JUDO "Ustąp, aby zwyciężyć" Tychy 2013

JUDO "Ustąp, aby zwyciężyć" Tychy 2013

KLUB SPORTOWY
JUDO
PODRĘCZNIK
DLA MŁODYCH ADEPTÓW
"Ustąp, aby zwyciężyć"
Tychy 2013
Wydanie pierwsze
Niniejszy podręcznik został stworzony na potrzeby zajęć sportowych prowadzonych w klubie
sportowym "Gwardia" Tychy.
Historia klubu sportowego "Gwardia"
K.S. "Gwardia" Katowice (rok założenia 1924) posiadał swoją sekcję judo
w Tychach, począwszy od lat 80-tych XX wieku. Początkowo zajęcia odbywały się
w szkole budowlanej, po czym klub przeniósł się do SP nr 40 na osiedlu "Z". Zajęcia
w klubie prowadził trener Henryk Dybek, który wyszkolił wielu mistrzów Polski
i Europy w judo, a także jednego olimpijczyka (Piotr Kamrowski - uczestnik IO
w Barcelonie '92 i Atlancie '96). Na początku lat 90-tych sekcję judo przejął trener
Ryszard Dziewulski, który także wychował wielu mistrzów judo oraz ju-jitsu (m.in.
Grzegorz Borowiec, Mariusz i Robert Skrzesińscy, Mariusz i Adam Zubrzyccy, Jacek
Moryl, Mariusz Skucha, Michał Luber oraz Janusz Wojnarowicz - uczestnik IO
w Pekinie 2008 oraz Londynie 2012). W 1981 roku dzięki staraniom trenera
ś.p. Mieczysława Malczewskiego, z "Gwardii" Katowice wyodrębnił się samodzielny
klub sportowy "Gwardia" Bielsko-Biała. W klubie pod okiem trenera Malczewskiego
trenowało wielu medalistów mistrzostw Polski w judo/ju-jitsu oraz mistrzostw świata i
Europy w sportowym ju-jitsu. W ciągu ostatnich dziesięciu lat zawodnicy K.S.
"Gwardia" Bielsko-Biała stanowili znaczną część podstawowego składu kadry
narodowej w judo i ju-jitsu.
Tyska sekcja K.S. "Gwardia" zakończyła swoją działalność w 1998/99 roku,
natomiast bielski oddział klubu nieustannie prowadzi zajęcia do chwili obecnej.
W marcu 2012 roku z inicjatywy Andrzeja Borowca - wychowanka K.S.
"Gwardia" Katowice i Bielsko-Biała, z myślą o szkoleniu zawodników klasy sportowej
z zakresu judo i ju-jitsu, reaktywowana została tyska sekcja klubu. Poza nauką walki
i samoobrony, naszym celem jest zapewnienie możliwości czynnego spędzania
wolnego czasu. Dzięki treningom sportowym i rekreacyjnym pod okiem naszego
trenera, młodzi adepci sztuk walki nabierają nie tylko sprawności fizycznej, lecz uczą
się także dyscypliny i pracy zespołowej, zyskują pewność siebie oraz stają się
odpowiedzialni.
Zespół
K.S. "Gwardia" Tychy
Rozdział I
HISTORIA JUDO
"Nie jest ważne by być lepszym niż ktoś inny, ale by być lepszym niż wczoraj"
/Jigoro Kano/
Judo jest to sztuka walki pochodzenia japońskiego stworzona w 1882 roku przez profesora
Jigoro Kano. Urodził się on 28 października 1860 roku, w wiosce
Mikage,
niedaleko
miasta
Kobe.
Profesor
Kano
zebrał
i
usystematyzował stare, znane chwyty ju-jitsu, wybrał elementy
najlepsze i najskuteczniejsze, a wiele zmodyfikował i udoskonalił,
usunął także elementy niebezpieczne dodając w ich miejsce nowe
stworzone przez siebie. Zrezygnował również z technik bardzo
finezyjnych, mających mały margines błędu (czyli takich, których
użycie w walce jest niemal niemożliwe bez żmudnego, wieloletniego
treningu). Zostawił techniki proste i niezawodne, takie które da się
trenować z pełną siłą na oporującym przeciwniku. Swój system walki
nazwał Kodokan Judo.1
Efekt
był
zaskakujący.
