Czynnik męski w etiopatogenezie niepłodności
Transkrypt
Czynnik męski w etiopatogenezie niepłodności
ginekolog.pl Czynnik męski w etiopatogenezie niepłodności - analiza nasienia Niepłodność uznawana jest przez WHO za chorobę społeczną. Szacuje się, iż w Polsce problem ten dotyka ponad miliona par. Niepłodność uznawana jest przez WHO za chorobę społeczną. Szacuje się, iż w Polsce problem ten dotyka ponad miliona par. W 35% przypadków przyczynę niepłodności możemy stwierdzić po stronie partnera. Nieprawidłowości nasienia stanowią główną grupę zaburzeń płodności w przypadku mężczyzn. Do pozostałych stanów patologicznych, istotnych pod względem częstości występowania należą żylaki powrózka nasiennego, dysfunkcje jąder, czynnik immunologiczny oraz zaburzenia endokrynologiczne - hipogonadyzm hipergonadotropowy. Wielu autorów sugerowało, iż na przestrzeni ostatnich 50 lat parametry nasienia stopniowo ulegały pogorszeniu. Postulowano rolę toksyn oraz substancji o działaniu estrogenopodobnym (xenoestrogeny). W nowszych opracowaniach nie udało się jednak potwierdzić tego zjawiska. Czynniki upośledzające parametry nasienia Analizując możliwe przyczyny niepłodności u mężczyzn, klinicysta powinien dokładnie wypytać pacjenta o historię urazów lub zabiegów operacyjnych w obrębie jąder, alergie oraz o przebyte choroby zakaźne (świnka). Ekspozycja na promieniowanie jonizujące i podwyższoną temperaturę jest także czynnikiem upośledzającym proces spermatogenezy, a efekt ten może objawiać się do ponad 2 miesięcy od ekspozycji. Substancje psychoaktywne (w szczególności marihuana i kokaina) upośledzają funkcję układu rozrodczego poprzez obniżenie stężenia GnRH (marihuana) oraz upośledzenie procesu spermatogenezy (kokaina). Spośród leków negatywne działanie na parametry nasienia wywierają między innymi: cymetydyna, spironolakton, nitrofurany, sulfasalazyna, niektóre antybiotyki (erytromycyna, tetracykliny) oraz sterydy o działaniu anabolicznym. Zaburzenia ejakulacji mogą być związane ze stosowaniem fentolaminy, metylodopy, czy rezerpiny. Badania nasienia. Badanie nasienia z uwagi na niski koszt oraz nieinwazyjność stanowi obecnie podstawę diagnostyki niepłodności związanej z czynnikiem męskim. Przed oddaniem nasienia zalecana jest abstynencja seksualna przez okres 2 - 5 dni. Zgodnie ze standardami WHO w 1 ml nasienia powinno znajdować się > 20 milionów plemników, a próbka powinna zawierać > 2 ml. Prawidłowa ruchliwość plemników określana jest przez odsetek u którego możemy zaobserwować ruch progresywny (>60%) oraz odsetek wykonujących ruch progresywny szybki (25%). Do nowoczesnych metod automatycznej oceny ruchliwości plemników zaliczamy ocenę fotograficzną lub automatyczną komputerową ocenę ruchu (CASA). W przypadku zmniejszenia liczby plemników w 1 ML < 20 milionów mówimy o oligozoospermii, w przypadku zaburzenia ruchliwości - o astenozoospermii. Zaburzenie morfologii plemników, dotyczące ponad 70% plemników określanej jest jako teratozospermia. W ocenie morfologii plemników stosuje się także kryteria Tygerberga korelujące z odsetkiem prognostycznym procedury IVF. Całkowity brak plemników w ejakulacie to azoospermia Oprócz wyżej wymienionych badań, w procesie oceny nasienia stosuje się także pomiary pH, fruktozy oraz koncentracji leukocytów. Testy czynnościowe © 2000-2017 Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone. str. 1/2 ginekolog.pl Testy czynnościowe służą ocenie gamet męskich oraz ich zdolności do zapłodnienia. Test hipoosmotyczny przydatny jest w ocenie integralności błony plemnika. W środowisku hipoosmotycznym oceniane jest przenikanie płynu przez nieuszkodzoną błonę plemnika. Test penetracji śluzu szyjkowego użyteczny jest we wstępnych etapach diagnostyki. W ocenie zdolności plemników do prawidłowej interakcji z komórką jajową znalazły zastosowanie: analiza reakcji akrosomalnej (odsetek plemników zdolnych do uwolnienia akrosomu), analiza wiązania plemników ze strukturami osłonki przejrzystej oraz Hamster Egg Penetration Assay - test penetracji plemnika do oocytu chomika syryjskiego (umożliwiający śledzenie sekwencji procesów zapłodnienia). W przypadku testu HEPA ocenie podlega zdolność do przenikania plemnika do pozbawionej osłonki przejrzystej komórki oocytarnej chomika w przypadku pacjenta oraz dawcy o którym wiemy że jest płodny. Według niektórych autorów koreluje z prognostycznym odsetkiem procedury IVF. Testy Immunologiczne Spośród testów immunologicznych, dotyczących analizy nasienia do najbardziej rozpowszechnionych zaliczamy testy: MAR (mieszanej reakcji antyglobulinowej) oraz immunologiczny test kuleczkowy (w zakresie antyIgG, antyIgA, antyIgM).Testy immunologiczne pozwalają ocenić reaktywność przeciwciał przeciwplemnikowych. Nasienie jest silnie immunogenne, w warunkach fizjologicznych izolowane od komórek układu immunologicznego. W przypadku wykrycia przeciwciał opcją terapeutyczną jest leczenie preparatami steroidowymi, lub inseminacja przygotowanym uprzednio nasieniem. © 2000-2017 Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone. str. 2/2