Pobierz - Technical Nowa Sól

VIII KONFERENCJA ODLEWNICZA TECHNICAL 2005
WST PNE BADANIA PROCESU PODCI NIENIOWEGO
CHŁODZENIA MASY FORMIERSKIEJ
WST PNE BADANIA PROCESU PODCI NIENIOWEGO
CHŁODZENIA MASY FORMIERSKIEJ
Krzysztof Smyksy1
Piotr Szczurek2
Marcin lazyk3
Mateusz mietana4
Wydział Odlewnictwa Akademii Górniczo-Hutniczej
im. Stanisława Staszica
1.
Wst p.
W ramach poprzednich konferencji organizowanych przez firm TECHNICAL [4]
szeroko omówiono zagadnienia zwi zane z problematyk procesów homogenizacji
i chłodzenia masy formierskiej. Przedstawiono tak e analiz stanu mechanizacji
powy szych
procesów.
Wyeksponowano
techniczno-ekonomicznym
aspekty
uzasadniaj ce celowo stosowania urz dze homogenizuj co- chłodz cych. Korzystny
wpływ omawianych urz dze podkre lony jest w wielu publikacjach [1,2,4,5,7,21].
Ogólnie, mo na stwierdzi , e dzi ki nim ułatwione jest utrzymanie stabilnych
wła ciwo ci technologicznych masy formierskiej [4,15,21].
Jedn z mo liwo ci intensyfikacji chłodzenia masy formierskiej jest obni enie
ci nienia powietrza nad warstw masy. Aktualnie jednak rozpowszechnienie powy szego
wariantu chłodzenia w praktyce odlewniczej nie jest du e. Dost pne materiały ródłowe
nie stwarzaj podstaw do kompleksowej oceny powy szego procesu. W referacie
przedstawiono opis stanowisk badawczych oraz rezultaty wst pnych bada procesu
podci nieniowego chłodzenia.
2.
Współczesne urz dzenia realizuj ce procesy homogenizacji i chłodzenia masy.
Homogenizacja polega na u rednieniu stanu masy zwrotnej, głównie w zakresie
temperatury i wilgotno ci. Chłodzenie powinno doprowadzi do obni enia temperatury
masy do zakresu poni ej 300C [4]. W praktyce dopuszczalna warto jest zwi zana
z temperatur i wilgotno ci powietrza w odlewni. Przyjmuje si [21], e temperatura
masy nie powinna przekracza temperatury otoczenia o wi cej ni 800C. Procesy
homogenizacji i chłodzenia najkorzystniej jest realizowa w trakcie wybijania lub
bezpo rednio po wybiciu odlewów.
Stosowane urz dzenia do homogenizacji i chłodzenia masy obiegowej
charakteryzuj si du ró norodno ci . Podział pomi dzy tymi dwoma grupami urz dze
jest umowny ze wzgl du na równoczesne wyst powanie procesów homogenizacji
i chłodzenia w ka dym typie urz dzenia. Rozró nia si homogenizatory zbudowane s na
bazie mieszarek oraz homogenizatory b bnowe. Urz dzenia te zwykle charakteryzuj si
stosunkowo du ym zasobem masy przy małym rozwini ciu jej powierzchni. Chłodziarki
masy s urz dzeniami zbudowanymi zwykle na bazie przeno ników. Charakterystyczna
dla tej grupy urz dze jest mo liwo
uzyskania rozwini tej powierzchni masy
dr in .
mgr in .
3
mgr in .
4
mgr in .
1
2
53
VIII KONFERENCJA ODLEWNICZA TECHNICAL 2005
Odlewnictwo XXI wieku
technologie, maszyny i urz dzenia odlewnicze
ułatwiaj cej wymian ciepła i wilgoci pomi dzy mas a przepływaj cym powietrzem
chłodz cym.
Przykładem urz dzenia ł cz cego w sobie cechy homogenizatora i chłodziarki mo e
by rozwi zanie firmy Simpson przedstawione na rysunku 1.
