lokalny program rewitalizacji terenów poprzemysłowych
Transkrypt
lokalny program rewitalizacji terenów poprzemysłowych
TYTUŁ OPRACOWANIA: LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI TERENÓW POPRZEMYSŁOWYCH OBSZAR PO ZLIKWIDOWANEJ KWK „MORCINEK” ZLECENIODAWCA: URZĄD GMINY ZEBRZYDOWICE 43-410 Zebrzydowice ul. Ks. Antoniego Janusza 6 tel.: 032 469 33 07; Fax: 032 469 32 66 E-mail: [email protected]; www.zebrzydowice.pl WYKONAWCA: ul. Cieszyńska 367 43- 300 Bielsko-Biała tel./fax 033 496 02 28, 0 606 416 128, e-mail: [email protected]; www.ekokonsulting.pl ZEBRZYDOWICE, LIPIEC 2007 LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI TERENÓW POPRZEMYSŁOWYCH: Obszar po byłej KWK „Morcinek” w Kaczycach SPIS TREŚCI 1. WPROWADZENIE ..................................................................................................................................... 4 2. CHARAKTERYSTYKA OBECNEJ SYTUACJI NA TERENIE GMINY ZEBRZYDOWICE.......... 6 2.1. TŁO HISTORYCZNE ................................................................................................................................. 6 2.1.1. Rys historyczny gminy Zebrzydowice............................................................................................ 6 2.1.1.1. 2.1.1.2. 2.1.1.3. 2.1.1.4. 2.1.2. Zebrzydowice ........................................................................................................................................... 6 Marklowice Górne.................................................................................................................................... 7 Kończyce Małe......................................................................................................................................... 8 Kaczyce .................................................................................................................................................... 8 Działalność KWK „Morcinek” w Kaczycach ............................................................................... 8 2.1.2.1. 2.1.2.2. 2.1.2.3. 2.1.2.4. Powstanie kopalni..................................................................................................................................... 8 Eksploatacja.............................................................................................................................................. 9 Likwidacja .............................................................................................................................................. 12 Podjęte działania na obszarze po byłej KWK „Morcinek” ..................................................................... 12 2.2. ZAGOSPODAROWANIE PRZESTRZENNE (TECHNICZNO-MATERIALNE).................................................... 14 2.2.1. Ogólna charakterystyka warunków naturalnych gminy Zebrzydowice....................................... 14 2.2.1.1. 2.2.1.2. 2.2.1.3. 2.2.1.4. 2.2.1.5. 2.2.1.6. 2.2.2. 2.2.3. Środowisko przyrodnicze ....................................................................................................................... 14 Geologia ................................................................................................................................................. 15 Surowce mineralne ................................................................................................................................. 15 Gleby ...................................................................................................................................................... 16 Hydrografia ............................................................................................................................................ 16 Ukształtowanie terenu, klimat ................................................................................................................ 17 Zagospodarowanie rolnicze terenu gminy Zebrzydowice ........................................................... 18 Infrastruktura i ochrona środowiska w gminie Zebrzydowice.................................................... 19 2.2.3.1. 2.2.3.2. 2.2.3.3. 2.2.3.4. 2.2.3.5. 2.2.3.6. 2.2.3.7. 2.2.4. Zaopatrzenie w wodę.............................................................................................................................. 19 Kanalizacja i oczyszczanie ścieków ....................................................................................................... 19 Odpady ................................................................................................................................................... 19 Infrastruktura drogowa ........................................................................................................................... 20 Zaopatrzenie w gaz................................................................................................................................. 20 Infrastruktura społeczna ......................................................................................................................... 21 Infrastruktura turystyczno-noclegowa .................................................................................................... 21 Stan istniejący zagospodarowania obszaru rewitalizowanego ................................................... 22 2.2.4.1. 2.2.4.2. 2.2.4.3. Proces przekształceń własnościowych na terenie zlikwidowanej KWK „Morcinek”...........................22A Własność nieruchomości na obszarze rewitalizowanym ........................................................................ 23 Stan infrastruktury technicznej, drogowej i ochrony środowiska na obszarze byłej KWK „Morcinek” 24 2.3. GOSPODARKA I PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ ................................................................................................... 26 2.3.1. Działalność gospodarcza na terenie gminy Zebrzydowice ......................................................... 26 2.3.2. Zatrudnienie w gminie Zebrzydowice ......................................................................................... 27 2.4. SFERA SPOŁECZNA ............................................................................................................................... 29 2.4.1. Sytuacja demograficzna .............................................................................................................. 29 2.4.2. Bezrobocie .................................................................................................................................. 30 2.4.3. Instytucje wsparcia społeczno-gospodarczego ........................................................................... 30 2.5. ZIDENTYFIKOWANE PROBLEMY ............................................................................................................ 32 2.6. ANALIZA SWOT .................................................................................................................................. 34 3. POWIĄZANIA PROGRAMU Z DOKUMENTAMI STRATEGICZNYMI I PLANISTYCZNYMI 36 3.1. 3.2. 3.3. 3.4. 3.5. 3.6. 4. STRATEGIA ROZWOJU WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO NA LATA 2000-2020 ............................................ 36 REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO NA LATA 2007-2013 .................. 36 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO ................................................ 37 STRATEGIA ROZWOJU GMINY ZEBRZYDOWICE .................................................................................... 37 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA GMINY ZEBRZYDOWICE........................................................ 38 MIEJSCOWY PLAN ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY ZEBRZYDOWICE ........................ 38 ZAŁOśENIA PROGRAMU REWITALIZACJI ................................................................................... 39 4.1. 4.2. 4.3. 4.4. ZASIĘG TERYTORIALNY REWITALIZOWANEGO OBSZARU ...................................................................... 39 PODZIAŁ NA PROJEKTY I ZADANIA INWESTYCYJNE ............................................................................... 43 KRYTERIA WYBORU PILOTAśU I KOLEJNOŚĆ REALIZACJI...................................................................... 44 OCZEKIWANE WSKAŹNIKI OSIĄGNIĘĆ................................................................................................... 44 5. PLAN DZIAŁAŃ PRZESTRZENNYCH (TECHNICZNO-MATERIALNYCH) ............................... 47 6. PLAN DZIAŁAŃ GOSPODARCZYCH.................................................................................................. 50 EKOKONSULTING ul. Cieszyńska 367, 43-300 Bielsko-Biała tel./fax: 033 496 02 28; e-mail: [email protected]; www.ekokonsulting.pl 2 LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI TERENÓW POPRZEMYSŁOWYCH: Obszar po byłej KWK „Morcinek” w Kaczycach 7. PLAN DZIAŁAŃ SPOŁECZNYCH ........................................................................................................ 52 8. PLAN FINANSOWY DLA PROGRAMU REWITALIZACJI ............................................................. 54 9. SYSTEM WDRAśANIA PROGRAMU REWITALIZACJI................................................................. 57 10. 10.1. 10.2. 10.3. 11. SPOSOBY MONITORINGU, OCENY I KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJ ................................... 59 SYSTEM MONITORINGU PROGRAMU ...................................................................................................... 59 OCENA PROGRAMU ............................................................................................................................... 59 INICJOWANIE WSPÓŁPRACY POMIĘDZY PODMIOTAMI ZAANGAśOWANYMI ........................................... 60 ZAŁĄCZNIK ZDJĘCIOWY................................................................................................................ 61 SPIS TABEL TABELA 2-1 WIELKOŚĆ WYDOBYCIA KOPALNI, KOSZT JEDNOSTKOWY PRODUKCJI ORAZ WYNIK NA SPRZEDAśY UZYSKANE W KWK "MORCINEK" W LATACH 1987-1998. ............................................................................ 10 TABELA 2-2 WYNIKI EKONOMICZNE KOPALNI WĘGLA KAMIENNEGO "MORCINEK" W LATACH 1990-1997. ........ 11 TABELA 2-3 PROGNOZA WYNIKU FINANSOWEGO BRUTTO KOPALNI „MORCINEK” W LATACH 1998-2009. ............ 11 TABELA 2-4 CHARAKTERYSTYKA GŁÓWNYCH RZEK I CIEKÓW PRZEBIEGAJĄCYCH PRZEZ TEREN GMINY ZEBRZYDOWICE ............................................................................................................................................ 16 TABELA 2-5 STAWY ZAREJESTROWANE W URZĘDZIE GMINY ZEBRZYDOWICE ...................................................... 17 TABELA 2-6 GOSPODARSTWA ROLNE NA TERENIE GMINY ZEBRZYDOWICE WEDŁUG PRZEDZIAŁÓW OBSZAROWYCH ...................................................................................................................................................................... 18 TABELA 2-7 PLACÓWKI EDUKACYJNE NA TERENIE GMINY ZEBRZYDOWICE .......................................................... 21 TABELA 2-8 BAZA TURYSTYCZNA GMINY ZEBRZYDOWICE W LATACH 2003-2005 ................................................ 21 TABELA 2-9 WŁAŚCICIELE/WŁADAJĄCY NIERUCHOMOŚCIAMI NA TERENIE REWITALIZOWANYM .......................22A TABELA 2-10 WYKAZ MAJĄTKU - DZIAŁKI NIEZABUDOWANE ZAKŁADU „KOPALNIE WĘGLA KAMIENNEGO W CAŁKOWITEJ LIKWIDACJI” - REJON KWK „1 MAJA - MORCINEK – MOSZCZENICA”, DAW. KWK „MORCINEK” ...................................................................................................................................................................... 23 TABELA 2-11 WYKAZ MAJĄTKU - DZIAŁKI ZABUDOWANE ZAKŁADU „KOPALNIE WĘGLA KAMIENNEGO W CAŁKOWITEJ LIKWIDACJI” - REJON KWK „1 MAJA - MORCINEK – MOSZCZENICA”, DAW. KWK „MORCINEK” ...................................................................................................................................................................... 24 TABELA 2-12 PODMIOTY DZIAŁAJĄCE NA TERENIE GMINY ZEBRZYDOWICE ZAREJESTROWANE W SYSTEMIE REGON W LATACH 1996-2005..................................................................................................................... 26 TABELA 2-13 ZATRUDNIENIE OGÓŁEM W GMINIE ZEBRZYDOWICE W LATACH 1996-2005.................................... 27 TABELA 2-14 LICZBA OSÓB PRACUJĄCYCH Z OBSZARU GMINY ZEBRZYDOWICE W LATACH 1996-2005 ................ 28 TABELA 2-15 ZESTAWIENIE WAśNIEJSZYCH PRACODAWCÓW Z TERENU GMINY ZEBRZYDOWICE .......................... 28 TABELA 2-16 LICZBA LUDNOŚCI WG PŁCI I EKONOMICZNYCH GRUP WIEKOWYCH. SALDO MIGRACJI I PRZYROST NATURALNY .................................................................................................................................................. 29 TABELA 2-17 ZESTAWIENIE LICZBY BEZROBOTNYCH Z LAT 2003-2006 ................................................................ 30 TABELA 2-18 ANALIZA SWOT DLA GMINY ZEBRZYDOWICE ................................................................................ 34 TABELA 2-19 ANALIZA SWOT DLA OBSZARU REWITALIZOWANEGO .................................................................... 35 TABELA 4-1 OCZEKIWANE WSKAŹNIKI OSIĄGNIĘĆ W WYNIKU REALIZACJI ZADAŃ................................................ 46 TABELA 5-1 HARMONOGRAM RZECZOWO-FINANSOWY ZADAŃ OBJĘTYCH PLANEM DZIAŁAŃ PRZESTRZENNYCH .. 49 TABELA 6-1 HARMONOGRAM RZECZOWO-FINANSOWY ZADAŃ OBJĘTYCH PLANEM DZIAŁAŃ GOSPODARCZYCH ... 51 TABELA 7-1 HARMONOGRAM RZECZOWO-FINANSOWY ZADAŃ OBJĘTYCH PLANEM DZIAŁAŃ SPOŁECZNYCH ........ 53 TABELA 8-1 KIERUNKI WSPARCIA FINANSOWEGO ZADAŃ OBJĘTYCH PROGRAMEM ............................................... 55 TABELA 8-2 ROZKŁAD ŹRÓDEŁ FINANSOWANIA PROGRAMU ................................................................................. 56 SPIS WYKRESÓW WYKRES 2-1 ZAGOSPODAROWANIE TERENU GMINY ZEBRZYDOWICE.................................................................... 14 WYKRES 2-2 STRUKTURA UśYTKÓW ROLNYCH NA TERENIE ZEBRZYDOWIC ......................................................... 18 WYKRES 2-3 STRUKTURA BEZROBOCIA W GMINIE ZEBRZYDOWICE WEDŁUG POZIOMU WYKSZTAŁCENIA (STAN NA ROK 2006) ..................................................................................................................................................... 30 SPIS RYSUNKÓW RYSUNEK 4-1 OGÓLNA LOKALIZACJA OBSZARU REWITALIZOWANEGO.................................................................. 40 RYSUNEK 4-2 ZASIĘG OBSZARU REWITALIZOWANEGO – ZAGOSPODAROWANIE PRZESTRZENNE............................ 41 RYSUNEK 4-3 ZASIĘG OBSZARU REWITALIZOWANEGO – WŁASNOŚĆ NIERUCHOMOŚCI .......................................... 42 EKOKONSULTING ul. Cieszyńska 367, 43-300 Bielsko-Biała tel./fax: 033 496 02 28; e-mail: [email protected]; www.ekokonsulting.pl 3 LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI TERENÓW POPRZEMYSŁOWYCH: Obszar po byłej KWK „Morcinek” w Kaczycach 1. WPROWADZENIE Rewitalizacja obszarów poprzemysłowych – rozumiana jako przywrócenie funkcji społecznych i gospodarczych tym obszarom – bez wątpienia jest jednym z istotniejszych problemów regionalnych zjednoczonej Europy. Związana z restrukturyzacją upadających sektorów redukcja zatrudnienia była znacząca (w samym górnictwie wyniosła ok. 75% pierwotnego stanu). Zjawisko to z jednej strony doprowadziło istniejące przedsiębiorstwa do stanu względnej rentowności, z drugiej natomiast – wytworzyło szereg problemów społeczno-gospodarczych. Pojawianie się w obszarach poprzemysłowych nowej działalności gospodarczej nie jest w stanie zrekompensować strat wynikających z konieczności zamykania nierentownych zakładów przemysłowych, o ile nie zostanie skierowana tam dodatkowa pomoc. Polegać ona musi w szczególności na odbudowie i modernizacji infrastruktury komunalnej i transportowej oraz jej funkcjonalnej integracji, poprawie stanu środowiska naturalnego (w tym rekultywacji odłogów poprzemysłowych, redukcja zanieczyszczeń kierowanych do wód, powietrza i gleby), przywracaniu terenów do stanu umoŜliwiającego ich nowe zagospodarowanie. Jednocześnie niezwykle istotne jest takŜe rozwiązanie problemów dotyczących zjawisk patologii społecznych. Nie ma uniwersalnej definicji pojęcia rewitalizacja. Podstawowym celem rewitalizacji jest przywrócenie dotychczasowych funkcji zdegradowanego społecznie, ekonomicznie, środowiskowo obszaru, bądź zamiana jego dotychczasowych funkcji na nowe. Według definicji sformułowanej przez dr Andreasa Billerta: k k o m p l s o w e g o p r o c e s u o d n o w y o b s z a r u z u r b a n i z o w a n e g o l e g ł e w i t a l i z a c t ó r e g o y p r o c e s o w i s t r p r z e s t r z e ń , f u n a c z n a i e u t r u d n i a j ą c c j d n e o i s s i u s b i s t ę d a n o c j a k u t y o n u r a l n e j d e g r a d a c j i , w y w o ł u j ą c e j s t a n r y z y s o w y , u n i e m k z j k , k u R „ k e p r a w i d ł o w y r o z w ó j o Ŝ l i w i a j ą c y l u b k e o n o m i c z n y i s p o ł e c z n y t e g o o b s z a r u j a i z r ó w n o w a Ŝ o n y . 