Dossier - THINKTANK

Transkrypt

Dossier - THINKTANK

centre for dialogue and analysis
Dossier
N o w e o t wa r c i e
w rel ac jach z Z achodem
New opening in the
r e l at i o n s w i t h t h e W e s t
www.mttp.pl
www.csm.org.pl
Iran
Poland
Polska
P o n a d 5 4 0 l at d o b r yc h r e l a c j i z P e r s j ą
o v e r 5 4 0 y e a r s o f g o o d r e l at i o n s w i t h P e r s i a
This publication was co-financed by the Polish Ministry of Economy Complimentary copy / Wydawnictwo współfinansowane ze środków Ministerstwa Gospodarki RP egzemplarz bezpłatny
THINKTANK
RECOMMENDATIONS REKOMENDACJE
❖
Poland – Iran ❖ Polska – Iran
1] The new opening in relations between the West and
1]
2]
2]
Iran and the successive lifting of sanctions is an important stabilising factor in the Middle East, itself rife with
many armed conflicts and disturbances. The regional
importance of Shiite Iran serves to equalise the vectors of dialogue in relations between the West and the
countries of the Persian Gulf. Successive lifting of sanctions will enable the EU (including Poland) and Iran to
return to intensive cooperation in all economic areas.
The 540th anniversary of Polish-Iranian relations, celebrated in 2014, gave both countries a reason to intensify their contacts and not just cultural or educational, but business. On the plus side, we may note
complementary economies, a similar potential in human capital (ie. well educated workers), the need for
innovation and creativity in the entrepreneurial sector
as well as a determination to achieve economic success.
From the Polish viewpoint, Iran is a large, relatively
geographically close untapped market of over 80 mln
consumers who are looking for European goods and
services. Iran is also a potential trading partner with
other countries in the region where Poland’s presence is still weak. For the Iranians, the Polish experience in the transition of the last 25 years is significant,
together with the strong political-economic position of
Poland in the EU.
Nowe otwarcie w relacjach Zachód-Iran i sukcesywne znoszenie sankcji to ważny czynnik stabilizujący
sytuację na Bliskim Wschodzie, obciążonym licznymi
konfliktami zbrojnymi i turbulencjami. Regionalne znaczenie szyickiego Iranu wpływa także na wyrównanie
wektorów w relacjach Zachodu z krajami Zatoki Perskiej.
Sukcesywne znoszenie sankcji umożliwia UE (w tym Polsce)
i Iranowi powrót do intensywnej współpracy we wszystkich
sektorach gospodarki.
Obchodzona w 2014 r. rocznica 540 lat stosunków
polsko-irańskich dała obu krajom podstawę do zintensyfikowania kontaktów nie tylko kulturalnych czy naukowych, ale także biznesowych. Na plus przemawiają:
komplementarność gospodarek, podobny potencjał
kapitału ludzkiego (dobrze wykształceni pracownicy),
potrzeba innowacyjności i kreatywności w sektorze
przedsiębiorstw, a także determinacja w dążeniu do
gospodarczego sukcesu. Z polskiej perspektywy Iran to
duży, relatywnie bliski geograficznie, nienasycony rynek
ponad 80 milionów konsumentów, poszukujących europejskich produktów i usług. To także potencjalny partner w
handlu z innymi krajami regionu, w których Polska jest
wciąż słabo obecna. Dla Irańczyków ma znaczenie polskie doświadczenie transformacyjne ostatnich dwóch
dekad oraz mocna polityczno-gospodarcza pozycja
Polski w UE.
Contents / spis treści
2
Opinion / Opinia: Janusz Piechociński
4
Polska – silny partner i wiarygodny sprzymierzeniec
Analysis I: Poland – Strong Partner and a Reliable Ally / Analiza I:
10
Fast Facts & Quick Stats: Poland in Numbers / Fakty i dane:
12 Analysis II: Iran – A Leading Actor in the Middle East / Analiza II: Iran – wiodący gracz
na Bliskim Wschodzie
18 Fast Facts & Quick Stats: Iran in Numbers / Fakty i dane: Iran w liczbach
Polska w liczbach