Rys 1.Urz dzenie do homogenizacji i chłodzenia masy typu Simpson Multi-Cooler [15].
Rysunek 2 prezentuje przedstawiciela chłodziarek przeno nikowych – rozwi zanie
firmy Technical z Nowej Soli
Rys 2. Chłodziarka wibrofluidyzacyjna CFM firmy TECHNICAL Nowa Sól [15].
Firma Eirich proponuje realizacj chłodzenia podczas mieszania masy (rys. 3)
[1,2,5,7]. Szczegółowy opis rozwi zania przedstawiono w ramach referatu [4]
prezentowanego na jednej z poprzednich konferencji organizowanej przez firm Technical
[4].
Przestrze robocza mieszarki poł czona jest z instalacj podci nieniow .
Podci nienie intensyfikuje proces parowania wody stanowi cej wilgotno
masy
i dodawanej do niej, sprzyjaj c procesowi chłodzenia masy. Proces mo e by
kontrolowany przez regulacj szybko ci obni ania ci nienia. Porównuj c rozwi zania
układów z klasyczn
chłodziark
i mieszark
przystosowan
do chłodzenia
podci nieniowego, producent wskazuje [3,9,15] na oszcz dno ci zwi zane
z uproszczeniem systemu obiegu masy. Wynika to ze stosowania urz dzenia spełniaj cego
równocze nie dwie funkcje oraz eliminacj niektórych urz dze transportowych. W ci gu
technologicznym unika si stosowania dodatkowych zasobników oraz instalacji
odpylaj cych.
54
Nowa Sól 12-13.05.2005 r.
VIII KONFERENCJA ODLEWNICZA TECHNICAL 2005
a)
WST PNE BADANIA PROCESU PODCI NIENIOWEGO
CHŁODZENIA MASY FORMIERSKIEJ
b)
Rys 3. System Evactherm firmy Eirich [9,15]:
a – mieszarko-chłodziarka masy, b – schemat instalacji.
3.
Zarys podstaw procesu chłodzenia.
Analiza procesu chłodzenia masy formierskiej jest bardzo trudna z uwagi na
zachodz ce równocze nie nieustalone procesy wymiany ciepła i masy. Ogólnie mo na
stwierdzi , e wyst puje du a zbie no zjawisk wyst puj cych w procesie chłodzenia
i suszenia materiałów porowatych. Wynikaj st d mo liwo ci stosowania poj
zaczerpni tych z techniki suszenia materiałów do opisu procesów chłodzenia.
Przykładowo w teorii chłodziarek masy formierskiej wykorzystuje si równie do analizy
procesu
wykres
i-x
(Moliera)
[1,19].
Analiza
[21]
oparta
o wykres i-x zakłada warunki równowagi termodynamicznej i opiera si na równaniach
bilansu ciepła i wilgoci [6].Uwzgl dnienie w procesach chłodzenia masy kinetyki
wymiany wilgoci napotyka na du e trudno ci i wymaga przeprowadzenia serii bada
procesu wymiany wilgoci pomi dzy mas a powietrzem, prowadzonych najcz ciej
w warunkach izotermicznych. Powy sza metoda bazuj ca na izotermach sorpcji i desorpcji
wilgoci opisana jest w pracy [17,21]. Nale y zaznaczy , e wyniki do wiadcze w tym
zakresie odnosz ce si do mas formierskich s bardzo skromne. W rzeczywistych
warunkach proces chłodzenia ma charakter nieustalony.
W oparciu o wykres i-x mo na wykaza , e najbardziej efektywne jest chłodzenie
wyparne wykorzystuj ce bardzo du
warto
ciepła parowania wody [1,6,19,21].
