B I U R O P R O... OCHRONY ŚRODOWISKA R

Transkrypt

BIURO PROJEKTÓW
OCHRONY ŚRODOWISKA
90-613 Łódź, ul. Gdańska 91/93
e-mail:[email protected]
tel.(42) 636-50-51; 636-50-81
http://www.atmoex.com.pl
Temat nr 1166/P/2008
Raport o oddziaływaniu na środowisko
przedsięwzięcia polegającego na modernizacji oczyszczalni ścieków i rozbudowy sieci
kanalizacji sanitarnej w ramach projektu
„Uporządkowanie gospodarki wodnościekowej w aglomeracji Rawa MazowieckaFaza I”
Opracował zespół pod kierownictwem:
mgr inż. Zbigniewa Stalińskiego
Łódź, luty 2008 r.
Zleceniodawca:
ILF Consulting Engineers Polska
Sp. z o.o.
02-676 Warszawa, ul. Postępu 15
RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO
P
PR
RZ
ZE
ED
DS
SIIĘ
ĘW
WZ
ZIIĘ
ĘC
CIIA
A
m
mo
od
deerrn
niizzaaccjjii o
occzzyysszzcczzaalln
nii śścciieekkó
ów
w ii rro
ozzb
bu
ud
do
ow
wyy ssiieeccii
kkaan
naalliizzaaccjjii ssaan
niittaarrn
neejj w
w rraam
maacch
hp
prro
ojjeekkttu
u
„UPPO
OR
RZ
ZĄ
ĄD
DK
KO
OW
WA
AN
NIIEE G
GO
OS
SP
PO
OD
DA
AR
RK
KII W
WO
OD
DN
NO
O-Ś
ŚC
CIIEEK
KO
OW
WEEJJ
W
WA
AG
GLLO
OM
MEER
RA
AC
CJJII RA
AW
WA
A MA
AZ
ZO
OW
WIIEEC
CK
KA
A- FFA
AZ
ZA
A II”
SPIS TREŚCI:
1
WSTĘP
1
2
PODSTAWA PRAWNA
2
2.1
2.2
CHARAKTERYSTYKA OCZYSZCZALNI W ŻYDOMICACH
3
3.1
3.2
4
LOKALIZACJA OCZYSZCZALNI
TECHNOLOGIA OCZYSZCZANIA ŚCIEKÓW
CHARAKTERYSTYKA KANALIZACJI I PRZEPOMPOWNI
4.1
4.2
5
KANALIZACJA SANITARNA
PRZEPOMPOWNIA ŚCIEKÓW
OPIS ANALIZOWANYCH WARIANTÓW
2
4
6
6
8
17
17
19
21
5.1
5.2
W ARIANT POLEGAJĄCY NA NIEPODEJMOWANIU PRZEDSIĘWZIĘCIA
W ARIANT PROJEKTOWANY MODERNIZACJI OCZYSZCZALNI- NAJKORZYSTNIEJSZY DLA
21
ŚRODOWISKA
5.3
5.4
W ARIANT PROJEKTOWANY – MODERNIZACJA KANALIZACJI SANITARNEJ
W ARIANT PROJEKTOWANY – PRZEBUDOWA (MODERNIZACJA) POMPOWNI GŁÓWNEJ (PG)
22
39
42
OPIS ELEMENTÓW PRZYRODNICZYCH OBJĘTYCH ZAKRESEM
PRZEWIDYWANEGO ODDZIAŁYWANIA PLANOWANEGO PRZEDSIĘWZIĘCIA
43
6
6.1
6.2
6.3
6.4
6.5
7
W YMAGANIA PRAWNE DOTYCZĄCE OCHRONY ŚRODOWISKA I UDZIAŁU SPOŁECZNEGO W
PROCESIE INWESTYCYJNYM W POLSCE W ŚWIETLE WYMAGAŃ DYREKTYWY OOŚ
(DYREKTYWA 85/337/EWG, ZMIENIONA PRZEZ DYREKTYWĘ 97/11/WE)
KLASYFIKACJA INWESTYCJI WG PRZEPISÓW POLSKICH I DYREKTYWY OOŚ
MORFOLOGIA I HYDROGRAFIA TERENU
W ARUNKI HYDROLOGICZNE
W ARUNKI GRUNTOWE
STAN CZYSTOŚCI POWIETRZA
W ARUNKI KLIMATYCZNE
ZAGROŻENIA DLA ZABYTKÓW
43
45
47
47
48
50
OKREŚLENIE PRZEWIDYWANEGO ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO
8
8.1
8.2
8.3
8.4
FAZA REALIZACJI PRZEDSIĘWZIĘCIA
FAZA EKSPLOATACJI
STANY AWARYJNE
ODDZIAŁYWANIE TRANSGRANICZNE
OPIS PRZEWIDYWANYCH ZNACZĄCYCH ODDZIAŁYWAŃ NA ŚRODOWISKO
MODERNIZOWANEJ OCZYSZCZALNI W ŻYDOMICACH
9
9.1
9.2
9.3
9.4
9.5
9.6
10
11
11.1
11.2
11.3
12
12.1
12.2
13
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA AKUSTYCZNEGO
ODDZIAŁYWANIE NA POWIETRZE ATMOSFERYCZNE
ODBIORNIK – RZEKA RAWKA
GOSPODARKA ODPADAMI
ODDZIAŁYWANIE NA ŚWIAT ROŚLINNY I ZWIERZĘCY
W PŁYW OCZYSZCZALNI NA ZDROWIE I WARUNKI ŻYCIA
50
50
54
55
56
56
57
74
84
86
87
88
OPIS PRZEWIDYWANYCH ZNACZĄCYCH ODDZIAŁYWAŃ NA ŚRODOWISKO
MODERNIZOWANEJ KANALIZACJI SANITARNEJ
88
WPŁYW PRZEDSIĘWZIĘCIA NA OBSZARY NATURA 2000
93
OBSZARY NATURA 2000 W BEZPOŚREDNIM SĄSIEDZTWIE PLANOWANEGO PRZEDSIĘWZIĘCIA
93
ODDZIAŁYWANIE PRZEDSIĘWZIĘCIA NA OBSZAR DOLINY RAWKI
101
OPIS PRZEWIDYWANYCH DZIAŁAŃ MAJĄCYCH NA CELU ZAPOBIEGANIE, OGRANICZANIE LUB
KOMPENSACJĘ PRZYRODNICZĄ NEGATYWNYCH ODDZIAŁYWAŃ NA ŚRODOWISKO
106
PROPONOWANY MONITORING ODDZIAŁYWANIA PLANOWANEGO
PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ETAPIE JEGO BUDOWY I EKSPLOATACJI
ETAP BUDOWY
ETAP EKSPLOATACJI
PORÓWNANIE PROPONOWANEJ TECHNOLOGII Z TECHNOLOGIĄ
SPEŁNIAJĄCĄ WYMAGANIA USTAWY PRAWO OCHRONY ŚRODOWISKA
107
107
107
108
14
WSKAZANIE, CZY DLA PLANOWANEGO PRZEDSIĘWZIĘCIA KONIECZNE JEST
USTANOWIENIE OBSZARU OGRANICZONEGO UŻYTKOWANIA
111
15
ANALIZA MOŻLIWYCH KONFLIKTÓW SPOŁECZNYCH ZWIĄZANYCH Z
PLANOWANYM PRZEDSIĘWZIĘCIEM
112
16
WSKAZANIE TRUDNOŚCI WYNIKAJĄCYCH Z NIEDOSTATKÓW TECHNIKI LUB
LUK WE WSPÓŁCZESNEJ WIEDZY, JAKIE NAPOTKANO, OPRACOWUJĄC
RAPORT
113
17
ŹRÓDŁA INFORMACJI STANOWIĄCE PODSTAWĘ DO SPORZĄDZENIA RAPORTU
114
18
STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM
117
Biuro Projektów Ochrony Środowiska ATMO-ex Sp. z o.o.
1
1166/P/2008
str.1
Wstęp
Podstawą opracowania jest umowa nr 1166/P/2008, zawarta pomiędzy ILF Consulting Engineers Polska Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, a Biurem Projektów Ochrony Środowiska ATMO-ex Sp. z o.o. w Łodzi m.in. na wykonanie dokumentacji, służącej do uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla przedsięwzięcia polegającego na modernizacji istniejącej
oczyszczalni ścieków oraz rozbudowy kanalizacji sanitarnej w Rawie Mazowieckiej.
Inwestycja prowadzona będzie na terenie działek oznaczonych w ewidencji gruntów położonych
na terenie miasta Rawa Mazowiecka (rozbudowa kanalizacji) o nr nr:
1-508, 1-136, 1-511, 1-300, 1-336/2, 1-554, 1-555, 1-560, 1-330/11, 1-330/17, 1-334/2, 1-334/1,
1-328/2, 1-327/2, 1-326/2, 1-325/2, 1-324/2, 2-291/4, 2-5, 2-290/1, 2-290/2, 2-230/1, 2-39/1,
2-39/2, 3-267, 3-268/1, 3-269, 3-22/2, 3-221/1, 3-221/4, 3-221/2, 3-221/3, 4-158, 4-258, 4-259,
4-261, 4-263, 4-264, 4-440, 4-388/6, 4-381/2, 4-381/7, 4-471/3, 4-471/4, 4-471/5, 4-42, 4-434,
4-323, 4-322/2, 4-448/5, 4-448/6, 4-448/7, 4-198/1, 4-198/2, 4-308/6, 4-307/3, 4-313/1, 4-470/8,
4-308/7, 4-96, 4-301/1, 4-302/1, 4-217, 4-262, 4-260, 4-159, 4-75, 4-300, 4-692, 4-670/5, 4-288,
4-349, 4-119, 4-120, 4-308/5, 5-3/1, 5-2, 5-7, 5-75, 5-40, 5-41, 5-33, 5-36, 5-18/4, 5-25, 5-3/13,
5-1, 7-439, 7-39, 7-91, 7-127, 7-310, 7-137/2, 7-137/3, 7-1/2, 7-1/3, 7-1/5, 7-1/8, 7-254/1, 7-374,
7-413, 7-387, 7-1/8, 7-1/9, 7-426, 7-56, 7-260, 7-75, 7-400, 7-285, 7-46, 7-47, 7-67, 7-92,
7-137/2, 7-22/3, 8-206, 8-207, 8-330, 8-310/2, 8-324/2, 8-323, 8-325/2, 8-327, 8-328/1, 8-328/7,
8-318/2, 8-318/3, 8-331, 8-289/4, 8-361,8-321,
oraz (oczyszczalnia ścieków) na terenie działek oznaczonych w ewidencji gruntów położonych
na terenie gminy Rawa Mazowiecka w obrębie Konopnica
476,648, 653/2, 660, 755,765, 766, 767
-nr
nr : 359, 364/1, 394, 397,
2
2.1
1166/P/2008
str.2
Podstawa prawna
Wymagania prawne dotyczące ochrony środowiska i udziału społecznego w procesie inwestycyjnym w Polsce w świetle wymagań Dyrektywy OOŚ (Dyrektywa
85/337/EWG, zmieniona przez Dyrektywę 97/11/WE)
Dyrektywą regulującą zagadnienia związane z postępowaniem w sprawie oceny oddziaływania
na środowisko jest Dyrektywa 85/337/EWG, zmieniona przez Dyrektywę 97/11/WE oraz Dyrektywę z dnia 26 maja 2003r. (Dyrektywa OOŚ) w sprawie oceny wpływu na środowisko wybranych przedsięwzięć publicznych i prywatnych.
Przedsięwzięcia wymagające przeprowadzenia postępowania w sprawie oceny oddziaływania
na środowisko i obowiązku sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko wymienione
są w Aneksie I. Przedsięwzięcia, w odniesieniu do których stosowne władze mogą nałożyć
obowiązek przeprowadzenia takiego postępowania i konieczności sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko wymienione są w Aneksie II. Kryteria, według których podejmowane
są decyzje w sprawie stwierdzenia obowiązku przeprowadzenia postępowania w sprawie oceny
oddziaływania na środowisko i koniczności sporządzenia raportu dla przedsięwzięć wymienionych w Aneksie II, zostały wyszczególnione w Aneksie III Dyrektywy OOŚ.
Dla przedsięwzięć wymienionych w Aneksie I oraz przedsięwzięć z Aneksu II, dla których
stwierdzono taki obowiązek, przeprowadza się postępowanie w sprawie oceny oddziaływania
na środowisko z udziałem społecznym.
Zapisy Dyrektywy OOŚ zostały przetransponowane do ustawodawstwa polskiego w Ustawie z
dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity Dz. U. Nr 25, poz. 150
z 2008r.) oraz w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2004 r. w sprawie określenia
rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz szczegółowych
kryteriów związanych z kwalifikowaniem przedsięwzięcia do sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko (Dz. U. Nr 257, poz. 2573 z późniejszymi zmianami). W powyższym rozporządzeniu zastosowano analogiczny podział na przedsięwzięcia wymagające i mogące wymagać przeprowadzenia postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko i obo-
1166/P/2008
str.3
wiązku sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko z zapewnieniem udziału społecznego. Przedsięwzięcia, dla których przeprowadzenie postępowania jest obligatoryjne wymieniono w §2 ust.1, a dla których postępowanie jest fakultatywne wymienione są w §3 ust.1. Należy
podkreślić, że chociaż podział przedsięwzięć ogólnie odpowiada podziałowi zastosowanemu w
Aneksie I i II Dyrektywy OOŚ to występują pewne różnice w klasyfikacji przedsięwzięć.
Kryteria, na podstawie których stwierdza się obowiązek przeprowadzenia postępowania w
sprawie oceny oddziaływania na środowisko wymienione są w §5 opisywanego rozporządzenia.
Kryteria te odpowiadają kryteriom zawartym w Aneksie III Dyrektywy OOŚ. W przypadku Rawy
Mazowieckiej procedurę „screeningu”, czyli etapu postępowania OOŚ, w którym następuje ocena czy dane przedsięwzięcie wymaga sporządzenia raportu OOŚ przeprowadza Wójt Gminy
Rawa Mazowiecka przy zasięgnięciu opinii Wojewody Łódzkiego i Państwowego Powiatowego
Inspektora Sanitarnego.
W procesie inwestycyjnym, postępowanie w sprawie oceny oddziaływania na środowisko stanowi część postępowania zmierzającego do wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia, w skrócie zwaną decyzją o środowiskowych uwarunkowaniach. Decyzję tą wydaje się dla planowanego przedsięwzięcia mogącego znacząco
oddziaływać na środowisko określonego w art. 51 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy Prawo ochrony środowiska lub innego planowanego przedsięwzięcia, które nie jest związane z ochrona obszaru Natura 2000 lub nie wynika z tej ochrony, jeżeli może znacząco oddziaływać na ten obszar.
Wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach następuje przed uzyskaniem decyzji wymienionych w art. 46 ust. 4 ustawy Prawo ochrony środowiska.
Wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach następuje także przed dokonaniem zgłoszenia budowy lub wykonywania robót budowlanych oraz zgłoszenia zmiany sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części - na podstawie ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane.
Udział społeczny w postępowaniu zapewnia się, zgodnie z zapisami art. 32. ustawy Prawo
ochrony środowiska, w następujący sposób:
1166/P/2008
str.4
Przed wydaniem decyzji wymagających udziału społeczeństwa organ administracji właściwy do
ich wydania:
Ø podaje do publicznej wiadomości informację o zamieszczeniu w publicznie dostępnym
wykazie danych o wniosku o wydanie decyzji oraz o możliwości składania uwag i wniosków, wskazując jednocześnie miejsce i 21-dniowy termin ich składania, a w przypadku,
o którym mowa w art. 60 ust. 1 pkt 1, także informację o prowadzonym postępowaniu dotyczącym transgranicznego oddziaływania na środowisko,
Ø może przeprowadzić rozprawę administracyjną, otwartą dla społeczeństwa; przepis art.
91 § 3 Kodeksu postępowania administracyjnego stosuje się odpowiednio,
Ø rozpatruje zgłoszone uwagi i wnioski.
Organ administracji właściwy do wydania decyzji podaje do publicznej wiadomości informację o
zamieszczeniu w publicznie dostępnym wykazie danych o decyzjach wymagających udziału
społeczeństwa. Przez podanie do publicznej wiadomości rozumie się ogłoszenie informacji, w
sposób zwyczajowo przyjęty, w siedzibie organu właściwego w sprawie oraz poprzez obwieszczenie w pobliżu miejsca planowanego przedsięwzięcia, a w sytuacji gdy siedziba właściwego
organu mieści się na terenie innej gminy niż gmina właściwa miejscowo ze względu na przedmiot ogłoszenia - także przez ogłoszenie w prasie lub w sposób zwyczajowo przyjęty w miejscowości lub miejscowościach właściwych ze względu na przedmiot ogłoszenia. Jeśli organ
posiada stronę internetową, podanie do publicznej wiadomości powinno nastąpić także poprzez
zamieszczenie informacji na stronie internetowej organu właściwego do wydania decyzji.
Zgodnie z art. 31 cytowanej ustawy w postępowaniu prowadzonym z udziałem społeczeństwa
każdy ma prawo składania uwag i wniosków.
2.2
Klasyfikacja inwestycji wg przepisów polskich i Dyrektywy OOŚ
Klasyfikacji dokonano odnosząc się do przepisów Unii Europejskiej - Dyrektywa 85/337/EWG,
zmieniona przez Dyrektywę 97/11/WE oraz Dyrektywę z dnia 26 maja 2003r. zwanej Dyrektywą
OOŚ oraz według przepisów polskich – zgodnie art. 51 ustawy Prawo ochrony środowiska oraz
1166/P/2008
str.5
z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2004 r. w sprawie określenia rodzajów
przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz szczegółowych kryteriów
związanych z kwalifikowaniem przedsięwzięcia do sporządzenia raportu o oddziaływaniu na
środowisko (Dz. U. Nr 257, poz. 2573 z późniejszymi zmianami).
2.2.1 Klasyfikacja według przepisów Unii Europejskiej
Oczyszczalnie ścieków o przepustowości poniżej 150 000 RLM wymienione są w Aneksie II
Dyrektywy (punkt 11.c „oczyszczalnie ścieków”). Zadanie dotyczy modernizacji istniejącego
obiektu, zatem należy do przedsięwzięć wymienionych w punkcie 13 Aneksu II „Wszelkie zmiany bądź rozbudowa przedsięwzięć wymienionych w Aneksie I lub II, już zatwierdzonych, zrealizowanych lub będących w trakcie realizacji, które mogą powodować znaczące niekorzystne
oddziaływanie na środowisko naturalne”.
2.2.2 Klasyfikacja według przepisów polskich
Modernizacja oczyszczalni ścieków o przepustowości powyżej 100 000 (w związku z przewidywaną rozbudową kanalizacji przepustowość oczyszczalni ścieków w Rawie Mazowieckiej nie
przekracza 100 000 RLM) należy do przedsięwzięć, które wymagają sporządzenia raportu o
oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko (§3 ust. 1 pkt 72 instalacje do oczyszczania ścieków przewidziane do obsługi powyżej 400 i nie więcej niż 100.000 równoważnych mieszkańców”). Zgodnie z art. 30 ust 1 pkt 2 w związku z art. 29 ust 2 pkt 15 ustawy Prawo budowlane
prace budowlane polegające na instalowaniu urządzeń na obiektach budowlanych wymagają
zgłoszenia właściwemu organowi. Zgodnie z art. 46 ust 4a wydanie decyzji środowiskowej następuje przed dokonaniem zgłoszenia budowy lub wykonywania robót budowlanych na podstawie ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane. W związku z powyższym dla przedmiotowego zadania należy przeprowadzić postępowanie z udziałem społeczeństwa w ramach wydawanej decyzji o uwarunkowaniach środowiskowych.
3
3.1
1166/P/2008
str.6
Charakterystyka oczyszczalni w Żydomicach
Lokalizacja Oczyszczalni
Oczyszczalnia ścieków Żydomice położona jest w odległości ok. 3 km na północ od miasta Rawa Mazowiecka, we wsi Żydomice.
Teren oczyszczalni otaczają:
ü od strony północno-zachodniej – pola uprawne i zabudowania wsi Żydomice.
ü od strony północno-wschodniej – pola uprawne
ü od strony południowo – wschodniej pola uprawne i las
ü od strony południowo-zachodniej – teren stawów stabilizacyjnych i za nimi rzeka Rawka.
Lokalizacja oczyszczalni ścieków ujęta jest w aktualnie obowiązującym planie miejscowym zagospodarowania przestrzennego Gminy Rawa Mazowiecka.
Odbiornikiem oczyszczonych ścieków komunalnych jest i będzie nadal rzeka Rawka, będąca
prawostronnym dopływem rzeki Bzury.
1166/P/2008
str.7
Foto 1 Zabudowania wsi Żydomice
Foto 2 Stawy znajdujące się w granicach
obszaru Natura 2000
Foto 3 Droga dojazdowa
Foto 4 Widok na oczyszczalnię
Foto 5 Stawy
Foto 6 Droga dojazdowa - widok w kierunku
południowym
Lokalizację oczyszczalni przedstawiono na fragmencie mapy topograficznej Polski w skali
1 : 50 000.
1166/P/2008
str.8
Rysunek 1 Lokalizacja oczyszczalni ścieków w Żydomicach
3.2
Technologia oczyszczania ścieków
Oczyszczalnia ścieków w Żydomicach posiada pozwolenie wodnoprawne wydane przez Starostę Rawskiego z dnia 30 grudnia 2002r. znak OS.IV.6223-2-11/2002, zmienione decyzją z dnia
30 czerwca 2004r. znak OS.IV.6223-2-11/2002/04. W pozwoleniu wodnoprawnym określone
zostały między innymi warunki eksploatacji oczyszczalni oraz odprowadzanie oczyszczonych
ścieków.
1166/P/2008
str.9
Ciąg oczyszczania mechanicznego:
Ścieki z miasta dopływają kolektorem o średnicy 1,0m. na teren oczyszczalni ścieków. W pierwszej kolejności ścieki podlegają wstępnemu podczyszczeniu na kratach. W hali krat zainstalowane są one na trzech kanałach:
Foto 7 Hala krat
Na lewym bocznym kanale zainstalowana jest krata schodkowa typu OZ-1500/900/8 (prześwit
szczelin 8mm) produkcji „EKOCELKON”. Jest to krata stosunkowo nowa i wszystkie ścieki kierowane są przez tą kratę. Odbiór skratek odbywa się za pomocą przenośnika ślimakowego typu
PS-200 - do podstawionego kontenera. Skratki nie są prasowane, ani płukane.
Na środkowym kanale umieszczona jest krata ręczna typu KR-900/60-1500. Jest ona w złym
stanie technicznym
Na prawym bocznym kanale zlokalizowana jest stara, nieczynna, całkowicie wyeksploatowana
krata mechaniczna typu KM-900/60 o prześwicie 20mm.
Po hali krat ścieki płyną kanałem prostokątnym poprzez koryto pomiarowe do napowietrzanych
piaskowników i odtłuszczaczy. Pomiary przepływów w korycie pomiarowym mogą być zafałszowane ze względu na niewłaściwe spadki kanału odpływowego, podtopienia kanału na dopływie do osadników wstępnych, oraz zawodny pomiar. Piaskowniki są zintegrowane z odtłuszczaczami. Stanowią je dwa podwójne zbiorniki. W każdym ze zbiorników środkowa część służy
1166/P/2008
str.10
do usuwania piasku i wyposażona jest w zgarniacz, boczne komory wyposażone w instalacje
napowietrzające służą flotacji, wytrącania i usuwania tłuszczy ze ścieków. Aktualnie czynny jest
tylko jeden podwójny piaskownik, drugi jest wyłączony z eksploatacji i nie nadaje się bez remontu do włączenia. Pulpa piaskowa z piaskowników usuwana jest za pomocą pomp mamutowych (z udziałem sprężonego powietrza) na poletka osadowe. Zgarniacze piasku oraz instalacje napowietrzające (nawet w piaskowniku czynnym) są w złym stanie technicznym w znacznym stopniu są skorodowane i ulegają awariom. Z piaskowników kanałem ścieki odprowadzane
są poprzez komorę rozdziału na osadniki wstępne. Komory połączone są z osadnikami przewodami o średnicy 350mm Średnice przewodów są zbyt małe co powoduje podtopienia kanałów
doprowadzających zwłaszcza przy obecnym korzystaniu tylko z jednego osadnika. Osadniki
wyposażone są w zgarniacze osadów typu ZRS-25 prod. POWOGAZ z lat 70-tych. Zgarniacze
są w znacznym stopniu wyeksploatowane i nadają się do wymiany podobnie jak zastawki w
komorze rozdziału, oraz instalacje doprowadzające ścieki i odprowadzające osady. Stan techniczny samych osadników a zwłaszcza ich kolumn centralnych kwalifikuje je do generalnego
remontu. Obecnie eksploatowany jest jeden osadnik, drugi jest nieczynny. Po osadnikach ścieki
odprowadzane są kanałem żelbetowym prostokątnym, przykrytym płytami prefabrykowanymi,
do części biologicznej oczyszczalni. Do napowietrzania ścieków w komorach piaskownika służą
dmuchawy zainstalowane w hali dmuchaw przylegającej do hali filtrów. Aktualnie zainstalowano
tu dwie nowe dmuchawy ROOTS - ROBOX dostarczone przez COMPROT typu RBS 35 i RBS
45. Pozostałe dwie stare dmuchawy stojące na stanowiskach prod. FAMPA CIEPLICE są niesprawne i przeznaczone są do usunięcia. Osady wstępne z osadników oraz wytrącone tłuszcze
z odtłuszczaczy odprowadzane są do komory ssawnej i następnie przepompowywane pompami
typu Z2K do WKF. Komunalne ścieki są dowożone do oczyszczalni i zrzucane bezpośrednio z
wozów asenizacyjnych do studzienki na kolektorze przed halą krat. Do oczyszczalni dowożone
są również tłuszcze wraz z odpadami z separatorów tłuszczy z różnych części kraju. Tłuszcze
te kierowane są bezpośrednio do WKF dla poprawienia procesu fermentacji. Zrzut ich następuje
do komory ssawnej osadu wstępnego.
1166/P/2008
str.11
Foto 8 Punkt zlewny
Ciąg oczyszczania biologicznego
Obiekty technologiczne wchodzące w skład ciągu biologicznego oczyszczania ścieków podlegają również modernizacji w ramach przedmiotowego zamierzenia inwestycyjnego (omówione
w rozdziale 5.2.3).
Foto 9 Komory fermentacyjne
Ze względu na znacznie mniejszy od projektowanego dopływ ścieków do oczyszczalni procesy
biologicznego oczyszczania ścieków prowadzone są w chwili obecnej w komorze osadu czynnego o kubaturze całkowitej 33,0 m x 35,0 m x 4,9 m. W komorze osadu czynnego wydzielona
1166/P/2008
str.12
jest jedna komora denitryfikacji wstępnej (denitryfikacja II) o wymiarach 10,0 x 35,0 x 4,9 m oraz
2 komory nitryfikacji o wymiarach 2 x 11,0 x 35,0 x 4,9 m.
Objętość czynna komory denitryfikacji II wynosi 1250 m3, natomiast komory nitryfikacji 2 x
1465 m3 = 2930 m3
Na terenie oczyszczalni ścieków znajdują się poza tym inne obiekty technologiczne, dotychczas
niewykorzystywane w procesach biologicznego oczyszczania ścieków, a mianowicie komora
defosfatacji i komora denitryfikacji I. Komory te powstały w wyniku zaadaptowania 1 osadnika
wtórnego w ramach modernizacji części biologicznego oczyszczania ścieków w 1999 roku. Pojemność czynna komory defosfatacji wynosi 750 m3, a komory denitryfikacji I – 1000 m3.
Na terenie oczyszczalni znajdują się też 3 złoża zraszane nitryfikacyjne.
Podczas modernizacji części biologicznego oczyszczania ścieków w roku 2002 roku przewidziano możliwość kierowania części strumienia ścieków po osadnikach wstępnych na złoża.
Transport ścieków oczyszczonych na złoża przewidziano za pomocą pomp ściekowych zlokalizowanych w pompowni osadu recyrkulowanego i nadmiernego. Nie dokonano jednak wymiany
pomp ściekowych.
W związku z tym, że wybudowane komory osadu czynnego są niedociążone pod względem
zarówno hydraulicznym jak i ilości dopływających zanieczyszczeń, złoża zraszane nie są obecnie eksploatowane.
1166/P/2008
str.13
Foto 10 Osadniki wtórne
System odprowadzania ścieków oczyszczonych
Po osadnikach wtórnych oczyszczone ścieki kierowane są kanałami prostokątnymi otwartymi i
kolektorem φ 800 do komór bioutleniania. W komorach tych zainstalowane były, przed zrealizowaniem części biologicznej oczyszczalni, turbiny napowietrzające. Pojemność tych komór wynosi V = 2 x 18500m3 Obecnie są to jedynie zbiorniki przepływowe.
Ze zbiorników tych ścieki przepływają do następnych stawów - stabilizacyjnych. Pojemność ich
wynosi: staw nr 1 - V = 46260m3 i staw nr 2 - V = 29700m3
Ze stawów kolektorem φ600 oczyszczone ścieki kierowane są do wylotu do rzeki Rawki
Awaryjnie istnieje możliwość skierowania oczyszczonych ścieków po zbiornikach bioutleniania
do zapasowego wylotu do rowu melioracyjnego przebiegającego przez teren oczyszczalni i
wpadającego również do rzeki Rawy. Ten kierunek odprowadzenia nie jest wykorzystywany.
Ze zbiorników bioutleniania istnieje możliwość zawrócenia ścieków poprzez ich ewentualne
przepompowanie (w pompowni nie ma pompy) przed oczyszczalnię ścieków, lub odprowadzenia nagromadzonych osadów dennych na laguny osadowe, lub do WKF.
Gospodarka osadowa i linia biogazu
W chwili obecnej osad wstępny, nadmierny i chemiczny ze strącania fosforanów, powstający na
poszczególnych etapach oczyszczania ścieków gromadzony jest w leju osadnika wstępnego,
1166/P/2008
str.14
gdzie zagęszcza się grawitacyjnie do 3 % sm. Osad nadmierny i chemiczny doprowadzany jest
do koryta ścieków przed osadnikiem wstępnym za pomocą 2 pomp typu 150Z2K-12. Na przewodzie tłocznym tych pomp, które są jednocześnie pompami recyrkulacji osadu czynnego, zainstalowany jest pomiar stężenia suchej masy oraz przepływomierz.
Dwie pompy osadu surowego typu 150Z2K tłoczą osad z komory czerpnej przed pompownią
osadu surowego bezpośrednio do komory fermentacyjnej WKF o pojemności 3500 m3 (1 komora pracująca).
Foto 11 Laguny osadowe
W komorze fermentacyjnej następuje beztlenowa stabilizacja osadów. Powstający w czasie
fermentacji biogaz odprowadzany jest siecią rurociągów do zbiornika biogazu, a następnie do
kotłowni. Sieć biogazu jest skorodowana i wymaga wymiany. W istniejącej instalacji biogazu
brakuje urządzeń do oczyszczania gazu. Istniejąca odsiarczalnia jest skorodowana i wyłączona
z eksploatacji. Do awaryjnego spalania biogazu służy pochodnia biogazu sterowana poziomami
biogazu w istniejącym zbiorniku. Pochodnia również wykazuje znaczne zużycie techniczne.
Osad przefermentowany będący końcowym produktem fermentacji, obok biogazu, odprowadzany jest na laguny osadowe.
Poniżej zamieszczono skrócony opis ważniejszych istniejących obiektów technologicznych
wchodzących w skład ciągu fermentacji osadów i gospodarki biogazem.
1166/P/2008
str.15
Komory fermentacyjne WKF
Na terenie oczyszczalni istnieją 2 komory fermentacyjne o pojemności 3500 m3 każda, przy
czym jedna z nich ze względu na uszkodzenie konstrukcji jest wyłączona z eksploatacji. Obie
komory są wykonane w konstrukcji stalowej posadowionej na żelbetowym fundamencie w
kształcie leja. Średnica wewnętrzna komory wynosi 17,0 m, a wysokość części walcowej – 10,3
m. Wejście na strop komór umożliwia umieszczona między komorami stalowa klatka schodowa
i pomosty stalowe łączące platformy górne obu komór. Pracująca komora fermentacyjna wyposażona jest w kołpak gazowy, właz boczny, studzienkę przelewową osadu przefermentowanego, komplet rurociągów osadowych.
Mieszanie zawartości komory fermentacyjnej odbywa się za pomocą pomp zewnętrznych zlokalizowanych w budynku wielofunkcyjnym – ob. nr 1, w pomieszczeniu 1.3
Budynek wielofunkcyjny – ob. nr 1
Budynek o wymiarach w planie 18,72 m x 43,0 m z dobudówką na magazynowanie opału i gaszenie żużla. Zachodnie skrzydło budynku stanowi wyodrębnioną konstrukcyjnie część, tj. halę
krat, dmuchaw i pompowni osadu surowego, opisane w części mechanicznego oczyszczania
ścieków. W części centralnej budynku i wschodnim skrzydle budynku zlokalizowane są pomieszczenia i urządzenia związane technologicznie z komorami fermentacyjnymi osadu, wykorzystania gazu oraz pomocnicze pomieszczenia techniczne tj.:
ü hala wymienników ciepła z pompami mieszania osadu
ü kotłownia z pompownią wody grzewczej, magazynem podręcznym i pomieszczeniem palacza,
ü warsztat mechaniczny, elektryczny i hydrauliczny z magazynem,
ü hydrofornia,
ü pomieszczenie socjalne.
W hali wymienników zainstalowane są 3 spiralne wymienniki ciepła SWC-16.0-20 z 1978 roku,
które służą do podgrzewania osadu cyrkulowanego w układzie mieszania komory fermentacyjnej. Wymienniki są wykonane ze stali węglowej.
1166/P/2008
str.16
W pomieszczeniu pomp cyrkulacyjnych osadu zainstalowane są 3 wyeksploatowane technicznie pompy typu 150Z2K, które są wyłączone z eksploatacji oraz 1 pracująca pompa osadu Flygt
NZ 3127.180 LT o mocy 4,7 kW. Zadaniem pompy NZ 3127 jest mieszanie zawartości komory
fermentacyjnej poprzez przetłaczanie osadu systemem rurociągów cyrkulacyjnych.
W kotłowni zainstalowane są kotły gazowe oraz piece węglowe. W kotłach gazowych typu Golmet z roku 1994 o mocy 400 kW oraz Remeha P200/12 z 1998 roku o mocy 250 kW spalany
jest biogaz produkowany w komorach WKF. Piece węglowe służą jako awaryjne źródło ciepła i
włączane są w okresie zwiększonego zapotrzebowania na energię cieplną.
Cały budynek jest w złym stanie technicznym i wymaga gruntownego remontu.
Laguny osadowe
Laguny osadowe tworzą 4 kwatery ziemne o wymiarach w planie 32,0 m x 34,0 m i głębokości
2,0 m każda. Nachylenie skarp wewnętrznych 1:2, skarp zewnętrznych 1:1,5. Pojemność czynna lagun wynosi 4400 m3. Laguny służą do magazynowania osadu przefermentowanego.
Poletka do suszenia osadów
Na terenie oczyszczalni jest 10 zdrenowanych poletek osadowych o wymiarach 6,3 m x 58,8 m
każde. Magazyn wysuszonego osadu o wymiarach 8,0 m x 63,0 m jest utwardzony i został
przewidziany do ok. półrocznego magazynowania osadów.
Do składowania piasku i skratek przeznaczona jest jedna kwatera poletek o wymiarach 6,3 m x
58,8 m umożliwiająca składowanie odpadów przez okres do ok. 3 miesięcy.
Gospodarka biogazem
Biogaz powstający w procesie fermentacji osadów jest gromadzony i uśredniany ilościowo w
zbiorniku biogazu typu mokrego o pojemności magazynowej biogazu 600 m3. Ciśnienie biogazu
w zbiorniku wynosi 180 mm H2O. Zbiornik został zmodernizowany w 1998 i w 2004 roku. W ramach modernizacji wykonano ocieplenie basenu zbiornika, usunięto część teleskopową zbiornika, wymieniono instalację grzewczą basenu wodnego oraz wymieniono rury gazowe doprowadzające i odprowadzające biogaz (w obrębie konstrukcji zbiornika).
Magazynowany biogaz jest spalany w kotłach gazowych, w celu wytworzenia energii cieplnej.
1166/P/2008
str.17
Foto 12 piec do spalania biogazu
4
Charakterystyka kanalizacji i przepompowni
4.1
Kanalizacja sanitarna
Na terenach Rawy Mazowieckiej funkcjonuje rozdzielczy system kanalizacji sanitarnej i deszczowej. Występują jednak pewne braki w zakresie kanalizacji deszczowej, które powodują niewłaściwe funkcjonowanie kanalizacji sanitarnej oraz problemy związane z oczyszczaniem ścieków.
Kanalizacja sanitarna obejmuje swoim zasięgiem znaczne obszary miasta Rawa Mazowiecka.
Na terenie istniejącej zabudowy skanalizowane obecnie jest centrum miasta oraz tereny położone w północnej i południowo-zachodniej jego części. Kanalizacja ta była realizowana w różnych okresach. Kanalizacja w centrum miasta została wykonana najwcześniej z rur kamionkowych. Zły stan techniczny rurociągów powoduje częste zatory i zalewanie ściekami piwnic oraz
migracje ścieków do gruntu oraz wód gruntowych do kanalizacji. Znaczna część osiedli budownictwa jednorodzinnego została skanalizowana w ostatnich latach. Tu sieć kanalizacyjna wykonana została z rur PVC, jej stan techniczny jest dobry.
1166/P/2008
str.18
Długość istniejącej sieci kanalizacji sanitarnej wynosi około 31 km i obsługuje ona około 14700
mieszkańców, stąd w odniesieniu do liczby mieszkańców miasta stopień skanalizowania wynosi
obecnie ok. 80%.
W nieskanalizowanej części miasta ścieki bytowo - gospodarcze i przemysłowe odprowadzane
są do zbiorników bezodpływowych lub w sposób nieuporządkowany do istniejących kanałów
deszczowych, wprowadzających ścieki bezpośrednio do rzek i ich dopływów.
Niedostatecznie rozbudowana sieć kanalizacji sanitarnej uniemożliwia korzystanie przez
wszystkich mieszkańców z tej sieci, co z kolei ogranicza możliwości likwidowania istniejących
zbiorników bezodpływowych oraz nie sprzyja walce z nielegalnymi sposobami pozbywania się
ścieków. Dodatkowo zły stan techniczny niektórych rurociągów powoduje częste zatory i zalewanie ściekami piwnic jak również infiltrację ścieków do gruntu oraz wód gruntowych do kanalizacji. Nie wystarczająca ilość kanalizacji deszczowej oraz zbyt małe przekroje istniejącej sieci
powodują występowanie podczas ulewnych opadów podtopień w centrum miasta. Nie w pełni
jest rozdzielone odprowadzanie ścieków opadowych i sanitarnych.
Kanalizacja obecnie odprowadza w ciągu doby ok. 2 800 m3, w tym ok. 1800 m³ stanowią ścieki komunalne (z czego ok. 1500 m³ stanowią ścieki sanitarne, a ok. 300 m³ ścieki przemysłowe)
natomiast aż 1000 m³ przypada na wody infiltracyjne i opadowe.
Istniejącą kanalizację sanitarną w Rawie Mazowieckiej można podzielić na dwie zlewnie: zlewnię odprowadzającą ścieki do głównej pompowni ścieków w rejonie ul. Jerozolimskiej (o przepustowości 580 m³/h) oraz zlewnię, z której ścieki odprowadzane są grawitacyjnie bezpośrednio
do oczyszczalni ścieków ( o średniej dobowej przepustowości 3500 m³/h).
Zlewnia pompowni głównej obejmuje większość obecnie skanalizowanych terenów miasta położonych w jego centrum, na południu oraz w południowo - zachodniej części. Głównym kolektorem zbiorczym z tej zlewni jest kolektor biegnący w ulicy Słowackiego, ul. Łowickiej i ul. Krzywe
Koło, o średnicy od 250 do 800 mm. Ścieki z tej zlewni poprzez pompownię ścieków dopływają
do zbiorczego kolektora odpływowego 800-1000 mm, którym kierowane są do oczyszczalni
ścieków.
1166/P/2008
str.19
Zlewnia, z której ścieki odprowadzane są grawitacyjnie do oczyszczalni obejmuje osiedle Zamkowa Wola oraz tereny przemysłowe w północnej części miasta.
Przebudowa (modernizacja) i rozbudowa systemu odprowadzania ścieków komunalnych obejmuje rozbudowę i renowację sieci kanalizacji sanitarnej wraz z budową jednej nowej pompowni
ścieków P4 i przebudową (modernizacją) istniejącej przepompowni ścieków PG na ulicy Jerozolimskiej.
Budową kanalizacji sanitarnej objęte zostaną ulice: Jeżowska, Willowa, Miodowa, Krakowska,
Wyszyńskiego, Tomaszowska, 1-go Maja, Targowa, Południowa, Mszczonowska, Katowicka,
Reymonta, Paska, Jeziorańskiego, Jerozolimska, Zamkowa Wola + za rz. Rylkę, wzdłuż rz.
Rylki i Aleksandrówka. Łączna długość nowej sieci kanalizacji sanitarnej wyniesie ok. 9,0 km.
Renowacją kanalizacji sanitarnej zostaną objęte sieci w ulicach: Warszawska, Miła, Reymonta,
Cmentarna, Południowa, Słowackiego, odcinek ul. Słowackiego-Katowicka oraz Pl. Wolności.
Długość sieci przewidzianej do renowacji wynosi ok. 2,5 km.
4.2
Przepompownia ścieków
Obiekty istniejącej Przepompowni ścieków miejskich PG zlokalizowano w północnej części miasta Rawa Mazowiecka, na prawym brzegu rzeki Rylki, przy ulicy Jerozolimskiej - nieopodal
Miejskiego Zespołu Szpitalnego. Przepompownia PG oddalona jest ok. 3 km od istniejącej
oczyszczalni ścieków "Żydomice", do której przetłaczane są ścieki z miasta wprowadzane do
komór czerpnych przepompowni PG za pośrednictwem dwóch odrębnych kanałów dolotowych.
