Oko we łzach

Scenariusz uroczystości szkolnej z okazji 213 rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja
Scenografia:
Ø tło dla występujących aktorów – flaga narodowa, data uchwalenia konstytucji, godło
państwowe,
z boku tron dla króla, niewielki stolik, na którym palą się świece w ozdobnym lichtarzu, oraz
leŜy podręcznik „Historia Polski”,
Ø
aktorzy ubrani w strojach z okresu XVIII w.,
Ø
kaŜdy uczeń trzyma w ręku rekwizyt związany z treścią akademii,
Ø
z tyłu wisi mapa „Polska za czasów rozbiorów”,
Ø
podkład muzyczny pod niektóre teksty.
1. Odśpiewanie hymnu narodowego.
2. Słowo wstępne wygłoszone przez jedną z uczennic.
Obchodzimy dziś 213 rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja. Ta ustawa zasadnicza
zatwierdzona przez Sejm Czteroletni w 1791r., była efektem pracy i zabiegów stronnictwa
patriotycznego, które dąŜyło do zreformowania zmurszałego ustroju ówczesnej
Rzeczypospolitej.
Istniała nagląca potrzeba uzdrowienia Polski, wyciągnięcia jej z anarchii i uczynienia rządną.
3. Recytator I:
Opowiedz nam, moja Ojczyzno,
jak matka dzieciom ciekawym.
O latach znaczonych blizną,
na wiekach chwały i sławy!
4. Narrator:
Po I rozbiorze Polski dąŜenie do reform stawało się coraz silniejsze oraz ogarniało znaczne
kręgi społeczeństwa szlacheckiego. Obóz pragnący reformy, zwany patriotycznym dąŜył do
przeprowadzenia pewnych reform ustrojowych, zniesienia kurateli caratu, poprawy stanu
obronności państwa drogą. powiększenia armii.
Przeciwny tym zamierzeniom obóz opozycji magnackiej był wrogi wszelkim reformom i
zamierzał nadal opierać się na protekcji rosyjskiej.
Król i stronnictwo dworskie dąŜyło do wzmocnienia władzy królewskiej i powiększenia sił
zbrojnych, ale w oparciu o carat.
Walka między tymi stronnictwami miała się rozegrać na Sejmie, który rozpoczął obrady w
1788 roku.
5. Piosenka pt. „Mazurek Trzeciego Maja”.
I.
Witaj majowa jutrzenko,
świeć naszej polskiej krainie.
Uczcimy ciebie piosenką,
która w całej Polsce płynie.
Ref.
Witaj Maj, Trzeci Maj,
u Polaków błogi raj!
II.
Nierząd braci naszych cisnął,
gnuśność w ręku króla spała.
A wtem Trzeci Maj zabłysnął,
i nasza Polska powstała.
Ref.
Witaj Maj, Trzeci Maj,
wiwat wieki Kołłątaj!
III.
Ale chytrości godzina,
młot swój na nas gotowała.
Z piekła rodem Katarzyna,
Moskalami kraj zalała.
Ref.
ChociaŜ kwitł piękny maj,
rozszarpano biedny kraj.
IV.
Wtenczas Polak ze łzą w oku,
smutkiem powlókł blade lice.
I Trzeciego maja w roku,
wspomniał lubą rocznicę.
6. „Trzeci Maj”- wiersz.
Cała stolica od rana,
huczy, jak rzeka wezbrana.
Poprzez ludu gwarne mrowie,
ciągną na zamek posłowie.
We wielkiej sali zamkowej,
gromkie okrzyki, przemowy.
Wchodzi król. W radosnej wrzawie,
zebranych wita łaskawie.
Nagle milknie ciŜba zbita,
marszałek uchwałę czyta.
Wielka ma zawitać zmiana:
wolność, równość wszystkim dana.
Wszyscy zjednoczą się w pracy:
szlachta, mieszczanie, wieśniacy.
Lecz wszyscy teŜ w równej mierze,
Polsce winni słuŜyć szczerze.
7. Narrator:
Reformy Sejmu Wielkiego i Konstytucja miały na celu wzmocnienie wewnętrzne kraju i
przywrócenie jej dawnej świetności. Sejm uwolniono od przemocy magnatów i od liberum
veto, do izby poselskiej weszli przedstawiciele mieszczan i nadano im prawa, chłopom
zapewniono opiekę. Głównymi autorami Ustawy Rządowej, bo taką nazwę nadano
Konstytucji 3 Maja, byli: Stanisław August Poniatowski, Ignacy Potocki, Stanisław
Małachowski i Hugo Kołłątaj.
8. Kilkoro uczniów wychodzi z szeregu i omawia czego i kogo dotyczyła
Konstytucja.
Uczeń I:
Była wiosna 1791r. W kraju przeciwnicy reform podburzali zacofaną szlachtę, szukali
poparcia u obcych dworów. Trzeba było działać szybko i zdecydowanie.
3 maja 1791r. król Stanisław August i przywódcy stronnictwa patriotycznego w obecności
obu izb zgłosili Konstytucję, która została przyjęta przez aklamację.