Quotes, Opinion  Cytat, opinia  Quotes, Opinion  Cytat, opinia

Quotes, Opinion  Cytat, opinia  Quotes, Opinion  Cytat, opinia
Ladies and Gentlemen,
honoured colleagues,
Szanowni Państwo,
Polish-Iranian relations have a long history
and stretch back almost a thousand years.
We view Iran as a very attractive business partner,
not only for the Middle East but on a global scale
as well. The expression of this is the inauguration
in 2015 of the Go Iran programme whose goal
is to intensify our mutual economic relations.
We are aware of the huge potential for
the development of Iran and the high level
of dynamic progress made in education,
especially in medicine, biotechnology
and nanotechnology.
One of the most effective business strategies
is a consistent presence in the chosen
marketplace. We exhibit Polish goods and
services through our participation in international
fairs and trade missions. I regard my personal
visit to Iran as a particular honour. I am proud
to present a group of dynamic entrepreneurs
who are accompanying me, who are open to
cooperation and whose proposals are tailored
to meet the needs of your market.
We have much to offer each other.
I am convinced that in the near future our trade
turnover will increase considerably.
We can count on the fact that the expected
lifting of sanctions and barriers will revive
2
THINKTANK dossier Poland • Iran
2015
◙
Polsko-irańskie stosunki dyplomatyczne mają
długą tradycję i sięgają prawie tysiąca lat wstecz.
Postrzegamy Iran jako bardzo atrakcyjnego partnera
biznesowego, nie tylko na Bliskim Wschodzie,
ale i w skali globalnej. Wyrazem tego jest
zainaugurowany w 2015 roku program Go Iran,
którego celem jest zintensyfikowanie wzajemnych
relacji gospodarczych. Mamy świadomość wielkiego
potencjału rozwojowego Iranu, a także wysokiej
dynamiki postępu naukowego zwłaszcza
w medycynie, biotechnologii czy nanotechnologii.
trade in all economic sectors. We can look
to the further development of Polish-Iranian
cooperation in, for example, the agriculture and
foodstuffs sector, environmental technology,
IT, renewable energy, construction, machinery
and medical areas.
Furthermore, we depend on the deepening
of our investment cooperation. Poland is an
open country and we encourage all to make
their projects come true here. Investors may take
advantage of special allowances and the other
facilities, for instance in the 14 special
economic zones that already exist in Poland.
We are highly valued as a low investment risk.
We are distinguished by our large market,
stable political and economic situation and
also our membership of the European Union.
Jedną z najskuteczniejszych strategii biznesowych
jest konsekwentna obecność na danym rynku.
Polskie towary i usługi w Iranie prezentujemy poprzez
udział w międzynarodowych targach i wystawach
oraz organizację misji gospodarczych. Swą obecną
wizytę w Iranie traktuję jako szczególny zaszczyt.
Z dumą przedstawiam również towarzyszącą mi
grupę dynamicznych, otwartych na współpracę
przedsiębiorców, których oferta jest dopasowana
do potrzeb Państwa rynku.
Mamy sobie wiele do zaoferowania. Jestem
przekonany, że w najbliższym czasie nasze obroty
handlowe ulegną znacznemu zwiększeniu. Liczymy,
że oczekiwane zniesienie sankcji i barier pozwoli
ożywić handel we wszystkich dziedzinach
gospodarki. Możliwości dalszego rozwoju
I wish all the participants in our trade mission
many interesting and fruitful discussions which,
I hope, will result in proposals and trading
contracts advantageous to both sides and which,
as a result, will contribute to the further
development of our national economies.
PHOTO / Fot.: MG
❖
współpracy polskich i irańskich firm poszukujemy
m.in. w branży rolno-spożywczej, technologiach
środowiskowych, ICT, energii odnawialnej,
budownictwie, sektorze maszynowym
oraz branży medycznej.
Zależy nam również na pogłębieniu współpracy
inwestycyjnej. Polska jest krajem otwartym
i zachęcamy do realizacji projektów w naszym kraju.
Inwestorzy mają możliwość skorzystania
ze specjalnych ulg i ułatwień m.in. w ramach
istniejących w Polsce 14 specjalnych stref
ekonomicznych. Jesteśmy wysoko oceniani z uwagi
na niższe ryzyko inwestycyjne. Wyróżniamy się
ze względu na duży rynek pracy, stabilną sytuację
polityczną i ekonomiczną, a także nasze
członkostwo w Unii Europejskiej.
Wszystkim uczestnikom misji biznesowej życzę
interesujących i owocnych rozmów, które – mam
nadzieję – zaowocują konkretnymi ofertami
i kontraktami handlowymi, korzystnymi dla obu
zainteresowanych stron, a w konsekwencji
przyczynią się do dalszego rozwoju naszych
gospodarek narodowych.
Janusz Piechociński, Deputy-Prime Minister and Minister
of Economy of Poland / wicepremier Polski, minister gospodarki
2015
THINKTANK dossier Polska • Iran
3
Poland
Strong Partner and
a Reliable Ally
Polska – silny partner
i wiarygodny sprzymierzeniec
Today’s
Poland is a strong
and stable country
and one of the key
players in Europe.
/Polska jest dziś
silnym i stabilnym
krajem, jednym
z kluczowych
w Europie.
4
2015
◙
◙ Po ponad 20 latach transformacji go-
After over twenty years of economic
transformations and ten years as an EU
Member State, Poland has become
a strong Europan country that had done
well in a period of global crisis. Poland
enjoys a stable economy and significant
influence over decision-making in the
European Union. Poland could be not
only a strong business partner for Iran
but also a reliable ally.
spodarczej i 10 latach członkostwa w UE
Polska stała się silnym państwem w Europie. Dobrze radziła sobie w czasach
globalnego kryzysu, jest stabilną gospodarką w Europie, ma też spory wpływ na
decyzje w Unii Europejskiej. Iran może
znaleźć w Polsce nie tylko silnego partnera biznesowego, lecz także wiarygodnego
sprzymierzeńca.
• What is the role of Poland in Europe?
• How does Poland see its future
development?
• In what areas are opportunities
emerging for economic cooperation
between Iran and Poland?
• Jakie jest dziś miejsce Polski
w Europie?
• Jak Polska myśli o swoim rozwoju?
• Gdzie pojawiają się szanse
współpracy gospodarczej
Iranu z Polską?
2015
5
P oland on the Path to R apid G rowth
A Land
of Opportunity
at the
Far-reaching economic and socio-political
transformations have changed Poland into one
of the world’s 25 largest economies and an
influential member of the European Union.
The country’s present aspirations are global.
Poland has been revising its development strategies
and looking for new opportunities and partnerships.
Heart of Europe
authors: Małgorzata Bonikowska, paweł rabiej, michaŁ szczygielski, andrzej turkowski
In the last decade, Poland has considerably strengthened its political
position, while its economy has reached a high level of internationalisation.
As an active member of the European Union, NATO and the Schengen zone,
Poland has not only been a leader of political change in East-Central Europe,
but also the Old Continent’s healthiest economy and a very close partner
of the EU’s largest economy – Germany.
While Europe remains
one of the wealthiest regions in the world
and still has huge growth potential, its
image abroad has been dominated by the
recent financial crisis. The EU as a whole
went through a recession in 2012, with
a fall in GDP of 0.4 per cent. Poland was
the exception with a GDP growth of 1.9 per
cent, and it reached 3.3 per cent in 2014.
From 2008 to 2014, Poland’s cumulative
GDP growth was above 23 per cent – one
of the highest of the entire continent. Such
high growth was due to a large domestic
market of more than 38.5 million consumers, but also to rising exports. This in turn
was the result of high labour productivity
and the competitiveness of Polish products.
These are impressive achievements and
they did not come about by chance. Poland’s economic strength is due primarily
6
2015
Poland
is currently
the 14th most
attractive
economy in
the world for
investment.
to its consistent approach to introducing
free-market reforms after 1989, thus creating solid foundations for an open and
competitive economy; to the explosion of
Polish entrepreneurship (which was not
possible prior to 1989); to the high level
of foreign investment; and to the effects
of Poland’s integration with the European
Union, which Poland joined in 2004. This
is an efficient model for growth in the European context when seen in conjunction
with Poland's relatively low national debt,
the innovative nature of Polish businesses
and labour costs that are still lower than in
other EU countries.
AN INVESTMENT DESTINATION
IN THE CENTRE OF EUROPE
The value of foreign direct investment in
Poland since the beginning of transforma-
tions has exceeded 235 billion USD. It has mostly come from
other European countries. Foreign investors have appeared
in almost all economic sectors. For a number of years Poland has been one of the world’s most attractive markets for
advanced business service centres, including research and
development and shared service ones. Owing to its location
in a time zone that allows for trade with the entire world
and to its highly trained workers with knowledge of foreign
languages, Poland has been competing successfully as an offshoring destination with Asian countries such as India, the
Philippines and China. Today this sector is made up of more
than 400 companies and employs more than 100,000 people.
