Informacja z kontroli jakości handlowej i prawidłowości

Informacja z kontroli jakości handlowej i
prawidłowości oznakowania pieczywa, ciast o
przedłużonej trwałości i bułki tartej.
W II kwartale przeprowadzono 15 kontroli obejmując nimi placówki na terenie Katowic, Tychów, Bielska - Białej,
Ornontowic, Dąbrowy Górniczej a także placówki w Kozach, Buczkowicach i Częstochowie.
W toku kontroli stwierdzono nieprawidłowości polegające na:
-niewłaściwej jakości towarów oraz nieprawidłowym oznakowaniu,
-nierzetelnej obsłudze klientów w tym: nieprawidłowym wyliczaniu należności, niezgodności faktycznej wagi pieczywa
oferowanego luzem z deklarowaną, nieprawidłowym oznaczaniu ceną, posługiwaniu się nielegalizowanymi wagami,
-naruszaniu przepisów dot. stosowania substancji dodatkowych,
-braku aktualnych orzeczeń do celów sanitarno - epidemiologicznych,
-prowadzeniu działalności gospodarczej niezgodnie z dokonanym wpisem ( 1 przypadek)
Ogółem zbadano 184 partie, z których zakwestionowano aż 144 co stanowi 78 % ilości skontrolowanych partii tj:
- pieczywa pszennego zwykłego i wyborowego - zbadano 72 partie kwestionując 63,
- pieczywa pszennego półcukierniczego - 5 partii kwestionując wszystkie,
- pieczywa żytniego - 21 partii kwestionując 17,
- pieczywa mieszanego - 58 partii kwestionując 44,
- ciast o przedłużonej trwałości - 9 partii kwestionując 3,
- bułki tartej - 19 partii kwestionując 12 z nich.
Jakość
W tym zakresie dokonano oceny organoleptycznej 45 partii pieczywa oferowanego luzem. Zakwestionowano 5 partii z
uwagi na:
- zdeformowany kształt i boczne styki (zlepienia) - 120 szt. a 50g i 32 szt. a 50g bułek kajzerek,
- zabrudzenie i przypalenie skórki dolnej, gorzki smak - 10 szt. a 80g bułek grahamek,
- niedopieczenie bocznej skórki i boczne styki - 21 szt. a 100g rogali wyborowych,
- niedopieczenie bocznej skórki i rozerwania na górnej powierzchni - 4 szt. a 350g strucli małych z kruszonką.
Kwestionowane kajzerki zostały przecenione natomiast grahamki, rogale i strucle wycofano z obrotu.
Skierowano stosowne pisma do producentów oraz właściwych terenowo Wojewódzkich Inspektorów Inspekcji Jakości
Handlowej Artykułów Rolno - Spożywczych.
Oznakowanie
Kontrolą objęto 184 partie kwestionując 137 tj:
●
pieczywa w opakowaniach jednostkowych zakwestionowano 61 partii ze względu na brak:
- informacji o ilościowej zawartości mąk istotnych do scharakteryzowania środka spożywczego,
- określenia funkcji technologicznej dla kwasu mlekowego wykazanego w składzie substancji dodatkowej,
- w oznaczeniu producenta formy prawnej lub imienia i nazwiska w przypadku osoby fizycznej,
1
- pełnej informacji o składzie wyrobu,
- pełnej nazwy wyrobu (określającej rodzaj pieczywa),
- oznaczenia producenta lub pełnej nazwy wprowadzającego towar do obrotu
- informacji o warunkach przechowywania,
- danych o zawartości netto,
- oznaczenia masy jednostkowej,
- niewłaściwe określenie daty ważności.
Stan opakowań badanych partii pieczywa, ciast o wydłużonej trwałości i bułki tartej nie budził zastrzeżeń.
Zakwestionowano także 76 partii pieczywa oferowanego luzem ze względu na m. in.:
- brak pełnej nazwy wyrobu,
- brak masy jednostkowej,
- brak danych identyfikujących producenta
Ponadto w przypadku 22 szt. a 50g bułek grahamek bezpodstawnie użyto nazwy grahamki, gdyż do ich produkcji nie
zastosowano mąki typu graham co wynika z deklaracji producenta.
Podobnie zakwestionowano 22 szt. a 60g bułek kajzerek żytnich z uwagi na fakt użycia do ich produkcji zaledwie 17%
mąki żytniej.
1. W 2 placówkach w Katowicach i Ornontowicach stwierdzono pieczywo oraz bułkę tartą do produkcji, których
zastosowano substancje niedozwolone takie jak środek konserwujący E 282, emulgator E 481, fosforan
monowapniowy, difosforan diodowy, a także karmel użyty jako barwnik. Zastosowanie tych substancji stwierdzono na
podstawie deklaracji producentów umieszczonych na opakowaniach jednostkowych kwestionowanych produktów.
O powyższych ustaleniach poinformowano właściwych terenowo Państwowych Inspektorów Sanitarnych.
