycje, obrzędy, gwara
X
-legendy, podania i fakty historyczne
-przekazy literackie
X
-ważne postacie i przekazy historyczne
X
-specyficzne nazwy -specyficzne potrawy
X
X
- dawne zawody
X
- zespoły artystyczne, twórcy
9
3. Ocena silnych i słabych stron oraz szans
i zagrożeń
Wieś: Góra Św. Anny
SILNE strony
(atuty wewnętrzne)
SŁABE strony
(słabości wewnętrzne)
1. Pomnik Historii „Górę Świętej Anny –
komponowany krajobraz kulturowoprzyrodniczy”
2. Miejscowość pielgrzymkowa i turystyczna
3. Siedziba Parku Krajobrazowego „Góra
Św. Anny”
4. Duża ilość zabytków (Bazylika, klasztor
franciszkanów, kompleks kaplic kalwaryjskich, grota lurdzka, Amfiteatr skalny,
Pomnik Czynu Powstańczego, krzyże i
kapliczki przydrożne).
5. Pełna infrastruktura (wodociągi, kanalizacja, telefon, Internet, bankomat, utwardzone drogi i chodniki)
6. Miejscowość o znaczeniu historycznym i
miejsce kultu religijnego.
7. miejscowość znana w Polsce, Europie i
na świecie.
8. Duża baza hotelowa i gastronomiczna
9. Rodziny wielopokoleniowe (zapewniona
opieka dla starszych przez rodzinę)
10. Ścieżki ekoturystyczne i rowerowe.
11. Boisko sportowe.
12. Duża liczba młodzieży studiującej.
13. Dobrze funkcjonujący klub wiejski.
14. Duże zaangażowanie młodzieży w kółkach zainteresowań (młodzieżowy chór
„Fides”, parafialna orkiestra dęta, chór
Bazyliki, Górnośląskie Towarzystwo
Przyjaciół i Budowniczych Szopek Bożonarodzeniowych)
15. Udział młodzieży w licznych konkursach
i zawodach (szachy, tenis stołowy, latawce, ozdoby świąteczne)
16. Duża liczba osób ze znajomością języka
niemieckiego.
17. 16.Bogate i piękne lasy przylegające do
miejscowości.
1. Mały przyrost naturalny.
2. Emigracja młodych z powodu braku pracy.
3. Mała ilość miejsc pracy.
4. Brak parkingów dla turystów i pielgrzymów.
5. Brak toalet publicznych.
6. Źle usytuowany plac zabaw i boisko
sportowe ( daleko od zabudowań miejscowości, przy MOP[miejsce obsługi
podróżnych] autostrady A4).
7. Słabe połączenie środkami komunikacji
publicznej z najbliższymi miastami.
8. Nieestetyczny wygląd sieci instalacji
elektrycznej zasilania budynków i oświetlenia ulic w centrum wsi.
9. Brak punktu informacji turystycznej.
10. Słabe zaangażowanie społeczności lokalnej.
11. Słabo wyposażony klub wiejski i mała
liczba pomieszczeń (brak telewizora,
komputerów)
12. Zanikanie gwary śląskiej.
13. Duża ilość pustostanów, zły stan elewacji niektórych budynków, szczególnie w
centrum wsi.
10
Wieś: Góra Św. Anny
(czynniki zewnętrzne)
SZANSE
(okazje zewnętrzne płynące z otoczenia)
ZAGROŻENIA
(zagrożenia płynące z otoczenia)
1. Rozwój handlu i ruchu turystycznego i
pielgrzymkowego.
2. Budowa zjazdu turystycznego z autostrady A4 dla ruchu turystycznego
3. Centrum konferencyjne w Domu Pielgrzyma.
4. Uruchomienie lotniska w Kamieniu Śl.
5. Zagospodarowanie Amfiteatru w Górze
Św. Anny
6. Silne więzi z zagranicą (podpisanie umów
partnerskich).
7. Atrakcyjne położenie geograficzne
8. Położenie na terenie Parku Krajobrazowego „Góra Św. Anny”.
9. Położenie na terenie obszaru sieci „Natura
2000”.
