Wspólna deklaracja Grupy Wyszehradzkiej w sprawie Bałkanów

Wspólna deklaracja Grupy Wyszehradzkiej w sprawie Bałkanów Zachodnich
Warszawa, 29 listopada 2016 r.
Doroczne spotkanie ministrów spraw zagranicznych państw Grupy Wyszehradzkiej (V4)
i Bałkanów Zachodnich odbyło się w Warszawie w dniu 29 listopada 2016 r. w ramach
przewodnictwa Polski w V4. W spotkaniu uczestniczyli również Wysoka Przedstawiciel Unii
ds. Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa i Wiceprzewodnicząca Komisji Europejskiej
Federica Mogherini oraz delegacje z Bułgarii, Chorwacji, Włoch, Rumunii i Słowenii.
Ministrowie państw Grupy Wyszehradzkiej potwierdzili wsparcie dla Bałkanów Zachodnich
na ich drodze do Unii Europejskiej. Unijna polityka rozszerzenia jest nieocenionym
narzędziem prowadzącym do osiągnięcia bezpieczeństwa, stabilności i dobrobytu
w państwach Bałkanów Zachodnich. Wiarygodna polityka rozszerzenia będąca częścią
globalnej strategii UE stanowi strategiczną inwestycję w bezpieczeństwo i dobrobyt Europy
i już teraz przyczyniła się znacząco do przywrócenia pokoju w regionie. Ministrowie
podkreślili, że skuteczność i wiarygodność tej polityki wymaga oparcia jej na zasadzie
warunkowości i ocenach indywidualnych wyników.
Państwa Grupy Wyszehradzkiej z zadowoleniem przyjęły komunikat Komisji Europejskiej
z 9 listopada dotyczący polityki rozszerzenia UE oraz sprawozdania roczne dla każdego kraju.
Ministrowie państw Grupy Wyszehradzkiej zgodzili się, że sprawozdania zawierają
obiektywną i wyważoną analizę sytuacji na Bałkanach Zachodnich. Ponieważ jednak
pomiędzy bieżącymi i przyszłymi sprawozdaniami istnieje 18-miesięczny odstęp, ministrowie
proszą Komisję Europejską, aby pozostawała w dalszym ciągu w pełni zaangażowana we
współpracę z poszczególnymi krajami i opracowała alternatywny sposób raportowania
postępów osiągniętych w poszczególnych obszarach w trakcie roku 2017. Indywidualne
oceny śródokresowe będą niezwykle istotne przy decyzjach Rady i dla zachowania
wiarygodności i dynamiki procesu rozszerzenia.
Ministrowie państw Grupy Wyszehradzkiej docenili postępy poczynione przez Czarnogórę,
która jest liderem na drodze do integracji z UE, w tym otwarcie przez nią dwóch nowych
rozdziałów negocjacyjnych za prezydencji holenderskiej, i oczekują na otwarcie i tymczasowe
zamknięcie kolejnych rozdziałów w grudniu. Ministrowie docenili pełną zgodność Czarnogóry
ze stanowiskiem UE w sprawie polityki zagranicznej i bezpieczeństwa. Odnotowali również
z uznaniem pozytywną rolę Czarnogóry w rozwijaniu współpracy regionalnej i wspieraniu
relacji dobrosąsiedzkich.
Grupa Wyszehradzka przyjęła z zadowoleniem otwarcie kluczowych rozdziałów (23 i 24)
z Serbią w lipcu w trakcie prezydencji słowackiej oraz wyraziła nadzieję na otwarcie kolejnych
w grudniu. Ministrowie docenili ostatnie postępy w dialogu między Belgradem a Prisztiną
w sprawie telekomunikacji. Ministrowie państw Grupy Wyszehradzkiej podkreślili, że
realizacja wszystkich wcześniejszych porozumień i kontynuacja dialogu mają zasadnicze
znaczenie dla postępów na drodze do integracji europejskiej. Aktywny udział Wysokiej
Przedstawiciel UE ds. Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa i Wiceprzewodniczącej Komisji
Europejskiej jest niezbędny do dalszego powodzenia tego dialogu i procesu normalizacji
stosunków pomiędzy dwiema stronami.
Grupa Wyszehradzka pozytywnie oceniła porozumienie w sprawie przeprowadzenia
wyborów parlamentarnych w Macedonii w dniu 11 grudnia i oczekuje od władz
zagwarantowania rzetelnego procesu wyborczego. Grupa Wyszehradzka wezwała ponadto
liderów politycznych do wdrażania priorytetowych reform i porozumień politycznych z 2015
r., tak aby Komisja Europejska mogła zarekomendować otwarcie negocjacji akcesyjnych.
Jeśli chodzi o Albanię, Grupa Wyszehradzka pochwaliła przyjęcie reformy wymiaru
sprawiedliwości i przyjęła z zadowoleniem zalecenie Komisji Europejskiej w sprawie
rozpoczęcia negocjacji akcesyjnych. Postępy Albanii, zwłaszcza w reformowaniu
sądownictwa, powinny zostać zauważone w grudniowych konkluzjach Rady do Spraw
Ogólnych. Zakładając, że Albania będzie kontynuowała niezbędne reformy, Grupa
Wyszehradzka wyraża nadzieję na rychłe ogłoszenie terminu rozpoczęcia rozmów
o przystąpieniu Albanii do Unii Europejskiej.