Apart from investing in international services, R&D,
financial services, programming, and logistics, foreign investors also invest in the automotive, machinery, aviation,
electronic goods, pharmaceuticals and biotechnology sectors. According to the UNCTAD World Investment Report
2013, Poland is currently the 14th most attractive economy
in the world for investment. Furthermore, according to the
consultants Ernst&Young, while it is true that investors mention Germany first when asked to name the optimal location
for investment in Europe, Poland comes second.
STRATEGIC COURSE – THE EUROPEAN UNION
Since the economic transformations began, the most
important point of reference for Poland has been the European Union, and the most important goal has been to be
part of a united continent. Poland became a member of the
EU in 2004. This opened the European market to Polish
business and, in time, to Polish workers. At the same time,
Polish companies had to compete with more powerful ones
in Western Europe. The EU funding for Polish infrastructure and innovative projects caused a tremendous surge in
economic development: over 100 billion USD was infused
into a range of development projects in the 11 years of EUmembership.
In recent years, Poland has continued to grow and
strengthen its role in the EU and Euro-Atlantic structures
(Poland joined NATO in 1999). Poland’s per capita GDP rose
to 67 per cent of the EU average (by comparison it was 49 per
cent in the year of EU accession). Today, Poland is an important and increasingly valued player in the now 28-member
European Union. For the moment, Poland, like the United
Kingdom, will remain outside the eurozone, in which there
are currently 18 EU countries. On the political stage, Poland
is a proponent of greater economic integration with the EU
and of abolishing the remaining barriers to a truly free market. It is also working intensively to develop relations with
the EU’s eastern neighbours through the Eastern Partnership
– an EU policy initiated by Poland and Sweden and directed
at the ex-Soviet states of Armenia, Azerbaijan, Belarus, Georgia, Moldova and Ukraine.
POLAND’S STRATEGY FOR FUTURE GROWTH
Poland has been developing not only rapidly but also innovatively. This success rests upon four solid pillars: a high
level of productivity in relation to labour costs (this indicator is almost twice that in Western European countries);
a young, educated and ambitious workforce; stable finances
and a strong position in the European Union.
2015
7
P oland on the Path to R apid G rowth
Poland has successfully carried out political, economic and social transformations, and has created a stable foundation for further
stable growth. Poland’s foreign partners can make use of Poland’s fresh experience in the building of an effective state
and a free-market economy.
-European people are close to Europeans
and at the same time maintain excellent
trading links with Central Asia and the
Middle East. This is the reason why Iran
may be a jumping off point for Polish companies wishing to expand economically
throughout the entire western and central
part of Asia.
UNTAPPED POTENTIAL
The size of the Polish market will certainly be a major
growth factor. The World Bank has described the Polish
economy as a high-income economy. With a population of
38.5 million people (7.6 per cent of the EU’s population) and
a per capita GDP of 24.882 USD (PPP), it is the EU’s 6th
largest economy and one of 25 largest in the world. Poland
continues to be named in several rankings as one of the most
attractive European markets for foreign direct investment.
Investment incentives offered by the government, regions,
special economic zones, industrial zones and technological
parks are additional factors drawing investment.
The solid position of Polish businesses that are leaders
in their respective market segments also create potential for
mergers and acquisitions. After two decades of growth, many
Polish businesses are seeking areas of expansion and capital
ties. Exports, which have grown by an average of more than
10 per cent per year over the last 10 years, are one of the
factors hastening this process. During this latter period, the
value of Polish exports has more than trippled – from 72 billion USD to 219 billion USD. The type of exported products
and services is also changing, from cheap goods and goods
of commodity-driven businesses to high-quality CVA goods.
In the coming years, the factors spurring Poland’s growth will
be continued European integration, public investments supporting development, comprehensive funding of innovation
and creation of CVA goods, the public’s yearning for prosperity, and digitisation and metropolisation.
8
2015
It is understandable that Poland is focused economically
and politically on Europe, but recently this horizon has been
widening thanks to, among other things, the greater maturity of the Polish economy and businesses, the greater role of
exports in the economy, and the competitiveness of Polish
products. This is making Polish products popular on the European and other markets, and causing Polish businesses to
seek opportunities in various world markets.
A TRIED AND TESTED PARTNER
One of these promising markets is Iran. A shared history
stretching back to the 15th century forms a good framework
for cooperative development. In 2014, both countries celebrated the 540th anniversary of bilateral relations. In Poland, Iran is particularly remembered for its help in sheltering over 120,000 Polish soldiers and their families fleeing
the USSR during the Second World War. A renewed Polish-Iranian economic, cultural and academic cooperation underwent a weakening only in the 1990s. We can observe
a renewed strengthening of Polish-Iranian ties from 2012.
A confirmation of further development in relations and their
strengthening is the Polish Go Iran initiative, initiated in 2015
by the Ministry of Economy and also the planned signing
of the Polish-Iranian agreement on economic cooperation.
The new opening in relation with Iran is not just supported by a long mutual history or changed external factors
(the lifting of European sanctions). The Iranians, a Indo-
The value of Polish-Iranian trade in 2014
stood at over EUR 57 mln. Polish exports
reached EUR 34.9 mln (mainly fuel or oil
injection pumps, transfusion equipment,
medical instruments and graphite electrodes). Imports reached EUR 22.4 mln
(mainly dried grapes and prunes, pistachio
nut and animal offal). Over the last three
years, both Poland and Iran have noted a
systematic drop in mutual trading turnover.
Both sides stress that the level of economic
cooperation does not reflect their potential.
It is difficult to disagree especially that in
2011, trading turnover reached a level of
EUR 167 mln.
The most important factor influencing
this low level of bilateral trade has been
the EU sanctions and the concomitant difficulties in monetary exchange between
European and Iranian companies. An additional factor, on the Polish side, is the little knowledge among entrepreneurs about
the possibilities of trade in areas unaffected
by sanctions as well as the media-generated
stereotypes of the Iranians themselves (in
2013 66% of Poles judged them with a degree of trepidation). In turn, in Iran itself
Poland is still not-well known and asso-
ca.
160
billion
EUR
in EU funds
allocated
to Poland
for 2007-2020,
over two 7-year
financial
perspectives,
as part of
the European
Cohesion
Policy
ciated more from history. Her contemporary impression is associated more by allusions to culture (film and theatre) rather
than with sanctions.
Taking advantage economically, of the
chances offered by the lifting of sanctions
should act as a spur for both governments.
Polish Deputy Ministers of Economy
have already visited Iran several times
and in 2014 the Polish Minister of Foreign
Affairs visited Tehran. At the end of that
year, Warsaw welcomed Mohammed
Reza Nematzadeh, the Iranian Minister
for Industry, Mining and Trade. The joint
Polish-Iranian economic forum organised
in September 2015 in Tehran, should serve
to intensify the cooperation between companies.
PROMISING AREAS OF BUSINESS
Poland should be seen by Iranian entrepreneurs as a gateway to a potentially huge
market of approximately 500 mln European consumers and as an excellent service
hub for the whole of Europe. Of particular note especially to Iranian exporters is
the food and grocery sector. The Iranian
shipyard and mining industry (amongst
others) needs new European technology.
Polish-Iranian cultural and educational/academic institutions and centres
also have the potential to develop. The
Gardzienice Theatre is performing in Tehran and Iranian female teachers are already
working in Wrocław. Polish universities
and colleges can count on Iranian students
studying engineering and medicine. •
THINKTANK RecommendatIons:
A strengthenIng of rel atIons wIth Pol and c an gIve the l at ter an unIque opportunIt y to exploIt
Pol and ’s l atest experIence In economIc, InstItutIonal and socIal transformatIon. Poland having
effectively introduced market reform and built one of the strongest economies in the European Union may serve as an example to
Iran of how to exploit one’s own potential and competitive superiority in regional and world markets.
2015
9
poland

