MAPA GŁÓWNYCH POWIĄZAŃ MIĘDZY NAUKĄ, GOSPODARKĄ I

Transkrypt

NARODOWY PROGRAM FORESIGHT – WDROŻENIE WYNIKÓW
Przedsięwzięcie realizowane na zlecenie Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego (MNISW) w ramach projektu
systemowego nr UDA-POIG.01.01.03-00-001/08-00 Wsparcie systemu zarządzania badaniami naukowymi oraz ich
wynikami, w ramach Priorytetu I, Działania 1.1, Poddziałania 1.1.3, Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka,
2007-2013.
MAPA GŁÓWNYCH POWIĄZAŃ
MIĘDZY NAUKĄ, GOSPODARKĄ I TECHNOLOGIAMI
W KONTEKŚCIE INTELIGENTNEJ SPECJALIZACJI
WOJEWÓDZTWA PODLASKIEGO
Rezultat cząstkowy nr 6
WYKONAWCA: Politechnika Białostocka
ZESPÓŁ AUTORÓW:
Joanicjusz Nazarko
Joanna Ejdys
Alicja Gudanowska
Dorota Leończuk
Anna Olszewska
Andrzej Magruk
Katarzyna Kuźmicz
Joanna Jakuszewicz
Anna Wasiluk
Andrzej Wasiluk
Białystok, 29 listopada 2013 r.
SPIS TREŚCI
WPROWADZENIE ..................................................................................................................................... 3
1.
WYJŚCIOWE ZAŁOŻENIA KONCEPCJI TWORZENIA MAP KONWERSYJNYCH.................................... 4
2. PROPOZYCJA METODYKI TWORZENIA MAPY POWIĄZAŃ POMIĘDZY DZIEDZINAMI NAUKI,
DZIAŁAMI GOSPODARKI ORAZ OBSZARAMI TECHNOLOGII W KONTEKŚCIE WOJEWÓDZTWA
PODLASKIEGO ........................................................................................................................................ 11
3. OPIS PROCESU GROMADZENIA WIEDZY NIEZBĘDNEJ DO PRZYGOTOWANIA MAPY POWIĄZAŃ
NAUKI, GOSPODARKI I TECHNOLOGII ................................................................................................... 17
4. MAPA POWIĄZAŃ NAUKI, GOSPODARKI I TECHNOLOGII DLA WOJEWÓDZTWA PODLASKIEGO
WRAZ Z WIZUALIZACJAMI UZUPEŁNIAJĄCYMI...................................................................................... 31
5.
SPECJALIZACJA WOJEWÓDZTWA PODLASKIEGO W ŚWIETLE DOKUMENTÓW STRATEGICZNYCH35
WNIOSKI KOŃCOWE .............................................................................................................................. 50
LITERATURA ........................................................................................................................................... 52
WYKAZ TABEL ........................................................................................................................................ 53
WYKAZ RYSUNKÓW ............................................................................................................................... 53
ZAŁĄCZNIK 1. TABELA DEFINIUJĄCA POWIĄZANIA POMIĘDZY KLASYFIKACJĄ NABS 2007, A NACE rev.
2 ............................................................................................................................................................. 54
ZAŁĄCZNIK 2. BAZA PATENTÓW ZWIĄZANYCH Z WOJEWÓDZTWEM PODLASKIM – CZĘŚĆ POWSTAŁA
NA PODSTAWIE DANYCH URZĘDU PATETNOWEGO RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ .............................. 56
ZAŁĄCZNIK 3. BAZA PATENTÓW ZWIĄZANYCH Z WOJEWÓDZTWEM PODLASKIM – CZĘŚĆ POWSTAŁA
NA PODSTAWIE DANYCH POCHODZĄCYCH Z ZAGRANICZNYCH REJESTRÓW PATENTOWYCH ........... 62
ZAŁĄCZNIK 4. BAZA PROJEKTÓW BADAWCZYCH WOJEWÓDZTWA PODLASKIEGO – WNIOSKI
ZAKWALIFIKOWANE DO FINANSOWANIA ............................................................................................. 68
ZAŁĄCZNIK 5. WYKAZ KATEGORII, WEDŁUG KTÓRYCH KLASYFIKOWANE SĄ PUBLIKACJE NAUKOWE
ZEBRANE W BAZIE WEB OF SCIENCE ..................................................................................................... 72
POLITECHNIKA BIAŁOSTOCKA | S t r o n a 2
WPROWADZENIE
W opracowaniu przedstawiono wyniki realizacji rezultatu nr 6 Narodowego Programu Foresight –
wdrożenie wyników – w części przewidzianej do realizacji w ramach prac Politechniki Białostockiej,
dotyczące mapy głównych powiązań pomiędzy nauką, gospodarką i technologami, w kontekście
inteligentnej specjalizacji województwa podlaskiego.
Raport zawiera zarówno opis przyjętej zgodnie ze wskazaniami lidera projektu koncepcji tworzenia
takich map oraz opracowaną według przyjętej koncepcji metodykę. Ponadto opisano również
poszczególne etapy metodyki (tak by stanowiły pomoc podczas tworzenia map w innych
województwach). Zasadniczą część raportu stanowi prezentacja powstałej mapy powiązań
dla województwa podlaskiego oraz wizualizacji uzupełniających. Ponadto uwzględniono narzucony
w nazwie zadania kontekst specjalizacji województwa poprzez opis analizy dokumentów
strategicznych poruszających ten aspekt. Całość opracowania kończą wnioski uwzględniające
zarówno mapę powiązań jak i spostrzeżenia z analizy dokumentów strategicznych. Raport
uzupełniono spisem literatury, wykazem rysunków i tabel oraz załącznikami.
Autorzy raportu podjęli wszelkie starania, aby przygotowane opracowanie uwzględniało informacje
otrzymane od Lidera, wyniki dotychczasowych prac w projekcie oraz uwarunkowania województwa
podlaskiego. Wybór graficznej formy prezentacji wyników uznano za adekwatny do zgromadzonych
treści. Zgodnie z zaleceniami skupiono uwagę na kluczowych technologiach wspomagających oraz
obszarach badawczych w ujęciu celów społeczno-ekonomicznych.
Przygotowana i zaprezentowana w raporcie mapa powinna stanowić obraz sytuacji województwa
podlaskiego, który może zostać wykorzystany do weryfikacji wniosków z niej płynących z ramami
inteligentnej specjalizacji narzuconymi przez dokumenty strategiczne. W przypadku bardziej
zaawansowanych technologicznie regionów możliwe byłoby przygotowanie kilku warstw
odpowiadających poszczególnym specjalizacjom. Z uwagi na poziom rozwoju województwa
podlaskiego, a także jakość treści dokumentów dotyczących inteligentnej specjalizacji województwa
zdecydowano się nie tyle na potraktowanie obu zagadnień jako nakładających się a
komplementarnych.
1. WYJŚCIOWE ZAŁOŻENIA KONCEPCJI TWORZENIA MAP KONWERSYJNYCH
Zgodnie z założeniami1 koordynatora projektu Narodowy Program Foresight – wdrożenie wyników –
Głównego Instytutu Górnictwa – ideę map konwersyjnych oraz metodykę ich tworzenia oparto na
analizie dwóch głównych źródeł wiedzy: raporcie Feasibility study for an EU Monitoring Mechanism
on Key Enabling Technologies2 oraz raporcie określającym wydatki na sferę B+R dla technologii ICT
autorstwa J. Stancik 3 . Spostrzeżenia zawarte w tych opracowaniach umożliwiły przygotowanie
koncepcji tworzenia map konwersyjnych, a następnie dostosowania jej do realiów województwa
podlaskiego w formie metodyki tworzenia map powiązań nauki, gospodarki i technologii dla
województwa podlaskiego.
Pierwszy z dokumentów bazowych – raport Feasibility study for an EU Monitoring Mechanism on Key
Enabling Technologies – zawiera opis metodyki zaprojektowanej w celu opracowania i
przetestowania metodyki monitorowania rozwoju kluczowych technologii wspomagających (KETs).
Metodyka obejmuje zasadniczo trzy uzupełniające się podejścia służące do identyfikacji istotnych
danych dotyczących KETs w istniejących bazach danych: (1) podejście opierające się na dyfuzji
technologii, (2) podejście skupiające się na komponentach oraz (3) podejście koncentrujące się na
łańcuchu wartości. Na rysunku 1.1 przedstawiono przegląd baz danych i podejść do mierzenia
rozwoju i rozprzestrzeniania się KETs.
Podejście
dyfuzji
technologii
wskazuje
przedsiębiorstwa,
które
są
zaangażowane
w rozwój i stosowanie KETs. Przedsiębiorstwa są identyfikowane poprzez dane dotyczące patentów.
Bazując na definicji KET poprzez kody IPC (klasy technologii, do których odnosi się patent) tworzona
jest lista jednostek aplikujących o patent w ramach KET. Jednostki aplikujące w ramach danej
technologii są łączone z przedsiębiorstwem i numerem np. według klasyfikacji NACE. Zastosowanie
tego podejścia pozwala na wskazanie znaczenia poszczególnych KETs dla rozwoju technologicznego
w różnych sektorach gospodarki. Jednocześnie jest to informacja, które sektory gospodarki są
kluczowe dla rozwoju danej technologii.
Wykorzystanie danych dotyczących patentów uzasadnione zostało między innymi ich wartościowym
opisem, gdyż zawierają one informację na temat obszaru technologii, z którą związany jest patent na
1
Mapy konwersyjne – idea, Główny Instytut Górnictwa, 2013, materiały wewnętrzne projektu.
Feasibility study for an EU Monitoring Mechanism on Key Enabling Technologies, European Commission, 2012.
3
J. Stancik, A methodology for estimating public ICT R&D expenditures in the EU, JRC, Spain, 2012.
2
podstawie międzynarodowego wystandaryzowanego systemu klasyfikacji (International Patent
Classification – IPC). Klasy IPC są wysoko niezagregowane, większość KET może być bezpośrednio
zidentyfikowana przez numer kodu IPC lub ich kombinację). W opisie patentu znajduje się również
informacja dotycząca zawartości technicznej patentu (abstrakt), która pozwala na rozpoznanie
patentu poprzez analizę opisu. Dane patentowe pozwalają na obliczenie wskaźników dotyczących
udziału w rynku, specjalizacji technologicznej, czy dynamiki technologicznej. Ponadto informacja
dotycząca miejsca zamieszkania wynalazcy pozwala na analizę regionalnej działalności patentowej.
Patenty odnoszą się do wynalazków technicznych, które zawierają nową wiedzę i mają potencjał do
komercjalizacji. Według autorów raportu Feasibility study for an EU Monitoring Mechanism on Key
Enabling Technologies patenty zawierają więcej informacji niż dane dotyczące badań i rozwoju,
ponieważ
patenty
mogą
wykorzystania/wykonalności.
być
zastosowane
Co
jednak
należy
jeżeli
uzyskano
zauważyć
–
potwierdzenie
niedoskonałością
możliwości
podejścia
wykorzystującego patenty jest fakt, że nie wszystkie technologie są opatentowane i nie wszystkie
patenty są komercjalizowane.
Rysunek 1.1. Przegląd baz danych i podejść do mierzenia rozprzestrzeniania KETs
Źródło: Feasibility study for an EU Monitoring Mechanism on Key Enabling Technologies. European Commission,
2012, p. 21.
Metodyka podejścia dyfuzji technologii obejmować powinna następujące kroki:
1. Identyfikację patentów KET na podstawie kodów IPC.
2. Przypisanie kodów sektorów do osób aplikujących o patent w obszarze KET w celu połączenia
każdego KET z sektorem przemysłu jednostki aplikującej.
3. Obliczenie macierzy technologii KET i sektora dla wszystkich aplikujących z największą liczbą
zastosowań.
4. Sprawdzenie prawidłowej identyfikacji KETs przez kody IPC:
a) przeanalizowanie
do
jakiego stopnia przedsiębiorstwa,
które
silnie skupiają się
na KETs są zidentyfikowane poprzez patenty – niski udział patentów KET tych przedsiębiorstw
może wskazywać, że przyjęcie podejścia wykorzystującego kody IPC pokazuje zafałszowany
obraz aktywności patentowej;
b) przeanalizowanie kodów sektorów przedsiębiorstw, które opracowują patenty głównie
w obszarze KET (mają duży udział patentów KET w liczbie patentów) – znaczne odchylenie dla
aplikujących skupiających się na KET w stosunku do wszystkich aplikujących w ramach KET
może wskazywać, że lista aplikujących według kodów IPC jest nieprawidłowa;
c) zidentyfikowanie patentów KET poprzez opis tekstowy patentu (abstrakty) – może wystąpić
duże
odchylenie
pomiędzy
rezultatami
wyszukiwania
w
tekście,
a rezultatami wyszukiwania według kodu IPC (może to wskazywać, że kody IPC
nie odzwierciedlają w sposób wyczerpujący/rzetelny aktywności w ramach KET).
Należy zauważyć, że podejście dyfuzji technologii opiera się na jednostkach (osobach) aplikujących o
patent, a nie na jednostkach, które patent otrzymały. Jest to związane z długim czasem trwania
procedury patentowej.
Podejście drugie – koncentrujące się na komponentach zakłada identyfikację poszczególnych
komponentów KETs jako punktu wyjścia do identyfikacji przedsiębiorstw produkujących
te komponenty oraz istotnych kodów PRODCOM4 i HS5. Podejście to zakłada, że produkty ewaluują w
sposób szybki, natomiast komponenty zmieniają się znacznie szybciej, przy świadomości pewnego
4
Prodcom zawiera dane statystyczne dotyczące wytwarzanych dóbr. Termin pochodzi z języka francuskiego
"PRODuction COMmunautaire" (Community Production) dla górnictwa, przemysłu wydobywczego
oraz wytwarzania: sekcje B oraz C Statystycznej Klasyfikacji Działalności Ekonomicznej (Statistical Classification
of Economy Activity) w Unii Europejskiej (NACE 2) (na podstawie informacji zamieszczonej na stronie
internetowej: http://epp.eurostat.ec.europa.eu/portal/page/portal/prodcom/introduction, stan z dnia
12.11.2013).
5
Nomenklatura zarządzane przez Convention on the Harmonized Commodity Description and Coding System,
popularnie zwana „HS Nomenclature", jest międzynarodową, służącą wielu celom nomenkleaturą
wypracowaną pod auspicjami World Customs Organization (WCO). HS obejmuje około 5,000 grup artykułów
cidentyfikowanych za pomocą sześcioznakowego kodu opracowanego według zasad prawnych i logicznych
(na podstawie informacji zamieszczonych na stronie:
http://ec.europa.eu/taxation_customs/customs/customs_duties/tariff_aspects/harmonised_system/index_en.
htm, stan z dnia 12.11.2013).
uproszczenia tego zagadnienia oraz faktu, że różni się to w zależności od produktu i sektora
gospodarki. Wynik zastosowania tego podejścia pozwala na stworzenie wstępnej listy
przedsiębiorstw aktywnych w rozwoju danej KET oraz wstępną listę kodów produkcji i handlu
(PRODCOM i HS) dla wszystkich KETs.
Początkowa identyfikacja komponentów bazuje na analizie istniejącej literatury, zasobów Internetu
i opiniach ekspertów. W ramach podejścia wyodrębniono dwie strategie. Pierwsza odnosiła się
do biotechnologii przemysłowej i nanotechnologii. Skupiono się w niej na identyfikacji obszarów
obiecujących w ramach tych dwóch technologii w celu sprawdzenia wykonalności wykorzystania
podejścia opierającego się na komponentach w obszarze nowych, wschodzących technologii.
Początkowo zidentyfikowano komponenty i produkty bazujące na KETS, które są obecnie lub
w bliskiej przyszłości będą komercyjnie dostępne na rynku. W celu zidentyfikowania przedsiębiorstw
wykorzystano listę zidentyfikowanych komponentów, nie produktów bazujących na KETs. W ramach
drugiej strategii zastosowanej do mikro- i nanoelektroniki, fotoniki, zaawansowanych materiałów
i zaawansowanych technologii wytwarzania, jako punkt wyjścia potraktowano istniejące klasyfikacje
i taksonomie w celu zbadania możliwości zidentyfikowania przez nie komponentów, produktów oraz
przedsiębiorstw bazujących na KET. Właściwa taksonomia obejmuje cały obszar technologii
za pomocą
ograniczonej
liczby
abstraktów.
Pozwala
to
na
mapowanie
i
pobieranie
nieustrukturyzowanych danych oraz zarządzanie ciągle zmieniającą się wiedzą. Na podstawie
wstępnej listy komponentów opracowano dla każdej technologii KET listę kodów PRODCOM, kodów
HS oraz przedsiębiorstw zaangażowanych w produkcję tych komponentów. Te listy były następnie
rozszerzane i stanowiły bazę do wyliczenia wskaźników dotyczących produkcji, popytu oraz handlu.
Podejście
opierające
się
na
łańcuchu
wartości
wykorzystuje
analizę
„od
lewej
do prawej” łańcucha wartości i obejmuje identyfikację komponentów finalnych produktów
opierających się w dużej mierze na technologiach KET. W podejściu tym rekonstruuje się konkretny
łańcuch wartości istotnego dla społeczeństwa produktu. Zaletą tego podejścia jest możliwość
szczegółowej analizy i identyfikacji wszystkich komponentów i przedsiębiorstw zaangażowanych
w danym łańcuchu wartości. Metodyka postępowania obejmuje opracowanie listy produktów
końcowych opierających się na KETs i przez to reprezentatywnych dla zmierzenia rozprzestrzeniania
się KETs. Podejście to jest stosowne do analizy kreacji wartości indukowanej przez innowacyjną
kombinację KETs, czyli do produktów, w których wykorzystywanych jest wiele technologii KET. W tym
podejściu identyfikuje się komponenty i produkty bazujące na KETs i łączy się je z przedsiębiorstwami
zaangażowanymi w te technologie. Jako pierwszy etap w przyjętej metodyce dokonano wyboru
produktu końcowego do analizy. Był to samochód w pełni elektryczny, a ponieważ opiera się on
głownie na bateriach, skoncentrowano się na bateriach LI-ion. W analizie baterii najpierw
przeprowadzono wywiady z ekspertami technicznymi odnoszącymi się do różnych etapów łańcucha
wartości. Następnie przeanalizowano raporty rynkowe dla konkretnych technologii. W dalszej
kolejności połączono uzyskane informacje z przedsiębiorstwami korzystając z bazy OneSource.
Następnym etapem było opracowanie łańcucha wartości dla pojazdu elektrycznego. W tym celu
stworzono listę podsystemów zawartych w tym produkcie. Wszystkie sześć technologii KET były ujęte
w przynajmniej jednym z tych podsystemów. Ostatnim etapem było przeanalizowanie kluczowych
przedsiębiorstw
na
świecie
zajmujących
się
zaawansowanymi
materiałami
zawartymi
w łańcuchu wartości. W podsumowaniu wyników zastosowania tego podejścia autorzy wskazują jako
efekty listę podsystemów, które tworzą produkt końcowy, szczegółowy łańcuch wartości
dla jednego podsystemu, listę komponentów KETs oraz przedsiębiorstw KETs, a także etapy
wytwarzania przez cały łańcuch wartości. Jako główną korzyść zastosowania tego podejścia wskazano
dużą dokładność identyfikacji komponentów i przedsiębiorstw KETs. Z uwagi na to, że podejście
uznano za najbardziej kompleksowe i wyczerpujące, ale bardzo zasobochłonne wskazano, że
powinno być używane jako źródło informacji przy testowaniu innych podejść. Zbadano również
możliwość zebrania danych od przedsiębiorców w łańcuchu wartości. Wykazano, że przedsiębiorcy są
w posiadaniu istotnych informacji, ale niechętnie się nią dzielą jeżeli poufność i anonimowość nie jest
zapewniona. Autorzy raportu zdecydowali się więc nie stosować tego podejścia, ale wykorzystać
ekspertów do walidacji istotnych etapów w procesie zbierania danych i uzyskiwania wartości
wskaźników.
Opisane podejścia mogą stanowić inspirację podczas tworzenia map konwersyjnych, szczególnie
interesującym podejściem jest dyfuzja technologii, która wydaje się cechować dużym potencjałem
podczas identyfikacji powiązań pomiędzy technologiami a gospodarką. Należy pamiętać, że dane
dotyczące patentów, stanowiące podstawę podejścia dyfuzji technologii dostarczają wiedzy o
finalnych efektach prowadzonych badań, wskazując równocześnie na pochodzenia nowej
technologii6. Według A. M. Pawlaka, co roku przybywa ponad milion patentów na świecie i co
najistotniejsze to w nich właśnie zawarte jest ok. 70% informacji technologicznych, które nie są
publikowane i dostępne w innych źródłach7. Biorąc pod uwagę istotę patentów wskazywaną zarówno
w opisanym w poprzednich ustępach raporcie źródłowym, jak i na łamach literatury polskiej oraz
6
Changwoo Choi, Seungkyum Kim, Yongtae Park, A patent-based cross impact analysis for quantitative
estimation of technological impact: The case of information and communication technology, “Technological
Forecasting and Social Change”, nr 74, 2007, s. 1299.
7
A. M. Pawlak, Niszowe kierunki rozwoju regionów Polski, prezentacja w ramach seminarium, Katowice, 2010.
światowej, a także uwzględniając perspektywę celów projektu i realizowanego zadania to właśnie
podejście dyfuzji technologii stało się jedną z podstaw przygotowywanej koncepcji mapy. Ujęcie to
uwzględnia zarówno aspekt przyporządkowania technologii do poszczególnych obszarów kluczowych
technologii wspomagających, wyodrębnionych przez Komisję Europejską, a także ich związek z
poszczególnymi działami gospodarki poprzez istotną wiedzę o „produkcji patentowej” regionu.
Wyniki przeprowadzonych w tym zakresie analiz będą determinowały powiązania i elementy mapy
powiązań nauki, gospodarki i technologii w warstwie technologie-gospodarka.
Kolejna z wizualizowanych warstw zakładała prezentację powiązań w zakresie nauki i gospodarki. Za
podstawę definicji powiązań pomiędzy elementami zaprezentowanymi w tej warstwie, zgodnie ze
wskazaniami lidera projektu przyjęto opisane w dokumencie A methodology for estimating public ICT
R&D expenditures in the EU8 relacje pomiędzy klasyfikacją NABS – odzwierciedlającą cele społecznoekonomiczne (tabela 1.1) oraz NACE rev. 2 (odpowiadającą krajowej klasyfikacji PKD). Tabela
przedstawiająca finalnie określone, wspomniane relacje stanowi załącznik 1 do niniejszego raportu.
Należy nadmienić, że w obrębie zaprezentowanego podejścia dokonano połączenia 12. i 13. obszaru
klasyfikacji NABS w jeden określony jako Ogólny postęp wiedzy.
