raport - BIP - Starostwo Powiatowe w Szczecinku
Transkrypt
raport - BIP - Starostwo Powiatowe w Szczecinku
RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU SZCZECINECKIEGO ZA LATA 2007 – 2008 Szczecinek, czerwiec 2010 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego za lata 2007 – 2008 1 Spis treści 1 Spis treści ................................ ................................ ................................ .............................. 2 2 Cel i zakres opracowania ................................ ................................ ................................ ....... 3 3 Podstawa prawna wykonania opracowania................................ ................................ ............. 3 4 Odpowiedzialność za nadzór i realizację zadań określonych w Powiatowym Programie Ochrony Środowiska obejmującym swym zakresem tereny miejskie i wiejskie Powiatu Szczecineckiego oraz za przyjęcie raportu z ich wykonania ................................ .................... 3 5 Strategia planowania działań i schemat ich realizacji ................................ ............................. 4 6 Ocena stopnia zaawansowania realizacji Programu Ochrony Środowiska .............................. 6 6.1 6.2 6.3 6.4 6.5 6.6 6.7 6.8 6.19 6.10 6.11 6.12 Gorące punkty ................................ ................................ ................................ ............ 6 Gospodarka wodna ................................ ................................ ................................ ... 13 Gospodarka odpadami................................ ................................ ............................... 22 Poprawa jakości środowiska – POWIETRZE................................ ............................ 23 Poprawa jakości środowiska – HAŁAS................................ ................................ ..... 37 Poprawa jakości środowiska – PROMIENIOWANIE ELEKTROMAGNETYCZNE 41 Racjonalizacja użytkowania surowców ................................ ................................ ..... 46 Ochrona powierzchni ziemi................................ ................................ ....................... 51 Racjonalne użytkowanie zasobów przyrodniczych ................................ .................... 53 Przeciwdziałanie poważnym awariom................................ ................................ ....... 73 Edukacja w zakresie ochrony środowiska................................ ................................ .. 74 Podsumowanie................................ ................................ ................................ .......... 79 2 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego za lata 2007 – 2008 2 Cel i zakres opracowania Przepisy ustawy Prawo ochrony środowiska nie określają wymagań dotyczących zakresu i formy raportu z realizacji powiatowego programu ochrony środowiska (zwanego dalej Programem). W raporcie przedstawiono stan realizacji poszczególnych przedsięwzięć zaproponowanych w „Harmonogramie realizacyjnym (wraz z planem operacyjnym ) Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego. W Raporcie określony został stopień realizacji zadań, poniesione koszty oraz źródła finansowania, w latach 2007 – 2008. Nie we wszystkich przypadkach możliwe było przedstawienie kosztów, gdyż nie wszystkie przedsięwzięcia wiązały się z nakładami finansowymi. Wiele zaproponowanych działań to zadania administracyjne lub takie, które należą do codziennych obowiązków danego organu wykonawczego. 3 Podstawa prawna wykonania opracowania Na szczeblu krajowym zostały wprowadzone nowe ustawy oraz wprowadzono zmiany do ustaw, m.in.: • ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 roku Prawo Ochrony Środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 ze zm.) • ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008 r. Nr 199 poz. 1227 ze zm.) • ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1220 ze zm.) • ustawa z dnia 17 lipca 2009 r. o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji (Dz. U. z 2009 r. Nr 130, poz. 1070) wraz z rozporządzeniami wykonawczymi do ustanowionych przepisów. Niniejsze opracowanie zostało sporządzone w wyniku realizacji obowiązku określonego w art.18 ust. 2 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska. (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 ze zm.). Zgodnie z wyżej wymienionym przepisem organ wykonawczy powiatu sporządza co 2 lata raport z wykonania programu ochrony środowiska i przedstawia go radzie powiatu. Roczne opóźnienie wynika z faktu oczekiwania na raporty gminne, potrzebnych do przedstawienia pełnej realizacji zadań własnych i koordynowanych powiatu oraz gmin. Tylko Gmina Biały Bór wywiązała się z ustawowego obowiązku (raport przyjęty Uchwałą nr XLI /333/10 Rady Miejskiej w Białym Borze z dnia 18 marca 2010r.) – jednakże opracowanie zawiera tylko treści ogólne, bez doprecyzowania konkretnych działań i poniesionych kosztów; Miasto oraz Gmina Szczecinek są w trakcie opracowywania przedmiotowego dokumentu (dane z projektów wykorzystano w treści niniejszego opracowania); pozostałe gminy pomimo dwukrotnych monitów, nie przeprowadziły procedury raportowania. Niniejszy raport obejmuje lata 2007 - 2008, kolejny raport obejmujący lata 2009 - 2010 będzie opracowany w 2011 roku. 4 Odpowiedzialność za nadzór i realizację zadań określonych w Programie Ochrony Środowiska Powiatu Szczecineckiego oraz za przyjęcie raportu z ich wykonania Za realizację zadań wyznaczonych w „ Programie Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego” odpowiedzialne są: - Zarząd Powiatu Szczecineckiego oraz jego jednostki organizacyjne – w ramach zadań własnych powiatu (tj. przedsięwzięć finansowanych w całości lub częściowo ze środków będących w dyspozycji powiatu); 3 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego za lata 2007 – 2008 - przedsiębiorstwa oraz organy i instytucje szczebla wojewódzkiego i centralnego bądź instytucje działających na terenie powiatu, ale podległe bezpośrednio organom wyższego szczebla – w ramach zadań koordynowanych związanych z ochroną środowiska i racjonalnym wykorzystaniem zasobów naturalnych finansowanych ze środków będących w dyspozycji podmiotów realizujących; - organy samorządu terytorialnego, w tym związki komunalne – w ramach zadań wspieranych, dla których władze powiatu przewidują wsparcie, przy czym forma wsparcia może być organizacyjna i/lub finansowa. Zarówno Program Ochrony Środowiska jak i raporty z jego realizacji przedkładane są Radzie Powiatu Szczecineckiego. 5 Strategia planowania działań i schemat ich realizacji W latach 2007 – 2008 uchwalone zostały nowe dokumenty planistyczne i programowe, a część pozostałych została zaktualizowana. Najważniejsze dokumenty, zawierające ustalenia dotyczące m.in. ochrony środowiska i infrastruktury mogącej wpłynąć na stan środowiska przedstawiono poniżej. Ustalenia tych dokumentów zostały uwzględnione podczas wykonywania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego: - Polityka Ekologiczna Państwa na lata 2009-2012 z uwzględnieniem perspektywy do roku 2016 Polityka Ekologiczna jest dokumentem strategicznym, określającym cele i priorytety ekologiczne, a poprzez to wskazującym kierunek działań koniecznych dla zapewnienia właściwej ochrony środowisku naturalnemu. Do realizacji tych założeń władze samorządowe przygotowują odpowiednio wojewódzkie, powiatowe i gminne programy ochrony środowiska; - Narodowa Strategia Spójności (NSS) Narodowa Strategia Spójności 2007-2013 jest strategicznym dokumentem określającym priorytety i obszary wykorzystania oraz system wdrażania funduszy unijnych: Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności na lata 2007-2013. Celem strategicznym NSS jest tworzenie warunków dla rozwoju konkurencyjności polskiej gospodarki. NSS będzie realizowana przy pomocy Programów Operacyjnych zarządzanych przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego oraz 16 Regionalnych Programów Operacyjnych zarządzanych przez zarządy poszczególnych województw; - Narodowa Strategia Edukacji Ekologicznej (NSEE) Strategia ta jest dokumentem identyfikującym i hierarchizującym główne cele edukacji środowiskowej. Wskazuje także możliwości ich realizacji. Cele zawarte w NSEE zostaną przełożone na konkretne zadania w „Narodowym Programie Edukacji Ekologicznej” oraz w programach lokalnych, służących realizacji zadań edukacyjnych promujących ideę ekorozwoju; - Program Ochrony Środowiska Województwa Zachodniopomorskiego na lata 20082011 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2012- 2015 (będący aktualizacją Programu Ochrony Środowiska Województwa Zachodniopomorskiego przyjętego Uchwałą Nr XXXV/356/02 Sejmiku Województwa Zachodniopomorskiego z 7 października 2002 r. W dniu 31 marca 2008 roku Sejmik Województwa Zachodniopomorskiego uchwalił aktualizację Programu Ochrony Środowiska Województwa Zachodniopomorskiego 2008 – 2011 (Uchwała Nr XVIII/175/08 ). Program jest spójny z nadrzędnym dokumentem wytyczającym cele i kierunki działań w zakresie polityki ekologicznej województwa, jakim jest „Strategia rozwoju województwa zachodniopomorskiego do roku 2020” i stanowi jej rozwinięcie w odniesieniu do zagadnień środowiskowych; - Regionalny Program Operacyjny Województwa Zachodniopomorskiego 2007–2013 Jest to główny instrument służący realizacji celów Strategii Rozwoju Województwa Zachodniopomorskiego do roku 2013, przy wykorzystaniu środków z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Jednocześnie wpisuje się w cele i priorytety Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia 2007-2013 wspierających wzrost gospodarczy i zatrudnienie 4 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego za lata 2007 – 2008 (Narodowa Strategia Spójności), które są podstawą przygotowania w ramach polityki spójności poszczególnych Programów Operacyjnych; - Strategia Rozwoju Województwa Zachodniopomorskiego do roku 2020 W Strategii znajdują się zapisy celów i kierunki działań uwzględniające zmiany zewnętrznych i wewnętrznych uwarunkowań rozwoju regionu, a także determinanty unijnej i krajowej polityki regionalnej. Wyżej wymienione dokumenty wyznaczają kierunki działań inwestycyjnych i społecznych w odniesieniu do regionu i powiatu. Zapisy planistyczne pozwalają dokonywać właściwych decyzji z możliwością analizy przyszłych skutków, a także zaplanować ekonomiczne aspekty realizacji zadań w perspektywie kilku lat. Założeniem realizacji Powiatowego Programu Ochrony Środowiska, jest osiągnięcie poprawy stanu jakości środowiska poprzez planowane i systematyczne działania w różnych obszarach związanych pośrednio lub bezpośrednio z ochroną środowiska, spójne ze Strategią Rozwoju Powiatu Szczecineckiego do 2015 roku, jak również z innymi dokumentami sektorowymi, zwłaszcza w zakresie energetyki, energetyki odnawialnej, rolnictwa i obszarów wiejskich, rozwoju regionalnego, edukacji ekologicznej, transportu, leśnictwa. W ramach ustalonych obszarów działania założono realizację następujących celów: Obszar: Gorące punkty 1. Cel: minimalizacja wpływu na środowisko oraz eliminacja ryzyka dla zdrowia ludzi w miejscach największego oddziaływania na środowisko; Obszar: Gospodarka wodna 2. Cel: zapewnienie odpowiedniej jakości użytkowej wód, racjonalizacja zużycia wody, zwiększenie zasobów w zlewniach; Obszar: Gospodarka odpadami 3. Cel: realizacja „Planu Gospodarki Odpadami dla Powiatu Szczecineckiego”; Obszar: Poprawa jakości środowiska 4. Cel: A. zapewnienie wysokiej jakości powietrza, redukcja emisji pyłów i gazów do powietrza atmosferycznego; B. zminimalizowanie uciążliwości hałasu; C. ochrona przed promieniowaniem elektromagnetycznym; Obszar: Racjonalizacja użytkowania surowców 5. Cel: Racjonalne zużycie energii, surowców i materiałów wraz ze wzrostem udziału wykorzystywanych zasobów odnawialnych; Obszar: Ochrona powierzchni ziemi 6. Cel: Ochrona powierzchni ziemi i gleb przed degradacją, rekultywacja terenów zdegradowanych; Obszar: Racjonalne użytkowanie zasobów przyrodniczych 7. Cel: Zachowanie walorów i zasobów przyrodniczych z uwzględnieniem georóżnorodności i bioróżnorodności; Obszar: Przeciwdziałanie poważnym awariom 8. Cel: ochrona przed poważnymi awariami oraz sprostanie nowopowstającym zadaniom, takim jak zapewnienie bezpieczeństwa chemicznego i biologicznego; Obszar: Edukacja w zakresie ochrony środowiska 9. Cel: podniesienie świadomości ekologicznej mieszkańców powiatu. Poszczególnym celom strategicznym, w ramach wyznaczonych kierunków działań przyporządkowano konkretne zadania z określeniem czasu ich realizacji i instytucji, które powinny je realizować lub współrealizować. Zadania pogrupowano według wyżej opisanego schematu i przyjęto do realizacji w formie harmonogramu, stanowiącego podsumowanie Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego”. 5 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego za lata 2007 – 2008 Realizacja poszczególnych celów, przez wykonywanie faktycznych i zaplanowanych działań, zgodnych z założonymi kierunkami, powinna podlegać kontroli skuteczności i ich przydatności dla osiągnięcia zamierzonych pozytywnych zmian w środowisku. Powiatowy Program Ochrony Środowiska opisuje system monitorowania, oparty na: a/ monitoringu środowiska b/ monitoringu programu c/ monitoringu odczuć społecznych. Na podstawie wyników uzyskanych z poszczególnych elementów systemu nadzoru nad Programem, możliwe powinno być dokładne dokonanie oceny procesu wdrażania, jak i również dokonywania modyfikacji programu. Niniejsze opracowanie stanowi podsumowanie działań podjętych na terenie Powiatu Szczecineckiego w ramach przyjętego harmonogramu w ciągu dwóch lat: 2007 i 2008. 6 Ocena stopnia zaawansowania realizacji Programu Ochrony Środowiska 6.1 Gorące punkty Obszar działania „Gorące punkty” stanowi cel nr 1 wyznaczony w Programie ochrony środowiska Województwa Zachodniopomorskiego i został przepisany wprost do Powiatowego Programu Ochrony Środowiska. Istotą tego celu jest minimalizacja wpływu na środowisko oraz eliminacja ryzyka dla zdrowia ludzi, w miejscach największego oddziaływania na środowisko w skali województwa. Działania realizujące ten cel obejmują zarówno ochronę powietrza, powierzchni ziemi jak i zasobów wodnych. Dla realizacji zamierzonego celu przyjęto: Kierunki działania: zgodne z celami. Zaplanowane zadania: szczegółowo wymienione w tabeli 1. Jednostki i podmioty odpowiedzialne za realizacje zadania: zaplanowane działania należą głównie do zadań własnych gmin i ich jednostek organizacyjnych wspieranych przez Powiat. Jako działania koordynowane, przyjęto do realizacji zadania związane z inwestycjami indywidualnych użytkowników środowiska oraz działaniami organów i instytucji szczebla wojewódzkiego i centralnego. Założony termin realizacji: 2007 – 2008 Przebieg realizacji zaplanowanych działań: PLANOWANE 1. Rewitalizacja jeziora Trzesiecko Samorządy gminne i samorząd powiatowy x 6 x x 2008 2007 2006 2005 2004 Tabela 1. Wykonanie harmonogramu – Gorące punkty – minimalizacja wpływu na środowisko oraz eliminacja ryzyka dla zdrowia ludzi w miejscach największego oddziaływania na środowisko Lata realizacji Jednostki Szacunkowe Opis i podmioty Źródła Lp. koszty przedsięwzięcia odpowiedzialne finansowania wdrożenia za realizację 600 000 zł Budżety samorządów lokalnych, fundusze pomocowe UE, NFOŚiGW, WFOŚiGW Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego za lata 2007 – 2008 1. - zabiegi aeracji mobilnej na jeziorze Trzesiecko oraz ustawienie aeratorów pulweryzacyjnych ZREALIZOWANE - monitoring jeziora 1. 1. PLANOWANE 1. 2. ZREALIZOWANE 2. 2. 2. - separatory wód deszczowych na przedłużeniu ulic: Kilińskiego, Lelewela, Szczecińskiej, Piłsudskiego, Jasnej, Jeziornej - odłowy kontrolne ryb i zarybianie wód jeziora Trzesiecko Uporządkowanie zlewni jezior w celu przywrócenia ich funkcji biologicznej Utrzymywanie i konserwacja rzek: konserwacja cieków podstawowych na długości 255,6 km oraz systemem zleconym na dł. 54,05 km: 1.Gmina Barwice: Rzeka Rudy Rów Rzeka Gęsia, Rzeka Parsęta, Rzeka Brzeźniczka, Rzeka Żegnica, Rzeka Lubiatówka x 220 000 zł 220 000 zł x 24 400 zł 36 600 zł x Miasto Szczecinek x Miasto Szczecinek Budżet miasta, WFOŚiGW, PFOŚiGW, Kronospan Szczecinek Sp. z o.o. Budżet miasta 244 470 zł x Miasto Szczecinek x 1 933 000 zł x 147 950 zł x 60 440 zł 69 433 zł x Miasto Szczecinek Samorządy gminne leżące w zlewni jezior i samorząd powiatowy Brak danych kosztowych Zadanie ciągłe ZZMiUW w Szczecinie Terenowy Oddział w Szczecinku x x x 2.Gmina Biały Bór: Rzeka Chechło x 59 584,72 zł 193 894,00 zł x 50 476,22 zł 54 930,00 zł x 112 996,72 zł 97 861,00 zł x x 3.Gmina Borne Sulinowo : Kanał Juchowski, Kanał „A”, rzeka Biała, Kanał Mosiński, Kanał Krągi 7 Budżet miasta Budżety samorządów lokalnych, fundusze pomocowe UE, NFOŚiGW, WFOŚiGW Środki własne: ZZMiUW w Szczecinie Terenowy Oddział w Szczecinku oraz osób fizycznych Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego za lata 2007 – 2008 4.Gmina Grzmiąca :Kanał Graniczny, Rzeka Parsęta, Rzeka Trzebiegoszcz, Rzeka Łozica x 5.Gmina Szczecinek: Rzeka Parsęta, Kanał Mosiński, Rzeka Bielska Struga, Rzeka Biała, Rzeka Gwda, Rzeka Osoka x 6. Miasto Szczecinek: Rzeka Nizica x Niwelacja i przygotowanie plaży w Świątkach przy jeziorze Trzesiecko Zagospodarowanie zieleni parkowej wzdłuż linii brzegowej jeziora Trzesiecko (usuwanie, nasadzenia, pielęgnacja) Stabilizacja zwierciadła wodnego w jeziorze Kiełpino poprzez wyrównanie odpływu w miejscowości Kiełpino Wycinanie trzciny na jeziorach dzierżawionych (zg. z pozwoleniami wodno prawnymi) PLANOWANE 2. 3. Bieżąca konserwacja plaż oraz badania wody Wykonanie remontu urządzeń wodnych służących utrzymaniu retencji wodnej w zbiornikach Baczyno, Baczynko, i innych x 5 627,72 zł 63 186,00 zł x 150 174,22 zł 121 967,00 zł x 14 291,25 zł 20 717,00 zł x 21 400 zł Środki własne Powiat Szczecinecki x Środki własne x 164 730,77 zł 39 782,98 zł x 182 000,00 zł x 2 992,00 zł x Brak danych kosztowych Środki własne x x Brak danych kosztowych Środki własne x x x x 1 647,00 zł 668,56 zł Miasto Szczecinek PGK Sp. z o.o. Powiat Szczecinecki ZZMiUW w Szczecinie Terenowy Oddział w Szczecinku Przedsiębiorstwa Rybackie Sp. z o.o.: w Szczecinku i Czaplinku Środki własne Gmina Grzmiąca Gmina Grzmiąca Nadleśnictwa x 8 Zależne od posiadanych środków Budżety samorządów lokalnych, fundusze pomocowe UE, NFOŚiGW, WFOŚiGW Porządkowanie plaż nad zbiornikami wody Baczyno, Baczynko Gmina Grzmiąca x Wykonanie zbiorników małej retencji wodnej „Jeleni Ruczaj” ob. Żółtnica Gm. Szczecinek Nadleśnictwo Czarnobór x 4. Energetyka cieplna (likwidacja lub modernizacja instalacji niespełniających wymagań ochrony środowiska) Użytkownicy środowiska 4. Modernizacja kotłowni „Browarowa” ul. Cieślaka 7 (zamiana kotła KR 100 o mocy 2,33 MW na kocioł AMK o mocy 4,5 MW) 4. Realizacja planu uciepłowienia Miasta oraz likwidacji ogrzewania piecowego i indywidualnych kotłowni etażowych (przyłączanie do sieci miejskiej budynków) 4. -Likwidacja kotłowni opalanej miałem przy ul. Orła Białego 4 w Bornem Sulinowie; -zgłoszenie kotłowni na biomasę przy ul. Brzechwy 10 w Bornem Sulinowie; (zwiększenie mocy: 2 kotły na biomasę i jeden kocioł na olej); -przyłączenie 12 obiektów (w Bornem Sulinowie) do sieci miejskiej 3. ZREALIZOWANE PLANOWANE ZREALIZOWANE Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego za lata 2007 – 2008 x x x x x x x Brak danych kosztowych Środki własne Brak danych kosztowych Środki własne Brak danych kosztowych Środki własne jednostek realizujących Brak danych kosztowych Środki własne 235 500 zł 200 000 zł Środki własne Brak danych kosztowych Środki własne Miejska Energetyka Cieplna Sp. z o.o. w Szczecinku x x Miejska Energetyka Cieplna Sp. z o.o. w Szczecinku x x x PUK Sp. z o.o. w Bornem Sulinowie x x x x Ocena stopnia realizacji zadania na podstawie założonego miernika. 9 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego za lata 2007 – 2008 Ad. pkt 1. W przypadku zadania, jakim jest Rewitalizacja wód Jeziora Trzesiecko, założony miernik „realizacja zadania” został błędnie określony, gdyż nie można określić konkretnych parametrów, jakie docelowo osiągną wody jeziora Trzesiecko w momencie uznania Jeziora za zrewitalizowane. Złożoność procesu odnowy zbiornika, jak i różnorodność elementów, które wykluczą lub potwierdzą przywrócenie funkcji zbiornika jako stabilnego ekosystemu, nie dają możliwości stwierdzenia, w założonym krótkim okresie czasu, jednoznacznego wykonania zadania. O poprawie stanu czystości jeziora świadczyć będą zarówno wyniki badań fizykochemicznych wody jak i badań składu fito- i zooplanktonu oraz analiza składu gatunkowego flory i fauny jeziora. Założony miernik służył porównaniu stanu jeziora w rozpatrywanym czasie z danymi za okresy poprzednie. Obserwowana tendencja (poprawa lub pogorszenie) mierzonych parametrów decydowała o skuteczności podejmowanych działań w celu osiągnięcia zamierzonego celu. Problemy związane z eutrofizacją jeziora Trzesiecko są bardzo istotne ze względu na położenie jeziora (w granicach miasta Szczecinek), ale również ze względu na zagrożenie eutrofizacją innych połączonych z nim akwenów. Jezioro Trzesiecko jest corocznie poddawane zabiegom rekultywacyjnym polegającym na napowietrzaniu wód przydennych w celu częściowej inaktywacji zasobów biogenów zawartych w osadach dennych, głównie fosforu. By proces ten zdecydowanie przyspieszyć zastosowano do inaktywacji fosforu siarczan żelaza w celu wytrącenia pewnej puli fosforu mineralnego z toni wodnej tak by w sezonie wegetacyjnym dla fitoplanktonu zmniejszyć impuls eutrofizacyjny. Ma to na celu niedopuszczenie do pojawienia się powtarzającego się już od kilku lat uporczywego zakwitu sinic, wytwarzających groźne toksyny. W 2007 roku przeprowadzono trzy zabiegi aeracji mobilnej oraz sześciokrotne zarybianie jeziora (narybek węgorza, suma letniego, szczupaka, jazia, lina, karasia złocistego). Poza prowadzonym na bieżąco monitoringiem stanu wód, modernizowano separatory wód deszczowych (na przedłużeniu ul. Kilińskiego i Lelewela). W roku 2008 przeprowadzono zabiegi aeracji mobilnej oraz kontynuowano proces zarybiania (węgorz europejski, sum europejski letni, szczupak, jaź, lin kroczek). W 2008 roku zamontowano separator z osadnikiem, który został wykonany przy basenie (ul. Szczecińska, Piłsudskiego) oraz wykonano dwa inne separatory na przedłużeniu ul. Jasnej i Jeziornej. Wraz ze realizowanymi inwestycjami, podnoszona jest także świadomości ekologiczna mieszkańców Szczecinka. Szereg debat telewizyjnych i radiowych, tablice informacyjne, liczne artykuły na łamach lokalnej prasy, zaangażowanie w proces inwestycyjny wiodących zakładów przemysłowych, jednostek organizacyjnych organów administracji samorządowej i rządowej a także środowiska naukowego (Politechnika Koszalińska, Akademia Rolnicza w Poznaniu, a wcześniej Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Słupsku) nadały założonemu celowi rangę wspólnego problemu, do rozwiązania, którego wspólnie zmierza cała lokalna społeczność. Obserwowana tendencja - poprawy mierzonych parametrów, świadczy o skuteczności podejmowanych działań w celu osiągnięcia zamierzonego celu. Ad. pkt 2 Prowadzone systematycznie prace związane z utrzymywaniem i konserwacją wód powierzchniowych polegające m.in. na udrażnianiu koryt rzek poprzez usuwanie zatorów, obkaszaniu skarp, odmulaniu dna, wspomagają procesy samooczyszczania rzek i jezior. Wraz z usuniętymi poza zbiorniki wodne częściami roślin usuwane są również związki biogenne wbudowane w biomasę. Starosta Szczecinecki wnikliwie analizuje wnioski o pozwolenia wodnoprawne: na szczególne korzystanie z wód, w tym m.in. na: wprowadzanie ścieków do wód powierzchniowych i do ziemi oraz pobór wód powierzchniowych i podziemnych (w 2007 roku 27 decyzji, w 2008 roku 25 decyzji), na wykonanie urządzeń wodnych, w tym m.in.: wylotów 10 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego za lata 2007 – 2008 kanalizacyjnych, pomostów, studni, przejść przez wody powierzchniowe (w 2007 roku 12 decyzji, w 2008 roku 42 decyzje) oraz nadzoruje ich przestrzeganie. Zadanie jest realizowane i konsekwentnie kontynuowane. Ad. pkt 3. W gminie Grzmiąca są dwa zbiorniki retencyjne zasilane wodą pobieraną z rzeki Łozicy przez doprowadzalnik. Są to położone na północny – wschód od miejscowości Grzmiąca zbiorniki wodne Baczynko i Baczyno, o powierzchni odpowiednio 20 i 28 ha. Urząd Gminy Grzmiąca posiada pozwolenie wodnoprawne na szczególne korzystanie z wód rzeki Łozicy i jeziora Łozice w celu regulowania przepływu wody w rzece Łozicy oraz uzupełnienie wody w zbiornikach: Baczyno i Baczynko, oraz skierowanie wód do tych zbiorników retencyjnych za pomocą ujęcia zlokalizowanego na jazie piętrzącym w km 3+750 rzeki Łozicy. Piętrzenie wód rzeki Łozicy i retencjonowanie wody w zbiornikach Baczyno i Baczynko, według pozwolenia odpowiada następującym dopuszczalnym parametrom: - maks. rzędna piętrzenia w zbiorniku Baczyno - 132,0 m n.p.m.; - min. rzędna piętrzenia w zbiorniku Baczyno - 130,5 m n.p.m.; - maks. rzędna piętrzenia w zbiorniku Baczynko - 124,3 m n.p.m.; - min. rzędna piętrzenia w zbiorniku Baczynko - 122,8 m n.p.m. Z uwagi na brak środków finansowych Gmina Grzmiąca nie wykonała remontu urządzeń wodnych służących utrzymaniu retencji wodnej w zbiornikach Baczyno i Baczynko. Przeprowadzono natomiast prace mające na celu poprawę walorów rekreacyjnych ww. zbiorników wodnych. Retencja wody odbywa się również poprzez zbiorniki wód stojących tzw. obiekty małej retencji wodnej. Są to stawy, śródpolne oczka wodne oraz wyrobiska poeksploatacyjne wypełnione wodą. W celu zwiększenia retencji wykonywane są, zwłaszcza na obszarach leśnych sztuczne zbiorniki wodne. Przykładem są „Zbiorniki Jeleni Ruczaj” wykonane przez Państwowe Gospodarstwo Leśne „Lasy Państwowe” – Nadleśnictwo Czarnobór na terenie Leśnictwa Czarnobór. Utworzono zespół dziesięciu zbiorników o łącznej powierzchni 2,16 ha i łącznej objętości retencjonowanej wody 26760 m3. Zadanie będzie realizowane w kolejnych latach. Ad. pkt 4. Samorząd Powiatu Szczecineckiego od lat prowadzi działania naprawcze, mając na uwadze optymalne sposoby dostawy energii cieplnej do swoich jednostek. Również samorządy gminne podejmują działania zmierzające do wyeliminowania przestarzałych instalacji grzewczych funkcjonujących na swoim terenie. W ramach działań własnych likwidowano sukcesywnie kotłownie opalane paliwem stałym (niskosprawne, o przestarzałej konstrukcji, bez odsiarczania i odazotowania spalin, automatyki pogodowej, instalacji podmieszania zapewniającej właściwą temperaturę wody w instalacji c.o. – wpływającej znacząco na sprawność kotłów i komfort cieplny w budynkach), podłączając jednostki do miejskich sieci cieplnych lub modernizując kotłownie. Jednocześnie wspierano działania mające na celu ograniczanie liczby źródeł niskiej emisji, polegające głównie na przyłączaniu gospodarstw domowych do zbiorczych sieci ciepłowniczych i likwidacji indywidualnych źródeł ogrzewania. Przyjętym miernikiem realizacji zadania jest ilość zlikwidowanych kotłowni etażowych oraz przyłączeń do sieci miejskiej. Zlikwidowane kotłownie o niskich parametrach Szczecinku: 11 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego za lata 2007 – 2008 2007 - rok Lp. Adres rodzaj kotłowni właściciel 1 Koszalińska 10 kotłownia etażowa Wspólnota mieszk. 