Biuro Radcy Handlowego

Wydział Promocji Handlu i Inwestycji
Ambasady Rzeczypospolitej Polskiej
w Pradze
Biuletyn Informacyjny
STYCZEŃ 2009
SPIS TREŚCI:
I.
PRZEMYSŁ ......................................................................................................
2
II.
BUDOWNICTWO .............................................................................................
2
III.
CENY TOWARÓW I USŁUG ............................................................................
3
IV.
HANDEL ZAGRANICZNY ................................................................................
4
V.
SPRZEDAŻ SAMOCHODÓW ..........................................................................
5
VI.
BEZROBOCIE ..................................................................................................
5
VII.
SPADEK DYNAMIKI WZROSTU ZATRUDNIENIA OBCOKRAJOWCÓW .......
6
VIII.
DEFICYT BUDŻETOWY REPUBLIKI CZESKIEJ W 2008 ROKU ....................
7
WPHI Praga, styczeń 2009
I. Przemysł
Spadek produkcji przemysłowej w Republice Czeskiej w listopadzie 2008 r., w porównaniu
z listopadem roku poprzedniego, wyniósł aż 17,4%. Największy spadek odnotowano w
produkcji środków transportu (o 30,3%), wyrobów hutniczych (o 23,4%) oraz urządzeń
elektrycznych i optycznych (o 9,9%). Wzrost odnotowano jedynie w produkcji koksu oraz
wyrobów rafineryjnych.
Średnia liczba zatrudnionych w przemyśle czeskim w listopadzie, międzyrocznie obniżyła
się o 3,5% (tj. o 41,8 tys. osób). Średnie wynagrodzenie w przemyśle wyniosło 24.843 CZK nominalnie w stosunku międzyrocznym było wyższe o 2,4%, a realnie niższe o 1,9%.
Wydajność pracy w przemyśle obniżyła się o 14,6%. Znacząco, bo aż o 30,2%, spadła wartość
nowych zamówień w przemyśle, w tym wartość zamówień zagranicznych o 33,8%.
Narastająco od stycznia do listopada 2008 r., w porównaniu z analogicznym okresem roku
poprzedniego, produkcja przemysłowa w Czechach wzrosła o 1,7%. Przychody z produkcji
przemysłowej wzrosły realnie o 1,3%, a przychody z eksportu bezpośredniego o 3,6%. Liczba
zatrudnionych w przemyśle wzrosła o 0,3%, średnie wynagrodzenie miesięczne wzrosło
nominalnie o 8,1%, a realnie o 1,5%. Wydajność pracy w tej brańży wzrosła o 0,9%.
Przemysł (wskaźniki międzyroczne – dane wstępne)
Wyszczególnienie
Wskaźnik produkcji przemysłowej ogółem
Przedsiębiorstwa zatrudniające powyżej 20
pracowników
Przychody z działalności przemysłowej
(ceny stałe 2000 r.)
Nowe zamówienia w cenach bieżących
Średnie wynagrodzenie miesięczne
Listopad
2008
Styczeń – listopad
2008
(analogiczny okres roku
poprzedniego =100)
(analogiczny okres roku
poprzedniego =100)
82,6
101,7
81,5
101,3
69,8
102,4
95,6
108,1
II. Budownictwo
Listopadowa produkcja budowlana w Czechach w cenach stałych, międzyrocznie obniżyła się
o 5,6%. Po oczyszczeniu z wpływu czynników sezonowych, jej spadek realny w stosunku do
października wyniósł 0,2%. Średnia płaca w budownictwie czeskim w listopadzie wyniosła
27.988 CZK – w stosunku do listopada roku poprzedniego nominalnie była wyższa o 10,2%,
a realnie o 5,6%.
W okresie od stycznia do listopada 2008 r. produkcja budowlana w cenach stałych,
międzyrocznie wzrosła o 0,9%. Liczba zatrudnionych w przedsiębiorstwach budowlanych
zatrudniających powyżej 20 pracowników obniżyła się w tym okresie o 0,5%, przy wzroście
2
WPHI Praga, styczeń 2009
wydajności pracy o 0,9%. Średnia płaca w budownictwie wzrosła nominalnie o 11,0%, a
realnie o 4,1%. Liczba zezwoleń na budowę wydanych przez czeskie urzędy budowlane była
wyższa o 4,2%, a orientacyjna wartość robót budowlanych objętych tymi zezwoleniami
wzrosła o 13,5%.