1 Kluczowe w tej definicji jest stwierdzenie, Ŝe rewitalizacja to reakcja na stan kryzysowy, który przejawia się nie tylko w degradacji substancji, ale takŜe – a nawet przede wszystkim – w degradacji funkcji i przestrzeni. A więc, rewitalizacja to działania o charakterze naprawczym w sferze architektoniczno-urbanistycznej (substancja), społecznym i gospodarczym (funkcja) oraz ekologiczno-przestrzennym. r o z w ó j c a ł e g o m i a s t a . ” Z kolei definicja W. Kłosowskiego mówi: R e w i t a l i z a c j a o z n a c z a p o n o w n e o Ŝ y w i e n i e p r o c e s ó w „ k s p o ł e c z n o ! g o s p o d a r c z y c h n a o b s z a r z e , w t ó r y m p r o c e s y t e z k r e w i t a l i z a c j i t o n i e o b s z a r y w y b r a n e p o a m a r ł y . O b s z a r y w y m a g a j ą c e k d ą t e m w a r t o ś c i z a b y t k o w e j , a l e o b s z a r y o s z c z e o n g ó l o w n e j k u m u l a c j i p r o b l e m ó w s p o ł e c z n o ! g o s p o d a r c z y c h ( w t y m t a Ŝ k a r c h i t e n k e t o n i c z n y c h ) . R e w i t a l i z a c j a m u s i a n g a Ŝ o w a ć z a w s z e w s z y s t a j c z ę ś c i k i c h a e j – r e m t o ! k t o r ó w l o a l n e j s c e n y : w ł a d z e k s a m o r z ą d o w e i r ó Ŝ n e s ł u Ŝ b y p u b l k a w r e s z c i e – s a m y c h m i e s z a ń c ó w ” i c 2 z n e , a z d r u g i e j s t r o n y – b i z n e s i o r g a n i z a c j e o b y w a t e l s i e , . Przedstawione definicje uwypuklają określone cechy rewitalizacji, które pozwalają odróŜnić ją od innych form kompleksowej interwencji w danym obszarze: • 1 cele rewitalizacji są usytuowane w sferze społeczno-gospodarczej i ekologicznoprzestrzennej, a działania infrastrukturalne i architektoniczno-urbanistyczne są tym celom podporządkowane (mają charakter narzędziowy); nie więc jest rewitalizacją działanie wyłącznie remontowo-budowlane, które nie ma wskazanego celu społecznego, gospodarczego lub ekologiczno-przestrzennego. Andreas Billert; Centrum staromiejskie w Zarach; problemy, metody i strategie rewitalizacji; Słubice 2004, s. 6 Wojciech Kłosowski, Metodologiczne problemy rewitalizacji obszarów miejskich w kontekście poddziałania 3.3.1. ZPORR, Bielsko-Biała 2004, s. 2 2 EKOKONSULTING ul. Cieszyńska 367, 43-300 Bielsko-Biała tel./fax: 033 496 02 28; e-mail: [email protected]; www.ekokonsulting.pl 4 LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI TERENÓW POPRZEMYSŁOWYCH: Obszar po byłej KWK „Morcinek” w Kaczycach • rewitalizacja to reakcja na kryzys, który obejmuje dany obszar i przejawia się w wielu dziedzinach na raz; nie jest więc rewitalizacją działanie podejmowane poza obszarem kryzysowym (stąd kluczowe znaczenie trafnego wyznaczenia obszaru do rewitalizacji); • rewitalizacja musi być realizowana we współpracy zróŜnicowanych partnerów lokalnych: zarówno sektora publicznego (z reguły – gminy), jak i lokalnych przedsiębiorców oraz sektora pozarządowego, a często takŜe innych partnerów: miejscowych uczelni, policji itp.; nie jest więc rewitalizacją program nie uwzględniający zaangaŜowania partnerów prywatnych: zarówno komercyjnych i niekomercyjnych. • rewitalizacja ma charakter kompleksowy, jest zawsze planem wielowątkowych, wzajemnie wzmacniających się (synergicznych) działań zmierzających do wywołania jakościowej zmiany na całym wyznaczonym obszarze, w tym zawsze – zmiany negatywnego wizerunku tego obszaru; nie jest więc rewitalizacją lista (choćby obszerna) działań punktowych, nie powiązanych ze sobą i nie układających się w spójny, całościowy program. Celami rewitalizacji są na ogół: przezwycięŜenie kryzysu społeczno-gospodarczego na danym obszarze i zmiana „złego wizerunku”, a co za tym idzie — uruchomienie na tym obszarze procesów trwałego, zrównowaŜonego rozwoju społeczno-gospodarczego. W odniesieniu do programu rewitalizacji ujętego w niniejszym opracowaniu, zasadniczym celem jest stworzenie takich mechanizmów organizacyjnych i finansowych, które pozwolą na kompleksową odnowę przestrzenną, gospodarczą i społeczną obszaru po zlikwidowanej Kopalni Węgla Kamiennego „Morcinek’ w Kaczycach. W załoŜeniu program rewitalizacji przyczyni się do wzmocnienia spójności przestrzennej terenów poprzemysłowych z resztą terenów gminy, wpłynie na zaktywizowanie gospodarcze terenów pokopalnianych poprzez wprowadzenie tam nowych inwestycji i tym samym powstanie nowych miejsc pracy. Program rewitalizacji – w wybranych aspektach – przyczyni się równieŜ do poprawy stanu środowiska naturalnego. Ponadto zahamuje proces dalszej degradacji terenów i obiektów przemysłowych, co przyniesie poprawę ładu przestrzennego. Realizacja programu rewitalizacji zdynamizuje rozwój gminy Zebrzydowice. EKOKONSULTING ul. Cieszyńska 367, 43-300 Bielsko-Biała tel./fax: 033 496 02 28; e-mail: [email protected]; www.ekokonsulting.pl 5 LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI TERENÓW POPRZEMYSŁOWYCH: Obszar po byłej KWK „Morcinek” w Kaczycach 2. CHARAKTERYSTYKA OBECNEJ SYTUACJI NA TERENIE GMINY ZEBRZYDOWICE 2.1. Tło historyczne 2.1.1. Rys historyczny gminy Zebrzydowice 3 Gmina Zebrzydowice leŜy na północnym krańcu Śląska Cieszyńskiego, przy granicy polskoczeskiej. NaleŜące do niej wsie przez wieki związane były z pobliskim Frysztatem (dziś Karwina), jednak współczesny podział graniczny odciął je od ich tradycyjnego centrum administracyjno-gospodarczego, w związku z czym Zebrzydowice zacieśniły swe związki z Cieszynem i nowym, sąsiednim miastem - Jastrzębiem Zdrój. Nazwa Zebrzydowice kojarzy się dziś głównie z największym kolejowym przejściem granicznym na południowej granicy Polski. Występują tu równieŜ godne uwagi zabytków i ciekawe miejsca. Obecnie, pod względem administracyjnym, gmina Zebrzydowice naleŜy do powiatu cieszyńskiego, województwo śląskie. Zajmuje obszar ok. 42 km2, który zamieszkuje ok. 12 tys. mieszkańców. Do gminy naleŜą miejscowości: Zebrzydowice, Kaczyce, Kończyce Małe, Marklowice Górne. 2.1.1.1. Zebrzydowice Początki wsi sięgają drugiej połowy XIII w. – pierwsza wzmianka o Zebrzydowicach (pod ) pochodzi z 1305 r., ze spisu dziesięcin Biskupstwa Wrocławskiego. nazwą Według tego dokumentu Zebrzydowice liczyły ok. 40 łanów powierzchni (ok. 1100 ha), z ok. 350 mieszkancami. Początkowo była to wieś ksiąŜęca, a od XV w. stała się własnością prywatną. Pierwszym znanym właścicielem Zebrzydowic był Mikesz z Jodłownika, który w 1467 r. sprzedał część wsi Janowi Burzejowi z Knurowa. Kolejnymi właścicielami Zebrzydowic byli Henek Bilik z Kornic oraz rodzina Liszków, której to przypisuje się budowę miejscowego zamku. W pierwszej połowie XVII w. zbudowano murowane prezbiterium oraz wzniesiono część ścian zebrzydowickiego kościoła. Zaznacza się równieŜ podział Zebrzydowic na Górne i Dolne, który stał się bardzo wyraźny po 1640 r. Pod koniec XVII w. właścicielami wsi zostali Marklowscy, którzy w 1732 r. odsprzedali swą własność rodzinie Mattencloit. Ona to teŜ w latach 1760-1776 przebudowała dawny zamek obronny na barokowy pałac wraz z parkiem oraz odbudowała miejscowy kościół. W 1855 r. całą okolicę nawiedziła epidemia tyfusu, która w samych Zebrzydowicach zabiła 90 osób. Znaczny rozwój miejscowości, przypada na drugą połowę XIX w. co związane było z uruchomieniem w 1855 r. przewozów na trasie Kolei Północnej na odcinku Bogumin-Dziedzice. Okoliczne dzieci uczęszczały do murowanej szkoły, która powstała w 1848 r. Niestety ostatni przedstawiciel Mattencloitów, Emeryk roztrwonił dobra zebrzydowskie, co zmusiło jego Ŝonę w 1888 r. do sprzedania majątku hrabiemu Larischowi. Rodzina Larisch-Monnich pozostawała właścicielami wsi do 1939 r. Po rozpadzie monarchii austro-węgierskiej w 1918 r. oraz napaści wojsk czechosłowackich na Śląsk Cieszyński w styczniu 1919 r. podzielono ziemie byłego Księstwa Cieszyńskiego pomiędzy Polskę i Czechosłowację. Na mocy decyzji Rady Ambasadorów z 28 lipca 1920 r. Zebrzydowice stały się polską miejscowością graniczną, a część dotychczasowych przysiółków, np. Mizerów, Granice i Czarny Las, przypadły Czechosłowacji. Równocześnie wieś została odcięta od swojego dotychczasowego i f f r i d i V i l l a S 3 Na podstawie materiału: http://www.ksiestwocieszynskie.republika.pl/zebrzydowice.html EKOKONSULTING ul. Cieszyńska 367, 43-300 Bielsko-Biała tel./fax: 033 496 02 28; e-mail: [email protected]; www.ekokonsulting.pl LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI TERENÓW POPRZEMYSŁOWYCH: Obszar po byłej KWK „Morcinek” w Kaczycach miasta powiatowego, Frysztatu, który pozostał w Czechosłowacji. Przyłączono wtedy Zebrzydowice do powiatu cieszyńskiego, ale do 1934 r. ze względu na brak połączenia kolejowego z Cieszynem, mieszkańcy wsi musieli podróŜować przez Czechowice, Bielsko i Skoczów, by dostać się do miasta powiatowego. W czasie II wojny światowej (od 1941 r.) przy dworcu kolejowym w Zebrzydowicach działał obóz pracy dla śydów. Wyzwolenie wsi spod okupacji nastąpiło dość późno, gdyŜ dopiero 7 maja 1945 r. oddziały niemieckie zostały wyparte z Zebrzydowic. Po wojnie nastąpił rozwój miejscowości. Odbudowano zamek, oddano do uŜytku ośrodek zdrowia oraz niewielki hotel. Rozbudowano dworzec kolejowy, który wkrótce stał się największym kolejowym przejściem granicznym na południowej granicy Polski. Po reformie administracyjnej w 1975 r. pozostawiono Zebrzydowice w województwie katowickim, odcinając je od naturalnych więzi historyczno-kulturowych z Ziemią Cieszyńską, której większość włączono do województwa bielskiego. Miało to związek z planowanym wydobyciem węgla na terenie gminy, a tę gałąź gospodarki próbowano podporządkować administracyjnie województwu katowickiemu. Na początku lat 90-tych zgazyfikowano wieś, a w latach następnych wykonano szereg inwestycji proekologicznych m.in. oczyszczalnię ścieków czy stację uzdatniania wody. Po zmianach administracyjnych z 1999 r. Zebrzydowice ponownie weszły w skład powiatu cieszyńskiego. 2.1.1.2. Marklowice Górne Wieś została załoŜona w drugiej połowie XIII w. – pierwsza wzmianka o niej pochodzi z 1305 r. ze spisu dziesięcin Biskupstwa Wrocławskiego. Początkowo mogła to być osada ksiąŜęca, ale juŜ od średniowiecza często zmieniali się jej prywatni właściciele. W połowie XV w. był nim Mikesz z Jodłownika, który w 1467 r. sprzedał Marklowice i część Zebrzydowic Janowi Burzejowi z Knurowa. Następnie wieś nabyli Henek Bilik z Kornic oraz rodzina Liszków (1524 r.), która posiadała Marklowice do końca XVI w. W następnym wieku właścicielami wsi stali się Marklowscy. W tym teŜ czasie następuje wyraźny podział na Marklowice Dolne i Górne. Marklowice Dolne były kolejno własnością rodzin von Grochmann, Sedlnitzkich i Mattencloitów. W XIX w. ta część wsi posiadała ok. 100 domów i niecałe 700 mieszkańców. Marklowice Górne wymieniane są jako własność m.in. Leopolda Centnera von Cententhal, ziemianina Guznara czy Ksawerego von Mattencloit. Znajdował się tu zamek z folwarkiem oraz browar i cesarsko-królewski urząd celny. W XIX w. Marklowice Górne liczyły ok. 60 gospodarstw i 400 mieszkańców. W drugiej połowie XIX w. obie części wsi nabyła rodzina Larisch-Monnich i pozostawała ich właścicielem do końca I Wojny Światowej. Po najeździe wojsk czechosłowackich na Śląsk Cieszyński w styczniu 1919 r. nastąpił niekorzystny dla Polski podział ziem byłego Księstwa Cieszyńskiego. Na mocy decyzji Rady Ambasadorów z 28 lipca 1920 r. podzielono Marklowice pomiędzy Polskę a Czechosłowację. Ostatecznie granicę ustalono w 1924 r. tak, Ŝe szkoła znalazła się po stronie polskiej, a kościół, cmentarz i gospoda w Czechosłowacji. Utworzono jednak 4 przejścia graniczne, z których prawie swobodnie mogli korzystać mieszkańcy podzielonej wsi. Uczęszczano do kościoła za Olzą, czy do szkoły w Polsce. Niestety stopniowo wszystkie te udogodnienia zostały bardzo ograniczone. W październiku 1938 r., gdy wojsko polskie wkroczyło na Zaolzie, Marklowice na prawie 10 miesięcy stały się ponownie jedną wsią. Po II wojnie światowej granica powróciła do stanu z 1924 r., a ówczesne władze coraz bardziej utrudniały moŜliwość przekraczania granicy mieszkańcom Marklowic. W tym zakresie sytuacja unormowała się dopiero w latach 90-tych XX w., gdy otwarto w Marklowicach przejście graniczne do Czech, jednak w tym czasie związki pomiędzy czeską i polską częścią wsi zostały juŜ bardzo osłabione. EKOKONSULTING ul. Cieszyńska 367, 43-300 Bielsko-Biała tel./fax: 033 496 02 28; e-mail: [email protected]; www.ekokonsulting.pl 7 LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI TERENÓW POPRZEMYSŁOWYCH: Obszar po byłej KWK „Morcinek” w Kaczycach 2.1.1.3. Kończyce Małe Podobnie jak dwie poprzednie miejscowości, Kończyce Małe załoŜono pod koniec XIII w., a pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1305 r. ze spisu dziesięcin Biskupstwa Wrocławskiego. Osada została wymieniona pod nazwą Kuczindorf i miała powierzchnię 29 łanów (ok. 700 ha), co dawałoby ok. 200 mieszkańców. JuŜ od połowy XIV w. znani są pierwsi właściciele wsi, którymi w owym czasie byli ksiądz Mikołaj Milothes (proboszcz Lubomii) oraz Jan KrzyŜanowicz. W roku 1388 Kończyce Małe kupił od nich Piotr z Golasowic, którego syn sprzedał majątek Zygmuntowi z Kremze. Najprawdopodobniej na przełomie XV/XVI w. powstał miejscowy zamek, który jest dzisiaj wizytówką gminy Zebrzydowice. W 1530 r. właścicielem wsi był Piotr Karwiński z Karwiny, a następnie rodzina Czelów i Sedlnitzkich. Ta ostatnia w 1560 r. przebudowała istniejący zamek. W 1657 r. Kończyce Małe nabył Wacław Skoczowski z Kojkowic, ale juŜ po roku sprzedał je Wacławowi Pelce. Rodzina Pelków, z dwiema przerwami, była właścicielem wsi do 1832 r. Za ich czasów, w 1713 r., powstała pierwsza w Kończycach Małych drewniana szkoła. W 1832 r. wieś nabyli Kukucz i Demel z Cieszyna, a następnie sprzedali ją Andrzejowi Grzybkowi, równieŜ z Cieszyna. PoniewaŜ nie posiadał on tytułu szlacheckiego zmienił swe nazwisko na Folwarczny. Rodzina Folwarcznych posiadała zamek i grunty we wsi do końca II Wojny Światowej. 2.1.1.4. Kaczyce Wieś została załoŜona na początku XIV w. przez rycerza Włodzimierza Kacza, a wzmiankowano ją po raz pierwszy w 1332 r. Do rodziny Kacza naleŜały Kaczyce aŜ do początku wieku XVIII. Wtedy to wieś przeszła na własność rodziny Spens, która odsprzedała swoją własność hrabiemu Georgowi Beesowi. On to prawdopodobnie wzniósł w Kaczycach Górnych zamek, który rozebrano w latach 1923-24. W 1834 r. powstała we wsi pierwsza szkoła. Od połowy XIX w. Kaczyce weszły w skład majątku rodziny Larischów i pozostawały ich własnością do 1945 r. W 1983 r., po 6 latach budowy Kopalni Węgla Kamiennego „Morcinek”, oficjalnie rozpoczęto eksploatację węgla. Kopalnia, w momencie oddania do uŜytku, pod względem infrastrukturalnym, była jednym z najnowocześniejszych obiektów tego typu w Polsce, jednak w 1997 r. – w wyniku czynników scharakteryzowanych w dalszej części opracowania – podjęto decyzję o jej natychmiastowym zamknięciu. W 2000 r. część obiektów wyburzono, a resztę przeznaczono dla inwestorów prywatnych. 2.1.2. Działalność KWK „Morcinek” w Kaczycach 2.1.2.1. Powstanie kopalni Budowę Kopalni Węgla Kamiennego „Morcinek” w Kaczycach rozpoczęto w roku 1978 i trwała ona do roku 1993. Decyzją Ministra Górnictwa z dnia 12 listopada 1977 r. (znak: VCM/1133/856) obszar górniczy „Kaczyce” ustalono na 22,6 km². Decyzjami Ministra Górnictwa z 1982 r. oraz Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów naturalnych i Leśnictwa z 1996 r. utworzono teren górniczy „Kaczyce” o powierzchni 32,1 m2. W granicach terenu górniczego kopalni znalazły się miejscowości: Kaczyce, Brzezówka, Pogwizdów, HaŜlach i Kończyce Wielkie. KWK „Morcinek” zlokalizowana została w południowo-zachodniej części Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Od północy, wschodu i południa obszar górniczy „Kaczyce” graniczył z polem rezerwowym, które nie zostało zagospodarowane górniczo. Zachodnia granica obszaru przebiega wzdłuŜ granicy państwowej z Republiką Czech (po stronie czeskiej połoŜony jest zagospodarowany górniczo obszar „Louky”. Teren kopalni znajduje się w zlewni dwóch rzek: Olzy i Piotrówki. EKOKONSULTING ul. Cieszyńska 367, 43-300 Bielsko-Biała tel./fax: 033 496 02 28; e-mail: [email protected]; www.ekokonsulting.pl 8 LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI TERENÓW POPRZEMYSŁOWYCH: Obszar po byłej KWK „Morcinek” w Kaczycach Kopalnia posiadała: zelektryfikowaną bocznicę kolejową, towarową stację kolejową, lokomotywownię, zakład ciepłowniczy (uruchomiony w 1984 głównie na potrzeby kopalni, osiedla przykopalnianego oraz osiedla Pogwizdów), rozbudowaną infrastrukturę naziemną. Dla górników powstały nowe osiedla mieszkaniowe w Kaczycach, Pogwizdowie i Cieszynie. Przy kopalni rozwijał się klub sportowy - Morcinek Kaczyce, a od 1985 takŜe klub Ŝeglarski Naktuz. Zgodnie z danymi Jastrzębskiej Spółki Węglowej S.A. (JSW S.A.) naleŜy stwierdzić, iŜ Kopalnia Węgla Kamiennego „Morcinek” w Kaczycach zaprojektowana została jako kopalnia dwupoziomowa o zdolności wydobywczej 12 tys. ton węgla na dobę. Budowę kopalni „Morcinek” prowadzono w ramach inwestycji centralnej i finansowanej kredytem bankowym. Ze względu na brak środków zrealizowano jedynie pierwszy etap przedsięwzięcia inwestycyjnego, związany z budową kopalni o zdolności produkcyjnej do około 6-7 tys. ton węgla na dobę netto. NaleŜy podkreślić, iŜ decyzja o budowie kopalni Morcinek” podjęta została przy niewystarczającym rozpoznaniu budowy geologicznej złoŜa i jak moŜna domniemywać, podyktowana została dąŜeniem do zagospodarowania zasobów w obszarze przygranicznym, sąsiadującym z czechosłowackimi terenami górniczymi.4 ZłoŜe kopalni „Morcinek” udostępnione zostało 3 szybami, zlokalizowanymi na terenie zakładu głównego. Udostępnienie poziome złoŜa wykonane zostało w oparciu o wyrobiska szkieletu kamiennego na poziomach „800 m” i „950 m”. Na poziomie „1100 m” wykonano jedynie połączenia pomiędzy szybami, wstrzymując jego dalszą budowę z powodu braku środków finansowych. 2.1.2.2. Eksploatacja Eksploatację zasobów węgla w granicach złoŜa KWK „Morcinek” rozpoczęto w grudniu 1986 roku, w trakcie trwającego jeszcze procesu budowy tej kopalni. W złoŜu kopalni „Morcinek” udokumentowano węgiel koksujący typu 35.1-35.2 o średniej zawartości popiołu ok. 14% i udziale siarki poniŜej 0,7%. Średnie parametry jakościowe węgla w złoŜu kopalni „Morcinek” nie odbiegały od parametrów jakościowych węgla ortokoksowego w złoŜach pozostałych kopalń JSW S.A. Według operatu ewidencyjnego zasobów (stan na 1 stycznia 1998 r.) zasoby węgla w kopalni do głębokości 1100 m wynosiły: • • • zasoby bilansowe - 261 119 tys. ton zasoby przemysłowe - 187 441 tys. ton zasoby operatywne - 102 646 tys. ton NaleŜy stwierdzić, Ŝe dokumentacje geologiczne oraz projekty zagospodarowania złoŜa bazowały na bardzo niskim stopniu rozpoznania złoŜa (tylko 4,8% zasobów było udokumentowanych w kategorii A+B). Baza zasobowa kopalni na udostępnionych poziomach była jednakŜe znacznie mniejsza. Według stanu na dzień 1 stycznia 1998 r. wielkość zasobów do głębokości 950 m wynosiła: • • • zasoby bilansowe - 89 694 tys. ton zasoby przemysłowe - 22 000 tys. ton zasoby operatywne - 12 100 tys. ton Wartość złoŜa zdecydowanie obniŜały ponadto warunki geologiczno-górnicze, które na podstawie uzyskanych doświadczeń uznano jako bardzo trudne. Odpowiedź Ministra Gospodarki i Pracy Jerzego Hausera na na oświadczenie senatora Jerzego Markowskiego, złoŜone na 76. posiedzeniu Senatu („Diariusz Senatu RP” nr 80): 4 W a r s z a w a , 0 8 m a r c a 2 0 0 5 r . EKOKONSULTING ul. Cieszyńska 367, 43-300 Bielsko-Biała tel./fax: 033 496 02 28; e-mail: [email protected]; www.ekokonsulting.pl 9 LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI TERENÓW POPRZEMYSŁOWYCH: Obszar po byłej KWK „Morcinek” w Kaczycach Skomplikowana tektonika częstokroć wymuszała konieczność odrębnego udostępniania poszczególnych parcel eksploatacyjnych w strefach międzyuskokowych, ograniczając ich wymiary oraz wpływając na wydłuŜenie dróg transportowych i wentylacyjnych. Ruch kopalni prowadzony był w warunkach IV kategorii zagroŜenia metanowego, III stopnia zagroŜenia wodnego, zagroŜenia poŜarowego oraz zagroŜenia klimatycznego wynikającego z wysokiej temperatury skał na głębokich poziomach. Wszystkie te czynniki wpływały negatywnie na kształtowanie się zdolności wydobywczej kopalni oraz uzyskiwane wyniki ekonomiczne. Napotkane, bardzo trudne warunki górnicze oraz skomplikowana budowa geologiczna złoŜa kopalni, znacząco odbiegająca od przewidywań, okazały się głównymi czynnikami rzutującymi na nierentowność KWK „Morcinek”. Mimo zrealizowanych przedsięwzięć restrukturyzacyjnych, między innymi w zakresie modernizacji wyposaŜenia technicznego i wprowadzenia czterozmianowej organizacji pracy na dole kopalni, osiągnięte w latach 1987-1997 wyniki produkcyjne w zakresie podstawowych wskaźników technicznych znacznie odbiegały od średnich wyników w JSW S.A. (por. dane Tabela 2-1). Tabela 2-1 Wielkość wydobycia kopalni, koszt jednostkowy produkcji oraz wynik na sprzedaŜy uzyskane w KWK "Morcinek" w latach 1987-1998. Rok 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 Wydobycie netto (ton/dobę) (tys. ton) 1 265 383,9 2 116 649,4 2 414 669,3 2 642 683,4 3 358 839,5 3 904 956,6 3 971 1 012,5 4 752 1 225,3 5 554 1 394,0 5 104 1 281,2 5 444 1 371,9 3 800 965,3 Średnia cena zbytu węgla (zł/t) 0,64 1,08 1,74 19,19 40,64 47,42 69,53 100,46 118,17 135,24 152,79 145,28 Koszt jedn. sprzedaŜy (zł/t) 2,17 