Viridis 8 - Magazyn Ogrodniczy VIRIDIS
Transkrypt
Viridis 8 - Magazyn Ogrodniczy VIRIDIS
ŚWIAT BYLIN 18 DREWNO OGRODOWE 36 44 POKÓJ W OGRODZIE MAGAZYN CENTRÓW OGRODNICZYCH LIPIEC SIERPIEŃ 4 VIRIDIS (8) 2012 ISSN 2082-8829 WIELKI FINAŁ EURO 2012 12 GDZIE NA WEEKEND ? 46 KOSZENIE POD NADZOREM 42 WWW.MAGAZYNVIRIDIS.PL OD REDAKCJI Gorąca atmosfera Euro 2012 za nami. Mecze rozegrane, wszelkie wątpliwości rozwiane, puchar wręczony. Nagrodzona została wola walki i umiejętność konsekwentnego dążenia do osiągnięcia wspólnego celu. Bez względu, czy jest nim stawienie czoła „drużynie mięczaków”, czy stworzenie „małej Grecji” na tarasie, gwarancją sukcesu jest gra zespołowa. Życzymy przyjemnej lektury. Zachęcamy do kibicowania ! Redakcja I PORADNIK SEZONOWY 4.Dwa miesiące w ogrodzie, K – jak Keramzyt 5. Pełnia lata 6. Śródziemnomorskie klimaty na polskim tarasie 7. Sumak - piękno i utrapienie 8. Byliny kwitnące latem 9. Ciasny ale własny ... 10. Ogród przyjazny motylom 11. Manna z nieba ? 12. Wielki finał Euro 2012 14. Kwiaty w wazonie 15. Rośliny w domu, my na urlopie 16. Na dłużej w ogrodzie 18. Byliny - zaczynamy doceniać ich piękno II VIRIDIS METEO 20. Zmasowany atak na froncie III JAK DOBRZE MIEĆ SĄSIADA 22. Fascynujący świat mrówek 23. 20 pomysłów na ochronę przed ślimakami 24.Dlaczego psy kopią w ogródku ? 25.Pająki w Polsce IV PASIKONIK VIRIDIS 1. POZNAJ SWÓJ FOTOTYP 2-3. CZYTAmy z arturem 4. Krzyżówka, Rozwiązania DWUMIESIĘCZNIK NAKŁAD 7000 EGZ. WYDAWCA: KROKUS UL.KAZIMIERZA WIELKIEGO 58 32-400 MYŚLENICE V PORADY FACHOWCÓW MAGAZYN OGRODNICZY ADRES REDAKCJI UL.KAZIMIERZA WIELKIEGO 58 32-400 MYŚLENICE Tel. 12 372-11-01 [email protected] REDAKTOR NACZELNY TOMEK JANOW [email protected] Tel.516-034-095 REDAKTORZY KATARZYNA MARCINKIEWICZ WIESIEK CIELECKI FELIETONY Tymon Crawl OPRACOWANIE GRAFICZNE I SKŁAD JöTTE-Graphics OSOBY WSPÓŁPRACUJĄCE: Hanna i Andrzej Antoszczuk, Adam Chajęcki, Roman Berkowski, Witold Czuksanow, Jan Godyń, Teresa Góral, Jerzy Kalisiak, Kasia Kapias, Elżbieta Kocemba, Alicja Kołakowska, Stanisław Komperda, Mariusz Lewandowski, Monika Matelska-Rusin, Michał Nimiro, Piotr Nowak, Małgorzata Rosa, Wiola Szubska, Agnieszka i Radek Szymscy, Bożena Sibers, Halina Śnieżek-Wilk, Anna Smęda, Joanna Wołejszo, Maciej Wołkowicz, Sylwester Zelek, Danuta Złocka. Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania i redagowania nadesłanych tekstów. Redakcja zastrzega sobie prawo do odmowy publikacji reklam bez podania przyczyny. 31. Dobre Rady Pana Romana 32. Gdy choruje jabłoń 34. Słów kilka o motylach szkodliwych 36. Wady i zalety drewnianych konstrukcji ogrodowych 38. Drewniane tarasy 39. Impregnacja - estetyka i trwałość 40. Stihl - oczy zwrócone na jakość 41. Kto pod kim dołki kopie 42. Koszenie pod specjalnym nadzorem 43. BHP - przy stosowaniu środków ochrony roślin VI GDZIE NA WEEKEND ? 44. Pokój w ogrodzie - Goczałkowice 46. Rodomania 2012 - Wojsławice VII VIRIDIS POLECA 48. Kultura w domu i ogrodzie 50. By rosło się lepiej 51. TOP PRODUKT VIII W OBIEKTYWIE 52. W ogrodzie Fausta IX ROZRYWKA 54. Krzyżówka, Rozwiązania, Nagrody PORADNIK SEZONOWY DWA MIESIACE W OGRODZIE W czasie upalnych dni, najlepiej rano, podlewamy wszystko co rośnie w ogrodzie. Systematycznie pielimy grządki. Kosimy łączkę kwiatową. Wykopujemy cebule tulipanów narcyzów, hiacyntów, cebulic, cesarskich koron (do 10 lipca). Siejemy rzodkiew letnią. Jeszcze możemy posiać: kapustę pekińską, buraki ćwikłowe, fasolkę szparagową, koperek, sałaty letnie, rukolę, roszponkę. Zakładamy plantację truskawek. Wysiewamy dwuletnie. W skrzynkach i donicach obcinamy przekwitłe kwiatostany pelargonii, werben, lobelii. LIPEC Jeśli w żywopłocie gniazdowały ptaki – strzyżemy go pod koniec miesiąca. Prześwietlamy krzewy owocowe. Zrywamy ogórki przeznaczone na przetwory. Róbmy to rano, gdyż po nocy jest w nich dużo wody i będą lepiej się konserwować. Przycinamy drzewa pestkowe. Zbieramy rośliny na suche bukiety. Zbieramy zioła do suszenia. Początek sadzenia cebulowych. Pobieramy sadzonki półzdrewniałe. Przesadzamy piwonie. Dzielimy byliny po kwitnieniu. Siejemy nawozy zielone. Siejemy: szpinak, cebula zimująca. Jeszcze możemy posiać: koper, roszponkę, rukolę, sałaty letnie. Zaczynamy nawożenie jesienne. SIERPIEŃ Forte NIE ZAPOMNIJ K-JAK KERAMZYT Prawidłowy wzrost roślin zależy nie tylko od ich nawożenia i nawadniania, ale również od dostępu powietrza do strefy korzeniowej. Przestrzenie międzyglebowe w równym stopniu powinny być wypełnione powietrzem i wodą. Niestety, poprzez nadmierne podlewanie, równowaga woda - powietrze zostaje zachwiana, czego konsekwencją jest gnicie korzeni i zamieranie części nadziemnej rośliny. Wyjściem z sytuacji jest zastosowanie odpowiedniego drenażu. Do tego celu doskonale nadaje sie keramzyt. Jest to lekkie kruszywo budowlane, otrzymywane w wyniku wypalania gliny ilastej. Powierzchnia keramzytowych kuleczek jest mocno porowata, przez co doskonale reguluje stosunki wodno - powietrzne w strefie korzeniowej. Kruszywo nie ulega degradacji, jest całkowicie obojętne dla roślin, nie wpływa na zmianę odczynu podłoża. Już 2 – 3 cm warstwa keramzytu, zapewnia swobodny odpływ nadmiaru wody z doniczki. Wymieszanie mniejszej frakcji kruszywa z ziemią zapewnia jej rozluźnienie. Keramzyt może pełnić rolę dekoracyjną. Wysypany na powierzchnię ziemi z powodzeniem zastępuje korę, dodatkowo ograniczając parowanie wody z podłoża. 4 Chętnie stosuje się go w uprawach bezglebowych jako substytut ziemi (szczególnie polecany w uprawie storczyków). Pełnia lata Nadeszła pełnia lata - czas, kiedy możemy się cieszyć z posiadania choćby Adam Chajęcki najmniejszego Centrum Ogrodnicze GAJ, Wrocław skrawka ogródka. Swoim pięknem zachwycają królewskie róże, kwitną wilce, ostróżki, irysy oraz – na przełomie lipca i sierpnia – hortensje. Obficie kwitnące aksamitki, pelargonie, werbeny i surfinie pięknie zdobią nasze balkony i tarasy. Jeżeli w ogrodzie, udało się nam wygospodarować trochę miejsca na drzewa i krzewy owocowe, właśnie teraz możemy cieszyć się pierwszymi plonami. Truskawki czy brzoskwinie kupione na bazarku nigdy nie smakują tak dobrze, jak te zerwane we własnym ogródku. Pamiętajmy, aby gałęzie uginające się pod ciężarem owoców zabezpieczyć przed złamaniem, np. podpierając je tyczkami lub podwiązując do grubych konarów. Do najistotniejszych prac pielęgnacyjnych w tym okresie należy: podlewanie, odchwaszczanie, nawożenie i cięcie. Dotyczy to wszystkich grup roślin. Najpóźniej w połowie lipca wykopujemy cebule narcyzów, hiacyntów, szafirków i tulipanów (można to robić co dwa lata), czyścimy je, umieszczamy w przewiewnych pojemnikach i stawiamy w chłodnym miejscu, np. w piwnicy. PORADNIK SEZONOWY Po zakończonych zbiorach przeprowadzamy cięcie krzewów jagodowych: porzeczek, malin, agrestów i jeżyn oraz letnie cięcie drzew pestkowych: moreli, brzoskwiń i śliw. Sadzimy młode truskawki i poziomki. Końcem miesiąca rozpoczynamy wysadzanie roślin dwuletnich takich jak bratki, stokrotki, prymulki oraz dzielone byliny. Rozpoczynamy sadzenie kwitnących wiosną i latem „cebulek jesiennych”, – szachownic cesarskich, narcyzów, krokusów, przebiśniegów, bulw lilii czy pustelnika. Nie zapominajmy o pielęgnacji krzewów róż. Jest to okres ich intensywnego kwitnienia, a przez to również, intensywnego ubytku składników pokarmowych. Jeśli chcemy, aby róże w dobrej kondycji przetrwały okres mroźnej zimy, a w przyszłym roku również obficie kwitły, regularnie stosujmy nawozy granulowane i odchwaszczajmy rabatki, na których rosną. Usuwajmy przekwitłe kwiatostany odcinając je nad pierwszym górnym pięciolistkowym liściem. Warto w swoim ogrodzie przeznaczyć mały kącik na zielnik. Zapach świeżej bazylii, tymianku, lubczyku, majeranku, oregano czy mięty uatrakcyjni nasze kulinarne wysiłki. Lato w ogrodzie jest wspaniałą zapłatą za całoroczny trud i nakłady wydane na jego pielęgnację, nawożenie oraz zakup nowych roślin. Jest to czas, kiedy możemy rozkoszować się posiadanym ogrodem, zachwycać pięknem kwiatów, kosztować soczystych owoców i pożywnych warzyw. Dla mnie jest to źródło wielkiej satysfakcji i radości, czego serdecznie życzę również Wam mili Czytelnicy. Pielęgnacja trawnika powinna skupiać się przede wszystkim na regularnym koszeniu, nawożeniu, a w razie potrzeby, podlewaniu murawy. Pamiętajmy przy tym o ważnej zasadzie: przy dużych upałach nie powinniśmy kosić trawy niżej niż na 6 – 7 cm, ponieważ nisko ścięta, może zostać wypalona przez słońce (po dokładniejsze wskazówki dotyczące koszenia zapraszam na str. 42). Kwiaty, które właśnie w lipcu ukazują swoje piękno, tj. lilie, malwy, dzwonki, kosmosy, lawendy, tawułki, nagietki, maciejki czy mieczyki pielęgnujemy zasilając je nawozem płynnym np. marki Forte (dobry stosunek jakość – cena!). Usuwamy ponadto przekwitłe kwiaty, aby nie tworzyły gniazd nasiennych. Dzięki temu rośliny będą dłużej kwitły. Niestety, oprócz uroku kwiatów, darów w postaci owoców i całego letniego przepychu, rośliny w naszym ogrodzie są narażone na atak szkodników. Najczęściej są to mszyce, przędziorki, gąsienice czy ślimaki. Niezawodnych rad, jak się pozbyć niechcianych gości z pewnością udzieli nam Pan Roman. Mimo trwającego okresu urlopowego, świecące słońce nie zwalnia nas z opieki nad naszym ogrodem. Cały czas podlewamy i nawozimy rośliny. Jest to doskonały czas na cięcie żywopłotów. CENTRUM OGRODNICZE GAJ 54-438 Wrocław ul.Żernicka 1 (Nowy Dwór) tel. 71 725 80 24 5 PORADNIK SEZONOWY KOMPOZYCJA PROPOZYCJA Śródziemnomorskie klimaty na polskim tarasie Teresa Góral Świat Zieleni Łapczyca Pełnia lata. Znajomi wyjechali do ciepłych krajów, a ja zostałem w domu. Aby poprawić sobie nastrój, wybrałem się do zaprzyjaźnionego Centrum Ogrodniczego „Świat Zieleni” w Łapczycy. Licząc na zakup pięknych roślin, opowiedziałem właścicielce Centrum o przyczynach mojej wizyty. – Owszem, nie będzie pan miał pięknych egzotycznych widoków, jakie mają pana znajomi – odpowiedziała pani Teresa – ale może pan sobie stworzyć w domu namiastkę śródziemnomorskiej atmosfery. Kawałek Grecji, Hiszpanii czy Chorwacji. Nie trzeba wyjeżdżać, aby podziwiać piękne ciepłolubne rośliny, z powodzeniem można je przecież hodować w donicach w naszym klimacie, zwłaszcza latem. Odpowiednim miejscem jest choćby taras. Do takiego egzotycznego zakątka na pewno mogę panu polecić oleandry, których uprawa jest bardzo prosta. Ich kwiaty mogą mieć kolor biały, czerwony, żółty lub różowy (różowe pachną wanilią). Koniecznie musi pan kupić hibiskusy. Kwitną przez całe lato, a kolory ich ogromnych, kielichowatych kwiatów są niezliczone. W takiej osobliwej kompozycji nie powinno zabraknąć sundavilli z kwiatami o barwie czerwonej – podgrzeją letnią atmosferę . Niepowtarzalny klimat wprowadzą też bugenville – sunące po drabince pnącza o intensywnej, różowej barwie. Dopełnieniem będzie krzew lub małe drzewko oliwki i laurowiśnia oraz śliczna lantana. Do tego niezwykłego ogródka odpowiednia będzie również niebieska lawenda, która wielu kojarzy się z błękitnym, ciepłym morzem. Wśród tych roślin, na pewno poczuje pan smak i klimat Chorwacji, szczególnie „lawendowej wyspy” Hvar. A, jeszcze jedno… Proszę też posadzić pelargonie, bo one mają swoje miejsce w każdym śródziemnomorskim ogrodzie, powinny się więc znaleźć i na pana tarasie. – Oleander i pelargonie już mam, więc dokupię jeszcze kilka roślin... – Proszę też pamiętać, że w żadnym szanującym się, tradycyjnym śródziemnomorskim ogrodzie nie może zabraknąć ziół: rozmarynu, bazylii, oregano, szałwii, majeranku, mięty pieprzowej, macierzanki i tymianku. Przydadzą się przy grillowaniu, a także na co dzień w kuchni podczas przygotowywania posiłków .– A czy dostanę u pani donice, które podkreślą urok zakupionych roślin? – Oczywiście! Proponuję posadzić rośliny w różnorodnych, ceramicznych donicach , które znakomicie podkreślą dekoracyjność kwiatów. Nie muszą być identyczne. Różnorodność będzie atrakcyjniejsza. Na tarasach i balkonach w krajach południowej Europy, choćby w Grecji, stoją obok siebie donice wszelkiego typu – w różnych formach i barwach. 6 8 I to nie dlatego, że nie było takich samych w sklepie, tylko dlatego, że tak jest ciekawiej. Należy zadbać jednak o to, by wszystkie były w podobnej tonacji kolorystycznej. Piękne, oryginalne donice ceramiczne to mocny akcent dekoracyjny każdej kompozycji. – W jaki sposób powinienem, według pani, zaplanować mój „grecko-chorwacki” zakątek? – Zioła proponuję posadzić w surowych, glinianych donicach, z kolei krzewy ozdobne w ceramicznych. Mniejsze rośliny można postawić na imitacjach greckich kolumn lub kamiennych prostopadłościanach, obeliskach o różnej wysokości. To jeszcze bardziej uatrakcyjni pana taras. . – Dziękuję, pani Tereso, zaraz coś sobie wybiorę. Oleander przechowałem od zeszłego roku, ale nie wiem, czy da się również przechować bugenwillę i oliwkę? – Wszystkie rośliny, które zaproponowałam, oczywiście oprócz ziół, bardzo dobrze zimują w pomieszczeniu. Mogą więc zdobić pana taras przez wiele lat. Po wskazówki co do zimowej opieki nad tymi roślinami zapraszam we wrześniu. – Dziękuję Pani Tereso za miłą i profesjonalną obsługę. Bardzo dziękuję! – Ja również dziękuję. Życzę miłego wypoczynku w „krainie lawendy i oliwek” na własnym tarasie. I tak dzięki pani Teresie Góral, właścicielce zaprzyjaźnionego centrum ogrodniczego, mam na tarasie swoją własną małą śródziemnomorską krainę. Z Teresą Góral z Centrum Ogrodniczego „Świat Zieleni” rozmawiał Wiesław Cielecki Spełni Twoje Marzenia Centrum Ogrodnicze Łapczyca 336 Szkółka drzew i krzewów 32-744 Łapczyca tel. 0146127536 Teresa i Jan GÓRAL www.swiatzieleni.agro.pl piękno i utrapienie Sumak octowiec (Rhus typhina), zwany również sumakiem odurzającym, to popularna roślina w polskich ogrodach. Pochodzi z Ameryki Północnej. Jego owoce są bardzo kwaśne, stąd wzięła się nazwa – octowiec. W zależności od prowadzenia, może być krzewem lub niewysokim drzewem. Parasolowaty kształt korony sprawia, że sumak jest wyjątkowo dekoracyjny. Młode pędy mają aksamitną, miłą w dotyku korę.Złożone, nieparzystopierzaste liście, jesienią przebarwiają się z zielonego poprzez żółty, pomarańczowy do ciemnoczerwonego.Dodatkową ozdobą są również bordowe kwiatostany, które pozostają na roślinie aż do wiosny. Te zalety zachęcają klientów do zakupu octowców. Ale to nie cała prawda o sumakach. Rośliny te mają również zagorzałych przeciwników, z powodu płytkiego, szerokiego systemu korzeniowego i skłonności do krzewienia się. Mocne cięcie rośliny dodatkowo wzmaga proces tworzenia odrostów, które w pewnym momencie zaczynają pojawiać się nawet kilka metrów od rośliny macierzystej. Walka z nim jest ogromnie trudna. Odrosty można kosić kosiarką, wycinać szpadlem bądź sekatorem, ale to tylko pobudza go do wypuszczania nowych latorośli. Płytki system korzeniowy jest też przyczyną niestabilności rośliny – posadzona w nieosłoniętym terenie, nie wytrzymuje silnego wiatru i przewraca się. Podsumowując, jeśli masz duży ogród i podobają ci się sumaki – kup, posadź je w zacisznym miejscu i ciesz się ich pięknym wyglądem. Jeśli jednak twój ogródek jest niewielki – odpuść sobie sumaka. REKLAMA Sumak PORADNIK SEZONOWY Byliny kwitnące latem Tekst: Jerzy Kalisiak Centrum Ogrodnicze Kalisiak, Kobyłka Hemerocallis – Liliowiec Niezwykle piękne, wręcz zachwycające rośliny. Proste i bezproblemowe w uprawie posiadają wiele niezwykłych zalet. Oczywiście najpiękniej liliowce wyglądają podczas kwitnienia, w bardzo szerokiej gamie barw i odcieni. Każdy znajdzie coś ciekawego, choć moim zdaniem, można te rośliny kolekcjonować czerpiąc dodatkową korzyść z różnych terminów kwitnienia poszczególnych odmian. Różnią się między sobą również pokrojem; od form małych, słodkich i kompaktowych, po formy wysokie osiągające nawet 180 cm wysokości. Kwiatostan kształtem przypomina kwiatostan lilii i choć pojedynczy kwiat liliowca żyje zaledwie jeden dzień, rośliny wynagrodzą nam to mnogością pąków kwiatowych. Wczesne odmiany liliowców rozpoczynają kwitnienie już w czerwcu. Rozciąga się ono poprzez lipiec i sierpień, kiedy kwitną najintensywniej, aż po wrzesień. Tolerują stanowiska ubogie i suche, ale ojczyzną liliowców są żyzne, wilgotne łąki dalekiej Azji i na takich stanowiskach uprawa tych roślin przynosi najlepsze efekty. Należą do grupy roślin jednoliściennych i są bylinami długowiecznymi. W ogrodzie świetnie czują się w towarzystwie peonii, żurawek, traw i paproci. Ścinane w pąkach kwiaty z powodzeniem utrzymują ładny wygląd przez 1,5 tygodnia. Niestety na co dzień chętniej sięgamy po odmiany o kwiatach pełnych, w zupełności nie doceniając niebywałego uroku pojedynczych kwiatostanów. Peonie świetnie czują się na stanowiskach słonecznych, żyznych i wilgotnych. Posadzone na odpowiedniej głębokości (pąki nie głębiej niż 5 cm. pod powierzchnią) już w pierwszym roku obdarzą nas kwiatami. Peonia nie lubi przesadzania, długo się klimatyzuje na nowym miejscu i zdarza się, że zakwita dopiero po kilku latach. Niezwykle dekoracyjne, łatwe w uprawie, długowieczne byliny królowały w ogródkach naszych babć, warto więc zaprosić je i na nasze rabaty. Paeonia - Peonia Peonie!? Cóż można o nich powiedzieć? Chyba tylko tyle, że to genialne rośliny. Odpowiednie zarówno dla posiadaczy ogrodów, którym brak czasu, jak i dla tych, którzy pielęgnują swe ogrody z wielką troską. Jednych i drugich zachwycają podczas kwitnienia całą feerią barw (od białego, poprzez odcienie różu, do karminowego) i niepowtarzalnym zapachem, który potrafi przyprawić o zawrót głowy. Kwiatostany peoni, dzięki swojej niezwykłej trwałości, są częstymi gośćmi bukietów i domowych wazonów. 