Plan Odnowy Miejscowości - Urząd Miejski w Sędziszowie

Załącznik
Do uchwały Nr XXXVII/349/2009
Rady Miejskiej
w Sędziszowie z dnia 30 listopada 2009r.
Plan Odnowy Miejscowości
Czekaj
Na lata 2010 -2018
9
OPRACOWANY PRZEZ:
MIESZKAŃCÓW WSI CZEKAJ
Nadzór merytoryczny:
Urząd Miejski w Sędziszowie
Wydział RDG
mgr inż. Piotr Paleczek
Plan został opracowany zgodnie z wytycznymi zawartymi w Rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i
Rozwoju Wsi z 14 lutego 2008 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy
finansowej w ramach działania ”Odnowa i rozwój wsi” objętego Programem Rozwoju Obszarów
Wiejskich na lata 2007 – 2013 (Dz. U. Nr 38, poz. 220) trybu składania i wzoru wniosku o
dofinansowanie realizacji projektu w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego „Restrukturyzacja
i Modernizacja Sektora Żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich 2007 – 2013 w zakresie
działań Odnowa wsi oraz zachowanie dziedzictwa kulturowego.
Spis treści:
I. Cel i zakres opracowania Planu Odnowy Miejscowości Czekaj
II. Charakterystyka miejscowości
1. Historia
2. Położenie, powierzchnia, ludność
III. inwentaryzacja zasobów służących odnowie miejscowości
1. Środowisko przyrodnicze
1. Walory krajobrazu
2. Zasoby naturalne
3. Jakość gruntów
2. Zagospodarowanie przestrzenne
1. Sieć wodociągowo-kanalizacyjna
2. Infrastruktura drogowa
3. Gospodarka odpadami komunalnymi
4. Telekomunikacja
5. Agroturystyka
3. Warunki i jakość życia mieszkańców
4. Działalność organizacji społeczno-zawodowych
IV. Ocena mocnych i słabych stron miejscowości
1. Analiza SWOT:
1. szanse i zagrożenia
2. silne i słabe strony
V. Wizja odnowy wsi
1. Opis planowanych działań inwestycyjnych
2. Plan finansowy realizacji zadań w latach 2007-2013
2
I Cel i zakres opracowania Planu Odnowy Miejscowości Czekaj.
Plan Odnowy Miejscowości Czekaj jest dokumentem określającym główne cele i strategiczne
kierunki rozwoju wsi.
Bezpośrednim powodem stworzenia Planu Odnowy Wsi jest chęć pozyskania funduszy strukturalnych
na rzecz wsi, a poprzez nie poprawę wizerunku wsi i efektywnego wykorzystania funduszy
z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013.
Plan ten jest dokumentem strategicznym stworzonym w znacznej mierze przez mieszkańców wsi,
określa on najważniejsze działania, które pomogą pokonać trudności i osiągnąć strategiczne cele, oraz
zwiększenie atrakcyjności naszej miejscowości.
Zaproponowane przedsięwzięcia mieszkańcy uznali za realne, możliwe do wykonania przy dokonaniu,
także przez ich własnej aktywności oraz przy zaangażowaniu władz samorządowych Gminy
Sędziszów.
Plan Odnowy Miejscowości Czekaj pozwoli także na uświadomienie sobie przez mieszkańców ich roli
w tworzeniu pomysłów na własny rozwój i poprawę warunków życia. Plan ten jest dokumentem
otwartym który w zależności od potrzeb i możliwości finansowych będzie mógł być aktualizowany w
okresie realizacji w zależności od dostępu do funduszy własnych, krajowych, gminnych oraz Unii
Europejskiej.
II Charakterystyka Miejscowości
1. Historia
Wieś Czekaj – jej nazwa według podań ludowych pochodzi od tego, iż istniała do końca XIX
wieku karczma i ludzie w niej oczekiwali i odpoczywali w podróży w dalszą drogę. Była to wieś
folwark majątku Krzelów należąca do dworu w Krzelowie, otoczona lasami, w roku 1864 ukazami
carskimi zostały nadane grunty dla 8 rolników. We wsi istniały także: smolarnia i garncarnia, po
których do obecnej chwili znajdują się jeszcze pozostałości.