2,81 7,38 42,77 59,21 71,65 86,32 116,61 133,37 181,72 202,02 197,78 Wynik na sprzedaŜy (zł/t) -1,53 -1,73 -5,64 -23,58 -18,57 -24,23 -16,79 -16,15 -15,20 -46,48 -49,23 -52,50 Źródło: Odpowiedź Ministra Gospodarki i Pracy, op. .cit. KWK „Morcinek” w latach 1987-1997 uzyskiwała ujemny wynik na sprzedaŜy. W 1997 roku przy koszcie jednostkowym 202,02 zł/tonę (w JSW S.A.: 146,64 zł/tonę) oraz cenie zbytu 152,79 zł/tonę (w JSW S.A.: 146,67 zł/tonę) kopalnia osiągnęła wynik jednostkowy na sprzedaŜy węgla -49,23 zł/tonę (w JSW S.A.: +0,03 zł/tonę). Główną przyczyną nie osiągania satysfakcjonujących wyników techniczno-ekonomicznych były bardzo trudne warunki górniczo-geologiczne, a w szczególności: słabe rozpoznanie złoŜa, skomplikowana tektonika, liczne uskoki, bogata mikrotektonika, małe wymiary pól eksploatacyjnych (wybieg ścian od 200 do 700 m), długie drogi udostępniania parcel eksploatacyjnych, zmienna miąŜszość, liczne rozwarstwienia i strefy zaniku pokładów, trudne warunki klimatyczne, wynikające z duŜej głębokości, trudne warunki wodno-gazowe: III stopień zagroŜenia wodnego i IV kategoria zagroŜenia metanowego, duŜe zagroŜenie poŜarowe, wynikające ze stosunkowo krótkich okresów inkubacji poŜarów, wysokie ciśnienie górotworu, wpływające bezpośrednio na wysokie koszty wykonania i utrzymania wyrobisk górniczych. Choć więc o wynikowej zdolności produkcyjnej kopalni decydował front górniczy, stanowiący wąskie ogniwo produkcyjne ze względu na niekorzystną budowę złoŜa oraz zdolności technologiczne szybów i zakładu przeróbki mechanicznej węgla, tym niemniej na wyniki ekonomiczne kopalni wpływała równieŜ sytuacja na rynku węgla oraz ogólna sytuacja sektora górnictwa węgla kamiennego w tym czasie. EKOKONSULTING ul. Cieszyńska 367, 43-300 Bielsko-Biała tel./fax: 033 496 02 28; e-mail: [email protected]; www.ekokonsulting.pl 10 LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI TERENÓW POPRZEMYSŁOWYCH: Obszar po byłej KWK „Morcinek” w Kaczycach Tabela 2-2 Wyniki ekonomiczne Kopalni Węgla Kamiennego "Morcinek" w latach 1990-1997. Rok 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 Strata brutto -3 426 242,83 -9 346 671,46 -26 850 816,28 -23 855 849,27 -16 221 442,34 -33 677 989,42 -38 415 436,09 -88 252 746,33 Strata netto -3 609 415,27 -9 869 393,00 -27 465 887,48 -30 502 546,75 -16 221 442,34 -33 677 989,42 -38 415 436,09 -88 252 746,33 Źródło: Odpowiedź Ministra Gospodarki i Pracy, op. .cit. Wykonane opracowania analityczno-projektowe wskazywały, iŜ moŜliwości poprawy rentowności kopalni w drodze zwiększenia zdolności wydobywczych są znacznie ograniczone. Główną przyczyną zaistniałej sytuacji było niedoinwestowanie przedsięwzięć w zakresie udostępnienia zasobów, na etapie budowy tej kopalni. Według oceny, nakłady inwestycyjne związane z realizacją przedsięwzięć dla poprawy rentowności kopalni wielokrotnie przekraczały moŜliwości Spółki oraz moŜliwości pozyskania przez JSW S.A. kredytu inwestycyjnego. Szacunkowe nakłady na budowę nowego poziomu „1100 m” określano w kwocie około 250-300 mln zł (w cenach 1996 roku). Ewentualne wydatkowanie tak znacznych środków inwestycyjnych wymuszałoby jednocześnie znaczące ograniczenie działalności inwestycyjnej w pozostałych zakładach Spółki. W przypadku budowy nowego, głębokiego poziomu wydobywczego naleŜało ponadto liczyć się ze spotęgowaniem stopnia zagroŜenia bezpieczeństwa pracowników i zakładu górniczego. Jednocześnie rozbudowa poziomu „950 m” i budowa poziomu „1100 m”, z uwagi na skomplikowane warunki geologiczne i słabe rozpoznanie złoŜa, byłyby przedsięwzięciami obarczonymi duŜym ryzykiem gospodarczym, nie gwarantującym odpowiednich efektów ekonomicznych. Prognozy zawarte w Biznes Planie na lata 1996-2005, Strategii Rozwoju JSW S.A. na lata 1996-2010 oraz innych materiałach analitycznych wskazywały na brak moŜliwości znaczącej poprawy jednostkowego wyniku na sprzedaŜy oraz wyniku finansowego. Tabela 2-3 Prognoza wyniku finansowego brutto kopalni „Morcinek” w latach 1998-2009. Rok 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 Prognozowana strata brutto (zł) -43 713 000,00 -40 462 000,00 -28 681 000,00 -23 051 000,00 -22 441 000,00 -24 931 000,00 -27 892 000,00 -25 633 000,00 -27 459 000,00 -27 977 000,00 -28 730 000,00 -25 533 000,00 Źródło: Odpowiedź Ministra Gospodarki i Pracy, op. .cit. W trakcie eksploatacji wystąpiły szkody górnicze na obszarze ok. 5,6 km², gdzie maksymalne osiadania osiągają rozmiar od 2,47 - 7,5 m. Dotknęły one jednak rozproszoną zabudowę terenów rolniczych Kaczyc i Pogwizdowa i nie spowodowały większych szkód. EKOKONSULTING ul. Cieszyńska 367, 43-300 Bielsko-Biała tel./fax: 033 496 02 28; e-mail: [email protected]; www.ekokonsulting.pl 11 LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI TERENÓW POPRZEMYSŁOWYCH: Obszar po byłej KWK „Morcinek” w Kaczycach 2.1.2.3. Likwidacja W świetle uwarunkowań działalności KWK „Morcinek” oraz biorąc pod uwagę istniejącą w 1997 roku sytuację na krajowym i światowym rynku węgla koksowego stwierdzono, Ŝe kopalnia „Morcinek” jest trwale nierentowna. Wniosek o trwałej nierentowności kopalni „Morcinek” potwierdzały opinie i ekspertyzy wykonane między innymi przez: Państwową Agencję Restrukturyzacji Górnictwa Węgla Kamiennego S.A. w Katowicach, Biuro Studiów i Projektów Górniczych w Gliwicach, Katedrę Inwestycji Akademii Ekonomicznej im. Karola Adamieckiego w Katowicach, Katedrę Zarządzania i Restrukturyzacji w Górnictwie Politechniki Śląskiej w Gliwicach, Zespół Rzeczoznawców Stowarzyszenia InŜynierów i Techników Górnictwa w Rybniku. Z tego teŜ względu Rada Nadzorcza Jastrzębskiej Spółki Węglowej S.A., po zapoznaniu się z sytuacją ekonomiczną KWK „Morcinek” oraz prognozą wyniku finansowego na lata 19982010, pozytywnie zaopiniowała wniosek Zarządu o postawienie w stan likwidacji KWK „Morcinek” z terminem zakończenia likwidacji wynikającym z programu i planu likwidacji, uwzględniając w tym moŜliwość sprzedaŜy Zakładu Spółki w całości. Biorąc pod uwagę realizację załoŜeń programu restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego, ówczesną sytuację na krajowym i światowym rynku węgla koksowego, która nie wskazywała na moŜliwości pojawienia się znaczącej poprawy koniunktury, jak równieŜ: • zapewnienie efektywności gospodarczej w rozwoju pozostałych kopalń JSW S.A., w szczególności w aspekcie ograniczonych środków na finansowanie przedsięwzięć inwestycyjnych, • uzyskanie moŜliwości realizacji strategii rozwoju kopalń „Borynia”, „Pniówek” i „Zofiówka”, gwarantującej relatywnie niskie nakłady odtworzeniowe na budowę nowych poziomów, duŜą pewność inwestycji, niskie koszty wydobycia i zapewnienie zabezpieczenia potrzeb polskich koksowni, naleŜy uznać, iŜ decyzja o likwidacji Kopalni Węgla Kamiennego „Morcinek” w Kaczycach była słuszna w momencie jej podjęcia. Likwidacja KWK „Morcinek” pozwoliła poprawić kondycję JSW S.A., w szczególności poprzez zasilenie pozostałych kopalń Spółki wykwalifikowanymi pracownikami z KWK „Morcinek”, a takŜe poprzez wykorzystanie maszyn i urządzeń z KWK "Morcinek" w innych kopalniach, przy braku wystarczających środków inwestycyjnych na zakupy i modernizacje. Wydobycie węgla przerwano 30 listopada 1998, a następnie zasypano pokłady oraz zlikwidowano szyby i wyciągi kopalniane (co definitywnie uniemoŜliwia ponowną eksploatację). Likwidację, zakończono ostatecznie w roku 2001 zamknięciem magazynu przykopalnianego. 2.1.2.4. Podjęte działania na obszarze po byłej KWK „Morcinek” Tereny i zabudowania kopalni naleŜą dziś do Skarbu Państwa i pozostają w uŜytkowaniu wieczystym gminy Zebrzydowice, Jastrzębskiej Spółki Węglowej oraz Spółki Restrukturyzacji Kopalń S.A. Pomimo licznych ofert inwestycyjnych ze strony tych jednostek, tereny po KWK „Morcinek” nie są obecnie dostatecznie zagospodarowane. Ze względu na nadgraniczne połoŜenie, ze strony czeskiej pojawiają się natomiast oferty eksploatacji złóŜ byłej kopalni „Morcinek”. Czesi chcieliby przedłuŜyć swoje korytarze na stronę polską i w ten sposób kontynuować wydobycie (kopalnie „ČSM” i „Darkom”). Jedną z ciekawszych inicjatyw podjętych na terenach po zlikwidowanej KWK „Morcinek” było przedsięwzięcie spółki , mającej siedzibę w Kaczycach Dolnych. Zliberalizowanie rynku energii otwarło moŜliwość działania wielu firmom w tej branŜy. K a r b o n i a P L EKOKONSULTING ul. Cieszyńska 367, 43-300 Bielsko-Biała tel./fax: 033 496 02 28; e-mail: [email protected]; www.ekokonsulting.pl 12 LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI TERENÓW POPRZEMYSŁOWYCH: Obszar po byłej KWK „Morcinek” w Kaczycach wykorzystała to, rozpoczynając sprzedaŜ prądu do Czech. Firma zdecydowała się na budowę linii przesyłowej 110 kV łączącej dwie przygraniczne kopalnie „ČSM” i „Darkom” z siecią naleŜącą do . W efekcie powstał układ, w którym firma dysponuje mostem prądowym, za pomocą którego do polskiego systemu elektroenergetycznego dołączona jest czeska wyspa energetyczna. Jest to sytuacja wyjątkowa w skali kraju. K a r b o n i P a L K a r b o n i P i L Sam pomysł na polsko-czeski handel energią pojawił się w 2001 roku, a budowa linii łączącej Czechy i Polskę poprzez rzekę Olzę rozpoczęła się w 2002 roku. Aby ten układ, pozwalający na międzynarodową wymianę energii mógł działać bez przeszkód, musiała spełnić wiele wymagań technicznych i prawnych wynikających m.in. z polskiego prawa energetycznego. Firma musiała teŜ sprostać wymaganiom stawianym przez lokalnego dystrybutora energii elektrycznej, czyli (VDP; wtedy był to jeszcze ), m.in. w zakresie układów pomiarowych. W świetle prawa jest bowiem traktowana jako odbiorca korzystający z prawa wyboru sprzedawcy energii (czyli zasady TPA). Trwają prace nad tym, by w przyszłości było moŜliwe wydzielenie wyspy na terenie Polski i sprowadzanie tańszego prądu z zagranicy K V k ó r n o ś l ą s k Z i a t t e n f a l D l i s t r i b u t i o P n o l a n a r b o n i P a L d k a ł a E d l e t r o e n e r g e t y c z n y G K a r b o n i a P L Czeskie kopalnie nie są jedynymi odbiorcami przyłączonymi do sieci . Rozpoczynając działalność energetyczną firma kupiła infrastrukturę energetyczną od Jastrzębskiej Spółki Węglowej po likwidowanej KWK „Morcinek”. Obecnie za jej pośrednictwem dostarcza prąd odbiorcom przyłączonym do byłej kopalnianej sieci – m.in. do osiedla mieszkaniowego oraz zakładów przemysłowym usytuowanym na terenie po zlikwidowanej kopalni. K a r b o n i P i L ma koncesję na dystrybucję i przesył energii elektrycznej, jej sprzedaŜ oraz wymianę międzysystemową (czyli dostawy do krajów Unii Europejskiej). W czasie gdy inicjowano projekt polsko-czeskiego mostu energetycznego oba kraje nie naleŜały jeszcze do UE. Wtedy więc nie było mowy o dostawach wewnątrzwspólnotowych w ramach wyspy energetycznej, ale o imporcie i eksporcie prądu. Obecnie łączne zapotrzebowanie na energię wynosi niespełna 400 GWh rocznie. Około 1,2 GWh dociera do polskich odbiorców za pośrednictwem sieci rozdzielczej, a ok. 385 GWh przypada na czeskie kopalnie. Rozliczenia dostaw prądu z VDP odbywają się według stawek taryfowych przy mocy umownej wynoszącej 66 MW. SprzedaŜ energii dla prowadzi (wcześniej działająca pod nazwą ). System ten funkcjonuje od września 2003 roku. K a r b o n i P a L K K a r b o n i P i a r L V b o a n t t i e P i n f L a l l k a l e P s o l a n Z d E ! K o n t a t G S Klienci przyłączeni do sieci rozdzielczej naleŜącej do kupują od niej prąd w oparciu o taryfę zatwierdzoną przez prezesa Urzędu Regulacji Energetyki (URE). Dzięki aktywnemu uczestnictwu w rynku energii, stawki rozliczeniowe są niŜsze niŜ w podobnych grupach taryfowych w VDP. Tak więc korzyści z konkurencji w energetyce osiąga nie tylko , ale równieŜ jej odbiorcy w Polsce i Czechach. K K a r b o n i a P a r b o n i i P L L Elektroenergetyka nie jest jedynym i wyłącznym obszarem działalności . Od września 2004 roku firma zajmuje się równieŜ wydobyciem metanu zalegającego w pokładach byłej KWK Morcinek, a następnie sprzedaŜą gazu odbiorcom lokalnym i transportem poprzez transgraniczny rurociąg odbiorcom w Czechach. Spółka posiada takŜe koncesję na rozpoznawanie złoŜa węgla kamiennego w obszarze Morcinek 1.5 K 5 a r b o n i i P L Barbara Wiatrowska: Czeska wyspa energetyczna w polskim systemie, gazetaprawna.pl EKOKONSULTING ul. Cieszyńska 367, 43-300 Bielsko-Biała tel./fax: 033 496 02 28; e-mail: [email protected]; www.ekokonsulting.pl 13 LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI TERENÓW POPRZEMYSŁOWYCH: Obszar po byłej KWK „Morcinek” w Kaczycach Działalność podjęta przez spółkę nie rozwiązała problemu zagospodarowania terenu po bylej KWK „Morcinek”, wobec czego Gmina Zebrzydowice podjęła działania zmierzające do całkowitej rewitalizacji tego obszaru. W ramach I etapu tego przedsięwzięcia zmodernizowano infrastrukturę wodociągowo-kanalizacyjną, jak równieŜ rozpoczęto sprzedaŜ części działek inwestorom prywatnym. Lokalizację na terenie po zlikwidowanej kopalni, , znalazły firmy takie jak: K o p r ó c z K a r b o n i i P a r b o n i a P L L • PTS Transgór, • Przedsiębiorstwo Gospodarki Odpadami KLIMOWSKI, • Wytwórnia kruszyw, • zakład produkcyjny wyrobów z drewna, • przedsiębiorstwo Geowiert, • PPHU „ARG” (tapicernia), • J.P.Pilch (zakład produkujący zaprawy budowlane). Stworzenie dogodnych warunków dla przedsiębiorców chcących lokować swoje inwestycje na obszarze po KWK „Morcinek” wymaga dalszych przedsięwzięć, przede wszystkim w obszarze infrastruktury drogowej. 2.2. Zagospodarowanie przestrzenne (technicznomaterialne) 2.2.1. Ogólna charakterystyka warunków naturalnych gminy Zebrzydowice 6 2.2.1.1. Środowisko przyrodnicze Całkowita powierzchnia gminy Zebrzydowice wynosi 4 168 ha. Największą jej część zajmują uŜytki rolne i lasy. Szczegółowy rozkład zagospodarowania terenu Gminy przedstawia Wykres 2-1. Luźne zadrzewienia Grunty pod wodami 1,70% NieuŜytki 3,40% 0,60% Tereny zurbanizowane i grunty pod wodami 15,10% UŜytki rolne 57,30% Lasy 21,90% Wykres 2-1 Zagospodarowanie terenu gminy Zebrzydowice Źródło: Program Ochrony Środowiska Gminy Zebrzydowice 6 Materiał opracowany na podstawie Programu Ochrony Środowiska Gminy Zebrzydowice EKOKONSULTING ul. Cieszyńska 367, 43-300 Bielsko-Biała tel./fax: 033 496 02 28; e-mail: [email protected]; www.ekokonsulting.pl 14 LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI TERENÓW POPRZEMYSŁOWYCH: Obszar po byłej KWK „Morcinek” w Kaczycach Wskaźnik lesistości jest niŜszy niŜ krajowy, który wynosi 28,1%. Dominującym gatunkiem drzew we wszystkich kompleksach leśnych są: świerk, sosna, modrzew. Prowadzona jest przebudowa drzewostanów, która ma na celu zwiększenie liczby drzew gatunków liściastych, takich jak: buk, jawor, jesion oraz iglastych – modrzew. Materiał do zalesień przygotowany jest w dwóch szkółkach prowadzonych w Zebrzydowicach i Kaczycach Dolnych o łącznej powierzchni ok. 2 ha. Wszystkie lasy na terenie gminy Zebrzydowice są lasami ochronnymi o następujących kategoriach ochronności: glebochronne, wodochronne, wskazujące uszkodzenia na skutek przemysłowej emisji gazów i pyłów, drzewostany przewidziane do przebudowy, lasy stanowiące cenne fragmenty rodzimej przyrody, lasy na stałych powierzchniach badawczych i doświadczalnych, lasy stanowiące drzewostany nasienne, lasy będące ostojami zwierząt podlegających ochronie gatunkowej. W lasach ochronnych gospodarkę leśną prowadzi się tylko z cięć sanitarnych. Z roślin prawnie chronionych na terenie gminy Zebrzydowice występują: wawrzynek wilczełyko, ciemięŜyca zielona, bluszcz pospolity, pierwiosnka wyniosła, Ŝywiec gruczołowaty, skrzyp olbrzymi, barwinek pospolity, kopytnik pospolity, kalina koralowa. Na obszarze Gminy znajdują się stanowiska roślin i zwierząt objętych ochroną gatunkowa. Dąb szypułkowy w Kaczycach przy ulicy Morcinka zaliczony został do pomników przyrody. Występują obiekty proponowane do uznania za pomniki przyrody oraz uŜytki ekologiczne predysponowane do objęcia obszarowymi formami ochrony przyrody. Są to uŜytki ekologiczne: „CiemięŜyca”, „Zebrzydowice Dolne – Granica”, „Gawlinice”, „Kamienic”. Projektuje się równieŜ utworzenie leśnych rezerwatów przyrody: Zebrzydowice, Gawliniec i Kaczyce. Sprzyjającym czynnikiem dla ochrony przyrody na tym terenie jest wyznaczenie międzynarodowego korytarza ekologicznego. 2.2.1.2. Geologia W budowie geologicznej obszaru Gminy biorą udział trzy formacje geologiczne. Są to karbon – budują go głównie piaskowce, łupki ilaste i łupki z węglem. Na karbonie zalega ciągłą warstwą trzeciorzęd – są to głównie iły mioceńskie oraz piaski i Ŝwiry oraz utwory piaszczysto – pylaste. Na trzeciorzędzie zalegają utwory czwartorzędowe. W warstwach przypowierzchniowych osady wodnolodowcowe jak gliny oraz piaski i Ŝwiry. Na utworach tych sporadycznie zalegają osady pylaste klasyfikowane jako lessy oraz utwory aluwialne (mady, piaski i Ŝwiry). Generalnie moŜna przyjąć, Ŝe część obszaru Zebrzydowic zbudowana jest z piasków akumulacji lodowcowej. Natomiast na południe od Piotrówki charakter osadów jest odmienny – tereny te pokryte są glinami zwietrzelinowymi i lessowymi. MiąŜszość utworów czwartorzędowych waha się od zera do kilkudziesięciu metrów (miejscami na powierzchni odsłania się trzeciorzęd jak w rejonie Marklowic na północ od doliny Piotrówki, tereny Kończyc Małych na wschód od Piotrówki, czy w dolinach erozyjnych cieków od Wymysłowa po Baraninę). 2.2.1.3. Surowce mineralne Na terenie gminy Zebrzydowice występują następujące kopaliny uŜyteczne: surowce krzemionkowo-okruchowe (piaski, utwory piaszczysto-Ŝwirowe), surowce ilaste, węgiel kamienny, metan. Zarejestrowane są dwie odkrywki utworów piaszczystych, w miejscowości Podświnioszów i w sołectwie Kaczyce Dolne przy szosie do Kończyc Wielkich. EKOKONSULTING ul. Cieszyńska 367, 43-300 Bielsko-Biała tel./fax: 033 496 02 28; e-mail: [email protected]; www.ekokonsulting.pl 15 LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI TERENÓW POPRZEMYSŁOWYCH: Obszar po byłej KWK „Morcinek” w Kaczycach Odkrywka utworów piaszczysto-Ŝwirowych znajduje się w miejscowości Kończyce Małe, na południe od osiedla mieszkaniowego Karolinka. Występuje tu piasek z domieszką Ŝwiru drobnego, który moŜe być stosowany w budownictwie. Bardziej na południe od wymienionego osiedla Karolinka w kierunku granicy z Gminą HaŜlach zlokalizowana jest część udokumentowanego geologicznie złoŜa kruszywa mineralnego „Kończyce Wielkie” na eksploatację którego zgodę posiadają Krakowskie Zakłady Eksploatacji Kruszyw S.A. Na północ od Zebrzydowic znajduje się teren po wyeksploatowanym złoŜu kruszywa naturalnego „Zebrzydowice”. ZłoŜe to 3 udokumentowane w 1968 r. o ustalonych zasobach 127 tys. m było eksploatowane na potrzeby drogownictwa. Węgiel kamienny występuje na całym obszarze gminy Zebrzydowice. Część południowa gminy objęta jest fragmentem obszaru górniczego „Kaczyce” ustanowionym przez Ministerstwo Górnictwa w dniu 12 listopada 1997 r. ZłoŜa węgla występujące w obszarze gminy naleŜą do silnie zmetanizowanych. 