8 ul.Za gańczyka 16a 05-230 Kobyłka WWW.KALISIAK.PL [email protected] Zapraszamy: Pn-Pt 9.00-19.00 Sobota 9.00-15.00 Niedziela 10.00-14.00 PORADNIK SEZONOWY CIASNY ALE WŁASNY... czyli jak powstawał mój warzywnik W numerze 2/2012 opisałam jak wyglądały moje początki z własnym warzywnikiem. Pracowity początek sezonu mam już za sobą, teraz przyszła pora na pielęgnację ogródka i zbieranie owoców swojej pracy. Lipiec Pierwsze plony Z uśmiechem na twarzy oglądam swoje grządki. Co prawda na własnej skórze przekonałam się, że chwasty rosną pięć razy szybciej niż upragniona marchewka czy sałata, ale zachęcona widokiem żywo zielonego szczypiorku i smakiem cukrowego groszku, jestem w stanie znieść mozolne pielenie. Sukces odniesiony przy zakładaniu warzywnika nakłonił mnie do wysiania roślin dwuletnich, które wysadzone do gruntu we wrześniu, zimę spędzą w ziemi, by już w przyszłym sezonie cieszyć moje oczy. Mama co rusz, podpowiada mi, jak postępować z warzywami. Od niej wiem, że trzeba przyciąć zioła, żeby mogły się krzewić, a także dosiać koperek, któremu uda się jeszcze urosnąć do jesieni. Sierpień Sezon w pełni W najśmielszych snach nawet mi się nie śniło, że tyle warzyw uda mi się wyhodować w moim ogródku. Co prawda ostatecznie pomidory złapały zarazę ziemniaczaną, do cebuli dobrała się śmietka, a ślimaki zjadły mi połowę sałaty, ale i tak jestem zachwycona. Diagnoz każdorazowo dokonywał pan Krzysiu, starał się robić to jak najdelikatniej, bo początkowo każde niepowodzenie odbierałam jak życiową porażkę. Wiem już, że metody ekologiczne nie zawsze są skuteczne i warto wspierać uprawę chociażby środkami grzybobójczymi. Z ziołowych grządek zbieram tymianek i szałwię - wysuszone w pięknym sierpniowym słońcu, przydadzą się z pewnością nie tylko w kuchni. Wrzesień Pora zbiorów. Zafascynowana ogródkiem, przez cały sezon sięgałam po różnorakie poradniki, teraz bogatsza w wiedzę trochę pewniej czuje się w swoim warzywniku. Nie wiem, jak będzie wygadał koniec sezonu w moim własnym ogródku, ale wielokrotnie słysząc, jak mama narzeka na ogrom pracy, muszę przygotować się na niezłą harówkę. Nie mogę zapomnieć o zebraniu nasion z przekwitniętych aksamitek oraz o wysadzeniu kwiatów dwuletnich na rabatę, ciekawa jestem, czy zima będzie dla nich łaskawa. Listopad Listopadowa zaduma Zastanawiam się, dlaczego ludzie rezygnują z przydomowych warzywników na rzecz trawnika czy rabaty. Przecież można to wszystko pogodzić ze sobą. Warzywnik obsadzony kwiatami jest nie tylko pożyteczny ale i piękny, a różnorodność gatunkowa wśród warzyw pozwala na stworzenie kolorowej kompozycji nawet tuż obok altanki. Grudzień Odpoczynek ogrodnika W grudniu wszystkim ogrodnikom należy się zasłużony odpoczynek. Na chwilę można zapomnieć o kompoście, plewieniu i chorobach, można zawinąć się w koc i ze smakiem jeść pyszne korniszonki, wyhodowane oczywiście na własnej grządce. Długie, zimowe wieczory są odpowiednim czasem, żeby przygotować plan na kolejny sezon. Może od wiosny założyć własny kompostownik, może zdecydować się na szklarenkę, a może zrobić kolorową, warzywną rabatę... trudny wybór. Katarzyna Marcinkiewicz CENTRUM OGRODNICZE Październik Nadchodzi jesień. Jako dziecko uwielbiałam grabić liście i przekopywać grządki. Teraz nie wydaje mi się to takie fajne, ale wiem, że kopanie i grabienie mnie nie minie. Przecież nie mogę zostawić na zimę w warzywniku bałaganu. Ciekawe, czy październikowa, kapryśna pogoda, pozwoli w spokoju uporać się ze wszystkimi zadaniami. Mama na pewno przypomni mi o wysianiu pietruszki naciowej do doniczki. Bogata w żelazo, przyda się do zimowej zupy. S.C. Ul.Mikołaja Reja 12 32-400 Myślenice [email protected] TEL:12 274 10 28 9 PORADNIK SEZONOWY Zakładanie ogrodu przyjaznego motylom Mariusz Lewandowski Centrum Ogrodnicze Torseed, Kotołowo Jeśli zależy nam, by nasz ogród oddziaływał na wszystkie zmysły i stanowił swoisty mikrokosmos powinniśmy nie tylko zatroszczyć o to, by rosły tam piękne, pachnące i okazałe rośliny, ale również o żyjące w nim zwierzęta. Oczywiście nie możemy oczekiwać, że zamieszkująca go fauna będzie tak bogata i zróżnicowana jak na stanowiskach naturalnych, ale dysponujemy całym wachlarzem narzędzi umożliwiającym nam zwabienie do naszego ogródka całej rzeszy owadów. Nie trzeba chyba nikogo przekonywać, że spośród tych bezkręgowców największe przeżycia estetyczne zapewnią nam motyle. W naszym kraju występuje około 160 gatunków motyli dziennych i około 3000 tys. gatunków nocnych, które ustępują swoim aktywnym za dnia krewniakom pod względem ubarwienia. Niestety, ze względu na bardzo intensywną chemizację środowiska i utratę naturalnych siedlisk ilość tych majestatycznych stworzeń znacznie spadła. Gatunkami, które występują jeszcze na terenie naszego kraju, ale ich przyszłość jest bardzo niepewna, należą między innymi: niepylak apollo, modraszek gniady, skalnik bryzeida czy skalnik driady. Istnieją jednak gatunki, które - pomimo bardzo silniejszej ingerencji człowieka w środowisko naturalne - wciąż bardzo dobrze dają sobie radę i są dość pospolite, i to nawet na terenach zurbanizowanych. Do gatunków takich należą chociażby niektóre gatunki należące do rodziny rusałek: pokrzywnik, pawik i osetnik. Innymi dość pospolitymi motylami są dostojka latonia czy bielinek rukiewnik. Rododendrony Większość gatunków motyli odżywia się nektarem kwiatów, dlatego to właśnie na doborze odpowiednich roślin powinniśmy skupić naszą uwagę, jeśli chcemy sprawić, by naszym ogrodem zainteresowały się te zwierzęta. Rośliny, które wybierzemy, powinny różnić się wielkością, a także kolorem kwiatów i ich pokrojem. Będziemy więc potrzebować zarówno niewysokich roślin zielnych, jak i krzaczastych. Jednak cechą wspólną, łączącą je wszystkie, powinna być zdolność do produkowania dużej ilości nektaru. Roślinami krzaczastymi, którym motyle nie będą mogły się oprzeć, a które jednocześnie posiadają niewątpliwe walory estetyczne są azalie i rododendrony. 10 Budleja Dawida Równie skuteczne w przyciąganiu tych owadów będą chociażby krzewuszka czy lilak. Obie rośliny posiadają okazałe i, co dla motyli najważniejsze, liczne i obfite w nektar kwiaty. Spośród niskich roślin kwiatowych na szczególną uwagę zasługuje trojeść bulwiasta. Ta pochodząca z Ameryki Północnej roślina, charakteryzuje się licznymi, intensywnie pomarańczowymi kwiatami, które zebrane są w nibybaldachy. Trojeść bulwiasta produkuje ogromne ilości nektaru, dlatego jest ona pozycją obowiązkową w każdym, przyjaznym motylom ogrodzie. Inne rośliny, którymi powinniśmy się zainteresować to malwy, jeżówki, rudbekie, onętki, żurawki ogrodowe, pysznogłówki czy budleje, które to ze względu na wyjątkowo silną zdolność przyciągania motyli nazywane są nawet „krzewami motyli”. Jednak nie samym nektarem motyl żyje. Motyle są zmiennocieplne, dlatego warto też pomyśleć o umieszczeniu w ogrodzie kilku dużych płaskich kamieni, na których owady będą mogły się wygrzewać po chłodnej nocy. Dobrze, żeby kamienie znajdowały się w niewielkich zagłębieniach, w których będzie zbierać się wilgoć. Motyle na pewno skorzystają z okazji uzupełnienia niedoborów wody i soli mineralnych i będą się licznie gromadzić przy takim miniaturowym wodopoju. Jeśli chcemy zadbać o naszych gości naprawdę kompleksowo, to należy zapewnić im także odpowiednią kryjówkę, świetnie w tej roli sprawdzi się niewielki kopczyk zbudowany z gałęzi i konarów. W handlu dostępne są również specjalne domki dla motyli przypominające nieco domki dla ptaków, jednak istnieje spore ryzyko, że zamieszkają tam nie motyle a osy i wówczas pobyt w naszym ogrodzie stanie się, mówiąc delikatnie, mniej komfortowy. Zapewniając motylom odpowiednie warunki do życia i rozrodu, możemy być pewni, że nasz ogród nabierze niepowtarzalnego, bajkowego klimatu, a my nie tylko zyskamy wspaniałe miejsce wypoczynku, ale także zrobimy coś dobrego dla przyrody, której przecież jesteśmy częścią. Jak co roku, lipiec zapewne przygotuje dla nas kilka mokrych dni. Kapiący z nieba deszcz nie musi być tylko utrapieniem. Każdą ilość zgromadzonej deszczówki można wykorzystać do podlania ogrodu, warzyw w szklarni, umycia samochodu, a nawet w gospodarstwie domowym. Woda opadowa, potocznie nazywana deszczówką, ma wiele korzystnych właściwości, które powinny zachęcić nas do stosowania jej w ogrodzie. Zawiera liczne, łatwo przyswajalne składniki odżywcze, chętnie pobierane przez rośliny. Ma lekko kwaśny odczyn, dlatego doskonale nadaje się do podlewania azalii, różaneczników, czy wrzosów. Ponadto, w przeciwieństwie do wody kranowej, nie wymaga „odstania”- nalewamy ją do konewki i od razu podlewamy kwiaty. Woda opadowa nie zawiera chloru ani żadnych substancji szkodliwych. Dopiero po spłynięciu z dachu pojawiają się w niej pyły i zanieczyszczenia chemiczne. Absolutnie nie gromadźmy wody z dachu pokrytego papą bądź eternitem. Najlepiej, jeżeli pokrycie wykonane jest z blachy bądź dachówki. Poza podlewaniem kwiatów, deszczówkę można wykorzystać do mycia samochodu oraz innych prac porządkowych wokół domu. Nadaje się do tego znakomicie, bo jest miękka i nie pozostawia żadnych zacieków. Samochód nie będzie wymagał wycierania, a na betonowych donicach bądź kostce nie wytrąci się żaden osad. Duże zanieczyszczenie środowiska sprawia, że woda opadowa ma nie tylko zalety ale i wady. Jeżeli mieszkamy w mieście lub w pobliżu miejsca zamieszkania mamy fabrykę, stosowanie deszczówki wiąże się z ryzykiem zatrucia roślin toksycznymi związkami siarki i azotu. Pomyślmy o tym zanim regularnie zaczniemy podlewać rośliny deszczówką. Jak magazynować ? Wodę opadową najprościej zbierać w drewnianych lub plastikowych beczkach ustawionych w cienistym miejscu. Nie gromadźmy deszczówki w metalowych naczyniach, gdyż mogą one korodować. Zbiornik należy zabezpieczyć przed zanieczyszczeniami z zewnątrz np. opadającymi liśćmi. Jeżeli beczka wydaje się nam mało estetyczna można zdecydować się na zbiorniki przypominające np. greckie wazy bądź głazy. Dla klientów, którzy nastawieni są na wykorzystanie deszczówki w gospodarstwie domowym, na rynku pojawiły się specjalne systemy do jej gromadzenia. Wysoki koszt instalacji może odstraszyć, ale już po roku zauważymy znaczący spadek rachunków za wodę, więc inwestycja się opłaca. Za gromadzeniem deszczówki przemawia nie tylko czynnik ekologiczny, ale także ekonomiczny, a skoro oszczędzanie w tym przypadku wymaga od nas tak mało wysiłku to czemu nie spróbować. <km> ELKNER-SERVICE Rafał Elkner CENTRUM ZAOPATRZENIA OGRODNICZEGO NOWOCZESNE ROZWIĄZANIA DLA PROFESJONALISTÓW FACHOWE DORADZTWO DLA TWOJEGO OGRODU www.agro24.pl www.trawnik.pl Tel: 46834-92-55 [email protected] REKLAMA MANNA Z NIEBA ? PORADNIK SEZONOWY WIELKI FINAŁ EURO 2012 Małgorzata Rosa Natura, Brzesko Nadszedł wielki finał. Na murawie spotkają się dziś dwie wielkie drużyny. Reprezentacja MIĘCZAKÓW stanie do ostrej rywalizacji z ekipą OCHRONIARZY. Mecz zapowiada się bardzo ciekawie, ponieważ oba zespoły są świetnie przygotowane pod względem taktycznym i sprawnościowym. Do którego uśmiechnie się szczęście? Kto jest faworytem? W obydwu drużynach panuje nerwowa atmosfera, co nas nie dziwi, bo stawka w tej grze jest bardzo wysoka – grają o życie! Ostatnie uwagi trenerskie, obie drużyny na boisku i… rozpoczęli. Pierwsza połowa Aura sprzyja Mięczakom. Pochmurna i wilgotna pogoda, temperatura trochę powyżej 10°C. Już w pierwszych minutach gry Ślimaki odważnie przesuwają się do przodu prawym skrzydłem, celne krótkie podania i już są za linią środkową, na połowie przeciwnika. Sprytnie ominęły Nasturcję Wielkokwiatową i Macierzankę Piaskową, prą do przodu, poturbowały Języczkę Pomarańczową, a Hostom nie dały szansy na obronę. Ochroniarze ustawiają się na „szesnastce”, bronią dostępu do bramki. Napastnicy przedarli się już przez pierwszą linię obrony, którą stanowiły Plewy Jęczmienne i Popiół, także dwóch stoperów Superfosfat i Wapno są mało skuteczni, wspaniałym blokiem przed utratą bramki na polu karnym wspomogli Chrząszcz Biegacz i Ryjówka z Jeżem. Obrońcami w tej drużynie są jeszcze Ropucha, Padalec i Jaszczurka Zwinka. Będą mieli mnóstwo roboty, bo przeciwnicy mają przewagę liczebną i są zdeterminowani. Za nami 28 min. meczu, jak ten czas się ślimaczy, ale zamieszanie na polu karnym Ochroniarzy! Faworyt Mięczaków i najgroźniejszy napastnik Pomrowik Plamisty, który właśnie dośrodkowuje do Ślinika Luzytańskiego, a ten dokładnie podaje do Ślinika Zmiennego, i gdy są w pobliżu bramki, Pomrów Wielki z sukcesem kończy akcję. Pomrów Wielki Limax maximus strzela bramki jedną nóżką - na zdjęciu bez koszulki GOOOL! 32 min - Publiczność na trybunach gwiżdże niezadowolona i mocniej zaczyna dopingować swoich wybrańców. O wynik meczu drżą aksamitki z astrami, dalie i lilie rwą liście z łodyg. Na stadionie słychać gromkie okrzyki: „Ochroniarze, atakujcie! Ochroniarze, atakujcie!”. Trudne warunki do kontrataku. Mało czasu 40-ta minuta gry. Co zrobi kapitan drużyny, Glanzit? Tak! Wyprowadza akcję podaniem do Snacola, a ten lewym skrzydłem do Soli, która fauluje kilku zawodników Mięczaków i … gwizdek arbitra, kontuzjowani muszą opuścić Kapitan drużyny Ochroniarzy boisko, Sól również, Agrecol sędzia pokazał czerwoną kartkę. Niestety, tego zawodnika w ogóle nie powinno być na boisku, nie wie, co to fair play. Glanzit Ostatnie minuty pierwszej połowy, Ochroniarze grają w osłabieniu, ale przy niewiarygodnym wsparciu publiczności i w tym momencie sędzia kończy tę zaciętą walkę. Jaką taktykę po przerwie zastosują Ochroniarze? Jak trener i doradcy ochrony zmotywują zespół do ostrej walki? Druga połowa Przed nami druga połowa, zawodnicy na pozycjach –zaczynamy! Koko-koko Euro spoko!!! Ślimaki rozpoczęły połowę w silnie wzmocnionym składzie. Nad stadionem zaświeciło słońce – to dobry znak dla ich przeciwników. Drużyna Ochroniarzy, od pierwszych minut ostro wzięła się do walki. Wspaniała, pełna zaangażowania gra obronna tego zespołu . Żel Unichem zabezpiecza 50 metrów bieżących lewego skrzydła, a pomocnicy na środku boiska zakładają pułapki z piwem. Tę taktykę walki publiczność lubi najbardziej, jeszcze gorliwiej kibicuje swoim zawodnikom. Trzeba się śpieszyć, czas biegnie nieubłaganie. Prawe skrzydło obstawia Nasturcja Wielkokwiatowa, Majeranek i Szałwia. Żel Unichem - obrońca który potrafi zapewnić 50 metrów skutecznej ochrony na boisku 70 min. Kapitalna akcja Ochroniarzy !! Ślimak-Stop wpadł w pole karne przeciwnika i główką podał do Glanzita, ten wystawia Ślimaxowi, który precyzyjnym strzałem nie dał szans na obronę bramkarzowi Mięczaków. - GOOOL ! Nareszcie , tak długo wyczekiwany moment przez tą wspaniałą publiczność. 12 8 Zdobywca gola - Ślimax PORADNIK SEZONOWY Trwa napór Ochroniarzy. Mięczaki nie mają szans, stłoczyły się na swoim polu karnym, oniemiałe i zdruzgotane skutecznością przeciwnika, zrywają się do ostatniego ataku, próbują skrzydłami boiska, bo tam jest najwięcej cienia. Główny napastnik Ślinik Luzytański nie może sforsować obrony Żelu Unichem, osłabiony Pomrów Wielki po starciu z Glanzitem spełza z boiska, pomocnicy Ślimaków kąpią się w kadziach z piwem i tam zamierzają pozostać, publiczność dopinguje na stojąco! Ochroniarze atakują ponownie, wypierają przeciwników z własnego pola. Mięczaki chowają się pod liśćmi i deskami, jest ich coraz mniej. Napór Ochroniarzy przyniósł efekt. Wbicie następnego gola nie sprawiło im wiele trudności. Akcję zakończył Bros Snacol. Proszę państwa 90 minuta gry, Ślimaki uciekają z murawy, sędzia kończy mecz. Mamy zwycięzców! Ogromna radość po ciężkiej walce! Faworyci długo jeszcze pozostają na boisku, pokazują się publiczności i dziękują za zaufanie. Ślimak - Stop doskonały napastnik Mistrzów EURO 2012 możecie Państwo poznać w dobrych centrach ogrodniczych, a po autografy zapraszam do moich sklepów NATURA w Brzesku i Bochni. Jeżeli nadal nie wiecie Państwo jak walczyć ze ślimakami, przeczytajcie powyższy tekst jeszcze raz. Zdobywca zwycięskiego gola Bros Snacol CENTRUM OGRODNICZE 32-800 Brzesko, Solskiego 22 Tel: 14 686 33 84 Ślinik Luzytański - Arion lusitanicus CENTRUM OGRODNICZE 32-700 Bochnia, Trudna 41 Tel: 603 261 807 www.centrumnatura.eu PODZIĘKOWANIE Pragniemy złożyć gorące podziękowanie wszystkim czytelnikom magazynu Viridis, właścicielom i klientom Centrów Ogrodniczych, którzy przekazali naszemu synowi Jędrkowi Rosa 1% podatku. Mamy ogromną nadzieję, że dzięki Państwa pomocy, uda się nam zaopatrzyć go w protezy nóg z prawdziwego zdarzenia, dzięki którym na co dzień będzie mógł sprawniej funkcjonować. Rodzice Małgorzata i Wojciech Rosa 13 PORADNIK SEZONOWY Kwiaty w wazonie Z doświadczenia wiemy, że nie wszystkie kwiaty z naszego ogródka nadają się do tego by je ściąć i włożyć do wazonu. Ale i te nadające się, nie zawsze długo w nim „stoją ”. Co zrobić, by jak najdłużej cieszyły nasze oczy. Rzeczywiście, niektóre kwiaty, np. maki, liliowce, gazanie, zupełnie nie nadają się do wazonu. Ich żywot byłby zbyt krótki, by się nimi nacieszyć, a pozostawione na rabatce będą kwitły o wiele dłużej. Lecz cała masa innych gatunków: godecje, clarkie, gailardie, cynie, dalie, róże, piwonie, floksy czy mieczyki mogą być ozdobą naszych mieszkań. Aby przedłużyć ich świeżość możemy wykonać kilka zabiegów. Zwróćmy uwagę, że im dłużej kwiaty wytrzymają w wazonach, tym rzadziej będziemy ścinać kolejne z ogródka. Na podstawie rozmów z ogrodnikami, kwiaciarzami, znajomymi oraz poszukiwań internetowych przedstawiamy kilka sposobów na przedłużenie trwałości kwiatów ciętych. 