WANDA KRÓLIKOWSKA, URSZULA WYSOCKA PLAN WYNIKOWY
Transkrypt
WANDA KRÓLIKOWSKA, URSZULA WYSOCKA PLAN WYNIKOWY
WANDA KRÓLIKOWSKA, URSZULA WYSOCKA PLAN WYNIKOWY Z HISTORII – LICEUM OGÓŁNOKSZTAŁCĄCE KLASA II na podstawie podręcznika Anny Radziwiłł i Wojciecha Roszkowskiego Historia dla maturzysty. Wiek XIX ZAKRES ROZSZERZONY, II SEMESTR Temat 1. Wstęp do badań nad historią XIX wieku. Ścieżki: edukacja filozoficzna, edukacja czytelnicza i medialna Cele Umiejętności Metody pracy i środki dydaktyczne Po zakończeniu lekcji uczeń: - zna cezury historii XIX wieku i rozumie doniosłość wydarzeń, które je tworzą (1815-1914), - rozumie pojęcia i terminy: dagerotyp, historiografia, historiozofia, materializm historyczny, nadbudowa, formacja społeczno-ekonomiczna, warszawska szkoła historyczna i krakowska szkoła historyczna, - potrafi wymienić nowe źródła historyczne, które pojawiają się w XIX w., - rozumie konieczność dokonywania selekcji materiału źródłowego do badania historii XIX w. oraz rozumie problemy związane z jego nadmiarem, - odróżnia opracowanie od źródła, - potrafi sporządzić zestaw śladów XIX w. w najbliższej okolicy, - zna pytania, jakie zadawali sobie historycy w XIX w., - zna teorie historiozoficzne Hegla, Marksa i Engelsa, Comte’a i Spencera, - zna zadania historyka w ujęciu Leopolda Rankego, - dostrzega konieczność obiektywizmu w historiografii, - rozumie przyczyny sporu W wyniku lekcji uczeń kształci umiejętność: - wyszukiwania i gromadzenia potrzebnych informacji, - formułowania własnych sądów i opinii, - krytycznego zestawiania informacji uzyskiwanych z różnych źródeł, - pracy ze źródłem ikonograficznym (fotografią), - wyszukiwania śladów przeszłości w najbliższej okolicy oraz w swoim domu rodzinnym. Metody pracy: - wykład, - elementy dyskusji, - praca z podręcznikiem i źródłami ikonograficznymi. Czas (h) 1 Środki dydaktyczne: - podręcznik dla kl. II Historia dla maturzysty. Wiek XIX, - D. Kobielski, Warszawa na fotografiach z XIX w., Warszawa 1982, - J. Szymański, Nauki pomocnicze historii, Warszawa 2002. 1 warszawskiej i krakowskiej szkoły historycznej. Po zakończeniu lekcji uczeń: 2. Rewolucja - rozumie przyczyny sporu wokół przemysłowa i jej pojęcia „rewolucja przemysłowa”, wpływ na rozwój - potrafi wymienić czynniki gospodarki i umożliwiające rewolucję społeczeństwa w XIX przemysłową, wieku. - zna główne odkrycia i wynalazki XIX Ścieżki: w. oraz ich autorów, edukacja ekologiczna - rozumie przyczyny i następstwa zmian w organizacji procesu produkcji oraz handlu i obrotu pieniężnego, dostrzega początki globalizacji gospodarki - rozumie pojęcia i terminy: monopol, akcja, imperializm, cykl koniunkturalny, społeczeństwo masowe, klasa średnia, styl biedermeier, urbanizacja, migracja, industrializacja, - potrafi ocenić konsekwencje rozwoju przemysłu dla środowiska przyrodniczego, - rozumie wpływ zmian w gospodarce na przemiany społeczne oraz życie codzienne, - rozumie przyczyny i konsekwencje różnic w tempie rewolucji przemysłowej na świecie i dostrzega narastanie dysproporcji między strefami rozwoju i zacofania - potrafi wymienić najlepiej rozwinięte gospodarczo państwa świata w XIX w. W wyniku lekcji uczeń kształci umiejętność: - wyszukiwania i gromadzenia potrzebnych informacji, - pracy z tekstem źródłowym, materiałem statystycznym i ikonograficznym, - pracy z mapą, - logicznego, poprawnego i przekonującego wypowiadania się, - budowania własnej opinii i jej uzasadniania. Metody pracy: - wykład, - praca w grupach (z tekstami źródłowymi, źródłami statystycznymi i ikonograficznymi). 1 Środki dydaktyczne: - podręcznik dla kl. II Historia dla maturzysty. Wiek XIX, - R. Cameron, Historia gospodarcza świata, Warszawa 1996, - M. Eckert, A. Nadolny, W. Stobrawa, Historia gospodarcza i społeczna świata w XIX i XX wieku, Zielona Góra 1993, - Wiek XIX w źródłach. Wybór tekstów źródłowych, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1998, - K. Piesowicz, Wielki przewrót. Opowieść o rewolucji przemysłowej, Warszawa 1962, - Nowa Encyklopedia Multimedialna PWN, 2000, - M. Żywczyński, Historia powszechna 1789–1870, Warszawa 1999, - D.J. Boorstin, Odkrywcy. Dzieje ludzkich odkryć i wynalazków, Warszawa 1998, - J.M. Roberts, Wiek pary i atomu, Łódź 1991, 2 - 3. Rozwój gospodarczy Po zakończeniu lekcji uczeń: - rozumie przyczyny i konsekwencje ziem polskich w XIX kryzysu w rolnictwie na terenie wieku. Królestwa Polskiego po wojnach napoleońskich, - potrafi wymienić zasługi Franciszka Ścieżki: Ksawerego Druckiego-Lubeckiego i edukacja ekologiczna Stanisława Staszica dla rozwoju gospodarki Królestwa Polskiego, - zna konsekwencje gospodarcze klęski powstania listopadowego, - potrafi wymienić i wskazać na mapie główne okręgi i ośrodki przemysłowe, - zna uwarunkowania rozwoju rolnictwa w Wielkopolsce i na Pomorzu, - potrafi wymienić przyczyny stagnacji gospodarki w Galicji, - rozumie wpływ reformy uwłaszczeniowej na rozwój gospodarki w trzech zaborach, - dostrzega różnice w rozwoju gospodarczym i poziomie cywilizacyjnym trzech zaborów, rozumie ich przyczyny i następstwa, - potrafi wskazać powiązania W wyniku lekcji uczeń kształci umiejętność: - wyszukiwania i gromadzenia potrzebnych informacji, - pracy z tekstem źródłowym, materiałem statystycznym i ikonograficznym, - pracy z mapą, - logicznego, poprawnego i przekonującego wypowiadania się, - budowania własnej opinii i jej uzasadniania Kronika techniki, Warszawa 1992, D. Kobielski, Warszawa na fotografiach z XIX w., Warszawa 1982, - mapa ścienna – Europa w latach 1815–1871, - mapa ścienna – Mapa polityczna świata 1871–1914, - Internet: http://www.encyklopedia.pl, http://members.aol.com/ mhirotsu/kevin/trip2.html 1 Metody pracy: - wykład, - praca w grupach (z tekstami źródłowymi, źródłami statystycznymi i ikonograficznymi). Środki dydaktyczne: - podręcznik dla kl. II Historia dla maturzysty. Wiek XIX, - G. Szelągowska, K. Szelągowska, Dzieje nowożytne i najnowsze 1815–1939. Ćwiczenia źródłowe z historii dla szkół średnich, WSiP, Warszawa 1999 - Encyklopedia historii gospodarczej Polski, t. 1–2, Warszawa 1981, - Historia Polski w liczbach. Państwo i społeczeństwo, t. 1, Warszawa 2003, - A. Jezierski, C. Leszczyńska, Historia gospodarcza Polski, Warszawa 2002, - B. Zientara, A. Mączak, 3 - - - gospodarki trzech zaborów z polityką gospodarczą Rosji, Prus i Austrii, dostrzega zmiany demograficzne na ziemiach polskich, rozumie ich przyczyny, rozumie i potrafi posługiwać się pojęciami i terminami: migracja, emigracja zarobkowa, urbanizacja, kapitalizm, potrafi wskazać konsekwencje rozwoju przemysłu i uwłaszczenia chłopów dla przemian w strukturze społecznej mieszkańców ziem polskich w XIX w., potrafi porównać przemiany gospodarcze i społeczne na ziemiach polskich z rozwojem gospodarczym i społecznym Europy. 4. XIX-wieczne kierunki Po zakończeniu lekcji uczeń: - zna główne założenia ideowe ideowo-polityczne. liberalizmu, nacjonalizmu, konserwatyzmu, Ścieżki: edukacja filozoficzna - zna twórców omawianych ideologii, - wyjaśnia różnice między poznanymi doktrynami, - na podstawie tekstów źródłowych umie określać doktryny polityczne, - rozumie zależność między kształtowaniem się doktryny Kościoła a przemianami gospodarczospołecznymi w Europie w XIX w., - zna podstawowe założenia nauki społecznej Kościoła w XIX w, zawarte w encyklice Rerum novarum, - rozumie przyczyny narodzin socjalizmu oraz różnice między - W wyniku lekcji uczeń kształci umiejętność: - wyszukiwania i gromadzenia potrzebnych informacji, - analizy tekstu źródłowego, - pracy w grupie, - logicznego, poprawnego i przekonującego wypowiadania się, - budowania własnej opinii i jej uzasadniania I. Ihnatowicz, Z. Landau, Zarys historii gospodarczej Polski do 1939 r., Warszawa 1988, N. Davies, Boże igrzysko, t. 2, Kraków 1992, Polska XIX w. Państwo, społeczeństwo, kultura, red. S. Kieniewicz, Warszawa 1986, Atlas historyczny Polski, PPWK, Wrocław 1987, Julia Tazbir, Atlas historyczny, szkoła średnia, 1815–1939, Warszawa 2000, mapa ścienna – Dawne ziemie Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1795–1864. Metody pracy: - wykład, - praca w grupach (analiza tekstów źródłowych). 