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Kościuszki 38 Kosińskiego 34 Kosińskiego 32 Kosińskiego 28-30 Kosińskiego 24-26 1-go Maja 6 Myśliwska 4-5 Myśliwska 6-7 Ordona 7 kotłownia gazowa kotłownia etażowa kotłownia etażowa kotłownia etażowa kotłownia etażowa kotłownia etażowa kotłownia etażowa kotłownia etażowa kotłownia etażowa ZOZ Szczecinek Wspólnota WAM Wspólnota WAM Wspólnota WAM Wspólnota WAM dawny MDK Staciwa Wspólnota WAM Wspólnota WAM Hotel OSKAR 11 Ks. Elżbiety 1 kotłownia gazowa LO 12 Mickiewicza 2 kotłownia etażowa POSWiT 13 28-Lutego 3 kotłownia etażowa PEOZET 14 Polna 15 15 Powst. Wlkp. 4/2 16 1-Maja 34-36 kotłownia etażowa kotłownia etażowa piece i kotłownie etaż. Wspólnota mieszk. Osoba fizyczna ZGM Wspólnota 17 Koszalińska 54-56 piece KONSUMY 2008 - rok Lp. Adres 1 Wyszyskiego 32 2 Artyleryjska 3 3 Kilińskiego 1 4 Kościuszki 47-49 5 Wyszyskiego 82-84 6 Boh.Stalingradu 4 7 Wiśniowa 10 8 Plac Wolności 15 9 Wodociągowa 12 10 1-Maja 35 11 Słowiańska 37 rodzaj kotłowni kotłownia etażowa kotłownia etażowa kotłownia gazowa kotłownia gazowa kotłownia etażowa kotłownia etażowa kotłownia etażowa kotłownia etażowa kotłownia etażowa kotłownia etażowa kotłownia etażowa właściciel ZGM TBS ZGM TBS SAPiK ZON Starostwo ZGM TBS Osoba fizyczna Osoba fizyczna ZGM TBS Osoba fizyczna Osoba fizyczna BOMAR Obiekty przyłączone do sieci miejskiej: 2007 - rok Adres Lp. 1 Koszalińska 10 2 Kościuszki 38 3 Kosińskiego 34 4 Kosińskiego 32 5 Kosińskiego 28-30 6 Kosińskiego 24-26 7 1-go Maja 6 8 Myśliwska 4-5 9 Myśliwska 6-7 10 Ordona 7 11 Ks. Elżbiety 1 12 Mickiewicza 2 13 28-Lutego 3 właściciel Wspólnota mieszk. ZOZ Szczecinek Wspólnota WAM Wspólnota WAM Wspólnota WAM Wspólnota WAM dawny MDK Staciwa Wspólnota WAM Wspólnota WAM Hotel OSKAR LO POSWiT PEOZET 12 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego za lata 2007 – 2008 14 15 16 17 Polna 15 Powst. Wlkp. 4/2 1-Maja 34-36 Koszalinska 54-56 Wspólnota mieszk. Osoba fizyczna ZGM Wspólnota KONSUMY 2008 - rok Adres Lp. 1 Wyszyńskiego 32, 69a 2 Artyleryjska 3 3 Kilińskiego 1 4 Kościuszki 47-49 5 Wyszyńskiego 82-84 6 Boh. Stalingradu 4 7 Wiśniowa 10 8 Plac Wolności 15 9 Wodociągowa 12 10 1-Maja 35 11 Słowiańska 37 12 Kościuszki 38 13 Polna 14 Zielona 58 15 Polna właściciel ZGM TBS, część hotelu "Pojezierze" ZGM TBS SAPiK ZON Starostwo ZGM TBS Osoba fizyczna Osoba fizyczna ZGM TBS Osoba fizyczna Osoba fizyczna BOMAR budynek szpitalny firmy Apo-Pharma 2 bud. nowe, bud. Socjalne ZGM TBS 1 bud. mieszkalny (39 mieszkań) bud. mieszkalny MAT-BET Zadanie jest realizowane i będzie konsekwentnie kontynuowane. 6.2 Gospodarka wodna Najważniejszym dokumentem wyznaczającym kierunki szeroko pojętych działań w zakresie ochrony środowiska, w obszarze gospodarka wodna w Polsce jest „Polityka Ekologiczna Państwa na lata 2007 – 2010”. W tejże polityce, obok działań o charakterze systemowym, zawarte są konkretne cele i kierunki działań, w tym cele i działania podejmowane dla zrównoważonego wykorzystania zasobów środowiska, surowców, materiałów, wody i energii, a także kształtowania stosunków wodnych i ochrony przed powodzią. Polityka Ekologiczna Państwa jest zbieżna z wymogami dyrektywy 2000/60/WE (Ramowej Dyrektywy Wodnej), której celem jest doprowadzenie do osiągnięcia przez wody powierzchniowe dobrego stanu wód tak pod względem ekologicznym jak i jakościowym do 2015 roku. Kształtuje ona potrzeby względem zasobów wodnych oraz ochrony przed powodzią i skutkami suszy, osiągane między innymi poprzez dążenie do zapewnienia dobrego stanu wód i efektywną ochronę przed powodzią i suszą. W „Powiatowym Programie Ochrony Środowiska”, po uwzględnieniu lokalnych uwarunkowań hydrologicznych i środowiskowych, ostatecznie przyjęto do realizacji trzy podstawowe cele: § Zapewnienie odpowiedniej jakości użytkowej wód; § Racjonalizacja zużycia wody; § Zwiększenie zasobów w zlewniach oraz postawiono dodatkowy cel: § Realizacja Krajowego Programu Oczyszczania Ścieków Komunalnych. Ponieważ nazwy założonych celów zostały ściśle doprecyzowane, przyjęto je do realizacji również jako kierunki działań, definiując jedynie poszczególne przedsięwzięcia służące ich osiągnięciu. Dla realizacji zamierzonych celów przyjęto: Kierunki działania: zbieżne z celami. Zaplanowane zadania: szczegółowo wymieniono w tabeli 2. 13 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego za lata 2007 – 2008 Wśród planowanych przedsięwzięć wyróżnić można dwie główne grupy, związane z: 1. Rozbudową, renowacją i modernizacją sieci wodociągowej oraz stacji uzdatniania wody w celu zapewnienia odpowiedniej jakości wody pitnej; 2. Modernizacją, rozbudową i utrzymaniem sieci kanalizacji sanitarnej i oczyszczalni ścieków w celu zapewnienia skutecznego systemu odbioru ścieków z terenu powiatu oraz ich oczyszczenia w stopniu gwarantującym utrzymanie właściwego stanu wód powierzchniowych; Jednostki i podmioty odpowiedzialne za realizacje zadania: zaplanowane działania należą głównie do zadań własnych gmin i ich jednostek organizacyjnych wspieranych przez Powiat. Jako działania koordynowane, przyjęto do realizacji zadania związane z inwestycjami indywidualnych użytkowników środowiska oraz działaniami organów i instytucji szczebla wojewódzkiego i centralnego. Założony termin realizacji: zgodnie z terminarzem w tabeli 2. Przebieg realizacji zaplanowanych działań: Poprawa jakości wody pitnej dzięki 6 modernizacji istniejących stacji uzdatniania wody Samorządy gminne Zakłady wodociągowe Modernizacja rurociągów na stacji uzdatniania wody 6 Bugno w Szczecinku PWiK Sp. z o.o. w Szczecinku wymiana zasuw o średnicy 500 PWiK Sp. z o.o. w Szczecinku PLANOWANE ZREALIZOW ANE PLANOWANE Opracowanie i realizacja programu ograniczania zanieczyszczeń wód spowodowanych 7 produkcją rolną przez realizację ustawy o rolnictwie ekologicznym i Kodeksu Dobrej Praktyki Rolniczej Wojewoda Samorząd wojewódzki x x 2008 WIOŚ Szczecin x 2007 Program monitoringu środowiska 5 w województwie zachodniopomorskim w latach 2007 – 2008 2006 WIOŚ Szczecin RZGW Szczecin RZGW Poznań PIG 2005 PLANOWANE Reorganizacja systemu monitoringu 5 i oceny jakości wód powierzchniowych i podziemnych Lp. Lata realizacji 2004 Opis przedsięwzięcia Jednostki i podmioty odpowiedzialne za realizację ZREALIZ OWANE Tabela 2. Wykonanie harmonogramu – Gospodarka wodna – zapewnienie odpowiedniej jakości użytkowej wód, racjonalizacja zużycia wody i realizacja Krajowego Programu Oczyszczalnia Ścieków Komunalnych x x x Zadanie ciągłe x Szacunkowe koszty wdrożenia Źródła finansowania Brak danych kosztowych Budżet Państwa, NFOŚiGW, WFOŚiGW Brak danych kosztowych Budżet Państwa, NFOŚiGW, WFOŚiGW Brak danych kosztowych Środki własne jednostek realizujących, środki pomocowe UE 139 790 zł Środki własne x x x 14 x x x x 17 600 zł 37 470 zł Brak danych kosztowych Środki własne NFOŚiGW, WFOŚiGW, Budżet Państwa, ARiMR, ANR Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego za lata 2007 – 2008 Zintensyfikowanie rozbudowy, renowacji 8 i modernizacji sieci wodociągowej Samorządy gminne x Miasto Szczecinek x Doposażenie sieci wodociągowej w odpowietrzniki PWiK Sp. z o.o. w Szczecinku x PLANOWANE PWiK Sp. z o.o. w Szczecinku Przeprowadzenie akcji edukacyjno – informacyjnej propagującej 9 optymalizację zużycia wody przez indywidualnych użytkowników Powiat Gminy Szkoły Pozarządowe organizacje ekologiczne Prowadzenie stałych akcji informacyjnoedukacyjnych na temat racjonalnego zużycia wody skierowanej do użytkowników indywidualnych sieci wodociągowo9 kanalizacyjnej przez bezpośrednie dotarcie do klientów. Opomiarowanie poboru wody u źródła i u odbiorców, opomiarowanie wody bezpowrotnie zużytej np. do podlewania ogrodów PWiK Sp. z o.o. w Szczecinku Zależne od posiadanych środków Zadanie ciągłe Modernizacja sieci wodociągowej przy ulicach: Wileńskiej, Powstańców Wlk., Emilii Plater, Winnicznej, Polnej, Kościuszki, Podwale8 Ogrodowa, Myśliwska, Reja Realizacja sieci wodociągowej Zachód III – II etap ZREALIZOWANE ZREALIZOWANE PLANOW ANE Na terenie Powiatu Szczecineckiego nie występują wody powierzchniowe i podziemne wrażliwe na 7 zanieczyszczenia związkami azotu ze źródeł rolniczych w rozumieniu ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne. Ochrona wód realizowana jest poprzez wdrażanie zasad Kodeksu Dobrej Praktyki Rolniczej. x x Zadanie ciągłe x 15 x Środki własne 270 200 zł 288 600 zł Środki własne 104 040 zł Środki własne 8 700 zł Środki własne Brak danych kosztowych Środki własne jednostek realizujących, dotacje Brak danych kosztowych Środki własne Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego za lata 2007 – 2008 10 10 10 ZREALIZOWANE PLANOWANE Powiat jest organizatorem corocznych cyklicznych imprez w których uczestniczą szkoły ponadgimn.; - konkursu ekologicznego „Woda, 9 Powietrze”, -Światowego Dnia Ziemi, -konkursu Las i jego mieszkańcy, -Zielonego Lata, - Akcji Sprzątania Świata x x x x x x x x x x Zintensyfikowanie rozbudowy sieci kanalizacji sanitarnej oraz sukcesywna modernizacja istniejącej sieci Samorządy gminne Przedsiębiorstwa wodociągowo – kanalizacyjne Zintegrowana gospodarka wodnościekowa w Dorzeczu Parsęty – faza II Miasto Szczecinek, Związek Miast i Gmin Dorzecza Parsęty Budowa/modernizacja kanalizacji sanitarnej w Szczecinku: - ul. Rybacka - ul. Wiśniowa - ul. Polna - ul. Kosińskiego - ul. PodwaleOgrodowa - ul. Myśliwska Modernizacja przepompowni ścieków (Wodociągowa, Polspan, Raciborki, Trzesiecko) Zakup zestawu asenizacyjnego, samochód do czyszczenia kanalizacji Dozbrojenie miasta Szczecinek w sieć kanalizacyjną (Osiedle Zachód III - II etap) Separatory wód deszczowych: - ul. Lelewela i Kilińskiego - ul. Szczecińska i Piłsudskiego - ul. Jasna i Jeziorna PFOŚiGW Powiat Szczecinecki x x x x x x x x x 300,00 zł 300,00 zł 299,00 zł 300,00 zł 500,00 zł 500,00 zł 169,99 zł 319,62 zł 400,00 zł Zależne od posiadanych środków finansowych 447 000 zł Budżety samorządów lokalnych, środki przedsiębiorstw, środki pomocowe UE Środki własne PWiK Środki własne PWiK 159 700 zł 42 700 zł 56 900 zł 16 100 zł 19 300 zł 10 200 zł PWiK Sp. z o.o. w Szczecinku 40 600 zł Środki własne, dotacje 219 600 zł 546 600 Środki własne PWiK x 83 270 zł Środki własne x 244 470 zł PWiK Sp. z o.o. w Szczecinku x x PWiK Sp. z o.o. w Szczecinku Miasto Szczecinek Miasto Szczecinek 16 x 1 933 000 zł x 147 950 zł Budżet Miasta Szczecinek, WFOŚiGW Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego za lata 2007 – 2008 Ocena stopnia realizacji zadania na podstawie założonego miernika. Ad. pkt 5. Program Monitoringu Środowiska dla Województwa Zachodniopomorskiego został opracowany na podstawie Państwowego Programu Monitoringu Środowiska (PMŚ) na lata 2006 – 2008 opracowanego przez GIOŚ i zatwierdzonego przez Ministra Ochrony Środowiska. Definiuje on zadania na poziomie kraju i wskazuje zadania do wykonania na poziomie województwa. Elementami składowymi monitoringu i oceny środowiska województwa są także oprócz badań prowadzonych przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Szczecinie, pomiary wykonywane przez Powiatową Stację Sanitarno – Epidemiologiczną w Szczecinku, Zespół Elektrowni Dolna Odra, Zakłady Chemiczne Police, Woliński Park Narodowy, Drawieński Park Narodowy, Stację Monitoringu Zintegrowanego w Storkowie, Państwowy Instytut Geologiczny, Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej oraz inne instytucje obowiązane do przekazywania danych pomiarowych do Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Szczecinie. Wody podziemne Na terenie Powiatu Szczecineckiego eksploatowane są głównie wody z utworów czwartorzędowych zasobów dwóch Głównych Zbiorników Wód Podziemnych nr 120 i 126, które powierzchniowo pokrywają znaczną część obszaru powiatu. Zasoby wodne z tych źródeł są wystarczające dla potrzeb powiatu. Badania wód podziemnych na terenie powiatu prowadzone są przez WIOŚ Szczecin w zakresie wód gruntowych i wgłębnych w 11 punktach pomiarowych. Wyniki badań w latach 2004 – 2007 przedstawia tabela poniżej. Tabela 31 Jakość wód podziemnych w sieci krajowej w latach 2004 – 2007 Rok badania 2004 2005 2006 2007 Punkty pomiarowe wód wgłębnych 185 Wielanowo (Grzmiąca) V n.b n.b n.b 196 Turowo (Szczecinek) III II III V 206 Biały Bór (Biały Bór) III II III III 207 Spore 1 (Szczecinek) III II II II 208 Spore 2 (Szczecinek) III III II II 209 Spore 3 (Szczecinek) III II III III 210 Spore 4 (Szczecinek) III II II III 931 Spore 5 (Barwice) II II II II 1037 Nowe Koprzywno (Barwice) III II II n.b 1925 Nosibądy (Grzmiąca) n.b n.b I II 2166 Mieszałki (Grzmiąca) n.b n.b n.b II Punkty pomiarowe wód gruntowych 185 Wielanowo (Grzmiąca) V n.b n.b n.b 206 Biały Bór (Biały Bór) III II III III 931 Spore 5 (Szczecinek) II II II II Źródło: WIOŚ Szczecin – „Raport o stanie środowiska w województwie zachodniopomorskim w latach 2004 – 2005”, „Raport o stanie środowiska w województwie zachodniopomorskim w latach 2006-2007” Nr otworu Miejscowość (gmina) n.b. – nie badano Ocena wg. Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 11 lutego 2004r. w sprawie klasyfikacji dla prezentowania stanu wód powierzchniowych i podziemnych, sposobu prowadzenia monitoringu oraz sposobu interpretacji wyników i prezentacji stanu tych wód ( rozporządzanie nieobowiązujące) I – wody bardzo dobrej jakości II – wody dobrej jakości III – wody zadawalającej jakości IV – wody złej jakości V – wody niezadowalającej jakości • • Ocena wg Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie kryteriów wyznaczania wód wrażliwych na zanieczyszczenia związkami azotu ze źródeł rolniczych. 17 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego za lata 2007 – 2008 <10 mg NO3/dm3 10–25 mg NO3/dm3 25–40 mg NO3/dm3 40–50 mg NO3/dm3 – wody zagrożone zanieczyszczeniem azotanami*. Badania jakości ujmowanych wód prowadził również Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Szczecinku – prowadzi on ocenę jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi w ramach nadzoru sanitarnego dwa razy w roku. Wody powierzchniowe Czynnikami wpływającymi na jakość wód powierzchniowych są uwarunkowania naturalne, takie jak warunki klimatyczne i hydrologiczne, czy zdolność samooczyszczania oraz zanieczyszczenia antropogeniczne. Znaczną część zanieczyszczeń trafiających do wód powierzchniowych stanowią zanieczyszczenia obszarowe. Źródłem ich jest przede wszystkim: 1) rolnictwo, co wynika głównie z faktu stosowania nawozów sztucznych i naturalnych, a także środków ochrony roślin, niewłaściwego składowania i przechowywania nawozów naturalnych (obornika i gnojowicy) oraz ich niewłaściwego stosowania na polach, 2) niedostatecznie rozwinięta infrastruktura odprowadzająca ścieki bytowo – gospodarcze, zwłaszcza w miejscowościach korzystających z wodociągów oraz na terenach rekreacyjnych usytuowanych w sąsiedztwie jezior. Do zanieczyszczeń punktowych, stwarzających bardzo poważne zagrożenie dla czystości wód powierzchniowych należy zaliczyć: a) bezpośrednie zrzuty surowych ścieków bytowo – gospodarczych do cieków wodnych (na nieskanalizowanych obszarach); b) zrzuty niedostatecznie oczyszczonych ścieków (nieodpowiadających warunkom pozwolenia wodnoprawnego). W zakresie oceny stanu wód płynących prowadzi się obecnie w oparciu o nowe Rozporządzenie Ministra Środowiska z dn. 20.08.2008 r. (D.U. nr 162, poz. 1008) w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych. Rzeki Na terenie powiatu szczecineckiego Program Monitoringu Środowiska dla Województwa Zachodniopomorskiego w 2008 r. wyznaczył następujące punkty pomiarowe monitoringu rzek. • Gęsia ujście do Parsęty, m. Gąski • Parsęta w m. Stary Chwalim Wyniki monitoringu rzek i jezior są upowszechniane co dwa lata w formie raportów wojewódzkich publikowanych przez WIOŚ w Szczecinie. Tabela 4 Ocena jakości wód rzecznych w województwie zachodniopomorskim w 2008 r. wg rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 20 sierpnia 2008 r. w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych (wycinek dot. Powiatu Szczecineckiego) Ocena substancji Ocena Ocena Ocena stanu Ocena szczególnie stanu Ocena elementów ekologicznego/ Ocena stanu stanu Nazwa punktu szkodliwych elementów jednolitej pomiarowego fizykopotencjału chemicznego w (cynk, biologicznych części chemicznych ekologicznego punkcie miedź, fenole wód lotne) Gęsia ujście do poniżej Parsęty, m. dobrego Gąski Parsęta w m. poniżej Stary Chwalim dobrego Źródło: WIOŚ Szczecin. dobry IV słaby b.d. zły zły dobry III umiarkowany b.d. zły zły 18 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego za lata 2007 – 2008 Przeprowadzone w 2008 roku badania rzek zlewni Parsęty na terenie Powiatu Szczecineckiego w punktach pomiarowych zaliczyły wody do pozaklasowych z powodu: • Gęsia ujście do Parsęty, m. Gąski (wskaźnik deklasyfikujący: makrofity, azot amonowy, azot ogólny Kjeldahla, azot azotanowy, fosfor ogólny) • Parsęta w m. Stary Chwalim (wskaźnik deklasyfikujacy: fitobentos, ChZTMn) Zły stan jakości wód w ww. przekrojach wskazuje na znaczny wpływ ścieków z Barwic i Grzmiącej. Stan czystości wód płynących w pozostałych punktach pomiarowych jest nieznacznie lepszy – klasy II i III. Jeziora Wody w zbiornikach wodnych są bardziej podatne na zanieczyszczenia głównie ze względu na położenie w zagłębieniach terenu. Podlegają one wpływom otaczającego obszaru związanym ze spływem wód powierzchniowych zawierających związki biogenne, a substancje zanieczyszczające mogą być trwale kumulowane w osadach dennych tych akwenów. W 2007r. WIOŚ nie prowadził badań jezior w Powiecie Szczecineckim. W 2008 r. zostały przebadane wody jezior: Wierzchowo i Trzesiecko. Jezioro Wierzchowo spełnia wymagania III klasy stanu ekologicznego. Stan rozwoju roślinności wodnej określono jako dobry (II klasa). O klasyfikacji zadecydował nadmierny rozwój fitoplanktonu, co było przyczyną pogorszenia warunków tlenowych w warstwach przydennych zbiornika (ocena fizykochemiczna poniżej stanu dobrego). Wynikowa ocena na podstawie oceny stanu ekologicznego - to stan zły. Jezioro Trzesiecko zostało zaliczone do III klasy stanu ekologicznego z uwagi na niedostateczne natlenienie wód. Odstąpiono od oceny zawartości chlorofilu w jeziorze z uwagi na stosowanie środków chemicznych likwidujących zakwity fitoplanktonu. Stwierdzono także w jego wodach obecność formaldehydu. Związek ten nie jest wymieniony w rozporządzeniu. Zawartość formaldehydu jest niska, jednak wyjaśnienia wymaga wpływ tej substancji na funkcjonowanie biocenoz jeziornych. W ocenie stanu czystości jezior pomocne są badania kąpielisk. Na terenie Powiatu Szczecineckiego znajduje się bardzo duża ilość kąpielisk, z których znikoma część to kąpieliska zorganizowane, natomiast pozostałe to tzw. kąpieliska zwyczajowe, w których nie prowadzono badań przydatności wody do kąpieli. Badania prowadził oddział higieny komunalnej Państwowego Powiatowego Inspektoratu Sanitarnego w Szczecinku. W roku 2008 nadzorem sanitarnym objęte było 5 kąpielisk prowizorycznych. Ze wszystkich kąpielisk próbki wody były pobierane zgodnie z zatwierdzonym przez WSSE harmonogramem. W czterech z nich z powodu zanieczyszczenia mikrobiologicznego wprowadzono zakaz kąpieli. Po uzyskaniu pozytywnych wyników badań w trzech, zakaz został cofnięty, natomiast kąpielisko „Plaża Wojskowa” zorganizowane na jez. Trzesiecko przy ul. Kilińskiego w Szczecinku było nieczynne do końca sezonu czyli do 31.08.08 r. Ponadto przed sezonem na zlecenie władz gminnych zbadano wodę z 2 zwyczajowych miejsc kąpieli w Gminie Grzmiąca oraz 4 - w gminie Borne Sulinowo. W jednym z nich zlokalizowanym na jez. Pile w miejscowości Silnowo Dolne w gminie Borne Sulinowo stwierdzono zanieczyszczenie mikrobiologiczne. Powtórne badanie było prawidłowe. W pozostałych miejscach wyniki były pozytywne – woda odpowiadała wymaganiom wody do kąpieli. Podobnie jak w poprzednich latach, w ramach współpracy z Instytutem Oceanografii Uniwersytetu Gdańskiego na kąpielisku Miejskim i kąpielisku Plaża Woskowana na jez. Trzesiecko w Szczecinku oraz w kilku innych miejscach wykorzystywanych tradycyjnie do kąpieli na tym jeziorze regularnie przez ca ły sezon letni prowadzono monitoring poziomu toksyn sinicowych. Kąpielisko było czynne przez cały sezon letni. Radykalna poprawa sytuacji w tym zakresie związana jest z prowadzonym przez Urząd Miasta w Szczecinku programem Rewitalizacji Jeziora Trzesiecko. 19 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego za lata 2007 – 2008 Źródłem zanieczyszczeń akwenów wodnych są: • nieuregulowana gospodarka wodno-ściekowa w tym również na terenach zabudowy letniskowej; • spływ wód opadowych; • zanieczyszczenia wnoszone przez cieki zasilające jeziora; • zanieczyszczenia spływające z terenów użytkowanych rolniczo (obciążenia wód związkami azotu i fosforu). Poważnym problemem niosącym zagrożenie jakości wód w jeziorach, jest niekontrolowany rozwój osiedli letniskowych nad ich brzegami. Powstają one bez zachowania stref ochronnych i nie posiadają często odpowiedniej infrastruktury technicznej. Niewłaściwe zagospodarowanie obszarów wokół jezior (bezpośrednich zlewni), bardzo intensywnie oddziaływuje zwłaszcza na jeziora podatne na degradację. Wyniki monitoringu rzek i jezior są upowszechniane co dwa lata w formie raportów wojewódzkich publikowanych przez WIOŚ w Szczecinie. Informacje dotyczące badań prowadzonych przez PPIS w Szczecinku są zawarte w sprawozdaniu rocznym, przedstawianym Radzie Powiatu Szczecineckiego. Miernikiem stopnia wykonania planu jest realizacja przedsięwzięcia w latach 2007 – 2008, należy uznać, że zostało ono wykonane w części zakładanej na te lata, pomimo konieczności kontynuacji w kolejnych latach Ad. pkt 6. Stan sanitarno- techniczny urządzeń służących do uzdatniania wody w dużej części jest niewłaściwy, są one zniszczone i wyeksploatowane. Rozpoczęte są inwestycje w ramach projektu „Zintegrowana Gospodarka Wodno-Ściekowa w Dorzeczu Parsęty”, które mają poprawić istniejącą sytuację. Finansowane mają być w ramach Europejskiego Funduszu Spójności. 18 stacji uzdatniania wody zostanie zmodernizowanych i rozbudowanych a ich sieci wodociągowe przyłączone do sieci innych wodociągów. Zadanie jest realizowane i będzie kontynuowane w latach kolejnych. Ad. pkt 7. Cele koordynowane postawione w tym punkcie realizowane są poprzez zapisy ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o rolnictwie ekologicznym (Dz. U. Nr 93, poz. 898 z późniejszymi zmianami) oraz ustawy z dnia 26 lipca 2000 r. o nawozach i nawożeniu (Dz. U. Nr 89 poz. 991 z późniejszymi zmianami), a także przepisy wykonawcze do tych ustaw. Istotne zmiany dotyczą zobowiązania rolników do przechowywania nawozów naturalnych w postaci stałej w pomieszczeniach inwentarskich lub na nieprzepuszczalnych płytach zabezpieczonych przed przenikaniem wycieku do gruntu oraz posiadających instalację odprowadzającą wyciek do szczelnych zbiorników a nawozów w postaci płynnej wyłącznie w szczelnych zbiornikach o pojemności umożliwiającej gromadzenie co najmniej 4-miesięcznej produkcji tego nawozu. Jest to jednocześnie przeniesienie Dobrej praktyki rolniczej do obowiązków ustawowych. Rozwiązaniem systemowym jest również wprowadzenie wymogu dla dużych ferm obowiązku opracowania planu nawożenia gnojówką i gnojowicą. Zadanie jest realizowane przez samorząd wojewódzki. Ad. pkt 8 i 10. Rady miast i gmin Powiatu Szczecineckiego podjęły w lutym 2005 r. uchwały o przystąpieniu do spółki pod nazwą: Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Spółka z o.o. w Szczecinku. Mienie wodociągowo – kanalizacyjne stanowiące własność gmin zostało wniesione w formie 20 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego za lata 2007 – 2008 wkładu rzeczowego (aportu) do ww. Spółki lub oddanie jej, do korzystania na podstawie stosownej umowy cywilnoprawnej. W wyniku przystąpienia samorządów gminnych do programu pn. „Zintegrowana gospodarka wodno – ściekowa w dorzeczu Parsęty” powstał plan kompleksowego rozwiązania problemów zaopatrzenia w wodę oraz odprowadzania i oczyszczania ścieków na terenie Powiatu. Podmiotem odpowiedzialnym za wykonanie zadań związanych z realizacją tego programu jest Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. w Szczecinku. Gospodarka ściekowa na terenie powiatu przedstawia się następująco: - Gmina Grzmiąca: do oczyszczalni w Grzmiącej podłączona jest sieć kanalizacyjna z Wielanowa, Storkowa, Lubogoszczy, Suchej i Krosina. Istniejące oczyszczalnie w Równem i Sławnie obsługują jedynie te miejscowości. W pozostałych wsiach nieczystości ciekłe gromadzone są w zbiornikach bezodpływowych i wozami asenizacyjnymi wywożone na oczyszczalnię w Grzmiącej. Na terenie gminy istnieją również oczyszczalnie przydomowe; - Gmina Szczecinek: miejscowości znajdujące się w pobliżu Szczecinka tj. Skotniki, Marcelin, Trzesieka, Godzimierz, Parsęcko i Świątki podłączone są do oczyszczalni w Szczecinku. Na terenie gminy istnieje również oczyszczalnia w miejscowości Wierzchowo oraz Turowo, do której przyłączona jest sieć kanalizacyjna z Omulnej. Na oczyszczalnię ścieków w Wierzchowie trafiają również nieczystości dowożone wozami asenizacyjnymi, na podstawie zawartych umów lub zleceń z pozostałych nie skanalizowanych wsi z terenu gminy; - Gmina Biały Bór: jedynie część miasta podłączona jest do sieci kanalizacyjnej. Żadna miejscowość na terenie gminy nie jest skanalizowana. Nieczystości ciekłe z istniejących zbiorników bezodpływowych odbierane są na podstawie zawartych umów przez Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej oraz podmiot prywatny posiadający zezwolenie na taką działalność; - Gmina Borne Sulinowo: do istniejącej oczyszczalni w Bornem Sulinowie siecią tłoczną podłączone są miejscowości: Jeleń, Jelonek, Krągi i Dąbrowica. W gminie sieć kanalizacyjną wraz z oczyszczalnią posiada jeszcze miejscowość Łubowo. W pozostałych miejscowościach nieczystości płynne trafiają do zbiorników bezodpływowych przy posesjach skąd wywożone są do istniejących oczyszczalni; - Gmina Barwice: do oczyszczalni miejskiej w Barwicach, przyłączona jest sieć kanalizacyjna z miejscowości Górki, Stary Chwalim i Ostrowąsy. W gminie funkcjonuje jeszcze jedna mała oczyszczalnia obsługująca wieś Białowąs. Pozostałe wsie w zakresie wywozu ścieków bytowogospodarczych ze zbiorników bezodpływowych są obsługiwane przez Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji spółka z o.o. w Szczecinku i trafiają na oczyszczalnię w Barwicach; We wszystkich gminach rozpoczęte są inwestycje w ramach programu „Zintegrowana Gospodarka Wodno-Ściekowa w Dorzeczu Parsęty” polegające na rozbudowie i modernizacji sieci wodno-kanalizacyjnych oraz modernizacji oczyszczalni ścieków: w Szczecinku, Barwicach, Białym Borze oraz Bornem Sulinowie. W ramach przedsięwzięcia pn. „Zintegrowana gospodarka wodno-ściekowa w dorzeczu Parsęty” planuje się połączenie sieciami wodociągowymi miejscowości posiadających wodociągi lokalne, budowę nowych sieci wodociągowych oraz wymianę odcinków sieci wodociągowych wykonanych głównie z azbestocementu. Poprzez stworzenie sieci w układzie pierścieniowym zwiększone zostanie bezpieczeństwo zaopatrzenia w wodę oraz sprawność funkcjonowania systemu wodociągowego. Dzięki budowie nowych sieci przewiduje się zmniejszenie strat wody o 15%, tym samym ochronę zasobów naturalnych wód podziemnych. Wykonane zostanie 261 km sieci wodociągowej, 18 stacji uzdatniania wody zostanie zmodernizowanych i rozbudowanych. W ramach gospodarki ściekowej wykonanych zostanie 160 km kanalizacji grawitacyjnej, 237 km przewodów kanalizacji tłocznej, 156 pompowni ścieków, zmodernizowanych zostanie sześć oczyszczalni ścieków. Planowany termin zrealizowania projektu to rok 2010 r. 21 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego za lata 2007 – 2008 Użytkownicy nie objęci systemem kanalizacji korzystają w niewielkim stopniu z indywidualnych systemów neutralizacji ścieków (tzw. oczyszczalni przydomowych) lub gromadzą ścieki w zbiornikach bezodpływowych. Artykuł 3 pkt 3 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. 