Czynniki intensyfikuj ce proces odparowania wody b d zarazem czynnikami
sprzyjaj cymi procesowi chłodzenia masy formierskiej. Jako ciowy charakter powy szego
wpływu mo na w uproszczeniu przeanalizowa w oparciu o wzór Daltona [14] ujmuj cy
strumie masowy wody odparowanej z powierzchni swobodnej:
W=(a+b*v)(p”-pw)*A*po/p
w którym:
a- współczynnik uwzgl dniaj cy ruch grawitacyjny powietrza w zale no ci od
temperatury powierzchni cieczy i temperatury powietrza,
b- współczynnik uwzgl dniaj cy wpływ pr dko ci przepływu powietrza nad
powierzchni odparowania,
55
VIII KONFERENCJA ODLEWNICZA TECHNICAL 2005
Odlewnictwo XXI wieku
technologie, maszyny i urz dzenia odlewnicze
v- pr dko przepływu powietrza nad powierzchni odparowania,
p”- ci nienie cz stkowe pary wodnej w warstwie granicznej przy stanie nasycenia
i temperaturze równej temperaturze powierzchni wody,
pw- ci nienie cz stkowe pary wodnej w powietrzu,
A- powierzchnia odparowania,
po- ci nienie odniesienia (~1013 hPa),
p- ci nienie całkowite nad powierzchni odparowania,
Analiza powy szego równania pozwala wymieni
w ród czynników
intensyfikuj cych proces odparowania: wzrost pr dko ci przepływu powietrza, nisk
temperatur i wilgotno powietrza chłodz cego (wpływ na pw), zwi kszenie powierzchni
odparowania, a tak e zmniejszenie ci nienia nad powierzchni odparowania.
W stosunku do odparowania z powierzchni swobodnej ruch wilgoci w ciałach
porowatych jest bardziej zło ony i wi e si z transportem wilgoci wewn trz materiału.
Charakter tych procesów mo na prze ledzi na podstawie analizy tzw. krzywych
szybko ci suszenia [17].
Rys 4. Krzywe szybko ci suszenia materiału [17].
Okres stałej szybko ci suszenia (BC) wi e si z odparowaniem wody z powierzchni
materiału („swobodnej”). Okres malej cej szybko ci suszenia (CD) warunkowany jest
ruchem wilgoci wewn trz materiału. W procesie suszenia zwykle wyst puje
przekazywanie ciepła od czynnika susz cego do materiału, ale nie jest to reguł . Na
wykresie 4 lini przerywan (A`B) zaznaczono odcinek wst pnego okresu suszenia, kiedy
temperatura materiału jest wy sza od temperatury czynnika. Bior c pod uwag , e masa
poddawana procesowi chłodzenia mo e posiada zró nicowany stopie homogenizacji
lokalnie mog wyst powa obszary, w których ciepło niezb dne do odparowania wilgoci
doprowadzane jest z zewn trz a wi c tak jak to ma zwykle miejsce w procesie suszenia.
Kształt krzywej opisuj cej II okres suszenia wi e si ze struktur materiału [17].
Analizuj c literatur z zakresu suszenia materiałów mo na stwierdzi , e opis procesów
transportu wilgoci i ciepła w materiałach ziarnistych jest bardzo zło ony,
a scharakteryzowanie jego kinetyki nawet w warunkach ustalonych jest bardzo trudne.
Powy sz uwag mo na równie odnie do procesów chłodzenia masy formierskiej.
Efektywne wykorzystanie jako czynnika chłodz cego strumienia powietrza wi e si
z zapewnieniem takich warunków przebiegu procesu chłodzenia, aby stan powietrza po
procesie był bliski stanowi nasycenia. Przy ci nieniu atmosferycznym ci nienie cz stkowe
56
Nowa Sól 12-13.05.2005 r.