1. Dzień wcześniej, wieczorem, dobrze podlej rośliny, których kwiaty masz zamiar ściąć. 2. Kwiaty najlepiej ścinać rano. Można też po południu, a przez cały dzień tylko w chłodne, pochmurne dni. 3. Wazon, w których będą stać kwiaty musi być dokładnie umyty. 4. Usuń liście z tej części łodygi, która będzie pod wodą. 5. Końcówka łodygi powinna być ucięta pod skosem, aby ułatwić pobieranie wody. 6. Dobrze jest obcinać łodygi pod wodą, aby do wiązek przewodzących nie dostało się powietrze. 7. Nie lej za dużo wody, nie ma takiej potrzeby. 8. Do wazonu ze świeżo włożonymi kwiatami wrzuć kilka kostek lodu. 9. Codziennie zmieniaj wodę w wazonie na świeżą. 10. Spryskuj bukiet wodą. 11. Wazon nie powinien stać w: - pobliżu źródeł ciepła (np. telewizor, sprzęt agd), - słońcu, - miejscach przewiewnych, - pobliżu owoców. 12. Dla przedłużenia trwałości kwiatów do wody można dodać 1-2 łyżeczki: cukru, wybielacza, soku z cytryny, octu, aspirynę, coś z miedzi, kieliszek wódki, specjalny środek kupiony w sklepie ogrodniczym. 13. Na noc wstawiaj wazon do chłodnego pomieszczenia. 14. Jeśli wazon jest przezroczysty – możesz zabarwić wodę, ale po kilku godzinach kwiaty też zmienią barwę. Nie wszystkie metody są przez nas sprawdzone. Nie można też stosować wszystkich na raz, szczególnie jeśli chodzi o „wzbogacanie wody”. Życzymy pięknych i trwałych bukietów. 14 Kilka dodatkowych rad, jak postępować z różami. 1. Ścinać, jak tylko kwiaty zaczną się rozwijać z pąków. 2. Nie mieszać ich z innymi kwiatami. 3. Włożyć końce łodyg do wrzątku na kilka sekund. 4. Zmiażdżyć końce łodyg młotkiem (rzadko polecane). 5. Opalić końce łodyg nad płomieniem. PORADNIK SEZONOWY Rośliny w domu, Czas urlopów łączy się z wyjazdami. Co wtedy zrobić z roślinami doniczkowymi w domu? Odpowiedź poniżej. Mrówki to pożyteczne Jeżeli planujemy, że w domu nie będzie nas ok. 5-7 dni, obfite podlanie roślin, tuż przed wyjazdem powinno wystarczyć. owady, o ile nieJeśli jednak zamierzamy wyjechać na dłużej, zastanówmy się, jak znaleźć wyjście z sytuacji. Przedstawiamy propozycje, staną się plagą w jaki sposób poradzić sobie z problemem. Hydrożel może byc użyty jako podłoże w naszym 1. Hydrożel ogrodzie. Najlepiej zastosować go podczas przesadzania roślin. 5. Aqua globes Hydrożel to granulki, które mieszamy z ziemią, do której – szklane kule my na urlopie przesadzamy rośliny. Granulki bardzo mocno chłoną wodę, a później, kiedy ziemia zaczyna przesychać – z powrotem oddają roślinie. 2. Rośliny w wannie Jeśli w naszej łazience mamy okno, możemy rośliny włożyć wraz z doniczkami do wanny, lecz nie bezpośrednio na jej dnie, tylko na 2 - 3cm podwyższeniu. Może to być kratka czy też podstawki obrócone do góry dnem. Należy zatkać odpływ, następnie rośliny obficie podlać. Woda, pozostała w wannie, nie powinna dotykać dna doniczek. W tym przypadku chodzi tylko o stworzenie wilgotnego mikroklimatu. Rośliny stojące w zwartej grupie będą wolniej tracić wilgoć. Dla zapewnienia większej wilgotności możemy wszystkie nakryć przezroczystą folią, w której trzeba zrobić kilka dziurek wentylacyjnych, aby roślinki się nie zaparzyły. 3. Domowy system nawodnieniowy Jeśli nie chcemy eksperymentować z butelkami możemy kupić szklane kule, które nie tylko podleją nasze rośliny, ale będą też stanowić element dekoracyjny. Wyglądają jak bańki choinkowe z bardzo długą szyjką. Wlewamy do nich wodę i wbijamy w ziemię w doniczce. 6. Podlewanie automatyczne Szczególnie dla osób posiadających cenne okazy w swojej kolekcji roślin, polecamy profesjonalne rozwiązanie – zakup zestawu do podlewania Oasis, włoskiej firmy Claber. Jest bezpieczny dla domu, bo posiada własny – 25 litrowy zbiornik, nie trzeba więc zostawiać odkręconych kranów na czas wyjazdu. Na krześle lub taborecie umieszczamy naczynie, do którego nalewamy wodę (miska, wiadro). Poniżej ustawimy doniczki. Bawełniany sznur moczymy w wodzie, a następnie jego jeden koniec umieszczamy w naczyniu z wodą, a drugi w doniczce. Poprzez sznur woda będzie spływać do doniczki, nawilżając ziemię. Należy koniecznie sprawdzić czy sznur jest dobrze umocowany i czy spływająca woda nie kapie po podłodze. 4. Odwrócona butelka z wodą Do tego potrzebna nam będzie tylko butelka, najlepiej typu – pet. Napełniamy ją wodą ale nie całkiem do pełna i zakręcamy zakrętką, w której wcześnie zrobiliśmy otwór, przez który woda będzie dostawać się do podłoża. To też trzeba wypróbować jeszcze przed wyjazdem – sprawdzić, jak szybko woda znika z butelki i czy przypadkiem nie doprowadzimy do przelania rośliny. CENTRUM OGRODNICZE Przykładowa aranżacja System nie wymaga podłączenia do prądu – zasilany jest baterią. Zasada działania jest prosta – rośliny są podlewane codziennie poprzez system kroplowników. Zestaw zawiera zbiornik, 20 kroplowników i tyleż samo uchwytów mocujących, oraz 10 m.wężyka doprowadzającego wodę do doniczek. Jednorazowo możemy podłączyć nawet 20 doniczek. Przed montażem systemu Oasis, doniczki trzeba ustawić tak, by wystarczyło 10 m wężyka, a zbiornik stał powyżej doniczek. Montaż całości zajmie około 10 minut. Potem wystarczy nalać wody do zbiornika, zamontować baterię, ustawić program i nasze wakacje mogą trwać nawet 40 dni. Po powrocie rośliny będą równie piękne jak w dniu wyjazdu. Zestaw Oasis można również wykorzystać do podlewania roślin w skrzynkach balkonowych. W.C. 15 PORADNIK SEZONOWY w ogrodzie Na dłużej Gdy skrzynki balkonowe są już obsadzone, jednoroczne rabaty Bożena Siebers zagospodarowane, Centrum a w warzywniku wschodzi Ogrodnicze buraczek i ogórek, Torseed, Toruń czas na rośliny, którymi cieszyć się będziemy przez dłuższy czas. Byliny, bo o nich mowa, to wg definicji rośliny zielne, żyjące dłużej niż dwa lata, obok drzew, krzewów oraz krzewinek zaliczane do roślin wieloletnich. Pędy nadziemne bylin po wydaniu kwiatów i nasion zasychają. Część przetrwalnikową stanowią korzenie, rozłogi lub kłącza, oczywiście z wyjątkami, takimi jak dla przykładu barwinek pospolity - Vinca minor czy runianka japońska - Pachysandra terminalis, stanowiące gatunki zimozielone. Większość bylin uprawianych w ogrodach, co roku z części podziemnych rodzi młode pędy, liście i kwiaty. Różnorodność bylin zawsze gwarantuje znalezienie gatunku pasującego do specyfiki i warunków naszego ogrodu. Przytoczę teraz kilka gatunków zasługujących na szczególną uwagę. Przy wyborze kierowałam się okresem kwitnienia, wymogami siedliskowymi, jak również walorami estetycznymi. Kwiatowy dywan Oto pierwszy mój faworyt: mydlnica bazyliowata Saponaria ocymoides L. Jest to niska bylina, dorastająca do 30 cm, o kwiatach barwy różowej. Rozpoczyna kwitnienie w momencie, gdy przekwitają żagwiny oraz floksy szydlaste, dzięki czemu możemy dłużej cieszyć się kolorowym ogrodem. Wymaga stanowiska słonecznego i gleby zasobnej w wapń, jako typowa roślina skalniakowa toleruje mniejszą wilgotność podłoża. Mydlnica jest doskonałą rośliną do obsadzenia ogródków skalnych i skarp. 16 U stóp iglaków Warto polecić również rogownicę Biebersteina, czyli Cerastium biebersteinii DC. To niska bylinka, o białosrebrzystej barwie, doskonale komponująca się z innymi roślinami w ogrodzie. W szczególności wykorzystać możemy ją do obsadzenia ogródków skalnych, skarp, obwódek czy murków. Jako typową roślinę okrywowa, możemy umieścić ją pod iglakami, gdyż jej srebrzysta barwa stanowi dla nich doskonałe tło. Uprawa rogownicy jest łatwa, ponieważ roślina nie ma szczególnych wymagań co do podłoża.Wystarczy jej średnio żyzna ziemia ogrodowa, jest również wytrzymała na suszę. Cerastium wymaga stanowiska słonecznego. Warto pamiętać, iż jest to bylina bardzo ekspansywna, zatem musimy kontrolować jej wzrost, ponieważ może zagłuszyć inne rośliny w sąsiedztwie. Wszędzie dobrze Ciekawą rośliną jest również nachyłek wielkokwiatowy – Coreopsis grandiflora. Bylina ta nie ma wymagań co do podłoża, mogę pokusić się o stwierdzenie, iż wyrośnie na każdym stanowisku, preferuje jednak miejsca słoneczne. Kwiaty dorastają do 90 cm, więc możemy wykorzystać je również na kwiat cięty. Nachyłki kwitną w miesiącach letnich, od lipca do września. Nachyłek wytwarza pojedyncze, pełne lub półpełne, żółte koszyczki, znakomicie nadaje się do tworzenia urozmaicających ogród żółtych kęp, plam. ® REKLAMA Zapraszamy do ogrodu Bardzo ciekawą byliną jest trojeść bulwiasta Asclepias tuberoza. Tworzy niezwykle ciekawe, dorastające do 180 cm kwiatostany, są to nibybaldachy o kwiatach barwy pomarańczowej. NATURALNE NAWOZY GRANULOWANE Trojeść jest rośliną miododajną, dzięki czemu przyciąga motyle i pszczoły. Trojeść kwitnie od lipca do września. Jesienią pojawiają się strąki, które pękając odsłaniają płaskie nasiona z charakterystycznym puchem. Stanowisko uprawy powinno być słoneczne, ciepłe, a podłoże żyzne, zdrenowane, gdyż rośliny nie lubią zbyt wysokiej wilgotności podłoża. Pamiętać należy, iż młode rośliny są wrażliwe na mróz, musimy je więc na zimę zabezpieczyć. W tym numerze przytoczyłam zaledwie kilka gatunków, które dzięki swej wyjątkowości i dużym wartościom estetycznym zasługują na uwagę. Rozłożone w czasie kwitnienie sprawi, że będą cieszyć nasze oczy od połowy maja, aż do sierpnia. W kolejnym numerze zaprezentuję gatunki, które swe kwitnienie rozpoczynają trochę później. Zachęcam do zgłębiania i poznawania świata bylin, jest to bowiem temat arcyciekawy, zajmujący i intrygujący. Z ogrodniczym pozdrowieniem Bożena Siebers Dla zainteresowanych Firma Torseed przygotowała nasiona opisywanych bylin. Przy minimalnym nakładzie pracy można samodzielnie wyhodować rośliny. 10 Szukaj w dobrych sklepach ogrodniczych PORADNIK SEZONOWY ciepła kolorystyka zaczynamy Wspaniała, czerwieni i pomarańczowego u odmian Autumn Leaves, Cherry Cola, Marmalade doceniać doda uroku i rozweseli każdy ogród. Ciemną kolorystykę u odmian Obsidian, ich piekno spotkamy Black Beauty o niezwykle Byliny Barbara Jurczyk Plantpol, Zaborze Andrzej Antoszczuk Sosenka, Łapy Kierowany własną ciekawością i chęcią przedstawienia Państwu nowości, jakie oferuje nam rynek roślin ozdobnych, postanowiłem udać się do Zaborza. Tam, pani Barbara Jurczyk - specjalista z dużym doświadczeniem ogrodniczym, zaprezentowała mi najnowsze gatunki i odmiany, które na ten sezon przygotowała dla nas firma Plantpol. A oto co powiedziała na temat trendów w ogrodnictwie: − Przez długi czas zauważalna była tendencja do sięgania po rośliny jednoroczne. Uważano, że ich uprawa jest mniej pracochłonna. Rośliny jednoroczne mają swoją ugruntowaną pozycję, natomiast byliny mocno wchodzą na tarasy i do ogrodów. ─ Jak producenci przygotowali się na wzrost zainteresowania roślinami wieloletnimi? ─ Chcąc sprostać wymaganiom klientów, proponujemy bogatą ofertę bylin, poszerzaną corocznie o nowe pozycje. Staranne selekcjonowanie oraz testowanie nowych gatunków, pozwala wprowadzać najbardziej atrakcyjne odmiany do naszej oferty. Jako, że świat bylin jest bardzo różnorodny, to z pewnością każdemu ogrodnikowi, uda się wybrać roślinę, która spełni jego wszystkie oczekiwania. ─ Jakimi kryteriami kierują się klienci przy wyborze roślin ? ─ Najczęściej zwracają oni uwagę na kolor i dekoracyjność kwiatów, w drugiej kolejności interesuje ich sposób wybarwiania się liści i ich faktura, pokrój rośliny, warunki i łatwość uprawy. ─ Jakie gatunki poleca pani w tym sezonie. ─ Wśród roślin, które szczególnie polecamy są Heuchery, Heucherelle i Tiarelle – grupy bylin ozdobnych głównie z liści, ale również o różnobarwnych delikatnych kwiatostanach. intensywnie ciemnogranatowych liściach, natomiast ciemne lecz ze srebrnym nalotem wyróżniają się odmiany Can Can, Blackberry Jam. U Midnight Rose ciekawostką są różowe plamki na liściach, które powiększają się podczas upałów. Nowe Tiarelle o kaskadowym pokroju Sunset Ridge i Appalachian Trail to również Heuchera Electra bardzo obiecujące rośliny do cienia. Świetnie nadają się zarówno do wiszących koszy jak i do zadarniania powierzchni. Nietypowe kształty mają paprotki z gatunku Athyrium o czerwonych kolorach liści. Rabata w cieniu nie musi być nudna! Pewter Lace to wspaniały kontrast czerwieni łodygi z metalicznym grafitem, a Burgundy Lace to fantazyjnie zakręcone, czerwone liście, ze srebrnym nalotem – nie do przeoczenia! Odmiana Southern Comfort posiada ogromne Posiadamy w ofercie odmiany zarówno do cienia, jak i na liście- największe wśród żurawek. stanowiska słoneczne. Odpowiednie warunki do wzrostu znajdą ─ Czy pośród traw również znajdą się jakieś „perełki”? w gruncie - na wszelkiego rodzaju rabatach, jak i w donicach─ Na szczególną uwagę zasługuje Pennisetum Vertigo - najszybciej sadzone w kompozycjach z innymi roślinami. rosnąca trawa tego sezonu! Doskonała propozycja do wysokich donic Niespotykane dotychczas na rynku kształty i odcienie liści o na taras – ciemnopurpurowe mocne ulistnienie w szybkim czasie zmieniającej się w ciągu sezonu barwie, pozwalają na efektownie udekoruje każde miejsce. wszechstronne zastosowanie tej grupy roślin. ─ A co z pozostałymi gatunkami ? Odmiany o jasnym ulistnieniu np. Electra, Lime Marmalade ─ Warto zwrócić uwagę na bylinę Actaea o białych, pachnących kwiadoskonale rozjaśnią cieniste zakątki ogrodu. tostanach, wyróżniających się na ciemnym tle „koronkowych” liści. 18 PORADNIK SEZONOWY Roślina szybko rosnąca, bardzo efektowna na rabatach oraz w kompozycjach pojemnikowych. Penstemony zachwycają obfitością kwiatów, doskonale czują się w pełnym słońcu, gdzie liście odmiany Dark Tower przybierają lśniącą ciemnogranatową barwę i mogą stanowić doskonałe tło dla niższych roślin o jasnym zabarwieniu. Ciekawostką w naszym ogrodzie może być żółto paskowana odmiana Yukki Color Guard, wolno rosnąca roślina do miejsca eksponowanego, cieszy swą oryginalnością. Byliny posadzone w gruncie to już nieodzownie element terenów zieleni jak i prywatnych ogrodów. ─ Nie od dziś wiadomo, że nie tylko posiadacze przydomowych ogrodów kochają kwiaty. Czy dla właścicieli tarasów też się cos znajdzie? ─ Brak ogrodu nie oznacza, że nie możemy posiadać roślin. Doskonała propozycja to stworzenie kompozycji różnych bylin, czy innych roślin, w jednej dużej donicy Combo. Zestawienia kilku kolorów i kształtów liści oraz różnego pokroju, pozwala uwydatnić najlepsze cechy roślin. To dla Państwa wyszukujemy nowe, ciekawe gatunki roślin, które będą zachwycać niespotykanym wyglądem oraz łatwo zaaklimatyzują się w każdym ogrodzie. A możliwości plastyczne bylin są wręcz nieograniczone. Bez problemu możemy stworzyć „ogród słoneczny” lub „ogród jesienny” gdzie bazą mogą być np. żurawki Elektra bądź Autumn Leaves. Za pomocą bylin i kwiatów jednorocznych, możemy stworzyć kompozycje, będące dopełnieniem naszych tarasów bądź altan, lub urozmaiceniem cichych zakątków ogrodu. ─ Dziękuję serdecznie za wycieczkę wśród bylinowych nowości. ─Ja również dziękuję i zapraszam do odwiedzenia stron internetowych: www.plantpol.com.pl www.facebook.pl/Plantpol Pennisetum Vertigo REKLAMA VIRIDIS METEO ZMASOWANY ATAK NA FRONCIE Masy powietrza Masy powietrza to ogromne obszary powietrza, którego parametry są mniej więcej takie same (podobna temperatura i wilgotność). Miejsce, nad którym dana masa się tworzy, decyduje o jej cechach, czyli o tym jaką pogodę nam przyniesie. Meteorolodzy rozróżniają : Powietrze arktyczne (PA) napływa do nas znad Arktyki głównie w chłodnej porze roku i na ogół przynosi niewielkie zachmurzenie oraz bardzo niskie temperatury. Powietrze polarne morskie (PPm). Jego obszarem źródłowym jest północny Atlantyk. Z nim wiąże się wzrost wilgotności powietrza, a co za tym idzie zachmurzenie. W lecie przynosi nam ochłodzenie, a w zimie odwilż. Powietrze polarne kontynentalne (PPk) napływa ze wschodu, znad Azji i Europy Wschodniej. Jeżeli odwiedzi nas w zimie to przyniesie ze sobą bezchmurną pogodę i bardzo niskie temperatury, natomiast w lecie gwarantuje upały i niską wilgotność powietrza. Powietrze zwrotnikowe morskie (Pzm). Masy tego powietrza kształtują się w pobliżu zwrotnika, nad powierzchnią oceanu. W lecie towarzyszą mu silne, przelotne opady deszczu i burze. W zimie powoduje odwilż. Powietrze zwrotnikowe kontynentalne (PZk) napływa znad północnej Afryki i Azji Mniejszej, zazwyczaj latem i jesienią. Latem towarzyszą mu gwałtowne burze, w zimie mgły. Jaką pogodę przynoszą nam poszczególne fronty? Kształtowanie się pogody jest długotrwałe i ma miejsce przez cały okres przechodzenia frontu. Nadejście frontu ciepłego poprzedzane jest spadkiem temperatury i ciśnienia, ponadto mogą wystąpić minimalne opady deszczu, a w zimie śniegu. Na mapie synoptycznej oznaczany jest czerwonymi półkolami, zwróconymi w kierunku przemieszczania się frontu. W trakcie trwania frontu mamy do czynienia ze wzrostem temperatury, pojawiają się ciągłe opady deszczu, mżawki, w chłodnej porze śniegu przechodzące w opady śniegu z deszczem. Po przejściu frontu sytuacja normuje się, temperatura, podobnie jak ciśnienie, powoli wzrasta, opady zanikają, a niebo się rozpogadza. Front zimny przemieszcza się szybciej niż ciepły, czego konsekwencją mogą być nagłe zmiany pogody. Na mapie zaznaczony jest niebieskimi, trójkątnymi ząbkami zwróconymi w kierunku przemieszczania się frontu. Przed nadejściem frontu chłodnego ciśnienie