6.2
5.3
4.3
3.9
6.8%
6.8
5.1
3.6
1.2 1.4
3.9 4.3
3.3
Poland’s highest GDP
growth rate (in 2007)
1.9 1.6
1.6
(growth in per capita GDP in 1988–2014 in USD)
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
16 000
14 000
12 000
10 000
8000
6000
4000
2000
0
1988 1992
1996
2000
2004
Source: GUS
235.
1 3billion USD
Breakdown of Exports (in %)
Other
fold
Chemicals
and Related
Products
is how much the value
of Poland’s exports
has grown from
2002 to 2014
– to 219 billion USD
value of direct investment
by foreign companies since 1990
Source: NBP 2014
Food and Live
Animals
Machinery
and Transport
Equipment
37.4
12.6
Manufactured Goods
Over
Gross Domestic Product
(in billion USD)
535
168
1999
2014
in thousand USD
Poland joins
the European Union
506
million
2008
36.6
41.2
21.7
43.9
15.4
13.9
2009
32.6
37.5
18.9
40.0
12.7
11.3
as % of EU average (PPP)
2010
32.4
36.7
19.0
40.2
12.8
12.3
2011
34.9
39.4
20.6
43.9
13.9
13.4
2012
32.8
36.5
18.5
41.4
12.7
12.7
2013
34.5
37.7
19.9
46.3
13.5
13.8
2007
100
110
83
116
62
55
2008
100
110
81
116
64
56
2009
100
109
83
115
65
61
2010
100
109
81
120
66
63
2011
100
109
81
123
67
65
2012
100
108
81
123
67
67
2013
100
107
82
122
66
67
Source: UNCTAD, Eurostat 2014
64.2%
of Poles are
of working age
people live in the EU
per cent of whom
are Poles
7.6
Source: GUS 2013
300%
oland’s GDP
P
increase in 1999–2013
Source: IMF 2014
Per Capita GDP of Chosen EU Countries in 2007–2013
2007
EU
34.2
Eurozone
37.8
Czech Republic 17.5
Germany
40.3
Hungary
13.6
Poland
11.1
954.
5
billion USD
Poland’s GDP (PPP) in 2014
Source: IMF 2015
3.3%
Poland’s GDP growth
in 2014; it rose in the EU as
a whole by
per cent
1.3
Source: Eurostat 2014
2015
of Polish exports
go to the
European Union
Source: GUS 2013
21.1
Source: Centralny Ośrodek Informacji
Gospodarczej 2014
2004
76.1%
Source: GUS 2013
new companies
registered in Poland
every day in 2013
(one every 29 seconds)
Source: NBP 2014
9.3
10.5
Miscellaneous
Manufactured
Articles
971
57.
4
billion USD
10
9.1
Source: The World Factbook 2015
value of direct investment
by Polish companies abroad
2008 2011 2014
Source: World Bank
+3.3% Poland
+ 2% Czech Republic
+0.8% Greece
+1.6% Germany
+0.2% France
38.
5
million
Poland has
67%