Na ogrodzonym terenie działki Przepompowni PG zlokalizowano zarówno sam budynek przepompowni z częścią podziemna i nadziemna, budynek trafostacji, agregatów prądotwórczych
oraz zbiorniki paliw instalacji paliwowej.
Na terenie działki Przepompowni znajduje się istniejący system, wzajemnie powiązanych ciągów komunikacyjnych w postaci dróg, placów i chodników.
Ścieki sanitarne i przemysłowe z terenu miasta doprowadzane są dwoma oddzielnymi kolektorami (kolektorem głównym øD800 mm i niewielka cześć kolektorem ø400) do Przepompowni
1166/P/2008
str.20
ścieków PG i pompowane są do kolektora górnego, którym płyną do miejskiej oczyszczalni
ścieków. Wyloty ścieków z obu kolektorów wyposażono w kraty ręczne. Kolektory te, przed wejściem do komór wyrównawczych, łączą się ze sobą za pośrednictwem komory połączeniowej.
Nie przewidziano podczyszczania ścieków z piasku, co powoduje przedostawanie się go do
komór wyrównawczych (jako materiał ścierny) niszcząco oddziałuje na wirniki agregatów pompowych.
Aktualnie, na obu kanałach dolotowych zainstalowane są kraty rzadkie, z ręcznym usuwaniem
skratek. Ręczny sposób usuwania skratek powoduje, ze eksploatacja krat jest uciążliwa dla obsługi, a efekt usuwania skratek jest niezadowalający. Usuwane skratki gromadzone są w pojemnikach zlokalizowanych na wolnym powietrzu i okresowo wywożone na składowisko miejskie.
W chwili obecnej Przepompownia PG nie jest wyposażona w jakakolwiek instalacje do wychwytywania i usuwania piasku ze ścieków. Powoduje to zarówno zaleganie i kamienienie piasku w
komorach czerpnych (co skutkuje zmniejszeniem ich pojemności czynnej) jak i przyspieszonym
zużyciem eksploatacyjnym zespołów pompowych.
Przepompownia ścieków PG zlokalizowana jest w pobliżu centrum miasta Rawa Mazowiecka, w
niedalekim sąsiedztwie Szpitala. Taka lokalizacja powoduje potencjalna uciążliwość zapachowa
Przepompowni (wyziewy gazów złowonnych z zagnitych ścieków i magazynowanych skratek).
W trakcie wizji lokalnej w Przepompowni, połączonej z inwentaryzacja stanu istniejącego, nie
stwierdzono wyraźnej uciążliwości zapachowej obiektu. Jak wynika z informacji uzyskanych od
Użytkownika, ze względu na sposób magazynowania skratek i brak instalacji do dezodoryzacji
gazów złowonnych ze ścieków, uciążliwość taka okresowo występuje.
Pod koniec lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku zmodernizowano instalacje pomp - z wymiana pomp włącznie. W chwili obecnej układ pompowy nie wymaga modernizacji.
5
5.1
1166/P/2008
str.21
Opis analizowanych wariantów
Wariant polegający na niepodejmowaniu przedsięwzięcia
Równolegle z projektowaną modernizacją oczyszczalni planowana jest modernizacja istniejącej
kanalizacji oraz budowa nowych odcinków kanalizacyjnych, zmierzająca do skanalizowania całego miasta. Konsekwencją tego będzie zwiększenie ilości ścieków komunalnych kierowanych
do oczyszczalni. Biorąc pod uwagę wzrost gospodarczy należy również przewidywać, że powstawanie nowych podmiotów gospodarczych będzie powodować zwiększenie ilości ścieków
przemysłowych. Oznacza to, że przy obecnej przepustowości oczyszczalni zwiększenie ilości
kierowanych do niej ścieków wymuszać będzie konieczność modernizacji istniejących obiektów,
tak aby wszystkie skierowane ścieki spełniały w najgorszym przypadku parametry obecnie odprowadzanych do odbiornika. Takie przewidywania pozwalają jednoznacznie na odrzucenie
wariantu polegającego na niepodejmowaniu przedsięwzięcia, bowiem już sama modernizacja
kanalizacji i budowa nowych odcinków wymusza konieczność projektowanej inwestycji. Odrębnym zagadnieniem jest ta część inwestycyjna, która dotyczy zadań umożliwiających poprawę
eksploatacji poszczególnych obiektów oczyszczalni, a w konsekwencji poprawę jakości odprowadzanych wód. Te kwestie nie powinny budzić żadnych wątpliwości, bowiem poprawa parametrów wpłynie korzystnie dla środowiska naturalnego, co powinno być priorytetem dla każdej
projektowanej inwestycji.
Wariant zerowy zakłada całkowitą rezygnację z proponowanych inwestycji utrzymanie w dłuższej perspektywie istniejącego stanu rzeczy, co oznacza, że stopień skanalizowania terenu objętego projektem wynosić będzie tak jak obecnie. Istotnym zagrożeniem jest m.in. korzystanie z
nieszczelnych w większości przydomowych zbiorników ścieków, powodujące skażenie najpłytszego poziomu wód gruntowych. To z kolei powoduje istotne zagrożenie dla wód podziemnych.
Oczyszczalnia nie będzie spełniała aktualnych wymagań przepisów polskich i UE, dotyczących
jakości odprowadzanych ścieków.
1166/P/2008
str.22
Z uwagi na ograniczoną przepustowość oczyszczalni (stare obiekty o obniżonej sprawności) w
przypadku przewidywanej rozbudowy systemu kanalizacji sanitarnej oraz przemysłu brak będzie możliwości prawidłowego oczyszczenia zwiększonej ilości ścieków.
Zaniechanie inwestycji na oczyszczalni ścieków uniemożliwi prowadzenie niezbędnych bieżących remontów, co powodować będzie coraz większe trudności eksploatacyjne, a w dalszej
perspektywie pogorszenie efektywności pracy oczyszczalni.
Zaniechanie procesu kanalizowania miasta powodować będzie dalsze występowanie określonej
uciążliwości działania oczyszczalni spowodowanej dużą ilością ścieków dowożonych z terenów
nieskanalizowanych.
5.2
Wariant projektowany modernizacji oczyszczalni- najkorzystniejszy dla środowiska
Przedsięwzięcie jest rozbudową istniejącej oczyszczalni ścieków w Żydomicach dla miasta Rawa Mazowiecka w zakresie podczyszczania wstępnego, gospodarki osadami i biogazem.
Oczyszczalnia ścieków dla m. Rawa Mazowiecka jest obiektem istniejącym, położonym w m.
Żydomice, obręb Konopnica przy drodze bez nazwy. Oczyszczalnia ścieków położona jest na
działkach: 359, 364/1, 394, 397, 476,648, 653/2, 660, 755,765, 766, 767, obręb Konopnica, o
łącznej powierzchni 205.700 m2
Modernizacja oczyszczalni ścieków to zadanie inwestycyjne polegające na modernizacji i wyposażeniu istniejących obiektów. Oznacza to, że wybór wariantu ogranicza się wyłącznie do wyboru producenta czy typu danego wyposażenia – nie ma możliwości zmiany technologii oczyszczalni. Na tym etapie realizacji inwestycji nie jest wymagane wskazanie konkretnego dostawcy
urządzeń lub wykonawcy przewidywanych prac remontowych. Wiadomym jest natomiast przewidywany efekt końcowy realizacji inwestycji, której celem jest:
ü poprawa efektywności usuwania biogenów oraz uzyskania stabilnego efektu oczyszczania ścieków, zgodnego z wymaganiami przepisów polskich i Unii Europejskiej,
ü zwiększenie przepustowości oczyszczalni w zakresie ładunku zanieczyszczeń,
ü kompleksowe rozwiązanie gospodarki osadowej łącznie z biogazem,
1166/P/2008
str.23
ü poprawa sterowalności i kontroli procesu technologicznego,
ü poprawa jakości osadów ściekowych.
Powyższe zamierzenia już same w sobie stanowią działania zmierzające do poprawy stanu
środowiska naturalnego. Bez względu na wybór konkretnego dostawcy urządzeń sam cel inwestycyjny jest wariantem korzystnym dla środowiska naturalnego.
Celem i uzasadnieniem modernizacji jest konieczność zapewnienia odpowiedniej jakości ścieków oczyszczonych, przy przewidywanym osiągnięciu przepustowości istniejącej oczyszczalni
ok.7000 m3/d.
Zakres rozbudowy, przebudowy i modernizacji oczyszczalnie obejmuje:
-
część mechaniczną oczyszczalni łącznie z rozwiązaniem odbioru ścieków dowożonych i
osadów tłuszczowych,
-
część biologiczną związaną z modernizacją urządzeń łącznie ze zmianą funkcji komór
denitryfikacji na nitryfikacji, modernizacją starych złóż zraszanych, i nową recyrkulacją
zewnętrzną osadów,
-
zmianę systemu odprowadzenia ścieków do odbiornika w tym modernizacje i zmianę
funkcji istniejących komór bioutleniania, oraz modernizacje stawów stabilizacyjnych,
-
kompleksowe rozwiązanie gospodarki osadowej łącznie z biogazem,
-
gospodarkę osadami odwodnionymi,
-
instalacje elektryczne i AKPiA i całego systemu automatyki,
-
drogi, place, podjazdy, ogrodzenia dla całej oczyszczalni,
-
instalacje sanitarne w budynkach wraz z nową kotłownie,
-
przebudowę budynku administracyjno – socjalnego wraz z laboratorium,
-
prace demontażowe i wyburzeniowe.
Docelowa przepustowość oczyszczalni wynosi 7000m3/d.
1166/P/2008
str.24
5.2.1 Modernizacja mechanicznego ciągu oczyszczania ścieków
Modernizacja mechanicznego ciągu oczyszczania ścieków (oczyszczanie wstępne) obejmuje w
pierwszej kolejności całkowity remont budynku krat. Na środkowym kanale po demontażu kraty
ręcznej. zainstalowana zostanie nowa krata hakowa wyposażona w praskę z instalacją przepłukiwania skratek. Praca kraty i praski będzie całkowicie zautomatyzowana. Skratki po przepłukaniu i sprasowaniu będą również wapnowane, bądź workowane i wywożone do wiaty składowania skratek a następnie na składowisko miejskie. Krata ta stanowić będzie podstawowe urządzenie do cedzenia ścieków. Obecnie pracująca krata schodkowa pozostanie jako urządzenie
rezerwowe. Przewiduje się alternatywnie przeprowadzenie generalnego remontu tej kraty wraz
z zainstalowaniem zamiast przenośnika ślimakowego, podajnika odwadniającego typu PH w
którym nastąpi sprasowanie a następnie workowanie skratek, lub też zainstalowanie całkowicie
nowej kraty schodkowej ze szczelinami o prześwicie 3 – 4mm. Na prawym bocznym kanale po
demontażu kraty starej mechanicznej zamontowana zostanie nowa krata ręczna o prześwicie
20mm i nachyleniu 600.
Kolejnym etapem modernizacji ciągu mechanicznego będzie budowa nowych piaskowników
zlokalizowanych pomiędzy halą krat i dmuchaw a obecnym piaskownikiem i odtłuszczaczem
napowietrzanym. Przewiduję się budowę całkowicie nowych piaskowników zlokalizowanych w
osi prostokątnego kanału ściekowego i koryta pomiarowego ze zwężką Venturiego. Obejmować on będzie: wykonanie dwóch komór piaskowników poziomych żelbetowych zagłębionych w
ziemi wraz z komorami wlotowymi i wylotowymi wyposażonymi w zastawki odcinające.
Kolejnym etapem modernizacji ciągu mechanicznego będzie zmiana pracy istniejącego odtluszczacza. Przewiduje się ograniczenie funkcji obecnego piaskownika i odtłuszczacza jedynie
do funkcji odtłuszczania ponieważ piasek będzie usuwany wcześniej. Jako komorę odtłuszczająca przewiduje się wykorzystanie tylko jednego dwukomorowego zbiornika. Instalacja zgarniacza piasku oraz obecnej instalacji napowietrzania zostanie usunięta, dokonane zostaną prace
polegające na przebudowie i renowacji komór zbiornika i zainstalowane zostaną nowe urządzenia i instalacje.
1166/P/2008
str.25
W stacji dmuchaw przewiduje się usunięcie dwóch starych wyeksploatowanych dmuchaw i pozostawienie jedynie dwóch nowych które zostały zakupione przez inwestora i obecnie pracują
lub są podłączane. Dmuchawy nie są wyposażone w osłony dźwiękochłonne i charakteryzują
się wysoką głośnością (87dB dmuchawa mniejsza i 100dB większa). W ramach modernizacji
zaprojektowano wyposażenie ich w osłony dźwiękochłonne które przy jednoczesnej wymianie
silnika pozwolą ograniczyć hałas do 70dB. Zainstalowanie osłony dźwiękochłonnej dla jednej
dmuchawy wymaga stosownego rozszerzenia fundamentu do wymiarów 1,20 x 1,20.
W ramach modernizacji przewidziano demontaż starej instalacji powietrza i ułożenie nowego
kolektora powietrza Ǿ100 do odtłuszczaczy. Przewód ten należy ułożyć obok istniejącego
przewodu Ǿ200 który następnie można będzie zdemontować.
Obecny kanał pomiędzy halą krat i wlotem do odtłuszczacza ze zwężką Venturiego zostanie
zlikwidowany (miejsce dla piaskownika). Na odcinku od wylotu z komór odtłuszczania do komory rozdziału kanał ten zostanie zaadaptowany i na tym odcinku przewiduję się wykonanie nowego koryta pomiarowego ze zwężką Venturiego typu KPV-VI.
Przebudowie ulegnie również istniejąca komora rozdziału. Dostosowana będzie do zmienionych
funkcji osadników wstępnych które teraz spełniać będą rolę nie tylko osadników ale również
zbiorników retencyjnych ścieków deszczowych.
Modernizacji ulegną także osadniki wstępne. Przewiduje się całkowita wymianę urządzeń i instalacji. Obiekt zostanie odnowiony i wykonana będzie nowa kolumna centralna. Każdy z osadników będzie mógł pełnić rolę osadnika wstępnego pracującego każdy z osobna lub razem
równolegle, zbiornika retencyjnego ponad nadmiarowych ścieków deszczowych oraz zagęszczacza osadów wstępnych.
Kolejna modernizacja obejmować będzie wymianę urządzeń w pompowni osadów oraz renowację kanałów odpływowych do części biologicznej oczyszczalni.
1166/P/2008
str.26
5.2.2 Modernizacja systemu odprowadzania ścieków
W związku ze zrealizowaniem do 2002r stopnia biologicznego oczyszczalni funkcja stawów
bioutleniania stała się zbędna. We wcześniejszej dokumentacji ujęto likwidację stawów stabilizacyjnych. W oparciu o opinie Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej stawy te zdecydowano pozostawić i nadal mają pełnić rolę trzeciego stopnia oczyszczania
ścieków. Przy zachowaniu tych stawów zmieniony został jednak układ odprowadzenia ścieków
do odbiornika z rezygnacją z dotychczasowego wylotu do rzeki Rawki i wykorzystaniem odprowadzenia starym wylotem do rowu melioracyjnego i dalej do rzeki Rawki. Dawne zbiorniki bioutleniania zostaną przeznaczone do pełnienia funkcji awaryjnych zbiorników retencyjnych ścieków niedostatecznie oczyszczonych, które muszą zostać ponownie zawrócone przed oczyszczalnie do ponownego oczyszczenia. Stawy stabilizacyjne zostaną poddane renowacji, będą
one obecnie pracować w układzie szeregowym a po ich opuszczeniu ścieki poprzez komorę
pomiarową zostaną skierowane do wylotu do rowu. Dla umożliwienia opróżnienia stawów ich
renowacji oraz dla awaryjnego ich ominięcia przewidziano możliwość skierowania wszystkich
ścieków po części biologicznej bezpośrednio poprzez komorę pomiarową do w/w wylotu.
Zakres robót modernizacji odprowadzenia ścieków oczyszczonych do odbiornika obejmuje:
ü Wykonanie nowego odcinka kolektora ø800 na trasie kanał przy zbiornikach awaryjnych
(bioutleniania) – wylot do rowu melioracyjnego łącznie z komorą pomiarową KP2 i studniami.
ü Wykonanie nowego wylotu do rowu w miejscu obecnego, prowizorycznego.
ü Renowację rowu melioracyjnego na odcinku od przepustu drogowego do jego wylotu do
rzeki Rawki z wyrównaniem spadków, zabezpieczeniem skarp i dna.
ü Renowację istniejących kanałów prostokątnych na doprowadzeniach i odprowadzeniach
do zbiorników awaryjnych i stawów stabilizacyjnych z wymianą wszystkich zastawek, remontem kanałów otwartych i wymianą ich pokryw.
ü Renowację stawów.
1166/P/2008
str.27
ü Renowację dotychczasowego połączenia kolektorem między stawami, koryt odprowadzających i odcięcie odpływu do starego wylotu, lecz z pozostawieniem tego wylotu. Pozostawić należy również drenaże φ300 ułożone wokół stawów na zewnątrz obwałowań z
bezpośrednim odprowadzeniem do rzeki.
ü Opróżnienie dawnych komór bioutleniania ze ścieków, odwodnienie i zagospodarowanie
nagromadzonych osadów, reperacji skarp i dna i wszystkich uszkodzonych elementów
zbiorników.
ü Zainstalowanie pompy do odprowadzania ścieków oczyszczonych przed oczyszczalnie,
(pompownia ścieków zawracanych), sprawdzenie i ewentualną wymianę przewodów w
zbiornikach i ew. przewodu tłocznego.
ü Wymianę stalowego przewodu tłocznego poprzedzoną przeprowadzeniem próby ciśnienia. W wypadku stwierdzenia nieszczelności przewód tłoczny winien być bezwzględnie
wymieniony na nowy z PE ułożony na trasie przewodu usuniętego.
ü Wykonanie prac związanych z infrastrukturą, energią elektryczną , drogą, ogrodzeniem.
ü Wyrównanie terenu w granicach ogrodzenia, usunięcie zbędnej roślinności, obsianie trawą.
ü Doprowadzenie wody technologicznej do spłukiwania zbiorników po ich opróżnieniu i
utrzymywaniu porządku i zieleni.
Zakres prac renowacyjnych i modernizacyjnych przy stawach przedstawia się następująco.
ü Opróżnienie stawów ze ścieków. Warstwa górna po przeprowadzeniu badań może być
odpompowana do odbiornika, natomiast warstwę dolną po stwierdzeniu jej zanieczyszczenia poprzez pompownie ścieków zawracanych należy skierować przed oczyszczalnie.
ü Zakorkowanie odpływu do starego wylotu ścieków do rzeki.
ü Po maksymalnym odpompowaniu z dna odcieków należy pozostawić osady na dnie na
okres 0,5 – 0,75 roku (obejmujący okres lata) dla ich podsuszenia.
ü Po podsuszeniu osadów wykonać zjazdy na dno stawów wprowadzić sprzęt mechaniczny i zgarnąć je w stronę obwałowania od strony rzeki.
1166/P/2008
str.28
ü Ze zgarniętych osadów uformować wzdłuż obwałowania półkę z łagodnym nachyleniem
w stronę stawów. Na półkę tą i nachylenie nawieźć dodatkowo ok. 10 – 15 cm piasku zagęszczając osady w głębi i wierzchnią warstwę. Wierzch półki na rzędnej 134,80 pozwoli
zachować głębokość ścieków ok.0,30-0,40m. Półkę obsadzić trzciną i tatarakiem. W ten
sposób w stawach stworzy się warunki dla wzbogacenia życia biologicznego.
ü Ilość osadów uzyskana z odwodnienia komór bioutleniania i stawów stabilizacyjnych:
V = 6850 m3
Ilość osadów do wbudowania na półkach przy uwzględnieniu współczynnika zagęszczenia 0,95: V = 6850 x 0,95 = 6507 m3
Powyższa ilość osadów pozwala wykonać półkę o szerokości ok. 15m i nachyleniu skarpy od strony odwodnej 1:5. Cała ilość osadów zostałaby w ty wypadku zagospodarowana na miejscu bez konieczności wywożenia osadów.
Ilość piasku do przykrycia półki i jej nachylenia przy warstwie 0,10-0,15m
V = 750 - 1000m3
Powyższe wyliczenia mają charakter orientacyjny. Ostateczne ilości i wielkość półki do
ustalenia w trakcie realizacji.
ü Oba stawy pracować będą w układzie szeregowym. Przepływ pomiędzy nimi starym
przewodem φ800 i dodatkowo nowym otwartym przepustem w obwałowaniu wewnętrznym.
ü Renowacji wymagać będzie ponadto kanał zasilający, wloty i wyloty ze stawów, ewentualna reperacja i uszczelnienie skarp obwałowań, wyrównanie dna stawów.
Alternatywnym rozwiązaniem renowacji i modernizacji stawów jest:
ü Oczyszczenie stawów ze zgromadzonych osadów jw. lecz bez miejscowego zagospodarowania osadów i tworzenia półki dla wodnych roślin i wywóz osadów do wykorzystania
np. dla rekultywacji terenów leśnych.
ü Oczyszczenie stawów z osadów i namułów za pomocą refulacji (poprzez wyspecjalizowaną firmę) z pływających stanowisk pompowych i odprowadzenie tych osadów za po-
1166/P/2008
str.29
mocą pompowni ścieków zawracanych na laguny gdzie zostaną odwodnione przewoźną
stacją odwodnieniową.
5.2.3 Modernizacja biologicznego ciągu oczyszczania ścieków
Modernizacja złóż zraszanych
W ramach modernizacji oczyszczalni ścieków ujęto modernizacje złóż zraszanych. Na złoża
kierowane będą mogły być ścieki wstępnie oczyszczone.
Pozostawiono układ pracy złóż biologicznych poprzednio zaproponowany i częściowo już zrealizowany, natomiast aktualny zakres modernizacji obejmować będzie:
ü Wykonanie nowej instalacji pomp podających ścieki na złoża z remontem kanału doprowadzającego ścieki po osadnikach wstępnych.
ü Wykonanie opomiarowania ścieków podawanych na złoża (pomiar przepływu), oraz
układu sterowania.
ü Wymianę starego skorodowanego i nieszczelnego przewodu tłocznego pompownia –
złoża DN300.
ü Wymianę całej instalacji rurowej i wyposażenia w kolumnie centralnej i złożach.
ü Remont zraszaczy obrotowych.
ü Reperacje konstrukcji zbiorników; kolumny centralnej i złóż wg zakresu określonego na
budowie w trakcie realizacji.
ü Wykonanie nowych przykryć kanałów odprowadzających ścieki z poszczególnych złóż
jak również reperacje i przykrycia całego kanału obejściowego.
ü Instalację zastawek na odprowadzeniach i odcięć
ü Obudowę kolumny centralnej i zbiorników złóż płytami (nowa elewacja).
Maksymalny przepływ przez złoża biologiczne przyjęto w wysokości do 50% docelowej przepustowości oczyszczalni a więc do 3500m3/d (założono uruchomienie złóż w etapie docelowym po
przekroczeniu przepustowości 6000 m3/d).
Modernizacja komór osadu czynnego
1166/P/2008
str.30
Komory osadu czynnego należące do ciągu biologicznego oczyszczalni są instalacją nową. Zakres modernizacji tej części obejmuje:
ü wymianę mieszadeł w komorach denitryfikacyjnych,
ü modernizację systemu sterowania pracą układu napowietrzania (turbiny) dla ograniczenia zużycia energii i intensyfikacji procesu nitryfikacji,
ü modernizację systemu zasilania elektrycznego urządzeń,
ü odprowadzenie piany (kożucha) z komór nitryfikacji poza układ z możliwością gaszenia
wapnowania , zagęszczania i podawania do WKF,
ü generalną modernizacja osadników wtórnych łącznie z wymianą zgarniaczy.
Instalacja odprowadzania piany
Piana zbiera się głównie na kanale odpływowym z komór nitryfikacji. Obecnie usuwana jest
ręcznie. Projektuje się wykonanie obok kanału komory zbiorczej wyposażonej w urządzenia
zraszaczowe do gaszenia piany i pompę. Zbieranie piany umożliwi zainstalowanie w komorze
rozdziału przed osadnikami wtórnymi zastawki która umożliwi zatrzymanie górnej warstwy ścieków w kanale i boczny kanał z przelewem uchylnym na doprowadzeniu zatrzymanej piany do
komory zbiorczej.
W komorze zbiorczej zainstalowana zostanie pompa pozwalająca kierować zgaszoną pianę z
powrotem do komory osadników wtórnych lub do WKF w zależności od stwierdzonych w tym
ścieku zanieczyszczeń. Do WKF piana będzie kierowana poprzez zbiornik osadów tłuszczowych gdzie może być wapnowana w zależności od potrzeb za pomocą zainstalowanego tam
dozownika wapna z worków.
Osadniki wtórne
Osadniki wtórne pochodzą z lat 70-tych. Pierwotnie zostało zrealizowane 3 osadniki Jeden
osadnik został przebudowany na komorę defosfatacji i denitryfikacji w ramach budowy ciągu
biologicznego, pozostałe 2 nadal mogą pracować jako osadniki wtórne, z tym że ze względu na
obciążenia obecnie wystarczy do pracy jeden osadnik drugi pozostaje w rezerwie lub jest remontowany. Zgarniacze osadów jest to stara przestarzała konstrukcja wykonana ze stali zwykłej
1166/P/2008
str.31
w znacznym stopniu skorodowana, która mimo szeregu przeróbek i modyfikacji kwalifikują się
do wymiany na nowe.
W osadnikach wtórnych przewiduję się całkowitą wymianę urządzeń i instalacji. Cały osadnik
zostanie przebudowany i odnowiony. Wykonana będzie nowa kolumna centralna, nowa bieżnia
i obsadzone nowe przejścia przez ściany. Po przebudowie każdy z osadników będzie mógł pełnić rolę osadnika wtórnego pracującego równolegle lub wzajemnie się rezerwującego:
Modernizacja osadników wtórnych wymagać będzie:
ü Demontażu istniejących zgarniaczy i montażu w to miejsce nowych kompletnych zgarniaczy
łącznie z nowym układem dopływowym z kierownicą strugi i dyfuzorem wypływowym w
kształcie tulipana, nowego układu odpływowego w formie koryt z deflektorem, instalacji do
odprowadzenia części pływających, szczotką czyszczącą bieżnie, myjką koryt i instalacją
odmrażającą bieżnie.
ü Wymiany przewodów doprowadzających ścieki do osadników.
ü Wymiany przewodów odprowadzających osad do pobliskich studzienek.
ü Zainstalowania nowej szafy sterowniczej.
ü Wykonania prac renowacyjnych zbiornika wraz z nową bieżnią.
5.2.4 Modernizacja układu recyrkulacji i osadu nadmiernego
W ramach modernizacji układu recyrkulacji i osadu nadmiernego projektuje się przeprowadzić:
ü Rozdział układu recyrkulacji osadu od układu odbioru osadu nadmiernego poprzez zaprojektowanie 2 oddzielnych stacji pomp w ramach jednego pomieszczenia technologicznego pompowni recyrkulatu,
ü Wymianę przewodów osadowych od osadników wtórnych do komory czerpnej pomp KC1
oraz z pompowni osadu recyrkulowanego do koryta ścieków oczyszczonych mechanicznie,
ü Wymianę przewodu tłocznego osadu nadmiernego od pompowni do studni zasuw KZ-2 z
odgałęzieniem do komory rozdziału,
1166/P/2008
str.32
ü Wybudowanie nowej komory pomiarowo – regulacyjnej na rurociągach osadowych z
osadników wtórnych, dla równomiernego odbioru osadu z dwóch osadników jednocześnie.
Poza tym, w związku z przewidywanym włączeniem w etapie docelowym (dla przepływów powyżej 6000m3/d) złóż biologicznych zakłada się na pozostawionych dwóch fundamentach zainstalowane pomp ściekowych podających ścieki oczyszczone mechanicznie na złoża.
Dla docelowego etapu eksploatacji oczyszczalni wystąpi konieczność wymiany zarówno pomp
cyrkulacyjnych jak i sieci osadowych łączących osadniki wtórne z pompownią recyrkulatu.
W związku z koniecznością zwiększenia wydajności pomp recyrkulacji osadu z osadników wtórnych do komór osadu czynnego i wymianą istniejących zużytych pomp na nowe istnieje potrzeba wymiany istniejących rurociągów osadu recyrkulowanego na rurociągi o większej przepustowości.
Modernizacja połączeń technologicznych pomiędzy osadnikami wtórnymi a komorą czerpną
KC1 przed pompownią recyrkulatu będzie polegała na:
ü demontażu istniejących rur i istniejących studni drenażowych (nie eksploatowane) znajdujących się na trasie nowo projektowanych połączeń sieciowych,
ü wymianie rurociągu odbioru osadu w osadniku wtórnym 26.1 na rurociąg o średnicy 300,
ü wymianie rurociągu odbioru osadu w osadniku wtórnym 26.2 na rurociąg o średnicy 350,
ü wykonaniu studni zasuw przy osadnikach wtórnych umożliwiających odcięcie osadnika z
eksploatacji i odwodnienie przewodu osadowego. Studnie zasuw z kręgów betonowych o
średnicy 1,4 m,
ü wykonaniu nowego rurociągu osadowego o średnicy DN 300 od nowej studni zasuw przy
osadniku wtórnym 26.1 do komory czerpnej,
ü wykonaniu nowego rurociągu osadowego o średnicy DN 350 od nowej studni zasuw przy
osadniku wtórnym 26.2 do komory czerpnej,
ü wykonaniu komory pomiarowo – regulacyjnej .
1166/P/2008
str.33
Komora pomiarowo – regulacyjna jest nowo projektowanym obiektem technologicznym. Komora
ta zostanie wykonana w postaci żelbetowej komory podziemnej o wymiarach wewnętrznych 3,0
x 5,5 m. Komorę projektuje się w celu zapewnienia równomiernego odbioru osadu z dwóch
osadników wtórnych jednocześnie.
W pompowni osadu recyrkulowanego zaprojektowano dwie nowe pompy recyrkulacji osadu.
Pompy w pierwszym etapie będą pracowały w układzie 1 pracująca + 1 rezerwowa. W etapie
docelowym zakłada się pracę równoległą dwóch pomp trzecia będzie służyła za pompę rezerwową.
W projekcie modernizacji przewiduje się również zainstalowanie dwóch nowych pomp osadu
nadmiernego. W I etapie pompy będą pracowały w układzie 1 pracująca + 1 rezerwowa. W docelowym etapie pompy będą pracowały w układzie 1 pracująca +1 rezerwowa przy założeniu
wydłużonego czasu pracy w porównaniu z etapem I.
W pompowni ścieków recyrkulowanych i nadmiernych zlokalizowane będą również pompy ścieków wstępnie oczyszczonych kierowanych na złoża biologiczne. Pompy pobierają ścieki wstępnie oczyszczone z kanału po osadnikach wstępnych Na kanale doprowadzającym do komory
czerpnej przewiduje się zainstalowanie zastawki odcinającej. Opcjonalnie pompy mogą też odbierać ścieki po komorze defosfatacji.
5.2.5 Modernizacja gospodarki osadowej i linii biogazu
W ramach modernizacji gospodarki osadowej i biogazu na terenie oczyszczalni projektuje się
wymianę całości wyposażenia technologicznego i instalacji związanej z ciągiem fermentacji
osadów i gospodarki biogazem, łącznie ze zbiornikiem biogazu. Wymiana podyktowana jest
złym stanem technicznym urządzeń oraz optymalizacją procesów technologicznych.
W ramach modernizacji budynku wielofunkcyjnego przewidziano nie tylko poprawę stanu technicznego konstrukcji budynku i instalacji wewnętrznych, lecz również wprowadzono zmiany w
funkcjach technologicznych poszczególnych pomieszczeń oraz w wyposażeniu technologicznym.
1166/P/2008
str.34
W hali wymienników ciepła i zagęszczania osadów przewiduje sie zainstalowanie stacji zagęszczania osadu nadmiernego o wydajności godzinowej 30 m3/h w postaci zagęszczarki bębnowej
w podziemiu na poziomie –2,20.
W ramach modernizacji stacji pomp cyrkulacyjnych projektuje się następujący zakres prac:
ü demontaż istniejących rurociągów osadu,
ü demontaż starych pomp,
ü montaż 2 nowych pomp cyrkulacyjnych
ü demontaż istniejącej pompy Flygt NZ 3127.180LT 421, ze względu na jej parametry pracy różniące się od wymaganych dla nowego układu WKF. Pompa ta może być ewentualnie wykorzystywana do przetłaczania ścieków na złoża biologiczne..
ü demontaż całej instalacji z armaturą wymienników ciepła,
ü montaż nowych rurociągów ssawnych i tłocznych pomp cyrkulacyjnych osadu ze stali
kwasoodpornej KO 154x2,0 oraz armatury odcinającej w postaci zasuw nożowych i zaworów zwrotnych kulowych,
ü montaż urządzeń pomiarowych na rurociągu ssawnym i tłocznym osadu cyrkulowanego
z/do WKF.
Zagęszczony osad nadmierny i osad wstępny wtłaczane są do obiegu pomp cyrkulacyjnych po
stronie tłocznej (osadów podgrzanych). Bezpośrednio do WKF wtłaczane będą natomiast osady
tłuszczowe. Wtłaczanie tych mediów do WKF nie może odbywać się jednocześnie i winno odbywać się w miarę małymi porcjami. Wstępnie zakłada się ciągłą prace pomp cyrkulacyjnych
(dodatkowe mieszanie osadów) i regulacje temperatury ciepła do wymienników w zależności od
temperatury w WKF.
W stacji wymienników ciepła zakłada się wymianę istniejących 3 wymienników ciepła na 2 nowe
wymienniki.
Przewiduje się adaptację dotychczasowego pomieszczenia kotłowni do potrzeb odwadniania
i wapnowania osadu przefermentowanego. Osad przefermentowany ze zbiornika retencyjnego
będzie odbierany za pomocą pomp ślimakowych i podawany do układu odwadniania osadu
1166/P/2008
str.35
w postaci dwóch wirówek odwadniających (pracująca i rezerwowa) ze stacją przygotowania
i dozowania polielektrolitu w proszku.
Projektowana wydajność stacji odwadnia wynosi Q = 8-10 m3/h, co zapewni w etapie docelowym pracę załogi przy obsłudze wirówki w ciągu 1,5 zmiany (łącznie z pracami przygotowawczymi i końcowymi) – 10,3-12,8h, a w etapie I w ciągu jednej zmiany 5,8-7,2h.
Odwodniony osad będzie poddawany higienizacji w nowej instalacji do higienizacji osadu o wydajności 2 m3/h, składającej się z: silosu wapna, przenośników ślimakowych wapna i osadu,
mieszalnika osadu z wapnem, przenośnika ślimakowego mieszanki osadowo – wapiennej,
a następnie zrzucany na przyczepę za pomocą przenośnika końcowego. Przyczepa będzie
podstawiana w nowej, zadaszonej wiacie odbioru osadu. Po napełnieniu przyczepy osadem,
będzie ona opróżniana pod zadaszoną wiatą składowania osadu. Pryzmowanie osadów po
wapnowaniu ma na celu polepszenie ich właściwości biologiczno – chemicznych. Umożliwienie
pryzmowania osadów przez ok. 2 do 3 miesięcy pozwala również na możliwość stosowania
mniejszych dawek wapna palonego w procesie wapnowania osadu, co wpływa na redukcję
kosztów eksploatacyjnych.
Zaprojektowana stacja odwadniania osadu przefermentowanego ma za zadanie zmniejszenie
objętości osadu ustabilizowanego w komorze WKF poprzez odwodnienie osadu o zawartości
suchej masy ok. 4% do poziomu 25% s.m.
Osad przefermentowany będzie dodatkowo poddawany procesom higienizacji w procesie dodawania wapna palonego. Osad wapnowany jest nie tylko bezpieczny pod względem parazytologicznym, lecz również ma lepsze właściwości fizyko-chemiczne w porównaniu z osadem przefermentowanym wyłącznie po odwodnieniu.
Modernizacja komór fermentacyjnych obejmuje demontaż dwóch istniejących komór WKF wraz
z klatką schodową i orurowaniem, montaż nowej jednej komory WKF na istniejącym fundamencie, wraz rurociągami osadowo – gazowymi, wodociągowymi, kanalizacyjnymi, armaturą odcinającą, urządzeniami pomiarowymi i urządzeniami bezpieczeństwa.
1166/P/2008
str.36
Komorę projektuje się jako komorę stalową typu Aquastore o pojemności czynnej 2261 m3 posadowioną na nowym fundamencie żelbetowym (zlokalizowanym w środku istniejącego fundamentu WKF) o pojemności retencyjnej 310 m3.
Komora WKF będzie działa na zasadzie przelewowej, czyli z naturalnym zrzutem osadu przefermentowanego podczas zasilania komory nową porcją osadu. Zawartość zbiornika będzie
mieszana mieszadłem wolnoobrotowym. Wszystkie rurociągi doprowadzające i odprowadzające
osad należy wykonać ze stali kwasoodpornej.
W celu zmagazynowania osadu nadmiernego odprowadzanego z osadników wtórnych regularnie w ciągu doby przewiduje się w ramach modernizacji wykonanie zbiornika retencyjnego osadu nadmiernego, który będzie jednocześnie pełnił rolę zbiornika czerpnego dla pompy nadawy
osadu do zagęszczarki. Przy doborze zbiornika przyjęto założenie, że zbiornik docelowo zmagazynuje min dobową produkcję osadu nadmiernego.
W celu zmagazynowania osadu przefermentowanego odprowadzanego w sposób grawitacyjny
z komory WKF przewiduje się w ramach modernizacji wykonanie zbiornika retencyjnego osadu
przefermentowanego, który będzie jednocześnie pełnił rolę zbiornika czerpnego dla pompy
nadawy osadu do wirówki. Zbiornik o kubaturze identycznej jak zbiornik retencyjny osadu nadmiernego pozwoli na zmagazynowanie osadu przefermentowanego przez ok. 3,7 dni w I etapie
i ponad 2 dni w etapie II.
Niezależnie od wiaty magazynowej dla składowania odwodnionych, higienizowanych osadów
przewidziano również dodatkowo otwarty utwardzony plac dla czasowego przechowywania
osadów. Będzie on wykorzystywany czasowo np. gdy w ciągu 1 kwartału nie nastąpi odbiór
osadów z wiaty (okres zimowy) Plac ten będzie mógł ponadto służyć do przerzucania osadów w
pryzmach. Dla uniknięcia rozmywania osadów w czasie deszczów pryzmy osadów na placu
można przykrywać płachtami z folii na specjalnej konstrukcji stelaży. Przez plac przebiegać będzie kanał odwadniający dla odprowadzenia wód deszczowych z odprowadzeniem do własnej
kanalizacji.
1166/P/2008
str.37
Zarówno wiata dla osadów jak i plac powstaną na miejscu istniejących a przewidzianych do likwidacji poletek osadowych.
Istniejące laguny osadowe o całkowitej pojemności ok. 4400 m3 są obecnie napełnione mniejwięcej w połowie. Zakłada się konieczność ich całkowitego opróżnienia z nagromadzonych
osadów za pomocą przewoźnej stacji. Po opróżnieniu laguny należy wyremontować i pozostawić. Laguny pełnić będą rolę awaryjnego magazynu osadów uwodnionych np. w wypadku awarii układu odwadniania osadów. Pojemność lagun pozwala na zmagazynowanie uwodnionych
osadów po WKF przy max wydajności przez ok. 55 dni w I etapie i 32 dni docelowo.
Remont lagun polegałby na:
-
usunięciu wszystkich pozostałości po starych osadach,
-
wyrównaniu dna i skarp lagun z ich ewentualną naprawą,
-
wymianie bądź naprawie zamknięć,
-
sprawdzeniu stanu technicznego i odmulenie rurociągów doprowadzających.
W ramach modernizacji gospodarki gazowej na terenie oczyszczalni projektuje się:
ü zainstalowanie nowej instalacji do odbioru biogazu na kopule WKF,
ü zainstalowanie nowych urządzeń do oczyszczania biogazu:
a)
filtra żwirowego
b)
odsiarczalni
ü zainstalowanie nowych urządzeń do pomiaru biogazu ,
ü zainstalowanie dmuchawy biogazu do podwyższania ciśnienia biogazu przed kotłami ü zainstalowanie nowych urządzeń do spalania biogazu:
a) pochodni biogazu,
b) nowego kotła i nowego palnika gazowo – olejowego w kotle istniejącym,
ü wykonanie nowej sieci biogazu ze studniami odwadniaczy,
ü zainstalowanie nowego suchego dwupłaszczowego zbiornika biogazu wraz z wyposażeniem.
1166/P/2008
str.38
5.2.6 Modernizacja obiektów towarzyszących
W ramach modernizacji oczyszczalni przebudowie podlegać będzie punkt zlewny ścieków dowożonych do oczyszczalni wozami asenizacyjnymi. Dowożone ścieki ponadnormatywne są to
takie ścieki których ze względu na parametry nie można zrzucić w sposób falowy bezpośrednio
do kanału natomiast można je tam wprowadzić małymi porcjami poprzez ich dozowanie. Obecnie zlewnia wyposażona jest w układ który automatycznie odetnie zrzut w wypadku stwierdzenia przekroczenia zadanych wielkości wskaźników. Modernizacja obejmuje rezygnację z odprowadzenia i magazynowania ścieków ponadnormatywnych w hali krat w miejscu kraty ręcznej, budowę obok zlewni zbiornika retencyjnego dla tych ścieków o pojemności 50m3, z którego
byłyby one dozowane stopniowo bezpośrednio do kolektora,rezygnację z podłączenia się w hali
krat do wody pitnej dla płukania instalacji i prac porządkowych i podłączenie się dla tych celów
do projektowanej sieci wody technologicznej (wykorzystując uzdatnione ścieki oczyszczone).
Tłuszcze z procesu napowietrzania i tłuszcze dowożone z separatorów gromadzone będą w
zaadaptowanym zbiorniku po starym piaskowniku. Tłuszcze ze zbiornika podawane będą za
pomocą pompy do WKF. Ze względu na niskie pH przewidziano możliwość awaryjnego dawkowania do zbiornika mleka wapiennego co może mieć znaczenia zwłaszcza podczas rozruchu.
