Sytuacja społeczno-gospodarcza Uzbekistanu w I kwartale 2014 roku

Sytuacja społeczno-gospodarcza
Uzbekistanu w I kwartale 2014 roku
2015-12-21 20:50:22
2
Sytuacja społeczno-gospodarcza Uzbekistanu w I kwartale 2014 roku (dane oficjalne)
1. Produkt Krajowy Brutto
Wg danych Państwowego Komitetu ds. Statystyki, w I kwartale 2014 roku PKB Uzbekistanu osiągnął poziom
25.763,9 mld UZS. Wzrost PKB wyniósł 7,5%. Wg oficjalnego kursu na koniec marca 2014 r., gdzie 1 USD =
2.257,30 UZS, PKB wyniósł ok. 11.413,59 mln USD. 78,8% PKB wygenerował sektor niepaństwowy (29% podmioty stanowiące własność obywateli, 0,3% - własność gospodarstw farmerskich i rolnych, 30,2% zjednoczeń gospodarczych, 15,5% - przedsiębiorstw z udziałem kapitału zagranicznego, 3,8% - inne formy
własności), a 21,2% - sektor państwowy. W strukturze PKB 52,9% stanowiły usługi, 35,3% - produkcja towarów
oraz 11,8% - podatki na towary i operacje eksportowo-importowe. W przekroju terytorialnym największy wzrost
PKB odnotowano w obwodzie Chorezmskim (111,1%), Andiżańskim (110,6%) oraz obwodach Namangańskim i
Samarkandzkim (po 110,5%), najmniejszy – w obwodzie Taszkenckim (105,6%) Największy wzrost PKB per capita
odnotowano w obwodzie Chorezmskim (109,1%), najmniejszy – w obwodzie Taszkenckim (104,4%); wzrost PKB w
przeliczeniu na osobę w całym Uzbekistanie wyniósł 105,7%. Uwzględniając liczbę ludności Uzbekistanu na dzień
1.04.2014 r. (30.587,1 tys. osób - wstępne dane), dochód narodowy na osobę w pierwszym kwartale 2014 r.
wynosił w Uzbekistanie 842,31 tys. UZS czyli ok. 373 USD.
2. Budżet Państwa
Dane nt. realizacji Budżetu Państwa w roczniku statystycznym nie są publikowane. Wg informacji z posiedzenia
Rady Ministrów RU, dotyczącego wyników gospodarczych Uzbekistanu w I kwartale 2014 roku (odbyło się
18.04.2014 r.), Budżet Uzbekistanu w tym okresie został zrealizowany z proficytem w wysokości 0,2% wielkości
PKB.
3. Zadłużenie zagraniczne
Oficjalnie dane dotyczące zadłużenia zagranicznego nie są publikowane.
4. Inflacja
W okresie styczeń – marzec 2014 roku inflacja osiągnęła poziom 2,6% (w tym samym okresie 2013 r. – 2,8%), a
średnia miesięczna inflacja – podobnie jak przed rokiem - 0,9%. Ceny producentów produkcji przemysłowej
wzrosły 2,7% (w I-III 2013 r. – 2%), taryfy na przewozy towarowe zmalały o 0,2% (w tym samym okresie 2013 r.
wzrosły o 1,6%), a taryfy na usługi łączności dla osób prawnych wzrosły o 1% (1,1%). Największy wpływ na
wzrost cen producentów produkcji przemysłowej miał wzrost cen materiałów budowlanych (dynamika 122,1%),
wzrost cen w metalurgii metali kolorowych (104,9%), w przemyśle chemicznym i petrochemicznym (14,6%), w
metalurgii żelaza i w przemyśle spożywczym (po 104%), w przemyśle paliwowym (102,2%), w przemyśle lekkim
oraz w przemyśle maszynowym i obróbki metali (po 100,5%), w elektroenergetyce (100,2%). Nie uległy zmianie
ceny w przemyśle młynarskim oraz drzewnym i celulozowo-papierniczym. Natomiast, wzrost cen w transporcie
towarowym był spowodowany głównie wzrostem cen w transporcie lotniczym (dynamika 103,5%) i
samochodowym (100,1%). Nie uległy zmianie taryfy na transport rurociągowy, a obniżce uległy taryfy na
przewozy kolejowe (dynamika 99,2%). Dynamika wzrostu cen w grupie usług łączności dla osób prawnych
charakteryzowała się wzrostem cen łączności komórkowej (dynamika 102,1%); w pozostałych grupach zmian nie
odnotowano.