Profesor Jigoro Kano
Przedstawiciele
Judo
wielokrotnie
odnosili
sukcesy
nad
przedstawicielami tradycyjnych szkół Ju-jitsu. Zjawisko to znane jest do dziś jako “paradoks Kano” styl bazujący na technikach “bezpiecznych”, które da się trenować z pełną siłą - okazuje się
skuteczniejszy od stylu bazującego na technikach brutalnych, których jednak nie da się ćwiczyć z
pełną siłą (z obawy o zdrowie współćwiczących).
Jigoro Kano przed judo postawił trzy zasadnicze cele: judo jako sport, jako wychowanie
fizyczne oraz jako szkoła charakteru. Judo jako droga do zwinności i doskonałości to sport, który oparł
na trzech głównych zasadach:

Doskonalenie samego siebie. W myśl tej zasady każdy ćwiczący dąży do doskonałego
opanowania elementów technicznych, szuka najskuteczniejszych sposobów użycia sił
fizycznych i duchowych. Zawsze cechuje go rozsądek i rozwaga, nigdy nie wykorzystuje
swojej przewagi bez potrzeby.

Ustąp a zwyciężysz. To zasada w myśl której dużej sile przeciwnika, przeciwstawia
się spryt i rozsądek, a także umiejętności techniczne. Każde działanie przeciwnika można
wykorzystać na własną korzyść, a każda siła może zostać obrócona w stronę przeciwnika.
Wykorzystuje się tu podstawy fizyki np. gdy przeciwnik cię pcha to go pociągnij, gdy zaś
ciągnie, to go popchaj. Najlepiej tę zasadę opisuje starojapońskie powiedzenie, które brzmi:
„Burza łamie nawet mocne dęby, giętką trzciną tylko kołysze”.

Maksimum efektu przy minimum wysiłku. Tej zasady uczy się już dzieci, jest ona
realizowana poprzez nauczanie technik, doskonalenie ich do takiego stopnia zaawansowania,
1
Por. Konratowicz K. „Jiu Jitsu Sztuka walki obronnej”, Wyd. Czasopisma wojskowe, Warszawa 1991, s. 36-37.
przy którym ruch nie wymaga użycia własnej siły, w pełni wykorzystuje silę przeciwnika
skierowaną na ćwiczącego.2
Judo, jako sztuka walki - w myśl jej założyciela - jest sztuką łagodną. Już sama nazwa na to
wskazuje: ju – łagodny, misterny, do – „droga”, sposób”. Judo stało się „łagodną drogą do zwycięstwa”
– czyli dyscypliną sportową, walką umowną, zgodną z określonymi obowiązującymi przepisami.
Judo jako sport walki stworzony został w oparciu o następujące grupy technik:

Nage - waza (techniki rzutów) - obejmująca wszystkie rzuty, dzieląca się na mniejsze grupy
w zależności od wykonywanego ruchu.

Katame - waza (techniki chwytów) - uwzględniająca w głównej mierze techniki trzymań
unieruchamiających przeciwnika na macie.

Shime - waza (techniki duszeń) - stosowane do momentu poddania przez przeciwnika lub
przerwania walki przez sędziego.

Kansetsu - waza (techniki dźwigni) - wywierane poprzez stosowanie nacisk na główne stawy
ramion tj. staw łokciowy oraz barkowy.
Prof. Jigoro Kano początkowo napotykał na wiele przeszkód w swej działalności ze strony
reprezentantów szkół ju-jitsu. Zdarzało się, że inne szkoły przeszkadzały w tworzeniu nowej sztuki
walki z obawy przed uznaniem judo za system skuteczniejszy. Pomimo tego Kano przetrwał ciężki
okres wdrażania nowego sportu, który w krótkim czasie pokonał w rywalizacji sportowej stare szkoły
ju-jitsu. Jednak pomimo wyższości judo w rywalizacji sportowej, nie można jednoznacznie stwierdzić,
że trenujący ten sport walki mieliby bezwzględną przewagę w realnej walce nad adeptami pozostałych
sztuk walki. Mimo wszystko szkoła Kodokan Judo zdobyła duży autorytet w kraju i za granicami
Japonii.3
Sukces szkoły był wynikiem propagowania doskonalenia zręczności, zwinności, szybkości
i doskonałości technicznej, a także lansowania etykiety i filozofii Dalekiego Wschodu. Współczesne
judo jest sportem opartym na starych japońskich zasadach walki wręcz. Jest to system podobny do
walki zapaśniczej, jednak wymagający specjalnego ubioru - tzw. judogi. Mimo, że jest to sport
wywodzący się wojskowej sztuki walki, to głównymi celami sportowego judo są rozwój fizyczny i
uzyskanie skuteczności wykazywanej w drodze walki sportowej, pozwala nie tylko rozwijać sprawność
fizyczną, ale uczy także dyscypliny, opanowania, koncentracji i wytrwałości. Od 1964 roku judo jest
dyscypliną olimpijską.