Ministrowie z zadowoleniem przyjęli postęp, jaki w ostatnich miesiącach poczyniła Bośnia
i Hercegowina. Jego skutkiem były wrześniowe konkluzje Rady, w których zwrócono się do
Komisji o przygotowanie opinii na temat wniosku Bośni i Hercegowiny o członkostwo w UE.
Ministrowie zachęcili władze kraju, aby skupiły się na skutecznym wdrażaniu programu
reform, który będzie miał zasadnicze znaczenie w nadchodzących miesiącach, gdy Bośnia
i Hercegowina będzie wypełniała kwestionariusz akcesyjny.
Grupa Wyszehradzka pozytywnie oceniła wejście w życie Układu o stabilizacji
i stowarzyszeniu między UE a Kosowem*, które nastąpiło w kwietniu, majową propozycję
Komisji Europejskiej w sprawie wprowadzenia ruchu bezwizowego dla obywateli Kosowa
oraz podjętą w listopadzie decyzję dotyczącą umożliwienia udziału Kosowa w programach
UE. Ministrowie V4 z aprobatą odnieśli się do niedawnego uruchomienia Europejskiego
Programu Reform, którego celem jest poprawa praworządności oraz sytuacji społecznoekonomicznej w tym kraju. Jak podkreśliła Grupa Wyszehradzka, wdrożenie porozumień
wypracowanych w ramach dialogu z Belgradem oraz utrzymanie aktywnego zaangażowania
w proces normalizacji mają kluczowe znaczenie dla postępów Kosowa w realizacji aspiracji
europejskich.
Ministrowie V4 przykładają wielką wagę do współpracy w formacie V4-WB6. Projekt
utworzenia Funduszu Bałkanów Zachodnich w oparciu o model Międzynarodowego
Funduszu Wyszehradzkiego odnotowuje stałe postępy, zaś Grupa Wyszehradzka wyraziła
zadowolenie w związku z zakończeniem procesu ratyfikacji przez cztery kraje WB6.
Ministrowie V4 potwierdzili swe zaangażowanie na rzecz dalszego świadczenia pomocy
technicznej w celu rozpoczęcia funkcjonowania Funduszu Bałkanów Zachodnich. Grupa
Wyszehradzka zobowiązała się ponadto do ciągłego poszukiwania sposobów dalszego
rozwoju współpracy pomiędzy obydwoma ugrupowaniami regionalnymi. W tym względzie
Grupa Wyszehradzka wyraziła wolę ścisłego współdziałania z Komisją Europejską w celu
wypracowania takich nowych form współpracy między V4 a WB6, które ułatwią integrację
państw Bałkanów Zachodnich z UE.
Grupa Wyszehradzka z aprobatą odniosła się do decyzji o przyznaniu Czarnogórze
członkostwa w Sojuszu, podjętej podczas szczytu NATO w Warszawie. Grupa Wyszehradzka
w pełni popiera ponadto aspiracje Macedonii oraz Bośni i Hercegowiny do członkostwa w
NATO.
Bezpieczeństwo i stabilność regionu Bałkanów Zachodnich nierozerwalnie wiążą się
z bezpieczeństwem UE. Grupa Wyszehradzka pragnie poprzeć determinację partnerów
z Bałkanów Zachodnich do utrzymania stabilności w regionie, zwalczania przestępczości
zorganizowanej i korupcji, zapobiegania radykalizacji oraz utrzymania pod kontrolą ruchów
migracyjnych. W obliczu braku stabilności we wschodnim i południowym sąsiedztwie UE
kluczowa rola w Europie Środkowej i na Bałkanach Zachodnich przypadła bezpieczeństwu.
Zarówno UE, jak i nasi partnerzy na Bałkanach muszą poświęcić tym nowym wyzwaniom
należytą uwagę.
Stosunki dobrosąsiedzkie stanowią jeden z warunków udanej integracji europejskiej.
Zachęcamy naszych partnerów z Bałkanów Zachodnich do zdwojenia wysiłków w celu
normalizacji i poprawy stosunków z sąsiadami oraz do podjęcia dialogu, który doprowadzi do
zbliżenia ich społeczeństw. Grupa Wyszehradzka może służyć jako przykład dobrze
funkcjonującej współpracy regionalnej i transgranicznej. Jej celem jest także wspieranie
wszechstronnej współpracy regionalnej na Bałkanach Zachodnich poprzez Międzynarodowy
Fundusz Wyszehradzki oraz dzielenie się własnymi pozytywnymi doświadczeniami w zakresie
stosunków dobrosąsiedzkich. Ministrowie V4 zachęcili region do podjęcia dyskusji na temat
spornych kwestii w historii najnowszej bez uprzedzeń i w duchu wzajemnego szacunku.
*Określenie to pozostaje bez uszczerbku dla stanowisk w sprawie statusu i jest zgodne
z rezolucją 1244/1999 RB ONZ oraz opinią MTS w sprawie deklaracji niepodległości Kosowa.