Autor: mgr Mariola Wójt Praca nagrodzona w konkursie na

Autor: mgr Mariola Wójt
Praca nagrodzona w konkursie na scenariusz lekcji, ogłoszonym przez
Gdańskie Wydawnictwo Oświatowe
TEMAT: GALERIA SŁÓW I OBRAZÓW
Scenariusz lekcji oparty na wierszu Jerzego Ficowskiego Tutaj. Język polski
„Między nami”, podręcznik dla klasy IV szkoły podstawowej, str. 204
CELE
- rozumienie pojęć: obraz poetycki, galeria
- rozpoznawanie środków artystycznych i określenie ich funkcji w tekście
literackim
- dobór cytatów, argumentowanie
- plastyczne przedstawienie treści przeczytanego tekstu
METODY
- praca z tekstem, przekład intersemiotyczny
FORMY
- indywidualna, grupowa
MATERIAŁ
- tekst wiersza J. Ficowskiego Tutaj, reprodukcje obrazów, wycinki z gazet,
kartki z kalendarzy
CZAS REALIZACJI
- 2 jednostki lekcyjne
ORGANIZACJA ZAJĘĆ
Uczniowie przygotowywali się do zajęć, gromadząc reprodukcje obrazów,
fotografie, wycinki z gazet, kartki z kalendarza przedstawiające elementy
przyrody polskiej. Spośród przynoszonych materiałów nauczyciel wybiera te,
które będą pomocne w pracy z tekstem. Zgromadzone materiały, umieszczone
w widocznym dla wszystkich miejscu, tworzą minigalerię.
Jako zadanie domowe uczniowie otrzymali następujące polecenia:
a) W Słowniku języka polskiego odszukaj wyraz „galeria”, zapisz jego
znaczenie.
b) Korzystając z dostępnych źródeł informacji (encyklopedia, Internet),
przygotuj wiadomości na temat najsłynniejszych galerii.
materiały zamieszczone na www.gwo.pl
1
c) W lokalnej prasie znajdź informacje na temat wystaw w twoim mieście.
PRZEBIEG ZAJĘĆ
1. Zwiedzanie galerii.
2. Zadanie domowe – na podstawie notatek w zeszycie uczniowie wyjaśniają
pojęcie „galeria”, dzielą się informacjami na temat najsłynniejszych galerii
oraz wystaw, które można obejrzeć w naszym mieście.
3. Omówienie prac zgromadzonych w klasowej galerii. Uczniowie
wypowiadają się na temat przyniesionych zdjęć, reprodukcji.
- Dlaczego to zdjęcie zwróciło twoją uwagę? Czym cię zainteresowało?
Jaki element przyrody został utrwalony? Co szczególnie przemawia do
twojej wyobraźni, twoich uczuć? Jaka kolorystyka dominuje w tej
reprodukcji? Co możesz powiedzieć o kompozycji pracy?
Nauczyciel zwraca uwagę uczniów na reprodukcje prac malarzy, prace
rzeźbiarzy, krótko omawia ich dzieła (J. Czapski Tęcza, J. Stanisławski
Obłok, St. Chrostowski-Ostoja Burza, Jaskółki, W. Szamański Pomnik
Fryderyka Chopina w Warszawie itp.).
4. Podsumowanie części wprowadzającej.
Zaimprowizowana przez nas galeria świadczy o pięknie otaczającej nas
przyrody zauważanej i utrwalanej przez malarzy, fotografów. Chętnie
oglądamy ich prace, ucząc się od nich wrażliwości i oryginalności
spojrzenia. Przyjrzyjmy się teraz, jak opisuje otaczającą nas przyrodę poeta
Jerzy Ficowski w wierszu pt. Tutaj.
Czas realizacji: 15 min.
5. Analiza tekstu.
a) Uczniowie samodzielnie zapoznają się z tekstem, następnie nauczyciel
głośno odczytuje wiersz.
b) Polecenie 2, str. 205 – Co to znaczy – Tutaj? Odpowiedz na pytanie
postawione w utworze.
c) Polecenie 1, str. 205.
Jakie elementy przyrody zostały opisane w wierszu? Jakie obrazy
poetyckie tworzą?
- Wyodrębnij je w tekście,
- nazwij każdy z nich,
- powiedz, co przedstawia.
materiały zamieszczone na www.gwo.pl
2
Uczniowie głośno odczytują wersy, które tworzą poszczególne obrazy,
i wypowiadają się na ich temat. Odnajdują ich podobieństwa do prac
znajdujących się w minigalerii.
d) Jakich narzędzi użył autor, by stworzyć te obrazy? Czym zostały one
namalowane? Dlaczego nazywamy je obrazami poetyckimi? Podanie
tematu: GALERIA SŁÓW I OBRAZÓW.
Temat w formie szyldu zostaje umieszczony nad zdjęciami
i reprodukcjami.
e) Polecenie 3, str. 205.
Poezja zaprasza słowa do niezwykłych spotkań. Które sformułowania,
zestawienia słów uznacie za szczególnie trafne i oryginalne?
Uczniowie wypowiadają się na temat zastosowanych środków
artystycznych:
- wyszukują je w tekście i cytują,
- analizują, próbując wyjaśnić skojarzenia poety,
- klasyfikują (przenośnia, porównanie,
dżwiękonaśladownictwo).
Na przygotowanych kartkach uczniowie zapisują wybrane cytaty
i umieszczają je w galerii.
Uświadamiamy uczniom wartość słowa – podnosimy je do rangi
sztuki i umieszczamy w galerii.
Czas realizacji: 40 min.
6. Wykonanie ilustracji. Polecenie 6, str. 205.
Posługując się techniką kolażu, uczniowie wykonują ilustracje na
podstawie wybranego obrazu z wiersza. Przygotowane wcześniej materiały
(pióra, folia aluminiowa, celofan, wata, nitki, kokardki itp.) posłużą
uczniom do wykonania różnorodnych prac. Ilustracje zawisną w galerii
obok cytatów, tworząc galerię słów i obrazów.
Czas realizacji: 30 min.
7. Zadanie domowe. Wymyśl poetyckie podpisy do wybranych reprodukcji,
zdjęć. Zastosuj znane ci środki artystyczne.
UWAGI
Podczas zajęć nauczyciel ocenia aktywność i zaangażowanie uczniów. Zwraca
uwagę na oryginalne pomysły, ciekawe wykorzystanie materiałów w pracach
plastycznych oraz adekwatną konkretyzację obrazów poetyckich. Dobrą formą
materiały zamieszczone na www.gwo.pl
3
oceny będą tutaj „zachętki” i „motywce” proponowane przez Gdańskie
Wydawnictwo Oświatowe.
OPRACOWANIE:
Mariola Wójt
materiały zamieszczone na www.gwo.pl
4