Pobierz. - Przedszkole Samorządowe Nr 5 w Białymstoku

Biuletyn Nr 4/2013
BIULETYN OPTYMISTYCZNEGO RODZICA
Drodzy Państwo!
Nasze optymistyczne przedszkole dopiero raczkuje w
swojej działalności, ale mamy już, czym się pochwalić!
W ostatnich tygodniach odbył się bal “Optymistyczny
Walenty”, dzieci uczestniczą w zabawach kształtujących
charakter, słuchają bajek o dobroci i dobrym wychowaniu,
odbywają się spotkania Klubu Optymistycznych Rodziców,
opiekunowie dzielą się z nami wspólnie z dziećmi stworzonymi
opowiadaniami, rozpoczęły się próby do przedstawienia “Król
Maciuś I”. To wszystko dzięki Wam Drodzy rodzice, ale nie ukrywamy, że życzylibyśmy sobie jeszcze
większego odzewu. Zapraszamy do współpracy na rzecz waszych dzieci a naszych wychowanków. Więcej
optymizmu !
Zespół Nadpobudliwości Psychoruchowej (ADHD)
Wprowadzenie
Zespół Nadpobudliwości Psychoruchowej jest najczęściej występującym zaburzeniem psychicznym
okresu dzieciństwa. Choroba objawia się zaburzeniami koncentracji, nadmierną impulsywnością
I nadruchliwością.
Częstość jej występowania na świecie wynosi od 3% do 5 %. U 60% pacjentów objawy utrzymują się też
w okresie dorosłości (z reguły występuje u nich tylko część objawów). Niestety w Polsce tylko około 20%
pacjentów objętych jest specjalistycznym leczeniem. Dzieje się tak z powodu niskiej świadomości choroby,
problemów z diagnostyką i brakiem dostępu do leczenia i specjalistów. W obliczu braku tolerancji
I zrozumienia przez nauczycieli, błędnego diagnozowania i bezradności rodziców, życie dzieci z ADHD często
staje się bardzo ciężkie. Sytuację pogarsza jeszcze fakt, że choroba powoduje dodatkowe powikłania
w postaci niskiej samooceny, depresji, kłopotów szkolnych.
Nie leczone lub zaniedbane ADHD prowadzi do odległych konsekwencji społecznych
I ekonomicznych. Ludzie z ADHD nie radzą sobie w dorosłym życiu, często popadają w konflikt z prawem, są
bardziej podatni na uzależnienia, uzyskują gorsze wykształcenie, często powodują wypadki drogowe,
nierzadko są bezrobotni i skazani na opiekę rodziny lub państwa. Aby uniknąć tych wszystkich negatywnych
skutków należy podejmować odpowiednie środki zapobiegawcze już w okresie dzieciństwa.
ADHD powinno leczyć się kompleksowo przy wykorzystaniu psychoterapii, oddziaływania
psychospołecznego i farmakoterapii. Terapia jest bardzo trudna i trwa zazwyczaj wiele lat - angażuje lekarza,
rodzinę oraz szkołę dziecka. Daje jednak szansę – szansę na normalne życie.
Przyczyny
Przyczyny ADHD nie są do końca znane. Uważa się, że największe znaczenie w jej rozwoju mają
czynniki genetyczne. Badacze mówią również o zależności między budową i funkcjonowaniem ośrodkowego
układu nerwowego, a wystąpieniem nadpobudliwości. Wymienia się także wiele czynników środowiskowych,
które mogą nasilać objawy ADHD – np. ekspozycja dziecka na szkodliwe czynniki w czasie ciąży jak np. dym
papierosowy, czy problemy okołoporodowe. Obecnie, inaczej niż jeszcze kilkanaście lat temu, uważa się, że
ADHD nie jest wynikiem uszkodzenia układu nerwowego, lecz opóźnionym dojrzewaniem niektórych struktur
mózgu. Za takim wyjaśnieniem przemawia zmniejszanie się nasilenia lub ustępowanie objawów wraz
z wiekiem u znacznej liczby pacjentów.