Zawartość zbiornika tłuszczu mieszana będzie za pomocą powietrza. Całość instalacji znajdzie
pomieszczenie w specjalnie w tym celu zaadaptowanym kontenerze.
Dla zaoszczędzenia wody pitnej na terenie oczyszczalni przewiduje się wykonanie nowego wodociągu. Woda na te potrzeby będzie ujmowana z kanału odpływowego ścieków oczyszczonych po osadnikach wtórnych.
W związku z przeniesieniem kotłowni do pomieszczenia warsztatów należy przenieść maszyny
warsztatowe do istniejących pustych pomieszczeń garażowych, w celu wygospodarowania
przestrzeni w budynku nr 1 na instalacje i urządzenia technologiczne kotłowni. Przewiduje się
adaptacje pomieszczeń garażowych na potrzeby warsztatu.
1166/P/2008
str.39
5.2.7 Modernizacja kotłowni
W ramach modernizacji przewiduje się adaptację dotychczasowego pomieszczenia kotłowni do
potrzeb odwadniania i wapnowania osadu przefermentowanego, a dostosowanie pomieszczenia warsztatu na kotłownię. W kotłowni zlokalizowane będą dwa istniejące dotychczas kotły na
biogaz, jak również nowy kocioł olejowy z magazynem oleju.
Ciepło wytworzone w kotłach zużywane będzie na pokrycie technologicznych potrzeb cieplnych:
podgrzewanie osadu w wymiennikach spiralnych oraz wody w basenie zbiornika biogazu.
5.3
Wariant projektowany – modernizacja kanalizacji sanitarnej
Stopień skanalizowania miasta poprzez istniejący system kanalizacji wynosi ok.80% (w stosunku do liczby ludności). W centrum miasta najstarsza kanalizacja wykonana jest z rur kamionkowych, który to system jest nieszczelny, z podłączeniami i połączeniami z wodami opadowymi.
Stąd stosunkowo duża ilość wód opadowych i infiltracyjnych dopływająca do oczyszczalni.
(obecnie 35%). Pozostały układ kanalizacji wykonany jest w systemie rozdzielczym z rur
z tworzyw sztucznych, której stan techniczny określany jest jako dobry.
Z siecią kanalizacji sanitarnej współpracuje 5 pompowni ścieków:
Ø Pompownia główna w pobliżu ulicy Jerozolimskiej o wydajności maksymalnej około 580 m3/h
Ø 2 pompownie w ulicy Skierniewickiej
Ø Pompownia Tatar w rejonie ul. Katowickiej.
Ø Projektowana pompownia w rejonie istniejącego targowiska.
Miasto planuje rozbudowę systemu kanalizacji sanitarnej w taki sposób aby objęty nim został
cały obszar miasta.
Zakłada się w I etapie modernizacje kanalizacji w centrum miasta poprzez kolejne odłączanie
podłączeń deszczowych i wymianę uszkodzonych bądź nieszczelnych odcinków kanalizacji dla
zmniejszenia infiltracji. W wyniku tych czynności nastąpi zmniejszenie ilości wód opadowych
i infiltracyjnych dopływających do oczyszczalni do 20% przepływu dobowego.
1166/P/2008
str.40
Założony jest wzrost ilości mieszkańców dla miasta i gminy podłączonych do kanalizacji do
20379 osób. Dla tego etapu wraz ze wzrostem zamożności przyjęto zwiększenie wskaźnika ilości ścieków na mieszkańca do 120 dm3/d. Ilość ścieków komunalnych wyniesie docelowo
2445 m3/d. Zgodnie z programem ZGK założony jest dalszy rozwój przemysłu w mieście do
wartości 547500 m3/r, co stanowi wzrost o 2106 m3/d. Łączna ilość ścieków przemysłowych
wyniesie średnio 3008 m3/d. Ilości wód opadowych i infiltracyjnych ulegną dalszemu procentowemu obniżeniu do 15% przepływu dobowego. Łączna docelowa wyliczona ilość ścieków dopływających do oczyszczalni w okresie docelowym wyniesie 6983 m3/d co pokrywa się z określoną wymaganą w kontrakcie przepustowością oczyszczalni 7000 m3/d.
Zestawienie ilości ścieków dopływających do oczyszczalni przedstawia Tabela 1.
Tabela 1 Bilans ilościowy ścieków surowych
L.p.
Dopływy do oczyszczalni
Q śrd
M3/d
Q maxd
M3/d
Q śrh
Z doby
średniej
m3/h
Q śrh
Z doby
max.
m3/h
Q maxh
Z doby
max
m3/h
STAN OBECNY - ROK 2006 i 2007
1.
2.
3.
4.
Ścieki komunalne z kanalizacji
Ścieki dowożone
Ścieki przemysłowe
1475
80
452
2005
150
497
61,4
13,5
37,7
83,5
25,0
41,5
155,3
25,0
83,0
Razem
2006
2652
112,6
150,0
263,,5
Wody opadowe i infiltracyjne 35% 1017
2500
42,4
104,2
312,5
5152
155,0
254,2
576,0
Razem
3023
I ETAP ROZBUDOWY OCZYSZCZALNI
1.
2.
3.
4.
Ścieki dowożone
1613
80
1202
2193
150
1322
67,2
13,5
100,2
91,4
25,0
110,2
170,0
25,0
220,4
Razem
2895
3665
180,9
226,6,0
415,4
2000
25,0
83,3
250,0
5665
205,9
309,9
665,4
Razem
3495
DOCELOWY ETAP ROZBUDOWY OCZYSZCZALNI
1.
2.
3.
4.
5.
Ścieki dowożone
Rezerwa
2445
80
3308
250
3325
150
3639
275
101,8
13,5
137,8
25,0
138,5
25
151,6
27,5
257,6
25
303,2
27,5
Razem
6083
7364
278,1
342,6
615,3
2000
25,0
83,3
250,0
9364
303,1
425,9
863,4
Razem
6983
Wybór wariantu inwestycyjnego nieść będzie za sobą następujące skutki:
Ø Modernizacja niektórych odcinków kanalizacji sanitarnej, będących w najgorszym stanie,
1166/P/2008
str.41
zmniejszy ilość awarii oraz wód infiltracyjnych dopływających do oczyszczalni.
Ø Rozbudowa sieci kanalizacyjnej jest niezbędnym warunkiem do dalszego rozwoju systemu
kanalizacyjnego na terenie obecnie nieuzbrojonym. Pozwoli to na wyeliminowanie źródeł
zanieczyszczeń wód gruntowych i powierzchniowych, powstałych w wyniku eksploatacji indywidualnych, przydomowych zbiorników ścieków, a co za tym idzie wpłynie na mierzalną
poprawę jakości wód podziemnych i powierzchniowych.
Ø Zwiększenie stopnia skanalizowania umożliwi ograniczenie uciążliwości działania oczyszczalni, dzięki zmniejszeniu ilości ścieków dowożonych z terenów nieskanalizowanych.
Ø Realizacja inwestycji przyniesie także skutki negatywne – przede wszystkim uciążliwość
związaną z prowadzeniem prac budowlanych. Jednakże nie będzie to oddziaływanie znaczne. Okresowe prace budowlane prowadzone będą głównie na terenach podmiejskich i poza
czasowym zamknięciem lokalnych dróg, nie przewiduje się wystąpienia szczególnych utrudnień dla mieszkańców w związku z robotami ziemnymi.
Pozytywne oddziaływanie przedsięwzięcia będzie długotrwałe oraz charakteryzować się będzie
zasięgiem regionalnym. Skanalizowanie miasta pozwoli uporządkować gospodarkę ściekową, a
w szczególności zaś wyeliminować gospodarkę ściekową prowadzoną w oparciu o indywidualne zbiorniki bezodpływowe (szamba). Nieuporządkowana gospodarka ściekowa (nieszczelności
zbiorników bezodpływowych oraz brak kontroli nad sposobem odprowadzania ścieków) stwarza
poważne zagrożenie dla wód podziemnych i powierzchniowych. Rezultatem realizacji inwestycji
będzie także zmniejszenie nasilenia ruchu wozów asenizacyjnych dowożących ścieki do
oczyszczalni w Żydomicach.
Z kolei modernizacja istniejących kolektorów, bądź zastąpienie ich nowymi, zmniejszy ilość
awarii i związanych z tym uciążliwości jak również ograniczy ilość wód infiltracyjnych dopływających przez sieć kanalizacji sanitarnej do oczyszczalni.
5.4
1166/P/2008
str.42
Wariant projektowany – przebudowa (modernizacja) pompowni głównej (PG)
Przebudowa (modernizacja) pompowni głównej (PG) ścieków komunalnych o wydajności 580
m3/h obejmuje:
W części technologicznej modernizacja obejmuje zaprojektowanie:
Ø nowej kraty mechanicznej wraz z pomieszczeniem do magazynowania skratek i likwidacja
istniejących krat ręcznych,
Ø instalacji do separacji i usuwania piasku ze ścieków,
Ø wymiany instalacji technologicznej (napływowej i tłocznej) wraz z armaturą i pompami, instalacją elektryczną i AKP oraz przepustów dławicowych.
Ø remontu komór wyrównawczych w zakresie:
-
usunięcia osadu, wymiany lub renowacji skorodowanych części stalowych i betonu,
-
remontu powierzchni ścian i stropu, z zastosowaniem materiałów odpornych na działanie agresywne ścieków wraz z montażem włazów, rurociągów napływowych
i tłocznych oraz instalacji sterowniczej – wymiana,
-
remontu części suchej pompowni w zakresie renowacji stropów, posadzek, ścian oraz
wymiany schodów.
Dla całej części technologicznej modernizacja obejmuje zaprojektowanie urządzeń do skutecznej eliminacji emisji do otoczenia uciążliwych odorów.
Modernizacja obiektów kubaturowych (budynków) obejmuje zaprojektowanie:
Ø remontu budynków: Przepompowni, Stacji Trafo i Agregatorowni, uwzględniającego:
-
remont dachów,
-
wymianę stolarki okiennej i drzwiowej,
-
wymianę instalacji elektrycznych i wod-kan wraz z urządzeniami
i sanitarnymi,
-
remont ścian i podłóg, wykonanie wentylacji pomieszczeń,
-
wymianę podłóg, płytek ściennych i schodów,
-
malowanie budynków wewnątrz i zewnątrz;
grzejnymi
-
1166/P/2008
str.43
wyodrębnienie pomieszczeń: sterowni, warsztatu podręcznego, szatni i sanitariatów
dla sześciu osób zajmujących się konserwacją urządzeń kanalizacyjnych,
-
adaptację pomieszczenia po agregatorowi na garaż,
-
usunięcie zbiornika i instalację paliwowej na olej napędowy.
W ramach zagospodarowania terenu projektuje się:
-
ukształtowania terenu z uwzględnieniem drogi przejazdowej otwartej zgodnie z planem zagospodarowania przestrzennego miasta,
6
-
zmiany ogrodzenia z podziałem na bramy wjazdowe,
-
ciągów ruchu pieszego,
-
podjazdów do obiektów i urządzeń,
-
parkingów.
Opis elementów przyrodniczych objętych zakresem przewidywanego oddziaływania
planowanego przedsięwzięcia
6.1
Morfologia i hydrografia terenu
Pod względem geologiczno-strukturalnym oceniany teren położony jest w osiowej części Antyklinorium Środkowopolskiego, w jego południowo-wschodniej części. Jest to osiowa część Antykliny Rawsko-Gielniowskiej, przechodząca ku południowemu wschodowi w Mezozoiczne
Obrzeżenie Gór Świętokrzyskich. Dominującą rolę w budowie powierzchniowych partii terenu
odgrywają utwory czwartorzędowe, najmłodsze. Miąższość tych terenów przekracza 50m w
szczytowych partiach wysoczyzny polodowcowej, a w osiowych częściach doliny Rawki, w południowej części miasta – kilkadziesiąt metrów. Najstarszymi rozpoznanymi utworami podłoża
są utwory jurajskie – wapienie kimerydu należące do miąższej serii wapiennej jury górnej (malmu). Występuje on na zróżnicowanej głębokości od ok. 12,5 m do ponad 72 m. Strop utworów
jurajskich jest bardzo nieregularny, a granica jury z utworami młodszymi ma charakter erozyjny.
W erozyjnych zagłębieniach stropu zalegają nieciągłe płaty utworów trzeciorzędowych, wykształcone głównie w postaci ilasto – piaszczystej formacji „burowęglowej“ miocenu, choc nawiercano lokalnie także piaski glaukonitowe oligocenu. Teren projektowanej inwestycji położony
1166/P/2008
str.44
jest na wschodnim tarasie nadzalewowym rzeki Rawki, powstałym we wczesnym holocenie w
okresie borealnym i mającym charakter akumulacyjny. Budują go wyłącznie utwory akumulacji
rzecznej okresu borealnego holocenu, zbudowane z miąższej serii piasków rzecznych facji korytowej.
Rzeka Rawka o długości 89,80 km jest prawobrzeżnym dopływem Bzury, w dorzeczu Wisły.
Zlewnia rzeki Rawki zajmuje powierzchnię 1191,7 km2. Ma ona asymetryczny układ przestrzenny – rozbudowana po prawej stronie w górnym i środkowym biegu, wąska po lewej
i w dolnym biegu.
Głównymi dopływami rzeki Rawki są:
ü Korabiewka,
ü Chojnatka,
ü Białka,
ü Rylka,
ü Krzemionka.
Zlewnia rzeki Rawki charakteryzuje się zróżnicowaną rzeźbą. Górna część zlewni leży na obszarze
moren czołowych zlodowacenia środkowopolskiego, utworzonych z piasków i żwirów z głazami,
rzadziej spiaszczonych glin o rzeźbie niskopagórkowatej, falistej, pagórkowatej, lokalnie wysokofalistej. W środkowej części zlewni powierzchnia charakteryzuje się rzeźbą niskofalistą
i falistą. Występująca tu wysoczyzna morenowa z ozami i kemami, ukształtowana jest głównie
z glin i piasków na glinie. Dolna część zlewni ma rzeźbę płaskorówninną, lokalnie niskofalistą.
Rozścielająca się tu równina moreny dennej zbudowana jest z glin i piasków gliniastych.
Dolina Rawki w górnym biegu rzeki jest wąska, bez wyraźnego płaskiego dna, w środkowym biegu
rzeki jest szersza z terasą zalewową oraz wysokimi zboczami, a w dolnym odcinku jest szeroka.
Źródła Rawki leżą na wysokości ok. 187 m, ujście do Bzury na wysokości 78 m. Rawkę w górnym
biegu można zaliczyć do rzek o charakterze wyżynnym, w biegu środkowym i dolnym o charakterze
zbliżonym do nizinnej.
6.2
1166/P/2008
str.45
Warunki hydrologiczne
Hydrologia rzeki Rawki została opracowana przez „BIPROMEL” Warszawa na podstawie obserwacji i pomiarów hydrometrycznych prowadzonych przez IMGW w przekrojach wodowskazowych:
Rawa Mazowiecka (A = 542 km2), Kamion (A = 990 km2) i Kęszyce (A = 1191 km2).
Materiał obserwacyjny obejmuje lata 1961 ÷ 1980. Uznać go należy za miarodajny do określenia wiarygodnej charakterystyki przepływów. Wybrane wielkości przepływów (Q) i spływów
jednostkowych (q) z wielolecia podano w tabeli nr 7 na stronie 61.
Dopływy rzeki Rawki są ciekami niekontrolowanymi. Przepływy charakterystyczne w pięciu
przekrojach ujściowych odcinków rzeki Rawki zostały obliczone przez „Bipromel” Warszawa,
metodą analogii hydrologicznej.
Różnice wielkości spływów jednostkowych z górnej i środkowej części zlewni Rawki są bardzo
duże – największe przy niskich przepływach (1 : 1,71), a najniższe przy maksymalnych
przepływach (1 : 1,06). Spływy jednostkowe środkowej i dolnej części zlewni są zbliżone, jedynie przy maksymalnych przepływach są wyraźnie większe w ujściowej części zlewni. W górnym
odcinku Rawki przepływy NNQ i SNQ są bardzo małe.
Poniżej w tabeli zestawiono przepływy charakterystyczne w przekrojach wodowskazowych rzeki
Rawki: Rawa Mazowiecka, Kamion, Kęszyce, w latach 1961 ÷ 1980 według „Bipromelu” (Stadnik i in. 1984).
Tabela 2 Przepływy charakterystyczne w przekrojach wodowskazowych rzeki Rawki: Rawa Mazowiecka Kamion, Kęszyce, w latach 1961 ÷ 1980 według „Bipromelu”
(Stadnik i in. 1984)
Oznaczenie
przepływu i spływu
Rawa Mazowiecka
Kamion
Kęszyce
Q
[m3/s]
q
[dm3/s/km2]
Q
[m3/s]
q
[dm3/s/km2]
Q
[m3/s]
q
[dm3/s/km2]
NNQ
0,36
0,66
1,12
1,13
1,46
1,22
SNQ
0,91
1,68
2,17
2,19
2,66
2,23
Q(NTR 260 dni)
2,20
4,06
3,45
3,48
4,15
3,48
QNtweg.
1,90
3,50
3,30
3,33
3,70
3,11
SSQ
3,08
5,68
4,76
4,81
5,78
4,85
SWQ
15,6
28,9
21,2
21,4
27,6
23,2
WWQ
35,5
65,5
69,0
69,7
101,0
84,8
Qp = 10%
34,7
58,7
1166/P/2008
Qp = 5%
44,3
74,9
Qp = 2%
57,2
96,6
Qp = 1%
66,9
113,0
str.46
WWQ, WWq
– przepływy (spływy) maksymalne (najwyższe spośród najwyższych),
SWQ, SWq
– przepływy (spływy) średnie maksymalne (średnie spośród najwyższych),
SSQ, SSq
– przepływy (spływy) średnie ( średnie spośród średnich),
SNQ, SNq
– przepływy (spływy) średnie niskie (średnie spośród najniższych),
NNQ, NNq
– przepływy (spływy) minimalne (najniższe spośród najniższych),
QmaxRp% - przepływy maksymalne roczne o prawdopodobieństwie występowania p (p = 1% raz na 100 lat,
P = 2% - raz na 50 lat, p = 55 – raz na 20 lat, p = 10% - raz na 10 lat),
QNTR – przepływy najdłużej trwające w okresie rocznym,
QNtweg – przepływy najdłużej trwające w okresie wegetacji.
Najwyższe stany wód w korycie rzeki Rawki występują od początku lutego do końca kwietnia,
maksimum w marcu. Wezbrania powodziowe związane z tajaniem śniegu występują najczęściej
w dolnej Rawce. Jeśli fale wezbraniowe Rawki i Bzury schodzą się w tym samym czasie – wody
występują z brzegów Rawki i rozlewają się nawet poza dolinę. Nawalne deszcze latem wywołują powodzie opadowo-rozlewowe tylko w górnej Rawce i na jej dopływach. Najniższe stany wody notowane są w zimie (XII, I i II) oraz latem (VII i VIII).
Przepływy nienaruszalne dla kryterium hydrobiologicznego rzeki Rawki, według IMGW za
„Bipromelem”, wynoszą:
ü wodowskaz Rawa Mazowiecka
– Qn = 1,08 m3/s,
ü wodowskaz Kamion
– Qn = 1,53 m3/s,
ü wodowskaz Kęszyce
– Qn = 1,89 m3/s.
Tabela 3 Przepływy charakterystyczne w przekrojach obliczeniowych dopływów rzeki
Rawki w latach 1961 ÷ 1980, wg „Bipromelu” (Stadnik i in. 1984)
Rzeka
Powierzchnia
zlewni w km2
SNQ m3 / s
q dm3 / s / km2
SSQ
3
[m /s]
SWQ
3
[m /s]
Qp = 10%
3
[m /s]
Qp=5%
3
[m /s]
Qp=2%
3
[m /s]
Qp=1%
3
[m /s]
6.3
1166/P/2008
str.47
Krzemionka
139,5
0,19
1,36
0,79
5,66
6,30
45,2
8,30
10,60
13,70
16,0
Rylka
198,7
0,29
1,44
1,13
5,68
7,99
40,2
11,30
14,40
18,60
21,70
Białka
198,0
0,28
1,44
0,74
3,74
7,97
40,2
12,40
15,80
20,40
23,80
Chojnatka
74,1
0,09
1,21
0,28
3,78
4,15
56,0
6,68
8,53
11,0
12,90
Korabiewka
64,1
0,07
1,17
0,32
4,99
3,76
58,6
3,95
5,05
6,51
7,61
Warunki gruntowe
Warunki gruntowo-wodne charakteryzujące podłoże gruntowe projektowanego przedsięwzięcia
są ambiwalentne. W południowej części terenu warunki te są zdecydowanie korzystne. Decydują o tym następujące cechy podłoża:
ü występowanie do głębokości rozpoznania wyłącznie gruntów rodzimych, mineralnych
(poza warstwą nasypów niekontrolowanych) niespoistych, średniozagęszczonych, cechujących się dobrą nośnością,
ü występowanie zwierciadła wody gruntowej na głębokości co najmniej poniżej 5,1 mppt., a
więc niżej od głębokości posadowienia.
W północnej części terenu – w rejonie projektowanej lokalizacji piaskownika – panują mniej korzystne warunki gruntowo-wodne, zwłaszcza dla obiektów głęboko posadawianych, co wynika
z występowania wód gruntowych, zdecydowanie powyżej poziomu posadowienia. W podłożu
występują nośne grunty sypkie średniozagęszczone o średniej i dobrej nośności.
Wody gruntowe występują na obszarze całego terenu, w postaci ciągłego poziomu wodonośnego, kształtującego się na głębokości 2,4 – 5,1 mppt., stabilizującego się w strefie rzędnych
134,40 – 134,43 i cechującego się zwierciadłem swobodnym.
6.4
Stan czystości powietrza
Zgodnie z informacją nt. stanu zanieczyszczenia powietrza w rejonie lokalizacji obiektu podaną
w piśmie Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Łodzi Delegatura w Skierniewicach znak: M/Sk-6788-1/2/2008 z dnia 18 stycznia 2008r w sprawie stanu zanieczyszczenia
1166/P/2008
str.48
powietrza (kserokopia pisma w załączeniu) w rejonie oczyszczalni ścieków w Żydomicach wystąpiły następujące maksymalne średnioroczne wartości stężeń Sa:
SO2 – 6,0 µg/m3 - (tj. 20% wartości odniesienia Da) w miejscu obiektu
NO2 –18,0 µg/m3 – (tj. 45 % Da)
CO – 500,0 µg/m3
PM10 – 20,0 µg/m3 – (tj. 50 % Da)
6.5
Warunki klimatyczne
Zlewnia rzeki Rawki leży w dzielnicy rolniczo-klimatycznej środkowej. Charakterystycznymi cechami
klimatu tej dzielnicy jest występowanie najniższych w Polsce opadów atmosferycznych. Dni
przymrozkowych jest 100 ÷ 110 w okresie roku, dni mroźnych 30 ÷ 35, bardzo mroźnych 3 ÷ 4, ciepłych 30 ÷ 35. Meteorologiczny okres wegetacji wynosi 210 ÷ 220 dni.
Roczne sumy opadów wykazują rozkład poziomy zbliżony do równoleżnikowego, co jest związane z takim samym ukształtowaniem rzeźby terenu. Z liczb zamieszczonych w tabeli 4 wynika, że
taki sam rozkład mają opady w półroczu letnim. Wyraźnie wyższe opady występują w południowo-zachodniej części zlewni Rawki (525 – 580 mm).
Na obszarze środkowym i w północnej części zlewni kształtują się na poziomie 450 – 500 mm.
Średnie sumy opadów na wysokości 0 m p.p.t. są wyższe o 88 do 135 mm. Rozkład średnich
sum opadów w poszczególnych miesiącach podano w tabeli 5.
Parowanie z wolnej powierzchni wody (obliczone za pomocą wzoru Schumaka) wykazuje słabsze
zróżnicowanie regionalne. Na obszarze zlewni jedyny akcent przestrzenny stwarzają wzniesienia w źródłowej jej części. Parowanie roczne jest tu niższe o około 50 mm niż w pozostałej części zlewni. Warto zwrócić uwagę, że parowanie w miesiącach V-VII jest wyraźnie wyższe niż w IV i
IX.
Tabela 4 Wybrane elementy meteorologiczne średnio z lat 1931 – 1960 wg IMGW
Stacja
Opad atmosferyczny w mm
na wysokości 1,0 m
na wysokości 0 m
Parowanie z wolnej powierzchni wody w mm
1166/P/2008
str.49
IV - IX
I - XII
IV - IX
I - XII
IV - IX
I - XII
322
339
316
351
373
333
468
501
456
534
579
489
376
395
369
410
435
431
556
597
543
638
695
624
513
516
511
514
475
517
659
668
657
666
612
669
Łowicz
Skierniewice
Sochaczew
Rawa Mazowiecka
Strzelna
Żyrardów
Tabela 5 Średnie sumy opadów atmosferycznych* (w mm) na wysokości 1,0 m, z lat
1931– 1960 wg IMGW
Miesiące
Stacja
Łowicz
Skierniewice
Sochaczew
Rawa Mazowiecka
Strzelna
Żyrardów
I
II
III
IV
V
VI
VII
VIII
IX
X
XI
XII
18
20
17
24
28
19
20
23
19
31
35
22
20
23
19
27
31
22
32
35
31
34
36
34
38
41
37
42
46
40
61
63
60
65
69
62
84
87
83
94
98
86
66
69
65
72
76
68
41
44
40
44
48
43
31
31
30
35
38
33
32
35
31
36
40
34
25
27
24
30
34
26
*
- za Łykowskim
Średnie temperatury powietrza na terenie zlewni charakteryzują notowania w Skierniewicach i
Strzelnej. Są one nieco wyższe w środkowej i dolnej części zlewni.
Tabela 6 Średnie wartości temperatury powietrza (oC) z lat 1931 ÷ 1960, wg IMGW
Miesiące
Stacja
I
II
III
IV
V
Skierniewice
-3,3
-2,5
1,3
7,5
Strzelna
-3,5
-2,9
1,0
7,1
VI
VII
VIII
IX
X
XI
XII
IV-IX
I-XII
13,3 16,8 18,5 17,8 13,7
8,0
3,1
-0,6
14,7
7,8
13,0 16,4 18,1 17,3 13,3
7,5
2,7
-0,8
14,3
7,5
Niedosyty wilgotności powietrza charakteryzują się małą zmiennością poziomą. Średnie roczne
wartości wynoszą 3,2 ÷ 3,3 hPa.
Tabela 7 Średnie wartości niedosytu wilgotności powietrza (hPa) z lat 1931 ÷ 1960 wg
IMGW
Stacja
Łowicz
Skierniewice
Sochaczew
Rawa Mazowiecka
Strzelna
Żyrardów
Miesiące
I
II
III
IV
V
VI
VII
VIII
IX
X
XI
XII
IV-IX
I-XII
0,7
0,7
0,7
0,7
0,7
0,7
0,8
0,8
0,8
0,8
0,9
0,8
1,3
1,3
1,4
1,4
1,5
1,3
3,3
3,3
3,4
3,4
3,5
3,4
4,8
4,7
5,0
5,1
5,4
4,9
6,4
6,4
6,5
6,5
6,6
6,5
6,6
6,6
6,7
6,7
6,8
6,7
6,4
6,4
6,2
6,1
5,9
6,3
4,4
4,4
4,3
4,2
4,1
4,4
2,7
2,7
2,7
2,7
2,7
2,7
0,9
0,9
1,0
1,0
1,1
1,0
0,7
0,7
0,8
0,8
0,9
0,8
5,3
5,3
5,4
5,3
5,4
5,4
3,2
3,2
3,3
3,3
3,3
3,3
Kierunki i prędkości wiatru na terenie zlewni mają typowy rozkład dla nizinnej części Polski.
1166/P/2008
str.50
Tabela 8 Średnie prędkości wiatru (w m/s) z lat 1950 ÷ 1970*
Kierunek
Stacja
Skierniewice
*
7
N
NE
E
SE
S
SW
W
NW
3,1
3,4
4,3
3,8
3,3
3,9
4,0
3,7
- wysokość wiatromierza 8,5 m nad gruntem
Zagrożenia dla zabytków
Analizowany teren nie jest objęty ochroną w myśl przepisów ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o
ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. Nr 162, poz. 1568 z późniejszymi zmianami).
Ze względu na dotychczasowe użytkowanie i zagospodarowanie terenu oraz antropogeniczne
przekształcenia nie przewiduje się możliwości natrafienia na zabytki archeologiczne w czasie
prowadzenia robót ziemnych. W przypadku prac budowlanych związanych z modernizacją kanalizacji wykopy prowadzone będą od nadzorem (gdyby natrafiono na wykopaliska).
Również eksploatacja przedsięwzięcia nie będzie obarczona ryzykiem czy też nie będzie stanowić zagrożenia i powodów szkód w substancji zabytkowej.
8
8.1
Określenie przewidywanego oddziaływania na środowisko
Faza realizacji przedsięwzięcia
Nie przewiduje się zwiększonego oddziaływania oczyszczalni ścieków na środowisko. Możliwe
oddziaływania w okresie realizacji dotyczyć będą tylko terenu oczyszczalni ścieków. Prace będą
prowadzone w granicach istniejących obiektów, które mieszczą się generalnie z dala od zabudowy mieszkalnej, a nasilenie prac budowlanych będzie nieznaczne.
W fazie budowy oddziaływanie, a tym samym korzystanie inwestycji ze środowiska przyrodniczego będzie zdecydowanie bardziej ograniczone, niż w fazie eksploatacji. Wynika to z następujących przesłanek:
Ø w okresie budowy nie będą emitowane stałe zanieczyszczenia gazowe do atmosfery, nie
będą też generowane ścieki,
Ø w okresie budowy nie wystąpią zmiany w klimacie akustycznym terenu, emisja hałasu z
maszyn i urządzeń jest emisją krótkotrwałą,
1166/P/2008
str.51
Ø emisja odpadów z prac budowlanych kończy się z chwilą zakończenia robót.
Korzystanie ze środowiska w fazie budowy ograniczone będzie niemal wyłącznie do sfery powierzchni ziemi (głównie w przypadku budowy nowych odcinków kanalizacji lub wymiany istniejących) oraz w znikomym stopniu obejmie sferę klimatu akustycznego. Mogą natomiast wystąpić charakterystyczne dla tego etapu oddziaływania trwałe związane z:
Ø trwałą dewastacją wierzchniej warstwy gleby w obszarach objętych obiektami kubaturowymi, podjazdem samochodów oraz degradacją gleb na powierzchni wokół
tych obiektów,
Ø znikomą dewastacją szaty roślinnej.
W trakcie budowy emisja zanieczyszczeń ma charakter czasowy i lokalny - zmienia się w zależności od miejsca i fazy budowy, znika wraz z zakończeniem budowy określonego odcinka kanalizacji lub obiektu oczyszczalni. Podczas prac związanych z budową ma miejsce emisja zarówno zorganizowana jak i niezorganizowana występująca na placu budowy oraz w jego sąsiedztwie: gazów wylotowych z silników spalinowych maszyn drogowych i środków transportu, pyłu
podczas prac ziemnych i w wyniku ruchu pojazdów po nieutwardzonych nawierzchniach, itp.
Hałas, który będzie powstawał podczas prac budowlanych, będzie wyłącznie związany z pracą
maszyn drogowych oraz ruchem pojazdów ciężarowych. Maszyny drogowe to głównie źródła
hałasu niskich częstotliwości. Poziomy ciśnienia akustycznego (w pasmach oktawowych o częstotliwościach środkowych 4 ÷ 31,5 Hz), występujące zwykle na stanowiskach pracy związanych z tymi źródłami dźwięku, wahają się w granicach od 80 dB do 120 dB.
Na wielkość uciążliwości akustycznej będzie mieć wpływ głównie jednoczesność pracy wielu
maszyn i urządzeń oraz czas procesu inwestycyjnego.
Obniżenie hałasu powstałego w fazie budowy jest skomplikowane ze względu na charakterystykę częstotliwościową źródeł dźwięku. Fale infradźwiękowe generowane przez niektóre maszyny budowlane posiadają dużą długość, dlatego ekrany akustyczne są mało skuteczne. Najlepszym rozwiązaniem ograniczającym hałas w czasie budowy jest obniżanie go u źródła przez
stosowanie nowoczesnych maszyn wyposażonych w elementy zmniejszające emisję hałasu do
1166/P/2008
str.52
środowiska. Nieznaczne obniżenie hałasu, zwłaszcza jego uciążliwości na terenach przyległych
do placu budowy, można uzyskać przez odpowiednie usytuowanie maszyn (w sposób taki aby
hałas poszczególnych maszyn nie nakładały się na siebie), a także przez grupowanie maszyn
w jednym miejscu (pozwala to na zmniejszenie obszaru narażonego na ponadnormatywny hałas). Zaleca się wykonywanie prac budowlanych w porze dziennej w rejonach zabudowy mieszkalnej. W celu obniżenia hałasu powstałego w fazie budowy należy:
Ø wykonywać prace budowlane w godzinach 600-2200,
Ø stosować odpowiednie technologie budowy,
Ø stosować nowoczesne maszyny wyposażone w elementy zmniejszające emisję hałasu
do środowiska,
Ø w odpowiedni sposób usytuować maszyny na placu budowy.
Odpady powstające w fazie budowy związane będą głównie z realizacja kanalizacji sanitarnej.
Przebudowa i remont istniejących obiektów oczyszczalni generuje znacznie mniejsze ilości odpadów niż ingerencja w środowisko, związana z budową infrastruktury. Podstawowym źródłem
odpadów będą:
Ø prace rozbiórkowe: rozbieranie i demontowanie istniejących nawierzchni, demontaż starych odcinków kanalizacji oraz urządzeń oczyszczalni,
Ø roboty ziemne – wykopy, w tym nadmiar wierzchniej warstwy ziemi,
Ø ułożenie nowej nawierzchni dróg,
Ø roboty konstrukcyjno – budowlane obiektów inżynierskich,
Powstawanie odpadów w fazie budowy może być także związane z:
Ø eksploatacją maszyn i urządzeń drogowych i budowlanych,
Ø pobytem ludzi w pasie roboczym (odpady komunalne)
Uwzględniając obowiązujące przepisy dotyczące klasyfikacji odpadów, w trakcie prowadzenia
prac związanych z budową będą wytwarzane następujące rodzaje odpadów (gwiazdką oznaczone odpady niebezpieczne):
Ø gleba i ziemia, w tym kamienie (17 05 04) inne niż wymienione w 17 05 03*,
1166/P/2008
str.53
Ø odpady betonu oraz gruz betonowy z rozbiórek i remontów (17 01 01) pochodzący z rozbiórek obiektów oczyszczalni i innych,
Ø gruz ceglany (17 01 02) – pochodzący z remontu obiektów oczyszczalni,
Ø odpady z remontów i przebudowy dróg (17 01 81) pochodzący z rozbiórki nawierzchni
drogowej podczas budowy kanalizacji
Ø inne nie wymienione odpady (02 01 03) – odpadowa masa roślinna z usuwania warstwy
ziemi urodzajnej porośniętej trawą, usunięte drzewa, gałęzie, krzewy
Ø drewno (17 02 01),
Ø szkło (17 02 02),
Ø asfalt inny niż wymieniony w 17 03 01* (17 03 02) pochodzący z rozbiórki nawierzchni,
Ø żelazo i stal (17 04 05) – złom stalowy pochodzący z rozbiórek,
Ø niesegregowane odpady komunalne (20 03 01) – wytwarzane przez pracowników wykonawcy robót,
Ø sorbenty i materiały filtracyjne, tkaniny do wycierania, ubrania ochronne (15 02 02*),
Ø sorbenty i materiały filtracyjne, tkaniny do wycierania, ubrania ochronne inne niż 15 02
02* (15 02 03).
Wszystkie odpady powstające na etapie budowy powinny być wstępnie segregowane i gromadzone na terenie a następnie przekazane do wtórnego wykorzystania lub specjalistycznym firmom zajmującym się unieszkodliwianiem odpadów. Odpady powinny być składowane w wyznaczonym miejscu. Miejsce składowania odpadów powinno być izolowane od środowiska. Na
terenie składowania odpadów należy zachować bezpieczeństwo i higienę, oraz zabezpieczyć
przed wstępem dla osób nieupoważnionych.
Nie należy dopuścić do zmieszania odpadów niebezpiecznych z odpadami innymi niż niebezpieczne i obojętne.
8.2
1166/P/2008
str.54
Faza eksploatacji
Oddziaływanie przewidywanego oddziaływania na środowisko ograniczono do wariantu proponowanego przez inwestora. Nie określano wpływu na środowisko dla wariantu polegającego na
niepodejmowaniu przedsięwzięcia.
Generalnie, problem występowania uciążliwości dla środowiska z oczyszczalni ścieków może
być spowodowany przez:
ü zanieczyszczenie odbiornika niedostatecznie oczyszczonymi ściekami,
ü związki organiczne oraz nieorganiczne powodujące nieprzyjemne zapach,
ü zanieczyszczenie powietrza substancjami gazowymi i mikroorganizmami,
ü hałas,
ü przecieki i nieszczelność komór, kanałów czy rurociągów,
ü zanieczyszczenie gleby poprzez nieodpowiednie składowanie odpadów.
Procesy technologiczne oczyszczalni stanowią źródło emisji zanieczyszczeń chemicznych
i mikrobiologicznych. Zanieczyszczenia chemiczne (gazowe) zawarte są w ściekach doprowadzanych do oczyszczalni oraz powstające w wyniku reakcji chemicznych zachodzących w ściekach. Zanieczyszczenia mikrobiologiczne są emitowane do atmosfery podczas procesu napowietrzania w postaci aerozoli. Takie elementy oczyszczalni jak kraty, piaskowniki, komory osadu
czynnego, urządzenia do mechanicznego odwadniania i suszenia osadów mogą być źródłem
emisji zapachów (odorów). W składzie emitowanych substancji zapachowych przeważają fenole, amoniak, siarkowodór i inne związki siarkowe, produkty rozpadu protein i białka.
Dzieląc oczyszczalnię ścieków na umowne dwie części, jedna obejmująca procesy oczyszczania ścieków, druga procesy przeróbki osadów, to niewątpliwie ta ostatnia jest najczęściej uznawana za uciążliwą zapachowo.
Ścieki dopływające do oczyszczalni ze względu na stężenie zanieczyszczeń w nich zawartych
wydzielają przede wszystkim specyficzne odory. Najczęstsze miejsce powstawania odorów to
piaskowniki napowietrzane oraz na drugim miejscu osadniki wstępne.
1166/P/2008
str.55
Oceniając jednak na podstawie stężenia odorów, to najwyższe stwierdza się z reguły przy kratach. Pozostałe sklasyfikowane urządzenia jak, stacja pomp (dopływ), piaskowniki napowietrzane, komory napowietrzania osadu czynnego (średnio i wysoko obciążonego), osadniki wstępne
cechują się podobnym poziomem stężeń. Najmniejsze stężenia stwierdza się dla nisko obciążonego osadu czynnego, osadników pośrednich i końcowych. Długie kanały ściekowe i kolektory stanowią istotny powód do rozpatrywania oczyszczalni ścieków jako obiektów o dużej uciążliwości zapachowej. Istnieją jednak dostępne metody przeciwdziałania powstawania uciążliwych
(ale także korozyjnych) gazów w kanałach ściekowych. Przy poprawnie skonstruowanej sieci
kanalizacyjnej można generalizując, przypisać jednakową wagę, jeżeli chodzi o ilość i jakość
odorów, wszystkim urządzeniom procesu oczyszczania ścieków za wyjątkiem nisko obciążonego osadu czynnego oraz osadników pośrednich i końcowych.
Zatem do zasadniczych obiektów oczyszczalni wpływających na stan środowiska w jego elementach należą takie jak: kraty mechaniczne, piaskownik, osadniki, pompownie, komory, składowiska i laguny.
8.3
Stany awaryjne
Stany awaryjne mogą w zasadzie występować sporadycznie i przejawiać się przede wszystkim:
1. Awarią urządzeń technologicznych oczyszczania ścieków, co skutkować może koniecznością
wyłączenia np. całej jednej linii technologicznej lub jej fragmentu np. komór osadu czynnego.
W przypadku urządzeń mechanicznych mogą być one szybko naprawiane a po modernizacji
ścieki z tej linii przerzucone mogą być na pozostałe, które będą wtedy pracowały z większym
obciążeniem przez okres czasu potrzebny do usunięcia awarii. Na dzień dzisiejszy takie rozwiązanie nie jest możliwe. Taka sytuacja nie powinna rzutować na wyraźnie odczuwalne
zwiększenie ujemnego wpływu na środowisko w zasadzie spowodować może nieznaczny
krótkotrwały wzrost wskaźników zanieczyszczeń w rzece, w której po uszkodzeniu zachodzić
będą tlenowe procesy samooczyszczania.
1166/P/2008
str.56
3. Awarią laguny, w której w przypadku pojawienia się nieszczelności w izolacji dna może dojść
do przenikania zanieczyszczeń do wód podziemnych Zapobiegać będzie temu drenaż oraz
piezometry kontrolne, które są rozmieszczone wokół laguny na kierunku spływu wód podziemnych.
4. W przypadku wystąpienia nieszczelności komór technologicznych oczyszczalni. Nastąpi, (co
nie powinno wystąpić z uwagi na szczelność i grubość ścian i dna komór) deprecjonowanie
zwierciadła wód podziemnych a więc odpompowywanie wody umożliwia wykrycie ewentualnego przecieku dzięki stałej obserwacji jakości odpompowywanych wód, a następnie usunięcia przecieku. Z tego względu istotną sprawą jest obserwowanie w czasie eksploatacji ewentualnej zmiany jakości wód podziemnych.
5. Awarie innego rodzaju np. urządzeń związanych z gospodarką energetyczną i cieplną. Są
mniej groźne i mogą być szybciej usuwane przez wymianę odpowiednich urządzeń.
Reasumując można przyjąć, że konstrukcja oczyszczalni, zapobiega powstawaniu w/w rodzajów awarii. Należy jednak prowadzić systematyczne badań i analizy wód podziemnych pobranych piezometrów z umożliwiające wczesne wykrycie stanu awaryjnego. Wykrycie stanu awaryjnego w samym procesie oczyszczania jest łatwe wskutek ciągłej jego kontroli eksploatacyjnej.