WST PNE BADANIA PROCESU PODCI NIENIOWEGO
CHŁODZENIA MASY FORMIERSKIEJ
VIII KONFERENCJA ODLEWNICZA TECHNICAL 2005
pary wodnej odpowiadaj ce stanowi nasycenia oraz bezwzgl dna zawarto wilgoci w tym
stanie ro nie wraz z temperatur - rys. 5, 6. Jednak jak wynika z rysunku 6 mo liwo
osi gania du ych warto ci wilgotno ci powietrza ( woda w postaci pary) wyst puje przy
stosunkowo wysokich jego temperaturach. W zakresie temperatury powietrza poni ej 600
C ci nienie nasycenia ma stosunkowo mał warto , w zwi zku, z czym proces chłodzenia
w tym zakresie jest utrudniony. Odwołuj c si do wzoru (1) mo na stwierdzi , e siła
nap dowa procesu odparowania okre lona ró nic odpowiednich ci nie (wyra enie
w nawiasie) mo e stosunkowo szybko male , a efekty chłodzenia musz by osi gni te
przy pomocy innych czynników - np. zwi kszenie pr dko ci przepływu powietrza.
100000
90000
80000
Ci nienie nasycenia- p"; Pa
70000
Dane tablicowe
60000
Dane obliczeniowe
50000
40000
30000
20000
10000
0
-30
-10
10
30
o
Temperatura- tp; C
50
70
90
Rys 5. Zale no ci nienia cz stkowego pary wodnej- p”
w powietrzu w stanie nasycenia od temperatury. Dane tablicowe wg [8].
Zastosowanie w tym zakresie temperatury podci nienia doprowadzi równie do
intensyfikacji procesu odparowania wilgoci z masy formierskiej, a tym samym poprawi
efekty chłodzenia (zgodnie z prawem Daltona ci nienie powietrza wilgotnego jest sum
ci nienia cz stkowego pary wodnej i powietrza suchego). Wpływ ten ujmuje tak e wzór
(1). Zmniejszanie ci nienia zewn trznego (całkowitego) powoduje obni anie temperatury
wrzenia wody (w której nast puje intensywne parowanie w całej obj to ci). Charakter tej
zale no ci oddaje krzywa z rysunku 5 po zamianie zmiennych (zamiana osi układu).
Nale y tak e doda , e zmniejszenie ci nienia powoduje zwi kszenie bezwzgl dnej
zawarto ci wilgoci w stanie nasycenia (przy danej temperaturze). Proces chłodzenia
podci nieniowego ma niew tpliwe uzasadnienie teoretyczne. Po rednim dowodem jest
tak e stosowanie metody podci nieniowej w suszarnictwie [17].
bezwzg dna w stanie nasycenia- x"; kg/kg
30
25
20
Dane tablicowe
15
Dane obliczeniowe
Wilgotno
10
5
0
-40
-20
0
20
40
60
80
100
120
o
Temperatura- tp; C
Rys 6. Zale no bezwzgl dnej wilgotno ci powietrza- x”
w stanie nasycenia od temperatury. Dane tablicowe wg [8].
57
VIII KONFERENCJA ODLEWNICZA TECHNICAL 2005
4.
Odlewnictwo XXI wieku
technologie, maszyny i urz dzenia odlewnicze
Efekty działania systemu Evactherm.
System Evactherm obejmuje procesy sporz dzania i podci nieniowego chłodzenia
masy. Publikacje charakteryzuj ce rozwi zanie eksponuj zalety systemu w aspekcie
struktury systemu przygotowania masy oraz stabilizacji i poprawy wła ciwo ci
technologicznych [3,9]. Dane tego typu [9] zamieszczono na rysunku 7.
na ciskanie na
Wytrzymało
b
25
wilgotno [N/cm 2 ]
a
Trady c y jna mies z ar ka
20
15
10
5
0
A
Tradycyjna mieszarka
200
Przepuszczalno
Mies z arka pró niow a ev ac therm
B
C
D
Mieszarka pró niow a Evactherm
150
100
50
0
Rys 7. Badania porównawcze ró nych mas formierskich:
a- wytrzymało na ciskanie na wilgotno, b- przepuszczalno . [9].
a
b
Rys 8. Energia mieszania a- uzyskana w tradycyjnej metodzie sporz dzania masy,
b- uzyskana w metodzie sporz dzania masy EVACTHERM [9]
Prezentowane wska niki energetyczne odnosz si jedynie do procesu sporz dzania
masy – rys. 8, nie maj charakteru kompleksowego oceniaj cego ł czne nakłady zwi zane
z prac całej instalacji.