2.2.1.4. Gleby Na terenie Gminy występują głównie gleby bielicowe i pseudo bielicowe, brunatne, brunatne – wyługowane a w dolinach nad rzekami i potokami mady. Gleby te zostały wytworzone z cząstek lessowatych, pyłów ilastych i częściowo z cząstek ilastych. Średnia miąŜszość warstwy próchniczej wynosi 25 – 30 cm. PrzewaŜają następujące klasy bonitacyjne: IIIa, IIIb, IVa i IVb na gruntach ornych oraz III i IV na trwałych uŜytkach zielonych. Gleby te są zaliczane do kompleksu pszennego dobrego, są zasobne w składniki pokarmowe, łatwe do uprawy, dobrych właściwościach wodno – powietrznych. Większość gleb posiada odczyn kwaśny i lekko kwaśny. W 1993 roku przeprowadzono ekspertyzę gleb uŜytkowanych rolniczo. Z przeprowadzonych badań wynika, Ŝe gleby rolnicze nadają się do uprawy wszystkich gatunków roślin bez ograniczeń. 2.2.1.5. Hydrografia Obszar Gminy zasobny jest w wody powierzchniowe (zajmują one 3,4% jej powierzchni ogólnej). Stanowią je: rzeka Olza, rzeka Piotrówka, rzeka Pielgrzymówka, potoki Kaczok i Pająkówka oraz liczne stawy, najczęściej łańcuchowe. Największą rzeką jest Olza, dopływ Odry. Jej odcinek w granicach gminy wynosi ok. 2 km. NajdłuŜszy jest odcinek rzeki Piotrówki, płynącej od granicy z Kończycami Wielkim do granicy z Czechami w Marklowicach Dolnych. Jego długość wynosi ok. 15 km. Rzeka Pielgrzymówka będąca dopływem rzeki Piotrówki na obszarze gminy na długość 2 km. Uregulowane jest koryto rzeki Piotrówki, od ujścia rzeki Pielgrzymówki do granicy z Czechami. Początkowy odcinek rzeki, a takŜe pozostałe wody płynące mają koryta naturalne. Tabela 2-4 Charakterystyka głównych rzek i cieków przebiegających przez teren gminy Zebrzydowice Lp. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Wyszczególnienie Całkowita długość (w granicach Polski) Długość w granicach Gminy Całkowita powierzchnia zlewni (w granicach Polski) Powierzchnia zlewni w granicach Gminy Wysokość strefy źródliskowej Wysokość ujęcia Średni spadek Jedn. miary km km km2 km2 m n.p.m m n.p.m % Rzeka Olza 86,2 2,2 117,6 3,6 850 190 7,66 Rzeka Piotrówka 31,4 15 157,2 31,6 348 211 4,36 Ciek Pielgrzymówka 9,6 2,3 59,8 6,5 260 235 2,6 Źródło: opracowanie własne na podstawie Programu Ochrony Środowiska Gminy Zebrzydowice EKOKONSULTING ul. Cieszyńska 367, 43-300 Bielsko-Biała tel./fax: 033 496 02 28; e-mail: [email protected]; www.ekokonsulting.pl 16 LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI TERENÓW POPRZEMYSŁOWYCH: Obszar po byłej KWK „Morcinek” w Kaczycach Na terenie Gminy występuje duŜa liczba stawów, głównie hodowlanych. Największe zlokalizowane są w Zebrzydowicach Dolnych (Młyńszczok, Kisielów, Ploso) mniejsze w Zebrzydowicach Górnych, a takŜe w Kończycach Małych. Tabela 2-5 Stawy zarejestrowane w Urzędzie Gminy Zebrzydowice Lp. 1. 2. 3. 4. 5. 6. Powierzchnia [ha] Gmina Zebrzydowice „Młyńszczok” - Zebrzydowice k/Zamku 24,85 Gmina Zebrzydowice „Zamkowy” - Kończyce Małe k/Zamku 3,39 Polski Związek Wędkarski - Okręg Katowice Kompleks stawów w Kończycach Małych 35 Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa Komplekst stawów w Zebrzydowicach 26 Własność osób prywatnych małe powierzchnie 7 Wody stojące innych osób 5 RAZEM: 101,24 Właściciel/Zarządca Nazwa/Lokalizacja Pojemność [tys. m3] 250 34 350 260 70 50 1 014 Źródło: Program Ochrony Środowiska Gminy Zebrzydowice Zasoby wód podziemnych ściśle wiąŜą się z geologią terenu. Wody podziemne występują we wszystkich trzech formacjach geologicznych. W karbonie występowanie wód podziemnych jest ograniczone. Wody te z reguły występują na znacznej głębokości i są silnie zmineralizowane, dlatego nie mają znaczenia gospodarczego. Wody trzeciorzędowe występują w warstwach piaszczysto-Ŝwirowych lub w przewarstwieniach i soczewkach pylasto – piaszczystych występujących wśród utworów ilastych. Ich wydajność jest róŜna. W soczewkach z reguły jest niska. W warstwach piaszczysto – Ŝwirowych w górnych partiach trzeciorzędu wydajność jest większa. Z uwagi na znaczną mineralizację oraz twardość wody generalnie nie nadają się do zaopatrzenia w wodę. Praktycznie znaczenie uŜytkowe dla ujęć wody posiadają przede wszystkim wody czwartorzędowe. Wody te zalegają w piaszczysto – Ŝwirowych osadach pochodzenia fluwioglacjalnego. 2.2.1.6. Ukształtowanie terenu, klimat Obszar gminy rozpościera się na wysokości 230-310 m n.p.m. NajniŜszy teren w jednostce znajduje się w Marklowicach Górnych – w dolinie rzeki Piotrówki – przy granicy PolskoCzeskiej, z kolei obszary połoŜone najwyŜej zlokalizowane są w centrum Kaczyc Górnych oraz na Podświnioszowie. Kotlina Ostrawska graniczy od północy z PłaskowyŜem Rybnickim i w części tej ma rzeźbę łagodną, falistą z licznymi wydłuŜonymi garbami i izolowanymi pagórkami. W kierunku zachodnim Kotlina Ostrawska opada tarasowo ku dolinie Olzy zaś w kierunku wschodnim przechodzi łagodnie w płaskie, szerokie i sterasowane dno doliny Wisły. Obecna postać rzeźby terenu gminy jest przede wszystkim wynikiem działalności wód płynących. Przez śladowy południowo-wschodni fragment obszaru Kończyc Małych przebiega wododział I rzędu rzek Wisły i Odry sytuując praktycznie cały teren jednostki po stronie dorzecza Odry. Dolina rzeki Piotrówki o przebiegu południkowym (Kończyce Małe) oraz równoleŜnikowym (Zebrzydowice oraz Marklowice Górne) dzieli Gminę na dwie części północno – wschodnią oraz południowo – zachodnią. Nachylenia stoków dochodzą nierzadko do 100. Powiązanie dolin i wzniesień tworzy układ powierzchni terenu o zróŜnicowanej ekspozycji względem słońca. Obszary o korzystnej, południowej ekspozycji zlokalizowane są głównie w: północnej części Marklowic Górnych, wschodniej i północnej części Zebrzydowic oraz wschodniej, południowej i środkowej części Kaczyc. Ekspozycja północna występuje w: południowej części Marklowic Górnych i Zebrzydowic, północnej części Kaczyc. Średnia roczna temperatura powietrza wynosi 8oC. Pokrywa śnieŜna zalega 60-70 dni; przymrozki występują w ciągu 100-120 dni. NajwyŜsze roczne sumy opadów w wieloleciu 1961-1990 (charakterystyka klimatyczna, 1992) odnotowane są na obszarze Pogórza Śląskiego w Kaczycach Górnych i wynoszą 809 mm. NajwyŜsze miesięczne sumy opadów EKOKONSULTING ul. Cieszyńska 367, 43-300 Bielsko-Biała tel./fax: 033 496 02 28; e-mail: [email protected]; www.ekokonsulting.pl 17 LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI TERENÓW POPRZEMYSŁOWYCH: Obszar po byłej KWK „Morcinek” w Kaczycach zaobserwowano takŜe w Kaczycach w miesiącach czerwiec, lipiec i sierpień na poziomie 110 mm. NajniŜsze sumy miesięczne kształtują się na poziomie 35 – 39 mm w miesiącach styczniu i lutym. Na warunki anemologiczne obszaru gminy ma wpływ ogólna cyrkulacja atmosferyczna modyfikowana lokalnie przez rzeźbę terenu oraz bliskość Bramy Morawskiej sterującej ruchem mas powietrza. Najczęstsze wiatry odnotowuje się z kierunków południowo – zachodniego (28%), południowego (14%) oraz południowo – wschodniego (13%). Średnie prędkości wahają się w przedziale od 2,4 do 3,8 m/s. 2.2.2. Zagospodarowanie rolnicze terenu gminy Zebrzydowice Powierzchnia uŜytków rolnych na terenie Gminy Zebrzydowice wynosi około 2 296 ha, co stanowi 55,65% powierzchni ogólnej gminy. Natomiast 79% powierzchni uŜytków rolnych stanowią grunty orne, a pozostałe 21% to uŜytki zielone (łąki, pastwiska, sady). Strukturę uŜytków rolnych w gminie Zebrzydowice przedstawia Wykres 2-2. grunty orne 79,7% sady 2,6% łąki 5,5% pastwiska 12,2% Wykres 2-2 Struktura uŜytków rolnych na terenie Zebrzydowic Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS Grunty leśne i lasy zajmują powierzchnię 831 ha (20,1%), natomiast pozostałe grunty i nieuŜytki to powierzchnia 1 041 ha (25,2%). Na terenie gminy Zebrzydowice istnieje 1 881 gospodarstw rolnych, których udział w ogólnej strukturze obszarowej przedstawia Tabela 2-6. Tabela 2-6 Gospodarstwa rolne na terenie Gminy Zebrzydowice według przedziałów obszarowych Liczba gospodarstw ogółem Przedziały obszarowe gospodarstw rolnych (ha) do 1 ha 1-2 ha 2-5 5-7 7-10 10-15 15-20 20-50 1 290 425 119 22 14 4 3 4 1 881 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS Analizując dane przedstawione w powyŜszym zestawieniu moŜna stwierdzić, Ŝe w Gminie Zebrzydowice przewaŜają gospodarstwa małe, tzn. te, których powierzchnia wynosi do 1 ha (1 290 gospodarstw na 1 881 w skali gminy). Jest to sytuacja, która jest obserwowana w skali całego kraju. EKOKONSULTING ul. Cieszyńska 367, 43-300 Bielsko-Biała tel./fax: 033 496 02 28; e-mail: [email protected]; www.ekokonsulting.pl 18 LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI TERENÓW POPRZEMYSŁOWYCH: Obszar po byłej KWK „Morcinek” w Kaczycach 2.2.3. Infrastruktura i ochrona środowiska w gminie Zebrzydowice 2.2.3.1. Zaopatrzenie w wodę Zaopatrzeniem mieszkańców Gminy w wodę zajmuje się Gminny Zakład Wodociągów i Kanalizacji w Zebrzydowicach. Aktualnie łączna długość czynnej sieci wodociągowej rozdzielczej wraz z przyłączami wynosi ok. 182,4 km. Do sieci wodociągowej podłączonych jest 2086 budynków. Średnie zuŜycie wody na terenie Gminy ok. 19 000 m3 miesięcznie. 2.2.3.2. Kanalizacja i oczyszczanie ścieków Według stanu na dzień 31 grudnia 2006 r. na terenie gminy Zebrzydowice wybudowane zostało 61,4 km kanalizacji sanitarnej. Łącznie do systemu kanalizacji sanitarnej zostało podłączonych 1 256 budynków. Średnia ilość ścieków odprowadzanych do kanalizacji sanitarnej wynosi około 252,2 dam3/rok. Według danych Gminnego Zakładu Wodociągów i Kanalizacji, obecnie długość czynnej sieci sanitarnej wraz z podłączeniami wynosi ok. 79,5 km. Do sieci kanalizacyjnej podłączonych jest 1 336 budynków. Za pomocą tej sieci odprowadzanych jest średnio ok. 16 500 m3 ścieków miesięcznie do 2 oczyszczalni na terenie Gminy – w Zebrzydowicach i Kończycach Małych. Z usług w zakresie odprowadzania ścieków poprzez w/w sieć korzysta obecnie ok. 70% mieszkańców. W wyniku realizacji inwestycji częściowo wyeliminowane zostało skaŜenie wód podziemnych i powierzchniowych ściekami bytowo-gospodarczymi. 2.2.3.3. Odpady Według stanu na dzień 31 grudzień 2006 r. gminę Zebrzydowice zamieszkiwało 12 420 osób (na obszarze Gminy znajduje się 2 680 obiektów jednorodzinnych i 35 domów wielorodzinnych). Spośród wszystkich obiektów mieszkalnych 2 715 objęta jest zorganizowanym wywozem odpadów komunalnych, co stanowi 100% obiektów i mieszkańców Gminy. Ponadto, wszyscy mieszkańcy objęci są selektywną zbiórką odpadów tj. papier, szkło i tworzywa sztuczne. Teren gminy Zebrzydowice to głównie zabudowa niska jednorodzinna (97,8% budynków) o charakterze wiejskim. Systematycznie wzrasta ilość pozyskiwanych surowców wtórnych. W 2004 roku ilość selektywnie zebranych odpadów stanowiła 8,10% ogółu zebranych odpadów komunalnych, natomiast w 2006 roku udział selektywnej zbiórki w ogólnej masie odpadów wynosił juŜ 11,30%. Na terenie Gminy funkcjonuje równieŜ system zbiórki odpadów wielkogabarytowych (kod odpadu 20 03 07) wyodrębnionych ze strumienia odpadów komunalnych. Akcje prowadzone są na zasadzie wystawki zgodnie z ustalonymi wcześniej terminami i opublikowanym harmonogramem. Wytwórcami odpadów niebezpiecznych w strumieniu odpadów komunalnych na terenie Gminy są przede wszystkim gospodarstwa domowe. Dodatkowo zuŜyte urządzenia elektryczne i elektroniczne oddawane są przez mieszkańców Gminy do punktów zbiórki tego rodzaju odpadów. Okresowe akcje zbiórki odpadów niebezpiecznych z terenu Gminy Zebrzydowice prowadzone są w wyznaczonych do tego celu punktach tj. stacja paliw (zbiórka akumulatorów) czy sklep GS (zbiórka zuŜytych świetlówek i przeterminowanych środków ochrony roślin). Akcji selektywnej zbiórki podlegają następujące rodzaje odpadów: środki ochrony roślin I i II klasy toksyczności – 20 01 19*, baterie i akumulatory łącznie z bateriami i akumulatorami wymienionymi w 16 06 01, 16 06 02 lub 16 06 03 oraz niesortowalne baterie i akumulatory zawierające te baterie – 20 01 33*, zuŜyte urządzenia elektryczne i elektroniczne inne niŜ wymienione w 20 01 21 i 20 01 23 zawierające niebezpieczne składniki – 20 01 35*. EKOKONSULTING ul. Cieszyńska 367, 43-300 Bielsko-Biała tel./fax: 033 496 02 28; e-mail: [email protected]; www.ekokonsulting.pl 19 LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI TERENÓW POPRZEMYSŁOWYCH: Obszar po byłej KWK „Morcinek” w Kaczycach 2.2.3.4. Infrastruktura drogowa Sieć drogowa na terenie Zebrzydowic jest dobrze rozwinięta i umoŜliwia dojazd do wszystkich miejscowości. Gmina leŜy na waŜnym szlaku komunikacyjnym, posiada węzeł kolejowy, przejście graniczne międzynarodowej linii kolejowej wiodącej na południe Europy oraz drogowe przejście graniczne w Marklowicach Górnych. Przejście w Kaczycach obsługuje mały ruch graniczny. Na terenie Gminy znajdują się tereny przeznaczone zarówno pod komunikacje drogową jak i kolejową. Klasyfikacja funkcjonalno-administracyjna układu Gminy przedstawia się następująco: • droga wojewódzka nr 937 relacji Jastrzębie Zdrój – Zebrzydowice – Haźlach, • drogi powiatowe: o nr 14616 relacji: granica Państwa – Kończyce – Pruchna, o nr 14617 relacji granica państwa – Pogwizdów, o nr 14677 relacji Jastrzębie – Pielgrzymowice do DW 937, o nr 14682 relacji Kończyce – Kończyce Wielki, o nr 14683 relacji Podświnioszów – do drogi 14682, o nr 14684 relacji Zebrzydowice – Kończyce. Administratorem tych dróg jest Powiatowy Zarząd Dróg Publicznych w Cieszynie. Pozostałe ciągi kołowe na terenie Gminy to drogi gminne i wewnętrzne pełniące funkcje ciągów lokalnych i dojazdowych. Do tego rodzaju dróg znajdujących się na terenie Zebrzydowic naleŜą: • drogi gminne publiczne o nawierzchni twardej: 90,3 km; • drogi gminne publiczne o nawierzchni ulepszonej twardej: 62,6 km; • drogi gminne publiczne o nawierzchni gruntowej: 13,8 km. Sieć dróg jest wystarczająca dla obsługi wewnętrznej Gminy oraz zapewnia dogodne powiązania zewnętrzne we wszystkich kierunkach. Niemniej jednak cały układ komunikacyjny ma charakter „tradycyjny” i wiąŜe się z geometryczną wadliwością. Ponadto układu drogowy koliduje oraz z układem kolejowym. WaŜną cechą istniejącej infrastruktury drogowej gminy Zebrzydowice są braki w zakresie zapewnienia poszczególnym odcinkom dróg właściwych parametrów technicznych. 2.2.3.5. Zaopatrzenie w gaz Gmina zaopatrywana jest w gaz ziemny z sieci średniopręŜnej. Sieć magistralna prowadzi gaz z kierunku gminy HaŜlach przez sołectwo Zebrzydowice w kierunku Jastrzębia. Układ gazociągów wzmocniony został poprzez przejęcie od górnictwa gazociągu Ø400 KWK Kaczyce – Jastrzębie – Świerklany. Gmina Zebrzydowice jest zgazyfikowana w około 98%. Większość gospodarstw domowych posiada przyłącze gazu ziemnego, jednak gaz do celów grzewczych wykorzystywany jest przede wszystkim w budynkach administrowanych przez Urząd Gminy, firmy. Kotłownie gazowe w mieszkalnictwie indywidualnym stanowią niewielki odsetek, pomimo tego, Ŝe wielu mieszkańców w początkowym okresie gazyfikacji Gminy decydowało się na takie rozwiązanie. Względy ekonomiczne były przyczyną odejścia od tego typu ogrzewania gospodarstw domowych. EKOKONSULTING ul. Cieszyńska 367, 43-300 Bielsko-Biała tel./fax: 033 496 02 28; e-mail: [email protected]; www.ekokonsulting.pl 20 LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI TERENÓW POPRZEMYSŁOWYCH: Obszar po byłej KWK „Morcinek” w Kaczycach 2.2.3.6. Infrastruktura społeczna Placówki edukacyjne na terenie Gminy Zebrzydowice przedstawia Tabela 2-7. Tabela 2-7 Placówki edukacyjne na terenie Gminy Zebrzydowice Lp. Wyszczególnienie Adres P r z e s d z k o 1 2 a l Gminne Przedszkole Publiczne w Zebrzydowicach GPP w Zebrzydowicach Oddział w Kaczycach GPP w Zebrzydowicach Oddział w Kończycach Małych GPP w Zebrzydowicach Oddział w Marklowicach Górnych 3 4 S ul. Makowa 1, 43-410 Zebrzydowice ul. Ludowa 8, 43-417 Kaczyce ul. Jagiellońska 22 a, 43-410 Kończyce Małe ul. Szkolna 28, 43-410 Marklowice Górne P z k o ł y o 5 6 s d a t w o w e Szkoła Podstawowa w Kończycach Małych Szkoła Podstawowa w Marklowicach Górnych ul. Jagiellońska 56, 43-410 Kończyce Małe ul. Szkolna 25, 43-410 Marklowice Górne S z k 7 8 o ł y ś r e d n i e Zespół Szkół w Kaczycach Zespół Szkół w Zebrzydowicach ul. Harcerska 13, 43-417 Kaczyce ul. Kochanowskiego 55, 43-410 Zebrzydowice Źródło: UG Zebrzydowice Zaspakajaniem potrzeb kulturalnych mieszkańców Gminy zajmuje się Gminny Ośrodek Kultury. W zakresie oświatowo-kulturalnym na terenie Zebrzydowic funkcjonuje Gminna Biblioteka Publiczna. 2.2.3.7. Infrastruktura turystyczno-noclegowa Na obszarze gminy Zebrzydowice nie występuję wysokorozwinięta baza turystycznonoclegowa. Jej podstawę stanowią obiekty indywidualne mieszkańców z przeznaczeniem na wynajem pokoi. W gminie funkcjonuje hotel kategorii *. Charakterystykę bazy turystycznej gminy Zebrzydowicach w latach 2000-2005 przedstawia Tabela 2-8. Tabela 2-8 Baza turystyczna gminy Zebrzydowice w latach 2003-2005 Wyszczególnienie obiekty ogółem miejsca noclegowe ogółem korzystający z noclegów ogółem I-XII korzystający z noclegów turyści zagraniczni I-XII wynajęte pokoje w hotelach, motelach, pensjonatach ogółem I-XII wynajęte pokoje w hotelach, motelach, pensjonatach turystom zagranicznym I-XII udzielone noclegi ogółem I-XII udzielone noclegi turystom zagranicznym I-XII J.m. ob. miejsce osoba osoba pok. 2003 2005 1 34 507 103 406 2 51 627 105 435 54 78 71 1 531 57 877 131 1 116 107 pok. nocleg nocleg 2004 1 34 376 57 291 Źródło: GUS Z przedstawionych danych wynika, iŜ z roku na rok zmniejsza się liczba wynajętych turystom pokoi. NaleŜy równieŜ podkreślić duŜą nierównomierność w liczbie odwiedzających gminę Zebrzydowice turystów zagranicznych. Oba te zjawiska, w kontekście aspiracji Gminy do stworzenia na jej obszarze liczącego się centrum turystyczno-rekreacyjnego, powodują konieczność nowych inwestycji w zakresie infrastruktury turystyki oraz szerszą promocję Gminy w regionie. EKOKONSULTING ul. Cieszyńska 367, 43-300 Bielsko-Biała tel./fax: 033 496 02 28; e-mail: [email protected]; www.ekokonsulting.pl 21 LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI TERENÓW POPRZEMYSŁOWYCH: Obszar po byłej KWK „Morcinek” w Kaczycach 2.2.4. Stan istniejący zagospodarowania obszaru rewitalizowanego 2.2.4.1. Proces przekształceń własnościowych na terenie zlikwidowanej KWK „Morcinek” W grudniu 1999 roku Rada Ministrów RP przyjęła korektę programu rządowego p.t. „Reforma górnictwa węgla kamiennego w Polsce w latach 1998 – 2002”. W korekcie przyjęto nowe mechanizmy jej realizacji, odnoszące się miedzy innymi do zmian organizacyjnych w górnictwie polegających na utworzeniu Spółki Restrukturyzacji Kopalń S.A. (SRK S.A.). Celem ogólnym utworzenia spółki było oddzielenie procesu likwidacji kopalń od procesów naprawczych pozostałych kopalń, natomiast celami cząstkowymi - bardziej efektywne prowadzenie likwidacji kopalń, głównie przez obniŜanie kosztów likwidacji i skracanie okresu likwidacji, racjonalne wykorzystywanie środków budŜetowych przeznaczonych na finansowanie kosztów likwidacji kopalń oraz efektywne zagospodarowywanie majątku likwidowanych kopalń. W lutym 2000 roku Państwowa Agencja Restrukturyzacji Kopalń S.A. opracowała wstępny projekt koncepcji utworzenia spółki restrukturyzacji kopalń który przekazany został Ministrowi Gospodarki , odpowiedzialnemu za wdraŜanie reformy górnictwa węgla kamiennego. Minister Gospodarki decyzją Nr.3/w z dnia 29 lutego 2000 roku powołał zespół przygotowawczy dla tworzenia spółki restrukturyzacji kopalń. Majątek po byłej KWK „Morcinek” w Kaczycach stał się własnością SRK S.A. poprzez wniesienie aportem przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 551 Kodeksu cywilnego. Zarząd Spółki Restrukturyzacji Kopalń S.A., uchwałą nr.944/2004/Z/z dnia 30 listopada 2004 r., postanowił utworzyć z dniem 31 grudnia 2004 roku Oddział z siedzibą w Katowicach ul. Kopalniana 6, o nazwie „Zakład Kopalnie Węgla Kamiennego w Całkowitej Likwidacji”, w drodze połączenia dotychczasowych Oddziałów: „Czeladź – Sosnowiec”, „Jan Kanty –Siersza”, „1 Maja-Morcinek- Moszczenica”, „Wałbrzych-Nowa Ruda”. W wyniku dokonanego połączenia dotychczasowe Oddziały stały się Rejonami nowego Oddziału a dotychczasowym Dyrektorom powierzono funkcje kierowników rejonów. Oddział ujawniony został w krajowym rejestrze sądowym przedsiębiorstw w Katowicach pod numerem KRS 0000027497. Zarząd Spółki Restrukturyzacji Kopalń S.A. na wniosek Dyrektora Oddziału uchwałą nr.210/2005/Z/II z dnia 28 lutego 2005 r., postanowił przenieść siedzibę Oddziału z Katowic ul. Kopalniana 6, do Sosnowca na ul. Kosynierów 44. 