Budownictwo (wskaźniki międzyroczne – dane wstępne)
Listopad
2008
Styczeń – listopad
2008
(analogiczny okres roku
poprzedniego =100)
(analogiczny okres roku
poprzedniego =100)
94,4
100,9
87,2
113,5
110,2
111,0
Wyszczególnienie
Wskaźnik produkcji budowlanej
(ceny stałe 2000 r.)
Wydane zezwolenia na budowę – wartość
orientacyjna w c.b.
Przedsiębiorstwa zatrudniające powyżej 20
pracowników
Średnie wynagrodzenie miesięczne
III. Ceny towarów i usług
Ceny towarów i usług w grudniu 2008 r., w stosunku do listopada, obniżyły się o 0,3%. W
tym ceny towarów spadły o 0,5%, a ceny usług wzrosły o 0,1%. Decydujący wpływ na ogólny
spadek cen miał spadek cen paliw napędowych (cena benzyny Natrual 95 była najniższa od
marca 2002 r. a cena oleju napędowego od marca 2005 roku).
Ogółem w listopadzie ceny konsumpcyjne w stosunku międzyrocznym wzrosły o 3,6%.
Główny wpływ na ich wzrost miały podwyżki cen czynszów, wody i ciepła (o 11,1%),
napojów alkoholowych i tytoniu (o 9,2%) oraz usług opieki zdrowotnej (o 31,6%). Ceny
towarów ogółem wzrosły o 1,3%, a ceny usług o 7,7%.
Międzyroczny wzrost zharmonizowanego wskaźnika cen towarów i usług w grudniu 2008 r.
wyniósł w Czechach 3,3%. Średnia stopa inflacji w Republice Czeskiej w 2008 roku
wyniosła 6,3 % i była najwyższa w okresie ostatnich 10 lat.
W porównaniu do 2007 roku średni poziom cen w I kw. 2008 r. był wyższy o 7,4%, w II kw.
o 6,8%, w III kw. o 6,6%, a w IV kw. o 4,7%. Wzrost cen regulowanych w I kw. wyniósł
23,8%, w następnych dwóch kw. po 21,5%, a w IV kw. 22,7%. Wzrost cen rynkowych
stopniowo obniżał się z 3,6% w I kw. na 0,4 % w ostatnim kwartale 2008 r.
Ceny towarów i usług (wskaźniki, stopa inflacji)
Grudzień
2008
Wyszczególnienie
- poprzedni miesiąc = 100
a) dane podstawowe
b) dane oczyszczone od wpływów sezonowych 2)
3
99,7
99,8
Styczeń – grudzień
2008
100,3
100,4
1)
1)
WPHI Praga, styczeń 2009
- analogiczny okres roku poprzedniego = 100)
- średnia roku 2005 =100
- stopa inflacji 3)
1)
2)
3)
103,6
111,8
106,3
106,3
112,1
x
Średniomiesięczne tempo wzrostu
Dane oczyszczone od wpływów sezonowych obliczono na podstawie metody DEMETRA (Tramo Seats)
Relacja średnich wskaźników bazowych (grudzień 2005=100) za ostatnie 12 miesięcy oraz poprzednie
12 miesięcy
IV. Handel zagraniczny
Według wstępnych danych Czeskiego Urzędu Statystycznego, listopad 2008 r. był kolejnym
miesiącem spadku obrotów czeskiego handlu zagranicznego, zarówno w porównaniu z
miesiącem poprzednim jak też w stosunku międzyrocznym. W porównaniu z listopadem 2007
roku wartość czeskiego eksportu obniżyła się aż o 18,0%, a importu o 13,2%.
W listopadzie 2008 r. Republika Czeska osiągnęła ujemny bilans handlowy w wysokości 0,5
mld CZK. Nadwyżkę handlową uzyskano z krajami UE w wysokości 39,2 mln CZK, a deficyt
z pozostałymi krajami w wysokości 39,7 mld CZK. Pod względem towarowym, odnotowano
pogorszenie wyników w handlu maszynami, środkami transportu, paliwami energetycznymi
oraz wyrobami przemysłowymi, a poprawę salda w handlu z produktami chemicznymi.