Przedstawione efekty stabilizacji wła ciwo ci masy- rys. 9 dotycz pracy dwóch
ró nych systemów przygotowania masy (przed i po modernizacji) - trudno wi c wi za
otrzymane wyniki jednoznacznie z korzystnym wpływem realizacji procesu chłodzenia
i sporz dzania podci nieniowego masy. W przytaczanych publikacjach brak jest równie
szerokich analiz procesu chłodzenia oraz danych charakteryzuj cych fizyczn stron
procesu.
58
Nowa Sól 12-13.05.2005 r.
VIII KONFERENCJA ODLEWNICZA TECHNICAL 2005
5.
WST PNE BADANIA PROCESU PODCI NIENIOWEGO
CHŁODZENIA MASY FORMIERSKIEJ
Wst pne badania procesu podci nieniowego chłodzenie masy.
Uzyskanie danych charakteryzuj cych proces podci nieniowego chłodzenia masy
Rys 9. Wła ciwo ci mas formierskich sporz dzanych dwiema metodami [9].
wymaga prowadzenia bada w ci le sprecyzowanych warunkach. Podobnie jak
w przypadku wi kszo ci pomiarów cieplnych opracowanie odpowiedniej metodyki
pomiarowej oraz wykonanie stanowisk badawczych wymaga du ego nakładu pracy oraz
rodków. Na wydziale Odlewnictwa Akademii Górniczo-Hutniczej w ramach prac
badawczych Katedry Mechanizacji, Automatyzacji i Projektowania Odlewni wykonano
stanowiska badawcze oraz przeprowadzono seri pomiarów wst pnych procesów
chłodzenia masy, w tym równie chłodzenia podci nieniowego. Schematy wraz z opisem
oraz widok wykonanych stanowisk przedstawiaj rysunki 10 do 12.
a)
b)
4
5
3
2
6
7
1
Rys. 10. Schemat- a i widok- b stanowiska badawczego: 1-pompa, 2- przewody doprowadzaj ce,
3- zbiornik podci nieniowy, 4- wakuometr, 5- silnik nap dzaj cy mieszadło,
6- mieszadło, 7- naczynie grzewcze.
Stanowisko do bada w małej skali- rys. 10, ma na celu okre lenie wielko ci
charakteryzuj cych materiały poddawane procesom suszenia i chłodzenia prowadzonym
w ró norodnych warunkach. Przykładowo na rysunku 13,14 przedstawiono krzywe
suszenia piasku formierskiego sporz dzone w trakcie bada . Na stanowisku mo na
realizowa tak e proces suszenia czy chłodzenia podci nieniowego. Przykładowy wpływ
oddziaływania podci nieniowego na zmian wilgoci materiału obrazuje rysunek 15.
59
VIII KONFERENCJA ODLEWNICZA TECHNICAL 2005
a)
4
Odlewnictwo XXI wieku
technologie, maszyny i urz dzenia odlewnicze
b)
5
6
3
2
7
8
1
Rys. 11. Schemat- a i widok- b stanowiska badawczego: 1-pompa, 2- przewody doprowadzaj ce,
3- zbiornik podci nieniowy, 4- wakuometr, 5- silnik nap dzaj cy mieszadło,
6- mieszadło, 7- pojemnik z gor c mas , 8- izolacja cieplna.
