docMicrosoft PowerPoint Viewer - imp1
download 
Reklamacja Transkrypt
Microsoft PowerPoint Viewer - imp1
PROGRAMY OCHRONY POWIETRZA (POP) Departament Globalnych Problemów Środowiska i Zmian Klimatu Ministerstwo Środowiska Białystok, grudzień 2006 r. Zakres prezentacji: • podstawy prawne – regulacje krajowe na tle wymagań unijnych, • bieżąca ocena jakości powietrza podstawą sporządzenia programu ochrony powietrza, • zasady sporządzania programów ochrony powietrza, • dotychczasowe doświadczenia, • zasady składania informacji na temat programów ochrony powietrza, • nowe wymagania. POP w polskim prawie • Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001r. - Prawo ochrony środowiska (Dz.U. Nr 62. poz. 627 z dnia 20 czerwca 2001r. z późn. zm.) • Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 czerwca 2002r. w sprawie dopuszczalnych poziomów niektórych substancji w powietrzu, alarmowych poziomów niektórych substancji w powietrzu oraz marginesów tolerancji dla dopuszczalnych poziomów niektórych substancji (Dz.U. Nr 87. poz.796 z dnia 27 czerwca 2002r.) • Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 czerwca 2002r. w sprawie oceny poziomów substancji w powietrzu (Dz.U. Nr 87. poz.796 z dnia 27 czerwca 2002r.) • Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 5 lipca 2002r. w sprawie wymagań jakim powinny odpowiadać programy ochrony powietrza (Dz.U. Nr115. poz.1003 z dnia 24 lipca 2002r.) • Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 5 kwietnia 2006r. w sprawie zakresu i sposobu przekazywania informacji dotyczących zanieczyszczenia powietrza (Dz.U. Nr 63, poz. 445 z dnia 13 kwietnia 2006r.) Regulacje Unijne podstawą obowiązującego systemu oceny i kontroli jakości powietrza • Dyrektywa 1996/62/WE z dnia 27 września 1996 r. w sprawie oceny i kontroli jakości otaczającego powietrza (tzw. Dyrektywa Ramowa), • Dyrektywa 1999/30/EC z dnia 22 kwietnia 1999 roku w sprawie wartości dopuszczalnych dwutlenku siarki, dwutlenku azotu i tlenków azotu, zanieczyszczeń pyłowych i ołowiu w powietrzu oraz Decyzja Komisji (2001/744/EC) z 17 października 2001 r. zmieniająca Aneks V do tej dyrektywy, • Dyrektywa 2000/69/WE z dnia 16 listopada 2000 roku w sprawie wartości dopuszczalnych benzenu i tlenku węgla w powietrzu, • Dyrektywa 2002/3/WE z dnia 12 lutego 2002 r. w sprawie ozonu w powietrzu. Prawo ochrony środowiska Dział II Ochrona powietrza cel ochrony powietrza ¾ utrzymanie poziomów substancji w powietrzu poniżej dopuszczalnych dla nich poziomów lub co najmniej na tych poziomach, ¾ zmniejszeniu poziomów substancji w powietrzu co najmniej do dopuszczalnych, gdy nie są one dotrzymane POP DIAGNOZA Podstawa sporządzenia POP: • coroczna ocena jakości powietrza i klasyfikacja stref Odpowiedzialni: • wojewódzkie inspektoraty ochrony środowiska (art. 89 ustawy – Prawo ochrony środowiska) Termin: 31 maja każdego roku za rok poprzedni wyniki oceny jakości powietrza niezwłocznie otrzymuje wojewoda OCENA JAKOŚCI POWIETRZA Klasyfikacja stref: STREFA C – poziom choćby jednej substancji przekracza poziom POP dopuszczalny powiększony o margines tolerancji (jeżeli dla substancji nie został określony margines tolerancji – poziom choćby jednej substancji przekracza poziom dopuszczalny) STREFA B – poziom choćby jednej substancji mieści się pomiędzy poziomem dopuszczalnym a poziomem dopuszczalnym powiększonym o margines tolerancji STREFA A – poziom substancji nie przekracza poziomu dopuszczalnego OCENA JAKOŚCI POWIETRZA LISTA