Objawy
Dla ADHD charakterystyczne jest występowanie trzech grup objawów: zaburzeń koncentracji uwagi,
nadmiernej impulsywności i nadruchliwości. Zwykle objawy są wyraźnie widoczne już między 5 a 7 rokiem
życia. Cechą charakterystyczną ADHD jest występowanie trwałych wzorców zachowania, utrzymujących się
przynajmniej przez 6 miesięcy. Objawy można scharakteryzować w następujący sposób:
•
zaburzenia koncentracji uwagi (krótki czas skupienia się, brak umiejętności skupienia na jednej
rzeczy, łatwe rozpraszanie pod wpływem zewnętrznych bodźców, brak umiejętności długotrwałej pracy nad
jednym zadaniem, gubienie i zapominanie rzeczy);
Kiedy zdrowi ludzie wpadają na jakiś pomysł zastanawiają się, czy warto go realizować, a następnie,
w zależności od wyciągniętych wniosków, wykonują go lub nie. U dziecka z ADHD, z powodu kłopotów
z zahamowaniem reakcji proces ten przebiega odmiennie – pojawia się pomysł i natychmiast jego realizacja.
•
nadmierna impulsywność (częste wtrącanie się do rozmowy, przypadkowe i nieumyślne niszczenie
rzeczy, brak umiejętności zaplanowania swoich działań na przyszłość);
•
nadruchliwość (niepokój w obrębie miejsca siedzenia – machanie nogami, rękami, wiercenie się;
nadmierna gadatliwość, przymus chodzenia)
Nasilenie tych objawów jest niewspółmierne do wieku i poziomu rozwoju oraz utrudnia funkcjonowanie
dziecka w otoczeniu, w co najmniej dwóch środowiskach (np. szkoła, dom).
Konsekwencjami nie leczonego ADHD są zazwyczaj:
•
wypadki (dzieci z ADHD znacznie częściej niż ich rówieśnicy trafiają do szpitali z urazem głowy,
częściej mają też wypadki rowerowe),
•
uzależnienia (potencjalni alkoholicy, narkomani),
•
niższe wykształcenie,
•
konflikty z prawem,
•
wypadki samochodowe.
Rozpoznanie
Rozpoznanie ADHD jest trudne, ponieważ prawie całkowicie opiera się na obserwacji dziecka.
Pomoc, jaką uzyskuje dziecko z ADHD powinna być dostosowana nie tylko do jego potrzeb, ale i do potrzeb
rodziny i opiekunów. Dlatego, jednym z najważniejszych elementów leczenia są następujące oddziaływania
psychospołeczne:
•
wyjaśnianie rodzicom i innym członkom rodziny czym objawia się ADHD,
•
wyjaśnianie istoty zaburzenia dziecku, omawianie z nim zachowań, nakłanianie do obserwacji
swojego zachowania,
•
wyjaśnianie istoty zaburzenia nauczycielom, współpraca ze szkołą i poradnią psychologicznopedagogiczną.
Psychoterapia
W chwili obecnej, jedną z najskuteczniejszych form pomocy dziecku z ADHD i jego rodzinie są warsztaty. Uczą
one, jak radzić sobie z objawami zespołu nadpobudliwości psychoruchowej (np. trudnymi zachowaniami
wynikającymi z celowego łamania zasad i niewykonywaniem poleceń). Podczas zajęć rodzice uczą się m.in.
skutecznego stosowania pochwał, nagród, tzw. systemów żetonowych, zasad, konsekwencji.
Zdarza się, że u dziecka z ADHD i w rodzinie pojawiają się problemy wykraczające poza ramy takiego sposobu
oddziaływania terapeutycznego. W takiej sytuacji można zastosować:
•
terapię rodzinną (jeśli rodzina ma trudności w funkcjonowaniu jako całość),
•
terapię indywidualną lub grupową dziecka (przeciwdziała niskiej samoocenie dziecka, pomaga
rozwiązywać problemy z rówieśnikami),
•
trening umiejętności społecznych lub trening zastępowania agresji.
