KOMUNIKAT PRASOWY „Pisarze w PRL: między
Transkrypt
KOMUNIKAT PRASOWY „Pisarze w PRL: między
Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu – Oddział w Krakowie Kraków, 12.06.2013 KOMUNIKAT PRASOWY „Pisarze w PRL: między podporządkowaniem a buntem”– spotkanie z cyklu „Krakowska Loża Historii Współczesnej” – Kraków, 19 czerwca 2013 r. Instytut Pamięci Narodowej oraz Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Krakowie zapraszają na spotkanie „Pisarze w PRL: między podporządkowaniem a buntem”. W dyskusji wezmą udział dr Cecylia Kuta oraz dr Bronisław Maj. Spotkanie poprowadzi Roman Graczyk. Literatura była u zarania nowego ustroju traktowana przez komunistów jak użyteczne (i konieczne) narzędzie utrwalania ich władzy. Dawali oni literatom prostą ofertę: budujecie „ustrój sprawiedliwości społecznej” razem z nami, a w zamian dostajecie wysokie nakłady książek, nagrody państwowe, domy pracy twórczej, możliwości wyjazdów zagranicznych; jeśli nie, będziecie tego wszystkiego pozbawieni. Pisarze w ogromnej większości poszli na tę ofertę. Jednak czasy kiedy najlepsze (choć nie wszystkie) pióra współtworzyły komunizm, nie trwały wiecznie. Po Październiku przyszedł kryzys, chwilowo opanowany obietnicą bardziej liberalnej polityki Gomułki, ale proces uniezależniania się pisarzy od władzy narastał aż do schyłku PRL-u. Szczególnym przejawem tego kryzysu było pojawienie się pod koniec lat 70. zjawiska literatury „drugiego obiegu”, a jego zwieńczeniem - fakt, że w roku 1989 ustrój komunistyczny w Polsce był właściwie pozbawiony legitymacji ze strony ludzi pióra. A więc to, co zamierzali osiągnąć Berman, Borejsza i Sokorski, i co – wydawało się – osiągnęli na początku lat 50., na koniec legło w gruzach. Dlaczego pisarze masowo zgłaszali akces do komunizmu i jakie to miało skutki dla poziomu ich twórczości? Dlaczego zbuntowali się w okresie destalinizacji? Dlaczego władzy nigdy nie udało się po Październiku odzyskać pełnego zaufania literatów? Czy kontestacja polityczna umożliwiała stosowanie artystycznej taryfy ulgowej dla pisarzy „drugiego obiegu”? O tym chcemy rozmawiać 19 czerwca w Bibliotece przy Rajskiej. 19 czerwca 2013 r., Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Krakowie, przy ul. Rajskiej 1, (sala 315, III piętro), godz. 18.00 Cecylia Kuta, Justyna Błażejowska, Od uległości do niezależności. Literaci i literatura w latach 1944-1989/1990, Instytut Pamięci Narodowej, Kraków 2013.