SUBSTANCJI: benzen, dwutlenek azotu/tlenki azotu, dwutlenek siarki, ołów, ozon, pył zawieszony PM10, tlenek węgla. Od klasyfikacji stref do POP ¾ Wyniki oceny oraz klasyfikację stref wojewódzki inspektor ochrony środowiska niezwłocznie przekazuje wojewodzie. ¾ Po uzyskaniu informacji o występowaniu na obszarze danego województwa klasy C, wojewoda po zasięgnięciu opinii właściwych starostów, określa w drodze rozporządzenia program ochrony powietrza. ¾ Stosowne rozporządzenie powinno zostać wydane w ciągu 15 miesięcy od dnia otrzymania wyników oceny. Zmiana kompetencji Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze zmianami w podziale zadań i kompetencji administracji terenowej (Dz. U. Nr 175, poz. 1462 ze zm.) od 1 stycznia 2008 r. • POP określa, w drodze uchwały, sejmik województwa, • jeżeli przyczyny wywołujące przekroczenie w strefach występują na terenie innego województwa niż zlokalizowane są strefy, właściwi marszałkowie województw współdziałają w sporządzaniu POP, • marszałek województwa przekazuje ministrowi właściwemu do spraw środowiska informację o POP POP w ustawie POŚ – art. 91 ¾ dla stref, w których został przekroczony poziom więcej niż jednej substancji, sporządza się wspólny program ochrony powietrza, dotyczący wszystkich tych substancji; ¾ jeżeli przyczyny wywołujące przekroczenie występują na terenie innego województwa niż zlokalizowane są strefy, właściwi wojewodowie współdziałają w sporządzaniu programów; ¾ społeczeństwo ma możliwość udziału w postępowaniu, którego przedmiotem jest sporządzenie programu ochrony powietrza. Zasady sporządzania POP Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 5 lipca 2002r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać programy ochrony powietrza (Dz.U.2002 Nr 115 poz.1003 z dnia 24 lipca 2002r.). Naprawczy program ochrony powietrza musi składać się z następujących części: ¾ opisowej, ¾ wyszczególniającej obowiązki i ograniczenia wynikające z realizacji programu, ¾ uzasadnienia zakresu określonych i ocenionych zagadnień. Część opisowa POP ¾ charakterystyka obszaru, dla którego sporządzany będzie program naprawczy z podaniem naruszeń standardów jakości powietrza, rodzajów i źródeł pochodzenia zanieczyszczeń powodujących przekroczenie obowiązujących norm, jak również zakresu działań mających na celu przywrócenie standardów jakości powietrza, ¾ harmonogram realizacji poszczególnych zadań oraz całego programu z podaniem kosztów i źródeł finansowania, ¾ informacja o sposobie dokumentowania realizacji i kontroli realizacji programu Część wyszczególniająca obowiązki i ograniczenia wynikające z realizacji POP ¾ ¾ organy administracji właściwe do : - wydania aktów prawa miejscowego, - przekazywania przyjmującemu program informacji o wydawanych decyzjach, których ustalenia zmierzają do osiągnięcia celów programu, - monitorowania realizacji programu. podmioty korzystające ze środowiska wyszczególnione w programie i ich obowiązki. Część uzasadniająca zakres określonych i ocenionych zagadnień ¾charakterystyka obszarów objętych programem (w tym ustalenia planów zagospodarowania przestrzennego, dane demograficzne, klimatyczne, wyniki prognozowania poziomów stężeń zanieczyszczeń, dane topograficzne oraz dotyczące obiektów i obszarów chronionych ), ¾charakterystyka techniczno-ekologiczną instalacji, urządzeń i charakterystykę rodzajów powszechnego korzystania ze środowiska mających znaczący udział w poziomach substancji w powietrzu oraz ocenę możliwości ograniczenia