instrukcja dla klienta OM

WSSE WROCŁAW ODDZIAŁ MIKROBIOLOGII INSTRUKCJA OGÓLNA
„POBIERANIE I TRANSPORT MATERIAŁU DO BADAŃ
MIKROBIOLOGICZNYCH” IM-01/PM-09 wyd.04 z dnia 15.10.2008
1. CEL I PRZEDMIOT INSTRUKCJI:
Celem i przedmiotem instrukcji jest prawidłowe pobieranie i transport materiału biologicznego do
badań bakteriologicznych, mykologicznych, serologicznych, wirusologicznych, parazytologicznych oraz
do badań wykonywanych przez Pracownię Badań Czystościowych i Szkodliwych Czynników
Biologicznych.
2. ZAKRES STOSOWANIA:
Zleceniodawcy, pacjenci, osoby pobierające i transportujące materiał biologiczny (próbki) do Oddziału
Mikrobiologii.
3. ODPOWIEDZIALNOŚĆ:
Zleceniodawcy, pacjenci, osoby pobierające i transportujące ponoszą pełną odpowiedzialność za
wszystkie etapy pobrania i transportu próbek, do momentu dostarczenia do Oddziału Mikrobiologii.
4. TERMINY I DEFINICJE:
4.1. WYMAZÓWKA- mały wacik na giętkim pręcie.
5. TRYB POSTĘPOWANIA:
Pobieranie i transport materiału – zasady ogólne (warunki szczegółowe jeśli dotyczą są podane
w podpunktach od 5.1. do 5.18.):
Materiał powinien być pobrany przez pielęgniarkę, lekarza, diagnostę lub technika analityki medycznej.
JeŜeli materiał pobiera sam chory (np. mocz, kał, plwocina, nasienie) powinien zapoznać się z
instrukcją prawidłowego postępowania.
JeŜeli materiał pobiera sam zleceniodawca badań czystościowych i szkodliwych czynników
biologicznych powinien zapoznać się z instrukcją prawidłowego postępowania.
Materiał do badań
- bakteriologicznych naleŜy pobierać we wczesnym okresie choroby, przed podaniem choremu
antybiotyków lub w 3-4 dni po ich odstawieniu (kontrola skuteczności antybiotykoterapii).
Materiał naleŜy pobierać jałowo do wysterylizowanego pojemnika.
Pojemniki do pobierania materiału do badań pacjenci otrzymują w Punkcie Przyjęcia Próbek lub są
informowani o moŜliwości ich zakupu.
Transport - wszystkie materiały naleŜy dostarczyć do laboratorium w moŜliwie najkrótszym czasie,
niektóre, w zaleŜności od czasu transportu, naleŜy schładzać (warunki szczegółowe jeśli dotyczą są
podane w podpunktach od 5.1. do 5.18.). Materiał powinien być przekazywany do laboratorium w
oznaczonym pojemniku (probówce, kałówce, pojemniku na mocz itp.) imieniem i nazwiskiem (w
przypadku pacjenta) lub innym indywidualnym oznaczeniem (np. dla szczepów przesyłanych do
identyfikacji) wraz ze: skierowaniem lekarskim, protokołem pobrania próbki, zleceniem, umową,
dokumentem przekazania próbki.
Dokument (zlecenie) ten powinien (jeśli to jest zasadne i istotne dla badania) zawierać następujące
dane:
• Dane pacjenta (imię i nazwisko, datę urodzenia, płeć, adres, telefon, PESEL);
• Dane zleceniodawcy (pieczątka zakładu kierującego i pieczątka lekarza zlecającego)
• Wstępne rozpoznanie choroby;
• Datę pobrania materiału lub inne informacje dot. pobranego materiału;
• Określenie zakresu zlecenia i rodzaju materiału do badań (np. posiew bakteriologiczny
moczu, badanie parazytologiczne kału, badanie serologiczne surowicy krwi w kierunku
Chlamydia pneumaniae IgG, IgM)
•
Istotne klinicznie informacje o pacjencie (np. oczekiwania dotyczące rodzaju antybiotyków
proponowanych w leczeniu (jeśli dotyczy).
• Informacje dotyczące odbioru wyniku
W przypadku odstępstw od niniejszej instrukcji naleŜy uzgadniać warunki indywidualne z Kierownikiem
technicznym danego kierunku badań.