1996 Nr 132 poz. 622) nakłada na gminy obowiązek prowadzenia ewidencji zbiorników bezodpływowych w celu kontroli częstotliwości ich opróżniania oraz w celu opracowania planu rozwoju sieci kanalizacyjnej, a także ewidencji przydomowych oczyszczalni ścieków w celu kontroli częstotliwości i sposobu pozbywania się komunalnych osadów ściekowych oraz w celu opracowania planu rozwoju sieci kanalizacyjnej. Ogólne zestawienie dla powiatu zostało zawarte w tabeli poniżej Tabela 5 Liczba bezodpływowych zbiorników na terenie gmin Powiatu Szczecineckiego (stan na 31.12 2008 r.) Gmina Ogólna ilość zbiorników (szamb) wg ewidencji gminy Barwice Biały Bór Borne Sulinowo Grzmiąca Szczecinek – Miasto Szczecinek – Gmina Źródło: Urzędy Gmin. 120 517 446 93 20 1 307 Nadzór i sprawdzanie częstotliwości wywozu ścieków oraz porównywanie ilości ścieków odebranych przez tabor asenizacyjny z pomiarami zrzutu tych ścieków na stację zlewną – należy do zadań własnych gmin. Harmonogram realizacyjny Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego zakłada, że miernikiem stopnia wykonania celu „Gospodarka wodna” jest m.in. procent mieszkańców korzystających z sieci wodociągowej i sieci kanalizacyjnej. Tabela 6 Charakterystyka sieci wodno-kanalizacyjnej na terenie Powiatu Szczecineckiego(stan na 31.12.2008 r.) Gmina % mieszkańców korzystających z sieci wodociągowej kanalizacyjnej Barwice Biały Bór Borne Sulinowo Grzmiąca Szczecinek Miasto Szczecinek Źródło: Urzędy gmin 94 96 94 95 95 99 59 40 54 51 30 98 W chwili obecnej zadanie należy uznać za zrealizowane w wymiarze planowanym na 2 lata, wymaga również realizacji w kolejnych latach. Ad. pkt 9. W stosunku do działań o charakterze ciągłym jednorazowe stwierdzenie „wykonanie zadania” nie może stanowić o jego skuteczności, a tym bardziej przydatności dla osiągnięcia złożonego celu, jakim jest racjonalizacja zużycia wody. Jednorazowe przeprowadzenie akcji informacyjno – edukacyjnej z reguły nie przynosi oczekiwanych efektów. Podstawą sukcesu prowadzonych akcji edukacyjnych jest ich systematyczność, ilość odbiorców, do których zostały one skierowane, jak również dostosowanie przekazu do potrzeb i percepcji wybranej grupy. Działania edukacyjno-informacyjne na terenie Powiatu, propagujące optymalizacje zużycia wody prowadzone są zarówno przez samorząd powiatowy jak i Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Spółka z o.o. w Szczecinku. PWiK Spółka z o.o. promuje racjonalizację zużycia wody w gospodarstwach domowych przez bezpośredni kontakt z odbiorcą indywidualnym (klientem), wykorzystując do tego celu okoliczność wymiany wodomierzy lub prowadzenia 22 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego za lata 2007 – 2008 odczytów. Ponadto Powiat jest organizatorem corocznych cyklicznych imprez, w których uczestniczą szkoły ponadgimnazjalne: konkurs ekologiczny „Woda, Powietrze”, Światowy Dzień Ziemi, konkurs „Las i jego mieszkańcy”, „Zielone Lato”, Akcje „Sprzątanie Świata”. 6.3 Gospodarka odpadami „Powiatowy Plan Gospodarki Odpadami” stanowi część Powiatowego Programu Ochrony Środowiska. Zgodnie z art. 14 ust 12 b i 13 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001r. o odpadach ( Dz. U. Nr 62, poz. 628 ze zmianami) organ wykonawczy powiatu przygotowuje sprawozdania z realizacji planu gospodarowania odpadami, obejmujące okres 2 lat kalendarzowych, według stanu na 31 grudnia roku kończącego ten okres. Sprawozdanie z realizacji planu organ wykonawczy powiatu przedkłada radzie powiatu i zarządowi województwa. Z uwagi na fakt, iż wykonano sprawozdanie z realizacji Powiatowego Planu Gospodarki Odpadami za lata 2007 - 2008, niniejszy raport w obszarze Gospodarka odpadami odsyła do tegoż opracowania. 6.4 Poprawa jakości środowiska – POWIETRZE W obszarze działania „Poprawa jakości środowiska – POWIETRZE” na szczeblu wojewódzkim i powiatowym do realizacji wyznaczono zadanie pt. „Zapewnienie wysokiej jakości powietrza, redukcja emisji gazów cieplarnianych i niszczących warstwę ozonową”. Harmonogram realizacji Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego zakłada osiągnięcie założonego celu, przez ograniczenie emisji zanieczyszczeń do atmosfery za pomocą wielokierunkowych działań w sektorach: przemysłowym, mieszkaniowym oraz transporcie i komunikacji. Dla realizacji zamierzonych celów przyjęto: Kierunki działania: zgodne z celami Zaplanowane zadania: 1. kontrola i monitoring, 2. modernizacja istniejących instalacji, 3. działania edukacyjne, promujące i zachęcające do wykonywania zadań koordynowanych na rzecz ochrony powietrza atmosferycznego. Jednostki i podmioty odpowiedzialne za realizacje zadania: zaplanowane działania dotyczą głównie zakładów przemysłowych, indywidualnych użytkowników środowiska oraz organów powołanych do wydawania decyzji administracyjnych, prowadzenia kontroli i monitoringu państwowego. Zadania powierzone Powiatowi, dotyczą głównie objęcia pozwoleniami emisyjnymi (w ramach gospodarczego korzystania ze środowiska) zakładów przemysłowych będących w kompetencji Starosty. Założony termin realizacji: większość zadań w obszarze „Ochrona powietrza” zaplanowano jako działania ciągłe; Przebieg realizacji zaplanowanych działań: 23 2008 2007 2006 2005 2004 Tabela 7 Wykonanie harmonogramu – Poprawa jakości środowiska – POWIETRZE – ograniczenie emisji do powietrza w energetyce i przemyśle Lata realizacji Jednostki Szacunkowe Opis Źródła L.p. odpowiedzialne koszty przedsięwzięcia finansowania za realizację wdrożenia 11 Modernizacja układów technologicznych oraz montaż urządzeń ograniczających emisję Zakłady przemysłowe Modernizacja wymiennikowni i sieci cieplnej Os. Winniczna Kopernika Miejska Energetyka Cieplna Sp. z o.o. w Szczecinku Modernizacja sieci cieplnej Os. Warszawsko Chełmińskie Modernizacja sieci cieplnej oś. Mierosławskiego 11 ZREALIZOWANO PLANOWANE Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego za lata 2007 – 2008 Modernizacja kotłowni „Browarowa” ul. Cieślaka 7 Monitorowanie zawartości formaldehydu w powietrzu na terenie Miasta Szczecinek Zadanie ciągłe Środki własne jednostek realizujących Środki własne, WFOŚiGW 260 900 zł x 242 900 zł Środki własne, WFOŚiGW x 76 700 zł Środki własne, WFOŚiGW x 802 700 zł Środki własne x x Brak danych kosztowych Miasto Szczecinek x x Brak danych kosztowych WIOŚ 12 Miejska Energetyka Cieplna Sp. z o.o. w Szczecinku Miejska Energetyka Cieplna Sp. z o.o. w Szczecinku Miejska Energetyka Cieplna Sp. z o.o. w Szczecinku Powiatowa Stacja SanitarnoEpidemiologiczna w Szczecinku na zlecenie Miasta Szczecinek Powiatowa Stacja SanitarnoEpidemiologiczna w Szczecinku w ramach monitoringu państwowego x Kontrola i objęcie pozwoleniami emisyjnymi dużych zakładów przemysłowych Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska, Wojewoda, Starosta Zadanie ciągłe 12 ZREALIZOWANO PLANOWANE Monitorowanie powietrza na zawartość pyłu zawieszonego PM10 Zależnie od posiadanych środków finansowych W 2007 WIOŚ przeprowadził 4 kontrole a w 2008 5 kontroli na terenie Miasta Szczecinek w następujących zakładach: Miejska Energetyka Cieplna Sp. z o.o. – 3 kotłownie rejonowe, KRONOSPAN Szczecinek Sp. z o.o. – 4 kontrole, INSGRAF Sp. z o.o., AWAX Sp. z o.o. Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska, Wojewoda, Starosta x 24 Koszty administracyjne x Brak danych kosztowych Środki własne jednostek realizujących Środki własne x Brak danych kosztowych Środki własne PUK Sp. z o.o. w Bornem Sulinowie x x Brak danych kosztowych Środki własne Starosta Szczecinecki x Koszty adm. Zmiana pozwolenia emisyjnego dla Furel Sp. z o.o. w Białym Borze w związku ze zmianą instalacji do produkcji peletu Starosta Szczecinecki x Koszty adm. Przyjęcie zgłoszenia instalacji kotłowni na biomasę zlokalizowanej w Bornem Sulinowie Starosta Szczecinecki x Koszty adm. Wezwanie do zaniechania naruszeń ustawy związane z nie respektowaniem pozwoleń na: wytwarzanie odpadów i wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza, dla firmy: Insgraf Sp. z o.o. Oddział w Szczecinku Starosta Szczecinecki x Koszty adm. 12 12 12 ZREALIZOWANO ZREALIZOWANO 12 x ZREALIZOWANO Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska, Wojewoda, Starosta Szczecinecki ZREALIZOW ANO 12 Weryfikacja raportów w systemie handlu uprawnieniami do emisji CO2 - w 2007 i 2008 r. w zakładach: Miejska Energetyka Cieplna Sp. z o.o. – KR-1, KRONOSPAN Szczecinek Sp. z o.o. – po jednej kontroli w każdym roku Modernizacja kotłowni na biomasę przy ul. Brzechwy 10 w Bornem Sulinowie; (zwiększenie mocy: 2 kotły na biomasę i jeden kocioł na olej); Zmiana pozwolenia emisyjnego dla Telzas Sp. z o.o. w Szczecinku związana z likwidacją ośmiu stanowisk: zmniejszenie emisji o 0,5585 Mg/rok, emisja po zmianie: 0,0008 Mg/rok (ołów); ZREALIZOW ANO 12 ZREALIZOWANO Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego za lata 2007 – 2008 25 Środki własne Środki własne Środki własne Środki własne 12 12 ZREALIZOWANO ZREALIZOW ANO 12 ZREALIZOWANO ZREALIZOWA NO 12 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego za lata 2007 – 2008 Udzielenie pozwolenia na wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza dla firmy Matkowski S.A.. Zakład w Bornem Sulinowie Przyjęcie zgłoszenia KPPD S.A. a Szczecinku dla instalacji zlokalizowanej w Zakładzie w Krosinie, na wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza Starosta Szczecinecki x Koszty adm. Starosta Szczecinecki x Koszty adm. Zmiana pozwolenia na wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza dla firmy Insgraf Sp. z o.o. Starosta Szczecinecki x Koszty adm. Udzielenie pozwolenie dla POL-DRÓG Człuchów na wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza z instalacji zlokalizowanych na terenie Zakładu Wytwórni Mas Bitumicznych w Marcelinie Starosta Szczecinecki x Koszty adm. Środki własne Środki własne Środki własne Środki własne Ocena stopnia realizacji zadania na podstawie założonego miernika. Zadania przedstawione w tabeli 7, to głównie dla powiatu zadania koordynowane, czyli takie, które są realizowane i finansowane nie przez powiat, lecz przez inne organy i instytucje podległe bezpośrednio organom wyższego szczebla lub przedsiębiorstwa. W kompetencji Starosty i Wojewody (obecnie Marszałka) było natomiast wydawanie decyzji administracyjnych w formie pozwoleń na wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza. W ramach państwowego monitoringu środowiska funkcjonuje na terenie gminy Grzmiąca, w miejscowości Storkowo, automatyczna stacja pomiarowa imisji zanieczyszczeń powietrza w zakresie stężeń: dwutlenku siarki, tlenków azotu oraz ozonu. Od 2008 roku wyniki pomiarów są wykorzystywane w rocznych ocenach jakości powietrza wg kryteriów określanych dla celu ochrony roślin. Wyniki monitoringu opracowywane i publikowane przez WIOŚ w Szczecinie nie wykazują przekroczeń obserwowanych wskaźników (SO2, NOx) i utrzymują obserwowany rejon w strefie A - brak wymaganych działań. Na terenie Miasta Szczecinek w okresie sprawozdawczym prowadzony był monitoring stanu powietrza na 2 stanowiskach: przy ul. Artyleryjskiej – pomiar pyłu zawieszonego PM 10 gdzie wykonywane są pomiary manualne – PM10, B(a)P (PM10), Cd (PM10), Ni (PM10), Pb (PM10) - w ramach monitoringu państwowego, prowadzony przez PSSE w Szczecinku oraz w budynku Starostwa Powiatowego – pomiar formaldehydu (na zlecenia Miasta Szczecinek). 26 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego za lata 2007 – 2008 Monitoring zawartości formaldehydu i pyłu zawieszonego w powietrzu atmosferycznym na obszarze Miasta Szczecinek prowadzony przez Powiatową Stację SanitarnoEpidemiologiczną Szczecinku w okresie sprawozdawczym Tabela 8 Średnie roczne zawartości formaldehydu w powietrzu atmosferycznym * Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 5 grudnia 2002 r. w sprawie wartości odniesienia dla niektórych substancji w powietrzu (Dz.U.03.1.12) Porównanie średniorocznych wartości stężenia formaldehydu w powietrzu atmosferycznym w Szczecinku w latach 2004 - 2008. Tabela 9 Porównanie średniomiesięczne wartości stężenia formaldehydu w powietrzu atmosferycznym w Szczecinku w LATACH 2005-2008. 27 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego za lata 2007 – 2008 Porównanie średniomiesięcznych wartości stężenia formaldehydu w powietrzu atmosferycznym w Szczecinku w latach 2005-2008. Tabela 10 Średniomiesięczne wartości stężenia pyłu PM10 w powietrzu atmosferycznym w Szczecinku w latach 2006-2008. * badanie prowadzono od 12.04.2006 roku 28 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego za lata 2007 – 2008 Średniomiesięczne wartości stężenia pyłu PM10 w powietrzu atmosferycznym w Szczecinku w latach 2006-2008. Tabela 11 Średnie stężenie pyłu PM10 za okres 12. 04. 2006 – 31.12.2006 oraz w latach 2007-2008. * Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 czerwca 2002 r. w sprawie oceny poziomów substancji w powietrzu (Dz.U.2002.87.798). Tabela 12 Średnioroczne stężenie B(a)P (benzo(a)piren) w latach 2007-2008. 29 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego za lata 2007 – 2008 Tabela 13 Średnioroczne stężenie ołowiu, kadmu, niklu w roku 2008. 1) Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 czerwca 2002 r. w sprawie oceny poziomów substancji w powietrzu (Dz.U.2002.87.798). 2) Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 5 grudnia 2002 r. w sprawie wartości odniesienia dla niektórych substancji w powietrzu (Dz.U.2003.1.12). 3) Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 3 marca 2008 r. w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz.U.2008.47.281). Ad. pkt 11. To zadanie ukierunkowane jest na zakłady przemysłowe, a założonym miernikiem jest ilość przeprowadzonych modernizacji. Z uwagi na fakt, że jest to zadanie ciągłe: należy przyjąć, że cel został w okresie sprawozdawczym zrealizowany lecz wymaga kontynuacji. Ad. pkt 12. W opracowaniu nie zostały opisane zakłady, które uzyskały pozwolenia emisyjne przed laty i wciąż są ważne (termin ważności decyzji – 10 lat) oraz będących w okresie sprawozdawczym w kompetencji Wojewody. W decyzjach określono zakres i sposób monitorowania procesów technologicznych oraz częstotliwość przekazywania danych odpowiednim organom. Cel jest realizowany na bieżąco, a pozwolenia emisyjne są wydawane po gruntownej analizie dokumentacji i kontroli zakładów. 30 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego za lata 2007 – 2008 Przebieg realizacji zaplanowanych działań: PLANOWANE 13 13 Eliminowanie węgla jako paliwa w kotłowniach lokalnych, rozbudowa sieci gazowej na obszarze powiatu i zwiększenie liczby odbiorców, modernizacja kotłowni węglowych Modernizacja systemu ogrzewania w Zespole Szkół w Świątkach Użytkownicy środowiska 2008 2007 2006 2005 2004 Tabela 14. Wykonanie harmonogramu – Poprawa jakości środowiska – POWIETRZE – ograniczenie emisji w sektorze mieszkalnictwa Lata realizacji Jednostki Szacunkowe Opis Źródła L.p. odpowiedzialne koszty przedsięwzięcia finansowania za realizację wdrożenia Brak danych kosztowych Zadanie ciągłe Powiat Szczecinecki x Koszt ogółem: 132 052 zł, W tym: 33 013 zł, 99 039 zł Środki własne jednostek realizujących PFOŚiGW WFOŚiGW PLANO WANE Pozostałe działania opisane w tabeli 1 i 7 14 14 14 Rozwój sieci ciepłowniczej na terenie miasta Szczecinka Urząd Miasta Szczecinek x Podłączenia indywidualnych użytkowników do miejskiej sieci cieplnej: opisano w „Gorące punkty” tabela 1 (dotyczy Miasta Szczecinek: 22 przyłącza) Wprowadzenie do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego zaleceń Miasto sukcesywnego Szczecinek likwidowania ogrzewania piecowego i promujących przyłączenie do sieci miejskiej x x x x Zadanie ciągłe 31 x Brak danych kosztowych Środki własne jednostek realizujących Brak danych kosztowych Środki własne W ramach zadań własnych Miasta Środki własne 15 15 PLANOWANE 15 16. ZREALIZOWANE ZREALIZOWANE ZREALIZOWANE PLANOWANE Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego za lata 2007 – 2008 16 Modernizacja kotłowni rejonowych i sieci c.o. w Bornem Sulinowie oraz budowa kotłowni na biomasę Modernizacja miejskiego systemu ciepłowniczego w oparciu o biomasę (zastąpienie kotłów węglowych kotłami na biomasę) Podłączenia indywidualnych użytkowników do miejskiej sieci cieplnej: 12 użytkowników Promowanie nowych nośników energii ekologicznej pochodzących ze źródeł odnawialnych (energia słoneczna, wiatrowa, wodna, geotermalna) oraz edukacja ekologiczna społeczeństwa na temat wykorzystania tych nośników energii Inwentaryzacja stopnia wykorzystania energii odnawialnej na terenie całego powiatu. Wyniki opublikowano: w Rankingu Energii odnawialnej Związku Powiatów Polskich: www.eo.org.pl Powiat Szczecinecki zajął w 2007 i 2008 roku 1 miejsce Gmina Borne Sulinowo x x x Gmina Borne Sulinowo x Gmina Borne Sulinowo Przedsiębiorstwo Usług Komunalnych Sp. z o.o. w Bornem Sulinowie x Powiat Gminy Pozarządowe organizacje ekologiczne x Zadanie ciągłe Starostwo Powiatowe w Szczecinku x 32 x 14 mln zł Budżet Gminy Borne Sulinowo Brak danych kosztowych Środki własne, środki pomocowe UE Brak danych kosztowych Środki własne jednostek realizujących 50 000 zł Środki własne jednostek realizujących Koszty administracyjne Środki własne PLANOWANE Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego za lata 2007 – 2008 17 17 - Dotacje do instalacji wykorzystujących energię odnawialną: pompy ciepła, instalacje solarne, kotły na biomasę; - Publikacje fotograficzne instalacji solarnych, pomp ciepła, małych elektrowni wodnych jak również upraw energetycznych z terenu Powiatu Szczecineckiego (na stronach Związku Powiatów Polskich), w celu promocji. Wprowadzenie zapisów do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego wykluczających możliwość stosowania indywidualnych systemów ogrzewania za wyjątkiem systemów opartych o energię odnawialną Budowa zespołu siłowni wiatrowych do wytwarzania energii elektrycznej w Gminie Barwice, w Gminie Grzmiąca rozpoznano teren pod inwestycje Gmina Barwice x x Miasto Szczecinek Urząd Miasta i Gminy Barwice Urząd Gminy Grzmiąca Zadanie ciągłe Nie określono czasu inwestycji 2 000 zł 18 000 zł W ramach zadań własnych Miasta Brak danych kosztowych PFOŚiGW Środki własne Środki własne inwestorów, dotacje, kredyty 1. Decyzje o warunkach zabudowy na elektrownie wiatrowe 2007-2008: - Budowa 1 elektrowni wiatrowej wieżowej o wysokości całkowitej 150m na działce 262/10 obręb Sulikowo, - Budowa 2 elektrowni wiatrowych wieżowych o wysokości całkowitej 150m na działkach 253/1, 254 obręb Sulikowo, - Budowa 1 elektrowni wiatrowej wieżowej o wysokości całkowitej 150m na działce 137 obręb Stary Chwalim, - Budowa 1 elektrowni wiatrowej wieżowej o wysokości całkowitej 150m na działkach 58/2, 58/4 obręb Knyki, - Budowa 1 elektrowni wiatrowej wieżowej o wysokości całkowitej 150m na działce 354 obręb Stary Chwalim. 2. Decyzje Środowiskowe. - Budowa elektrowni wiatrowej o mocy do 2 MW w miejscowości Stary Chwalim, na terenie działki nr 354, położonej w obrębie geodezyjnym Stary Chwalim gmina Barwice, - Budowa elektrowni wiatrowej o mocy 2 MW w miejscowości Stary Chwalim, na terenie działki nr 33 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego za lata 2007 – 2008 137, położonej w obrębie geodezyjnym Knyki gmina Barwice Gmina Grzmiąca W 2007 roku wydano 2 decyzje lokalizacyjne na elektrownie wiatrowe w m. Grzmiąca i Krosino. Ocena stopnia realizacji zadania na podstawie założonego miernika. W stosunku do zadań wymienionych w punkcie powyższej tabeli, założono wzrost zużycia paliw niskoemisyjnych lub surowców odnawialnych oraz zmniejszenie poziomu zanieczyszczenia powietrza. Zadania dotyczą głównie instalacji eksploatowanych bezpośrednio przez indywidualnych użytkowników jak również kotłowni komunalnych. Likwidacja indywidualnych systemów ogrzewania przyczynia się do ograniczenia tzw. niskiej emisji, zużycia węgla, a także eliminuje możliwość stosowania w kotłowniach indywidualnych odpadów z gospodarstw (nie nadających się do spalania) - jako surowca energetycznego. Starostwo Powiatowe w Szczecinku prowadziło akcję rozpowszechniania wiedzy na temat wykorzystania alternatywnych źródeł energii na terenie Powiatu Szczecineckiego poprzez zamieszczanie na stronach ZPP - dokumentacji fotograficznej instalacji wyszukanych przy okazji wyjazdów na rozprawy administracyjne w terenie. Ponadto w latach 2007-2008, ze środków PFOŚiGW, udzielono dotacji na łączną kwotę 20 000 zł (po 1 000 zł na każdą instalację). Ponadto w ramach zadania: realizacja planu uciepłowienia oraz likwidacji ogrzewania piecowego i indywidualnych kotłowni etażowych w powiecie, wykonano 34 przyłącza budynków do sieci miejskich. Cel został zrealizowany i będzie kontynuowany w kolejnych latach. Przebieg realizacji zaplanowanych działań: PLANOWANE 18 18 Wprowadzenie ruchu tranzytowego z obszaru miast, budowa obejść drogowych, obwodnic, przebudowa dróg o małej przepustowości oraz bieżąca modernizacja dróg i ciągów komunikacyjnych -przebudowa drogi nr 1267Z Spore-Brzeźno, - przebudowa drogi nr 1269Z PrzeradźSpore, - przebudowa drogi nr 1276Z odc. Przybkowo-Parchlino dł. 2,6 km, -poszerzenie jezdni dr. Nr 1284Z Trzesieka, -przebudowa chodnika w m. Polne dr. Nr 1278Z, Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad, Wojewódzki Zarząd Dróg, Powiatowy Zarząd Dróg Zadanie ciągłe 2008 2007 2006 2005 2004 Tabela 15. Wykonanie harmonogramu – Poprawa jakości środowiska – POWIETRZE – ograniczenie emisji zanieczyszczeń komunikacyjnych Lata realizacji Szacunkowe Jednostki koszty Źródła L.p. Opis przedsięwzięcia odpowiedzialne wdrożenia finansowania za realizację (zł) Brak danych kosztowych Powiatowy Zarząd Dróg Powiatowy Zarząd Dróg x 374 880,42 x 84 367,45 Powiatowy Zarząd Dróg x 950 000,00 Powiatowy Zarząd Dróg Powiatowy Zarząd Dróg x 310 338,00 x 20 019,80 34 Środki własne jednostek realizujących, środki pomocowe UE, dotacje, kredyty budżet powiatu, fundusze unijne, Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego za lata 2007 – 2008 -przebudowa łuku kołowego na nr Nr 1278Z w m. Polne, - przebudowa drogi nr 1269Z PrzeradźSpore, -przebudowa chodnika w m. Silnowo dr. Nr 1289Z, -przebudowa chodnika ul. Klasztorna Szczecinek dr. 1316Z, -przebudowa chodnika w m. Grzmiacej dr. Nr 1258Z, -Przebudowa chodnika ul. Kościuszki Szczecinek, Powiatowy Zarząd Dróg x 84 583,32 Powiatowy Zarząd Dróg x 84 367,45 Powiatowy Zarząd Dróg x 89 586,13 Powiatowy Zarząd Dróg x 36 259,99 Powiatowy Zarząd Dróg x Powiatowy Zarząd Dróg x 97 666,33 -przebudowa chodnika w m. Świątki dr. Ne 129Z, -przebudowa chodnika w m. Drzonowo dr. Nr 0431Z, - remont poboczy odc. Drzonowo-Stepień dr. Nr 0431Z, -przebudowa chodnika w m. Stary Chwalim dr. Nr 1261Z; Powiatowy Zarząd Dróg x 11 000,00 Powiatowy Zarząd Dróg x 24 139,76 Powiatowy Zarząd Dróg x 48 436,77 Powiatowy Zarząd Dróg x 12 000,00 środki zewnętrzne środki zewnętrzne 93 037,49 - przebudowa drogi nr 1267Z m. Spore Brzeźno, -przebudowa drogi nr1268Z m. DalęcinoKusowo, Powiatowy Zarząd Dróg x 99 600,00 Powiatowy Zarząd Dróg x 366 987,00 -budowa drogi w m. Świątki I etap, Powiatowy Zarząd Dróg x 708 807,00 -przebudowa ul. Orła Białego w Bornem Sulinowie. Odnowa obiektu mostowego na rzece Niedoba, na drodze krajowej nr 11 w m. Szczecinek Przebudowa układu komunikacyjnego centrum miasta: Podwale, Ogrodowa, Jana Pawła Powiatowy Zarząd Dróg x budżet powiatu, fundusze unijne, środki zewnętrzne 250 000,00 GDDKiA x Miasto Szczecinek 35 x 3 790 zł Środki własne x 546 000 zł Środki własne Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego za lata 2007 – 2008 Bieżąca modernizacja dróg i ciągów komunikacyjnych o statucie gminnym oraz budowa nowych dróg na terenach powstających osiedli: - Drogi osiedla Zachód III – II etap, - Przebudowa ul. Wiatracznej, Miasto - Przebudowa ul. Szczecinek Winnicznej, - Przebudowa ul. Szkolnej, - Uzbrojenie Specjalnej Strefy Ekonomicznej – w tym budowa dróg, - Przebudowa ul. Mierosławskiego, - Przebudowa dróg osiedle Koszalińska, 18 Remonty lub zakupy maszyn i urządzeń spełniających wymagania EURO - Zakup autobusu m-ki MAN 469NM , - Zakup autobusu m-ki MAN NM 223, - Zakup autobusu m-ki MAN A13, - Zakup autobusu m-ki Kapena Iveco, - Zakup autobusu m-ki MAN A76 657 000 zł x Komunikacja Miejska Sp. z o.o. x x 4 506 000 zł x x 1 013 000 zł x x 1 849 000 zł x 332 000 zł x 177 800 zł x 90 000 zł x 251 000 zł x 242 000 zł x 389 000 zł x 280 000 zł x 326 000 zł Środki własne, fundusze unijne, środki zewnętrzne Środki własne Ocena stopnia realizacji zadania na podstawie założonego miernika. W tabeli 15 przedstawiono zadania, których realizacja ma się przyczynić do zmniejszenia zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego powodowanego przez szeroko rozumiane: transport i komunikację. Miernikiem skuteczności działań podejmowanych jest ich wykonanie. Stosując takie kryterium należy uznać, że większość zadań założonych w harmonogramie została zrealizowana z bardzo zadowalającym skutkiem. W latach 2007 – 2008 w Powiecie Szczecineckim zrealizowano szereg inwestycji drogowych mających na celu zapewnienie poprawy płynności i bezpieczeństwa ruchu drogowego w powiecie oraz jakości dróg i szlaków komunikacyjnych. Powiat Szczecinek przeprowadził inwestycje dróg powiatowych o strategicznym znaczeniu dla Miasta. Sprawna i dobrze funkcjonująca infrastruktura drogowa przekłada się bezpośrednio na poprawę warunków życia mieszkańców miasta, obniżenie hałasu i wibracji powodowanych ruchem drogowym, zmniejszenie zużycia paliw i obniżenie emisji ze źródeł liniowych, jakimi są szlaki komunikacyjne. Nadal na realizację czeka projekt budowy obwodnicy wokół Miasta Szczecinka, który realizowany ma być wspólnie przez Główną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad i samorząd miasta. Miasto zapewniło pod planowane inwestycje odpowiednie zapisy w nowo tworzonych planach zagospodarowania przestrzennego miasta. Zapewnienia jak najlepszej jakości powietrza realizowane było głównie poprzez termomodernizację budynków publicznych i prywatnych, 36 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego za lata 2007 – 2008 poprawę standardów technicznych infrastruktury drogowej, centralizację uciepłowienia prowadząca do likwidacji małych kotłowni. Cel został zrealizowany. 