Trening judo jest bardzo ciężki, dlatego dla uzyskania wysokiej klasy sportowej, wymagane
jest trenowanie od najmłodszych lat, kilka razy w tygodniu.4
2
Por. Skubis J. „Co to jest i dlaczego judo?”, [W:] Staniszewski T., Radkowski K. „Sztuki walki”, Wyd. Telbit, Warszawa 1999, s.
16-17.
3
Por. Konratowicz K. „Jiu Jitsu Sztuka walki obronnej”, Wyd. Czasopisma wojskowe, Warszawa 1991, s. 33-36. Zob. też
Pawluk J. „Judo sportowe”, Wyd. Sport i Turystyka, Warszawa 1970, s. 5-7.
4
Por. Pawluk J. „Judo sportowe”, Wyd. Sport i Turystyka, Warszawa 1970 s. 5-7.
Rozdział II
JUDO W POLSCE
Początki polskiego Judo sięgają lat 50-tych XX wieku, kiedy to w 1957 r. powołano Polski
Związek Judo (PZJ). Prawdziwy rozwój polskiego judo zapoczątkowało zdobycie złotego medalu na
Igrzyskach Olimpijskich w Seulu przez Waldemara Legienia, który jako jeden z nielicznych
zawodników na świecie powtórzył swoją pozycję na olimpiadzie w Barcelonie. Niewątpliwie Waldemar
Legień jest jednym z najbardziej utalentowanych zawodników na świecie.5 Po osiągnięciach
Waldemara Legienia w Polsce zaczęło przybywać klubów judo, zwłaszcza w rodzimym regionie jakim
jest Śląsk (W. Legień reprezentował klub „Czarni Bytom” – przyp. autora), który w krótkim czasie stał
się kolebką najlepszych zawodników w Polsce. Kolejnym
fenomenem w historii polskiego judo okazał się zawodnik
AZS AWF Warszawa Paweł Nastula, który w 1991 roku
zdobył srebrny medal mistrzostw Świata, a następnie
kolejny w dwa lata później. Jako reprezentant Polski
trzykrotnie stawał na podium mistrzostw Europy oraz szczyt
swojej kariery osiągnął zdobywając złoty medal Igrzysk
Olimpijskich
w Atlancie w 1996 roku.6
Należy także wspomnieć o pierwszym zawodniku,
który zdobył złoty medal mistrzostw Świata, czyli Rafale
Kubackim,
którego
większość
ludzi
pamięta
raczej
z filmowej roli Ursusa w polskiej wersji Quo Vadis (Jerzego
Kawalerowicza), gdzie własnoręcznie powalił na ziemię
byka.
Pamiętać należy także o kobietach polskiego Judo,
Paweł Nastula
z których po raz pierwszy na olimpiadzie w Seulu
wystartowała
Bogusława
Olechnowicz,
zdobywając
brązowy medal. Inną równie utytułowaną zawodniczką była, pochodząca z Jastrzębia Zdrój, Beata
Maksymow - wielokrotna medalistka mistrzostw Świata i Europy. Ostatnią wybitną zawodniczką była
Aneta Szczepańska, która zdobyła srebrny medal IO w Atlancie oraz brązowy medal mistrzostw
Świata.7
5
6
Waldemar Legień po zakończeniu kariery sportowej został trenerem Racing Club de France w Paryżu.