5.1. Pobranie wymazu z gardła lub jamy nosowo-gardłowej:
Pacjent powinien być na czczo, uprzednio powinien przepłukać usta przegotowaną wodą, jałowym
wacikiem pobrać materiał z migdałków, łuków podniebiennych i tylnej ściany gardła, lub ze zmian
Strona 1 z 5
ropnych (czopy). Nie zanieczyszczać wymazówki śliną. W przypadku pobierania materiału z jamy
nosowo-gardłowej naleŜy posługiwać się małym wacikiem na giętkim pręcie. Wacik wprowadza się za
języczkiem podniebiennym ku górze w celu wymazania tylnej ściany gardła.
5.2. Pobieranie wymazów z nosa
Wymaz z nosa naleŜy wykonać suchą lub zwilŜoną w jałowym roztworze NaCl wymazówką. Przed
pobraniem wymazu nie naleŜy stosować przynajmniej 1 dzień wcześniej preparatów do nosa o
działaniu przeciwbakteryjnym. Wymaz naleŜy pobrać z tylnych nozdrzy. W przypadku badania
ukierunkowanego – krztusiec, naleŜy stosować wymazówki z dakronu lub alginianu wapnia, stosować
podłoŜa transportowe. Wymazy z gardła i nosa pobrane za pomocą suchej wymazówki naleŜy
dostarczyć do laboratorium w czasie 3 godz. JeŜeli materiał jest pobrany na podłoŜe transportowe, to
moŜna go przechowywać w temperaturze pokojowej do 72 godz.
5.3. Pobieranie wymazów z ucha:
Skórę ucha naleŜy uprzednio oczyścić tamponem nasączonym 70% alkoholem etylowym. Jałową
wymazówką (osobno do kaŜdego ucha) nasączonym roztworem soli fizjologicznej (NaCl), pobrać treść
zmian ropnych. W przypadkach zachowanej ciągłości błony bębenkowej wymaz z przewodu
słuchowego zewnętrznego nie jest przydatny do diagnostyki mikrobiologicznej.
W przypadku pęknięcia błony bębenkowej lub tympanopunkcji naleŜy pobrać treść ropną. Materiał
naleŜy dostarczyć do laboratorium w ciągu 2 godz. od pobrania. W przypadku dłuŜszego czasu
transportu naleŜy stosować podłoŜa transportowe.
5.4. Pobieranie wymazów z plwociny:
Powinna być pobrana rano, na czczo, po uprzednim umyciu zębów i przepłukaniu ust przegotowaną
wodą. Plwocinę naleŜy odksztuszać do jałowego pojemnika – nie pluć. Objętość plwociny powinna
wynosić 1-3 ml. Transport plwociny – do dwóch godzin – powinien przebiegać w temp. pokojowej,
przedłuŜenie czasu transportu wymaga schłodzenia materiału. Próbka plwociny musi być dostarczona
do badania przed upływem 24 godzin.
5.5. Pobieranie krwi na badania bakteriologiczne w kierunku Salmonella, Shigella:
Krew naleŜy pobierać na skrzep do jałowych probówek w ilości 5 ml ze świeŜego wkłucia do Ŝyły (nie z
cewników). Skórę naleŜy przed wkłuciem zdezynfekować. Przy podejrzeniu duru brzusznego krew
pobrać w 1 tygodniu choroby i dostarczyć do laboratorium w moŜliwe najkrótszym czasie.
5.6. Krew na badania serologiczne, wirusologiczne powinna być pobrana dwukrotnie w
odstępach 2-3 tygodniowych (jeśli to zasadne). Krew naleŜy pobierać na skrzep w ilości 5 ml lub
uzyskać 2-4 ml surowicy. Krew powinna być pobrana do jałowych probówek bez konserwantów,
ewentualnie ze środkami przyspieszającymi krzepnięcie krwi. Do czasu przekazania do laboratorium
moŜna przechowywać: krew – 1 dzień w temp. lodówki, surowicę – do 7 dni w temp. lodówki, surowicę
– jeŜeli musi być przechowywana dłuŜej niŜ 1 tydzień zamraŜać w temperaturze równej lub niŜszej niŜ
-20ºC.