5. Bezrobocie i dochody ludności
a/ Wg wstępnych danych, na dzień 1 kwietnia br. liczba obywateli Uzbekistanu wynosiła 30.587,1 tys. osób,
natomiast liczba aktywnej zawodowo ludności w okresie styczeń – marzec 2014 r. wynosiła średnio 13.226,2 tys.
osób, czyli 43,3% ogółu ludności.
Liczba osób zarejestrowanych w urzędach pracy jako osoby poszukujące pracy na koniec marca 2014 r. wynosiła
3
8,1 tys., czyli o 13,8% mniej niż w analogicznym okresie 2013 r. W I kwartale 2014 r. liczba osób poszukujących
pracy (liczona zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów RU nr. 106 z dn. 24.05.2007 r.) wynosiła 700,5 tys.
osób, czyli 5,3% ludności aktywnej zawodowo.
Wg wstępnych danych, w okresie sprawozdawczym do Uzbekistanu przybyło 37,7 tys. osób, a wyemigrowało –
42,5 tys. osób. Migracja zarobkowa obywateli Uzbekistanu odbywa się głównie do Rosji i Kazachstanu.
b/ Informacje nt. dochodów ludności Uzbekistanu w I kwartale 2014 r. w „Przeglądzie statystycznym RU za
styczeń - marzec 2014 roku” nie zostały opublikowane. W omawianym okresie minimalna pensja w kraju
wynosiła 96.105 UZS, a minimalna emerytura – 187.970 UZS. Ich wysokości nie uległy zmianie od 15 grudnia
2013 r.
6. Przemysł, podmioty gospodarcze
a/ Produkcja przemysłowa Uzbekistanu w okresie 3 miesięcy 2014 roku osiągnęła poziom 16.288,5 mld UZS i
była większa o 8,9% w porównaniu z analogicznym okresem 2013 r. Elektroenergetyka wygenerowała 1.336,6
mld UZS (dynamika 102,6%), przemysł paliwowy – 2.282,6 mld UZS (94%), metalurgia żelaza – 367,3 mld UZS
(107,2%), metalurgia metali kolorowych – 1.469,8 mld UZS (109,6%), przemysł chemiczny i petrochemiczny –
789,9 mld UZS (101,5%), przemysł maszynowy i obróbki metali – 2.933,7 mld UZS (126%), przemysł drzewny i
celulozowo-papierniczy – 204,1 mld UZS (111,6%), produkcja materiałów budowlanych – 989,4 mld UZS (114%),
przemysł lekki – 2.739,3 mld UZS (111,8%), przemysł spożywczy – 2.346,9 mld UZS (105,6%). Udział
poszczególnych sektorów w produkcji przemysłowej kształtował się następująco: elektroenergetyka – 8,2%,
przemysł paliwowy – 14%, metalurgia żelaza – 2,3%, metalurgia metali kolorowych – 9%, przemysł chemiczny i
petrochemiczny – 4,8%, przemysł budowy maszyn i obróbki metali – 18%, przemysł drzewny i celulozowy – 1,3%,
produkcja materiałów budowlanych – 6,1%, przemysł lekki – 16,8%, przemysł spożywczy – 14,4%, inne sektory –
5,1%. Towarów konsumpcyjnych wyprodukowano na sumę 6.154,4 mld UZS (dynamika 112,8%), z czego
artykułów spożywczych na sumę 2.532,7 mld UZS (105,3%) i przemysłowych na sumę 3.621,7 mld UZS
(118,7%). Szczegółowe informacje nt. wzrostu/spadku produkcji w poszczególnych sektorach nie zostały
opublikowane.