10. Możliwość pozyskania dotacji z Unii Europejskiej.
11. Promowanie naszej wsi przez Urząd Wojewódzki.
12. Zmniejszenie zanieczyszczenia środowiska przez likwidację 6 starych baterii w
zakładach koksowniczych.
13. Udział w programie „Odnowa wsi”
1. Bliskość zakładów przemysłowych
2. Przebiegająca przy miejscowości autostrada - brak ekranów akustycznych, źle
rozwiązana gospodarka ściekami, emisja
spalin.
3. Bliskie położenie stacji przekaźnikowej
radiowo – telewizyjnej od zabudowań wsi.
4. Brak obwodnicy w miejscowości.
5. Emigracja zarobkowa, szczególnie młodych ludzi.
6. Uciążliwe warunki pogodowe w zimie.
7. Ograniczenie inwestycyjne wynikające z
położenia na terenie Parku Krajobrazowego.
8. Organizowanie rajdów samochodowych.
11
4. Analiza potencjału rozwojowego wsi
Góra Św. Anny
3
0
5
Tożsamość wsi i
wartości życia
wiejskiego
1,2,3,4,6,7,16, 1,
2,17,5,6,7,8,11,
,1,5,7,8,
3
3
8
2
1
Standard życia
(warunki materialne)
5,11,13,10,11,15,
16,18,4
7
6
5
Byt (warunki
ekonomiczne)
8,3,41,10,9,12,6,
4
1
4
2
silne strony
szanse
słabe strony
zagrożenia
1
12
Jakość życia
(warunki niematerialne)
,9,10,12,14,15,17
,5,6,7,8,9,12,13,1
4,2,3,42,3,
5. Makieta programu długoterminowego na lata 2010-2017.
Wieś: Góra Św. Anny
opieką św. Anny.
Wizja: Góra Św. Anny – wieś, w której mieszkańcy żyją dostatnio, bezpiecznie, w zgodzie i harmonii,pod
pod opieką św. Anny
I. Plan rozwoju
II. Program rozwoju
Co pomoże osiągnąć cele?
3. Co może przeszkoProjekty
1. Cele
dzić?
Co wykonamy?
Co trzeba osiągnąć by
ATUTY
BARIERY
Koszt
urzeczywistnić wizję
Zasoby
Silne strony i Szanse
Słabe strony
w tys.
wsi?
Czego użyjemy?
Co wykorzystamy?
Co wyeliminujemy?
zl
Zagrożenia
Czego unikniemy?
A. TOŻSAMOŚĆ WSI I WARTOŚCI ŻYCIA WIEJSKIEGO
1. Kultywowanie i
Zespoły muzyczne, dzieci, Doświadczenie osób starMała liczba mieszkańOrganizacja imprez: „Pogrzeb basa”,
50
wskrzeszenie tra- młodzież i osoby starsze,
szych i znajomość tradycji. ców, starzejące się społe- „Św. Marcina”, „Annabergertreffen”,
dycji i obyczajów. stroje regionalne.
czeństwo,
„Dożynki”, „Dzień Matki i Dziecka”,
emigracja młodych,
„Drzewko majowe” (maibaum),
Utworzenie kalendarza imprez,
Odtworzenie „Koła gospodyń wiejskich”.
2. Ochrona zabytków historycznych
Fundacja Sanktuarium Św.
Anny,
Klasztor Zakonu Braci
Mniejszych.
Pomnik Historii.
Degradacja środowiska i
Miejscowość o znaczeniu
zabytków,
historycznym, miejsce kultu religijnego. Współpraca
z Franciszkanami,
Opieka Franciszkanów nad
obiektami sakralnymi,
Współpraca ze Starostwem
Powiatowym dla ratowania
amfiteatru, Pomniku Czynu
Powstańczego i otoczenia.
13
Współpraca z o. Franciszkanami w
celu podjęcia wspólnych działań dla
ochrony historycznych zasobów kulturowych miejscowości - zespołu
klasztorno kalwaryjskiego, rewitalizacja kompleksu amfiteatru i pomnika.