5.7. Pobieranie wymazu z oka:
Nie pobierać w ciągu 4 godzin po płukaniu lub podaniu środków przeciwbakteryjnych, wydzielinę
pobrać najlepiej jałową gazą i wykonać natychmiast posiew na podłoŜa bakteriologiczne. Wyjątkowo
moŜna stosować bardzo cieniutkie wymazówki (okulistyczne) i umieścić w podłoŜu transportowym.
Pobieranie wymazów grubymi wymazówkami jak do gardła i nosa powoduje zawsze zanieczyszczenie
bakteriami ze skóry i rzęs. Do laboratorium dostarczyć w czasie
2 godz., jeŜeli dłuŜszy czas transportu, to naleŜy zastosować podłoŜe transportowe.
5.8. Pobieranie i transport moczu:
NaleŜy pobrać rano po przerwie nocnej min. 4 godziny, po dokładnym umyciu krocza i cewki moczowej
(nie naleŜy się wycierać). Mocz powinien pochodzić ze środkowego strumienia i być oddany w ilości
około 5 ml. bezpośrednio do jałowego pojemnika. U małych dzieci dopuszcza się pobieranie moczu do
sterylnego woreczka przyklejonego tak, aby obejmował ujście cewki moczowej (wówczas zaleca się
kilkukrotne pobranie próbek). We wszystkich przypadkach wątpliwych wyników badań u noworodków,
chorych nieprzytomnych zaleca się pobieranie moczu przez nakłucia nadłonowe lub cewnikowanie
pęcherza moczowego. Do czasu transportu mocz przechowywać w lodówce, dostarczyć do
laboratorium w czasie 2 godz. od pobrania. JeŜeli przewidujemy dłuŜszy czas transportu to materiał
naleŜy pobrać na podłoŜe transportowe.
5.9. Pobieranie i transport ropy, wymazu z rany, wymazu z napletka, nasienia:
Strona 2 z 5
Materiał ropny, tkanki, płyn wysiękowy wymaz z rany, wymaz z napletka powinny być pobrane przez
pielęgniarkę lub lekarza. Przed pobraniem ropy, nasienia naleŜy odkazić skórę. Ze zmian
powierzchniowych materiał pobrać z jak najgłębszych warstw za pomocą jałowej wymazówki zwilŜonej
solą fizjologiczną. Materiał z ropni zamkniętych pobrać po nacięciu chirurgicznym odrzucając pierwszą
porcję ropy.
Materiał z ropni głębokich aspiruje się strzykawką lub pobiera się jałową wymazówką z węglem
aktywnym. Po pobraniu probówkę naleŜy dobrze zamknąć gumowym korkiem.
Przy pobieraniu wymazów wskazane jest pobranie dwóch wymazówek, jedna bez podłoŜa
transportowego do wykonania preparatu bezpośredniego. Materiał pobrany z ropni naleŜy dostarczyć
do laboratorium w czasie 2 godzin. JeŜeli czas transportu jest dłuŜszy to naleŜy zastosować podłoŜe
transportowe.
Materiał do badań w kierunku beztlenowców przechowuje się i przesyła w temperaturze pokojowej.
5.10. Wymazy z pochwy, szyjki macicy, cewki moczowej:
Materiał powinien być pobrany przez pielęgniarkę, połoŜną lub lekarza. Materiał naleŜy pobrać rano
przed oddaniem moczu lub 3 godziny po ostatnim oddaniu moczu, przed pobraniem wymazu nie
powinno się stosować środków odkaŜających i leczniczych. W stanach zapalnych pochwy pobiera się
wydzielinę ze ścian lub tylnego sklepienia pochwy. W zapaleniach gruczołu Bartoliniego gdy wydzielina
jest obfita, pobrać do strzykawki i przenieść do jałowego pojemnika. Transport materiału 2-3 godz.,
przy badaniach ukierunkowanych naleŜy stosować podłoŜa transportowe.
5.11. Pobieranie kału na badanie bakteriologiczne:
NaleŜy pobrać grudkę kału wielkości duŜego orzecha laskowego do czystego pojemnika; w przypadku
silnej biegunki około 3 ml. kału płynnego. Kał naleŜy przed pobraniem oddać do czystego pojemnika
lub na papier, nie pobierać z urządzeń sanitarnych. Kał naleŜy pobrać trzykrotnie (w okresie tygodnia).