6.5 Poprawa jakości środowiska – HAŁAS W obszarze działania „Poprawa jakości środowiska - HAŁAS” harmonogram realizacji Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego określa następujące cele: • ocena stanu akustycznego środowiska, • ograniczenie emisji hałasu do środowiska, • monitoring hałasu. Dla realizacji zamierzonych celów przyjęto: Kierunki działania: zgodne z celami. Zaplanowane zadania: 1. Inwentaryzacja źródeł hałasu do środowiska, zwłaszcza komunikacyjnego i przemysłowego; 2. Opracowanie map akustycznych obszarów położonych wzdłuż głównych dróg i linii kolejowych, których eksploatacja może powodować negatywne oddziaływanie akustyczne na znacznych obszarach; 3. Opracowanie programów ograniczenia lub wyeliminowania emisji hałasu do środowiska oraz ochrony przed hałasem z uwzględnieniem: budowy obwodnic drogowych, poprawy nawierzchni dróg, optymalizacji płynności ruchu, budowy ekranów akustycznych, zakładania pasów zieleni ochronnej; 4. Integrowanie planów zagospodarowania przestrzennego z problemami zagrożenia hałasem; 5. Wprowadzenie monitoringu hałasu. Jednostki i podmioty odpowiedzialne za realizacje zadania: zaplanowane działania dotyczą głównie zarządców szlaków komunikacyjnych oraz organów administracji publicznej powołanych do wydawania decyzji administracyjnych, prowadzenia kontroli i monitoringu państwowego. Krajowe akty prawne nakładają obowiązek sporządzenia mapy akustycznej, która jest oceną klimatu akustycznego, pozwalającą na wyznaczenie obszarów o ponad normatywnym natężeniu hałasu, dla których należy skoncentrować działania naprawcze. Obowiązek opracowania map akustycznych w pierwszym etapie obejmuje aglomeracje o liczbie ludności powyżej 250 tysięcy, otoczenie głównych dróg o liczbie pojazdów przekraczającej 6 milionów rocznie, otoczenie głównych dróg kolejowych o przejeżdżającej liczbie pociągów ponad 60 tysięcy rocznie oraz głównych portów lotniczych, na których odbywa się ponad 50 tysięcy operacji lotniczych rocznie. Etap ten kończy się 30 czerwca 2007 roku. Etap drugi opracowania mapy akustycznej (do 30 czerwca 2012 roku) obejmuje aglomeracje powyżej 100 tysięcy ludności, otoczenie głównych dróg, linii kolejowych i lotnisk. Żaden z w/w etapów nie dotyczy Powiatu Szczecineckiego. Znowelizowana ustawa Prawo ochrony środowiska nie nakłada obowiązku uzyskania przez zakłady pozwolenia na emitowanie hałasu do środowiska. Wprowadzono decyzje o dopuszczalnym poziomie hałasu, wydawane przez organy ochrony środowiska – w przypadku stwierdzenia na podstawie pomiarów, że poza zakładem, w wyniku jego działalności, przekroczone są normy poziomu hałasu. Jeżeli hałas powstaje w związku z eksploatacją dróg, linii kolejowych, tramwajowych, kolei linowych, portów oraz lotnisk lub z działalnością osoby fizycznej niebędącej przedsiębiorcą, decyzji, o której mowa wyżej, nie wydaje się. Założony termin realizacji: działania ciągłe. Przebieg realizacji zaplanowanych działań: 37 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego za lata 2007 – 2008 19 19 ZREALIZOWANE PLANOWANE Inwentaryzacja źródeł emisji hałasu do środowiska, zwłaszcza hałasu komunikacyjnego i przemysłowego - Pomiar hałasu przemysłowego w zakładzie: PPHU RAYAN Rafał Nowak w Czeladzi Oddział w Barwicach ul. Podgórna 9 ; - Decyzja adm. dla wyż. wym. zakładu orzekająca dopuszczalne poziomy hałasu; - Pomiar hałasu przemysłowego w zakładzie Furel Sp. z o.o. w Łodzi Zakład Produkcyjny w Białym Borze; - Decyzja adm. dla wyż. wym. zakładu orzekająca dopuszczalne poziomy hałasu - Pomiar hałasu przemysłowego w zakładzie Insgraf Sp. z o.o. Zakład Produkcyjny w Szczecinku przy ul. 1-Maja 71; - Decyzja adm. dla wyż. wym. zakładu orzekająca dopuszczalne poziomy hałasu Pomiary hałasu przy drogach województwa zachodniopomorskie go prowadzone w trakcie generalnego pomiaru ruchu WIOŚ Wojewoda Zarządcy dróg kołowych i kolejowych WIOS Starosta WIOŚ Starosta WIOŚ Starosta Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad 2008 2007 2006 2005 2004 Tabela 16. Wykonanie harmonogramu – Poprawa jakości środowiska – HAŁAS –zminimalizowanie uciążliwości hałasu w środowisku Lata realizacji Jednostki Szacunkowe Opis Źródła Lp. odpowiedzialne koszty przedsięwzięcia finansowania za realizację wdrożenia Zadanie ciągłe Brak danych kosztowych Budżet Państwa; WFOŚiGW Brak danych kosztowych Budżet Państwa Brak danych kosztowych Budżet Państwa Brak danych kosztowych Budżet Państwa Brak danych kosztowych Budżet Państwa (2007 r.) Wartości równoważnego poziomu dźwięku w porze nocnej: 46,1 dB (2007 r.) Poziomy dopuszczalne: 45 dB w porze nocy, 55 dB w porze dnia (2006 r.-procedura odwoławcza zakładu w SKO trwała do 2007 r.) Wartości równoważnego poziomu dźwięku w porze nocnej: 45,5 dB; (2008 r.) Poziomy dopuszczalne: 40 dB w porze nocy, 50 dB w porze dnia (2008 r.) Wartości równoważnego poziomu dźwięku w porze dziennej 57,1 dB (2008 r.) Poziomy dopuszczalne: 40 dB w porze nocy, 50 dB w porze dnia Wartości równoważnego poziomu dźwięku (przy drogach) nie przekroczyły dopuszczalnego poziomu hałasu (dzień60 dB, noc-50 dB) 38 20 Opracowanie map akustycznych obszarów położonych wzdłuż głównych dróg i linii kolejowych, których eksploatacja może powodować negatywne oddziaływanie akustyczne na znacznych obszarach 20 a) drogi: równocześnie z pomiarami hałasu, wykonywane były pomiary natężenia ruchu drogowego z podziałem na typy pojazdów oraz pomiary prędkości strumienia pojazdów. Powiat Szczecinecki z uwagi na wielkość aglomeracji i natężenie ruchu – nie kwalifikuje się do wytypowania i opracowania mapy akustycznej; b) linie kolejowe: w latach 2007 -2008 nie wpłynęły do WIOŚ w Szczecinie skargi na uciążliwy hałas kolejowy, a więc nie było konieczności wykonywania badań hałasu kolejowego; 21 Opracowanie programów ograniczania lub wyeliminowania emisji hałasu do środowiska oraz ochrony przed hałasem 21 Na podstawie pomiarów, badań i analiz wykonywanych w ramach państwowego monitoringu środowiska w Powiecie Szczecineckim oraz kryteriów określonych w ustawie Prawo ochrony środowiska, na Staroście Szczecineckim nie spoczywa obowiązek dokonania oceny stanu akustycznego. 22 Integrowanie planów zagospodarowania przestrzennego z problemami zagrożenia hałasem Gminy Zadanie ciągłe Brak danych kosztowych Budżety gmin 22 ZREALIZOWANE PLANOWANE PLANOWANE PLANOWANE Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego za lata 2007 – 2008 Wprowadzenie do planów zagospodarowania przestrzennego zapisów zapewniających ochronę środowiska przed hałasem głównie komunikacyjnym Gminy Zadanie ciągłe Brak danych kosztowych Budżety gmin Zarządcy dróg kołowych i kolejowych Wojewoda Powiat x Rok po wykonaniu mapy akustycznej 39 Brak danych kosztowych Brak danych kosztowych Środki własne jednostek realizujących, WFOŚiGW Budżet Państwa, Budżet Powiatu 23 Wprowadzenie systemu monitoringu hałasu WIOŚ Wojewoda 23 ZREALIZOWANE PLANOWANE Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego za lata 2007 – 2008 Monitoringiem hałasu objęto duże zakłady przemysłowe (RAPORT: www.wios.szczecin. pl) WIOŚ Zadanie ciągłe x x Brak danych kosztowych Budżet Państwa, WFOŚiGW Brak danych kosztowych Budżet Państwa Ocena stopnia realizacji zadania na podstawie założonego miernika. Stosownie do ogólnych kompetencji wynikających z ustawy o Inspekcji Ochrony Środowiska, badania i ocenę klimatu akustycznego na obszarze powiatu prowadzi Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska w Szczecinie. Wyniki monitoringu państwowego są publikowane w cyklu 2 letnim: za lata 2006 – 2007 w Raporcie opublikowanym w maju 2008 r., za lata 2008 – 2009 w Raporcie, który ukazał się w maju 2010 r. W latach 2007 – 2008 WIOŚ prowadził głównie pomiary i kontrole źródeł hałasu przemysłowego, natomiast uciążliwość hałasu komunikacyjnego (kolejowego i drogowego)nie była badana. Pomiary hałasu przemysłowego prowadzono w porze dziennej i nocnej. Konsekwencją stwierdzenia przekroczenia poziomów dopuszczalnych byłaby konieczność realizacji przez zakłady odpowiednich zabezpieczeń. Poza planowanymi kontrolami i pomiarami, podejmowane są działania interwencyjne, będące efektem skarg. W przypadku potwierdzenia na podstawie badań - przekroczenia standardów i związanej z tym uciążliwości zakładu, wszczynane było przez odpowiedni organ (Wojewodę, Starostę) postępowanie z urzędu i wydawana decyzja o dopuszczalnym poziomie hałasu, wywołująca skutki prawne po 6 miesiącach od dnia, w którym stała się ostateczna. Chociaż zakłady podejmują działania mające na celu ograniczenie emitowanego hałasu, poprawa klimatu akustycznego w ich sąsiedztwie jest często niewystarczająca. Brak wyraźnych efektów obniżenia hałasu dotyczy szczególnie terenów zabudowy mieszkaniowej, w sąsiedztwie obszarów przemysłowych, na terenie, których zlokalizowanych jest kilka zakładów jednocześnie. Nie stwierdzono przekroczenia wartości progowych poziomu hałasu, które mogłoby spowodować zaliczenie badanego obszaru Powiatu Szczecineckiego do kategorii terenu zagrożonego hałasem. W ostatnich latach nastąpiło ograniczenie intensywności ruchu kolejowego, szczególnie wyraźnie zmniejszyła się liczba pociągów osobowych. W sposób istotny wpłynęło to na oddziaływanie akustyczne transportu kolejowego. WIOŚ w Szczecinie nie podejmowała interwencji wynikającej z hałasu kolejowego. W latach 2007-2008 Starosta Szczecinecki wszczął postępowanie z urzędu wobec 3 zakładów: PPHU RAYAN Rafał Nowak w Czeladzi Oddział w Barwicach ul. Podgórna 9, Furel Sp. z o.o. w Łodzi Zakład Produkcyjny w Białym Borze, Insgraf Sp. z o.o. Zakład Produkcyjny w Szczecinku przy ul. 1-Maja 71. W wyniku kontroli i wydawanych decyzji, podjęto działania ograniczające emisję hałasu do środowiska: zabezpieczenia akustyczne przed hałasem, wyciszenia i wygłuszenia, wymiana zużytych urządzeń na nowoczesne o mniejszej emisji mocy akustycznej, szczelne okna o zwiększonej izolacyjności akustycznej oraz przegrody dźwiękochłonne w obiektach produkcyjnych. Ponadto nasadzenia zielenią biologicznie czynną wokół zakładów. 40 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego za lata 2007 – 2008 Ponadto Zarząd Powiatu uzgadniając projekty miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego wnosi, aby w zapisach w/w dokumentu uwzględniono uwagi: -różnicując tereny o różnych funkcjach, lub różnych zasadach zagospodarowania, należy wskazać, które z nich należą do poszczególnych rodzajów terenów o dopuszczalnym poziomach hałasu zgodnie z ustawą Prawo ochrony środowiska, -uwzględnić zapis, że oddziaływanie na środowisko przekraczające dopuszczalne wielkości poprzez emisję substancji i energii, w szczególności dotyczące wytwarzania hałasu, wibracji, promieniowania, zanieczyszczenia powietrza winno zamykać się na terenie działki budowlanej lub zespołu działek, na której jest wytwarzane. Zgodnie z przyjętym harmonogramem działań miernikiem wykonania działania jest poziom hałasu. Na podstawie badań monitoringu państwowego, badań dodatkowych będących skutkiem skarg i interwencji, w sytuacjach przekroczenia obowiązujących norm – natychmiast właściwe organy wszczynają postępowanie dyscyplinujące zakład i kontrolują realizację zaleceń. Zadanie realizowane jest w sposób ciągły – w rozpatrywanym okresie należy uznać, że cel został zrealizowany. 6.6 Poprawa jakości środowiska – PROMIENIOWANIE ELEKTROMAGNETYCZNE W obszarze działania „Poprawa jakości środowiska – PROMIENIOWANIE ELEKTROMAGNETYCZNE” przyjęto do realizacji dwa cele: 1. Ocenę zagrożenia; 2. Ograniczenie emisji promieniowania do środowiska. Większość źródeł promieniowania elektromagnetycznego na terenie Powiatu Szczecineckiego to stacje bazowe sieci telefonii komórkowej. Rozprzestrzenianie się fal elektromagnetycznych z tego typu nadajników nie dotyczy w zasadzie obszarów przebywania ludzi. Obok samego oddziaływania promieniowania elektromagnetycznego na środowisko, budowle sieci telefonii komórkowej mogą oddziaływać negatywnie na krajobraz, dysharmonizując go. Ważne jest, aby w procesie inwestycyjnym w sposób maksymalny wykorzystywać obiekty istniejące jak: kominy, wieże, dachy i unikać tworzenia dominujących elementów, źle komponujących się z otoczeniem np. słupów i wież telefonii komórkowej na otwartej przestrzeni lub w zabudowie niskiej. Realizacja celu „Preferowanie niskokonfliktowej lokalizacji źródeł promieniowania elektromagnetycznego” ma za zadanie m.in. ochronę krajobrazu naturalnego. Dla realizacji zamierzonych celów przyjęto: Kierunki działania: zgodne z celami. Zaplanowano zadania: 1. Inwentaryzacja i kontrola źródeł emisji promieniowania elektromagnetycznego; 2. Preferowanie niskokonfliktowych lokalizacji źródeł promieniowania elektromagnetycznego. Jednostki i podmioty odpowiedzialne za realizacje zadania: zaplanowane działania dotyczą głównie użytkowników środowiska oraz organów powołanych do wydawania decyzji administracyjnych, prowadzenia kontroli i monitoringu państwowego. Założony termin realizacji: działania ciągłe. Przebieg realizacji zaplanowanych działań: Tabela 17. Wykonanie harmonogramu – Poprawa jakości środowiska – PROMIENIOWANIE ELEKTROMAGNETYCZNE – ocena zagrożenia oraz ograniczenie emisji promieniowania do środowiska Lp. Opis przedsięwzięcia Jednostki Lata realizacji Szacunkowe Źródła 41 2008 2007 2006 ZREALIZO WANE 2005 PLANOWANE 2 4 2 4 Analiza wyników pomiarów wykazuje (wg Raportu o stanie środowiska Województwa Zachodniopomorskiego), że występujące w środowisku poziomy pól elektromagnetycznych są znacznie niższe od dopuszczalnych poziomów, określonych w rozporządzeniu Ministra Środowiska i nie powinny zagrażać środowisku i zdrowiu ludzi. PLANOWANE Środki własne przedsiębiorstw , Budżet Państwa, WFOŚiGW Inwentaryzacja i kontrola źródeł emisji promieniowania elektromagnetyczneg o 2 5 Preferowanie niskokonfliktowych lokalizacji źródeł promieniowania elektromagnetyczneg o ZREALIZO WANE 2004 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego za lata 2007 – 2008 2 5 Gminy Powiatu Szczecineckiego wydając decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu lub decyzje o środowiskowych uwarunkowaniach kierują się zasadą minimalizowania wpływu inwestycji na krajobraz i architekturę swojego terenu WIOŚ Przedsiębiorstw o Energetyczne Operatorzy sieci telefonii komórkowej x Gminy x x Zadanie ciągłe Zależne od posiadanych środków finansowyc h Brak danych kosztowych Budżety gmin Ocena stopnia realizacji zadania na podstawie założonego miernika. Zgodnie z art. 123 ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150, z późn. zm.), oceny poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku i obserwacji zmian dokonuje się w ramach państwowego monitoringu środowiska. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Szczecinie prowadzi okresowe pomiary pól elektromagnetycznych w środowisku w cyklu trzyletnim, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska w sprawie zakresu i sposobu prowadzenia okresowych badań poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku (z dnia 12 listopada 2007 roku, Dz. U. Nr. 221, poz 164). Pierwszy cykl pomiarowy obejmuje lata 2008 - 2010. Na terenie Powiatu Szczecineckiego Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Szczecinie przeprowadził badania poziomu promieniowania elektromagnetycznego w środowisku (PEM) miejscowościach: Szczecinek i Łubowo. Analiza wyników pomiarów wykazuje, że w latach 2007 - 2008 nie stwierdzono przekroczeń dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych (7 V/m), określonych w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 30 października 2003 roku w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych oraz sposobu sprawdzania dotrzymania tych poziomów (Dz.U. z 2003r. Nr 192, poz. 1883). Wykaz źródeł promieniowania na terenie poszczególnych gmin Powiatu Szczecineckiego Gmina Barwice • Przekaźniki telefonii komórkowej Na terenie Miasta i Gminy Barwice zlokalizowane są 4 sztuczne źródła pól elektromagnetycznych, związane z telefonią komórkową. Tabela 18 Wykaz stacji bazowych telefonii komórkowej, znajdujących się na terenie gminy Barwice Nazwa stacji Lokalizacja Dopuszczalny poziom Rodzaj anteny 42 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego za lata 2007 – 2008 emisji [W] Przybkowo (działka Stacja Bazowa Telefonii 3/13) Komórkowej PTC ERA GSM Chłopowo (działka Stacja Bazowa Telefonii 95/6) Komórkowej PTK CENTERTEL GSM Stary Grabiąż Stacja Bazowa Telefonii Komórkowej PTK CENTERTEL Stacja Bazowa Telefonii Łęknica Komórkowej PLUS GSM Źródło: Urząd Miasta i Gminy Barwice nr b.d. b.d. nr 5950 6 sektorowych 1 radiowa 4666,2 6 sektorowych 1 radiowa b.d. b.d. Gmina Biały Bór • Energetyczne Na terenie Miasta i Gminy Biały Bór znajdują się: − stacje transformatorowe 15/04 kV, − napowietrzna linia energetyczna o napięciu 220 kV Krzewina – Żydowo. • Przekaźniki telefonii komórkowej Na terenie Miasta i Gminy Biały Bór zlokalizowane są 3 sztuczne emitory pól elektromagnetycznych związane z działalnością telefonii bezprzewodowej: Ich wykaz zawiera poniższa tabela: Tabela 19 Wykaz stacji bazowych telefonii komórkowej, znajdujących się na terenie gminy Biały Bór Nazwa stacji Lokalizacja Dopuszczalny poziom Rodzaj anteny emisji [W] Stacja Bazowa Telefonii Drzonowo b.d. b.d. Komórkowej (BT 4526) Polkomtel S.A. Stacja Bazowa Telefonii Sępólno Małe Od 355 do 2522 9 anten linii radiowych Komórkowej PLUS GSM (typu VHLP) Stacja Bazowa Telefonii Świerszczewo 712 (każda antena 3 zestawy anten Komórkowej PLUS GSM nadawcza) sektorowych (1antena nadawcza i 1 odbiorcza) Źródło: Urząd Miasta i Gminy Barwice Gmina Borne Sulinowo • Energetyczne Na terenie Miasta i Gminy Borne Sulinowo znajdują się następujące obiekty stanowiące istotne źródła promieniowania jonizującego: − stacje transformatorowe GPZ 110/15 kV − napowietrzna linia energetyczna o napięciu 110 kV (14 km linii) • Przekaźniki telefonii komórkowej Na terenie Miasta i Gminy Borne Sulinowo zlokalizowane jest 7 sztucznych emitorów pól elektromagnetycznych związane z działalnością telefonii bezprzewodowej: Wykaz stacji bazowych telefonii komórkowej, znajdujących się na terenie gminy zawiera poniższa tabela: Tabela 20 Wykaz stacji bazowych telefonii komórkowej, znajdujących się na terenie gminy Borne Sulinowo Nazwa stacji Lokalizacja Dopuszczalny poziom Rodzaj anteny emisji [W] Stacja Bazowa Telefonii Kolanowo (działka nr 189) komórkowej PLUS GSM Stacja Bazowa Telefonii Jelenino (działka nr 42/2) Komórkowej PTK 66123 4240,4 43 2 sektorowe 5 liniowych 6 sektorowych 1 radiowa Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego za lata 2007 – 2008 CENTERTEL Stacja Bazowa Telefonii Łubowo (działka 203/27) Komórkowej PTK CENTERTEL Stacja Bazowa Telefonii Łubowo ul. Kościuszki 46 Komórkowej PLUS GSM 59500 2508 377 Stacja Bazowa Telefonii Borne Sulinowo ul. Orła Cyfrowej GSM Białego 22 (działka nr 7/272) 1 antena 436,5 2 anteny 4073,8 4 anteny 916,2 2 anteny 1101,6 337,4 Stacja Bazowa Telefonii Borne Sulinowo. ul. Komórkowej PLUS GSM Rzemieślnicza (działka nr 7/361) Stacja Bazowa Telefonii Radacz Komórkowej PLUS GSM 6 sektorowych 1 radiowa 6 anten linii radiowych (parabolicznych) Zestaw anten sektorowych (1 antena nadawcza i 1 odbiorcza) 3 anteny sektorowe systemu 900MHz 6 anten sektorowych systemu 900MHz 1 antena sektorowa systemu 900MHz 2931,2 6 sektorowych 1 radiowa 1868 6 sektorowych 9 radiowych Źródło: Urząd Miasta i Gminy Borne Sulinowo Gmina Grzmiąca • Energetyczne W Grzmiącej znajduje się Główny Punkt Zasilania Elektroenergetycznego zasilany linią 110 KV Połczyn Zdrój – Grzmiąca – Żydowo. Obciążenie lokalne w 2000 r. GPZ w Grzmiącej wynosiło 3,1 MW latem i 5,6 MW zimą 2001 r. Parametry techniczne linii 110 kV Połczyn Zdrój – Grzmiąca – Żydowo: typ3xALF-6 s 241 mm2. Cała gmina zasilana jest siecią 15 KV i następnie liniami niskiego napięcia poprzez transformatory. • Przekaźniki telefonii komórkowej Na terenie Gminy Grzmiąca zlokalizowane są 3 sztuczne emitory pól elektromagnetycznych związane z działalnością telefonii bezprzewodowej, a także źródła liniowe wraz ze związanymi z nimi stacjami elektroenergetycznymi. Tabela 21 Wykaz stacji bazowych telefonii komórkowej, znajdujących się na terenie gminy Grzmiąca Nazwa stacji Lokalizacja Dopuszczalny poziom Rodzaj anteny emisji [W] Stacja Bazowa Grzmiąca działka nr. Telefonii komórkowej 11/25 b.d. b.d. PTC ERA GSM Stacja Bazowa Grzmiąca ul. Kwiatowa Telefonii Komórkowej działka nr 9/2 b.d. b.d. PTK CENTERTEL Stacja Bazowa Grzmiącą ul. Spółdzielcza Telefonii Komórkowej 14 b.d. b.d. PLUS GSM Stacja Bazowa Przeradź Telefonii Komórkowej b.d. b.d. PLUS GSM Stacja Bazowa Krosino Telefonii Komórkowej b.d. b.d. PLUS GSM Źródło: Urząd Gminy Grzmiącej 44 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego za lata 2007 – 2008 Miasto Szczecinek Urząd Miasta Szczecinek rozpatrzył następujące lokalizacje nadajników telefonii komórkowej i stacji bazowych emitujących promieniowanie elektromagnetyczne: •anteny telefonii komórkowej – ul. Cieślaka – lokalizacja na istniejącym maszcie radiowo-telefonicznym – brak zmian w krajobrazie, lokalizacja bezkonfliktowa; •anteny telefonii komórkowej – ul. Kołobrzeska – komin kotłowni Rejonowej – lokalizacja na istniejącym kominie kotłowni – brak zmian w krajobrazie, lokalizacja bezkonfliktowa; •anteny telefonii komórkowej – ul. Fabryczna 13 – lokalizacja na istniejącym maszcie radiowym radia REJA – brak zmian w krajobrazie, lokalizacja bezkonfliktowa; •anteny telefonii komórkowej – ul. Waryńskiego 1 – lokalizacja na istniejącym maszcie – brak znaczących zmian w zindustrializowanym krajobrazie, lokalizacja bezkonfliktowa; •anteny telefonii komórkowej – ul. Pilska – montaż anten na dachu byłego GS – lokalizacja na kominie na terenie przemysłowym miasta, brak zakłóceń krajobrazu naturalnego. •anteny telefonii komórkowej – ul. Pilska – montaż anten na kominie suszarni; •budowa masztu telefonii komórkowej o wys. 52 m n.p.t. – ul. Sikorskiego, przy kotłowni –lokalizacja nie wywołała sprzeciwów mieszkańców, budowa nie zakłóca lokalnego krajobrazu; •dobudowa UMTS na maszcie przy ul. Cieślaka – bezkonfliktowa; •rozbudowa o UMTS istniejącej instalacji na ul. Winnicznej; •rozbudowa o UMTS istniejącej instalacji na ul. Kołobrzeskiej; •budowa nadajnika przy ul. Pilskiej 5 – brak znaczących zmian w zindustrializowanym krajobrazie, lokalizacja bezkonfliktowa. Na terenie Miasta Szczecinek, znajdują się dwa Główne Punkt Zasilania Elektroenergetycznego – na ul. Leśnej oraz przy ul. Rybackiej Gmina Szczecinek Na terenie Gminy Szczecinek znajdują się 2 linie energetyczne wysokiego napięcia: Żydowo-Piła oraz Szczecinek - Czarne. Ponadto zlokalizowanych jest 5 sztucznych emitorów pól elektromagnetycznych. Stacje bazowe telefonii komórkowej zlokalizowane są w miejscowościach: Tabela 22 Wykaz stacji bazowych telefonii komórkowej, znajdujących się na terenie gminy Szczecinek Nazwa stacji Lokalizacja Dopuszczalny poziom Rodzaj anteny emisji [W] Stacja Bazowa Gwda Mała Telefonii Komórkowej b.d. b.d. nr BT GSM - Polkomtel Stacja Telefonii Krągłe Komórkowej PLUS GSM; Stacja Bazowa Żółtnica Telefonii Komórkowej PLUS GSM Stacja Bazowa Wierzchowo Telefonii Komórkowej PLUS GSM Stacja Bazowa Białe Telefonii Komórkowej PLUS GSM Źródło: Urząd Gminy Szczecinek 45 b.d. b.d. b.d. b.d. b.d. b.d. b.d. b.d. Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego za lata 2007 – 2008 Uzgadniając lokalizacje w/w inwestycji, Gminy kierują się zasadą ochrony istniejącego krajobrazu i zabudowy na terenie Gmin. Z uwagi na fakt, iż tereny Gmin nie są silnie zurbanizowane czy też gęsto zabudowane, niezbędna do zrealizowania sieć telefonii komórkowej wykonywana jest przeważnie na nowopowstających budowlach (wieżach), często na terenach wolnych od wysokiej zabudowy i innych domen krajobrazowych. Silne oddziaływanie tego typu inwestycji na krajobraz naturalny Powiatu jest minimalizowany przez: − maksymalne wykorzystanie istniejących obiektów; − właściwy dobór kolorystyki budowanych wież telefonii, tam gdzie nie jest możliwe wykorzystanie istniejących stanowisk bądź innych budowli; − narzucanie inwestorom innych opcji lokalizacji w przypadkach silnego wpływu planowanej inwestycji na krajobraz naturalny; − stosowanie zasad kompensacji środowiskowej w przypadkach gdzie względy ekonomiczne i społeczne przewyższają cel ochrony krajobrazu naturalnego. Na terenie powiatu zlokalizowane są także inne źródła promieniowania elektromagnetycznego: • stacje transformatorowe 15/04 kV, • stacje elektroenergetyczne (GPZ) – 110/15 kV, • elektroenergetyczne linie napowietrzne NN, WN i SN, • cywilne stacje radiowe CB o mocy około 10 W, • urządzenia nadawcze, diagnostyczne i inne, będące w posiadaniu policji, straży pożarnej, pogotowia, wojska, placówek naukowo - badawczych i zakładów przemysłowych Według przyjętego harmonogramu działań, miernikiem wykonania zadania jest jego realizacja. Cel został zrealizowany. 6.7 Racjonalizacja użytkowania surowców W tytułowym obszarze, Harmonogram realizacyjny Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego zakłada jako cel „Racjonalizację zużycia surowców oraz wzrost udziału wykorzystywanych zasobów odnawialnych” głównie poprzez wyznaczone kierunki działania o charakterze promującym wiedzę na temat możliwości osiągnięcia w/w celu oraz zastosowanie bodźców ekonomicznych skierowanych do użytkowników środowiska. Dla realizacji zamierzonych celów przyjęto: Kierunki działania: 1. Zmniejszenie materiałochłonności i odpadowości produkcji. 2. Zmniejszenie energochłonności gospodarki. 3. Wzrost wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych. Zaplanowane zadania: 1. Opracowanie programu zmniejszenia materiało- i energochłonności gospodarki. 2. Wprowadzenie bodźców ekonomicznych dla przedsięwzięć proekologicznych (ulgi podatkowe, możliwość współfinansowania). 3. Poprawa parametrów energetycznych budynków (wymiana okien i ocieplenie budynków). 4. Stosowanie indywidualnych liczników ciepła (budynki komunalne). 5. Opracowanie programu rozwoje energetyki opartej o surowce odnawialne. Jednostki i podmioty odpowiedzialne za realizacje zadania: zaplanowane działania należą głównie do zadań realizowanych przez użytkowników środowiska (przedsiębiorstw, właścicieli i zarządców budynków) oraz zadań własnych gmin. Zadaniem własnym Powiatu jest wprowadzanie bodźców ekonomicznych dla przedsięwzięć proekologicznych, poprzez wykorzystanie środków Powiatowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Założony termin realizacji: zgodnie z terminarzem w tabeli 6. 46 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego za lata 2007 – 2008 Przebieg realizacji zaplanowanych działań: ZREALIZOWANE PLANOWANE ZREALIZO WANE PLANOWANE 2008 2007 2006 2005 2004 Tabela 23. Wykonanie harmonogramu – Racjonalizacja użytkowania surowców – zmniejszenie materiałochłonności i odpadowości produkcji, zmniejszenie energochłonności gospodarki oraz wzrost wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych Lata realizacji Jednostki Szacunkowe Źródła Lp. Opis przedsięwzięcia odpowiedzialne koszty finansowania za realizację wdrożenia 26 Opracowanie programu zmniejszenia materiałoi energochłonności gospodarki 26 Zużycie materiałów i energii jest przedmiotem analizy w każdym przedsiębiorstwie po zamknięciu roku bilansowego. Zwiększenie zysku może nastąpić przy zwiększonej produkcji, ale przede wszystkim przy oszczędnym gospodarowaniu materiałami i energią. Czynnik ekonomiczny narzucił przedsiębiorstwom konieczność opracowania programów zmniejszania materiało- i energochłonności gospodarki. 27 Wprowadzenie bodźców ekonomicznych dla przedsięwzięć proekologicznych (ulgi podatkowe, możliwość współfinansowania) 27 Uchwały Rady Powiatu Szczecineckiego w sprawie zasad udzielania dofinansowania ze środków powiatowego funduszu ochrony środowiska i gospodarki wodnej Powiatu Szczecineckiego na 2007 i 2008 rok Przedsiębiorstwa x Gminy Powiat x Zadanie ciągłe Powiat Szczecinecki Uchwały w sprawie zatwierdzenia projektu zestawienia przychodów i wydatków Gminnych Funduszy Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej na 2007 i 2008 rok x Zależne od posiadanych środków finansowych x Gminy x x 47 x Środki własne, NFOŚiGW, WFOŚiGW Zależne od możliwości budżetowych Środki własne jednostek realizujących, fundusze strukturalne UE, inne fundusze Środki PFOŚiGW Powiatowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Środki GFOŚiGW Gminne Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej PLANOWANE Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego za lata 2007 – 2008 28 28 28 28 28 28 Poprawa parametrów energetycznych budynków (wymiana okien, ocieplenie budynków, przede wszystkim budynków użyteczności publicznej) - Starostwo Powiatowe w Szczecinku-budynek główny - Starostwo Powiatowe w Szczecinku – budynek parterowy - I Liceum Ogólnokształcące im. Ks. Elżbiety w Szczecinku - Zespół Szkół nr 1 im. KEN w Szczecinku- obiekt szkoły - Zespół Szkół nr 3 w Szczecinku- obiekt szkoły - Zespół Szkół nr 3 w Szczecinku-obiekt Sali gimnastycznej -Zespół Szkół nr 5 w Szczecinku-obiekt szkoły -Zespół Szkół im. Stanisława Staszica w Świątkach - Aktualizacja kosztorysów audytów i dokumentacji - Projekty budowlane, audyty, kosztorysy i inne wymagane dokumenty - Remont instalacji elektrycznej Urzędu Miasta i Gminy i wymiana okien - Termomodernizacja Budynku Miejskiej Biblioteki Publicznej w Bornem Sulinowie - Termomodernizacja Zespołu Szkół w Lubowie - Budynek Urzędu Gminy Szczecinek - Szkoła Podstawowa w Turowie - Budynek Przedszkola Miejskiego w Białym Borze - Budynek Miejsko-Gminnego Ośrodka Kultury w Białym Borze - Budynek Szkoły Podstawowej w Drzonowie - Budynek Zespołu Szkół nr 2 w Białym Borze - Budynek socjalny zaplecza stadionu Miejskiego w Białym Borze - Budynek Urzędu Miejskiego w Białym Borze Użytkownicy środowiska (zarządcy budynków, właściciele mieszkań) Zadanie ciągłe Powiat Szczecinecki Gmina Barwice Gmina Borne Sulinowo Zależne od posiadanych środków finansowych x 10 631,00zł x 6 100,00 zł x 424 192,46zł x 210 631,00zł x 10 631,00 zł x 125 660,00zł x 10 631,00 zł x 10 631,00 zł x 8 954,80 zł x 113 708,68zł x 190 977,88zł x 29 796,00 zł x Gmina Szczecinek Gmina Biały Bór 48 x 27 748,00zł 23 154,00 zł x 8 753,35 zł x 8 753,36 zł x 15 860,00 zł x 22 322,00 zł x 26 535,00 zł x 33 672,00 zł x 27 202,01 zł x 15 860,00 zł Środki własne jednostek realizujących, kredyty, dotacje Środki własne, Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko Środki własne, Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko Środki własne, Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko Środki własne, Program Operacyjny Infrastruktura i Środowiska Środki własne, Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego za lata 2007 – 2008 -Zespół Szkół i Gimnazjum w Grzmiącej Gmina Grzmiąca x 37 576,00 zł x x 315 864,10zł 10 126,00 zł x 14 396,00 zł 28 28 - Szkoła Podstawowa nr 1 - Aktualizacja kosztorysów, audytów i dokumentacji SP1 i SP4 - Projekt budowlany, audyt i kosztorys-przedszkole - Projekt budowlany, audyt i kosztorys- SzOK - Projekt budowlany, audyt i kosztorys-Złota Jesień - Projekt, audyt, kosztorys + aktualizacja –Ratusz - Aktualizacja kosztorysów dla SP1,SP4,przedszkola,DDP,Złota jesień, SzOK Miasto Szczecinek x 17 080,00 zł x 13 420,00 zł x x 13 066,20 zł 488,00 zł 4 758,00 zł x Środki własne, Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko Środki własne, Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko Ocena stopnia realizacji zadania na podstawie założonego miernika. Jako miernik przyjęto: udział energii wytworzonej ze źródeł energii odnawialnych. Trudno jest taki wskaźnik policzyć, w sytuacji, gdy gminy nie opracowały Programu rozwoju energetyki oprartej o surowce odnawialne. Zgodnie z uchwała Rady Powiatu Szczecineckiego środki Powiatowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej przeznacza się na: - edukację ekologiczną oraz propagowanie zasad proekologicznych i zasady zrównoważonego rozwoju, - wspomaganie realizacji zadań państwowego monitoringu środowiska, - wspomaganie innych systemów kontrolnych i pomiarowych oraz stanu środowiska, a także systemów pomiarowych zużycia wody i ciepła, - realizowanie zadań modernizacyjnych i inwestycyjnych, służących ochronie środowiska i gospodarce wodnej, w tym instalacji lub urządzeń ochrony przeciwpowodziowej i obiektów małej retencji wodnej, - przedsięwzięcia związane z ochroną przyrody, w tym urządzanie i utrzymywanie terenów zieleni, zadrzewień, zakrzewień oraz parków, - przedsięwzięcia związane z gospodarką odpadami i ochroną powierzchni ziemi, - przedsięwzięcia związane z ochroną powietrza, - przedsięwzięcia związane z ochroną wód, - profilaktykę zdrowotną dzieci na obszarach, na których występują przekroczenia standardów jakości środowiska, - wspieranie wykorzystania lokalnych źródeł energii odnawialnej oraz pomoc przy wprowadzaniu bardziej przyjaznych dla środowiska nośników energii, - wspieranie ekologicznych form transportu, - działania z zakresu rolnictwa ekologicznego bezpośrednio oddziaływującego na stan gleby, powietrza i wód, w szczególności na prowadzenie gospodarstw rolnych produkujących metodami ekologicznymi, położonych na obszarach szczególnie chronionych, na podstawie przepisów o ochronie przyrody, - inne zadania ustalone przez Radę Powiatu, służące ochronie środowiska i gospodarce wodnej, wynikające z zasady zrównoważonego rozwoju, w tym na realizację zadań ujętych wprogramach ochrony środowiska. 49 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego za lata 2007 – 2008 Powiatowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w 2007 i 2008 roku wydatkował środki na zadania zgodnie z zapisami ujętymi w: - art. 406 ust. 1 pkt. 9 w związku z art. 403 i 407 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001r. – Prawo ochrony środowiska Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 ze zm.), - priorytetach przyjętych w Programie Ochrony Środowiska dla Województwa Zachodniopomorskiego, - układzie wykonawczym wydatków PFOŚiGW przyjętym na dany rok budżetowy przez Radę Powiatu. 2007 rok 1. Stan środków na początek roku 2007: 248 147 zł. 2. Wpływy z tytułu opłat, kar, inne: 267 269 zł. 3. Stan środków razem: 515 416 zł. 4. Wydatki ogółem: 232 428 zł. 5. Stan środków na 31.12.2007 r.: 282 988 zł. Rozdysponowanie środków: - na zadania związane z gospodarką ściekowa i ochroną wód: 10 000 zł, - na zadania związane z ochroną powietrza atmosferycznego i klimatu: 2 000 zł, - na zadania związane z gospodarką odpadami: 100 195 zł, - pozostałe dziedziny (m. inn.: doposażenie pracowni ochrony środowiska w szkołach dla których jednostką prowadząca jest Powiat Szczecinecki, opracowanie Sprawozdania z Planu Gospodarki Odpadami oraz Raportu z Programu Ochrony Środowiska za 2005-2006, nagrody w konkursach ekologicznych, publikacje promujące Powiat Szczecinecki, wykonanie oceny udatności uprawy leśnej, zakup sprzętu do pielęgnacji zakrzewień i zadrzewień dla Powiatowego Zarządu Dróg, zakup map geologicznych, dotacje na kolektory słoneczne dla osób fizycznych): 120 233 zł. 2008 rok 1. Stan środków na początek roku 2008: 282 988 zł. 2. Wpływy z tytułu opłat, kar, inne: 377 704 zł. 3. Stan środków razem: 660 692 zł. 4. Wydatki ogółem: 562 970 zł. 5. Stan środków na 31.12.2008 r.: 97 722 zł. Rozdysponowanie środków: - na zadania związane z gospodarką ściekowa i ochroną wód 59 800 zł, - na zadania związane z ochroną powietrza atmosferycznego i klimatu 63 723 zł, - na zadania związane z gospodarką odpadami 102 279 zł, - pozostałe dziedziny (m. inn.: zakup komputera dla dyrektora Wydziału Rolnictwa Leśnictwa i Ochrony Środowiska, dofinansowanie ścieżki edukacyjnej w gminie Barwice, wykonanie dokumentacji hydrogeologicznej na stację paliw przy ul. 1-Maja w Szczecinku, niwelację terenu i porządkowanie plaży nad jeziorem Trzesiecko w Świątkach, szkolenia branżowe pracowników Wydziału Rolnictwa Leśnictwa i Ochrony Środowiska, uzupełnienie wkładu własnego przy dotacji z FOGR na zakup sprzętu komputerowego dla wydziału Rolnictwa Leśnictwa i Ochrony Środowiska, zagospodarowanie terenów zielonych przy Specjalnym Ośrodku Szkolno Wychowawczym w Świątkach, terenów zielonych – Orlik w Świątkach, zakup map geologicznych, nagrody w konkursach ekologicznych, literatura branżowa, przeprowadzenie pilotażowego programu związanego z segregacją odpadów: promocja, nagrody, zakup krzewów na nasadzenia wzdłuż drogi powiatowej w Szczecinku, doposażenia pracowni ochrony środowiska w szkołach dla których jednostką prowadząca jest Powiat Szczecinecki): 337 168 zł. Wykaz zadań dofinansowanych ze środków PFOŚiGW, realizowanych przez osoby fizyczne (uwzględnionych w kosztach powyżej): 1. Zadania związane z odnawialnymi źródłami energii (dofinansowaniu podlegały instalacje wykorzystujące w procesie przetwarzania źródła odnawialne energii): 50 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego za lata 2007 – 2008 - w 2007 i w 2008 roku na ww. wydatki zaplanowano kwoty po 20 000 zł; dofinansowanie średnio wynosiło ok. 1 000 zł na 1 instalację. Osoby wnioskujące wyraziły zgodę na publikację informacji o instalacji wraz z dokumentacją fotograficzną - na portalu ZPP. Pozwoliło to Powiatowi Szczecineckiemu promować energię odnawialną na terenie całej Polski. Wydatkowano na ten cel: w 2007 r. kwotę 2 000 zł, w roku 2008 kwotę 18 000 zł: pompa cieplna, 2 kotły na biomasę, 17 instalacji solarnych (wnioski od 18 osób na 20 instalacji). Dzięki takim działaniom Powiat Szczecinecki realizował zadania zawarte w polityce ekologicznej państwa a w latach 2007 i 2008 zajął 1 miejsce w Rankingu Energii Odnawialnej organizowanej przez Związek Powiatów Polskich. 2. Zadania związane z likwidacją eternitu (dofinansowaniu podlegały koszty inwestycji związane z utylizacją odpadów azbestowych powstałych przy wymianie lub likwidacji pokrycia dachowego i elewacji tj. rozebranie pokrycia z płyt azbestowo-cementowych i gąsiorów; zabezpieczenie odpadów azbestowych zgodnie z obowiązującymi przepisami; załadunek, transport i składowanie odpadów; odkurzanie powierzchni z pyłu azbestowego: - w 2007 i 2008 roku na ww. wydatki zaplanowano kwoty: po 60 000 zł; wydatkowano: w 2007 roku kwotę 54 541,72 złote (wnioski od 12 osób), w 2008 roku kwotę 12 924 złote (wnioski od 5 osób). Łącznie w latach 2007-2008 ze środków PFOŚiGW wydatkowano: 795 398 złotych złotych. Powiat w latach 2007-2008 wspierał działania poprzez dotacje i promocje na str. ZPP. 6.8 Ochrona powierzchni ziemi Ochrona powierzchni ziemi, zgodnie z zapisami ustawy Prawo Ochrony Środowiska, polega na zapewnieniu jej jak najlepszej jakości. Uwzględniając te założenia ochrony powierzchni ziemi w harmonogramie określono cel ekologiczny: rekultywacja terenów zdegradowanych. Dla realizacji zamierzonego celu przyjęto następujący kierunek działania: • Rekultywacja terenów poeksploatacyjnych i aktualnie eksploatowanych w granicach ich oddziaływania z uwzględnieniem zasad ochrony i racjonalnego użytkowania. Zaplanowane zadanie: - Inwentaryzacja terenów poeksploatacyjnych oraz terenów zdegradowanych w otoczeniu wyrobisk górniczych na skutek eksploatacji kopalin – opracowanie programu rekultywacji; - Opracowywanie i wdrażanie planów rekultywacji terenów eksploatowanych. Jednostki i podmioty odpowiedzialne za realizacje zadania: zaplanowane działania dotyczą głównie obowiązków i powinności nałożonych na właścicieli gruntów – są to działania koordynowane oraz wspierane. Założony termin realizacji: zgodnie z terminarzem w tabeli 24. Przebieg realizacji zaplanowanych działań: 51 2008 2007 2006 2005 2004 Tabela 24 Wykonanie harmonogramu – Ochrona powierzchni ziemi – ochrona gleb przed niewłaściwą agrotechniką i nadmierną intensyfikacją produkcji rolnej oraz nadmiernym stosowaniem środków ochrony roślin i nawozów oraz rekultywacja terenów poeksploatacyjnych i aktualnie eksploatowanych w granicach ich oddziaływania z uwzględnieniem zasad ochrony i racjonalnego użytkowania. Lata realizacji Jednostki Szacunkowe Źródła Lp. Opis przedsięwzięcia odpowiedzialne koszty finansowania za realizację wdrożenia ZREALIZOWANE PLANOWANE ZREALIZ OWANE PLANOWANE Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego za lata 2007 – 2008 29 Inwentaryzacja terenów poeksploatacyjnych oraz terenów zdegradowanych – opracowanie programu rekultywacji 29 Likwidacja „dzikiego” wysypiska odpadów w miejscowości Biała (dz. Nr 17) 29 Uporządkowanie terenu w Światkach – nielegalne wysypisko 30 Opracowywanie i wdrażanie planów rekultywacji terenów aktualnie eksploatowanych Użytkownicy środowiska 30 Rekultywacja terenu poeksploatacyjnego: - leśny kierunek rekultywacji dla działek nr 166/27, 167/19, 167/14, 147/15, 147/12 – razem 16,6093 ha obręb ewidencyjny Sępólno Małe, gmina Biały Bór) ZAKOŃCZONO Lafarge Żwirownia Sępólno S.A. w Warszawie x Rekultywacja terenu poeksploatacyjnego : - kierunek leśny dla działek nr 146/17, 147/13, 147/14, 148/1, 148/2, 168/1, 168/2 – razem 11,0397 ha, obręb ewidencyjny Sępólno Małe, gmina Biały Bór) ZAKOŃCZONO Lafarge Żwirownia Sępólno S.A. w Warszawie Rekultywacja terenu poeksploatacyjnego złoża kruszywa naturalnego „PARSECKO”: - leśny kierunek rekultywacji dla działek nr 242, 243/1, 260/1, 260/2, 260/3, oraz części dz. nr 261/1 o pow. 3,59 ha, 239/19 o pow. 6,16 ha (obręb ewidencyjny Parsęcko, gmina Szczecinek). Kopalnia Surowców Mineralnych Henryk Szczepański w Parsęcku Wojewoda Samorządy terytorialne Właściciele terenów zdegradowanych x x Brak danych kosztowych x Budżet państwa NFOŚiGW Gmina Biały Bór x 20 000 zł 20 000 zł Środki własne, PFOŚiGW Powiat Szczecinecki x 16 470 zł Środki własne, PFOŚiGW x 52 x Brak danych kosztowych Środki własne jednostek realizujacych x Brak danych kosztowych Środki własne x x Brak danych kosztowych Środki własne x x Brak danych kosztowych Środki własne x Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego za lata 2007 – 2008 Rekultywacja terenu poeksploatacyjnego złoża kruszywa naturalnego „PARSECKO”: - rolny kierunek rekultywacji dla działek nr 270/7, 270/5, 271, 272/1, 269/1, 239/21, 239/22,239/23, 239/24, 239/29, 239/28, 239/25, oraz części dz. nr 261/1 o powierzchni 3,20 ha, 239/19 o pow. 5,15 ha, 239/20 o pow. 3,90 ha (obręb ewidencyjny Parsęcko, gmina Szczecinek) Rekultywacja terenu poeksploatacyjnego złoża kruszywa naturalnego „PARSECKO”: - wodny kierunek rekultywacji dla działek nr 273/1, 273/3, 273/4, oraz części działki nr 239/20 o pow. 0,14 ha (obręb ewidencyjny Parsęcko, gmina Szczecinek) Kopalnia Surowców Mineralnych Henryk Szczepański w Parsęcku x Brak danych kosztowych Środki własne Kopalnia Surowców Mineralnych Henryk Szczepański w Parsęcku x Brak danych kosztowych Środki własne Ocena stopnia realizacji zadań na podstawie założonego miernika. Ad. pkt 29. Wszystkie Gminy prowadzą systematycznie akcje likwidacji tzw. „dzikich” wysypisk odpadów, poprzez wywiezienie odpadów gromadzonych w miejscach do tego nieprzeznaczonych, na właściwe składowiska oraz uporządkowanie terenu. Ad. pkt 30. Działające na terenie Powiatu Szczecineckiego kopalnie kruszyw mineralnych oraz torfu posiadają plany rekultywacji eksploatowanych terenów. W zależności od stosowanych metod wydobycia kopalin oraz ustalonego decyzją Starosty Szczecineckiego kierunku rekultywacji prace rekultywacyjne wykonywane są na bieżąco lub po zakończeniu eksploatacji złoża. W latach 2007 – 2008 zrekultywowano powierzchnię 49,729 ha poeksploatacyjnych gruntów. Zadanie zostało zrealizowane. 6.9 Racjonalne użytkowanie zasobów przyrodniczych Racjonalne użytkowanie zasobów przyrodniczych jest ogólną nazwą na określenie wielokierunkowych działań mających za zadanie: • Ochronę istniejących zasobów przyrodniczych, prze prowadzenie prac pielęgnacyjnych, ochronę przed pożarami, antropopresją (ogółem działań planowanych lub przypadkowych, mających wpływ na środowisko przyrodnicze), zubożeniem gatunkowym; 53 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego za lata 2007 – 2008 • Propagowanie wiedzy przyrodniczej na temat rodzimej flory i fauny oraz metod ich ochrony, a także promowanie wartości lokalnych ekosystemów jako cennych przyrodniczo i unikalnych krajobrazowo; • Powoływanie nowych obiektów chronionych (pomniki, rezerwaty, użytki ekologiczne,...) oraz ochrona istniejących, poprzez właściwe planowanie i zagospodarowanie przestrzenne; • Udostępnianie zasobów przyrodniczych do powszechnego korzystania - edukacja ekologiczna przez bezpośredni kontakt z naturą (ścieżki edukacyjne, miejsca wypoczynku i rekreacji, ścieżki piesze i rowerowe przez atrakcyjne krajobrazowo tereny, • Ochronę gatunkową roślin i zwierząt. Wszystkie wymienione wyżej zadania w harmonogramie ujęto w jeden cel pn. ”Zachowanie walorów i zasobów przyrodniczych z uwzględnieniem georóżnorodności i bioróżnorodności”. Dla realizacji zamierzonych celów przyjęto: Kierunki działania: • Ochrona i rozwój systemu obszarów chronionych; • Ochrona roślin i zwierząt; • Ochrona lasów; • Integracja aspektów ekologicznych z planowaniem przestrzennym. Zaplanowane zadania: szczegółowo wymienione w tabeli 25. Jednostki i podmioty odpowiedzialne za realizacje zadania: za realizację zadań są odpowiedzialne służby i instytucje powołane do ochrony zasobów przyrodniczych jak i integracji aspektów ekologicznych z planowaniem przestrzennym. Są to: − w przypadku zadania: Bieżąca ochrona obszarów i obiektów prawnie chronionych – Powiat w ramach działań koordynowanych; − dla pozostałych zadań: Dyrekcja Drawskiego Parku Krajobrazowego, Wojewoda, Gminy, Nadleśnictwa, Związki Łowieckie, pozarządowe organizacje ekologiczne, Ministerstwo Środowiska. Przebieg realizacji zaplanowanych działań: 31 ZREALIZOWANE PLANOW ANE 31 2008 2007 Tabela 25 Wykonanie harmonogramu – Racjonalne użytkowanie zasobów przyrodniczych – ochrona i rozwój obszarów chronionych Lata realizacji Jednostki Szacunkowe Źródła Lp. Opis przedsięwzięcia odpowiedzialne za koszty finansowania realizację wdrożenia Przeprowadzanie inwentaryzacji obszarów Wojewoda Brak danych Budżety gmin, chronionych ze szczególnym x x Gminy kosztowych WFOŚiGW uwzględnieniem użytków ekologicznych Większość najbardziej wartościowych krajobrazowo form i obiektów ochrony rodzimej przyrody zlokalizowana jest na obszarze zarządzanym przez PGL Lasy Państwowe. Zgodnie z ustawą o lasach i polityką leśną państwa, LP od lat inwentaryzują wszelkie cenne formy różnorodności biologicznej, aktualizując je przy okazji sporządzania, w ramach prac urządzeniowych, programów ochrony przyrody w nadleśnictwach. Inwentaryzacją objęte są wszystkie elementy, chronione prawem, tj. rezerwaty przyrody, pomniki przyrody, użytki ekologiczne, gatunki zagrożone i rzadkie. Ewidencjonowane są też formy i obiekty, które mają znaczenie w ochronie i zachowaniu bogactwa różnorodności biologicznej lasów. Obejmują one bagna, moczary, torfowiska, oczka wodne. Na obszarach zarządzanych przez gminy ochroną objęto jako pomniki przyrody najstarsze drzewa oraz głazy narzutowe. Inną formą ochrony przyrody są użytki ekologiczne, czyli pozostałości naturalnych ekosystemów 54 32 Bieżąca ochrona obszarów i obiektów prawnie chronionych Gminy Dyrekcja Drawskiego Parku Krajobrazowego Nadleśnictwa Powiat Zadanie ciągłe 60 000 zł/rok Budżety gmin, NFOŚiGW 32 Rezerwaty przyrody: „Dęby Wilczkowskie”, „Bagno Ciemino”; użytek ekologiczny: „Kusowskie Bagna”; Dodatkowa ochrona miejsc rozrodu i regularnego gniazdowania orła bielika, orlika krzykliwego, bociana czarnego. Nadleśnictwo Szczecinek Zadanie ciągłe Brak danych kosztowych Środki własne - budżet 33 Prowadzenie prac pielegnacyjnych parków i pomików przyrody Gminy Nadleśnictwa Zadanie ciągłe Zależnie od kosztów działań Środki własne Prowadzenie prac porządkowych na terenach parków w Gminach Gminy Zadanie ciągłe w ramach prac publicznych Środki własne Rewitalizacja zabytkowego parku i infrastruktura brzegów jeziora Trzesiecko Miasto Szczecinek 20072008 66 000 zł Środki własne Mała architektura na kąpieliskach (j.Trzesiecko, j.Leśne) Miasto Szczecinek 2007 2008 10 650 zł 9 080 zł Środki własne Zabiegi pielęgnacyjne na drzewach w Parku zabytkowym i na pomnikach przyrody na terenie miasta Szczecinek Miasto Szczecinek 2007 2008 10 000 zł 10 000 zł Środki własne 33 ZREALIZOWANO PLANOWANE ZREALIZOWANE PLANOWANE Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego za lata 2007 – 2008 Ocena stopnia realizacji zadań na podstawie założonego miernika. Ochroną i rozwojem obszarów prawnie chronionych zajmują się służby leśne, gminne, powiatowe oraz Wojewoda. Inicjatywa o uznaniu obiektu jako cenny przyrodniczo leży nie tylko w kompetencjach w/w służb, ale również w gestii wszystkich zainteresowanych. Składane są wnioski do Rad Gmin, które uchwałą mogą przyjąć objęcie ochroną wnioskowanego obiektu czy obszaru. Wykaz tych form ochrony przedstawiono poniżej: Rezerwaty Rezerwat przyrody jest to najwyższa po parku narodowym ustawowa forma ochrony. W Powiecie Szczecineckim zlokalizowanych jest 8 rezerwatów przyrody. 