Najwięcej produkcji przemysłowej (na sumę 2.732,5 mld UZS) wyprodukowano w Taszkencie (dynamika 113,2%),
najmniej – w obwodzie Dżizakskim (217,3 mld UZS, dynamika 113%) i w Karakałpacji (305,5 mld UZS, dynamika
111,4%), natomiast artykułów konsumpcyjnych najwięcej wyprodukowano w obwodzie Andiżańskim (1.550,8 mld
UZS, dynamika 123,7%) i w Taszkencie (1.344,2 mld UZS, dynamika 109,5%), najmniej – w obwodzie
Surchandaryńskim (110,2 mld UZS, dynamika 113,9%) i Dżizakskim (87,2 mld UZS, dynamika 102,8%).
b/ Wg stanu na dzień 1 kwietnia 2014 roku w Uzbekistanie było zarejestrowanych ogółem (bez udziału
gospodarstw farmerskich) 270.745 przedsiębiorstw i organizacji, z których 242,2 tys. prowadziło aktywną
działalność gospodarczą. W okresie sprawozdawczym powstało 7.551 nowych podmiotów, a 3.361 zostało
zlikwidowanych. Z 270.745 zarejestrowanych osób prawnych 14,6% należało do skarbu państwa, 85,4%
stanowiło własność niepaństwową, z których 35,2% - własność prywatną. 28,3% zarejestrowanych
przedsiębiorstw prowadziło działalność w sektorze usług i żywienia zbiorowego, 16,9% - w przemyśle, 8,7% - w
budownictwie, 8,5% - w rolnictwie i gospodarce leśnej, 4% - w transporcie i łączności, 4,1% - w ochronie zdrowia,
sporcie i sferze socjalnej, 8% - w edukacji, kulturze i nauce.
Na dzień 1 kwietnia 2014 roku zarejestrowanych było 217.674 małych podmiotów gospodarczych i tzw. mikrofirm. W ciągu 3 miesięcy 2014 roku utworzono 7.296 takich podmiotów, zlikwidowano – 3.196. Generująca 41%
PKB mała przedsiębiorczość wypracowała 26,8% uzbekistańskiej produkcji przemysłowej, 68,1% - prac
budowlanych, 82,5% - przewozów towarowych, 45,6% - obrotów handlu detalicznego oraz 42,7 płatnych usług.
11,5% eksportu Uzbekistanu w omawianym okresie stanowiły towary i usługi małych podmiotów gospodarczych.
7. Działalność inwestycyjna i budownictwo
a/ Ogółem, w pierwszym kwartale 2014 roku w gospodarkę Uzbekistanu zainwestowano 5.615,9 mld UZS tj. o
10,1% więcej niż w analogicznym okresie 2013 roku. W ekwiwalencie dolarowym wartość inwestycji wyniosła 2,5
mld USD, czyli o 12,4% więcej niż
w roku 2013. 4,9% inwestycji finansowano z Budżetu Państwa, 0,2% - z Funduszu Melioracyjnego Ulepszania
4
Gruntów, 54,3% - ze środków przedsiębiorstw i ludności, 23,3% - z inwestycji i kredytów zagranicznych, 8,4% - z
kredytów bankowych i innych oraz 8,9% - z funduszy pozabudżetowych, w tym z Funduszu Rekonstrukcji i
Rozwoju. 19% środków inwestycyjnych skierowano do sektora państwowego, 81% - do sektora niepaństwowego.