Tabela 1.1. Klasyfikacja NABS 2007
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
Eksploracja i eksploatacja Ziemi
Środowisko
Eksploracja i eksploatacja kosmosu
Transport, telekomunikacja i inne infrastruktury
Energia
Produkcja i technologia przemysłowa
Zdrowie
Rolnictwo
Edukacja
Kultura, rekreacja, religia i środki masowego przekazu
Polityczne oraz społeczne systemy, struktury i procesy
Ogólny postęp wiedzy (finansowany z GUF)
Ogólny postęp wiedzy (finansowany ze źródeł innych niż
GUF)
Obronność
Źródło: Comparison between NABS 2007 and NABS 1992, Eurostat, 2008 [online], dostęp zdalny:
http://epp.eurostat.ec.europa.eu/cache/ITY_SDDS/Annexes/gba_esms_an10.pdf,
[data
wejścia:
12.11.2013].
W ramach prac zespołu zauważono, że niezbędnym ponad wskazane w dokumencie źródłowym
powiązania jest określenie elementów, poprzez które definiowane będzie powiązanie obszarów
celów społeczno-gospodarczych z obszarami działalności gospodarczej, a także wskazanie, jakie
8
J. Stancik, A methodology for estimating public ICT R&D expenditures in the EU, JRC, Spain, 2012.
charakterystyki wybranych elementów mapy będą decydowały o sile danego połączenia, co
poczyniono w ramach prac nad metodyką dedykowaną dla województwa podlaskiego.
Opisane w niniejszym rozdziale podejścia stanowiły jedynie założenia wyjściowe dla przygotowania
metodyki tworzenia mapy powiązań nauki, gospodarki i technologii oraz wymagały uzupełnienia
a także dopasowania do realiów województwa, dla którego miała powstać finalna mapa.
Dopasowanie to powinno uwzględniać przegląd dostępności i zawartości potencjalnych źródeł wiedzy
o badaniach i technologiach związanych z województwem, a także analizę możliwość
odzwierciedlenia występujących, choć czasem ukrytych, powiązań pomiędzy poszczególnymi
obszarami nauki, gospodarki i technologii. Biorąc pod uwagę istotę tych działań, jako rzutujących na
całe dalsze postępowanie badawcze i często duże dysproporcje pomiędzy rozwojem poszczególnych
województw, powinny one stanowić pierwszy etap metodyki nie tylko przygotowanej dla
województwa podlaskiego, ale także metodyk tworzonych i wykorzystywanych w przyszłości przez
inne regiony.
2. PROPOZYCJA METODYKI TWORZENIA MAPY POWIĄZAŃ POMIĘDZY DZIEDZINAMI
NAUKI, DZIAŁAMI GOSPODARKI ORAZ OBSZARAMI TECHNOLOGII W KONTEKŚCIE
WOJEWÓDZTWA PODLASKIEGO
Opisane w poprzedzającym rozdziale założenia koncepcji map konwersyjnych pozwoliły
na przygotowanie metodyki tworzenia takich wizualizacji. Była ona dedykowana dla województwa
podlaskiego, jednak powstała finalnie metodyka cechuje się możliwością jej wykorzystania również
w warunkach innego województwa.
Mapa z definicji powinna być wynikiem przedstawienia na płaszczyźnie wybranych elementów,
stanowiących przedmiot mapy, wraz z charakteryzującymi je aspektami, za pomocą umownych
oznaczeń. Za mapę powiązań między nauką, gospodarką i technologiami przyjęto zatem graficzne
przedstawienie elementów reprezentujących obszary nauki i obszary technologii oraz działów
gospodarki, a także wskazanie możliwych powiązań występujących miedzy nimi. Schemat
odzwierciedlający przyjęte postępowanie w ramach tworzenia mapy przedstawiono na rysunku 2.1.
Zaproponowana metodyka (rysunek 2.1) obejmuje pięć faz, w wyniku których powinno być możliwe
osiągnięcie szeregu efektów. Działania podejmowane w ramach faz wstępnej i gromadzenia wiedzy
powinny umożliwić zebranie danych o technologiach nowych, a także rozwijanych; o prowadzonej
w regionie działalności badawczo-rozwojowej czy o potencjale rozwojowym i innowacyjnym
przedsiębiorstw. Powstała w wyniku realizacji wyżej wspomnianych faz baza wiedzy będzie zależna
od dostępności źródeł wiedzy w regionie oraz ich jakości, a więc stopnia ich uzupełnienia czy
prowadzenia aktualizacji zgromadzonych danych. Faza koncepcyjna występująca pomiędzy
wspomnianymi powinna uwzględniać jakość i dostępność źródeł. Zebrane dane powinny zostać
skodyfikowanie, tak aby możliwe było ich przedstawienie w formie graficznej przy wykorzystaniu
wybranego oprogramowania. Niezbędną jest również faza konkluzji, która powinna umożliwiać
zestawienie wniosków płynących z przygotowanej wizualizacji z danymi stanowiącymi wyniki innych
przeprowadzanych w regionie prac również związanych ze wskazaniem obszarów specjalizacji
województwa.
Rysunek 2.1. Metodyka tworzenia mapy powiązań nauka-gospodarka-technologie
Źródło: opracowanie własne.
Realizacja metodyki (rysunek 2.1) w województwie podlaskim pozwoliła na wyodrębnienie,
a następnie zweryfikowanie źródeł wiedzy o wybranych aspektach regionu. W ramach realizacji
zadania podjęto się uzupełnienia bazy wiedzy (cały proces opisano szczegółowo w rozdziale 3).
Opracowano także przykład wizualizacji bazującej na zebranych w zadanym czasie danych,
uwzględniając przy tym wnioski płynące z badania Delphi przeprowadzonego przez Główny Instytut
Górnictwa oraz inne równolegle realizowane zadania badawcze.
Stworzenie mapy wymagało zgodnie z przyjętą metodyką zdefiniowania zarówno jej elementów, jak i
powiązań występujących na mapie. Za elementy związane z technologiami przyjęto zgodnie
z koncepcją „dyfuzji technologii” patenty, w podziale na poszczególne grupy kluczowych technologii
wspomagających (Key Enabling Technologies – KET). Elementami od strony gospodarki stały się
poszczególne działy gospodarki według klasyfikacji PKD. Z kolei za elementy od strony nauki przyjęto
projekty badawcze, przyporządkowane do poszczególnych obszarów klasyfikacji NABS. Powiązania
technologia-gospodarka oparto na połączeniu technologii z grupy KETs rozwijanych w województwie
podlaskim z działami gospodarki poprzez wykorzystanie informacji o patentach zgłaszanych przez
podmioty funkcjonujące w regionie9 (ujęcie opisane szczegółowo w rozdziale 1). Ponadto podjęto
decyzję, że elementami, poprzez które definiowane będzie powiązanie obszarów celów społecznogospodarczych z obszarami działalności gospodarczej będą informacje o projektach badawczych
realizowanych przez jednostki z województwa podlaskiego.
Wagę wiedzy o patentach podkreślano już w rozdziale 1, z kolei decyzję dotyczącą wyboru projektów
badawczych jako kolejnych istotnych elementów mapy zdeterminowały zarówno doniesienia płynące
z analizy literatury, jak i wnioski przedstawione w badaniu Delphi. Wskazuję się, że systematyczna
obserwacja prowadzona w zakresie badań naukowych, a także rozwoju technologii jest jednym z
elementów usprawnienia zarządzania strategicznego 10 . Wiedza o badaniach naukowych oraz
poziomie rozwoju technologii jest pomocą podczas planowania inwestycji technologicznych,
zakupach, czy analizie dostawców konkretnych rozwiązań i wdrażaniu tych nabytych11. Według
pierwszych wyników przeprowadzonego w ramach projektu badania Delphi 12 , odpowiedzi
9
Feasibility study for an EU Monitoring Mechanism on Key Enabling Technologies, European Commission, 2012,
s. 22.
10
Y. Okubo, Bibliometric indicators and analysis of research systems: Methods and examples, OECD Science,
Technology and Industry Working Papers, 1997/01, OECD Publishing, 1997, s. 16, [online], dostęp zdalny:
http://dx.doi.org/10.1787/208277770603 , [data wejścia: 19.09.2013].
11
K. Klincewicz, M. Żemigała, M. Mijał, Bibliometria w zarządzaniu technologiami i badaniami naukowymi,
Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Warszawa 2012, s. 23.
12
Główny Instytut Górnictwa, Wyniki badań ankietowych metodą Delphi – raport cząstkowy z badania I.Rezultat
cząstkowy nr 11 GIG, stan prac na dzień 30.10.2013, Katowice 2013, raport w ramach projektu Narodowy
respondentów na pytanie dotyczące relacji wskaźników umożliwiających ocenę wpływu nauki
na rozwój działalności gospodarczej, nie pozwoliły na jednoznaczną identyfikację relacji wskaźników
„za wyjątkiem powiązania nakładów na B+R na wskaźnik PKB i jego dynamika, gdzie uzyskano 41%
wskazań od respondentów”13. Spośród pozostałych zidentyfikowanych relacji za wyróżnione (20-30%
wskazań respondentów) uznać można takie strony relacji jak: zatrudnienie w sferze B+R, udzielone
patenty, nakłady na badania podstawowe, stosowane i przemysłowe. Dodatkowo, respondenci
zaproponowali także nowe wskaźniki, które planowano uwzględnić w drugiej turze badania. Mając na
uwadze istotę nakładów finansowych na badania, przewijających się w wynikach badania Delphi
dotyczących wskaźników oceny podjęto decyzję, aby w ramach przygotowywanej wersji mapy
powiązań dla województwa podlaskiego, w warstwie nauka-gospodarka zwrócić szczególną uwagę
na kwoty finansowania przyznawane na realizację projektów badawczych w województwie
podlaskim.
Ponadto zauważono – w świetle wyników raportu dot. modelu gromadzenia danych i mapowania
kierunków badawczych14 – że istotnym źródłem w zakresie identyfikacji elementów mapy w obszarze
nauki oraz ich powiązań z działami gospodarki, na które mogą wpływać wyniki prowadzonych w
województwie badań naukowych jest ewidencja publikacji naukowych mających źródło swego
powstania na uczelniach danego województwa (np. według zawartości bazy Web of Science).
Istotnym byłoby tu nie tylko ilościowe wskazanie liczby publikacji, co obszarów (np. w odniesieniu do
celów społeczno-ekonomicznych według klasyfikacji NABS), w ramach których mieści się regionalna
„produkcja naukowa”. Na przygotowywanej mapie informacje o publikacjach autorów z afiliacją
wybranych uczelni podlaskich zostały wykorzystane jako charakterystyka elementów strony nauki,
determinująca wielkość elementów reprezentujących poszczególne obszary NABS na mapie.
Wartościowym w przyszłości byłoby rozbudowanie tej części mapy o wiedzę związaną z bardziej
szczegółową analizą publikacji, wymogiem realizacji takiego zadania byłoby zaangażowanie
specjalistów dziedzinowych na etapie przyporządkowania poszczególnych publikacji naukowych do
klasyfikacji celów społeczno-ekonomicznych. Z uwagi na ten właśnie wymóg oraz zadany czas
realizacji zadania, pomysł ten pozostaje w zakresie propozycji uzupełnienia mapy w dalszych pracach
projektowych, zaś w bieżącym zadaniu postanowiono skupić się głównie na ilości publikacji w ramach
Program Foresight – wdrożenie wyników.
Ibidem, s. 10.
14
Model gromadzenia danych i metoda mapowania kierunków badań naukowych na poziomie regionalnym,
Politechnika Białostocka, Białystok, październik 2013, raport w ramach projektu Narodowy Program Foresight
– wdrożenie wyników.
13
poszczególnych kategorii z bazy Web of Science przyporządkowanych następnie do danego obszaru
NABS.
W świetle wyników badania Delphi zrealizowanego przez GIG również interesujące wydają się być
informacje dotyczące wyodrębnionych przez realizatorów badania wspomnianych już wskaźników
i powiązań w ich obrębie. Dane dotyczące poszczególnych wskaźników, dotyczących województwa
podlaskiego, wymienionych w badaniu powinny być możliwe do uzyskania z Głównego Urzędu
Statystycznego (GUS) w ramach współpracy z Informatorium Podlaskiego Ośrodka Badań
Regionalnych (POBR). POBR został utworzony jako odpowiedź na rosnące zapotrzebowanie
na badania regionalne oraz analizy sytuacji społeczno-gospodarczej województwa 15 . Informacje
udzielane przez ośrodek dotyczą: Roczników Statystycznych, Biuletynu Statystycznego GUS, Biuletynu
Statystycznego Województwa Podlaskiego, innych publikacji, opracowań GUS i US, komunikatów
GUS i US, Banku Danych Lokalnych oraz danych pochodzących z tablic wojewódzkich i publikacyjnych
w formie bezpłatnej informacji bądź odpłatnych zamówień (zależnie od zakresu i charakteru
zamawianych danych)16. Z uwagi na konieczność ujęcia danych, nie tylko w zakresie województwa,
ale też w podziale na poszczególne obszary gospodarcze według PKD niezbędnym byłoby pozyskanie
ich w formie zapytania skierowanego do pracowników POBR. W ramach dyskusji zespołu podjęto
decyzję, iż zapytanie to może zostać sformułowane dopiero po uzgodnieniu spójnego stanowiska
w kwestii wykorzystania poszczególnych wskaźników (a więc zakresu danych do pozyskania z GUS)
z liderem przedsięwzięcia Narodowy Program Foresight – wdrożenie wyników, a także ustalenia jak
głębokiego zakresu w podziale PKD mają one dotyczyć (sekcje/działy/grupy/klasy/podklasy),
co możliwe będzie dopiero po konfrontacji niniejszego raportu z propozycjami pozostałych
konsorcjantów. Stąd też uzupełnienie bazy wiedzy o województwie o dane statystyczne przyjęto
za działanie rozwojowe w zakresie prezentowanych na mapie treści.
Inną istotną kwestią, która pojawiła się wśród refleksji członków zespołu badawczego podczas
przygotowywania mapy było uwzględnienie podczas jej tworzenia czy rozwoju, opinii pochodzącej od
samych przedsiębiorców w aspekcie zarówno rozwijanych obecnie technologii, a także planowanych
działaniach rozwojowych w okresie najbliższych 5 lat. Takie badanie umożliwiłoby w pierwszej
kolejności uzupełnienie strony technologii czy połączeń w zakresie technologie-gospodarka, a także w
połączeniu z analizą wyników np. badań foresightowych prowadzonych w województwie na
przygotowanie warstwy przyszłe technologie-gospodarka odnoszącej się do planów i możliwych
15
Strona Podlaskiego Ośrodka Badań Regionalnych, [online], dostęp zdalny:
http://www.stat.gov.pl/bialystok/814_PLK_HTML.htm, [data wejścia: 25.11.2013].
16
Ibidem.
kierunków rozwoju technologicznego w regionie. Z uwagi na planowane w ramach dalszych zadań w
projekcie konsultacje i badania m. in. wśród przedsiębiorców regionalnych, wartościowym byłoby
pozyskanie wiedzy również w wyżej opisanym zakresie. Połączenie poruszanego aspektu z dalszymi
pracami, nie zaś przeprowadzenia odrębnych badań pozwoli respondentom na sprawne i nie
prowadzące do zmęczenia czy wręcz zniechęcenia, dzielenie się swoją wiedzą i opinią.
Zdefiniowanie elementów w poszczególnych warstwach mapy oraz powiązań pomiędzy nimi
pozwoliło również na wskazanie roli obszaru gospodarki na mapie. W wizualizacji dedykowanej dla
województwa podlaskiego stanowić będzie ona środkowy obszar mapy umożliwiający konfrontację
faktów płynących od strony podaży wiedzy (z obszaru nauki na mapie) z faktami od strony
rzeczywistych rozwiązań technologicznych w obszarze kluczowych technologii wspomagających,
którymi są zgłoszenia patentowe (z obszaru technologii na mapie).
Powyżej opisane wnioski z prac zespołu stanowią równocześnie wynik realizacji trzeciej fazy przyjętej
metodyki (rysunek 2.1) – fazy koncepcji.
3. OPIS PROCESU GROMADZENIA WIEDZY NIEZBĘDNEJ DO PRZYGOTOWANIA MAPY
POWIĄZAŃ NAUKI, GOSPODARKI I TECHNOLOGII
Przyjęta metodyka tworzenia mapy powiązań nauki, gospodarki i technologii zakładała w
początkowym etapie identyfikację źródeł wiedzy o województwie. Aby tworzone dla województw
mapy odzwierciedlały faktyczny potencjał regionu, oparty na danych dotyczących zarówno produkcji
naukowej, jak i działań rozwojowych i wdrożeniowych podejmowanych przez przedsiębiorstwa,
za istotne źródła wiedzy o regionie w ramach dyskusji wewnętrznych zespołu wyjściowo uznano:
(1) bazy patentów (polską oraz światowe);
(2) bazy ewidencjonujące projekty badawcze realizowane na terenie województwa podlaskiego, jak
baza NCN, baza NCBiR, POLON i projekty badawcze MNiSW;
(3) baza ofert i zapytań Sieci Transferu Technologii i Wspierania Innowacyjności Wschodniego
Ośrodka Transferu Technologii – STIM Białystok WOTT;
(4) bazę Web of Science – zawierającą dane dotyczące publikacji w ponad 12 000 czasopism i 148 000
sprawozdań z konferencji w dziedzinach nauk ścisłych, nauk społecznych, sztuki i nauk
humanistycznych
w
celu
znalezienia
wysokiej
jakości
badań
związanych
z
obszarem
zainteresowania17.
W ramach dalszych prac dokonano analizy przydatności zebranych w wyszczególnionych bazach
danych informacji oraz ich filtracji pod względem związku z obszarami KETs, tak aby przygotowywana
wizualizacja stanowiła ujęcie ukierunkowane na kluczowe technologie wspomagające.
Zgromadzenie wiedzy dotyczącej „produkcji patentowej” województwa podlaskiego w kontekście
klasyfikacji kluczowych technologii wspomagających oparto na analizie zagranicznych baz
patentowych pod kątem ewidencji patentów zgłaszanych przez jednostki naukowe oraz gospodarcze
z województwa podlaskiego. Wszystkie przeszukiwane bazy patentowe zawierały informacje na
temat klasyfikacji wynalazków do poszczególnych dziedzin z wykorzystaniem Międzynarodowej
Klasyfikacji Patentowej (International Patent Classification – IPC). Dokumenty patentowe zostały
równocześnie podczas wyszukiwania przypisane do poszczególnych obszarów technologicznych
17
według przyporządkowania kodów IPC do poszczególnych obszarów KET zawartego w raporcie
Feasibility study for an EU Monitoring Mechanism on Key Enabling Technologies (tabela 3.1).
Tabela 3.1. Przyporządkowanie kodów IPC do obszarów technologicznych KET
Obszar KET
Przyporządkowane obszarowi kody IPC
Nanotechnologia
B82Y, B81C, B82B
Fotonika
F21K, F21V, F21Y, G01D 5/26, G01D 5/58, G01D 15/14, G01G 23/32, G01J, G01L 1/24,
G01L 3/08, G01L 11/02, G01L 23/06, G01M 11, G01P 3/36, G01P 3/38, G01P 3/68,
G01P 5/26, G01Q 20/02, G01Q 30/02, G01Q 60/06, G01Q 60/18, G01R 15/22, G01R
15/24, G01R 23/17, G01R 31/308, G01R 33/032, G01R 33/26, G01S 7/481, G01V 8,
G02B 5, G02B 6 (z wyłączeniem podklasy 1, 3, 6/36, 6/38, 6/40, 6/44, 6/46), G02B
13/14, G03B 42, G03G 21/08, G06E, G06F 3/042, G06K 9/58, G06K 9/74, G06N 3/067,
G08B 13/186, G08C 19/36, G08C 23/04, G08C 23/06, G08G 1/04, G11B 7/12, G11B
7/125, G11B 7/13, G11B 7/135, G11B 11/03, G11B 11/12, G11B 11/18, G11C 11/42,
G11C 13/04, G11C 19/30, H01J 3, H01J 5/16, H01J 29/46, H01J 29/82, H01J 29/89,
H01J 31/50, H01J 37/04, H01J 37/05, H01J 49/04, H01J 49/06, H01L 31/052, H01L
31/055, H01L 31/10, H01L 33/06, H01L 33/08, H01L 33/10, H01L 33/18, H01L 51/50,
H01L 51/52, H01S 3, H01S 5, H02N 6, H05B 33
Biotechnologia
przemysłowa
C02F 3/34, C07C 29, C07D 475, C07K 2, C08B 3, C08B 7, C08H 1, C08L 89, C09D 11,
C09D 189, C09J 189, C12M, C12P, C12Q, C12S, G01N 27/327 (z wyłączeniem
występowania z klasami A01, A61), C07K 14/435, C07K 14/47, C07K 14/705,
C07K 16/18, C07K 16/28, C12N 15/09, C12N 15/11, C12N 15/12, C12N 5/10,
C12P 21/08, C12Q 1/68, G01N 33/15, G01N 33/50, G01N 33/53, G01N 33/68,
G01N 33/566, C12N 1/19, C12N 1/21, C12N 1/15, C12N 15/00, C12N 15/10,
C12P 21/02
Zaawansowane
materiały
B32B 9, B32B 15, B32B 17, B32B 18, B32B 19, B32B 25, B32B 27, B82Y 30, C01B 31,
C01D 15, C01D 17, C01F 13, C01F 15, C01F 17, C03C, C04B 35, C08F, C08J 5, C08L,
C22C, C23C, D21H 17, G02B 1, H01B 3, H01F 1/0, H01F 1/12, H01F 1/34, H01F 1/42,
H01F 1/44, H01L 51/30, H01L 51/46, H01L 51/54
Mikroi nanoelektronika
G01R 31/26, G01R 31/27, G01R 31/28, G01R 31/303, G01R 31/304, G01R 31/317,
G01R 31/327, G09G 3/14, G09G 3/32, H01F 1/40, H01F 10/193, H01G 9/028,
H01G 9/032, H01H 47/32, H01H 57, H01S 5, H01L, H03B 5/32, H03C 3/22, H03F 3/04,
H03F 3/06, H03F 3/08, H03F 3/10, H03F 3/12, H03F 3/14, H03F 3/16, H03F 3/183,
H03F 3/21, H03F 3/343, H03F 3/387, H03F 3/55, H03K 17/72, H05K 1, B82Y 25
(częściowo pokrywa się z klasą Nanotechnologii)
Zaawansowane
systemy
wytwarzania
B01D 15, B01D 67, B01J 10, B01J 12, B01J 13, B01J 14, B01J 15, B01J 16, B01J 19/02,
B01J 19/08, B01J 19/18, B01J 19/20, B01J 19/22, B01J 19/24, B01J 19/26, B01J 19/28,
B01J 20/30, B01J 21/20, B01J 23/90, B01J 23/92, B01J 23/94, B01J 23/96, B01J 25/04,
B01J 27/28, B01J 27/30, B01J 27/32, B01J 29/90, B01J 31/40, B01J 38, B01J 39/26, B01J
41/20, B01J 47, B01J 49, B01J 8/06, B01J 8/14, B01J 8/24, B01J 10, B01L, B04B, B04C,
B32B 37, B32B 38, B32B 39, B32B 41, B81C 3, B82B 3, B82Y 35, B82Y 40, C01B 17/20,
C01B 17/62, C01B 17/80, C01B 17/96, C01B 21/28, C01B 21/32, C01B 21/48, C01B
25/232, C01B 31/24, C01B 9, C01C 1/28, C01D 1/28, C01D 3/14, C01D 5/16, C01D
7/22, C01D 9/16, C01F 1, C01G 1, C02F 11/02, C02F 11/04, C02F 3, C03B 20, C03B
5/24, C03B 5/173, C03B 5/237, C03B 5/02, C03C 21, C03C 29, C04B 11/028, C04B
35/622, C04B 35/624, C04B 35/626, C04B 35/653, C04B 35/657, C04B 37, C04B 38/02,
C04B 38/10, C04B 40, C04B 7/60, C04B 9/20, C07C 17/38, C07C 2/08, C07C 2/46, C07C
2/52, C07C 2/58, C07C 2/80, C07C 201/16, C07C 209/82, C07C 213/10, C07C 227/38,
C07C 231/22, C07C 249/14, C07C 253/32, C07C 263/18, C07C 269/08, C07C 273/14,
C07C 277/06, C07C 29/74, C07C 303/42, C07C 315/06, 07C 319/26, C07C 37/68, C07C
4/04, C07C 4/06, C07C 4/16, C07C 4/18, C07C 41/34, C07C 41/58, C07C 45/78, C07C
45/90, C07C 46/10, C07C 47/058, C07C 47/09, C07C 5/333, C07C 5/41, C07C 51/42,
C07C 51/573, C07C 51/64, C07C 57/07, C07C 67/48, C07C 68/08, C07C 7, C07D 201/16,
C07D 209/84, C07D 213/803, C07D 251/62, C07D 301/32, C07D 311/40, C07D 499/18,
C07D 501/12, C07F 7/20, C07H 1/06, C07K 1, C08B 1/10, C08B 17, C08B 30/16, C08C,
C08F 2/01, C09B 41, C09B 67/54, C09D 7/14, C09J 5, C12M, C12S, C21C 5/52, C21C
5/54, C21C 5/56, C21C 7, C21D, C22B 11, C22B 21, C22B 26, C22B 4, C22B 59, C22B 9,
C22C 1, C22C 3, C22C 33, C22C 35, C22C 47, C22F, C23C 14/56, C23C 16/54, C25B 9,
C25B 15/02, C25C, C25D 1, C30B 15/20, C30B 35, C40B 60, D01D 10, D01D 11, D01D
13, D01F 9/133, D01F 9/32, D06B 23/20, D21H 23/20, D21H 23/70, D21H 23/74,
D21H 23/78, D21H /22, F24J 1, F25J 3, F25J 5, F27B 17, F27B 19, F27D 19, F27D 7/06,
G01C 19/5628, G01C 19/5663, G01C 19/5769, G01C 25, G01R 3, G11B 7/22, H01L 21,
H01L 31/18, H01L 35/34, H01L 39/24, H01L 41/22, H01L 43/12, H01L 51/40, H01L
51/48, H01L 51/56, H01S 3/08, H01S 3/09, H01S 5/04, H01S 5/06, H01S 5/10, H05B
33/10, H05K 13, H05K 3
Źródło: Feasibility study for an EU Monitoring Mechanism on Key Enabling Technologies, European Commission,
2012, s. 25-27.