W okresie od stycznia do listopada 2008 r. czeski eksport wzrósł zaledwie o 0,3 %, a
import o 0,8% Nadwyżka handlowa RCz w stosunku międzyrocznym obniżyła się o 9,5 mld
CZK i wyniosła 81,2 mld CZK.
Handel zagraniczny (eksport, import, bilans – w mln CZK, wskaźniki międzyroczne)
Wyszczególnienie
Listopad 2008
Wartość
Wskaźnik
bezwzględna
w mln CZK
FOB/CIF
Eksport
Ogółem
- w tym: Niemcy
Import
Ogółem
- w tym: Niemcy
Saldo
Ogółem
- w tym: Niemcy
(analogiczny okres
roku poprzedniego
=100)
Styczeń – listopad 2008
Wartość
Wskaźnik
bezwzględna
w mln CZK
FOB/CIF
(analogiczny okres
roku poprzedniego
=100)
194.731
61.124
82,0
85,3
2.309.775
713.047
100,3
100,3
195.204
48.843
86,8
78,3
2.228.596
601.526
100,8
96,6
zmiana międzyroczna
zmiana międzyroczna
w mln CZK
w mln CZK
-474
-13.005
81.179
-9.532
12.280
3.035
111.520
23.618
4
WPHI Praga, styczeń 2009
V. Sprzedaż samochodów na rynku czeskim w 2008 roku
Z danych Związku Importerów Samochodów Republiki Czeskiej wynika, że Czesi w 2008
roku nabyli rekordową liczbę samochodów osobowych (ok. 144 tys.). Rosło zainteresowanie
zakupami wśród klientów indywidualnych, a malało wśród przedsiębiorców, którzy
najprawdopodobniej (w ramach antykryzysowych działań rządu) oczekują na zmianę ustawy o
podatku od towarów i usług, zezwalającą im na odliczenie podatku VAT również w
przypadku zakupu samochodów osobowych. Tradycyjnie najlepiej sprzedającą się marką
samochodów była Skoda (44,5 tys.) następnie Ford, Renault, Volkswagen oraz Hyundai. W
ubiegłam roku dopuszczono również do ruchu drogowego rekordową liczbę samochodów
używanych ok. 231 tys. tj. o 8 tys. więcej niż w roku poprzednim. Natomiast sprzedaż
samochodów dostawczych była niższa o 8,7% niż w roku 2007. Najlepiej sprzedawała się
marka Mercedes-Benz oraz MAN. W kategorii autobusów na czoło sprzedawców wysunął
się Mercedes, który wyprzedził krajowego producenta Irisbus (dawniej Karosa). Od kilku lat
rośnie sprzedaż motocykli; w roku ubiegłym sprzedano ich na rynku czeskim ok. 27,2 tys.
egzemplarzy.
Sprzedaż nowych samochodów osobowych
na rynku czeskim w 2008 roku
Marka
Skoda Auto
Ford
Renault
Volkswagen
Hyundai
Peugeot
Citroen
Toyota
Kia
Opel
Ogółem
Liczba
Zmiana
sprzedanych międzyroczna
egzemplarzy
w%
44.530
-9,3
10.897
28,6
9.189
22,9
8.956
10,6
7.377
13,0
7.111
8,9
6.817
11,9
5.528
10,6
5.479
21,0
7.030
-3,2
143.661
8,4
VI. Bezrobocie
Stopa rejestrowanego bezrobocia w grudniu 2008 r., w stosunku do miesiąca poprzedniego,
wzrosła o 0,7 pkt proc. i ma koniec roku wyniosła 6%; w tym wsród kobiet 7,2%, a wśród
mężczyzn 5%. Liczba zarejestrowanych bezrobotnych wyniosła 352,2 tys. i była 32 tys.
wyższa niż w na koniec listopada 2008 r.
Liczba wolnych miejsc pracy w stosunku do listopada obniżyła się do 91,2 tys. Na jedno
miejsce pracy na koniec grudnia przypadało 3,9 osób tj. o 1,4 pkt proc. więcej niż w grudniu
2007 roku.