W skali laboratoryjnej wykonano model mieszarki wyposa onej w instalacj
podci nieniow – rys.11. Układ jest izolowany cieplnie, w systemie istnieje mo liwo
regulacji pr dko ci obrotowej mieszadła oraz dobór parametrów procesu obni ania
ci nienia w przestrzeni technologicznej. Konstrukcja układu umo liwia współprac
z systemem nadci nieniowego przedmuchiwania zło a strumieniem powietrza. Mo liwe
jest wi c porównywanie efektów klasycznych procesów homogenizacji i chłodzenia masy
z efektami osi gni tymi podczas chłodzenia podci nieniowego. Przykładowe wyniki tego
typu pomiarów zamieszczono na rysunku 16. Obecnie prowadzone s dalsze prace
zwi zane z wyposa eniem stanowisk w systemy pomiarowe ułatwiaj ce automatyzacj
pomiarów.
a)
3
2
1
b)
7
6
5
4
8
9
10
Rys. 12. Schemat- a i widok- b stanowiska badawczego: 1-pompa, 2- przewody doprowadzaj ce,
3- rotametr, 4- mieszadło, 5- obudowa, 6- wylot powietrza, 7- silnik nap dzaj cy mieszadło,
8- izolacja cieplna, 9- pojemnik z gor c mas , 10- dno perforowane.
60
Nowa Sól 12-13.05.2005 r.
WST PNE BADANIA PROCESU PODCI NIENIOWEGO
CHŁODZENIA MASY FORMIERSKIEJ
wilgotno
X, kg/kg
VIII KONFERENCJA ODLEWNICZA TECHNICAL 2005
szybko
suszenia
czas, min
Rys. 13. Krzywa suszenia dla piasku formierskiego o W=8%, t=70°C.
wilgotno
materiału x, g/g
Rys. 14. Krzywa szybko ci suszenia dla piasku formierskiego o W=8%, t=70°C.
100
Wilgotno
W=4,7%
99,5
Wilgotno
W=3,7%
99
Wilgotno
W=2%
98,5
masa, g
98
97,5
97
podci nienie
96,5
96
95,5
95
0
2
4
6
8
10
12
14
16
18
czas, min
Rys. 15. Wpływ podci nienia na zmian wilgotno ci masy formierskiej T=50°C.
61
Odlewnictwo XXI wieku
technologie, maszyny i urz dzenia odlewnicze
VIII KONFERENCJA ODLEWNICZA TECHNICAL 2005
100
przedm uch pow ietrzem
90
podcisnienie
80
o
temperatura, C
70
60
50
40
30
20
10
0
0
5
10
15
20
25
czas, min
Rys. 16. Porównanie efektów chłodzenia podci nieniowego i klasycznego (strumieniem powietrza).
6.
Podsumowanie.
Wst pne badania potwierdziły funkcjonalno wykonanych stanowisk badawczych.
Zako czenie oprzyrz dowania stanowisk oraz prac nad systemem pomiarowym umo liwi
przeprowadzenie szerokich bada porównawczych dotycz cych ró norodnych wariantów
realizacji procesów chłodzenia masy formierskiej. Odpowiednio opracowane wyniki bada
umo liwi bardziej miarodajn ocen procesów w aspekcie ich efektywno ci oraz
energochłonno ci w porównaniu z danymi aktualnie dost pnymi w literaturze technicznej.
Planuje si tak e podobnie jak w przypadku klasycznych chłodziarek masy [6,20,21]
opracowanie odpowiednich programów obliczeniowych uwzgl dniaj cych podstawowe
wielko ci technologiczne, istotne dla przebiegu procesu podci nieniowego chłodzenia
masy. Efektem ko cowym planowanych prac b dzie stworzenie podstaw doboru
optymalnych parametrów konstrukcyjnych i działania urz dze realizuj cych omawiany
proces. Uzyskane w trakcie bada wyniki mog by wykorzystane tak e przy
opracowywaniu układów sterowania prac urz dze .
7.
Literatura.