20 000
3. Ochrona przyrody Siedziba Parku KrajobraRezerwat Geologiczny.
i krajobrazu
zowego „Góra Św. Anny”,
Położenie na terenie obsza- Doświadczenie pracowniru sieci Natura 2000.
ków Parku
Kalwaryjski park zabytko- Krajobrazowego.
wy
Słaba świadomość i edukacja ekologiczna społeczeństwa. Słaba integracja
mieszkańców.
4. Integracja mieszkańców sołectwa
5. Rozwój handlu,
ruchu turystycznego i pielgrzymkowego.
Dobrze rozwinięta i oznaczona sieć szlaków turystycznych – pieszych i rowerowych (5 ścieżek rowerowych, 4 ścieżki przyrodniczo dydaktyczne, 6 szlaków turystycznych PTTK)
Wielkość i różnorodność
atrakcji turystycznych (zabytki: Zespół Klasztorny z
Kalwarią, Grota Lurdzka,
Amfiteatr skalny,
3 rezerwaty przyrody)
14
Brak zjazdu z autostrady.
Brak parkingów, punktu
informacji turystycznej i
infrastruktury towarzyszącej.
Pielęgnacja i ochrona zasobów przyrodniczych.
Zachowanie i wzbogacanie bioróżnorodności i walorów krajobrazowych.
Inwentaryzacja i waloryzacja zasobów przyrodniczych.
Przygotowanie dokumentacji i wykonanie zagospodarowania Rezerwatu
geologicznego. Zwiększenie bezpieczeństwa ekologicznego wsi.
Upowszechnienie wiedzy o stanie
środowiska.
5 000
Organizacja imprez: „Pogrzeb basa”,
„Św. Marcina”, „Annabergertreffen”,
„Dożynki”, „Dzień Matki i Dziecka”,
„Drzewko majowe” (maibaum),
Odtworzenie „Koła gospodyń wiejskich”,
50
Podnoszenie walorów turystycznych
miejscowości poprzez modernizację i
budowę infrastruktury turystycznej:
budowa parkingów, remont i budowa
ścieżek ekoturystycznych, poprawienie estetyki miejscowości poprzez
remonty i budowę dróg, chodników z
infrastrukturą towarzyszącą, poprawa
oświetlenia miejscowości,
8 000
B. STANDARD ŻYCIA
1. Zagospodarowa- Częściowo wyremontowa- Własność gminy i dobre
nie przestrzeni
ny amfiteatrzyk wiejski,
stosunki z władzami gminy,
publicznej
Klub wiejski,
Działka będąca w posiadaniu gminy, częściowo zagospodarowana, znajdująca
się w centrum wioski, przylegająca do istniejącego
przedszkola,
Możliwość pozyskania funduszy z Unii Europejskiej
2. Doposażenie klubu wiejskiego
Brak środków finansowych,
Słabe zaangażowanie
mieszkańców miejscowości,
Stworzenie miejsca wypoczynku i
rekreacji dla mieszkańców, dalszy
remont amfiteatrzyku wiejskiego i
stworzenie kompleksu sportowego
(boisko do piłki nożnej, siatkowej,
koszykowej, ściana wspinaczkowa),
stworzenie bezpiecznego placu zabaw
oraz miejsca do grillowania i biesiadowania, doprowadzenie prądu.
1 000
Pomysły i zaangażowanie Duże zainteresowanie dzie- Mała powierzchnia klubu
wiejskiego
rady sołeckiej i grupy „Od- ci i młodzieży, aktywne
uczestnictwo w zawodach i
nowy wsi”,
konkursach.
Zakup zestawów komputerowych i
telewizora, projektora multimedialnego
12
Modernizacja oświetlenia w centrum
wsi (Rynek),
Wyposażenie centrum miejscowości
w nowe ławki i kosze na śmieci,
Stworzenie miejsc parkingowych oraz
toalet publicznych,
Budowa przystanku autobusowego
dla dzieci i młodzieży dojeżdżającej
do szkół.