ich oddziaływania, ¾bilanse stężeń powodowanych emisją od źródeł mających istotny wpływ na poziomy zanieczyszczeń w strefie z uwzględnieniem napływu, ¾analiza stanu zanieczyszczenia z określeniem czynników powodujących przekroczenia oraz procentowego udziału w występujących stężeniach sprawców przekroczeń, ¾analiza dokumentacji wykorzystanej do opracowania programu, ¾załączniki w formie map z podziałem administracyjnym obszaru objętego programem oraz naniesioną lokalizacją instalacji, których eksploatacja powoduje wprowadzanie do powietrza rozpatrywanych substancji i lokalizacją stacji pomiarowych. Ozon a POP Zgodnie z zapisem § 3 ust. 2 rozporządzenia MŚ w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać programy ochrony powietrza, jeżeli na liście substancji objętych programem jest ozon, to można określić przede wszystkim kierunki i zakres działań niezbędnych do osiągnięcia standardów jakości powietrza, w tym prowadzących do ograniczenia emisji substancji przyczyniających się do powstania ozonu. Materiały pomocne przy sporządzaniu POP www.mos.gov.pl (materiały informacyjne → strony tematyczne → ochrona powietrza → programy ochrony powietrza): ¾„Zasady sporządzania naprawczych programów ochrony powietrza w strefach”, ¾„Wskazówki dla wojewódzkich inwentaryzacji emisji na potrzeby ocen bieżących i programów ochrony powietrza”, ¾„Wskazówki metodyczne dotyczące modelowania matematycznego w systemie zarządzania jakością powietrza”. BILANS • LICZBA STREF: 2002 – 13, 2003 – 18, 2004 – 24, 2005 - 96 - 79 stref - PM10 - 27 stref - ozon (w tym 23 na obszarze jednego woj.łódzkiego) - 2 strefy - dwutlenek azotu - po 1 strefie - tlenek węgla, benzen, dwutlenek siarki (zawsze razem z PM10) Główne źródła emisji PM10 w 2004r. źródło: KCIE 3% 4% 5% 1% 11% 7% 6% 6% 11% 46% procesy spalania w sektorze produkcji i transformacji energii sektor bytowo-komunalny spalanie paliw w przemyśle procesy produkcyjne wydobycie i dystrybucja paliw kopalnych transport drogowy inne źródła mobilne odpady rolnictwo inne Dotychczasowe doświadczenia Do chwili obecnej Minister Środowiska uzyskał informacje o wydaniu rozporządzeń w sprawie programów ochrony powietrza dla stref zaklasyfikowanych do klasy C w wyniku pierwszej oceny, tj. za rok 2002. Wśród przyczyn powodujących wydłużenie procesu wydania stosownego rozporządzenia wymieniane są: ¾ brak środków finansowych, ¾ długie procedury przetargowe, ¾ trudności związane z uzgodnieniem tekstu projektu rozporządzenia. Działania podjęte przez Ministra Środowiska: • Według „Zasad udzielania i umarzania pożyczek oraz udzielania poręczeń, kredytów i dotacji, ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w 2007 r.” zatwierdzonych przez Radę NFOŚiGW z dnia 4.10.2006 r. dotacje mogą być udzielane na opracowanie naprawczych POP w wysokości do 50% całego przedsięwzięcia; • Wojewodowie mogą się starać o dofinansowanie za pośrednictwem umowy trójstronnej: WojewodaWykonawca-NFOŚiGW Działania podjęte przez Ministra Środowiska: • W projekcie ustawy o zmianie ustawy –Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw dodano art. 410c „Środki Narodowego Funduszu i wojewódzkich funduszy mogą być przeznaczone na dofinansowanie zadań z zakresu ochrony środowiska i gospodarki wodnej realizowanych przez jednostki budżetowe”; • Uwzględnienie przez marszałków problemu związanego z POP przy tworzeniu Regionalnych Programów Operacyjnych Dotychczasowe doświadczenia - POP dla Śląska za 2002 r. POP ze względu na