W przypadku gdy nie udaje się uzyskać próbek kału do badania w kierunku Salmonella, Shigella
dopuszcza się pobranie wymazu z odbytu. W celu pobrania wymazu naleŜy wprowadzić poza
zwieracz zewnętrzny jałową wymazówkę i wielokrotnie nią obracając pobrać materiał. Transport kału,
wymazu – do dwóch godzin – moŜe przebiegać w temp. pokojowej, przedłuŜenie czasu transportu
wymaga schłodzenia materiału. Próbka kału, wymazu powinna być dostarczona do badania przed
upływem 24 godzin.
5.12. Materiał na badania parazytologiczne:
5.12.1. Kał. NaleŜy pobrać do ¾ wielkości pojemnika na kał (pojemnik taki sam jak uŜywany do badań
mikrobiologicznych). Przy stolcach płynnych do ½ wielkości pojemnika na kał. Kał naleŜy pobrać z
trzech róŜnych miejsc wypróŜnienia jeŜeli występują z ropą i z krwią. Materiał do laboratorium
dostarczyć w czasie 2 godz., przechowywany w temp.2-8 oC w czasie 24 godzin. Kał od osób
wracających z tropiku naleŜy dostarczyć do ½ godz. od momentu defekacji z zachowaniem temp. około
36°C
5.12.2. Wycier okołoodbytniczy/ wymaz. Wycier/wymaz naleŜy pobrać rano przed wykonaniem
wszelkich czynności higieniczno-fiziologicznych. Suchą wymazówką bakteriologiczną naleŜy ruchem
okręŜnym wytrzeć tylko zewnętrzne fałdy odbytu.
5.12.3. Odcisk okołoodbytniczy. Odcisk naleŜy pobrać rano przed wykonaniem wszelkich czynności
higieniczno-fiziologicznych. Rozsunąć jedną ręką pośladki i przykleić taśmę stroną klejącą na 5 sekund
do fałd odbytu. Następnie taśmę odkleić i przykleić do otrzymanego szkiełka.
5.13. Kał na badania wirusologiczne:
NaleŜy pobrać grudkę kału wielkości orzecha laskowego do czystego pojemnika; w przypadku silnej
biegunki około 1-3 ml kału płynnego. Kał naleŜy przed pobraniem oddać do czystego pojemnika lub na
papier, nie pobierać z urządzeń sanitarnych. Kał naleŜy pobrać trzykrotnie w odstępach 2-3 dni.
Materiał naleŜy transportować w warunkach schłodzenia, do laboratorium dostarczyć w ciągu 4 godz.
JeŜeli przewiduje się transport do 24 godz. to naleŜy zamrozić w temp. równej, niŜszej -20 oC, powyŜej
24 godz. –zamrozić w -70 oC.
5.13.1. Kał do badań wirusologicznych czynników schorzeń jelitowych (np.rotawirusy)
naleŜy transportować w warunkach schłodzenia 2-8 oC do 72 godzin. JeŜeli przewiduje się dłuŜszy czas
transportu to materiał naleŜy zamrozić w temp. równej, niŜszej -20 oC.
5.14. Płyn mózgowo – rdzeniowy:
Do badań wirusologicznych, serologicznych pobierać w warunkach aseptycznych do jałowych probówek
w ilości 1-3 ml. Płyn mózgowo rdzeniowy moŜna zamraŜać w temp. równej, niŜszej -20 oC lub
przesyłać w stanie schłodzenia.
5.15. śółć:
Pobiera się ją z dwunastnicy przy pomocy jałowego zgłębnika w ilości około 2-3 ml i przesyła w jałowej
szczelnie zakorkowanej i prawidłowo oznakowanej probówce, w czasie 2 godz. od pobrania, dopuszcza
się dłuŜszy czas transportu na podłoŜu transportowym.
Strona 3 z 5
5.16. Pobieranie materiału do badań mykologicznych:
Materiał pobrany do badania w kierunku grzybic naleŜy naleŜy pobierać do jałowych pojemników oraz
zgodnie z zasadami poboru materiału z miejsc, których zakaŜenie dotyczy, np.:
• owrzodzenia grzybicze rogówki - pobrać za pomocą platynowej ezy;
• plwocina - rano po wypłukaniu jamy ustnej;
• płyny ustrojowe - płyn otrzewnowy, stawowy, opłucnowy pobierane do pojemników z niewielką
ilością heparyny;
• Kał - NaleŜy pobrać grudkę kału wielkości orzecha laskowego do czystego pojemnika; w przypadku
silnej biegunki około 3 ml. kału płynnego. Kał naleŜy przed pobraniem oddać do czystego pojemnika
lub na papier, nie pobierać z urządzeń sanitarnych (przechowywać w temperaturze lodówki);
• Mocz – naleŜy pobierać i przesyłać zgodnie z punktem 5.8.