W poszczególnych kwartałach 2008 roku średnia stopa bezrobocia rejestrowanego najpierw
spadała, z 6,0% w I kw. na 5,2% w II i III kw., następnie w IV kw. wzrosła na 5,4%.
5
WPHI Praga, styczeń 2009
Bezrobocie (wartości bezwzględne, stopa bezrobocia rejestrowanego)
Wyszczególnienie
Liczba ubiegających się o pracę w ewidencji UP
- z tego liczba dostępnych bezrobotnych
Stopa bezrobocia rejestrowanego w %
- dane nie oczyszczone od wpływów sezonowych
- dane oczyszczone od wpływów sezonowych 1)
Stan na koniec
grudnia
2007
2008
354.878 352.250
331.696 335.025
5,98
5,74
5,96
5,71
1)
Sezonowo oczyszczone dane obliczono na podst. metody "Tramo-Seats"
VII. Spadek dynamiki wzrostu zatrudnienia obcokrajowców w Republice
Czeskiej
Według danych Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej pod koniec ubiegłego roku w
Republice Czeskiej zatrudnionych było o 44.309 obcokrajowców więcej niż w końcówce
roku 2007. Wzrost legalnego zatrudnienia obcokrajowców wyraźnie się jednak zmniejszył w
porównaniu do roku 2007, kiedy to zatrudnienie w Republice Czeskiej znalazło 55.157
pracowników z zagranicy. Ogółem, według stanu na 31 grudnia 2008 r., w Republice
Czeskiej zatrudnionych było 284.551 cudzoziemców.
Najwięcej obcokrajowców pochodziło ze Słowacji, było ich jednak o ponad tysiąc mniej niż
w 2007 r. Trend spadkowy wystąpił również w przypadku obywateli polskich, których liczba
pod koniec 2008 r. była o prawie 3 tys. mniejsza niż rok wcześniej. Duży wzrost zatrudnienia
zanotowany został natomiast w przypadku obywateli Wietnamu i Mongolii.
Zatrudnienie obcokrajowców w Republice Czeskiej
Kraj
Grudzień 2008
Słowacja
100 223
Ukraina
81 072
POLSKA
20 680
Wietnam
16 254
Mongolia
12 990
Mołdowa
8 635
Bułgaria
5 108
Rumunia
3 605
Rosja
3 314
Niemcy
2 774
Łącznie zatrudnionych w RCz
284 551
6
Grudzień 2007
101 233
61 592
23 642
5 425
6 897
5 503
5 393
4 313
2 488
2 847
Grudzień 2006
91 355
46 155
17 149
692
2 814
3 369
1 953
1 240
2 380
2 383
240 242
185 075
WPHI Praga, styczeń 2009
VIII. Deficyt budżetowy Republiki Czeskiej w 2008 roku
Deficyt budżetowy Republiki Czeskiej w 2008 roku wyniósł 19,4 mld CZK, przy czym,
zgodnie z założeniami Ministerstwa Finansów RCz, miał przekroczyć 70 mld CZK. Jest to
zatem najlepszy wynik gospodarczy od 1997 roku, kiedy to deficyt osiągnął 15,7 mld CZK.
Na rok 2009 zaplanowano deficyt w wysokości 38,1 mld CZK.
Zgodnie z metodyką ESA 95 ubiegłoroczny deficyt budżetowy stanowił 1,2 % PKB. Oznacza
to, że Republika Czeska z rezerwą spełniła jedno z kryteriów przystąpienia do strefy euro.
Według Ministerstwa Finansów, ta znacząca poprawa gospodarowania związana była z
dotrzymywaniem przez rząd dyscypliny fiskalnej oraz reformami gospodarczymi, które po
latach bezcelowego wydawania środków, przygotowały budżet publiczny na ewentualny
scenariusz kryzysowy. Na rok 2009 pozostały zatem wystarczające środki finansowe do
eliminacji ewentualnych zjawisk kryzysowych.
Deficyt budżetowy Republiki Czeskiej od 1997 r. w mld CZK
1997
15,7
1998
29,3
1999
29,6
2000
46,0
2001
67,7
2002
45,7
2003
109,1
7
2004
93,5
2005
56,4
2006
97,6
2007
66,4
2008
19,4