W dotychczas podjętych w ramach zadania pracach badawczych przeszukane zostały następujące
bazy patentów:
baza Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej,
Espacenet,
European Patent Register,
PATENTSCOPE,
US Patent & Trademark Office,
Deutsches Patent- und Markenamt,
PATSTAT.
Wyszukiwanie informacji o patentach w bazie Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej
rozpoczęto od wpisania numerów kodów IPC (tabela 3.1), a następnie wyszukiwania z uzyskanej listy
– poprzez przechodzenie do indywidualnych informacji o każdym patencie – tych patentów, które
pochodzą z miejscowości zlokalizowanych w województwie podlaskim. Jako, że przyjęty na wstępie
sposób przeszukiwania zajmował bardzo wiele czasu, nie przynosząc widocznych rezultatów,
zaniechano go na rzecz przeszukiwania w odwrotnym kierunku. Postępowanie przebiegało ponownie
dwuetapowo: początkowo analizowano zawartość bazy za pomocą wyszukiwania zaawansowanego
poprzez nazwy miejscowości zlokalizowanych w województwie, a następnie spośród uzyskanych
wyników wybierano te, których kod znajdował się wśród przedstawionych w tabeli 1. Należy
zauważyć, że zastosowana w raporcie Feasibility study for an EU Monitoring Mechanism on Key
Enabling Technologies forma zapisu kategorii nie odpowiadała tej użytej w bazie Urzędu
Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej. Przykładowo zapis w bazie patentów RP B32B17/10
odpowiadał wymienionemu w tabeli 3.1 zapisowi B32B 17, czy też C03C/A – zapis w bazie patentów
RP oraz odpowiadający mu C07C 29 – zapis w tabeli 3.1. Dlatego też konieczna była wnikliwsza
analiza podczas wyboru danych patentowych przydatnych do dalszych prac. W zidentyfikowano 37
zgłoszeń dotyczących województwa podlaskiego, z czego jedynie w 3 przypadkach miastem
zgłaszającego nie był Białystok, wśród pozostałych pojawiły się 3 przypadki zgłoszeń wspólnych,
wówczas w każdym z nich pojawiał się m.in. Białystok. Znacznym utrudnieniem w prowadzonych
poszukiwaniach była sama konstrukcja polskiej bazy patentów. Niestety w bazie tej w odniesieniu
zarówno do wynalazków, jak i wzorów użytkowych nie ma możliwości wyszukiwania w obrębie
regionów. Ponadto nie ma możliwości eksportowania wyników do pliku tekstowego lub arkusza
kalkulacyjnego. Nie zawsze także nazwy miejscowości były zapisywane poprawnie (np. zamiast
polskich znaków, jak „ó” pojawiało się „o” czy inny, trudny do rozszyfrowania znak). Dodatkowo
uzyskane na wstępnym etapie wyniki wyszukiwania nie mają możliwości sortowania. Mimo, iż
pojawiają się pola takie jak miejsce twórcy lub właściciela wynalazku czy wzoru użytkowego, to nie
zawsze było ono uzupełniane, a czasem jedyną informacją dotyczącą lokalizacji właściciela patentu
była nazwa przedsiębiorstwa. Polska baza patentów umożliwiła zatem zebranie informacji
dotyczących wynalazków oraz wzorów użytkowych, jednak proces ten wymagał dużego nakładu
pracy i czasu, co biorąc pod uwagę zakładany dynamiczny charakter tworzonych wizualizacji oraz
możliwość ich sprawnej aktualizacji na portalu PIK stanowić może dość duże utrudnienie.
W przypadku baz zagranicznych również skupiono się na wnioskach zgłaszanych przez jednostki
naukowe oraz gospodarcze województwa podlaskiego. Pod uwagę brane były także osoby fizyczne
mieszkające w regionie będące twórcami wynalazków. Ponownie skoncentrowano się na patentach,
dla których wskazano kody IPC odpowiadające poszczególnym obszarom technologicznym KET
(tabela 3.1).
Pierwszą z analizowanych była baza ESPACENET18. To internetowa baza gromadząca dokumenty
patentowe Europejskiego Urzędu Patentowego (European Patent Office – EPO), Światowej
Organizacji Własności Intelektualnej (World Intellectual Property Organization – WIPO), jak też kilku
krajów. Rekordy w bazie zawierają następujące dane: numer zgłoszenia, tytuł patentu, twórca,
zgłaszający, data publikacji, numer według klasyfikacji IPC oraz opis. Baza jest dostępna przez
interfejsy w językach angielskim, niemieckim i francuskim. Ponadto od marca 2012 roku Urząd
Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej udostępnił polską wersję systemu wyszukiwawczego Espacenet,
jako jedną z narodowych instancji systemu. Umożliwia ona przede wszystkim wyszukiwanie polskiej
18
Tryb dostępu: http://worldwide.espacenet.com/,
http://worldwide.espacenet.com/advancedSearch?locale=en_EP, bądź http://pl.espacenet.com/
dokumentacji (zgłoszenia patentowe i zgłoszenia wzorów użytkowych oraz opisy polskich
wynalazków i wzorów użytkowych). Zawiera tłumaczenia patentów europejskich obowiązujących w
Polsce na język polski, a także stanowi bramę do pozyskiwania w jednorodnym środowisku ponad 70
mln dokumentów patentowych z całego świata19. Espacenet przeszukano za pomocą wyszukiwarki
zaawansowanej, wpisując następujące zapytania: (1) w polu Applicant(s) symbol ‘[PL]’ oraz
poszczególne kody IPC z tabeli 1 (w celu identyfikacji patentów zgłaszanych przez polskie podmioty)
oraz (2) w polu Inventor(s) symbol ‘[PL]’ oraz poszczególne kody IPC z tabeli 1 (w celu identyfikacji
patentów, których wynalazcami byli Polacy). W kolejnym kroku przeanalizowano wyniki
wyszukiwania pod kątem jednostek naukowych, gospodarczych oraz osób prywatnych z
województwa podlaskiego. W bazie zidentyfikowano 29 patentów zgłoszonych lub opracowanych od
2000 roku przez podmioty z regionu, z czego zdecydowana większość (22) ma swoją siedzibę w
Białymstoku, pozostałe prowadzą działalność w miejscowościach: Augustów, Brańsk, Grajewo,
Michałowo, Wasilków oraz Zaścianki. Trudności w identyfikacji podmiotów zgłaszających patenty z
województwa podlaskiego w przypadku tej bazy wynikały z braku województwa czy miasta jako
kryterium wyszukiwania, a także braku informacji na temat miejsca prowadzenia działalności w
szczegółowych informacjach poszczególnych rekordów bazy. Najprostsze do znalezienia okazały się
podmioty zawierające w nazwie miasto, np. Politechnika Białostocka, Uniwersytet w Białymstoku.
Pozostałe podmioty zidentyfikować można poprzez sprawdzenie w wyszukiwarce internetowej nazwy
podmiotu oraz twórców patentu. Ułatwieniem poszukiwań jest możliwość eksportu wyników
wyszukiwarki do pliku arkusza kalkulacyjnego (z rozszerzeniem .xls). Analizę danych w bazie
ograniczono do wniosków patentowych zgłoszonych od 2000 roku, choć zebrane są w niej informacje
od 1836 roku. Jednak wprowadzenie dodatkowego kryterium wyszukiwania umożliwiło przeszukanie
bazy w dostępnym czasie.
Kolejną zagraniczną bazą, którą przeszukiwano była baza EUROPEAN PATENT REGISTER20 (Europejski
Rejestr Patentów). Podobnie jak Espacenet, jest to baza udostępniona przez Europejski Urząd
Patentowy. Zawiera informacje z rejestru patentowego o zgłoszeniach i patentach europejskich. Jej
wykorzystanie umożliwia sprawdzenie stanu prawnego zgłoszenia złożonego do EPO, a także zawiera
wszystkie publicznie dostępne informacje dotyczące europejskich zgłoszeń patentowych w zakresie
procedury udzielania patentu, składania sprzeciwów oraz jawnej korespondencji pomiędzy
19
Strona internetowa Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej, [online], dostęp zdalny:
http://www.uprp.pl/nowa-polska-wersja-systemu-wyszukiwawczegoespacenet/Lead14,57,4705,7,wai,pl,text/, [data wejścia: 12.11.2013].
20
Tryb dostępu: https://register.epo.org/espacenet/regviewer, https://register.epo.org/advancedSearch?lng=en
zgłaszającym a EPO21. Po znalezieniu odpowiedniego zgłoszenia w Europejskim Rejestrze Patentów
użytkownik uzyskuje dostęp do następujących informacji22:
Informacje o bieżącym zgłoszeniu (About this file) – dane bibliograficzne i proceduralne na
temat aktualnego stanu prawnego zgłoszenia patentowego wraz z historią zgłoszenia.
Stan prawny (Legal status) – najistotniejsze wydarzenia prawne w procedurze europejskiej i
Euro-PCT (uzyskiwanie patentów europejskich w trybie międzynarodowym) oraz wszelkie
dostępne informacje na temat dalszych losów zgłoszenia w procedurze europejskiej, po jego
wejściu w fazy krajowe w wyznaczonych krajach.
Historia (Event history) – lista wszystkich wydarzeń dotyczących zgłoszenia w porządku
chronologicznym (np. data wniesienia opłaty okresowej).
Cytowania (Citations) – lista
dokumentów odnalezionych podczas badania zdolności
patentowej w przypadku europejskiego zgłoszenia patentowego lub dokumentów
cytowanych przez zgłaszającego.
Dokumenty związane z patentem (Patent family) – lista dokumentów z całego świata, które
są związane z europejskim zgłoszeniem patentowym wspólnym numerem pierwszeństwa23.
Wszystkie dokumenty (All documents) – wszystkie dostępne publicznie dokumenty dotyczące
danego zgłoszenia.
Rejestr został przeszukany w analogiczny sposób jak baza Espacenet. Ponad zewidencjonowane już
zgłoszenia znaleziono jedno zgłoszenie patentowe związane z obszarem KET: zaawansowane systemy
wytwarzania.
Inną braną pod uwagę podczas wyszukiwania zgłoszeń patentowych bazą była baza PATENTSCOPE24.
To baza zasobów dokumentacji Światowej Organizacji Własności Intelektualnej zapewniająca
bezpłatny dostęp do informacji technicznej zawartej w około 32,5 mln dokumentów patentowych, w
tym w ponad 2,2 mln opublikowanych międzynarodowych zgłoszeniach patentowych, od roku 1978.
System oferuje użytkownikom 3 poziomy wyszukiwania25:
21
Strona internetowa Enterprise Europe Network, [online], dostęp zdalny: http://een.org.pl/index.php/wlasnoscintelektualna---spis/page/3/articles/informacja-patentowa-dla-kreatywnych-umyslow.html,
[data
wejścia:
12.11.2013].
22
Ibidem.
23
Numer pierwszeństwa dotyczy pierwszego zgłoszenia patentowego, od którego pochodzą kolejne zgłoszenia.
24
Tryb dostępu: http://www.wipo.int/patentscope/en/,
http://patentscope.wipo.int/search/en/structuredSearch.jsf
25
Wyszukiwanie technologii w patentowej bazie danych. Wprowadzenie, Światowa Organizacja Własności Intele
ktualnej [online], dostęp zdalny:
http://www.wipo.int/export/sites/www/freepublications/pl/patents/434/wipo_pub_l434_02.pdf, [data
Wyszukiwanie proste – przeznaczone do ogólnego wyszukiwania informacji, ograniczone do
danych bibliograficznych znajdujących się na pierwszej stronie dokumentu.
Wyszukiwanie złożone – ukierunkowane, wykorzystujące konkretne kryteria wyszukiwania.
Można je przeprowadzić wśród danych bibliograficznych na pierwszej stronie bądź w
dowolnej części całego dokumentu.
Wyszukiwanie zaawansowane – optymalna strategia wyszukiwania, umożliwiająca
wykorzystanie wszelkich dostępnych kryteriów i ich kombinacji.
Po wybraniu odpowiedniego rekordu w bazie użytkownik ma dostęp do różnych informacji na temat
zgłoszenia patentowego zamieszczonych w postaci zakładek. Zawierają one dane bibliograficzne,
opis, zastrzeżenia, datę wejścia zgłoszenia w fazę krajową, powiadomienia o zmianach w zgłoszeniu
wprowadzonych po jego publikacji, a także powiązane dokumenty – oryginalne, opublikowane
zgłoszenie oraz powiadomienia z urzędów patentowych. Bazę przeszukano wykorzystując
wyszukiwanie złożone, poprzez wpisanie w pole International Class poszczególnych kodów IPC,
a także w pola Applicant Nationality oraz Inventor Nationality skrótu ‘PL’. Stosunkowo szybkie
przeszukanie bazy pod kątem patentów pochodzących z województwa podlaskiego umożliwiły
informacje o adresie prowadzenia działalności przez zgłaszających wnioski. Znaleziono 3 patenty,
które jednak wcześniej były uwzględnione w bazie ESPACENET.
United States Patent and Trademark Office (USPTO) to biuro patentowe, które oferuje na swojej
stronie internetowej dostęp do bibliograficznych i pełnotekstowych baz danych patentowych i
znaków towarowych26. Dane w bazie gromadzone są od 1790 roku, jednak dopiero dla patentów od
1976 roku możliwe jest wyszukiwanie po wszystkich słowach z ich opisu. Patenty z lat 1790-1976
można wyszukać przez nadane im numery oraz amerykańską klasyfikację. Bazę USPTO przeszukano
wykorzystując wyszukiwanie zaawansowane, które pozwala na zdefiniowanie 50 kryteriów (w tym
również kraju i miasta wynalazcy oraz zgłaszającego). W celu identyfikacji patentów z Polski wpisano
następujące zapytanie: ‘(ICN/PL or AACO/PL) and ICL/kod IPC’, gdzie ICN oznacza kraj pochodzenia
wynalazcy (Inventor Country), AACO – kraj pochodzenia podmiotu zgłaszającego (Applicant Country),
natomiast ICL to kod IPC (International Classification), np. ‘(ICN/PL or AACO/PL) and ICL/C12N015/00’
(należało ponadto uwzględnić różnice w zapisie, np. w kodzie C12N 15/00 należało zamienić spację
na cyfrę ‘0’). Po przeszukaniu wszystkich kodów IPC w ramach sześciu grup technologicznych KET
znaleziono mniej niż 100 patentów zgłoszonych z Polski, w tym żadnego z województwa podlaskiego.
26
wejścia: 12.11.2013].
Tryb dostępu: http://patft.uspto.gov/, http://appft.uspto.gov/netahtml/PTO/search-adv.html.
Kolejnym przeanalizowanym serwisem była Baza Niemieckiego Urzędu Patentowego i Znaków
Towarowych (Deutsches Patent- und Markenamt – DPMA)27, która zawiera dokumenty patentowe z
całego świata w oryginalnym języku dokumentu. Dostępna jest przez interfejsy w języku niemieckim
oraz angielskim. Analogicznie do poprzednich baz, w pierwszej kolejności przeszukano DPMA pod
kątem identyfikacji patentów o wybranych kodach IPC zgłoszonych przez podmioty z Polski, po czym
wybrano z nich te, które pochodziły z województwa podlaskiego. W trybie Beginner’s search w pole
All IPC fields wpisywano kolejne kody klasyfikacji międzynarodowej, natomiast w polu
Applicant/Owner/Inventor, składający się z dwóch znaków kod kraju ‘PL’. Łącznie w bazie znaleziono
8 patentów z regionu, jednak 6 z nich wystąpiło już we wcześniej analizowanych rejestrach. Pozostałe
2 przypisano do obszarów technologicznych KET: biotechnologii przemysłowej (zgłoszony przez m.in.
Uniwersytet Medyczny w Białymstoku) oraz zaawansowanych systemów wytwarzania (zgłoszony
przez Politechnikę Białostocką).
PATSTAT (EPO Worldwide Patent Statistical Database – WWPD PATSTAT)28 to administrowana przez
EPO, stosunkowo nowa baza danych (pierwsza edycja miała miejsce w kwietniu 2006 r.). Zawarte są
w niej informacje na temat wynalazków zgłaszanych do ochrony patentowej w skali całego świata.
Jest ona publikowana dwa razy do roku i dostarczana odbiorcom na nośniku składającym się
z zestawu płyt DVD. Niektóre elementy bazy PATSTAT są również dostępne w formie testowej
w Internecie na stronie EPO Patent Information Internet site. Baza ta jest zasilana przez bazy danych
EPO i USPTO. Korzystanie z bazy PATSTAT wymaga specjalistycznego przygotowania teoretycznego
i umiejętności z zakresu informatyki, takich jak posługiwanie się relacyjnymi bazami danych i językiem
SQL (Structured Query Language)29. Bazę przeszukano wykorzystując zapytania, np. (APPCO = PL OR
INVCO = PL) AND IPC = B82Y, gdzie APPCO – państwo zgłaszającego, INVCO – państwo twórcy
wynalazku. Znaleziono 4 zewidencjonowane w niej patenty pochodzące z województwa podlaskiego,
jednak nie były one związane z żadnym obszarem KET.
W kolejnym kroku przyjętego postępowania badawczego, po przeszukaniu wymienionych baz
zawierających informacje o patentach wykorzystując internetowe bazy osób i podmiotów
gospodarczych KRS zidentyfikowano podstawowe kody PKD, jakie są realizowane przez jednostki
wskazane jako zgłaszające patenty. Lista wszystkich zewidencjonowanych zgłoszeń związanych z
województwem podlaskim wraz z klasyfikację jednostek zgłaszających patenty stanowi załącznik 2
27
Tryb dostępu: http://www.dpma.de/patent/index.html,
https://depatisnet.dpma.de/DepatisNet/depatisnet?action=einsteiger
28
Tryb dostępu: http://www.epo.org/searching/subscription/patstat-online.html
29
K. B. Matusiak (red.), Innowacje i transfer technologii. Słownik pojęć, Polska Agencja Rozwoju
Przedsiębiorczości, Warszawa 2011, s. 22-23.
(patenty zidentyfikowane w polskiej bazie) oraz załącznik 3 (patenty zidentyfikowane w bazach
zagranicznych) do niniejszego raportu.
Równocześnie do prac związanych z ewidencją patentów podjęto się analizy kolejnych
zidentyfikowanych źródeł wiedzy. Przeprowadzono analizę baz projektów badawczych pod kątem
tematyki projektów zakwalifikowanych do finansowania i realizowanych w województwie podlaskim.