2. Położenie, powierzchnia, ludność
Czekaj jest jedną z miejscowości Gminy Sędziszów wchodzącą w skład sołectwa KrzelówCzekaj. Położona jest w północno-zachodniej części gminy Sędziszów. Jest ona najniżej położoną
wsią w całej gminie, otoczona lasami, co powoduje jej atrakcyjność turystyczną ze względu na
wyjątkowy spokój i ciszę panującą w naszej miejscowości.
Nasza wieś ze względu na słabe gleby utraciła charakter rolniczy. Główne źródło utrzymania
mieszkańców to praca zarobkowa w różnych zakładach. Walory przyrodnicze a także zasoby wód
podziemnych na jej obszarze są jej najcenniejszą wartością naturalną. Wody te stanowią jedyne źródło
zaopatrzenia ludzi i ich gospodarstw w czystą wodę. Ich ochrona i prawidłowe zagospodarowanie są
priorytetem w podejmowanych działaniach gospodarczych.
Powierzchnia wsi Czekaj wynosi około 150 hektarów. Wieś zamieszkuje 87 osób, obecnie na stałe
zamieszkałe są 22 domy, natomiast domów i domków letniskowych zamieszkałych w okresie letnim
i dni wolne od pracy lub zamieszkałych okresowo jest 34.
3
III. Inwentaryzacja zasobów służących odnowie miejscowości
1. Środowisko przyrodnicze
1. Walory krajobrazu
Czekaj to wieś położona wśród lasów, łąk i pól uprawnych, których obecnie ubywa na rzecz
lasów. Przez grunty wsi Czekaj przepływa rzeka Mierzawa a w sąsiedztwie łąk znajdują się stawy
rybne w Krzelowie. Łąki od wielu lat są już nie koszone co sprzyja naturalnej sukcesji roślin
drzewiastych oraz wielu gatunków zwierząt i ptactwa wodnego. Otaczające lasy tworzą swoisty
mikroklimat, a także są one zasobne we wszelkiego rodzaju owoce leśne, grzyby i zwierzynę.
Klimat obszaru wsi podobnie jak klimat naszego regionu charakteryzuje się przejściową
pogodą i różnorodnością etapów we wszystkich porach roku. Klimat jest stosunkowo ciepły i niezbyt
wilgotny. Przeważają wiatry zachodnie i południowo-zachodnie. Wszystkie te czynniki świadczą
o potencjalnie dużej atrakcyjności naszej miejscowości przyciągającej turystów.
Lasy otaczające wieś
4
Grunty orne, nieużytki i lasy położone we wsi Czekaj
Widok wsi i pól
5
2. Zasoby naturalne
Bogactwem naturalnym wsi jest krajobraz w niektórych przypadkach nie zmieniony przez
człowieka. W centrum wsi znajduje się źródełko wody pitnej z którego w odległych czasach cała wieś
korzystała, a także stanowiło zbiornik przeciwpożarowy. Odpływający strumyk od źródła tzw.
Rzeczka tworzy także niepowtarzalny widok aż do rzeki Mierzawy. Środowisko przyrodnicze
i powietrze są tu czyste, nie zanieczyszczone odpadami przemysłowymi, co sprzyja dużej
różnorodności przyrodniczej i atrakcyjności krajobrazu.
Most na rzece Mierzawa w zimie
Most i rzeka Mierzawa latem
6
3. Jakość gruntów
Na terenie wsi przeważają a właściwie tylko występują grunty kl. V i VI i VIz. Właściciele
gruntów częściowo je zalesiają, a te które nie są uprawiane, pozostają samosiewami. Na terenie
miejscowości Czekaj rolnicze wykorzystanie gruntów jest bardzo niskie, mieszkańcy którzy utrzymują
się z rolnictwa posiadają bądź użytkują grunty rolne w sąsiednich sołectwach.
2. Zagospodarowanie przestrzenne
1. Sieć wodociągowa i kanalizacyjna
Wieś nie posiada sieci wodociągowej, ani kanalizacji. Zaopatrzenie mieszkańców w wodę
pitną odbywa się poprzez studnie przydomowe, zarówno kopane jak też wiercone.
Znaczny zasób wody znajduje się także w źródełku tzw. Stoku.