2.2.4.2. Własność nieruchomości na obszarze rewitalizowanym Zgodnie z zapisami Miejscowego Planu Zagospodarowania przestrzennego, funkcją wiodącą obszaru rewitalizowanego są tereny wytwórczo-komercyjne. W wyniku przeprowadzonych juŜ działań na rzecz oŜywienia obszaru po KWK „Morcinek”, poszczególne przedsiębiorstwa objęły na własność lub we władanie poszczególne części terenu. Szczegółowy wykaz działek dla obszaru pokopalnianego przedstawia Tabela 2-9. Ich lokalizację na mapie przedstawiono w dalszej części opracowania (por. Rysunek 4-3). EKOKONSULTING ul. Cieszyńska 367, 43-300 Bielsko-Biała tel./fax: 033 496 02 28; e-mail: [email protected]; www.ekokonsulting.pl 22 LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI TERENÓW POPRZEMYSŁOWYCH: Obszar po byłej KWK „Morcinek” w Kaczycach Tabela 2-9 Właściciele/Władający nieruchomościami na terenie rewitalizowanym l.p. Nr działki Właściciel/Władający adres 1. 120/47 Jastrzębska Spółka Węglowa S.A. w Jastrzębiu Zdroju ul. Armii Krajowej 1, 44 – 330 Jastrzębie Zdrój 2. 120/48 Gmina Zebrzydowice ul. ks. A. Janusza 6, 43 – 410 Zebrzydowice 3. 120/19 Spółka Restrukturyzacji Kopalń S.A. ul. Kopalniana 6, Katowice 4. 120/73 Spółka Restrukturyzacji Kopalń S.A. ul. Kopalniana 6, Katowice 5. 120/75 „J.P.Pilch” Sp.z o.o. ul. Źródlana 25, Ustroń 6. 120/74 Spółka Restrukturyzacji Kopalń S.A. ul. Kopalniana 6, Katowice 7. 120/76 Spółka Restrukturyzacji Kopalń S.A. ul. Kopalniana 6, Katowice 8. 434/21 Kurkowski Marek i Joanna ul. Poprzeczna 40, Wodzisław 9. 434/26 Kurkowski Marek i Joanna ul. Poprzeczna 40, Wodzisław 10. 120/58 Spółka Restrukturyzacji Kopalń S.A. ul. Kopalniana 6, Katowice 11. 434/48 Gmina Zebrzydowice ul. ks. A. Janusza 6, 43 – 410 Zebrzydowice 12. 120/57 Klimowski Jan i Wioletta ul. Olszyna 2, Skoczów 13. 434/49 „FUTURO” Sp. z o.o. ul. Poprzeczna 40, Wodzisław 14. 120/59 Klimowski Jan i Wioletta ul. Olszyna 2, Skoczów 15. 434/30 „FUTURO” Sp. z o.o. ul. Poprzeczna 40, Wodzisław 16. 434/36 Jastrzębska Spółka Węglowa S.A. w Jastrzębiu Zdroju ul. Armii Krajowej 1, 44 – 330 Jastrzębie Zdrój 17. 434/39 Jastrzębska Spółka Węglowa S.A. w Jastrzębiu Zdroju ul. Armii Krajowej 1, 44 – 330 Jastrzębie Zdrój 18. 434/43 Jastrzębska Spółka Węglowa S.A. w Jastrzębiu Zdroju ul. Armii Krajowej 1, 44 – 330 Jastrzębie Zdrój 19. 434/44 Jastrzębska Spółka Węglowa S.A. w Jastrzębiu Zdroju ul. Armii Krajowej 1, 44 – 330 Jastrzębie Zdrój 20. 120/86 Spółka Restrukturyzacji Kopalń S.A. ul. Kopalniana 6, Katowice 21. dz.131 Skarb Państwa Państwowy Zarząd Wodny RZGW ul.Sienkiewicza 2, 44 - 100 Gliwice 22. 480/2 Skarb Państwa Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe Nadleśnictwo Ustroń ul. 3 Maja 108, 43 – 450 Ustroń 23. 142 Skarb Państwa Państwowy Zarząd Wodny RZGW ul.Sienkiewicza 2, 44 - 100 Gliwice 24. 120/49 Jastrzębska Spółka Węglowa S.A. w Jastrzębiu Zdroju ul. Armii Krajowej 1, 44 – 330 Jastrzębie Zdrój 25. 120/50 AR TECH S.C. ul. Milaty 5B/9 43 – 400 Cieszyn Krehut Adam ul. Słowicza 55, 43 – 400 Cieszyn Sztwiertnia Ryszard ul. Milaty 5B/9 43 – 400 Cieszyn 26. 120/53 Jastrzębska Spółka Węglowa S.A. w Jastrzębiu Zdroju ul. Armii Krajowej 1, 44 – 330 Jastrzębie Zdrój 27. 120/54 Jastrzębska Spółka Węglowa S.A. w Jastrzębiu Zdroju ul. Armii Krajowej 1, 44 – 330 Jastrzębie Zdrój EKOKONSULTING ul. Cieszyńska 367, 43-300 Bielsko-Biała tel./fax: 033 496 02 28; e-mail: [email protected]; www.ekokonsulting.pl 22A LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI TERENÓW POPRZEMYSŁOWYCH: Obszar po byłej KWK „Morcinek” w Kaczycach 28. 120/52 29. 120/51 30. 433/14 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 433/15 120/55 120/56 120/84 433/12 433/9 120/41 38. 39. 120/42 120/40 40. 41. 42. 43. 44. 45. 46. 47. 48. 49. 50. 51. 52. 53. 54. 55. 56. 57. 58. 433/13 433/10 120/43 120/44 434/45 434/46 120/55 120/1 120/2 120/3 120/4 120/69 120/70 120/23 471/4 471/5 471/6 120/38 120/71 Jastrzębska Spółka Węglowa S.A. w Jastrzębiu Zdroju Jastrzębska Spółka Węglowa S.A. w Jastrzębiu Zdroju Jastrzębska Spółka Węglowa S.A. w Jastrzębiu Zdroju Skarb Państwa, „KARBONIA PL” Sp.z.o.o. Skarb Państwa, „KARBONIA PL” Sp.z.o.o. „KARBONIA PL” Sp.z.o.o. Spółka Restrukturyzacji Kopalń S.A. Spółka Restrukturyzacji Kopalń S.A. Spółka Restrukturyzacji Kopalń S.A. Jastrzębska Spółka Węglowa S.A. w Jastrzębiu Zdroju „KARBONIA PL” Sp.z.o.o. Jastrzębska Spółka Węglowa S.A. w Jastrzębiu Zdroju ul. Armii Krajowej 1, 44 – 330 Jastrzębie Zdrój ul. Armii Krajowej 1, 44 – 330 Jastrzębie Zdrój ul. Armii Krajowej 1, 44 – 330 Jastrzębie Zdrój ul. Morcinka 17, 43 – 417 Kaczyce ul. Morcinka 17, 43 – 417 Kaczyce ul. Morcinka 17, 43 – 417 Kaczyce ul. Kopalniana 6, Katowice ul. Kopalniana 6, Katowice ul. Kopalniana 6, Katowice ul. Armii Krajowej 1, 44 – 330 Jastrzębie Zdrój ul. Morcinka 17, 43 – 417 Kaczyce ul. Armii Krajowej 1, 44 – 330 Jastrzębie Zdrój Spółka Restrukturyzacji Kopalń S.A. Spółka Restrukturyzacji Kopalń S.A. Spółka Restrukturyzacji Kopalń S.A. Spółka Restrukturyzacji Kopalń S.A. „KARBONIA PL” Sp.z.o.o. „KARBONIA PL” Sp.z.o.o. „KARBONIA PL” Sp.z.o.o. „J.P.Pilch” Sp.z o.o. Gmina Zebrzydowice „J.P.Pilch” Sp.z o.o. Gmina Zebrzydowice Spółka Restrukturyzacji Kopalń S.A. Spółka Restrukturyzacji Kopalń S.A. Spółka Restrukturyzacji Kopalń S.A. „J.P.Pilch” Sp.z o.o. Gmina Zebrzydowice „J.P.Pilch” Sp.z o.o. „J.P.Pilch” Sp.z o.o. Spółka Restrukturyzacji Kopalń S.A. ul. Kopalniana 6, Katowice ul. Kopalniana 6, Katowice ul. Kopalniana 6, Katowice ul. Kopalniana 6, Katowice ul. Morcinka 17, 43 – 417 Kaczyce ul. Morcinka 17, 43 – 417 Kaczyce ul. Morcinka 17, 43 – 417 Kaczyce ul. Źródlana 25, Ustroń ul. ks. A. Janusza 6, 43 – 410 Zebrzydowice ul. Źródlana 25, Ustroń ul. ks. A. Janusza 6, 43 – 410 Zebrzydowice ul. Kopalniana 6, Katowice ul. Kopalniana 6, Katowice ul. Kopalniana 6, Katowice ul. Źródlana 25, Ustroń ul. ks. A. Janusza 6, 43 – 410 Zebrzydowice ul. Źródlana 25, Ustroń ul. Źródlana 25, Ustroń ul. Kopalniana 6, Katowice EKOKONSULTING ul. Cieszyńska 367, 43-300 Bielsko-Biała tel./fax: 033 496 02 28; e-mail: [email protected]; www.ekokonsulting.pl 22B LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI TERENÓW POPRZEMYSŁOWYCH: Obszar po byłej KWK „Morcinek” w Kaczycach 59. 60. 61. 62. 63. 64. 65. 66. 67. 68. 69. 70. 71. 72. 73. 74. 75. 76. 77. 78. 79. 80. 81. 82. 83. 84. 85. 86. 120/24 120/84 120/45 120/83 120/12 471/5 120/13 120/64 120/65 471/15 471/16 471/14 471/13 120/9 471/8 120/16 471/10 120/5 120/7 120/10 120/26 120/61 120/28 120/17 120/60 120/80 120/82 331/4 Spółka Restrukturyzacji Kopalń S.A. Spółka Restrukturyzacji Kopalń S.A. Spółka Restrukturyzacji Kopalń S.A. Spółka Restrukturyzacji Kopalń S.A. Spółka Restrukturyzacji Kopalń S.A. Gmina Zebrzydowice Spółka Restrukturyzacji Kopalń S.A. Spółka Restrukturyzacji Kopalń S.A. Spółka Restrukturyzacji Kopalń S.A. Spółka Restrukturyzacji Kopalń S.A. Spółka Restrukturyzacji Kopalń S.A. Spółka Restrukturyzacji Kopalń S.A. Spółka Restrukturyzacji Kopalń S.A. „J.P.Pilch” Sp.z o.o. „J.P.Pilch” Sp.z o.o. „J.P.Pilch” Sp.z o.o. „J.P.Pilch” Sp.z o.o. „J.P.Pilch” Sp.z o.o. „J.P.Pilch” Sp.z o.o. „J.P.Pilch” Sp.z o.o. Spółka Restrukturyzacji Kopalń S.A. Spółka Restrukturyzacji Kopalń S.A. „KARBONIA PL” Sp.z.o.o. „KARBONIA PL” Sp.z.o.o. „KARBONIA PL” Sp.z.o.o. Spółka Restrukturyzacji Kopalń S.A. Spółka Restrukturyzacji Kopalń S.A. Czaja Emil i Helena ul. Kopalniana 6, Katowice ul. Kopalniana 6, Katowice ul. Kopalniana 6, Katowice ul. Kopalniana 6, Katowice ul. Kopalniana 6, Katowice ul. ks. A. Janusza 6, 43 – 410 Zebrzydowice ul. Kopalniana 6, Katowice ul. Kopalniana 6, Katowice ul. Kopalniana 6, Katowice ul. Kopalniana 6, Katowice ul. Kopalniana 6, Katowice ul. Kopalniana 6, Katowice ul. Kopalniana 6, Katowice ul. Źródlana 25, Ustroń ul. Źródlana 25, Ustroń ul. Źródlana 25, Ustroń ul. Źródlana 25, Ustroń ul. Źródlana 25, Ustroń ul. Źródlana 25, Ustroń ul. Źródlana 25, Ustroń ul. Kopalniana 6, Katowice ul. Kopalniana 6, Katowice ul. Morcinka 17, 43 – 417 Kaczyce ul. Morcinka 17, 43 – 417 Kaczyce ul. Morcinka 17, 43 – 417 Kaczyce ul. Kopalniana 6, Katowice ul. Kopalniana 6, Katowice ul. Morcinka 18, 43 – 417 Kaczyce 87. 88. 89. 90. 91. 92. 93. 94. 95. 96. 97. 98. 99. 100. 101. 102. 103. 120/6 120/29 120/81 120/63 403/3 403/4 120/31 120/13 120/67 120/68 449/2 120/14 120/86 120/35 449/3 120/62 400/1 ul. ks. A. Janusza 6, 43 – 410 Zebrzydowice ul. Morcinka 17, 43 – 417 Kaczyce ul. Kopalniana 6, Katowice ul. Kopalniana 6, Katowice ul. ks. A. Janusza 6, 43 – 410 Zebrzydowice ul. Sobieskiego 1F, 43 – 417 Kaczyce ul. Kopalniana 6, Katowice ul. Kopalniana 6, Katowice ul. Kopalniana 6, Katowice ul. Kopalniana 6, Katowice 104. 105. 106. 107. 108. 109. 110. 210/78 388/18 388/19 388/47 388/48 388/15 388/24 Gmina Zebrzydowice „KARBONIA PL” Sp.z.o.o. Spółka Restrukturyzacji Kopalń S.A. Spółka Restrukturyzacji Kopalń S.A. Gmina Zebrzydowice Kukla Ryszard Spółka Restrukturyzacji Kopalń S.A. Spółka Restrukturyzacji Kopalń S.A. Spółka Restrukturyzacji Kopalń S.A. Spółka Restrukturyzacji Kopalń S.A. Skarb Państwa Drogi Publiczne Spółka Restrukturyzacji Kopalń S.A. Spółka Restrukturyzacji Kopalń S.A. Spółka Restrukturyzacji Kopalń S.A. Skarb Państwa Drogi Publiczne Spółka Restrukturyzacji Kopalń S.A. Skarb Państwa Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe Spółka Restrukturyzacji Kopalń S.A. Przedsiębiorstwo Budowlane „EKKA” Sp.z.o.o. Przedsiębiorstwo Budowlane „EKKA” Sp.z.o.o. Skarb Państwa KWK „Morcinek” Skarb Państwa KWK „Morcinek” Gmina Zebrzydowice Gmina Zebrzydowice ul. Kopalniana 6, Katowice ul. Kopalniana 6, Katowice ul. Kopalniana 6, Katowice ul. Kopalniana 6, Katowice Nadleśnictwo Ustroń ul. 3 Maja 108, 43 – 450 Ustroń ul. Kopalniana 6, Katowice ul. Pikiety 7, 43 – 400 Cieszyn ul. Pikiety 7, 43 – 400 Cieszyn ul. Morcinka 17, 43 – 417 Kaczyce ul. Morcinka 17, 43 – 417 Kaczyce ul. ks. A. Janusza 6, 43 – 410 Zebrzydowice ul. ks. A. Janusza 6, 43 – 410 Zebrzydowice EKOKONSULTING ul. Cieszyńska 367, 43-300 Bielsko-Biała tel./fax: 033 496 02 28; e-mail: [email protected]; www.ekokonsulting.pl 22C LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI TERENÓW POPRZEMYSŁOWYCH: Obszar po byłej KWK „Morcinek” w Kaczycach 111. 112. 466/9 368/1 113. 114. 115. 116. 117. 455/12 455/10 455/13 503/10 dz. 120 118. 119. 120. 121. 122. 123. 124. 125. 126. 127. 501 dz.132 503/9 503/8 503/11 503/12 455/14 455/15 dz.121 356/1 128. 129. 130. 466/10 359/35 138/4 131. 132. 359/33 359/34 133. 134. 135. 136. 137. 138. 139. 140. 141. 142. 143. 144. 145. 146. 147. 359/48 359/50 359/52 359/53 359/60 359/51 359/57 359/59 359/63 359/54 359/63 359/62 359/32 359/26 359/55 Gmina Zebrzydowice Skarb Państwa Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe Spółka Restrukturyzacji Kopalń S.A. Spółka Restrukturyzacji Kopalń S.A. Spółka Restrukturyzacji Kopalń S.A. Spółka Restrukturyzacji Kopalń S.A. Skarb Państwa Państwowy Zarząd Wodny RZGW Skarb Państwa Zarząd Wodny - RZGW Skarb Państwa Zarząd Wodny - RZGW Spółka Restrukturyzacji Kopalń S.A. Rupiński Bogusław Spółka Restrukturyzacji Kopalń S.A. Spółka Restrukturyzacji Kopalń S.A. Spółka Restrukturyzacji Kopalń S.A. Spółka Restrukturyzacji Kopalń S.A. Gmina Zebrzydowice Skarb Państwa Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe Gmina Zebrzydowice Gmina Zebrzydowice Skarb Państwa Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe Skarb Państwa Gmina Zebrzydowice GEO-WIERT S.C. Gabryś Janina, Gabryś Przemysław Skarb Państwa Piech Wiesław Czarnecki Zdzisław Filek Tadeusz Gawłowska Krystyna Skotak Krzysztof Wyra Alina Szczuka Dariusz i Beata Kałka Marcin i Halina Kałka Halina Wenda Jan i Jolanta Wenda Jan i Jolanta Wenda Jan i Jolanta Gmina Zebrzydowice Brzuska Roman i Helena Skarb Państwa Piech Wiesław ul. ks. A. Janusza 6, 43 – 410 Zebrzydowice Nadleśnictwo Ustroń ul. 3 Maja 108, 43 – 450 Ustroń ul. Kopalniana 6, Katowice ul. Kopalniana 6, Katowice ul. Kopalniana 6, Katowice ul. Kopalniana 6, Katowice ul.Sienkiewicza 2, 44 - 100 Gliwice ul.Sienkiewicza 2, 44 - 100 Gliwice ul.Sienkiewicza 2, 44 - 100 Gliwice ul. Kopalniana 6, Katowice ul. 11 Listopada 38, Jastrzębie Zdrój ul. Kopalniana 6, Katowice ul. Kopalniana 6, Katowice ul. Kopalniana 6, Katowice ul. Kopalniana 6, Katowice ul. ks. A. Janusza 6, 43 -410 Zebrzydowice Nadleśnictwo Ustroń ul. 3 Maja 108, 43 – 450 Ustroń ul. ks. A. Janusza 6, 43 -410 Zebrzydowice ul. ks. A. Janusza 6, 43 -410 Zebrzydowice Nadleśnictwo Ustroń ul. 3 Maja 108, 43 – 450 Ustroń ul. ks. A. Janusza 6, 43 -410 Zebrzydowice ul. Matejki 10/3, Jastrzębie Zdrój ul. Wrzosowa 24/1 Jastrzębie Zdrój ul. Morcinka 17/5c, 43 – 417 Kaczyce ul. Morcinka 17b/10, 43 – 417 Kaczyce ul. Morcinka 17/305c, 43 – 417 Kaczyce ul. Morcinka 17/403c, 43 – 417 Kaczyce ul. Morcinka 17a/210, 43 – 417 Kaczyce ul. Morcinka 17c/412, 43 – 417 Kaczyce ul. Morcinka 17/210c, 43 – 417 Kaczyce ul. Morcinka 17/210c, 43 – 417 Kaczyce ul. Morcinka 17/401C, 43 – 417 Kaczyce ul. Morcinka 17/401C, 43 – 417 Kaczyce ul. Morcinka 17/401C, 43 – 417 Kaczyce ul. ks. A. Janusza 6, 43 – 410 Zebrzydowice ul. Wiśniowa 12, 43- 400 Cieszyn ul. Wrzosowa 24/1 Jastrzębie Zdrój EKOKONSULTING ul. Cieszyńska 367, 43-300 Bielsko-Biała tel./fax: 033 496 02 28; e-mail: [email protected]; www.ekokonsulting.pl 22D LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI TERENÓW POPRZEMYSŁOWYCH: Obszar po byłej KWK „Morcinek” w Kaczycach 148. 149. 150. 466/4 359/25 359/42 151. 152. 153. 154. 155. 156. 157. 158. 159. 160. 161. 162. 163. 164. 165. 166. 167. 168. 169. 170. 171. 172. 173. 174. 175. 176. 177. 178. 179. 180. 359/23 359/21 359/20 359/17 359/18 113/2 113/1 59/3 59/4 466/4 60/10 60/19 60/8 61/1 61/2 60/16 60/14 60/17 60/18 60/15 60/6 60/4 59/10 59/8 113/3 60/12 60/13 59/7 59/9 59/6 Gmina Zebrzydowice Gmina Zebrzydowice Jastrzębska Spółka Węglowa S.A. w Jastrzębiu Zdroju Gmina Zebrzydowice Gremlik Kazimierz Gmina Zebrzydowice Gmina Zebrzydowice Milczarek Adam i Renata Gmina Zebrzydowice Gmina Zebrzydowice Gmina Zebrzydowice Tomosz Alina i Ryszard Gmina Zebrzydowice Gmina Zebrzydowice Marzoll Mirosław Gmina Zebrzydowice Gmina Zebrzydowice Marzoll Mirosław Marzoll Mirosław Gmina Zebrzydowice Gmina Zebrzydowice Marzoll Mirosław Marzoll Mirosław Marzoll Mirosław Marzoll Mirosław Gasiak Arkadiusz Gmina Zebrzydowice Gmina Zebrzydowice Marzoll Mirosław Kaplita Kazimierz i Emilia Borski Bronisław i Maria Skarb Państwa Gmina Zebrzydowice Gmina Zebrzydowice ul. ks. A. Janusza 6, 43 – 410 Zebrzydowice ul. ks. A. Janusza 6, 43 – 410 Zebrzydowice ul. Armii Krajowej 1, 44 – 330 Jastrzębie Zdrój ul. ks. A. Janusza 6, 43 – 410 Zebrzydowice ul. Morcinka 5, 43 – 417 Kaczyce ul. ks. A. Janusza 6, 43 – 410 Zebrzydowice ul. ks. A. Janusza 6, 43 – 410 Zebrzydowice ul. Morcinka 3, 43 – 417 Kaczyce ul. ks. A. Janusza 6, 43 – 410 Zebrzydowice ul. ks. A. Janusza 6, 43 – 410 Zebrzydowice ul. ks. A. Janusza 6, 43 – 410 Zebrzydowice ul. Morcinka 1, 43 – 417 Kaczyce ul. ks. A. Janusza 6, 43 – 410 Zebrzydowice ul. ks. A. Janusza 6, 43 – 410 Zebrzydowice ul. Sienkiewicza 4, 43 – 400 Cieszyn ul. ks. A. Janusza 6, 43 – 410 Zebrzydowice ul. ks. A. Janusza 6, 43 – 410 Zebrzydowice ul. Sienkiewicza 4, 43 – 400 Cieszyn ul. Sienkiewicza 4, 43 – 400 Cieszyn ul. ks. A. Janusza 6, 43 – 410 Zebrzydowice ul. ks. A. Janusza 6, 43 – 410 Zebrzydowice ul. Sienkiewicza 4, 43 – 400 Cieszyn ul. Sienkiewicza 4, 43 – 400 Cieszyn ul. Sienkiewicza 4, 43 – 400 Cieszyn ul. Sienkiewicza 4, 43 – 400 Cieszyn ul. Pocztowa 3, 43 – 417 Kaczyce ul. ks. A. Janusza 6, 43 – 410 Zebrzydowice ul. ks. A. Janusza 6, 43 – 410 Zebrzydowice ul. Sienkiewicza 4, 43 – 400 Cieszyn ul. Morcinka 22, 43 – 417 Kaczyce ul. Stalmacha 2m 43 – 417 Kaczyce ul. ks. A. Janusza 6 , 43 – 410 Zebrzydowice ul. ks. A. Janusza 6, 43 – 410 Zebrzydowice EKOKONSULTING ul. Cieszyńska 367, 43-300 Bielsko-Biała tel./fax: 033 496 02 28; e-mail: [email protected]; www.ekokonsulting.pl 22E LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI TERENÓW POPRZEMYSŁOWYCH: Obszar po byłej KWK „Morcinek” w Kaczycach 181. 359/46 182. 183. 184. 359/47 359/41 359/45 185. 359/43 186. 359/44 187. 188. 189. 190. 191. 487 488 489 490 491 192. 193. 194. 195. 196. 197. 492 493 494 495 496 497 198. 199. 200. 201. 202. 203. 204. 205. 206. 207. 208. 427/18 427/21 427/23 428/32 427/19 427/20 101/5 428/46 428/35 427/11 428/48 InŜynieria Maszyn Klimatycznych i Urządzeń Specjalnych Sp. z o.o. Gmina Zebrzydowice Skarb Państwa – PPUH „ARG” Sp. z o.o. „GEO-WIERT” S.C. Gabryś Janina, Gabryś Przemysław „GEO-WIERT” S.C. Gabryś Janina, Gabryś Przemysław „GEO-WIERT” S.C. Gabryś Janina, Gabryś Przemysław Bury Jan i Maria Pawlik Karol Siuda Anna Gamrot Józef Chlebikova Maria Machu Lucie Szotkowski Edward Siuda Paweł Siuda Paweł Ocisk Edward, Ździebło ElŜbieta Gajda Jan i Joanna Hanzel Paweł Skarb Państwa Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe Gmina Zebrzydowice Gmina Zebrzydowice Gmina Zebrzydowice Gmina Zebrzydowice Gmina Zebrzydowice Gmina Zebrzydowice Gmina Zebrzydowice Gmina Zebrzydowice Gmina Zebrzydowice Gmina Zebrzydowice Gmina Zebrzydowice ul. Morcinka 7c, 43 – 417 Kaczyce ul. ks. A. Janusza 6, 43 – 410 Zebrzydowice ul. Węgielna 3A/8, 43 – 400 Cieszyn ul. Matejki 10/3, Jastrzębie Zdrój ul. Matejki 10/3, Jastrzębie Zdrój ul. Matejki 10/3, Jastrzębie Zdrój Łąki Łąki Łąki Łąki Karvina – Hranice CSA 2957 ul. OkruŜni 1184/6, Havirov 73601 ul. Darkovska 792, Albrechtice Łąki Łąki Łąki Łąki Łąki 12 Nadleśnictwo Ustroń ul. 3 Maja 108, 43 – 450 Ustroń ul. ks. A. Janusza 6, 43 – 410 Zebrzydowice ul. ks. A. Janusza 6, 43 – 410 Zebrzydowice ul. ks. A. Janusza 6, 43 – 410 Zebrzydowice ul. ks. A. Janusza 6, 43 – 410 Zebrzydowice ul. ks. A. Janusza 6, 43 – 410 Zebrzydowice ul. ks. A. Janusza 6, 43 – 410 Zebrzydowice ul. ks. A. Janusza 6, 43 – 410 Zebrzydowice ul. ks. A. Janusza 6, 43 – 410 Zebrzydowice ul. ks. A. Janusza 6, 43 – 410 Zebrzydowice ul. ks. A. Janusza 6, 43 – 410 Zebrzydowice ul. ks. A. Janusza 6, 43 – 410 Zebrzydowice Źródło: UG Zebrzydowice Znaczące tereny naleŜą do SRK S.A. w Katowicach i podmiotów zaleŜnych. Obecne działania Spółki koncentrują się na sprzedaŜy poszczególnych nieruchomości inwestorom prywatnym. W Tabela 2-10 i Tabela 2-11 przedstawiono aktualną ofertę inwestycyjną SRK S.A. skierowaną do tych podmiotów. Tabela 2-10 Wykaz majątku - działki niezabudowane Zakładu „Kopalnie Węgla Kamiennego w całkowitej likwidacji” - Rejon KWK „1 Maja - Morcinek – Moszczenica”, daw. KWK „Morcinek” Lp. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Obiekt (adres) Kaczyce ul.Morcinka 17 Kaczyce ul.Morcinka 17 Kaczyce ul.Morcinka 17 Kaczyce ul.Morcinka 17 Kaczyce ul.Morcinka 17 Kaczyce ul.Morcinka 17 Kaczyce ul.Morcinka 17 Sąd Rejonowy Nr działki obręb, AM Cieszyn Cieszyn Cieszyn Cieszyn Cieszyn Cieszyn Cieszyn 120/12 120/13 120/23 120/35 120/36 120/37 120/58 Powierzchnia (m2) EKOKONSULTING ul. Cieszyńska 367, 43-300 Bielsko-Biała tel./fax: 033 496 02 28; e-mail: [email protected]; www.ekokonsulting.pl 28 761 13 510 13 944 1 095 4 810 8 264 2 721 23 LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI TERENÓW POPRZEMYSŁOWYCH: Obszar po byłej KWK „Morcinek” w Kaczycach Lp. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. Obiekt (adres) Kaczyce ul.Morcinka 17 Kaczyce ul.Morcinka 17 Kaczyce ul.Morcinka 17 Kaczyce ul.Morcinka 17 Kaczyce ul.Morcinka 17 Kaczyce ul.Morcinka 17 Kaczyce ul.Morcinka 17 Kaczyce ul.Morcinka 17 Kaczyce ul.Morcinka 17 Kaczyce ul.Morcinka 17 Kaczyce ul.Morcinka 17 Kaczyce ul.Morcinka 17 Kaczyce ul.Morcinka 17 Kaczyce ul.Morcinka 17 Sąd Rejonowy Nr działki obręb, AM Cieszyn Cieszyn Cieszyn Cieszyn Cieszyn Cieszyn Cieszyn Cieszyn Cieszyn Cieszyn Cieszyn Cieszyn Cieszyn Cieszyn 120/61 120/62 120/63 120/65 120/66 120/67 120/68 120/69 120/70 120/72 120/73 120/74 120/76 120/78 Powierzchnia (m2) 1 242 1 597 3 975 1 775 2 532 3 796 123 390 3 599 2 029 11 265 16 148 1 343 15 733 138 652 RAZEM: Źródło: Spółka Restrukturyzacji Kopalń S.A. – lipiec 2007 r. Tabela 2-11 Wykaz majątku - działki zabudowane Zakładu „Kopalnie Węgla Kamiennego w całkowitej likwidacji” - Rejon KWK „1 Maja - Morcinek – Moszczenica”, daw. KWK „Morcinek” Lp. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Obiekt Działki Powierzchnia Nr Rok Kubatura Nr Powierzchnia obiektu inwent. budowy (m3) działki (m2) (m2) Plac składowy 220 / 426 1986 16 800,00 120 / 14 17 995 Budynek punktu opatrunkowego 106 / 2319 1989 295 1 384 120 / 64 1 297 Budynek portierni głównej 109 / 2320 1984 24,3 199 120 / 77 145 340 Kolejowa stacja kopalniana 221 / 2340 1986 120 / 77 145 340 Tor normalny do obiektów gospod. 221 / 2341 1986 dł. 982m 120 / 77 145 340 Budynek łaźni 109 / 424 1986 16 196,00 68 816 120/71, 120/26 8 321 Tor kolejowy normalny 221 / 2339 1983 455/10 6 371 33 315,3 m2 + 982 m toru Razem: 70 399 470 004 Obiekt (adres) Źródło: Spółka Restrukturyzacji Kopalń S.A. – lipiec 2007 r. 2.2.4.3. Stan infrastruktury technicznej, drogow ej i ochrony środow iska na obszarze byłej KWK „Morcinek” Gospodarka ściekowa. Budowę systemu kanalizacji sanitarnej na terenie Kaczyc rozpoczęto pod koniec lat 80-tych. Budowa kanalizacji związana była z oddaniem do uŜytku oczyszczalni ścieków obsługującej KWK „Morcinek” Ciągi kanalizacyjne wykonano z rur betonowych, których stan techniczny jest obecnie niezadowalający. Szkody górnicze występujące na tym terenie oraz jakość materiału są powodem ponadnormatywnej infiltracji wód. Długość rurociągów kanalizacyjnych (betonowych) wynosi ok. 15 km. W Kaczycach funkcjonuje mechaniczno-biologiczna oczyszczalnia ścieków, która została wybudowana na potrzeby KWK „Morcinek” oraz dla obsługi osiedla Pogwizdów i części sołectwa Kaczyce. Od 1 stycznia 2002 roku jej eksploatację prowadziło PPUH ARKOM na podstawie umowy dzierŜawy zawartej pomiędzy JSW S.A. ZLM a gminą Zebrzydowice. Przepustowość projektowa oczyszczalni wynosi 2 800 m3/d w dwóch ciągach technologicznych 2x1400 m3/d. Stopień obciąŜenia ściekami wynosi ok. 4,8%, tj. ok. 134 m3/d z sołectwa Kaczyce. Odbiornikiem ścieków oczyszczonych jest rzeka Olza. Pozwolenie wodnoprawne wydane jest na okres do 31 grudnia 2009 roku. Oczyszczalnia ścieków w Kaczycach przeznaczona jest do likwidacji ze względu na zły stan techniczny. W celu zapewnienia odbioru ścieków z terenów po zlikwidowanej KWK „Morcinek”, w roku 2005 gmina Zebrzydowice zrealizowała projekt p.n. k u „ d o w a a n a l i z a c j i s a n i t a r n e j B EKOKONSULTING ul. Cieszyńska 367, 43-300 Bielsko-Biała tel./fax: 033 496 02 28; e-mail: [email protected]; www.ekokonsulting.pl 24 LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI TERENÓW POPRZEMYSŁOWYCH: Obszar po byłej KWK „Morcinek” w Kaczycach k i p o m p o w n i ś c i e k ó w K w a c z y c a c h w c e l u z a p e w n i e n i a o d b i o r u ś c i e ó w , w t y m z t e r e n ó w p o k k W wyniku realizacji projektu (wartość: ok. 145,7 tys. zł) wybudowano pompownię ścieków wraz z wyposaŜeniem oraz sieć kanalizacji sanitarnej (ciśnieniowa, ok. 1,5 km). Inwestycja ta była przedsięwzięciem komplementarnym do: z l i w i d o w a n e j K W K o „ r c i n e ” . M • zrealizowanego w 2002 r. projektu p.n. Kanalizacja sanitarna w Kaczycach – etap III a, współfinansowanego ze środków WFOŚiGW w Katowicach; wartość tego projektu wynosiła 456 tys. zł (w tym udział WFOŚiGW: 229 tys. zł); efektem realizacji projektu było wybudowanie ok. 0,8 km sieci kanalizacji grawitacyjno-ciśnieniowej; • zrealizowanego w 2005 r. projektu p.n. Kanalizacja sanitarna w Kaczycach – etap III b, współfinansowanego ze środków WFOŚiGW w Katowicach; wartość tego projektu wynosiła 1 031,5 tys. zł (w tym udział WFOŚiGW: 722,5 tys. zł); efektem realizacji projektu było wybudowanie ok. 7 km sieci kanalizacji grawitacyjno-ciśnieniowej i podłączenie 95 odbiorców; • zrealizowanego w 2006 r. projektu p.n. Kanalizacja sanitarna w Kaczycach – etap III c, współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach programu INTERREG III A Polska-Czechy; wartość tego projektu wynosiła 1 194,5 tys. zł (w tym udział EFRR: 865,3 tys. zł); efektem realizacji projektu było wybudowanie ok. 6 km sieci kanalizacji grawitacyjno-ciśnieniowej i podłączenie 59 odbiorców. Z powstałej infrastruktury korzystają odbiorcy ul.: Matejki, Tuwima, Konopnickiej, Średnicowej, Dworkowej, Krótkiej, Czereśniowej i Świtezianki. Do wykonania w zakresie gospodarki ściekowej pozostało: • • modernizacja istniejących w wewnętrznym obszarze terenu po KWK „Morcinek” odcinków sieci kanalizacji (betonowej) – długość sieci: ok. 15 km zakończenie procesu eksploatacji istniejącej oczyszczalni ścieków na terenie po KWK „Morcinek” – zadanie realizowane będzie przez Zakład „Kopalnie Węgla Kamiennego w całkowitej likwidacji”. Gospodarka wodna. Ujęcie wody pitnej dla obszaru przewidzianego do rewitalizacji zlokalizowane jest w Kaczycach Dolnych (Studnia głębinowa „Urząd Celny”). Wydajność nominalna wynosi Q=1,5 m3/h. Ujęcie wymaga tylko strefy sanitarnej bezpośredniej (10 m). Jakość wody spełnia wymogi wody pitnej. Stan techniczny sieci wodociągowej, zarówno na obszarze rewitalizowanym, jak i całego sołectwa Kaczyce jest niezadowalający. Zgodnie z danymi zawartymi w Programie Ochrony Środowiska Gminy Zebrzydowice przez teren Kaczyc przebiegają sieci wodociągowe stalowe o długości ok. 40 km. Konieczna jest zatem ich modernizacja w celu ograniczenia strat związanych z wysoką awaryjnością. W ramach pierwszego etapu procesu rewitalizacji terenów po KWK „Morcinek” (por. pkt 2.1.2.4) podjęto działania modernizacyjne na odcinkach o największej awaryjności. W zakresie ochrony przeciwpowodziowej, przeprowadzono ocenę moŜliwości zalania poszczególnych obszarów zlewni Olzy. Wynika z niej, Ŝe doliny rzeczne na obszarze gminy Zebrzydowice mogą być zagroŜone falą wezbraniową, związaną przede wszystkim z naturalnymi warunkami obiegu wody, jaki spowodowane na skutek działalności człowieka. Obszar po byłej KWK „Morcinek” zaliczono do Strefy I, obejmującej tereny połoŜone w obrębie doliny rzeki Olzy i zlewni niewielkich cieków bezpośrednio do niej uchodzących. WzdłuŜ doliny Olzy wybudowano obwałowania chroniące kopalnię „Morcinek” przed falą powodziową. EKOKONSULTING ul. Cieszyńska 367, 43-300 Bielsko-Biała tel./fax: 033 496 02 28; e-mail: [email protected]; www.ekokonsulting.pl 25 LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI TERENÓW POPRZEMYSŁOWYCH: Obszar po byłej KWK „Morcinek” w Kaczycach Zaopatrzenie w gaz. Teren po byłej KWK „Morcinek” jest w pełni zgazyfikowany, przede wszystkim dzięki wybudowanego dla kopalni gazociągu φ 400 KWK Kaczyce – Jastrzębie – Świerklany. Gospodarka odpadami. Gmina Zebrzydowice opiera swój system unieszkodliwiania odpadów komunalnych na składowaniu ich na składowiskach odpadów komunalnych. Odpady komunalne zmieszane są wywoŜone na następujące składowiska odpadów komunalnych : „Confico-Poland” Sp. z o.o. Jastrzębie Zdrój, „Komart” Sp. z o.o. Knurów, „Sater Kamieńsk” Sp. z o.o. Kamieńsk, ul. Wieluńska 50 Odpady odbierane są na podstawie zawartych umów indywidualnych. NaleŜy dodać, iŜ na obszarze przewidzianym do rewitalizacji funkcjonuje przedsiębiorstwo odzysku odpadów „Klimowski” Gospodarka Odpadami Jan Klimowski. Firma zajmuje się przyjmowaniem odpady komunalnych i przemysłowych, a następnie ich sortowaniem i sprzedaŜą. Infrastruktura drogowa Obszar po byłej KWK „Morcinek” wyposaŜony jest w wewnętrzną sieć dróg asfaltowych. Łączna długość dróg wewnętrznych na terenie byłej kopalni wynosi ok. 3,15 km. Stan dróg naleŜy ocenić jako średni, wymagający w perspektywie czasu modernizacji. Konieczne jest jednak w pierwszej kolejności udroŜnienie połączeń komunikacyjnych terenu pokopalnianego z resztą miejscowości Kaczyce. 2.3. Gospodarka i przedsiębiorczość 2.3.1. Działalność gospodarcza na terenie gminy Zebrzydowice Aktualnie głównym kierunkiem działalności gospodarczej prowadzonej na terenie Gminy, jest działalność usługowo-handlowa, świadczona przez małe i średnie przedsiębiorstwa (głównie prywatne). Tabela 2-12 Podmioty działające na terenie gminy Zebrzydowice zarejestrowane w systemie REGON w latach 1996-2005 Lp. 1. 1.1 1.2 1.3 2. 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 2.8 3. Wyszczególnienie Sektor publiczny ogółem, w tym: jednostki prawa budŜetowego państwowe i komunalne ogółem państwowe i samorządowe jednostki prawa budŜetowego ogółem przedsiębiorstwa państwowe Sektor prywatny ogółem, w tym: zakłady osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą spółki prawa handlowego spółki handlowe spółki prawa handlowego z udziałem kapitału zagranicznego spółki handlowe z udziałem kapitału zagranicznego spółdzielnie stowarzyszenia i organizacje społeczne Jednostki zarejestrowane ogółem 1996 15 1997 14 1998 16 1999 20 2000 22 2001 20 2002 19 2003 19 2004 16 2005 18 10 9 - - - - - - - - - - 14 16 18 18 15 15 12 13 1 366 1 419 1 505 1 589 1 671 1 669 1 708 1 706 1 697 1 695 298 345 427 507 575 - - - - - - - - - - 575 615 615 603 597 15 - 17 - 17 - 17 - 18 - 17 18 15 18 21 4 5 5 5 6 - - - - - - - - - - 5 6 5 7 7 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 4 4 4 7 12 14 14 14 13 13 381 433 521 609 693 689 727 725 713 713 Źródło: GUS EKOKONSULTING ul. Cieszyńska 367, 43-300 Bielsko-Biała tel./fax: 033 496 02 28; e-mail: [email protected]; www.ekokonsulting.pl 26 LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI TERENÓW POPRZEMYSŁOWYCH: Obszar po byłej KWK „Morcinek” w Kaczycach Na terenie gminy Zebrzydowice zarejestrowanych jest około 1 233 podmiotów gospodarczych (dane GUS za rok 2005), w tym 1 219 w sektorze prywatnym, a tylko 14 w sektorze publicznym. W przewaŜającej części są to małe jednoosobowe podmioty gospodarcze, zatrudniające od kilku do kilkunastu osób, oraz tzw. „firmy rodzinne”. PrzewaŜają podmioty gospodarcze świadczące szeroko rozumiane usługi oraz podmioty działające w sferze handlowej. Najwięcej podmiotów zarejestrowanych na terenie gminy Zebrzydowice działało w sektorze prywatnym, z czego najliczniejszą grupą były zakłady osób fizycznych bądź osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą. Największy udział w budowaniu potencjału gospodarczego gminy miała zlikwidowana kopalnia węgla kamiennego „Morcinek” w Kaczycach oraz przedsiębiorstwo Polskie Koleje Państwowe. Aktualnie znaczenie PKP znacznie zmalało, zarówno w zakresie świadczonych usług w przewozach pasaŜerskich, jaki i towarowych. Restrukturyzacja sektora kolejowego doprowadziła do powstania kilku przedsiębiorstw, których oddziały nadal funkcjonują na terenie Gminy. Głównym kierunkiem działalności gospodarczej od momentu likwidacji kopalni „Morcinek” oraz przekształceń w PKP jest szeroko rozumiana działalność usługowa, świadczona przez małe przedsiębiorstwa. DuŜe znaczenie dla gospodarki gminy ma równieŜ handel przygraniczny, który zawsze wpływał stymulująco na pobudzenie koniunktury gospodarczej w tym rejonie. 2.3.2. Zatrudnienie w gminie Zebrzydowice Liczba pracujących mieszkańców gminy Zebrzydowice na przełomie lat 1996-2005 ulegała zmianom. Najwięcej osób zatrudnionych w całym badanym okresie było w sektorze usług przemysłowych. Zatrudnienie wg sektorów gospodarki w gminie Zebrzydowice przedstawia Tabela 2-13. Tabela 2-13 Zatrudnienie ogółem w Gminie Zebrzydowice w latach 1996-2005 Lp. 1 2 3 Wyszczególnienie Ogółem Sektor rolny Sektor przemysłowy Sektor usług 4 rynkowych Sektor usług 5 nierynkowych * brak danych 1996 5 276 65 3 738 1997 5 120 80 3 594 1998 4 486 62 2 788 1999 1 972 52 463 2000 1 754 41 236 2001 1 573 24 269 2002 1 312 26 182 2003 1 374 28 123 2004 936 b.d* b.d 2005 1 036 b.d b.d 955 978 1 100 972 997 756 614 645 b.d b.d 518 468 536 485 480 524 490 580 b.d b.d Źródło: PUP NaleŜy zaznaczyć, iŜ do połowy lat 90. największym pracodawcą na obszarze gminy Zebrzydowice była kopalnia „Morcinek” w Kaczycach. Proces jej likwidacji pokrywa się z istotnym ograniczeniem zatrudnienia, a co za tym idzie – narastającymi problemami związanymi z dochodami mieszkańców. Porównanie liczby pracujących kobiet do ogólnej liczby osób zatrudnionych we wszystkich sektorach przedstawia Tabela 2-14. EKOKONSULTING ul. Cieszyńska 367, 43-300 Bielsko-Biała tel./fax: 033 496 02 28; e-mail: [email protected]; www.ekokonsulting.pl 27 LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI TERENÓW POPRZEMYSŁOWYCH: Obszar po byłej KWK „Morcinek” w Kaczycach Tabela 2-14 Liczba osób pracujących z obszaru gminy Zebrzydowice w latach 1996-2005 Liczba osób pracujących [osoby] Rok 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 Ogółem Kobiety 5 276 5 120 4 486 1 972 1 754 1 573 1 312 1 374 936 1 036 1 391 1 289 1 375 1 026 945 856 775 774 620 595 Dynamika zatrudnienia (rok 1996 = 100) 100,0 97,0 85,0 37,4 33,2 29,8 24,9 26,0 17,7 19,6 Udział kobiet w ogólnej liczbie pracujących [%] 26,4 25,2 30,7 52,0 53,9 54,4 59,1 56,3 66,2 57,4 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS W grupie pracujących nie zawsze mniejszą część stanowiły kobiety. Z punktu widzenia sektorów gospodarki, więcej kobiet w porównaniu z męŜczyznami zatrudnianych było w sektorze usługowym, zarówno rynkowym jak i nierynkowym. Zasadniczy wpływ na relację liczby pracujących kobiet w połowie lat 90. miał wysoki poziom zatrudnienia męŜczyzn w KWK „Morcinek”. Tabela 2-15 Zestawienie waŜniejszych pracodawców z terenu gminy Zebrzydowice Lp. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. Sektor Forma działalności państwowy spółdzielczy spółki prawa handlowego 12. 13. podmioty, świadczące usługi zdrowotne 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. sektor prywatny 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. osoby fizyczne Nazwa podmiotu Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe Nadleśnictwo Ustroń Przedsiębiorstwo Usługowo Spedycyjne „Agrosped” Zebrzydowice Śląski Oddział StraŜy Granicznej w Raciborzu Urząd Celny w Cieszynie PPUP "Poczta Polska" Urząd Poczty w Zebrzydowicach Gminna Spółdzielnia "Samopomoc Chłopska" Zebrzydowice Spółdzielnia Kółek Rolniczych w Kończycach Małych Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna Zebrzydowice z/s w Marklowicach Górnych Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna w Simoradzu Bank Spółdzielczy Jastrzębie Zdrój Karbonia PL Sp. z o.o. Kaczyce Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Usługowo-Handlowe „ARKOM” Sp. z o.o. Kończyce Małe Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej. Obwód Lecznictwa Kolejowego S.P.Z.O.Z. Bielsko - Biała Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej "Serce" Spółka Cywilna w Zebrzydowicach Praktyka Grupowa Lekarzy "Zdrowie" Spółka Cywilna w Kaczycach Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Poradnia dla Kobiet w Zebrzydowicach Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Poradnia Dentystyczna w Zebrzydowicach Wytwórnia Wody Mineralnej „KONCZANKA” w Kończycach Małych Firma Handlowa "ROLEX" Kończyce Małe Przedsiębiorstwo Handlowe "AN - MAR" w Zebrzydowicach Firma Handlowo - Usługowa "M. Bury" Kończyce Małe Przedsiębiorstwo Transportowo -Handlowo-Usługowe „BIELASZKA” w Kończycach Małych Firma Usługowo – Handlowa „ELIOT” w Zebrzydowicach PPH "WARPOL" w Marklowicach Górnych Hurtownia Papiernicza „CORRADO” w Zebrzydowicach Zakład Elektro – Instalacyjny w Kaczycach Zakład Produkcyjno - Handlowy "DAN - TOF" w Zebrzydowicach Zakład Optyczny w Zebrzydowicach Piekarnia „Zebrzydowice“ Firma Handlowo - Usługowa "STANCZYK" w Zebrzydowicach Firma Handlowa "KRYSBUD" w Kaczycach Firma Handlowo - Usługowa "EKO - GAZ" w Marklowicach Górnych Źródło: Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Zebrzydowice EKOKONSULTING ul. Cieszyńska 367, 43-300 Bielsko-Biała tel./fax: 033 496 02 28; e-mail: [email protected]; www.ekokonsulting.pl 28 LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI TERENÓW POPRZEMYSŁOWYCH: Obszar po byłej KWK „Morcinek” w Kaczycach Znaczący jest udział w rynku pracy obszarów zewnętrznych – są to ciągle kopalnie, jak równieŜ zakłady produkcyjne i usługowe usytuowane poza terenem gminy. Część górników w wyniku restrukturyzacji polskiego górnictwa oraz ze względów ekonomicznych znalazła pracę w przygranicznych kopalniach w Republice Czeskiej. 2.4. Sfera społeczna 2.4.1. Sytuacja demograficzna Na przestrzeni ostatnich 10 lat liczba ludności w gminie Zebrzydowice charakteryzowała się systematycznym wzrostem. W 1996 roku Gminę Zebrzydowice zamieszkiwało 11 578 mieszkańców. Do roku 2005 liczba ludności wzrosła do 12 465 osób, tj. o 7,7%. Średnia gęstość zaludnienia gminy Zebrzydowice wynosiła w 2005 roku 297 osób na 1 km2. Tabela 2-16 Liczba ludności wg płci i ekonomicznych grup wiekowych. Saldo migracji i przyrost naturalny Rok Ogółem 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 11 578 11 769 11 843 12 028 12 102 12 169 12 282 12 321 12 384 12 465 kobiety 5 958 6 023 6092 6 178 6 194 6 220 6 284 6 307 6 331 6 377 Liczba ludności w wieku męŜczyźni przedprod. 5 620 2 525 5 746 2 532 5 751 2 470 5 850 2 457 5 908 2 432 5 949 2 390 5 998 2 899 6 014 2 858 6 053 2 799 6 088 2 742 w wieku prod. 7 248 7 419 7 514 7 676 7 749 7 802 7 627 7 676 7 752 7 878 w wieku poprod. 