55 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego za lata 2007 – 2008 Wykaz rezerwatów przyrody znajdujących się na terenie Powiatu Szczecineckiego w okresie sprawozdawczym. Nazwa rezerwatu Dęby Wilczkowskie* Akt prawny ustanawiający rezerwat Gmina Zarządzenie Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dn. 12 lipca 1974 r. Jezioro Zarządzenie Ministra Leśnictwa i Kiełpino* Przemysłu Drzewnego z dn. 12 lipca 1974 r. Jezioro Zarządzenie Ministra Leśnictwa i Głębokie* Przemysłu Drzewnego z dn. 21 lipca 1977 r. Jezioro Zarządzenie Ministra Leśnictwa i Iłowatka* Przemysłu Drzewnego z dn. 21 lipca 1977 r. Bagno Ciemino* Zarządzenie Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dn. 25 lipca 1997 r. Bagno Rozporządzenie Wojewody Kusowo** Zachodniopomorskiego z dn. 25 maja 2005 r. w sprawie uznania za rezerwat przyrody "Bagno Kusowo" Diabelskie Rozporządzenie Wojewody Pustacie*** Zachodniopomorskiego z dn. 14 listopada 2008 r. w sprawie uznania za rezerwat przyrody "Diabelskie Pustacie" Szczecinek Typ rezerwatu Organ zarządzający lub osoba sprawująca bezpośredni nadzór Leśny Nadleśniczy Nadleśnictwa Szczecinek Szczecinek Florystyczny Agencja Nieruchomości Rolnej Biały Bór Florystyczny Agencja Nieruchomości Rolnej Biały Bór Florystyczny Agencja Nieruchomości Rolnej Borne Sulinowo Torfowiskowo - leśny Nadleśniczy Nadleśnictwa Szczecinek Szczecinek Torfowiskowy Nadleśniczy Nadleśnictwa Szczecinek Borne Sulinowo Florystyczny Nadleśniczowie Nadleśnictw Borne Sulinowo i Czarnobór Źródło: * Obwieszczenie Wojewody Zachodniopomorskiego z dnia 5 lutego 2002 r. w sprawie ogłoszenia wykazu rezerwatów przyrody znajdujących się na terenie województwa zachodniopomorskiego Dz. Urz. Nr 8 poz. 162. ** Rozporządzenie nr 11/2005 Wojewody Zachodniopomorskiego z dnia 3 czerwca 2005 r. w sprawie uznania za rezerwat przyrody „Bagno Kusowo” Dz. Urz. Nr 45, poz.1053 z dnia 03 czerwca 2005 r. *** Rozporządzenie nr 45/2008 Wojewody Zachodniopomorskiego z dn. 14 listopada 2008 r. w sprawie uznania za rezerwat przyrody "Diabelskie Pustacie" Dz. Urz. Nr 96, poz.2076 z dnia 26 listopada 2008 r. • • • • • Dęby Wilczkowskie – leśny rezerwat w gminie Szczecinek (nadleśnictwo i obręb Szczecinek) o powierzchni 3,09 ha. Ochroną na jego terenie zostały objęte: zespoły roślinne (GalioCarpinetum, Fago-Quercetum), gatunki roślin chronionych objęte ochroną ścisłą (Neottia nidus-avis, Platanthera bifolia), oraz gatunki roślin chronionych objęte ochroną częściową (Asperula odorata, Ribes nigrum, Viburnum opulus). Przedmiotem ochrony objęty został fragment lasu liściastego ze stanowiskiem rzadkiej rośliny złoci pochwolistej. Jezioro Głębokie – florystyczny rezerwat w gminie Biały Bór o powierzchni 8,87 ha. Ochroną na jego terenie zostały objęte: zespoły roślinne (Isoeto-Lobelietum, Myriophylletum alterniflori), gatunki roślin chronionych objęte ochroną ścisłą (Isoetes echinospora, Isoetes lacustris, Lobelia dortmanna), oraz gatunki roślin chronionych objęte ochroną częściową (Ledum palustre). Jezioro Iłowatka - florystyczny rezerwat w gminie Biały Bór o powierzchni 14,73 ha. Ochroną na jego terenie zostały objęte: zespoły roślinne (Caricetum rostratae, IsoetoLobelietum, Myriophylletum alterniflori) oraz gatunki roślin chronionych objęte ochroną ścisłą (Isoetes lacustris, Lobelia dortmanna, Nuphar pumilum). Jezioro Kiełpino – wodny rezerwat w gminie Szczecinek o powierzchni 49,38 ha. Ochroną na jego terenie zostały objęte: zespoły roślinne (Caricetum rostratae, Isoeto-Lobelietum) oraz gatunki roślin chronionych objęte ochroną ścisłą (Isoetes lacustris, Lobelia dortmanna). Bagno Ciemino – torfowiskowy rezerwat na terenie gminy Borne Sulinowo zajmujący obszar lasu i torfowisk o powierzchni 326,56 ha. Celem ochrony jest zachowanie ze względów 56 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego za lata 2007 – 2008 • • naukowych i dydaktycznych cennych ekosystemów leśnych i torfowiskowych, charakterystycznych dla Pojezierza Drawskiego. Bagno Kusowo- rezerwat chroni zachowane w dobrym stanie kopułowe torfowisko, które zajmuje powierzchnię ponad 300 ha, porośniętych mszarami torfowcowymi i borem bagiennym. W północnej części torfowiska jest zachowana doskonale typowa kopuła torfowa z bezleśną częścią centralną, pokryta mszarami z wełnianką darniową i karłowatą sosną. Diabelskie Pustacie – florystyczny rezerwat w gminie Borne Sulinowo o powierzchni 932,53 ha położony w obrębie ewidencyjnym Borne Sulinowo i Kłomino. Celem ochrony przyrody w rezerwacie jest zachowanie układów biocenotycznych i krajobrazu dwóch szlaków sandrowych – młodszego szlaku sandrowego i szlaku Płytnicy oraz leżących w ich obrębie obniżeń wytopiskowych i wzgórz o charakterze ostańców erozyjnych. Drawski Park Krajobrazowy W celu ochrony wysokich walorów przyrodniczych, krajobrazowych i kulturowych fragmentu Pojezierza Drawskiego 24 września 1979 r. Uchwałą Nr XVI/49/79 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Koszalinie (Dz. Urz. WRN w Koszalinie Nr 6, poz.13) został utworzony Drawski Park Krajobrazowy, który zasięgiem swym obejmuje obszar 41 430 ha (otulina zajmuje 22 212 ha). Park położony jest na terenie gmin: Czaplinek, Borne Sulinowo, Barwice, Połczyn-Zdrój, Ostrowice i Złocieniec. Na obszarze Powiatu Szczecineckiego Drawski Park Krajobrazowy zajmuje łączną powierzchnię 9 455 ha (oraz 2 219 ha otuliny). Teren objęty tą formą ochrony znajduje się w dwóch gminach powiatu: Barwice i Borne Sulinowo. Odpowiednio w gminach Park zajmuje powierzchnie: 4 754 ha Parku i 520 ha otuliny oraz 4 701 ha Parku i 1 699 ha otuliny. W Parku znajduje się 48 jezior, o powierzchni powyżej 1 ha, których wody zajmują 10,5% całego terenu parku. Cenne są rzadko spotykane jeziora lobeliowe o krystalicznie czystej wodzie i roślinności reliktowej. W znacznej ilości występują niewielkie jeziora nie posiadające walorów rekreacyjnych, co związane jest z trudnym dostępem do lustra wody. Jednak dzięki temu są one siedliskiem różnorodnego ptactwa, a w ich bezpośrednim sąsiedztwie występują rzadkie okazy roślinności chronionej. Prawie 85% terenu parku znajduje się w zlewni rzeki Drawy, z której wody za pośrednictwem Noteci, Warty i Odry odprowadzane są do morza Bałtyckiego. Na terenie parku źródła mają również przepiękne rzeki: Piława, Piławka oraz Dębnica. W bogatym wachlarzu flory parku spotyka się gatunki charakterystyczne dla roślinności atlantyckiej, arktycznej oraz górskiej. Wyróżnić tu można: wawrzynka wilczełyko, rosiczkę okrągłolistną, pośrednią i długolistną, tojada mocnego, marzankę wonną czy wiciokrzewa pomorskiego. Jednakowo licznie występują tu ptaki związane ze środowiskiem leśnym, jak i ptaki drapieżne. Do osobliwości należą: orzeł bielik, orlik krzykliwy, puchacz, kania, bocian czarny czy bąk. Z płazów wyróżnić trzeba: ropuchę szarą, żabę trawną czy traszkę zwyczajną. Natomiast gady reprezentują: jaszczurka zwinka, padalec zwyczajny, żmija zygzakowata czy zaskroniec zwyczajny. W wodach rzek i jezior żyje ponad 30 gatunków ryb. Pospolicie występuje szczupak, sandacz, leszcz, płoć, karaś, sum czy węgorz. Z rzadziej spotykanych występuje: sieja, sielawa, brzana, kleń i pstrąg potokowy. Źródłem powyższego opisu walorów przyrodniczych Drawskiego Parku Krajobrazowego jest portal internetowy www.drawa.pl zawierający wiele cennych informacji przyrodniczo-krajobrazowych. Pomniki przyrody Łącznie w Powiecie Szczecineckim znajduje się 202 pomniki przyrody, w tym drzewa w pojedynczych formach, grupach drzew lub alejach. Do pomników przyrody zaliczone zostały formy nieożywione, które stanowią 4 głazy narzutowe. 57 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego za lata 2007 – 2008 Obszary chronionego krajobrazu W Powiecie Szczecineckim ważnym czynnikiem ochrony przyrody są obszary chronionego krajobrazu zestawione w tabeli poniżej. Obszary chronionego krajobrazu na terenie Powiatu Szczecineckiego. Data utworzenia Powierzchnia ogólna obszaru [ha] Pojezierze Drawskie 17.11.1975 r * 68 450 Okolice Żydowo – Biały Bór 17.11.1975 r * 12 350 Jeziora Szczecineckie 17.11.1975 r * 17619,1 27.09.2000 r** 28.02.2004 r *** 24.06.2004 r**** 26.08.2004 r***** 86,00 1 998,57 79,88 1213,73 Nazwa obszaru Las Drzonowski Dolina Piławy Dolina rzeki Płytnicy Gminy powiatu Gmina Borne Sulinowo, Gmina Szczecinek, Miasto Szczecinek Miasto i Gmina Biały Bór Gmina Biały Bór, Gmina Szczecinek, Miasto Szczecinek Gmina Biały Bór Gmina Borne Sulinowo Gmina Szczecinek Gmina Borne Sulinowo Źródło: Starostwo Powiatowe w Szczecinku. * - Uchwała nr X/46/75 WRN w Koszalinie z dnia 17 listopada 1975 r. **- Uchwała Nr XX/181/2000 Rady Miejskiej w Białym Borze z dnia 27 września 2000 r. *** - Uchwała Nr XIII/143/2004 Rady Miejskiej w Bornem Sulinowie z dnia 28 lutego 2004 r. **** - Uchwała Nr XXI/136/2004 Rady Gminy Szczecinek z dnia 24 czerwca 2004 r. *****-Uchwała Nr XVII/194/2004 Rady Miejskiej w Bornem Sulinowie z dnia 26 sierpnia 2004 r. Obszary chronionego krajobrazu Jeziora Szczecineckie, Dolina Piławy, Las Drzonowski oraz Dolina rzeki Płytnicy znajdują się w całości na terenie Powiatu Szczecineckiego. Pozostałe obszary obejmują także gminy sąsiednich powiatów: Okolice Żydowo – Biały Bór obejmuje gminę Polanów i Bobolice, Pojezierze Drawskie obejmuje gminę Drawsko Pomorskie, Ostrowice, Złocieniec, Brzeżno. Łączna powierzchnia obszarów chronionego krajobrazu na terenie powiatu wynosi 49 371,3 ha, co stanowi ok. 28,2 % jego całkowitej powierzchni. Tak duży teren powiatu objęty ochroną świadczy o jego wyjątkowych walorach przyrodniczych. Szczególnie dotyczy to bogactwa lasów i wody oraz ukształtowania terenu. Użytki ekologiczne Użytkami ekologicznymi w świetle ustawy o ochronie przyrody mogą być pozostałości ekosystemów mających znaczenie dla zachowania unikatowych zasobów genowych i typów środowisk. Ta forma ochrony umożliwia zachowanie cennych fragmentów przyrody uwzględniając równocześnie potrzeby człowieka w warunkach racjonalnego gospodarowania. Na terenie Powiatu Szczecineckiego powołano użytki ekologiczne, o łącznej powierzchni 544,0 ha. Obszary Natura 200 Specjalne Obszary Ochrony na terenie Powiatu Szczecineckiego . Nazwa obszaru Dorzecze Parsęty Bobolickie Jeziora Lobeliowe Jeziora Szczecineckie Bagno i Jezioro Ciemino Jezioro Śmiadowo Diabelskie Pustacie Poligon w Okonku Dolina Piławy Jezioro Bobięcińskie Jeziora Czaplineckie SOO (Specjalne Obszary Ochrony) Kod obszaru PLH320007 PLH320001 PLH320009 PLH320036 PLH320042 PLH320048 PLH300021 PLH320025 PLH320040 PLH320039 58 Typ obszaru K E E B B B B B E I Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego za lata 2007 – 2008 Źródło: www.natura2000.mos.gov.pl Typy obszarów Natura 2000 B - Wydzielone SOO (Specjalne Obszary Ochrony), bez żadnych połączeń z innymi obszarami Natura 2000 E - SOO, który graniczy z innym obszarem Natura 2000 - OSO lub SOO, ale się z nim nie przecina. I - SOO, zawierający w sobie wydzielony OSO. K - SOO, częściowo przecinający się z OSO. Specjalne Obszary Ochrony na terenie Powiatu Szczecineckiego były zaakceptowane przez Komisję Europejską dopiero w latach sprawozdawczych, mimo iż pierwsze zostały przekazane już w 2004 r. Charakterystyka Specjalnych Obszarów Ochrony Dorzecze Parsęty Dolina rzeki Parsęty, od źródeł koło Parsęcka aż po strefę ujściową w Kołobrzegu. Obszar swoim zasięgiem obejmuje: – źródła Parsęty koło Parsęcka; - naturalną rynnę rzeki Parsęty – od Radomyśla do Krosina – Bobolickie Jeziora Lobeliowe w otoczeniu kompleksów leśnych, z dopływami: Kłudawa, Knyczanka, Gęsia Rzeka i Rudy Rów; – strome jary i wąwozy rzeki Perznicy, Trzebiegoszczy i Łozicy; – liczne zakola, starorzecza, torfowiska, lasy łęgowe i zarośla wierzbowe pomiędzy Krosinem a Osówkiem; - dolinę Dębnicy; - przełomowy odcinek rzeki Parsęty koło Osówka oraz leśny kompleks z jeziorami i torfowiskami k. Byszyna; - dolinę Parsęty, od Byszyna do Karlina, z ujściowymi odcinkami rzek – Mogilica, Topiel, Pokrzywnica i Radew; – naturalną rynnę rzeki pomiędzy Karlinem a Rozcięcinem oraz dopływ rzeki Pyszki; – dolinę Parsęty koło Kołobrzegu. Stwierdzono tu występowanie 13 gatunków z Załącznika II Dyrektywy Rady 92/43/EWG. Ø Zagrożenia Do istotnych zagrożeń w Dorzeczu Parsęty należy: zmienianie stosunków wodnych powodujące odwadnianie mokradeł; zaniechanie wypasu oraz zarzucenie koszenia łąk świeżych i łąk podmokłych oraz torfowisk mechowiskowych; kłusownictwo ryb łososiowatych; zalesianie torfowisk i podmokłych łąk; intensyfikacja użytkowania łąk lub zamiana ich w grunty orne; zalewanie łąk i torfowisk – zbiorniki retencyjne; hodowla ryb; nieuporządkowana gospodarka wodno-ściekowa oraz gospodarka odpadami – „dzikie wysypiska" śmieci. Obszar podlega działaniom z zakresu ochrony przeciwpowodziowej. Istniejące obiekty i urządzenia związane z ochroną przeciwpowodziową oraz koryto rzeczne wymagają utrzymywania ich w sprawności technicznej. Na obszarze będą prowadzone działania zapewniające swobodny spływ wód i kry. Przy wykonywaniu powyższych zadań zachowana zostanie dbałość o utrzymanie dobrego stanu ekologicznego doliny. Wykonywanie tych prac obejmuje różne fragmenty doliny rzecznej i nie ma istotnego wpływu na całość obszaru Natura 2000. Bobolickie Jeziora Lobeliowe Ostoja obejmuje skupienie kilkunastu jezior rynnowych oraz bardzo dużą liczbę oczek polodowcowych w okolicach Bobolic i Porostu. W jej granicach, oprócz różnego typu zbiorników wodnych, znajdują się torfowiska i rozległe kompleksy buczyn. Na szczególną uwagę i ochronę zasługują jeziora lobeliowe. Prawie wszystkie jeziora charakteryzują się obecnością gatunków reliktowych, takich jak: lobelia jeziorna Lobelia dortmanna, brzeżyca jednokwiatowa Litorella uniflora i poryblin jeziorny Isoetes lacustris oraz dobrze zachowaną roślinnością isoetydów Isoeto-Lobelietum dortmannae. W czterech jeziorach stwierdzono występowanie elismy wodnej Luronium natans. Liczne małe oczka eutroficzne rozproszone są na obrzeżach kompleksów leśnych lub w krajobrazie rolniczym. Znaczącą powierzchnię zajmują torfowiska wysokie z roślinnością torfotwórczą. Na szczególną uwagę zasługuje kompleks żywych torfowisk wysokich koło Drzewian. Mniejsze torfowiska mszarne (tzw. torfowiska kotłowe) występują bardzo licznie na bezodpływowych obszarach morenowych koło Porostu. Ponadto obszar obejmuje torfowiska mszarne z wrzoścem bagiennym, 59 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego za lata 2007 – 2008 torfowiska przejściowe, brzeziny bagienne, suche wrzosowiska oraz liczne torfowiska mszarne zdolne do regeneracji. W otoczeniu jezior największą powierzchnię zajmują kwaśne buczyny i dąbrowy ze znacznym udziałem starodrzewi. Ø Zagrożenia Do głównych zagrożeń w obrębie Bobolickich Jezior Lobeliowych należy: eutrofizacja zbiorników lobeliowych, np. poprzez niewłaściwą gospodarkę wodno-ściekową w miejscach rekreacyjnych, humizacja zbiorników lobeliowych, czyli dostawanie się do zbiorników związków humusowych z odwadnianych torfowisk; funkcjonowanie starego systemu melioracyjnego, za pomocą, którego wciąż odwadnianych jest wiele torfowisk; rolnictwo – nawożenie pól wokół jezior, gospodarka leśna, hodowla ryb (lub zarybianie) w jeziorach lobeliowych, infrastruktura rekreacyjna nad jeziorami, zanieczyszczanie wód, niekontrolowane odwadnianie torfowisk, funkcjonowanie domków letniskowych nad jez. Chlewe Wielkie i Pniewo. Jeziora Szczecineckie Wyróżniający się pod względem różnorodności biologicznej fragment strefy morenowej Pomorza, o urozmaiconym krajobrazie, stanowiący miejsce koncentracji unikatowych gatunków i siedlisk przyrodniczych. W skład obszaru wchodzą: – Torfowisko Kusowskie Bagno – jest jednym z lepiej zachowanych torfowisk wysokich w Polsce. Północna część torfowiska zachowała postać klasycznego kopułowego torfowiska bałtyckiego z bezleśną częścią centralną. południowa część była eksploatowana, jednak potorfia szybko zarastają i się regenerują. – Jezioro Wielatowo – przylegające do w/w torfowiska jezioro lobeliowe - Kompleks buczyn na pd-zach od jez. Wielatowo – w porównaniu z innymi buczynami regionu jest szczególnie istotny dla zachowania różnorodności biologicznej – Niewielkie jeziorko bez nazwy ok 2 km na pd. od Kusowa – unikatowe w skali całego Pomorza stanowisko siedliska – Brzezińskie Bagno – kompleks borów i brzezin bagiennych z jeziorkami dystroficznymi, porastający torfowisko wysokie typu bałtyckiego – Otoczenie jeziora Trzebiechowo – kompleks grądów istotnych dla zachowania różnorodności biologicznej, a także płaty świeżych łąk uzupełniające zróżnicowanie siedlisk – Jezioro Wierzchowo – dobrze wykształcone jezioro eutroficzne z unikatową roślinnością rdestnicową i z fragmentami roślinności ramienicowej – Skarpy wokół brzegów jezior Wierzchowo i Wierzchówko, ze względu na zachowanie fragmentów siedlisk, w których możliwe jest jeszcze przetrwanie podawanego stąd Botrychium simplex. Współczesnego występowania tego gatunku nie udało się jednak potwierdzić w terenie. – Torfowisko Wielkie Błoto na pd. brzegu jez. Wierzchowo, pozostałość torfowiska wysokiego typu bałtyckiego; dziś kompleks boru bagiennego i torfowisk przejściowych w regenerujących potorfiach. – Przylegające do jeziora Drężno łąki o charakterze mechowiskowym uzupełniające reprezentację siedlisk. Ø Zagrożenia Zanieczyszczenie jezior ściekami, eutrofizacja i wypłycanie jezior; osuszanie terenu; wznowienie eksploatacji torfu na torfowisku Kusowskie Bagno. Bagno i Jezioro Ciemino Obszar obejmuje dawne torfowisko wysokie porośnięte zwartym borem bagiennym i przylegające do niego jezioro lobeliowe. Torfowisko nie było nigdy eksploatowane na większą skalę, lecz odwodnione rowami i zalesione, dziś jest w całości porośnięte lasem. Tylko w centralnej części obiektu niewielkie fragmenty rozluźnionego boru bagiennego nawiązują do niegdyś bezleśnej kopuły torfowiska. Występują tu bardzo obfite populacje: widłaka jałowcowatego, borówki bagiennej, czartawy drobnej. Torfowisko jest okolone lasami z udziałem starodrzewi bukowych, ale i z dużym udziałem sztucznych nasadzeń na gruntach porolnych. W 2001 r. rozpoczęto zabiegi czynnej ochrony torfowiska. Od południa i wschodu przylega do niego lobeliowe Jez. Ciemino o pow. 241,7 ha (gł. 13,6 m, dł. 3,7 60 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego za lata 2007 – 2008 km), z którego wypływa rzeka Nizica. U jego południowego brzegu znajdują się dwie wioski letniskowe: Ciemino i Łączno. Jezioro to zajmuje stosunkowo niedużą rynnę subglacjalną. Ø Zagrożenia Wierzchnie warstwy torfu w całym obiekcie są zmurszałe. Proces torfotwórczy zatrzymany. Zagrożeniami są: dalsze przesuszenie, rozwój podrostów brzozowych i wzmożona transpiracja. Niebezpieczeństwem dla wartości przyrodniczych jest także zabudowa rekreacyjna brzegów jeziora oraz zwiększone jego użytkowanie, bez uwzględnienia wymogów ochrony przyrody. Jezioro Śmiadowo Obszar obejmuje Jezioro Śmiadowo o powierzchni 132,7 ha (maksymalna głębokość 15 m, długość – 2,4 km, szerokość - 0,8 km) z wąskim pasem lasu i zarośli porastających brzegi akwenu. To oligotroficzne jezioro położone jest 140 m. n.p.m. i charakteryzuje się przeźroczystą, średnio kwaśną wodą. Na zbiorniku znajduje się 6, malowniczych wysp. Ø Zagrożenia Presja turystyczna i rekreacyjna prowadząca m. in. do zabudowania brzegów, zanieczyszczania wody, eutrofizacji i zaśmiecania terenu. Diabelskie Pustacie Obszar obejmuje tereny dawnego poligonu "Borne-Sulinowo" oraz przylegającą do niego rynnę rzeki Płytnicy z jeziorami. Na dawnym poligonie zachowały się rozległe przestrzenie bezleśne, pokryte wrzosowiskami. Część terenu została zalesiona, jednak znaczne przestrzenie wrzosowisk są świadomie i czynnie chronione przez administrację leśną (m. in. usuwanie nalotu drzew i krzewów). Rynna Płytnicy to dolina rzeki Płytnicy z Jeziorem Przełęg i Jeziorem Kniewo, a także układy biocenotyczne otaczających ją równin sandrowych starszego i w niewielkim stopniu młodszego szlaku, zwanego szlakiem Płytnicy. Rynnie rzeki towarzyszą liczne zagłębienia wytopiskowe o owalnym lub podłużnym kształcie, wypełnione złożami torfu. Koryto Płytnicy cechuje się naturalną morfologią: posiada liczne drobne i większe baseny oraz zatoki. Jego nierówne dno jest pokryte grubą warstwą osadów dennych, obfitujące w mikrosiedliska. Jeziora usytuowane w biegu rzeki mają charakter zbiorników eutroficznych. Na torfowiskach rozwinęły się fitocenozy przejściowo- i wysokotorfowiskowe: mszar turzycy dzióbkowatej SphagnoCaricetum rostratae (jako przeważający powierzchniowo), mszar wełnianki wąskolistnej Sphagno-Eriophoretum angustifoliae, mszar kępowy z żurawiną błotną Sphagnetum magellanici, młodociane postaci boru bagiennego Vaccinio uliginosi-Pinetum, luźne zarośla wierzby uszatej Salicetum auritae, mszar wełnianki pochwowatej Sphagno-Eriophoretum vaginati, mszar z bobrkiem trójlistkowym Menyantho-Sphagnetum teretis ze stanowiskami rosiczki okrągłolistnej Drosera rotundifolia, skupienia turzycy nitkowatej Caricetum lasiocarpae, mszar z sitem drobnym Sphagno- Juncetum bulbosi oraz traworośla z mietlicą psią Carici Agrostietum caninae. Ø Zagrożenia Zalesianie lub brak czynnej ochrony wrzosowisk, zmiany stosunków wodnych. Poligon w Okonku Obszar obejmuje teren dawnego poligonu w Okonku, obecnie przekazany Nadleśnictwu Okonek. Są to rozległe przestrzenie bezleśne, pokryte wrzosowiskami i murawami napiaskowymi. Część terenu została zalesiona, jednak znaczne przestrzenie wrzosowisk są świadomie i czynnie chronione przez administrację leśną (m. in. usuwanie nalotu drzew i krzewów). Ø Zagrożenia Zalesianie, zarastanie wrzosowisk. Eutrofizacja. 61 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego za lata 2007 – 2008 Dolina Piławy Fragment terenu dawnego poligonu w Bornem-Sulinowie oraz dolina rzeki Pilawy na odcinku tzw. Zalewów Nadarzyckich (sztuczne rozlewiska utworzone przed II wojną światową jako część linii umocnień Wału Pomorskiego, jednak obecnie bardzo cenne przyrodniczo i malownicze). Niepowtarzalny, w pasie Pojezierzy Pomorskich, ciąg ekosystemów wodnych i torfowiskowych związanych z rynną wytopiskową głęboko rozcinającą sandry starszego szlaku Piławy (Lobu Parsęty), co w wielu miejscach w połączeniu z krętością dna obniżenia, stanowi o dużych walorach krajobrazowych ostoi. Bardzo liczne jak na stosunkowo niewielki obszar, doskonale zachowane torfowiska cechuje duża zmienność wynikająca ze zróżnicowania morfologii wytopisk, w obrębie których powstały; od niewielkich, płaskodennych, dość płytkich obniżeń, po jeziora w głębokich kotlinach. Liczne wytopiska to jeziora o sporym areale, jak: Generalskie, Brzeźno, Kowal, Dudylany (zwane też Lipowym), Bagienne i Bobrowe. Bunkry pozostałe po umocnieniach Wału Pomorskiego stanowią zimowiska nietoperzy. Ø Zagrożenia Zmiany stosunków wodnych, zalesianie, masowa turystyka wodna, masowe wędkarstwo, potencjalnie zabudowa rekreacyjna. Jezioro Bobięcińskie Obszar swoim zasięgiem obejmuje 5 jezior lobeliowych, z których największe to jezioro Bobięcińskie Wielkie o powierzchni 524,6 ha i maksymalnej głębokości 48 m. Prawie wszystkie jeziora charakteryzują się obecnością roślin reliktowych, takich jak: lobelia jeziorna Lobelia dortmanna, brzeżyca jednokwiatowa Litorella uniflora i poryblin jeziorny Isoetes lacustris. Ponadto w jeziorze Bobięcińskim znajduje się duża populacja Elisty wodnej Luronium natans, a w jeziorze Iłowatka występuje bardzo rzadki w Polsce poryblin kolczasty Isoetes echinospora. Znaczną powierzchnię zajmują również inne siedliska, w tym: zbiorniki dystroficzne i nachodzące na taflę wody pła mszarne, torfowiska przejściowe i dywanowe mszary, bory i brzeziny bagienne oraz wilgotne i świeże łąki. Całość kompleksu otoczona jest buczynami i dąbrowami. Jest to również ważne miejsce odpoczynku i rekreacji. Ø Zagrożenia Do głównych zagrożeń obszaru należą: − eutrofizacja zbiorników lobeliowych, np. poprzez zagospodarowanie turystycznejeziora, − humizacja zbiorników lobeliowych poprzez przenikanie do jezior związków humusowych z odwadnianych torfowisk, − funkcjonowanie starego systemu melioracyjnego, za pomocą którego wciąż odwadnianych jest wiele mokradeł. Jeziora Czaplineckie Obszar obejmuje najcenniejszy przyrodniczo i krajobrazowo fragment Pojezierza Drawskiego. Jego rzeźba została ukształtowana w wyniku działalności lądolodu, podczas ostatniego zlodowacenia bałtyckiego. Pozostałościami tej działalności są między innymi: wały moreny czołowej, ozy, liczne jary, doliny rzek, jeziora rynnowe i wytopiskowe. Na terenie ostoi zlokalizowanych jest 47 jezior (zajmujących ok. 10 % pow. terenu), reprezentujących większość wyróżnianych w Polsce typów jezior. Jeziora mają urozmaiconą linię brzegową, na niektórych z nich są wyspy. Brzegi jezior są wysokie, porośnięte lasem, głównie łęgami i buczyną, lub niskie, z pasem roślinności przybrzeżnej. W obszarze znajduje się największe jezioro Pojezierza – Drawsko (powierzchnia 1872 ha, maksymalna głębokość 79,7 m). Jest ono drugim pod względem głębokości jeziorem w Polsce, stanowi główny węzeł ekologiczny ostoi. Największą rzeką obszaru jest Drawa, mająca na jego terenie swoje źródła. Swój początek biorą tutaj także inne rzeki, jak: Dębnica, Wogra, Piławka, Kokna i Rakon. 62 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego za lata 2007 – 2008 Ø Zagrożenia Zanieczyszczenie wody i eutrofizacja (m.in. zanieczyszczenie jeziora Siecino wodami z pobliskich stawów). Rozwój turystyki i rekreacji bez uwzględnienia potrzeb ochrony przyrody (budowa infrastruktury niszczącej siedliska, zabudowa brzegów, zaśmiecanie, zanieczyszczenia). Usuwanie martwego drewna i podszytu. Kłusownictwo. Sukcesja na terenach otwartych. Wypalanie traw. Nieprawidłowa gospodarka ściekowa i odpadowa. Potencjalnym zagrożeniem jest intensyfikacja rolnictwa np. spadek pow. odłogów, stosowanie nawozów i pestycydów itp. Obszary Specjalnej Ochrony na terenie Powiatu Szczecineckiego. Nazwa obszaru OSTOJA DRAWSKA OSO (Obszary Specjalnej Ochrony) Kod obszaru PLB320019 Typ obszaru F Źródło: www.natura2000.mos.gov.pl Typy obszarów Natura 2000 F- Obszar OSO, całkowicie zawierający w sobie obszar SOO. Obszar Ostoja Drawska został uchwalony Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 5 września 2007 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 (Dz. U. Nr 179, poz. 1275) i obejmował gminę Barwice oraz gminę Borne Sulinowo na terenie Powiatu Szczecineckiego. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 października 2008 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 (Dz. U. Nr 198, poz. 1226) rozciągnęło przedmiotowy obszar również na gminę Biały Bór, Szczecinek oraz Grzmiącą. Ostoja Drawska Obszar obejmuje część Pojezierza Drawskiego z ponad 50 jeziorami (10 % pow. terenu), reprezentującymi wszystkie typy jezior. Teren został ukształtowany w wyniku działalności lądolodu podczas ostatniego zlodowacenia bałtyckiego. Pozostałościami tej działalności są między innymi: wały moreny czołowej, ozy, liczne jary, doliny rzek, jeziora rynnowe i wytopiskowe. Brzegi jezior są wysokie, porośnięte lasem, głównie łęgami i buczyną, lub niskie, z roślinnością przybrzeżną. Dominują tu bory, duże powierzchnie zajmują drzewostany bukowe, dębowe. Rzeźba terenu jest zróżnicowana, z licznymi wąwozami, parowami, niewielkimi, bezodpływowymi zbiornikami wodnymi, bagnami i torfowiskami. Największą rzeką jest Drawa, mająca tu swoje źródła. Swój początek biorą tutaj także inne rzeki, jak: Dębnica, Wogra, Piławka, Kokna i Rakon. Znaczna część obszaru jest użytkowana rolniczo. Na terenie obszaru szczególnie cenna jest dolina Drawy, która wraz z dopływami odgrywa bardzo ważną rolę łącznika między obszarami koncentracji cennej flory w urozmaiconym krajobrazie polodowcowym. Jej źródła znajdują się w rezerwacie Dolina Pięciu Jezior. Wody tych jezior są zasobne w wapń, na dnie zbiorników odkłada się kreda jeziorna, która podściela zlądowiałe odcinki doliny między kolejnymi jeziorami. Dna jezior porastają łąki ramienicowe. Osobliwością są dobrze zachowane jeziora lobeliowe. Bardzo bogata jest także flora mchów, reprezentowana aż przez 274 gatunki, z których 30 uznano za zagrożone w Polsce. Do bardzo wartościowych zbiorowisk należą torfowiska, szczególnie wysokie, występujące na wododziałach oraz torfowiska przejściowe. Ostoja charakteryzuje się bogactwem i różnorodnością flory i fauny. Na jej terenie występują 742 gatunki roślin naczyniowych, spośród których 28 objętych jest całkowitą ochroną gatunkową, a 14 ochroną częściową. Spotyka się tu gatunki charakterystyczne dla roślinności atlantyckiej, arktycznej, borealnej, górskiej oraz ciep łolubne. Wody zasiedla 36 gatunków ryb i 1 gatunek krągłoustnych, w tym 5 gatunków objętych ochroną prawną. Występuje tu 12 płazów i 5 gatunków gadów oraz 41 gatunków ssaków. 63 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego za lata 2007 – 2008 Ø Zagrożenia Istniejące na rzece Drawie, poniżej obszaru, elektrownie wodne stanowią barierę dla migracji ryb i innych organizmów wodnych i powodują ubożenie ichtiofauny reofilnej. Z tego powodu w wodach Drawy na terenie ostoi nie spotyka się między innymi troci wędrownej i łososia. Spływ wód ze stawów rybnych położonych w zlewni jeziora Siecino (drugiego pod względem powierzchni na terenie ostoi) powoduje szybszą eutrofizację jeziora. Silna presja turystycznorekreacyjna; presja inwestycyjna dotycząca zabudowy brzegów jezior, powoduje ubożenie przyrodnicze i krajobrazowe terenu. Utrudnia także rozród i migracje zwierzętom związanym z terenami wodnymi i wodno-błotnymi. Potencjalne zagrożenie stanowi przewidywana intensyfikacja gospodarki rolnej. Z nią związane jest między innymi: likwidacja odłogów, stosowanie znacznej ilości nawozów sztucznych i środków ochrony roślin i nawożenie pól gnojowicą. Na szczeblu wojewódzkim obszary Natura 2000 w latach 2007 – 2008 podlegały Wojewodzie Zachodniopomorskiemu. W jego kompetencjach leży zawieranie umów z właścicielami gruntów. Także Wojewoda wydaje zezwolenia na prowadzenie inwestycji lub innych działań (mogących mieć wpływ na stan obszaru Natura 2000), na podstawie niezależnie wykonanej oceny wpływu tego działania na przedmiot ochrony oraz po uzyskaniu opinii rad gmin, których dane przedsięwzięcie dotyczy. Nadzór nad poszczególnymi obszarami Natura 2000 został powierzony różnym podmiotom. W zależności od własności gruntów, statusu ochronnego terenu, itd. odpowiednio: dyrektorom parków narodowych i krajobrazowych, administracji Lasów Państwowych. Cel jest realizowany zgodnie z kompetencjami. Gospodarz terenu: Gmina, Nadleśnictwa, na bieżąco prowadzą prace pielęgnacyjne parków i pomników przyrody. Powiat nie ma wpływu na przyspieszenie działań (np. niezrealizowanych) przez Drawski Park Krajobrazowy lub Nadleśnictwa. Inwentaryzacja najcenniejszych obiektów różnorodności biologicznej: obiektów ochrony przyrody i cennych gatunków flory i fauny, jest sporządzana w ramach prac urządzeniowych, programów ochrony przyrody w nadleśnictwach i parkach narodowych. Szczególną uwagę zwraca się na naturalne fragmenty ekosystemów leśnych oraz na lasy ekologicznie ważne: na siedliskach wilgotnych a także na takie obiekty jak: bagna, moczary, torfowiska, oczka wodne, użytki ekologiczne. Inwentaryzacją objęte są też elementy chronione prawem: rezerwaty przyrody, pomniki przyrody, gatunki zagrożone i rzadkie. Przebieg realizacji zaplanowanych działań: PLANOWAN E 34 Wyznaczanie miejsc rozrodu i siedlisk gatunków chronionych zwierząt i roślin oraz opracowanie dokumentacji tych obszarów Minister Środowiska Wojewoda 64 2008 2007 Tabela 26 Wykonanie harmonogramu – Racjonalne użytkowanie zasobów przyrodniczych – ochrona roślin i zwierząt Lata realizacji Jednostki Szacunkowe Źródła Lp. Opis przedsięwzięcia odpowiedzialne koszty finansowania za realizację wdrożenia Zadanie ciągłe Brak danych kosztowych NFOŚiGW, WFOŚiGW, Budżet Państwa ZREALIZOWANE PLANOWANE ZREALIZOWANE Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego za lata 2007 – 2008 34 Załącznik Nr 5 do Rozporządzenia Ministra Środowiska z 28 września 2004 w sprawie gatunków dziko występujących zwierząt objętych ochroną ustala strefy ochrony ostoi, miejsc rozrodu lub regularnie przebywających gatunków ochronnych. Dokumentację obszarów, na których znajdują się miejsca rozrodu i siedlisk gatunków chronionych zwierząt i roślin, przygotowują (niezależnie): -Biuro Konserwacji Przyrody (gospodarstwo pomocnicze) Zachodniopomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Szczecinie (współpracując z dużym gronem wybitnych specjalistów i naukowców), -Nadleśnictwa przy sporządzaniu inwentaryzacji i waloryzacji przyrodniczej 35 Racjonalizacja gospodarowania zwierzętami łownymi przez: opracowanie zasad gospodarowania zwierzętami łownymi, opracowanie programu zwalczania kłusownictwa Nadleśnictwa, Związek Łowiecki, Minister Środowiska x Nadzór nad realizacją Planów Hodowli Zwierzyny Nadleśnictwa Zadanie ciągłe Organizowanie w ramach statutowej działalności akcji dokarmiania zwierzyny przez ustawianie: paśników, lizawek, organizowanie poletek żerowych i zgryzowych, zakup i rozkładanie karmy, pasów zaporowych; Państwowy Związek Łowiecki (Koła działające na terenie Gmin) Zadanie ciągłe Brak danych kosztowych Na terenach łowieckich prowadzenie działań prewencyjnych w stosunku do osób podejrzanych o popełnienie przestępstwa, w tym: legitymowanie podejrzanych; zatrzymywanie i kontrola środków transportowych, przeszukiwanie powierzchni, osób i miejsc, ujmowanie sprawców na gorącym uczynku lub w pościgu; odbieranie narzędzi; kontrola punktów skupów dziczyzny i prowadzących sprzedaż dziczyzny, kierowanie wniosków do sądów Straż Leśna Straż Łowiecka Zadanie ciągłe Brak danych kosztowych 35 x Zależnie od kosztów działań Brak danych kosztowych WFOŚiGW, Związek Łowiecki, środki własne Lasów Państwowych Środki własne nadleśnictw Środki własne kół łowieckich i Lasów Państwowych Środki własne nadleśnictw Ocena stopnia realizacji zadania na podstawie założonego miernika: Ochrona zwierząt i roślin realizowana jest przez Powiat i Gminy przez szereg, nie zaplanowanych w harmonogramie działań jak: wnioskowanie i ustanawianie użytków ekologicznych oraz pomników przyrody, pomoc w utrzymaniu zwierzyńca przy Kościele Św. Franciszka z Asyżu, działania na rzecz poprawy stanu czystości wód jezior i rzek. 65 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego za lata 2007 – 2008 Wyrazem bogactwa gatunkowego fauny leśnej są zwierzęta łowne, których liczebność utrzymuje się na wysokim poziomie, stwarzając równocześnie stałe zagrożenie dla lasu. Ważnym problemem gospodarki łowieckiej jest regulowanie liczebności populacji zwierząt łownych w celu zminimalizowania szkód w uprawach (zgryzanie) i młodnikach (spałowanie) oraz w uprawach rolnych przylegających do lasów. Racjonalna gospodarka łowiecka, obejmująca m.in. zagospodarowanie łowisk, wzbogacanie składu gatunkowego drzewostanów i obrzeży lasu, regulację liczebności populacji i dokarmianie zwierzyny w okresie zimowym, ogranicza poziom szkód wyrządzanych przez zwierzynę do rozmiarów gospodarczo znośnych. Corocznie obserwuje się wzrost strat z powodu szkodnictwa leśnego: kradzieże drewna, kłusownictwo, bezprawne korzystanie z lasu. W zwalczaniu tego rodzaju przestępstw nie pomaga zbyt liberalne orzecznictwo sądów, często, bowiem orzeka się odstąpienie od wymierzenia kary ze względu na znikomą szkodliwość społeczną, co powoduje poczucie bezkarności u sprawców. Cel jest realizowany zgodnie z kompetencjami. Przebieg realizacji zaplanowanych działań: ZREALIZOWANE PLANOWANE 2008 2007 Tabela 27. Wykonanie harmonogramu – Racjonalne użytkowanie zasobów przyrodniczych – ochrona lasów Lata Jednostki i realizacji Szacunkowe podmioty Źródła Lp. Opis przedsięwzięcia koszty odpowiedzialne finansowania wdrożenia za realizację 36 Ochrona i powiększanie zasobów leśnych przez opracowanie planów urządzenia lasu z Programem Ochrony Środowiska Nadleśnictwa Zadanie ciągłe Brak danych kosztowych Środki własne Lasów Państwowych, Budżet Państwa, NFOŚiGW 36 Opracowanie planu urządzenia lasu z Programem Ochrony Środowiska dla Nadleśnictwa Czarnobór (pow. 13 381,11 ha) Nadleśnictwo Czarnobór Ważny na lata 2005 2014 87 700 zł Środki własne Lasów Państwowych Opracowanie planu urządzenia lasu z Programem Ochrony Środowiska dla Nadleśnictwa Szczecinek (pow. 22 760,08 ha) Nadleśnictwo Szczecinek Ważny na lata 2005 2014 Brak danych kosztowych Środki własne Lasów Państwowych Opracowanie planu urządzenia lasu z Programem Ochrony Środowiska dla Nadleśnictwa Czaplinek (pow. 15 689,71 ha) Nadleśnictwo Czaplinek Ważny na lata 2000 2009 Brak danych kosztowych Środki własne Lasów Państwowych Opracowanie planu urządzenia lasu z Programem Ochrony Środowiska dla Nadleśnictwa Tychowo (pow. 22 271,11 ha) Nadleśnictwo Tychowo Ważny na lata 20082017 Brak danych kosztowych Środki własne Lasów Państwowych 66 ZREALIZOWANE Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego za lata 2007 – 2008 36 Opracowanie planu urządzenia lasu z Programem Ochrony Środowiska dla Nadleśnictwa Połczyn (pow. 24 956,87 ha) Nadleśnictwo Połczyn Ważny na lata 20082017 Brak danych kosztowych Środki własne Lasów Państwowych Opracowanie planu urządzenia lasu z Programem Ochrony Środowiska dla Nadleśnictwa Bobolice (pow. 19 070,66 ha) Nadleśnictwo Bobolice Ważny na lata 1999 2008 Brak danych kosztowych Środki własne Lasów Państwowych Nadleśnictwo Czarne Ważny na lata 2002 2011 Brak danych kosztowych Środki własne Lasów Państwowych Nadleśnictwo Miastko Ważny na lata 20072016 Brak danych kosztowych Środki własne Lasów Państwowych Nadleśnictwo Polanów Ważny na lata 20072016 Brak danych kosztowych Środki własne Lasów Państwowych Nadleśnictwo Borne Sulinowo Ważny na lata 2002 2011 Brak danych kosztowych Środki własne Lasów Państwowych Opracowanie planu urządzenia lasu z Programem Ochrony Środowiska dla Nadleśnictwa Czarne (pow. 28 407,74 ha) Opracowanie planu urządzenia lasu z Programem Ochrony Środowiska dla Nadleśnictwa Miastko (pow. 22 849,92 ha) Opracowanie planu urządzenia lasu z Programem Ochrony Środowiska dla Nadleśnictwa Polanów (pow. 16 786,68 ha) Opracowanie planu urządzenia lasu z Programem Ochrony Środowiska dla Nadleśnictwa Borne Sulinowo (pow. 20 433,35 ha) ZREALIZOWANE PLANOWANE Wykonanie inwentaryzacji i opracowanie uproszczonego planu urządzania lasu Ważny na lata 20082017 Powiat Szczecinecki Wykonano w całości założenia z poprzednich lat w 2007 i 2008 nie zlecano Środki własne 37 Racjonalne, zgodnie z zasadami ochrony przyrody użytkowanie Nadleśnictwa zasobów leśnych, w tym wprowadzenie bezpiecznych technik i technologii prac leśnych 37 Zwiększenie zasobów drzewnych w lasach zarządzanych przez PGL Lasy Państwowe jest jednym ze wskaźników jakości gospodarki leśnej (nie jest to skutek tylko zwiększenia powierzchni lasu). Na dobrą jakość mają wpływ: podnoszenie kwalifikacji personelu oraz poprawne planowanie i konsekwentne wykonywanie zaprojektowanych zabiegów hodowlanych. Nie mniej istotna jest dbałość o stan zdrowotny drzewostanów, profilaktyka, kontrola i ograniczanie występowania zagrożeń. Pozyskanie drewna charakteryzuje się dużym udziałem użytków przedrębnych (z cieć pielęgnacyjnych) oraz przygodnych (w użytkowaniu rębnym i przedrębnym) Zadanie ciągłe 67 Brak danych kosztowych Środki własne Lasów Państwowych, Budżet Państwa, NFOŚiGW PLANOWANE ZREALIZOWANE PLANOWANE ZREALIZOWANE PLANOWANE Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego za lata 2007 – 2008 38 38 Działania prowadzące do zróżnicowania struktury gatunkowej lasów i poprawy struktury wiekowej lasów Bieżąca praca nadleśnictw zgodnie z opracowanymi planami urządzenia lasów: rębnie, trzebieże, odnowienia, nasadzenia, przebudowy drzewostanów, zabiegi ochronne (zabezpieczanie drzew przed zwierzyną, szkodnikami) Nadleśnictwa Zadanie ciągłe Nadleśnictwo Czarnobór Zadanie ciągłe Brak danych kosztowych Nadleśnictwo Szczecinek Zadanie ciągłe Brak danych kosztowych Nadleśnictwo Czaplinek Zadanie ciągłe Brak danych kosztowych Nadleśnictwo Połczyn (plany ochrony lasów) Zadanie ciągłe Brak danych kosztowych Wykonanie odnowień i zalesień Nadleśnictwo Czarnobór 2007-2008 Odnowienia, wprowadzenie II piętra (pow. 206,05 ha); zalesienia (pow. 79,21 ha); CW, CP (pow. 257,63 ha) Nadleśnictwo Tychowo Zadanie ciągłe Nadleśnictwa Zadanie ciągłe Brak danych kosztowych 62 280 zł Brak danych kosztowych Środki własne Lasów Państwowych, Budżet Państwa, NFOŚiGW Środki własne Lasów Państwowych Środki własne Lasów Państwowych Środki własne Lasów Państwowych Środki własne Lasów Państwowych Środki własne Lasów Państwowych Środki własne Lasów Państwowych 39 Opracowanie i wdrożenie sieci monitoringu środowiska leśnego w celu przeciwdziałania stanom niepożądanym (choroby, szkodniki) 39 Lasu Państwowe na bieżąco monitorują stan lasów, aktualizują powierzchnię i zasoby drzewne. Służby leśne śledzą i prognozują stan zagrożenia pożarowego oraz występowanie szkodników i chorób drzew. LP finansują prace badawcze umożliwiające postęp w naukach leśnych i zapewniające naukowe podstawy działań gospodarczych. Instytut Badawczy Leśnictwa corocznie publikuje analizy i raporty pt: Krótkoterminowa prognoza występowania ważniejszych szkodników i chorób infekcyjnych drzew leśnych w Polsce. Analizy porównawcze pozwalają z wyprzedzeniem przeciwdziałać stanom niepożądanym 40 Dostosowanie lasów do pełnienia zróżnicowanych funkcji przyrodniczych i społecznych (udostępnianie lasów do celów turystyki, wypoczynku, regeneracji zdrowia, edukacji ekologicznej) Nadleśnictwa Drawski Park Krajobrazowy Zadanie ciągłe Brak danych kosztowych 40 Porządkowanie Ścieżki Testamentu Papieskiego JP II: (tematyka religijna), Nadleśnictwo Czarnobór Parafia pod wezwaniem Św. Franciszka Zadanie ciągłe Brak danych kosztowych Środki własne podmiotów realizujących Porządkowanie Ścieżki edukacyjnej wokół Jeziora Leśnego: (tematyka leśna) Nadleśnictwo Czarnobór Zadanie ciągłe Brak danych kosztowych Środki własne 68 Brak danych kosztowych Środki własne jednostek realizujących, dotacje WFOŚiGW, Środki własne Lasów Państwowych, PFOŚiGW Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego za lata 2007 – 2008 ZREALIZOWANE Wykonanie i realizacja Planu ochrony przeciwpożarowej Działania prowadzone w ramach prewencji i zwalczania pożarów przez służby: - Państwowej Powiatowej Straży Pożarnej; - Straży Miejskiej - Policji; - Służb Ochrony Kolei - Straży Leśnej 40 Nadleśnictwo Połczyn Zadanie ciągłe Brak danych kosztowych PPSP Straż Miejska Policja SOK Straż Leśna Zadanie ciągłe Brak danych kosztowych Środki własne jednostek realizujących Brak danych Udostępnianie ukierunkowanego ruchu turystycznego w lasach poprzez tworzenie tras edukacyjno-przyrodniczych, miejsc postoju, udostępnianie dróg leśnych dla ruchu, tras dojazdów do jezior, miejsc biwakowych i widokowych Nadleśnictwa Zadanie ciągłe Brak danych kosztowych WFOŚiGW, środki własne Lasów Państwowych, PFOŚiGW Działania Nadleśnictw w ramach ochrony zasobów leśnych przed pożarami: - prowadzenie obserwacji; - wykonywanie pasów ppoż. na granicach pole- las; - pogadanki i szkolenia zarówno do użytkowników środowiska jak i służb odpowiedzialnych za ochronę ppoż.; - organizowanie narad koordynacyjnych; - pomiary wilgotności i komunikaty ostrzegawcze; - tablice informacyjno – edukacyjne - utrzymywanie bądź wykonywanie punktów czerpania wody; - organizowanie punktów alarmowo-dyspozycyjnych (PAD); - udział w akcjach ratowniczo- gaśniczych; - szacowanie szkód i likwidacja skutków pożarów Nadleśnictwa Zadanie ciągłe Brak danych kosztowych Środki własne Lasów Państwowych, Budżet Państwa Ocena stopnia realizacji zadania na podstawie założonego miernika. Zgodnie z ustawą o lasach, starosta sprawuje nadzór nad gospodarką leśną w lasach niestanowiących własności Skarbu Państwa. Powierzchnia lasów nadzorowanych przez Starostę Szczecineckiego wynosi ok. 2,04% ogólnej powierzchni lasów na terenie Powiatu Szczecineckiego. 69 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego za lata 2007 – 2008 Łączna powierzchnia lasów na terenie Powiatu Szczecineckiego wynosi: 78 836,53 ha w tym: − będących w zasobach Skarbu Państwa: 76 225,53 ha − niebędących własnością Skarbu Państwa: 1 611 ha. Na terenie poszczególnych gmin powierzchnie lasów przedstawiają się następująco: v GMINA SZCZECINEK Nadleśnictwo Łączna pow. lasów w Nadleśnictwie [ha] Powierzchnia lasów na terenie Gminy Wiejskiej Szczecinek [ha] 21 265,87 21 632,54 11 800,70 17 418,35 14 610,75 27 199,89 - 13 505,87 415,55 2 614,74 440,78 131,80 393,98 17 502,72 Szczecinek Miastko Czarnobór Bobolice Czaplinek Czarne RAZEM Udział procentowy w ogólnej pow. lasów państwowych na terenie Gminy 77,16 2,37 14,95 2,52 0,75 2,25 100,00 Powierzchnia lasów niebędących własnością Skarbu Państwa na terenie Gminy Wiejskiej Szczecinek wynosi: 392 ha. Ogółem na terenie Gminy Wiejskiej Szczecinek powierzchnia lasów wynosi: 17 894,72 ha. v GMINA BARWICE Nadleśnictwo Łączna pow. lasów w Nadleśnictwie [ha] Powierzchnia lasów na terenie Gminy Barwice [ha] 14 610,75 23 246,06 - 1 373,46 7 320,56 8 694,02 Czaplinek Połczyn RAZEM Udział procentowy w ogólnej pow. lasów państwowych na terenie Gminy 15,80 84,20 100,00 Powierzchnia lasów niebędących własnością Skarbu Państwa na terenie Miasta i Gminy Barwice wynosi: 271 ha. Ogółem na terenie Miasta Barwice powierzchnia lasów wynosi 39,37 ha, a na terenie Gminy powierzchnia lasów wynosi: 8 965,02 ha. v MIASTO SZCZECINEK Nadleśnictwo Szczecinek Czarnobór RAZEM Łączna pow. lasów w Nadleśnictwie [ha] Powierzchnia lasów na terenie Miasta Szczecinek [ha] Udział procentowy w ogólnej pow. lasów państwowych na terenie Miasta 21 265,87 11 800,70 - 625,58 624,21 1 249,79 50,05 49,95 100,00 Powierzchnia lasów niebędących własnością Skarbu Państwa na terenie Miasta Szczecinka wynosi: 8 ha. Ogółem na terenie Miasta Szczecinek powierzchnia lasów wynosi 1 257,79 ha (LP). v GMINA BORNE SULINOWO 70 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego za lata 2007 – 2008 Nadleśnictwo Szczecinek Czaplinek Czarnobór Borne Sulinowo RAZEM Łączna pow. lasów w Nadleśnictwie [ha] Powierzchnia lasów na terenie Gminy Borne Sulinowo [ha] Udział procentowy w ogólnej pow. lasów państwowych na terenie Gminy 21 265,87 14 610,75 11 800,70 17 857,21 - 2 442,06 7 804,23 8 561,75 8 628,22 27 436,26 8,90 28,44 31,21 31,45 100,00 Powierzchnia lasów niebędących własnością Skarbu Państwa na terenie Miasta i Gminy Borne Sulinowo wynosi: 414 ha. Ogółem na terenie Miasta Borne Sulinowo powierzchnia lasów wynosi 1216,27 ha, na terenie Gminy Borne Sulinowo powierzchnia lasów wynosi: 27 850,26ha. v GMINA BIAŁY BÓR Nadleśnictwo Czarne Miastko Szczecinek Bobolice Niedźwiady RAZEM Łączna pow. lasów w Nadleśnictwie [ha] Powierzchnia lasów na terenie Gminy Biały Bór [ha] 27 199,89 21 632,54 21 265,87 17 418,35 24 637,27 - 80,11 7 731,31 3 490,81 1 352,54 184,07 12 838,84 Udział procentowy w ogólnej pow. lasów państwowych na terenie Gminy 0,62 60,22 27,19 10,54 1,43 100,00 Powierzchnia lasów niebędących własnością Skarbu Państwa na terenie Gminy Biały Bór wynosi: 330 ha. Ogółem na terenie Miasta Biały Bór powierzchnia lasów wynosi 365,54 ha, a na terenie Gminy Biały Bór powierzchnia lasów wynosi: 13 168,84 ha. v GMINA GRZMIĄCA Nadleśnictwo Szczecinek Czaplinek Tychowo Połczyn Bobolice RAZEM Łączna pow. lasów w Nadleśnictwie [ha] Powierzchnia lasów na terenie Gminy Grzmiąca [ha] 21 265,87 14 610,75 20 766,26 23 246,06 17 418,35 - 1 652,06 1 075,77 2 071,21 2 643,52 64,37 7 506,93 Udział procentowy w ogólnej pow. lasów państwowych na terenie Gminy 22,01 14,33 27,59 35,21 0,86 100,00 Ponadto na terenie Gminy Grzmiąca znajdują się lasy nienależące do zasobów Skarbu Państwa, nadzorowanie przez Starostę Szczecineckiego o powierzchni: 196 ha. Ogółem na terenie Gminy Grzmiąca powierzchnia lasów wynosi: 7 702,93 ha. Łączna powierzchnia Powiatu Szczecineckiego wynosi 176 500 ha, w tym lasy 78 836,53 ha. Lesistość Powiatu Szczecineckiego jest wyższa od średniej w Województwie Zachodniopomorskim o 10% i wynosi: 44,7%. Informacje dodatkowe dotyczące Planów Urządzania Lasu. 71 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego za lata 2007 – 2008 Plan Urządzania Lasu stanowi szczegółowy leśny plan gospodarczy i jest podstawowym dokumentem gospodarki leśnej opracowywanym dla organów sprawujących nadzór nad lasami zgodnie z kompetencjami (Nadleśnictwa, Starosta, Agencja Nieruchomości Rolnych, Dyrektorzy Parków Narodowych). Zgodnie z Ustawą o Lasach tworzony jest, co 10 lat według stanu na dzień 1 stycznia pierwszego roku obowiązywania (przez Biura Urządzania Lasu). Plan staje się podstawą do prowadzenia jakichkolwiek zabiegów gospodarczych. Plan Urządzania Lasu (PUL) zawiera dane inwentaryzacji lasu (część inwentaryzacyjna), w tym: dokumentację prac siedliskowych, opis taksacyjny lasu, mapy obrazujące wyniki inwentaryzacji lasu, zestawienia zbiorcze danych inwentaryzacyjnych (raporty w formie tabeli i wykazów), ogólny opis urządzanego nadleśnictwa, zawierający ogólną charakterystykę lasów oraz zestawienia zbiorcze danych inwentaryzacyjnych. Zgodnie z ustawą o lasach, starosta sprawuje nadzór nad gospodarką leśną w lasach niestanowiących własności Skarbu Państwa. Powierzchnia lasów nadzorowanych przez Starostę wynosi: ok. 2,04% ogólnej powierzchni lasów na terenie Powiatu Szczecineckiego. Ponadto lasy znajdują się również w zarządzie Agencji Nieruchomości Rolnych. Z uwagi na niewielki udział w powierzchni zarządzanej przez w/w organy, cele polityki leśnej naszego kraju realizują głownie Lasy Państwowe. Zaplanowane działania koordynowane, do których powoływane są Nadleśnictwa – wykonywane są na bieżąco. Wszystkie formy zagospodarowania i ochrony lasów służą zachowaniu zasobów genowych i różnorodności biologicznej, czyli nadrzędnym celom ochrony przyrody. Cel został zrealizowany. Przebieg realizacji zaplanowanych działań: 2008 2007 2006 2005 PLANOWANE 41 Sporządzając plany zagospodarowania przestrzennego Gminy, kierują się zasadą ochrony dziedzictwa naturalnego przy jednoczesnym zapewnieniu możliwie najpełniejszego dostępu społeczeństwa do korzystania z bogactwa naturalnego bez uszczerbku na jego jakości. 42 Wprowadzanie odpowiednich procedur lokalizacyjnych chroniących tereny cenne przyrodniczo przed przeinwestowaniem PLANOWANE 41 Uwzględnianie w planach zagospodarowania przestrzennego selektywnego dostępu do terenów wyjątkowo cennych przyrodniczo ZREALIZO WANE 2004 Tabela 28 Wykonanie harmonogramu – Racjonalne użytkowanie zasobów przyrodniczych – integracja aspektów ekologicznych z planowaniem przestrzennym Lata realizacji Jednostki i Szacunkowe podmioty Źródła Lp. Opis przedsięwzięcia koszty odpowiedzialne finansowania wdrożenia za realizację Gminy Zadanie ciągłe Gminy Zadanie ciągłe 72 Brak danych kosztowych Brak danych kosztowych Środki własne Środki własne ZREALIZOWA NE PLANOWANE ZREALIZ OWANE Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego za lata 2007 – 2008 42 Gminy Powiatu Szczecineckiego nie należą do terenów silne zaludnionych, gdzie istotnym problemem jest antropopresja związana z rozwojem mieszkalnictwa. W chwili obecnej ogólne wymogi dotyczące ochrony środowiska zawarte w licznych ustawach ( Prawo ochrony środowiska, Prawo wodne, Ustawa o ochronie przyrody, Prawo budowlane itd.) w sposób wystarczający zabezpieczają tereny chronione. 43 Przeciwdziałanie rozwojowi budownictwa mieszkalnego i rekreacyjnego na terenach chronionych 43 Gminy działają zgodnie z przepisami ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym dokonując wszelkich przewidzianych prawem uzgodnień i konsultacji, i działa według określonych prawem procedur. W planach uwzględnia się wszelkie obszary objęte ochroną prawną lub konserwatorska ograniczając bądź wykluczając możliwość realizowania przedsięwzięć budowlanych na takich terenach. Gminy Zadanie ciągłe Brak danych kosztowych Środki własne Racjonalnie prowadzona gospodarka (np. rolna, leśna czy rybacka) pozwala na zachowanie walorów przyrodniczych terenu. Można założyć, że ograniczenia gospodarcze dotyczyć będą nowych inwestycji i znaczącej intensyfikacji gospodarki. W przypadku wszelkich nowych projektów, np. budowy autostrady, lokalizacji nowych zakładów przemysłowych itp. konieczne będzie przeprowadzenie ocen oddziaływania na środowisko pod kątem wpływu inwestycji na przedmioty chronione. Ocenę taką trzeba przeprowadzać zarówno w odniesieniu do inwestycji zlokalizowanych w obszarze Natura 2000, jak bezpośrednio w sąsiedztwie tego obszaru. Zarząd Powiatu Szczecineckiego, uzgadniając projekty Miejscowych Planów Zagospodarowania Przestrzennego dla gmin, zawsze kieruje się zasadą zrównoważonego rozwoju mając na uwadze nadrzędne cele ochrony przyrody 6.10 Przeciwdziałanie poważnym awariom Program Ochrony Środowiska wymienia 8 zakładów, na terenie których stosuje się niebezpieczne środki chemiczne. W zależności od rodzaju, kategorii i ilości substancji niebezpiecznej znajdującej się w zakładzie, uznaje się go za: • zakład o zwiększonym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej (zakład zwiększonego ryzyka), albo • zakład o dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej (zakład dużego ryzyka). Zakwalifikowanie zakładu do jednej z powyższych grup, pociąga za sobą obowiązek wprowadzania, utrzymywania udoskonalania systemu zapobiegania poważnej awarii. Zgodnie z rejestrem prowadzonym przez Komendę Wojewódzką Państwowej Straży Pożarnej w Szczecinie na terenie Powiatu Szczecineckiego znajduje się jeden zakład dużego ryzyka wystąpienia poważnej awarii przemysłowej, jest to Kronospan Chemikal Sp. z o. o. zlokalizowany w Szczecinku przy ul. Waryńskiego 1. Za poważną awarię uznaje się zdarzenie, w szczególności emisję, pożar lub eksplozję, powstałe w trakcie procesu przemysłowego, magazynowania lub transportu, w którym występuje jedna lub więcej niebezpiecznych substancji, prowadzące do natychmiastowego powstania zagrożenia życia lub zdrowia ludzi lub środowiska lub powstania takiego zagrożenia z opóźnieniem. 