Quick Stats
2013 per Capita GDP (% of EU average)
Luxembourg 257
United States 150
Netherlands 131
Austria
128
Germany
122
United Kingdom 109
Poland
67
Hungary
66
Greece
73
Czech Republic 82
Spain
94
France
107
Poland’s
per capita GDP
as a percentage
of the EU average
inhabitants. Germany has
80.5 million, France – 65.6 million,
UK – 63.9 million and Italy
– 59.7 million inhabitants
Quick Stats  Fast Facts
Poland ranked
Poland’s Competitiveness
Country
Place
Switzerland
Singapore
Germany
USA
Poland
Turkey
Czech Republic
Italy
South Africa
Hungary
1
2
4
5
42
44
46
49
53
63
Poland’s Main Trade Partners
14
th
on the list of most attractive
investment destinations
in 2013–2015
Germany
United Kingdom
27.8%
6.7%
Czech Republic
6.5%
France
5.8%
Italy
4.6%
á
IMPORT
beginning of political
and market reforms
in Poland
Unprecedented Growth of Income
in the Post-WWII Period

EXPORT
1989
GDP Growth in 2000–2014 (%)
Fast Facts
á
23%
12.5%
Germany
China
7.1%
Russia
4.9%
Italy
4.0%
France
Source: World Investment Report, UNCTAD 2013
Source: GUS 2015
Source: Global Competitiveness Report
2013-2014, WEF
Kraków
Foreign Subsidiaries and Branches of Polish Companies in 2011
no 1
location in Europe
for FDIs in service
sector
Source: Tholons 2013
Germany
Ukraine
Other
427
1073
Total
355
Poland’s place in the ranking of the
most attractive investment locations
in Central and Eastern Europe.
Managers of global companies
rated Poland as high as Germany
3178
20 Turkey
20 Austria
41 China
Czech Republic 242
68 USA
Romania 159
150 131 78 73 71 Luxembourg
Slovakia
Netherlands
Cyprus Belarus
Russia 270
Source: GUS 2013
Internet
95%
of Poland’s companies
have access
to the Internet
Source: GUS 2014
percentage of the Polish population
with access to the Internet in 2004–2013
8
16
22
30
38
51
Source: 2013 European Attractiveness Survey, Ernst and Young
Which region is the most attractive investment
destination? (in %)
Networking
67
57 61
1st
Investment
72
China
Western Europe
North America
Central and Eastern Europe
Brazil
26
Russia
20
India
19
43
37
29
28
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
Source: Eurostat
Source: 2013 European Attractiveness Survey, Ernst and Young
2015
11
Iran
wiodący gracz
na Bliskim Wschodzie
Iran – A Leading Actor
in the Middle East
Iran
coraz skuteczniej
łączy tradycję
z nowoczesnością.
/Iran combines
its traditions
with development
more and more
effectively.
12
2015
◙
◙ The signing of the nuclear agreement
Podpisanie porozumienia atomowego z Iranem otwiera ogromne perspektywy współpracy ekonomicznej z drugą największą gospodarką Bliskiego Wschodu. Dotyczy to również
firm z Polski, lecz wykorzystanie rysujących
się szans wymaga szybkich działań. Obecny
poziom obrotów handlowych z pewnością nie
odpowiada potencjałowi obu krajów. Komplementarność gospodarek, doświadczenia ściślejszej współpracy w latach 90. oraz historia
pozytywnych relacji między oboma narodami
stanowią jednak solidny fundament dla zdynamizowania dwustronnych stosunków.
with Iran opens up huge opportunities for
economic cooperation with the secondlargest economy in the Middle East. This
applies also to companies from Poland,
but taking advantage of the growing
opportunities will demand swift action.
Complementary economies, the experience of closer cooperation during the
1990s, and the history of positive relations
between the two countries form, nonetheless, a solid foundation to invigorate bilateral relations further.
• Co robią dziś oba rządy dla rozwoju
dwustronnej współpracy gospodarczej?
• Które sektory irańskiego rynku są najbardziej
obiecujące dla polskich firm?
•W
hat both governments do for development of bilateral economic cooperation?
• Which
sectors of the Iranian market are
the most promising for Polish firms?
2015
13
iran i polska . S z ansa na nowe otwarcie
Iran
i Polska
starzy znajomi,
Choć do pełnej normalizacji stosunków Iranu
z Zachodem wciąż jest daleko, wiedeńskie
porozumienie otwiera przed obiema stronami
nowe możliwości współpracy.
Ponad 80-milionowy irański rynek stwarza polskim
firmom zainteresowanym ekspansją zagraniczną duże
szanse. Dodatkowe okazje wiążą się z dobrymi
kontaktami irańskich partnerów w regionie Bliskiego
Wschodu i Azji Środkowej.
nowi partnerzy
autorzy: Małgorzata Bonikowska, Michał szczygielski, Andrzej Turkowski
Z polskiej perspektywy, Iran jest jednym z najbardziej obiecujących kierunków
rozwoju relacji ekonomicznych z państwami pozaeuropejskimi. Planowane
przyjęcie polsko-irańskiej umowy o współpracy gospodarczej będzie stanowić
ważny krok w stronę budowania nowej jakości dwustronnych stosunków.
Tuż po zawarciu
porozumienia dotyczącego znoszenia
sankcji Zachodu wobec Iranu, do Teheranu udały się rzesze polityków oraz przedsiębiorców, szukających ustanowienia
bądź przywrócenia kontaktów politycznych i biznesowych. Nie powinno to dziwić, ponieważ Iran jest niezwykle atrakcyjnym partnerem ze względu na swój
potencjał polityczny i gospodarczy, w tym
silne więzi w regionie Bliskiego Wschodu i Azji Środkowej. Już teraz jest drugą
potęgą gospodarczą regionu (po Arabii
Saudyjskiej) z PKB wartym 415 mld dol.
w 2014 r. Według szacunków irańskich
władz, wzrost gospodarczy ma sięgnąć
w tym roku 4 proc., a w następnym już 8
proc. Co więcej, nawet ostrożne szacunki
mówią, że w nadchodzącej dekadzie Iran
wygeneruje wzrost gospodarczy na poziomie porównywalnym do Włoch. Otwiera
to nowe szanse również dla Polski, której
14
2015
XXI w.
na Bliskim
Wschodzie
może być
wiekiem
Iranu.
rząd szybko podjął działania na rzecz zdynamizowania relacji z Teheranem.
IRAŃSKI POTENCJAŁ
Podstawy do optymistycznych prognoz
opierają się na wielu atutach Iranu, w tym
przede wszystkim ogromnym rynku wewnętrznym (ponad 80 milionów obywateli, co daje 2. po Egipcie miejsce na Bliskim
Wschodzie) oraz potężnych złożach ropy
(4. miejsce na świecie) i gazu ziemnego
(2. miejsce na świecie). Do tego dochodzą