Przeanalizowano bazy OPI, NCN, POLon oraz NCBIR pod kątem wniosków zakwalifikowanych do
finansowania projektów badawczych realizowanych na terenie województwa podlaskiego
uwzględniając ich potencjalny związek z kluczowymi technologiami wspomagającymi – KET (związek
ten określono poprzez analizę tytułów projektów oraz – tam gdzie taka informacja była dostępna –
dyscyplin naukowych, w ramach których są realizowane; analizę przeprowadzono w ramach prac
zespołu PB). Uwzględniono okres 2007-2013, odnosząc się do terminarza programów operacyjnych
Unii Europejskiej. Listę wszystkich wniosków w podziale na bazy źródłowe, z których skorzystano
podczas ich wyszukiwania stanowią tabele w załączniku 4. Niestety podlaskie ośrodki badawcze, w
nawiązaniu do kluczowych technologii wspomagających, nie są licznie reprezentowane w
analizowanych bazach (18 projektów). Ponadto – istotna z perspektywy przyjętej metodyki tworzenia
map powiązań nauki, gospodarki i technologii – informacja, dotycząca kwoty finansowej
przeznaczonej na realizację projektu nie była dostępna w przypadku dwóch spośród
zidentyfikowanych projektów (zakwalifikowanych do finansowania w poprzednich konkursach
projektów badawczych rozwojowych OPI), co pozwoliło uwzględnić w dalszych pracach związanych
tworzeniem głównej mapy powiązań, jedynie 16 projektów. Ogólnie spośród wszystkich, najwięcej
projektów zidentyfikowano w ramach projektów badawczych OPI. W bazie POLon nie został
zewidencjonowany żaden projekt realizowany na terenie województwa podlaskiego. Ponad połowa
projektów (56%) jest na Uniwersytecie w Białymstoku, reszta projektów jest realizowana na
Politechnice Białostockiej. Zgodnie z przyjętą metodyką, po zidentyfikowaniu projektów badawczych
związanych z województwem podlaskim dokonano także ich przyporządkowania w kontekście
klasyfikacji NABS odzwierciedlającej cele społeczno-ekonomiczne (ponownie analizując tytuły oraz
ewentualnie wskazane dyscypliny naukowe charakteryzujące projekty; analiza przeprowadzona przez
zespół PB).
Ostatnim, wstępnie zidentyfikowanym jako użyteczne podczas tworzenia mapy, źródłem wiedzy byłą
baza ofert i zapytań Sieci Transferu Technologii i Wspierania Innowacyjności Wschodniego Ośrodka
Transferu Technologii – STIM Białystok WOTT, stanowiącej składową Ogólnopolskiej Sieci Transferu
Technologii i Wspierania Innowacyjności MŚP (uruchomiona w wersji krajowej oraz regionalnej dla
9 województw, w tym województwa podlaskiego). Baza STIM powstała w ramach projektu
„Uczestnictwo w krajowej sieci innowacyjności szansą przedsiębiorstw” z działania 1.1.2: Wsparcie
instytucji otoczenia biznesu oraz sieci instytucji otoczenia biznesu Sektorowego Programu
Operacyjnego „Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw” (SPO WKP) na lata 2004-2006. Celem
projektu było zwiększenie zakresu i dostępności usług wspierających krajowy transfer wiedzy i
technologii poprzez rozwój sieci ośrodków przekazu innowacji, działających w ramach europejskiej
sieci Innovation Relay Centre (IRC). Sieć IRC była największą na świecie siecią ośrodków
wspomagających
międzynarodowy
transfer
technologii.
Projekt
obejmował
identyfikację
przedsiębiorstw i ich potrzeb technologicznych, w szukaniu odpowiedniej, innowacyjnej oferty w
zasobach STIM oraz skojarzeniu partnerów z ewentualną dodatkową pomocą i wsparciem w dalszych
działaniach. W wyniku tego powstała baza danych ofert i zapytań technologicznych. Podlaska baza
STIM uruchomiona została przez Wschodni Ośrodek Transferu Technologii (WOTT) przy
Uniwersytecie w Białymstoku. Obecnie koordynowana jest przez Dział Zarządzania Projektami
Uniwersytetu w Białymstoku. W ramach prac zespołu podjęto próbę uzyskania dostępu do zbioru
danych STIM, który pozwoliłby na identyfikację źródeł technologii w województwie podlaskim
oraz analizę powiązań technologicznych. Dużym utrudnieniem związanym z gromadzonymi w ramach
bazy danymi jest jej konserwatywna forma – zapisane papierowo informacje, bez równolegle bądź
zamiennie prowadzonej bazy elektronicznej. Organizacja zbioru danych przedstawiona została w
tabeli 3.2.
Tabela 3.2. Kategorie danych podlaskiej bazy STIM
Formularze
Formularz zgłoszeniowy
Formularz wizyty
w przedsiębiorstwie
Kategorie danych
dane adresowe przedsiębiorstwa
klasyfikacja przedsiębiorstwa
mikro, małe, średnie, duże
liczba pracowników
roczny obrót netto
suma bilansowa aktywów
rodzaj wykonywanej działalności
profil przedsiębiorstwa
dane administracyjne i finansowe
forma prawna prowadzonej działalności
struktura własności
EKD
rok założenia
branża
główni klienci i rynki zbytu
model biznesu
badania i rozwój technologiczny
liczba pracowników zajmujących się B+R
wielkość wydatków na B+R
wykonywanie prac B+R na zlecenie
zlecanie prac B+R
wartości niematerialne i prawne
liczba patentów
liczba zgłoszeń patentowych
liczba znaków towarowych
inne prawa własności niematerialnej i prawnej
główne problemy organizacyjne, finansowe, techniczne. rynkowe
dane administracyjne
forma prawna
stan zatrudnienia
wielkość sprzedaży
źródła finansowania
model biznesu
zasoby ludzkie
infrastruktura
Baza STIM województwa podlaskiego zawiera 84 zgłoszenia przedsiębiorstw, w tym 68
z formularzami z wizyt, 13 bez formularzy i 3 zgłoszenia instytucji. Dane obejmują okres od roku 2005
do 2007. Dane dotyczą przedsiębiorstw z województwa podlaskiego z następujących miejscowości:
Białystok, Łomża, Suwałki, Ełk, Kleszczele, Siemiatycze, Juchnowiec Kościelny, Dubiny, Hajnówka,
Hryniewicze, Siemiatycze, Bielsk Podlaski, Czarna Białostocka, Augustów, Mońki, Kleosin, Krynki.
Wśród przedsiębiorstw deklarujących prowadzenie badań bądź zgłoszone/posiadane patenty były:
Samasz, Białystok (0 patentów);
BARTOSZ, Białystok (2 patenty, 3 kolejne zgłoszone);
Key Company Sp. z o.o., produkcja reklam świetlnych (4 patenty, 9 zgłoszonych), ale bez
działalności B+R;
CHm Sp. z o.o. Marcin Charkiewicz, produkcja implantów, narzędzi medycznych,
ortopedycznych itp. (ok. 50 patentów i wzorów użytkowych), deklaracja prowadzenia
samodzielnie B+R a także zleceń w tym zakresie;
AC Biuro Handlu Zagranicznego Krzysztof Łapiński, elektronika do pojazdów, ok. 2-3
patentów zgłoszonych;
DEVO, branża meblowa, (2 wzory przemysłowe, 1 wzór użytkowy);
Aider Zbigniew Miłkowski, poligrafia (0 patentów), deklaracja 1 osoby odpowiadającej za
obszar B+R;
AS Profil Sławomir Abramowicz Białystok-Kleosin (0 patentów), 1 pracownik B+R;
DBX (była NTI) SP. z o.o. Adam Jakubowski Białystok (0 patentów), 10 pracowników B+R;
PHUP Darek CO Dariusz Paszkiewicz Augustów, szkutnictwo, (2 znaki towarowe, 2
dodatkowe złożone);
LWM Kompleksowe projekty ekologiczne Białystok, Leszek Mental, (1 patent);
MISPOL Suwałki, Piotr Domaszewski (0 patentów).
Uzyskane w ramach analizy bazy informacje uzupełniono o przyjęte dotychczas postępowanie w
zakresie analizy patentów. Przeszukano wykorzystywane dotychczas bazy skupiające informację o
patentach w zakresie powyżej wymienionych przedsiębiorstw. Zidentyfikowane w ten sposób
patenty, ich zgłoszenia, wzory użytkowe, wzory przemysłowe oraz znaki towarowe okazały się jednak
w zdecydowanej większości nie przynależeć do obszarów KET (ponownie porównywano kody IPC
odnalezionych zgłoszeń, przypisane do poszczególnych obszarów KET – tabela 3.1). Pozostałe, które
mieściły się w ramach KET, okazały się być już zewidencjonowane w wyniku wcześniej przyjętego
postępowania, co może jedynie potwierdzać słuszność wykorzystania podejścia dyfuzji technologii.
Podczas analizy bazy STIM stwierdzono znaczne braki danych, formularze były uzupełnione głównie
w zakresie danych adresowych, branży i ewentualnie prac B+R. Patenty zgłoszone oznaczały stan
na dzień przeprowadzanego wywiadu, stąd też dane o przedsiębiorcach w wielu przypadkach okazały
się wręcz błędne (przykładem może być firma Key Company Sp. z o.o., która według bazy STIM
związana była z 4 patentami, obecnie to już 8 patentów, spośród których 1 mieścił się wśród KET’s,
czy firma Samasz, właściwie zupełnie nie opisana w zakresie patentów w bazie STIM, zaś w wyniku
przeszukiwania baz gromadzących informacje o patentach okazała się być związana z ponad 40
zgłoszeniami patentowymi).
Wszystkie znajdujące się w bazie STIM przedsiębiorstwa działają w sektorze małych i średnich
przedsiębiorstw. Wymienione deklarowały w znacznej większości prowadzenie prac B+R
samodzielnie. Należy zatem zauważyć, że chociaż pozyskiwanie technologii ze źródeł wewnętrznych
jest związane z pracami badawczo-rozwojowymi, które są prowadzone przez samą firmę, to wymaga
to jednak posiadania przez firmę odpowiednich kompetencji i zasobów. Zaangażowanie firm w
prowadzone prace wyglądało na różne: od jednego specjalisty, który rozumie wystarczająco dobrze
zastosowanie technologii, żeby samodzielnie realizować projekt badawczo-rozwojowy, aż po
wyposażony w nowoczesne urządzenia samodzielny dział badawczo-rozwojowy. Działania
podejmowane w zakresie poszukiwania wewnętrznych źródeł technologii przez przedsiębiorstwa
wynikały zapewne z faktu, że efekt takich prac jest wyłączną własnością firmy, a pozyskana
technologia zostaje stworzona pod kątem wymagań konkretnego przedsiębiorstwa. Niektóre firmy
deklarowały również wykorzystanie źródeł zewnętrznych, lecz poziom wymienianych wydatków na
zakup technologii był nieznaczący. Z informacji pozyskanych z bazy wynika, że w województwie
podlaskim w analizowanych latach poziom innowacyjności w sektorze MŚP był niski. Tylko nieliczne
przedsiębiorstwa posiadały własną bazę technologiczną. Stopień powiązań z działaniami
innowacyjnymi związany był ze stopniem złożoności procesu świadczenia usług lub procesu
produkcji. Przeprowadzona analiza prowadziła do wniosku, iż zakres danych z bazy STIM był
niewystarczający, a same dane nieaktualne i wymagające uzupełnienia.
Pomocą w zakresie kolejnego źródła wiedzy – bazy Web of Science był raport Model gromadzenia
danych i metoda mapowania kierunków badań naukowych na poziomie regionalnym przygotowany
w ramach prac PB. Zawarto w nim szereg informacji o bazie Web of Science, które znacząco mogą
ułatwić oraz przyspieszyć stworzenie bazy danych o licznie zewidencjonowanych w Web of Science
publikacjach z podlaskich uczelni. Kierując się zgromadzonymi tam wskazówkami przeszukano bazę
pod kątem publikacji naukowych przygotowanych przez autorów z Politechniki Białostockiej,
Uniwersytetu Medycznego Białymstoku oraz Uniwersytetu w Białymstoku. Przeszukania dokonano
wpisując odpowiednie kryteria wyszukiwania, skupiając się na ilości publikacji w ramach
poszczególnych kategorii, do których zakwalifikowano w bazie przygotowywane artykuły. Obszerny
wykaz niespełna 250 kategorii bazy Web of Science stanowi załącznik 5 niniejszego raportu. Z uwagi
na czas realizacji zadania nie skupiano się indywidualnie na poszczególnych publikacjach, zaś do
obszarów NABS, stanowiących podstawę klasyfikacji elementów po stronie nauki mapy powiązań,
przyporządkowano w ramach prac zespołu poszczególne kategorie. Postępowanie to umożliwiło
wskazanie orientacyjnej liczby publikacji w ramach każdej kategorii z bazy Web of Science (na
rysunku 3.1 uwzględniono te, w których liczba publikacji przekroczyła 50), a następnie po
przyporządkowaniu tematycznym kategorii Web of Science do klasyfikacji NABS określenie wielkości
elementów reprezentujących poszczególne obszary NABS na mapie zbiorczej (rysunek 4.1).
Rysunek 3.1. Obszary publikacji naukowych z województwa podlaskiego (według kategorii z bazy Web of
Science, w których zidentyfikowano powyżej 50 publikacji z regionu).
Opisane w niniejszym rozdziale postępowanie badawcze pozwoliło na zgromadzenie bazy wiedzy
przydatnej podczas tworzenia mapy powiązań nauki, gospodarki i technologii dla województwa
podlaskiego. Szczegółowy opis przyjętego postępowania ewidencjonującego wiedzę powinien
stanowić pomoc dla przyszłych ewentualnych prac związanych z tworzeniem takich map w innych
województwach. Zgodnie z wnioskami kończącymi rozdział 2 należałoby do istotnych źródeł wiedzy
zaliczyć również: (1) Bank Danych Lokalnych w układzie według klasyfikacji NTS wraz z pozostałą
częścią dostępnej bazy danych zgromadzonej w ramach Informatorium Podlaskiego Ośrodka Badań
Regionalnych,
Głównego
Urzędu
Statystycznego
w
Białymstoku;
(2)
wyniki
badania
przeprowadzonego wśród przedsiębiorców w zakresie technologii stanowiących bieżący i przyszły
obszar zainteresowania w zakresie prac rozwojowych; (3) wyniki badań foresightowych w zakresie
technologii przyszłości.
4. MAPA POWIĄZAŃ NAUKI, GOSPODARKI I TECHNOLOGII DLA WOJEWÓDZTWA
PODLASKIEGO WRAZ Z WIZUALIZACJAMI UZUPEŁNIAJĄCYMI
Opisane w poprzedzający rozdziałach prace pozwoliły na przygotowanie mapy powiązań naukagospodarka-technologie dla województwa podlaskiego. Została rozrysowana wizualizacja zbiorcza
(rysunek 4.1) uwzględniająca jako elementy mapy dane dotyczące ogólnej ilości zgłoszeń w urzędach
patentowych (w podziale na KET), dane dotyczące ogólnej liczby publikacji (w podziale na NABS, od
2007 roku) oraz działy PKD, wykazujące powiązania ze stroną nauki i technologii. O powiązaniach
przedstawionych na mapie w ujęciu zbiorczym zadecydowała ilość powiązań jednostkowych
występujących w ramach poszczególnych KETs a działami PKD oraz obszarów NABS i działami PKD.
W przypadku ujęcia od strony technologii była to liczba zgłoszeń w Urzędach Patentowych, z kolei od
strony nauki liczba projektów badawczych realizowanych w nawiązaniu do danych obszarów NABS.
Analizowano również nakłady finansowe dotyczące projektów. Z uwagi na spójność danych
przedstawionych w ramach połączeń na mapie zdecydowano się na mapie zbiorczej przedstawić
dane w oparciu o liczbę projektów, zaś w bardziej szczegółowym ujęciu te dotyczące ich
finansowania. Było to możliwe z uwagi na fakt, że w obu przypadkach – reprezentacji według liczby
projektów w danym NABS i zsumowanych nakładów finansowych w danym NABS – powstałe
ewentualnie rankingi obszarów NABS byłyby tożsame. Połączenia również z uwagi na spójność
zarówno od strony nauki, jak i technologii obejmowały przyjęty podczas ewidencji projektów okres
od 2007 roku.
Poza wizualizacją zbiorczą zdecydowano się na przedstawienie również szczegółów poszczególnych
warstw (rysunek 4.2 i rysunek 4.3), które zdeterminowały liczbę i siłę powiązań na mapie zbiorczej.
Należy podkreślić, że obie dodatkowe wizualizacje obrazują powiązania, zaś pełną informację
zbiorczą (z uwzględnieniem liczby publikacji oraz ogólnej „produkcji patentowej” Podlasia) znaleźć
można na rysunku 4.1.
Wizualizacje przygotowano przy wykorzystaniu oprogramowania PAJEK30 (zobrazowanie połączeń)
oraz pakietu Microsoft Office (elementy opisowe nałożone na mapy połączeń).
30
PAJEK to profesjonalne oprogramowanie komputerowe służące analizie sieci i jej wizualizacji.
Rysunek 4.1. Zbiorcza mapa powiązań nauka-gospodarka-technologie dla województwa podlaskiego
Rysunek 4.1. Szczegóły połączeń powstałych w warstwie technologie-gospodarka mapy powiązań dla województwa podlaskiego
Rysunek 4.2. Szczegóły połączeń powstałych w warstwie nauka-gospodarka mapy powiązań
dla województwa podlaskiego
5. SPECJALIZACJA WOJEWÓDZTWA PODLASKIEGO W ŚWIETLE DOKUMENTÓW
STRATEGICZNYCH
W ramach prac nad mapą powiązania nauki-gospodarki-technologii zdecydowano się na zestawienie
uzyskanych na niej wyników oraz wskazówek płynących z dokumentów strategicznych w aspekcie
inteligentnej specjalizacji. W przypadku województwa podlaskiego zestawienie to odbywa się
poprzez porównanie kierunków rozwoju wskazanych w dokumentach strategicznych z powstają
wizualizacją. W przypadku regionów o wyższym poziomu rozwoju niż podlaskie możliwe jest
wydzielenie kilku map dotyczących poszczególnych specjalizacji i wskazanie powiązań w ich obrębie.
Niniejszy tekst stanowi uzupełnienie rozdziału 1.2 raportu „Model gromadzenia danych i metoda
mapowania kierunków badań naukowych na poziomie regionalnym” i zawiera przede wszystkim
treści stanowiące poszerzenie zebranych w nim informacji oraz wnioski podsumowujące.
Regionalna Strategia Innowacji Województwa Podlaskiego 31 jest formalnie obowiązującym
dokumentem strategicznym. W swoich założeniach miał on wytyczać cele i kierunki rozwoju
przedsiębiorczości i jej otoczenia na najbliższe 9 lat. Określono w nim dominujące gałęzie przemysłu,
do których zaliczono przede wszystkim przemysł związany głównie z sektorem rolnictwa wskazując na
kluczową w nim pozycję produkcji i przetwórstwa artykułów spożywczych (przemysł mleczarski,
mięsny, owocowo-warzywny, piwowarski, spirytusowy i młynarski). Wskazano również na istotne
znaczenie dla rozwoju województwa produkcji maszyn i urządzeń, tkanin oraz wyrobów z drewna32.
W dokumencie stwierdza się, że w przedmiotowych obszarach należy dążyć do stworzenia dobrych
warunków pozwalających na utrzymanie, bądź podniesienie stopnia konkurencyjności podlaskich
przedsiębiorstw. Wskazano, że można to osiągnąć przy zaangażowaniu jednostek naukowych w
proces badań podstawowych i prac rozwojowych na rzecz określonych grup przedsiębiorstw.
Zaznaczono, że należy dążyć do polepszenia warunków bazy laboratoryjnej, dydaktycznej i badawczej
podlaskich uczelni. Nadanie tym badaniom priorytetu miało być „czytelnym sygnałem dla
przedsiębiorców, że władze regionalne i wyższe uczelnie postanawiają włączyć sie aktywnie we
wspieranie konkurencyjności rodzimych firm i pomoc w uzyskiwaniu przewag rynkowych” 33 .
Wskazano również potrzebę wspierania kierunków studiów o szczególnym znaczeniu dla rozwoju
regionu, zwłaszcza w sferze innowacyjności 34 – nie wspomniano jednak, których konkretnie
kierunków ma to dotyczyć.
31
Dokument przyjęty Uchwałą nr XXVI/297/05 w dn. 21 marca 2005r na XXVI sesji Sejmiku Województwa
Podlaskiego.
32
Regionalna Strategia Innowacji Województwa Podlaskiego, s. 5, 9, [online], dostęp zdalny:
http://www.pi.gov.pl/PARPFiles/file/Podlaskie_RSI.pdf, [data wejścia: 24.11.2013].
33
Ibidem, s. 55.
34
Ibidem, s.56.
Dokument odnosi się także do kwestii kształcenia, stąd za istotne uznano uwzględnienie studiów
doktoranckich w dziedzinach naukowych objętych zakresem działania Politechniki Białostockiej,
kierunków studiów na Uniwersytecie w Białymstoku z zakresu nauk ścisłych: matematyka, fizyka,
informatyka oraz przyrodniczych: biologia, chemia, a także ekonomię i socjologię, jako kierunki
ważne z punktu widzenia rozwoju regionalnego w aspekcie badań procesów społecznych i
gospodarczych. Istotną rolę w kreowaniu innowacji przypisano również Uniwersytetowi Medycznemu
w Białymstoku (dawniej Akademii Medycznej w Białymstoku), priorytetową rolę przypisując
wydziałom: lekarskiemu, farmaceutycznemu oraz pielęgniarstwa i ochrony zdrowia35.
Regionalny Program Operacyjny Województwa Podlaskiego 2014-2020 to dokument stanowiący
projekt na etapie konsultacji społecznych36. Wskazano w nim w sposób ogólny kierunki regionalnej
interwencji w województwie podlaskim poprzez ich finansowanie z Europejskiego Funduszu Rozwoju
Regionalnego oraz Europejskiego Funduszu Społecznego na lata 2014-2020. Opracowanie nie zawiera
określonych w sposób oryginalny inteligentnych specjalizacji, odnosząc się przede wszystkim do
zapisów zawartych w Strategii Rozwoju Województwa Podlaskiego do roku 2020. Również w oparciu
o ten dokument wskazane zostały ogólne obszary wsparcia. W analizowanym opracowaniu brak jest
precyzyjnego wskazania kluczowych branż województwa podlaskiego, czy też kluczowych kierunków
badań naukowych. Skupiono się przede wszystkim na określeniu ogólnych założeń i celów interwencji
oraz wskazania kryteriów wyboru projektów do dofinansowania.
Struktura analizowanego dokumentu obejmuje podział na dziewięć głównych celów tematycznych,
występujących w ramach ośmiu głównych i jednej dodatkowej osi priorytetowej 37 . Przegląd
kierunków i mechanizmów interwencji pozwala stwierdzić, że z punktu widzenia niniejszego raportu,
odwołanie się do inteligentnych specjalizacji regionu oraz określenie kierunków badań naukowych,
jest zawarte przede wszystkim w celu tematycznym 1 – „Wspieranie badań naukowych, rozwoju
technologicznego i innowacji”. Środki na badania i rozwój są planowane do wykorzystania w ramach
Osi priorytetowej I: „Wzmocnienie potencjału i konkurencyjności gospodarki regionu”. W
dokumencie założono, że konkurencyjność regionalnej gospodarki będzie się opierać na wiedzy i
innowacjach wdrażanych w sektorach tradycyjnych. Przyjęto także zwiększenie wykorzystania
koncepcji inteligentnych specjalizacji, przy połączeniu tradycji gospodarczych regionu z najnowszą
wiedzą i technologiami. Nie sprecyzowano jednak, o jakie inteligentne specjalizacje chodzi38.
