Olśnienie przeszkadzające

Zanieczyszczenie światłem
Olśnienie
Piotr Michałek
Instytut Badań i Rozwoju Motoryzacji
BOSMAL Sp. z o.o.
Zanieczyszczenie światłem
Światło przeszkadzające (wg PN-EN 12464-2) –
światło niepożądane, które z powodu niewłaściwych
w danej sytuacji cech ilościowych, kierunkowych lub
spektralnych powoduje irytację, niewygodę
widzenia, odwracanie uwagi lub redukcję widzenia
istotnych informacji.
• Światło intruzyjne
• Rozświetlenie nieboskłonu
• Olśnienie
2
Olśnienie
Olśnienie występuje w określonych warunkach
widzenia, powodując pogorszenie zdolności
rozpoznawania szczegółów lub przedmiotów. Olśnienie
jest wywołane przez nieosłonięte źródła światła o dużej
luminancji.
Olśnienie przykre wywołuje uczucie przykrości, nie
zmniejsza zdolności widzenia
Olśnienie przeszkadzające zmniejsza zdolność
widzenia, nie powoduje uczucia przykrości.
Oślepienie olśnienie tak silne że przez pewien czas
żaden obiekt nie może być spostrzeżony.
3
Olśnienie kierowców
Olśnienie przeszkadzające pogarsza
wydolność wzrokową kierowcy, powoduje
zmniejszenie zdolności widzenia. Kierowca
doznający takiego olśnienia nie widzi
szczegółów zjawisk panujących na drodze.
Olśnienie przykre powoduje niewygodę
w widzeniu, rozdrażnienie, dyskomfort.
4
Luminancja zamglenia
Eoka
Lv = W 2
Θ
 cd 
 m2 
 
5
Luminancja zamglenia
Eoka
Lv = W 2
Θ
 cd 
 m2 
 
Eoka – natężenie oświetlenia odbierane przez oko ze źródła olśnienia
w płaszczyźnie prostopadłej do linii wzroku [lx]
Θ – kąt pomiędzy kierunkiem widzenia i kierunkiem padania światła ze
źródła olśnienia [stopnie].
35
W
30
  A 4 
W = 9,89 1 + 
 
  66,4  
A – wiek obserwatora [lata]
25
20
15
10
5
0
20
30
40
50
60
70
80
wiek [lata]
6
Luminancja zamglenia
n
20°
Lv = ∑ Lvi
i =1
7
Olśnienie przeszkadzające
• Przyrost wartości progowej kontrastu TI –
określa ilość dodatkowego kontrastu, potrzebną
aby przedmiot stał się widoczny w warunkach
olśnienia
Lv
TI = 65 0,8 [%]
Lśr
Zależność jest słuszna dla:
0,05<Lśr<5 cd/m2
1,5°<Θ<60°
8
Parametry oświetlenia
drogowego
•
•
•
•
Średnia luminancja jezdni
Równomierność luminancji
Równomierność wzdłużna
Względny przyrost wartości progowej
kontrastu TI
9
Ograniczenie olśnienia
• Wymagania PN-EN 13201
Klasa oświetlenia
TI [%]
ME1
10
ME2
10
ME3
15
ME4
15
ME5
15
ME6
15
• Brak wymagań dla olśnienia przykrego
10
Ograniczenie olśnienia
Norma PN-EN 13201 wprowadza podział opraw na
klasy:
Klasy światłości G1 do G6 określają stopień ochrony
przed olśnieniem przeszkadzającym
Oprawy klasy G1, G2 i G3 są to oprawy o częściowo
ograniczonym rozsyle światłości (ang. Semi-Cutoff).
Oprawy klas G4, G5, G6 odpowiadają oprawom o
rozsyle ograniczonym (G4, G5 – ang. Cutoff; G6 – ang.
Full Cutoff), oprawa klasy G6 nie emituje światła powyżej
horyzontu.
•
11
Ograniczenie olśnienia
Klasy wskaźnika olśnienia D0 do D6 określają stopień
ochrony przed olśnieniem przykrym
Klasę D0 stosuje się dla opraw, w których źródło światła
lub jego części mogą być bezpośrednio widoczne, klasa
D6 to oprawy o najmniejszym wskaźniku olśnienia
przykrego. Wskaźnik olśnienia dla oprawy oblicza się wg
wzoru:
−0 , 5
I⋅A
I – maksymalna wartość światłości [cd] w każdym kierunku
tworzącym z pionem kąt 85°,
A – powierzchnia [m2] wyrażona przez rzut świecącej części oprawy
na płaszczyznę prostopadłą do kierunku światłości.
12
Podsumowanie
Olśnienie jest najbardziej uciążliwym aspektem
zanieczyszczenia światłem, nadmierne olśnienie
powoduje obniżenie wydolności wzrokowej kierowcy.
Wskaźniki ograniczenia olśnienia proponowane przez
normę PN-EN 132012 należy traktować jedynie jako
pomoc przy wyborze oprawy. Podstawowym kryterium
wyboru i rozmieszczenia opraw powinna być symulacja
sytuacji oświetleniowej wykonana w programie
komputerowym.
13
Dziękuję za uwagę
14