szybko spada, a temperatura wzrasta. Zwiększa się też niekiedy prędkość i porywistość wiatru. Po przejściu frontu występują zwykle krótkotrwałe opady burzowe, temperatura spada, ciśnienie stopniowo wzrasta, a wiatr spowalnia. Front okluzji(zokludowany) w zależności od korelacji poszczególnych czynników, może przyjąć charakter frontu ciepłego lub zimnego(front okluzji o charakterze ciepłym, lub zimnym). Na mapie oznacza się go za pomocą fioletowych, naprzemiennie ułożonych półkoli i trójkątów. Na froncie Dwie masy powietrza o różnych własnościach fizycznych, np. odmiennych temperaturach, nie mieszają się ze sobą, lecz tworzą wyraźną granicę zwaną frontem atmosferycznym. W zależności jak stykające się masy powietrza zachowują się względem siebie wyróżniamy: front chłodny: jest to warstwa przejściowa między ustępującym powietrzem ciepłym a napływającym dołem powietrzem chłodnym. front ciepły: jest warstwą przejściową między ustępującym powietŹródło: Lyndon State Colege rzem chłodnym, a napływającym ciepłym. front okluzji - połączenie się dwóch frontów atmosferycznych Tyle o frontach. Mam nadzieję, że pomogłam wyjaśnić (ciepłego i doganiającego go chłodnego). Okluzja występuje w zawiłości mas powietrza na froncie. miejscu styku trzech mas powietrza - masy powietrza ciepłego W następnym numerze zajmiemy się ciśnieniem, i postaramy się oderwanego od podłoża oraz dwóch mas powietrza chłodniejszych wyjaśnić, dlaczego ma ono taki wpływ na nasze samopoczucie. różniących się między sobą m.in. temperaturą. Życzę pogodnego weekendu! <km> 20 JAK DOBRZE MIEĆ SĄSIADA Fascynujący świat mrówek Mrówki to pożyteczne owady, o ile nie staną się plagą w naszym ogrodzie. Każdy je zna, a wielu doświadczyło na własnej skórze, co to jest kwas mrówkowy. Będąc na pikniku zdarza się często, że nie zauważymy mrowiska ukrytego w trawie i nieświadomie przykryjemy go kocem. Po kilkunastu minutach, co raz to jakiś piknikowicz podrapie się w tylne miejsce ciała poniżej pleców. Nagle na okrzyk – „mrówki!” wszyscy stają na równe nogi. I już każdy zaczyna się drapać. Nawet dyskrecja przy tej czynności przestaje obowiązywać. Dla osób uczulonych jest to dość przykre doświadczenie. Choć nie wszystkie gatunki mrówek posiadają żądło, nie znaczy to, że nie produkują jadu i nie kąsają. A i owszem, lecz sposób jego aplikacji jest nieco inny. Mrówki te nadgryzają ofiarę/intruza żuwaczkami, po czym podwijają odwłok i wstrzykują w rankę jad. I gotowe. Spośród wszystkich gatunków występujących u nas w ogrodzie, jad mrówek czerwonych należy do jednych z najmocniej działających. Poniżej tekst-zabawa, co wiemy o mrówkach, w pytaniach i odpowiedziach. Pytanie 1. W mrowisku może żyć a. kilka tysięcy mrówek, b. kilkadziesiąt tysięcy mrówek, c. kilkaset tysięcy mrówek. Mrówki to wspaniała organizacja. Wszystkie mrówki mają przydzielone zadania i każda wykonuje je z takim samym poświęceniem. Najbardziej imponujące mrowiska w Polsce, to spotykane w lasach iglastych kopce mrówki rudnicy (Formica rufa). Mogą osiągać wysokość nawet do 1m na powierzchni, a w głąb ziemi sięgać nawet dwóch metrów! W mrowisku może być kilkaset tysięcy mieszkanek, a u niektórych gatunków nawet milion. Jedne budują nowe komory mrowiska, inne opiekują się królową, bronią gniazda, a jeszcze inne młodymi larwami lub hodowlą grzybów. Pytanie 2. Niewolnicy w mrowisku to a. ukradzione i wychowane larwy z innych mrowisk, b. samce, którymi rządzi królowa, c. wojownicy zdobyci w walce między mrowiskami. 22 Świat owadów za nic ma zdobycze cywilizacji. Wśród mrówek występuje niewolnictwo. Mrówki amazonki (Polyergus rufescens) ze względu na budowę żuwaczek nie są w stanie opiekować się jajami i poczwarkami czy budować gniazdo. Zapłodniona samica wnika do mrowiska innego gatunku. Po zabiciu królowej zajmuje jej miejsce i zaczyna składanie jaj. Robotnice opiekują się nowym potomstwem jak swoim, powoli doprowadzając do „zmiany” gatunku w mrowisku. Gdy niewolnic jest za mało, amazonki wybierają się na rabunek poczwarek do innych mrowisk. Zbójnice krwiste (Formica sanguinea) budują własne gniazda i potrafia opiekować się potomstwem. Mimo to również napadają na mrowiska innych gatunków i kradną poczwarki w tym samym celu, co amazonki – by zrobić z nich służące. Pytanie 3. Samce a. giną po zapłodnieniu samicy, b. zajmują się ochroną samic, c. walczą z innymi mrowiskami. W gnieździe żyje królowa i robotnice. Robotnice opiekują się larwami, a potem poczwarkami, z których po przeistoczeniu się samce i samice lecą w lot godowy. Tylko uskrzydlone mrówki są zdolne do rozrodu. Po okresie godowym tracą skrzydła. Niestety, po tych chwilach radości kończy się również żywot samców. Spełniły swoją życiową rolę. Pytanie 4. W gnieździe może być a. tylko jedna samica, b. kilka samic, c. kilkadziesiąt samic. Po okresie godowym robotnice zabierają samice do gniazda, lub przyszłe królowe same zakładają nowe gniazdo, kopiąc norkę i składając kilka jaj. Samodzielnie wychowują robotnice, które później zaopiekują się jej kolejnym potomstwem. Może też być tak, że zapłodnione samice są zabierane do „starego” gniazda i tam w przygotowanej dla nich komorze rozpoczynają proces składania jaj. W jednym gnieździe zazwyczaj jest kilka królowych. Wszystkie na równych prawach. Pytanie 5. W świecie mrówek a. są gatunki, gdzie tylko część robotnic pracuje, b. są gatunki, gdzie jedne mrówki odpoczywają, kiedy inne pracują, c. są gatunki, które kradną pokarm innym. Wszystkie mrówki pracują, wypełniając powierzone im przez naturę zadania. Wśród robotnic dostrzega się różnice w budowie, w zależności od wykonywanych obowiązków. Mrówki - żołnierze mają o wiele większe głowy i potężne żuwaczki, których nie ma u robotnic wychowujących poczwarki. JAK DOBRZE MIEĆ SĄSIADA 20 pomysłów jak chronić ogród przed ślimakami Ślimaki spełniają pożyteczną rolę w ogrodzie – pomagają w rozkładzie butwiejących części roślin. Lecz nie gardzą także świeżymi liśćmi i kiełkami młodych roślin. Jeśli ich populacja się rozrośnie, mogą stanowić poważne zagrożenie dla naszych upraw. Dlatego znów popytałem znajomych, „poszperałem w sieci” i przedstawiam kilka domowych sposobów, jak sobie z nimi radzić. Ale nie wszystkie gatunki mrówek to pracusie. Tu trzeba zadać kłam powiedzeniu – „Pracowity jak mrówka”. Praca niektórych mrówek ogranicza się do grabieży. Otóż mrówki z gatunku Lephotorax emersonii lokują swoje gniazda w pobliżu gatunków większych od siebie i budują korytarze między korytarzami swoich przyszłych, mimowolnych żywicieli. Wynoszą nimi pożywienie z komór, nie obawiając się pogoni, gdyż ich dobroczyńcy nie zmieszczą się w wąskich przejściach rabusiów, by dać nauczkę złodziejom. W Polsce żyje mrówka złodziejka (Solenopsis fugax), która zamiast szukać pożywienia wędrując po okolicy mrowiska, kradnie i pożera larwy oraz poczwarki mrówek innych gatunków. 1. Regularnie wykaszaj trawę wokół warzywnika. 2. Rozsyp wokół grządek popiół. 3. Rozsyp wokół grządek trociny. 4. Rozsyp wokół grządek wapno palone. 5. Rozsyp wokół grządek plewy jęczmienne. 6. Rozsyp wokół grządek korę mieloną. 7. Rozsyp wokół grządek igliwie. 8. Załóż wokół warzywnika paski z blachy miedzianej. 9. Rozłóż na ziemi wokół chronionego terenu pastuch elektryczny. Powinien pracować od wieczora do rana. 10. Zbieraj ślimaki mechanicznie najlepiej rano i wieczorem. W Polsce występują 103 gatunki mrówek, z czego 6 jest objętych całkowitą lub częściową ochroną. Owady te są pożyteczne, bo likwidują jaja i larwy wielu szkodników. Ale z jednym naszym ogrodowym wrogiem – mszycami, zaprzyjaźniły się ponad miarę. To z powodu rosy miodowej wydzielanej przez mszyce, która jest przysmakiem mrówek. Chronią je za to przed ich naturalnymi wrogami. Potrafią nawet przenosić poszczególne osobniki, jeśli jest ich za dużo na roślinie. W ogrodzie, na ogół mrówki nie są szkodnikami. Jednak ich gniazdo założone np. w karpie piwonii, może spowodować osłabienie i doprowadzić do obumarcia rośliny. 11. Zaproś do swego ogrodu jeże. 12. Załóż oczko wodne i zasiedl je żabami. 13. Posadź wokół mydlnicę, macierzankę, majeranek, cebulę, czosnek, rumianek. 14. Wieczorem rozłóż pułapki między grządkami – deskę, dachówkę... wszystko, pod co może wejść ślimak, a dalej postępuj jak w punkcie 10. 15. Rozłóż przynęty – tartą marchew, jabłka, a dalej – punkt 10. 16. Spulchniaj często ziemię. 17. Weź solniczkę i posypuj napotkane ślimaki. 18. Szanuj winniczki – żywią się m.in.. jajami innych ślimaków. 19. Spryskaj rośliny kawą. 20. Załóż hodowlę kaczek lub gęsi, choć wystarczą dwie. (Uwaga! Chętnie skubną też nowalijki!) Wiesław Cielecki 23 JAK DOBRZE MIEĆ SĄSIADA Dlaczego psy kopią w ogródku Anna Zmorą niejednego Smęda ogrodnika może być nie tylko nornica, która podgryza cebulki kwiatowe, kret robiący „kretówki” niczym małe wulkany czy ptaki wyżerające świeżozasiane nasiona kwiatów. Utrapieniem często jest kochany piesek nieustannie kopiący dziury w ogródku. Powodów, dlaczego psy kopią dziury, mamy kilka. Przede wszystkim zależy to od rasy. Psy typu terier oraz jamniki są tzw. norowcami. Terra z łacińskiego oznacza ziemię. Teriery i jamniki przez setki lat były hodowane do polowań na zwierzęta żyjące w norach takie jak borsuki, wydry, króliki, lisy czy szczury. Jeżeli posiadacie małego słodkiego yorka bądź dużego pięknego airdela, należy mieć na uwadze, że należą one do grupy terierów. Ich naturalnym, wręcz genetycznie zaprogramowanym zachowaniem, będzie właśnie kopanie w ziemi. Drugim ważnym powodem dlaczego psy kopią dziury jest po prostu nuda. Pieski kopią, bo chcą przedostać się do ciekawszego, według nich, sąsiedztwa, bądź po prostu kopią, bo nie mają nic innego do roboty. Często właściciele domów z ogrodem zakładają, że z pieskiem nie trzeba wychodzić na spacer. Nic bardziej błędnego. Bez względu na to czy mamy ogród, czy mieszkamy w bloku, zwierzaki należy wyprowadzać codziennie na co najmniej pół godzinny aktywny spacer. Pieski często też kopią, bo jest im za gorąco. Takie zachowanie prezentują m.in. psy husky, dla których 30 st. w lecie jest trudne do zniesienia. Ziemia rozkopana, nawet tylko o jeden centymetr, jest dużo chłodniejsza niż jej powierzchnia. Bywa i tak, że psy kopią pod krzewami lub drzewami, bo się boją, a w wykopanych norach chcą się po prostu schować. 24 8 Aby uniknąć tego typu problemów możemy zastosować kilka metod. Jedną z ważniejszych będą codzienne długie spacery, oraz trening podstawowego posłuszeństwa. Podczas aktywnej zabawy pupil da upust swojej energii, by później wypoczywać na trawniku. Jeżeli zagrożony jest ogródek warzywny lub kwiatowy, dobrym rozwiązaniem będzie jego ogrodzenie. Nie pozwólmy, aby nasz pies nudził się w ogrodzie. Jeśli dostanie zabawkę lub kość – będzie miał zajęcie i nawet do łba mu nie przyjdzie kopanie dołów. Najprostszym, a jednocześnie najbardziej skutecznym rozwiązaniem jest niepozostawianie pupila samego w ogrodzie. Pies, wiedząc, że ma towarzystwo będzie miał się na baczności, a my w każdym momencie możemy zareagować. Pamiętajmy, że bez względu na to jak bardzo pieski nabroją, to nigdy nie robią tego ze złośliwości lub braku inteligencji, jak to się im często zarzuca. A kara niewiele tu pomoże. Lepiej zapobiegać, niż … likwidować szkody. Pająki w JAK DOBRZE MIEĆ SĄSIADA Dzisiaj nieco oddalimy się od tematu ptaszników i zajmiemy się czymś, co jest nam wszystkim w życiu trochę bliższe. Polsce Mrówki to pożyteczne owady, Michał o ile nie Nimiro [email protected] staną się plagą GG: 3115617 w naszym Na wstępie wszystkich uspokoję, w Polsce naturalnie nie ogrodzie. występują żadne Theraphosidae (Ptasznikowate), więc nie spotkamy w lesie kilkunastocentymetrowego stawonoga, chyba, że wymknął się jakiemuś terraryście. Przyjrzyjmy się zakamarkom ogrodów, poddaszy i ciemnym kątom naszego mieszkania, które skrywają wielu pożytecznych, choć nie zawsze mile widzianych gości. KĄTNIK DOMOWY Tegenaria atrica, czyli Kątnik domowy większy to bardzo często spotykany gość piwnic, strychów i innych ciemnych miejsc. Pająk ten, należy do jednych z największych pająków w Polsce, mierząc największe okazy razem z nogami możemy dojść do rozmiarów około 7-8 cm, jednak przez cienkie, długie odnóża wydaje się bardzo delikatny. Strach przed nim często jest nieuzasadniony, jego szczękoczułki są na tyle słabe i kruche, że nie potrafią przebić ludzkiej skóry. Żywią się małymi owadami, które chwytają w specyficzną, dachowatą sieć, która często jest budowana w kącie mieszkania. W razie niedostatku pokarmu potrafią opuścić swoją sieć i wędrować, dlatego czasem możemy go znaleźć przebiegającego pospiesznie przez środek pokoju lub w wannie, z której nie potrafi się wydostać. KRZYŻAK OGRODOWY Zagadka, na którą odpowiedź zna każdy... co to za pająk? Brązowy odwłok z charakterystycznym znakiem białego krzyża? No właśnie... Araneus diadematus czyli Krzyżak ogrodowy to bardzo częsty gość naszych terenów zielonych. Największe samice dorastają do 20 mm. Pająk ten buduje okrągłe sieci o średnicy nawet do 50 cm, a później czeka na jej środku na ofiarę. Upolowanie osy czy pszczoły nie jest dla Krzyżaka trudnością. Jego jad jest niegroźny dla człowieka jednak po ukąszeniu, wokół rany może wystąpić opuchlizna. Samiec jest wyraźnie mniejszy od samicy i po kopulacji musi szybko zmykać, aby nie skończyć w szczękoczułkach kochanki. Po wykluciu, młode odlatują z wiatrem na cieniutkich niteczkach pajęczyny, które zazwyczaj nazywane są "babim latem". Samica dorasta do 2,5cm, samiec jest znacznie mniejszy i drobniejszy. Jak to u pająków bywa, samiec po kopulacji jest bardzo często zjadany przez swoją partnerkę. SKAKUN ARLEKINOWY Na koniec mój ulubiony polski pająk czyli Skakun arlekinowy, Salticus scenicus. Dorasta jedynie do 8 mm, jednak przy zbliżeniach makro, na zdjęciach, wychodzi fantastycznie dzięki dużym oczom, których podobnie jak inne pająki ma aż 4 pary. Największa para umieszczona jest na przodzie głowotułowia, a pozostałe po bokach i z tyłu, co sprawia, że pająk widzi wszystko, co dzieje sie dookoła niego. Liczne obserwacje wykazały, że skakuny potrafią precyzyjnie ocenić położenie obiektu w przestrzeni jak również określić jego kolor. Bardzo dobry wzrok niewątpliwie wpływa na ich ogromną inteligencję. Potrafi uczyć się na swoich błędach oraz zapamiętuje rzeźbę terenu. Pająk ten nie buduje sieci lecz, tak jak Ptasznik, aktywnie poluje. Do ofiary zbliża się na nieznaczną odległość, a później błyskawicznie skacze na nią. Zabezpieczenie podczas skoku zapewnia mu cienka nić, którą asekuruje się w razie ewentualnego upadku. Wszystkie te cechy czynią z niego bardzo sprawnego łowcę, który potrafi upolować owady dużo większe od niego. Bardzo często spotkamy go na nasłonecznionych ścianach oraz skalniakach. CENTRUM OGRODNICZE TYGRZYK PASKOWANY Argiope bruennichi. Jeśli kiedykolwiek spotkałeś podczas spaceru po łące pająka, którego odwłok jest żółty w czarne pasy to na pewno był on! Całkiem niedawno znajdował się na polskiej liście gatunków prawnie chronionych, jednak ostatnimi laty ich populacja znacznie się zwiększyła i został z niej usunięty. Ich pułapka - sieć, którą rozpinają pomiędzy źdźbłami trawy jest bardzo charakterystyczna, ułożona pionowo, z poprzecznym szwem wzmacniającym, dzięki któremu ofiarami Tygrzyka paskowanego nierzadko stają się ważki lub osy, jednak najczęściej są to koniki polne oraz motyle. ZAPRASZAMY pon-pt 9:00 - 19:00 sobota 9:00 - 17:00 niedziela 9:00 - 16:00 OKAZ Ul.Wita Stwosza 77 80-308 Gdańsk tel./fax. 058 341 0890 www.okaz.net.pl 25 Zabawa dla zdrowia OKREŚL SWÓ J FOTOTYP Nadszedł czas wakacji. A jak wakacje, to wiadomo: zabawy na słońcu i opalanie. Aby nie skończyły się one poparzeniami słonecznymi musimy stosować filtry. SKÓRA PIEGI WŁOSY OCZY NAZWA FILTR TYP niebieskie, zielone blada, jasnoróżowa dużo blond, jasne, rude jasna trochę jasne, ciemny niebieskie, blond zielone, szare jasna, lekko śniada jasny brąz oliwkowa (śniada) oliwkowa brązowa(Azjaci) czarna (Afrykanie) CELTYCKI 25 i więcej I PÓŁNOCNO- przez 4 dni: 15 EUROPEJSKI potem 14- 9 II ŚRODKOWO- przez 4 dni: 12 EUROPEJSKI potem 10- 5 III mało lub wcale ciemny blond, brązowe brak ciemne ciemne POŁUDNIOWOEUROPEJSKI przez 4 dni: 8 potem 6- 4 IV brak czarne ciemne AZJATYCKI nie potrzeba V brak czarne czarne CZARNA SKÓRA nie potrzeba VI szare, brązowe Miłego opalania! To specjalne substancje w kremach do opalania, które chronią naszą skórę przed oparzeniami słonecznymi. Dlatego proponuję wam zabawę – Określ swój fototyp. Kierując się informacjami zamieszczonymi w tabelce ustalcie, jaki macie fototyp, czyli jak wasza skóra reaguje na słońce. Jeśli będziecie mieć trudności – poproście rodziców. Im także możecie określić fototyp, a także innym członkom waszej rodziny. Dzięki temu wszyscy unikną poparzeń słonecznych, o które nietrudno w upalne dni. Po ustaleniu fototypów poproście rodziców, aby zakupili odpowiednie kremy, nanieście je na odkrytą skórę według instrukcji i bawcie się na słońcu do woli. Pamiętajcie, że między godziną 12.00 a 15.00 słońce świeci najmocniej, a jego promienie są najbardziej szkodliwe. Wtedy najlepiej przenieść zabawę do cienia. Czytamy z Arturem Podczas wakacyjnego urlopu pasikonik Artur postanowił sięgnąć po książkę z wierszami dla dzieci. Oto co w niej znalazł: Jan Brzechwa Ślimak "Mój ślimaku, pokaż rożki, Dam ci sera na pierożki." Ale ślimak się opiera: "Nie chcę sera, nie jem sera!" "Pokaż rożki, mój ślimaku, Dam ci za to garstkę