Farmakoterapia
Leczenie farmakologiczne zespołu nadpobudliwości psychoruchowej może pomóc zmniejszyć nasilenie
podstawowych objawów tego zespołu. Metoda ta stosowana jest często w przypadku dużych zaburzeń
koncentracji uwagi.
Jak mogą pomóc leki?
- dziecku będzie łatwiej skupić się podczas pracy i nauki
- zacznie do niego docierać to, co mówią inni
- łatwiej będzie mu zapanować nad swoją potrzebą ruchu i mówienia
- łatwiej mu będzie przez chwilę pomyśleć, zanim coś zrobi
Czego leki nie zmienią?
- leki nie zastąpią wychowania i nauczania
- nie spowodują, że przeciętny uczeń nagle zacznie dostawać piątki i szóstki
- nie zmniejszą agresji, jeśli ma ona inne podłoże niż impulsywność (np. gdy dziecko jest bite w domu)
- leki nie usuną dysleksji ani dysgrafii
TYPOWE ZACHOWANIA DZIECI Z ADHD
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
stale wierci się na krześle
macha rękami i nogami
raczej biega niż chodzi
ma kłopoty z pójściem spać
ma kłopoty z zaśnięciem
ma koszmary lub lęki nocne
jest bardzo gadatliwe
łatwo i często denerwuje się
biega po całym domu
psoci w szkole lub w domu
dokucza innym dzieciom
nieumyślnie psuje różne rzeczy
ulega częstym urazom i wypadkom
na krótko się koncentruje
łatwo się rozprasza
źle zapamiętuje szczegóły
jest mniej poważane od rówieśników
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
często gubi lub zapomina rzeczy
nie znosi zmian
wtrąca się do rozmowy dorosłych
nie czeka na swoją kolej
trudno przewidzieć, co zrobi
łatwo się zniechęca
łatwo się denerwuje
chce natychmiastowej pochwały
wydaje się, że nie słucha
nie kończy czynności
ma kłopoty z przestrzeganiem zasad
wszystko je rozprasza
jest nadwrażliwe na dźwięki
wszystkiego musi dotknąć
bywa agresywne
łatwo się potyka
wpada na różne przedmioty
nie potrafi się skupić na jednym
śni na jawie
nie przepisuje dokładnie z tablicy
ma kłopoty z planowaniem
nie kończy rozpoczętych zadań
nie przewiduje niebezpieczeństw
stara się przewodzić w grupie
ma wieczny bałagan wokół siebie
Materiały opracowane na podstawie:
1. Nadpobudliwość psychoruchowa u dzieci. Prawie wszystko, co chcielibyście wiedzieć. T. Wolańczyk,
A. Kołakowski, M. Skotnicka, Lublin 1999 r.
2. Farmakologiczne leczenie zespołu deficytu uwagi z nadruchliwością. F. Robakowski, A. Rajewski, Warszawa
2004 r.
3. Dziecko z zespołem nadpobudliwości psychoruchowej (ADHD). Objawy i sposoby pomocy. T. Wolańczyk,
A. Kołakowski, A. Pisula, M. Skotnicka, Warszawa
MAMO, TATO – ZRÓBMY TO RAZEM !
Tym razem proponujemy Państwu założenie wraz z dzieckiem zielonego ogródka , który
zmieści się na parapecie. Wystarczy talerzyk, troche gazy i nasiona rzeżuchy. Dla bardziej
ambitnych proponujemy zasadzenie w doniczce cebuli. Po kilku dniach będziecię się mogli
cieszyć zieloną łączką, a dzieci zyskają bogaty w witaminy dodatek do kanapek.
Opracowanie I skład komputerowy:Anna Guziejko