2. W 3 placówkach stwierdzono towary przeterminowane:
- w Tychach, 5 przeterminowanych partii - od 1 do 4 dni
· 1 op. ā 410g chleba żytniego ze słonecznikiem,
· 1 op. a 500g mieszanego chleba polskiego z ziarnami,
· 2 op. ā 430g chleba żytniego z soją,
· 3 op. ā 500g mieszanego chleba polskiego z ziarnami,
· 1 op. ā 450g chleba tostowego Sandwicz z ziarnami
Przedmiotowe pieczywo zostało wycofane z obrotu i zwrócone do producenta.
- w Częstochowie, oferowano do sprzedaży 2 op. przeterminowanego pieczywa od 1 do 3 dni:
· 1 op. ā 250g chleba tostowego pszennego krojonego,
· 1 op. ā 400g kromki chleba wieloziarnistego krojonego
- w sklepie spożywczym w Częstochowie oferowano do sprzedaży 2 przeterminowane partie pieczywa od 2 do 4 dni:
· 3 op. ā 500g chleba pszennego z lecytyną krojonego,
· 3 op. ā 400g chleba żytniego słonecznikowego
Przedmiotowe pieczywo zostało wycofane z obrotu i przeznaczone na potrzeby własne.
3. Warunki przechowywania pieczywa były zgodne z deklaracjami producentów oraz przepisami rozporządzenia
Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 852/2004 z dnia 29 kwietnia 2004r. w sprawie higieny środków spożywczych
(Dz. U. L 139 z 30.04.2004 s.1, ze zm.).
2
4. Identyfikacja kontrolowanych przedsiębiorców wykazała, że działalność prowadzili zgodnie z wpisami do Rejestru
Przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego lub ewidencji działalności gospodarczej za wyjątkiem sklepu
piekarniczego w Katowicach, gdzie przedmiotem działalności gospodarczej była detaliczna sprzedaż pieczywa, której
przedsiębiorca nie zgłosił do ewidencji działalności gospodarczej. Na wniosek kontrolujących przedsiębiorca podjął
działania dot. usunięcia powyższego.
5. Badając posiadanie i aktualność orzeczeń lekarskich do celów sanitarno - epidemiologicznych nieprawidłowości
stwierdzono, w:
-punkcie sprzedaży w Katowicach, gdzie sprzedawca nie posiadał stosownego orzeczenia,
-delikatesach w Ornontowicach, gdzie 3 pracownice posiadały nieaktualne orzeczenia
Ponadto omawianych orzeczeń nie okazali:
-w hipermarkecie w Katowicach - menadżer hipermarketu,
-w sklepie w Tychach - prezes i zastępca składając oświadczenia, że nie mają kontaktu z żywnością.
O istniejącym stanie rzeczy każdorazowo informowano właściwe terenowo organy sanitarne.
6. Rzetelność obsługi klientów badano we wszystkich kontrolowanych placówkach:
-rozliczenia zakupów kontrolnych wykazały że ceny za pieczywo pobierane były zgodnie z obowiązującymi. Jedyną
nieprawidłowość stwierdzono w:
· sklepie w Ornontowicach, gdzie kasjerka przy 2 zakupach pobrała od każdego z inspektorów należność zawyżoną o
0,65 zł, tj. łącznie o 1,30 zł. Powyższe spowodowane było zaewidencjonowaniem w kasie fiskalnej sprzedaży bułek
kajzerek w cenie 0,45 zł/szt. zamiast w cenie obowiązującej tj. 0,32 zł/szt.
W stosunku do osoby winnej skierowano wniosek o ukaranie do sądu rejonowego.
-sprawdzenie zgodności faktycznej wagi pieczywa (pochodzącego z zakupu kontrolnego) z deklarowaną wykazało
nieprawidłowości w:
· punkcie sprzedaży w Katowicach, gdzie 15 szt. bułek ze słonecznikiem o deklarowanej gramaturze 100g, faktycznie
posiadało wagę w granicach 88g-96g. Przedstawiciel producenta wycofał z obrotu zarówno przedmiotowe bułki jak i
pozostałe z tej partii tj. ogółem 24 szt. Wycofane bułki zostały przeznaczone na cele nie związane ze sprzedażą
(darowizna);
· sklepie w Dąbrowie Górniczej, gdzie 1 szt. chleba małego (mieszanego zwykłego) o deklarowanej gramaturze
600g,faktycznie posiadała wagę 445g.
· sklepie w Tychach, w którym:
* 3 szt. bułek kajzerek o deklarowanej gramaturze 45g, faktycznie posiadały wagę 42g, 42g i 36g.
* 1 bagietka o deklarowanej gramaturze 250g, faktycznie posiadała wagę 242g.
· sklepie usytuowanym bezpośrednio przy piekarni w Ornontowicach, gdzie 1 szt. chleba mieszanego o deklarowanej
gramaturze 1,00kg faktycznie posiadała wagę 968g. Waga pozostałych 3 szt. tego chleba pochodzących z zakupu
kontrolnego wynosiła 990g, 980g, 973g. Stwierdzone niedowagi wprawdzie mieściła się w 3 % tolerancji, to jednak
wystąpiły we wszystkich badanych sztukach. Producent wyjaśnił, że przyczyną niedowagi jest mocniejsze wypieczenie
chleba zgodnie z oczekiwaniami konsumentów i zadeklarował zwiększenie naważki surowego ciasta.