Uczeń II:
Konstytucja 3 Maja, miała na celu zachowanie całości i suwerenności państwa,
zagwarantowanie przywilejów szlachty, duchowieństwa i mieszczan, wprowadzenie nowej
formy ustroju państwa.
Uczeń III:
„My, Stanisław August z boŜej łaski i woli narodu król polski, wielki ksiąŜę litewski, wraz ze
stanami skonfederowanymi, ceniąc nad Ŝycie niepodległość zewnętrzną i wolność
wewnętrzną narodu, dla dobra powszechnego, dla ocalenia ojczyzny naszej i jej granic, z
największą stałością ducha niniejszą konstytucję uchwalamy”.
Uczeń IV:
„Religią narodową panującą jest i będzie wiara święta rzymska katolicka ze wszystkimi jej
prawami. Jednak wszystkim ludziom, jakiegokolwiek bądź wyznania, wolność w krajach
polskich warujemy”.
Uczeń V:
„ Stanowi szlacheckiemu wszystkie swobody, wolności, pierwszeństwa w Ŝyciu prywatnym i
publicznym zapewniamy”.
Uczeń VI:
„Lud rolniczy, który najliczniejszą w narodzie stanowi ludność, pod opiekę prawa i rządu
przyjmujemy”.
9. Wszyscy uczniowie recytują chórem:
Zgoda Sejmu to sprawiła,
Ŝe nam wolność przywróciła.
Wiwat, krzyczcie wszystkie stany,
niech nam Ŝyje król kochany.
Taka jest narodu wola:
za twych braci i za króla
Obywatel kaŜdy, wszędzie,
Ŝycie swoje łoŜyć będzie.
Wiwat sejm i naród cały!
dziś nam nieba Ŝywot dały.
Wiwat krzyczcie wszystkie stany,
niech nam Ŝyje król kochany.
10. Piosenka pt. „Ułani”.
I.
Nie ma takiej wioski,
nie ma takiej chatki.
Gdzie by nie kochały,
ułana męŜatki.
Ref.
Hej! Hej! ułani, malowane dzieci.
Niejedna panienka za wami poleci.
II.
Kochają i panny,
lecz kochają skrycie.
KaŜda za ułana,
oddałaby Ŝycie.
Ref.
III.
Jedzie ułan jedzie,
szablą pobrzękuje.
Uciekaj panienko,
bo cię pocałuje.
Ref.
IV.
Ułan chłopak ładny,
ułan chłopak gładki.
Kochają go panny,
kochają męŜatki.
Ref.
11. Narrator:
„Tymczasem knujący zemstę umysł cesarzowej nie spuszczał z oka nieszczęsnej Polski,
która próbowała stanąć o własnych siłach.
18 maja 1792r. wojska rosyjskie przekroczyły granice Korony i Litwy. Pomimo stawienia
oporu, wojskom carskim pod Zieleńcami i Dubienką, nastąpił odwrót wojsk polskich. Król
Stanisław August 24 lipca przystąpił do konfederacji targowickiej oraz polecił zaprzestać
działań wojennych.
Konsekwencją przegranej Polaków był II rozbiór Polski w 1793r., a następnie w 1795r. III
rozbiór, który zlikwidował niepodległe państwo polskie na 123 lata!
12. Recytator II:
Oj, Targowiczanie,
dobrze się nazwali!
Jak Judasza, za srebrniki,
Polskę stargowali.
Stargowali Polskę,
i tę wolność bratnią!
Zagasili nad ojczyzną,
gwiazdę jej ostatnią.
Zagasili blaski,
w tej polskiej koronie.
Podeptali orły białe,
i Litwy pogonie!
13. Recytator III:
O! Raz ostatni patrzę na tę ziemię,
Kędy od wieków chodzi moje plemię.
We krwi a słońcu. Oczy we łzach mokną...
Szkoda mi Polski! - Odsłońcie to okno...
Niech na nią patrzę, choć ją poŜegnałem...
O! Raz ostatni tę ziemie widziałem...
Ranek pogodny – z doliny mgły wstają,
Kościelne dzwony nowy dzień witająChórem ptactwa tam dzwoni dąbrowa...
Ojczyzno moja, bądź zdrowa!
(Podczas wypowiadania ostatnich kwestii, król wstaje, składa berło i koronę na stoliku
znajdującym się obok tronu, zdmuchuje palące się świece i przyłącza się do grupy uczniów).
14. Piosenka pt. „Przybyli ułani pod okienko”.
I.
Przybyli ułani pod okienko. (bis)
Stukają, pukają: Puść, panienko.(bis)
II.
O BoŜe! A cóŜ to za wojacy!(bis)
Otwieraj, nie bój się to czwartacy.(bis)
III.
Przyszliśmy tu poić nasze konie.(bis)
Za nami piechoty pełne błonie.(bis)
IV.
O Jezu! A dokąd Bóg prowadzi.(bis)
Warszawę odwiedzić byśmy radzi.(bis)
W akademii udział wzięli uczniowie klasy IC,D IIE, IIIA
KaŜdy uczeń biorący udział w akademii, trzymał w ręku rekwizyt wykonany przez siebie, a
związany z tematem uroczystości.
W przedstawieniu wziął takŜe udział chór szkolny, który wykonał utwory związane z
tematem uroczystości.
Autor: Stanisław Smycz