Wieś nie posiada także zbiorowego systemu odprowadzania ścieków sanitarnych. Są one gromadzone
w zbiornikach bezodpływowych z których „na zgłoszenie” są odbierane przez specjalistyczne firmy,
zrzut ścieków następuje do oczyszczalni ścieków.
Mieszkańcy w kilku przypadkach mają także własne przydomowe oczyszczalnie.
2. Infrastruktura drogowa
Stan dróg należy określić jako dostateczny, konieczny jest remont drogi o nawierzchni
bitumicznej oraz drogi w stronę wsi Bugaj, a także należy utwardzać drogi boczne we wsi. W tym
zakresie jest jeszcze dużo do zrobienia.
Droga w kierunku Bugaja
7
Droga w kierunku Tarnawy i stawów rybnych w Krzelowie ( w tle domki letniskowe)
Czekaj leży w pobliżu drogi powiatowej o nawierzchni bitumicznej relacji Sędziszów –
Żarnowiec. Odległość do:
Sędziszowa 5 km – siedziba Gminy, stacja PKP
Jędrzejowa – 30 km – siedziba starostwa powiatowego
Kielc – 75 km – siedziba województwa
3. Gospodarka odpadami komunalnymi
Gospodarstwa wsi Czekaj i domki letniskowe mają pojemniki na odpady stałe, które są
opróżniane raz w miesiącu przez prywatne przedsiębiorstwo i wywożone na składowisko.
Wjazd do wsi od Krzelowa, w tle (po prawej) budynek świetlicy wiejskiej
8
Widok na miejscowość Czekaj z satelity
9
4. Telekomunikacja
Na terenie wsi Telekomunikacja Polska S.A. posiada sieć światłowodową, która umożliwia
połączenie internetowe i telefoniczne stacjonarne, a także wiele osób korzysta z telefonii komórkowej.
5. Agroturystyka
Miejscowość Czekaj posiada jedno formalnie zarejestrowane gospodarstwo agroturystyczne,
cała gmina Sędziszów należy do jednych z cenniejszych terenów sprzyjających rozwojowi
agroturystyki w województwie świętokrzyskim.
Na pewno czynnikiem hamującym rozwój agroturystyki jest dynamiczny rozwój turystyki
wiejskiej, mieszkańcy miast wykupują działki, a następnie budują własne domki letniskowe.
Kolejnym czynnikiem jest brak gospodarstw dysponujących bazą noclegową i zapleczem niezbędnym
do prowadzenia tego typu działalności.
Stan taki zapewne będzie się utrzymywał, nie mniej jednak należy czynić starania i wspierać
powstawanie takich gospodarstw.
3. Warunki i jakość życia mieszkańców.
Poziom wykształcenia wśród młodzieży stale rośnie, lecz nie gwarantuje to znalezienia
satysfakcjonującej pracy.
Bezrobocie , które dotyka cały kraj jest także problemem w naszej gminie i wsi, lecz ma ono różne
przyczyny i uważamy, że jest problemem przejściowym.
Problemem jest opieka zdrowotna, gdyż ośrodki zdrowia są tylko w Sędziszowie, a nie wszyscy
mieszkańcy posiadają własne środki lokomocji i dojazd do lekarza przeważnie dla ludzi starszych
staje się problemem.
1. Działalność organizacji społeczno-zawodowych
W Czekaju działa Koło Gospodyń Wiejskich , które powstało w latach 50-tych XX wieku
lecz w okresie lat 90 -tych zaprzestało istnieć, ale w roku 2008 zostało reaktywowane i jego
działalność jest już widoczna. Panie z KGW biorą z powodzeniem udział w imprezach
okolicznościowych takich jak: dożynki, festiwale ludowe, pokazy produktów tradycyjnych.
Na terenie naszej miejscowości obecnie nie ma Szkoły podstawowej ani oddziału
przedszkolnego. Istniejąca Szkoła Podstawowa od XIX wieku pod koniec lat 90-tych została
zlikwidowana ze względu na małą ilość dzieci oraz zmianę obwodu szkolnego przez Radę gminy.
Dzieci i młodzież dojeżdżają do szkół Podstawowych, Gimnazjów i Średnich w Tarnawie,
Sędziszowie i Krzelowie.