maku." Ślimak chowa się w skorupie. "Głupie żarty, bardzo głupie." "Pokaż rożki, mój kochany, Dam ci za to łyk śmietany." Ślimak gniewa się i złości: "Powiedziałem chyba dość ci!" Ale żona, jak to żona, Nic jej nigdy nie przekona, Dalej męczy: "Pokaż rożki, Dam ci za to krawat w groszki.” Ślimak całkiem już znudzony Rzecze: "Dość mam takiej żony, Życie z tobą się ślimaczy, Muszę zacząć żyć inaczej!” I nie mówiąc nic nikomu, Po kryjomu wyszedł z domu. Lecz wyjść z domu dla ślimaka To jest rzecz nie byle jaka. Ślimak pełznie środkiem parku, A dom wisi mu na karku, A z okienka patrzy żona I wciąż woła niestrudzona: "Pokaż rożki, pokaż rożki, Dam ci wełny na pończoszki!" Ślimak jęknął i oniemiał, Tupnął nogą, której nie miał, Po czym schował się w skorupie I do dziś ze złości tupie. Jean de La Fontaine Mucha i Mrówka Raz mucha przyganiała pracowitej mrówce: "Patrzcie, co to się roi w tej szalonej główce, Że taki owad lichy, Przyziemny - Boże się pożal Ma w sobie tyle pychy I mieni się być równy mnie, córce przestworza! Wszak ja bywam w pałacach, królewskiego wołu Pierwsza liznę, nim jeszcze król siądzie do stołu, A ty, marna poczwaro, ty taka-owaka, Trzy dni żyjesz zdziebełkiem w twych nędznych czworakach. Powiedz - niech cię me słówko, proszę, nie obraża Czyś ty kiedy usiadła na nosie cesarza Albo na głowie damy? Otóż ja - bo my, muchy, przywileje mamy Często, lecąc z ukosa, Musnę skrzydłem pierś damy, poigram we włosach, Lub siądę na policzku. Tak, moja kochana, Zresztą po co tu gadać! Rzecz powszechnie znana, Że właśnie ta moja śmiałość Podnosi, uwydatnia niewieściej płci białość, A dama, idąc na bal, Wie dobrze, że jej muszka ważniejsza niż szal." Co rzekłszy jaśnie pańska, dumna burczymucha Coś tam jeszcze bzyknęła mrówce koło ucha, Ale wiatr złym podmuchem rozwiał musze słówka. Na to jej mrówka: "Że latasz po pałacach i dworach - to cóż? Wszak muchy król przeklina, klnie dama i stróż! A że pierwsza poliżesz wołu czy też wieprza, Czy myślisz, że od tego pieczeń będzie lepsza? Włazisz wszędzie, wiem o tym. Zasługa nietęga -To samo robi włóczęga. Mój Boże! Cóż za dama - i jaka wyniosła! Siadasz, mucho, na głowie cesarza czy osła, Ale tamten niech packą, ten ogonem ruszy Jakże marny los muszy! Mówisz "Musi mieć pieprzyk, kto o piękność dba!” Ale pieprzyk jest czarny jak ty - albo ja, A że go zowią muszką - fi! - wielka mi chwała! Ja bym go mrówką nazwała! Zresztą, jeżeli pani ksiąg trochę poczyta, Dowie się, że zwą muszką także pasożyta, A więc po co te tony! Wszak tyle już razy Dowiedziono, że mucha gorsza od zarazy, A lepszego lekarstwa nie ma do tej pory Przeciw muszej zarazie niźli muchomory! Lato szybko przeminie, bzyk, bzyk - i już zima. Będziesz mi wtedy, panno, świeciła oczyma. Chuchać będziesz - bzyk - w łapki i moknąć na dworze, Gdy ja w moich czworaczkach, w mojej nędznej norze, Zamiast ziębnąć na mrozie, mrzeć wśród zawieruchy, Będę plon mój spożywać - i żałować muchy, Która woli przechwałki od prawdziwej chwały. Jużeśmy się do syta chyba nagadały, Więc żegnam. Ja do pracy - ty z sercem wesołym Wracaj na dworskie stoły I gadaj sobie dalej, żem owad najlichszy, Lecz gadaniem nikt jeszcze nie napełnił spichrzy." Przekład :Włodzimierz Lewik KRZYZÓWKA 1 3 2 4 6 5 7 17 22 8 PIONOWO 4 14 7 29 10 9 1. Nalewanie wody do doniczek z roślinami 2. Czerwony owoc na kolczastych gałązkach 3. Koszałek... - krasnoludek 12 4. Garnek ma dwa 5. Patrzy w gwiazdy, stawia wróżby 7. Znak zodiaku lub kobieta niezamężna 10. Jeden z naszych zmysłów 13. Nazwa rzeki lub na rosole 14. Pachnące warzywo z białym korzeniem 16. Śliczny, mały ssak drapieżny, 15 podobny do kuny 18. Mityczna matka bogów 19. Flinston, przyjaciel Barniego 20. Otrzymuje sie je z np. lnu, konpii 21. Przebudowa w domu 22. Ptak w zagrodzie z koralami 25. Noego POZIOMO 1. Pomarańcza olbrzymia 28 9 11 27 5 10 19 10 2 12 24 13 14 23 11 17 16 18 1 18 19 20 21 30 22 23 26 24 25 6 6.Dawna nazwa kopalni soli 8. Wylatuje z lufy 9. Przeciwieństwo góry 11. W wiecznym piórze 12.Wulkan na Sycylii 13. Rotunda, okrągły budynek 28 15. Mleko, sery, jajka 17. Drzewa w sadzie 19. Zupa z jaśka 23. Jego stolicą jest Lima 24. Zakażenie 26. Gumowy but 27. Nasz polny pająk 28. Drapieżna ryba z czerwonymi płetwami 29. ... wirginijska - kwiat 16 15 26 20 8 25 13 29 1 2 3 4 Lista nagrodzonych: 1.Wojciech Wêdziarz Raba Wy¿na 2.Anna czajek gaj 3.ewelina mysza kraków 2 3 18 19 20 4 5 6 21 22 23 7 24 8 9 10 11 12 13 25 26 27 28 29 30 Imię i nazwisko 3 27 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 Krzyzówka Pasikonik 3/12 Haslo: ZIELONA ŻABKA DO STAWU WSKOCZYŁA 1 21 14 15 16 17 ROZWIĄZANIE KRZYŻÓWKI NAGRODA: ZRASZACZ WYNURZALNY LILIA FIRMY BRADAS Adres z kodem pocztowym ROZWIĄZANIE PROSZĘ PRZEKAZAĆ DO SKLEPU W KTÓRYM OTRZYMALIŚCIE PAŃSTWO MAGAZYN VIRIDIS DO DNIA 10.08.2012 Nazwa Centrum Ogrodniczego Podpis Rodzica Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych, w tym umieszczenie mojego imienia i nazwiska oraz miejscowości na liście laureatów w magazynie VIRIDIS. Wiem, że mam możliwość wglądu i ich poprawiania. /Ustawa o ochronie danych osobowych, Dz. U. z 2002 r. Nr 101, poz. 926/ PO ODBIÓR ZAPRASZAMY DO SKLEPÓW Wiesz, albo nie wiesz czyli Dobre Rady Pana Romana Roman Berkowski Ogród, Wrocław Mrówki to pożyteczne owady, Spośród chorób grzybowych i grzybopodobnych najgroźniejszą o ile nieporażającą pomidory jest zaraza ziemniaka (Phytophthora chorobą staną się Patogen plagą zimuje w bulwach porażonych ziemniaków, infestans). awwnaszym lipcu i sierpniu stanowi poważne źródło infekcji dla pomidorów, szczególnie, ogrodzie. gdy temperatura spada poniżej 15°C. Choroby pomidorów W sprzyjających warunkach zarodniki przenoszone są przez wiatr i deszcz na zdrowe rośliny. Drugim źródłem rozwoju grzyba są zarodniki zimujące w ziemi. Stają się bardzo istotnym źródłem infekcji dla pomidorów uprawianych pod osłonami. Są również zagrożeniem dla pomidorów uprawianych w polu, ponieważ wektorem infekcji jest rozsada produkowana w tunelach i szklarniach. Wszystkie te czynniki sprawiają, że w ciągu ostatnich kilku lat ochrona pomidorów przed zarazą ziemniaka jest bardzo trudna. Najlepsza jak zawsze jest profilaktyka. Do wykonania oprysków wykorzystujemy: DITHANE* NeoTec 75 WG,Gwarant. Jeżeli na roślinach widoczne są już objawy chorobotwórcze sięgnijmy po preparaty o działaniu wgłębnym np. Acrobat lub Curzate. Zwalczanie zarazy polega na przemiennym, kilkakrotnym stosowaniu fungicydów Zaraza ziemniaka na pomidorze do opryskiwania roślin. Kolejną chorobą jest alternarioza pomidora (Alternaria solani). Źródłem infekcji jest zakażona gleba. Grzyb egzystuje w wierzchniej warstwie podłoża na resztkach chorych roślin i w sprzyjających warunkach może przetrwać 2 lata. W okresie wegetacji choroba rozprzestrzenia się za pośrednictwem zarodników konidialnych, które przenoszone są z wiatrem i wodą. Od infekcji roślin do powstania nowych zarodników upływa około 5–7 dni. Pierwsze objawy choroby mogą pojawić się już od połowy czerwca na liściach i mają postać suchych, ciemnobrunatnych plamek. Ciepła i wilgotna pogoda stymuluje rozwój patogenów i może powodować zlewanie się plam. W konsekwencji liście zamierają i zasychają. Najwięcej szkód choroba wyrządza na owocach. PORADY FACHOWCÓW Zwalczanie polega przede wszystkim na profilaktyce i stosowaniu odpowiedniego płodozmianu (unikajmy sadzenia pomidorów i ziemniaków w tym samym miejscu przez dłuższy czas). Chcąc uporać się z alternariozą, tak samo jak w przypadku zarazy, należy stosować przemiennie środki grzybobójcze np. Gwarant, Antracol, DITHANE* NeoTec 75 WG. Innym schorzeniem pomidora, na który warto zwrócić uwagę, jest sucha zgnilizna wierzchołkowa. Przyczyną powstawania charakterystycznych, ciemnych plam na wierzchołkach owoców pomidora jest miejscowy niedobór wapnia. Aby nie dopuścić do wystąpienia objawów, lub zminimalizować szkody, pomidory systematycznie należy podlewać lub opryskiwać saletra wapniową. Stonka ziemniaczana Coraz częściej, w przydomowych ogródkach, zaczynamy uprawiać ziemniaki. Cieszymy się jak powoli rosną, jak kwitną, w końcu jak możemy je zbierać. Ale w tej radości nie jesteśmy sami. Jest taki chrząszcz, który też bardzo lubi tą roślinę. Mam na myśli stonkę ziemniaczaną (Leptinotarsa decemlineata Say). Niewielki, żółty szkodnik z 10 czarnymi paskami na pokrywach, zimuje ok 15 cm. pod ziemią i nie straszne mu są nawet największe mrozy. Obecność stonki da się zauważyć już z początkiem maja, kiedy to zaczynają kwitnąć kasztanowce zwyczajne. Po opuszczeniu miejsca zimowania, samica, w okresie od czerwca do sierpnia składa ok.1500 jaj w żółtawym kolorze. Larwy żerują na liściach, następnie schodzą do gleby gdzie odbywa się przepoczwarczenie. Po trzech tygodniach pojawia się dorosły chrząszcz. Szkodliwość stonki zaczyna się gdy larwy żerują na ziemniakach. Żywią się ich liśćmi, kwiatami i łodygami. Powoduje to spadek plonu, a często nawet zasychanie roślin. Zwalczanie stonki skupia się głównie na stosowaniu owadobójczych środków ochrony roślin. Zaleca się stosowanie następujących preparatów : Decis, Karate. Należy pamiętać, że działają one w temp poniżej 20 st.C, przy wyższych temp. skuteczne są Mospilan lub Actara. Nadchodzi czas wakacji. Odpoczynek należy się nie tylko nam. Nasze krzewy i drzewa owocowe po zakończonym sezonie również zasługują na „chwile oddechu”. Nie znaczy to jednak, że jesteśmy zwolnieni z obowiązku regularnego doglądania ich. Cały czas zagrożenie stanowią choroby grzybowe, a także szkodliwe owady. Pamiętajmy, że w razie jakichkolwiek oznak chorób grzybowych należy sięgnąć na przykład po Score lub Topsin. W szczególności lustrujmy te drzewa i krzewy, które były zarażone w okresie wiosennym. Jeżeli dostrzeżemy pojawienie się mszyc, sięgnijmy po środki owadobójcze np. Decis, Karate. OGRÓD WROCŁAW ul.Dubois 11/13 tel 71 328 8780 ZAPRASZAMY PON-PT 9-17 SOBOTA 9-13 sklep.ogró[email protected] Zapraszamy na zakupy Gwarantujemy miłą obsługę oraz fachowe porady ogrodnicze PORADY FACHOWCÓW Gdy choruje JABŁOŃ Ze swoją długą historią i dzięki wspaniałemu smakowi jabłka są najpopularniejszymi owocami uprawianymi Alicja Kołakowska na świecie. Centrum Ogrodnicze Owoc pokryty plamami, będącymi w rzeczywistości skupieniami grzyba. Objaw charakterystyczny dla parcha jabłoni. Torseed - Wierzchowiska Ciężko sobie nawet wyobrazić ogród, w którym nie byłoby choć jednej jabłonki. Jabłka są nie tylko smaczne, ale również wyjątkowo zdrowe; zawierają fruktozę, której powolna przemiana w naszym organizmie chroni przed gwałtownym wzrostem ilości cukru we krwi, wspomagający trawienie błonnik oraz wiele innych substancji odżywczych, witamin i mikroelementów. Pomimo tych oczywistych zalet, jabłonie są niestety podatne na wiele chorób, które mogą mieć zarówno podłoże bakteryjne, wirusowe jak i grzybowe. Ponadto jabłka z naszego ogrodu mogą zainteresować owady, których larwy pozostawią na owocach brzydko wyglądające ślady. PRZODKOWIE Podatność jabłoni na choroby jest w znacznym stopniu uwarunkowana genetycznie i wynika z niewielkiej puli genowej uprawianych roślin. Wszystkie bowiem rośliny tego rodzaju zostały sprowadzone z Azji Środkowej i Chin i przez tysiące lat poddawane były przez ogrodników selekcji, której celem było tworzenie coraz to nowych odmian, charakteryzujących się specyficznym kształtem, wielkością czy smakiem owoców. Podczas tego procesu mniej atrakcyjne - z punktu widzenia ludzi drzewka były eliminowane. W wyniku tego pula genetyczna roślin stawała się coraz mniejsza, co w konsekwencji doprowadziło do spadku ich odporności. W ostatnich dziesięcioleciach obserwuje się jednak tendencję, polegającą na eliminowaniu z uprawy odmian o dużej podatności na choroby i stopniowy powrót do tych wykazujących większą odporność. Za przykład mogą służyć jabłka McIntosh i Jonatan, które ze względu na dużą podatność na parcha jabłoni spotykane są w uprawie coraz rzadziej. Na popularności zyskały natomiast odmiany takie jak Koksa Pomarańczowa i wyhodowany z niej Szampion (hybryda Koksy Pomarańczowej i Golden Delicius). Obie te odmiany uprawne charakteryzuje nie tylko bardzo mała wrażliwość na parcha, ale także pewna odporność na zarazę ogniową. JAK ZAPOBIEGAĆ? Co prawda, nie jesteśmy w stanie wpłynąć na zmianę biologii uprawianych przez nas jabłoni, ale za to możemy podjąć pewne działania, które z całą pewnością sprawią, że prawdopodobieństwo infekcji znacznie zmaleje lub, jeśli już do niej doszło, jej rozprzestrzenianie w krótkim czasie zostanie zahamowanie. Przede wszystkim powinniśmy pamiętać o działaniach prewencyjnych, polegających na regularnym usuwaniu opadłych liści, a także zainfekowanych jabłek. Zebrane resztki należy możliwie szybko usunąć z ogrodu najlepiej spalić, by patogen nie zaatakował ponownie. Istnieją również odpowiednie środki, którymi możemy traktować zaatakowane drzewka. Jednak, by kuracja okazała się skuteczna, należy dobrać odpowiedni środek, co z kolei wymaga poprawnej identyfikacji czynnika chorobowego. 32 INFEKCJE GRZYBOWE Parch Jabłoni Najczęściej czynnikiem chorobowym atakującym jabłonie są grzyby. Niektóre infekcje są jedynie powierzchowne i mają znikomy wpływ na zdrowie drzew; inne natomiast mają przebieg na tyle ciężki, że dotknięte przez nie rośliny obumierają. Jedną z najpopularniejszych i zarazem najgroźniejszych chorób grzybowych atakujących jabłka jest parch jabłoni. Choroba atakuje najczęściej wiosną, a czynnikiem sprzyjającym jej rozpowszechnianiu są obfite opady. Choroba wywoływana jest przez grzyba Venturia inqequali, którego zarodniki zimują w zainfekowanych liściach zalegający na ziemi. Gdy jest odpowiednio wilgotno, spory są uwalniane i roznoszone przez wiatr. Atakują one wówczas młode liście, które są niezwykle podatne na infekcje. Uszkodzenia początkowo mają postać oliwkowych plamek na spodniej stronie liści. W miarę postępowania choroby plamki mogą pojawić się na wierzchniej stronie liści, a w kolejnym stadium ich kolor zmienia się na czarny, z dobrze zarysowanymi brzegami. W krańcowych przypadkach, już w środku lata, jabłonie mogą utracić wszystkie liście, stając się łatwym celem dla innych patogenów. Plamy pojawiają się również na owocach, ale, mimo że wyglądają nieestetycznie, nie mają wpływu na smak jabłka. Systematyczne grabienie liści, a także opryski z fungicydów zapobiegawczych (nie dopuszczają do kiełkowanie zarodników) przeprowadzone kilkukrotnie wczesną wiosną powinny uchronić drzewa przed parchem. Jeśli jednak do zakażenia już dojdzie, z pomocą przyjdą fungicydy interwencyjne (stosowane po infekcji) i fungicydy wyniszczające, stosowane po pojawieniu się objawów. Nie należy jednak ich nadużywać, gdyż prowadzić to może do wykształcenia się odporności u grzyba. . PORADY FACHOWCÓW Środkiem, który wykazuje dużą skuteczność w zwalczaniu patogenu na wszystkich etapach jego rozwoju, a także działa zapobiegawczo, jest dodyna, która stanowi substancję aktywną w wielu popularnych środkach grzybobójczych. Brudna plamistość jabłek Jest silnie rozpowszechnioną chorobą jabłek i grusz, charakterystyczną dla miesięcy letnich. Symptomem choroby są pojawiające się na owocach popielate plamy, które w rzeczywistości są koloniami grzyba. Objawy pojawiają się zwykle wczesną wiosną 3-4 tygodnie po opadnięciu płatków, jednak największe nasilenie symptomów chorobowych obserwować można zwykle późną wiosną i latem. Choroba powodowana jest przez grzyba Gleodes pomigena, który zimuje w postaci mycelium (forma wegetatywna) lub w postaci owocników w zainfekowanych gałązkach jabłoni, lub tkankach żywicieli pośrednich, takich jak: maliny i jeżyny, dęby, klony, jesiony i wielu innych popularnych roślin. Wiosną zarodniki z gałązek są przenoszone przez deszcz i infekują owoce. Grzybnia rozwija się na wierzchniej warstwie owoców, a jej wzrost jest silnie uzależniony od wilgotności powietrza i występowania opadów. By nie dopuścić do rozwoju choroby należy stosować cięcie przewietrzające, co sprawi, że wilgotność powietrza wewnątrz korony drzewa będzie mniejsza. W tym samym celu można pozbyć się drzew i krzewów z bezpośredniego sąsiedztwa jabłoni, eliminując przy okazji potencjalne źródło zakażeń. W celu ochrony przed chorobą można również stosować fungicydy, w szczególności wczesną wiosną, kiedy to dochodzi do pierwszych zakażeń. Czarny rak jabłoni W przypadku tej choroby czynnikiem chorobowym jest grzyb Physalospora obtusa, który zimuje na zainfekowanych konarach i owocach. Podczas wiosny uwalniane są zarodniki (konidia), które przenoszone są poprzez deszcz. W optymalnych warunkach zarodniki kiełkują już po kilku godzinach, po czym grzyb intensywnie się rozprzestrzenia, mogąc atakować wszystkie części roślin. Na liściach prowadzi do tworzenia niewielkich purpurowych plamek, które z czasem jaśnieją, a dookoła nich pojawia się charakterystyczna, ciemna obwódka. Pierwsze oznaki choroby na owocach mają postać małych czarnych plamek z brązowawym pierścieniem dookoła. Z czasem cały owoc zostaje opanowany - kurczy się, a jego skórka czernieje i twardnieje. Zainfekowana kora początkowo przyjmuje pomarańczowy odcień, a w miarę postępu choroby staje się szorstka, pokryta guzkami i ma tendencję do łuszczenia się i odpadania. Pasożyt rozprzestrzenia się najintensywniej podczas okresu kwitnienia, jednak konidia produkowane są przez cały sezon. Ponieważ grzyb zimuje w porażonych owocach i gałęziach, ich usunięcie minimalizuje ryzyko porażenia rośliny