Paweł Nastula przez cztery lata swojej kariery nie przegrał ani jednej walki na świecie tocząc ponad trzysta zwycięskich
pojedynków z rzędu (!). Do niedawna startował w prestiżowej lidze Mixed Martial Arts o nazwie „Pride” w Stanach
Zjednoczonych oraz Japonii. Dla Japończyków Paweł Nastula jest „żywą legendą”, w Polsce jest zaledwie rozpoznawalny.
7
Por. Staniszewski T., Radkowski K. „Sztuki walki”, Wyd. Telbit, Warszawa 1999, s. 21-41.
Rozdział III
WYMAGANIA DO EGZAMINU NA 6 KYU - PAS BIAŁY.
Aby wymagania były czytelne i jednocześnie łatwe do nauczenia po krótkim
wstępie, poniższy rozdział jest podzielony na dwie części. Pierwsza to wymienione
wymogi do egzaminu uzupełnione liczebnikami japońskimi oraz podstawowymi
pojęciami. Druga część są to ilustracje do wymaganych technik i postaw oraz
składania judogi i wiązania pasa. W tym wydaniu podręcznika przedsatwimy wymogi
do egzaminu na biały pas.
W judo obowiązują stopnie uczniowskie – kyu i mistrzowskie – dan. Awans na
wyższy stopień odbywa się po zdanym egzaminie. Najpierw zdaje się na biały pas,
a następnie na kolejne. Co ważne, aby uzyskać wyższy od posiadanego stopień
judo należy nie tylko zdać egzamin techniczny demonstrując techniki wymagane dla
danego stopnia, ale również wykazać się umiejętnością technik obowiązujących na
poprzednie stopnie.
Stopniom judo odpowiadają poszczególne kolory pasa:
Stopnie uczniowskie
6 kyu – biały pas (rokyu)
5 kyu – żółty pas (gokyu)
4 kyu – pomarańczowy pas (yonkyu)
3 kyu – zielony pas (sankyu)
2 kyu – niebieski pas (nikyu)
1 kyu – brązowy pas (ikkyu)
Stopnie mistrzowskie
1 dan, shodan – pas czarny
2 dan, nidan – pas czarny
3 dan, sandan – pas czarny
4 dan, yodan – pas czarny
5 dan, godan – pas czarny
6 dan, rokudan – biało-czerwony
7 dan, shichidan – biało-czerwony
8 dan, hachidan – biało-czerwony
9 dan, kyudan – czerwony
10 dan, judan
– czerwony
CZĘŚĆ I
Wymogi i podstawowe pojęcia.
Aby zdobyć biały pas judo należy:
- odbyć minimum 50 lekcji judo
- znać historię oraz zasady judo (rozdział I)
- poprawnie składać judogi oraz wiązać pas
- znać pojęcia: UKE oraz TORI (w słowniczku)
Ponadto należy znać:
ETYKIETA - PODSTAWY
1. REI HO
2. SHIZEN lub SHIZEI (SHIZEN TAI,
JIGO TAI)
3. SHIN TAI (TSUGI ASHI, AYUMI
ASHI,)
4. TAI SABAKI
5. UKEMI
6. KUMI KATA
7. HAPPO NO KUZUSHI
KATAME WAZA - TRZYMANIA
1. HON KESA GATAME
2. TATE SHIHO GATAME
3. YOKO SHIHO GATAME
4. KAMI SHIHO GATAME
5. FUSEGI przeciwko w/w chwytom
LICZEBNIKI JAPOŃSKIE
1- ichi
(icz)
2- ni
(ni)
3- san
(san)
4- shi
(szi)
5- go
(go)
6- roku (roku)
7-shichi (siczi)
8-hachi (haczi)
9-kyu
(kju)
10-ju
(dżiu)
PODSTAWOWE POJĘCIA











TORI – osoba wykonująca technikę
UKE – osoba, na której wykonuje się technikę
DOJO – miejsce ćwiczeń (sala)
JUDOGI – strój do judo
JUDOKA – ćwiczący judo
REI – ukłon
TATAMI – mata (tradycyjny ryżowy materac)
OSAEKOMI – trzymanie
TOKETA – koniec trzymania
HAJIME – zaczynamy
MATE – stop


SORE MADE - koniec
OCENY
yuko - 5 małych punktów
waza-ari - 7 małych punktów (2*waza-ari = ippon)
ippon - 10 małych punktów lub 1 duży punkt
CZĘŚĆ II
Ilustracje do egzaminu na biały pas.