5.17. Badania wykonywane w Pracowni Badań Czystościowych i Szkodliwych Czynników
Biologicznych.
5.17.1. Badanie czystości mikrobiologicznej powietrza
1. Metoda sedymentacyjna
Przed przystąpieniem do pobierania próbek naleŜy zamknąć okna i drzwi.
Próbki powietrza pobierać bezpośrednio na płytki Petriego z odpowiednim podłoŜem przeznaczając dla
kaŜdego punktu pomiarowego 3 płytki równoległe na wysokości ok. 1,3m. Eksponować 5-60 minut lub
dłuŜej w zaleŜności od przypuszczalnego stopnia zanieczyszczenia powietrza. Po upływie określonego
czasu płytki zamknąć, opisać (data, czas i miejsce ekspozycji) włoŜyć do tubusa zabezpieczając przed
zanieczyszczeniami i uszkodzeniem. Dostarczyć do pracowni nie później niŜ 5 godz. od pobrania
próbek. Transportować w temp. pokojowej.
2. Metoda impakcyjna
Płytki Petriego z odpowiednimi podłoŜami umieszcza się wewnątrz komory impakcyjnej aparatu. Pobór
powietrza odbywa się z przepływem 100 l/min. Płytka Petriego umieszczona jest na obrotowym stoliku
dzięki temu mikroorganizmy występujące w powietrzu zostają równomiernie rozsiane na powierzchni
poŜywki. Po upływie czasu płytki umieścić w tubusie i dostarczyć do pracowni wykonującej badanie nie
później niŜ 5 godz. od pobrania próbek. Transportować w temp. pokojowej.
5.17.2. Czystość mikrobiologiczna powierzchni:
5.17.2.1. Metoda kontaktowa
– ilościowa słuŜąca do kontroli powierzchni płaskich i suchych za pomocą płytek zawierających
odpowiednie podłoŜe wzrostowe z meniskiem wypukłym o powierzchni 25 cm2.
Do badań ilościowych pojedyńcza próbka składa się z podłoŜy: TSA (tryptozowo-sojowego) i
Sabourauda. Do pobranych próbek naleŜy dołączyć kontrolę: płytkę TSA, płytkę Sabourauda.
Sposób poboru:
• płytki osuszyć i doprowadzić do temp. otoczenia.
• zdjąć wieczko i przyłoŜyć do badanej powierzchni na 10 sek. unikając obracania płytki. MoŜna uŜyć
aplikatora o sile nacisku 500 g
• zamknąć płytkę, odwrócić wieczkiem do dołu oznakować i umieścić w opakowaniu przeznaczonym do
transportu (pojemniki Bi-Box)
• oczyścić miejsce przyłoŜenia z ewentualnych resztek podłoŜa
• płytki transportować i przechowywać nie dłuŜej niŜ 24 godz. bez dostępu światła w temp. od 5°C do
15°C.
5.17.2.2. Metoda wymazów – jakościowa, słuŜąca do kontroli powierzchni za pomocą jałowych
wymazówek zanurzonych w płynie transportowym.
Sposób poboru
• wyjąć wymazówkę ze sterylnego opakowania i nawilŜyć jej koniec przez zanurzenie w probówce
zawierającej płyn transportowy. Przycisnąć koniec wymazówki do ścianki probówki dla usunięcia
nadmiaru płynu. Umieścić koniec wymazówki na powierzchni poddawanej badaniu i przetrzeć określony
obszar obracając wymazówkę w dwóch kierunkach. WłoŜyć wymazówkę do probówki z płynem
transportowym i aseptycznie złamać lub odciąć patyczek.
• wstawić do statywu zabezpieczając przed wylaniem, oznakować i dostarczyć do Pracowni CB
• transportować w pojemniku w temp. od 5°C do 15°C w czasie 4 godz. od momentu pobrania.