1 805 1 818 1 859 1 895 1 921 1 977 1 744 1 787 1 820 1 845 Saldo migracji Przyrost naturalny 73 181 90 210 100 63 31 37 54 49 9 23 23 28 27 29 39 39 11 39 Źródło: GUS Struktura ludności według płci wskazuje na większy udział kobiet w ogólnej liczbie mieszkańców Na terenie gminy Zebrzydowice obserwowany jest zmienny przyrost naturalny. NajniŜszą wartość przyrostu naturalnego zanotowano w roku 1996, jednakŜe zadawalający jest fakt, Ŝe w latach 1996-2005 wartość przyrostu naturalnego miała zawsze wartość dodatnią, co świadczy o większej liczbie urodzeń aniŜeli zgonów. Saldo migracji mieszkańców Gminy Zebrzydowice charakteryzowało się wartościami zmiennymi, co uwarunkowane jest głównie zmieniającą się sytuacją na rynku pracy. Struktura wiekowa ludności w analizowanych latach ulegała zmianom. Udział ludności w wieku poprodukcyjnym i przedprodukcyjnym kształtował się w sposób nieregularny, jednak generalnie liczba osób w tym dwóch grupach wiekowych malał na korzyść ludności w wieku produkcyjnym. Na ogólną liczbę 12 465 w roku 2005 mieszkańców przypadało: • odsetek ludności w wieku przedprodukcyjnym: 22,0%, • odsetek ludności w wieku produkcyjnym: 63,2%, • odsetek ludności w wieku poprodukcyjnym: 14,8%. Taka struktura wskazuje na wysoki poziom zasobów pracy. EKOKONSULTING ul. Cieszyńska 367, 43-300 Bielsko-Biała tel./fax: 033 496 02 28; e-mail: [email protected]; www.ekokonsulting.pl 29 LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI TERENÓW POPRZEMYSŁOWYCH: Obszar po byłej KWK „Morcinek” w Kaczycach 2.4.2. Bezrobocie Na terenie Zebrzydowic w roku 2006r. liczba bezrobotnych wynosiła 694 osoby, w tym 427 kobiet. W porównaniu z rokiem poprzednim liczba bezrobotnych wzrosła o 64 osoby. W zestawieniu (Tabela 2-17) przedstawiono porównanie danych dotyczących bezrobocia z lat 2003-2006. Tabela 2-17 Zestawienie liczby bezrobotnych z lat 2003-2006 Rok Bezrobocie Kobiety 412 441 415 427 Ogółem 684 711 630 694 2003 2004 2005 2006 MęŜczyźni 272 270 215 267 Źródło: WUP Katowice Struktura bezrobocia charakteryzuje się duŜym udziałem kobiet bez pracy (kobiety stanowiły na koniec roku 2006 ponad 61,5% ogółu bezrobotnych). Największą grupę zarejestrowanych bezrobotnych stanowią osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym oraz policealnym i średnim zawodowym. Najmniej osób bezrobotnych jest w grupie z wykształceniem wyŜszym. Wykres 2-3 przedstawia strukturę bezrobocia mieszkańców Zebrzydowic ze względu na poziom wykształcenia. zasadnicze zawodowe 38,8% gimnazjalne i poniŜej 25,9% średnie ogólnokształcące 6,8% wyŜsze 4,9% policealne i średnie zawodowe 23,6% Wykres 2-3 Struktura bezrobocia w Gminie Zebrzydowice według poziomu wykształcenia (stan na rok 2006) Źródło: WUP Katowice Wśród zarejestrowanych w roku 2006 osób bezrobotnych 154 osób było się w wieku do 24 lat, natomiast 350 osób pozostawało bez pracy powyŜej 24 miesięcy. 2.4.3. Instytucje wsparcia społeczno-gospodarczego Jedną z najwaŜniejszych instytucji wsparcia społeczno-gospodarczego na terenie gminy Jest to inicjatywą wspierającą dąŜenia Zebrzydowice jest absolwentów szkół na rzecz podjęcia pracy i podnoszenia posiadanych kwalifikacji. Placówka ukierunkowana jest na aktywizację ludzi młodych oraz społeczności lokalnej a takŜe oŜywienie lokalnego rynku poprzez zapewnienie łatwego dostępu do nowoczesnych technologii przekazu informacji. Utworzenie GCI umoŜliwia kontakt z Powiatowym Urzędem Pracy, stałą współpracę i pomoc merytoryczną przekazywanych ofert, szkoleń. BliŜszy kontakt ze społecznością lokalną spowoduje skrócenie drogi klienta (bezrobotnego, poszukującego pracy) do Urzędu Pracy. m i n n e C e n t r u m I n f o r m a c j i . G EKOKONSULTING ul. Cieszyńska 367, 43-300 Bielsko-Biała tel./fax: 033 496 02 28; e-mail: [email protected]; www.ekokonsulting.pl 30 LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI TERENÓW POPRZEMYSŁOWYCH: Obszar po byłej KWK „Morcinek” w Kaczycach Zaawansowane technologie a szczególnie ich zastosowanie w kaŜdej dziedzinie Ŝycia w istotny sposób wpływa na przemiany rynku pracy. Zaawansowane technologie stają się podstawą pracy w handlu, komunikacji, produkcji. Wspomagają procesy decyzyjne i zarządzanie. Pozwalają na przepływy osób i dóbr w bardzo krótkim czasie oraz błyskawiczną komunikację z dowolnym zakątkiem naszego globu. Barierą wykorzystania tych moŜliwości jest sprzęt i oprogramowanie oraz umiejętności jego wykorzystania. Celem powstania GCI w Zebrzydowicach jest m.in. wyrównanie owych moŜliwości dostępu do nowoczesnych technologii oraz kształcenie i dokształcanie mieszkańców (z szczególnym uwzględniłem ludzi młodych) naszej lokalnej społeczności. Głównym celem projektu jest wyrównywanie dysproporcji w dostępie do nowych technologii i zapewnienie mieszkańcom Gminy Zebrzydowice dostępu poprzez Internet do wszechstronnej wiedzy i informacji obejmującej przede wszystkim zagadnienia rynku pracy, szkoleń a takŜe zasady podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej. Ponadto projekt zapewni dostęp mieszkańców do pełnej gamy usług teleinformatycznych poprzez praktyczne wykorzystanie nowoczesnego sprzętu naleŜącego do GCI. Cele realizowane będą poprzez: • zapewnienie bezrobotnym, młodzieŜy i reszcie mieszkańców dostępu do informacji o rynku pracy, szkoleniach oraz o zasadach podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej. • organizowanie wspólnie z Powiatowym Urzędem Pracy w Cieszynie i Gminnym Ośrodkiem Opieki Społecznej kursów i szkoleń z zakresu poradnictwa zawodowego oraz aktywizowanie środowisk osób bezrobotnych do podnoszenia kwalifikacji zawodowych i lepszego przygotowania absolwentów róŜnych szkół do aktywnego poszukiwania pracy. • udzielanie podstawowej pomocy prawnej poprzez dostęp do obowiązujących przepisów prawa ze szczególnym uwzględnieniem przepisów z zakresu prawa pracy. • ścisłe współdziałanie z dyrekcjami gimnazjów, z biblioteką oraz świetlicami w kształceniu młodzieŜy z terenu gminy • oŜywienie lokalnego rynku pracy poprzez zapewnienie osobom bezrobotnym wielogodzinnego dostępu do stałego łącza internetowego. • organizowanie bezpłatnych kursów komputerowych oraz szkoleń z zakresu obsługi nowoczesnego sprzętu biurowego poprzez praktyczne wykorzystanie sprzętu GCI • szkolenie pracowników GCI i wolontariuszy zajmujących się obsługą i prowadzeniem placówki oraz współdziałanie w tym zakresie z Powiatowym Urzędem Pracy i innymi wyspecjalizowanymi instytucjami, • stworzenie bazy danych o osobach z bezrobotnych, absolwentach i pracodawcach z terenu gminy oraz współdziałanie w tym zakresie z GCI działającymi na terenie sąsiednich gmin, • druk folderów oraz ulotek informacyjnych w lokalnej prasie (Wiadomości znad Piotrówki – Gminny Biuletyn Informacyjny) • propagowanie idei wolontariatu wśród młodych osób gminy jako pierwszego kontaktu z pracą i zdobywania doświadczenia zawodowego. • angaŜowanie staŜystów w pracę GCI GCI jest inicjatywą samorządu terytorialnego. EKOKONSULTING ul. Cieszyńska 367, 43-300 Bielsko-Biała tel./fax: 033 496 02 28; e-mail: [email protected]; www.ekokonsulting.pl 31 LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI TERENÓW POPRZEMYSŁOWYCH: Obszar po byłej KWK „Morcinek” w Kaczycach 2.5. Zidentyfikowane problemy Gmina Zebrzydowice posiada liczne walory stanowiące fundament jej rozwoju społecznogospodarczego. Wynikają one przede wszystkim z: • atrakcyjnego połoŜenia geograficznego, w sąsiedztwie przejść granicznych z Republiką Czech, bogatych walorów przyrodniczo-krajobrazowych, dobrego (ulegającego ciągłym procesom modernizacyjnym) stanu infrastruktury technicznej, duŜej dostępności terenów przeznaczonych pod inwestycje komercyjne. • • • Czynniki te decydują przede wszystkim o wysokiej atrakcyjności turystycznej i gospodarczej Gminy, a tym samym wskazują kierunek działań na rzecz poprawy warunków Ŝycia jej mieszkańców. Niemniej jednak, jak wykazuje analiza SWOT zawarta w , jest ona zagroŜona marginalizacją społeczno-ekonomiczną o ile nie zdynamizowane zostaną wysiłki na rzecz uczynienia z Gminy liczącego się centrum turystyczno-rekreacyjnego w regionie, jak równieŜ ośrodka wsparcia przedsiębiorczości. P r o g r a m i e R o z w o j u k L o a l n e g o m i n y Z e b r z y d o w i c e G Władze gminy Zebrzydowice podjęły działania ukierunkowane w pierwszej kolejności na budowę i modernizację infrastruktury technicznej, ochrony środowiska i drogowej. Przy wydatnej pomocy finansowej w ramach programów wsparcia preferencyjnego, wybudowano i zmodernizowano infrastrukturę zaopatrzenia w wodę pitną, odprowadzania i oczyszczania ścieków oraz drogową. Podjęto równieŜ działania na rzecz zoptymalizowania zuŜycia energii na cele grzewcze w obiektach komunalnych oraz poprawie dostępności do obiektów infrastruktury turystycznej, kulturalniej społecznej. Długofalowym efektem podjętych przedsięwzięć ma być w szczególności wzrost atrakcyjności inwestycyjnej i turystycznej obszaru Gminy. W dalszym ciągu jednak występuje szereg problemów, które rzutują na tempo zmian prorozwojowych Gminy. Analiza otoczenia społeczno-gospodarczego wskazuje m.in. na: • rosnący odsetek ludzi w wieku produkcyjnym w ogólnej liczbie mieszkańców Gminy • brak większych zakładów przemysłowych, • znaczne ograniczenie poziomu zatrudnienia (obserwowane od końca lat 90.) na terenie Gminy, wynikające przede wszystkim z likwidacji KWK „Morcinek” w Kaczycach • „tradycyjny” układ komunikacyjny z licznymi wadami geometrycznymi ograniczającymi moŜliwości funkcjonalne, jak równieŜ złe parametry techniczne na określonych odcinkach dróg. Pierwszy z wymienionych czynników jest w duŜej mierze efektem pełnionej przez gminę Zebrzydowice funkcji mieszkalnej dla okolicznych aglomeracji, a nie korzystnych tendencji rozwojowych w samej gminie. Wskazuje na to w szczególności czynnik drugi – brak większych zakładów przemysłowych. Trzeci z wskazanych elementów jest skutkiem restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego, w następstwie której zlikwidowana została Kopalnia Węgla Kamiennego „Morcinek” w Kaczycach. Część zwalnianej załogi kopalni znalazła zatrudnienie poza obszarem gminy (głównie w innych kopalniach Jastrzębskiej Spółki Węglowej S.A.). Niemniej jednak proces likwidacji KWK „Morcinek” pozostaje w dalszym ciągu waŜnym wyzwaniem społeczno-gospodarczym. Szansą na wzrost zatrudnienia na terenie gminy Zebrzydowice jest skuteczne wdroŜenie programu rewitalizacji obszaru poprzemysłowego EKOKONSULTING ul. Cieszyńska 367, 43-300 Bielsko-Biała tel./fax: 033 496 02 28; e-mail: [email protected]; www.ekokonsulting.pl 32 LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI TERENÓW POPRZEMYSŁOWYCH: Obszar po byłej KWK „Morcinek” w Kaczycach w Kaczycach. Wzrost zatrudnienia będzie wynikiem przede wszystkim ulokowania na obszarze jeszcze nie zagospodarowanym byłej kopalni przedsiębiorstw z sektora MSP. Ostatni czynnik nawiązuje do poprzedniego. Niedoskonałości sieci drogowej na obszarze Zebrzydowic stanowią znaczącą barierę dla właściwego wykorzystania funkcjonalnego bazy gospodarczej i przestrzennej Gminy. Rewitalizacja obszaru po byłej KWK „Morcinek” wychodzi naprzeciw występującym problemom. Jest kompleksowym działaniem w sferze przestrzennej, gospodarczej i społecznej, którego efektem będzie jakościowa zmiana charakterystyki funkcjonalnej obszaru poprzemysłowego. Poprzez modernizację infrastruktury drogowej, wodnokanalizacyjnej stworzone zostaną dogodne warunki techniczno-materialne do prowadzenia działalności gospodarczej. Z kolei zadania programu dotyczące modernizacji istniejących obiektów poprzemysłowych pozwolą m.in. na: • lepsze dopasowanie funkcjonalne, • przyczynią się do ograniczenia oddziaływania na środowisko naturalne poprzez redukcję emisji zanieczyszczeń do atmosfery w procesie spalania paliw na cele grzewcze, • poprawią stan środowiska przyrodniczego (obszary zieleni urządzonej), Działania w obszarze społecznej prowadzić będą do ograniczenia występujących patologii – duŜego ryzyka przestępczości. Pyzatym pozwolą na lepszy przepływ informacji i koordynację działań na rzecz przezwycięŜenia stanu kryzysu na obszarze poprzemysłowym. Szczególne problemy obszaru rewitalizowanego dotyczą: • droŜności komunikacyjnej i naleŜytych warunków technicznych dla transportu, • awaryjności systemu wodno-kanalizacyjnego, • nieefektywnej gospodarki energią cieplną w obiektach • postępującej degradacji substancji budowlanej, • róŜnych (często sprzecznych) celów działania podmiotów juŜ funkcjonujących, • względnie niskiej (w porównaniu do moŜliwości) aktywności inwestycyjnej, • narastaniu zjawiska przestępczości. Rozwiązaniu przedstawionych problemów słuŜyć będzie wdroŜenie przewidzianych w programie zadań inwestycyjnych w obszarze przestrzennym, gospodarczym i społecznym. EKOKONSULTING ul. Cieszyńska 367, 43-300 Bielsko-Biała tel./fax: 033 496 02 28; e-mail: [email protected]; www.ekokonsulting.pl 33 LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI TERENÓW POPRZEMYSŁOWYCH: Obszar po byłej KWK „Morcinek” w Kaczycach 2.6. Analiza SWOT Tabela 2-18 Analiza SWOT dla Gminy Zebrzydowice Mocne strony Słabe strony • występowanie duŜych obszarów o wysokich walorach przyrodniczych mogących stanowić uŜytki ekologiczne i obszary chronionego krajobrazu. • bogaty układ hydrograficzny pozwalający kształtować sztuczne zbiorniki. • zachowane obiekty historyczne i załoŜenia dworskie objęte ochroną konserwatorską. • silne poczucie przynaleŜności do kultury Ziemi Cieszyńskiej i otwartość na kulturę europejską. • wysoka dostępność do obszarów o wysokich wartościach krajobrazowych i kulturowych (szlaki turystyczne: rowerowe i piesze). • proedukacyjne postawy mieszkańców gminy (szczególnie młodzieŜy). • wysoka atrakcyjność rezydencjalna gminy. • wysoka dostępność do podstawowych usług publicznych i komunalnych (kultura, edukacja, zdrowie, łączność, wywóz odpadów). • dostępność terenów uzbrojonych w podstawowe media techniczne. • logistyczna atrakcyjność gminy związana z kolejowym i drogowym węzłem granicznym. • dostępność do rozbudowanej sieci gazo-ciągów rozdzielczych oraz sieci elektro-energetycznej o róŜnej mocy i napięciu. • wysoki potencjał oczyszczania ścieków • rozbudowany układ drogowy. • wysoki poziom zanieczyszczenia atmosfery, (których źródłem są: komunikacja, niska emisja i zanieczyszczenia transgraniczne). • zanieczyszczenie wód powierzchniowych ściekami. • przeciętny poziom aktywności środowisk lokalnych na rzecz rozwoju gminy. • degradacja przestrzeni i załoŜeń parkowych wokół obiektów pałacowych i dworskich oraz pogarszanie się ich stanu technicznego. • utrzymywanie się niskiego poziomu wykształcenia ludności. • postępująca dekapitalizacja gospodarstw rolnych i siedlisk ludności dwuzawodowej. • „przestarzały” układ komunikacyjny, geometryczna wadliwość układu drogowego oraz jego kolizyjność z układem kolejowym. • wadliwe prowadzenie sieci magistralnych skutkujące degradacją krajobrazu i koniecznością utrzymywania duŜych stref ochronnych. Szanse ZagroŜenia • połoŜenie gminy w korytarzu ekologicznym rzek: Olzy i Piotrówki oraz cieku Pielgrzymówki. • połoŜenie gminy w kompleksie leśnym o znaczeniu transgranicznym (Przedgórze Cieszyńskie – Karwina). • wzrastająca świadomość ekologiczna w skali globalnej. • zwiększająca się moŜliwość uzyskania środków finansowych ze źródeł zewnętrznych (przede wszystkim UE) • wzrastające zainteresowanie podmiotów gospodarczych lokowaniem siedzib firm w obiektach historycznych. • wzrost popytu na usługi turystyczne i rekreacyjne połączony ze zwiększoną mobilnością ludzi. • rozwój współpracy polsko – czeskiej w ramach euroregionu. • rozwój klasy średniej w okolicznych miastach poszukującej duŜych obiektów i przestrzeni rezydencjalnych. • uniezaleŜnianie się budownictwa mieszkaniowego od zorganizowanych systemów infrastruktury komunalnej. • połoŜenie w sąsiedztwie przejść granicznych. • wzrastające znaczenie powiązania kolejowego EC-65: Warszawa – Wiedeń. • wzrastające znaczenie drogi wojewódzkiej nr 937. • wzrastające znaczenie ciągów komunikacyjnych w ujęciu transgranicznym. • zwiększanie poziomu zanieczyszczeń transgranicznych związane z lokalizacją uciąŜliwych ekologicznie zakładów przemysłowych po stronie czeskiej. • wzrost rozmiaru ruchu tranzytowego przyśpieszany otwartością granic. • utrzymywanie się wysokiego poziomu ryzyka powodziowego. • Atrakcyjność (rezydencjalna i turystyczna) Beskidu Śląskiego. • generalny brak społecznej akceptacji dla komercjalizacji działalności prowadzonej w obiektach dziedzictwa kulturowego. • upowszechnianie się stylu Ŝycia cechującego się małym stopniem otwartości na zewnątrz i niechęcią do uczestnictwa w Ŝyciu zbiorowym. • rosnąca siła ciąŜenia do wielkich ośrodków miejskich, jako skupisk atrakcyjnych miejsc pracy. • relatywnie wyŜsza atrakcyjność innych ośrodków jako potencjalnych miejsc zamieszkania z racji wyŜszej dostępności do usług publicznych i rynkowych. • odkładanie w czasie modernizacji krajowych i regionalnych sieci transportowych (kolejowych i drogowych). • ograniczony dostęp gminy do trans-europejskich systemów komunikacyjnych. Źródło: Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Zebrzydowice EKOKONSULTING ul. Cieszyńska 367, 43-300 Bielsko-Biała tel./fax: 033 496 02 28; e-mail: [email protected]; www.ekokonsulting.pl 34 LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI TERENÓW POPRZEMYSŁOWYCH: Obszar po byłej KWK „Morcinek” w Kaczycach Tabela 2-19 Analiza SWOT dla obszaru rewitalizowanego Mocne strony • uregulowana prawnie kwestia zagospodarowanie przestrzennego obszaru • wysoka dostępność terenów uzbrojonych w podstawowe media techniczne. • logistyczna atrakcyjność obszaru związana granicznym węzłem komunikacyjnym • rozwijająca się juŜ przedsiębiorczość, w tym z udziałem kapitału zagranicznego • rozbudowany układ drogowy • dostępność obiektów do wykorzystania na cele gospodarcze Szanse • moŜliwość uzyskania preferencyjnego wsparcia ze środków funduszy strukturalnych UE • moŜliwość uzyskania preferencyjnego wsparcia ze środków o krajowych funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej • podejmowane wysiłki administracji publicznej na rzecz zaktywizowania obszaru poprzemysłowego (poprzez kompleksowe rozwiązanie istniejących problemów) Słabe strony • niski poziom innowacyjności większości zlokalizowanych przedsiębiorstw • niedokpaitalizowanie przedsiębiorstw • nieracjonalna gospodarka energetyczna w obiektach • wysoka awaryjność sieci wod.-kan. • rosnące ryzyko przestępczości • postępująca degradacja techniczna istniejącego systemu komunikacyjnego, • niewystarczające dopasowanie funkcjonalne istniejących obiektów i otoczenia do specyfiki prowadzonej przez przedsiębiorstwa działalności • brak znaczących inicjatyw w zakresie szerokiej promocji obszaru w regionie ZagroŜenia • ograniczone moŜliwości organizacyjne i finansowe kreowania zmian na obszarze rewitalizowanym przez gminę Zebrzydowice, • rozbieŜność celów działań podmiotów zaangaŜowanych (brak spójnej polityki funkcjonowania obszaru pokopalnianego). • atrakcyjność inwestycyjna sąsiadujących aglomeracji miejskich Źródło: opracowanie własne EKOKONSULTING ul. Cieszyńska 367, 43-300 Bielsko-Biała tel./fax: 033 496 02 28; e-mail: [email protected]; www.ekokonsulting.pl 35 LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI TERENÓW POPRZEMYSŁOWYCH: Obszar po byłej KWK „Morcinek” w Kaczycach 3. POWIĄZANIA PROGRAMU Z DOKUMENTAMI STRATEGICZNYMI I PLANISTYCZNYMI 3.1. Strategia Rozwoju Województwa Śląskiego na lata 2000-2020 k obowiązująca od chwili przyjęcia jej treści przez Sejmik Województwa Śląskiego uchwałą z dnia 4 lipca 2005 r., to jeden z najwaŜniejszych dokumentów przygotowanych przez samorząd województwa, który poprzez swoje organy podejmuje działania na rzecz zaspokajania potrzeb mieszkańców regionu, stałego podnoszenia jakości Ŝycia i utrzymania regionu na ścieŜce trwałego i zrównowaŜonego rozwoju. obrazuje m.in. długofalową koncepcję rozwoju, zorientowaną na rozwiązywanie kluczowych problemów i wykorzystywanie pojawiających się szans. jest aktualizacją . t r a t e g i a R o z w o j W u o j e w ó d z t w Ś a l ą s i e g o n a l a t 2 a 0 0 0 2 ! 