Działanie 1.1: „Wsparcie na rzecz gospodarki opartej na wiedzy” zawiera kilka obszarów. Priorytet
inwestycyjny 1.1. jest określony jako: „Wzmacnianie infrastruktury badań i innowacji i podnoszenie
zdolności do tworzenia doskonałości w zakresie badań i innowacji oraz wspieranie ośrodków
kompetencji, w szczególności leżących w interesie Europy”. Cel szczegółowy tego działania
sprecyzowano jako wzmocnienie sektora nauki na rzecz podniesienia konkurencyjności regionu
poprzez rozwój specjalizacji regionalnych. Przyjęto realizację wsparcia w celu zapewnienia
najlepszych warunków infrastrukturalnych do prowadzenia badań naukowych, w szczególności na
projekty zgodne z regionalnymi specjalizacjami. Założono dostosowanie profilu działalności
35
Regionalna Strategia Innowacji Województwa Podlaskiego, s. 56, [online], dostęp zdalny:
36
Projekt przyjęty Uchwałą nr 196/2816/2013 Zarządu Województwa Podlaskiego z dnia 8 listopada 2013 r.
37
Ibidem, s. 58-67.
38
Ibidem, s. 68.
badawczo-rozwojowej do potrzeb regionalnej gospodarki, bez sprecyzowania obszarów wsparcia.
Działania te mają na celu zwiększenie stopnia komercjalizacji badań oraz wzrost popytu
przedsiębiorstw na usługi jednostek naukowych i wysokokwalifikowanej kadry. Według założeń,
realizacja wsparcia pozwoli na wzmocnienie sektora nauki na rzecz podniesienia konkurencyjności
regionu poprzez rozwój specjalizacji regionalnych. Jako przykłady regionalnych specjalizacji
naukowych związanych z gospodarką wskazano przetwórstwo mleka oraz odnawialne źródła energii.
Ich rozwój będzie wymagać dostosowywania infrastruktury technicznej jednostek realizujących prace
B+R do potrzeb uczelni, jednostek badawczo-rozwojowych czy parków naukowo-technologicznych.
Wsparcie w zakresie infrastruktury nauki ma obejmować strategiczną infrastrukturę badawczą
zgodnie ze zidentyfikowanymi regionalnymi specjalizacjami39.
Dokument wskazuje na potrzebę zacieśnienia współpracy badawczo–rozwojowej pomiędzy sferą
nauki a gospodarką, co powinno zwiększyć transfer technologii. Będzie to wymagać wzmocnienia
infrastruktury B+R jednostek naukowych i związanych z tym inwestycji w infrastrukturę
wykorzystywaną do wspólnych projektów badawczych z przedsiębiorstwami. Projekty badawcze
powinny być powiązane z inteligentnymi specjalizacjami województwa podlaskiego w odpowiedzi na
zapotrzebowanie ze strony gospodarki regionalnej. Zakłada się, że wsparcie będzie skierowane
przede wszystkim do jednostek sfery B+R, w tym szkół wyższych. Warunkiem jest współpraca z
przedsiębiorstwami w realizacji projektów badawczych zgodnych ze strategią regionalnej specjalizacji
oraz komercjalizacja wyników badań. W nawiązaniu do zapisów Strategii Rozwoju Województwa
Podlaskiego do roku 2020 stwierdzono, że w ramach podejmowanej interwencji promowane będzie
wykorzystanie technologii pozwalających dodatkowo na oszczędności w zużyciu energii, wody,
surowców. Ponadto planowane jest wsparcie rozwoju kadry B+R40.
Kolejny kierunek wsparcia badań występuje w zakresie działania 1.2: „Wspieranie transferu wiedzy,
innowacji, technologii i komercjalizacji wyników B+R oraz rozwój działalności B+R w
przedsiębiorstwach”. Przewiduje on promowanie inwestycji przedsiębiorstw w B+R, rozwój powiązań
między przedsiębiorstwami, centrami B+R i szkołami wyższymi, wspieranie badań technologicznych i
stosowanych, linii pilotażowych, działań w zakresie wczesnej walidacji produktów. 41 Jego
zasadniczym celem jest wspieranie działalności B+R prowadzonej w przedsiębiorstwach oraz transfer
wiedzy i komercjalizacja wyników działalności B+R. Powinno się to odbywać przy istotnym udziale
powiązań sieciowych w płaszczyźnie geograficznej, sektorowej czy branżowej, co pozwala obniżyć
koszty dotyczące np. prowadzenia wspólnych badań czy promocji. Na bazie kluczowych branż regionu
powinny być tworzone platformy współpracy środowiska naukowego, instytucji otoczenia biznesu
oraz sektora przedsiębiorstw. Zakłada się przede wszystkim stymulowanie prac badawczorozwojowych prowadzonych przez przedsiębiorstwa, w szczególności związanych z innowacjami
produktowymi, a także wprowadzenia wyników tych prac na rynek.42
Przewiduje się wsparcie dla przedsiębiorstw w zakresie tworzenia lub rozwoju istniejącego zaplecza
badawczo-rozwojowego, służącego działalności innowacyjnej. W szczególności inwestycje w
aparaturę, sprzęt, technologie oraz infrastrukturę B+R służącą tworzeniu innowacyjnych produktów i
39
Ibidem, s. 69-70.
Ibidem, s. 71.
41
Ibidem, s. 72.
42
Ibidem.
40
usług. Wsparcie obejmie także prowadzenie prac B+R ukierunkowanych na wdrożenie, realizowanych
przez przedsiębiorstwa we własnym zakresie lub poprzez nabycie usług z zewnątrz. Założono również
pomoc dla działań przedsiębiorstw związanych z wdrażaniem własnych lub zakupionych wyników
prac B+R lub technologii. Ponadto wsparciu podlegać ma uzyskanie praw do własności intelektualnej,
w tym patentów, licencji, know-how lub innej nieopatentowanej wiedzy technicznej. Innym
obszarem jest rozwój infrastruktury dotyczącej wdrożenia wyników prac B+R, w tym w zakresie
tworzenia centrów badawczo-rozwojowych w przedsiębiorstwach.43
Odrębne wsparcie przewidziano w postaci doradztwa i szkoleń dla MSP w zakresie niezbędnym do
rozwoju działalności B+R prowadzonej przez przedsiębiorców. W szczególności ma to objąć audyty
technologiczne, prawo własności intelektualnej, vouchery na innowacje czy konsulting
technologiczny itd. Uwzględniając zapisy Strategii Rozwoju Województwa Podlaskiego do roku 2020,
w ramach podejmowanej interwencji promowane będzie ekoprojektowanie oraz wykorzystanie
technologii pozwalających dodatkowo na oszczędności w zużyciu energii, wody, surowców.44
Podsumowując należy stwierdzić, że analizowany dokument w sposób ogólny odnosi się do
zdiagnozowanych w Strategii Rozwoju Województwa Podlaskiego uwarunkowań. Są one związane
głównie z rozwijaniem ekologicznych specjalizacji w oparciu o endogeniczne potencjały regionu, w
połączeniu z najnowszą wiedzą i technologiami. Celem wskazanych działań na rzecz wsparcia
gospodarki opartej na wiedzy jest wzmocnienie sektora nauki na rzecz podniesienia konkurencyjności
regionu poprzez rozwój specjalizacji regionalnych. Wsparcie działalności B+R w przedsiębiorstwach
oraz transfer wiedzy i komercjalizacja wyników B+R ma spowodować wzrost udziału przedsiębiorstw
w nakładach B+R. Nie sprecyzowano jednak preferowanych kierunków badań, ani kluczowych
specjalizacji regionalnych, jakie mają podlegać wsparciu w obszarze prowadzonych prac badawczych.
Podlaska Strategia Innowacji jest dokumentem, który powstał w ramach projektu „Podlaska Strategia
Innowacji – budowa systemu wdrażania”. Tekst ten ma obecnie status opracowania eksperckiego i
ma stanowić punkt wyjścia do dalszych prac nad dokumentem docelowym mającym zastąpić
Regionalną Strategię Innowacji Województwa Podlaskiego. W tekście podkreślono, że czynniki
rozwoju regionu o charakterze endogenicznym mają istotne znaczenie, a szczególnie istotne z punktu
widzenia procesów innowacyjnych, są interakcje w obrębie dwóch sektorów: nauki i biznesu.45
Do branż o wysokim potencjale innowacyjnym zaliczono w nim następujące obszary46:
produkcję instrumentów medycznych i precyzyjnych (w tym protez medycznych);
włókiennictwo (z dynamicznie rozwijającym się bieliźniarstwem);
działalność wydawniczą i poligraficzną;
działalność związaną z oprogramowaniem, informatyką i informacją;
przemysł spożywczy;
przemysł maszynowy (w tym produkcję maszyn rolniczych).
43
Ibidem, s. 73.
Ibidem.
45
Ibidem s. 62.
46
Ibidem s. 71.
44
W dokumencie wymieniono również branże kluczowe z punktu widzenia regionu – szczególnie z
uwagi na poziomu zatrudnienia, wskazując jednocześnie, że są one o niższym potencjale
innowacyjnym niż powyżej wymienione. Zaliczono do nich:
budownictwo;
działalność w zakresie architektury i inżynierii (przez powiązanie z dynamicznie rozwijającą
się branżą budowlaną);
przemysł drzewny;
przemysł meblowy.
W opracowaniu stwierdzono, że dla rozwoju gospodarki województwa podlaskiego może się okazać
ważna produkcja niszowa , w tym również tzw. nisze "na uboczu".
W dokumencie podkreślono, że wsparcie modernizacji parku maszynowego i wyposażenia w
specjalistyczny sprzęt służący do prowadzenia działalności badawczo-rozwojowej przez
przedsiębiorstwa powinno dotyczyć podmiotów zajmujących się działalnością produkcyjną i usługami
produkcyjnymi w branżach o wysokim potencjale innowacyjnym w skali województwa oraz
kluczowych z punktu widzenia regionu.47 Zaznaczono również, że należy zapewnić możliwość rozwoju
przemysłom niszowym (produkcja farmaceutyczna, jachtów oraz imadeł elektronicznych i frezów),
jak również wspierania realizacji innowacyjnych projektów w pozostałych branżach, szczególnie
takich, których rezultatem będzie powstawanie innowacji nowych dla rynku danej kategorii
produktu. Projekty takie w szczególności powinny dotyczyć48:
nowych rodzajów proekologicznych odnawialnych źródeł energii, technologii sprzyjających
energooszczędności oraz ich udoskonaleniu;
wytwarzaniu paliw z biomasy z wykorzystaniem mikroorganizmów;
druku przestrzennego 3D (urządzenia do tworzenia modeli i gotowych produktów metodą
nakładania warstwowego na podstawie modelu 3D w programie obsługującym
urządzenie/drukarkę);
robotykę w powiązaniu z bioniką;
technologie informatyczne, w tym związane z grafiką komputerową i specjalistycznym
oprogramowaniem stosowanym w multimediach.
Podkreślono, że wspomaganie działalności badawczo-rozwojowej powinno dotyczyć w szczególności
wymienionych branż o wysokim potencjale innowacyjnym oraz kluczowych z punktu widzenia
regionu, gdzie efektywność wykorzystania wydatków na badania i rozwój środków będzie wyższa.
Wskazano jednak, że nie należy ograniczać wsparcia wyłącznie do tych branż. Dofinansowaniem
powinny zostać objęte również projekty o wysokim potencjale naukowym i badawczym, polegające
na realizacji zadań, których rezultaty będą stanowiły nowość z punktu widzenia świata, w tym te,
które zostały określone w Strategii Innowacyjności i Efektywności Gospodarki jako strategiczne w
obszarze zrównoważonego rozwoju Polski. Zaliczono do nich49:
nowatorskie metody transformacji wiedzy, transferu technologii i komercjalizacji rozwiązań
naukowobadawczych;
47
Ibidem s. 71.
Ibidem, s. 71-72.
49
Strategia Innowacyjności i Efektywności Gospodarki, Ministerstwo Gospodarki, Warszawa 2011, s. 64.
48
systemy i technologie usług edukacyjnych (m.in. technologie wirtualne);
zaawansowane, inteligentne systemy i technologie oszczędności energii i monitoringu
bezpieczeństwa technicznego dla budynków;
unikatowe urządzenia technologiczne oraz aparatura badawcza i pomiarowa dla
zaawansowanych technologii nowej generacji;
nowa generacja materiałów konstrukcyjnych i funkcjonalnych oraz technologii inżynierii
powierzchni, w tym nanomateriały i nanotechnologie;
zaawansowane materiały i technologie dla inżynierii biomedycznej;
zaawansowane wysoko wytrzymałe materiały dla przemysłu;
biodegradowalne, podlegające recyklingowi materiały konstrukcyjne;
wysoko wydajne, przemysłowe biotechnologie zintegrowane z nanotechnologiami
i rozwiązaniami bioniki;
zaawansowane metody i technologie informatyczne, kształtujące konkurencyjność
gospodarki, w tym systemy ekspertowe sterowania urządzeń, procesów przemysłowych, sieci
komunikacyjnych i monitorowania stanu środowiska naturalnego;
efektywne technicznie i ekonomicznie systemy wykorzystania krajowych zasobów kopalnych,
w tym szczególnie rozwój czystych i wysoko sprawnych technologii węglowych nowej
generacji, zapewniających dotrzymanie wymagań ochrony środowiska i ograniczenie emisji
CO2;
poligeneracyjne, bezpieczne dla środowiska, technologie zintegrowanego wytwarzania
produktów energetycznych i technicznych.
Podlaska Strategia Rozwoju Nanotechnologii do 2020 roku jest dokumentem, który został
opracowany w ramach projektu badawczego „Foresight technologiczny <<NT FOR Podlaskie 2020>>.
Regionalna strategia rozwoju nanotechnologii”. Jego autorzy wskazują, że nanotechnologia jest
uznawana w Europie za jeden z istotnych kierunków badań naukowych i kluczowy czynnik wzrostu
konkurencyjności gospodarki, stymulanta celów społecznych i środowiskowych. Znajduje to
odzwierciedlenie w dokumentach rozwojowych UE i prowadzi do wspierania badań nad
nanotechnologią i komercyjnych wdrożeniach. W nowej perspektywie finansowej 2014-2020, w
programie Horyzont 2020 nanotechnologia została ona określona jako key enabling technologies
(KET), dlatego też planowane jest przeznaczenie środków na dalsze badania i wdrażanie
nanotechnologii, a także badania w zakresie bezpieczeństwa i oddziaływania nanotechnologii na ludzi
i środowisko.
W dokumencie stwierdza się, że przedsiębiorstwa zlokalizowane w regionie podlaskim nie mają
dużych szans na stanie się liderami rynków w nanotechnologiach w skali światowej. Szans tych należy
upatrywać raczej w poszukiwaniu nisz rynkowych i nowych zastosowań nanotechnologii. Nisze
rynkowe mogą powstawać na różnych rynkach, a potencjał do ich zagospodarowania mają małe i
średnie firmy. Sprzyjać ma temu ogromny potencjał wdrożeń nanotechnologii w różnych dziedzinach,
a różnorodność zastosowań nanotechnologii pozwala optymistycznie patrzeć na przyszłe możliwości
rozwoju tego sektora.50
50
Podlaska Strategia Rozwoju Nanotechnologii do 2020 roku, s. 51.
W opracowaniu stwierdzono, że przemysł województwa podlaskiego opiera się na podstawowych
sektorach i branżach:
produkcji artykułów spożywczych,
produkcja wyrobów z drewna,
produkcja wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych,
produkcja maszyn i urządzeń.
Kluczowy z punktu widzenia rozwoju regionu przemysł spożywczy, zdaniem autorów dokumentu,
posiada potencjał do rozwoju nanotechnologii. W przemyśle drzewnym sugerują oni, że należy się
spodziewać stworzenia nowych materiałów, bardziej efektywnych metod przetwarzania drewna,
rozwiązań dotyczących odporności drzew na szkodniki, obniżenia degradacji ultrafioletowej oraz
poprawy odporności drewna na wilgoć. W produkcji maszyn i urządzeń należy upatrywać
wykorzystania nanotechnologii w obszarach mikromechaniki, minimalizacji tarcia, mikronanołożysk,
nanonarzędzi, nowych materiałów metaloceramicznych, a także płynów nanomagnetycznych
wykorzystanych w super dokładnych szlifierkach. Autorzy wskazują również, na zastosowanie
nanotechnologii w przemyśle lekkim. Poza tym w dokumencie podkreśla się, że jednym z kluczowych
obszarów zastosowań nanotechnologii jest medycyna. Przyszły rozwój przemysłu medycznego w
województwie podlaskim może opierać się na zastosowaniach nanotechnologii, ponieważ region
posiada znaczących przedstawicieli przemysłu medycznego o ugruntowanej pozycji rynkowej w kraju
i Europie, głównie w dziedzinie producentów implantów i narzędzi medycznych.51
W dokumencie postuluje się aby wyznaczając przyszłe kierunki rozwoju województwa podlaskiego,
koncentrować się na branżach już w nim występujących i konkurencyjnych w skali krajowej oraz
międzynarodowej, ponieważ działające przedsiębiorstwa z branży rolno-spożywczej, drzewnej,
bieliźniarskiej i maszynowej mogą, ze względu na swoje doświadczenie i siłę ekonomiczną, szybko i
skutecznie mogą wdrażać nowe technologie. Branże te są konkurencyjne w swoich segmentach i
posiadają znaczące zasoby zastosowania rozwiązań innowacyjnych z zakresu nanotechnologii.
W opracowaniu wskazano na bazę kluczowych kierunków badań w zakresie nauk podstawowych i
stosowanych wraz z ich priorytetyzacją, która miała na celu uszeregowanie listy kluczowych
kierunków badań z uwzględnieniem przyjętych czynników wpływających na rozwój danego kierunku
badań oraz wskazanie kierunków badań, które mają szanse zaistnieć w województwie podlaskim w
pierwszej kolejności. Priorytetowe kierunki badań podstawowych zostały przyporządkowane do
pięciu obszarów badawczych (tabela 5.1).
Tabela 5.1. Obszary badawcze i priorytetowe kierunki badań podstawowych
Obszar badawczy 1 - Nanoelektronika i optoeletronika
Kierunek badań 1 - Poszukiwanie nowych zjawisk wynikających z oddziaływania grafenu polami
elektromagnetycznymi
Obszar badawczy 2 - Medycyna regeneracyjna
Kierunek badań 2 - Rozwój metod wytwarzania nanomateriałów dla wspomagania regeneracji tkanek
51
Ibidem, s. 44-49.
Kierunek badań 3 - Opracowanie inteligentnych implantów
Kierunek badań 4 - Mechanizmy resorpcji implantów
Obszar badawczy 3 - Nanotechnologie dla zwalczania chorób, stanów zapalnych i nowotworów
Kierunek badań 5 - Opracowanie skutecznych środków bakteriobójczych i grzybobójczych nie
oddziałujących negatywnie na środowisko
Kierunek badań 6 - Rozwój teranostyki: nanotechnologii dla terapii i diagnostyki
Obszar badawczy 4 - Badanie oddziaływań nanomateriałów i komórek lub tkanek
Kierunek badań 7 - Doskonalenie metod wytwarzania nanocząstek o zadanych właściwościach
funkcjonalnych do aplikacji biomedycznych
Kierunek badań 8 - Procesy zarodkowania nanokryształów, zjawiska ich oddziaływania między sobą
oraz innymi materiałami
Kierunek badań 9 - Oddziaływanie tkanek z warstwami o sterowanej nanostrukturze i optymalizacja
adhezji
Kierunek badań 10 - Badanie mechanizmów wzrostu i degradacji nanowarstw
Obszar badawczy 5 - Oddziaływania nanocząstek na środowisko naturalne
Kierunek badań 11 - Rozwój metod badania oddziaływania nanocząstek na środowisko naturalne
Kierunek badań 12 - Rozwój metod badania oddziaływania nanocząstek na człowieka w jego
środowisku
Źródło: Podlaska Strategia Rozwoju Nanotechnologii do 2020 roku, s. 72
Uwzględniając uwarunkowania regionalne i dotychczasowe obszary zastosowań nanotechnologii w
regionie wskazano priorytetowe kierunki badań stosowanych, które zostały przyporządkowane do
obszaru badawczego: implanty medyczne i medycyna regeneracyjna (tabela 2).
Tabela 2. Obszary badawcze i priorytetowe kierunki badań stosowanych
Obszar badawczy 1 - Implanty medyczne i medycyna regeneracyjna
Kierunek badań 1 - Poprawa parametrów mechanicznych implantów medycznych
Kierunek badań 2 - Resorbowalne implanty spełniające oczekiwania lekarzy i pacjentów
Kierunek badań 3 - Tworzenie nanostruktur gradientowych i hierarchicznych
Kierunek badań 4 - Poprawa przyczepności powłok implantów oraz obniżanie temperatury procesu
ich tworzenia
Źródło: Podlaska Strategia Rozwoju Nanotechnologii do 2020 roku, s. 72
Wyboru technologii kluczowych dokonano na podstawie ocen eksperckich w zakresie ich
atrakcyjności i wykonalności. Wykaz technologii kluczowych zaprezentowano w tabeli 3.
Tabela 5.2. Technologie kluczowe
Źródło: A. Magruk, J. Nazarko „Kluczowe nanotechnologie w gospodarce Podlasia”, Oficyna Wydawnicza Politechniki
Białostockiej, Białystok 2013, s. 53,
Do technologii priorytetowych zaliczono:52
nanomateriały i nanopokrycia w sprzęcie medycznym,
materiały kompozytowe na stałe wypełnienia stomatologiczne,
52
Ibidem, s. 81-82.
technologie nanoproszkowe do wykorzystania w przetwórstwie tworzyw sztucznych,
kompozycji farb i lakierów,
nanotechnologie warstw wierzchnich do zastosowań biomedycznych,
nanotechnologie dla narzędzi tnących i przetwórstwa drewna,
nanotechnologie związane z tkaninami specjalnymi, na przykład materiały opatrunkowe i
odzież sportowa,
technologie nanostrukturyzacji metali i stopów lekkich w szczególności opartych
na metodach dużego odkształcenia plastycznego.
Podsumowując prezentowane treści zarówno w niniejszym rozdziale, jak i w rozdziale 1.2 raportu
„Model gromadzenia danych i metoda mapowania kierunków badań naukowych na poziomie
regionalnym”, dokonano zebrania najistotniejszych informacji w tabeli 5.3.
Tabela 5.3. Zestawienie zapisów w analizowanych dokumentach
Krajowy Program Badań
Strategiczne kierunki badań naukowych i prac rozwojowych, określające cele i założenia
długoterminowej polityki naukowo-technicznej i innowacyjnej państwa:
nowe technologie w zakresie energetyki,
choroby cywilizacyjne, nowe leki oraz medycyna regeneracyjna,
zaawansowane technologie informacyjne, telekomunikacyjne i mechatroniczne,
nowoczesne technologie materiałowe,
środowisko naturalne, rolnictwo i leśnictwo,
społeczny i gospodarczy rozwój Polski w warunkach globalizujących się rynków,
bezpieczeństwo i obronność państwa.