8.4
Oddziaływanie transgraniczne
W przypadku rozpatrywanego przedsięwzięcia tj. modernizacji istniejącej oczyszczalni ścieków
w Rawie Mazowieckiej nie wystąpi oddziaływanie transgraniczne.
9
Opis przewidywanych znaczących oddziaływań na środowisko modernizowanej
oczyszczalni w Żydomicach
Funkcjonowanie oczyszczalni ścieków związane będzie z oddziaływaniem na środowisko naturalne, które w warunkach prawidłowego, bezawaryjnego funkcjonowania nie musi oznaczać negatywnego wpływu. Oddziaływanie to można pogrupować wg określeń czasowych jako:
1166/P/2008
str.57
ü stałe – związane z odprowadzaniem ścieków do odbiornika, emisją zanieczyszczeń do
powietrza, emisją hałasu z urządzeń na terenie oczyszczalni oraz wytwarzanymi regularnie odpadami,
ü chwilowe – występujące przy zmianie emisji normalnej lub w stanach awaryjnych,
ü oraz sposobie oddziaływania:
ü bezpośrednie – odprowadzanie oczyszczonych ścieków do odbiornika, emisja hałasu,
emisja zanieczyszczeń do powietrza,
ü pośrednie – odprowadzanie ścieków (przenoszenie ładunków zanieczyszczeń poprzez
rzekę na dalsze obszary), wpływ wytworzonych odpadów, które trafiają na laguny lub do
zakładu unieszkodliwiania odpadów,
ü wtórne – kumulowanie w atmosferze związków powodujących efekt cieplarniany, zanieczyszczenie rzeki w stanach awaryjnych i przedostanie się zwiększonego ładunku zanieczyszczeń,
ü skumulowane – wpływ na środowisko gruntowo-wodne, zanieczyszczenie środowiska
gruntowo-wodnego w przypadku przecieku lub rozlania paliwa z dojeżdżających pojazdów, zanieczyszczenie w sytuacjach awaryjnych, gdy nastąpi emisji i wpływ na większość komponentów środowiska.
Eksploatacja w warunkach normalnych, przy zastosowaniu opisanych, nowoczesnych technologii nie powinna ujemnie oddziaływać na środowisko.
Szczegółowy opis oddziaływania na poszczególne komponenty środowiska przedstawiono w
rozdziałach poniżej.
9.1
Prognoza oddziaływania akustycznego
W rozdziale zamieszczono analizę, która miała wykazać, czy inwestycja w sposób właściwy
uwzględnia wymagania ochrony środowiska przed hałasem. W wyniku przeprowadzonej analizy
należało stwierdzić czy:
1166/P/2008
str.58
Ø działalność obiektu po zakończeniu procesu inwestycyjnego nie wpłynie na pogorszenie
własności klimatu akustycznego w najbliższym sąsiedztwie,
Ø strefa zasięgu hałasu o poziomie ponadnormatywnym nie obejmuje terenów podlegających ochronie akustycznej.
9.1.1 Lokalizacja projektowanego obiektu w świetle wymagań ochrony środowiska
przed hałasem
Modernizowana instalacja zlokalizowana jest terenie, przeznaczonym do tego celu zgodnie z
obowiązującym planem zagospodarowania przestrzennego Rawy Mazowieckie. Lokalizacja
oczyszczalni ścieków ujęta jest w aktualnie obowiązującym planie miejscowym zagospodarowania przestrzennego Gminy Rawa Mazowiecka.
W bezpośrednim sąsiedztwie inwestycji położone są tereny nienormowane akustycznie, najbliższe obiekty podlegające ochronie akustycznej to zlokalizowana na kierunku północnym, w odległości około 350 m od terenu inwestycji zabudowa zagrodowa. W związku z tym, zgodnie z
art. 113 ustawy Poś, dotrzymanie akustycznych standardów jakości środowiska wymaga, aby
poziom emisji hałasu na terenu zabudowy mieszkaniowej nie przekraczał wartości dopuszczalnych, wg tablicy stanowiącej załącznik do Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14
czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. Nr 120 poz.
826).
Przeznaczenie terenu (lub dominująca funkcja
urbanistyczna, planistyczna...)
Tereny zabudowy zagrodowej
Obiekty oraz działalność
będąca źródłem hałasu
L A eq , D
L A eq , N
55
45
Ze względu na ciągłą pracę instalacji wymagane jest dotrzymanie normatywnych poziomów hałasu środowiskowego w rejonie najbliższych obiektów podlegających ochronie akustycznej dla
pory dnia, tj. LA≤55 dB oraz pory nocy LA≤45 dB.
1166/P/2008
str.59
Rysunek 2 Sposób zagospodarowania w sąsiedztwie inwestycji
9.1.2 Wpływ etapu budowy na klimat akustyczny środowiska
Praca sprzętu budowlanego oraz okresowo zwiększony ruch samochodów będą powodować
wzrost poziomu hałasu w środowisku. Inwestor tak powinien przygotować budowę, aby zminimalizować emisję hałasu w tym etapie inwestycji, tj:
Ø zaplanować wszelkie operacje z użyciem maszyn budowlanego,
Ø stosować sprzęt w dobrym stanie technicznym,
Ø czas budowy ograniczyć wyłącznie do pory dziennej.
W większości prac budowlanych stosowane są maszyny i urządzenia, które zgodnie z rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 grudnia 2005 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla
1166/P/2008
str.60
urządzeń używanych na zewnątrz pomieszczeń w zakresie emisji hałasu do środowiska (Dz. U.
Nr 263, poz. 2202) podlegają wymaganiom w zakresie ograniczenia emisji hałasu (dźwig, spycharka, wywrotka, koparka) bądź oznaczeniu gwarantowanego poziomu mocy akustycznej
(wciągarka, betoniarka).
9.1.3 Źródła oddziaływania na klimat akustyczny oczyszczalni ścieków – stan docelowy
Przedsięwzięcie jest rozbudową/modernizacji istniejącej oczyszczalni ścieków w Żydowicach
dla miasta Rawa Mazowiecka w zakresie podczyszczania wstępnego, gospodarki osadami i
biogazem.
Główne źródła emisji hałasu można podzielić na następujące grupy:
Źródła technologiczne – obiekty techniczne oczyszczalni (hala dmuchaw, stacja tłoczenia gazu, hala wymienników ciepła, pompownie), w których zlokalizowane są istotne źródła hałasu
oraz zewnętrzne źródlona punktowe (pochodnia, mieszadła itp.),
Źródła pomocnicze – wentylacja mechaniczna obiektów 1(1, 2, 52),
Źródła komunikacyjne:
• dojazd i operacje rozładunku pojazdów ciężkich (wozy asenizacyjne oraz transport technologiczny np. dowóz komponentów) – 50 przejazdów/8 h
• przejazdy ciągników odbierających osady– 5 przejazdy/8 h
9.1.4 Ruchome punktowe źródła hałasu
Zgodnie z warunkami funkcjonowania obiektu, emisja hałasu do środowiska jest spowodowana
przede wszystkim przez ruchome źródła hałasu, związane z przemieszczaniem się pojazdów na
terenie działki na trasie: brama – drogi dojazdowe– obiekty technologiczne. W niniejszej analizie przyjęto, że emisja hałasu od tej grupy źródeł będzie występowała w porze dziennej.
1
Oznaczenia obiektów wg projektu technologicznego
1166/P/2008
str.61
Dla ruchomych źródeł hałasu drogi dojazdowe podzielono na segmenty o długości 20 m,
umieszczając w środku każdego z nich źródło zastępcze, przyjmując, że prędkość ruchu na trasie nie przekroczy 10 km/h (dla samochodów) oraz 2 km/h (dla ciągników).
Zredukowany równoważny poziom mocy akustycznej LWAeq wywołany przejazdem wyniesie:
L WA eq = 10 log
1k
0.1⋅L WA i
0.1⋅L
+ t p ⋅ 10 WA tł 
 ∑ n i ⋅ t i ⋅ 10

T  i =1
gdzie:
-
LWA - poziom mocy akustycznej związany z jazdą lub manewrami na drogach dojazdowych,
-
LWAtł - poziom mocy akustycznej tła, przyjmowany LWAtł = 0,
-
ni
- ilość pojazdów,
-
ti
- czas trwania pojedynczego sygnału akustycznego,
-
tp
- czas przerwy w działaniu źródła hałasu,
-
To
– czas ekspozycji na hałas, w porze dnia To = 8 h,
Tabela 9 Dane wejściowe do obliczeń emisji hałasu źródeł ruchomych
Rodzaj operacji
n
LAW
v
s
Temisji
Σ Temisji
Tobserwacj
LAWeq
LAWeq(wyp)
poj
dB
km/h
m.
s
s
s
dB
dB
PORA DNIA
ciągnik
samochody
jazda na wprost
360
28800
80,97
105
5 250
28800
84,39
hamowanie
100
3 150
28800
77,17
załadunek/rozładunek
90
300 15000
28800
87,17
180
28800
73,96
900 900
28800
83,95
start
jazda na wprost
start
100
50
5
96
99
10 20
2 20
7,2
36
88,98
84,36
9.1.5 Obiekty kubaturowe
Zgodnie z koncepcją rozbudowy/modernizacji obiektu, w modelu symulacyjnym propagacji hałasu środowiskowego jako powierzchniowe źródło hałasu potraktowano te części obiektu kuba-
1166/P/2008
str.62
turowego, w których zlokalizowane są istotne źródła hałasu. Przy opisie źródła powierzchniowego, każdą z powierzchni ograniczających bryłę budynku zastąpiono wtórnymi źródłami hałasu. W obliczeniach uwzględniono średnią izolacyjność przegród budowlanych oraz zjawiska
ekranowania fali bieżącej.
Średnią izolacyjność akustyczną przegród budowlanych określono z zależności:
R A = 10 ⋅ log
100
∑ p i ⋅ 10
− 0 ,1⋅ R A i
i
gdzie:
pi
- procentowe pole powierzchni i-tego elementu ,
RAi - izolacyjność akustyczna i-tego elementu.
Do tej grupy zaliczono:
• Halę dmuchaw (2 szt. dmuchaw Roots-Robax),
• Hale krat (krata hakowa, podnośnik ślimakowy),
• Stację tłoczenia biogazu (dmuchawa),
• Hala wymienników ciepła (zagęszczarka bębnowa, pompa),
Dla wszystkich obiektów przyjęto, ze poziom hałasu spełnia warunki wymagane ochrona akustyczną słuchu pracownika,
LAeq(To) = 85,0 dB
9.1.6 Zewnętrzne źródła hałasu
Zewnętrzne źródła hałasu instalacji to:
•
wentylatory dachowe, typ DAK (prod. Uniwersal),
•
czerpnie wentylatorów kanałowych,
•
pochodnia,
•
mieszadła,
•
pompownia (źródło zastępcze).
1166/P/2008
str.63
Rysunek 3 Lokalizacja punktowych źródeł hałasu
9.1.7 Ekrany akustyczne
W opisie pola akustycznego uwzględniono jako elementy ekranujące pozostałe obiekty znajdujące się w najbliższym sąsiedztwie inwestycji.
9.1.8 Dane wejściowe
Wykonano obliczenia emisji hałasu dla zerowego poziomu tła akustycznego, przy czym obszar
obliczeń ustalono tak, aby była możliwość określenia terenu objętego emisją hałasu o poziomie
dopuszczalnym. Dla opracowanego modelu propagacji hałasu w środowisku uzyskano tablicę
wypadkowych wartości poziomu dźwięku A w siatce punktów obliczeniowych. Zasięg oddziaływania hałasu, określono dla docelowych warunków pracy obiektu (pora dnia oraz pora nocy).
Z.U.O. "EKO - SOFT"
1166/P/2008
str.64
£ódź ul. Rogozińskiego 17/7
tel. 042 648 71 85
HAŁAS PRZEMYSŁOWY i DROGOWY
PROGRAM SON2 WERSJA 1.0
___________________________________________________________________________
Właściciel licencji: dr Krystyna Dyszlewska
Licencja nr KD/£ó/S/06/E z dnia 30.06.2006
DANE WEJSCIOWE
-------------1. Nazwa projektu: Oczyszczalnia ścieków w Żydomicach
2. Temperatura powietrza [st C.]= 10
3. Wilgotność względna powietrza [%]= 70
4. Tło akustyczne dB(A):
dzień : 0
wieczór : 0
noc : 0
5. Rodzaj gruntu : grunt mieszany, wskaŸnik gruntu G = 0.8
6. Punktowe Źródła hałasu
--------------------------------------------------------------------------------Lp | Symbol | Współrzędne Źródła | Rodzaj | LAW | Ko |
| | x y z | Ÿród³a | | |
------------------------------------------------------------------|------|------|
| | m m m | |dB(A) | dB |
=================================================================================
1 w1 239.9 119.2 1.5 wszechkier. 3
dzień 75.0
noc 75.0
2 w2 238.8 114.1 0.0 wszechkier.
dzień 60.0
noc 60.0
3 w3 248.3 115.3 4.0 wszechkier.
dzień 60.0
noc 60.0
4 w4 275.7 115.1 4.0 wszechkier.
dzień 83.0
noc 83.0
5 rot 184.6 143.8 0.8 wszechkier.
dzień 82.0
noc 82.0
6 rot 214.7 144.2 0.8 wszechkier.
dzień 82.0
noc 82.0
7 poch 226.9 214.7 5.2 wszechkier.
dzień 78.0
noc 78.0
8 w5 241.1 163.9 1.0 wszechkier. 3
dzień 83.0
noc 83.0
9 w6 234.9 170.6 3.5 wszechkier.
dzien 75.0
noc 75.0
10 pom 240.9 163.7 2.0 wszechkier.
dzień 82.0
noc 82.0
11 d1 358.9 68.2 1.0 wszechkier.
dzień 80.9
12 d2 339.8 67.6 1.0 wszechkier.
dzień 80.9
13 d3 319.3 67.4 1.0 wszechkier.
dzień 80.9
14 d4 299.1 67.6 1.0 wszechkier.
dzień 80.9
15 d5 279.8 68.0 1.0 wszechkier.
dzień 80.9
16 d6 259.5 68.6 1.0 wszechkier.
1166/P/2008
str.65
dzień 80.9
17 d7 254.6 79.5 1.0 wszechkier.
dzień 80.9
18 wy³ 253.8 87.0 1.0 wszechkier.
dzień 89.9
19 d8 239.7 70.7 1.0 wszechkier.
dzień 80.9
20 d9 219.6 77.6 1.0 wszechkier.
dzień 80.9
21 d10 199.1 87.9 1.0 wszechkier.
dzień 80.9
22 d11 178.8 95.7 1.0 wszechkier.
dzień 89.9
23 cc1 287.0 111.4 1.0 wszechkier.
dzień 83.9
24 c1 291.5 138.9 1.0 wszechkier.
dzień 73.9
25 c2 290.0 159.4 1.0 wszechkier.
dzień 73.9
26 cc2 289.6 181.7 1.0 wszechkier.
dzień 83.9
7. źródła hałasu typu budynek
------------------------------------------------------------------------------------Lp| Symbol | Współrzędne wierzchołków budynku [m] | ho | h1 |
| | A(x1, y1) | B(x2, y2) | C(x3, y3) | D(x4, y4) | m | m |
=====================================================================================
1 1.1-1.2 234.5 100.4 259.1 100.0 259.3 119.0 233.5 118.8 0.0 3.5
2 2.1 154.2 116.3 163.2 116.8 163.3 128.4 154.4 128.4 0.0 3.0
7.1 Opis ścian budynków
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------| Budynek | Wielkość | Jedn. | Ściana AB | Ściana BC | Ściana CD | Ściana DA | dach |
=====================================================================================
1. 1.1-1.2 Wspł odbicia - 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0
LAwew dzień dB(A) 85.0 85.0 85.0 85.0 85.0
noc dB(A) 85.0 85.0 85.0 85.0 85.0
Izolacyjność dB(A) 40.0 40.0 40.0 40.0 40.0
.....................................................................................
2. 2.1 Wsp. odbicia - 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0
LAwew dzień dB(A) 85.0 85.0 85.0 85.0 85.0
noc dB(A) 85.0 85.0 85.0 85.0 85.0
Izolacyjność dB(A) 40.0 40.0 40.0 40.0 40.0
7.1 Opis ścian budynków
------------------------------------------------------------------------------------| Budynek | Wielkość | Jedn. | Ściana AB | Ściana BC | Ściana CD | Ściana DA | dach |
=====================================================================================
===================================
.....................................................................................
8. Ekrany - budynki
------------------------------------------------------------------------------------Lp| Symbol |Wia| Współrzędne x,y wierzchołków ekranu[m] | ho | h1 | Współczynniki |
| |ta | x1 y1 | x2 y2 | x3 y3 | x4 y4 | m | m | odbicia ścian |
| |(W)| | | | | | | nr 1 - 4 |
=====================================================================================
1 2.1 132.9 115.3 154.0 116.1 154.0 128.2 132.1 127.6 0.0 3.5 1.0 1.0 1.0 1.0
2 1.4-1.8 259.3 99.5 278.0 98.9 277.9 118.6 259.9 118.4 0.0 3.5 1.0 1.0 1.0 1.0
3 4.2, 4.1 234.3 147.3 244.4 146.7 243.9 157.9 233.5 157.9 0.0 1.2 1.0 1.0 1.0 1.0
Koniec danych
1166/P/2008
str.66
Dla opracowanego modelu propagacji hałasu w środowisku uzyskano tablicę wypadkowych
wartości poziomu dźwięku A w siatce punktów obliczeniowych. Prognozowany zasięg oddziaływania hałasu przedstawiono na załączonych mapach hałasu.
Rysunek 4 Zasięg izolinii poziomu dźwięku A – pora dzienna
Obliczenia symulacyjne wykonane z uwzględnieniem parametrów akustycznych istotnych źródeł hałasu wykazały, że dla warunków pracy instalacji przyjętej według projektu Przedsiębiorstwo Projektowo-Wykonawcze EKOSAN prognozowane poziomy dźwięku A (w porze dnia)
o wartości wymaganej dla terenów podlegających ochronie akustycznej nie przekraczają
standardów jakości środowiska.
1166/P/2008
str.67
Rysunek 5 Zasięg izolinii poziomu dźwięku A – pora nocna
9.1.9 Podsumowanie
Wykonana analiza wpływu na klimat akustyczny firmy oczyszczalni ścieków „Żydomice” wykazała, że po zakończeniu procesu inwestycyjnego hałas o poziomie ponadnormatywnym nie
obejmie terenów podlegających ochronie akustycznej. Ponieważ przy uwzględnieniu warunków
akustycznych funkcjonowania instalacji określonych na podstawie opracowanych projektów,
izolinia wartości dopuszczalnej, nie obejmuje potencjalnych terenów podlegających ochronie
akustycznej, działalność oczyszczalni ścieków „Żydomice” , zapewni właściwą ochronę interesów osób trzecich w zakresie ochrony środowiska przed hałasem i nie powinno być przeciwwskazań do uzyskania pozytywnej opinii oraz wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla przedmiotowej inwestycji.
Rawawyniki
Poziom dzwieku A równowa_ny .
Nie uwzgledniono zródeł pozornych
----------------------------------------------------------------| Nr | Współrzedne punktów | Poziom dzwieku A w porach |
|punktu | x | y | z | dnia | wieczoru |
nocy |
|---------------------------------------------------------------|
| | m | m | m | dB(A) | dB(A) | dB(A)
|
=========================
=========================
================
1 0 363 2.0 32.3 27.8
2 10 363 2.0 32.5 28.0
3 20 363 2.0 32.8 28.3
4 30 363 2.0 33.1 28.5
5 40 363 2.0 33.3 28.7
6 50 363 2.0 33.6 29.0
7 60 363 2.0 33.4 29.2
8 70 363 2.0 33.6 29.4
9 80 363 2.0 33.8 29.6
10 90 363 2.0 33.9 29.8
11 100 363 2.0 34.1 30.0
12 110 363 2.0 34.2 30.3
13 120 363 2.0 34.4 30.5
14 130 363 2.0 34.5 30.6
15 140 363 2.0 34.6 30.8
16 150 363 2.0 34.8 31.0
17 160 363 2.0 34.9 31.2
18 170 363 2.0 35.0 31.3
19 180 363 2.0 35.1 31.4
20 190 363 2.0 35.2 31.5
21 200 363 2.0 35.2 31.6
22 210 363 2.0 35.3 31.7
23 220 363 2.0 35.3 31.7
24 230 363 2.0 35.4 31.7
25 240 363 2.0 35.4 31.7
26 250 363 2.0 35.4 31.7
27 260 363 2.0 35.4 31.6
28 270 363 2.0 35.4 31.6
29 280 363 2.0 35.3 31.5
30 290 363 2.0 35.3 31.4
31 300 363 2.0 35.2 31.2
32 310 363 2.0 35.0 31.1
33 320 363 2.0 35.0 30.9
34 330 363 2.0 34.9 30.8
35 340 363 2.0 34.8 30.6
36 350 363 2.0 34.6 30.4
37 360 363 2.0 34.4 30.2
38 370 363 2.0 34.3 30.0
39 380 363 2.0 34.1 29.8
40 390 363 2.0 33.9 29.6
41 400 363 2.0 33.7 29.3
42 410 363 2.0 33.6 29.1
43 420 363 2.0 33.4 28.9
44 430 363 2.0 33.2 28.7
45 440 363 2.0 33.0 28.4
46 450 363 2.0 32.9 28.2
47 460 363 2.0 33.0 28.0
48 470 363 2.0 32.7 27.8
49 0 353 2.0 32.5 28.0
50 10 353 2.0 32.7 28.2
51 20 353 2.0 32.9 28.5
52 30 353 2.0 33.2 28.7
53 40 353 2.0 33.5 29.0
54 50 353 2.0 33.8 29.2
55 60 353 2.0 33.8 29.4
56 70 353 2.0 33.9 29.7
57 80 353 2.0 34.0 29.9
58 90 353 2.0 34.2 30.2
59 100 353 2.0 34.3 30.4
60 110 353 2.0 34.5 30.6
61 120 353 2.0 34.7 30.8
62 130 353 2.0 34.8 31.0
63 140 353 2.0 35.0 31.2
64 150 353 2.0 35.1 31.4
65 160 353 2.0 35.2 31.6
66 170 353 2.0 35.4 31.7
67 180 353 2.0 35.5 31.9
68 190 353 2.0 35.6 32.0
69 200 353 2.0 35.6 32.1
70 210 353 2.0 35.7 32.1
71 220 353 2.0 35.7 32.2
72 230 353 2.0 35.8 32.2
73 240 353 2.0 35.8 32.2
74 250 353 2.0 35.8 32.2
75 260 353 2.0 35.8 32.1
76 270 353 2.0 35.8 32.0
77 280 353 2.0 35.7 31.9
78 290 353 2.0 35.6 31.8
79 300 353 2.0 35.6 31.7
80 310 353 2.0 35.4 31.5
81 320 353 2.0 35.3 31.3
82 330 353 2.0 35.2 31.2
Page 1
Rawawyniki
83 340 353 2.0 35.1 31.0
84 350 353 2.0 34.9 30.8
85 360 353 2.0 34.7 30.5
86 370 353 2.0 34.6 30.3
87 380 353 2.0 34.4 30.1
88 390 353 2.0 34.2 29.9
89 400 353 2.0 34.0 29.6
90 410 353 2.0 33.8 29.4
91 420 353 2.0 33.7 29.2
92 430 353 2.0 33.5 28.9
93 440 353 2.0 33.3 28.7
94 450 353 2.0 33.1 28.4
95 460 353 2.0 33.3 28.2
96 470 353 2.0 33.0 28.0
97 0 343 2.0 32.7 28.2
98 10 343 2.0 32.9 28.5
99 20 343 2.0 33.1 28.7
100 30 343 2.0 33.4 29.0
101 40 343 2.0 33.7 29.2
102 50 343 2.0 34.0 29.5
103 60 343 2.0 34.3 29.7
104 70 343 2.0 34.2 30.0
105 80 343 2.0 34.3 30.2
106 90 343 2.0 34.5 30.5
107 100 343 2.0 34.7 30.7
108 110 343 2.0 34.8 31.0
109 120 343 2.0 35.0 31.2
110 130 343 2.0 35.2 31.4
111 140 343 2.0 35.3 31.6
112 150 343 2.0 35.5 31.8
113 160 343 2.0 35.6 32.0
114 170 343 2.0 35.8 32.2
115 180 343 2.0 35.9 32.3
116 190 343 2.0 36.0 32.5
117 200 343 2.0 36.0 32.6
118 210 343 2.0 36.1 32.7
119 220 343 2.0 36.2 32.7
120 230 343 2.0 36.2 32.7
121 240 343 2.0 36.2 32.7
122 250 343 2.0 36.2 32.7
123 260 343 2.0 36.2 32.6
124 270 343 2.0 36.2 32.5
125 280 343 2.0 36.1 32.4
126 290 343 2.0 36.0 32.3
127 300 343 2.0 36.0 32.1
128 310 343 2.0 35.8 31.9
129 320 343 2.0 35.7 31.8
130 330 343 2.0 35.6 31.6
131 340 343 2.0 35.4 31.3
132 350 343 2.0 35.2 31.1
133 360 343 2.0 35.1 30.9
134 370 343 2.0 34.9 30.6
135 380 343 2.0 34.7 30.4
136 390 343 2.0 34.5 30.2
137 400 343 2.0 34.3 29.9
138 410 343 2.0 34.1 29.7
139 420 343 2.0 33.9 29.4
140 430 343 2.0 33.7 29.2
141 440 343 2.0 33.5 28.9
142 450 343 2.0 33.3 28.7
143 460 343 2.0 33.1 28.4
144 470 343 2.0 33.0 28.2
145 0 333 2.0 32.8 28.4
146 10 333 2.0 33.1 28.7
1166/P/2008
147 20 333 2.0 33.3 28.9
148 30 333 2.0 33.5 29.2
149 40 333 2.0 33.8 29.5
150 50 333 2.0 34.2 29.7
151 60 333 2.0 34.5 30.0
152 70 333 2.0 34.5 30.3
153 80 333 2.0 34.6 30.5
154 90 333 2.0 34.8 30.8
155 100 333 2.0 35.0 31.1
156 110 333 2.0 35.2 31.3
157 120 333 2.0 35.3 31.6
158 130 333 2.0 35.5 31.8
159 140 333 2.0 35.7 32.0
160 150 333 2.0 35.8 32.3
161 160 333 2.0 36.0 32.5
162 170 333 2.0 36.1 32.7
163 180 333 2.0 36.3 32.8
164 190 333 2.0 36.4 33.0
165 200 333 2.0 36.5 33.1
166 210 333 2.0 36.6 33.2
167 220 333 2.0 36.6 33.3
168 230 333 2.0 36.6 33.3
169 240 333 2.0 36.7 33.3
170 250 333 2.0 36.7 33.2
171 260 333 2.0 36.7 33.2
Page 2
Rawawyniki
172 270 333 2.0 36.7 33.1
173 280 333 2.0 36.6 32.9
174 290 333 2.0 36.5 32.8
175 300 333 2.0 36.3 32.6
176 310 333 2.0 36.2 32.4
177 320 333 2.0 36.1 32.2
178 330 333 2.0 36.0 32.0
179 340 333 2.0 35.8 31.7
180 350 333 2.0 35.6 31.5
181 360 333 2.0 35.4 31.2
182 370 333 2.0 35.2 31.0
183 380 333 2.0 35.0 30.7
184 390 333 2.0 34.8 30.5
185 400 333 2.0 34.6 30.2
186 410 333 2.0 34.4 29.9
187 420 333 2.0 34.2 29.7
188 430 333 2.0 34.0 29.4
189 440 333 2.0 33.8 29.1
190 450 333 2.0 33.6 28.9
191 460 333 2.0 33.4 28.6
192 470 333 2.0 33.2 28.4
193 0 323 2.0 32.9 28.6
194 10 323 2.0 33.2 28.9
195 20 323 2.0 33.5 29.2
196 30 323 2.0 33.7 29.4
197 40 323 2.0 34.0 29.7
198 50 323 2.0 34.3 30.0
199 60 323 2.0 34.7 30.3
200 70 323 2.0 35.0 30.6
201 80 323 2.0 34.9 30.8
202 90 323 2.0 35.1 31.1
203 100 323 2.0 35.3 31.4
204 110 323 2.0 35.5 31.7
205 120 323 2.0 35.7 32.0
206 130 323 2.0 35.9 32.2
207 140 323 2.0 36.1 32.5
208 150 323 2.0 36.2 32.7
209 160 323 2.0 36.4 33.0
210 170 323 2.0 36.6 33.2
211 180 323 2.0 36.7 33.4
212 190 323 2.0 36.9 33.5
213 200 323 2.0 36.9 33.7
214 210 323 2.0 37.0 33.8
215 220 323 2.0 37.1 33.8
216 230 323 2.0 37.1 33.9
217 240 323 2.0 37.1 33.9
218 250 323 2.0 37.2 33.8
219 260 323 2.0 37.2 33.7
220 270 323 2.0 37.1 33.6
221 280 323 2.0 37.0 33.5
222 290 323 2.0 36.9 33.3
223 300 323 2.0 36.8 33.1
224 310 323 2.0 36.7 32.9
225 320 323 2.0 36.5 32.6
226 330 323 2.0 36.4 32.4
str.68
227 340 323 2.0 36.2 32.1
228 350 323 2.0 35.9 31.9
229 360 323 2.0 35.7 31.6
230 370 323 2.0 35.5 31.3
231 380 323 2.0 35.3 31.0
232 390 323 2.0 35.1 30.8
233 400 323 2.0 34.9 30.5
234 410 323 2.0 34.7 30.2
235 420 323 2.0 34.5 29.9
236 430 323 2.0 34.2 29.6
237 440 323 2.0 34.0 29.4
238 450 323 2.0 33.8 29.1
239 460 323 2.0 33.6 28.8
240 470 323 2.0 33.5 28.7
241 0 313 2.0 33.2 28.8
242 10 313 2.0 33.3 29.1
243 20 313 2.0 33.6 29.4
244 30 313 2.0 34.0 29.7
245 40 313 2.0 34.2 30.0
246 50 313 2.0 34.5 30.3
247 60 313 2.0 34.8 30.5
248 70 313 2.0 35.3 30.9
249 80 313 2.0 35.2 31.2
250 90 313 2.0 35.4 31.5
251 100 313 2.0 35.6 31.8
252 110 313 2.0 35.8 32.1
253 120 313 2.0 36.1 32.3
254 130 313 2.0 36.2 32.6
255 140 313 2.0 36.5 32.9
256 150 313 2.0 36.6 33.2
257 160 313 2.0 36.8 33.5
258 170 313 2.0 37.0 33.7
259 180 313 2.0 37.2 33.9
260 190 313 2.0 37.3 34.1
Page 3
Rawawyniki
261 200 313 2.0 37.4 34.3
262 210 313 2.0 37.5 34.4
263 220 313 2.0 37.6 34.5
264 230 313 2.0 37.6 34.5
265 240 313 2.0 37.7 34.5
266 250 313 2.0 37.7 34.4
267 260 313 2.0 37.7 34.3
268 270 313 2.0 37.6 34.2
269 280 313 2.0 37.5 34.0
270 290 313 2.0 37.4 33.8
271 300 313 2.0 37.3 33.6
272 310 313 2.0 37.1 33.4
273 320 313 2.0 37.0 33.1
274 330 313 2.0 36.8 32.8
275 340 313 2.0 36.6 32.5
276 350 313 2.0 36.3 32.3
277 360 313 2.0 36.1 32.0
278 370 313 2.0 35.9 31.7
279 380 313 2.0 35.7 31.4
280 390 313 2.0 35.4 31.1
281 400 313 2.0 35.2 30.8
282 410 313 2.0 35.0 30.5
283 420 313 2.0 34.7 30.2
284 430 313 2.0 34.5 29.9
285 440 313 2.0 34.3 29.6
286 450 313 2.0 34.1 29.3
287 460 313 2.0 33.9 29.2
288 470 313 2.0 33.7 28.9
289 0 303 2.0 33.5 29.0
290 10 303 2.0 33.6 29.3
291 20 303 2.0 33.8 29.6
292 30 303 2.0 34.0 29.9
293 40 303 2.0 34.3 30.2
294 50 303 2.0 34.7 30.5
295 60 303 2.0 35.0 30.8
296 70 303 2.0 35.5 31.1
297 80 303 2.0 35.8 31.5
298 90 303 2.0 35.7 31.8
299 100 303 2.0 36.0 32.1
300 110 303 2.0 36.2 32.4
301 120 303 2.0 36.4 32.8
302 130 303 2.0 36.6 33.1
303 140 303 2.0 36.8 33.4
304 150 303 2.0 37.1 33.7
305 160 303 2.0 37.3 34.0
306 170 303 2.0 37.5 34.3
307 180 303 2.0 37.7 34.5
308 190 303 2.0 37.8 34.7
309 200 303 2.0 38.0 34.9
310 210 303 2.0 38.1 35.1
311 220 303 2.0 38.2 35.2
312 230 303 2.0 38.2 35.2
313 240 303 2.0 38.2 35.2
314 250 303 2.0 38.2 35.1
315 260 303 2.0 38.2 35.0
316 270 303 2.0 38.2 34.8
317 280 303 2.0 38.1 34.6
318 290 303 2.0 37.9 34.4
319 300 303 2.0 37.8 34.1
320 310 303 2.0 37.6 33.9
321 320 303 2.0 37.4 33.6
322 330 303 2.0 37.2 33.3
323 340 303 2.0 37.0 33.0
324 350 303 2.0 36.7 32.7
325 360 303 2.0 36.5 32.3
326 370 303 2.0 36.2 32.0
327 380 303 2.0 36.0 31.7
328 390 303 2.0 35.8 31.4
329 400 303 2.0 35.5 31.1
330 410 303 2.0 35.3 30.7
331 420 303 2.0 35.0 30.4
332 430 303 2.0 34.8 30.1
333 440 303 2.0 34.6 30.0
334 450 303 2.0 34.4 29.7
335 460 303 2.0 34.1 29.3
336 470 303 2.0 33.9 29.0
337 0 293 2.0 33.7 29.2
338 10 293 2.0 33.9 29.5
339 20 293 2.0 34.0 29.8
340 30 293 2.0 34.2 30.1
341 40 293 2.0 34.5 30.4
342 50 293 2.0 34.8 30.8
343 60 293 2.0 35.3 31.1
344 70 293 2.0 35.7 31.4
345 80 293 2.0 36.0 31.8
346 90 293 2.0 36.1 32.1
347 100 293 2.0 36.3 32.5
348 110 293 2.0 36.6 32.8
349 120 293 2.0 36.8 33.2
Page 4
Rawawyniki
350 130 293 2.0 37.0 33.5
351 140 293 2.0 37.3 33.9
352 150 293 2.0 37.5 34.2
353 160 293 2.0 37.7 34.5
354 170 293 2.0 38.0 34.8
355 180 293 2.0 38.2 35.1
356 190 293 2.0 38.4 35.4
357 200 293 2.0 38.6 35.6
358 210 293 2.0 38.7 35.8
359 220 293 2.0 38.8 35.9
360 230 293 2.0 38.8 36.0
361 240 293 2.0 38.9 35.9
362 250 293 2.0 38.8 35.8
363 260 293 2.0 38.8 35.7
364 270 293 2.0 38.8 35.5
365 280 293 2.0 38.6 35.3
366 290 293 2.0 38.5 35.0
367 300 293 2.0 38.3 34.7
368 310 293 2.0 38.1 34.4
369 320 293 2.0 37.9 34.1
370 330 293 2.0 37.7 33.7
371 340 293 2.0 37.4 33.4
372 350 293 2.0 37.1 33.1
373 360 293 2.0 36.9 32.7
374 370 293 2.0 36.6 32.4
375 380 293 2.0 36.4 32.0
376 390 293 2.0 36.1 31.7
377 400 293 2.0 35.8 31.3
378 410 293 2.0 35.6 31.0
379 420 293 2.0 35.3 30.7
380 430 293 2.0 35.1 30.5
381 440 293 2.0 34.8 30.2
382 450 293 2.0 34.6 29.8
383 460 293 2.0 34.3 29.5
384 470 293 2.0 34.1 29.2
385 0 283 2.0 33.9 29.4
386 10 283 2.0 34.2 29.7
387 20 283 2.0 34.3 30.0
388 30 283 2.0 34.5 30.3
389 40 283 2.0 34.7 30.7
390 50 283 2.0 35.0 31.0
391 60 283 2.0 35.4 31.4
392 70 283 2.0 35.8 31.7
393 80 283 2.0 36.2 32.1
394 90 283 2.0 36.4 32.5
395 100 283 2.0 36.7 32.8
396 110 283 2.0 36.9 33.2
397 120 283 2.0 37.2 33.6
398 130 283 2.0 37.4 34.0
399 140 283 2.0 37.7 34.4
400 150 283 2.0 38.0 34.7
401 160 283 2.0 38.2 35.1
402 170 283 2.0 38.5 35.5
403 180 283 2.0 38.7 35.8
404 190 283 2.0 39.0 36.1
405 200 283 2.0 39.2 36.4
406 210 283 2.0 39.3 36.7
407 220 283 2.0 39.5 36.8
408 230 283 2.0 39.5 36.9
409 240 283 2.0 39.5 36.8
410 250 283 2.0 39.5 36.7
411 260 283 2.0 39.5 36.5
412 270 283 2.0 39.4 36.2
413 280 283 2.0 39.3 35.9
414 290 283 2.0 39.1 35.6
415 300 283 2.0 38.9 35.3
416 310 283 2.0 38.7 34.9
417 320 283 2.0 38.4 34.6
418 330 283 2.0 38.1 34.2
419 340 283 2.0 37.8 33.8
420 350 283 2.0 37.6 33.5
421 360 283 2.0 37.3 33.1
422 370 283 2.0 37.0 32.7
423 380 283 2.0 36.7 32.4
424 390 283 2.0 36.4 32.0
425 400 283 2.0 36.1 31.6
426 410 283 2.0 35.9 31.4
427 420 283 2.0 35.6 31.1
428 430 283 2.0 35.4 30.7
429 440 283 2.0 35.1 30.3
430 450 283 2.0 34.8 30.0
431 460 283 2.0 34.6 29.7
432 470 283 2.0 34.3 29.4
433 0 273 2.0 34.1 29.5
434 10 273 2.0 34.3 29.9
435 20 273 2.0 34.6 30.2
436 30 273 2.0 34.8 30.5
437 40 273 2.0 35.0 30.9
438 50 273 2.0 35.2 31.3
Page 5
Rawawyniki
439 60 273 2.0 35.6 31.6
440 70 273 2.0 35.9 32.0
441 80 273 2.0 36.4 32.4
442 90 273 2.0 36.9 32.8
443 100 273 2.0 37.0 33.2
444 110 273 2.0 37.3 33.6
445 120 273 2.0 37.6 34.0
446 130 273 2.0 37.9 34.4
447 140 273 2.0 38.2 34.9
448 150 273 2.0 38.4 35.3
449 160 273 2.0 38.7 35.7
450 170 273 2.0 39.0 36.1
451 180 273 2.0 39.3 36.5
452 190 273 2.0 39.6 37.0
453 200 273 2.0 39.9 37.3
454 210 273 2.0 40.1 37.6
455 220 273 2.0 40.2 37.8
456 230 273 2.0 40.3 37.9
457 240 273 2.0 40.3 37.8
458 250 273 2.0 40.3 37.6
459 260 273 2.0 40.2 37.4
460 270 273 2.0 40.1 37.0
461 280 273 2.0 39.9 36.7
462 290 273 2.0 39.7 36.3
463 300 273 2.0 39.5 35.9
464 310 273 2.0 39.2 35.5
465 320 273 2.0 38.9 35.1
466 330 273 2.0 38.6 34.7
1166/P/2008
467 340 273 2.0 38.3 34.3
468 350 273 2.0 38.0 33.9
469 360 273 2.0 37.7 33.5
470 370 273 2.0 37.4 33.1
471 380 273 2.0 37.1 32.7
472 390 273 2.0 36.8 32.3
473 400 273 2.0 36.5 32.0
474 410 273 2.0 36.2 31.7
475 420 273 2.0 35.9 31.3
476 430 273 2.0 35.6 30.9
477 440 273 2.0 35.3 30.5
478 450 273 2.0 35.1 30.2
479 460 273 2.0 34.8 29.8
480 470 273 2.0 34.6 29.5
481 0 263 2.0 34.3 29.7
482 10 263 2.0 34.6 30.0