Istniejące boisko szkolne przy szkole zostało także zlikwidowane i we wsi obecnie nie ma żadnych
obiektów sportowych. Po transformacji ustrojowej została zlikwidowana także w naszej miejscowości
baza Gminnej Spółdzielni w której były magazyny nawozowe, z opałem, paszami a także istniejący
sklep spożywczy a wcześniej sklep z artykułami do produkcji rolnej i artykułami gospodarstwa
domowego. Obecnie funkcjonuje sklep prywatny w budynku po byłej szkole.
We wsi istnieje budynek w którym znajduje się świetlica wiejska, jednak wymaga on kapitalnego
remontu, a obok niego na placu chcielibyśmy zorganizować plac zabaw dla dzieci oraz miejsce na
rekreację dla wszystkich mieszkańców, zarówno tych stałych jak i turystów.
10
IV. Ocena mocnych i słabych stron miejscowości
Pracę nad analizą szans zagrożeń oraz słabych i mocnych stron wsi w zakresie rozwoju
społeczno - gospodarczego związaną z przeprowadzeniem diagnozy sytuacji wsi pod kątem
uwarunkowań przyrodniczych ekonomicznych i społecznych, opracowaniem przez mieszkańców
planu najpilniejszych potrzeb wsi pozwoliły na uzyskanie opinii, spostrzeżeń wniosków i uwag
odnośnie stanu wyjściowego.
1. Analiza SWOT
Szanse
Zagrożenia
- obecność w Unii Europejskiej i możliwość
uzyskania środków ze źródeł zewnętrznychfundusze UE
możliwość
stworzenia
atrakcyjnego,
wygodnego
miejsca
zamieszkania
w
przyjaznym środowisku społecznym
- współpraca z Urzędem Miejskim przy
realizacji Planu Odnowy Wsi
- zła sytuacja rolnictwa, rozdrobnienie
gospodarstw rolnych, niekorzystne warunki
glebowe
- brak stabilności w polityce wspierania
rozwoju obszarów wiejskich i gospodarki
rolnej-niestabilność przepisów
- słaby stan infrastruktury i brak funduszy na
dynamiczny rozwój
- odpływ młodzieży z terenu wsi
Słabe strony
Silne strony
- Duży zasób działek pod zabudowę letniskową
- zaangażowanie środowiska wiejskiego w
prace na rzecz swojej miejscowości
-walory
krajobrazowe,
otoczenie
oraz
możliwości wypoczynku dla osób z ośrodków
miejskich
- bliskość rzeki i stawów oraz lasów
mieszanych
- rozwijająca się działalność Koła Gospodyń
Wiejskich
- wsparcie ze strony Urzędu Miejskiego
zarówno finansowe jak i merytoryczne
brak
odpowiedniej
infrastruktury
rekreacyjnej i sportowej
- brak kanalizacji
- niezagospodarowany teren obok istniejącej
świetlicy wiejskiej, brak placu zabaw dla
dzieci
- brak ciągów pieszych, chodników wzdłuż
drogi
- starzenie się wsi i odpływ młodych ludzi ze
wsi
- możliwość
powstawania sporów wśród
mieszkańców dotyczących formowania celów
rozwoju miejscowości
\
11
V. Wizja odnowy wsi
Wizję rozwoju wsi Czekaj powstałej w wyniku analiz oraz dyskusji mieszkańców można
przedstawić w następujący sposób.
Priorytetowym zadaniem jest stworzenie centrum życia kulturalnego mieszkańców w postaci świetlicy
wiejskiej, potrzebny jest remont kapitalny istniejącego budynku.
Budynek świetlicy wiejskiej przeznaczony do remontu
Budynek świetlicy wiejskiej
12
Kolejnym zadaniem będzie wyposażenie go w niezbędny sprzęt w zależności od potrzeb,
należy w tym miejscu wspomnieć, że plan ten jest planem otwartym dlatego potrzebne wyposażenie
będzie kolejno zgłaszane w trakcie realizacji .
Następnie chcemy wybudować plac zabaw na przyległej do budynku działce, wraz
z zapleczem do wypoczynku również dla osób starszych.
W dalszej kolejności chcemy wybudować chodniki w centrum wsi obok drogi, oraz zagospodarować
plac tzw. błonie i wyremontować i zabezpieczyć źródełko tzw. stok oraz regulować i utwardzić
skarpy odpływającej od źródła rzeczki.
