Jezioro Rybnickie

Jezioro Rybnickie
www.gornyslask.net.pl
CIEPŁE MORZE
Rzeka Ruda jest ruda z powodu rudy darniowej, którą
podmywa i której zawdzięcza rudawy kolor. Jeśli nie liczyć
wiosennych wzburzeń, przez całe wieki jej wody
prowadziły spokojne życie i przepływały 50 kilometrów od
źródeł gdzieś w Żorach aż po ujście do Odry. Rzeka nigdzie
się nie spieszyła, średnio jej nurt co sekundę przepychał do
przodu niecały metr sześcienny wody. Dopiero w grudniu
1971 roku, na dwudziestym pierwszym kilometrze biegu
Rudy coś się stało: wody przegrodzono zaporą i w ten
sposób powstało Jezioro Rybnickie. Nie byłoby jeziora bez
elektrowni: to na jej potrzeby akwen zbudowano. Pierwszy
blok elektrowni pracować zaczął jeszcze przed całkowitym
napełnieniem
zalewu, jednak dopiero dzięki wodzie
przedsięwzięcie mogło rozwinąć skrzydła. Woda – jak w
większości elektrowni cieplnych potrzebna jest do
chłodzenia turbin, właśnie dlatego jezioro jest stale
podgrzewane: o kilka, czasem nawet kilkanaście stopni
Celsjusza.
przestrzeganie norm ochrony środowiska: nie tylko wód
jeziora, ale i powietrza. Zbiornik wodny pełni także trzy
dodatkowe
funkcje:
jest
akwenem
retencyjnym
zapobiegającym powodziom, służy wypoczynkowi, ma
również znaczenie przyrodnicze. Przyrodnicze okazy
bywają tu zdumiewające, choć pojawiają się w nie zawsze
zamierzony sposób. Świadomie zbiornik zarybiono
syberyjskim amurem białym, który czuje się tu bardzo
dobrze: gość z Rosji zjada nadmiar wodnej roślinności - bez
niego w ciepłe jezioro szybko mogłoby zarosnąć.
Mieszkańcy Rybnika nazywają akwen ten morzem, trzeba
więc dodać, że dysponują oni morzem ciepłym a czasem
nawet tropikalnym. Jezioro Rybnickie prawie nigdy nie
zamarza, by skuć je lodem potrzeba zimy tysiąclecia, choć
podczas srogich sezonów zamarza częściowo. Wysoką
temperaturę wody wykorzystują amatorzy sportów wodnych
(które można uprawiać praktycznie przez cały rok) oraz
przyroda. Jest jeszcze bonus w postaci niezwykłego
krajobrazu: 550 hektarów wody z potężnym zakładem
energetycznym w tle – razem z jego dwoma liczącymi po
120 metrów wysokości chłodniami kominowymi (jedna na
cztery bloki) oraz charakterystycznym układem kominów.
Co jakiś czas Polskę elektryzuje wiadomość, że w
Jeziorze Rybnickim złowiono piranię: nie powinniśmy się
jednak groźnie wyglądającej ryby obawiać – specjaliści
najczęściej identyfikują ją jako piranię Pacu: gatunek o
groźnej prezencji, jednak pokojowym i roślinożernym
nastawieniu. Wiele osób widziało tu żółwie – zarówno one,
jak i wspomniane piranie to efekt działalności
nieodpowiedzialnych hodowców – amatorów, którzy
pozbywają się pupili zakupionych wcześniej w sklepach
zoologicznych.