w kolejnym sezonie. W następnym numerze przybliżę Państwu objawy, sposoby zwalczania i zapobiegania bakteryjnym i wirusowym chorobom jabłoni. Zachęcam serdecznie do lektury. REKLAMA TORUÑSKIE NASIONA-60 lat doświadczenia i tradycji Polecamy w szczególności: Nasiona warzyw ciepłolubnych Nawozy Ogórek Odys Nawóz długodziałający Średniowczesna, bardzo plenna odmiana przeznaczona do produkcji towarowej i amatorskiej. Owoce są bardzo kształtne, o charakterystycznych tępych zakończeniach; bez goryczki. Stosunek długości do szerokości wynosi 2,7:1. Wyróżnia się kompleksową odpornością na choroby i wysoką tolerancją wobec mączniaka rzekomego. Ponadto dobrze znosi chłody. Nawóz w sposób kontrolowany i bezpieczny dla roślin stopniowo uwalnia składniki pokarmowe.W procesie produkcji jest on pokrywany otoczką hydrofobowej siarki elementarnej. W początkowym okresie składniki pokarmowe uwalniane są powoli, natomiast w miarę wzrostu i rozwoju roślin w większych ilościach w zależności od ich potrzeb. Ogórek Edyp Odmiana średniowczesna przeznaczona do uprawy polowej . Charakteryzuje się bardzo wysokim stabilnym plonowaniem oraz bardzo dobrą strukturą plonu, w której duży udział stanowią owoce handlowe. Polecana na korniszony, do konserwowania i kwaszenia. Polecana do uprawy ekologicznej i integrowanej zarówno dla działkowców, jak i producentów towarowych. Fasola Jagusia Odmiana szparagowa, średniowczesna, amatorska, o zielonych strąkach. Roślina o wyjątkowo sztywnych pędach, odporna na wyleganie. Wysoko osadzone strąki nie mają kontaktu z podłożem, co korzystnie wpływa na ich zdrowotność. Strąki są smaczne, bezwłókniste, bez tendencji do przejrzewania. Nasiona o charakterystycznej ciemnobordowej barwie i niepowtarzalnym smaku. Biohumus uniwersalny Pozytywnie wpływa na wzrost i kwitnienie roślin ozdobnych. Całoroczne nawożenie roślin domowych zapewnia ich prawidłowy rozwój. Łagodzi stres przy przesadzaniu roślin. Przeciwdziała szkodom powodowanym przez agrofagi (bakterie, wirusy, grzyby oraz szkodniki i chwasty). Poprawia jakość plonów pozytywnie wpływając na walory smakowe. warzyw i owoców. TORSEED Przedsiębiorstwo Nasiennictwa Ogrodniczego i Szkółkarstwa S.A. w Toruniu ul. Żółkiewskiego 35, 87-100 Toruń, tel. 56 658 48 56, 56 658 48 34, 56 658 48 12 fax. 56 652 85 62, e-mail: [email protected] 21 31 PORADY FACHOWCÓW Zagrożenie dla ogrodu Druga strona medalu... czyli słów kilka o motylach szkodliwych Licinek jałowcowiaczek, motyl z rodziny namiotnikowatych, jest bardzo groźnym szkodnikiem jałowców. Szczególnie chętnie atakuje jałowca wirginijskiego odmiany Skyrocket. Przednie skrzydła motyli są wąskie, rudobrązowe. Tylne zaś jasnoszare z szeroką strzępiną. Szkodniki pojawiają się najczęściej w połowie maja. Samice składają jaja między igłami, na pędach wierzchołkowych. Z nich, po 20-30 dniach, lęgną się larwy, które wgryzają się w najmłodsze igły i drążą kilkumilimetrowe korytarze, mogące z biegiem czasu osiągnąć długości 1-3 cm. W rezultacie następuje krzywienie i zamieranie pędów. Zaatakowane rośliny należy trzykrotnie opryskać preparatami owadobójczymi: pod koniec maja, czerwca i w połowie sierpnia. Bielinek kapustnik Maciej Wołkowicz Ogród Centrum, Kraków Na ogół motyle kojarzą nam się z lekkością letnich barw. Jednak nie wszyscy przedstawiciele tej grupy są tak urodziwi i cieszą nasze oczy. Choć swoje krótkie, beztroskie życie wiodą fruwając z kwiatka na kwiatek, w naszych ogrodach mogą wyrządzić duże szkody. Kuzynem jałowcowiaczka jest licinek tujowiaczek. Jego przednie skrzydła są jasne z ciemnymi, brązowymi plamami, natomiast tylne są szare i posiadają długą strzępinę. Żerowanie gąsienic powoduje brązowienie łusek i zamieranie gałązek, wewnątrz których rozwijają się małe zielone gąsienice. Zabiegi ochronne przeprowadza się w okresie lotu motyli - na przełomie lipca i sierpnia. Chroń warzywa Niektóre gatunki motyli stadium larwalne przechodzą w ziemi. Są to m. in. rolnice- motyle nocne z rodziny sówkowatych. Rolnica zbożówka- rozpiętość skrzydeł tego motyla wynosi 30-40 mm. Pierwsza para skrzydeł brunatno szara, z nieregularnym czarnym wzorem, druga, szarawo-biała Pamiętajmy, że motyle nie od razu przybierają postać skrzydlatą. Młodociane osobniki są zwyczajną larwą-gąsienicą. Gąsienicą, która raczej kojarzy się nam z czymś włochatym, szarym lub kolorowym, ale przede wszystkim z czymś, co zagraża roślinom w naszym ogrodzie. Większość motyli szkodliwych nie jest ani piękna, ani kolorowa. To często małe, prowadzące nocny tryb życia, niepozorne motylki, ubarwione na szaro, brązowo lub brunatno, z różnorodnymi rysunkami na skrzydłach. Żarłoczne bestie Jednym z nielicznych, dziennych motyli, wyrządzających duże szkody w uprawach jest bielinek kapustnik. To przedstawiciel rodziny bielinkowatych, którego prawie całkiem białe skrzydła, o rozpiętości 50 – 65 mm, przyozdobione są czarnymi plamami. Na wierzchołku przednich skrzydeł są one półksiężycowate, natomiast na tylnych maja postać okrągłej kropki. Dodatkowo, u samicy na przednich skrzydłach możemy Licinek jałowcowiaczek zobaczyć dwie okrągłe, czarne plamy. Gąsienica bielinka kapustnika jest żółtozielona z z delikatnym fioletowym odcieniem. Gąsienice są dużą ilością czarnych kropek, rozwija się najczęściej na różnych ciemnooliwkowe o zielonkawym odcieniu, z ciemniejszygatunkach kapusty. Prawie przez cały okres swego rozwoju pozostaje na mi liniami wzdłuż ciała. Mają długość 4,5–5 cm. roślinie, na której się wylęgła — łatwo więc zauważyć liczną grupę larw ogołacającą blaszki liściowe kapusty, czego konsekwencją mogą być Rolnica czopówka- cechą rozpoznawczą jest kontrasznaczne straty w plonie. towa, przypominająca wykrzyknik tzw. plamka Szkodnika zwalczamy mechanicznie - niszcząc jaja lub chemicznieczopkowata, (stąd polska nazwa). opryskując środkami owadobójczymi. 34 Samiec jest jaśniejszy, samica brunatna lub niemal czarna. Gąsienice są brunatnoszare, z jasną linią wzdłuż ciała, długości od 3,5 do 5 cm. Rolnica gwoździówka- rozpiętość skrzydeł tego motyla wynosi ok.55 mm, przednie skrzydła są brunatnożółte, z plamką z kształcie litery Y. Gąsienica jest ciemnozielona, matowa, z rudawą linią od strony grzbietowej, długości do 5 cm. Najliczniej pojawia się w sierpniu. Wszystkie rolnice posiadają wspólną cechę - po dotknięciu, lub w poczuciu zagrożenia gąsienice zwijają się w kłębek. PORADY FACHOWCÓW Nieproszony gość z daleka Warto może wspomnieć jeszcze o motylu nocnym, który wzbudza trochę zabobonny strach, ale jest u nas bardzo rzadkim okazem - zmierzchnica trupia główka z rodziny zawisakowatych. Jest dużym motylem, o rozpiętości skrzydeł przekraczającej 110 mm. Nazwę swą wzięła od rysunku na tułowiu, który przypomina czaszkę. Przednie skrzydła ciemnobrunatne, a tylne - żółtawe z ciemnymi, poprzecznymi paskami. Pojawia się w Polsce w czasie przelotu z Afryki do Europy południowej i Azji i składa jaja na roślinach z rodziny psiankowatych. Z nich wylęgają się zielone z niebieskimi skośnymi paskami gąsienice z esowatym rogiem na końcu odwłoka. Osiągają długość 170 mm, zimą całe pokolenie wymiera. Mogą wyrządzić i u nas lokalne szkody, gdy samica na trasie przelotu złoży jaja na spotkanym kartoflisku. Dorosłe motyle chętnie żywią się miodem. Wdzierają się czasami do uli, gdzie mocną ssawką przebijają wieczka komórek plastra i wysysają miód. Swoje wyprawy do ula przypłacają często śmiercią. Zaniepokojone czymś motyle wydają głos. Jest to rodzaj pisku, który powstaje wskutek wypuszczania przez nie powietrza z przewodu pokarmowego przez jamę gębową. Istnieje teoria, że piski i ubarwienie tego motyla upodabniają go do królowej pszczół, co pozwala mu, po części bezkarnie kraść miód. W kolejnym numerze postaram się napisać kilka słów o motylach, których obecność w garderobie, spiżarni bądź kuchni może zwiastować kłopoty. Rolnica zbożówka Gąsienice rolnic uszkadzają zarówno nadziemne jak i podziemne części roślin. Młode osobniki mogą wchodzić na rośliny i uszkadzać liście i pędy. Zdarza się, że kompletnie niszczą wschody. Stanowią duże zagrożenie dla młodych roślin. Starsze gąsienice żerują głównie na podziemnych częściach roślin, do głębokości 10 cm pod ziemią. Wygryzają nieregularne dziury, w korzeniach marchwi, pietruszki czy pasternaku, a także w cebuli, porach, burakach ćwikłowych, kalarepie oraz owocach papryki i pomidora stykających się z ziemią, a nawet w szyjce korzeniowej sałaty. Ochrona roślin przed rolnicami: Podstawowym zabiegiem jest przekopanie zagonu bezpośrednio po zbiorze roślin oraz głębokie przekopanie przed zimą. Podczas tych zabiegów znaczna część gąsienic ginie mechanicznie lub jest zjadana przez ptaki bądź inne zwierzęta, m.in. drapieżne chrząszcze biegaczowatych. Można również sięgnąć po insektycydy. OGRÓD CENTRUM Artykuły ogrodnicze Dealer firmy STIHL Serwis: Makita, Briggs & Stratton, STHIL,TECUMSEH, HONDA Zapraszamy Wielicka 115 Pn-Pt 9-18 Sobota 9-14 Tel. 12-655-61-61 e-mail: [email protected] 30-552 Kraków Tel:12 655 61 61 MLECZKO RYSUJE PORADY FACHOWCÓW Wady i zalety drewnianych konstrukcji ogrodowych Joanna Wołejszo Pro-Centrum Drewniane konstrukcje Biskupiec ogrodowe pojawiają się w naszych ogrodach równie często jak kamień. Z powodzeniem powstają z niego niemal wszystkie elementy małej architektury. Dobrze sprawdza się zwłaszcza podczas tworzenia mebli ogrodowych. Stoły i drewniane ławki nigdy nie wyjdą z mody. Z drewna wykonywane są także donice, schody, nawierzchnie, domki i altany ogrodowe oraz rzeźby. Drewniane produkty ogrodowe to również płoty, pergole, trejaże, bramy, urządzenia placów zabaw. Egzotyka na tarasie W ostatnich latach bardzo popularne jest tworzenie tarasów z drewna egzotycznego. Jest ono niezwykle trwałe i odporne na wszelkie insekty oraz grzyby. Najczęściej wybierane jest ciemno brązowe drewno merbau, ciemno pomarańczowy doussie czy też czekoladowe iroko. Aby nasze ogrodowe cuda wytrzymały jak najdłużej, ważne jest by drewno było jak najlepszej jakości. Powinno być odpowiednio wysuszone, a także bez szkodników. 36 8 Same wady? Jedną z wad drewna, na którą w szczególności musimy zwrócić uwagę jest zmienność pod wpływem wilgoci. Układając nawierzchnię drewnianą np. na tarasie zachowujmy odstępy ok 4mm między deskami. Dodatkowo postarajmy się o montaż desek przy wilgotności równej oczekiwanej wilgotności równoważnej, by zmiana wilgotności była jak najmniejsza. Zmienność wilgotności może prowadzić do paczenia się, a w konsekwencji pękania drewna. Do wad należy także niejednorodna budowa oraz miękkość. Drewno jest również łatwopalne, nietrudno ulega destrukcji. Podczas intensywnego nasłonecznienia może pękać, a pod wpływem wilgoci – gnić. Wyróżnić możemy następujące grupy wad: -sęki, -pęknięcia, -wady kształtu, -wady budowy, -zabarwienia, -zgnilizna, -uszkodzenia mechaniczne. Sęki zmniejszają wytrzymałość na rozciąganie wzdłuż włókien a także wytrzymałość na zginanie statyczne. Przewrotnie wady drewna mogą być zaletą. Sęki czy napływy korzeniowe, krzywizny mają duże walory estetyczne. Podobnie jest ze skrętami włókien. Niewielki skręt włókien 6-10 % nie ma wpływu na zmianę właściwości mechanicznych drewna a jest przy tym niezwykle ozdobny. PORADY FACHOWCÓW Dlaczego drewno ? Mimo tak dużej ilości wad często sięgamy po drewno do naszych ogrodów. Dlaczego? Porównując cenę z innymi materiałami takimi jak stal czy kamień, drewno jest zdecydowanie tańsze. Zwolennicy stylu rustykalnego czy naturalnego cenią sobie drewno za jego naturalny wygląd, który idealnie łączy się z otoczeniem i stanowi atrakcyjne tło dla roślin. Co więcej jest to materiał ekologiczny, łatwo dostępny i lekki. Zaletą drewna jest łatwość obróbki, dzięki czemu uzyskamy nawet najśmielsze efekty oraz możliwość łączenia z innymi elementami. Interesująco wygląda drewno połączone z kostką granitową, płatami granitów, piaskowców itp. Drewno ma również dużą wytrzymałość i sprężystość. Drewno niezwykle skutecznie broni swojej pozycji również dzięki dużej odporności na czynniki atmosferyczne tj. np promieniowanie UV. Jednak istotne jest przy tym impregnowanie drewna. Impregnacja służy zabezpieczeniu drewna przed zagrożeniami zewnętrznymi za pomocą impregnatów. O metodach impregnacji piszemy na stronie 39. REKLAMA kupszklarnie.pl Dostawa w PORADY FACHOWCÓW DREWNIANE TARASY Tekst i Zdjęcia Agnieszka i Radosław Szymscy Amarylis Osieczany Drewniany taras to jedno z ulubionych miejsc wypoczynku w ogrodzie, lecz jego niewłaściwe wykonanie lub złe konserwowanie może sprawić nie lada kłopot nowemu właścicielowi. W telegraficznym skrócie podpowiadamy, na co należy zwrócić uwagę przy budowaniu własnego tarasu. Rodzaje drewna na taras - wybór drewna : Budowa: Do wykonania tarasu używa się przede wszystkim drewna egzotycznego. Charakteryzuje się ono wysoką trwałością oraz dobrymi właściwościami fizycznymi i mechanicznymi. Doskonale znosi niekorzystne warunki atmosferyczne,wysokie zmiany temperatur i ataki szkodników. Drewno to dostępne jest w rożnych kolorach i odcieniach. Rodzaje drewna wykorzystywane przy budowie tarasów to między innymi bambus, badi, bangkirai, cumaru, garapa, itauba, jatoba, lapacho, massarandu. - wykonanie punktowego fundamentu; - wymurowanie słupków fundamentowych i ścianek oporowych z bloczków betonowych; - wykonanie konstrukcji nośnej tzw. kratownicy: im gęściej rozmieścimy podpory, tym mniejszy może być przekrój legarów podtrzymujących pokrycie tarasu,im mniejszy rozstaw legarów, tym cieńsze deski można na nich ułożyć; - legary nie mogą stykać się bezpośrednio z betonem dlatego pomiędzy wkładamy warstwę papy lub układamy je na metalowych obejmach; - montaż deski tarasowej i konserwacja; - odstęp między deskami powinien wynosić 1- 2cm, a szerokość deski nie powinna przekraczać 15cm; Dobrą alternatywą jest także drewno z modrzewia syberyjskiego, które również cechuje duża wytrzymałość. Modrzew syberyjski posiada charakterystyczne dla tego gatunku słoje, drewno to jest mocno żywiczne, ma miodowy, wpadający w czerwień kolor. Konstrukcja nośna Zamiast fundamentu punktowego podłoże pod taras możemy wykonać ze żwiru: (wykonujemy niewielki wykop, usuwamy wierzchnią warstwę ziemi, układmy geowłókninę i na dokładnie ubitym żwirze układamy konstrukcje) Deski należy połączyć z legarami wkrętami z stali nierdzewnej albo mosiądzu, najlepsze są do tego wkręty typu „spax” bez główek. Konserwacja i zabezpieczenie tarasu drewnianego: 38 8 Taras wykonany z drewna modrzewia syberyjskiego - wyczyszczenie tarasu po zimie wysokociśnieniową myjką, do większych zabrudzeń użycie szczotki ryżowej i środków chemicznych; - regularne olejowanie tarasu, które pozwala na zachowanie naturalnego koloru drewna (zaleca się wykonywać tą czynność raz lub dwa razy w roku na rozpoczęcie i zakończenie sezonu). PORADY FACHOWCÓW IMPREGNACJA estetyka i trwałość W każdym ogrodniku drzemie majsterkowicz. Uwielbiamy mierzyć, docinać, zbijać. Radość jest jeszcze większa, gdy nasz trud zostaje doceniony przez gości odwiedzających ogród lub sąsiada, z zazdrością zerkającego na nasza piękną, drewnianą huśtawkę. Co zrobić, aby stworzone w pocie czoła drewniane konstrukcje przez długi czas cieszyły nasze oczy? Odpowiedź jest bardzo prosta ... musimy je zaimpregnować. Dobór środków Impregnaty to środki chemiczne wnikające w strukturę drewna, których zadaniem jest zabezpieczenie konstrukcji drewnianej przed działaniem niepożądanych czynników zewnętrznych wilgoci, ognia, szkodników. Dobór odpowiedniego środka powinien uwzględniać przewidywane warunki użytkowania konstrukcji, stopień zagrożenia czynnikiem szkodliwym, a także - pożądany wygląd. Ze względu na zakres działania możemy wyróżnić impregnaty: jednofunkcyjne – zwalczają jeden czynnik; mogą być impregnaty ochrony biologicznej, impregnaty ogniochronne, wodochronne, lecznicze. dwufunkcyjne – zwalczają dwa czynniki; trójfunkcyjne – zwalczają wszystkie czynniki, nazwa pochodzi od trzech podstawowych grup zagrożeń: ognia, owadów oraz grzybów. Podstawą kolejnego podziału impregnatów jest rodzaj zastosowanego rozpuszczalnika: środki wodorozcieńczalne - impregnaty solne- to najczęściej roztwory soli nieorganicznych, łatwo wnikają w drewno, są najczęściej bezwonne i niepalne oraz mniej szkodliwe dla organizmu ludzkiego. impregnaty rozpuszczalnikowe – rozpuszczalnikiem jest najczęściej benzyna lakowa, która powoduje, że impregnat wnika głęboko w drewno. Są łatwopalne i mają silny zapach. impregnaty olejowe – tworzą na powierzchni warstwę wodochronną, mają właściwości toksyczne. Są łatwopalne. CENTRUM OGRODNICZE Przede wszystkim Al. Tysiąclecia 93 34-400 Nowy Targ tel.18 2662806 Wszystkie środki zabezpieczające drewno są toksyczne dla ludzi. Ich szkodliwość zanika w momencie wyschnięcia. Mimo to, tylko wybrane preparaty są dopuszczone do kontaktu z żywnością - kwestia szczególnie istotna, gdy chcemy pomalować drewniany stół! Czytajmy dokładnie informacje umieszczone na opakowaniu. Wszystkie środki do impregnacji powinny mieć atest PZH oraz ważne dokumenty świadczące o zgodności z odpowiednią normą. Metody impregnacji Metoda kąpieli Jest powszechnie stosowanym sposobem powierzchniowego zabezpieczania drewna. Polega ona na nasycaniu drewna przez całkowite zanurzenie w określonym środku impregnacyjnym. Czas pozostawania drewna w preparacie zależy przede wszystkim od jego zdolności penetracji w drewno i wynosi od kilku do kilkudziesięciu minut. Metoda smarowania (malowania) Polega na