483 20 263 2.0 34.8 30.4
484 30 263 2.0 35.1 30.7
485 40 263 2.0 35.3 31.1
486 50 263 2.0 35.4 31.5
487 60 263 2.0 35.8 31.9
488 70 263 2.0 36.1 32.3
489 80 263 2.0 36.6 32.7
490 90 263 2.0 37.1 33.1
491 100 263 2.0 37.4 33.6
492 110 263 2.0 37.7 34.0
493 120 263 2.0 38.0 34.4
494 130 263 2.0 38.3 34.9
495 140 263 2.0 38.6 35.4
496 150 263 2.0 38.9 35.8
497 160 263 2.0 39.3 36.3
498 170 263 2.0 39.6 36.8
499 180 263 2.0 39.9 37.3
500 190 263 2.0 40.3 37.9
501 200 263 2.0 40.7 38.4
502 210 263 2.0 41.0 38.8
503 220 263 2.0 41.2 39.1
504 230 263 2.0 41.3 39.2
505 240 263 2.0 41.3 39.1
506 250 263 2.0 41.2 38.8
507 260 263 2.0 41.0 38.4
508 270 263 2.0 40.9 37.9
509 280 263 2.0 40.7 37.5
510 290 263 2.0 40.4 37.0
511 300 263 2.0 40.1 36.5
512 310 263 2.0 39.9 36.1
513 320 263 2.0 39.5 35.6
514 330 263 2.0 39.2 35.2
515 340 263 2.0 38.8 34.7
516 350 263 2.0 38.5 34.3
517 360 263 2.0 38.1 33.8
518 370 263 2.0 37.8 33.4
519 380 263 2.0 37.4 33.0
520 390 263 2.0 37.1 32.7
521 400 263 2.0 36.8 32.3
522 410 263 2.0 36.5 31.9
523 420 263 2.0 36.2 31.5
524 430 263 2.0 35.9 31.1
525 440 263 2.0 35.6 30.7
526 450 263 2.0 35.3 30.4
527 460 263 2.0 35.1 30.0
Page 6
Rawawyniki
528 470 263 2.0 34.8 29.7
529 0 253 2.0 34.4 29.9
530 10 253 2.0 34.7 30.2
531 20 253 2.0 35.1 30.6
532 30 253 2.0 35.3 30.9
533 40 253 2.0 35.6 31.3
534 50 253 2.0 35.8 31.7
535 60 253 2.0 36.0 32.1
536 70 253 2.0 36.3 32.6
537 80 253 2.0 36.7 33.0
538 90 253 2.0 37.3 33.5
539 100 253 2.0 37.9 33.9
540 110 253 2.0 38.1 34.4
541 120 253 2.0 38.4 34.9
542 130 253 2.0 38.7 35.4
543 140 253 2.0 39.1 35.9
544 150 253 2.0 39.4 36.4
545 160 253 2.0 39.8 37.0
546 170 253 2.0 40.2 37.5
str.69
547 180 253 2.0 40.6 38.2
548 190 253 2.0 41.1 38.9
549 200 253 2.0 41.6 39.6
550 210 253 2.0 42.2 40.4
551 220 253 2.0 42.6 41.0
552 230 253 2.0 42.8 41.1
553 240 253 2.0 42.6 40.8
554 250 253 2.0 42.3 40.2
555 260 253 2.0 42.0 39.5
556 270 253 2.0 41.7 38.9
557 280 253 2.0 41.5 38.3
558 290 253 2.0 41.2 37.7
559 300 253 2.0 40.9 37.2
560 310 253 2.0 40.5 36.7
561 320 253 2.0 40.1 36.2
562 330 253 2.0 39.8 35.7
563 340 253 2.0 39.4 35.2
564 350 253 2.0 39.0 34.7
565 360 253 2.0 38.6 34.2
566 370 253 2.0 38.2 33.9
567 380 253 2.0 37.8 33.4
568 390 253 2.0 37.5 33.0
569 400 253 2.0 37.1 32.5
570 410 253 2.0 36.8 32.1
571 420 253 2.0 36.5 31.7
572 430 253 2.0 36.1 31.3
573 440 253 2.0 35.9 30.9
574 450 253 2.0 35.6 30.5
575 460 253 2.0 35.3 30.2
576 470 253 2.0 35.0 29.8
577 0 243 2.0 34.5 30.0
578 10 243 2.0 34.9 30.4
579 20 243 2.0 35.2 30.7
580 30 243 2.0 35.5 31.1
581 40 243 2.0 35.8 31.5
582 50 243 2.0 36.1 32.0
583 60 243 2.0 36.4 32.4
584 70 243 2.0 36.6 32.8
585 80 243 2.0 37.0 33.3
586 90 243 2.0 37.4 33.8
587 100 243 2.0 38.0 34.3
588 110 243 2.0 38.5 34.8
589 120 243 2.0 38.9 35.3
590 130 243 2.0 39.2 35.8
591 140 243 2.0 39.6 36.4
592 150 243 2.0 40.0 37.0
593 160 243 2.0 40.4 37.6
594 170 243 2.0 40.8 38.3
595 180 243 2.0 41.3 39.0
596 190 243 2.0 42.0 40.0
597 200 243 2.0 42.8 41.2
598 210 243 2.0 43.6 42.2
599 220 243 2.0 44.1 42.9
600 230 243 2.0 44.3 43.0
601 240 243 2.0 44.1 42.6
602 250 243 2.0 43.7 41.9
603 260 243 2.0 43.1 40.8
604 270 243 2.0 42.7 39.9
605 280 243 2.0 42.4 39.2
606 290 243 2.0 42.0 38.5
607 300 243 2.0 41.7 37.9
608 310 243 2.0 41.3 37.3
609 320 243 2.0 40.9 36.7
610 330 243 2.0 40.4 36.2
611 340 243 2.0 39.9 35.6
612 350 243 2.0 39.5 35.1
613 360 243 2.0 39.1 34.7
614 370 243 2.0 38.6 34.2
615 380 243 2.0 38.2 33.7
616 390 243 2.0 37.8 33.2
Page 7
Rawawyniki
617 400 243 2.0 37.4 32.7
618 410 243 2.0 37.1 32.3
619 420 243 2.0 36.7 31.9
620 430 243 2.0 36.4 31.5
621 440 243 2.0 36.1 31.1
622 450 243 2.0 35.8 30.7
623 460 243 2.0 35.5 30.3
624 470 243 2.0 35.3 30.0
625 0 233 2.0 34.7 30.1
626 10 233 2.0 35.0 30.5
627 20 233 2.0 35.3 30.9
628 30 233 2.0 35.6 31.3
629 40 233 2.0 36.0 31.7
630 50 233 2.0 36.4 32.2
631 60 233 2.0 36.7 32.6
632 70 233 2.0 36.9 33.1
633 80 233 2.0 37.2 33.6
634 90 233 2.0 37.7 34.1
635 100 233 2.0 38.2 34.6
636 110 233 2.0 39.0 35.1
637 120 233 2.0 39.2 35.7
638 130 233 2.0 39.6 36.3
639 140 233 2.0 40.1 36.9
640 150 233 2.0 40.5 37.6
641 160 233 2.0 40.9 38.2
642 170 233 2.0 41.5 39.0
643 180 233 2.0 42.1 39.9
644 190 233 2.0 42.9 41.1
645 200 233 2.0 44.0 42.6
646 210 233 2.0 45.1 44.0
647 220 233 2.0 46.2 45.4
648 230 233 2.0 46.6 45.8
649 240 233 2.0 45.8 44.7
650 250 233 2.0 44.9 43.4
651 260 233 2.0 44.3 42.3
652 270 233 2.0 43.7 41.0
653 280 233 2.0 43.4 40.1
654 290 233 2.0 43.1 39.3
655 300 233 2.0 42.7 38.6
656 310 233 2.0 42.2 37.9
657 320 233 2.0 41.6 37.3
658 330 233 2.0 41.1 36.7
659 340 233 2.0 40.5 36.2
660 350 233 2.0 40.0 35.6
661 360 233 2.0 39.5 35.0
662 370 233 2.0 39.0 34.5
663 380 233 2.0 38.6 33.9
664 390 233 2.0 38.1 33.4
665 400 233 2.0 37.7 33.0
666 410 233 2.0 37.4 32.5
667 420 233 2.0 37.0 32.1
668 430 233 2.0 36.7 31.6
669 440 233 2.0 36.4 31.2
670 450 233 2.0 36.1 30.8
671 460 233 2.0 35.8 30.5
672 470 233 2.0 35.5 30.1
673 0 223 2.0 34.9 30.3
674 10 223 2.0 35.2 30.6
675 20 223 2.0 35.5 31.0
676 30 223 2.0 35.8 31.5
677 40 223 2.0 36.1 31.9
678 50 223 2.0 36.6 32.4
679 60 223 2.0 37.0 32.8
680 70 223 2.0 37.3 33.3
681 80 223 2.0 37.5 33.8
682 90 223 2.0 37.9 34.4
683 100 223 2.0 38.4 34.9
684 110 223 2.0 39.1 35.5
685 120 223 2.0 39.7 36.1
686 130 223 2.0 40.1 36.8
687 140 223 2.0 40.6 37.4
688 150 223 2.0 41.1 38.1
689 160 223 2.0 41.5 38.9
690 170 223 2.0 42.1 39.7
691 180 223 2.0 42.8 40.7
692 190 223 2.0 43.8 42.2
693 200 223 2.0 44.9 43.7
694 210 223 2.0 46.7 45.9
695 220 223 2.0 49.6 49.2
696 230 223 2.0 50.8 50.4
697 240 223 2.0 48.0 47.2
698 250 223 2.0 46.2 44.9
699 260 223 2.0 45.4 43.4
700 270 223 2.0 44.9 42.1
701 280 223 2.0 44.7 41.0
702 290 223 2.0 44.4 40.1
703 300 223 2.0 43.9 39.3
704 310 223 2.0 43.3 38.6
705 320 223 2.0 42.5 37.8
Page 8
Rawawyniki
706 330 223 2.0 41.8 37.2
707 340 223 2.0 41.1 36.6
708 350 223 2.0 40.5 35.9
709 360 223 2.0 39.9 35.3
710 370 223 2.0 39.4 34.7
711 380 223 2.0 38.9 34.2
712 390 223 2.0 38.5 33.7
713 400 223 2.0 38.1 33.2
714 410 223 2.0 37.7 32.7
715 420 223 2.0 37.3 32.3
716 430 223 2.0 37.0 31.8
717 440 223 2.0 36.7 31.4
718 450 223 2.0 36.3 31.0
719 460 223 2.0 36.0 30.6
720 470 223 2.0 35.8 30.3
721 0 213 2.0 35.1 30.4
722 10 213 2.0 35.3 30.8
723 20 213 2.0 35.6 31.2
724 30 213 2.0 35.9 31.6
725 40 213 2.0 36.3 32.1
726 50 213 2.0 36.7 32.5
727 60 213 2.0 37.1 33.0
728 70 213 2.0 37.6 33.5
729 80 213 2.0 38.0 34.1
730 90 213 2.0 38.3 34.6
731 100 213 2.0 38.7 35.2
732 110 213 2.0 39.3 35.9
733 120 213 2.0 40.2 36.5
734 130 213 2.0 40.6 37.2
735 140 213 2.0 41.1 37.9
736 150 213 2.0 41.6 38.7
737 160 213 2.0 42.2 39.5
738 170 213 2.0 42.7 40.4
739 180 213 2.0 43.5 41.5
740 190 213 2.0 44.5 43.0
741 200 213 2.0 45.7 44.5
742 210 213 2.0 47.7 46.9
743 220 213 2.0 52.1 51.8
744 230 213 2.0 55.2 55.1
745 240 213 2.0 49.3 48.6
746 250 213 2.0 47.3 46.0
747 260 213 2.0 46.6 44.5
748 270 213 2.0 46.3 43.2
749 280 213 2.0 46.4 42.0
750 290 213 2.0 46.3 41.0
751 300 213 2.0 45.7 40.0
752 310 213 2.0 44.6 39.2
753 320 213 2.0 43.6 38.4
754 330 213 2.0 42.6 37.7
755 340 213 2.0 41.7 36.9
756 350 213 2.0 41.0 36.3
757 360 213 2.0 40.4 35.6
758 370 213 2.0 39.8 35.0
759 380 213 2.0 39.3 34.5
760 390 213 2.0 38.8 33.9
761 400 213 2.0 38.4 33.4
762 410 213 2.0 38.0 32.9
763 420 213 2.0 37.6 32.4
764 430 213 2.0 37.3 32.1
765 440 213 2.0 36.9 31.6
766 450 213 2.0 36.6 31.2
767 460 213 2.0 36.5 30.8
768 470 213 2.0 36.2 30.4
769 0 203 2.0 35.5 30.5
770 10 203 2.0 35.5 30.9
771 20 203 2.0 35.8 31.3
772 30 203 2.0 36.1 31.7
773 40 203 2.0 36.5 32.2
774 50 203 2.0 36.8 32.7
775 60 203 2.0 37.3 33.2
776 70 203 2.0 37.7 33.7
777 80 203 2.0 38.3 34.3
778 90 203 2.0 38.7 34.9
779 100 203 2.0 39.0 35.5
780 110 203 2.0 39.6 36.2
781 120 203 2.0 40.3 36.9
782 130 203 2.0 41.1 37.6
783 140 203 2.0 41.6 38.4
784 150 203 2.0 42.2 39.3
785 160 203 2.0 42.8 40.2
786 170 203 2.0 43.4 41.1
787 180 203 2.0 44.1 42.2
788 190 203 2.0 45.1 43.5
1166/P/2008
789 200 203 2.0 46.2 45.0
790 210 203 2.0 47.6 46.7
791 220 203 2.0 49.5 48.9
792 230 203 2.0 50.3 49.8
793 240 203 2.0 49.2 48.4
794 250 203 2.0 48.4 47.1
Page 9
Rawawyniki
795 260 203 2.0 47.9 45.8
796 270 203 2.0 48.1 44.3
797 280 203 2.0 49.3 43.0
798 290 203 2.0 50.0 41.8
799 300 203 2.0 48.7 40.8
800 310 203 2.0 46.5 39.8
801 320 203 2.0 44.7 38.9
802 330 203 2.0 43.4 38.1
803 340 203 2.0 42.3 37.3
804 350 203 2.0 41.5 36.6
805 360 203 2.0 40.8 35.9
806 370 203 2.0 40.2 35.3
807 380 203 2.0 39.7 34.7
808 390 203 2.0 39.2 34.1
809 400 203 2.0 38.8 33.7
810 410 203 2.0 38.4 33.2
811 420 203 2.0 37.9 32.7
812 430 203 2.0 37.6 32.2
813 440 203 2.0 37.4 31.7
814 450 203 2.0 37.0 31.3
815 460 203 2.0 36.7 30.9
816 470 203 2.0 36.4 30.5
817 0 193 2.0 35.7 30.5
818 10 193 2.0 36.0 31.0
819 20 193 2.0 36.3 31.4
820 30 193 2.0 36.3 31.8
821 40 193 2.0 36.7 32.3
822 50 193 2.0 37.0 32.8
823 60 193 2.0 37.4 33.3
824 70 193 2.0 37.9 33.9
825 80 193 2.0 38.4 34.5
826 90 193 2.0 39.0 35.1
827 100 193 2.0 39.4 35.8
828 110 193 2.0 39.9 36.5
829 120 193 2.0 40.6 37.3
830 130 193 2.0 41.6 38.1
831 140 193 2.0 42.2 39.0
832 150 193 2.0 42.8 39.9
833 160 193 2.0 43.5 40.9
834 170 193 2.0 44.1 41.9
835 180 193 2.0 44.9 43.0
836 190 193 2.0 45.7 44.2
837 200 193 2.0 46.8 45.6
838 210 193 2.0 48.0 47.0
839 220 193 2.0 49.3 48.6
840 230 193 2.0 50.3 49.7
841 240 193 2.0 50.7 50.0
842 250 193 2.0 50.2 49.2
843 260 193 2.0 49.6 47.6
844 270 193 2.0 50.4 45.7
845 280 193 2.0 53.2 44.1
846 290 193 2.0 55.1 42.7
847 300 193 2.0 52.7 41.4
848 310 193 2.0 48.8 40.3
849 320 193 2.0 45.8 39.4
850 330 193 2.0 44.1 38.5
851 340 193 2.0 42.9 37.7
852 350 193 2.0 41.9 36.9
853 360 193 2.0 41.2 36.3
854 370 193 2.0 40.6 35.6
855 380 193 2.0 40.0 35.0
856 390 193 2.0 39.5 34.4
857 400 193 2.0 39.1 33.8
858 410 193 2.0 38.6 33.3
859 420 193 2.0 38.4 32.8
860 430 193 2.0 38.0 32.3
861 440 193 2.0 37.6 31.8
862 450 193 2.0 37.3 31.4
863 460 193 2.0 37.0 31.0
864 470 193 2.0 36.6 30.6
865 0 183 2.0 35.9 30.6
866 10 183 2.0 36.1 31.0
867 20 183 2.0 36.4 31.5
868 30 183 2.0 36.7 31.9
str.70
869 40 183 2.0 37.1 32.4
870 50 183 2.0 37.2 32.9
871 60 183 2.0 37.6 33.5
872 70 183 2.0 38.0 34.0
873 80 183 2.0 38.5 34.6
874 90 183 2.0 39.1 35.3
875 100 183 2.0 39.8 36.0
876 110 183 2.0 40.3 36.8
877 120 183 2.0 40.9 37.6
878 130 183 2.0 41.8 38.5
879 140 183 2.0 42.9 39.5
880 150 183 2.0 43.5 40.6
881 160 183 2.0 44.3 41.7
882 170 183 2.0 45.0 42.9
883 180 183 2.0 45.8 44.0
Page 10
Rawawyniki
884 190 183 2.0 46.6 45.1
885 200 183 2.0 47.6 46.4
886 210 183 2.0 49.1 48.2
887 220 183 2.0 51.0 50.4
888 230 183 2.0 53.5 53.2
889 240 183 2.0 54.7 54.5
890 250 183 2.0 53.7 53.2
891 260 183 2.0 51.6 50.2
892 270 183 2.0 52.2 47.3
893 280 183 2.0 56.4 45.1
894 290 183 2.0 69.4 43.4
895 300 183 2.0 55.7 42.1
896 310 183 2.0 50.5 40.9
897 320 183 2.0 46.5 39.8
898 330 183 2.0 44.6 38.9
899 340 183 2.0 43.3 38.1
900 350 183 2.0 42.3 37.2
901 360 183 2.0 41.6 36.5
902 370 183 2.0 41.0 35.8
903 380 183 2.0 40.4 35.1
904 390 183 2.0 40.0 34.5
905 400 183 2.0 39.5 34.0
906 410 183 2.0 39.0 33.4
907 420 183 2.0 38.6 32.9
908 430 183 2.0 38.3 32.4
909 440 183 2.0 37.9 32.0
910 450 183 2.0 37.5 31.5
911 460 183 2.0 37.1 31.1
912 470 183 2.0 36.7 30.7
913 0 173 2.0 36.5 30.7
914 10 173 2.0 36.6 31.1
915 20 173 2.0 36.7 31.5
916 30 173 2.0 36.9 32.0
917 40 173 2.0 37.2 32.5
918 50 173 2.0 37.6 33.0
919 60 173 2.0 38.0 33.5
920 70 173 2.0 38.2 34.1
921 80 173 2.0 38.6 34.8
922 90 173 2.0 39.2 35.4
923 100 173 2.0 39.9 36.2
924 110 173 2.0 40.6 37.0
925 120 173 2.0 41.3 37.9
926 130 173 2.0 42.1 38.9
927 140 173 2.0 43.5 40.0
928 150 173 2.0 44.4 41.3
929 160 173 2.0 45.3 42.7
930 170 173 2.0 46.3 44.3
931 180 173 2.0 47.2 45.6
932 190 173 2.0 47.9 46.6
933 200 173 2.0 48.8 47.7
934 210 173 2.0 50.4 49.6
935 220 173 2.0 53.3 52.9
936 230 173 2.0 57.6 57.5
937 240 173 2.0 60.5 60.4
938 250 173 2.0 57.6 57.4
939 260 173 2.0 53.9 53.1
940 270 173 2.0 52.3 48.8
941 280 173 2.0 54.7 46.0
942 290 173 2.0 57.3 44.1
943 300 173 2.0 54.0 42.6
944 310 173 2.0 49.9 41.4
945 320 173 2.0 46.6 40.3
946 330 173 2.0 44.8 39.3
947 340 173 2.0 43.6 38.3
948 350 173 2.0 42.7 37.5
949 360 173 2.0 42.0 36.7
950 370 173 2.0 41.4 36.0
951 380 173 2.0 40.8 35.3
952 390 173 2.0 40.2 34.7
953 400 173 2.0 39.8 34.1
954 410 173 2.0 39.4 33.6
955 420 173 2.0 39.0 33.1
956 430 173 2.0 38.6 32.6
957 440 173 2.0 38.1 32.1
958 450 173 2.0 37.7 31.7
959 460 173 2.0 37.3 31.2
960 470 173 2.0 36.9 30.8
961 0 163 2.0 36.3 30.7
962 10 163 2.0 36.7 31.1
963 20 163 2.0 37.1 31.6
964 30 163 2.0 37.6 32.0
965 40 163 2.0 37.6 32.5
966 50 163 2.0 37.8 33.0
967 60 163 2.0 38.1 33.6
968 70 163 2.0 38.5 34.2
969 80 163 2.0 39.0 34.8
970 90 163 2.0 39.4 35.5
971 100 163 2.0 39.9 36.3
972 110 163 2.0 40.7 37.1
Page 11
Rawawyniki
973 120 163 2.0 41.6 38.1
974 130 163 2.0 42.4 39.2
975 140 163 2.0 43.6 40.5
976 150 163 2.0 45.3 42.0
977 160 163 2.0 46.5 44.0
978 170 163 2.0 48.2 46.6
979 180 163 2.0 50.1 49.1
980 190 163 2.0 50.6 49.7
981 200 163 2.0 50.6 49.8
982 210 163 2.0 52.3 51.7
983 220 163 2.0 54.7 54.4
984 230 163 2.0 59.0 58.9
985 240 163 2.0 73.8 73.8
986 250 163 2.0 60.3 60.2
987 260 163 2.0 54.8 54.2
988 270 163 2.0 51.8 49.5
989 280 163 2.0 52.5 46.6
990 290 163 2.0 55.9 44.7
991 300 163 2.0 51.7 43.2
992 310 163 2.0 48.7 41.9
993 320 163 2.0 46.5 40.7
994 330 163 2.0 45.0 39.6
995 340 163 2.0 44.0 38.7
996 350 163 2.0 43.1 37.8
997 360 163 2.0 42.3 37.0
998 370 163 2.0 41.7 36.2
999 380 163 2.0 41.1 35.5
1000 390 163 2.0 40.7 34.9
1001 400 163 2.0 40.2 34.3
1002 410 163 2.0 39.7 33.6
1003 420 163 2.0 39.2 33.1
1004 430 163 2.0 38.7 32.6
1005 440 163 2.0 38.3 32.1
1006 450 163 2.0 37.8 31.6
1007 460 163 2.0 37.4 31.2
1008 470 163 2.0 37.0 30.8
1009 0 153 2.0 36.5 30.7
1010 10 153 2.0 36.9 31.1
1011 20 153 2.0 37.3 31.6
1012 30 153 2.0 37.7 32.1
1013 40 153 2.0 38.1 32.5
1014 50 153 2.0 38.6 33.1
1015 60 153 2.0 38.6 33.6
1016 70 153 2.0 38.7 34.2
1017 80 153 2.0 39.0 34.9
1018 90 153 2.0 39.5 35.6
1019 100 153 2.0 40.1 36.4
1020 110 153 2.0 40.7 37.2
1021 120 153 2.0 41.6 38.2
1022 130 153 2.0 42.7 39.4
1023 140 153 2.0 43.8 40.8
1024 150 153 2.0 45.9 42.7
1025 160 153 2.0 47.9 45.4
1026 170 153 2.0 51.0 49.9
1027 180 153 2.0 54.5 54.0
1028 190 153 2.0 54.5 54.1
1029 200 153 2.0 53.4 52.8
1030 210 153 2.0 55.4 55.1
1031 220 153 2.0 56.1 55.9
1032 230 153 2.0 56.9 56.7
1033 240 153 2.0 59.0 58.8
1034 250 153 2.0 57.0 56.7
1035 260 153 2.0 53.6 52.9
1036 270 153 2.0 51.3 49.3
1037 280 153 2.0 51.4 47.2
1038 290 153 2.0 52.8 45.5
1039 300 153 2.0 50.4 44.0
1040 310 153 2.0 48.2 42.5
1041 320 153 2.0 46.4 41.1
1042 330 153 2.0 45.2 39.9
1043 340 153 2.0 44.2 38.8
1044 350 153 2.0 43.3 37.9
1045 360 153 2.0 42.7 37.0
1046 370 153 2.0 42.1 36.2
1047 380 153 2.0 41.6 35.5
1048 390 153 2.0 41.1 34.8
1049 400 153 2.0 40.5 34.2
1050 410 153 2.0 40.0 33.6
1051 420 153 2.0 39.4 33.0
1052 430 153 2.0 38.9 32.5
1053 440 153 2.0 38.4 32.0
1054 450 153 2.0 37.9 31.6
1055 460 153 2.0 37.5 31.1
1056 470 153 2.0 37.1 30.7
1057 0 143 2.0 36.5 30.9
1058 10 143 2.0 36.9 31.3
1059 20 143 2.0 37.5 31.6
1060 30 143 2.0 37.9 32.1
1061 40 143 2.0 38.4 32.6
Page 12
Rawawyniki
1062 50 143 2.0 38.8 33.1
1063 60 143 2.0 39.3 33.6
1064 70 143 2.0 39.9 34.2
1065 80 143 2.0 39.7 34.9
1066 90 143 2.0 39.7 35.6
1067 100 143 2.0 40.0 36.4
1068 110 143 2.0 40.5 37.2
1069 120 143 2.0 41.4 38.2
1070 130 143 2.0 42.6 39.4
1071 140 143 2.0 43.9 40.9
1072 150 143 2.0 45.6 42.9
1073 160 143 2.0 48.9 46.1
1074 170 143 2.0 52.4 51.1
1075 180 143 2.0 60.1 59.9
1076 190 143 2.0 59.2 58.9
1077 200 143 2.0 54.5 53.9
1078 210 143 2.0 60.0 59.9
1079 220 143 2.0 59.4 59.2
1080 230 143 2.0 54.7 54.3
1081 240 143 2.0 54.4 54.0
1082 250 143 2.0 53.5 52.9
1083 260 143 2.0 52.1 51.0
1084 270 143 2.0 51.4 49.4
1085 280 143 2.0 51.7 48.3
1086 290 143 2.0 54.4 47.0
1087 300 143 2.0 51.0 45.1
1088 310 143 2.0 48.4 43.2
1089 320 143 2.0 46.6 41.6
1090 330 143 2.0 45.5 40.2
1091 340 143 2.0 44.5 39.0
1092 350 143 2.0 43.8 38.0
1093 360 143 2.0 43.2 37.1
1094 370 143 2.0 42.7 36.3
1095 380 143 2.0 42.0 35.5
1096 390 143 2.0 41.4 34.8
1097 400 143 2.0 40.7 34.2
1098 410 143 2.0 40.2 33.6
1099 420 143 2.0 39.6 33.1
1100 430 143 2.0 39.1 32.5
1101 440 143 2.0 38.6 32.0
1102 450 143 2.0 38.1 31.6
1103 460 143 2.0 37.6 31.1
1104 470 143 2.0 37.2 30.7
1105 0 133 2.0 36.5 30.7
1106 10 133 2.0 36.9 31.1
1107 20 133 2.0 37.4 31.6
1108 30 133 2.0 37.8 32.0
1166/P/2008
1109 40 133 2.0 38.3 32.5
1110 50 133 2.0 38.9 33.1
1111 60 133 2.0 39.6 33.6
1112 70 133 2.0 40.1 34.2
1113 80 133 2.0 40.7 34.9
1114 90 133 2.0 41.3 35.6
1115 100 133 2.0 40.9 36.3
1116 110 133 2.0 40.6 37.2
1117 120 133 2.0 40.7 38.2
1118 130 133 2.0 41.4 39.3
1119 140 133 2.0 42.7 40.7
1120 150 133 2.0 45.0 42.7
1121 160 133 2.0 48.3 45.5
1122 170 133 2.0 52.0 49.5
1123 180 133 2.0 54.4 53.0
1124 190 133 2.0 54.4 53.1
1125 200 133 2.0 53.5 52.2
1126 210 133 2.0 54.2 53.4
1127 220 133 2.0 54.2 53.5
1128 230 133 2.0 52.9 52.2
1129 240 133 2.0 52.1 51.4
1130 250 133 2.0 51.7 50.9
1131 260 133 2.0 52.0 50.6
1132 270 133 2.0 52.6 50.9
1133 280 133 2.0 53.4 50.5
1134 290 133 2.0 54.2 48.7
1135 300 133 2.0 51.7 46.6
1136 310 133 2.0 49.1 44.1
1137 320 133 2.0 47.2 42.0
1138 330 133 2.0 46.0 40.4
1139 340 133 2.0 45.2 39.1
1140 350 133 2.0 44.5 38.1
1141 360 133 2.0 43.7 37.1
1142 370 133 2.0 43.0 36.3
1143 380 133 2.0 42.3 35.5
1144 390 133 2.0 41.6 34.8
1145 400 133 2.0 41.0 34.2
1146 410 133 2.0 40.4 33.6
1147 420 133 2.0 39.8 33.0
1148 430 133 2.0 39.2 32.5
1149 440 133 2.0 38.7 32.0
1150 450 133 2.0 38.2 31.6
Page 13
Rawawyniki
1151 460 133 2.0 37.7 31.1
1152 470 133 2.0 37.3 30.7
1153 0 123 2.0 36.5 30.7
1154 10 123 2.0 37.0 31.1
1155 20 123 2.0 37.4 31.5
1156 30 123 2.0 37.9 32.0
1157 40 123 2.0 38.4 32.4
1158 50 123 2.0 38.9 32.9
1159 60 123 2.0 39.5 33.5
1160 70 123 2.0 40.2 34.0
1161 80 123 2.0 40.8 34.6
1162 90 123 2.0 41.6 35.3
1163 100 123 2.0 42.4 36.0
1164 110 123 2.0 43.2 36.7
1165 120 123 2.0 41.4 36.1
1166 130 123 2.0 35.3 29.3
1167 140 123 2.0
1168 150 123 2.0
1169 160 123 2.0
1170 170 123 2.0 52.5 46.1
1171 180 123 2.0 53.5 48.1
1172 190 123 2.0 53.2 48.5
1173 200 123 2.0 52.3 48.4
1174 210 123 2.0 51.8 49.1
1175 220 123 2.0 51.7 49.8
1176 230 123 2.0 52.6 51.6
1177 240 123 2.0 57.8 57.6
1178 250 123 2.0 51.8 51.3
1179 260 123 2.0 50.3 49.3
1180 270 123 2.0 51.7 50.2
1181 280 123 2.0 55.3 50.3
1182 290 123 2.0 56.3 50.9
1183 300 123 2.0 53.4 47.6
1184 310 123 2.0 50.1 44.9
1185 320 123 2.0 48.0 42.3
1186 330 123 2.0 46.9 40.5
1187 340 123 2.0 45.8 39.2
1188 350 123 2.0 45.0 38.0
str.71
1189 360 123 2.0 44.2 37.1
1190 370 123 2.0 43.4 36.2
1191 380 123 2.0 42.7 35.5
1192 390 123 2.0 42.0 34.8
1193 400 123 2.0 41.3 34.1
1194 410 123 2.0 40.6 33.6
1195 420 123 2.0 40.0 33.0
1196 430 123 2.0 39.4 32.5
1197 440 123 2.0 38.9 32.0
1198 450 123 2.0 38.3 31.5
1199 460 123 2.0 37.8 31.1
1200 470 123 2.0 37.4 30.7
1201 0 113 2.0 36.5 30.6
1202 10 113 2.0 37.0 31.0
1203 20 113 2.0 37.4 31.4
1204 30 113 2.0 37.9 31.9
1205 40 113 2.0 38.5 32.4
1206 50 113 2.0 39.0 32.9
1207 60 113 2.0 39.6 33.4
1208 70 113 2.0 40.2 34.0
1209 80 113 2.0 40.9 34.4
1210 90 113 2.0 41.7 35.0
1211 100 113 2.0 42.3 34.3
1212 110 113 2.0 43.1 33.8
1213 120 113 2.0 44.1 33.3
1214 130 113 2.0 45.5 32.6
1215 140 113 2.0 47.3 33.6
1216 150 113 2.0 49.7 37.2
1217 160 113 2.0 53.0 42.2
1218 170 113 2.0 56.5 43.6
1219 180 113 2.0 57.5 44.5
1220 190 113 2.0 56.2 45.1
1221 200 113 2.0 53.6 45.4
1222 210 113 2.0 52.2 45.6
1223 220 113 2.0 50.8 45.8
1224 230 113 2.0 49.5 46.0
1225 240 113 2.0
1226 250 113 2.0
1227 260 113 2.0
1228 270 113 2.0
1229 280 113 2.0 59.3 51.5
1230 290 113 2.0 64.3 51.7
1231 300 113 2.0 55.1 47.7
1232 310 113 2.0 51.3 44.9
1233 320 113 2.0 48.7 42.1
1234 330 113 2.0 47.3 40.3
1235 340 113 2.0 46.3 38.9
1236 350 113 2.0 45.5 37.8
1237 360 113 2.0 44.8 36.8
1238 370 113 2.0 44.0 36.0
1239 380 113 2.0 43.2 35.2
Page 14
Rawawyniki
1240 390 113 2.0 42.3 34.6
1241 400 113 2.0 41.6 33.9
1242 410 113 2.0 40.9 33.4
1243 420 113 2.0 40.2 32.8
1244 430 113 2.0 39.6 32.3
1245 440 113 2.0 39.0 31.8
1246 450 113 2.0 38.5 31.4
1247 460 113 2.0 38.0 30.9
1248 470 113 2.0 37.5 30.5
1249 0 103 2.0 36.5 30.4
1250 10 103 2.0 37.0 30.8
1251 20 103 2.0 37.4 31.3
1252 30 103 2.0 37.9 31.7
1253 40 103 2.0 38.4 32.1
1254 50 103 2.0 39.0 32.5
1255 60 103 2.0 39.6 33.3
1256 70 103 2.0 40.1 33.1
1257 80 103 2.0 40.7 33.0
1258 90 103 2.0 41.4 33.0
1259 100 103 2.0 42.2 33.1
1260 110 103 2.0 43.2 33.4
1261 120 103 2.0 44.5 34.2
1262 130 103 2.0 46.1 35.7
1263 140 103 2.0 48.2 37.7
1264 150 103 2.0 51.1 39.1
1265 160 103 2.0 56.0 40.9
1266 170 103 2.0 60.7 41.9
1267 180 103 2.0 64.3 42.5
1268 190 103 2.0 59.8 43.0
1269 200 103 2.0 56.0 43.3
1270 210 103 2.0 53.6 43.5
1271 220 103 2.0 52.7 43.7
1272 230 103 2.0 52.0 44.2
1273 240 103 2.0
1274 250 103 2.0
1275 260 103 2.0
1276 270 103 2.0
1277 280 103 2.0 55.9 46.2
1278 290 103 2.0 58.1 49.6
1279 300 103 2.0 54.4 46.8
1280 310 103 2.0 51.2 44.0
1281 320 103 2.0 49.2 41.6
1282 330 103 2.0 48.0 39.9
1283 340 103 2.0 47.2 38.6
1284 350 103 2.0 46.5 37.5
1285 360 103 2.0 45.8 36.6
1286 370 103 2.0 44.9 35.8
1287 380 103 2.0 43.9 35.0
1288 390 103 2.0 42.9 34.4
1289 400 103 2.0 41.9 33.8
1290 410 103 2.0 41.1 33.2
1291 420 103 2.0 40.3 32.6
1292 430 103 2.0 39.7 32.1
1293 440 103 2.0 39.1 31.7
1294 450 103 2.0 38.5 31.2
1295 460 103 2.0 38.0 30.8
1296 470 103 2.0 37.5 30.4
1297 0 93 2.0 36.5 30.3
1298 10 93 2.0 36.9 30.6
1299 20 93 2.0 37.4 31.0
1300 30 93 2.0 38.0 31.8
1301 40 93 2.0 38.4 31.9
1302 50 93 2.0 38.9 31.9
1303 60 93 2.0 39.4 32.0
1304 70 93 2.0 40.0 32.1
1305 80 93 2.0 40.6 32.4
1306 90 93 2.0 41.4 32.8
1307 100 93 2.0 42.3 33.5
1308 110 93 2.0 43.4 34.5
1309 120 93 2.0 44.7 35.7
1310 130 93 2.0 46.3 36.2
1311 140 93 2.0 48.3 37.4
1312 150 93 2.0 51.4 38.8
1313 160 93 2.0 56.5 39.8
1314 170 93 2.0 62.5 40.4
1315 180 93 2.0 70.9 40.9
1316 190 93 2.0 61.3 41.3
1317 200 93 2.0 60.0 41.6
1318 210 93 2.0 55.5 41.8
1319 220 93 2.0 54.5 42.3
1320 230 93 2.0 55.5 42.2
1321 240 93 2.0 59.2 40.9
1322 250 93 2.0 64.8 41.0
1323 260 93 2.0 63.3 41.1
1324 270 93 2.0 58.1 41.0
1325 280 93 2.0 55.4 42.6
1326 290 93 2.0 54.6 46.7
1327 300 93 2.0 52.9 45.2
1328 310 93 2.0 51.1 42.6
Page 15
Rawawyniki
1329 320 93 2.0 50.0 40.7
1330 330 93 2.0 49.3 39.3
1331 340 93 2.0 48.8 38.2
1332 350 93 2.0 48.3 37.2
1333 360 93 2.0 47.6 36.3
1334 370 93 2.0 46.3 35.6
1335 380 93 2.0 44.8 34.8
1336 390 93 2.0 43.4 34.2
1337 400 93 2.0 42.2 33.6
1338 410 93 2.0 41.3 33.0
1339 420 93 2.0 40.5 32.5
1340 430 93 2.0 39.8 32.0
1341 440 93 2.0 39.1 31.5
1342 450 93 2.0 38.5 31.1
1343 460 93 2.0 38.0 30.7
1344 470 93 2.0 37.5 30.3
1345 0 83 2.0 36.6 30.6
1346 10 83 2.0 37.0 30.7
1347 20 83 2.0 37.3 30.8
1348 30 83 2.0 37.7 30.9
1349 40 83 2.0 38.2 31.0
1350 50 83 2.0 38.7 31.2
1351 60 83 2.0 39.3 31.5
1352 70 83 2.0 39.9 32.0
1353 80 83 2.0 40.6 32.6
1354 90 83 2.0 41.5 33.3
1355 100 83 2.0 42.4 34.3
1356 110 83 2.0 43.4 34.7
1357 120 83 2.0 44.5 35.2
1358 130 83 2.0 46.0 36.1
1359 140 83 2.0 47.9 37.3
1360 150 83 2.0 50.5 38.2
1361 160 83 2.0 54.4 38.7
1362 170 83 2.0 58.3 39.2
1363 180 83 2.0 60.0 39.6
1364 190 83 2.0 58.8 40.2
1365 200 83 2.0 59.8 40.5
1366 210 83 2.0 56.4 40.8
1367 220 83 2.0 59.0 41.1
1368 230 83 2.0 57.0 40.6
1369 240 83 2.0 60.2 40.4
1370 250 83 2.0 67.1 40.1
1371 260 83 2.0 65.1 40.4
1372 270 83 2.0 59.1 40.6
1373 280 83 2.0 55.6 40.4
1374 290 83 2.0 54.4 43.9
1375 300 83 2.0 53.5 42.4
1376 310 83 2.0 52.9 41.1
1377 320 83 2.0 52.4 39.7
1378 330 83 2.0 52.2 38.5
1379 340 83 2.0 52.0 37.5
1380 350 83 2.0 51.9 36.6
1381 360 83 2.0 51.2 35.9
1382 370 83 2.0 49.3 35.2
1383 380 83 2.0 46.1 34.6
1384 390 83 2.0 44.0 34.0
1385 400 83 2.0 42.5 33.5
1386 410 83 2.0 41.4 32.8
1387 420 83 2.0 40.5 32.3
1388 430 83 2.0 39.8 31.9
1389 440 83 2.0 39.1 31.4
1390 450 83 2.0 38.5 31.0
1391 460 83 2.0 38.0 30.6
1392 470 83 2.0 37.5 30.2
1393 0 73 2.0 36.4 29.8
1394 10 73 2.0 36.8 30.0
1395 20 73 2.0 37.2 30.2
1396 30 73 2.0 37.6 30.4
1397 40 73 2.0 38.1 30.7
1398 50 73 2.0 38.6 31.1
1399 60 73 2.0 39.2 31.6
1400 70 73 2.0 39.9 32.3
1401 80 73 2.0 40.6 33.1
1402 90 73 2.0 41.4 33.7
1403 100 73 2.0 42.2 33.8
1404 110 73 2.0 43.1 34.4
1405 120 73 2.0 44.2 35.0
1406 130 73 2.0 45.6 36.1
1407 140 73 2.0 47.1 36.9
1408 150 73 2.0 49.0 37.4
1409 160 73 2.0 51.3 37.9
1410 170 73 2.0 53.6 38.4
1411 180 73 2.0 54.8 38.8
1412 190 73 2.0 54.5 39.1
1413 200 73 2.0 54.3 39.4
1414 210 73 2.0 55.3 39.8
1415 220 73 2.0 59.8 39.9
1416 230 73 2.0 57.4 39.3
1417 240 73 2.0 64.5 39.2
Page 16
Rawawyniki
1418 250 73 2.0 61.4 39.1
1419 260 73 2.0 62.7 39.2
1420 270 73 2.0 58.6 39.3
1421 280 73 2.0 59.7 39.0
1422 290 73 2.0 56.4 41.1
1423 300 73 2.0 58.7 40.2
1424 310 73 2.0 55.6 39.5
1425 320 73 2.0 58.2 38.7
1426 330 73 2.0 55.3 37.7
1427 340 73 2.0 58.4 36.8
1428 350 73 2.0 55.5 36.1
1166/P/2008
1429 360 73 2.0 58.7 35.4
1430 370 73 2.0 52.0 34.8
1431 380 73 2.0 47.6 34.3
1432 390 73 2.0 44.4 33.7
1433 400 73 2.0 42.7 33.1
1434 410 73 2.0 41.5 32.7
1435 420 73 2.0 40.6 32.2
1436 430 73 2.0 39.8 31.8
1437 440 73 2.0 39.1 31.4
1438 450 73 2.0 38.5 30.8
1439 460 73 2.0 38.0 30.4
1440 470 73 2.0 37.4 30.0
1441 0 63 2.0 36.2 29.4
1442 10 63 2.0 36.6 29.6
1443 20 63 2.0 37.1 29.9
1444 30 63 2.0 37.5 30.3
1445 40 63 2.0 38.0 30.8
1446 50 63 2.0 38.6 31.3
1447 60 63 2.0 39.3 32.0
1448 70 63 2.0 39.8 32.5
1449 80 63 2.0 40.4 32.5
1450 90 63 2.0 41.1 33.0
1451 100 63 2.0 41.9 33.5
1452 110 63 2.0 42.8 34.4
1453 120 63 2.0 43.8 35.1
1454 130 63 2.0 44.9 35.8
1455 140 63 2.0 46.2 36.4
1456 150 63 2.0 47.5 36.8
1457 160 63 2.0 48.9 37.2
1458 170 63 2.0 50.2 37.6
1459 180 63 2.0 50.9 38.0
1460 190 63 2.0 51.1 38.3
1461 200 63 2.0 51.4 38.6
1462 210 63 2.0 52.4 38.9
1463 220 63 2.0 53.7 38.9
1464 230 63 2.0 55.1 38.2
1465 240 63 2.0 57.6 38.2
1466 250 63 2.0 57.6 38.3
1467 260 63 2.0 59.6 38.0
1468 270 63 2.0 56.9 38.0
1469 280 63 2.0 59.4 37.8
1470 290 63 2.0 56.3 39.1
1471 300 63 2.0 59.5 38.5
1472 310 63 2.0 55.8 38.0
1473 320 63 2.0 59.7 37.7
1474 330 63 2.0 55.5 36.9
1475 340 63 2.0 59.4 36.2
1476 350 63 2.0 55.5 35.5
1477 360 63 2.0 58.2 34.9
1478 370 63 2.0 51.9 34.3
1479 380 63 2.0 47.5 33.8
1480 390 63 2.0 44.3 33.3
1481 400 63 2.0 42.6 32.9
1482 410 63 2.0 41.4 32.5
1483 420 63 2.0 40.5 31.9
1484 430 63 2.0 39.7 31.5
1485 440 63 2.0 39.0 31.1
1486 450 63 2.0 38.5 30.7
1487 460 63 2.0 37.9 30.4
1488 470 63 2.0 37.4 30.0
1489 0 53 2.0 36.1 29.2
1490 10 53 2.0 36.5 29.5
1491 20 53 2.0 37.0 29.9
1492 30 53 2.0 37.5 30.4
1493 40 53 2.0 38.0 31.0
1494 50 53 2.0 38.5 31.5
1495 60 53 2.0 39.0 31.5
1496 70 53 2.0 39.6 31.9
1497 80 53 2.0 40.2 32.3
1498 90 53 2.0 40.9 32.8
1499 100 53 2.0 41.6 33.4
1500 110 53 2.0 42.5 34.5
1501 120 53 2.0 43.3 34.9
1502 130 53 2.0 44.2 35.3
1503 140 53 2.0 45.2 35.7
1504 150 53 2.0 46.2 36.1
1505 160 53 2.0 47.2 36.5
1506 170 53 2.0 48.0 36.9
Page 17
Rawawyniki
1507 180 53 2.0 48.6 37.2
1508 190 53 2.0 49.0 37.5
str.72
1509 200 53 2.0 49.3 37.8
1510 210 53 2.0 49.9 38.1
1511 220 53 2.0 50.8 38.0
1512 230 53 2.0 52.0 37.3
1513 240 53 2.0 53.0 37.3
1514 250 53 2.0 53.7 37.4
1515 260 53 2.0 53.8 37.1
1516 270 53 2.0 53.6 37.0
1517 280 53 2.0 53.2 36.9
1518 290 53 2.0 53.0 37.8
1519 300 53 2.0 52.8 37.3
1520 310 53 2.0 52.6 36.8
1521 320 53 2.0 52.4 36.4
1522 330 53 2.0 52.2 36.4
1523 340 53 2.0 52.1 35.6
1524 350 53 2.0 51.8 35.0
1525 360 53 2.0 51.0 34.4
1526 370 53 2.0 49.1 33.9
1527 380 53 2.0 45.9 33.4
1528 390 53 2.0 43.7 32.9
1529 400 53 2.0 42.3 32.5
1530 410 53 2.0 41.2 32.1
1531 420 53 2.0 40.3 31.7
1532 430 53 2.0 39.6 31.4
1533 440 53 2.0 38.9 30.9
1534 450 53 2.0 38.3 30.5
1535 460 53 2.0 37.8 30.2
1536 470 53 2.0 37.3 29.8
1537 0 43 2.0 36.1 29.2
1538 10 43 2.0 36.5 29.6
1539 20 43 2.0 36.9 30.1
1540 30 43 2.0 37.4 30.5
1541 40 43 2.0 37.9 31.0
1542 50 43 2.0 38.3 30.9
1543 60 43 2.0 38.8 31.3
1544 70 43 2.0 39.3 31.6
1545 80 43 2.0 39.9 32.1
1546 90 43 2.0 40.6 32.6
1547 100 43 2.0 41.3 33.6
1548 110 43 2.0 42.0 34.1
1549 120 43 2.0 42.7 34.4
1550 130 43 2.0 43.5 34.8
1551 140 43 2.0 44.3 35.1
1552 150 43 2.0 45.1 35.5
1553 160 43 2.0 45.8 35.8
1554 170 43 2.0 46.5 36.2
1555 180 43 2.0 47.0 36.5
1556 190 43 2.0 47.4 36.8
1557 200 43 2.0 47.8 37.1