przekroczenia pyłu PM10, dla 3 stref: - Aglomeracja Górnośląska, - Aglomeracja Częstochowska, - miasto - Bielsko-Biała Podstawa dla rozporządzenia w sprawie POP dla Śląska Opracowanie wykonane przez zespół autorski, w skład którego wchodzili przedstawiciele: - Ośrodka Badań i Kontroli Środowiska (przedsiębiorstwo państwowe - jednostka specjalistyczna Wojewody Śląskiego) - Instytutu Podstaw Inżynierii Środowiska PAN - Instytutu Chemicznej Przeróbki Węgla - Instytutu Ekologii terenów Uprzemysłowionych - Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej - Urzędu Wojewódzkiego Główne źródła emisji pyłu PM10 na Śląsku 2% 28% sektor bytowo-komunalny transport 50% przemysł inne 20% Poziom stężeń emisji PM10 w zależności od sezonu Rozporządzenia Wojewody Śląskiego - przykładowe działania Ograniczenie emisji pyłu Pm10 z sektora bytowo-komunalnego: - podłączenie do sieci ciepłowniczych, - zwiększenie wykorzystania energii elektrycznej i gazu dla celów grzewczych oraz podgrzewania wody na cele bytowo gospodarcze, - wprowadzanie do eksploatacji instalacji opartych o niskoemisyjne techniki spalania paliw, budowę lokalnych systemów pracujących w układach kogeneracji lub z wykorzystaniem energii odnawialnej, - wprowadzenie mechanizmów stymulujących stosowanie niskopopiołowych i niskoemisyjnych paliw w gospodarstwach domowych, gospodarce komunalnej i w małych instalacjach spalania, - termomodernizacja budynków, - rozwój budownictwa komunalnego, spełniającego standardy energooszczędności. Rozporządzenia Wojewody Śląskiego - przykładowe działania - podnoszenie efektywności odpylania w istniejących obiektach przemysłowych, ograniczenie emisji niezorganizowanej i wtórnej z sektora przemysłowego, - dostosowanie dużych źródeł energetycznego spalania do wymagań BAT, - ograniczenie i likwidacja emisji wtórnej ze zwałowisk odpadów w szczególności termicznie czynnych, - ograniczenie emisji pyłu PM10 związanej z procesami inwestycyjnymi w przemyśle, budownictwie i gospodarce komunalnej, - wspieranie lokalnych inicjatyw na rzecz przeciwdziałania wypalaniu traw i ograniczaniu emisji wtórnej Rozporządzenia Wojewody Śląskiego - przykładowe działania Ograniczenie emisji z transportu i komunikacji: - kontynuacja inwestycji drogowych o znaczeniu regionalnym, - modernizacja i przebudowa dróg w mieście, - modernizacja układu drogowego i budowa obwodnic aglomeracji, - rozwój i modernizacja transportu szynowego, - zmiany organizacji ruchu lokalnego i regionalnego, - modernizacja taboru komunikacji zbiorowej, - utrzymanie czystości nawierzchni dróg, - przebudowa dróg o tymczasowej nawierzchni, - budowa parkingów poza centrami miast, rozwój transportu publicznego, - zwiększenie ilości stref o ograniczonym ruchu pojazdów. Rozporządzenia Wojewody Śląskiego - przykładowe działania ¾ rozwój narzędzi zintegrowanego zarządzania jakością powietrza w regionie oraz podjęcie prac badawczych w zakresie charakterystyki emisji pyłów oraz oceny narażenia mieszkańców na szkodliwe substancje zawarte w pyle, ¾ edukacja ekologiczna - kształtowanie właściwych zachowań społeczeństwa: – oszczędność energii cieplnej i elektrycznej, – używanie węgla dobrej jakości, – aspekty zdrowotne narażenia na oddziaływanie PM10, Rozporządzenia Wojewody Śląskiego - przykładowe działania Działania porządkujące: - wprowadzenie całkowitego zakazu spalania odpadów, biomasy, liści itp. na otwartej przestrzeni w obszarze aglomeracji, - zakaz stosowania materiałów pylących do utwardzania nawierzchni