3.759,3 mld UZS środków inwestycyjnych przeznaczono na inwestycje produkcyjne (66,9%), z których 37,1%
zainwestowano w przemyśle (z tego: 21,4% - przemysł paliwowo-energetyczny, 2,1% - metalurgia, 1,9% chemia i petrochemia, 4,3% - przemysł budowy maszyn, 2,3% - przemysł lekki, 1,4% - przemysł spożywczy,
2,1% - produkcja materiałów budowlanych), 3,9% zainwestowano w rolnictwo, 2,6% - w budownictwo, 15% - w
transport i łączność, 3,7% - w handel i żywienie zbiorowe, 3,7% - w prace geologiczno-poszukiwawcze oraz 0,9%
- w inne dziedziny. Do sektorów pozaprodukcyjnych skierowano 1.856,6 mld UZS środków inwestycyjnych
(33,1%), z czego 21,4% na budownictwo mieszkaniowe, 2,1% - na gospodarkę komunalną, 2,6% - na ochronę
zdrowia, 3% - na edukację, 0,7% - na kulturę i sztukę oraz 3,3% - na inne dziedziny. Z 1.307,7mld UZS inwestycji
zagranicznych pozyskanych w I kwartale 2014 roku, 783,8 mld UZS stanowiły kredyty. Największymi
beneficjentami środków pochodzących z inwestycji zagranicznych były: Karakałpacja (30,2%), obwód Bucharski
(28,5%), obwód Kaszkadariński (12,7%); najmniejszymi: obwód Chorezmski (0,2%). 57,8% inwestycji i kredytów
zagranicznych wykorzystano w sektorze paliwowo-energetycznym, 1,2% - w budowie maszyn, 3,4% - w
przemyśle lekkim, 1,2% - w przemyśle spożywczym, 2,9% - w rolnictwie, 26,2% - w transporcie i łączności, 2,1%
- w gospodarce komunalnej, 1% - w instytucjach ochrony zdrowia i 4,2% - w innych dziedzinach.
b/ W okresie I-III 2014 roku wykonano robót budowlanych na sumę 2.830,6 mld UZS, czyli o 15,5% więcej niż w
tym samym okresie 2013 roku. 82,8% robót przypadało na nowe budownictwo, rekonstrukcję, rozbudowę i
przekształcanie przedsiębiorstw, 15,4% - na remonty kapitalne i bieżące obiektów oraz 1,8% - na inne prace
podwykonawcze. 51,5% prac budowlanych zrealizowano w obiektach stanowiących prywatną własność
obywateli, 24,7% - własność zrzeszeń gospodarczych, 13,2% - własność przedsiębiorstw typu joint venture,
obcokrajowców i przedsiębiorstw zagranicznych, 5,8% - własność państwową oraz 4,8% - inną własność. Z
ogólnej wielkości 1.856,6 mld UZS nakładów inwestycyjnych na cele pozaprodukcyjne 1.199,8 mld UZS
przeznaczono na budownictwo mieszkaniowe. W okresie styczeń – marzec 2014 roku oddano do eksploatacji
15,2 tys. mieszkań o łącznej powierzchni 1.884 tys. m2 (wzrost o 4,8% w porównaniu z analogicznym okresem
2013 r.), z czego 1.353,6 tys. m2 na terenach wiejskich (wzrost o 6,1%). Z tej samej grupy środków
inwestycyjnych na cele pozaprodukcyjne 69,4 mld UZS przeznaczono na budowę obiektów edukacyjnych, 64,4
mld UZS – obiektów ochrony zdrowia i 80,2 mld UZS. Najwięcej robót budowlanych, na sumę 507 mld UZS,
wykonano w stolicy kraju – Taszkencie.
8. Transport
a/ W styczniu – marcu 2014 r. wielkość przewozów towarowych wszystkimi rodzajami transportu wyniosła
ogółem 282,5 mln ton (dynamika 103,9%), w tym: transportem samochodowym – 248,6 mln ton (104,3%),
rurociągami – 17,7 mln ton (97,8%), transportem kolejowym – 16,2 mln ton (105,8%) oraz lotniczym – 5,2 tys.
ton (107,8%).
b/ W tym samym okresie wszystkimi środkami transportu przewieziono ogółem 1.473,3 mln pasażerów
(dynamika 104,9%), w tym: transportem samochodowym – 1.450,3 mln osób (105,1%), koleją – 4,4 mln osób
(106,2%), transportem lotniczym – 0,5 mln osób (88,5%) oraz elektrycznymi środkami transportu miejskiego –
18,1 mln osób (95%).