2 Środki dydaktyczne: - podręcznik dla kl. II Historia dla maturzysty. Wiek XIX, - K. Szelągowska, Wykłady z historii powszechnej dla szkoły średniej, Warszawa 1999, - M. Żywczyński, Historia powszechna 1789–1870, Warszawa 1999, - G. Szelągowska, K. Szelągowska, Dzieje nowożytne i najnowsze 1815–1939.Ćwiczenia źródłowe z historii dla szkół średnich, WSiP, 4 socjalizmem utopijnym, rewolucyjnym i reformistycznym, - zna twórców socjalizmu utopijnego, rewolucyjnego i reformistycznego, - zna założenia anarchizmu i syndykalizmu oraz ich twórców, - rozumie sprzeczności między liberałami i demokratami w XIX w., - rozumie pojęcie nacjonalizm oraz różnice w jego interpretacji w I i II połowie XIX w., - potrafi wymienić czynniki narodotwórcze. Po zakończeniu lekcji uczeń: 5. Rozwój kultury - potrafi dokonać periodyzacji dziejów europejskiej w XIX kultury XIX w., wieku. - rozumie i potrafi posługiwać się pojęciami: romantyzm, scjentyzm, Ścieżki: edukacja filozoficzna pozytywizm, realizm, modernizm, impresjonizm, eklektyzm, secesja, symbolizm, futuryzm, ekspresjonizm, kubizm, dekadencja, bohema, - potrafi scharakteryzować światopogląd i postawy romantyczne, - potrafi wymienić najważniejszych twórców kultury XIX w. i ich dzieła, - rozumie, jaki wpływ na klimat kulturowy XIX w. miały dzieła A. Comte’a, J.S. Milla, K. Darwina i H. Spencera oraz A. Schopenhauera, F. Nietzschego, Z. Freuda, - potrafi wskazać związki kultury romantyzmu i „nowego oświecenia” z XIX-wiecznymi problemami życia politycznego i społecznego, - umie scharakteryzować kulturę wysoką i kulturę masową (niską). - W wyniku lekcji uczeń kształci umiejętność: - wyszukiwania i gromadzenia potrzebnych informacji, - korzystania z nowych technologii (komputer, Internet, program multimedialny) przy wyszukiwaniu potrzebnych informacji, - pracy z tekstem źródłowym, materiałem ikonograficznym, - logicznego, poprawnego i przekonującego wypowiadania się, - budowania własnej opinii i jej uzasadniania, - twórczego wykorzystywania wiedzy nabytej na lekcjach języka polskiego i wiedzy o kulturze. Warszawa 1999, N. Davies, Europa, Kraków 2003. 1 Metody pracy: - wykład, - krótkie referaty, - praca w grupach (analiza źródeł ikonograficznych), - praca pod kierunkiem nauczyciela (wykorzystanie albumów, podręcznika, programów multimedialnych i Internetu). Środki dydaktyczne: - podręcznik dla kl. II Historia dla maturzysty. Wiek XIX, - J. Białostocki, Sztuka cenniejsza niż złoto. Opowieść o sztuce europejskiej naszej ery, t. 2, Warszawa 1991, - K. Estreicher, Historia sztuki w zarysie, Warszawa, Kraków 1986, - M. Levey, Od Giotta do Cezanne’a, Warszawa 1972, - Sztuka świata, t. 8, Warszawa 1994, - Słownik szkolny. Malarze, 5 6. Kongres wiedeński – Po zakończeniu lekcji uczeń: - zna datę, nazwiska głównych nowy porządek uczestników i postanowienia kongresu, polityczny w Europie. - potrafi scharakteryzować zasady Ścieżki: legitymizmu i równowagi sił oraz edukacja europejska wskazać odstępstwa od zasady legitymizmu w decyzjach kongresu, - rozumie główne cele kongresu oraz przyczyny i konsekwencje podjętych na nim decyzji, - wskazuje na mapie zmiany polityczne w Europie po 1815 roku, - rozumie przyczyny powstania i cele Świętego Przymierza, - rozumie i umie posługiwać się pojęciami i terminami: restauracja, równowaga europejska, polityka reakcji, koncert mocarstw. W wyniku lekcji uczeń kształci umiejętność: - analizy tekstu źródłowego oraz źródeł ikonograficznych, - pracy z mapą, - wyszukiwania i gromadzenia potrzebnych informacji, - wykonywania zadań we współpracy z innymi uczniami, - jasnego, poprawnego, przekonującego wypowiadania się, - budowania własnej opinii i jej uzasadniania. rzeźbiarze, architekci, Warszawa 1996, Multimedialna Encyklopedia Powszechna, Fogra 2003. Metody pracy: - wykład, - praca z mapą, - praca w grupach z tekstami źródłowymi i mapkami konturowymi. 1 Środki dydaktyczne: - podręcznik dla kl. II Historia dla maturzysty. Wiek XIX, - Wiek XIX w źródłach. Wybór tekstów źródłowych, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1998, - K. Szelągowska, Wykłady z historii powszechnej dla szkoły średniej, Warszawa 1999, - N. Davies, Europa, Kraków 2003, - Europa i świat w epoce restauracji, romantyzmu i rewolucji 1815–1849, pod red. W. Zajewskiego, Warszawa 1991, - Atlas historyczny świata, PPWK, Warszawa–Wrocław 1986, - Julia Tazbir, Atlas historyczny, szkoła średnia, 1815–1939, Warszawa 2000, - mapa ścienna – Europa w latach 1815–1871, - W. Chybowski, Historia. Zeszyt do ćwiczeń na mapach konturowych, Warszawa 2002. 6 7. Europa legitymizmu i Po zakończeniu lekcji uczeń: - zna miejsca i czas wystąpień przeciw buntu 1815-1847. polityce reakcji, Ścieżki: - rozumie ich przyczyny, edukacja europejska - prawidłowo lokalizuje na mapie wystąpienia przeciwko władzy absolutnej i wystąpienia o charakterze narodowo-wyzwoleńczym, - rozumie pojęcia i terminy: ruch burszów, karbonaryzm, Młoda Europa, monarchia lipcowa, ultrasi, rojaliści, filohellenizm, fanarioci, samodzierżawie, dekabryści, wigowie, torysi, luddyści, czartyści, - potrafi scharakteryzować genezę i konsekwencje rewolucji lipcowej we Francji i dostrzega jej wpływ na walkę Belgów o niepodległość, - umie wymienić powody narastania opozycji wewnętrznej w monarchii lipcowej, - potrafi scharakteryzować funkcjonowanie brytyjskiego systemu politycznego w I poł. XIX w., - rozumie przyczyny wystąpień robotniczych o różnym charakterze w Wielkiej Brytanii w I poł. XIX w., - zna przyczyny i konsekwencje powstania dekabrystów w Rosji, - potrafi scharakteryzować sytuację wewnętrzną w Rosji w epoce mikołajowskiej, - dostrzega wpływ załamania się potęgi tureckiej na dążenia wyzwoleńcze narodów pozostających pod władzą imperium osmańskiego oraz W wyniku lekcji uczeń kształci umiejętność: - wyszukiwania i gromadzenia potrzebnych informacji, - pracy z mapą, - pracy z tekstami źródłowymi, - pracy w grupie, - jasnego, poprawnego, przekonującego wypowiadania się, - budowania własnej opinii i jej uzasadniania, - korzystania z nowych technologii (komputer, program multimedialny). Metody pracy: - wykład, - praca w grupie, - praca z tekstami źródłowymi i źródłami multimedialnymi, - praca z mapą. 1 Środki dydaktyczne: - podręcznik dla kl. II Historia dla maturzysty. Wiek XIX, - Wiek XIX w źródłach. Wybór tekstów źródłowych, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1998, - K. Szelągowska, Wykłady z historii powszechnej dla szkoły średniej, Warszawa 1999, - N. Davies, Europa, Kraków 2003, - Europa i świat w epoce restauracji, romantyzmu i rewolucji 1815–1849, pod red. W. Zajewskiego, Warszawa 1991, - Atlas historyczny świata, PPWK, Warszawa, Wrocław 1986, - Julia Tazbir, Atlas historyczny, szkoła średnia, 1815–1939, Warszawa 2000, - Słownik władców Europy nowożytnej i najnowszej, pod red. M. Serwańskiego i J. Dobosza, Poznań 2002, - mapa ścienna – Europa w latach 1815–1871, - Multimedialna Encyklopedia Powszechna, Fogra 2003 7 8. Wiosna Ludów 1848–1849 – geneza, nurty i następstwa. Ścieżki: edukacja europejska zainteresowanie mocarstw europejskich tym problemem, - zna problemy walki Greków o niepodległość i jej rezultat, - potrafi wymienić narodowości w monarchii Habsburgów, które przeżywały proces odrodzenia narodowego. Po zakończeniu lekcji uczeń: - zna przyczyny wystąpień narodów europejskich przeciwko staremu porządkowi, - potrafi określić cele walki poszczególnych narodów, - poprawnie lokalizuje na mapie kraje i miasta, w których toczyły się walki rewolucyjne, - potrafi porównać cele i sposoby walki w poszczególnych krajach, - odróżnia przyczyny polityczne od społecznych i gospodarczych, - potrafi wymienić reformy przeprowadzone w okresie Wiosny Ludów w poszczególnych państwach, - rozumie przyczyny odmiennych reakcji władców europejskich na wydarzenia rewolucyjne, - potrafi omówić poszczególne etapy Wiosny Ludów we Francji oraz genezę II Cesarstwa, - potrafi ocenić skutki rewolucji i znaczenie zmian wprowadzonych w Europie w jej wyniku, - wymienia czynniki, jakie złożyły się na klęskę ruchów rewolucyjnych, - rozumie pojęcia i terminy: parlament frankfurcki, Komisja Luksemburska, W wyniku lekcji uczeń kształci umiejętność: - wyszukiwania i gromadzenia potrzebnych informacji, - pracy z mapą, - pracy z tekstami źródłowymi i materiałami ikonograficznymi, - współpracy z innymi w toku wykonywania zadań, - jasnego, poprawnego, przekonującego wypowiadania