1. Bodzo L., Da ko J., urawski L.: Podstawy teorii maszyn odlewniczych, Skrypt
AGH nr 919, Kraków,1984
2. Brümmer E.: Jahresübersicht Formstoffe. Giesserei 86, nr 11, 1999, s.80.
3. Drews B.: Gleichzeitiges Mischen und Kühlen von Formsand unter Vakuum. Giesserei
86, nr 6, 1999, s. 138.
4. Fedoryszyn A., Da ko J., Smyksy K.: Analiza wyposa enia linii przygotowania masy
u ywanej. Materiały Konferencji TECHNICAL-2001.
5. Fedoryszyn A., Smyksy K., Gregoraszczuk M., Bast J.: Problematyka bada
wibrofluidyzacyjnych chłodziarek masy formierskiej. Acta Metallurgica Slovaca, 5,
1999, s. 93÷97.
6. Fedoryszyn A., Smyksy K.: Eksperymentalna weryfikacja charakterystyk procesu
chłodzenia masy w zło u wibrofluidyzacyjnym, Archiwum Technologii Maszyn i
Automatyzacji ,Vol. 24, numer 3 specjalny. Wydawnictwo Politechniki Pozna skiej
2004.
7. Grefhorst C., Kleimann W.: Bentonitgebundene Formstoffe – Stand der Technik und
Erwartungen für die Zukunft. Giesserei 86, nr 6, 1999, s.145.
62
Nowa Sól 12-13.05.2005 r.
VIII KONFERENCJA ODLEWNICZA TECHNICAL 2005
WST PNE BADANIA PROCESU PODCI NIENIOWEGO
CHŁODZENIA MASY FORMIERSKIEJ
8. Häussler W.: Zastosowanie wykresu i-x w in ynierii sanitarnej. Arkady. Warszawa,
1970
9. Hohl B., Muller M., Tilch W., Grefhorst C.: Experiments with using the vacuum mixer
Evactherm in the industrial conditions, Przegl d Odlewnictwa 02.2004, s. 159
10. Hohl B.: System of Computer-assisted Quality Assurance in Molding Sand Preparation
Plants. Casting Plant + Technology, nr 1, 1994, s. 8.
11. Krysiak M.B.: New Conditioning Practice Improves Sand Performance. Modern
Casting, nr 2, 2000, s. 40.
12. Lewandowski J. L.: Tworzywa na formy odlewnicze. Wyd. Akapit. Kraków, 1997.
13. Lewandowski J.L.: Znaczenie temperatury dla wła ciwo ci u ywanej masy wi zanej
bentonitem. Przegl d Odlewnictwa, nr.2, 2002, s. 130
14. Malicki M.: Wentylacja i klimatyzacja, PWN. Warszawa, 1974.
15. Prospekty firm: Bonvillain-Ronceray, Eirich, General Kinematics, Georg Fischer,
SIMPSON Technologies, TECHNICAL, Webac.
16. Samsonowicz Z.: Automatyzacja procesów odlewniczych. WNT. Warszawa, 1985.
17. Strumiłko Cz.: Podstawy teorii i techniki suszenia, WNT. Warszawa, 1983.
18. Szczurek P., mietana M.: Analiza i badania procesu podci nieniowego chłodzenia
masy formierskiej. Praca dyplomowa magisterska, WO AGH, Kraków 2004
19. Sztefko F., Da ko J.: Podstawy bilansu cieplnego współczesnych chłodziarek do
obiegowych mas formierskich. Przegl d Odlewnictwa, nr.6, 1976, s. 145
20. Sztefko F., Smyksy K.: Numerical Interpretation of the Process of Cooling Return
Sand. Zeszyty Naukowe AGH, Metalurgia i Odlewnictwo, T9, z.4, 1983
21. Sztefko F.: Analiza procesów przygotowania formierskiej masy u ywanej w aspekcie
ich mechanizacji. Zeszyty Naukowe AGH, Metalurgia i Odlewnictwo, nr 139, Kraków,
1991.
63