SKŁADANIE JUDOGI
WIĄZANIE PASA
REI HO - etykieta / ukłony
Tachi - rei. Ukłon w pozycji stojącej.
Za-rei. Ukłon w pozycji siedzącej.
SHIZEN (lub SHIZEI) - postawy w judo
1.SHIZEN TAI postawa naturalna / neutralna.
2. JIGO TAI - postawa obronna.
hidari jigotai (lewa)
SHIN TAI - technika poruszania się
1. TSUGI ASHI - KROK DOSTAWNY
migi jigotai (prawa
2. AYUMI ASHI - KROK PRZESTAWNY
TAI SABAKI - OBROTY CIAŁA
UKEMI - PADY
1. KOHO UKEMI - PAD W TYŁ
2. YOKO UKEMI - PAD W BOK (HIDARI - W LEWO, MIGI - W PRAWO).
3. MAE UKEMI - PAD W PRZÓD
4. ZENPO KAITEN UKEMI - PAD W PRZÓD Z PRZEWROTEM
DO POZYCJI LEŻĄCEJ (YOKO UKEMI)
DO POZYCJI KLĘCZĄCEJ
KUMI KATA - UCHWYTY
KUZUSHI - WYCHYLENIA CIAŁA
Happo No Kuzushi - kierunki wychyleń
FAZY RZUTU
KATAME WAZA - TECHNIKI TRZYMAŃ
1. HON KESA GATAME
2. YOKO SHIHO GATAME
3. TATE SHIHO GATAME
4. KAMI SHIHO GATAME
Rozdział IV
WYMAGANIA DO EGZAMINU NA 5 KYU - ŻÓŁTY BIAŁY.
Kolejnym stopniem uczniowskim jest 5 kyu judo, czyli pas koloru żółtego.
Do zaliczenia egzaminu na ten stopień niezbędne jest spełnienie wymogów
technicznych i sportowych. Aby zaliczyć egzamin na 5 KYU niezbędne jest
posiadanie wiedzy z zakresu 6 KYU oraz zaprezentowanie technik z poniższej tabeli.
5 KYU – pas
(po odbyciu minimum 50 lekcji judo od uzyskania 6 KYU)
NAGE WAZA - Rzuty
1. HIZA GURUMA
2. O UCHI GARI
3. IPPON SEOI NAGE
4. KO UCHI GARI
5. DE ASHI HARAI
6. SASAE TSURIKOMI ASHI
7. O GOSHI
8. O SOTO GARI
9. Podstawowe RENRAKU WAZA i
HENKA
WAZA oparte o dotychczas poznane
rzuty
KATAME WAZA - TRZYMANIA
1. KUZURE KESA GATAME
2. KATA GATAME
3. KUZURE KAMI SHIHO GATAME
4. KUZURE YOKO SHIHO GATAME
5. MUNE GATAME
6. HADAKA JIME - duszenie gołe
7. FUSEGI przeciwko w/w chwytom
Część I
NAGE WAZA - Rzuty
O-GOSHI
Rzut o-goshi rozpoczynamy wychylając uke w przód, po czym wykonujemy obrót
ciała w sposób umożliwiający nabranie przeciwnika na biodro. Po wejściu do techniki
następuje podrzucenie biodrem uke i rzut na matę. Ważnym elementem tej techniki
jest prawidłowe ustawienie bioder tori poniżej biodra uke, oraz dostatecznie głębokie
wkręcenie biodra. Zbyt płytkie wejście do tego rzutu może skutkować osunięciem uke
z biodra, lub jego kontratak w tył.
O-SOTO-GARI
Rzut o-soto-gari wykonujemy poprzez wychylenie uke w tył/skos, kontrolując ramię
oraz kołnierz przeciwnika, tak aby przeniósł ciężar ciała na jedną nogę. Wychylając
przeciwnika w tył zahaczamy nogę podporową, jednocześnie kierując plecy uke ku
macie. Wykonując ten rzut należy pamiętać o skręcie tułowia uke (patrz ostatnia
ilustracja).