5.17.3. Badanie jałowości
Próbki do badań z pojemników wielokrotnego uŜytku (puszki, kontenery) naleŜy pobierać aseptycznie
do sterylnych pojemników lub torebek. Próbki materiału sterylizowanego w rękawach i torebkach
papierowo-foliowych naleŜy zabezpieczyć przed uszkodzeniem stosując dodatkowe opakowanie. KaŜdą
próbkę opisać podając datę sterylizacji, poboru oraz otwarcia pojemnika wielokrotnego uŜytku.
Strona 4 z 5
5.17.4. Badanie czystości mikrobiologicznej.
Pobieranie i transport próbek oraz wielkość próbek ustalona z uwzględnieniem wymagań
zleceniodawcy.
5.17.5. Kontrola biologiczna procesu sterylizacji
• Po ekspozycji Sporal S zabezpieczony przed zanieczyszczeniem i zawilgoceniem naleŜy dostarczyć do
laboratorium w ciągu 24 godz.
• Po ekspozycji wskaźniki: atest (para wodna) i atest (tlenek etylenu) transportować w temperaturze
pokojowej do 25°C do 4 dni. Wskaźniki biologicznej skuteczności procesu sterylizacji po ekspozycji moŜna
przechowywać w chłodziarce do 7 dni w temp. 2-7˚C. Nie wolno przechowywać w temperaturze równej,
niŜszej niŜ 0°C.
• zabezpieczyć wskaźniki przed uszkodzeniami w czasie sterylizacji (umieścić w rękawie lub torebce
papierowo-foliowej)
• włoŜyć je do pakietów testowych i ułoŜyć równomiernie w komorze sterylizatora (półka górna i dolna)
• przeprowadzić wybrany proces sterylizacji
• wyjąć wskaźniki z pakietu kontrolnego i opisać (data sterylizacji oraz rozmieszczenie)
• zabezpieczyć przed uszkodzeniem i zanieczyszczeniem
5.17.6. Kontrola skuteczności dezynfekcji komorowej
Kontrolę przeprowadza pracownik Nadzoru Epidemiologicznego za pomocą testów „A” i „S”. Po
ekspozycji testów i zabezpieczeniu przed zanieczyszczeniem i zawilgoceniem próbki naleŜy dostarczyć
wraz z protokołem z kontroli do pracowni w czasie 24 godz. Transportować w temp. pokojowej tj. do
25 °C lub w temperaturze od 2°C do 8°C.
5.18. Dostarczanie szczepów bakteryjnych w celu identyfikacji bądź potwierdzenia
identyfikacji.
Wyizolowane szczepy bakteryjne naleŜy przesłać na skosach agarowych zabezpieczonych przed
wyschnięciem i zanieczyszczeniem oraz oznaczone kodem próbki, z której zostały wyhodowane.
Transport i przekazanie próbki ze szczepem do Oddziału Mikrobiologii powinien być zgodny z punktem
5- zasadami ogólnymi. Szczepy naleŜy przesyłać przesyłką priorytetową odpowiednio oznaczoną
(materiał zakaźny) lub dostarczać osobiście.
5.19. CZAS OCZEKIWANIA NA WYNIKI BADAŃ:
A. Badania bakteriologiczne
Od 2 do 5 dni w zaleŜności od ilości izolowanych bakterii. Tylko badania bakteriologiczne moczu, w
przypadku wyniku ujemnego, moŜna odebrać po 24 godzinach. Pracownia Schorzeń Jelitowych
zastrzega sobie moŜliwość przedłuŜenia do 2 tygodni czasu oczekiwania na pełny wynik w przypadku
typowania serologicznego.
B. Badania serologiczne
Od 2 dni do 2 tygodni w zaleŜności od ilości zlecanych badań przez naszych zleceniodawców.
KaŜdorazowo w punkcie przyjęcia próbek naleŜy zapytać kiedy moŜna odebrać wyniki badań.
C. Badania parazytologiczne kału
Od 2 do 5 dni wynik badania koproskopowego (np. kału). W przypadku badań immunoenzymatycznych
(np. lambliozy), w zaleŜności od ilości zlecanych badań przez naszych zleceniodawców do 2 tygodni.
D. Badanie mykologiczne
Do 10 dni w zaleŜności od czasu izolacji grzybów.
E. Badania Pracowni Badań Czystościowych i Szkodliwych Czynników Biologicznych.
Od 3 do 16 dni w zaleŜności od rodzaju badania
6. Dokumenty związane.
Brak
7. Wykaz załączników
Brak
Strona 5 z 5