9. Handel detaliczny i usługi
a/ Obroty handlu detalicznego w pierwszym kwartale 2014 roku wyniosły ogółem 11.739,4 mld UZS i były o
14,3% wyższe w porównaniu z tym samym okresem 2013 roku. 52,2% obrotów stanowiły artykuły spożywcze, a
47,8% - artykuły przemysłowe (w I-III 2013 r. proporcje te kształtowały się w stosunku 52,5% do 47,5%). W
obrotach handlu detalicznego 23,8 mld UZS przypadało na przedsiębiorstwa państwowe, a 11.715,6 mld UZS
obrotów zrealizowały przedsiębiorstwa inne niż państwowe, z czego 8.195,6 mld UZS zrealizował handel
prywatny. 60,5% obrotów zrealizowano za pośrednictwem bazarów (z czego 20,1% - za pośrednictwem bazarów
odzieżowych i specjalistycznych i 40,4% - za pośrednictwem bazarów spożywczych), a 39,5% - za pośrednictwem
przedsiębiorstw handlowych. W obrotach handlu detalicznego największy udział miał Taszkent (2.551,2 mld
5
UZS), najmniejszy – obwód Syrdaryński (221,1 mld UZS) oraz obwód Dżizakski (392,8 mld UZS). W przeliczeniu
na jednego mieszkańca obroty handlu detalicznego w Taszkencie wynosiły 1.083,1 tys. UZS (największe),
natomiast w Karakałpacji – 228,1 tys. UZS (najmniejsze).
b/ Wartość zrealizowanych płatnych usług na rzecz ludności wyniosła 4.935,4 mld UZS (dynamika 109,1%),
natomiast ogólna wartość usług rynkowych – 16.875,4 mld UZS. 26,2% usług rynkowych stanowiły usługi
transportowo-logistyczne, 20,3% - usługi w sektorze handlu i żywienia zbiorowego, 9% - finansowe, 5,4% łączności i informatyczne, 3,4% - budowlane, 3,7% - komunalno-bytowe, 3,3% - edukacyjne, 1% - ochrony
zdrowia, 0,5% - w rolnictwie, 0,4% - remontowe sprzętu technicznego, 0,4% - turystyczne, 0,2% - informatycznokomputerowe, 0,1% - remontowe sprzętu rolniczego. 17,2% płatnych usług dla ludności świadczyły podmioty
państwowe, 82,8% - niepaństwowe, z czego 38,7% stanowiły podmioty będące własnością prywatną obywateli.
Najwięcej płatnych usług dla ludności zrealizowano w Taszkencie (na kwotę 1.154,6 mld UZS – dynamika
106,5%), najmniej – w obwodzie Syrdaryńskim (71,5 mld UZS – dynamika 113,9%).
10. Rolnictwo
Wartość produkcji rolnej brutto w cenach bieżących wyniosła na koniec marca 2014 roku 2.669,5 mld UZS i była
wyższa o 6,2% niż w tym samym okresie 2013 r. Wyprodukowano produkcji roślinnej na sumę 448,1 mld UZS
(dynamika 106%) oraz zwierzęcej na sumę 2.221,4 mld UZS (106,3%). W strukturze produkcji rolnej dominowały
rodzinne przedsiębiorstwa rolne (88,2%), farmerskie gospodarstwa rolne (5,9%) oraz tzw. przedsiębiorstwa rolne
(5,9%). Udział produkcji roślinnej w ogóle produkcji rolnej wynosił 16,8% i nie został w informatorze
statystycznym scharakteryzowany. Natomiast na dzień 1 kwietnia 2014 r. pogłowie bydła rogatego we
wszystkich rodzajach gospodarstw wynosiło 10.602,8 tys. szt. (dynamika 104%), w tym krów – 4.027,6 (102,1%),
owiec i kóz – 18.031,3 tys. szt. (103,2%), drobiu – 52.211,6 tys. szt. (109,3%). We wszystkich rodzajach
gospodarstw rolnych wyprodukowano 378,6 tys. ton mięsa w żywej wadze (106%), 1.408,8 tys. ton mleka
(106,7%), 978,5 mln szt. jaj (113,5%), 623 tony wełny (107,6%), 411,5 tys. szt. skór karakułowych (100,8%).