IPPON SEOI-NAGE
Wszelkie odmiany rzutu seoi-nage, rozpoczynamy mocnym wychyleniem w przód,
po którym następuje tai-sabaki o 180 stopni w taki sposób aby stopy Tori znalazły się
pomiędzy stopami Uke. Bardzo ważnym aspektem tego rzutu jest nabranie
Uke na plecy, przy jednoczesnym obniżeniu bioder. W przypadku odmiany ippon
ręka Tori wiąże ramię Uke (bez dodatkowych chwytów). Przy dostatecznym
wychyleniu następuje rzut na matę. WAŻNE! Obrót ciała następuje praktycznie
jednocześnie z założeniem klucza na ramię.
Odmiany seoi-nage.
MOROTE - uchwyt ramię i przeciwległy kołnierz
ERI - uchwyt ramię i kołnierz po tej samej stronie
IPPON - uchwyt za ramię.
Istnieje jeszcze wiele odmian seoi-nage, polegających na odwrotnych wejściach,
jednak są to techniki mistrzowskie, nauczane na późniejszym etapie szkolenia.
DE-ASHI HARAI (BARAI)
Technika de-ashi-harai jest rozpoczyna się wychyleniem przeciwnika w przód, tył lub
bok. Przed rozpoczęciem techniki wykorzystuje się także ruchy inicjowane przez
Uke. De-ashi-harai polega na podcięciu nogi Uke od zewnątrz.
KO-UCHI-GARI
Wychylając uke w przód zmuszamy go do wykonania kroku. W momencie gdy uke
przestawia nogę, atakujemy wewnętrznym podcięciem "przedłużając krok" tak aby
ten nie zdążył postawić stopy na macie. W tym samym momencie ściągamy ramię
uke i obciążamy jego ciało aby upadł.
O-UCHI-GARI
Odwrotne podcięcie w stosunku do ko-uchi-gari. Gdy uke przemieszcza się w stronę
naszych pleców, podcinamy jego nogę od wewnątrz, lecz odwrotnie niż ko-uchi-gari.
Nogę podcinamy przy samej macie, przy jednoczesnym obciążeniu ciała uke.
Gdy ten jest wytrącony z równowagi, pchamy go do samego końca.
SASAE-TSURI-KOMI-ASHI
Rzut ten rozpoczynamy od wychylenia uke w przód/bok. W momencie gdy zostaje
wytrącony z równowagi i chce wykonać krok, stopą blokujemy jego stopę (przez co
nie może wykonać kroku). Dalsze wychylenie gwarantuje rzut przeciwnika na matę.
Ważne aby podczas rzutu tori pracował obiema rękami w kierunku w którym rzucamy
uke.
HIZA-GURUMA
Rzut zbliżony do sasae-tsuri-komi-ashi. W tym przypadku zamiast stopy atakujemy
kolano uke. Bardzo często stosuje się ten rzut w momencie gdy uke cofa nogę, którą
chcemy zaatakować.
Część II
NE WAZA - Techniki w parterze
KUZURE-KESA-GATAME
Odmiana trzymania w tzw. siadzie płotkarskim. W tym przypadku tori trzyma prawą
rękę na plecach uke. Często stosowane jako przedłużenie niedoskonałego rzutu ogoshi.
KATA-GATAME
Trzymanie połączone z duszeniem trójkątnym rękami. Można je stosować w pozycji
kesa-gatame lub jako odmianę yoko-gatame.
KUZURE-YOKO-SHIHO-GATAME
Odmiana trzymania bocznego charakteryzuje się innymi chwytami rąk uke.
MUNE-GATAME
Podobnie jak wyżej. W tym przypadku tori unieruchamia uke poprzez podkurczenie
nóg.
KUZURE-KAMI-SHIHO-GATAME
Identyczna sytuacja jak w przypadku kuzure-yoko-shiho-gatame.