m.in.: tania i dobrze wykształcona siła robocza, niskie ceny energii oraz dobra infrastruktura telekomunikacyjna. Irańskie społeczeństwo jest młode (60 proc. populacji
ma poniżej 30 lat) i nie może doczekać się
otwarcia na świat. Współpracy z zachodnimi partnerami zagranicznymi niecierpliwie
oczekuje również biznes.
Przez wiele lat wymianę gospodarczą Iranu ze światem poważnie ograniczały kolejne
sankcje ONZ i Unii Europejskiej (m.in. blokada transakcji
finansowych i odcięcie od sieci SWIFT), będące efektem
podejrzeń, że władze w Teheranie dążą do budowy broni
atomowej. Jednocześnie Iran rozwijał kontakty handlowe
z krajami regionu oraz gospodarkami wschodzącymi, wykorzystując przy tym rozmaite wybiegi (korzystanie z pośredników, rozliczenia w złocie lub barterem) w celu ominięcia
ograniczeń w rozliczeniach płatności. Na izolacji Iranu najbardziej skorzystały Chiny, będące obecnie najważniejszym
partnerem handlowym (obroty na poziomie prawie 44 mld
dolarów w 2014 r., w tym pierwsze miejsce pod względem
importu z Iranu i drugie, jeśli chodzi o eksport). Na kolejnych miejscach plasują się: Zjednoczone Emiraty Arabskie
(największy eksporter towarów do Iranu, wartych w 2013 r.
23,3 mld euro), Indie (obroty rzędu 11 mld euro w 2013 r.)
oraz Turcja (obroty na poziomie 10,7 mld euro w 2013 r.,
z czego 7,2 mld euro przypada na eksport do Turcji). Z kolei
Unia Europejska, przez wiele lat zajmująca pozycję największego partnera handlowego Iranu, obecnie znajduje się na
szóstym miejscu. Nie oznacza to oczywiście, że poszczególne
kraje całkowicie zerwały współpracę gospodarczą z Iranem.
Najważniejszymi partnerami handlowymi Teheranu w UE są:
Niemcy (1,8 mld euro eksportu oraz 256 mln euro importu
w 2013 r.), Włochy (1 mld euro eksportu oraz 127 mln euro
importu w 2013 r.) oraz Francja (494 mln euro eksportu oraz
28 mln euro importu w 2013 r.).
POROZUMIENIE WIEDEŃSKIE
Mimo polityki izolacji ze strony Zachodu, Iran jest jednym z rozgrywających na Bliskim Wschodzie i stanowi prze-
ciwwagę w regionalnej rywalizacji z Arabią Saudyjską i jej
sunnickimi sojusznikami. Relatywna stabilność Iranu na tle
pogrążającego się w chaosie Bliskiego Wschodu, zmiana roli
Stanów Zjednoczonych w regionie, ale też brak atrakcyjnych
alternatyw dla kompromisu leżą u podstaw międzyrządowej
umowy, zawartej 14 lipca 2015 r. w Wiedniu pomiędzy USA,
Unią Europejską, Wielką Brytanią, Francją, Niemcami, Rosją,
Chinami i Iranem. Porozumienie ma historyczny charakter,
ponieważ jest pierwszym pozytywnym zwrotem w relacjach
Zachodu z Teheranem od islamskiej rewolucji w Iranie
w 1979 r. i prawdopodobnie kończy trudny okres we wzajemnych stosunkach, utrzymujący się od połowy ubiegłej dekady.
Umowa zakłada ograniczenie skali i ścisłą kontrolę programu atomowego Iranu, co ma zmniejszyć ryzyko budowy
przez ten kraj broni atomowej. Porozumienie przewiduje
także znoszenie sankcji nałożonych przez ONZ, UE oraz
USA (rozłożone na dwa etapy), uzależnione od postępów
w skomplikowanym procesie implementacji zapisów umowy.
Zgodnie z prognozami co do tempa implementacji, pierwszy
etap łagodzenia większości sankcji (jeżeli Międzynarodowa
Agencja Energii Atomowej potwierdzi wypełnienie zobowiązań przez Iran) ma rozpocząć się na początku 2016 r.
SPRAWDZONY PARTNER
Zawarcie porozumienia wiedeńskiego oznacza szansę na
nowe otwarcie w relacjach Warszawy z Teheranem. Dobre
ramy dla rozwoju współpracy Polski z tym państwem stwarza bogata (sięgająca XV w.) i przyjazna historia relacji obu
narodów. Za początek polsko-irańskich stosunków można uznać 1474 r., gdy król Kazimierz Jagiellończyk przyjął
2015
15
iran i polska . S z ansa na nowe otwarcie
Młode i energiczne irańskie społeczeństwo z niecierpliwością oczekuje otwarcia na świat. Z perspektywy Polski, współpraca z ponad 80-milionowym
Iranem otwiera nowe gospodarcze szanse w regionie Bliskiego Wschodu i Azji Centralnej.
poselstwo z Persji. W XVI i XVII w. oba państwa próbowały
zawiązać sojusz, natomiast w okresie zaborów Persja była jedynym krajem świata (obok Turcji), które nie uznało likwidacji polskiej państwowości. Dwustronne relacje utrzymywały
się na wysokim poziomie również w dwudziestoleciu międzywojennym. W 1927 r. Polska i Persja zawarły obowiązujący do dziś Traktat o przyjaźni, zaś rok później nawiązano
stosunki dyplomatyczne na szczeblu poselstw. Szczególnie
ważne z punktu widzenia Warszawy było udzielenie przez
Iran w czasie II wojny światowej schronienia ponad 120 tys.
Polaków z armii gen. Władysława Andersa, repatriantom
z ZSRR. W 1962 r. przedstawicielstwa dyplomatyczne obu
krajów podniesiono do rangi ambasad. W latach 90. nastąpiło osłabienie dwustronnych relacji politycznych, lecz nie
dotyczyło to sfery gospodarczej (w latach 1991-92 wartość
wymiany handlowej pomiędzy oboma państwami osiągała
500 mln dol. rocznie). Od 2013 r. obserwuje się ponowne
zacieśnienie polsko-irańskich stosunków, zapoczątkowane
konsultacjami na szczeblu podsekretarzy stanu w Teheranie.
Następnie Iran odwiedził minister spraw zagranicznych RP.
Zapowiedź dalszego rozwoju relacji i ich umacniania stanowią uruchomienie przez Polskę rządowego programu Go
Iran, ogłoszone w 2015 r. przez resort gospodarki, a także
planowanie zawarcie polsko-irańskiej umowy o współpracy
ekonomicznej.
Za nowym otwarciem w stosunkach z Iranem przemawiają nie tylko długa historia dwustronnych relacji i sprzyjający
16
2015
kontekst międzynarodowy. Irańczycy, wywodzący się z ludów
indoeuropejskich, są mentalnie bliżsi Europejczykom, niż np.
Arabowie, a zarazem posiadają doskonałe kontakty handlowe
w Azji Środkowej i na Bliskim Wschodzie. Dlatego Iran może
stać się dla polskich firm platformą ekspansji gospodarczej
w całej zachodniej i centralnej części Azji.
NIEWYKORZYSTANE MOŻLIWOŚCI
Wartość polsko-irańskiej wymiany handlowej kształtowała się w 2014 r. na poziomie ponad 57 mln euro, z czego