1558 210 43 2.0 48.2 37.3
1559 220 43 2.0 48.8 37.5
1560 230 43 2.0 49.4 37.0
1561 240 43 2.0 50.0 37.1
1562 250 43 2.0 50.4 37.2
1563 260 43 2.0 50.5 37.3
1564 270 43 2.0 50.3 37.0
1565 280 43 2.0 50.1 36.9
1566 290 43 2.0 49.8 36.6
1567 300 43 2.0 49.5 36.3
1568 310 43 2.0 49.2 35.9
1569 320 43 2.0 49.0 35.5
1570 330 43 2.0 48.7 35.3
1571 340 43 2.0 48.4 35.0
1572 350 43 2.0 47.9 34.5
1573 360 43 2.0 47.2 34.0
1574 370 43 2.0 45.9 33.5
1575 380 43 2.0 44.3 33.0
1576 390 43 2.0 42.9 32.6
1577 400 43 2.0 41.8 32.2
1578 410 43 2.0 40.9 31.8
1579 420 43 2.0 40.1 31.4
1580 430 43 2.0 39.4 31.0
1581 440 43 2.0 38.8 30.7
1582 450 43 2.0 38.2 30.4
1583 460 43 2.0 37.7 30.1
1584 470 43 2.0 37.2 29.6
1585 0 33 2.0 36.0 29.3
1586 10 33 2.0 36.4 29.6
1587 20 33 2.0 36.8 30.1
1588 30 33 2.0 37.2 30.0
1589 40 33 2.0 37.6 30.3
1590 50 33 2.0 38.1 30.8
1591 60 33 2.0 38.6 31.0
1592 70 33 2.0 39.1 31.5
1593 80 33 2.0 39.7 31.9
1594 90 33 2.0 40.3 32.9
1595 100 33 2.0 40.9 33.3
Page 18
Rawawyniki
1596 110 33 2.0 41.5 33.6
1597 120 33 2.0 42.2 33.9
1598 130 33 2.0 42.8 34.2
1599 140 33 2.0 43.5 34.6
1600 150 33 2.0 44.1 34.9
1601 160 33 2.0 44.8 35.2
1602 170 33 2.0 45.3 35.5
1603 180 33 2.0 45.7 35.8
1604 190 33 2.0 46.1 36.1
1605 200 33 2.0 46.5 36.3
1606 210 33 2.0 46.9 36.5
1607 220 33 2.0 47.3 36.7
1608 230 33 2.0 47.7 36.2
1609 240 33 2.0 48.0 36.2
1610 250 33 2.0 48.3 36.3
1611 260 33 2.0 48.3 36.3
1612 270 33 2.0 48.2 36.1
1613 280 33 2.0 48.0 35.9
1614 290 33 2.0 47.7 35.7
1615 300 33 2.0 47.4 35.4
1616 310 33 2.0 47.1 35.1
1617 320 33 2.0 46.8 34.8
1618 330 33 2.0 46.4 34.4
1619 340 33 2.0 46.1 34.4
1620 350 33 2.0 45.6 34.0
1621 360 33 2.0 45.0 33.5
1622 370 33 2.0 44.1 33.1
1623 380 33 2.0 43.1 32.7
1624 390 33 2.0 42.2 32.3
1625 400 33 2.0 41.3 31.8
1626 410 33 2.0 40.5 31.5
1627 420 33 2.0 39.8 31.1
1628 430 33 2.0 39.1 30.8
1629 440 33 2.0 38.6 30.4
1630 450 33 2.0 38.0 30.1
1631 460 33 2.0 37.5 29.8
1632 470 33 2.0 37.1 29.5
1633 0 23 2.0 35.9 29.3
1634 10 23 2.0 36.2 29.1
1635 20 23 2.0 36.6 29.4
1636 30 23 2.0 37.0 29.8
1637 40 23 2.0 37.4 30.1
1638 50 23 2.0 37.9 30.4
1639 60 23 2.0 38.4 30.8
1640 70 23 2.0 38.8 31.3
1641 80 23 2.0 39.4 32.1
1642 90 23 2.0 40.0 32.5
1643 100 23 2.0 40.5 32.8
1644 110 23 2.0 41.1 33.1
1645 120 23 2.0 41.6 33.4
1646 130 23 2.0 42.2 33.7
1647 140 23 2.0 42.8 34.0
1648 150 23 2.0 43.3 34.3
1649 160 23 2.0 43.8 34.6
1650 170 23 2.0 44.3 34.9
1651 180 23 2.0 44.7 35.2
1652 190 23 2.0 45.0 35.4
1653 200 23 2.0 45.4 35.6
1654 210 23 2.0 45.7 35.8
1655 220 23 2.0 46.0 35.7
1656 230 23 2.0 46.3 35.4
1657 240 23 2.0 46.6 35.5
1658 250 23 2.0 46.7 35.5
1659 260 23 2.0 46.7 35.5
1660 270 23 2.0 46.7 35.5
1661 280 23 2.0 46.5 35.2
1662 290 23 2.0 46.2 35.0
1663 300 23 2.0 45.9 34.6
1664 310 23 2.0 45.6 34.3
1665 320 23 2.0 45.3 34.1
1666 330 23 2.0 45.0 33.8
1667 340 23 2.0 44.6 33.6
1668 350 23 2.0 44.2 33.7
1669 360 23 2.0 43.6 33.1
1670 370 23 2.0 43.0 32.7
1671 380 23 2.0 42.2 32.3
1672 390 23 2.0 41.5 31.9
1673 400 23 2.0 40.8 31.6
1674 410 23 2.0 40.1 31.2
1675 420 23 2.0 39.5 30.8
1676 430 23 2.0 38.9 30.5
1677 440 23 2.0 38.3 30.2
1678 450 23 2.0 37.8 29.8
1679 460 23 2.0 37.4 29.5
1680 470 23 2.0 36.9 29.3
1681 0 13 2.0 35.7 28.7
1682 10 13 2.0 36.0 29.0
1683 20 13 2.0 36.4 29.3
1684 30 13 2.0 36.8 29.6
Page 19
Rawawyniki
1685 40 13 2.0 37.2 29.9
1686 50 13 2.0 37.7 30.3
1687 60 13 2.0 38.1 30.7
1688 70 13 2.0 38.6 31.5
1689 80 13 2.0 39.1 32.0
1690 90 13 2.0 39.6 32.1
1691 100 13 2.0 40.1 32.4
1692 110 13 2.0 40.6 32.7
1693 120 13 2.0 41.1 33.0
1694 130 13 2.0 41.6 33.3
1695 140 13 2.0 42.1 33.5
1696 150 13 2.0 42.6 33.8
1697 160 13 2.0 43.0 34.1
1698 170 13 2.0 43.4 34.3
1699 180 13 2.0 43.8 34.6
1700 190 13 2.0 44.1 34.8
1701 200 13 2.0 44.4 35.0
1702 210 13 2.0 44.7 35.1
1703 220 13 2.0 45.0 34.9
1704 230 13 2.0 45.2 34.7
1705 240 13 2.0 45.3 34.8
1706 250 13 2.0 45.4 34.8
1707 260 13 2.0 45.5 34.8
1708 270 13 2.0 45.4 34.7
1709 280 13 2.0 45.2 34.5
1710 290 13 2.0 45.0 34.3
1711 300 13 2.0 44.8 34.0
1712 310 13 2.0 44.5 33.7
1713 320 13 2.0 44.2 33.5
1714 330 13 2.0 43.9 33.2
1715 340 13 2.0 43.5 33.1
1716 350 13 2.0 43.1 32.9
1717 360 13 2.0 42.6 33.0
1718 370 13 2.0 42.1 32.3
1719 380 13 2.0 41.5 31.9
1720 390 13 2.0 40.9 31.6
1721 400 13 2.0 40.3 31.2
1722 410 13 2.0 39.7 30.9
1723 420 13 2.0 39.1 30.6
1724 430 13 2.0 38.6 30.2
1725 440 13 2.0 38.1 29.9
1726 450 13 2.0 37.6 29.6
1727 460 13 2.0 37.2 29.3
1728 470 13 2.0 36.7 29.0
1729 0 3 2.0 35.5 28.5
1730 10 3 2.0 35.9 28.8
1731 20 3 2.0 36.2 29.1
1732 30 3 2.0 36.6 29.4
1733 40 3 2.0 37.0 29.7
1734 50 3 2.0 37.5 30.5
1735 60 3 2.0 37.9 30.9
1736 70 3 2.0 38.4 31.3
1737 80 3 2.0 38.8 31.5
1738 90 3 2.0 39.2 31.7
1739 100 3 2.0 39.7 32.0
1740 110 3 2.0 40.1 32.3
1741 120 3 2.0 40.6 32.5
1742 130 3 2.0 41.0 32.8
1743 140 3 2.0 41.5 33.1
1744 150 3 2.0 41.9 33.3
1745 160 3 2.0 42.3 33.6
1746 170 3 2.0 42.6 33.8
1747 180 3 2.0 43.0 34.0
1748 190 3 2.0 43.3 34.2
1749 200 3 2.0 43.6 34.4
1750 210 3 2.0 43.9 34.5
1166/P/2008
1751 220 3 2.0 44.0 34.2
1752 230 3 2.0 44.2 34.1
1753 240 3 2.0 44.3 34.1
1754 250 3 2.0 44.4 34.1
1755 260 3 2.0 44.4 34.1
1756 270 3 2.0 44.3 34.1
1757 280 3 2.0 44.2 34.0
1758 290 3 2.0 44.0 33.6
1759 300 3 2.0 43.8 33.5
1760 310 3 2.0 43.5 33.1
1761 320 3 2.0 43.3 32.9
1762 330 3 2.0 42.9 32.7
1763 340 3 2.0 42.6 32.5
1764 350 3 2.0 42.2 32.4
1765 360 3 2.0 41.8 32.3
1766 370 3 2.0 41.4 32.3
1767 380 3 2.0 40.8 31.6
1768 390 3 2.0 40.3 31.3
1769 400 3 2.0 39.8 30.9
1770 410 3 2.0 39.3 30.6
1771 420 3 2.0 38.8 30.3
1772 430 3 2.0 38.3 30.0
1773 440 3 2.0 37.8 29.7
Page 20
Rawawyniki
1774 450 3 2.0 37.4 29.4
1775 460 3 2.0 36.9 29.1
1776 470 3 2.0 36.5 28.8
Poziom dzwieku A równowa_ny ,
dzien . Nie uwzgledniono zródeł
pozornych , wartosc najwieksza
wystepuje w punkcie x = 240,y =
163 , z = 2.0 i wynosi 73.8 dB(A)
Poziom dzwieku A równowa_ny ,
noc . Nie uwzgledniono zródeł
pozornych , wartosc najwieksza
wystepuje w punkcie x = 240,y =
163 , z = 2.0 i wynosi 73.8 dB(A)
Koniec obliczen
Page 21
str.73
9.2
1166/P/2008
str.74
Oddziaływanie na powietrze atmosferyczne
W Oczyszczalni Ścieków występują dwa rodzaje źródeł zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego, a mianowicie procesy energetyczne spalania paliw, powodujące emisję dwutlenku siarki,
tlenków azotu, tlenku i dwutlenku węgla oraz pyłów, wprowadzanych do powietrza w sposób
zorganizowany za pomocą kominów, oraz procesy technologiczne, będące źródłem dwutlenku
węgla, amoniaku i w mniejszych ilościach siarkowodoru, merkaptanów, aldehydów, niższych
kwasów tłuszczowych, itp., a także aerozoli bakterii i grzybów. Te zanieczyszczenia wprowadzane są do powietrza w sposób niezorganizowany, poprzez emisję powierzchniową głównie z
bioreaktorów, poletek osadowych czy lagun.
9.2.1 Oddziaływanie zanieczyszczeń ze źródeł energetycznych
W ramach modernizacji oczyszczalni projektuje się instalację dwóch nowych kotłów grzewczych
firmy „BUDERUS” typ GE 515 z palnikiem olejowo-gazowym przystosowanym do pracy biogaz/olej firmy Weishaupt typ GL3/1-E-ZD o mocy 240 kW. Awaryjnie biogaz spalany będzie
w pochodni gazowej.
Parametry techniczne kotłów, dane emitorów oraz rodzaj i parametry spalanego paliwa zestawiono w Tabela 10.
1166/P/2008
str.75
Tabela 10 Dane techniczne urządzenia, parametry emitora i spalanego paliwa
Wyszczególnienie
Ozn.
Typ urządzenia
Jedn.
Wartość liczbowa
„BUDERUS” typ GE 515
firmy Weishaupt typ GL3/1-E-ZD
Producent
Weishaupt
Ilość sztuk
-
-
2
Typ palnika
Olejowo-gazowy GL3/1-E-ZD
Producent
WEISHAUPT
Rok produkcji
2007
Qmax
kW
240
Sprawność nominalna
ηk
-
0,92
Ciśnienie obliczeniowe
Po
MPa
0,6
-
-
brak
Wydajność cieplna kotła
Urządzenia ochrony powietrza
podstawowe
Rodzaj paliwa
Zużycie paliwa
Średni
skład
(po odsiarczeniu)
biogazu
Gęstość
Wartość opałowa
odsiarczony biogaz
Bmax
3
m /h
44
CH4 (śr)
%
65,0
CO2 (śr)
%
35,0
H2S (max)
%
0,2
d
kg/Nm3
1,158
Qw
kJ/m
3
23 000
Rodzaj paliwa
awaryjne
Zużycie paliwa
Bmax
kg/h
28
d
kg/m3
880
Qw
kJ/kg
41 500
Sr
%
0,3
Gęstość
Wartość opałowa
Zawartość siarki palnej
max
Typ
PARAMETRY EMITORA
olej opałowy EKOTERM
indywidualne dwupłaszczowe kominy stalowe
Oznaczenie
E1
He
m npt
12,0
dz
m
0,30
Tsp (wylot)
K
125÷150
Vbiogaz
m/s
2,0
1166/P/2008
str.76
Odprowadzenie spalin systemem kominowym dwuściennym ocieplonym, każdy kocioł posiada
swój komin o średnicy dn = 250 mm., wysokość komina ok. 12,0 m. Przed zakupem elementów
wykonawca powinien sprawdzić warunki techniczne wykonania instalacji z proponowanych
elementów. Olej opałowy traktowany jest wyłącznie jako paliwo awaryjne, na wypadek spadku
produkcji biogazu lub zbyt małej zawartości metanu w biogazie. Do obliczeń nie brano pod
uwagę awaryjnego spalania oleju.
Awaryjnym urządzeniem spalania biogazu jest nowo projektowana pochodnia biogazu, o następujących parametrach technicznych:
- wydatek:
200 m3/h
- moc spalania:
1300 kW
- ciśnienie biogazu:
min.13 mbar
- średnica przyłącza:
DN 100
- wykonanie materiałowe:
stal kwasoodporna
- wyposażenie:
przerywacz płomienia
- zawór główny elektromagnetyczny w wykonaniu Ex
- zawór odcinający ręczny
- elektrody zapłonowe
- kontrola termiczna płomienia
- osłona pogodowa
- kurek spustowy kondensatu
- szafa sterownicza
- liny mocujące do fundamentu
- wysokość pochodni:
4,5 m
Pochodnia posadowiona będzie na nowo projektowanym fundamencie o wymiarach 2 x 2,4 m.
Pochodnia będzie pracowała w automatyce, tzn. będzie uruchamiana przy 90% napełnienia w
zbiorniku gazu – ob. nr 53 i wyłączana po osiągnięciu 80% napełnienia w zbiorniku gazu.
1166/P/2008
str.77
Wielkość emisji zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego pochodzących z energetycznego
spalania biogazu określono na drodze obliczeń teoretycznych w oparciu o wskaźniki (wg. prof.
Cupiała) zamieszczone w Tabela 11.
Tabela 11 Wskaźniki emisji ze spalania biogazu i emisja zanieczyszczeń
Wyszczególnienie
Ozn.
Jedn.
Kocioł „BUDERUS” typ GE
515
Zużycie paliwa
Bmax
m3/h
44
Ts
K
423
Temperatura spalin
WSKAŹNIKI EMISJI ZANIECZYSZCZEŃ
Dwutlenek azotu NO2
KNO2
g/m3
0,45
Dwutlenek siarki SO2
KSO2
g/m3
0,38
Tlenek węgla CO
KCO
g/m3
0,58
Pył zawieszony PM10
KPM10
g/m3
0,14
Węglowodory CxHy
KCxHy
g/m3
0,13
KCH3CHO
g/m3
0,018
ENO2
kg/h
0,01980
g/s
0,00550
kg/h
0,01672
g/s
0,00464
kg/h
0,02552
g/s
0,00709
kg/h
0,00616
g/s
0,00171
kg/h
0,00572
g/s
0,00159
kg/h
0,00079
g/s
0,00129
Formaldehyd CH3CHO
EMISJA ZANIECZYSZCZEŃ
Dwutlenek azotu
ENO2=Bmax× KNO2×10-3
Dwutlenek siarki
ENO2
ESO2=Bmax× KSO2×10-3
Tlenku węgla
ECO
ECO=Bmax×KCO×10-3
Pyłu zawiesznego
EPM10
EPM10=Bmax×KPM10×10-3
Węglowodorów
ECxHy
ECxHy=Bmax×KCxHy×10-3
Formaldehydu
ECH3CHO=Bmax×KCH3CHO×10-3
ECH3CHO
1166/P/2008
str.78
9.2.2 Analiza wpływu źródeł substancji zanieczyszczających na stan zanieczyszczenia
powietrza
9.2.2.1 Dopuszczalne wartości stężeń
Wartości odniesienia substancji zanieczyszczających w powietrzu atmosferycznym ustalono na
podstawie Załącznika nr 1 do Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 5 grudnia 2002 roku
w sprawie w sprawie wartości odniesienia dla niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. Nr 1,
poz. 12). Tło substancji przyjęto za pismem Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska
w Łodzi Delegatura w Skierniewicach– znak: M/Sk-6788-1/2/2008 z dnia 18 stycznia 2008r w
sprawie aktualnego stanu jakości powietrza. Odpowiednie wartości zawiera Tabela 12.
Tabela 12 Dopuszczalne wartości stężeń
Lp.
Oznaczenie numeryczne substancji –
numer CAS
Stężenia w µg/m3
Nazwa substancji
D1
Da
70
10102-44-0
Dwutlenek azotu od 2010 r.
200
40
72
7446-09-5
Dwutlenek siarki od 2005 r.
350
20
137
-
Pył zawieszony PM10 od 2005 r.
280
40
150
630-08-0
Tlenek węgla
30 000
-
164
-
Węglowodory
3 000
1 000
83
50-00-0
Formaldehyd
50
4
W odniesieniu do pozostałych zanieczyszczeń przy jęto jako tlo 10% wartości dopuszczalnej.
9.2.2.2 Parametr aerodynamicznej szorstkości terenu
Istotnym czynnikiem mającym wpływ na rozprzestrzenianie się zanieczyszczeń powietrza są
warunki topograficzne w otoczeniu emitora. Są one uwzględniane w obliczeniach stanu zanieczyszczenia atmosfery w postaci „Współczynnika aerodynamicznej szorstkości terenu z0.
Wartość współczynnika aerodynamicznej szorstkości terenu zgodnie z tablicą 2.3 Załącznika nr
4 do Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 5 grudnia 2002 roku w sprawie wartości od-
1166/P/2008
str.79
niesienia dla niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. Nr 1, poz. 12), przyjęto na poziomie
z0=0,5 – zwarta zabudowa wiejska, z uwagi na lokalizację zabudowy wsi Żydomice na kierunku
północnym.
9.2.2.3 Warunki meteorologiczne
Do obliczeń warunki meteorologiczne przyjęto dla stacji meteorologicznej Łódź-Lublinek.
9.2.3 Obliczenia rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego
9.2.3.1 Metodyka obliczeń
Obliczenia przeprowadzono zgodnie z referencyjną metodyką modelowania poziomów substancji w powietrzu zawartą w Załączniku nr 4 do Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia
5 grudnia 2002 roku w sprawie w sprawie wartości odniesienia dla niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. Nr 1, poz. 12).
Obliczenia prowadzono przy użyciu pakietu programów Opa03 wersja 2.0 dla PC, zgodnych
z metodyką modelowania poziomów substancji w powietrzu określoną w rozporządzeniu Ministra Środowiska (Dz. U. Nr 1 poz. 12 z 08.01.2003), posiadającego uzgodnienie Instytutu
Kształtowania Środowiska z dn. 88.02.01 znak NP/32/88.
9.2.3.2 Zakres skrócony
Podstawą do ustalenia niezbędnego zakresu obliczeń poziomów substancji w powietrzu jest
sprawdzenie czy zachowane są warunki zakresu skróconego:
dla pojedynczego emitora lub zespołu emitorów z których utworzony został emitor zastępczy:
Smm ≤ 0,1×D1
1166/P/2008
str.80
Z.U.O. "EKO - SOFT"
Z.U.K. "COGITO"
93-554 Łódź ul. Rogozińskiego 17/7
tel. 042 648 71 85
OBLICZANIE STANU ZANIECZYSZCZENIA POWIETRZA ATMOSFERYCZNEGO
SYSTEM OPA03 PROGRAM OPA03 WERSJA 2.0 DLA PC
według metodyki modelowania poziomów substancji w powietrzu
określonej w rozp. M DZ.U. Nr 1 poz. 12 z 08.01.2003
___________________________________________________________________________
Właściciel licencji: ATMO-ex Sp. z o.o.
ul. Gdańska 91/93 90-613 Łódź
Licencja: ATMO/Łó/OR/03/E z dnia 17.06.2003
PROGRAM OPA03 DANE WEJCIOWE
---------------------------Plik: E:\Rawa-oczyszczalnia\Obliczenia\Rawa.dan
Obiekt: Oczyszczalnia cieków w Żydomicach
I.1 Współczynnik aerodynamicznej szorstkoci terenu z0 [m]
-------------------------------------Współczynnik szorstkoci z0
Rok
Zima
Lato
======================================
0.50000
I.2 Stacja meteorologiczna: LODZ
Obserwacje meteorologiczne: niemodyfikowane
II. Wartoci odniesienia (Dz.U.Nr 1 z 2003 R. poz. 12) lub
dopuszczalne poziomy substancji łącznie z marginesami
tolerancji dla danego roku (Dz.U. Nr 87 z 2002 r. poz. 796
uśrednione dla 1 godziny (D1) oraz roku kalendarzowego (Da)
-------------------------------------------------------------------------------Lp | Nr | Nr wg CAS |Wartoci odniesienia |Poziomy dopuszczalne
| Tło
|
|
|substancji
|łącznie z marginesami
| subs|DzU |
|wg DZU nr 1/03
|tolerancji wg DZU nr 87/02| tancji
|1/03|
|---------------------|--------------------------|-------|
|
|D1 [ug/m3]|Da [ug/m3]| D1 [ug/m3] | Da [ug/m3] | R [ug/m3]
================================================================================
83 70
10102-44-0
Dwutlenek azotu od 2010 r.
200.000
40.000
18.000
88 72
7446-09-5
350.000
20.000
6.000
99 83
50-00-0
Formaldehyd
50.000
4.000
0.400
159 137
280.000
40.000
20.000
186 164
Węglowodory alifatyczne
3000.000 1000.000
100.000
172 150
630-08-0
Tlenek węgla
30000.000
III/P. Emitory punktowe
---------------------------------------------------------------------------|
| Współrzędne
| Wyso |redni-|Temp.
|Cieplo
Lp |
|---------------| ko ć|ca wylo|wylotowa|wlasciwe
|
Nazwa emitora
|
x
|
y
|
|towa
|gazów
|gazow
|
|-----------------------------------------------|
|
m
|
m
|
m |
m
| st.K |kJ/m3 K
============================================================================
1
E1
468
130
12.0
0.30
423.0
1.29
IV. Emisja gazowa
-----------------------------------------------------------------------Substancja
| Emisja 1-godz. |
------------------------------------------------------|----------------|
|
|
[kg/h]
|
Lp
|
Nazwa
|em. liniowe :
|
1166/P/2008
str.81
|
|[kg/(h x 100 m)]|
========================================================================
83
88
99
159
186
172
Schemat emisji nr 1
E1/biogaz
------------------Dwutlenek azotu od 2010 r.
Formaldehyd
Tlenek węgla
0.01980
0.01672
7.9E-0004
0.00616
0.00572
0.02552
V. Podokres nr 1 : biogaz
Długo ćpodokresu w godz. = 8760
Dane meteorologiczne sezonu : rok
średnia temperatura podokresu = 280.6 st.K
Emitory czynne w podokresie: biogaz
-----------------------------------------------------|Typ | Nr |
| Nr
| PrędLp |emi- |emi | Nazwa emitora | schematu | ko ć
|tora |tora|
| emisji
|
|P/L/A|
|
|
| gazów
-----------------------------------------------------|
|
|
|
|
m/s
======================================================
1
P
1
E1
1
2.00
Emisja roczna w Mg (numery substancji jak w p. IV)
Emitor/nr sub. 83
88
99
159
186
172
================================================================================
E1
0.173
0.146
0.007
0.054
0.050
0.224
-------------------------------------------------------------------------------RAZEM
0.173
0.146
0.007
0.054
0.050
0.224
Koniec danych
STĘŻENIE GODZINOWE NAJWIĘKSZE Z MOŻLIWYCH
-------------------------------------------------------------------------------Dec. |Odle- | Syt. |
|Stężenie
|
okres|gło ć | met. |
Nazwa
|1-godzinowe|0.1 x D1
roku |wystę- |--------|
substancji
|największe |
nr
|powania|vw |stan|
|z możliwych|
|Smm
|
|r-gi|
|
Smm
|
-------------------------------------------------------------------------------|
m
|m/s| - |
|
ug/m3
| ug/m3
================================================================================
1. E1
----1
49.4
1
4 Dwutlenek azotu od 2010 r.
5.055
20.00
1
4.268
35.00
1
Formaldehyd
0.202
5.00
1
0.786
28.00
1
1.460
300.00
1
Tlenek węgla
6.515
3000.00
-------------------------------------------------------------------------------Warunek Smm <= 0.1 x D1 zwalniający od dalszych obliczeń
jest spełniony dla wszystkich substancji.
Największa warto ćxmm obliczona dla wszystkich emitorów obiektu = 49.4 m .
Koniec obliczeń
1166/P/2008
str.82
9.2.3.3 Omówienie wyników obliczeń
Zgodnie z ustaleniami rozdziału 9.2.3.2 wykonano obliczenia maksymalnych stężeń zanieczyszczeń, z których wynika, że dla wszystkich emitowanych zanieczyszczeń w warunkach
normalnych pracy pieca spalającego biogaz obliczone stężenie maksymalne zachowuje warunek: Smm ≤ 0,1xD1, i zgodnie z obowiązującą metodyką dalsze obliczenia nie są dla nich wymagane.
9.2.4
Oddziaływanie na powietrze atmosferyczne przez źródła technologiczne
Uciążliwe oddziaływanie oczyszczalni ścieków związane jest z emisją dwutlenku węgla, amoniaku, rzadziej siarkowodoru , merkaptanów, niższych kwasów tłuszczowych, aldehydów, a także emisją zanieczyszczeń biologicznych: bakterii i grzybów. Z emisją niektórych zanieczyszczeń, np. merkaptanów czy kwasów tłuszczowych, związane jest powstawanie odorów. Źródłami tych zanieczyszczeń są procesy biochemiczne, przebiegające w urządzeniach oczyszczalni:
bioreaktorach i osadnikach, urządzeń do odwadniania osadów, piaskowników, krat i tp., a także
na terenie lagun. Źródła tych zanieczyszczeń mają charakter źródeł powierzchniowych, a rozprzestrzenianie się tych zanieczyszczeń jest bezpośrednio związane ze zjawiskami atmosferycznymi. Przy określaniu wpływu Oczyszczalni na otaczające środowisko przyjęto zatem, że
miarodajnym będzie pomiar stężenia lub natężenia zjawiska, wykonany na granicy terenu w osi
wiatru, określonej w stosunku do bioreaktorów, jako największych źródeł powierzchniowych
w Oczyszczalni.
9.2.4.1 Oddziaływanie zapachowe
W ustawodawstwie polskim uciążliwość odorowa nie jest normowana, a jej stopień jest określany metodami subiektywnymi. Dla celów określania uciążliwości zapachowej wykorzystuje się
skalę zapachową Webera-Fechnera, gdzie intensywność zapachu definiuje się następująco:
1166/P/2008
str.83
Tabela 13 Skala zapachowa Webera-Fechnera
Skala
Intensywność zapachowa
Zakres wyczuwalności
0
brak zapachu
nie wyczuwalny przez nikogo
1
zapach słabo wyczuwalny
wyczuwalny przez mniej niż połowę obserwatorów
2
zapach bardzo słaby
3
zapach słaby
wyczuwalny przez połowę obserwatorów
wyczuwalny przez więcej niż połowę obserwatorów,
uciążliwy dla mniejszości
4
zapach silny
wyczuwalny przez wszystkich obserwatorów, uciążliwy
dla większości
5
zapach bardzo silny
wyczuwalny i uciążliwy dla wszystkich
Uciążliwość zapachowa jest głównie wynikiem przeciążenia oczyszczalni lub jej nieprawidłowej
eksploatacji i jest na ogół możliwa do ograniczenia środkami technicznymi oraz stosowaniem
środków zabezpieczających. Niski stopień uciążliwości odorowej oczyszczalni świadczy o poprawnej eksploatacji. Ma na to wpływ także lokalizacja obiektów oczyszczalni, będących potencjalnym źródłem zapachów w dużej odległości2 od granic terenu. Należy przy tym zwrócić uwagę, że uciążliwość zapachowa ma charakter raczej psychologiczny niż fizyczny, ponieważ próg
zapachowy większości substancji odorowych (amoniaku, lotnych kwasów tłuszczowych, a w
szczególności merkaptanów) leży w obszarze stężeń kilku-, kilkunasto- lub nawet kilkusetkrotnie mniejszych niż stężenia dopuszczalne tych substancji.
9.2.5 Podsumowanie
Eksploatacja instalacji po jej uruchomieniu powinna być prowadzona zgodnie z obowiązującymi
normami dotyczącymi standardów środowiska. Dotyczy to głównie emisji pyłów i gazów do powietrza. Dla instalacji inwestor będzie zobowiązany uzyskać decyzję, w której określone zostaną rodzaje oraz wielkości substancji dozwolonych do wprowadzania do powierza atmosferycznego. Kontrola takiego pozwolenia odbywać się będzie za pośrednictwem pomiarów określonych parametrów eksploatacyjnych instalacji.
2 W podobnych obiektach komunalnych (oczyszczalnie w Gdańsku, Lublinie i Poznaniu zanik zapachu
notowano w odległości od 170 do 200 m od otwartych komór fermentacyjnych
9.3
1166/P/2008
str.84
Odbiornik – rzeka Rawka
Odbiornikiem oczyszczonych ścieków komunalnych jest i będzie nadal rzeka Rawka, będąca
prawostronnym dopływem rzeki Bzury. Jako wylot ścieków oczyszczonych zostanie wykorzystany istniejący wylot awaryjny o średnicy φ 800 mm zlokalizowany w hm. 0+93 do rowu
melioracyjnego R-A, który uchodzi do rzeki Rawki w km 57+005 biegu rzeki. Zgodnie z obowiązującym przepisem prawa (rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 8 lipca 2004 r. w sprawie
warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi oraz w sprawie
substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego - Dz. U. Nr 168, poz. 1763) nie ma
obowiązku określenia wpływu odprowadzanych ścieków na odbiornik w oparciu o kryterium
dopuszczalnych stężeń. Ustawodawca odstąpił bowiem od indywidualnego sposobu określania
warunków odprowadzania ścieków opartego na metodzie prof. Mańczaka wprowadzając w to miejsce jednolite standardy dla ścieków. Wystarczy więc obliczone wielkości w oczyszczonych ściekach komunalnych porównać z wielkościami dopuszczalnymi wymienionymi w załączniku nr 1 i nr
3 do tego przepisu, aby obliczyć wymagany stopień oczyszczania (WSO).
Odprowadzane do bezpośredniego odbiornika, rowu melioracyjnego R-A w hm. 0+93 jego biegu, a następnie za jego pośrednictwem do rzeki Rawki oczyszczone (w oczyszczalni w Żydomicach) ścieki komunalne będą oddziaływały hydraulicznie i fizykochemicznie na koryto tego rowu
na całej jego długości, tj. aż do ujścia rowu R-A do rzeki Rawki w km. 57+005. Stąd też Zakład
Gospodarki Komunalnej w Rawie Mazowieckiej przyczyniając się - poprzez wprowadzanie
oczyszczonych ścieków komunalnych do wód z oczyszczalni w Żydomicach - do wzrostu
kosztów utrzymania rowu R-A, powinien, na podstawie art. 22 ust. 2 Prawa wodnego, ponosić koszty utrzymania technicznego rowu. W tym przypadku, zgodnie z pismem Gminnej
Spółki Wodnej w Rawie Mazowieckiej z dnia 2004-10-27 powinien utrzymywać przedmiotowy
rów na całej długości oddziaływania odprowadzanych ścieków. Ze względu na eutrofizujące
oddziaływanie biogenów, zwłaszcza związków fosforu (oddziaływanie będzie częściowo występować na rzekę Rawkę w rejonie ujścia rowu R-A do rzeki Rawki.
1166/P/2008
str.85
Innych oddziaływań zdeterminowanych odprowadzanymi ściekami praktycznie nie powinno się
obserwować, bowiem wysokosprawna technologia oczyszczania oparta jest na procesach
beztlenowo/tlenowych realizowanych w obiektach oczyszczalni, a uciążliwe procesy pompowania i wydzielania ze ścieków skratek będą realizowane w zamkniętych obiektach. Natomiast
odległość do najbliższych zabudowań wynosi ponad 0,5 km.
Oceną stanu zanieczyszczenia objęto (badaniami prowadzonymi przez WIOŚ) rzekę na długości 65,5 km od pp-k w Boguszycach do pp-k w Kęszycach (ujście do Bzury). Na stan jakości
wód rzeki Rawki w całym badanym odcinku, wpłynęły głównie zanieczyszczenia z grupy
związków biogennych jak również zanieczyszczenia z grupy bakteriologii.
Ocena jakości wody odniesiona zarówno do poszczególnych grup zanieczyszczeń jak i do profilu pomiarowo-kontrolnego w km. 65,5 Boguszyce *B43* wykazywała zróżnicowanie i przedstawiała
się następująco.
Substancje organiczne
Wartość wskaźników decydujących o wyniku klasyfikacji w tej grupie zanieczyszczeń, w pp-k w
Boguszycach, spełniały określone wymogi obowiązujące dla I klasy czystości wód. Dotyczy to
wszystkich badanych wskaźników zanieczyszczenia w tej grupie (BZT5, ChZTCr i ChZT-Mn).
Natomiast w ppk w km. 56,6 Żydomice *B44* substancje organiczne (węgiel organiczny, którego miarą jest wskaźnik BZT5) kwalifikowały wody rzeki Rawki w II klasie czystości. Oczywistym
powodem takiej sytuacji jest zrzut oczyszczonych ścieków z oczyszczalni komunalnej w Żydomicach (ppk *B44* zlokalizowany jest bowiem poniżej wylotu ścieków z oczyszczalni) oraz Spółdzielni Mleczarskiej, która posiada własną oczyszczalnię ścieków i odprowadza ścieki do rzeki
Rawki.
Zasolenie
W tej grupie wskaźniki zanieczyszczeń kształtowały jakość wody prawie na całym badanym odcinku rzeki od Boguszyc do ujścia na poziomie nie przekraczającym dopuszczalnych norm I klasy czystości.
1166/P/2008
str.86
Zawiesiny
Również poziom zawiesin na całym badanym odcinku rzeki od Boguszyc do Kęszyc i dalej do
ujścia, kształtował się na poziomie nie przekraczającym dopuszczalnych norm I klasy czystości (z wyjątkiem ppk w km. 56,6 Żydomice *B44*, gdzie jeden wynik przesądził o zaliczeniu wód w tym punkcie do klasy II.).
Związki biogenne ogółem
W tej grupie zanieczyszczeń, jakość wody w badanym odcinku rzeki była zróżnicowana. Na poziomie II klasy czystości oscylowała jakość wód w pp-k w Boguszycach (przekroczenie w dopuszczalnych stężeniach określonych warunkami I klasy czystości, w azocie ogólnym oraz fosforze
ogólnym). II klasa czystości utrzymywała się – ze względu na oba wyżej wymienione rodzaje zanieczyszczeń – w obu punktach pomiarowo-kontrolnych, przy czym w ppk 56,6 Żydomice *B44*,
jakość ze względu na fosfor ogólny 3-krotnie (w lipcu, sierpniu i wrześniu) osiągnęła wartość
graniczną dla II klasy czystości wynoszącą 0,25 mg P/dm3.
Stan sanitarny
Na podstawie wartości miana Coli typu kałowego stwierdzono, iż wody rzeki Rawki na całym
badanym odcinku od Boguszyc do Kęszyc wahały się w granicach III klasy czystości oraz
n.o.n.. W górnym i dolnym odcinku rzeki zanieczyszczenia w grupie bakteriologii kształtowały
się na poziomie III klasy czystości, zaś w środkowym nastąpiła deklasyfikacja do poziomu
n.o.n..
9.4
Gospodarka odpadami
Zakład Gospodarki Komunalnej w Rawie Mazowieckiej posiada decyzje Starosty Rawskiego
dotyczące unieszkodliwiania odpadów na terenie oczyszczalni ścieków w Żydomicach:
Ø decyzja z dnia 9 grudnia 2003r. znak OS.III.7663-7/03 zezwalająca na unieszkodliwianie
odpadów o kodzie 19 08 99,
Ø decyzja z dnia 7 kwietnia 2004r. znak OS.III.7663-2/05 zezwalająca na unieszkodliwianie
odpadów o kodzie 02 02 99,
1166/P/2008
str.87
Ø decyzja z dnia 30 listopada 2005r. znak OS.III.7663-2-9/01/03 zezwalająca na unieszkodliwianie odpadów o kodzie 19 08 09.
Dla odpadów tych prowadzona jest ewidencja wg kart ewidencyjnych wprowadzonych przepisami wykonawczymi do ustawy o odpadach.