Źródełko tzw. Stok i rzeczka
13
Strumyk wypływający ze źródełka w kierunku rzeki Mierzawy
Chcemy w przyszłości zagospodarować otoczenie wokół krzyża.
W celu realizacji tych zadań stworzymy grupę odnowy wsi, w skład której wejdą ludzie związani
z miejscowością Czekaj a więc stali mieszkańcy wsi jak również ludzie, którzy spędzają czas
okresowo, posiadają domki letniskowe i wiążą swoje życie z naszą miejscowością. Udział ich
w grupie odnowy jest dla nich tak samo ważny jak i dla nas i dlatego będziemy ich włączać w
działania mając nadzieję że nam pomogą.
Krzyż i teren wokół przeznaczony do zagospodarowania
14
W związku z tymi działaniami chcemy aby Czekaj był:
- wsią nowoczesną, bezpieczną i wygodną z wszystkimi dobrami dostępnymi w obecnym czasie na
nowoczesnych wsiach.
- zadbaną, czystą z estetycznymi obejściami gospodarczymi, wygodnymi domami, pięknymi
ogródkami przydomowymi.
- dobrze przygotowanym i zagospodarowanym centrum wsi obok świetlicy wiejskiej.
- wsią dającą szanse na wypoczynek, sport i rekreacje z wysoka świadomością ekologiczną
zachowującą kameralną przyjazną skalę urbanistyczną i chroniącą naturalny krajobraz.
Do realizacji naszej wizji konieczne będzie także zaangażowanie i współdziałanie władz
samorządowych Gminy Sędziszów. Dzięki funduszom zewnętrznym w tym z Unii Europejskiej oraz
wspomożeniu przez władze samorządowe wieś Czekaj może stać się atrakcyjnym miejscem
zamieszkania.
Efektem takiej współpracy będzie rozwój naszej wsi zgodnie z zasadą zrównoważonego
rozwoju czyli uwzględnienie w procesie rozwojowym elementu ekonomicznego, przyrodniczego,
społecznego oraz planowania przestrzennego na co bardzo liczymy.
Widok z mostu w stronę wsi
15
Aleja olszowa przeznaczona do zagospodarowania
16
Teren tzw. błonia do zagospodarowania
IV Opis planowanych działań na lata 2010 – 2018
Priorytet
Cel
Infrastruktura
rekreacyjna,
sportowa
I
społecznokulturalna
Odnowa i rozwój
miejscowości
Kształtowanie
Czekaj
centrum wsi
Kultywowanie
tradycji
społeczności
lokalnej
Projekt
Kto
Data realizacji
Kapitalny
remont
świetlicy wiejskiej oraz
wyposażenie
go
w
niezbędny sprzęt
Gmina
Budowa
chodników, Sędziszów,
Sołtys, Rada
Budowa placu zabaw,
Odnowa źródełka stoku i sołecka,
renowacja
rzeczki, społeczna i
2018
2010
Zagospodarowanie placu lokalna,
Środki
wiejskiego-błonia,
PROW oraz
Odnowa krzyża
Aktywne działanie Koła inne środki
Gospodyń
Wiejskich, zewnętrzne
Aktywizacja
Rady
sołeckiej i wszystkich
mieszkańców
17
1. Plan finansowy
Lp.
1
2
3
Nazwa zadania
Planowany
realizacji
Kapitalny remont świetlicy wiejskiej 2010 - 2018
w Czekaju wraz z wyposażeniem
Budowa chodników Budowa placu 2010 - 2018
zabaw Odnowa źródełka stoku i
renowacja
rzeczki
Odnowa
istniejącego
krzyża
Zagospodarowanie placu wiejskiego
błonia
Razem
--------------
okres Wartość inwestycyjna
zadania
Celem realizacji projektu jest docelowo powstanie miejsca spotkań mieszkańców. Obiekt ten sprawi,
że wiele imprez i spotkań okolicznościowych mogłoby być organizowane w naszej miejscowości jak
to było dawniej. Zrealizowanie tego projektu przyczyni się w dużej mierze do zintegrowania
społeczności lokalnej a urządzone sale będą służyć młodzieży do spotkań a także wyremontowane
pomieszczenia wykorzystane będą przez koło Gospodyń Wiejskich w zakresie zwiększenia jego
aktywności.
18