FORESIGHT TECHNOLOGICZNY PRZEMYSŁU – InSight2030
33 obszary i 99 technologii w pogrupowanych w następujących Polach Badawczych:
biotechnologie przemysłowe,
technologie fotoniczne,
mikroelektronika,
zaawansowane systemy wytwarzania i materiały,
nanotechnologie,
technologie informacyjne i telekomunikacyjne,
technologie kogeneracji i racjonalizacji gospodarowania energią,
technologie pozyskiwania surowców naturalnych,
zdrowe społeczeństwo,
zielona gospodarka.
KRAJOWA STRATEGIA INTELIGENTNEJ SPECJALIZACJI
16 krajowych inteligentnych specjalizacji pogrupowanych w 5 działów tematycznych:
I. ZDROWE SPOŁECZEŃSTWO
1. Technologie inżynierii medycznej, w tym biotechnologie medyczne
2. Diagnostyka i terapia chorób cywilizacyjnych oraz w medycynie spersonalizowanej
3. Technologie wytwarzania i wytwarzanie produktów leczniczych
II. BIOGOSPODARKA ROLNO-SPOŻYWCZA I ŚRODOWISKOWA
4. Innowacyjne technologie, procesy i produkty sektora rolno-spożywczego
5. Zdrowa Żywność (o wysokiej jakości i ekologiczności produkcji)
6. Biotechnologiczne procesy i produkty chemii gospodarczej oraz inżynierii środowiska
III. ZRÓWNOWAŻONA ENERGETYKA
7. Wysokosprawne, niskoemisyjne i zintegrowane układy wytwarzania, magazynowania,
przesyłu i dystrybucji energii
8. Inteligentne i energooszczędne budownictwo
9. Rozwiązania transportowe przyjazne środowisku
IV. SUROWCE NATURALNE I GOSPODARKA ODPADAMI
10.Nowoczesne technologie pozyskiwania i wykorzystania surowców naturalnych oraz
wytwarzanie ich substytutów
11.Wykorzystanie materiałowe i energetyczne odpadów (recykling i inne metody odzysku)
V. INNOWACYJNE TECHNOLOGIE I PROCESY PRZEMYSŁOWE (W UJĘCIU HORYZONTALNYM)
12.Wielofunkcyjne materiały i kompozyty o zaawansowanych właściwościach, w tym
nanoprocesy i nanoprodukty
13.Biosensory i inteligentne sieci sensoryczne
14.Inteligentne sieci i teledetekcja
15.Elektronika plastikowa i organiczna
16.Automatyzacja i robotyka procesów technologicznych.
KRAJOWA STRATEGIA ROZWOJU REGIONALNEGO 2010-2020
Województwo podlaskie charakteryzuje specjalizacja w zakresie rolnictwa i turystyki (także w
zakresie nierejestrowanym).
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO-GOSPODARCZEGO POLSKI WSCHODNIEJ DO ROKU 2020
Siedem największych gałęzi przemysłu w Polsce Wschodniej:
przemysł spożywczy,
produkcja wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych,
przemysł mineralny,
przemysł wyrobów z metali,
przemysł meblarski,
przemysł drzewny,
produkcja maszyn i urządzeń.
Ze względu na specjalizację gospodarczą całego makroregionu, długofalowe korzyści przyniesie
wzmacnianie specjalizacji na bazie sektora rolno-spożywczego oraz innych wiodących specjalizacji
gospodarczych zakorzenionych w makroregionie.
STRATEGIA ROZWOJU WOJEWÓDZTWA PODLASKIEGO DO ROKU 2020
W województwie podlaskim inteligentne specjalizacje powinny być rozwijane w zakresie:
produkcji rolniczej – mleka i jego przetworów oraz wysokiej jakości żywności,
produkcji i usług zorientowanych na wschodnich sąsiadów,
produkcji i usług o wyznaczniku „ekologiczne i zielone” – odnawialnych źródeł energii,
technologii przyjaznych środowisku, ekoturystyki,
nauk o życiu (life science),
srebrna gospodarka (opieki nad osobami starszymi, implanty medyczne, rehabilitacja,
fizykoterapia, turystyka zdrowotna).
W dokumencie podkreśla się, że kształtując profil gospodarczy województwa należy nastawić się na
paletę specjalizacji uwzględniającej wszystkie sektory gospodarki (rolnictwo, przemysł, budownictwo
i usługi), tak aby uniknąć nadmiernego ryzyka wynikającego z monokultury gospodarczej.
REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY WOJEWÓDZTWA PODLASKIEGO 2014-2020
Dokument nie zawiera informacji o technologiach, na których skupiać się ma rozwój województwa.
Opiera się na ogólnych zapisach zawartych w Strategii Rozwoju Województwa Podlaskiego,
wskazujących specjalizacje regionalne. W obszarze sfery badawczo – rozwojowej dotyczą one
głownie zakorzenionych w województwie branż związanych przede wszystkim z produkcją mleka i
jego przetworów oraz wysokiej jakości żywności. Ponadto wskazuje się na wsparcie rozwoju produkcji
i usług o charakterze „ekologicznym”.
Dokument nie zawiera również informacji o konkretnych kierunkach badań wspomagających rozwój
województwa. Wskazano głownie kierunki wsparcia działalności badawczo – rozwojowej obejmujące
przede wszystkim:
zapewnienie warunków infrastrukturalnych do prowadzenia badań naukowych oraz
dostosowywanie infrastruktury technicznej jednostek realizujących prace B+R do potrzeb
uczelni, jednostek badawczo-rozwojowych, parków naukowo-technologicznych,
zacieśnienie współpracy badawczo–rozwojowej pomiędzy sferą nauki a gospodarką oraz
rozwój powiązań między przedsiębiorstwami, centrami B+R i szkołami wyższymi,
tworzenie i rozwój zaplecza badawczo-rozwojowego przedsiębiorstw, służącego działalności
innowacyjnej w celu zwiększenia stopnia komercjalizacji wyników badań.
REGIONALNA STRATEGIA INNOWACJI WOJEWÓDZTWA PODLASKIEGO
Dominujące gałęzie przemysłu to przede wszystkim przemysł związany głównie z sektorem rolnictwa
- produkcja i przetwórstwo artykułów spożywczych (przemysł mleczarski, mięsny, owocowowarzywny, piwowarski, spirytusowy i młynarski). Istotne znaczenie dla rozwoju województwa ma
również produkcja maszyn i urządzeń, tkanin oraz wyrobów z drewna.
PODLASKA STRATEGIA INNOWACJI
Branże o wysokim potencjale innowacyjnym:
produkcja instrumentów medycznych i precyzyjnych (w tym protez medycznych),
włókiennictwo (wraz z bieliźniarstwem),
działalność wydawnicza i poligraficzną,
działalność związana z oprogramowaniem, informatyką i informacją,
przemysł spożywczy,
przemysł maszynowy (w tym produkcję maszyn rolniczych).
Branże kluczowe z punktu widzenia regionu:
budownictwo;
działalność w zakresie architektury i inżynierii (przez powiązanie z dynamicznie rozwijającą
się branżą budowlaną);
przemysł drzewny;
przemysł meblowy.
Dla rozwoju gospodarki województwa podlaskiego może się okazać ważna produkcja niszowa w
następujących obszarach:
produkcja farmaceutyczna;
produkcja jachtów;
produkcja bielizny damskiej;
produkcja protez medycznych;
produkcja kosiarek, przyczep rolniczych;
produkcja imadeł elektronicznych i frezów.
Wskazano także tzw. nisze "na uboczu", do których w szczególności zaliczono:
regionalne produkty rolno-spożywcze;
przemysł kreatywny – działalność gospodarcza młodych, obiecujących informatyków.
ZNACZENIE PRZEMYSŁU DLA "INTELIGENTNEGO I TRWAŁEGO" ROZWOJU REGIONU POLSKI
WSCHODNIEJ ORAZ PODEJMOWANYCH DZIAŁAŃ DOTYCZĄCYCH JEGO RESTRUKTURYZACJI I
MODERNIZACJI
W województwie podlaskim, podobnie jak w pozostałych województwach Polski Wschodniej,
znaczącą specjalizacją jest produkcja wyrobów z drewna. Województwo podlaskie cechuje się dużą
specjalizacją w przemyśle meblarskim, spożywczym, produkcji wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych
oraz produkcji maszyn i urządzeń.
PODLASKA STRATEGIA ROZWOJU NANOTECHNOLOGII DO 2020 ROKU
Zidentyfikowane technologie kluczowe:
produkcja nanocelulozy,
nanotechnologie dla ochrony drewna (mechanicznej, fizycznej, chemicznej, biologicznej),
technologie nanoproszków do zastosowań biomedycznych,
produkcja biokosmetyków i leczniczych specyfików ziołowych w nanonośnikach,
technologie regeneracji tkanek w oparciu o nanomaterię,
produkcja implantów układu kostnego,
kompozytowy materiał na bazie stopów tytanu z napełniaczem węglowym do zastosowań w
połączeniu kinematycznych implantów okostnych,
wytwarzanie warstw i powłok o strukturze manometrycznej z wykorzystaniem hybrydowych
metod PVD,
produkcja nanotkanin do specjalnych zastosowań,
nanotechnologie związane z tkaninami specjalnymi np. materiały opatrunkowe,
zbrojenie ceramiki budowlanej nanowłóknami w różnym składzie chemicznym,
technologie proszkowe do wykorzystania w przetwórstwie tworzyw sztucznych, kompozycji
farb i lakierów,
nanotechnologie w produkcji opakowań żywnościowych,
nanowarstwowe powłoki antybakteryjne dla aparatury produkcyjnej przemysłu
spożywczego,
technologia wytwarzania nanostrukturalnych filtrów włókninowych do oczyszczania gazów i
cieczy,
nanomembrany do oczyszczania wody,
technologie nanostrukturyzacji metali i stopów lekkich w szczególności oparte na metodach
dużego odkształcenia plastycznego.
Do technologii priorytetowych zaliczono:
technologie nanoproszkowe do wykorzystania w przetwórstwie tworzyw sztucznych,
kompozycji farb i lakierów,
nanotechnologie związane z tkaninami specjalnymi, na przykład materiały opatrunkowe i
odzież sportowa,
technologie nanostrukturyzacji metali i stopów lekkich w szczególności opartych
na metodach dużego odkształcenia plastycznego.
Należy podtrzymać stanowisko zaprezentowane w rozdziału 1.2
raportu „Model gromadzenia
danych i metoda mapowania kierunków badań naukowych na poziomie regionalnym”.
W opracowaniu tym stwierdza się, że analiza prób wskazywania obszarów inteligentnych specjalizacji
w dokumentach strategicznych rozwoju regionu (na przykładzie województwa podlaskiego)
potwierdza niezrozumienie samej idei smart specialization przez autorów większości opracowań53.
Taka sama ułomność widoczna jest również w opracowaniach eksperckich54. W zasadzie tylko w
dokumencie Podlaska Strategia Rozwoju Nanotechnologii do 2020 roku jego autorom się to udało.
Należy z całą stanowczością podkreślić, że oparcie przyszłego rozwoju społeczno-gospodarczego
województwa podlaskiego na tradycyjnych branżach przemysłu będzie powodowało dalsze
pogłębianie dysproporcji w stosunku do pozostałych regionów kraju i Europy.
53
Raport Składowa 3 PB, Białystok, październik 2013 r., s. 19.
54
Chodzi o opracowania, w których celem było m.in. wskazanie obszarów inteligentnych specjalizacji np.
Podlaska Strategia Innowacji.
WNIOSKI KOŃCOWE
Przedstawione w raporcie treści dotyczą zarówno syntezy prac związanych z tworzeniem mapy
powiązań nauka-gospodarka-technologie, jak również wniosków z przeglądu dokumentów
strategicznych województwa podlaskiego.
Analizując przygotowane treści zauważyć można, że zarówno liczba projektów badawczych, jakie są
realizowane na Podlasiu, jak i patentów są wartościami niewielkimi. Ponadto zauważalnym jest, że
w dużym stopniu „nauka służy nauce”, o czym może świadczyć zarówno duża liczba publikacji
zakwalifikowanych jako ogólny postęp wiedzy, jak i silne powiązanie pomiędzy ogólnym postępem
wiedzy a badaniami naukowymi i pracami rozwojowymi w klasyfikacji PKD. Jednak zauważając
równocześnie, iż większość zgłoszeń patentowych pochodzi z obszaru edukacji (powiązanego
logicznie z badaniami naukowymi i pracami rozwojowymi) należy stwierdzić, że nie jest to negatywna
tendencja. Jak wskazywano w innym raporcie Politechniki Białostockiej badania i rozwój naukowotechnologiczny sam w sobie może stanowić jedną z inteligentnych specjalizacji województwa55. Co
istotne tu również – w obszarze skierowanym na ogólny postęp wiedzy – ulokowane były największe
nakłady finansowe (płynące do województwa w ramach projektów B+R).
Wystąpiła zauważalna dysproporcja w porównaniu celów społeczno-ekonomicznych, których
realizacja jest finansowana w województwie poprzez nakłady na projekty badawcze a realnie
zgłaszanymi patentami. Jedynie w dziale produkcja wyrobów z pozostałych mineralnych surowców
niemetalicznych (C.23 według PKD) wystąpiło bezpośrednie przełożenie nakładów na badania, a więc
przyjmowanych do finansowania projektów, które wspierają działania w obrębie tego działu
gospodarki, na zgłoszenia patentowe, które się z niego wyłoniły. Były to patenty dotyczące
zaawansowanych materiałów i zaawansowanych systemów wytwarzania.
Należy również wskazać, że to sekcja C – Przetwórstwo przemysłowe (poza działalnością
profesjonalną, naukową i techniczną wraz edukacją) pojawiła się na mapie, jako skupiająca większą
liczbę (na tle wszystkich zidentyfikowanych) powiązań, odzwierciedlających zainteresowanie
naukowe tym obszarem oraz pojawiające się w jego obrębie rozwiązania technologiczne.
Wartym zauważenia jest także bardzo wysoka liczba publikacji dotyczących obszaru zdrowia. Z kolei
w aspekcie patentów wiodące na Podlasiu obszary KET to fotonika i zaawansowane materiały.
55
Chęć wyrównania poziomu zaawansowania technologicznego Podlasia wymaga skupienia na tak
istotnych dla Europy kluczowych technologiach wspomagających, uznawanych za główną siłę
napędową państw i regionów w perspektywie 2020 roku. Komisja Wspólnot Europejskich wskazuje
na ich stosowanie jako wręcz niezbędne dla zapewnienia dobrobytu społecznego, gospodarczego i
bezpieczeństwa obywateli56. Słabe – co niestety należy zauważyć – wyniki województwa podlaskiego
w aspekcie dbałości o rozwój kluczowych technologii wspomagających wskazują ponownie, że
pozostanie w ramach dotychczasowego kierunku rozwoju, jakie przyjęło Podlasie, mocno
zakorzenionego w tradycyjnych branżach przemysłu nie jest właściwe. Widocznym jest brak
rezultatów takiego postępowania. Ponadto dokumenty strategiczne, w znaczącej większości
ogólnikowo traktujące inteligentną specjalizację, nie dostarczają wielu użytecznych wskazówek w
tym zakresie. W świetle zebranych danych być może wartościowym byłoby skupienie uwagi na
badaniach naukowych, jako jednej ze specjalizacji województwa. Równocześnie właściwe mogłoby
okazać się także dostrzeżenie możliwości płynących chociażby z zauważalnego potencjału w zakresie
zdrowia i pogłębienie wiedzy o rozwijanych w tym obszarze zagadnieniach (na bazie na przykład
mapy wiedzy dotyczącej tego obszaru w województwie), tak aby móc wyodrębnić konkretne
propozycje kierunków rozwoju województwa. Potwierdzeniem tych ogólnych spostrzeżeń mogą być
wnioski pochodzące z Podlaskiej Strategii Rozwoju Nanotechnologii, zalecającej ukierunkowanie na
obszar zarówno medycyny jak i przetwórstwa, co mogłoby skutkować uzupełnieniem pustego
dotychczas na mapie obszaru KET – nanotechnologie.
W przeprowadzonych pracach dołożono wszelkich starań, aby przygotowana mapa bazowała
na możliwych do zebrania w warunkach każdego województwa danych umożliwiając przy tym nie
tyle kolejne porządkowanie badań czy technologii, ale proste wnioskowanie w zakresie kierunków
rozwoju województwa oparte o obraz jego bieżących i przeszłych dokonań.
Należy podkreślić, że użyteczność mapy zależna jest od jej aktualizacji (co może odbywać się w trybie
cyklicznym, zależnym od aktualizacji baz danych, z których korzystano przy jej tworzeniu) w oparciu
o wskazane źródła wiedzy, a także uzupełniania o wyniki postępujących w ramach przedsięwzięcia
Narodowy Program Foresight – wdrożenie wyników prac. Stąd też autorzy raportu poza opisem
podejmowanych na bieżąco działań zwracali uwagę również na te planowane.
56
Komisja Wspólnot Europejskich, Komunikat komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego
Komitetu Ekonomiczno-społecznego i Komitetu Regionów „Przygotowanie się na przyszłość: opracowanie
wspólnej strategii w dziedzinie kluczowych technologii wspomagających w UE”, Bruksela, 2009, [online],
dostęp zdalny: http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=COM:2009:0512:FIN:PL:PDF, [data
wejścia: 20.09.2013].
LITERATURA
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
Changwoo Choi, Seungkyum Kim, Yongtae Park, A patent-based cross impact analysis for quantitative
estimation of technological impact: The case of information and communication technology,
“Technological Forecasting and Social Change”, nr 74, 2007.
Dokument przyjęty Uchwałą nr XXVI/297/05 w dn. 21 marca 2005r na XXVI sesji Sejmiku Województwa
Podlaskiego.
Feasibility study for an EU Monitoring Mechanism on Key Enabling Technologies, European
Commission, 2012.
Główny Instytut Górnictwa, Wyniki badań ankietowych metodą Delphi – raport cząstkowy z badania
I.Rezultat cząstkowy nr 11 GIG, stan prac na dzień 30.10.2013, Katowice 2013, raport w ramach
projektu Narodowy Program Foresight – wdrożenie wyników.
Klincewicz K., Żemigała M., Mijał M., Bibliometria w zarządzaniu technologiami i badaniami
naukowymi, Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Warszawa 2012.
Komisja Wspólnot Europejskich, Komunikat komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego
Komitetu Ekonomiczno-społecznego i Komitetu Regionów „Przygotowanie się na przyszłość:
opracowanie wspólnej strategii w dziedzinie kluczowych technologii wspomagających w UE”, Bruksela,
2009, [online], dostęp zdalny: http://eurlex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=COM:2009:0512:FIN:PL:PDF, [data wejścia: 20.09.2013]
Mapy konwersyjne – idea, Główny Instytut Górnictwa, 2013, materiały wewnętrzne projektu.
Matusiak K. B. (red.), Innowacje i transfer technologii. Słownik pojęć, Polska Agencja Rozwoju
Przedsiębiorczości, Warszawa 2011.
Model gromadzenia danych i metoda mapowania kierunków badań naukowych na poziomie
regionalnym, Politechnika Białostocka, Białystok, październik 2013, raport w ramach projektu
Narodowy Program Foresight – wdrożenie wyników.
Okubo Y., Bibliometric indicators and analysis of research systems: Methods and examples, OECD
Science, Technology and Industry Working Papers, 1997/01, OECD Publishing, 1997, [online], dostęp
zdalny: http://dx.doi.org/10.1787/208277770603 , [data wejścia: 19.09.2013].
Pawlak A. M., Niszowe kierunki rozwoju regionów Polski, prezentacja w ramach seminarium, Katowice,
2010.
Podlaska Strategia Rozwoju Nanotechnologii do 2020 roku.
Projekt przyjęty Uchwałą nr 196/2816/2013 Zarządu Województwa Podlaskiego z dnia 8 listopada
2013 r.
Regionalna Strategia Innowacji Województwa Podlaskiego, [online], dostęp zdalny:
Stancik J., A methodology for estimating public ICT R&D expenditures in the EU, JRC, Spain, 2012.
Strategia Innowacyjności i Efektywności Gospodarki, Ministerstwo Gospodarki, Warszawa 2011.
Strona
internetowa
Enterprise
Europe
Network,
[online],
dostęp
zdalny:
http://een.org.pl/index.php/wlasnosc-intelektualna---spis/page/3/articles/informacja-patentowa-dlakreatywnych-umyslow.html, [data wejścia: 12.11.2013].
Strona internetowa Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej, [online], dostęp zdalny:
http://www.uprp.pl/nowa-polska-wersja-systemu-wyszukiwawczegoespacenet/Lead14,57,4705,7,wai,pl,text/, [data wejścia: 12.11.2013].
Strona internetowa:
http://ec.europa.eu/taxation_customs/customs/customs_duties/tariff_aspects/harmonised_system/in
dex_en.htm, stan z dnia 12.11.2013).
Strona Podlaskiego Ośrodka Badań Regionalnych, [online], dostęp zdalny:
http://www.stat.gov.pl/bialystok/814_PLK_HTML.htm, [data wejścia: 25.11.2013].
Wyszukiwanie technologii w patentowej bazie danych. Wprowadzenie, Światowa Organizacja Własnośc
i Intelektualnej [online], dostęp zdalny:
http://www.wipo.int/export/sites/www/freepublications/pl/patents/434/wipo_pub_l434_02.pdf,
[data wejścia: 12.11.2013].