kilkakrotnym pokryciu drewnianej powierzchni środkiem ochronnym. Wykonuje się za pomocą pędzla lub szczotki o przedłużonej rękojeści. Metoda polewania Polega ona na nanoszeniu preparatu za pomocą urządzenia natryskowego na całą powierzchnię zabezpieczanego materiału w sposób całkowicie zmechanizowany. Czas polewania i jego częstotliwość zależą od rodzaju drewna oraz zastosowanego środka. Metoda natryskiwania Do natryskiwania możemy wykorzystać opryskiwacz ogrodniczy. Dokładne pokrycie powierzchni gwarantuje długotrwałą ochronę. Metody próżniowo-ciśnieniowe Impregnat, dzięki odpowiednim parametrom aplikacji, wnika w głąb zabezpieczanego drewna, nazywamy to impregnacją wgłębną. Wykonanie impregnacji próżniowo-ciśnieniowej należy zlecić wyspecjalizowanej firmie. Pamiętajmy, że nawet jeśli kupujemy już zaimpregnowane drewno, w późniejszym okresie będzie ono wymagać ponownego zabezpieczenia. Przed przystąpieniem do impregnacji, wszystkie powierzchnie drewniane należy dokładnie oczyścić i odtłuścić. Zapraszamy pn - pt 8-19 sob 8-16 www.cardemo.pl Najlepiej użyć do tego celu środka, którym będziemy rozcieńczać impregnat. Jeżeli rozcieńczalnikiem ma być woda, przed oczyszczeniem podłoża dodajmy do niej detergentu. Najważniejsze jest nasze zdrowie, dlatego też, podczas pracy z impregnatami, załóżmy odzież ochronną, szczególnie istotna jest maska chroniącą przed wdychaniem oparów. K.M. 39 PORADY FACHOWCÓW OCZY ZWRÓCONE NA JAKOŚĆ OPRYSKIWACZE SPALINOWE Halina Śnieżek-Wilk ROZDRABNIACZE Ogrodnik, Sucha Beskidzka OGRODOWE Pełnia lata to czas, w którym możemy nacieszyć oczy naszymi wiosennymi zasiewami i sadzonkami. To również czas, w którym pojawia się najwięcej chorób grzybowych i żerujących owadów. Nie ważne jest co uprawiamy: owoce, warzywa, kwiaty, krzewy iglaste czy liściaste, pielęgnacja każdej z tych upraw kosztuje sporo wysiłku i zaangażowania. Aby nasz ogród wyglądał wspaniale o każdej porze, zachęcam do zastanowienia się nad sposobem ochrony naszych roślin. Sklepy ogrodnicze proponują szeroki wybór środków ochrony roślin, warto zatem zastanowić się nad urządzeniami, które pomogą nam w sposób szybki, ekonomiczny i przede wszystkim bezpieczny, chronić nasze uprawy. OPRYSKIWACZE SPALINOWE Znakomicie do tego celu nadają się mocne i wszechstronne opryskiwacze spalinowe firmy STIHL: SR 430 i SR 450. Pozwalają one na wykonywanie bardzo wydajnych i efektywnych oprysków. Zastosowana w nich pompa ciśnieniowa, zapewnia ciągłe mieszanie cieczy w zbiorniku i utrzymuje stały poziom rozpylanej substancji. Odpowiednio dobrana dysza, pozwala rozpylać niewielkie ilości płynów,rozbitych na bardzo małe cząsteczki, co z kolei, maksymalizuje oszczędność wykorzystywanych środków ochrony. Opryskiwacze firmy Sthil mimo sporych rozmiarów, są łatwe i wygodne w użyciu. Bez większych trudności można obsługiwać je jedną ręką, zachowując jednocześnie pełną ergonomię pracy. Bez oprysków, wyhodowanie tak dorodnych owoców jest niemożliwe. Dodatkowym atutem opryskiwacza SR 450 jest zmiana trybu pracy 2-w-1 co oznacza, że bez demontażu, w prosty sposób można przestawić tryb opryskiwania w tryb rozsiewania. Duża dźwignia dozująca, zapewnia rozsiewanie granulatów nawet na większych metrażach. ROZDRABNIACZE OGRODOWE Każdy ogród, bez względu na swoją powierzchnię, przy pielęgnacji dostarcza nam sporą ilość odpadów roślinnych. Są nimi m.in. gałęzie drzew i krzewów oraz zielone i zdrewniałe części roślin. Coraz częściej właściciele ogrodów stawiają sobie pytanie jak zmniejszyć objętość odpadów, by móc wykorzystać je jako materiał biologiczny, stanowiący bogate źródło składników odżywczych dla roślin. Bardzo dobrym rozwiązaniem jest zakup rozdrabniaczy ogrodowych. W tym miejscu, chciałabym szczególnie polecić, produkty marki VIKING. Przed podjęciem decyzji o zakupie takiego urządzenia należy zadać sobie kilka pytań, ponieważ oferta VIKING, na rynku tych urządzeń, jest bardzo bogata. Najistotniejsze z nich to: jaka jest ilość rozdrabnianego materiału? Czy pracę będziemy wykonywać w strefach ograniczonego hałasu? Czy mamy dostęp do zasilania elektrycznego? Ul.Piłsudskiego 6 34-200 Sucha Beskidzka Tel. 33/874-55-60 F.H.U OGRODNIK Artykuły ogrodnicze Narzędzia i maszyny ogrodnicze Serwis maszyn i urządzeń ogrodowych Warto dodać, że zasięg opryskiwacza wynosi prawie 14,5m. Duży, 14 litrowy zbiornik jest gwarancją długotrwałej pracy bez konieczności ponownego napełniania. Wygodny otwór wlewowy umożliwia szybkie i czyste napełnianie zbiornika, zapobiegając rozlewaniu się cieczy użytkowej. 40 [email protected] Ul. Wolności 13 34-220 Maków Podhalański Tel. 33/877-34-28 Weryfikacja odpowiedzi na powyższe pytania, umożliwi nam wybór produktu, którego parametry, będą spełniać nasze oczekiwania. Cichy i komfortowy rozdrabniacz GE 35L pracuje przy użyciu walca tnącego samoczynnie wciągającego grube jak i cienkie gałęzie. W ten sposób powstaje rozdrobniony materiał, idealnie nadający się do kompostowania. PORADY FACHOWCÓW Wszystkie rozdrabniacze firmy VIKING odpowiadają wymogom norm europejskich. Rozdrabniacze GE 103 i GE 105 dzięki tarczy tnącej uporają się nawet z miękkim materiałem. Wyposażone są w dwa otwory do twardego i miękkiego materiału. Na uwagę zasługują również rozdrabniacze GE 355 i GE 375 wyposażone w silnik trójfazowy. Duży lej wsadowy gwarantuje sprawne zagospodarowanie gałęzi GE 35L jak i materiału miękkiego. Znakomicie sprawdzający się wszędzie tam, gdzie musimy uporać się z dużą ilością materiału odpadowego i brakiem zasilania elektrycznego jest rozdrabniacz GB370 S. Zespół tnący Multi-Cut bez trudu rozdrabnia gałęzie o średnicy 45mm. Szeroki zespół jezdny z dużymi kołami, gwarantuje stabilność przy pracy oraz podczas transportu. Kto Zapraszając Państwa na zakupy do „OGRODNIKA” zapewniam, iż nasi sprzedawcy służą fachową pomocą. Niejednokrotnie, zanim przejdą do zaprezentowania oferty, zadają wiele pytań. Wszystko po to, aby wybór konkretnego produktu nie wiązał się tylko i wyłącznie z pozostawieniem u nas gotówki. Pragniemy, aby za każdym sprzedanym produktem stał zadowolony klient, który chętnie odwiedzi nas przy kolejnych zakupach. Świdry QuickDrillTM gwarantują osiągnięcie maksymalnych wyników pracy, przy minimalnym nakładzie siły. pod kim kopie...dołki Nie zawsze budowa płotka, ogradzającego warzywnik, bądź montowanie pergoli, będącej podporą dla pnączy, wiąże się z koniecznością wykopania głębokiego i szerokiego wykopu oraz wykonania fundamentu. Niejednokrotnie konstrukcję wystarczy zagłębić w wąskim dołku, by całość stabilnie się trzymała. Podobnie wygląda sprawa sadzenia niewielkich krzewów czy iglaków. Dołek o średnicy 10 czy 20 cm. zazwyczaj w zupełności wystarczy. Czy jest sposób, aby w trawniku wykonać wąski wykop nie niszcząc przy tym za dużo murawy? Można spróbować zwykłym szpadlem, nie ma jednak gwarancji, że próba ta zakończy się powodzeniem. Rozrośnięta darń zapewne utrudni nam kopanie, a dołek okaże się być większy, niż zakładaliśmy na początku. . Sklep Ogrodniczy KROKUS I 32 Pa w ła I a n a J l. U w L ib e r t ó 3 0 -4 4 4 0 12 27 TEL. 5 00 2 TM Oferując niezawodne świdry z serii QuickDrill Fiskars wyciąga pomocną dłoń nie tylko do branży budowlanej, ale również do ogrodników i działkowiczów. TM Świdry QuickDrill , zamiast tradycyjnego, spiralnego gwintu, posiadają osty szpikulec oraz dwa ostrza, które ustawione pod optymalnym kątem, umożliwiają pracę na glebach każdego rodzaju. Ostrza dostępne są w trzech rozmiarach, o średnicy 100, TM 150 lub 200 mm. Pasują do każdego trzonka QuickDrill , dzięki czemu tylko raz płacimy za komplet składający się z trzonka i pary ostrzy, a później, w zależności od potrzeb, możemy dokupić dodatkowe , oszczędzając pieniądze i miejsce w „narzędziowni”. Zastosowanie nowoczesnych technologii, jak również lekkich i trwałych tworzyw sprawia, że nawet na ciężkich glebach praca przy użyciu świdrów Fiskars jest łatwa i nie wymaga dużych nakładów energii. Szeroka rączka z antypoślizgowymi końcówkami, znacznie poprawia komfort pracy. Ponadto na trzonku umieszczono miarkę dzięki której można dokonać precyzyjnego wykopu. 41 PORADY FACHOWCÓW Koszenie pod specjalnym nadzorem Mrówki to Sezon w pełni. Czy chcemy, czy pożyteczne też nie owady, powinniśmy regularnie kosić trawnik. o ile nie Co zrobić, aby koszenie nie było trawnik stanąprzykrością,nasz się plagą wyglądał w naszym pięknie, a kosiarka przez wiele lat działała bez zarzutów? ogrodzie. Po pierwsze, w zależności od wielkości ogrodu, musimy zaopatrzyć się w odpowiednią kosiarkę. Po drugie, powinniśmy przestrzegać podstawowych zasad dotyczących technik koszenia. Po trzecie, nie możemy zapominać o czyszczeniu i konserwacji kosiarki. Wybieramy O tym, że obsługa sklepu chętnie pomoże nam w wyborze sprzętu, przekonywaliśmy Państwa w poprzednim numerze (art. „Oczy zwrócone na jakość” oraz „Moment zamiast konia”). Jeśli jednak nie chcemy iść do sklepu całkiem „zieloni” proponuję jeszcze w domu zorientować się: ź jaką powierzchnię ma nasz ogród, ź jakie jest ukształtowanie terenu, ź jaką część ogrodu zajmują nasadzenia i czy łatwo jest między nimi manewrować. Te podstawowe informacje, przekazane sprzedawcy, pozwolą mu dobrać urządzenie, które będzie dla nas najlepsze. Kosimy Koszenie rozpoczynamy od krawędzi trawnika, przesuwając się wzdłuż linii prostych, po obwodzie kwadratu lub prostokąta, do środka. Kosimy „na zakładkę”, czyli tak, aby zahaczać o wcześniej skoszony pas. Starajmy się, aby każde kolejne koszenie wykonywać w prostopadłym do poprzedniego kierunku (wschód- zachód/ północpołudnie). Jeżeli zaniedbaliśmy trawnik i trawa mocno wybujała, koszenie podzielmy na dwa etapy. Najpierw ostrza ustawmy na najwyższym poziomie, a przy drugim podejściu obniżmy wysokość koszenia. Jednorazowe skrócenie murawy o więcej niż 1/3 wysokości może prowadzić do jej zasychania. Im bliżej zimy, tym wyżej podnośmy noże kosiarki, by ostatnie koszenie wykonać na wysokość 5 cm. Mogłoby się wydawać, że nie koszenie trawnika to czynność banalna. A jednak... Czyścimy i konserwujemy Do koszenia przystępujemy dopiero po gruntownym przeglądzie kosiarki. Sprawdzamy poziom oleju, ostrość noży, sprawność układu hamulcowego, dokręcamy poluzowane śruby. Nigdy nie tankujmy baku do pełna. Dla bezpieczeństwa należy zostawić ok. 15 mm luzu od górnej krawędzi zbiornika. Jeżeli podczas koszenia zdarzy się, że zabraknie nam paliwa, brak uzupełniamy dopiero po ostygnięciu silnika. Stosując odpowiednią konserwację kosiarki, jesteśmy w stanie ograniczyć spalanie paliwa nawet o 30%, a emisję zanieczyszczeń aż o 50%. Po każdym koszeniu dokładnie oczyśćmy urządzenie z resztek trawy, a przed rozpoczęciem i po zakończeniu trawnikowego sezonu, zróbmy gruntowny przegląd kosiarki. Koniecznie zwróćmy uwagę na stan oleju, filtra powietrza, kondycję i wyważenie ostrzy. Sprawdźmy również linki sterujące, koła i kółka napędowe. Wszystkie te elementy wpływają na wygodę pracy, wydajność kosiarki i kondycję trawnika. Jeżeli teren naszego ogrodu jest pochyły, kośmy bardzo rozważnie. W wyniku długotrwałego pochylenia, cześć oleju smarującego odpłynie, czego konsekwencją może być zatarcie silnika! Koszenie może być przyjemnością, wystarczy tylko zmienić punkt widzenia! Pozdrawiam <km> P.P.H. AGROMIR Nawojowa Góra ul. Krakowska 152 32-065 Krzeszowice Tel: (12) 282-61-05, 258-11-10, Serwis: (12) 282-15-27 606 830 048 Koszenie należy wykonywać w poprzek zbocza. Możemy również kosić w górę zbocza. PAMIĘTAJMY ! Gdy pochylenie jest większe niż 25% nie kosimy w dół. Tempo pracy powinno być dostosowane do naszej kondycji. Przyjęto, że powinno stosować się tzw. prędkość kroczenia. Nie biegajmy za kosiarką- nie dość, że szybko się zmęczymy, to trawa będzie skoszona niedokładnie. Zawsze zakładajmy nauszniki chroniące nasze uszy. Jeżeli kilka dni z rzędu jest bardzo gorąco i nic nie wskazuje na nadejście ochłodzenia, odłóżmy koszenie w czasie. 42 8 Zapewniamy fachowy serwis i części zamienne TEST CENTER WWW.AGROMIR.COM.PL PORADY FACHOWCÓW przy stosowaniu chemicznych środków ochrony roślin BHP Aby utrzymać rośliny w naszym ogrodzie w dobrej kondycji, oprócz nawożenia stosujemy środki ochrony roślin. Dawid Pietrzak Hebe, Nowy Sącz Ekolodzy używają preparatów naturalnych, inni sięgają po chemię. W każdym opakowaniu (lub na nim) jest wiele ważnych informacji. Zdarza się, że poinstruowani w sklepie – Ta buteleczka na 5 litrów wody... – nie czytamy już nic więcej, tylko przystępujemy do oprysków. A tam właśnie, oprócz ważnych informacji o warunkach stosowania danego środka (pora dnia, ew. zakres temperatur w jakich środek działa, powtarzalność zabiegu) są jeszcze te, o ochronie zdrowia wykonującego oprysk, a także innych użytkowników ogrodu. Oto kilka ważnych informacji, których należy przestrzegać, mając kontakt ze środkami ochrony roślin oraz wykonując zabiegi przy ich użyciu. Lektura obowiązkowa Przy zakupie środka chemicznego nie należy polegać tylko na wiedzy i wskazówkach sprzedawcy. Każdy środek posiada etykietę informacyjną, która jest obowiązkową lekturą przed przystąpieniem do jakichkolwiek prac związanych z opryskiwaniem, zamgławianiem, fumigowaniem czy też zaprawianiem środkami chemicznymi; zabiegi należy wykonać ściśle wg instrukcji. Aby mieć pewność, że środek zadziała prawidłowo i nie wyrządzi szkód w naszym ogrodzie sięgajmy po preparaty dopuszczone do obrotu i stosujmy je zgodnie z przeznaczeniem. Np. środek przeciwko mszycom nie zwalczy przędziorka, a już na pewno szarej pleśni. Ul.Nawojowska 64a 33-300 Nowy Sącz www.hebe-sklep.pl [email protected] Zarówno podczas sporządzania cieczy roboczej jak i przy wykonywaniu zabiegu istnieje ryzyko przedostania się szkodliwych substancji do naszego organizmu. Dlatego tak ważne jest, aby osoba wykonująca zabieg ubrana była w odzież ochronną; długie spodnie, bluzę z długim rękawem, okulary, a co najważniejsze miała maskę ochronną, która zapobiegnie wdychaniu oparów pestycydu. Nie wolno jeść, pić oraz palić tytoniu przed, w trakcie jak i bezpośrednio po wykonaniu zabiegu. Sprzęt Ważne jest, aby opryskiwacz był sprawny technicznie i posiadał (wydany przez odpowiednie jednostki) atest. Sprzęt po wykonaniu zabiegu należy bezzwłocznie umyć. Sprzęt użyty do ochrony roślin, nie może już służyć do niczego innego, choćby był wielokrotnie płukany. Przy stosowaniu herbicydów bardzo przydatną rzeczą są tak zwane osłonki herbicydowe. Ich zadaniem jest zapobieganie przeniesieniu przez wiatr cząsteczek pestycydu na inne rośliny, a także w stronę wykonującego zabieg. Kiedy pryskamy Zabiegi chemicznymi środkami ochrony roślin, powinno wykonywać tylko w sprzyjających warunkach atmosferycznych; tj gdy temp. powietrza oscyluje w granicach ok. 10 stopni Celsjusza, a prędkość wiatru nie przekracza 3m/s. Zabiegi wykonane w wysokich temperaturach mogą uszkodzić roślinę, a ponadto skuteczność preparatów może być mocno ograniczona. Zabiegów przy użyciu środków chemicznych nie wolno wykonywać w porze dnia o największej aktywności owadów, ani bezpośrednio przed spożyciem np. owoców, warzyw itp. Przy tej okazji należy przypomnieć o dwóch ważnych pojęciach, okresie prewencji i karencji. Okres prewencji to czas jaki musi upłynąć między zabiegami z użyciem środków ochrony roślin, a pierwszym oblotem przez owady pożyteczne, który zabezpiecza je przed zatruciem. Zachowanie okresu prewencji zabezpiecza np. pszczoły przed zatruciem. Okres karencji to czas jaki musi upłynąć od ostatniego zabiegu do momentu bezpiecznego zbioru (owoców, warzyw) przeznaczonych do spożycia. Korzystajmy ze środków ochrony roślin, lecz róbmy to bezpiecznie. CENTRUM OGRODNICZE tel. 18 444 24 14 Odzież ochronna pn - pt: 8:00 - 17:00 sob: 8:00 - 15:00 CENTRUM OGRODNICZE HEBE 2 2 33-380 Krynica-Zdrój Ul. Zdrojowa 8 Tel.: 184716050 GDZIE NA WEEKEND ? Pokój w ogrodzie Tekst i Zdjecia Kasia Kapias Zapraszam Państwa na dalszą wycieczkę po naszych ogrodach pokazowych. W ostatnim artykule wspominałam o ogrodowym cieniu, a dziś pragnę zwrócić uwagę na nietypowe miejsce w starym ogrodzie. Cóż osobliwego można stworzyć wśród trzydziestoletniego starodrzewu? Po prostu „drugi dom” bo takim mianem często określany jest właśnie ogród. W domach mamy pokoje dlaczego więc nie utworzyć ich w zielonych zakątkach? W najstarszej części ogrodów pokazowych wykreowaliśmy „pokój”. Takie wnętrze zawsze musi posiadać wejście, okno, ściany, podłogę i sufit. Tak więc wejście stanowi tu metrowa luka w żywopłocie, a okno to prostokąt wycięty w ścianie zieleni. Jedna ze ścian tego wnętrza to mur budynku, a pozostałe ściany utworzone są przez szpaler cisów pośrednich odmiany 'Hicksii' oraz żywopłot z buka pospolitego odmiany 'Dawyck Gold' o pokroju kolumnowym. Patrząc w górę nie ujrzymy tu nieba, całkowicie przesłania go bowiem sufit utworzony przez korony starych drzew:magnolii, klonu pospolitego i jodły kalifornijskiej. Będąc w środku tego pomieszczenia ogrodowego mamy wrażenie jakbyśmy byli w „zamknięciu” choć śpiew ptaków, zapachy roślin zachęcają nas do wyglądnięcia przez okienko i spojrzenia z innej perspektywy na pozostałe fragmenty ogrodu. A co z wyposażeniem wnętrza? Muszę się przyznać że początkowy fragmencik „pokoju ogrodowego” nazywany jest „gabinetem szefa”. Na niewielkim wzniesieniu stoi „fotel szefa” drewniane duże krzesło ogrodowe, na którym tata oczywiście nie ma czasu siedzieć. Do „fotela” prowadzą kamienne schodki, a na przeciwległej ścianie postawiliśmy drewnianą ławkę, którą mama określiła mianem „ławki dla zakochanych” - stoi w zacisznym miejscu. Do tejże ławki dochodzimy wąską, kamienną ścieżką. „Gabinetowy dywan” stanowią liczne żurawki posadzone grupowo w kilku odmianach. 