SŁOWNICZEK
A
ashi – noga, stopa
atemi – uderzenie, cios
B
barai =harai
D
dan – stopień, poziom (w judo stopień mistrzowski)
de – wyjście
deashi – noga wykroczna
-do – ulica, droga, ścieżka; sposób
dojo – sala treningowa
E
eri - kołnierz
G
gaeri = kaeri
gaeshi = kaeshi
gake = kake
garami = karami
gari = kari
goshi = koshi
guruma = kuruma
gyaku – przeciwnie, odwrotnie
H
hadaka – goły, nagi
hane- – podbijanie, podskakiwanie, wyskakiwanie, skakanie
hansoku-make – przegrana poprzez dyskwalifikację
hantei – werdykt, decyzja
hara - brzuch
harai – zamiecenie, zagarnięcie
hidari – lewy, lewa strona
hiki-wake - remis
hiza - kolano
hon – książka; główny, podstawowy
J
jigotai – postawa obronna
ju- -miękki, delikatny
judogi – strój do trenowania judo
juji – krzyż
K
kaeri- oddanie, zwrócenie; kontratak
kaeshi - kontratak
kake – zahaczenie, zawieszenie
kami- - góra, wierzch, szczyt
karami – kręcenie, skręcanie
kari – cięcie, koszenie
kata – bark; kształt, forma; (jedna) strona
kataha – jedna krawędź, jedno ostrze
keiko - ćwiczenie
keikogi – bluza judogi
koshi - biodro
kubi - szyja
kumikata – uchwyt
kuruma – koło; samochód
kuzure(ru) – łamać, załamywać (o pogodzie), rozmieniać (pieniądze)
kuzushi – wytrącenie z równowagi, wychylenie
M
mae - przód
makikomi - owinięcie
mata - udo
mate – przerwij (walkę), zaczekaj
migi – prawy, prawa (strona)
morote – obydwie ręce
mune – pierś, klatka piersiowa
N
nage - rzut
nami – zwykły, przeciętny, średni
ne- - kładzenie się
O
o- - duży, wielki
obi - pas
okuri-ashi – noga dostawna
okuri-eri – przesuwany kołnierz
(okuru – wysyłać, wysłać)
osaekomi – tłumienie, przytrzymywanie, powstrzymywanie; trzymanie
otoshi – opuszczenie, upuszczenie; zgubienie; obniżenie
R
randori – wolne ćwiczenie; ćwiczenie technik judo w warunkach zbliżonych do walki
renraku-waza – techniki łączone (kombinacje)
renschu – ćwiczenie, trening
renzoku-waza – seria technik, kontynuacja techniki
-ryu - szkoła
S
sabaki – ocena, osąd
sankaku - trójkąt
sasae – wsparcie; podpora
se – plecy
seoi – noszenie na plecach
shiho – cztery strony, wszystkie kierunki
shime-waza – techniki duszeń
shimmeisho-no-waza – techniki sklasyfikowane po 1920 roku, nie wchodzące w skład gokyo-no-waza
shintai – poruszanie się w przód, w tył i w bok
shizen - natura
sode - rękaw
soto – na zewnątrz; zewnętrzny
sukui – wygrzebywanie, wydłubywanie (np. za pomocą łyżki, łopatki etc.)
sumi – róg, narożnik
sutemi – poświecenie się, ryzykowanie
T
tachi – stanie; stojąc
tai- - ciało
tai-sabaki – kontrola nad swoim ciałem
tandoku rensiu – ćwiczenie indywidualnie
tani - dolina
tatami – mata, materace
tate – długość; południk
te - ręka
tokui-waza – ulubiona technika, która najlepiej wychodzi
tombo-gaeri – „powrót ważki” (obrona przed tomoe-nage poprzez przerzut bokiem)
tomoe – kropka, koło
tsubame - jaskółka
tsukuri - konstrukcja, budowa; druga faza rzutu, tzw. wejście
tsuri-komi – ruch ciągnięcia i unoszenia
U
uchi – w, wewnątrz, w środku, spośród
ude - ramię
uke – partner (na którym wykonuje się technikę judo), rzucany
ukemi – pad, technika bezpiecznego padania
uki – pływanie, unoszenie się na powierzchni
ura – druga strona, odwrót; tył
ushiro – tył, tylny, za
utsuri – zmiana miejsca
W
waza - technika
waza-ari – punktacja techniki po yuko (7 małych punktów)
wakare – rozdzielanie, dzielenie
waki – pod pachą; bok
Y
yama - góra
yoko - bok
yoshi – dobrze; komenda oznaczająca “walczyć dalej”
Z
zarei – ukłon w siadzie klęcznym
zubon - spodnie