się, - budowania własnej opinii i jej uzasadniania, - korzystania z nowych technologii (komputer, program multimedialny). Metody pracy: - wykład, - praca w grupach z materiałami pomocniczymi, - dyskusja, - analiza SWOT. 2 Środki dydaktyczne: - podręcznik dla kl. II Historia dla maturzysty. Wiek XIX, - Wiek XIX w źródłach. Wybór tekstów źródłowych, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1998, - K. Szelągowska, Wykłady z historii powszechnej dla szkoły średniej, Warszawa 1999, - N. Davies, Europa, Kraków 2003, - Europa i świat w epoce restauracji, romantyzmu i rewolucji 1815–1849, pod red. W. Zajewskiego, Warszawa 1991, - M. Żywczyński, Historia powszechna 1789–1870, Warszawa 1999, - T. Serwatka, Poczet władców Francji, Londyn 1996, - J. Baszkiewicz, Historia Francji, Warszawa 1978, 8 - 9. Wojna krymska i jej następstwa. Ścieżki: edukacja europejska bonapartyzm, warsztaty narodowe, austroslawizm, panslawizm, zna przywódców Wiosny Ludów w Europie, potrafi znaleźć analogie w mechanizmie wydarzeń lat 1848–1849 w poszczególnych państwach Europy, wyjaśnia, dlaczego Wiosna Ludów nie objęła Rosji i Wielkiej Brytanii. Po zakończeniu lekcji uczeń: - wyjaśnia, czym była „kwestia wschodnia” w polityce państw Europy w XIX w., - potrafi pokazać zasięg terytorialny imperium osmańskiego w połowie XIX wieku, - potrafi scharakteryzować sytuację w Rosji przed wybuchem wojny krymskiej, - zna przyczyny wybuchu wojny krymskiej, - rozumie, dlaczego wojna rosyjskoturecka stała się wojna mocarstw europejskich, - zna zasługi Florence Nightingale, - A. Liebfeld, Napoleon III, Warszawa 1979, - S. Grodziski, Franciszek Józef I, Wrocław 1978, - J.W. Borejsza, Piękny wiek XIX, Warszawa 1984, - B. Croce, Historia Europy w XIX wieku, Warszawa 1998, - Atlas historyczny świata, PPWK, Warszawa, Wrocław 1986, - Julia Tazbir, Atlas historyczny, szkoła średnia, 1815–1939, Warszawa 2000, - Słownik władców Europy nowożytnej i najnowszej, pod red. M. Serwańskiego i J. Dobosza, Poznań 2002, - mapa ścienna – Europa w latach 1815–1871, - Multimedialna Encyklopedia Powszechna, Fogra 2003. 1 Metody pracy: - wykład, - praca pod kierunkiem nauczyciela, - praca w grupach. W wyniku lekcji uczeń kształci umiejętność: - wyszukiwania i gromadzenia potrzebnych informacji, - pracy z mapą, - pracy z materiałami Środki dydaktyczne: - podręcznik dla kl. II Historia dla ikonograficznymi, maturzysty. Wiek XIX, - współpracy z innymi w toku wykonywania zadań, - Między rewolucją francuską a - jasnego, poprawnego, rewolucją październikową. Teksty przekonującego wypowiadania się, źródłowe do nauczania historii powszechnej, pod red. - budowania własnej opinii i jej I. Rusinowej i T. Witucha, uzasadniania, Warszawa 1980, - korzystania z nowych technologii (komputer, program multimedialny). - K. Szelągowska, Wykłady z historii powszechnej dla szkoły 9 - - - 10. Procesy zjednoczeniowe w Europie w II poł. XIX wieku i Komuna Paryska. potrafi wymienić przyczyny klęski Rosji w wojnie krymskiej i decyzje kongresu paryskiego z 1856 r., rozumie, jakie konsekwencje miała wojna krymska dla zmiany sytuacji politycznej na Bałkanach, zna przyczyny odwilży posewastopolskiej w Rosji i potrafi wymienić reformy przeprowadzone przez cara Aleksandra II, rozumie znaczenie reform przeprowadzonych przez Aleksandra II dla dalszych przemian politycznych i społecznych w Rosji, rozumie pojęcia: mir, ziemstwa, samodzierżawie, uwłaszczenie. Po zakończeniu lekcji uczeń: - zna genezę dążeń zjednoczeniowych Niemiec i Włoch, - dostrzega wpływ rozwoju gospodarczego, przemian średniej, Warszawa 1999, N. Davies, Europa, Kraków 2003, M. Żywczyński, Historia powszechna 1789–1870, Warszawa 1999, - W.A. Serczyk, Poczet władców Rosji, Londyn 1992, - L. Bazylow, Historia Rosji, Warszawa 1985, - J.W. Borejsza, Piękny wiek XIX, Warszawa 1984, - M. Wawrykowa, Historia powszechna 1850–1914, Warszawa 1998, - B. Croce, Historia Europy w XIX wieku, Warszawa 1998, - J. Kucharzewski, Aleksander II – reformator czy despota, „Mówią wieki” 2003, nr 1 (517), - Atlas historyczny świata, PPWK, Warszawa, Wrocław 1986, - Julia Tazbir, Atlas historyczny, szkoła średnia, 1815–1939, Warszawa 2000, - Słownik władców Europy nowożytnej i najnowszej, pod red. M. Serwańskiego i J. Dobosza, Poznań 2002, - mapa ścienna – Europa w latach 1815–1871, - Multimedialna Encyklopedia Powszechna, Fogra 2003. Metody pracy: 2 - wykład, - praca pod kierunkiem nauczyciela, - praca w grupach. - W wyniku lekcji uczeń kształci umiejętność: - wyszukiwania i gromadzenia potrzebnych informacji, - pracy z mapą, 10 Ścieżki: edukacja europejska - - - - - cywilizacyjnych i idei romantyzmu na przemiany polityczne i dążenia zjednoczeniowe Niemiec i Włoch, potrafi scharakteryzować i ocenić rolę C. Cavoura, G. Garibaldiego i O. Bismarcka w procesie jednoczenia Włoch i Niemiec, zna etapy jednoczenia Włoch i Niemiec w II poł. XIX w., zna genezę wojny prusko-austriackiej i francusko-pruskiej, ich przebieg i konsekwencje dla zwycięzców i pokonanych, potrafi wskazać różnice, jakie występowały miedzy procesem zjednoczenia Włoch i Niemiec, potrafi pokazać na mapie główne etapy jednoczenia Niemiec i Włoch, potrafi scharakteryzować wpływ procesów zjednoczeniowych w Europie na zmianę układu sił politycznych na kontynencie, zna przyczyny przemian ustrojowych w cesarstwie austriackim i potrafi scharakteryzować zasady organizacji wewnętrznej dualistycznej monarchii Austro-Węgier, zna genezę Komuny Paryskiej i przyczyny jej klęski, potrafi ocenić program komunardów, umie wymienić Polaków – uczestników Komuny Paryskiej, rozumie pojęcia i terminy: Risorgimento , wyprawa „tysiąca czerwonych koszul”, Związek Niemiecki, Związek Celny, depesza emska, monarchia dualistyczna. - Środki dydaktyczne: pracy z tekstami źródłowymi i - podręcznik dla kl. II Historia dla materiałami ikonograficznymi, maturzysty. Wiek XIX, pracy w grupie, jasnego, poprawnego, - Wiek XIX w źródłach. Wybór tekstów źródłowych, oprac. przekonującego wypowiadania się, M. Sobańska-Bondaruk, budowania własnej opinii i jej S.B. Lenard, Warszawa 1998, uzasadniania, - K. Szelągowska, Wykłady z korzystania z nowych technologii (komputer, program multimedialny). historii powszechnej dla szkoły średniej, Warszawa 1999, - N. Davies, Europa, Kraków 2003, - M. Żywczyński, Historia powszechna 1789–1870, Warszawa 1999, - M. Wawrykowa, Dzieje Niemiec 1789–1871, Warszawa 1980, - J. Baszkiewicz, Historia Francji, Warszawa 1978, - M. Żywczyński, Włochy nowożytne 1796–1945, Warszawa 1971, - H. Wereszycki, Historia Austrii, Wrocław 1972, - T. Wituch, Garibaldi, Wrocław 1983, - S. Grodziski, Franciszek Józef I, Wrocław 1978, - A. Liebfeld, Napoleon III, Warszawa 1979, - Ch. Krockow, Bismarck, Warszawa 1998, - film Uzbrojona wolność, Nauka SA, Wideoteka MEN, Historia cz. IV (film o Komunie Paryskiej), - Multimedialna Encyklopedia Powszechna, Fogra 2003, - mapa ścienna – Europa w latach 1815–1871, 11 11. Polityka państw zaborczych i postawy społeczeństwa polskiego w latach 1815–1830. Ścieżki: edukacja regionalna 12. Powstanie listopadowe – wybuch, organizacja władz, Po zakończeniu lekcji uczeń: - zna decyzje kongresu wiedeńskiego dotyczące podziału ziem Księstwa Warszawskiego, - potrafi pokazać na mapie podział ziem polskich między państwa zaborcze po 1815 r., - zna status polityczny poszczególnych zaborów, - zna najważniejsze postanowienia konstytucji Królestwa Polskiego, - rozumie dlaczego powstanie Królestwa Polskiego zostało bardzo przychylnie przyjęte przez wielu Polaków, - potrafi wymienić przykłady łamania konstytucji przez cara, - rozumie przyczyny kształtowania się postaw opozycyjnych, - odróżnia działania opozycji legalnej od działalności konspiracyjnej, - potrafi wymienić organizacje niepodległościowe i ich przywódców, - umie scharakteryzować ich działalność, - umie posługiwać się pojęciami: liberalizm, kongresówka, autonomia, namiestnik, kaliszanie. W wyniku lekcji uczeń kształci umiejętność: - wyszukiwania i gromadzenia potrzebnych informacji, - pracy z mapą, - pracy z tekstami źródłowymi i materiałami ikonograficznymi, - pracy w grupie, - jasnego, poprawnego, przekonującego wypowiadania się, - budowania własnej opinii i jej uzasadniania. Po zakończeniu lekcji uczeń: - zna przyczyny wybuchu powstania listopadowego, W