Modernizacja nie spowoduje żadnych zmian w merytorycznej treści posiadanych uzgodnień. W
przypadku przekroczenia wartości określonych w decyzji zakład wystąpi do Starosty z wnioskiem o zmianę.
9.5
Oddziaływanie na świat roślinny i zwierzęcy
Bezpośrednie oddziaływania oczyszczalni na świat roślinny w jej otoczeniu może, wskutek rozprzestrzeniania się bakterii, grzybów i innych mikroorganizmów powodować konieczność ograniczenia upraw, w szczególności warzyw i roślin okopowych.
Z zanieczyszczeń chemicznych, mających wpływ na florę i faunę, największe znaczenie ma
dwutlenek siarki. Jego dopuszczalne stężenie średnioroczne wynosi 0,03 mg/m, podczas gdy
rośliny bardzo wrażliwe (koniczyna, lucerna, łubin) tolerują do 0,05 mg/m w ciągu okresu wegetacji. Dla lasów świerkowych i sosnowych wynosi ono 50 µg/m, a zboża jare i rzepak tolerują
stężenie do 230 µg/m. Oznacza to, że oczyszczalnia oddziaływuje w swoim otoczeniu na najbliższą roślinność, w zależności od warunków meteorologicznych i rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń w powietrzu.
Na świat roślinny wpływ maja również ścieki wprowadzane do rzeki, chociaż sam proces
oczyszczania ścieków powoduje radykalne zmniejszenie ładunku odprowadzanych zanieczyszczeń. Badania robione dla podobnych oczyszczalni wykazują, że roślinność poddana bezpośredniemu działaniu wody rzecznej zawiera więcej metali ciężkich, niż z terenów nienawadnianych. Roślinność łąkowa i pastwiska pobierają dziesięciokrotnie większe ilości akumulowanych
w glebie bakterii w stosunku do roślinności spoza terenów oczyszczalni.
W paszach trwałych użytków zielonych w sąsiedztwie oczyszczalni stwierdzono duże zmiany w
ich wartości pokarmowej w postaci zmniejszenia się wartości energetycznej i strawności pasz.
1166/P/2008
str.88
Prowadzono również podobne badania określające wpływ na zwierzęta wypasane w sąsiedztwie oczyszczalni. We krwi zwierząt stwierdzono obecność pasożytów oraz obniżony poziom
wapna i magnezu, a także podwyższony poziom żelaza w osoczu. Taki stan powoduje występowanie zaburzeń metabolicznych i procesów chorobotwórczych.
Badań takich nie prowadzono w sąsiedztwie oczyszczalni w Żydomicach. Związane jest to
przede wszystkim z brakiem w jej bezpośrednim sąsiedztwie terenów rolnych oraz pastwisk.
Tereny wokół oczyszczalni to nieużytki.
9.6
Wpływ oczyszczalni na zdrowie i warunki życia
Ze względu na lokalizację oczyszczalni w znacznej odległości od zabudowy mieszkaniowej
funkcjonowanie obiektów oczyszczalni ścieków nie stanowi zagrożenia dla zdrowia i życia ludności. Oczyszczalnia nie ma również bezpośredniego wpływu na warunki życia mieszkańców.
10 Opis przewidywanych znaczących oddziaływań na środowisko modernizowanej kanalizacji sanitarnej
Budowa kanalizacji sanitarnej należy do inwestycji o charakterze liniowym, których oddziaływanie nie jest znaczne. Negatywne oddziaływanie, związane z prowadzeniem robót budowlanych
może wystąpić jedynie w czasie budowy. Jest to oddziaływanie lokalne, krótkotrwałe i odwracalne. W celu minimalizacji powyższych uciążliwości dla okolicznych mieszkańców będzie się
unikać nadmiernej koncentracji sprzętu emitującego pył, spaliny oraz hałas w miejscach prowadzenia robót (ciężki sprzętu samochodowy, maszyny budowlane itd.) a także w przypadku prac
w pobliżu siedzib ludzkich, prace będą prowadzone w porze dziennej. Podczas transportu materiałów pylących zastosowane będą odpowiednie pokrycia skrzyń samochodów.
W okresie eksploatacji nie występuje zagrożenie zanieczyszczenia wód powierzchniowych
ściekami prowadzonymi szczelnym systemem kanalizacji sanitarnej na oczyszczalnię. Zastosowane materiały oraz technologia wykonania i układania rurociągów (rurociągi z tworzywa
sztucznego, zastosowanie szczelnych przejść i połączeń, szczelne zbiorniki pompowe) zapobiegną wystąpieniu negatywnego oddziaływania na wody podziemne. Ewentualne zanieczysz-
1166/P/2008
str.89
czenie wód podziemnych może wystąpić jedynie w sytuacjach awaryjnych. Funkcjonowanie
kanalizacji nie będzie w trakcie eksploatacji miało istotnego wpływu na zlokalizowane w bezpośrednim sąsiedztwie dobra materialne i dziedzictwa kultury.
Pozytywne oddziaływanie przedsięwzięcia będzie długotrwałe oraz będzie się charakteryzować
w szczególności zaś wyeliminować gospodarkę ściekową prowadzoną w oparciu o indywidualne zbiorniki bezodpływowe (szamba). Nieuporządkowana gospodarka ściekowa (nieszczelności
zbiorników bezodpływowych oraz brak kontroli nad sposobem odprowadzania ścieków) stwarza
poważne zagrożenie dla wód podziemnych i powierzchniowych. Rezultatem realizacji inwestycji
będzie także zmniejszenie nasilenia ruchu wozów asenizacyjnych dowożących ścieki do
oczyszczalni w Żydomicach. Z kolei modernizacja istniejących kolektorów, bądź zastąpienie ich
nowymi, zmniejszy ilość awarii i związanych z tym uciążliwości oraz ograniczy ilość wód infiltracyjnych dopływających do oczyszczalni.
Wstępnie założono, że roboty liniowe ze względu na umiejscowienie w terenie zabudowanym
prowadzone będą w wykopach wąskoprzestrzennych, co pozwoli zminimalizować ewentualne
utrudnienia w ruchu drogowym na terenie realizacji inwestycji. Przyjmuje się, że wykopy o średniej głębokości odwadniane będą za pomocą igłofiltrów, bądź powierzchniowo. Wykopy głębokie odwadniane będą za pomocą studni depresyjnych.
Masy ziemne powstające w wyniku prac remontowych, magazynowane będą w miejscu ich wytworzenia, na placu budowy. Po zakończeniu praz związanych z modernizacją kanalizacji sanitarnej, masy ziemne zostaną wykorzystane do wyrównania terenu budowy i do przywrócenia go
do stanu pierwotnego. Tam, gdzie przed rozpoczęciem prac ziemnych istniała szata roślinna ,
zostanie ona odtworzona do stanu pierwotnego.
W trakcie realizacji inwestycji emisja zanieczyszczeń będzie miała charakter czasowy i lokalny –
zmieniać się będzie w zależności od miejsca wykonywania robót budowlanych i występować
tylko w czasie budowy. Podczas prac związanych z budową ma miejsce zarówno emisja zanieczyszczeń do powietrza zorganizowana jak i emisja niezorganizowana. Emitowane są: spaliny
1166/P/2008
str.90
maszyn drogowych i środków transportu, pył powstający podczas prowadzenia prac ziemnych i
w wyniku ruchu pojazdów po nieutwardzonych nawierzchniach oraz węglowodory w czasie
układania i utwardzania nawierzchni bitumicznych. W celu minimalizacji powyższych uciążliwości dla okolicznych mieszkańców będzie się unikać nadmiernej koncentracji sprzętu emitującego pył, spaliny oraz hałas w miejscach prowadzenia robót (ciężki sprzętu samochodowy, maszyny budowlane itd.) a także w przypadku prac w pobliżu siedzib ludzkich, prace będą prowadzone w porze dziennej. Podczas transportu materiałów pylących zastosowane będą odpowiednie pokrycia skrzyń samochodów. Koła pojazdów powinny być spłukiwane przed opuszczeniem placu budowy.
W trakcie realizacji inwestycji emisja hałasu powodowanego przez sprzęt ciężki oraz środki
transportu będzie miała charakter tymczasowy i obejmować będzie tylko fazę budowy. Ze
względu na realizację inwestycji na terenach zabudowy mieszkaniowej postuluje się, aby prace
ograniczyć do pory dziennej.
Realizacja przedmiotowej inwestycji będzie miała sporadyczny i niewielki wpływ na wody powierzchniowe. Związany on będzie ze zrzutem wód pochodzących z odwodnienia wykopów.
Wody te będą niosły zwiększoną ilość materii zawieszonej, oraz potencjalnie mogą być zanieczyszczone substancjami ropopochodnymi. W okresie eksploatacji nie występuje zagrożenie
zanieczyszczenia wód powierzchniowych ściekami prowadzonymi szczelnym systemem kanalizacji sanitarnej na oczyszczalnię.
Wpływ prac wykonywanych na etapie budowy sieci kanalizacji sanitarnej będzie zróżnicowany i
zależny od lokalnych warunków. Prowadzone prace budowlane powodują różnego rodzaju
zmiany o charakterze bezpośrednim i pośrednim, jednakże ograniczają się jedynie do czasu
budowy. Zastosowane materiały oraz technologia wykonania i układania rurociągów (rurociągi z
tworzywa sztucznego, zastosowanie szczelnych przejść i połączeń, szczelne zbiorniki pompowe) zapobiegną wystąpieniu negatywnego oddziaływania na wody podziemne. Po zrealizowaniu inwestycji odczuwalna będzie widoczna poprawa jakości wód podziemnych. Spowodowana
1166/P/2008
str.91
ona będzie wyłączeniem indywidualnych odbiorników ścieków - przydomowych szamb, często
nieszczelnych i zanieczyszczających wody podziemne.
W trakcie budowy, jedynie na nowych odcinkach, zostanie naruszona naturalna struktura gleby.
Oprócz mechanicznych przekształceń mogą pojawić się także zmiany właściwości i zanieczyszczenie chemiczne gleby np. substancjami ropopochodnym, powstałe w trakcie użytkowania
sprzętu budowlanego oraz środków transportu. W trakcie prowadzenia prac ziemnych należy,
wszędzie tam gdzie występuje naturalna warstwowość gleby, zachować ją.
Teren realizacji inwestycji jest zagospodarowany i zmieniony antropogenicznie. Oddziaływanie
na przyrodę oraz krajobraz dotyczyć będzie tylko okresu budowy i powodowane będzie przez
prowadzenie wykopów w ciągach ulic, czasowe magazynowanie mas ziemnych z wykopów,
czasowe magazynowanie materiałów budowlanych. W celu zmniejszenia oddziaływania oraz
utrudnień prace prowadzone będą odcinakami. Teren po modernizacji poszczególnych odcinków kanalizacji będzie uporządkowywany. Po zakończeniu realizacji przedsięwzięcia teren budowy będzie przywrócony do stanu pierwotnego. Negatywne oddziaływanie budowy kanalizacji
może skutkować zapyleniem sąsiadujących z budową zespołów roślinnych oraz ewentualnym
pogorszeniem zaopatrzenia w wodę roślinności występującej w bezpośrednim sąsiedztwie budowy. Nie przewiduje się usuwania drzew w trakcie prac budowlanych. Gdyby taka ewentualność wystąpiła, wówczas należy uzyskać zgodę właściwego organu.
Prace budowlane winny być prowadzone tak, aby:
§
zapobiegać powstawaniu odpadów lub ograniczać ilość odpadów i ich negatywne oddziaływanie na środowisko,
§
zapewniać zgodne z zasadami ochrony środowiska odzyska, jeżeli nie udało się zapobiec powstaniu odpadów,
§
zapewniać zgodne z zasadami ochrony środowiska unieszkodliwianie odpadów, których
powstaniu nie udało się zapobiec lub których nie udało się poddać odzyskowi.
Przewidywane rodzaje odpadów powstających w tracie budowy i modernizacji sieci kanalizacyjnej przedstawia Tabela 14.
1166/P/2008
str.92
Tabela 14 Odpady powstające w trakcie budowy i modernizacji sieci kanalizacyjnej
Kod odpadu
Lp
Nazwa odpadu
1.
17 01 81
Odpady z remontów i przebudowy dróg
2.
17 03 01
Odpady innych materiałów ceramicznych i elementów wyposażenia
3.
17 03 01
Asfalt zawierający smołę
4.
17 03 02
Asfalt inny niż wymieniony w 17 03 01
5.
17 05 03* Gleba i ziemia, w tym kamienie, zawierające substancje niebezpieczne
6.
20 02 01
Odpady ulegające biodegradacji
7.
20 03 06
Odpady ze studzienek kanalizacyjnych
Zgodnie z ustawą o odpadach przy prowadzeniu robót budowlanych należy zapobiegać wytwarzaniu odpadów. Powstałe odpady w pierwszej kolejności należy poddać odzyskowi lub, jeśli to
niemożliwe unieszkodliwianiu. Firmy prowadzące prace remontowo-budowlane winny mięć stosowne pozwolenia z zakresu gospodarki odpadami wydane przez właściwy organ ochrony środowiska.
Masy ziemne pochodzące z wykopów pod sieć kanalizacji sanitarnej winny być pryzmowane,
przy czym wierzchnia, urodzajna warstwa humusu winna być pryzmowana osobno tak, aby
można ją było wykorzystać do ponownego przykrycia gruntu po zrealizowaniu przedsięwzięcia.
Masy ziemne pozostałe po zasypaniu wykopów winny być zagospodarowane do wyrównania
terenu.
Oddziaływanie przedsięwzięcia na ludzi związane jest z etapem budowy. Emisja pyłów, spalin
oraz hałasu do środowiska związana będzie z pracą maszyn i urządzeń budowlanych jak również ruchem środków transportu. Dodatkowo zwiększona emisja pyłu związana będzie z czasowym magazynowaniem mas ziemnych pochodzących z wykopów. W wyniku analizy przedsięwzięć, o podobnym charakterze, już zrealizowanych, nie przewiduje się aby przedmiotowa
inwestycja powodowała przekroczenie standardów jakości środowiska na omawianym terenie.
1166/P/2008
str.93
11 Wpływ przedsięwzięcia na obszary NATURA 2000
11.1 Obszary Natura 2000 w bezpośrednim sąsiedztwie planowanego przedsięwzięcia
Oczyszczalnia ścieków w Żydomicach zlokalizowana jest w części obszaru Natura 200 – Dolina
Rawki PLH100015. Jest to obszar o powierzchni 2525,382 ha, zlokalizowany wzdłuż koryta
rzeki Rawki. Główne obiekty oczyszczalni znajdują się poza granicami obszaru, jedynie stawy
(po drugiej stronie drogi dojazdowej) w całości zlokalizowane są w obszarze „Doliny Rawki”.
Około 50 % obszaru „Dolina Rawki” znajduje się w granicach Bolimowskiego Parku Krajobrazowego, utworzonego w 1986 r. dla ochrony rozległego kompleksu dawnych puszcz królewskich i doliny Rawki. Obecnie Park ma powierzchnie 21 130 ha. Istnieją plany powiększenia go.
Około 30 % obszaru „Dolina Rawki” stanowi teren rezerwatu „Rawka”, utworzonego w 1983 r.
Około 2 % obszaru „Dolina Rawki” znajduje się na terenie rezerwatów: „Kopanicha” i „RudaChlebacz”.
Rysunek 6 Dolina Rawki – fragment północny
1166/P/2008
Rysunek 7 Dolina Rawki - fragment środkowy
Oczyszczalnia
w Żydomicach
Rysunek 8 Dolina Rawki - fragment południowy
str.94
1166/P/2008
str.95
„Dolina Rawki” obejmuje obszar leżący między Żydomicami a Bolimowem. Położona jest w centralnej części Niziny Środkowopolskiej, na obszarze granicznym dwóch mezoregionów: Równiny Łowicko-Błońskiej oraz Wysoczyzny Rawskiej. Głównym jej elementem jest rzeka Rawka i jej
dolina. 42 km odcinek obszaru „Dolina Rawki” znajduje się na terenie Bolimowskiego Parku
Krajobrazowego. Rzeka Rawka wraz ze swą doliną stanowi naturalną oś, przecinającą obszar
parku w układzie południkowym. Jest to jednocześnie bardzo ważny element hydrologiczny,
biocenotyczny i krajobrazowy BPK. Rawka należy do nielicznych w Polsce niżowej rzek o naturalnym, meandrujacym korycie oraz brzegach porośniętych roślinnością łęgową i łąkową. Liczne
starorzecza i zagłębienia są miejscem występowania interesującej roślinności: wodnej, bagiennej, szuwarowej i zaroślowej. Średnia szerokość koryta Rawki wynosi ok. 10 m, a głębokość 1,5
m. Wzdłuż całej Rawki występują gleby bagienne, mułowo-bagienne, torfowe i murszowe. „Dolina Rawki” znajduje się na obszarze trzykrotnego nasunięcia lądolodów pleistoceńskich. Najistotniejszym był okres zlodowacenia środkowopolskiego – stadium Warty. Zlodowacenie to
uformowało złożoną glacjalną rzeźbę i budowę geologiczną warstw przypowierzchniowych. Interglacjał mazowiecki uformował głęboką i szeroką dolinę Rawki, wypełnioną osadami rzecznymi. Obszar „Dolina Rawki” obejmuje trzy rezerwaty przyrody: krajobrazowo-wodny „Rawka, leśne: „Ruda-Chlebacz” i „Kopanicha”.
Usytuowanie „Doliny Rawki” w środkowej części kraju, między Łodzią a Warszawą, nadaje temu
obiektowi szczególną rangę. Centralne położenie, ale przede wszystkim walory przyrodnicze
tego terenu, zdecydowały o jego miejscu w sieci ekologicznej ECONET-PL jako ważnego węzła
ekologicznego.
Rzeka Rawka wraz z doliną i dopływami jest jednym z najcenniejszych elementów przyrody w
tej części Polski. Duże zróżnicowanie siedlisk decyduje o jej bogactwie i różnorodności flory i
fauny. W dolinie Rawki stwierdzono ponad 540 gatunków roślin naczyniowych, a wśród nich co
najmniej 27 gatunków chronionych i kilkadziesiąt rzadkich w skali krajowej lub regionalnej. Najcenniejsze z nich to starodub łąkowy (Załącznik II DS.), widłak wroniec i wielosił błękitny. Roślinność doliny Rawki buduje: 5 zespołów leśnych, 3 zespoły zaroślowe oraz 54 zespoły i zbio-
1166/P/2008
str.96
rowiska nieleśne. Duże zróżnicowanie cechuje zbiorowiska naturalnych i półnaturalnych łąk,
szuwarów i torfowisk. Zbiorowiska i zespoły trzech klas: Phragmitetea (szuwary wysokie i turzycowe), Molinio-Arrhenatheretea (łąki i pastwiska wilgotne i świeże) oraz Scheuchzerio-Caricetea
(torfowiska przejściowe i niskie) obejmują aż 30 z ogólnej liczby 54 jednostek roślinności nieleśnej. Obszar „Dolina Rawki” to także siedlisko wielu cennych gatunków zwierząt. Na terenie
obszaru „Dolina Rawki” znajdują się trzy rezerwaty. Dwa wśród nich to rezerwaty leśne. Rezerwat „Kopanicha” chroni zespoły leśne olsu, łęgu olszowego, boru bagiennego i grądu oraz torfowisko przejściowe z rzadkimi i chronionymi roślinami. Stanowi on również ważną ostoję zwierząt np. jest miejscem gniazdowania bociana czarnego. Przedmiotem ochrony w rezerwacie
„Ruda-Chlebacz” jest łęg olszowy ze stanowiskami widłaka wrońca i narecznicy szerokolistnej.
Rezerwat krajobrazowo-wodny „Rawka” to siedlisko wielu cennych gatunków roślin. Są wśród
nich takie gatunki chronione jak: grzybień biały, grążel żółty, konwalia majowa, kukułka szerokolistna. W Rawce żyje 18 gatunków ryb i 1 gatunek minoga. Kilka z nich jak: głowacz białopłetwy,
koza, piskorz czy minóg struminiowy; są wymienione w Załączniku II DS. Rezerwat „Rawka” to
także miejsce lęgu dla około 100 gatunków ptaków. Na szczególną uwagę zasługują tu: bąk,
bocian czarny, bocian biały, błotniak stawowy, derkacz, kropiatka czy zimorodek. Wśród ssaków
(Załącznik II DS.) związanych z rzeką występują tu bobry (reintrodukowane z powodzeniem w
1983r.) i wydry. Wypłycone starorzecza oraz płytkie rozlewiska dość licznie zasiedla kumak nizinny. Niektóre gatunki płazów, jak np.: traszka grzebieniasta (Załącznik II DS.), traszka zwyczajna, żaba trawana czy moczarowa, gromadzą się tu licznie w okresie godowym.
Typy siedlisk znajdujących się na terenie obszaru oraz ocenę znaczenia obszaru dla tych siedlisk przedstawia Tabela 15.
1166/P/2008
str.97
Tabela 15 Typy siedlisk wymienione w Załączniku I
Kod
Nazwa siedliska
3150
Starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami z Nympheion, Potamion
6410 Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe
(Molinion)
6510 Niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris)
7140 Torfowiska przejściowe i trzęsawiska (przeważnie z roślinnością
z Scheuchzerio-Caricetea)
91D0 Bory i lasy bagienne (Vaccinio
uliginosi-Betuletum pubescentis,
Vaccinio uliginosi-Pinetum, Pino
mugo-Sphagnetum, Sphagno
girgensohnii-Piceetum i brzozowo-sosnowe bagienne lasy borealne)
91E0 Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Salicetum
albo-fragilis, Populetum albae,
Alnenion glutinoso-incanae, olsy
źródliskowe)
% pokrycia
Stopień
reprez.
Względna
pow.
Stan
zach.
Ocena
ogólna
2,00
A
C
A
A
1,00
A
C
A
A
70,0
A
C
A
A
1,0
A
C
B
B
1,0
B
C
B
B
10,0
A
C
A
A
Gatunki zwierząt, których dotyczy Artykuł 4 Dyrektywy Rady 79/409/EWG i gatunki wymienione
w Załączniku II Dyrektywy Rady 92/43/EWG oraz ocena znaczenia obszaru dla tych gatunków
przedstawia Tabela 16.
1166/P/2008
str.98
Tabela 16 Gatunki zwierząt oraz ocena znaczenia obszaru dla tych gatunków przedstawia
Kod
Nazwa
OS
Populacja migrująca
Ocena znaczenia obszaru
Rozrodcza Zimująca Przelotna Populacja St.zach. Izolacja Ogólnie
Ptaki wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 79/409/EWG
A021
Botaurus stellaris (bąk)
R
C
B
C
B
A022
Ixobrychus minutus (bączek)
R
C
B
C
B
A030
Ciconia nigra (bocian czarny)
1p
C
A
C
A
A031
Ciconia ciconia (bocian biały)
10p
C
A
C
A
A038
Cygnus cygnus (łabędź krzykliwy)
V
C
B
C
B
A075
Haliaeetus albicilla (bielik)
R
C
A
C
A
A081
Circus aeruginosus (błotniak stawowy)
7p
C
A
C
A
A082
Circus cyaneus (błotniak zbożowy)
R
C
A
C
A
A084
Circus pygargus (błotniak łąkowy)
R
C
A
C
A
A103
Falco peregrinus (sokół wędrowny)
V
C
B
C
B
A104
Bonasa bonasia (jarząbek)
C
A
C
A
A119
Porzana porzana (kropiatka)
V
C
B
C
B
A122
Crex crex (derkacz)
R
C
A
C
A
A224
Caprimulgus europaeus (lelek)
R
C
A
C
A
A229
Alcedo atthis (zimorodek)
5-6 p
C
A
C
A
A238
Dendrocopus medius (dzięcioł średni)
R
C
A
C
A
A272
Luscinia svecica (podróżniczek)
C
B
C
B
R
R
Kod
Nazwa
1166/P/2008
OS
str.99
Populacja migrująca
Rozrodcza Zimująca Przelotna Populacja St.zach. Izolacja Ogólnie
A307
Sylvia nisoria (pokrzewka jarzębata)
C
C
A
C
A
A320
Ficedula parva (muchołówka mała)
R
C
A
C
A
A321
Ficedula albicollis (muchołówka białoszyja)
V
C
B
C
B
A338
Lanius collurio (gąsiorek)
R
C
A
C
A
A379
Emberiza hortulana (ortolan)
R
C
A
C
A
>200
C
A
C
A
C
C
B
C
B
Ssaki wymienione w Załączniku II Dyrektywy Rady 92/43/EWG
1337
Castor fiber (bóbr europejski)
1355
Lutra lutra (wydra)
1361
Lynx lynx (ryś)
V
D
Płazy i gady wymienione w Załączniku II Dyrektywy Rady 92/43/EWG
1166
Triturus cristatus (traszka grzebieniasta)
C
C
A
C
A
1188
Bombina bombina (kumak nizinny)
C
C
A
C
A
C
B
C
B
Ryby wymienione w Załączniku II Dyrektywy Rady 92/43/EWG
1096
Lampetra planeri (minóg strumieniowy)
R
1145
Misgurnus fossilis (piskorz)
R
C
B
C
B
1149
Cobitis taenia (koza)
R
C
B
C
B
1163
Cottus gobio (głowacz białopłetwy)
C
C
C
C
V
Biuro Projektów Ochrony Środowiska ATMO-ex
1166/P/2008
str.100
Tabela 17 Rośliny wymienione w Załączniku II Dyrektywy Rady 92/43/EWG
Kod
Nazwa
Populacja St.zach. Izolacja Ogólnie
1617
Angelica palustris
C
B
C
B
Inne ważne gatunki zwierząt i roślin występujące w obszarze wymieniono w Tabeli 18.
Tabela 18 Inne ważne gatunki zwierząt i roślin
Populacja
Motywacja
Alces alces
R
C
Capreolus capreolus
P
C
Cervus elaphus
R
C
Cricetus cricetus
R
C
Dama dama
R
C
Eptesicus murinus
C
D
Meles meles
C
C
Microtus oeconomus
C
C
Mustela nivalis
C
C
Myotis daubentonii
C
D
Neomys fodiens
C
C
Nyctalus noctula
C
D
Bufo bufo
C
C
Hyla arborea
C
C
Lacerta agilis
C
D
Lacerta vivipara
C
D
Natrix natrix
C
D
Pelobates fuscus
R
C
Rana arvalis
C
C
Rana ridibunda
R
C
Rana temporaria
C
C
Triturus vulgaris
C
C
Apatura ilia
C
D
Astacus astacus
R
C
Bombus subterraneus
R
D
Camponotus fallax
R
A
Papilio machaon
R
D
Ssaki
Płazy i gady
Bezkręgowce
1166/P/2008
str.101
Populacja
Motywacja
Asarum europaeum
R
D
Centaurium erythraea
C
D
Cnidium dubium
R
D
Convallaria majalis
R
D
Dianthus superbus
R
D
Drosera rotundifolia
V
D
Epipactis helleborine
R
D
Frangula alnus
C
D
Galium odoratum
R
D
Hedera helix
V
D
Helichrysum arenarium
R
D
Rośliny
11.2 Oddziaływanie przedsięwzięcia na obszar Doliny Rawki
Oczyszczalnia ścieków w Żydomicach zlokalizowana jest w części obszaru Natura 2000 – Dolina Rawki PLH100015. Jest to obszar o powierzchni 2525,382 ha, zlokalizowany wzdłuż koryta
rzeki Rawki. Główne obiekty oczyszczalni znajdują się poza granicami obszaru, jedynie stawy
(po drugiej stronie drogi dojazdowej) w całości zlokalizowane są w obszarze „Doliny Rawki”.
Lokalizacja oczyszczalni może w związku z tym wiązać się z możliwością oddziaływania zarówno w fazie modernizacji jak i eksploatacji na obszar chroniony Natura 2000. Biorąc jednak pod
uwagę dotychczasową eksploatacje obiektów oczyszczalni należy stwierdzić, że wcześniejsza
eksploatacja nie oddziaływania negatywnie na teren chroniony, co więcej zaobserwowano powstanie siedlisk ptasich w rejonie stawów oczyszczalni. Oznacza to, że oczyszczalnia nie spowodowała zmniejszenia liczebności flory lub fauny tego rejonu, a więc nie oddziaływała ujemnie
na obszar naturowy. Biorąc pod uwagę projektowane zamierzenie, którego celem jest osiągnięcie jeszcze lepsze efektywności oczyszczani, zwiększenie jej przepustowości i zwiększenie
stopnia oczyszczania ścieków odprowadzanych do rzeki Rawki należy spodziewać się, że oddziaływanie ujemne na Dolinę Rawki nie wystąpi. Jedynym etapem oddziaływania będzie faza
budowy, w trakcie której nastąpi modernizacja dwóch stawów stabilizacyjnych (zlokalizowanych
na terenie Natura 2000), stanowiących III stopień oczyszczania ścieków, przed wykonaniem
1166/P/2008
str.102
stopnia biologicznego z osadem czynnym w powiązaniu ze złożami zraszanymi i komorami bioutleniania pełniły one rolę oczyszczania biologicznego i zabezpieczały przed zrzutem ścieków
niedostatecznie oczyszczonych do rzeki. Należy tu podkreślić, że w pierwotnym projekcie stawy
miały ulec likwidacji, co jednak nie spotkało się z akceptacją NFOŚiGW. Ze względu na głębokości stawów 1,5 – 2,5m są to stawy fakultatywne. Stopień natlenienia w stawach jest dość wysoki i wg badań laboratorium oczyszczalni ścieków waha się w granicach 8 –10 mgO2/m3 przy
natlenieniu po osadnikach wtórnych 4 – 6 mgO2/m3. Dzięki dobrej pracy oczyszczalni, i wysokiemu natlenieniu w stawach rozwinęło się życie biologiczne. Na skutek wieloletniej eksploatacji
zwłaszcza w okresie gdy nie było jeszcze komór osadu czynnego na dnie stawów zgromadziło
się dużo osadów. Staw nr 2 był czyszczony w latach 80-tych i obecnie szacuje się że na jego
dnie zalega ok. 20 cm osadu, natomiast staw nr 1 nie był czyszczony i szacunkowa warstwa
osadów wynosi 80cm. Osady na dnie są w znacznej części zmineralizowane.
Oczyszczanie stawów – faza realizacji
Wykonanie prac polegających na oczyszczeniu stawów wymaga wcześniejszej realizacji projektowanego obejścia stawów z komorą pomiarową, nowym wylotem i renowacją rowu melioracyjnego i skierowanie wszystkich ścieków tym obejściem.
Zakres prac renowacyjnych i modernizacyjnych przy stawach określa się następująco.
•
Opróżnienie stawów ze ścieków. Warstwa górna po przeprowadzeniu badań może być
odpompowana do odbiornika, natomiast warstwę dolną po stwierdzeniu jej zanieczyszczenia poprzez pompownie ścieków zawracanych należy skierować przed oczyszczalnię.
•
Zakorkowanie odpływu do starego wylotu ścieków do rzeki w celu uniknięcia niekontrolowanego odpływu zanieczyszczeń do koryta.
•
Po maksymalnym odpompowaniu z dna odcieków należy pozostawić osady na dnie na
okres 0,5 – 0,75 roku (obejmujący okres lata) dla ich podsuszenia. Opróżnienie i odpompowanie nadmiaru wody znad osadów należy rozpocząć po zakończeniu okresu lęgowego ptaków.
•
1166/P/2008
str.103
Po podsuszeniu osadów wykonać zjazdy na dno stawów wprowadzić sprzęt mechaniczny i zgarnąć je w stronę obwałowania od strony rzeki, tak aby nie wprowadzić w koryto
rzeki wysuszonych osadów z dna.
•
Ze zgarniętych osadów uformować wzdłuż obwałowania półkę z łagodnym nachyleniem
w stronę stawów. Na półkę tą i nachylenie nawieźć dodatkowo ok. 10 – 15 cm piasku zagęszczając osady w głębi i wierzchnią warstwę. Wierzch półki na rzędnej 134,80 pozwoli
zachować głębokość ścieków ok.0,30-0,40m. Półkę obsadzić trzciną i tatarakiem. W ten
sposób w stawach stworzy się warunki dla wzbogacenia życia biologicznego.
• Ilość osadów uzyskana z odwodnienia komór bioutleniania i stawów stabilizacyjnych wynosi V = 6850 m3 , ilość osadów do wbudowania na półkach przy uwzględnieniu współczynnika zagęszczenia 0,95 - V = 6850 x 0,95 = 6507 m3 .
Powyższa ilość osadów pozwala wykonać półkę o szerokości ok. 15m i nachyleniu skarpy od strony odwodnej 1:5. Cała ilość osadów zostałaby w ty wypadku zagospodarowana na miejscu bez konieczności wywożenia osadów.
Ilość piasku do przykrycia półki i jej nachylenia przy warstwie 0,10-0,15m wyniesie V =
750 - 1000m3.
Powyższe wyliczenia mają charakter orientacyjny. Ostateczne ilości i wielkość półki do
ustalenia w trakcie realizacji. Warunki kontraktowe winny to zastrzeżenie uwzględnić.
•
Oba stawy pracować będą w układzie szeregowym. Przepływ pomiędzy nimi starym
przewodem φ800 i dodatkowo nowym otwartym przepustem w obwałowaniu wewnętrznym.
•
Renowacji wymagać będzie ponadto kanał zasilający, wloty i wyloty ze stawów, ewentualna reperacja i uszczelnienie skarp obwałowań, wyrównanie dna stawów.
Alternatywne rozwiązania renowacji i modernizacji stawów:
1. Oczyszczenie stawów ze zgromadzonych osadów jw. lecz bez miejscowego zagospodarowania osadów i tworzenia półki dla wodnych roślin i wywóz osadów do wykorzystania np. dla rekultywacji terenów leśnych.
1166/P/2008
str.104
2. Oczyszczenie stawów z osadów i namułów za pomocą refulacji (poprzez wyspecjalizowaną firmę) z pływających stanowisk pompowych i odprowadzenie tych osadów za
pomocą pompowni ścieków zawracanych na laguny gdzie zostaną odwodnione
przewoźną stacją odwodnieniową.
Faza modernizacji oczyszczalni
Najistotniejszym oddziaływanie projektowanego przedsięwzięcia na obszar Natura 2000 – Dolina Rzeki Rawki ma faza realizacji, w trakcie której prace budowlane przeprowadzane będą
bezpośrednio na terenie tego obszaru.
Podczas prac prowadzonych w czasie realizacji modernizacji oczyszczalni emitowane będą zanieczyszczenia pyłowe i gazowe, których źródłem będzie ruch poruszających się pojazdów budowlanych, praca silników maszyn oraz inne prace bezpośrednio związane z realizacją inwestycji. Emisja w trakcie prac budowlanych może mieć też postać pyłów porywanych w trakcie
transportu i przeładunku materiałów sypkich. Tego typu emisje są krótko trwałe i znikają po zakończeniu prac budowlanych. Wykonawca powinien zapewnić jak najmniej uciążliwą dla powietrza i otoczenia technologię prac budowlanych. Sprzęt do prac powinien być sprawny i właściwie eksploatowany.
Okres budowy zostanie ograniczony w czasie do niezbędnego minimum (jeden sezon). Składowisko materiałów budowlanych oraz lokalizacja parku maszynowego zostanie zlokalizowana
poza granicami obszarów Natura 2000. wszelkie prace budowlane wykonane zostaną poza
okresem lęgowym ptaków.
Faza eksploatacji
Podczas eksploatacji oczyszczalni, obszar jej oddziaływania nie ulegnie zmianie w stosunku do
obecnego, co oznacza, że nie zostaną przekroczone granice własności Zakład.
Najistotniejszym oddziaływaniem oczyszczalni na środowisko przyrodnicze będzie emisja odorów (główne z lagun osadowych). Duży wpływ na rozprzestrzenianie się tych zanieczyszczeń
mają warunki klimatyczno – meteorologiczne. Źródłem emisji odorów w fazie eksploatacji będą
1166/P/2008
str.105
procesy biochemiczne, przebiegające w urządzeniach oczyszczalni: bioreaktorach i osadnikach, urządzeń do odwadniania osadów, piaskowników, krat i tp., a także na terenie lagun.
Obserwacje prowadzone na innych oczyszczalniach ścieków nie wykazują wpływu na środowisko przyrodnicze emitowanych odorów. Również w tym przypadku należy przewidywać, że nie
wystąpi oddziaływanie spowodowane emisją odorów na florę i faunę. Dotyczy to zarówno typowego środowiska przyrodniczego tego rejonu, jak i gatunków chronionych z obszaru Natura
2000 - Dolina Rawki PLH1000.
Z dokonanych obliczeń prognostycznych dotyczących określenia wartości i zasięgu hałasu,
emitowanego po modernizacji oczyszczalni wynika, że obiekt nie będzie negatywnie wpływal na
tereny sąsiednie. Obliczeń tych dokonano w siatce obliczeniowej na wysokości h = 1,5 m dla
pory dziennej i nocnej.
W zakresie ochrony zasobów wód naturalnych na terenie planowanej inwestycji, zarówno w
fazie budowy i normalnej eksploatacji nie wystąpią zagrożenia dla środowiska, a w tym Specjalnego Obszaru Ochrony Siedliskowej.
Koryto rzeki Rawki od źródeł do ujścia wraz z rozgałęzieniami, starorzeczami, dolinnymi odcinkami prawobrzeżnych dopływów: Krzemionką, Korabiewką Rokitną i Grabianką oraz przybrzeżnymi pasami terenu o szerokości 10 m, uznane zostało za rezerwat wodny pod nazwą „Rawka”
(M.P. nr 39 z 1983 r. poz. 230, § 14, 18 i 19).
Na terenie zlewni rzeki Rawki Uchwałą nr 14/93/86 Wojewódzkiej Rady Narodowej z dnia
26.09.1986 r. ustanowiono Bolimowski Park Krajobrazowy oraz dwa obszary chronionego krajobrazu: Górnej Rawki oraz Bolimowsko–Radziejowicki z doliną środkowej Rawki.
Ponadto na terenie zlewni Rawki utworzono następujące rezerwaty leśne:
ü Puszcza Mariańska – świetlisty grąd z domieszka sosny,
ü Ruda–Chlebacz – las olchowy,
ü Kopanicha – torfowisko przejściowe,
ü Babsk,
ü Grądy Osuchowskie,
1166/P/2008
str.106
ü Popień,
ü Doliny Grabianki – krajobrazowo-leśny,
ü Siwica – łąkowy.
W dolinie Rawki występuje około 540 gatunków roślin naczyniowych, wśród których co najmniej
27 jest chronionych i kilkadziesiąt rzadkich w skali krajowej i regionalnej. Około 100 gatunków
ptaków zakłada tu lęgi. W rzece żyje 18 gatunków ryb.
Na terenach rezerwatów oraz terenach chronionych obowiązują określone zasady racjonalnego
gospodarowania zasobami przyrodniczymi środowiska poprzez przestrzeganie w działalności
gospodarczej i innej zakazów i nakazów. Obowiązuje zasada nie naruszania harmonii krajobrazu i równowagi przyrodniczej.
Należy zauważyć, że przedmiotowa oczyszczalnia już istniała przed utworzeniem omawianych
obszarów. Nie mniej jednak wcześniejsza eksploatacja oczyszczalni nie wykazywała negatywnego oddziaływania na te tereny.
Faza realizacji planowanego przedsięwzięcia, a przede wszystkim jego późniejsza eksploatacja
nie będzie wpływać na tereny bezpośrednio z nim sąsiadujące, co wynika z przeprowadzonych
analiz.
W związku z tym:
ü naturalny zasięg siedliska nie zmniejszy się,
ü zachowa ono specyficzną strukturę i swoje funkcje,
ü stan ochrony typowych dla niego gatunków również będzie zachowany.
Reasumując: zadanie inwestycyjne – modernizacja oczyszczalni ścieków w Żydomicach nie
wywołuje potrzeby przeprowadzenia działań kompensacyjnych.
11.3 Opis przewidywanych działań mających na celu zapobieganie, ograniczanie lub
kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko
Celem zminimalizowania ewentualnego ujemnego oddziaływania oczyszczalni ścieków na środowisko wykonano działania:
1166/P/2008
str.107
ü teren oczyszczalni jest ogrodzony,
ü kraty i prasy skratek umieszczono w budynku zamkniętym,
ü zagęszczanie osadów odbywa się w odpowiednio wentylowanym budynku,
ü zastosowano technologiczny proces oczyszczania ścieków, który pozwala na redukcję
fosforu i azotu,
ü emisję dźwięku ze źródeł hałasu ograniczono stosując odpowiednią konstrukcję ścian.
Analizując zakres inwestycyjny przedsięwzięcia należy stwierdzić, że realizacja planowanych
zadań nie zmieni w istotny sposób charakteru oddziaływania na środowisko istniejącej oczyszczalni ścieków w Żydomicach. Pozytywne oddziaływania realizacji programu posiadać będą
zasięg regionalny oraz charakter znaczący i długotrwały. Pozytywne oddziaływania obejmują:
ochronę wód powierzchniowych oraz ochronę użytkowych zasobów wód podziemnych. Nie
przewiduje się by prace prowadzone przy modernizacji oczyszczalni ścieków ze względu na
swój charakter (głównie prace montażowe i ewentualnie adaptacja istniejących budowli) spowodowały istotne zwiększenie oddziaływania poza teren oczyszczalni.
12 Proponowany monitoring oddziaływania planowanego przedsięwzięcia na etapie jego
budowy i eksploatacji
12.1 Etap budowy
Monitoring na etapie budowy obejmować będzie:
§
kontrolę stanu wykorzystywanych urządzeń mechanicznych,
§
kontrolę stanu jakości środków transportu,
§
kontrolę ilości wytwarzanych odpadów,
§
kontrolę stanu roślinności w otoczeniu wykopów
12.2 Etap eksploatacji
W fazie eksploatacji sieć kanalizacyjna monitorowana jest przez służby nadzorującego siecią
gestora. Monitoring ogranicza się do oceny stanu technicznego sieci.
