Wykład wstępny - łamacze szyfrów

Transkrypt

Wykład wstępny - łamacze szyfrów
Internetowa Gra Kryptologiczna MŁODZI ŁAMACZE SZYFRÓW
edycja 2015
Wykład wstępny,
w którym poznasz najstarsze metody tajenia informacji. Dowiesz się jakie są podstawowe rodzaje
metod kryptologicznych, a także poznasz kilka zasad o których warto nie zapomnieć w trakcie
gry...
WPROWADZENIE
Polska, koniec lat 20. XX wieku. Biuro Szyfrów polskiego wywiadu wojskowego pracuje nad nowym, tajemniczym szyfrem, którego zaczeli używać Niemcy. Zagadka jest z pozoru nie do złamania - długie ciagi znaków, które nie posiadaja żadnych cech zbieżnych ze znanymi metodami
utajniania informacji. Oficerowie pracujacy w Biurze Szyfrów podejmuja decyzje, aby do złamania szyfru zaangażować matematyków. Przeczuwaja, że ta dziedzina nauki odgrywa w nim ważna
role. Odpowiedź na pytanie skad czerpać nowe kadry do tak poważnego zadania jest jasna –
sposród studentów matematyki, których najpierw należy przeszkolić - zorganizować kurs przedstawiajacy podstawy ówczesnej kryptologii.
Tak rozpoczyna sie przygoda z szyframi trójki studentów matematyki: Mariana Rejewskiego, Jerzego Różyckiego i Henryka Zygalskiego, którzy po ukonczeniu kursu zostaja polskimi ŁAMACZAMI
SZYFRÓW. Jest to praca żmudna i wymagajaca poswiecen, ale dajaca niemała satysfakcje.
Zwłaszcza w 1932 roku, gdy zostaje po raz pierwszy złamany (dotad uznawany za niemożliwy do
złamania) niemiecki szyfr maszynowy ENIGMA, zaledwie dwa miesiace po postawieniu tego zadania przez dowództwo...
Marian Rejewski
Jerzy Różycki
Henryk Zygalski
W 1939 roku, w obliczu spodziewanego wybuchu wojny, Polacy podejmuja decyzje o przekazaniu
swojego sekretu aliantom. Służby sojusznicze sa zaskoczone i z radoscia przyjmuja ten niespomlodzi.lamaczeszyfrow.pl
Internetowa Gra Kryptologiczna MŁODZI ŁAMACZE SZYFRÓW
edycja 2015
dziewany prezent. Pałeczke w sztafecie walki z ENIGMĄ przejmuje słynny, brytyjski osrodek Bletchley Park.
Dzis, kilkadziesiat lat od tamtych wydarzen widać ich doniosły wpływ. Możliwosć łamania niemieckiego szyfru przez Brytyjczyków ułatwiła zwycieskie zakoncze-
nie II wojny swiatowej i skrócenie cierpien milionów ludzi. Na pewno nie byłoby to możliwe, tak szybko, bez przedwojennych dokonan
polskich kryptologów.
Dla przypomnienia tych wydarzen powstała niniejsza gra, która
przybrała forme – a jakże – kursu kryptologii. Wyobraź sobie, że własnie przenosisz sie do roku 1929 i siadasz wraz z Rejewskim, Różyckim i Zygalskim w studenckich ławkach. Przed toba organizatorzy
kursu – Maksymilian Cieżki, Gwido Langer, Antoni Palluth – wsparci
Maksymilian Ciężki
autorytetem profesora Zdzisława Krygowskiego. Rozpoczynasz przygode z szyframi...
POCZATKI UTAJNIANIA INFORMACJI
Nasz kurs zaczniemy od krótkiego wprowadzenia w historie kryptologii, która co prawda doczekała sie swojej nazwy dopiero w XX wieku, lecz zajmowała swoje miejsce w kulturze ludzkiej już
w najdawniejszych czasach.
Najstarsze źródła, w których informacje próbowano ukryć przed niepowołanym okiem, pochodza
ze starożytnego Egiptu – z okresu około 1900 lat p.n.e. W jednej z ksiag Starego Testamentu –
ksiedze Jeremiasza - niektóre pojecia zapisywano szyfrem zwanym Atbasz. Szyfr ten operował
na alfabecie jezyka hebrajskiego w ten sposób, że pierwsza litera alfabetu była zastepowana
przez ostatnia, druga przez przedostatnia itd. Nazwa szyfru wywodzi sie bezposrednio od realizowanego przezen przekształcenia (A zamienia sie w T, Ba w Sz, itd.). Ten prosty szyfr nie zdołał
zdezorientować biblioznawców, którzy bez trudu odgadli, że nieznane słowo Szeszak w niektórych biblijnych przekazach odpowiada Babilonowi.
Starożytni Spartanie ukrywali niektóre przesłania nawijajac
spiralnie waski pas skóry na drewniana laske zwana „skytale”, nastepnie zapisujac tekst przesłania wzdłuż laski; po
rozwinieciu skórzanego pasa znaki wystepowały na nim w
przypadkowej kolejnosci. Odbiorca odczytywał przesłanie
po nawinieciu pasa na laske o tej samej srednicy - można
powiedzieć, że srednica „skytale” stanowiła klucz do szyfru.
Skytale - www.wikipedia.com
Pewien Grek, Histiajos, służacy na dworze wielkiego króla Persji postanowił przesłać swemu
krewnemu w Milecie informacje o dogodnym momencie do wzniecenia powstania przeciw per-
Internetowa Gra Kryptologiczna MŁODZI ŁAMACZE SZYFRÓW
edycja 2015
skim władcom. Przywołał jednego ze swoich niewolników, ogolił na łyso jego głowę i wytatuował
na niej tresć ostrzeżenia. Gdy posłancowi odrosły włosy, wyprawił go w droge do kraju.
Nieco później Juliusz Cezar prowadzac kampanie w Galii, zwykł koordynować działania kilku oddziałów, wysyłajac do ich dowódców kurierów z rozkazami. Zważywszy jednak na niebezpieczenstwo wpadniecia kuriera w rece wroga,
szyfrował tresć listów zastepujac każdy znak łacinskiego alfabetu
znakiem położonym o trzy pozycje dalej.
Jego własne imie, IULIUS CAESAR przybierało zatem forme LXNLXV
FDHVDU. Postepujac w opisany sposób posługiwał sie szyfrowaniem, którego istota jest zastepowanie każdej litery tekstu jawnego
litera szyfrogramu. Cezar mógł czuć sie pewnie przesyłajac zaszyfrowane listy swoim legatom, wsród walczacych po przeciwnej stronie plemion celtyckich sztuka czytania była rzadka. Gdyby jednak
wsród oponentów znalazł sie Rzymianin-dezerter, dodatkowo znaja -
Gajusz Juliusz Cezar
a cy sztuczki Cezara, nie miałby zbyt wielu problemów ze złamaniem jego szyfru.
PODOBA SIĘ?
Jeśli tak, to zarejestruj dwuosobowy zespół i przeczytaj dalszy ciąg wykładu opublikowany w Twoim panelu
zespołu. Przed nami wspólna przygoda z kryptologią i historią. Serdecznie zapraszamy.
Jeśli masz obawy, czy to zadanie jest aby na pewno dla Ciebie, czy sobie poradzisz? Uspakajamy, zadania
zostaną dostosowane do wieku uczestników. Zapoznając się dokładnie z kolejnymi wykładami bez problemu poradzicie sobie z postawionymi przed Wami wyzwaniami. Zapraszamy do rejestracji.
mlodzi.lamaczeszyfrow.pl

Podobne dokumenty