wyniku lekcji uczeń kształci umiejętność: - wyszukiwania i gromadzenia - Internet. Metody pracy: - wykład, - praca w grupach, - praca z tekstem źródłowym i źródłem ikonograficznym, - praca z mapą. 1 Środki dydaktyczne: - podręcznik dla kl. II Historia dla maturzysty. Wiek XIX, - Wiek XIX w źródłach. Wybór tekstów źródłowych, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1998, - N. Davies, Boże igrzysko, t. 2, Kraków 1992, - J. Łojek, Kalendarz historyczny. Polemiczna historia Polski, Warszawa 1994, - K. Groniowski, J. Skowronek, Historia Polski 1795–1914, Warszawa 1987, - A. Chwalba, Historia Polski 1795–1918, Kraków 2000, - Atlas historyczny Polski, PPWK, Wrocław 1987, - Julia Tazbir, Atlas historyczny, szkoła średnia, 1815–1939, Warszawa 2000, - mapa ścienna – Dawne ziemie Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1795–1864. Metody pracy: - wykład, - praca w grupach, 1 12 wojna polsko-rosyjska. Ścieżki: edukacja regionalna - rozumie wpływ wydarzeń w Europie na decyzję o wybuchu powstania, potrafi wskazać na planie Warszawy miejsca związane z wydarzeniami nocy z 29 na 30 listopada 1830 r., ocenia postawę mieszkańców stolicy i generalicji wobec tych wydarzeń, potrafi scharakteryzować organizację władz powstańczych, zna przyczyny klęski dyktatury Józefa Chłopickiego potrafi scharakteryzować rolę, jaką odegrało Towarzystwo Patriotyczne w powstaniu, zna przyczyny wybuchu wojny polskorosyjskiej i dowódców wojsk polskich, potrafi lokalizować na mapie najważniejsze bitwy, zna pojęcia: detronizacja, dyktator, kunktator. - potrzebnych informacji, pracy z mapą i planem Warszawy, pracy z tekstami źródłowymi i materiałami ikonograficznymi, pracy w grupie, jasnego, poprawnego, przekonującego wypowiadania się, budowania własnej opinii i jej uzasadniania. - praca z tekstem źródłowym, praca z mapą i planem Warszawy, metaplan. Środki dydaktyczne: - podręcznik dla kl. II Historia dla maturzysty. Wiek XIX, - Wiek XIX w źródłach. Wybór tekstów źródłowych, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1998, - N. Davies, Boże igrzysko, t. 2, Kraków 1992, - J. Łojek, Kalendarz historyczny. Polemiczna historia Polski, Warszawa 1994, - K. Groniowski, J. Skowronek, Historia Polski 1795–1914, Warszawa 1987, - T. Łepkowski, Powstanie listopadowe, Warszawa 1987, - S. Kieniewicz, A. Zahorski, W. Zajewski, Trzy powstania narodowe, Warszawa 1992, - M.M. Drozdowski, A. Zahorski, Historia Warszawy, Warszawa 1981, - Encyklopedia Warszawy, Warszawa 1994, - T. Łepkowski, Piotr Wysocki, Warszawa 1981, - Kronika powstań polskich 1794– 1944, Warszawa 1994, - Atlas historyczny Polski, PPWK, Wrocław 1987, - Julia Tazbir, Atlas historyczny, szkoła średnia, 1815–1939, Warszawa 2000, 13 - 13. Klęska i konsekwencje powstania listopadowego. Spory o sens i szanse powstania. Ścieżki: edukacja regionalna Po zakończeniu lekcji uczeń: - zna stosunek mocarstw europejskich do powstania, - zna przyczyny klęski powstania listopadowego, - ocenia postawy polskich dowódców i polityków, - potrafi scharakteryzować politykę zaborcy rosyjskiego wobec Polaków po upadku powstania listopadowego, - wyjaśnia różnicę między ustawą konstytucyjną a statutem, - zna opinie historyków o szansach powstania listopadowego, - potrafi zająć stanowisko w dyskusji o szansach powstania listopadowego, - zna utwory literackie, dzieła malarskie i muzyczne związane z tematyką powstańczą. W wyniku lekcji uczeń kształci umiejętność: - wyszukiwania i gromadzenia potrzebnych informacji, - pracy z mapą i planem Warszawy, - jasnego, poprawnego, przekonującego wypowiadania się, - budowania własnej opinii i jej uzasadniania, - uczestniczenia w dyskusji, odnoszenia się z szacunkiem do wypowiedzi kolegów. mapa ścienna – Dawne ziemie Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1795–1864, - W. Chybowski, Historia. Zeszyt do ćwiczeń na mapach konturowych, Warszawa 2002, - film Noc Listopadowa, Nauka SA, Wideoteka MEN, Historia cz. IV, - plany Warszawy. 1 Metody pracy: - wykład, - dyskusja, - praca z tekstami źródłowymi, - praca z mapą i planem Warszawy, - analiza SWOT. Środki dydaktyczne: - podręcznik dla kl. II Historia dla maturzysty. Wiek XIX, - Wiek XIX w źródłach. Wybór tekstów źródłowych, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1998, - N. Davies, Boże igrzysko, t. 2, Kraków 1992, - J. Łojek, Kalendarz historyczny. Polemiczna historia Polski, Warszawa 1994, - J. Łojek, Szanse powstania listopadowego, Warszawa 1980, - T. Łepkowski, Powstanie listopadowe, Warszawa 1987, - S. Kieniewicz, A. Zahorski, W. Zajewski, Trzy powstania narodowe, Warszawa 1992, - M.M. Drozdowski, A. Zahorski, Historia Warszawy, Warszawa 14 1981, Encyklopedia Warszawy, Warszawa 1994, - Kronika powstań polskich 1794– 1944, Warszawa 1994, - J. Wałek, Dzieje Polski w malarstwie i poezji, Warszawa 1987 - Atlas historyczny Polski, PPWK, Wrocław 1987, - Julia Tazbir, Atlas historyczny, szkoła średnia, 1815–1939, Warszawa 2000, - mapa ścienna – Dawne ziemie Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1795–1864, - plany Warszawy. 1 Metody pracy: - wykład, - praca z tekstami źródłowymi, - praca w grupie, - praca z mapą. - 14. Wielka Emigracja. Ścieżki: edukacja europejska Po zakończeniu lekcji uczeń: - zna obozy polityczne i przywódców Wielkiej Emigracji, - lokalizuje na mapie skupiska emigracji po powstaniu listopadowym, - określa ich liczebność, - dostrzega wpływ pochodzenia społecznego i losów emigrantów po powstaniu listopadowym na kształtowanie się ich postaw politycznych, - potrafi scharakteryzować warunki życia i różnorodne kierunki aktywności emigracji, - zna utwory literackie, dzieła malarskie i muzyczne powstałe na emigracji po upadku powstania listopadowego, - potrafi scharakteryzować programy obozów politycznych emigracji polskiej, wskazuje różnice między W wyniku lekcji uczeń kształci umiejętność: - wyszukiwania i gromadzenia potrzebnych informacji, - pracy z mapą i tekstem źródłowym, - jasnego, poprawnego, przekonującego wypowiadania się, - budowania własnej opinii i jej uzasadniania, - pracy w grupie. Środki dydaktyczne: - podręcznik dla kl. II Historia dla maturzysty. Wiek XIX, - Encyklopedia Szkolna. Historia, Warszawa 1993, - S. Kieniewicz, Historia Polski 1795–1918, Warszawa 1997, - N. Davies, Boże igrzysko, t. 2, Kraków 1992, - Polska XIX w. Państwo, społeczeństwo, kultura, red. S. Kieniewicz, Warszawa 1986, - Wybitni Polacy XIX wieku, red. T. Gąsowski, Kraków 1998, 15 - - 15. Ruch niepodległościowy na ziemiach polskich w latach 1831–1849. Ścieżki: edukacja regionalna - nimi, rozumie ich przyczyny i konsekwencje, ocenia możliwość realizacji programów Wielkiej Emigracji w warunkach politycznych XIX-wiecznej Europy, wskazuje kontakty emigracji z krajem w latach 1832–1846, ocenia wkład Wielkiej Emigracji w życie polityczne i kulturalne narodu polskiego w okresie zaborów. Po zakończeniu lekcji uczeń: - potrafi scharakteryzować rozwój ruchu spiskowego w trzech zaborach w latach 1832–1846, - wymienia organizacje spiskowe i ich przywódców, - zna genezę powstania krakowskiego, - potrafi scharakteryzować program powstania zawarty w jego manifeście, - ocenia rolę Edwarda Dembowskiego w powstaniu krakowskim, - zna przyczyny klęski powstania i jego W wyniku lekcji uczeń kształci umiejętność: - wyszukiwania i gromadzenia potrzebnych informacji, - pracy z mapą i tekstem źródłowym, - jasnego, poprawnego, przekonującego wypowiadania się, - budowania własnej opinii i jej uzasadniania, - pracy w grupie. T. Łepkowski, Polska – narodziny nowoczesnego narodu 1764–1870, Warszawa 1967, - S. Kalembka, Wielka Emigracja. Polskie wychodźstwo polityczne w latach 1831–1862, Warszawa 1971, - J. Wałek, Dzieje Polski w malarstwie i poezji, Warszawa 1987, - M. Bogucka, Dzieje kultury polskiej do 1918 roku, Wrocław 1991, - Historia w tekstach źródłowych, red. T.Maresz i K.Juszczyk, Toruń 1994, - Atlas historyczny Polski, PPWK, Wrocław 1987, - Julia Tazbir, Atlas historyczny, szkoła średnia, 1815–1939, Warszawa 2000, - mapa ścienna – Europa w latach 1815–1871, - film Pan Tadeusz w reż. Andrzeja Wajdy. 