polski eksport wyniósł 34,9 mln euro (głównie pompy wtryskowe do paliwa lub oleju, aparatura do transfuzji, przyrządy medyczne, elektrody z grafitu), a import 22,4 mln euro
(głównie winogrona suszone i śliwki, pistacje oraz podroby
zwierzęce). Początek 2015 r. nie przyniósł ożywienia dwustronnej współpracy. W okresie styczeń – maj br. wartość
polskiego eksportu do Iranu wyniosła około 16 mln euro,
natomiast importu – około 13 mln euro. W ciągu trzech
ostatnich lat Polska i Iran notowały systematyczny spadek
wysokości wzajemnych obrotów, co kontrastowało z efektami współpracy innych państw Europy Środkowej z Teheranem. Dobrym przykładem jest Litwa – wartość jej eksportu
do Iranu wzrosła w 2012 r. aż czternastokrotnie i osiągnęła
261,3 mld dol. Iran nie należy też do krajów, w których Polska
poszukiwała dotychczas szans na rozwój inwestycji (nawet
biorąc pod uwagę wyłącznie państwa Bliskiego Wschodu
i Azji Centralnej).
Obie strony zgodnie podkreślają, że
poziom współpracy gospodarczej nie
odpowiada jej potencjałowi. Trudno się
z tym nie zgodzić, zważywszy na fakt, że
jeszcze w 2011 r. obroty handlowe sięgały
167 mln euro, nie mówiąc o ich wysokości na początku lat 90. Na niski poziom
wymiany wpływają przede wszystkim:
dotychczasowe zaostrzanie reżimu sankcji przez UE i związane z tym trudności
w obrocie pieniężnym, niewielka wiedza
wśród polskich przedsiębiorców o możliwościach handlu w branżach nieobjętych sankcjami, jak również negatywny
obraz Iranu (w 2013 r. aż 66% Polaków
wypowiadało się o nim nieprzychylnie).
Odwróceniu tego trendu i wykorzystaniu
nowych szans związanych ze znoszeniem
sankcji ma służyć aktywność władz państwowych: szereg wizyt przedstawicieli
polskich władz i biznesu, wspomniane
uruchomienie programu Go Iran oraz planowane podpisanie umowy o współpracy
gospodarczej.
PERSPEKTYWICZNE BRANŻE
Iran powinien być postrzegany przez
polskich przedsiębiorców jako wielki potencjalny rynek zbytu (ok. 80 mln konsumentów), wciąż słabo spenetrowany
przez konkurencyjne podmioty z innych
państw. Wśród branż i obszarów szczególnie obiecujących dla polskich eksporterów zainteresowanych współpracą
z Iranem wymienia się:
Planowane
Polsko-Irańskie
Forum Biznesu
w Teheranie
to szansa,
by przekuć
potencjał
współpracy
na konkretne
inicjatywy.
1. sektor rolno-spożywczy (w tym owoce,
przetwory i mrożonki, produkty
mleczarskie czy słodycze; Iran importuje
85 proc. produktów rolno-spożywczych),
2. przemysł kosmetyczny, farmaceutyczny,
3. maszyny i urządzenia wydobywcze,
4. technologie związane z efektywnością
energetyczną,
5. maszyny rolnicze oraz do przetwórstwa
rolno-spożywczego,
6. branżę transportową (lokomotywy,
tramwaje, wagony, części samochodowe),
7. chemię budowlaną,
8. meble,
9. sprzęt medyczny,
10. materiały budowlane i dekoracyjne,
11. odzież,
12. sprzęt RTV, AGD,
13. wyroby ze szkła i kryształu oraz
wyroby przemysłu metalurgicznego,
odlewnictwa metali i obróbki metalu,
14. tworzywa sztuczne,
15. usługi telekomunikacyjne,
16. ochronę środowiska.
Potencjał dla polskich firm stwarza także
irański sektor wydobywczy, w tym w szczególności w zakresie poszukiwania surowców.
Istnieje również potrzeba przedstawienia
przez polskie uczelnie oferty studiów inżynierskich i medycznych dla irańskich studentów. Ponadto, Irańczycy otwarci są na
wsparcie ze strony polskich specjalistów,
m.in. w sektorze rolniczym, stoczniowym,
czy też ochrony środowiska. •
REKOMENDACJE THINKTANK
Z acIeśnIenIe rel ac jI z Iranem da je Polsce możlIwość szerokIego we jścIa na duż y rynek
80 mln konsumentów, o ogromnych potrzebach I potenc jale. Sprzyja temu pozytywny odbiór Polski,
głównie przez historię i kulturę. Jednocześnie, aktywniejsza obecność gospodarcza w Iranie otwiera szansę szybszej ekspansji
polskich firm na wciąż słabo rozpoznane rynki Bliskiego Wschodu i Azji Centralnej.
2015
17
1927
10%
8%
6,6%
6,4%
6%
3%
4%
3,9%
2,3%
2%
1,5%
0%
-2%
-1,9%
-4%
-6%
-6,6%
-8%
2007
2008
2009
2010 2011
2012
2013
2014
Traktat o przyjaźni
pomiędzy Rzecząpospolitą
Polską i Cesarstwem Persji
(obowiązujący do dziś)
1979
Pozostałe
Alkohole
Rudy żelaza
Polimery etylenu
Gaz LPG
Tyle wyniósł w 2014 r. PKB
w przeliczeniu na mieszkańca (PPP)
w Iranie – to o % mniej,
niż w Polsce
32
13,2
2,3
2,4
3,3
3,4
%
Ropa
naftowa
75,4
Źródło: CIA World Factbook 2015
Źródło: Observatory of Economic Complexity 2015
29
Struktura wytwarzania PKB (w 2014 r.)
9
Przemysł
(wg PKB w dol., ceny bieżące)
40,7
%
Rolnictwo
50,3
2015
4
miejsce
na świecie pod względem
zasobów gazu ziemnego.
Iran posiada
%
światowych rezerw
miejsce
na świecie pod względem
rezerw ropy naftowej.
To
%
światowych złóż
Źródło: Explorationworld.com, 2014
Źródło: BP 2014
18,2
14 lipca
9,3
99,8% 44
Taki odsetek dzieci w Iranie
rozpoczyna edukację w szkole
podstawowej. Iran zajmuje
pod tym względem
miejsce na świecie
Porozumienie wiedeńskie
o ograniczeniu programu
atomowego Iranu
i stopniowym znoszeniu
sankcji Zachodu
5.
Źródło: Global Competitiveness Report WEF 2014-15
81,8
%
Przemysł
2
16,3
Usługi
Źródło: MFW 2014
Hassan Rouhani
zastępuje Mahmuda
Ahmadineżada
na stanowisku
prezydenta Iranu
Struktura zatrudnienia (w 2013 r.)
Rolnictwo
gospodarka
świata w 2014 r.
2013
miejsce na
świecie pod względem
jakości nauczania
przedmiotów ścisłych
w szkołach
Źródło: Global Competitiveness Report
WEF 2014-15
48,6
Usługi
35,1
8%
Taki wzrost
gospodarczy
może osiągnąć Iran
w 2016 r. (wg szacunków
irańskich władz)
28,3lat
Tyle wynosi mediana wieku
w Iranie. To oznacza młode
społeczeństwo, bo dla UE
wynosi ona
lat
42,2
930
Największe miasta w Iranie
(liczba mieszkańców w mln)
Teheran
8,4
Meszhed
3
Isfahan 1,9
Karadż 1,8
Sziraz 1,7
Tyle osób mieszka w Iranie.
To więcej, niż w Niemczech
– największym
państwie UE (80,9 mln)
2015
Taki odsetek populacji
Iranu mieszka w miastach.
To o 13% więcej,
niż w Polsce
Taki odsetek mieszkańców
Iranu stanowią muzułmanie
(w zdecydowanej
większości szyici)
Źródło: CIA World Facebook 2015
LicZBY