ZASTOSOWANIE UNIWERSALNE
Podobnie jak jezioro (o długości siedmiu kilometrów i
pojemności 24 milionów metrów sześciennych wody), także
elektrownia stanowi dumę Rybnika. Na każde 100
megawatów wytworzonych w polskich elektrowniach 7
pochodzi z tego właśnie obiektu. Jego roczna produkcja
równa jest 9000 GWh energii; potrzeba do tego czterech
milionów ton węgla. Dziś zakład skutecznie walczy o
WĘDKARZE I ŻEGLARZE
Wędkarze chwalą Jezioro Rybnickie, choć podkreślają,
że to trudna woda: obieg cieczy wymuszony przez
elektrownię może się zmienić, to zaś wpływa na
przemieszczanie się ryb. Obowiązuje tu zakaz łowienia ze
środków pływających, co czyni polowanie jeszcze
trudniejszym. Zbiornik regularnie zarybiano od samego
początku jego istnienia, w środowisku fanów moczenia kija
strona 1
Jezioro Rybnickie
www.gornyslask.net.pl
uchodzi on za eldorado ryb dużych. Swoje piękne chwile
przeżyją na pewno amatorzy karasi, leszczy, płoci oraz
linów, które osiągają w wodach zalewu duże rozmiary.
Niektórzy chwalą pobliskie zbiorniki wyrównawcze, gdzie
występuje
lin,
szczupak,
karp
i
sandacz.
Niekwestionowanym królem jeziora jest jednak sum,
wielokrotnie padał tu rekord kraju w połowie tej ryby. Okaz
złapany jesienią 2010 roku mierzył 241 centymetrów
długości przy wadze 103 kilogramów, inny - pokonany w
marcu 2014 miał odpowiednio 214 cm i 107 kg. Niektórzy
wędkarze przysięgają, że widzieli okazy trzystukilowe.
Jezioro Rybnickie to jeszcze jeden dowód na
uzależnienie człowieka od przyrody. Nawet jeśli
dysponujemy elektrownią węglową (rybnicki zakład to
elektrownia cieplna – kondensacyjna zasilana węglem
kamiennym) – i tak potrzebne są gigantyczne ilości wody. W
pierwszych wiekach górnictwa było podobnie, bo kopalnie
powstawały tylko tam, gdzie okolicę porastał duży las.
Drzewa stanowiły najważniejszy surowiec potrzebny do
eksploatacji podziemi: służyły jako podpory stropu,
wypełnienie pionowych szybów, materiał na narzędzia oraz
maszyny. Prawdziwy postęp osiąga się wtedy, kiedy
człowiek nie tylko potrafi korzystać z darów natury nie
niszcząc jej, ale także – jeśli zdarzy mu się wkroczyć w
ekosystemy zbyt mocno – umie naprawić swoje błędy.
Czasem naprawianie błędów trwa całe dziesięciolecia, choć
w końcu przynosi efekty. Jezioro Rybnickie też miało swój
przełomowy moment. Dopiero latem 2014 roku po raz
pierwszy można było legalnie wejść tutaj do wody: otwarcie
skromnej plaży (ze strefą dla dzieci o głębokości 120 cm i
W okolicy znajdują się ośrodki żeglarskie i stanice dla dorosłych – 2 – 3 metry) stało się jednak faktem.
miłośników deski z żaglem: przybywają do nich nie tylko
fani fal z Rybnika i okolic. Nieopodal można pojeździć
konno, organizowane są biegi – także długodystansowe,
wokół akwenu. Kwitnie kajakarstwo, wiele osób jeździ na
rowerze. Korzystnie prezentuje się ośrodek wypoczynkowy z
niewielką plażą. Piasku nie jest tam zbyt wiele, ale
zamoczenie ciała w upalny dzień na pewno nie zaszkodzi.
Tuż obok znajdują się miejsca zabaw dla dzieci oraz to, co
nazywamy ofertą gastronomiczną. Nie ulega wątpliwości, że
jezioro daje mieszkańcom Rybnika możliwość wypoczynku
tuż za miastem, stanowi przyzwoitą bazę sportów wodnych i
podstawę rozwoju bujnej roślinności wszechobecnej w
okolicach akwenu. Gościa spoza Rybnickiego Okręgu
Węglowego także okolica ta może zainteresować –
zwłaszcza dotyczy to miłośników dużych projektów
industrialnych – takich jak jezioro zbudowane specjalnie na
potrzeby elektrowni.
strona 2
Jezioro Rybnickie
www.gornyslask.net.pl
strona 3