-nieprawidłowości w zakresie oznaczania ceną pieczywa będącego przedmiotem zakupu kontrolnego stwierdzono w 8
sklepach przy 24 asortymentach pieczywa.
Polegały one na braku na wywieszkach pełnej nazwy wyrobu, ceny jednostkowej wraz z jej jednostką miary, jednostki
miary, której dotyczyła cena, masy jednostkowej, której dotyczyła lub też na całkowitym braku oznaczeń cenowych.
Brakujące informacje uzupełniano w miarę możliwości w toku kontroli lub w zadeklarowanym terminie.
-narzędzia miernicze znajdujące się w użyciu z nieaktualnymi cechami legalizacji stwierdzono aż w 7 placówkach w
Katowicach, Dąbrowie Górniczej, Tychach, Ornontowicach, Częstochowie.
3
Nielegalizowane wagi zostały wycofane z użycia i przekazane do legalizacji lub zastąpione wagami z aktualnymi
cechami legalizacji.
W wyniku kontroli skierowano:
- 1 wniosek do sądu rejonowego,
- 29 wystąpień do Wojewódzkich Inspektoratów Jakości Handlowej Artykułów Rolno - Spożywczych,
- 9 wystąpień do Urzędów Miar,
- 9 wystąpień do organów nadzoru sanitarnego.
W toku kontroli 15 osób odpowiedzialnych za stwierdzone nieprawidłowości ukarano mandatami karnymi w łącznej
wysokości 3 450 zł, za popełnienie wykroczeń z art. 100 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o
bezpieczeństwie żywności i żywienia art. 60' KW, art. 110 KW, art. 136 § 2 KW art. 137 § 1 KW, i art. 26 ust. 1 pkt 2
ustawy z dnia 11 maja 2001r. „Prawo o miarach".
Do producentów kwestionowanych towarów zostały skierowane stosowne wystąpienia.
Podsumowanie
Ogólny wskaźnik wadliwości dla objętych kontrolą wyrobów wynoszący 78 % jest bardzo wysoki i uległ podwyższeniu
w stosunku do 2007 r. kiedy to wynosił 54 %.
W konsekwencji tego podwyższyły się również wskaźniki we wszystkich badanych grupach asortymentowych
pieczywa.
Jakość w bieżącym roku badano wyłącznie dla pieczywa luzem (w ocenie organoleptycznej), kwestionując 11 %
wyrobów w wyniku oceny organoleptycznej tj. w zakresie wyróżników widocznych dla konsumenta.
Podczas poprzedniej kontroli zakwestionowano 23 % pieczywa obejmując badaniami pieczywo w opakowaniach
jednostkowych, ciasta o przedłużonej trwałości i bułkę tartą - stwierdzając wady ukryte.
W przypadku pieczywa luzem konsument ma swobodę wyboru towaru, której jest pozbawiony kupując towary
opakowane, zatem zasadne jest także badanie laboratoryjne tych wyrobów.
Nieprawidłowości w zakresie oznakowania stwierdzono aż w 74 % badanych towarów, co także stanowi znaczne
pogorszenie w stosunku do poprzedniej kontroli, kiedy takich towarów było 52 %.
Nieprawidłowo oznakowane były zarówno towary w opakowaniach jednostkowych - 64 % jak i oferowane luzem - 85 %.
Należy zauważyć, że w toku obecnej kontroli stwierdzono stosowanie dla pieczywa oferowanego luzem nazewnictwa
nieadekwatnego dla użytych surowców, co miało miejsce w przypadku bułek grahamek i bułek żytnich opisanych w
niniejszej informacji, a ujawnionych w oparciu o składy surowcowe podane w opisach produktów nadsyłanych przez
producentów w związku z przeprowadzaną oceną organoleptyczną.
W toku obecnie przeprowadzonych kontroli stwierdzono także nagromadzenie różnych nieprawidłowości, które
wcześniej nie miały miejsca lub występowały na mniejszą skalę. Dotyczy to: oferowania przeterminowanego pieczywa,
posługiwania się narzędziami z nieaktualnymi cechami legalizacji, braku i nieaktualnych orzeczeń lekarskich dla celów
sanitarno - epidemiologicznych, prowadzenia działalności gospodarczej niezgodnie z dokonanym wpisem.
Nieprawidłowości w zakresie uwidaczniania cen były na podobnym poziomie jak poprzednio.
Problem braku cen jednostkowych dotyczył większości placówek poza sklepami sieci handlowych, a nieprawidłowości
w tym zakresie kształtowały się na poziomie 53 % tj. podobnie jak w 2007r. - 56 %.
Biorąc pod uwagę rodzaj oraz rozmiar stwierdzonych nieprawidłowości tut. Inspektorat uważa za uzasadnione
kontynuowanie kontroli w w/wym. zakresie z rozważeniem możliwości przeprowadzenia badań laboratoryjnych
pieczywa.
4