1 Metody pracy: - wykład, - praca z tekstami źródłowymi, - praca w grupie, - praca z mapą. Środki dydaktyczne: - podręcznik dla kl. II Historia dla maturzysty. Wiek XIX, - Wiek XIX w źródłach. Wybór tekstów źródłowych, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, 16 - 16. Polacy wobec rosyjskiej polityki ustępstw i represji w latach 1856–1863. Ścieżki: edukacja regionalna konsekwencje, zna genezę i znaczenie rabacji chłopskiej w Galicji, potrafi wskazać związki między sprawą polską i ruchami wolnościowymi w Europie, potrafi scharakteryzować rozwój ruchu narodowego w Poznańskiem, zna przebieg powstania wielkopolskiego i przyczyny jego klęski, wyjaśnia przyczyny zmian w polityce pruskiej wobec Polaków w czasie Wiosny Ludów, potrafi scharakteryzować przebieg wydarzeń Wiosny Ludów w Galicji, zna rolę, jaką odegrała sprawa ukraińska w czasie wydarzeń Wiosny Ludów w Galicji, wymienia Polaków – uczestników europejskiej Wiosny Ludów i omawia ich działalność, lokalizuje na mapie miejsca, gdzie walczyli, dokonuje bilansu Wiosny Ludów na ziemiach polskich. Po zakończeniu lekcji uczeń: - potrafi scharakteryzować aktywizację polskich środowisk emigracyjnych w okresie wojny krymskiej, - zna ustępstwa władz rosyjskich na rzecz Polaków w okresie odwilży posewastopolskiej, - porównuje programy i sposoby działania organizacji Białych i - W wyniku lekcji uczeń kształci umiejętność: - wyszukiwania i gromadzenia potrzebnych informacji, - pracy z mapą i planem Warszawy, - praca z tekstem źródłowym i materiałem ikonograficznym, - jasnego, poprawnego, przekonującego wypowiadania się, S.B. Lenard, Warszawa 1998, N. Davies, Boże igrzysko, t. 2, Kraków 1992, A. Chwalba, Historia Polski 1795–-1918, Kraków 2000, Wybitni Polacy XIX wieku, red. T. Gąsowski, Kraków 1998, Polska XIX w. Państwo, społeczeństwo, kultura, red. S. Kieniewicz, Warszawa 1986, Encyklopedia Szkolna. Historia, Warszawa 1993, Atlas historyczny Polski, PPWK, Wrocław 1987, Julia Tazbir, Atlas historyczny, szkoła średnia, 1815–1939, Warszawa 2000, mapa ścienna – Europa w latach 1815–1871, mapa ścienna – Dawne ziemie Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1795–1864. 1 Metody pracy: - wykład, - praca w grupach, - praca z tekstem źródłowym, - praca z materiałem ikonograficznym, - praca z mapą i planem Warszawy, - dyskusja. 17 - - Czerwonych, zna pojęcia i terminy: millenerzy, Towarzystwo Rolnicze, Delegacja Miejska, branka, stan wojenny, żałoba narodowa, przedstawia rozwój manifestacji patriotycznych i represje władz carskich, ocenia politykę Aleksandra Wielopolskiego, lokalizuje na planie Warszawy miejsca związane z manifestacjami patriotycznymi. budowania własnej opinii i jej uzasadniania, pracy w grupie, uczestniczenia w dyskusji, odnoszenia się z szacunkiem do wypowiedzi kolegów. Środki dydaktyczne: - podręcznik dla kl. II Historia dla maturzysty. Wiek XIX, - Wiek XIX w źródłach. Wybór tekstów źródłowych, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1998, - N. Davies, Boże igrzysko, t. 2, Kraków 1992, - J. Łojek, Kalendarz historyczny. Polemiczna historia Polski, Warszawa 1994, - S. Kieniewicz, A. Zahorski, W. Zajewski, Trzy powstania narodowe, Warszawa 1992, - M.M. Drozdowski, A. Zahorski, Historia Warszawy, Warszawa 1981, - Encyklopedia Warszawy, Warszawa 1994, - Kronika powstań polskich 1794– 1944, Warszawa 1994, - S. Kieniewicz, Warszawa w powstaniu styczniowym, Warszawa 1983, - T. Łubieński, Bić się czy nie bić?, Kraków 1980, - Wybitni Polacy XIX wieku, red. T. Gąsowski, Kraków 1998, - A. Szwarc, Czy Wielopolski miał szansę, „Mówią wieki” 2003, nr 1 (517), - M. Konopnicka, Z teki Grottgera, Warszawa 1992, - Atlas historyczny Polski, PPWK, Wrocław 1987, - Julia Tazbir, Atlas historyczny, szkoła średnia, 1815–1939, 18 Warszawa 2000, mapa ścienna – Dawne ziemie Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1795–1864, - film Powstanie styczniowe, Nauka SA, Wideoteka MEN, Historia cz. IV (fragment filmu poświęcony przyczynom wybuchu powstania), - plany Warszawy. 1 Metody pracy: - wykład, - praca pod kierunkiem nauczyciela z tekstem źródłowym i źródłem ikonograficznym. - 17. Powstanie styczniowe – geneza, przebieg walk, przyczyny klęski. Ścieżki: edukacja regionalna Po zakończeniu lekcji uczeń: - rozumie pojęcia i terminy: branka, partia, uwłaszczenie, konwencja Alvenslebena, - zna bezpośrednie i pośrednie przyczyny wybuchu powstania, - pokazuje na mapie zasięg powstania i miejsca najważniejszych bitew, - wymienia etapy powstania i nazwiska dowódców, - przedstawia spór białych i czerwonych o władzę nad powstaniem, - omawia sprawę chłopską w powstaniu, - potrafi scharakteryzować dyktaturę Traugutta, - przedstawia sytuację międzynarodową w czasie powstania, stosunek państw europejskich do sprawy polskiej, - umie zinterpretować symbole pieczęci Rządu Narodowego. W wyniku lekcji uczeń kształci umiejętność: - wyszukiwania i gromadzenia potrzebnych informacji, - odróżniania faktów od opinii i ocen tych faktów, - krytycznego zestawiania informacji uzyskiwanych z różnych źródeł, - interpretacji źródeł ikonograficznych, - pracy z mapą ścienną i z atlasem. Środki dydaktyczne: - podręcznik dla kl. II Historia dla maturzysty. Wiek XIX, - mapa ścienna – Dawne ziemie Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1795–1864, - Wiek XIX w źródłach. Wybór tekstów źródłowych, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1998, - S. Kieniewicz, Powstanie styczniowe, Warszawa 1972, - S. Strumph Wojtkiewicz, Powstanie styczniowe, Warszawa 1963, - Julia Tazbir, Atlas historyczny, szkoła średnia, 1815–1939, Warszawa 2000, - W. Chybowski, Historia. Szkoła ponadgimnazjalna. Zeszyt do ćwiczeń na mapach konturowych cz. 2. Wiek XVI–XIX, Warszawa 19 18. Walka Polaków o niepodległość w XIX wieku – próba bilansu powstań narodowych. Ścieżki: edukacja regionalna 19. Kształtowanie się demokracji oraz ruchów społeczno – politycznych w Europie. Ścieżki: edukacja europejska, edukacja filozoficzna Po zakończeniu lekcji uczeń: - umie porównać sytuację międzynarodową i jej wpływ na sprawę polską przed powstaniami 1830, 1846, 1848, 1863, - potrafi scharakteryzować charakter walk zbrojnych w każdym z powstań, - pokazuje na mapie ich zasięg terytorialny i miejsca najważniejszych walk, - wymienia i porównuje strukturę władz w każdym z powstań, - porównuje i ocenia próby rozwiązania sprawy chłopskiej, ocenia jej znaczenie dla losów powstania, - porównuje sytuację Polaków po każdym z powstań. W wyniku lekcji uczeń kształci umiejętność: - twórczego rozwiązywania problemów, - wyszukiwania i gromadzenia potrzebnych informacji, - odróżniania faktów od opinii i ocen tych faktów, - krytycznego zestawiania informacji uzyskiwanych z różnych źródeł, - pracy z mapą ścienną i z atlasem. Po zakończeniu lekcji uczeń: - rozumie terminy i pojęcia: demokracja, sufrażystki, anarchizm, anarchosyndykalizm, I i II Międzynarodówka, reformizm, rewizjonizm, - umie wyjaśnić genezę przemian demokratycznych, - potrafi wyjaśnić różne znaczenia słowa demokracja, - potrafi wymienić elementy systemu demokratycznego, W wyniku lekcji uczeń kształci umiejętność: - wyszukiwania i gromadzenia potrzebnych informacji, - odróżniania faktów od opinii i ocen tych faktów, - krytycznego zestawiania informacji uzyskiwanych z różnych źródeł, - pracy z mapą ścienną i z atlasem. 2003. Metody pracy: - praca w grupach z tekstem źródłowym, podręcznikiem i atlasem, - referaty. Środki dydaktyczne: - podręcznik dla kl. II Historia dla maturzysty. Wiek XIX, - Wiek XIX w źródłach. Wybór tekstów źródłowych, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1998, - mapa ścienna – Dawne ziemie Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1795–1864, - Julia Tazbir, Atlas historyczny, szkoła średnia, 1815–1939, Warszawa 2000, - W. Chybowski, Historia. Szkoła ponadgimnazjalna. Zeszyt do ćwiczeń na mapach konturowych cz. 2. Wiek XVI–XIX, Warszawa 2003. Metody pracy: - wykład, - praca pod kierunkiem nauczyciela z tekstem źródłowym, - praca w grupach. 1 1 Środki dydaktyczne: - podręcznik dla kl. II Historia dla maturzysty. Wiek XIX, - Wiek XIX w źródłach. Wybór tekstów źródłowych, oprac. 