dróg i parkingów, - zwiększenie skuteczności przestrzegania przez właścicieli nieruchomości wymagań w zakresie utrzymania porządku na terenie posesji i właściwego zagospodarowania odpadów, - kontrola warunków przewozu materiałów pylących. Rozporządzenia Wojewody Śląskiego ¾ Źródła finansowania przedsięwzięć: – – – – środki własne podmiotów, budżet państwa, NFOŚIGW, wojewódzkie, powiatowe i gminne fosigw Kontrola realizacji zadań i uzyskanego efektu ekologicznego Śląski Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska Okresowa ocena efektów programu i wnioskowanie w sprawie niezbędnych korekt Programu Wojewódzka Komisja ds. Ocen Oddziaływania na Środowisko Przekazywanie informacji Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 5 kwietnia 2006r. w sprawie zakresu i sposobu przekazywania informacji dotyczących zanieczyszczenia powietrza (Dz. U. Nr 63, poz. 445). zastąpiło: Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 26 listopada 2002r. w sprawie zakresu i sposobu przekazywania informacji dotyczących zanieczyszczenia powietrza (Dz. U. Nr 204, poz. 1727). Przekazywanie informacji – nowe rozporządzenie z 5 kwietnia 2006r. Zmiany w zakresie sposobu przekazywania informacji o programach ochrony powietrza spowodowane były koniecznością przeniesienia do polskiego prawa wymagań Decyzji Komisji z dnia 20 lutego 2004 r. 2004/224/WE ustanawiającej zasady składania informacji na temat programów ochrony powietrza. Przekazywanie informacji o POP – nowe rozporządzenie z 5 kwietnia 2006r. ¾ Zakres i sposób przekazywania przez wioś Głównemu Inspektorowi Ochrony Środowiska informacji o: - wynikach klasyfikacji stref, - wynikach pomiarów poziomów substancji w powietrzu, - stwierdzonych przekroczeniach alarmowych poziomów. ¾ Zakres i sposób przekazywania przez wojewodę Ministrowi Środowiska informacji o programach ochrony powietrza. Przekazywanie informacji o POP – nowe rozporządzenie z 5 kwietnia 2006r. § 6 nowego rozporządzenia MŚ w sprawie zakresu i sposobu przekazywania informacji dotyczących zanieczyszczenia powietrza Wojewoda przekazuje ministrowi właściwemu do spraw środowiska: ¾ opracowanie tekstowe, na bazie którego sporządzono program ochrony powietrza, ¾ rozporządzenie wojewody w sprawie programu ochrony powietrza, ¾ zestawienie informacji dotyczących programów ochrony powietrza. Załącznik nr 4 do ww. rozporządzenia - Zakres i układ przekazywanych informacji o POP NOWE WYMAGANIA Dyrektywa 2004/107/WE z dnia 15 grudnia 2004 r. w sprawie arsenu, kadmu, rtęci, niklu i wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych w otaczającym powietrzu. - trwa proces transpozycji do polskiego prawa - dla arsenu, kadmu, niklu i benzo(a)pirenu ustanawia poziomy docelowe - dla rtęci określa jedynie wymagania pomiarowe NOWE WYMAGANIA - Dyrektywa 2004/107/WE Zanieczyszczenie Poziom docelowy * Arsen 6 ng/m3 Kadm 5 ng/m3 Nikiel 20 ng/m3 Benzo(a)piren 1 ng/m3 * Dla całkowitej zawartości we frakcji pyłu PM10 uśrednionej dla roku NOWE WYMAGANIA - Dyrektywa 2004/107/WE Zgodnie z Dyrektywą 2004/107/WE państwa członkowskie mają podjąć wszelkie niezbędne środki, które nie pociągają za sobą niewspółmiernych kosztów, w celu zapewnienia, aby, począwszy od 31 grudnia 2012 r., stężenia arsenu, kadmu, niklu i benzo(a)pirenu, używanego jako znacznik rakotwórczego ryzyka wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych, w otaczającym powietrzu nie przekraczały wartości docelowych. Planowane zmiany w ustawie POŚ • rozróżnienie