WYKAZ TABEL
Tabela 1.1. Klasyfikacja NABS 2007 ......................................................................................................... 9
Tabela 3.1. Przyporządkowanie kodów IPC do obszarów technologicznych KET ................................. 18
Tabela 3.2. Kategorie danych podlaskiej bazy STIM.............................................................................. 26
Tabela 5.1. Obszary badawcze i priorytetowe kierunki badań podstawowych .................................... 41
Tabela 5.2. Technologie kluczowe ......................................................................................................... 43
Tabela 5.3. Zestawienie zapisów w analizowanych dokumentach ....................................................... 44
Tabela Z3.1. Wnioski zakwalifikowane do finansowania w poprzednich konkursach projektów
badawczych OPI, realizowanych na terenie województwa podlaskiego wybrane pod kątem ich
potencjalnego związku z kluczowymi technologiami wspomagającymi ............................................... 68
badawczych rozwojowych OPI, realizowanych na terenie województwa podlaskiego wybrane pod
kątem ich potencjalnego związku z kluczowymi technologiami wspomagającymi .............................. 70
badawczych Narodowego Centrum Nauki, realizowanych na terenie województwa podlaskiego
wybrane pod kątem ich potencjalnego związku z kluczowymi technologiami wspomagającymi ........ 70
Tabela Z3.4. Wnioski zakwalifikowane do finansowania w poprzednich konkursach projektów NCBiR,
realizowanych na terenie województwa podlaskiego wybrane pod kątem ich potencjalnego związku z
kluczowymi technologiami wspomagającymi ....................................................................................... 71
WYKAZ RYSUNKÓW
Rysunek 1.1. Przegląd baz danych i podejść do mierzenia rozprzestrzeniania KETs .............................. 5
Rysunek 2.1. Metodyka tworzenia mapy powiązań nauka-gospodarka-technologie........................... 12
Rysunek 3.1. Obszary publikacji naukowych z województwa podlaskiego (według kategorii z bazy
Web of Science, w których zidentyfikowano ponad 50 publikacji z regionu). ...................................... 30
Rysunek 4.1. Zbiorcza mapa powiązań nauka-gospodarka-technologie dla województwa podlaskiego
............................................................................................................................................................... 32
Rysunek 4.1. Szczegóły połączeń powstałych w warstwie technologie-gospodarka mapy powiązań dla
województwa podlaskiego .................................................................................................................... 33
Rysunek 4.2. Szczegóły połączeń powstałych w warstwie nauka-gospodarka mapy powiązań dla
województwa podlaskiego .................................................................................................................... 34
ZAŁĄCZNIK 1. TABELA DEFINIUJĄCA POWIĄZANIA POMIĘDZY KLASYFIKACJĄ NABS 2007, A
NACE rev. 2
Kod
1
NABS 2007
Nazwa
Eksploracja i eksploatacja Ziemi
Kod
5
6
7
8
9
28.91
28.92
2
Środowisko
38
39
3
4
Eksploracja i eksploatacja
przestrzeni kosmicznej
Transport, telekomunikacja i inne
infrastruktury
51.22
30.11
30.2
30.3
33.15
33.16
33.17
36
37
41
42
43
49
50
51
52
5
Energia
53
61
71.11
35
49.5
NACE rev. 2
Nazwa
Wydobywanie węgla kamiennego i węgla brunatnego
(lignitu)
Górnictwo ropy naftowej i gazu ziemnego
Górnictwo rud metali
Górnictwo i wydobywanie pozostałe
Działalność usługowa wspomagająca górnictwo i
wydobywanie
Produkcja maszyn dla metalurgii
Produkcja maszyn dla górnictwa, kopalnictwa i
budownictwa
Działalność związana ze zbieraniem, przetwarzaniem
i unieszkodliwianiem odpadów; odzysk surowców
Działalność związana z rekultywacją i pozostałe
usługi związane z gospodarką odpadami
Transport kosmiczny
Produkcja statków i konstrukcji pływających
Produkcja lokomotyw kolejowych oraz taboru
szynowego
Produkcja
statków
powietrznych,
statków
kosmicznych i podobnych maszyn
Naprawa i konserwacja statków i łodzi
Naprawa i konserwacja statków powietrznych i
statków kosmicznych
Naprawa i konserwacja pozostałego sprzętu
transportowego
Pobór, uzdatnianie i dostarczanie wody
Odprowadzanie i oczyszczanie ścieków
Roboty budowlane związane ze wznoszeniem
budynków
Roboty związane z budową obiektów inżynierii
lądowej i wodnej
Roboty budowlane specjalistyczne
Transport lądowy oraz transport rurociągowy (bez
49.5)
Transport wodny
Transport lotniczy (bez 51.22)
Magazynowanie i działalność usługowa
wspomagająca transport
Działalność pocztowa i kurierska
Telekomunikacja
Działalność w zakresie architektury
Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną,
gaz, parę wodną i powietrze do układów
klimatyzacyjnych
Transport rurociągowy
6
Produkcja i technologia
przemysłowa
10-33
Sekcja C (Przetwórstwo przemysłowe) z wyłączeniem
(20.15, 20.2, 25.4, 28.3, 28.92, 30.11, 30.2, 30.3,
30.4, 33.15, 33.16, 33.17)
62
Działalność
związana
z
oprogramowaniem,
doradztwem w zakresie informatyki i działalności
powiązane
63
Działalność usługowa w zakresie informacji
7
Zdrowie
86
Opieka zdrowotna
87
Pomoc społeczna z zakwaterowaniem
8
Rolnictwo
1-3
Sekcja A (Rolnictwo, leśnictwo i rybactwo)
20.15 Produkcja nawozów i związków azotowych
20.2
Produkcja pestycydów i pozostałych środków
agrochemicznych
28.3
Produkcja maszyn dla rolnictwa i leśnictwa
75
Działalność weterynaryjna
9
Edukacja
85
Edukacja
10
Kultura, rekreacja, religia i środki
58
Działalność wydawnicza
masowego przekazu
59
Działalność związana z produkcją filmów, nagrań
wideo,
programów
telewizyjnych,
nagrań
dźwiękowych i muzycznych
60
Nadawanie
programów
ogólnodostępnych
i
abonamentowych
90
Działalność twórcza związana z kulturą i rozrywką
91
Działalność bibliotek, archiwów, muzeów oraz
pozostała działalność związana z kulturą
93
Działalność sportowa, rozrywkowa i rekreacyjna
94.9
Działalność pozostałych organizacji członkowskich
11
Systemy, struktury i procesy
78
Działalność związana z zatrudnieniem
polityczne i społeczne
84
Administracja publiczna i obrona narodowa;
obowiązkowe ubezpieczenia społeczne (bez 84.22)
88
Pomoc społeczna bez zakwaterowania
12-13
Ogólny postęp wiedzy
72
Badania naukowe i prace rozwojowe
14
Obronność
25.4
Produkcja broni i amunicji
30.4
Produkcja wojskowych pojazdów bojowych
84.22 Obrona narodowa
1-6, 8
możliwość przyporządkowania
71.12 Działalność w zakresie inżynierii i związane z nią
do siedmiu kategorii NABS
doradztwo techniczne
71.2
Badania i analizy techniczne
Źródło: J. Stancik, A methodology for estimating public ICT R&D expenditures in the EU, JRC, Spain, 2012,
s. 18-19; materiały otrzymane od Głównego Instytutu Górnictwa, 2013, materiały wewnętrzne
projektu.
ZAŁĄCZNIK 2. BAZA PATENTÓW ZWIĄZANYCH Z WOJEWÓDZTWEM PODLASKIM – CZĘŚĆ POWSTAŁA NA PODSTAWIE DANYCH
URZĘDU PATETNOWEGO RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Lp.
Numer
zgłoszenia
Tytuł
Twórca
Zgłaszający
Miasto
zgłaszającego
Rok
IPC/MKP
KET
PKD
1
398307
Gorodkiewicz
Ewa,
Laudański Piotr
Uniwersytet
Medyczny w
Białymstoku
Białystok
2012
85.42.B
398306
Gorodkiewicz
Ewa,
Laudański Piotr
Uniwersytet
Medyczny w
Białymstoku
Białystok
2012
biotechnologia
przemysłowa
85.42.B
3
397281
Gorodkiewicz
Ewa, Nikliński
Jacek,
Charkiewicz
Radosław,
Łukaszewski
Zenon
Poznań,
Białystok,
Hajnówka
2011
biotechnologia
przemysłowa
85.42.B
4
396290
Sposób spajania szkieł
Mrozek Piotr
Politechnika
Poznańska,
Uniwersytet w
Białymstoku,
Uniwersytet
Medyczny,
Gorodkiewicz Ewa,
Nikliński Jacek,
Charkiewicz
Radosław,
Łukaszewski Zenon
Politechnika
Białostocka
G01N31/00,
G01N33/00,
G01N33/531,
C12Q1/25
G01N31/00,
G01N33/00,
G01N33/531,
C12Q1/25
G01N33/53,
G01N33/00,
G01N21/27,
G01N21/55
biotechnologia
przemysłowa
2
Biosensor do oznaczania
aromatazy z
wykorzystaniem
inhibitora
aromatazy z
wykorzystaniem
przeciwciała
podoplaniny
Białystok
2011
C03C27/00,
C03C27/08,
H01L23/15
85.42.B
5
391757
Sposób otrzymywania
wolnych od amin
metalopochodnych za
Łaźny Ryszard,
Wołosewicz Karol
Uniwersytet w
Białymstoku
Białystok
2010
C07B53/00,
C07F1/02,
C07F1/04,
zaawansowane
materiały,
mikro- i
nanoelektronika
zaawansowane
materiały
85.42.B
pomocą
immobilizowanych
amidków metali
6
390839
7
390551
8
386814
9
386813
10
386317
11
384463
Światłowód walcowy
szklany oraz rozkład
luminancji
Oczyszczanie odcieków
powstałych z tlenowej
przeróbki osadów oraz
układ do oczyszczania
odcieków
Sposób łączenia cząstek
szkła bioaktywnego z
emaliowaną
powierzchnią implantu
metalicznego
Sposób spajania
szklanych elementów,
zwłaszcza do
przezroczystych
urządzeń
mikroprzepływowych
Metoda zwiększenia
odporności na zużycie
tulejek zaworowych
silnika spalinowego
wykonanych z żeliwa
szarego
Sensor, zwłaszcza do
akumulacji i ilościowego
oznaczania katepsyn
Dorosz Dominik
Jacek, Zajkowski
Maciej
Dąbrowski
Wojciech
Politechnika
Białostocka
Białystok
2010
Politechnika
Białostocka
Białystok
2010
Mrozek Piotr
Politechnika
Białostocka
Białystok
Mrozek Piotr
Politechnika
Białostocka
Patejuk Aleksy
Gorodkiewicz
Ewa, Łukaszewski
Zenon,
Wojtulewski
C07F1/06,
C07F3/02,
C08F8/32,
C08F257/02,
B01J31/06,
B01J32/00
G02B6/00,
G02B6/036
fotonika
85.42.B
C02F3/32,
C02F3/04
zaawansowane
systemy
wytwarzania
85.42.B
2008
A61L27/30,
A61L27/00,
C03C27/08
zaawansowane
materiały
85.42.B
Białystok
2008
C03C27/00,
C03C27/08,
H01L23/15
zaawansowane
materiały,
mikro- i
nanoelektronika
85.42.B
Politechnika
Białostocka
Białystok
2008
C23C8/38,
C23C8/36
zaawansowane
materiały
85.42.B
Politechnika
Poznańska,
Uniwersytet w
Białymstoku,
Poznań,
Białystok
2008
G01N31/22,
C12Q1/25
biotechnologia
przemysłowa
85.42.B
Kazimierz
12
117106
Urządzenie elektroniczne
BOGUSZ EDWARD
J.
13
115750
Zespolony element
Michałowska
Barbara
Agnieszka
14
364959
15
362816
Sposób
elektrodyfuzyjnego
wykonania masek
dielektrycznych do celów
wymiany jonowej w
szkłach
Przyrząd do pomiaru
luminancji otoczenia
pracy wzrokowej
16
114157
Urządzenie elektroniczne
17
333723
Głowica fotometryczna
luksomierza
Fryc Irena
18
320234
Sposób
elektrodyfuzyjnego
łączenia szklanych
elementów
Łukaszewicz
Tadeusz, Mrozek
Piotr
Gorodkiewicz Ewa,
Łukaszewski Zenon,
Wojtulewski
Kazimierz
KEY COMPANY
SP. Z O.O.
Białystok
2007
Michałowska Barbara
Agnieszka
Białystok
2006
Mrozek Piotr,
Mrozek Ewa
Politechnika
Białostocka
Białystok
2004
Dorosz Jan,
Dybczyński
Władysław,
Rafałowski Maciej
Bogusz Edward
Janusz
Politechnika
Białostocka
Białystok
2003
Bogusz Edward
Janusz, Key Company
Sp. z o.o.
Politechnika
Białostocka
Białystok
Politechnika
Białostocka
G09F23/08,
A47G19/22,
A47G23/03,
F21V33/00
A47B13/08,
A47B13/10,
A47B13/12,
A47G23/03,
B32B17/10,
B32B27/00,
B32B33/00
C03C21/00,
C03C17/06
fotonika
27.40.Z
zaawansowane
materiały
brak
danych
zaawansowane
systemy
wytwarzania,
zaawansowane
materiały
85.42.B
G01J1/20
fotonika
85.42.B
2003
G09F23/08,
F21V33/00
fotonika
27.40.Z
Białystok
1999
G01J1/42
fotonika
85.42.B
Białystok
1997
C03C27/08
zaawansowane
materiały
85.42.B
19
290277
Sposób wytwarzania
elastycznych wiązek
obrazowodowych
Sposób otrzymywania
formowanego węgla
aktywnego i/lub koksu
aktywnego do
odsiarczania spalin
Sposób zagęszczania
gruntów
drobnoziarnistych
Układ do pomiaru
momentu skręcającego
wału
20
285718
21
278609
22
278418
23
277658
Przetwornik analogowocyfrowy
24
274000
25
273827
Zestaw tygli do
otrzymywania
światłowodów
wielordzeniowych
Rejestrator prądu
maksymalnego
Kucharski Jan
Politechnika
Białostocka
Białystok
1991
Krowiranda
Jarosław, Kuczkin
Lew, Pacewicz
Mikołaj, Turonek
Michał, Zin Maria
Glinicka
Małgorzata
Jadwiga
Jordan Andrzej,
Makal Jarosław,
Łukjaniuk
Arkadiusz
Alfut Eugeniusz,
Węsław Adam
Hajnowskie
Przedsiębiorstwo
Suchej Destylacji
Drewna
Hajnówka
1990
Politechnika
Białostocka
Białystok
Politechnika
Białostocka
Dorosz Jan,
Ziółkowski Artur
Gacuta
Włodzimierz
C03C25/02,
C03B37/027,
G02B6/02
C01B31/14
zaawansowane
materiały,
fotonika
zaawansowane
materiały
85.42.B
1989
G01NA,
E02DB
biotechnologia
przemysłowa
85.42.B
Białystok
1989
G01LA
fotonika
85.42.B
Zakłady Budowy
Urządzeń
Technologicznych
"UNITRA-ELMASZ",
Zakład Budowy
Urządzeń
Technologicznych
Nr 2
Huta Szkła
"Białystok"
Białystok
1989
G01B / A,
G01D / B
fotonika
brak
danych
Białystok
1988
C03B37/023,
G02B6/02
fotonika
23.19.Z
Gacuta Włodzimierz
Białystok
1988
G01R / A
fotonika,
zaawansowane
systemy
wytwarzania,
mikro- i
nanoelektronika
43.21.Z
20.14.Z
26
272183
Sposób wytwarzania
gradientowych
elementów optycznych
przenoszących obraz
Sposób zmniejszenia
energochłonności i
zużycia materiałów w
transformatorach,
zwłaszcza spawalniczych
Układ filtrowania
strumienia świetlnego w
aparacie fotograficznym
Przetwornik kwadratu
wartości skutecznej z
układami
logarytmicznymi i
sumatorem
antylogarytmującym
Urządzenie do ciągłego
wytwarzania
światłowodów
Układ do pomiaru i
sygnalizacji obciążenia
transformatorów
wielkoprądowych
27
271816
28
271364
29
270433
30
268768
31
268198
32
266853
Piec przewłokowy
poziomy do nanoszenia
cienkich warstw metodą
pyrohydrolizy
33
81664
Światłowodowy
przetwornik odbiciowy
Łukaszewicz
Tadeusz, Dorosz
Jan
Huta Szkła
"Białystok",
Politechnika
Białostocka
Kwasowiec Henryk
Białystok
1988
C03C21/00,
G02B6/00
Radzyń
Podlaski
1988
H01F / A,
B23K / B
Wasilewski
Boguslaw
Wasilewski Boguslaw
Suwałki
1988
Gryncewicz
Andrzej, Jurewicz
Waldemar,
Naruniec Jerzy,
Niepsuj Bronisław
Przedsiębiorstwo
Produkcji Różnej,
Handlu i Usług
"DEMPOL" Spółka z
o.o. w Poznaniu,
oddział Białystok
Huta Szkła
"Białystok"
Białystok
Dmochowski
Zbigniew, Kierus
Kazimierz, Zugaj
Mieczysław,
Brański Marek,
Karpowicz Lech
Sikora Robert,
Lasocki Zdzisław,
Tomaszewski
Jerzy
Dorosz Jan
Kwasowiec
Henryk
Dorosz Jan
zaawansowane
systemy
wytwarzania,
fotonika
zaawansowane
materiały,
mikro- i
nanoelektronika
23.19.Z,
85.42.B
G03B / A
fotonika
74.20.Z
1988
G06F / A
fotonika
30.20.Z
Białystok
1987
C03B37/023,
G02B6/02
fotonika
23.19.Z
Politechnika
Białostocka
Białystok
1987
G01R / A
85.42.B
Politechnika
Lubelska,
Politechnika
Białostocka
Lublin,
Białystok
1987
C03C / A
Huta Szkła
"Białystok"
Białystok
1987
G02B6/10
fotonika,
zaawansowane
systemy
wytwarzania,
mikro- i
nanoelektronika
zaawansowane
materiały,
zaawansowane
systemy
wytwarzania
fotonika
46.19.Z
85.42.B
23.19.Z
34
93672
35
259557
36
251625
Piec przewłokowy
poziomy do nanoszenia
cienkich warstw metodą
pyrohydrolizy
Ogranicznik temperatury
Sposób sporządzania
roztworów stosowanych
do otrzymywania
rezystancyjnych warstw
przezroczystych dla
promieniowania
widzialnego
37
248852
Sposób sporządzania
roztworów stosowanych
do uzyskania
przezroczystych i
przewodzących warstw
na podłoża ze szkła lub
kwarcu
Sikora Robert,
Lasocki Zdzisław,
Tomaszewski
Jerzy
Ciupa Tadeusz
Politechnika
Białostocka
Białystok
1987
F27B9/00,
C03C21/00
zaawansowane
systemy
wytwarzanie
85.42.B
Politechnika
Białostocka
Białystok
1986
H01H / A
mikro- i
nanoelektronika
85.42.B
Kulaszewicz
Stanisław,
Lasocka Irena,
Michalski
Czesław,
Turowska Klara
Politechnika
Białostocka
Białystok
1985
C03C17/00
zaawansowane
materiały
85.42.B
Kulaszewicz
Stanisław,
Lasocka Irena,
Michalski
Czesław,
Turowska Klara
Politechnika
Białostocka
Białystok
1984
C03C17/00,
H05B3/12
zaawansowane
materiały
85.42.B
WYJAŚNIENIE !
Powyższe zestawienie zawiera patenty zgłoszone przez jednostki naukowe oraz gospodarcze województwa podlaskiego zawarte w polskiej bazie patentowej.
W kolumnie IPC wpisano wszystkie kody podane przez zgłaszających, jednak przekreślono te, które nie miały związku z obszarami KET. Ponadto z uwagi na
zmianę numeracji patentów z upływem lat w Urzędzie Patentowym, kolorem czerwonym zaznaczono te, zewidencjonowane przy wykorzystaniu starszej
numeracji, których kody były nie tożsame ale zbliżone do poszukiwanych a tytuł zgłoszenia sugerował, że powinny znaleźć się w zestawieniu. W kolumnie KET
podano przynależność do obszaru KET określoną na podstawie tabeli 3.1. W kolumnie PKD, wskazano PKD zgłaszającego.
ZAŁĄCZNIK 3. BAZA PATENTÓW ZWIĄZANYCH Z WOJEWÓDZTWEM PODLASKIM – CZĘŚĆ POWSTAŁA NA PODSTAWIE DANYCH
POCHODZĄCYCH Z ZAGRANICZNYCH REJESTRÓW PATENTOWYCH
Lp.
Numer zgłoszenia
Tytuł
Twórca
Zgłaszający
Miasto
zgłaszającego
Rok
IPC
KET
PKD
1
PL000000397281A1
Biosensor for
determination of
podoplanin
Radosław
Charkiewicz,
Ewa
Gorodkiewicz,
Zenon
Łukaszewski,
Jacek Nikliński
Białystok
2013
G01N 33/53
biotechnologia
przemysłowa
85.42.B
2
PL20120398474
Elektrodowy piec do
wytopu szkła
mąconego
Białystok
2013
C03B5/02
zaawansowane
systemy
wytwarzania
23.19.Z
3
US201113246994
Method of producing
olefins via metathesis
Schertzer Bryan
M, Grela Karol L,
Czaban Justyna
Michałowo
2013
C07C2/08
zaawansowane
systemy
wytwarzania
brak
danych/
osoby
prywatne
4
PL20110396290
Sposób spajania
szkieł
Jerzy
Lewkowski,
Leon
Aleksiejuk,
Grzegorz
Wołkowycki
Bryan M.
Schertzer,
Karol L. Grela,
Justyna
Czaban
Piotr Mrozek
Radosław
Charkiewicz, Ewa
Gorodkiewicz,
Zenon
Łukaszewski,
Jacek Nikliński,
Politechnika
Poznańska,
Uniwersytet
Medyczny w
Białymstoku
Vetroopale Sp. z
o.o.
Politechnika
Białostocka
Białystok
2013
C03C27/00,
C03C27/08,
H01L23/15
zaawansowane
materiały,
mikro- i
nanoelektronika
85.42.B
5
PL20110395532
Zespół
termoizolacyjnych
szyb zespolonych
Adiabatic,
mechanical-biological
sewage treatment
plant
Kompozyt na bazie
tytanu
6
EP2628712
7
PL20100391644
8
PL20110119705
Lampion zniczowy
lub na świece
9
PL20110394093
10
PL20100391757
Podczyszczanie
nieczystości ciekłych
dowożonych do
oczyszczalni
komunalnej i układ
do podczyszczania
Sposób
otrzymywania
wolnych od amin
metalopochodnych
za pomocą
immobilizowanych
amidków metali
11
PL20090118574
Kinkiet
Zbigniew
Romanowski
Artur
Komorowski
Jan Ryszard
Dąbrowski,
Małgorzata
GrądzkaDahlke, Piotr
Deptuła
Artur Ropski,
Zbigniew
Matusiak
Beata
Tomczuk,
Wojciech
Dąbrowski
Romanowski
Zbigniew TWIN
GLASS
Sapling Sp. z o. o.