1166/P/2008
str.108
Monitoring oczyszczalni w fazie eksploatacji obejmować będzie przede wszystkim badania jakości wód odprowadzanych do rzeki Rawki (oczyszczonych ścieków). Ponadto badaniom podlegają ścieki surowe dopływające do oczyszczalni. Badania ścieków surowych oraz oczyszczonych zrzucanych do rzeki prowadzone powinny być zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 8 lipca 2004 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu
ścieków do wód lub do ziemi oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska
wodnego (Dz.U. 04. 168.1763). Propozycję częstotliwości badań poszczególnych parametrów
przedstawia Tabela 19. Z uwagi na brak możliwości technicznych (do oczyszczalni doprowadzana jest mieszanina ścieków) nie wykonuje się badań surowych ścieków przemysłowych i
surowych ścieków komunalnych.
Tabela 19 Częstotliwość wykonywania pomiarów ścieków w oczyszczalni
Rodzaj
ścieków
Częstotliwość prowadzenia badań
codziennie
2 x w tygodniu
2 x w miesiącu
Surowe
zmieszane
pH,
ChZTcr,
BZT5,
przewodność wł,
fosfor ogólny.
azot amonowy, azot
organiczny,
azot
Kjeldahla, azot azotanowy, azot azotynowy, azot ogólny,
zawiesina ogólna.
barwa, siarczany, chlorki, miedź,
chrom ogólny, żelazo, chlor
wolny, chlor całkowity, substancje ekstrahujące się eterem naftowym, fenole lotne, zawiesiny
łatwoopadające.
Oczyszczone
pH,
ChZTcr,
BZT5,
przewodność wł,
fosfor ogólny,
azot azotanowy
azot amonowy, azot
organiczny,
azot
Kjeldahla, azot azotynowy, azot ogólny,
zawiesina ogólna
Barwa,
siarczany,
chlorki,
miedź, chrom ogólny, żelazo,
chlor wolny, chlor całkowity,
substancje ekstrahujące się eterem naftowym, fenole lotne, zawiesiny łatwoopadające.
13 Porównanie proponowanej technologii z technologią spełniającą wymagania ustawy
Prawo ochrony środowiska
Zgodnie z art. 143 ustawy z dnia 27 kwietnia Prawo ochrony środowiska eksploatowana technologia stosowana w nowo uruchamianych lub zmienianych w sposób istotny instalacjach i urządzeniach powinna spełniać wymagania, przy których określaniu uwzględnia się w szczególności:
ü stosowanie substancji o małym potencjale zagrożeń,
1166/P/2008
str.109
ü efektywne wytwarzanie oraz wykorzystanie energii,
ü zapewnienie racjonalnego zużycia wody i innych surowców oraz materiałów i paliw,
ü stosowanie technologii bezodpadowych i małoodpadowych oraz możliwość odzysku powstających odpadów,
ü rodzaj, zasięg oraz wielkość emisji,
ü wykorzystywanie porównywalnych procesów i metod, które zostały skutecznie zastosowane w skali przemysłowej,
ü wykorzystanie analizy cyklu życia produktów,
ü postęp naukowo-techniczny.
Celem ogólnym oczyszczania ścieków jest oczyszczanie z produktów, stanowiących niebezpieczeństwo dla środowiska naturalnego. Niebezpiecznymi dla środowiska substancjami są:
ü patogenne mikroorganizmy i pasożyty,
ü substancje toksyczne dla człowieka, zwierząt i roślin,
ü substancje, które zakłócają naturalną równowagę w przestrzeniach życiowych przez
zwiększenie ilości substancji organicznych lub nieorganicznych,
ü substancje zmniejszające potencjał użytkowy.
Minimalizując wpływ tych substancji na środowisko eksploatacja Oczyszczalni Ścieków zapewnia stosowanie substancji o małym potencjale zagrożeń oraz:
ü działania ochronne przed chorobami infekcyjnymi i pasożytami, które mogą być przenoszone przez wodę,
ü usunięcie ze ścieków metali ciężkich i innych toksycznych chemikaliów,
ü utlenianie zużywających tlen substancji, lub ich przekształcanie w biomasę, która jest
usuwana ze ścieków,
ü usuwanie substancji eutrofizujących (azot, fosfor).
Wszystkie te zadania wymagają różnorodnej technologii, której wykonanie możliwe jest poprzez
racjonalną ekonomicznie i ekologicznie ich integrację. Wymagania takie spełnia oczyszczalnia,
w której wykorzystano różne technologie do oczyszczania ścieków.
1166/P/2008
str.110
Ponieważ część podstawowa oczyszczalni (etap oczyszczania ścieków) jest procesem, w którym nie występuje wytwarzanie konkretnego produktu nie można w tym przypadku odnieść się
do zagadnień związanych z określeniem technologii bezodpadowych i małoodpadowych, określenie cyklu życia produktów, wykorzystywanie porównywalnych procesów i metod, które zostały skutecznie zastosowane w skali przemysłowej. Technologia oczyszczania ścieków w sprawdza się od kilku lat (od momentu rozruchu) i pozwala na stwierdzenie, że
ü nastąpiła wyraźna poprawa jakości wód w rzece,
ü poprawa panujących w rzece warunków tlenowych, powinna wpłynąć na aktywizację
procesów samooczyszczania na odcinku poniżej wylotu ścieków z oczyszczalni,
ü dalsza systematyczna poprawa jakości wody, jako naturalny proces, będzie następowała
po odciążeniu rzeki od dopływów ścieków (skanalizowanie całego miasta),
ü zakończenie procesu inwestycyjnego powinno nie tylko usprawnić proces oczyszczania
ścieków, ale zabezpieczyć odbiornik przed nieporządnymi zmianami fizycznymi, chemicznym i biologicznymi w wyniku ich zrzutu, co umożliwiłoby prawidłowe funkcjonowanie ekosystemów wodnych, w tym spełnienie przez wody określonych dla nich wymagań
jakościowych.
Odrębnym zagadnieniem są pozostałe elementy oczyszczalni – laguny. Laguny wykonane zostały wg najnowocześniejszej technologii dotyczącej składowania odpadów (w tym przypadku
osadów) i zawierają elementy stanowiące zabezpieczenie dla środowiska naturalnego, między
innymi:
ü uszczelnienie podłoża,
ü drenaż wokół lagun,
ü sieć piezometrów kontrolnych.
Również sposób eksploatacji lagun nie budzi zastrzeżeń i nie stanowi obciążenia dla środowiska.
14
1166/P/2008
str.111
Wskazanie, czy dla planowanego przedsięwzięcia konieczne jest ustanowienie obszaru ograniczonego użytkowania
Ustawa z 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz.U. Nr 62, poz. 627) w Rozdziale 3
(Obszary ograniczonego użytkowania) określa:
Art.135.
1. Jeżeli z postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko, z analizy porealizacyjnej albo z przeglądu ekologicznego wynika, że mimo zastosowania dostępnych
rozwiązań technicznych, technologicznych i organizacyjnych nie mogą być dotrzymane
standardy jakości środowiska poza terenem zakładu lub innego obiektu, to dla oczyszczalni ścieków, składowiska odpadów komunalnych, kompostowni, trasy komunikacyjnej,
lotniska, linii i stacji elektroenergetycznej oraz instalacji radiokomunikacyjnej, radionawigacyjnej i radiolokacyjnej tworzy się obszar ograniczonego użytkowania:
2. Obszar ograniczonego użytkowania dla przedsięwzięcia mogącego znacząco oddziaływać na środowisko, o którym mowa wart. 51 ust. 1 pkt 1, tworzy wojewoda w drodze rozporządzenia, określając granice obszaru, ograniczenia w zakresie przeznaczenia terenu,
wymagania techniczne dotyczące budynków oraz sposób korzystania z terenu wynikający z postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko lub analizy porealizacyjnej albo przeglądu ekologicznego.
3. Obszar ograniczonego użytkowania dla przedsięwzięcia mogącego znacząco oddziaływać na środowisko, o którym mowa wart. 51 ust. 1 pkt 2, tworzy rada powiatu w drodze
uchwały; przepisy ust. 2 stosuje się odpowiednio.
4. Do czasu ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania zawiesza się postępowanie
w sprawie wydania pozwolenia na budowę lub udzielenia zgody na zmianę sposobu
użytkowania obiektu budowlanego, umożliwiającej realizację przedsięwzięcia, o którym
mowa w ust. 1.
1166/P/2008
str.112
Art 136:
1. W razie ograniczenia sposobu korzystania ze środowiska, w wyniku ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania, właściwymi w sprawie odszkodowania lub nakazania wykupu nieruchomości są sądy powszechne.
2. Obowiązany do wypłaty odszkodowania lub wykupu nieruchomości jest ten, którego działalność spowodowała wprowadzenie ograniczeń w związku z ustanowieniem obszaru
ograniczonego użytkowania.
W świetle obowiązujących wymagań formalno-prawnych rozpatrywany obiekt zaliczany jest do
grupy inwestycji, dla których można ustanowić obszar ograniczonego użytkowania. Biorąc jednak pod uwagę realne oddziaływanie na środowisko oczyszczalnia w Rawie Mazowieckiej nie
kwalifikuje się do stworzenia obszaru ograniczonego użytkowania. Przedstawione informacje
dotyczące oddziaływania na środowisko wykazują dotrzymanie odpowiednich norm, co również
wskazuje, że nie ma podstaw do wnioskowania o utworzenie obszaru ograniczonego użytkowania.
15
Analiza możliwych konfliktów społecznych związanych z planowanym przedsięwzięciem
Inwestycje związane z realizacją zadania dotyczącego modernizacji i rozbudowy oczyszczalni
ścieków na terenie Rawy Mazowieckiej, nie powinny spotkać się z sprzeciwem społeczeństwa.
Modernizacja nie będzie odczuwalna a przewidywana poprawa jakości wody w rzece wiązać się
będzie z akceptacją mieszkańców.
Przy realizacji przedmiotowego zadania, przyczynę konfliktów społecznych mogą stanowić zaproponowane rozwiązania technologiczne oraz zagadnienia lokalizacyjne, a także lokalne rozwiązania techniczne. Należy podkreślić, że w ramach realizacji zadania na terenie oczyszczalni
nie powstaną nowe obiekty, które na etapie budowy lub eksploatacji mogą powodować wystąpienie istotnych konfliktów społecznych.
1166/P/2008
str.113
Modernizacja i rozbudowa sieci kanalizacji sanitarnej na terenie miasta stworzy utrudnienia dla
mieszkańców jedynie w czasie jej realizacji. Generalnie przyjmuje się, że wykopy o średniej
głębokości odwadniane będą za pomocą igłofiltrów, bądź powierzchniowo. Wykopy głębokie
odwadniane będą za pomocą studni depresyjnych. Założono ogólnie, iż roboty liniowe z uwagi
na ich umiejscowienie w terenie zabudowanym prowadzone będą w wykopach wąskoprzestrzennych. Takie rozwiązanie pozwoli zminimalizować ewentualne utrudnienia w ruchu drogowym na terenie realizacji inwestycji.
Inwestycje związane z rozbudową sieci kanalizacyjnej są ogólnie przedsięwzięciami oczekiwanymi przez większą część mieszkańców i jako całość nie spotkają się ze sprzeciwami społecznymi.
Przy realizacji przedmiotowego zadania, przyczynę konfliktów społecznych mogą stanowić zaproponowane rozwiązania technologiczne oraz zagadnienia lokalizacyjne, a także lokalne rozwiązania techniczne. Niebagatelnym dla mieszkańców będzie również realny wzrost kosztów
związanych z odprowadzaniem nieczystości do kanalizacji sanitarnej Rozwiązania techniczne i
lokalizacyjne, jeśli będą niezgodne z interesami właścicieli nieruchomości, zostaną na bieżąco
skorygowane w trakcie wykonywania projektu budowlanego, odpowiednie porozumienia i umowy zostaną zawarte z właścicielami terenów, co będzie podstawą wydania przez Starostę Rawy
Mazowieckiej pozwoleń na budowę. Warunkiem dla wydania pozwoleń na budowę będzie uzyskanie zgody właścicieli terenów na czasowe lub trwałe zajęcie terenu. Jednocześnie będzie
musiała być prowadzona polityka informacyjne, mówiąca o korzyściach dla środowiska i zdrowia ludzi wynikających z likwidacji szamb jako źródeł zanieczyszczenia eksploatowanych poziomów wodonośnych oraz podłączenia do zbiorczej kanalizacji sanitarnej.
16 Wskazanie trudności wynikających z niedostatków techniki lub luk we współczesnej
wiedzy, jakie napotkano, opracowując raport
Projektowana instalacja przewiduje zastosowanie nowoczesnych rozwiązań, popularnych w
Polsce oraz w krajach Unii Europejskiej, spełniających potrzeby ochrony środowiska naturalne-
1166/P/2008
str.114
go oraz ograniczenia do minimum emisji do atmosfery z procesów technologicznych. Rozwiązania te są typowymi, stosowanymi dla większości tego typu obiektów, dlatego opracowując
raport i analizując oddziaływanie na środowisko naturalne nie napotkano na trudności związane
z określeniem wpływu na otoczenie.
17 Źródła informacji stanowiące podstawę do sporządzenia raportu
Przepisy i wytyczne krajowe
1. ustawa z dnia 27 kwietnia 2001r. Prawo ochrony środowiska ( tekst jednolity Dz. U. Nr 25,
poz. 150 z 2008r.),
2. ustawa z dnia 27 kwietnia 2001r. o odpadach (tekst jednolity Dz. U. Nr 39, poz.251 z 2007r.
z późniejszymi zmianami),
3. ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. Nr 92, poz. 880 z późniejszymi zmianami),
4. ustawa z dnia 18 lipca 2001r. Prawo wodne (Dz. U. Nr 239, poz. 2019 z 2005r.),
5. ustawa z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzeniu ścieków (Dz. U. Nr 123, poz. 858 z 2006r.)
6. ustawa z dnia 13 września 1996r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. Nr
236, poz. 2008 z 2005r.);
7. rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2004 r. w sprawie określenia rodzajów
przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz szczegółowych kryteriów związanych z kwalifikowaniem przedsięwzięcia do sporządzenia raportu o oddziaływaniu
na środowisko (Dz. U. Nr 257, poz. 2573 z późniejszymi zmianami).
8. rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 maja 2005 r. w sprawie typów siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin i zwierząt, wymagających ochrony w formie wyznaczenia
obszarów Natura 2000 (Dz. U. Nr 94, poz. 795)
9. rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 września 2002r. w sprawie standardów jakości
gleby oraz standardów jakości ziemi (Dz. U. Nr 165, poz. 1359);
1166/P/2008
str.115
10. rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 17 grudnia 2002r. w sprawie śródlądowych wód powierzchniowych lub części stanowiących własność publiczną (Dz. U. z 2003r., Nr 16, poz.
149);
11. rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 lutego 2004r. w sprawie klasyfikacji dla prezentowania stanu wód powierzchniowych i podziemnych, sposobu prowadzenia monitoringu
oraz sposobu interpretacji wyników i prezentacji stanu tych wód (Dz. U. Nr 32, poz. 284)
obowiązywało do 31.12.2004r.;
12. rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 8 lipca 2004r. w sprawie warunków, jakie należy
spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz. U. Nr 168, poz. 1763);
13. rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 14 stycznia 2002 r. w sprawie określenia przeciętnych norm zużycia wody (Dz. U. Nr 8, poz. 70),
14. rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007r. w sprawie dopuszczalnych
poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. Nr 120, poz. 826),
15. Instrukcja Nr 308 Instytutu Techniki Budowlanej w Warszawie: “Metoda określania uciążliwości i zasięgu hałasów przemysłowych”
16. Instrukcja Nr 311 Instytutu Techniki Budowlanej w Warszawie: “Metoda prognozowania hałasu emitowanego z obszarów dużych źródeł powierzchniowych”
17. Instrukcja Nr 338 Instytutu Techniki Budowlanej w Warszawie: “Metoda określania uciążliwości i zasięgu hałasów przemysłowych,
18. literaturę fachową,
19. informacje uzyskane od zleceniodawcy,
20. wizję lokalną,
21. projekty budowlane.
1166/P/2008
str.116
Spis załączników
Ø Informacja na temat aktualnego stanu jakości powietrza – pismo WIOŚ z dnia 18 stycznia 2008r. znak M/Sk-6778-1/2/2008/62,
Ø Decyzja Starosty Rawskiego – pozwolenie wodnoprawne z dnia 30 grudnia 2002r. znak
OS.IV.6223-2-11/2002,
Ø Decyzja Starosty Rawskiego – zmieniająca pozwolenie wodnoprawne z dnia 30 czerwca
2004r. znak OS.IV.6223-2-11/2002/04,
Ø Decyzja Starosty Rawskiego z dnia 9 grudnia 2003r. znak OS.III.7663-7/03 zezwalająca
na unieszkodliwianie odpadów o kodzie 19 08 99,
Ø Decyzja Starosty Rawskiego z dnia 7 kwietnia 2004r. znak OS.III.7663-2/05 zezwalająca
na unieszkodliwianie odpadów o kodzie 02 02 99,
Ø Decyzja Starosty Rawskiego z dnia 30 listopada 2005r. znak OS.III.7663-2-9/01/03 zezwalająca na unieszkodliwianie odpadów o kodzie 19 08 09,
Ø Decyzja Starosty Rawskiego z dnia 15 kwietnia 2002r. znak OS.III.7662-2-9/01 zezwalająca na unieszkodliwianie odpadów o kodzie 02 02, 01, 02 02 03, 02 02 04, 02 03 01, 02
03 05, 19 08 09, 02 06 03, 02 06 80.
1166/P/2008
str.117
18 Streszczenie w języku niespecjalistycznym
Głównym celem raportu dla projektowanego przedsięwzięcia jest analiza i ocena funkcjonowania obiektu z punktu widzenia wymagań ochrony środowiska. Niniejszy raport jest opracowaniem sporządzonym do wniosku o uzyskanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach.
Przedsięwzięcie jest rozbudową i modernizacją istniejącej oczyszczalni ścieków w Żydomicach
dla miasta Rawa Mazowiecka w zakresie podczyszczania wstępnego, gospodarki osadami i
biogazem oraz modernizacją i rozbudową sieci kanalizacyjnej. Oczyszczalnia ścieków dla m.
Rawa Mazowiecka jest obiektem istniejącym, położonym w m. Żydomice, obręb Konopnica przy
drodze bez nazwy.
Modernizacja oczyszczalni ścieków
Planowana inwestycja, tj. modernizacja oczyszczalni prowadzona będzie w całości na terenie
istniejącego obiektu – na terenie już zainwestowanym. Nie planuje się prowadzenia intensywnych prac budowlanych, wymieniane będą jedynie urządzenia technologiczne i elementy techniczne oczyszczalni. W związku z tym nie przewiduje się wystąpienia istotnych oddziaływań w
okresie budowy.
Zgodnie z przepisami ustawy Prawo ochrony środowiska w raporcie zawarte zostały także informacje dotyczące następujących zagadnień:
ü transgranicznego oddziaływania na środowisko – zarówno etap budowy (modernizacji)
obiektu oraz późniejsza jego eksploatacja nie będą powodować takiego zanieczyszczenia środowiska, które swoim zasięgiem wykraczałoby poza granice kraju,
ü ewentualnych konfliktów społecznych – źródłem potencjalnych konfliktów społecznych
może być jedynie etap modernizacji, kiedy prowadzone będą prace budowlane, w późniejszym etapie (eksploatacji) działalność oczyszczalni w ocenie mieszkańców nie będzie
różnić się od dotychczasowej,
ü potrzeby ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania – oczyszczalnie ścieków są
wymienione wśród instalacji, dla których można ustanowić obszar ograniczonego użytkowania, biorąc pod uwagę oszacowane wielkości emisji zanieczyszczeń do środowiska,
1166/P/2008
str.118
a raczej brak uciążliwości spowodowanej eksploatacją oczyszczalni nie pojawia się potrzeba ustanowienia takiego obszaru,
ü monitoringu oczyszczalni – każdy obiekt podlega potrzebie monitorowania, a więc stałej
kontroli zarówno pod względem stanu technicznego jak i wpływu na środowisko naturalne, w raporcie określono dziedziny, które powinny w przypadku oczyszczalni podlegać
stałej kontroli.
W ramach projektowanej modernizacji przeprowadzone zostaną działania, które obejmują zakres:
• modernizację ciągu mechanicznego oczyszczania ścieków,
• modernizację ciągu biologicznego oczyszczania ścieków,
• modernizację systemu odprowadzania ścieków,
• modernizację gospodarki osadowej i odprowadzania biogazu.
Modernizacja mechanicznego ciągu oczyszczania ścieków (oczyszczanie wstępne) obejmie
remont budynku w którym następuje na kracie mechanicznej wstępny proces oczyszczania
ścieków. W ramach modernizacji tego budynku zmodernizowany zostanie system odprowadzania skratek, co pozwoli na efektywniejsze i bezpieczniejsze dla środowiska oczyszczanie
wstępne (mechaniczne) ścieków dopływających do oczyszczalni. Kolejnym etapem modernizacji ciągu mechanicznego będzie budowa nowych piaskowników. W stacji dmuchaw przewiduje
się usunięcie dwóch starych wyeksploatowanych dmuchaw i pozostawienie jedynie dwóch nowych urządzeń, które zostały zakupione przez inwestora i obecnie pracują lub są podłączane.
Przebudowie ulegnie również istniejąca komora rozdziału. Modernizacji ulegną także zbiorniki
(osadniki) wstępne. Przewiduje się całkowitą wymianę zamontowanych tam urządzeń i instalacji. Obiekt zostanie odnowiony. Kolejna modernizacja obejmować będzie wymianę urządzeń w
pompowni osadów oraz odnowienie kanałów, którymi odpływają ścieki do części biologicznej
oczyszczalni.
W ramach modernizacji biologicznego ciągu oczyszczania ścieków wykonana zostanie modernizacja tzw. złóż zraszania, na które trafiają ścieki po wstępnej (mechanicznej) obróbce. Wy-
1166/P/2008
str.119
mienione zostaną niektóre urządzenia (elementy) w komorze osadu czynnego oraz zainstalowane zostanie urządzenie do zbierania piany na kanale odpływowym z komór w których prowadzony jest proces nitryfikacji. Przebudowie i modernizacji ulegną także zbiorniki, w ktorych gromadzony jest osad wtórny (osadniki).
Kolejnym etapem modernizacji oczyszczalni jest modernizacja gospodarki osadowej i odprowadzania biogazu. W ramach modernizacji gospodarki osadowej i biogazu na terenie oczyszczalni
projektuje się wymianę całości wyposażenia technologicznego i instalacji związanej z ciągiem
fermentacji osadów i gospodarki biogazem, łącznie ze zbiornikiem biogazu. W ramach modernizacji budynku wielofunkcyjnego przewidziano nie tylko poprawę stanu technicznego konstrukcji
budynku i instalacji wewnętrznych, lecz również wprowadzono zmiany w funkcjach technologicznych poszczególnych pomieszczeń oraz w wyposażeniu technologicznym.
W hali wymienników ciepła i zagęszczania osadów przewiduje sie zainstalowanie stacji zagęszczania osadu nadmiernego. W ramach modernizacji stacji pomp cyrkulacyjnych projektuje się
demontaż istniejących rurociągów osadu oraz starych pomp, montaż nowych pomp cyrkulacyjnych, demontaż istniejącej pompy Flygt, demontaż całej instalacji z armaturą wymienników ciepła, montaż nowych rurociągów ssawnych i tłocznych, montaż urządzeń pomiarowych na rurociągu ssawnym i tłocznym osadu cyrkulowanego. W stacji wymienników ciepła zakłada się wymianę istniejących wymienników ciepła na nowe.
Ponadto w ramach modernizacji przewiduje się adaptację dotychczasowego pomieszczenia
kotłowni do potrzeb odwadniania i wapnowania osadu przefermentowanego.
Odwodniony osad będzie poddawany higienizacji w nowej instalacji do higienizacji osadu o wydajności, składającej się z: silosu wapna, przenośników ślimakowych wapna i osadu, mieszalnika osadu z wapnem, przenośnika ślimakowego mieszanki osadowo – wapiennej, a następnie
zrzucany na przyczepę za pomocą przenośnika końcowego. Przyczepa będzie podstawiana w
nowej, zadaszonej wiacie odbioru osadu. Po napełnieniu przyczepy osadem, będzie ona opróżniana pod zadaszoną wiatą składowania osadu. Pryzmowanie osadów po wapnowaniu ma na
celu polepszenie ich właściwości biologiczno – chemicznych. Umożliwienie pryzmowania osa-
1166/P/2008
str.120
dów przez ok. 2 do 3 miesięcy pozwala również na możliwość stosowania mniejszych dawek
wapna palonego w procesie wapnowania osadu, co wpływa na redukcję kosztów eksploatacyjnych.
Osad przefermentowany będzie dodatkowo poddawany procesom higienizacji w procesie dodawania wapna palonego. Osad wapnowany jest nie tylko bezpieczny pod względem parazytologicznym, lecz również ma lepsze właściwości fizyko-chemiczne w porównaniu z osadem przefermentowanym wyłącznie po odwodnieniu.
W celu zmagazynowania osadu nadmiernego odprowadzanego z osadników wtórnych regularnie w ciągu doby przewiduje się w ramach modernizacji wykonanie zbiornika retencyjnego osadu nadmiernego, który będzie jednocześnie pełnił rolę zbiornika czerpnego dla pompy nadawy
osadu do zagęszczarki. Przy doborze zbiornika przyjęto założenie, że zbiornik docelowo zmagazynuje min dobową produkcję osadu nadmiernego.
W celu zmagazynowania osadu przefermentowanego przewiduje się w ramach modernizacji
wykonanie zbiornika retencyjnego osadu przefermentowanego, który będzie jednocześnie pełnił
rolę zbiornika czerpnego dla pompy nadawy osadu do wirówki.
Niezależnie od wiaty magazynowej dla składowania odwodnionych, higienizowanych osadów
przewidziano również dodatkowo otwarty utwardzony plac dla czasowego przechowywania
osadów. Będzie on wykorzystywany czasowo np. gdy w ciągu 1 kwartału nie nastąpi odbiór
osadów z wiaty (okres zimowy) Plac ten będzie mógł ponadto służyć do przerzucania osadów w
pryzmach..
W ramach modernizacji wykonany zostanie również remont lagun, ktory będzie polegać na usunięciu wszystkich pozostałości po starych osadach, wyrównaniu dna i skarp lagun z ich ewentualną naprawą, wymianie bądź naprawie zamknięć oraz sprawdzeniu stanu technicznego i
odmulenie rurociągów doprowadzających.
W ramach modernizacji gospodarki gazowej na terenie oczyszczalni projektuje się zainstalowanie nowej instalacji do odbioru biogazu oraz nowych urządzeń do oczyszczania, pomiaru i spalania biogazu.
1166/P/2008
str.121
Modernizacja oczyszczalni ścieków obejmuje renowację istniejących stawów stabilizacyjnych..
Stawy te powstały po wybudowaniu oczyszczalni, a przez dziesięciolecia istnienia wytworzyły
się tam siedliska przyrodnicze, na tyle bogate, że zgłoszono je do obszarów chronionych w ramach sieci europejskiej Natura 2000 SOO Dolina Rawki o kodzie PLH100015 . Likwidacja stawów przewidywana we wcześniejszych etapach realizacji inwestycji wiązałaby się z koniecznością likwidacji istniejącego siedliska ptaków oraz uszczupleniem siedliska przyrodniczego, dlatego też w nowym projekcie modernizacji odstąpiono od likwidacji stawów. Projekt przewiduje
oczyszczenie stawów z osadów i namułów, w sposób najmniej inwazyjny i po wykonaniu prac
modernizacyjnych pozostawienie ich jako naturalnego istniejącego siedliska.
Przeprowadzone badania oraz wykonane obliczenia pozwalają stwierdzić, że oczyszczalnia
ścieków w Żydomicach jest obiektem, którego uciążliwość dla środowiska naturalnego jest nieznaczna, natomiast jej technologia w widoczny sposób wpływa na poprawę jakości wody w rzece Rawce poprzez zmniejszenie zanieczyszczeń, które mogłyby być kierowane poprzez zrzut
nieoczyszczonych ścieków z miasta Rawa Mazowiecka.
Podsumowując można stwierdzić, że inwestycja wydatnie poprawi warunki życia mieszkańców.
Odprowadzane dzisiaj do rzeki oczyszczone ścieki w chwili obecnej spełniają wymogi krajowe i
Unii Europejskiej, jednak dotrzymanie tych norm byłoby trudne, bez wymiany przestarzałych i
zużytych urządzeń, a z pewnością nie będzie możliwie w chwili zwiększenia ilości ścieków kierowanych do oczyszczalni. Dlatego tak ważna jest ta inwestycja a jej pełna realizacja pozwoli
nadal utrzymać badane parametry ścieków na wymaganym poziomie.
Ponadto zadanie inwestycyjne mające na celu uporządkowanie gospodarki wodno - ściekowej
służą ogólnie ochronie środowiska oraz poprawie warunków życia mieszkańców. Pozytywne
oddziaływania realizacji programu posiadać będą zasięg regionalny oraz charakter znaczący i
długotrwały. Pozytywne oddziaływania obejmują:
ü ogólną poprawę stanu środowiska i warunków życia ludności,
ü eliminację zagrożeń sanitarnych w dzielnicach nieskanalizowanych,
1166/P/2008
str.122
ü ochronę wód powierzchniowych poprzez usprawnienie technologii oczyszczania ścieków
w oczyszczalni.
Przedstawione w raporcie informacje, analizy oraz wyniki obliczeń pozwalają na sformułowanie
poniższych stwierdzeń i wniosków:
Ø oczyszczalnia nie stanowi pod względem akustycznym zagrożenia dla środowiska, zlokalizowana została w obszarze, który nie podlega ochronie akustycznej, hałas emitowany
przez instalację nie będzie stanowił na tyle dużego obciążenia dla pozostałych urządzeń
technologicznych oczyszczalni, aby wystąpiły przekroczenia,
Ø wpływ oczyszczalni na wody podziemne nie będzie występował, wszystkie obiekty posiadają szczelne podłoże, żaden z procesów technologicznych nie powoduje przedostawania się zanieczyszczeń do środowiska gruntowo-wodnego,
Ø wpływ oczyszczalni na wody powierzchniowe nie będzie występował, oczyszczone ścieki
odprowadzane do rzeki Rawki spełniają wymagania określone w pozwoleniu wodnoprawnym, nie zaobserwowano pogorszenia życia biologicznego w rzece w okresie dotychczasowej eksploatacji instalacji,
Ø wpływ oczyszczalni na świat roślinny i zwierzęcy nie będzie występował,
Ø powstające w oczyszczalni odpady nie będą stanowić zagrożenia dla środowiska pod
warunkiem właściwego — zgodnego z przyjętą i stosowaną w zakładzie procedurą nimi
gospodarowania i postępowania, podczas realizacji podstawowych zadań produkcyjnych
instalacji oraz pobytu ludzi powstawać będą różnego rodzaju odpady, między innymi: nie
segregowane odpady komunalne, opakowania, zużyte urządzenia zawierające niebezpieczne elementy (świetlówki, lampy rtęciowe itp.) oraz odpady zeszklone, gospodarka
nimi począwszy od składowania, utylizacji lub gospodarczego wykorzystania będzie prowadzona zgodnie z obowiązującymi przepisami, biorąc to pod uwagę powstające w
oczyszczalni odpady nie stanowią zagrożenia dla środowiska, oczyszczalnia dysponuje
dużym zapleczem technicznym w postaci terenów przewidzianych do składowania osadów (laguny),
1166/P/2008
str.123
Ø zastosowane rozwiązania technologiczne i techniczne ograniczają do minimum oddziaływanie oczyszczalni na środowisko.
Ø oczyszczalnia nie będzie negatywnie oddziaływać na obszar chronione, w tym na obszary NATURA 2000
Podsumowując całość raportu można stwierdzić, że analizowany obiekt spełniać będzie wymagania stawiane takim obiektom z punktu widzenia ochrony środowiska.
Po przeanalizowaniu warunków techniczno-technologicznych należy stwierdzić, że oceniany
teren przeznaczony pod zakład wybrany został prawidłowo podczas etapu budowy (w 1974
roku) toteż przebudowa i modernizacja tego obiektu przebiega również w korzystnej lokalizacji.
Modernizacja kanalizacji sanitarnej i przepompowni
Miasto wyposażone jest w dwa systemy kanalizacji – kanalizację sanitarną i deszczową. Projektowana inwestycja dotyczy rozbudowy jednego z tych systemów – sieci kanalizacji sanitarnej.
Jak już wspomniano Rawa Mazowiecka posiada kanalizację sanitarną, pozwalającą na odprowadzanie z budynków ścieków pochodzących z gospodarstw domowych oraz zakładów przemysłowych i usługowych. Niestety nie wszystkie budynki w mieście są wyposażone w te udogodnienia, tzn. nie wszystkie przyłączone są do systemu rur, biegnących pod ziemią. Pozostali
mieszkańcy korzystają z tzw. szamb, czyli wkopanych pod ziemią zbiorników, w których gromadzi się ścieki, a po napełnieniu zbiornika wywozi specjalnym samochodem do oczyszczalni.
Zdarza się, że zbiorniki te nie są szczelne i ścieki przesiąkają w głąb ziemi. Nie wszyscy mieszkańcy zdają sobie z tego sprawę, że takie zaniedbanie powoduje, że zanieczyszczenia przesiąkają do warstwy, w której jest pod ziemią woda. Ta woda może łączyć się z warstwą wody w
sąsiedztwie ujęcia wody i w konsekwencji coraz brudniejsza woda będzie pobierana przez stację wodociągową. Dlatego tak ważnym przedsięwzięciem jest nie tylko wybudowanie nowych
ciągów rur kanalizacyjnych, ale przekonanie mieszkańców o konieczności włączenia budynków
w system kanalizacji miejskiej. Realizacja inwestycji przyczyni się do powiększenia ilości osób w
mieście podłączonych do kanalizacji o 1124 osoby. Łączna ilość mieszkańców podłączona do
kanalizacji zwiększy się do 15 854 osób.
1166/P/2008
str.124
Można, więc przyjąć, że sam proces korzystania z kanalizacji dla mieszkańców miasta nie jest
uciążliwy. Dlatego w raporcie większą uwagę zwrócono na etap realizacji inwestycji, bowiem
wiązać się to będzie z pewnymi niedogodnościami dla mieszkańców, na szczęście okresowymi i
odwracalnymi.
Sieć kanalizacyjna w mieście wybudowana została w okresie ostatnich dwudziestu lat. Stopień
skanalizowania miasta poprzez istniejący system kanalizacji wynosi ok.80% (w stosunku do
liczby ludności). W centrum miasta najstarsza kanalizacja wykonana jest z rur kamionkowych,
który to system jest nieszczelny, z podłączeniami i połączeniami z wodami opadowymi. Stąd
stosunkowo duża ilość wód opadowych i infiltracyjnych dopływająca do oczyszczalni (obecnie
35%). Pozostały układ kanalizacji wykonany jest w systemie rozdzielczym z rur z tworzyw
sztucznych, której stan techniczny określany jest jako dobry.
Istniejącą kanalizację sanitarną w Rawie Mazowieckiej można podzielić na dwie zlewnie: zlewnię odprowadzającą ścieki do głównej pompowni ścieków w rejonie ul. Jerozolimskiej
(o przepustowości 580 m³/h) oraz zlewnię, z której ścieki odprowadzane są grawitacyjnie bezpośrednio do oczyszczalni ścieków. W ramach realizacji inwestycji obejmującej rozbudowę i
renowację sieci kanalizacji sanitarnej planuje się budowę jednej nowej pompowni ścieków P4 i
przebudowę ( modernizację) istniejącej przepompowni ścieków PG na ulicy Jerozolimskiej.
Pierwszy etap (budowa) uzależniony jest przede wszystkim od sposobu działania firmy, która
będzie prowadziła opisaną modernizację i budowę systemu. Dotyczy to oczywiście sposobu
prowadzenia prac oraz okresu ich wykonywania czyli pory dnia. Wiąże się to z pewnymi niedogodnościami dla mieszkańców najbliższych zabudowań mieszkalnych. W okresie realizacji planowanego przedsięwzięcia wystąpią następujące uciążliwości dla ludzi i środowiska:
ü czasowe wyłączenia pewnych odcinków dróg, a więc konieczność objazdów lub ruchu
naprzemiennego (jeden pas ruchu dla dwóch kierunków),
ü zagrożenie spowodowane pojawieniem się głębokich wykopów,
ü emisje hałasu i spalin od pracującego sprzętu,
ü emisje pyłów z dróg powodowane przejazdami sprzętu mechanicznego,
1166/P/2008
str.125
ü powstawanie niewielkich ilości śmieci, będących wynikiem robót przez zespół ludzi.
Jeżeli firma prowadząca modernizację będzie pracowała w porach wieczornych, na złym sprzęcie
(stare, hałasujące pojazdy i urządzenia), pozostawi po sobie bałagan lub niezasypane wykopy,
to będzie to z pewnością źle odebrane przez mieszkańców. Dlatego tak ważne jest przestrzeganie pewnych zasad, które określone zostały w raporcie, a których zachowanie pozwoli w sposób najmniej niekorzystny dla mieszkańców przeprowadzić cały proces inwestycyjny. Jeżeli zastosowane zostaną nowoczesne urządzenia i prawidłowo poprowadzone zostaną prace w terenie można powiedzieć, że uciążliwość dla mieszkańców zauważalna będzie w zakresie pewnych ograniczeń w korzystaniu z dróg i chodników.
Pozytywne oddziaływanie przedsięwzięcia będzie długotrwałe oraz charakteryzować się będzie
w szczególności zaś wyeliminować gospodarkę ściekową prowadzoną w oparciu o indywidualne zbiorniki bezodpływowe (szamba). Rezultatem realizacji inwestycji będzie także zmniejszenie nasilenia ruchu samochodów specjalnych dowożących ścieki do oczyszczalni w Żydomicach. Ponadto pełne skanalizowanie terenów przemysłowych spowoduje, że staną się one bardziej atrakcyjne dla przyszłych inwestorów.
Z kolei modernizacja istniejących systemów rur, bądź zastąpienie ich nowymi, zmniejszy ilość
awarii i związanych z tym uciążliwości.
Zgodnie z przepisami ustawy Prawo ochrony środowiska w raporcie zawarte zostały także informacje dotyczące następujących zagadnień:
Ø transgranicznego oddziaływania na środowisko – zarówno etap budowy (modernizacji) oraz
późniejsza eksploatacja nie będą powodować takiego zanieczyszczenia środowiska, które
swoim zasięgiem wykraczałoby poza granice miasta lub kraju,
Ø ewentualnych konfliktów społecznych – jednym z powodów potencjalnych konfliktów społecznych może być etap prowadzenia prac budowlanych, kiedy prowadzone będą modernizacje i budowa, w późniejszym etapie (eksploatacji) działalność w ocenie mieszkańców nie
1166/P/2008
str.126
będzie różnić się od dotychczasowej; innym powodem konfliktów może być niechęć ze strony mieszkańców, która pojawi się w sytuacji gdy po wybudowaniu kanalizacji będą oni musieli zrezygnować z swoich zbiorników podziemnych i ponieść koszty przyłączenia się do
sieci kanalizacji sanitarnej - należy mieć jednak nadzieję, że mieszkańcy wykażą się dużą
odpowiedzialnością i zrozumieniem dla potrzeb miasta i ochrony środowiska naturalnego, a
ich świadomość ekologiczna jest na wysokim poziomie,
Ø potrzeby ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania –systemy kanalizacyjne nie są
wymienione wśród instalacji, dla których można ustanowić obszar ograniczonego użytkowania, biorąc pod uwagę oszacowane wielkości emisji zanieczyszczeń do środowiska, a raczej
brak uciążliwości spowodowanej eksploatacją kanalizacji nie pojawia się potrzeba ustanowienia takiego obszaru,
Ø monitoringu– każdy obiekt podlega potrzebie monitorowania, a więc stałej kontroli zarówno
pod względem stanu technicznego jak i wpływu na środowisko naturalne, w przypadku kanalizacji podstawowy monitoring techniczny pozwoli nie tylko na wskazanie prawidłowości
funkcjonowania systemu ale stanowi pewną rodzaju bazę informacji, pozwalającą przewidywać potencjalne awarie.
Również ze względu na wymogi przepisów prawa raport zawiera dodatkowe informacje, które
nie mają wpływu na oszacowanie wpływu instalacji na środowisko naturalne – ocena trudności
jakie napotkano przy sporządzaniu opracowania, a które mogą wynikać z niedostatku techniki,
która dostępna jest na rynku krajowym.
Podsumowując można stwierdzić, że inwestycja wydatnie poprawi warunki życia mieszkańców
Rawy Mazowieckiej. Ponadto zadanie inwestycyjne mające na celu uporządkowanie gospodarki
wodno - ściekowej w mieście posłuży ogólnie ochronie środowiska oraz poprawie warunków
życia mieszkańców. Pozytywne oddziaływania realizacji programu miały będą zasięg regionalny
oraz charakter znaczący i długotrwały. Pozytywne oddziaływania obejmują:
•
ogólną poprawę stanu środowiska i warunków życia ludności,
1166/P/2008
str.127
•
eliminację zagrożeń sanitarnych w dzielnicach nieskanalizowanych,
•
ochronę wód powierzchniowych np. na skutek likwidacji szamb,
•
ochronę użytkowych zasobów wód podziemnych poprzez eliminację ognisk zanieczyszczeń w postaci przydomowych zbiorników ścieków.
Podsumowując wszystkie rozważania dotyczące uciążliwości modernizacji i budowy kanalizacji
należy stwierdzić, że w odniesieniu do najważniejszych elementów środowiska, tych które podlegają szczególnej ochronie, a więc obszarów Natura 2000 i prawnie chronionych zabytków architektonicznych realizacja tego przedsięwzięcia nie spowoduje ujemnego oddziaływania i nie
przyniesie szkody tym elementom środowiska. W odniesieniu do pozostałych komponentów po
zrealizowaniu inwestycji poprawi się jakość odprowadzanych do rzeki ścieków, a więc stopniowo polepszać się będzie woda w rzece Rawce, wyeliminowane zostaną ogniska ewentualnego
zanieczyszczenia wód podziemnych i warstwy ziemi – zbiorniki bezodpływowe do gromadzenia
ścieków. Nie ulegnie zmianie klimat tego rejonu, jakość powietrza oraz poziom hałasu w mieście.

B I U R O P R O... OCHRONY ŚRODOWISKA R

Transkrypt

Podobne dokumenty