1 000
3. Poprawa wyglądu Małe środki pozyskane od
centrum wsi.
sponsorów
Dobra współpraca z Urzędem Gminy
15
Zbyt mała ilość środków
finansowych, za małe zaangażowanie mieszkańców
C. JAKOŚĆ ŻYCIA
1. Podniesienie po- Częściowo wyremontowa- Własne siły
ziomu integracji ny amfiteatrzyk., klub wiej- Pozytywna inicjatywa,
mieszkańców.
ski
Chęć współpracy,
Zaangażowanie dzieci,
młodzieży i dorosłych
mieszkańców miejscowości.
Mała liczba mieszkańców,
emigracja, szczególnie
młodych ludzi,
Brak fachowców w niektórych dziedzinach.
2. Rozwój intelektu- Przedszkole, dom katechealny dzieci i mło- tyczny,
dzieży.
młodzieżowy chór „Fides”,
parafialna orkiestra dęta,
Duże możliwości zaangażowania się dzieci i młodzieży,
Kilkoro dzieci uczy się w
szkole muzycznej,
Zaangażowanie Ojca Proboszcza.
Stworzenie przy klasztorze dużej
Mała ilość dzieci i młosali parafialnej na spotkania paradzież, brak czasu, ze
względu na angażowanie fialne, próby chórów i orkiestry.
się w kilku grupach naraz,
3. Duże zaangażowanie młodzieży
w kółkach zainteresowań (chór,
orkiestra dęta,
drużyna piłkarska, kurs budowy
szopek bożonarodzenio-wych)
Brak czasu
Klub czynny cały rok,
Członkowie Górnośląskiego Towarzystwa Przyjaciół
i Budowniczych Szopek
Bożonarodzeniowych.
Kółko szachowe przy klubie wiejskim, boisko sportowe, pracownia „szopkarska”,
16
Zagospodarowanie częściowo wyremontowanego amfiteatrzyku wiejskiego,
Organizowanie spotkań mieszkańców (festyny, zabawy),
Organizowanie konkursów wiejskich o różnej tematyce.
Stworzenie odpowiednich warunków w klubie wiejskim dla dzieci i
młodzieży, zagospodarowanie ich
wolnego czasu poprzez organizowanie dla nich konkursów i zawodów
oraz umożliwienie rozwijania ich
hobby.
50
100
50
D. BYT
1. Promowanie wsi.
2. Integracja mieszkańców w celu
pozyskania środków.
Pomnik Historii
Sanktuarium Św. Anny z
Bazylika kalwarią i klasztorem,
Amfiteatr i Pomnik Czynu
Powstańczego,
Park Krajobrazowy „Góra
Św. Anny”,
Bezpłatna sala spotkań.
Muzeum Powstań Śląskich.
Muzeum Misyjne.
Muzeum Klasztorne.
Liczne przewodniki.
Siedziba Parku krajobrazowego,
Strony internetowe sanktuarium, Domu Pielgrzyma,
Urzędu Miejskiego w Leśnicy i Parku Krajobrazowego, w których jest dużo
wiadomości na temat naszej miejscowości,
Miejscowość znana w Polsce i Europie,
Opracowanie książkowe i
folderowe.
Promocja walorów kulturowych.
Opracowanie biuletynu, strony internetowej wsi i splotów reklamowych.
Pozytywna współpraca z
Brak inicjatywy i zaanga- Zorganizowanie biletowanej zabawładzami samorządowymi, żowania społeczności
wy karnawałowej.
i franciszkanami,
wiejskiej
Chęć do pracy
Pozytywne nastawienie
członków grupy odnowy
wsi, sołtysa rady sołeckiej.
17
40
6. Opis planowanych zadań inwestycyjnych i przedsięwzięć
aktywizujących społeczność lokalną w Górze św. Anny
w okresie co najmniej 7 lat od dnia przyjęcia planu odnowy
miejscowości, w kolejności wynikającej z przyjętych priorytetów rozwoju miejscowości, z podaniem szacunkowych kosztów ich realizacji.
Nazwa inwestycji lub
przedsięwzięcia
aktywizującego
Cel
Zagospodarowanie palcu
na cele rekreacyjne –
urządzenie miejsc rekreacji i wypoczynku dla
mieszkańców Góry Św.
Anny.