95,
7
mld dol.
Fakty

LicZBY
Liczba parków i stref
przemysłowych w Iranie w 2014 r.
W celu wspierania rozwoju
nowoczesnych technologii, planuje
się utworzenie 50-60 kolejnych
takich jednostek
Chiny
26,8%
Turcja
11,0%
Indie
10,6%
Japonia
Tyle wart był w 2014 r.
eksport Iranu; to o blisko
40% więcej, niż 10 lat
wcześniej
7,3%
Korea Południowa 5,9%
Polska
Zjednoczone
Emiraty Arabskie
18,6%
Chiny
6,4%
Indie
5,8% Korea Południowa
5,4%
Turcja
<0,1%
Polska
– to wartość wszystkich
bezpośrednich inwestycji
zagranicznych w Iranie
w 2014 r.
Źródło: UNCTAD 2015
2008
2009
2010
2011
2012
68
Obecność tylu rodzajów
minerałów udokumentowano
na terytorium Iranu.
W kraju funkcjonuje
ponad 4 tysiące kopalń
Źródło: Internetworldstats.com, 2015
35,2%
43
mld dol.
10
0
LicZBY

Źródło: CIA World Facebook 2015
20
Tylu obywateli Iranu
miało w 2014 r.
dostęp do Internetu
(57,2%
populacji)
á
Źródło: CIA World Facebook 2015, Index Mundi 2015
30
46,8mln
á
<0,1%
40
Źródło: Iran Daily 2014
Fakty

Główni partnerzy handlowi Iranu w 2013 r.
50
2013
2014
Źródło: UNCTAD 2015
15mld dol.
Tyle planuje wydać rząd Iranu
na rozwój sektora wydobywczego
oraz zwiększenie produkcji stali,
miedzi i aluminium
w latach 2015-2020
Źródło: Trade Arabia 2015
Źródło: Trade Arabia 2015
Łatwość prowadzenia biznesu w Iranie
i Polsce według Doing Business 2015
Pozycja kraju na 189 państw:
Iran
Polska
Źródło: CIA World Facebook 2015,
Eurostat 2015
73,4% 99,4%

Napływ bezpośrednich inwestycji
zagranicznych do Iranu (w mld dol.)
Zakładanie biznesu
mln osób
Struktura towarowa eksportu Iranu w 2014 r.
Źródło: Bank Światowy 2015, CIA World Factbook 2015
Rewolucja islamska
ajatollaha Chomeiniego
w Iranie, obalenie
szacha Mohammada
Rezy Pahlawiego
18
17 100dol.
Dynamika PKB w Iranie (w %)
Fakty
IMPORT

E ks P O R T
iran
Pozwolenia na budowę
Dostęp do elektryczności
Rejestrowanie własności
Dostęp do kredytów
Ochrona inwestora
Płacenie podatków
Handel ponadgraniczny
Dochodzenie praw kontraktowych
Ogłaszanie upadłości
Pozycja w rankingu ogólnym
62.
172.
107.
161.
89.
154.
124.
148.
66.
138.
130.
85.
137.
64.
39.
17.
35.
87.
41.
52.
32.
32.
16
Tyle obiektów ze Światowej
Listy Dziedzictwa UNESCO
znajduje się w Iranie
(9. miejsce w światowym
rankingu). To o dwa
obiekty więcej, niż w Polsce
120 tys.
Tylu polskich uchodźców
z armii gen. Władysława Andersa,
ewakuowanych ze Związku
Radzieckiego, przyjął Iran
podczas II wojny światowej
Źródło: UNESCO 2015
Źródło: Doing Business 2015, Bank Światowy
2015
19
The mission of the THINKTANK centre for dialogue and analysis is to provide
Polish leaders in business and public administration with the inspiration
and tools for decision-making. THINKTANK conducts programmes and projects
relating to public policies issues as well as management, leadership
and innovations in private and public institutions. Moreover, the institute publishes
the THINKTANK quarterly and several other publications, organises conferences,
conducts research and runs its own database of knowledge.
Misją ośrodka dialogu i analiz THINKTANK jest dostarczanie polskim
liderom biznesu i administracji publicznej inspiracji i narzędzi do podejmowania
decyzji. THINKTANK prowadzi programy i projekty dotyczące m.in. polityk
publicznych, spraw międzynarodowych, zarządzania, przywództwa
oraz innowacji w firmach i instytucjach. Ośrodek wydaje także kwartalnik
THINKTANK i inne publikacje, organizuje konferencje, prowadzi badania
i ma własną bazę wiedzy.
Centre for International Relations, since founded in 1996, has been an independent,
non-governmental think-tank, dedicated to the study of international relations
and those foreign policy issues that are of crucial importance to Poland, Europe
and transatlantic relations.
Centrum Stosunków Międzynarodowych zostało zarejestrowane w 1996 r.
Jest niezależnym, pozarządowym ośrodkiem analitycznym zajmującym się
polską polityką zagraniczną i najważniejszymi problemami polityki
międzynarodowej.
Polish Chamber of Commerce (PCC) is the largest independent business
organisation in Poland. It was founded in 1990 and represents the largest number
of entrepreneurs, connecting over 150 business organisations. PCC acts to improve
the image of Poland world-wide for example in organising international
exhibitions and promoting and showing Polish companies.
Krajowa Izba Gospodarcza jest największą niezależną organizacją biznesu
w Polsce. Powstała w 1990 roku. Reprezentuje największą liczbę przedsiębiorców,
łącząc ponad 150 organizacji biznesowych. KIG działa na rzecz poprawy
wizerunku Polski na świecie m.in. poprzez organizowanie
międzynarodowych wystaw i ekspozycji polskich firm.
Dossier Poland – Iran
P U B L I S H E R / W YDAWC A: THINKTANK Sp. z o.o.
ul. Mińska 25, 03-808 Warszawa
I S B N : 978-83-63460-49-5
T R A N S L AT I O N / t łumaczenie: The Varsovian Sp. z o.o.
A R T I S T I C D I R E C T O R / dy rektor art ysyczna: Katarzyna Zbytniewska
G R A P H I C S / grafik: Monika Chylińska
P H O T O S / ZDJĘCIA: Małgorzata Bonikowska, Paweł Rabiej,
THINKTANK, JUPITER IMAGES
A u thors / AUTORZY:
dr Małgorzata Bonikowska
Paweł Rabiej
Michał Szczygielski
Andrzej Turkowski
This publication was produced as part of the Go Iran programme as material
for the Polish-Iranian economic forum and to accompany the visit of the Minister
of Economy to Tehran in September 2015.
Niniejsza publikacja została opracowana w ramach rządowego programu
Go Iran jako materiał na polsko-irańskie forum gospodarcze i wizytę
wicepremiera i ministra Gospodarki RP w Teheranie we wrześniu 2015 r.
The Authors wish to thank the National Chamber of Commerce,
Ministry of Economy and the Polish Embassy in Tehran for their help
in collecting data and information.
Autorzy dziękują pracownikom Krajowej Izby Gospodarczej, Ministerstwa
Gospodarki RP oraz Ambasady RP w Teheranie za pomoc w zebraniu
danych i informacji.
w w w. m t t p. p l
[email protected]
w w w. c s m . o rg. p l

Dossier - THINKTANK

Transkrypt

Podobne dokumenty

vesbo - Integrisplus.pl

ARiP 2015 - zaproszenie na stronę

ARiP 2014 - zaproszenie na stronę