44 8 GDZIE NA WEEKEND ? Dlaczego na większych skwerach zieleni warto wydzielać wnętrza ogrodowe? Po pierwsze: stwarzamy miejsca odosobnione od całości ogrodu. Po drugie: jeżeli jesteście Państwo osobami lubiącymi różne, nawet „gryzące się”ze sobą style ogrodowe (np. japoński i angielski) to w danym „pokoju” możecie Państwo swobodnie to zrealizować. Po trzecie: zielona przestrzeń podzielona na pokoje jest bardziej tajemnicza,a zagłębiając się w poszczególne zieleńce, możemy zachwycać się ich niepowtarzalnym pięknem. Nie bójcie się Państwo modernizacji starych ogrodów! Stwarzajcie nowe wnętrza wykorzystując detale architektoniczne i roślinne. Czasami wystarczy odwiedzić piwnicę lub strych – wydobyć skarb, pomalować go i wstawić do ogrodu, aby całość nabrała wyjątkowego charakteru. Życzę Państwu siły, twórczych umysłów, wyobraźni w kreowaniu przestrzeni wokół domów! W roku 2012 organizuje: Zielone Wakacje Kolory Września Spotkanie przy choince Sprzedaż choinek 06.07 - 08.07 14.09 - 16.09 15.12 - 16.12 26.11 - 23.12 W tym czasie czekają dla Państwa dodatkowe atrakcje, zwłaszcza dla najmłodszych milusińskich. Zapraszamy serdecznie w nasze progi. GDZIE NA WEEKEND ? Rodomania 2012 Tekst i Zdjecia Witold Czuksanow Azalia Golden Eagle - „Jak dojechać do Wojsławic?”. -„ A za tabliczkami proszę się kierować. Tu w Niemczy w lewo, potem trochę w górę, w dół, nie sposób przegapić…” Gdybym mieszkał niedaleko, Arboretum odwiedzałbym częściej, a tak miałem okazję porównać, co się zmieniło w ciągu minionych kilkunastu lat i przeżyć związany z tymi obserwacjami pozytywny szok, oraz z całą odpowiedzialnością napisać: mamy w Polsce ogród na światowym poziomie. Dziedziniec otoczony odnowionymi budynkami, kawiarnia, muzeum, ekspozycja staroci to nowości, które wspólnie ze słynną kolekcją różaneczników i azalii przyciągają do Wojsławic rzesze turystów. Można żałować ciszy i spokoju, które dawniej towarzyszyły kolekcji nawet w okresie pełni kwitnienia. Z drugiej strony jednak obcowanie z takim pięknem wzbogaca wszystkich i mnie też zwiedzanie wciągnęło, w związku z czym przestałem zwracać uwagę na hałaśliwe rzesze spacerowiczów, a skupiłem się na podziwianiu kwitnącej kolekcji. Bo chociaż różaneczniki i azalie są w Wojsławicach najważniejsze, to jednak muszę wspomnieć, że akurat trafiłem na pełnię kwitnienia paulownii, kaliny japońskiej i enkianta, obok których w czasie kwitnienia też nie sposób przejść obojętnie. Niniejszym dodarłem do końca najłatwiejszej części opowiadania o Wojsławicach, które zobaczyłem w czasach Rodomanii AD 2012 i teraz muszę rozwiązać dylemat: pisać dalej, czy po prostu zostawić wolne miejsce dla fotografii najpiękniejszych okazów z kolekcji? 46 8 Azalia pontyjska Rhododendron luteum GDZIE NA WEEKEND ? Wybrałem salomonowe rozwiązanie, które i tak wystarczająco zachęci do wizyty w arboretum w przyszłym roku (pewnym terminem okolice dwudziestego maja) i podam kilka ciekawostek na temat wojsławickich rododendronów: - najstarsze z nich mają ponad 100 lat i tak kwitną, jakby i do nich pasowało znane powiedzenie o winie: im starsze tym lepsze. - w Wojsławicach zobaczycie największą kolekcję odmian różaneczników rasy łużyckiej. Wiele odmian tych roślin ma już ponad wiek i zdaniem opiekunów są najmniej zawodne w polskim klimacie. - Władysław Szafer słynny polski botanik uważał, że azalia pontyjska to najpiękniejsza polska roślina. W tej kolekcji zobaczycie i ją i inne azalie nie mniej pachnące i kolorowe. - podobno tylko w Wojsławicach zimowe mrozy bliskie minus trzydziestu stopniom nie wyrządzają szkody azaliom japońskim, czego dowód przedstawiam na załączonym obrazku. Do zobaczenia podczas Rodomanii 2013. Witold Czuksanow Paulownia Fortune'a Paulownia fortunei Azalie japońskie Różnokolorowe azalie 47 VIRIDIS POLECA Kultura w domu i ogrodzie Grzyby w ogrodzie nie zawsze są mile widziane. Walka z „czarcimi kręgami” to wyzwanie dla ogrodnika. Widok rosnącego „psiego grzyba” niejednemu może popsuć humor, ale widok pięknej kani już nie budzi złych emocji... Wręcz przeciwnie. A gdyby tak .... zaprosić do ogrodu jadalne grzyby kapeluszowe? Łatwe i proste O samodzielnej hodowli grzybów pisaliśmy już w naszym Magazynie,w numerze 2/11. Wówczas zachęcaliśmy do uprawy boczniaka ostrygowatego na słomianych balotach. Tym razem chcielibyśmy przedstawić wszystkim czytelnikom jeszcze łatwiejszy sposób na domowe grzyby. Firma Green Land przygotowała dla nas łatwe w uprawie grzybnie i kultury, które zapakowane w kartonowe pudełka, nie tylko ładnie się prezentują, ale i zajmują zdecydowanie mniej miejsca niż baloty. Do wyboru mamy grzybnie: pieczarki białej, pieczarki brązowej, pierścieniaka borowikowatego, kani, a także gotowe kultury boczniaka ostrygowatego i cytrynowego. Pieczarki możemy z powodzeniem wyhodować w domu, boczniaki na tarasie, balkonie lub w ogrodzie, a kanie i pierścieniaki znajdą swoje miejsce w ogrodzie. Szczegółowe zasady uprawy konkretnego gatunku i odmiany opisane są w ulotce dołączonej do opakowania. Biała czy brązowa Bez względu na to, czy wybierzemy pieczarkę białą czy brązową, możemy być pewni, że zakup grzybni zwróci nam się w błyskawicznym tempie. Zbiory są obfite, każdorazowo przerywane 7-14 dniowym okresem spoczynku. Owocowanie trwa ok. 16 tygodni. Jeżeli ktoś nie wie, na którą pieczarkę się zdecydować osobiście polecam pieczarki brązowe. Dla amatora są łatwiejsze w uprawie gdyż łatwiej znoszą chwilowy niedobór wilgoci. Ponadto, można je dłużej przechowywać i mają intensywniejszy smak i aromat niż pieczarka biała. „Schabowe” z własnej uprawy? Kto chociaż raz spróbuje kapeluszy kani przyrządzonych a`la schabowy, z pewnością na stałe umieści to danie w jadłospisie. Panierowane kapelusze zachwycają nie tylko delikatnym smakiem, ale niejednokrotnie również imponującym rozmiarem. Zakładając własną uprawę gwarantujemy sobie dostęp do tych grzybów od lipca do października. Zbierając kanie w lesie istnieje ryzyko, że pomylimy ją z muchomorem sromotnikowym. W przypadku własnej, domowej uprawy mamy gwarancję, że nic nam nie grozi. Polecamy! Cytrynowy grzyb? Wieloletnie badania nad boczniakami wykazały, że warto po nie sięgać, chociażby ze względów zdrowotnych. Ich antybakteryjne, antywirusowe i obniżające ciśnienie krwi właściwości, w połączeniu z przyjemnym lekko słodkawym smakiem, zachęcą każdego niejadka do konsumpcji. Chcąc uprawiać boczniaki możemy wybrać między boczniakiem ostrygowatym, a cytrynowym. Pierwszy jest łatwiejszy w uprawie – ma mniejsze wymagania temperaturowe i lepiej znosi chwilowe przesuszenie podłoża. Drugi potrzebuje więcej ciepła, jednak bez wątpienia może być ciekawszym kolorystycznym akcentem na talerzu. . 48 UL. RYZOWA 96 A OPACZ KOLONIA 05-816 Michałowice k/W-wy Tel.: +48 (22) 723 05 10 [email protected] . UL. RYZOWA 96 A OPACZ KOLONIA 05-816 Michałowice Tel.: +48 (22) 723 05 10 [email protected] Cebule kwiatowe z holenderskim rodowodem VIRIDIS POLECA By rosło się lepiej... W wielu naszych artykułach uświadamialiśmy czytelników jak istotne jest nawożenie mineralne w ogrodzie. Dziś chcemy się skupić na sposobach dokarmiania bardzo specyficznej grupy kwiatów, a mianowicie tzw. „balkonówki”. Nawozy krystaliczne Nawozy krystaliczne mają postać proszku i przeznaczone są do rozpuszczania w wodzie. Jest to dość powszechna i lubiana forma nawozu, po którą wszyscy chętnie sięgają. Odpowiednie proporcje mikro i makroelementów gwarantują prawidłowy wzrost rośliny, obfite zawiązywanie pąków kwiatowych oraz mocne wybarwianie kwiatów. Łodygi są wytrzymałe, niełatwo ulegają wyłamaniu nawet jeżeli kwiatostany zwisają z doniczek. Roślina jest w dobrej kondycji, a co za tym idzie, łatwiej radzi sobie z wysokimi temperaturami panującymi na balkonie i wykazuje większą odporność na choroby. Gdy na balkonie gościmy wiele gatunków kwiatów, wybierzmy „Forte Nawóz krystaliczny Jeśli jednak skrzynki obsadzone są do roślin kwitnących”. jednym gatunkiem, sięgnijmy po nawozy wyspecjalizowane: „Forte Nawóz krystaliczny do pelargonii”, „Forte Nawóz krystaliczny do surfinii” lub “Forte Nawóz krystaliczny do roślin tarasowych” Co do roślin sadzonych w pojemnikach, zdobiących przez lato nasze domy, mamy bardzo duże wymagania. Najczęściej upychamy je ciasno w doniczkach, otaczając dodatkowo jakimś tłem (bacopy, plectrantusy czy bidens), ustawiamy w pełnym słońcu i liczymy, że bez względu na pogodę będą obsypane kolorowymi kwiatami. Doświadczony ogrodnik doskonale wie, że podstawą ciągłego, obfitego kwitnienia roślin sadzonych w skrzynkach, jest intensywne nawożenie. Ograniczone rozmiarem pojemnika korzenie, nie mają możliwości sięgania w głębsze warstwy ziemi, w poszukiwaniu składników odżywczych. To do nas należy regularne dokarmianie kwiatów zbilansowanymi dawkami makro i mikroelementów. Znając branżę ogrodniczą i wychodząc naprzeciw potrzebom klientów, firma Polish Gardens wypuściła na rynek całą linię nawozów, których odpowiedni skład zapewnia prawidłowe nawożenie roślin balkonowych. Nawozy granulowane Jeżeli zdarza nam się zapomnieć o konieczności regularnego nawożenia, sięgnijmy po granulowany nawóz z serii Forte. „Forte Pelargonie i inne kwitnące” stosuje się posypowo, co dwa tygodnie, w trakcie całego okresu wegetacji. Ten ostatni, świetnie nadaje się do nawożenia niecierpków, oleandrów czy datur, które są wyjątkowo żarłocznymi roślinami. Nawozy płynne Będące nowością na rynku, skoncentrowane nawozy płynne Forte, są propozycja dla wszystkich tych, którzy cenią sobie wygodę i oszczędność czasu. Rozcieńczenie nawozu w odpowiedniej ilości wody, umożliwia nam połączenie nawożenia i nawadniania. W zależności od tego, jakie rośliny goszczą na naszym balkonie, możemy wybrać nawóz po części uniwersalny „Forte Kwiaty kwitnące”, lub dedykowany konkretnej grupie roślin: „Forte Pelargonia”, „Forte Surfinia”, „Forte Datura”. Każdy z tych nawozów dostępny jest w pojemnościach - 300 i 600 ml. i w zależności od przeznaczenia, zawiera azot, potas oraz fosfor zestawione w odpowiednich proporcjach zapewniających długotrwałe kwitnienie i zdrowy wygląd całej rośliny. Składniki odżywcze uwalniane są sukcesywnie pod wpływem wilgoci. Jest on doskonałym sposobem na nawożenie roślin balkonowych podczas urlopu. Zaaplikowanie dawki granulatu przed wyjazdem, zwalnia osobę odpowiedzialną za podlewanie, z dodatkowego obowiązku nawożenia. Kilogramowe opakowanie nawozu wystarczy na cały sezon. 50 Dokarmianie kwiatów nawozami z linii Forte, gwarantuje nam piękny i zdrowy wygląd roślin. Jednym słowem: „VIRIDIS POLECA!” VIRIDIS POLECA TOP PRODUKT Wąż ogrodniczy LimeEdition 3-warstwowz w ogrodniczy, zbrojony, wykonany z miękkiego PCV o podwyższonej gramaturze i wytrzymałości. Dostępne średnice: 1/2 i 3/4. Dostępne długości: 20m., 30m., 50m. BRADAS Deszczownia Compact- 160 PROMO Wahadłowy zraszacz z 14 otworami gwarantującymi równomierne podlewanie. 4 podstawowe programy, jak również możliwość ustawienia kilku pośrednich, pozwala na uzyskanie efektu naturalnego deszczu. Maksymalna powierzchnia 2 nawodnienia 181 m . CLABER Nożyce do trawy Wygodne i proste w użyciu nożyce do trawy. Umożliwiają cięcie wszędzie tam, gdzie nie możemy użyć kosiarki. Obracane o 360o ostrza umożliwiają cięcie w trudnodostępnych miejscach. Długość ostrzy 14 cm. FISKARS Fortefoska Granulowany, nawóz wieloskładnikowy do stosowania na uprawy wszelkiego rodzaju. Zbilansowane zestawienie pierwiastków gwarantuje prawidłowy wzrost roślin i obfite owocowanie. Opakowanie 3 kg.,5 kg. FORTE OGRÓD Polysect 005 SL Insektycyd do ochrony roslin ozdobnych, iglaków i róz. Zabezpiecza rosliny przed inwazjami tarczników, miseczników, wełnowców i ochojników. Do stosowania doglebowego. SUBSTRAL Basen AquaPlus Tabletki Multifuncyjne Tabletki do dezynfecji wody basenowej. Eliminują mikroorganizmy. Niszczą glony, zapobiegają rozwojowi grzybów. 200 gr, . NOBILLA Elektrofumigator turystyczny Funkcjonalne urządzenie na baterie, z wymienną wkładka owadobójczą, do stosowania wszędzie tam, gdzie nie mamy dostępu do prądu, a niezbędna jest ochrona przed komarami czy natrętnymi muchami. Czas pracy do 160 h. AGRECOL 51 W OBIEKTYWIE W ogrodzie Fausta Niewątpliwie do jednych z piękniejszych ogrodów botanicznych w Europie należy Jardi Botanic Marimurtra w Blanes, w północno-wschodniej części Hiszpanii, (okolicach Barcelony. ) Ta niewielka, ale jakże malownicza miejscowość co roku przyciąga rzesze turystów. Blanes położone jest ok. 8 km od słynnego i hucznego Lioret de Mar, 7 km od Malgrat de Mar oraz 18 km od Tossa de Mar. Na niezwykłość tego miejsca wpływa malowniczy krajobraz tworzony przez piaszczyste plaże z poszarpaną linią brzegową, liczne winnice, turkusowe morze oraz charakterystyczna śródziemnomorska roślinność, którą można podziwiać niemal na każdym kroku. 52 Miłośnicy botaniki mogą udać się do ogrodów botanicznych tj. Jardí Botànic Tropical Paratge Pinya de Rosa – położone 2km od Blanes. Jest to prawdziwy kaktusowy raj z ogromną ilością aloesów i opuncji. Jednak dla mnie prawdziwą gratką był wcześniej wspomniany Jardi Botanic Marimurtra w samym sercu Blanes. Ogród położony jest na wysokiej, nadmorskiej skale. Jardi Botanic Marimurtra został założony w 1921r. przez Carlosa Fausta. Nazwa Mar i Murtra oznacza dosłownie morze i mirt. Ogród zajmuje powierzchnię ok. 16 ha. Znajdują się w nim okazy roślin tropikalnych, śródziemnomorskich a także bananowce, kaktusy, palmy itp. Znajduje się w nim około 5000 różnych gatunków roślin. Głównym celem założyciela ogrodu Carlosa Fausta było sprowadzenie jak największej ilości gatunków roślin z różnych stref m.in. tropikalnej i subtropikalnej. Potrafił on poświęcić całe swoje fortuny na to, by znaleźć idealne miejsce na wybrzeżu morza Śródziemnego, chronionego głównie przed północnymi wiatrami. W strefie roślin subtropikalnych znaleźć możemy okazy z Wysp Kanaryjskich, RPA, Meksyku. Miłośników roślin przyciągają również kolekcje bambusów, palm, licznych sosen. Wzrok przykuwają ogromne okazy sagowca odwiniętego Cycas revoluta, paproci drzewiastej Dicksonia antarctica, oraz kanny, jaśminu czy wilczomleczy. W OBIEKTYWIE Atrakcje ogrodu stanowią również liczne punkty widokowe, pergole,place upamiętniające np. Placa Goethe Plac Goethego. Dopełnieniem są miejsca wypoczynkowe oraz ogromne Escala de Goethe Schody Goethego, biegnące wzdłuż okazów roślinnych, prowadzące wprost do Templet de Linné Świątynii Linneusza, z której rozpościera się bezwzględnie najpiękniejszy widok na całe wybrzeże. Tam spędziłam najwięcej czasu i tam właśnie powstają najciekawsze zdjęcia, które nierzadko lądują na okładkach pism podróżniczych i folderach reklamowych biur podróży. Tekst i zdjęcia: Joanna Wołejszo Świątynia Linneusza Schody Goethego 53 ROZRYWKA KRZYŻÓWKA PIONOWO 1. Na żyłce wędkarza 2.Mieszkanka Lwowa 3.Mieszkają w Dubrowniku 4.Papuga z czubem 5.Dorosła Ania 6.Wydanie np. dzieła drukiem 7.Baterie w samochodach 9.Wynalazek Edisona 10.Pismo węzełkowe 11. Antylopa z Afryki 12.Ciekawa odmiana sałaty 15.Gra polegająca na rzucaniu strzałkami do tarczy 18.Sport wodny 19.Dla psów lub modelek 20.Zapinana na skoblu 22.W powiedzeniu - egipskie 23. ...Charliego - dawny serial kryminalny 25.Na pagonach kapitana 27.Inna nazwa geranium 28.Pokrowiec na strzelbę 29.Sieć hipermarketów 30.Wierzba 31.W drzwiach 34.Do przykrycia konia 1 3 2 5 4 6 9 8 7 19 21 11 8 10 9 22 26 33 11 12 3 13 25 16 14 35 14 15 5 29 16 17 20 18 32 27 19 13 30 21 20 22 23 24 4 24 25 28 2 26 POZIOMO 27 12 1. Popularna na skalniakach 5. Farbka wodna 8. Zastąpiły wrotki 11. Cztery kwarty 13. Na zboże lub pod oczami 31 14. Leczenie igłami 16. Arbuz 17. Niebieski kamień półszlachetny 18 18. Na męskiej szyi 36 21. Domu lub wspinaczkowe 24. Gatunek rusałki 26. Filmowa lub remontowa 28. Panie w ogrodzie lub spodnie z szelkami 1 32. Np. palenie papierosów 33. Zagadka 35. Hypoestes phyllostachya 25 roślina doniczkowa ozdobna z liści 36. Odmiana rzodkiewki 37. Roślina doniczkowa, zwana 31 "żelazne liście" 30 29 28 31 15 32 6 33 34 35 17 10 34 37 23 1 2 3 4 5 6 26 27 28 29 30 32 33 34 35 7 8 10 9 11 12 13 14 15 16 17 7 18 19 20 21 22 23 24 ROZWIĄZANIE KRZYŻÓWKI Z NUMERU 7 Hasło brzmiało : KWIAT SAM ZAKWITNIE NIE POMAGAJ MU PALCAMI LISTA NAGRODZONYCH ROZWIĄZANIE KRZYŻÓWKI 8 1 2 3 4 5 Dane kontaktowe 6 21 7 8 22 23 9 10 11 24 25 26 12 13 14 15 16 17 18 19 20 27 28 29 30 31 32 33 34 35 Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych, w tym umieszczenie mojego imienia i nazwiska oraz miejscowości na liście laureatów w magazynie VIRIDIS. Wiem, że mam możliwość wglądu i ich poprawiania./Ustawa o ochronie danych osobowych, Dz. U. z 2002 r. Nr 101, poz. 926/ Podpis 54 Nazwa Centrum Ogrodniczego ROZWIĄZANIE PROSZĘ PRZEKAZAĆ DO SKLEPU, W KTÓRYM OTRZYMALIŚCIE PAŃSTWO MAGAZYN VIRIDIS DO DNIA 10.08.2012. 1.Renata Sulikowska - Libertów 2.Damian Rogucki - Biskupiec 3.Alicja Ryncarz - Łapczyca 4.Anetta Chojencka - Złotoryja ZWYCIĘZCOM GRATULUJEMY ! Nagrodą są książki Witolda Czuksanowa i zestawy nawozów BIONAT D. Po odbiór zapraszamy do sklepów.
Podobne dokumenty
Viridis 6 - Magazyn Ogrodniczy VIRIDIS
Ich wesołe, kolorowe kwiaty w intensywnych kolorach czerwieni, pomarańczu, żółci, różu, błękitu i fioletu dodają nam energii,
Bardziej szczegółowo