Zaspokojenie
potrzeb społecznych sprzyjających nawiązywaniu kontaktów
Zagospodarowanie w
centrum wsi (Rynek)
wraz z infrastrukturą
oraz poprawa estetyki
tego miejsca.
Poprawa standardu życia i bezpieczeństwa mieszkańców
Budowa dużego parkingu Rozwój ruchu
turystycznego i
pielgrzymkowego
Organizacja imprez:
„Pogrzeb basa”, „Św.
Marcina”, „Annabergertreffen”, „Dożynki”,
„Dzień Matki i Dziecka”,
„Drzewko majowe” (maibaum) i innych. Utworzenie kalendarza imprez, Odtworzenie „Koła
gospodyń wiejskich.
Ochrona obiektów zabytkowych.
Wykorzystanie
zasobów architektury, historii, i
przyrody do rozwoju wsi oraz
edukacji społeczeństwa
Wykorzystanie
zasobów archi-
Przeznaczenie
Harmono- Szacunkowy koszt:
gram rekwota końcowa z
alizacji
podaniem źródła
pozyskania
Planujemy wybudować ogrodzone, 2010-2016 400 000 zł
środki programu
wielofunkcyjne boisko sportowe
„Odnowa i rozwój
Dla najmłodszych planowane jest
stworzenie bezpiecznego placu
wsi”+ Gminy Leśnizabaw, spełniającego wszelkie
ca + sponsorzy
normy. Plac będzie wyposażony w
urządzenia rekreacyjno-sportowe,
zestawy zabawowe.
Dla osób dorosłych istotne byłoby
stworzenie miejsca do grillowania i
biesiadowania.
Wyremontowanie istniejącego amfiteatru ze sceną.
Modernizacja oświetlenia w cen2009-2017 1 000 000 zł
trum wsi (Rynek) oraz poprawa
Środki UE, środki
nawierzchni placu, chodników i
własne, sponsorzy,
dróg.
dotacje z programu
Wyposażenie centrum miejscowoLeader.
ści w nowe ławki i kosze na śmieci,
Stworzenie miejsc parkingowych
oraz toalet publicznych,
Budowa przystanku autobusowego
dla dzieci i młodzieży dojeżdżającej do szkół.
Górę św. Anny rocznie odwiedza
2009-2017 7 400 000 zł
ok. 500 tys. turystów. Brak miejsc
Środki RPO Woj.
parkingowych w miejscowości jest
Opolskiego, + środki
głównym problemem pilnym do
Gminy Leśnica.
rozwiązania. Zmniejszenie nieuporządkowanego parkowania wpłynie
na ochronę Natury 2000, Pomnika
Historii i Parku Krajobrazowego.
Aktywizacja i integracja miesz2009- co
50 000 zł
kańcy wsi
roku
środki własne, spon(rada sołecka, młodzież, nauczysorzy, dotacje z prociele), z przywracaniem tradycji.
gramu Leader.
Góra św. Anny należy do najwybitniejszych przykładów europej-
18
2009-2017
20 000 000 zł
Środki UE, środki
tektury, historii
do rozwoju wsi
skich krajobrazowych sanktuariów
kalwaryjskich. Podkreśleniem wyjątkowości jest uznanie tego miejsca za Pomnik Historii, jedyny
w woj. opolskim.
Restauracja kaplic kalwaryjskich,
kompleksu kościelno klasztornego,
rewitalizacja kompleksu amfiteatru
i pomnika.
Budowa muzeum geolo- Pielęgnacja i
Pielęgnacja i ochrona zasobów
2009-2016
gicznego „pod chmurką” ochrona zasobów przyrodniczych. Zachowanie i
przyrodniczych. wzbogacanie bioróżnorodności i
walorów krajobrazowych.
Inwentaryzacja i waloryzacja zasobów przyrodniczych.
Przygotowanie dokumentacji i
wykonanie zagospodarowania Rezerwatu geologicznego. Zwiększenie bezpieczeństwa ekologicznego
wsi. Upowszechnienie wiedzy o
stanie środowiska.