Augustów
2013
B32B17/00,
E06B3/67
zaawansowane
materiały
23.11.Z
Bielsk
Podlaski
2012
zaawansowane
systemy
wytwarzania
42.21.Z
Politechnika
Białostocka
Białystok
2012
C02F3/30,
B01D21/00,
C02F3/12,
C02F3/22
A61L27/06,
B22F3/00,
C22C14/00
zaawansowane
materiały
85.42.B
Gawecki
Jaroslaw PHPU
Jarex
Politechnika
Białostocka
Grajewo
2012
F21V35/00
fotonika
32.99.Z
Białystok
2012
C02F3/00,
C02F3/32
zaawansowane
systemy
wytwarzania
85.42.B
B01J31/06,
B01J32/00,
C07B53/00,
C07F1/02,
C07F1/04,
C07F1/06,
C07F3/02,
C08F257/02,
C08F8/32
F21S8/00,
F21V21/02
zaawansowane
materiały
85.42.B
fotonika
27.40.Z
Ryszard
Łaźny,
Karol
Wołosewicz
Uniwersytet w
Białymstoku
Białystok
2012
Artur
Fiedosiuk
FOTOKINKIETY.PL
Fiedosiuk Artur
Wasilków
2011
12
PL20100390551
13
PL20100390839
14
PL20080386490
15
PL20080386317
16
PL20080386306
17
PL20080385988
18
PL20080386814
Oczyszczanie
odcieków powstałych
z tlenowej przeróbki
osadów oraz układ
do oczyszczania
odcieków
Światłowód walcowy
szklany oraz rozkład
luminancji
Konstrukcja stalowa
sprężona stalą
spajalną o wysokiej
granicy plastyczności
Metoda zwiększenia
odporności na
zużycie tulejek
zaworowych silnika
spalinowego
wykonanych z żeliwa
szarego
Metoda zwiększenia
odporności na
zużycie żeliwnych
gniazd zaworowych
silnika spalinowego
Osłona znicza
Sposób łączenia
cząstek szkła
bioaktywnego z
emaliowaną
powierzchnią
implantu
Wojciech
Dąbrowski
Politechnika
Białostocka
Białystok
2011
C02F3/04,
C02F3/32
zaawansowane
systemy
wytwarzania
85.42.B
Dominik
Jacek Dorosz,
Maciej
Zajkowski
Wacław Pacuk
Politechnika
Białostocka
Białystok
2011
G02B6/00,
G02B6/036
fotonika
85.42.B
Pacuk Wacław
Białystok
2010
C22C38/04
zaawansowane
materiały
71.12.Z
Aleksy
Patejuk
Politechnika
Białostocka
Białystok
2010
C23C8/36,
C23C8/38
zaawansowane
materiały
85.42.B
Aleksy
Patejuk
Politechnika
Białostocka
Białystok
2010
C23C8/38
zaawansowane
materiały
85.42.B
Tomasz
Dąbrowski
Dąbrowski
Tomasz PPHU
TDM
Politechnika
Białostocka
Brańsk
2010
F21V35/00
fotonika
46.90.Z
Białystok
2010
A61L27/00,
A61L27/30,
C03C27/08
zaawansowane
materiały
85.42.B
Piotr Mrozek
metalicznego
19
PL20080386813
Sposób spajania
szklanych
elementów,
zwłaszcza do
przezroczystych
urządzeń
mikroprzepływowych
Osłona znicza
Piotr Mrozek
Politechnika
Białostocka
Białystok
2010
C03C27/00;
C03C27/08;
H01L23/15
zaawansowane
materiały,
mikro- i
nanoelektronika
85.42.B
20
PL20070382934
Zbigniew
Zawadzki
Zbigniew
Zawadzki
Brańsk
2009
F21V35/00
fotonika
22.29.Z
21
PL20070117106
Urządzenie
elektroniczne
Edward J.
Bogusz
KEY COMPANY
SP. Z O.O.
Zaścianki
2009
fotonika
27.40.Z
22
PL20070381491
Środek klejący na
bazie
tetrahydrofuranu
MASTERPRESS
SP. Z O.O.
Białystok
2008
zaawansowane
materiały
17.29.Z
23
PL20050115244
Świetlówka
Jan Ryszard
Dąbrowski,
Jacek
Trykozko,
Joanna
Mystkowska
Adam Turecki
A47B13/08,
A47G23/03,
F21V33/00,
G09F13/00,
G09F23/08
B65D23/08,
B65D65/00,
C09J11/00,
C09J5/00
Falco F P H U
Adam Turecki
Białystok
2008
fotonika
27.40.Z
24
PL20010111938
Lampa
Adam Turecki
Falco F P H U
Adam Turecki
Supraśl
2005
F21S4/00,
F21V31/00,
H01J61/36
F21V17/16
fotonika
27.40.Z
25
PL20030362816
Przyrząd do pomiaru
luminancji otoczenia
pracy wzrokowej
Jan Dorosz,
Władysław
Dybczyński,
Maciej
Rafałowski
Politechnika
Białostocka
Białystok
2005
G01J3/46
fotonika
85.42.B
26
US20040498208
Use of cationic block
copolymers to assist
the deposition of
simple or multiple
emulsions
Bruno
Bavouzet,
Mathias
Destarac,
Zofia
Agnieszka
Wilczewska
Rhone Poulenc
Chimie,
Bavouzet Bruno,
Destarac
Mathias,
Wilczewska
Zofia Agnieszka
Białystok
2005
27
PL000000187395B1
Konopko
Henryk
Politechnika
Białostocka
Białystok
2004
28
US20030475614
Fluidising apparatus
in particular for
expanding edible
radw materials and
semi-finished
products of plant
origin
Method for free
radical reduction of
dithiocarbonylated or
dithiophosphorylated
functions borne by a
polymer
Zofia
Agnieszka
Wilczewska,
Mathias
Destarac,
Samir Zard,
Chakib Kalai,
Gerad
Mignani,
Herve Adam
Rhone Poulenc
Chimie,
Wilczewska
Zofia Agnieszka,
Destarac
Mathias, Zard
Samir, Kalai
Chakib, Mignani
Gerard, Adam
Herve
Białystok
2004
A61K8/00,
A61K8/06,
A61K8/72,
A61K8/90,
A61Q19/00,
A61Q19/10,
A61Q5/00,
A61Q5/02,
A61Q5/12,
B01F17/00,
B01F17/52,
C08F297/00,
C10M173/00,
C10M173/02,
C11D17/08,
C11D3/37,
A61K7/06,
A61K7/11
B01J 8/24
zaawansowane
materiały
85.42.B
zaawansowane
systemy
wytwarzania
85.42.B
C08F2/38,
C08F293/00,
C08F8/00,
C08L53/00,
C09D153/00,
C08F4/44
zaawansowane
materiały
85.42.B
29
US20030476534
Method for synthesis
of polymers with
whiol functions
30
WO2001PL00067
Method of artificial
creation of forbidden
zone in conductor
materials
31
PL20020352443
Wysięgnik oprawy
oświetleniowej
32
PL19990333723
Głowica
fotometryczna
luksomierza
Zofia
Agnieszka
Wilczewska,
Mathias
Destarac,
Samir Zard,
Chakib Kalai,
Gerad
Mignani,
Herve Adam
Uladzimir
Kazhayeu,
Adam Kubik,
Kazimierz
Kordecki
Czesław
Święcicki
Irena Fryc
Rhone Poulenc
Chimie,
Wilczewska
Zofia Agnieszka,
Destarac
Mathias, Zard
Samir, Kalai
Chakib,
Mignani Gerard,
Adam Herve
Kazhayeu
Uladzimir, Kubik
Adam, Kordecki
Kazimierz
Białystok
2004
C08F2/38,
C08F293/00,
C08G77/392,
C08L53/00,
C09D153/00,
C08G75/26,
C08G75/28
zaawansowane
materiały
85.42.B
Białystok
2003
H01L29/12
mikro- i
nanoelektronika
brak
danych/
osoby
prywatne
Stankiewicz Leon
Przedsiębiorstwo
Robót
Elektrycznych i
Budowlanych
MIPA
Politechnika
Białostocka
Białystok
2003
F21V21/108
fotonika
42.11.Z
Białystok
2000
G01J1/22,
G01J1/42
fotonika
85.42.B
WYJAŚNIENIE !
Powyższe zestawienie zawiera patenty zgłoszone przez jednostki naukowe oraz gospodarcze województwa podlaskiego zawarte w zagranicznych bazach
patentowych. W kolumnie IPC wpisano wszystkie kody podane przez zgłaszających, jednak przekreślono te, które nie miały związku z obszarami KET.
W kolumnie KET podano przynależność do obszaru KET określoną na podstawie tabeli 3.1. W kolumnie PKD, wskazano PKD zgłaszającego.
ZAŁĄCZNIK 4. BAZA PROJEKTÓW BADAWCZYCH WOJEWÓDZTWA PODLASKIEGO – WNIOSKI ZAKWALIFIKOWANE DO FINANSOWANIA
Tabela Z3.1. Wnioski zakwalifikowane do finansowania w poprzednich konkursach projektów badawczych OPI, realizowanych na terenie województwa podlaskiego
wybrane pod kątem ich potencjalnego związku z kluczowymi technologiami wspomagającymi
LP
Tytuł
Kierownik
Instytucja
realizująca
Dyscyplina
naukowa
Przyznana
Termin
Termin
dotacja rozpoczęcia zakończenia
Nr wniosku
Nr konkursu
1
Zastosowanie przekształtników z
elementami półprzewodnikowymi
z węglika krzemu do sprzęgania
ogniw fotowoltaicznych z siecią
zasilającą jako jeden ze sposobów
dywersyfikacji źródeł energii
dr hab. inż.
Jakub
Dawidziuk
Politechnika
Białostocka\Wydzi
ał Elektryczny
Elektrotechnika
289 200
2011-04-04
2013-10-03
N N510 512040 40
2
Podwójnie domieszkowany
światłowód aktywny
prof. dr hab.
inż. Jan Dorosz
Politechnika
Białostocka\Wydzi
ał Elektryczny
Elektronika
391 400
2011-04-18
2014-04-17
N N515 512340 40
3
Modelowanie i ewaluacja
eksperymentalna procesów
cieplno-przepływowych
zachodzących w komorze
przechowalniczej warzyw i
owoców
dr inż.
Mirosława
Kołodziejczyk
Politechnika
Białostocka\Wydzi
ał Mechaniczny
Technika Cieplna 375 000
2011-05-13
2014-05-12
N N512 456640 40
4
Otrzymywanie i badanie
właściwości materiałów
zawierających "małe" nanocebulki
węglowe
prof. dr hab.
Krzysztof
Winkler
Uniwersytet w
Białymstoku\Wydz
Chemia
iał BiologicznoChemiczny
2011-04-12
2013-04-11
N N204 396640 40
65 000
5
Wybrane plazmidy
entomopatogennego szczepu
Bacillus thuringiensis IS5056 stworzenie podstaw pod
produkcję bioinsektycydów
6
Niskonakładowe metody
dr inż. Dariusz
przetwarzania osadów ściekowych
Boruszko
z przemysłu spożywczego
Politechnika
Białostocka\Wydzi
ał Budownictwa i
Inżynierii
Środowiska
Inżynieria
Ochrony
Środowiska
159 000
2010-03-18
2013-03-17
N N523 558138 38
7
Opracowanie podstaw technologii
szkieł i światłowodów aktywnych
jako materiałów wykorzystujących
podwójne domieszkowanie do
generacji promieniowania w
układach laserów włóknowych z
zakresu NIR (1300-2300 nm)
Politechnika
Białostocka\Wydzi
ał Elektryczny
Nauka o
Materiałach i
Inżynieria
Materiałowa
371 250
2009-06-25
2012-06-24
N N507 285636 36
8
Badanie możliwości wykorzystania dr Marta Eliza
"małych" nanocebulek węglowych Płońskaw bioczujnikach
Brzezińska
Uniwersytet w
Białymstoku\Wydz
Chemia
243 800
2008-08-20
2011-02-19
N N204 111535 35
9
Własności magnetyczne i
strukturalne elektrochemicznie
wytwarzanych nanostruktur na
bazie porowatych i strukturalnych
matryc
Uniwersytet w
Białymstoku\Wydz
Chemia
343 100
2008-08-20
2011-08-19
N N204 246435 35
dr hab. Izabela
Święcicka
dr Dominik
Jacek Dorosz
dr Beata
Kalska-Szostko
Uniwersytet w
Białymstoku\Wydz
Biotechnologia
235000
2011-05-06
2014-05-05
N N302
656640
40
Tabela Z3.2. Wnioski zakwalifikowane do finansowania w poprzednich konkursach projektów badawczych rozwojowych OPI, realizowanych na terenie województwa
podlaskiego wybrane pod kątem ich potencjalnego związku z kluczowymi technologiami wspomagającymi
LP
Tytuł
Kierownik
Instytucja realizująca
Dyscyplina naukowa
Nr wniosku Nr konkursu
1
Ochrona materiałowo-strukturalna elementów
drobnowymiarowych przed korozją, realizowana
poprzez modyfikację betonu asfaltem
prof. dr hab. inż.
Grzegorz Stefan
Wieczorek
Politechnika Białostocka,
Wydział Budownictwa i
Inżynierii Środowiska
R14 (N523) - Inżynieria
Ochrony Środowiska
R14 009 03
3
2
Przekształtnik energoelektroniczny AC/DC/AC
umożliwiający współpracę generatora
asynchronicznego z turbiną wodną lub wiatrową
dr hab. inż. Andrzej
Sikorski
Politechnika
Białostocka\Wydział
Elektryczny
R01 (N510) - Elektrotechnika
N R01 0024
06
6
Tabela Z3.3. Wnioski zakwalifikowane do finansowania w poprzednich konkursach projektów badawczych Narodowego Centrum Nauki, realizowanych na terenie
województwa podlaskiego wybrane pod kątem ich potencjalnego związku z kluczowymi technologiami wspomagającymi
LP
1
2
Tytuł
Kierownik
Nowe makromolekularne materiały nanorurek i nanocebulek
prof. dr hab.
węglowych z kowalencyjnie dołączonymi fulerenami oraz
Krzysztof Winkler
wbudowanych w strukturę polimeru
Funkcjonalizacja "małych" nanocebulek węglowych
dr Marta Eliza
związkami polifenolowymi oraz ich potencjalne
Płońskazastosowanie w bioczujnikach elastyny/kolagenu
Brzezińska
3
Badanie magnetycznych przejść fazowych indukowanych
przez naświetlanie jonami Ga w nanostrukturach Pt/Co/Pt
4
Nowe nanokompozyty na bazie tlenku tytanu(IV) i
pochodnych fulerenu jako fotoaktywne katalizatory
mgr Piotr
Mazalski
mgr Elżbieta
Regulska
Uniwersytet w
Białymstoku; Wydział
Biologiczno-Chemiczny
Uniwersytet w
Uniwersytet w
Fizyki
Uniwersytet w
Kwota przyznana
Nr konkursu
460 100
Wyniki konkursów ogłoszonych 15
marca 2011
518 650
marca 2012
135 060
marca 2013
149 808
marca 2012 r., preludium
Tabela Z3.4. Wnioski zakwalifikowane do finansowania w poprzednich konkursach projektów NCBiR, realizowanych na terenie województwa podlaskiego wybrane pod
kątem ich potencjalnego związku z kluczowymi technologiami wspomagającymi
LP
Tytuł
Kwota przyznana
Nr konkursu
1
INNO-EKO-TECH Innowacyjne centrum dydaktycznobadawcze alternatywnych źródeł energii,
budownictwa energooszczędnego i ochrony
środowiska Politechniki Białostockiej
Politechnika Białostocka
89 808 523
KONKURS NR 1
2
Centrum Syntezy i Analizy BioNanoTechno
Uniwersytetu w Białymstoku
Uniwersytet w Białymstoku
ok. 14 mln zł
Dofinansowanie z Programu Rozwój Polski
Wschodniej
3
Budowa Wydziału Fizyki oraz Instytutu Chemii
Uniwersytet w Białymstoku
97 380 000,00
Wg realizacji celów XIII Priorytetu PO IiŚ oraz
rozwoju kraju
ZAŁĄCZNIK 5. WYKAZ KATEGORII, WEDŁUG KTÓRYCH KLASYFIKOWANE SĄ PUBLIKACJE
NAUKOWE ZEBRANE W BAZIE WEB OF SCIENCE
administracja publiczna
Dermatologia
agronomia
dyscypliny naukowe , edukacja
akustyka
edukacja , specjalne
alergia
edukacja i badań edukacyjnych
anatomia i morfologia
Ekologia
andrologia
Ekonomika
anestezjologia
Elektrochemia
antropologia
endokrynologia i metabolizm
archeologia
Entomologia
architektura
Ergonomia
asian studies
ethnic studiem
astronomia i astrofizyka
Etyka
automatyka, systemy sterowania
etyka medyczna
badania kobiet
farmakologia i farmacja
badania operacyjne i zarządzanie nauka
film , radio , telewizja
badania rodzinne
Filozofia
badania środowiskowe
Fizjologia
biochemii i biologii molekularnej
fizyka , cząstki i pola
biofizyka
fizyka , multidyscyplinarne
biologia
fizyka , płyny i plazmy
biologia ewolucyjna
fizyka , skondensowanej
biologia komórki
fizyka atomowa , molekularna i chemiczna
biologia rozwoju
fizyka jądrowa
biologia słodkowodnych i morskich
fizyka matematyczna
biologii rozrodu
fizyka stosowana
biotechnologii i mikrobiologii stosowanej
Folklor
biznes
gastroenterologii i hepatologii
biznes, finanse
genetyka i dziedziczność
chemia analityczna
geochemii i geofizyki
chemia fizyczna
Geografia
chemia nieorganiczna i jądrowa
geografia fizyczna
chemia organiczna
Geologia
chemia stosowana
geologii, multidyscyplinarne
chemia, leczniczy
geriatrii i gerontologii
chemia, multidyscyplinarne
Gerontologia
chirurgia
Gleboznawstwa
choroba naczyń obwodowych
gospodarka i polityka rolna
choroby zakaźne
Hematologia
critical care medicine
Historia
demografia
historia i filozofii nauki
MAPA GŁÓWNYCH POWIĄZAŃ MIĘDZY NAUKĄ, GOSPODARKĄ I TECHNOLOGIAMI W KONTEKŚCIE INTELIGENTNEJ
SPECJALIZACJI WOJEWÓDZTWA PODLASKIEGO
Przedsięwzięcie pn. Narodowy program foresight – wdrożenie wyników
historia nauk społecznych
literatura , niemiecki, holenderski, skandynawski
hotelarstwo , rozrywka , sport i turystyka
literatura , romans
humanistyczne , multidyscyplinarne
literatura amerykańska
imaging science & technology zdjęcia
literatura słowiańska
immunologia
literatura, wyspy brytyjskie
informacji naukowej i bibliotekoznawstwa
matematyczny i computational biology
informatyka , cybernetyka
Matematyka
informatyka , interdyscyplinarne zastosowania
matematyka stosowana
informatyka , inżynieria oprogramowania
materiałoznawstwa, charakteryzacja i
testowanie
materiałoznawstwa, multidyscyplinarne
informatyka , komputery i architektura
informatyka , systemy informacyjne
informatyka , sztuczna inteligencja
informatyka , teoria i metody
informatyka medyczna
integracyjne i uzupełniające medycyna
interdyscyplinarne nauki społeczne,
interdyscyplinarne zastosowania matematyki ,
inżynieria , biomedyczna
inżynieria , chemiczny
inżynieria , cywilnego
inżynieria , elektryczne i elektroniczne
inżynieria , geologiczne
inżynieria , lotnictwo
inżynieria , marine
inżynieria , mechaniczna
inżynieria , multidyscyplinarne
inżynieria , ocean
inżynieria , przemysłowa
inżynieria , ropy naftowej
inżynieria , środowiska
inżynieria rolnicza
inżynieria tkankowa i komórkowa
inżynieria, produkcja
język i językoznawstwo
językoznawstwo
klasyczne
komunikacja
konstrukcja i technologia budynek
kryminologia i penologii
krystalografia
kulturoznawstwo
leśnictwo
limnologia
literatura
literatura , afryki, australii, kanady
materiałoznawstwa, powłoki & filmy
materiały nauka , papier i przemysł drzewny
Mechanika
medycyna ogólna i wewnętrzna
medycyna ratunkowa
medycyna tropikalna
medycyna, prawne
medycyna, research & experimental
medyczne laboratorium technologii
metalurgia i hutnictwo
meteorologia & atmospheric sciences
metody badań biochemicznych
Mikologia
Mikrobiologia
Mikroskopia
Mineralogia
Muzyka
nanonauki i nanotechnologii
nauka materiały , biomateriały
nauka materiały , ceramika
nauka materiały , kompozyty
nauka materiały , tekstylia
nauka polimer
nauki behawioralne
nauki multidyscyplinarne
nauki o środowisku
nauki roślin
nauki społeczne , biomedyczne
nauki społeczne , metody matematyczne
nauki weterynaryjne
neurologia kliniczna
Neuronauki
Neuroobrazowania
nuclear science & technology
POLITECHNIKA BIAŁOSTOCKA
Strona 73
MAPA GŁÓWNYCH POWIĄZAŃ MIĘDZY NAUKĄ, GOSPODARKĄ I TECHNOLOGIAMI W KONTEKŚCIE INTELIGENTNEJ
SPECJALIZACJI WOJEWÓDZTWA PODLASKIEGO
Przedsięwzięcie pn. Narodowy program foresight – wdrożenie wyników
oceanografia
Robotyka
ochrona różnorodności biologicznej
rolnictwo , multidyscyplinarne
ogrodnictwo
rolnictwo , nabiał i nauka
okulistyka
Rybołówstwo
onkologia
Socjologia
opieka zdrowotna nauki i usługi
Spektroskopia
optyka
sport sciences
ornitologia
stomatologia , chirurgia i medycyna
ortopedia
stosunki międzynarodowe
otorynolaryngologia
stosunki przemysłowe i pracy
paleontologia
studia miejskie
paliwa i energia
studia regionalne
parazytologia
studia średniowieczne i renesansowe
patologia
substance abuse
pediatria
systemy serca i układu krążenia
pielęgniarstwo
Sztuka
planowanie i rozwój
Taniec
podstawowa opieka zdrowotna
Teatr
poezja
Teledetekcji
politologia
Telekomunikacja
położnictwo i ginekologia
teoria i krytyka literacka
praca socjalna
Termodynamika
prawdopodobieństwo i statystyka
Toksykologia
prawo
Transport
przeszczep
transport nauka i technologia
przyrządy i sprzęt pomiarowy
układ oddechowy
psychiatria
urologii i nefrologii
psychologia
usługi zdrowie i polityka
psychologia , applied
Wirusologia
psychologia , matematyczne
wydobycie i produkcja mineralna
psychologia , multidyscyplinarne
zagadnienia społeczne
psychologia eksperymentalna
Zarządzanie
psychologia kliniczna
zasoby wodne
psychologia rozwojowa
Zoologia
psychologia społeczna
żywienie i dietetyka
psychologii, biologiczne
żywność nauka i technologia
psychologii, edukacji
psychologii, psychoanalizy
publicznego , ochrony środowiska i higiena
radiologia , medycyna nuklearna i obrazowanie
medyczne
recenzje literackie
rehabilitacja
religia
reumatologia
POLITECHNIKA BIAŁOSTOCKA
Strona 74

MAPA GŁÓWNYCH POWIĄZAŃ MIĘDZY NAUKĄ, GOSPODARKĄ I

Transkrypt

Podobne dokumenty

Raport z projektu “Nightskating Białystok 2015”