poziomów substancji w powietrzu na: poziom dopuszczalny, poziom docelowy, poziom celu długoterminowego. Planowane zmiany w ustawie POŚ – poziomy substancji w powietrzu Poziom dopuszczalny poziom substancji, który powinien być osiągnięty w określonym terminie, i który po tym terminie nie powinien być przekraczany. Pojecie to będzie odpowiadało określeniu limit value czyli będzie „twardym” standardem jakości powietrza odnoszącym się do dwutlenku siarki, dwutlenku azotu i tlenków azotu, pyłu, ołowiu, benzenu i tlenku węgla. Planowane zmiany w ustawie POŚ – poziomy substancji w powietrzu Poziom docelowy poziom substancji, który ma być osiągnięty w określonym czasie za pomocą ekonomicznie uzasadnionych działań technicznych i technologicznych; poziom ten określa się w celu zapobiegania lub ograniczania szkodliwego wpływu danej substancji na zdrowie ludzi lub środowisko jako całość. Pojęcie to będzie odpowiadało określeniu target value i będzie się odnosiło do ozonu, arsenu, kadmu, niklu i benzo(a)pirenu. Poziom docelowy nie jest standardem jakości środowiska. Planowane zmiany w ustawie POŚ – poziomy substancji w powietrzu Poziom celu długoterminowego poziom substancji w powietrzu, poniżej którego, zgodnie z obecnym stanem wiedzy naukowej, bezpośredni szkodliwy wpływ na zdrowie ludzi lub środowisko jako całość jest mało prawdopodobny; poziom ten ma być osiągnięty w długim okresie czasu, z wyjątkiem sytuacji kiedy nie może być osiągnięty za pomocą ekonomicznie uzasadnionych działań technicznych i technologicznych. Planowane zmiany w ustawie POŚ – podział kraju na strefy Art. 87 delegacja dla ministra właściwego do spraw środowiska do wydania rozporządzenia, w którym określony zostanie podział kraju na strefy. – termin wykonania oceny rocznej Art. 89 ust. 1 zmiana terminu dokonania rocznej oceny jakości powietrza z 31 maja na 31 marca za rok poprzedni Planowane zmiany w ustawie POŚ – sprawozdanie z realizacji POP Art. 94 ust. 2a wojewoda, co trzy lata przekazuje ministrowi właściwemu do spraw środowiska sprawozdanie z realizacji POP Art. 94 ust. 2b jeżeli realizacja POP jest zaplanowana na okres krótszy niż 3 lata, sprawozdanie wojewoda przedkłada najpóźniej 6 miesięcy po zakończeniu realizacji tego programu Art. 10 projektu ustawy o zmianie POŚ Pierwsze sprawozdanie z realizacji POP, przyjętych w drodze rozporządzenia przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, wojewoda przekazuje ministrowi właściwemu do spraw środowiska nie później niż w ciągu 3 lat począwszy od dnia wejścia w życie rozporządzenia w sprawie POP. Planowane zmiany w ustawie POŚ – konsultacje z innymi państwami członkowskimi Art. 92a propozycja wynika z konieczności transpozycji art. 8 ust. 6 Dyrektywy Ramowej 96/62/WE Gdy poziom zawartości zanieczyszczeń przewyższa lub stwarza prawdopodobieństwo przekroczenia wartości dopuszczalnej powiększonej o margines tolerancji lub, zależnie od okoliczności progu alarmowego, i jest to spowodowane znacznym zanieczyszczeniem pochodzącym z innego państwa członkowskiego, zainteresowane państwa przeprowadzają wzajemne konsultacje w celu znalezienia rozwiązania. Komisja może być obecna podczas takich konsultacji. Projekt Dyrektywy w sprawie jakości powietrza i czystszego powietrza w Europie Konsolidacja dyrektyw: 96/62/WE, 99/30/WE, 2000/69/WE, 2002/3/WE. Nowe, dodatkowe wymagania w zakresie pyłu PM2,5. DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ [email protected] [email protected] [email protected]