20 - 20. Rosja od „koszar mikołajowskich” do 1905 roku. zna systemy polityczne XIX wiecznej Europy, wskaże na mapie te państwa, - potrafi omówić znaczenie i rolę partii politycznych, - potrafi wyjaśnić znaczenie upowszechnienia prawa wyborczego dla rozwoju demokracji, - potrafi scharakteryzować, w czym przejawiał się wzrost roli państwa w XIX wieku, - potrafi omówić tendencje zmian ustrojowych w XIX-wiecznej Europie. Po zakończeniu lekcji uczeń: - rozumie terminy i pojęcia: samodzierżawie, mir, ziemstwa, słowianofile, zapadnicy, narodnicy, eserowcy, bolszewicy, mienszewicy, kadeci, Duma, nihilizm, - potrafi scharakteryzować ewolucję systemu od końca panowania Mikołaja I do 1907 roku, - omawia genezę reform Aleksandra II i Mikołaja II, wymienia i potrafi scharakteryzować te reformy, - przedstawia sytuację chłopów w Rosji, wyjaśnia znaczenie uwłaszczenia z 1861 roku i ustawy Stołypina z 1906 roku, - wyjaśnia genezę ruchu narodnickiego i omawia jego działalność, - omawia genezę rewolucji 1905 roku i przedstawia jej główne etapy, - omawia skutki rewolucji, - wymienia powstałe w Rosji partie legalne i nielegalne, potrafi scharakteryzować ich działalność i W wyniku lekcji uczeń kształci umiejętność: - twórczego rozwiązywania problemów, - wyszukiwania i gromadzenia potrzebnych informacji, - odróżniania faktów od opinii i ocen tych faktów, - krytycznego zestawiania informacji uzyskiwanych z różnych źródeł, - pracy z mapą ścienną i z atlasem, - pracy w zespole, - korzystania z nowych technologii (komputer, program multimedialny) w procesie uczenia się. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1998, - encyklopedie, słowniki, - mapa ścienna – Europa w XIX wieku, - Julia Tazbir, Atlas historyczny, szkoła średnia, 1815–1939, Warszawa 2000, - W. Chybowski, Historia. Szkoła ponadgimnazjalna. Zeszyt do ćwiczeń na mapach konturowych cz. 2. Wiek XVI–XIX, Warszawa 2003. Metody pracy: - wykład z wykorzystaniem programu multimedialnego, - praca pod kierunkiem nauczyciela z tekstem źródłowym, - praca w grupach. 1 Środki dydaktyczne: - podręcznik dla kl. II Historia dla maturzysty. Wiek XIX, - N. Davies, Europa, Kraków 2003, - R. Pipes, Rosja carów, Warszawa 1990, - R. Pipes, Rewolucja rosyjska, Warszawa 1994, - L. Bazylow, Historia Rosji, Warszawa 1985, - A. Serczyk, Poczet carów Rosji - Multimedialna encyklopedia powszechna, Fogra 2003, - mapa ścienna – Europa w XIX wieku, 21 program. 21. Problemy wewnętrzne pozostałych państw i narodów europejskich. Ścieżki: edukacja europejska Po zakończeniu lekcji uczeń: - rozumie terminy i pojęcia: torysi, wigowie, ruch fenianów, Kulturkampf, syjonizm, asymilacja, antysemityzm, - wymienia i pokazuje na mapie państwa europejskie powstałe po 1815 roku, - potrafi scharakteryzować sytuację wewnętrzną Anglii wiktoriańskiej, dostrzega ewolucyjną drogę przemian ustrojowych, - omawia proces zdobywania przez Wielką Brytanię pozycji światowego mocarstwa, - potrafi scharakteryzować problem Irlandii, - omawia ewolucję ustroju Francji od II Cesarstwa do III Republiki, - dostrzega najważniejsze problemy wewnętrzne Francji w tym czasie, - omawia reorganizację monarchii Habsburgów w II połowie XIX wieku, - potrafi scharakteryzować ustrój II Rzeszy, - krótko omawia problemy pozostałych państw europejskich w XIX wieku, - charakteryzuje sytuację ludności żydowskiej w Europie w XIX wieku, - W wyniku lekcji uczeń kształci umiejętność: - wyszukiwania i gromadzenia potrzebnych informacji, - odróżniania faktów od opinii i ocen tych faktów, - krytycznego zestawiania informacji uzyskiwanych z różnych źródeł, - pracy z mapą ścienną i z atlasem, - pracy w zespole, - korzystania z nowych technologii (komputer, program multimedialny) w procesie uczenia się, - wykonywania zadań w toku pracy indywidualnej i we współpracy z innymi podczas pracy zespołowej, - wymiany i porównywania punktów widzenia. Julia Tazbir, Atlas historyczny, szkoła średnia, 1815–1939, Warszawa 2000, - W. Chybowski, Historia. Szkoła ponadgimnazjalna. Zeszyt do ćwiczeń na mapach konturowych cz. 2. Wiek XVI–XIX, Warszawa 2003. Metody pracy: - wykład z wykorzystaniem programu multimedialnego, - praca pod kierunkiem nauczyciela z tekstem źródłowym, - praca w grupach, - praca indywidualna z podręcznikiem i atlasem. 1 Środki dydaktyczne: - podręcznik dla kl. II Historia dla maturzysty. Wiek XIX, - N. Davies, Europa, Kraków 2003, - M. Wawrykowa, Historia powszechna 1850–1914, Warszawa 1998, - J. Pajewski, Historia powszechna 1871–1918, Warszawa 2003, - Multimedialna encyklopedia powszechna, Fogra 2003, - mapa ścienna – Europa w XIX wieku - Julia Tazbir, Atlas historyczny, szkoła średnia, 1815–1939, Warszawa 2000, - W. Chybowski, Historia. Szkoła ponadgimnazjalna. Zeszyt do 22 22. Polityka władz zaborczych wobec Polaków. - przedstawia główne tendencje przemian w Europie w XIX wieku. - Po zakończeniu lekcji uczeń: rozumie terminy i pojęcia: Kraj Nadwiślański, unici, noc apuchtinowska, autonomia, Hakata, rugi pruskie, ustawa kagańcowa, Komisja Kolonizacyjna, potrafi scharakteryzować politykę caratu po klęsce 1863, wymienia elementy programu rusyfikacji, przedstawia genezę i struktury autonomii galicyjskiej, omawia walkę z polskością w zaborze pruskim, wymienia elementy procesu germanizacyjnego, wyjaśnia związek sytuacji wewnętrznej i zewnętrznej państw zaborczych z ich polityką wobec Polaków, dostrzega analogie i różnice pomiędzy polityką trzech zaborców. Ścieżki: edukacja regionalna - - W wyniku lekcji uczeń kształci umiejętność: - wyszukiwania i gromadzenia potrzebnych informacji, - odróżniania faktów od opinii i ocen tych faktów, - krytycznego zestawiania informacji uzyskiwanych z różnych źródeł, - pracy z mapą ścienną i z atlasem, - pracy w zespole, - korzystania z nowych technologii (komputer, program multimedialny) w procesie uczenia się, - wykonywania zadań w toku pracy indywidualnej i we współpracy z innymi podczas pracy zespołowej, - wymiany i porównywania punktów widzenia, - pracy z różnorodnymi źródłami. ćwiczeń na mapach konturowych cz. 2. Wiek XVI–XIX, Warszawa 2003. Metody pracy: - wykład, - praca pod kierunkiem nauczyciela z tekstem źródłowym i źródłami ikonograficznymi, - praca w grupach, - praca indywidualna z podręcznikiem i atlasem. 1 Środki dydaktyczne: - podręcznik dla kl. II Historia dla maturzysty. Wiek XIX, - Wiek XIX w źródłach. Wybór tekstów źródłowych, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1998, - S. Kieniewicz, Historia Polski 1795–1918, Warszawa 1996, - N. Davies, Boże igrzysko, t. 2, Kraków 1992, - J. Łojek, Kalendarz historyczny. Polemiczna historia Polski, Warszawa 1994, - Atlas historyczny Polski, PPWK, Wrocław 1987, - Julia Tazbir, Atlas historyczny, szkoła średnia, 1815–1939, Warszawa 2000, - W. Chybowski, Historia. Szkoła ponadgimnazjalna. Zeszyt do ćwiczeń na mapach konturowych cz. 2. Wiek XVI–XIX, Warszawa 2003, - mapa ścienna – Dawne ziemie 23 23. Lojalizm, ugoda, praca organiczna – różne postawy Polaków wobec polityki władz zaborczych w II połowie XIX wieku. Ścieżki: edukacja regionalna, edukacja filozoficzna 24, 25. Polskie ruchy Po zakończeniu lekcji uczeń: - rozumie terminy i pojęcia: pozytywizm, tromtadracja, stańczycy, - zna i charakteryzuje genezę i formy lojalizmu i ugody w trzech zaborach - omawia program polskiego pozytywizmu, wymienia najważniejsze postacie, - dostrzega różnice pomiędzy postawami ugody, lojalizmu, organicznikostwa, - omawia działalność i postulaty ugrupowania stańczyków, - wyjaśnia rolę inteligencji, - omawia postawy społeczeństwa polskiego w zaborze pruskim, - porównuje postawy Polaków w trzech zaborach, - potrafi scharakteryzować sytuację ludności żydowskiej, - omawia proces rodzenia się świadomości narodowej Litwinów i Ukraińców. W wyniku lekcji uczeń kształci umiejętność: - wyszukiwania i gromadzenia potrzebnych informacji, - odróżniania faktów od opinii i ocen tych faktów, - krytycznego zestawiania informacji uzyskiwanych z różnych źródeł, - pracy z mapą ścienną i z atlasem, - pracy w zespole, - wykonywania zadań w toku pracy indywidualnej i we współpracy z innymi podczas pracy zespołowej, - wymiany i porównywania punktów widzenia, - pracy z różnorodnymi źródłami. Po zakończeniu lekcji uczeń: W wyniku lekcji uczeń kształci Rzeczypospolitej 1795–1864. Metody pracy: - wykład, - praca pod kierunkiem nauczyciela z podręcznikiem, - praca w grupach z tekstem źródłowym, - praca indywidualna z podręcznikiem i atlasem. Środki dydaktyczne: - podręcznik dla kl. II Historia dla maturzysty. Wiek XIX, - Wiek XIX w źródłach. Wybór tekstów źródłowych, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1998, - S. Kieniewicz, Historia