11. Handel zagraniczny
a/ Obroty handlu zagranicznego Uzbekistanu w pierwszym kwartale 2014 roku osiągnęły poziom 6.670,9 mln
USD (dynamika 107,7%), w tym eksport – 3.281 mln USD (108,5%) oraz import – 3.389,9 mln USD (106,8%).
37,2% obrotów, 39,8% eksportu i 34,6% importu przypadało na kraje WNP. Saldo bilansu handlowego
Uzbekistanu było ujemne i wynosiło 108,9 mln USD, z czego 131,1 mln USD przypadało na kraje WNP oraz – 240
mln USD (ujemne) na pozostałe kraje. Z ogółu uzbekistańskiego eksportu, 543,1 mln USD przypadało na
przedsiębiorstwa z udziałem kapitału zagranicznego (dynamika 97,7%), w imporcie – 1.341 mln USD (dynamika
98,4%). W strukturze eksportu dominowały: nośniki energii i produkty ropopochodne – 25,3%, usługi – 23%,
włókno bawełniane –8,7%, artykuły spożywcze – 6,3% (220%), metale żelazne i kolorowe – 5,6%, wyroby
przemysłu chemicznego – 4,9%, maszyny i urządzenia – 3,2%, inne – 23%; w strukturze importu dominowały:
maszyny i urządzenia – 44,8%, wyroby przemysłu chemicznego – 15,5%, artykuły spożywcze – 10,9%, metale
żelazne i kolorowe – 7,2%, usługi – 6,6%, nośniki energii i produkty ropopochodne – 3,7% oraz inne – 11,3%.
Największymi partnerami handlowymi Uzbekistanu w eksporcie były: Rosja (619,7 mln USD), Chiny (569,5mln
USD), Kazachstan (391 mln USD), Turcja (196,2 mln USD), Afganistan (159,5 mln USD),Ukraina (137,3 mln USD),
Iran (84 mln USD), Turkmenistan (65,5 mln USD); w imporcie: Rosja (698,3 mln USD), Chiny (647 mln USD),
Korea (472,2 mln USD), Kazachstan (295,6 mln USD), Ukraina (120,7 mln USD), Turcja (120,3 mln USD), Niemcy
(115,5 mln USD), USA (114,5 mln USD), Indie (54 mln USD).
b/ Wg uzbekistańskich danych statystycznych, obroty handlowe Polski z Uzbekistanem wyniosły 44 mln USD
(dynamika 77,6%) czyli 0,7% obrotów handlowych Uzbekistanu; z tego eksport do Polski wyniósł 7,4 mln USD,
import – 36,6 mln USD. Wg polskich danych statystycznych obroty handlowe pomiędzy Polską i Uzbekistanem
wyniosły 35,6 mln USD (dynamika 84%): eksport – 30,1 mln USD (83%), import – 5,5 mln USD (86%).
12. Kursy walut
Na dzień 31 marca 2014 roku oficjalne kursy walut Banku Centralnego RU kształtowały się następująco: 1 USD =
2.257,30 UZS (na koniec marca 2013 r. – 2.039,60 UZS) oraz 1 EUR = 3.136,52 UZS (2.634,09 UZS). Tym
6
samym, w ciągu roku oficjalny kurs USD wzrósł o ponad 10%, a kurs euro – o 19%.
Ostatnia aktualizacja: 20.06.2014
7