21 maja 2011, 11.00 - Włochy pod Warszawą

SPACER PO CMENTARZU PARAFIALNYM
WE WŁOCHACH
21 maja 2011, 11.00
Założony 1937. Częściowo na terenie dawnego carskiego fortu Włochy V,
należącego do Twierdzy Warszawa (budowa ok. 1890, częściowa rozbiórka –
zniszczenie kaponier 1910). W kazamatach fortu w czasie wojny przez krótki
czas było getto żydowskie, przed i po wojnie kazamaty były zamieszkałe
przez miejscową biedotę (patrz opowiadanie w Powidokach Marka
Nowakowskiego). W czasie wojny cmentarz był miejscem stracenia ok. 30
osób (Polaków, Żydów, Romów), po wojnie ciała ekshumowane. 16 IX 1944
(dzień wywózki mężczyzn z Włoch) na cmentarzu ukrywało się ok. 70
mężczyzn. Zakład kamieniarski przy cmentarzu prowadzi od początku ta sama
rodzina, Franusiewiczowie. Od strony ul. Ryżowej mieściła się pierwsza we
Włochach Szkoła Powszechna (być może to ten budynek, w którym mieści się
zakład kamieniarski). Kaplica cmentarna to przebudowana w 1937 r. piwnica
forteczna. Najstarsze kwatery: I i III.
KWATERA III
1. rz: 11, m: 22 i 23 – miejsce ukrycia dzwonów z kościoła pw. św. Teresy
2. rz: 18, m: 1 – 6 kaprali podchorążych rozstrzelanych we wsi Opacz
3. rz: 18, m: ? - Maciej Millbrandt, żołnierz AK, lat 20, + 24 XI 1947,
„śmiercią męczeńską za Ojczyznę”
4. rz: 21, m: 3 – Halina i Ania Landau + 1 III 1944, żona i córka Ludwika
Landaua, autora Kroniki lat wojny i okupacji
5. rz: 22, m: 1 – pomnik „Bohaterom Gwardii Ludowej”
6. rz: 25, m: 24 i 25 – rodzin Kamińskich i Miernowskich – aresztowani w swoich domach
we Włochach, rozstrzelani na początku sierpnia 1944, wśród nich Jan Miernowski – poeta
i nauczyciel
7. rz: 25, m: 35 - „polegli za Ojczyznę” + 1943 – Stanisław Ryszard Sopotnicki, Leonard Zdzisław Szpilman, Stanisław Bohdan Domański
KWATERA IIIA
1.
2.
3.
4.
w pobliżu kaplicy – obelisk z ziemią oświęcimską upamiętniający mieszkańców Włoch, którzy zginęli w obozach koncentracyjnych
rz: 11, m: 36: Hubert Pniewski – altwiolinista, grywał w kościele pw. św. Teresy od Dzieciątka Jezus
rz: 1, m: 4 / rz: 2, m: 5 (grób dwustronny) rodzin Mizerskich i Sobieszków
rz: 1, m: 17 – x Andrzej Poradowski, taternik, + 13 VIII 1955
KWATERA I
1. w pobliżu fortecznej kaponiery nagrobek rodziny Glonków; Józef Glonek - uczył się w Paryżu w Szkole Rzemiosł Artystycznych, rzeźbiarz, autor
figury Chrystusa zdobiącej nagrobek, wynalazca, eksperymentator, fascynował się betonem, rodzina Glonków pracowała przy budowie
kościoła pw. św. Teresy
2. syn Aleksander – AK ps. „Ikar” dowódca batalionu Włochy
3. rz: 45, m: 3 (oraz jego towarzysz, Juliusz Kaliszek rz: 47 m: 2) – Romuald Spokojski „Froncewicz”, plut. podch. AK, lat 18, + 2 VIII 1944 po
walkach na Okęciu
4. rz: 44, m: 4 (oraz rz: 44, m: 8, rz: 46, m: ?) - groby oficerów AK rozstrzelanych podczas zebrania konspiracyjnego przy ul. Techników (Fabryczna)
5. rz: 42, m: 6 – Jan Komosa, + 10 III 1937, pierwsza osoba pochowana na cmentarzu
6. rz: 40, m: 12 – Kazimierz Tarnas, lat 36, + 16 II 1943 w Oświęcimiu, urzędnik Zarządu Miasta Włochy
7. rz: 36, m: 17 – Czesław Jastrzębiec-Kozłowski – literat, tłumacz, członek PEN Clubu
8. rz: 35, m: 2 – Marian Rychłowski – założyciel gimnazjum męskiego późniejszego liceum im. Reytana
9. rz: 32, m: 3 – Bronisław Czarnołęcki, powstaniec AK, lat 27, + 1 VIII 1944