Daria Bieńkowska Streszczenie rozprawy doktorskiej Nadużycia
Transkrypt
Daria Bieńkowska Streszczenie rozprawy doktorskiej Nadużycia
Daria Bieńkowska Streszczenie rozprawy doktorskiej Nadużycia medyczne w systemie prawnym Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej a koncepcja medycyny defensywnej Prezentowana rozprawa dotyczy nadużyć medycznych w systemie prawnym Stanów Zjednoczonych w odniesieniu do deliktowej odpowiedzialności lekarza za zaniedbania medyczne. Podstawowa teza pracy brzmi głosi, że w systemie prawnym Stanów Zjednoczonych Ameryki problem nadużyć medycznych odnoszących się do cywilnej odpowiedzialności lekarza jest bardzo złożony, wymaga interdyscyplinarnego podejścia. Prawo nadużyć medycznych (medical malpractice law) jest szeroką dziedziną prawną podlegającą nieustannym zmianom i przeobrażeniom, gdzie fundamentem jest relacja lekarz-pacjent, w którą coraz bardziej ingerują instytucje prawne i państwowe, przez co traci swój personalny charakter. W ten sposób generowana jest kultura lęku, w której zatracany zostaje fundamentalny cel medycyny, a jej miejsce zajmuje praktykowanie medycyny defensywnej. Analiza i badanie zjawiska medycyny defensywnej stanowi drugi cel rozprawy. Treść prezentowanej dysertacji zawiera się jest w siedmiu rozdziałach. W pierwszej kolejności omówiono kilka najważniejszych zagadnień wprowadzających. Rozdział I. (Zagadnienia wprowadzające) poświęcony został analizie i deskrypcji terminologicznej i przedmiotowej, którą posługuje się amerykańskie prawo deliktów medycznych. Rozdział II. (Źródła prawne i historyczne odpowiedzialności cywilnoprawnej lekarza) dotyczy źródeł prawnych i historycznych nadużyć medycznych w systemie prawnym USA. W Rozdziale III. (Ewolucja odpowiedzialności cywilnoprawnej lekarza w systemie prawnym Stanów Zjednoczonych Ameryki) zaprezentowano rys historyczny odpowiedzialności za nadużycia medyczne (medical malpractice liability) oraz podstawowe zasady funkcjonowania amerykańskiego systemu common law, aby zrekonstruować współcześnie obowiązujące reguły niedbałości (negligence rule) w prawie deliktów (tort law). Taki sposób ujęcia problemu ma na celu ukazanie dokonującej się obecnie ewolucji odpowiedzialności lekarza za zaniedbania (medical liability for negligence), jak i rozwoju samego prawa deliktów (tort law). Rozdziały od IV. do VII. dotyczą współczesnego prawa nadużyć medycznych (medical malpractice law), podstaw i rodzajów odpowiedzialności lekarza, jej przesłanek, efektywności prawa, windykacji roszczeń. W rozdziale IV. (Współczesne podstawy i rodzaje odpowiedzialności cywilnoprawnej lekarza) omówione zostały podstawowe zasady odpowiedzialności cywilnej lekarza. Ponadto ukazano doniosłość relacji lekarz-pacjent, która wytycza granice działań lekarskich, zakreśla ramy legalnego świadczenia usług i bezsprzecznie jest najważniejszą relacją w opiece zdrowotnej. Przedmiotem studium jest także poinformowana zgoda (informed consent), idea powiernictwa i troski (fiduciary and care). Na koniec dokonano charakterystyki amerykańskiej służby zdrowia (health care industry). Rozdział V. (Przesłanki odpowiedzialności) dotyczy prawnych przesłanek odpowiedzialności lekarskiej. Poszczególne refleksje oscylują wokół obowiązku lekarskiej opieki nad pacjentem (duty of care), naruszenia tej powinności (breach of duty) poprzez niespełnienie akceptowanych standardów opieki zawodowej (standard of care), rzeczywistej szkody (damage/injury) oraz związku przyczynowo-skutkowego (proximate cause). Omówiono również problematykę ciężaru winy, procesu dowodzenia, mocy dowodu prima facie i umożliwiającą jego zastosowanie zasadę res ipsa loquitur. W Rozdziale VI. (Mechanizm windykacji roszczeń) uwaga skupiona została na mechanizmie windykacji roszczeń, ze szczególnym uwzględnieniem postępowania w zakresie skarg dotyczących nadużyć medycznych. Druga część Rozdziału VI. koncentruje się na wybranych aspektach rynku ubezpieczeń medycznych. W nawiązaniu do przeprowadzonych analiz można stwierdzić, iż sytuacja dotycząca całego prawa deliktów, jak również odpowiedzialności za zaniedbania medyczne, jest poważnym problemem dotyczącym tak lekarzy, jak ich pacjentów, prawników, jak i całego systemu opieki zdrowotnej. System amerykańskiego prawa deliktów medycznych wykazuje wiele niedoskonałości, patologicznych zachowań i praktyk, które umożliwiają szerzenie się medycyny defensywnej (defensive medicine), której analizę przedstawiono w Rozdziale VII. (Medycyna defensywna). O aktualności i konieczności badania kwestii nadużyć medycznych, w tym medycyny defensywnej, przekonają nie tylko przeprowadzone w niniejszej dysertacji analizy, lecz przerażające statystyki medyczne obejmujące Stany Zjednoczone Ameryki, jak również krajów europejskich. Choć w Polsce badań takich brak, nie oznacza to, że problem nie występuje. Obecny jest w wielu sektorach praktyki medycznej i wymaga gruntownego przebadania. Żywię nadzieję, że omawiana dysertacja po części przyczyni się do tego.