Doposażenie klubu wiej- Integracja miesz- Zakup zestawów komputerowych, 2009-2010
skiego
kańców wsi
telewizora, projektora multimedialnego, mebli, pomocy dydaktyczno
naukowych.
Budowa sali parafialnej Stworzenie bazy Stworzenie przy klasztorze wielo- 2009-2016
dla zaspokojenia funkcyjnej sali parafialnej na spopotrzeb społecz- tkania parafialne, próby chórów,
nych sprzyjająorkiestry i innych grup działających
cych nawiązywa- na terenie sołectwa.
niu kontaktów.
19
Samorządowe,
5 000 000 zł
Środki UE, środki
Samorządowe,
WFOŚiGW
15 000 zł
środki własne, sponsorzy, dotacje z programu Leader.
1 000 000 zł
Środki UE, środki
klasztoru Franciszkanów, sponsorzy,
dotacje z programu
Leader.
7. Opis i charakterystyka obszarów o szczególnym znaczeniu dla zaspokojenia potrzeb
mieszkańców, sprzyjających nawiązywaniu kontaktów społecznych, ze względu na ich
położenie oraz cechy funkcjonalno-przestrzenne, a w szczególności poprzez odnawianie
lub placów parkingowych, chodników lub oświetlenia ulicznego.
Zagospodarowanie palcu na cele rekreacyjne – urządzenie miejsc rekreacji
i wypoczynku dla mieszkańców Góry Św. Anny.
Po przeanalizowaniu wszystkich charakterystycznych obszarów o szczególnym znaczeniu dla zaspokojenia potrzeb mieszkańców są:
- Otoczenie Rynku – centrum miejscowości,
- plac rekreacyjny zlokalizowany przy funkcjonującym schronisku młodzieżowym,
- rezerwat geologiczny – bogaty w walory przyrodnicze i krajobrazowe.
Aby w sposób komplementarny wykorzystać walory tych miejsc ustalono kolejność
realizacji następujących zadań.
•
•
•
Zagospodarowanie palcu na cele rekreacyjne – urządzenie miejsc rekreacji i
wypoczynku dla mieszkańców Góry Św. Anny.
Zagospodarowanie centrum wsi (Rynek) wraz z infrastrukturą oraz poprawą
estetyki tego miejsca.
Budowa muzeum geologicznego „pod chmurką”
W pierwszej kolejności chcemy zrealizować plac na cele rekreacyjne , przeznaczony
do rekreacji i czynnego odpoczynku dla wszystkich grup naszej społeczności, od najmłodszego dziecka do ludzi w podeszłym wieku. Planujemy wybudować ogrodzone, wielofunkcyjne
boisko sportowe.
Dla najmłodszych planowane jest stworzenie bezpiecznego placu zabaw, spełniającego
wszelkie normy.
Dla osób dorosłych istotne byłoby stworzenie miejsca do grillowania i biesiadowania.
Elementem, który na pewno połączy wszystkie pokolenia, będzie amfiteatrzyk, który
wymaga jeszcze sporo nakładów finansowych i pracy. Będzie on wykorzystywany jako miejsce integracyjne i kulturalne porzez:
- koncerty orkiestr, chórów, zespołów ludowych,
- konkursy i przeglądy zespołów,
- przedstawienia teatralne dzieci i młodzieży,
- festyny z okazji dnia dziecka, dnia matki, dożynek parafialnych,
- zabawy taneczne.
Bardzo ważnym zadaniem jest również zagospodarowanie centrum –Rynku i uzyskanie
nowego wizerunku przyjaznego dla mieszkańców i odwiedzających turystów i pielgrzymów.
Realizacja tych projektów przyczyni się do:
1.
integracji mieszkańców podczas realizacji zadania poprzez zaangażowanie się w realizację projektu.
2.
bezpieczeństwa dzieci i młodzieży z uwagi na korzystną lokalizację obiektu w centrum
wsi.
3.
w związku z lokalizacją zadania na terenie o szczególnych walorach turystyczno- pielgrzymkowych przyczynie się integracji nie tylko mieszkańców Góry Św. Anny ale
również mieszkańców całej gminy Leśnica i sąsiednich sołectw.
20