73 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego za lata 2007 – 2008 W celu ochrony przed poważnymi awariami oraz dla zapewnienia bezpieczeństwa chemicznego i biologicznego w Harmonogramie realizacyjnym Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego wyznaczono dwa kierunki działań: 1. Opracowanie zewnętrznych planów operacyjno-ratunkowych dla zakładów o dużym ryzyku wystąpienia awarii; 2. Zwiększenie bezpieczeństwa przewozów substancji niebezpiecznych. Zaplanowane zadania: każdemu kierunkowi działania przypisano jedno zadanie (odpowiednio): 1. Opracowanie planów działania oraz współdziałania pomiędzy poszczególnymi jednostkami (zad nr 44) 2. Kontrola przewozów substancji niebezpiecznych. Kontrola stanu technicznego pojazdów i dróg kolejowych (zad. nr 45) Jednostki i podmioty odpowiedzialne za realizacje zadania: zaplanowane działania należą do grupy zadań koordynowanych, za realizacje których odpowiadają: zakłady przemysłowe, Policja, Inspekcja Transportu Drogowego. Założony termin realizacji: założono, że zakłady przemysłowe, zakwalifikowane do zakładów o dużym ryzyku wystąpienia awarii przemysłowej sporządzą plany działań do końca 2007r. W przypadku kontroli ruchu drogowego pod względem przewozu substancji niebezpiecznych – działanie określono jako ciągłe. Ocena stopnia realizacji zadania na podstawie przyjętego miernika. Powiat Szczecinecki nie posiada procedury postępowania w przypadku wystąpienia zdarzeń bezpośrednio zagrażających szkodą w środowisku oraz innych zdarzeń wymagających zagospodarowania odpadów, opisującej działania organów administracji i służb ratowniczych, bowiem nie jest organem kompetentnym w sprawie. Ilość zdarzeń na terenie Powiatu Szczecineckiego w latach 2005-2008 Powiat RODZAJ ZDARZENIA Miejscowe zagrożenia Alarmy fałszywe rok rok 2006 2007 2008 2005 2006 2007 2008 2005 2006 2007 2008 2005 2006 2007 2008 szczecinecki Razem rok 2005 Pożary rok 438 545 409 429 401 613 548 925 7 10 23 19 846 1168 980 1373 Źródło: Komenda Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej w Szczecinku Zakłady przemysłowe, zakwalifikowane do zakładów o dużym ryzyku wystąpienia awarii przemysłowej sporządziły plany działań. Ponadto na terenie Powiatu Szczecineckiego Policja wraz z pracownikami Wojewódzkiego Inspektorat u Transportu Drogowego w Szczecinie przeprowadzała kontrole ruchu drogowego pod względem przewozu substancji niebezpiecznych Większość obiektów kontroli stanowiły cysterny przewożące paliwa. W trakcie kontroli nie stwierdzono uchybień. Cel jest realizowany zgodnie z kompetencjami. 6.11. Edukacja w zakresie ochrony środowiska Koncepcja kształcenia i wychowywania społeczeństwa w duchu poszanowania środowiska przyrodniczego zgodnie z hasłem myśleć globalnie - działać lokalnie jest jednym z kluczowych celów programu ochrony środowiska każdego szczebla. Edukacja ekologiczna obejmuje wszelkie formy działalności skierowanej do społeczeństwa, ze szczególnym uwzględnieniem dzieci i młodzieży, które mają na celu wpływanie na poziom świadomości ekologicznej, propagowanie konkretnych zachowań korzystnych dla środowiska naturalnego, upowszechnianie wiedzy o przyrodzie. Działania te prowadzone są przez szkoły, przez specjalistyczne placówki edukacyjne zarówno publiczne jak i niepubliczne, a także przez liczne organizacje ekologiczne, 74 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego za lata 2007 – 2008 jednostki samorządowe a nawet podmioty gospodarcze. Na terenie Powiatu Szczecineckiego podejmowanych jest wiele inicjatyw dotykających tego modnego, ale i bardzo ważnego tematu – Ochrona środowiska. Większość działań podejmowanych jest spontanicznie. Programowe akcje, podejmowane równocześnie przez wszystkie szkoły i placówki młodzieżowe przy jednoczesnym wsparciu władz samorządowych związane są z międzynarodowym kalendarzem imprez ekologicznych jak: „Akcja sprzątanie świata” czy, „Dzień ziemi”. Celem, wyznaczonym przez Harmonogram realizacji Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego w dziedzinie „Edukacja w zakresie ochrony środowiska” jest stworzenie i wdrożenie systemu edukacji i informacji o środowisku. Zaplanowane zadania: wykonanie i wdrożenie powiatowego i gminnych programów edukacji ekologicznej. Jednostki i podmioty odpowiedzialne za realizacje zadania: zaplanowane działanie należy do zadań własnych gmin oraz Powiatu Szczecineckiego. Założony termin realizacji: zgodnie z terminarzem w tabeli 30. Przebieg realizacji zaplanowanych działań: ZREALIZOWANE PLANOWANE 46 Wykonanie i wdrożenie powiatowego i gminnych programów edukacji ekologicznej 46 Opracowanie Programu Edukacyjno – Informacyjnego w ramach sporządzania Powiatowego Programu Ochrony środowiska i Powiatowego Planu Gospodarki Odpadami Samorząd powiatowy Samorządy gminne Powiat Szczecinecki x x x 2008 2007 2006 2005 2004 Tabela 30. Wykonanie harmonogramu – Edukacja w zakresie ochrony środowiska - stworzenie i wdrożenie systemu edukacji i informacji o środowisku Lata realizacji Jednostki Szacunkowe Źródła Lp. Opis przedsięwzięcia odpowiedzialne za koszty finansowania realizację wdrożenia x Koszty zależne od posiadanych środków Środki własne jednostek realizujących x Koszty wynikające ze sporządzenia Powiatowego Programu Ochrony Środowiska i Powiatowego Planu Gospodarki Odpadami PFOŚiGW x x prenumerata prasy branżowej (Recykling, Czysta Energia, Przegląd Komunalny, Przegląd Geologiczny, Wodociągi i Kanalizacja, Las, Zieleń Miejska) x Starostwo Powiatowe 75 747 zł 882 zł PFOŚiGW Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego za lata 2007 – 2008 konkursy ekologiczne współorganizowane ze stowarzyszeniami i organizacjami pozarządowymi m.in.: akcja zbierania w szkołach zużytych baterii (pojemnik taki znajduje się również w budynku Starostwa Powiatowego w Szczecinku), coroczny konkurs ekologiczny „Woda, Powietrze”, „Las i jego mieszkańcy”, Olimpiady Wiedzy o Ekologii, „Zielone lato”, Międzynarodowy Konkurs Plastyczny „Na ratunek środowisku”. Akcja „Sprzątanie Świata” 46 Zakup wyposażenia do pracowni ochrony środowiska w Zespole Szkół im. St. Staszica w Światkach x 1 641 zł 7 292 zł PFOŚiGW x 300 zł 712 zł PFOŚiGW x 4 999,00 zł PFOŚiGW LOP, ZHP, KKT, RDLP, Nadleśnictwa, PTTK Wiarusy, Towarzystwo Przyjaciół Piławy, Stowarzyszenie Gmin Pojezierza Drawskiego, Koła Łowieckie. Starostwo Powiatowe Powiat Szczecinecki PGK Sp. z o.o. w Szczecinku Szkoły x x Powiat Szczecinecki x ZREALIZOWANE „Pilotażowy program zbierania odpadów komunalnych, w tym odpadów ulegających biodegradacji” Starostwo Powiatowe przy udziale PGK Sp. z o.o. w Szczecinku oraz SAPiK w Szczecinku Strona internetowa urzędu: liczne artykuły informacyjnoedukacyjne dot. gospodarki odpadami Starostwo Powiatowe (np.: „Rolniku oddaj opakowania po środkach (koordynator), Przedsiębiorstwo ochrony roślin!”, Gospodarki Komunalnej „Złomiarze (nie) do zatrzymania?”, „Oddaj Sp. z o.o. w Szczecinku, zużyty sprzęt elektryczny szkoły i elektroniczny we właściwe ręce”, „Happening podsumowujący działania edukacyjne akcji -Sortuj razem z nami”, itp.) 76 x x 12 800 zł 7 801 zł 3 000 zł Koszty administracyjne WFOŚiGW PFOŚiGW PGK Sp. z o.o. Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego za lata 2007 – 2008 Edukacja leśna: konkursy, szkolenia, pogadanki, utrzymanie ścieżek edukacyjnych RDLP w Szczecinku Nadleśnictwo Czarnobór Nadleśnictwo Szczecinek Nadleśnictwo Miastko Seminarium „Organizacja selektywnej zbiórki i recyklingu zużytych baterii oraz sprzętu elektrycznego i elektronicznego” Powiat Szczecinecki REBA Organizacja Odzysku S.A. Federacja Zielonych „Gaja” Warsztaty szkoleniowe „Koszty gospodarowania odpadami komunalnymi w gminach” w Osieczanach k/Krakowa seminarium „gospodarka odpadami medycznymi”, - Warsztaty szkoleniowe: „selektywna gospodarka odpadami na terenie Powiatu Szczecineckiego” Miejski program zapobiegania bezdomności zwierząt ze szczególnym uwzględnieniem pomocy kotom wolno żyjącym oraz edukacja ekologiczna mieszkańców miasta Szczecinka Współpraca z miastami partnerskimi Neustrelitz (Niemcy), Bergen op Zoom (Holandia) i Söderhamn (Szwecja) –wymiana doświadczeń odnośnie rozwiązywania problemów ekologicznych, zwłaszcza dotyczących ochrony wód Zadanie ciągłe x x Brak danych kosztowych Środki własne, Budżet Państwa, PFOŚiGW Koszty administracyjne Środki własne, PFOŚiGW Po kosztach własnych organizatorów Starostwo Powiatowe z Fundacją Wspierania Inicjatyw Społecznych x Po kosztach własnych organizatorów x x 157 400 zł x x b.d. Starostwo Powiatowe przy współpracy Powiatowej Stacji SanitarnoEpidemiologicznej w Szczecinku Miasto Szczecinek Miasto Szczecinek 77 Budżet miasta, WFOŚiGW Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego za lata 2007 – 2008 Udzielanie wszechstronnej pomocy opiekunom kotów wolno żyjących. Utrzymanie stałej populacji kotów wolno żyjących w mieście. Ograniczenie nadpopulacji psiokociej. Prowadzenie bazy trwale oznakowanych zwierząt oraz umożliwianie nieodpłatnego znakowania zwierząt dla osób w szczególnie trudnej sytuacji finansowej oraz promowanie trwałego znakowania zwierząt Miasto Szczecinek prowadzi współprace w zakresie edukacji ekologicznej z: Ośrodkiem Edukacji Ekologicznej w Świątkach – poprzez organizowanie konkursów ekologicznych Ośrodkiem Edukacji Ekologicznej „Dziupla” w Czarnoborze – poprzez organizację ekologicznych wycieczek edukacyjnych Ośrodkiem Edukacji Ekologicznej Lipie – poprzez organizację wycieczek ekologicznych Współpraca z organizacjami ekologicznymi: Stowarzyszenie Przyjaciół Psa, Kota i nie Tylko – zwalczanie bezdomności zwierząt, wspieranie Pogotowia dla zwierząt - Buczek – dokarmianie, zakup misek, edukacja x x 316 000 zł x x b.d. x x b.d. Miasto Szczecinek Miasto Szczecinek Miasto Szczecinek 78 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego za lata 2007 – 2008 W ramach opracowanego „Programu edukacji leśnej społeczeństwa w Nadleśnictwie Czarnobór na lata 2004-2014” Nadleśnictwo Czarnobór prowadzi edukację społeczeństwa w zakresie hodowli i ochrony lasu, ochrony przyrody, funkcji lasów, bieżących problemów ochrony środowiska x x 22 510 zł Środki własne, budżet państwa Nadleśnictwo Czarnobór Starostwo Powiatowe w Szczecinku finansowało również. wydanie materiałów informacyjno – edukacyjnych w tym: - „Pojezierze Drawskie – zachowaj dla przyszłych pokoleń” − folderu zawierającego m.in. opis powiatu oraz zaznaczone zabytki, pomniki przyrody i szlaki turystyczne; − album „Uroki Ziemi Szczecineckiej” ukazujący najpiękniejsze szczecineckie jeziora (Komorze, Trzesiecko, Pile, Białe) i rzeki (Parsęta, Piława, Dębica), piękne lasy, rezerwaty przyrody, krajobrazy i zwierzęta, jakie można spotkać na ziemi szczecineckiej; − film o powiecie prezentujący m.in. walory przyrodnicze powiatu; − przewodnik po szlakach turystycznych powiatu zawierający 37 szlaków turystycznych powiatu: 17 rowerowych, 5 kajakowych, 5 pieszych, 6 konnych oraz 4 ścieżki edukacyjno – przyrodnicze. Ocena stopnia realizacji zadania na podstawie przyjętego miernika. Gminy Powiatu Szczecineckiego nie wykonały i nie wdrożyły gminnych programów edukacji ekologicznej. Nie oznacza to jednak, że nie są podejmowane działania związane z promowaniem wiedzy i zasad ochrony środowiska. W ramach działalności edukacyjnej szkół i placówek oświatowych prowadzona jest edukacja ekologiczna związana z realizacją programów nauczania oraz podejmowana jest współpraca z ośrodkami edukacji ekologicznej i organizacjami pozarządowymi (m.in. LOP, Fundacja „Wolę być”, Federacja Zielonych „Gaja”). Edukację z zakresu ochrony środowiska na terenie Powiatu Szczecineckiego prowadzi się nie tylko w postaci indywidualnych akcji, ale również przy okazji realizacji dużych projektów (przykładem może być Rewitalizacja wód jeziora Trzesiecko, gdzie problematyka degradacji jeziora i możliwości jej zahamowania była szeroko poruszana na łamach prasy, w programach lokalnej telewizji, a także podczas otwartych debat, na które zapraszano przedstawicieli świata nauki, władających bądź korzystających z wód jeziora oraz przedstawicieli społeczeństwa i media). Na uwagę zasługuje fakt zaangażowania w szeroko pojętą edukację ekologiczną przedstawicieli wszystkich grup społecznych oraz przedsiębiorców działających na lokalnym rynku. Należy uznać, że cel został zrealizowany. 6.12. Podsumowanie Podstawą monitoringu realizacji programu jest sprawozdawczość oparta na wskaźnikach odzwierciedlających stan środowiska i presję na środowisko. W celu nadzoru nad realizacją opracowanego Programu, przyjęto wskaźniki pomocne w przedstawianiu stopnia realizacji założonych zadań. 79 1. Rewitalizacja jeziora Trzesiecko 1. Gorące punkty 2. Gospodarka wodna 3. Gospodarka odpadami 4. Poprawa jakości środowiska – POWIETRZE 2. Uporządkowanie zlewni jezior „Pętli Szczecineckiej” w celu przywrócenia ich funkcji biologicznej Wspierane/ Własne Wspierane/ Własne V V Wspierane 3. Wykonanie remontu urządzeń wodnych służących utrzymaniu retencji wodnej w zbiornikach Baczyno i Baczynko 4. Likwidacja lub modernizacja instalacji Koordynowane V niespełniających wymagań ochrony środ. 5. Reorganizacja systemu monitoringu Koordynowane V i oceny jakości wód powierzchniowych i podziemnych 6. Poprawa jakości wody pitnej dzięki Wspierane V modernizacji istniejących stacji uzdatniania wody 7. Opracowanie i realizacja programu V Koordynowane ograniczania zanieczyszczeń wód spowodowanych produkcją rolną przez realizację ustawy o rolnictwie ekologicznym i Kodeksu Dobrej Praktyki Rolniczej 8. Zintensyfikowanie rozbudowy, renowacji Wspierane V i modernizacji sieci wodociągowej 9. Przeprowadzenie akcji edukacyjno – V Wspierane/ informacyjnej propagującej optymalizację Własne zużycia wody przez indywidualnych użytkowników V 10. Zintensyfikowanie rozbudowy sieci Wspierane kanalizacji sanitarnej oraz sukcesywna modernizacja istniejącej sieci Realizacja planu gospodarki odpadami – dane w sprawozdaniu PGO 11. Modernizacja układów technologicznych oraz montaż urządzeń ograniczających emisję 12. Objęcie pozwoleniami emisyjnymi dużych zakładów przemysłowych 13. Eliminowanie węgla jako paliwa w kotłowniach lokalnych, rozbudowa sieci gazowej na obszarze powiatu i zwiększenie liczby odbiorców, modernizacja kotłowni węglowych w obiektach użyteczności publicznej 14. Rozwój sieci ciepłowniczej na terenie miasta Szczecinka 15. Modernizacja kotłowni rejonowych i sieci c.o. w Bornem Sulinowie oraz budowa kotłowni na biomasę 80 Nie zrealizowane Zrealizowane częściowo lub realizacja nieuzasadniona lub niemożliwa Nazwa przedsięwzięcia Zrealizowane Cel i kierunek działania Rodzaj zadania ze względu na wykonawcę Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego za lata 2007 – 2008 Koordynowane V Koordynowane/ Wspierane/ Własne Koordynowane V Wspierane V Wspierane V V V Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego za lata 2007 – 2008 5. Poprawa jakości środowiska – HAŁAS – ocena stanu akustycznego środowiska i ocena zmian 6. Poprawa jakości środowiska – PROMIENIOWANIE ELEKTROMAGNET. 7. Racjonalizacja użytkowania surowców 8. Ochrona powierzchni ziemi 9. Racjonalne użytkowanie zasobów przyrodniczych 16. Promowanie nowych nośników energii ekologicznej pochodzących ze źródeł odnawialnych (energia słoneczna, wiatrowa, wodna, geotermalna) oraz edukacja ekologiczna społeczeństwa na temat wykorzystania tych nośników energii 17. Budowa zespołu siłowni wiatrowych do wytwarzania energii elektrycznej w Gminie Barwice, w Gminie Grzmiąca rozpoznano teren pod inwestycje 18. Wprowadzenie ruchu tranzytowego z obszaru miast, budowa obejść drogowych, obwodnic, przebudowa dróg o małej przepustowości oraz bieżąca modernizacja dróg i ciągów komunikacyjnych 19. Inwentaryzacja źródeł emisji hałasu do środowiska, zwłaszcza hałasu komunikacyjnego i przemysłowego 20. Opracowanie map akustycznych obszarów położonych wzdłuż głównych dróg i linii kolejowych, których eksploatacja może powodować negatywne oddziaływanie akustyczne na znacznych obszarach ochrony przed hałasem 21. Opracowanie programów ograniczania lub wyeliminowania emisji hałasu do środowiska oraz 22. Integrowanie planów zagospodarowania przestrzennego z problemami zagrożenia hałasem 23. Wprowadzenie systemu monitoringu hałasu 24. Inwentaryzacja i kontrola źródeł emisji promieniowania elektromagnetycznego 25. Preferowanie niskokonfliktowych lokalizacji źródeł promieniowania elektromagnetycznego 26. Opracowanie programu zmniejszenia materiało- i energochłonności gospodarki 27. Wprowadzenie bodźców ekonomicznych dla przedsięwzięć proekologicznych (ulgi podatkowe, możliwość współfinansowania) 28. Poprawa parametrów energetycznych budynków (wymiana okien, ocieplenie budynków) 29. Inwentaryzacja terenów poeksploatacyjnych oraz terenów zdegradowanych – opracowanie programu rekultywacji 30. Opracowywanie i wdrażanie planów rekultywacji terenów aktualnie eksploatowanych 31. Przeprowadzanie inwentaryzacji obszarów chronionych ze szczególnym uwzględnieniem użytków ekologicznych 32. Bieżąca ochrona obszarów i obiektów prawnie chronionych 33. Prowadzenie prac pielęgnacyjnych parków i pomników przyrody 81 Koordynowane/ Wspierane/ Własne V Wspierane V Koordynowane/ Własne V Koordynowane/ Własne V Koordynowane/ Własne V Koordynowane/ Własne V Wspierane V Koordynowane V Koordynowane V Wspierane V Koordynowane V Wspierane/ Własne V Koordynowane V Koordynowane/ Wspierane V Koordynowane V Koordynowane/ Wspierane V Koordynowane/ Wspierane Koordynowane/ Wspierane V V Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego za lata 2007 – 2008 10. Racjonalne użytkowanie zasobów przyrodniczych – ochrona lasów 34. Wyznaczanie miejsc rozrodu i siedlisk gatunków chronionych zwierząt i roślin oraz opracowanie dokumentacji tych obszarów 35. Racjonalizacja gospodarowania zwierzętami łownymi przez: opracowanie zasad gospodarowania zwierzętami łownymi, opracowanie programu zwalczania kłusownictwa 36. Ochrona i powiększanie zasobów leśnych przez opracowanie planów urządzenia lasu z Programem Ochrony Środowiska Koordynowane V Koordynowane V Koordynowane V 37. Racjonalne, zgodnie z zasadami ochrony przyrody użytkowanie zasobów leśnych, w tym wprowadzenie bezpiecznych technik i technologii prac leśnych 38. Działania prowadzące do zróżnicowania struktury gatunkowej lasów i poprawy struktury wiekowej lasów 39. Opracowanie i wdrożenie sieci monitoringu środowiska leśnego w celu przeciwdziałania stanom niepożądanym (choroby, szkodniki) Koordynowane V Koordynowane V Koordynowane V Koordynowane V Wspierane V Wspierane V Wspierane V Koordynowane V Koordynowane V 40. Dostosowanie lasów do pełnienia zróżnicowanych funkcji przyrodniczych i społecznych (udostępnianie lasów do celów turystyki, wypoczynku, regeneracji zdrowia, edukacji ekologicznej) 41. Uwzględnienie w planach zagospodarowania przestrzennego selektywnego dostępu do terenów wyjątkowo cennych przyrodniczo 42. Wprowadzenie odpowiednich procedur lokalizacyjnych chroniących tereny cenne przyrodniczo przed przeinwestowaniem 43. Przeciwdziałanie rozwojowi budownictwa mieszkalnego i rekreacyjnego na terenach chronionych 44. Opracowanie planów działania oraz współdziałania pomiędzy poszczególnymi jednostkami 45. Kontrola przewozów substancji niebezpiecznych, kontrola stanu technicznego pojazdów i dróg kolejowych 46. Wykonanie i wdrożenie powiatowego i gminnych programów edukacji ekologicznej 11. Racjonalne użytkowanie zasobów przyrodniczych – integracja aspektów ekologicznych z planowaniem przestrzennym 12. Przeciwdziałanie poważnym awariom 13. Edukacja w zakresie ochrony środowiska RAZEM 46 PRZESIĘWZIĘĆ Cel Cel 1. Gorące punkty Cel 2. Gospodarka wodna Własne/ Wspierane V 38 7 1 Mierniki monitorowania efektywności Programu Mierniki • ilość zlikwidowanych kotłowni węglowych w stosunku do wszystkich funkcjonujących na terenie gminy - 29 •Liczba szamb – 2 503 sztuk •Liczba przydomowych oczyszczalni ścieków – 10 sztuk •Liczba oczyszczalni ścieków: 10 (Szczecinek, Grzmiąca, Równe, Sławno, Wierzchowo, Turowo, Borne Sulinowo, Łubowo, Barwice, Białowąs) 82 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego za lata 2007 – 2008 Cel 3. Gospodarka odpadami Cel 4. Poprawa jakości środowiska - Powietrze Cel 5. Poprawa jakości środowiska - Hałas Poprawa jakości środowiska PROMIENIOWANIE ELEKTROMAGNETYCZNE Cel 7. Racjonalizacja użytkowania surowców Cel 6. Cel 8. Ochrona powierzchni ziemi Cel 9,10,11. Racjonalne użytkowanie zasobów przyrodniczych Cel 12. Przeciwdziałanie poważnym awariom Cel 13. Edukacja w zakresie ochrony środowiska - •Procent skanalizowania terenu w 2008 r. – 55,3% •Procent zwodociągowania w 2008 r. – 95,5% •Wskaźnik proporcji długości sieci kanalizacyjnej do długości sieci wodociągowej w 2008 r. – 0,58 •Udział zanieczyszczeń z produkcji rolnej – b.d. •Wskaźnik jakości badanych w 2008 r. wód powierzchniowych: jez. Wierzchowo i Trzesiecko III klasa (umiarkowany stan ekologiczny), wody podziemne (w różnych punktach pomiarowych) II-III, V klasa (stan dobry, zadawalający, zły) • Realizacja planu gospodarki odpadami – dane w sprawozdaniu PGO • Poziom zanieczyszczenia powietrza: klasa A – SO2, NO2, C6H6, CO, Pb, Cd, Ni Klasa C – PM10, B/a/P • Pomiary wykonane przez WIOŚ w 2008 r. na drodze krajowej nr 11 w Szczecinku nie wykazały przekroczeń dopuszczalnego długookresowego średniego poziomu dźwięku • Liczba emitorów – 122 emitory w Powiecie Szczecineckim • Udział energii wytworzonej ze źródeł odnawialnych – b.d. •Udział powierzchni zdegradowanej w stosunku do rekultywowanej w ciągu roku – 0,8 (powierzchnia zdegradowana – 22,14 ha, zrekultywowana – 27,649 ha) •Powierzchnia terenów zrekultywowanych w stosunku do ogólnej powierzchni zdegradowanej – 56% (powierzchnia zdegradowana ogólna - 49,789 ha, zrekultywowana – 27,649 ha) •Wskaźnik udziału gruntów wymagających rekultywacji w stosunku do ogólnej powierzchni – 0,44 •Udział powierzchni obszarów prawnie chronionych: - rezerwaty – 11 228,75 ha (6% pow. powiatu), - obszary chronionego krajobrazu – 49 371,3 ha (28,2% pow. powiatu) •Teren objęty siecią Natura 2000 – brak danych •Stosunek liczby wyciętych drzew do posadzonych – 0,2 • Liczba stwierdzonych wypadków z udziałem substancji niebezpiecznych – w 2008 r.: 1. • Opracowanie powiatowego i gminnych programów edukacji ekologicznej - realizacja programów edukacji ekologicznej w powiecie, mieście i nadleśnictwie. Niniejszy Raport z realizacji Programu Ochrony Środowiska jest sporządzony po raz drugi i obejmuje lata 2007-2008. Zakres Raportu obejmuje „Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego”. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz.U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 ze zm.) nie określa wymagań dotyczących zakresu i formy Raportu. Wszystkie zadania realizowane były w celu poprawy stanu środowiska na terenie powiatu. Program Ochrony Środowiska stanowi podstawowe narzędzie prowadzenia polityki ekologicznej w powiecie. Podstawowym założeniem w tworzeniu Programów Ochrony Środowiska na wszystkich szczeblach od krajowego do gminnego jest, aby ich realizacja doprowadziła do poprawy stanu środowiska naturalnego, efektywnego zarządzania środowiskiem oraz zapewniła skuteczne mechanizmy chroniące środowisko przed degradacją, a także stworzyła warunki do wdrożenia wymagań obowiązującego w tym zakresie prawa. 83 Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Szczecineckiego za lata 2007 – 2008 Większość zadań wytyczonych do realizacji w perspektywie 2 lat udało się zakończyć, lub są one w trakcie wykonywania. Dotyczy to szczególnie inwestycji w zakresie gospodarki wodno – ściekowej oraz inwestycji drogowych. Tylko jedno zadanie nie zostało wykonane: „Remont urządzeń wodnych służących utrzymaniu retencji wodnej w zbiornikach Baczyno i Baczynko” z powodu ograniczonych środków finansowych będących w dyspozycji Gminy Grzmiąca. Większość zadań wytyczonych w Programie ma charakter ciągły – proponuje się ich kontynuację podczas wykonywania kolejnego Programu. Wskaźniki oceny wdrażania programu wskazują, że na terenie Powiatu Szczecineckiego nie wszystkie standardy jakości środowiska się poprawiają. Pomimo widocznych efektów uporządkowywania gospodarki wodno-ściekowej i leśnej, nadal odczuwana jest uciążliwość związana z emisją zanieczyszczeń do powietrza (powierzchniowa i punktowa). Wynikiem rocznej oceny jakości powietrza za 2007 i 2008 r. przeprowadzonej dla stref Województwa Zachodniopomorskiego było: zakwalifikowanie czterech stref województwa zachodniopomorskiego: Aglomeracji Szczecińskiej, miasta Koszalina, Powiatu Gryfińskiego oraz Powiatu Szczecineckiego do klasy C ze względu na przekroczenie poziomu docelowego benzo(a)pirenu w powietrzu. Zakwalifikowanie tych stref do klasy C oznaczało obowiązek opracowania przez Marszałka Województwa Zachodniopomorskiego programu ochrony powietrza (POP). Celem tego programu ma być osiągniecie za pomocą ekonomicznie uzasadnionych działań technicznych i technologicznych poziomów docelowych benzo(a)pirenu w powietrzu - do 2013 roku. Potencjalne przyczyny przekroczeń poziomu docelowego przez średnioroczne stężenie benzo(a)pirenu na obszarach stref zakwalifikowanych do POP to w większości przypadków procesy spalania paliw stałych zarówno w sektorze energetycznym, przemysłowym jak też w sektorze komunalno-bytowym. W 2008 r. nie podjęto działań związanych z opracowaniem Programu Ochrony Powietrza, pomimo ustawowego obowiązku. Droga do racjonalnego gospodarowania środowiskiem i jego zasobami naturalnymi prowadzi przede wszystkim przez świadomość ekologiczną mieszkańców. Dlatego należy kontynuować i podejmować nowe działania mające na celu kształtowanie ich świadomości ekologicznej. Najlepszym przykładem jest Kampania Wodna Polskiej Akcji Humanitarnej pod hasłem „Woda to życie”. 84