Polski 1795–1918, Warszawa 1996, - N. Davies, Boże igrzysko, t. 2, Kraków 1992, - I. Ihnatowicz, Społeczeństwo polskie 1864–1914, Warszawa 1988, - M. Kallas, Historia ustroju Polski X–XX w., Warszawa 2002, - Julia Tazbir, Atlas historyczny, szkoła średnia, 1815–1939, Warszawa 2000, - W. Chybowski, Historia. Szkoła ponadgimnazjalna. Zeszyt do ćwiczeń na mapach konturowych cz. 2. Wiek XVI–XIX, Warszawa 2003, - mapa ścienna – Ziemie polskie w XIX wieku. Metody pracy: 1 2 24 polityczne w II połowie XIX wieku. - Ścieżki: edukacja filozoficzna - 26. Rewolucja 1905– 1907 na ziemiach polskich. rozumie terminy i pojęcia: liberum conspiro, nacjonalizm, socjalizm, ruch wszechpolski, stojałowszczyzna, wyjaśnia przyczyny spadku popularności idei pozytywistycznych, wymienia organizacje i partie powstałe w kraju i na emigracji, zna nazwiska przywódców i programy, omawia stosunek partii robotniczych do sprawy niepodległości, charakteryzuje genezę i ewolucję ruchu narodowego oraz formy jego działalności, przedstawia genezę ruchu ludowego, wymienia organizacje, partie i formy działania. Po zakończeniu lekcji uczeń: - potrafi omówić genezę wystąpień 1905–powiąże te wydarzenia z sytuacją w Rosji, - potrafi omówić charakter wystąpień w latach 1905–1907, umiejętność: - wyszukiwania i gromadzenia potrzebnych informacji, - odróżniania faktów od opinii i ocen tych faktów, - krytycznego zestawiania informacji uzyskiwanych z różnych źródeł, - pracy z mapą ścienną i z atlasem, - pracy w zespole, - wykonywania zadań w toku pracy indywidualnej i we współpracy z innymi podczas pracy zespołowej, - wymiany i porównywania punktów widzenia, - pracy z różnorodnymi źródłami. W wyniku lekcji uczeń kształci umiejętność: - planowania i organizowania własnej pracy, - wyszukiwania i gromadzenia potrzebnych informacji, - wykład, praca pod kierunkiem nauczyciela z podręcznikiem i tekstem źródłowym, praca w grupach z tekstem źródłowym, praca indywidualna z atlasem. Środki dydaktyczne: - podręcznik dla kl. II Historia dla maturzysty. Wiek XIX, - S. Kieniewicz, Historia Polski 1795–1918, Warszawa 1996, - Wiek XIX w źródłach. Wybór tekstów źródłowych, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1998, - J. Holzer, PPS. Zarys dziejów, Warszawa 1977, - W. Suleja, Józef Piłsudski, Wrocław 1995, - R. Wapiński, Roman Dmowski, Lublin 1988, - A. Zakrzewski, Od Stojałowskiego do Witosa, Warszawa 1989, - mapa ścienna – Ziemie polskie w XIX wieku, - Julia Tazbir, Atlas historyczny, szkoła średnia, 1815–1939, Warszawa 2000. Metody pracy: - wykład, - praca pod kierunkiem nauczyciela z podręcznikiem i tekstem źródłowym, - praca w grupach z tekstem 1 25 - wskaże na mapie miejsca najważniejszych wystąpień, potrafi scharakteryzować politykę caratu wobec tych wydarzeń, potrafi omówić działalność endecji, przedstawia sytuację w PPS, charakteryzuje postawę SDKPiL i Bundu, potrafi wyjaśnić, jakie zmiany zaszły w sytuacji społeczeństwa polskiego w okresie porewolucyjnym. - 27. Kultura polska w służbie narodowej 1815–1914. Ścieżki: edukacja filozoficzna Po zakończeniu lekcji uczeń: - rozumie terminy i pojęcia: romantyzm, pozytywizm, Młoda Polska, - charakteryzuje program i ideę epok literackich, - wymienia nazwiska twórców literatury i sztuki, - omawia działalność organizacji i instytucji zasłużonych dla kultury i nauki polskiej w kraju i na emigracji, - dostrzega rolę tajnego nauczania, odróżniania faktów od opinii i ocen tych faktów, krytycznego zestawiania informacji uzyskiwanych z różnych źródeł, pracy z mapą ścienną i z atlasem, pracy w zespole, wykonywania zadań w toku pracy indywidualnej i we współpracy z innymi podczas pracy zespołowej, wymiany i porównywania punktów widzenia, pracy z różnorodnymi źródłami. W wyniku lekcji uczeń kształci umiejętność: - wyszukiwania i gromadzenia potrzebnych informacji, - odróżniania faktów od opinii i ocen tych faktów, - krytycznego zestawiania informacji uzyskiwanych z różnych źródeł, - pracy w zespole, - wykonywania zadań w toku pracy indywidualnej i we współpracy z innymi podczas pracy zespołowej, - źródłowym, praca indywidualna z atlasem i podręcznikiem. Środki dydaktyczne: - podręcznik dla kl. II Historia dla maturzysty. Wiek XIX, - S. Kieniewicz, Historia Polski 1795–1918, Warszawa 1996, - N. Davies, Boże igrzysko, Kraków 1999, - Wiek XIX w źródłach. Wybór tekstów źródłowych, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1998, - mapa ścienna – Ziemie polskie w XIX wieku, - Julia Tazbir, Atlas historyczny, szkoła średnia, 1815–1939, Warszawa 2000, - W. Chybowski, Historia. Szkoła ponadgimnazjalna. Zeszyt do ćwiczeń na mapach konturowych cz. 2. Wiek XVI–XIX, Warszawa 2003. Metody pracy: - wykład z wykorzystaniem programu multimedialnego i foliogramów, - praca pod kierunkiem nauczyciela z podręcznikiem i tekstem źródłowym, - praca w grupach z tekstem źródłowym, - praca indywidualna z atlasem. 1 Środki dydaktyczne: 26 - 28. Powstanie niepodległych państw w Ameryce Południowej i Środkowej i ich problemy wewnętrzne. zna dzieła malarskie i zabytki architektury, potrafi przyporządkować je do epok, dostrzega rolę prasy i literatury XIX wieku, wyjaśnia wpływ kultury na utrzymanie tożsamości narodowej. Po zakończeniu lekcji uczeń: - rozumie terminy i pojęcia: libertadorzy, caudilos, - charakteryzuje strukturę społeczną i demograficzną kolonii w Ameryce Południowej i Środkowej, - omawia genezę ruchów niepodległościowych i wymienia przywódców, - wskazuje na mapie nowopowstałe państwa, - wyjaśnia znaczenie doktryny Monroego dla Ameryki, - potrafi scharakteryzować systemy polityczne nowych państw, ich osiągnięcia i trudności. - wymiany i porównywania punktów widzenia, pracy z różnorodnymi źródłami, korzystania z nowych technologii (komputer, program multimedialny) w procesie uczenia się. W wyniku lekcji uczeń kształci umiejętność: - wyszukiwania i gromadzenia potrzebnych informacji, - krytycznego zestawiania informacji uzyskiwanych z różnych źródeł, - pracy w zespole, - wykonywania zadań w toku pracy indywidualnej i we współpracy z innymi podczas pracy zespołowej, - wymiany i porównywania punktów widzenia, - pracy z różnorodnymi źródłami, - korzystania z nowych technologii (komputer, program multimedialny) w procesie uczenia się. - Multimedialna Encyklopedia Powszechna, Fogra 2003, - podręcznik dla kl. II Historia dla maturzysty. Wiek XIX, - S. Kieniewicz, Historia Polski 1795–1918, Warszawa 1996, - Wiek XIX w źródłach. Wybór tekstów źródłowych, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1998, - albumy i foliogramy z reprodukcjami dzieł sztuki, - Julia Tazbir, Atlas historyczny, szkoła średnia, 1815–1939, Warszawa 2000, - W. Chybowski, Historia. Szkoła ponadgimnazjalna. Zeszyt do ćwiczeń na mapach konturowych cz. 2. Wiek XVI–XIX, Warszawa 2003. Metody pracy: - wykład z wykorzystaniem programu multimedialnego, - praca pod kierunkiem nauczyciela z podręcznikiem i tekstem źródłowym, - praca w grupach z tekstem źródłowym, - praca indywidualna z atlasem. 1 Środki dydaktyczne: - Multimedialna Encyklopedia Powszechna, Fogra 2003, - podręcznik dla kl. II Historia dla maturzysty. Wiek XIX, - Wiek XIX w źródłach. Wybór tekstów źródłowych, oprac. 27 29. Wojna secesyjna w USA – przyczyny, przebieg i następstwa. - Po zakończeniu lekcji uczeń: rozumie terminy i pojęcia: abolicjonizm, secesja, jankesi, demokraci, republikanie omawia i pokazuje na mapie rozwój terytorialny USA w XIX wieku charakteryzuje różnice społeczne i gospodarcze pomiędzy stanami północnymi a południowymi, przedstawia genezę konfliktu omawia problem niewolnictwa omawia charakter wojny secesyjnej, wymienia główne etapy i dowódców dostrzega zastosowanie nowych wynalazków w prowadzeniu wojny przedstawia konsekwencje wojny W wyniku lekcji uczeń kształci umiejętność: - wyszukiwania i gromadzenia potrzebnych informacji, - krytycznego zestawiania informacji uzyskiwanych z różnych źródeł, - pracy w zespole, - wykonywania zadań w toku pracy indywidualnej i we współpracy z innymi podczas pracy zespołowej, - wymiany i porównywania punktów widzenia, - pracy z różnorodnymi źródłami, - korzystania z nowych technologii (komputer, program multimedialny) w procesie uczenia się. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1998, - K. Szelągowska, Wykłady z historii powszechnej dla szkoły średniej, Warszawa 1999, - mapa ścienna – Świat w XIX wieku, - Julia Tazbir, Atlas historyczny, szkoła średnia, 1815–1939, Warszawa 2000, - W. Chybowski, Historia. Szkoła ponadgimnazjalna. Zeszyt do ćwiczeń na mapach konturowych cz. 2. Wiek XVI–XIX, Warszawa 2003. Metody pracy: - wykład z wykorzystaniem programu multimedialnego, - praca pod kierunkiem nauczyciela z podręcznikiem i tekstem źródłowym, - praca w grupach z tekstem źródłowym, - praca indywidualna z atlasem. 1 Środki dydaktyczne: - Multimedialna Encyklopedia Powszechna, Fogra 2003, - podręcznik dla kl. II Historia dla maturzysty. Wiek XIX, - Wiek XIX w źródłach. Wybór tekstów źródłowych, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1998, - M. Wawrykowa, Historia powszechna 1850–1914, Warszawa 1998, 28 - 30. Problemy wewnętrzne Chin i Japonii w XIX wieku. - Po zakończeniu lekcji uczeń: rozumie terminy i pojęcia: tajpingowie, bokserzy, szogunowie, polityka „otwartych drzwi”, scharakteruzuje ewolucję ustroju Chin w XIX i na początku XX wieku, potrafi wyjaśnić gospodarcze znaczenie Chin dla krajów europejskich, potrafi omówić genezę i znaczenie ruchu tajpingów, powstania bokserów, wojny opiumowej, potrafi wyjaśnić wpływ rewolucji Meiji na przebudowę gospodarczą, społeczną i polityczną Japonii, W wyniku lekcji uczeń kształci umiejętność: - wyszukiwania i gromadzenia potrzebnych informacji, - krytycznego zestawiania informacji uzyskiwanych z różnych źródeł, - pracy w zespole, - wykonywania zadań w toku pracy indywidualnej i we współpracy z innymi podczas pracy zespołowej, - wymiany i porównywania punktów widzenia, - pracy z różnorodnymi źródłami. J. Pajewski, Historia powszechna 1871–1918, Warszawa 2003, - K. Szelągowska, Wykłady z historii powszechnej dla szkoły średniej, Warszawa 1999, - Amerykańscy prezydenci. 41 historycznych portretów od Jerzego Waszyngtona do Billa Clintona, red. J. Heideking, Wrocław 1999, - L. Korusiewicz, Wojna secesyjna 1860–1865, Warszawa 1985, - mapa ścienna – Świat w XIX wieku, - Julia Tazbir, Atlas historyczny, szkoła średnia, 1815–1939, Warszawa 2000, - W. Chybowski, Historia. Szkoła ponadgimnazjalna. Zeszyt do ćwiczeń na mapach konturowych cz. 2. Wiek XVI–XIX, Warszawa 2003. Metody pracy: - wykład, - praca pod kierunkiem nauczyciela z podręcznikiem i tekstem źródłowym, - praca w grupach z tekstem źródłowym, - praca indywidualna z atlasem. 1 Środki dydaktyczne: - podręcznik dla kl. II Historia dla maturzysty. Wiek XIX, - M. Wawrykowa, Historia powszechna 1850–1914, Warszawa 1998, 29 - 31. Geneza, formy i następstwa kolonializmu w XIX wieku. potrafi omówić główne kierunki ekspansji Japonii na przełomie XIX i XX wieku, porówna sytuację Japonii i Chin. Po zakończeniu lekcji uczeń: - rozumie terminy i pojęcia: imperializm, dominium, protektorat, kondominium, - pokaże na mapie obszary ekspansji kolonialnej w XIX wieku, - przedstawi genezę nowożytnego kolonializmu, - potrafi wymienić przyczyny ekspansji europejskiej, - potrafi omówić wpływ rewolucji przemysłowej na ekspansję kolonialną, - potrafi scharakteryzować politykę kolonialną ństw europejskich (w szczególności Anglii, Francji i Niemiec), - przedstawi konsekwencje kolonializmu dla ludów podbitych, - omawia różne formy zależności kolonialnej, - przedstawia konflikty pomiędzy państwami kolonialnymi, pokazuje na - W wyniku lekcji uczeń kształci umiejętność: - wyszukiwania i gromadzenia potrzebnych informacji, - krytycznego zestawiania informacji uzyskiwanych z różnych źródeł, - pracy w zespole, - wykonywania zadań w toku pracy indywidualnej i we współpracy z innymi podczas pracy zespołowej, - wymiany i porównywania punktów widzenia, - pracy z różnorodnymi źródłami, - korzystania z nowych technologii (komputer, program multimedialny) w procesie uczenia się. Wiek XIX w źródłach. Wybór tekstów źródłowych, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1998, - mapa ścienna – Świat w XIX wieku, - Julia Tazbir, Atlas historyczny, szkoła średnia, 1815–1939, Warszawa 2000, - W. Chybowski, Historia. Szkoła ponadgimnazjalna. Zeszyt do ćwiczeń na mapach konturowych cz. 2. Wiek XVI–XIX, Warszawa 2003. Metody pracy: - wykład z wykorzystaniem programu multimedialnego, - praca pod kierunkiem nauczyciela z podręcznikiem i tekstem źródłowym, - praca w grupach z tekstem źródłowym, - praca indywidualna z atlasem. 1 Środki dydaktyczne: - Multimedialna Encyklopedia Powszechna, Fogra 2003, - podręcznik dla kl. II Historia dla maturzysty. Wiek XIX, - Wiek XIX w źródłach. Wybór tekstów źródłowych, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1998, - M. Wawrykowa, Historia powszechna 1850–1914, Warszawa 1998, - K. Szelągowska, Wykłady z 30 - 32. Rozwój sytuacji politycznej w Europie pod koniec XIX wieku. Ścieżki: edukacja europejska mapie terytoria sporne, potrafi wyjaśnić specyfikę polityki kolonialnej USA. Po zakończeniu lekcji uczeń: - rozumie terminy i pojęcia: trójprzymierze, trójporozumienie, ruch młodoturecki, panislamizm, fedaini, kocioł bałkański, - dostrzega zmieniającą się rolę Niemiec w Europie, omawia zmienność polityki zagranicznej Niemiec w czasach Bismarcka i Wilhelma II, - omawia proces kształtowania się trójprzymierza i trójporozumienia, - wymienia konflikty pomiędzy państwami, - pokazuje na mapie terytoria, które są źródłem konfliktów, - omawia skomplikowaną sytuację na Półwyspie Bałkańskim, W wyniku lekcji uczeń kształci umiejętność: - planowania własnej pracy, odpowiedniego gospodarowania czasem, - wyszukiwania i gromadzenia potrzebnych informacji, - krytycznego zestawiania informacji uzyskiwanych z różnych źródeł, - pracy w zespole, - wykonywania zadań w toku pracy indywidualnej i we współpracy z innymi podczas pracy zespołowej, - wymiany i porównywania punktów widzenia, - pracy z różnorodnymi źródłami. historii powszechnej dla szkoły średniej, Warszawa 1999, - mapa ścienna – Świat w XIX wieku, - Julia Tazbir, Atlas historyczny, szkoła średnia, 1815–1939, Warszawa 2000, - W. Chybowski, Historia. Szkoła ponadgimnazjalna. Zeszyt do ćwiczeń na mapach konturowych cz. 2. Wiek XVI–XIX, Warszawa 2003. Metody pracy: - wykład, praca w grupach z tekstem źródłowym, - praca indywidualna z atlasem. 1 Środki dydaktyczne: - podręcznik dla kl. II Historia dla maturzysty. Wiek XIX, - M. Wawrykowa, Historia powszechna 1850–1914, Warszawa 1998, - L. Bazylow, Historia Rosji, Warszawa 1985, - Wiek XIX w źródłach. Wybór tekstów źródłowych, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1998, - mapa ścienna – Świat w XIX wieku, - Julia Tazbir, Atlas historyczny, szkoła średnia, 1815–1939, Warszawa 2000, - W. Chybowski, Historia. Szkoła ponadgimnazjalna. Zeszyt do 31 33. Polskie ugrupowania polityczne wobec zbliżającej się wojny. Ścieżki: edukacja regionalna Po zakończeniu lekcji uczeń: - przedstawi koncepcję polityczną Romana Dmowskiego wobec zbliżającej się wojny, - potrafi omówić program i działalność Józefa Piłsudskiego, - potrafi scharakteryzować poglądy partii lewicowych wobec problemu niepodległości, - potrafi omówić działalność organizacji paramilitarnych w Galicji, potrafi wymienić ich zaplecze polityczne, - dostrzega rolę powstającego polskiego skautingu. W wyniku lekcji uczeń kształci umiejętność: - wyszukiwania i gromadzenia potrzebnych informacji, - krytycznego zestawiania informacji uzyskiwanych z różnych źródeł, - pracy w zespole, - wykonywania zadań w toku pracy indywidualnej i we współpracy z innymi podczas pracy zespołowej, - wymiany i porównywania punktów widzenia, - pracy z różnorodnymi źródłami. ćwiczeń na mapach konturowych cz. 2. Wiek XVI–XIX, Warszawa 2003. Metody pracy: - wykład, - praca pod kierunkiem nauczyciela z podręcznikiem i tekstem źródłowym, - praca w grupach z tekstem źródłowym, - praca indywidualna z atlasem. 1 Środki dydaktyczne: - podręcznik dla kl. II Historia dla maturzysty. Wiek XIX, - S. Kieniewicz, Historia Polski 1795–1918, Warszawa 1996, - Wiek XIX w źródłach. Wybór tekstów źródłowych, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1998, - mapa ścienna – Świat w XIX wieku, - Julia Tazbir, Atlas historyczny, szkoła średnia, 1815–1939, Warszawa 2000, - W. Chybowski, Historia. Szkoła ponadgimnazjalna. Zeszyt do ćwiczeń na mapach konturowych cz. 2. Wiek XVI–XIX, Warszawa 2003. 32