0 2 0 ” , „ S t r a t e g i a S k t r a t e g i a R o z w o j W u o j e w ó d z t w Ś a l ą s i e g o n a l a t 2 a 0 0 0 2 ! 0 2 0 t S r a t e g i i S k R o z w o j W u o j e w ó d z t w Ś a l ą s i e g o n a l a t 2 a 0 0 0 2 ! 0 1 5 k P r i o r y t e t : O c h r o n a k i s z t a ł t o w a n i e ś r o d o w i s a k E A R S T I Z C N I Y V P : o p r a w a j o r a z p r z e s t r z e k a o ś c i ś r o d o w i n wyznacza m.in. i k s a n a t u r a l n e g o E C L k i u l t u r o w e g o o r a z z w i ę s z e n i e G T k k Głównym celem działań będzie przystosowanie zdegradowanych terenów do pełnienia nowych funkcji, m.in.: gospodarczych, społecznych, rekreacyjnych, edukacyjnych, w konsekwencji ich rewaloryzacja i poprawa warunków Ŝycia mieszkańców. a t r a c y j n o ś c i p r z e s t r z e n i K , i e r u n e d z i a ł a 3 ń : R e w i t a l i z a c j a t e r e n ó w z d e g r a d o w a n y c h . 3.2. Regionalny Program Operacyjny Województwa Śląskiego na lata 2007-2013 k Celem głównym jest stymulowanie dynamicznego rozwoju, przy wzmocnieniu spójności społecznej, gospodarczej i przestrzennej regionu. Rozwój naleŜy tu rozumieć bardzo szeroko, jako proces zachodzący na wielu komplementarnych płaszczyznach, w tym: R e g i o n a l n e g P o r o g r a m u O p e r a c y j n e g o W o j e w ó d z t w Ś a l ą s i e g o n a l a t 2 a 0 0 7 – „ 2 0 1 3 ” • gospodarczej: wzrost gospodarczy i zwiększenie zatrudnienia, rozwój technologiczny i innowacje, restrukturyzacja i dywersyfikacja działalności gospodarczej, • społecznej: poprawa jakości Ŝycia mieszkańców, wzbogacenie toŜsamości kulturowej i procesy integracyjne, rozwój usług i zasobów społecznych, wzrost mobilności zawodowej i społecznej, • środowiskowej: zmniejszenie obciąŜeń i polepszenie przyrodniczego, zachowanie bioróŜnorodności, • infra-techniczej: podnoszenie jakości, rozbudowa i racjonalne gospodarowanie zasobami infrastruktury technicznej. jakości środowiska Zadania objęte programem rewitalizacji wpisują się w W ramach priorytetu będą wspierane m.in. działania w zakresie infrastruktury rozwoju gospodarczego, promocji inwestycyjnej, rewitalizacji obszarów zdegradowanych. P r i o r y t e t I a d a n i a i r o z w ó j B t e c h n o l o g i c z n y , i n n o w a c j e i p r z e d s i ę b i o r c z o ś ć . EKOKONSULTING ul. Cieszyńska 367, 43-300 Bielsko-Biała tel./fax: 033 496 02 28; e-mail: [email protected]; www.ekokonsulting.pl 36 LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI TERENÓW POPRZEMYSŁOWYCH: Obszar po byłej KWK „Morcinek” w Kaczycach 3.3. Program Ochrony Środowiska dla Województwa Śląskiego WdroŜenie wyznaczonych kierunków działań programu rewitalizacji wpisuje się w załoŜenia Programu Ochrony Środowiska dla Województwa Śląskiego poprzez ogólny cel długoterminowy: Podniesienie jakości Ŝycia mieszkańców miast, poprawa estetyki obszarów zurbanizowanych poprzez przebudowę starych dzielnic zdegradowanych oraz rewitalizację terenów poprzemysłowych i pogórniczych. Podniesienie jakości Ŝycia mieszkańców jest jednym z głównych kierunków działań zaproponowanych w strategii rozwoju województwa w ramach 3 celów strategicznych: rewitalizacja terenów poprzemysłowych oraz pogórniczych, zagospodarowanie centrów miast, przebudowa starych dzielnic zdegradowanych i przeludnionych. WaŜnym aspektem rewitalizacji terenów poprzemysłowych jest ocena ich potencjalnych moŜliwości dla przyjęcia nowych funkcji. Wykorzystanie gospodarcze tych terenów (lokalizacja nowych elementów infrastruktury technicznej, magazynowanie, lokalizacja centrów logistycznych i funkcji edukacyjnych), powinno uwzględniać poprawę warunków środowiskowych poprzez zmniejszanie ryzyka środowiskowego, rozbudowę systemu obszarów chronionych, tworzenie terenów o znaczeniu rekreacyjnym. 3.4. Strategia Rozwoju Gminy Zebrzydowice Lista strategicznych kierunków rozwoju gminy obejmuje cztery kierunki podstawowe. Są nimi: Kierunek I: Wzmacnianie endogenicznego potencjału gminy, Kierunek II: Wzmacnianie procesów adaptacji kapitału ludzkiego do warunków konkurencyjnej gospodarki rynkowej, Kierunek III: Wzmacnianie uczestnictwa mieszkańców w społeczeństwie zinformatyzowanym, Kierunek IV: Reurbanizacja wedle zasad zrównowaŜonego rozwoju Treścią kierunku I („Wzmacnianie endogenicznego potencjału gminy”) jest m.in.: dostosowanie mikroprzedsiębiorstw do warunków lokalnego rynku usług, obejmujące: dostęp do infrastruktury technicznej, dostęp do szkoleń w zakresie innowacji produktowych i usługowych, przygotowanie terenów pod rozbudowę sektora małych i średnich firm. Generalnym celem działań podejmowanych w ramach tego kierunku jest utworzenie do 2010 roku 1200 - 1300 nowych miejsc pracy, w sposób kompensujący negatywne skutki utraty miejsc pracy w wyniku likwidacji KWK „Morcinek”. Treścią kierunku II („Wzmacnianie procesów adaptacji kapitału ludzkiego do warunków konkurencyjnej gospodarki rynkowej”) jest m.in.: kreowanie zachowań przedsiębiorczych w społeczności lokalnej. Generalnym celem działania podejmowanego w ramach tego kierunku jest osiągnięcie wskaźnika 1200 osób fizycznych prowadzących działalność na własny rachunek na 10000 mieszkańców w horyzoncie 2010 roku. Treścią kierunku III („Wzmacnianie uczestnictwa mieszkańców w społeczeństwie zinformatyzowanym”) jest m.in.: uruchomienie telematycznej współpracy między przedsiębiorstwami sektorów szans rozwojowych. Generalnym celem działania podejmowanego w ramach tego kierunku jest podwojenie liczby podmiotów gospodarczych działających w sektorach szans rozwojowych oraz utworzenie informatycznej sieci współpracy podmiotów wspierających rozwój przedsiębiorczości w gminie. Treścią kierunku IV („Reurbanizacja wedle zasad zrównowaŜonego rozwoju”) jest m.in.: przebudowa lokalnego układu komunikacyjnego ograniczająca stopień rozproszenia zabudowy i poprawiająca funkcjonowanie przejść granicznych, objęcie ochroną wód EKOKONSULTING ul. Cieszyńska 367, 43-300 Bielsko-Biała tel./fax: 033 496 02 28; e-mail: [email protected]; www.ekokonsulting.pl 37 LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI TERENÓW POPRZEMYSŁOWYCH: Obszar po byłej KWK „Morcinek” w Kaczycach powierzchniowych i zbiorników, ochrona zasobów leśnych, rewitalizacja obszarów, relokalizacja działalności ekologicznie uciąŜliwych do stref aktywności gospodarczej. Przedstawione cele i kierunki działań ujęte w Strategii Rozwoju Gminy Zebrzydowice są zbieŜne w sposób bezpośredni i pośredni z załoŜeniami programu rewitalizacji 3.5. Program Ochrony Środowiska dla Gminy Zebrzydowice Ze względu na duŜy zasięg terenów pogórniczych istotnym jest, aby przywracać do uŜytkowania te tereny, a dalsze uŜytkowanie i eksploatację kopalin przeprowadzać z jak najmniejszymi skutkami dla środowiska naturalnego. Program Ochrony Środowiska dla Gminy Zebrzydowice w ramach poprawy ochrony powierzchni ziemi przewidział do realizacji następujące cele: • Cel długoterminowy TP ZK 1: Racjonale uŜytkowanie zasobów naturalnych • Cel krótkoterminowy TPZK1C1: Rekultywacja i rewitalizacja terenów poprzemysłowych. terenów zdegradowanych Oprócz tego poszczególne kierunki działań w ramach programu rewitalizacji przyczyniają się do osiągnięcia celów POŚ w zakresie ochrony powietrza: • Cel długoterminowyP1: Poprawa jakości powietrza oraz obniŜenie poziomu substancji szkodliwych w powietrzu, • Cel krótkookresowy P1C1: Poprawa jakości powietrza poprzez ograniczenie emisji z procesu spalania paliw do celów grzewczych, ograniczenie niskiej emisji, zmniejszenie zapotrzebowania na energię cieplną. 3.6. Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Zebrzydowice UCHWAŁA NR XXII/233/04 RADY GMINY ZEBRZYDOWICE z dnia 26 sierpnia 2004r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Zebrzydowice. Kwestie zagospodarowania obszaru po byłej KWK „Morcinek” uregulowano w Rozdziale 4. Ustalenia dotyczące kształtowania i ochrony środowiska. Zgodnie z § 12 pkt. 2, w odniesieniu do środowiska naturalnego ustala się: • zakaz lokalizacji na całym obszarze objętym planem (za wyjątkiem terenów po zlikwidowanej KWK „Morcinek”) przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, wymagających (obligatoryjnie) sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko, • dopuszcza się na terenach po zlikwidowanej KWK „Morcinek” realizację zakładów produkcyjnych i przemysłu cięŜkiego (za wyjątkiem spalarni, kompostowni i składowisk śmieci oraz materiałów niebezpiecznych), • dopuszcza się na terenach byłego obszaru górniczego zlikwidowanej KWK „Morcinek” rozpoznanie złóŜ metanu i jego wydobycie, • wszelka działalność górnicza wykraczająca poza ramy rozpoznawania i wydobycia metanu, wymaga zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy, w części która jest bezpośrednią konsekwencją zamiaru prowadzenia działalności górniczej a koszty sporządzenia jego zmiany i skutków jego uchwalenia poniesie przedsiębiorca. EKOKONSULTING ul. Cieszyńska 367, 43-300 Bielsko-Biała tel./fax: 033 496 02 28; e-mail: [email protected]; www.ekokonsulting.pl 38 LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI TERENÓW POPRZEMYSŁOWYCH: Obszar po byłej KWK „Morcinek” w Kaczycach 4. ZAŁOśENIA PROGRAMU REWITALIZACJI 4.1. Zasięg terytorialny rewitalizowanego obszaru Obszar rewitalizowany obejmuje tereny byłej Kopalni Węgla Kamiennego „Morcinek” w Kaczycach o powierzchni ok. 100 000 m2. Szczegółowy zakres terenu zaznaczono na mapie zagospodarowania przestrzennego linią przerywaną (por. Rysunek 4-2). Obszar objęty programem rewitalizacji jest terenem o względnie jednolitym przeznaczeniu funkcjonalnym – zasadnicza część działek stanowi obszar wytwórczo-komercyjny oraz drogi lokalne. Z obszaru rewitalizowanego wyłączono tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej. Uzasadnieniem dla wyboru obszaru podlegającego rewitalizacji jest wciąŜ obecny na tym terenie „stan kryzysowy” wywołany skutkami restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego – likwidacją KWK „Morcinek”. Zlokalizowane tam przedsiębiorstwa nie zrekompensowały skutków społecznych związanych z zwolnieniami pracowników. Konieczne jest zatem podjęcie działań, które prowadziłyby do zdynamizowania aktywności gospodarczej na tym terenie. Teren objęty programem rewitalizacji nie jest jednolity pod względem własności nieruchomości. Dla skutecznej realizacji załoŜonych zadań inwestycyjnych konieczna jest zatem współpraca wszystkich zainteresowanych podmiotów. EKOKONSULTING ul. Cieszyńska 367, 43-300 Bielsko-Biała tel./fax: 033 496 02 28; e-mail: [email protected]; www.ekokonsulting.pl 39 LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI TERENÓW POPRZEMYSŁOWYCH: Obszar po byłej KWK „Morcinek” w Kaczycach Rysunek 4-1 Ogólna lokalizacja obszaru rewitalizowanego Źródło: UG Zebrzydowice EKOKONSULTING ul. Cieszyńska 367, 43-300 Bielsko-Biała tel./fax: 033 496 02 28; e-mail: [email protected]; www.ekokonsulting.pl 40 LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI TERENÓW POPRZEMYSŁOWYCH: Obszar po byłej KWK „Morcinek” w Kaczycach Rysunek 4-2 Zasięg obszaru rewitalizowanego – zagospodarowanie przestrzenne Źródło: UG Zebrzydowice EKOKONSULTING ul. Cieszyńska 367, 43-300 Bielsko-Biała tel./fax: 033 496 02 28; e-mail: [email protected]; www.ekokonsulting.pl 41 LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI TERENÓW POPRZEMYSŁOWYCH: Obszar po byłej KWK „Morcinek” w Kaczycach Rysunek 4-3 Zasięg obszaru rewitalizowanego – własność nieruchomości Źródło: UG Zebrzydowice EKOKONSULTING ul. Cieszyńska 367, 43-300 Bielsko-Biała tel./fax: 033 496 02 28; e-mail: [email protected]; www.ekokonsulting.pl 42 LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI TERENÓW POPRZEMYSŁOWYCH: Obszar po byłej KWK „Morcinek” w Kaczycach 4.2. Podział na projekty i zadania inwestycyjne Projekty związane z rewitalizacją zostały podzielone według następujących kryteriów: 1. Kryterium podmiotu podejmującego działania: • projekty realizowane przez gminę Zebrzydowice, • projekty realizowane przez Spółkę Restrukturyzacji Kopalń S.A. i podmioty od niej zaleŜne, • projekty realizowane przez juŜ funkcjonujące na obszarze rewitalizowanym podmioty gospodarcze. 2. Kryterium przedmiotu podejmowanych działań: • projekty związane z infrastrukturą obszaru rewitalizowanego, • projekty o charakterze organizacyjnym, • projekty związane z przekształceniami własnościowymi. 3. Kryterium sfery działań: • projekty w sferze przestrzennej (techniczno-materialnej), • projekty w sferze gospodarczej, • projekty w sferze społecznej. 4. Kryterium horyzontu czasowego podejmowanych działań: • projekty realizowane w latach 2007-2010, • projekty realizowane w latach 2011-2015, • Projekty realizowane w całym okresie programowania. Określonym rodzajom projektów przyporządkowane zostaną zadania inwestycyjne warunkujące osiągniecie celów programu rewitalizacji. W szczególności będą to: 1. Modernizacja odcinka drogi dojazdowej do terenów byłej kopalni od ul. Stalmacha do ul. Morcinka 2. Remont sieci dróg wewnętrznego obszaru byłej kopalni (nawierzchnie) 3. Budowa i modernizacja infrastruktury wodno-kanalizacyjnej 4. Przebudowa i remont obiektów poprzemysłowych na cele działalności gospodarczej (w tym termomodernizacja budynków), a takŜe zagospodarowanie przyległego otoczenia poprzez budowę/modernizację infrastruktury towarzyszącej (np. parkingi) oraz opracowanie i wdroŜenie koncepcji zieleni urządzonej na obszarze rewitalizowanym 5. Stworzenie systemu monitoringowego dla obszaru rewitalizowanego 6. Stworzenie internetowego systemu danych o obszarze rewitalizowanym Szczegółowa charakterystyka i uzasadnienie dla podejmowanych zadań przedstawione zostaną w dalszej części opracowania. EKOKONSULTING ul. Cieszyńska 367, 43-300 Bielsko-Biała tel./fax: 033 496 02 28; e-mail: [email protected]; www.ekokonsulting.pl 43 LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI TERENÓW POPRZEMYSŁOWYCH: Obszar po byłej KWK „Morcinek” w Kaczycach 4.3. Kryteria wyboru pilotaŜu i kolejność realizacji W pierwszej kolejności przewiduje się realizację zadań, za które odpowiedzialnym (lub współodpowiedzialnym) podmiotem będzie gmina Zebrzydowice. NaleŜą do nich w szczególności: • Zadanie nr 1: Modernizacja odcinka drogi dojazdowej do terenów byłej kopalni od ul. Stalmacha do ul. Morcinka • Zadanie nr 6: rewitalizowanym Stworzenie internetowego systemu danych o obszarze Zadaniem priorytetowym do realizacji jest zadanie nr 1. Wynika to z faktu, iŜ zostało ono zaakceptowane jako projekt wdraŜany w systemie pozakonkursowym w ramach Programu Rozwoju Subregionu Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2007-2013. Zadanie to ma szczególne znaczenie – wpływa istotnie na poprawę dostępności terenów poprzemysłowych. Projekt wdraŜany będzie w latach 2007-2009, przy czym rzeczowa realizacja inwestycji przewidziana jest na rok 2009. RównieŜ zadanie nr 6 przewidziane jest do realizacji w pierwszej kolejności. Wynika to m.in. ze stosunkowo niskich nakładów inwestycyjnych a jednocześnie szerokiego zakresu oddziaływania. Zadanie nr 5: Stworzenie systemu monitoringowego dla obszaru rewitalizowanego planuje się do realizacji w latach 2011-2015. Wynika to w szczególności z wypracowania odpowiednich rozwiązań organizacyjnych. Pozostałe zadania (za które odpowiedzialne będą podmioty prywatne mogą być realizowane w całym okresie programowania. 4.4. Oczekiwane wskaźniki osiągnięć. Celem ogólnym programu rewitalizacji jest wielofunkcyjne wykorzystanie obszaru po byłej KWK „Morcinek” w Kaczycach, zapewniające rozwój przedsiębiorczości i tworzenie nowych miejsc pracy rekompensujących skutki likwidacji kopalni. W szczególności realizacja celu ogólnego dotyczyć będzie: • oŜywienia ekonomicznego obszaru pokopalnianego poprzez wprowadzenie tam nowych inwestycji, • wsparcia rozwoju podmiotów juŜ funkcjonujących na terenie objętym programem, • wsparcia dla inicjatyw pozwalających na tworzenie miejsc pracy oraz dywersyfikację lokalnego rynku pracy, • poprawy stanu środowiska naturalnego oraz ładu przestrzennego, • przeciwdziałania wykluczeniu z Ŝycia gospodarczego zagroŜonych grup społecznych (kobiet, osób niepełnosprawnych), • podniesienia poziomu bezpieczeństwa na obszarze rewitalizowanym, • stwarzania warunków do zrównowaŜonego rozwoju obszaru poprzemysłowego, • wzmocnienia spójności obszaru jako terenu wsparcia przedsiębiorczości, • promocji obszaru rewitalizowanego w regionie. EKOKONSULTING ul. Cieszyńska 367, 43-300 Bielsko-Biała tel./fax: 033 496 02 28; e-mail: [email protected]; www.ekokonsulting.pl 44 LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI TERENÓW POPRZEMYSŁOWYCH: Obszar po byłej KWK „Morcinek” w Kaczycach Cel programu rewitalizacji moŜe zostać osiągnięty jedynie w przypadku współdziałania gminy Zebrzydowice, przedsiębiorstw i innych podmiotów instytucjonalnych. Jest to szczególnie waŜne z uwagi na następujące czynniki: • obszar objęty rewitalizacją nie jest jednolity pod względem własności nieruchomości, • poszczególne podmioty realizują własne cele, które – w przypadku braku ich korelacji – hamować będą proces rewitalizacji, • od zakończenia likwidacji KWK „Morcinek” minęło juŜ osiem lat; w tym czasie podjęto szereg działań, które w sposób pośredni wpływają na zakres inicjatyw podejmowanych w przyszłości, • realizacja programu rewitalizacji wymagać będzie poniesienia istotnych wydatków inwestycyjnych, zatem od stopnia wykorzystania dostępnych źródeł finansowania zaleŜeć będą efekty podjętych działań; jedynie skoordynowane wysiłki w tej dziedzinie zapewniać będą poŜądane rezultaty. Od gotowości podjęcia współpracy pomiędzy wszystkimi podmiotami zaangaŜowanymi zaleŜeć będzie wypracowanie odpowiedniego modelu organizacyjnego programu rewitalizacji. Określony cel ogólny realizowany będzie poprzez cele cząstkowe w sferze materialnej, gospodarczej i społecznej. Te z kolei osiągnięte będą dzięki skutecznemu wdroŜeniu zadań. Przewidywane dla nich wskaźniki produktów i rezultatów przedstawia Tabela 4-1. Ich wartości wymierne określone będą w części opracowania dotyczącej planu działań. EKOKONSULTING ul. Cieszyńska 367, 43-300 Bielsko-Biała tel./fax: 033 496 02 28; e-mail: [email protected]; www.ekokonsulting.pl 45 LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI TERENÓW POPRZEMYSŁOWYCH: Obszar po byłej KWK „Morcinek” w Kaczycach Tabela 4-1 Oczekiwane wskaźniki osiągnięć w wyniku realizacji zadań Nr zadania Nazwa zadania Wskaźniki produktów Wskaźniki rezultatów liczba nowych przedsiębiorstw [szt.] liczba nowych punktów usługowych na terenach zrewitalizowanych [szt.] 1. Modernizacja odcinka drogi dojazdowej do terenów byłej kopalni od ul. Stalmacha do ul. Morcinka długość zmodernizowanego odcinka drogi [km] 2. Remont sieci dróg wewnętrznego obszaru byłej kopalni (nawierzchnie) długość zdmodernizowanych odcinków dróg [km] 3. Budowa i modernizacja infrastruktury wodno-kanalizacyjnej długość wybudowanej/zmodernizowanej sieci wod.kan. [km] 4. Przebudowa i remont obiektów poprzemysłowych na cele działalności gospodarczej (w tym termomodernizacja budynków), a takŜe zagospodarowanie przyległego otoczenia poprzez budowę/modernizację infrastruktury towarzyszącej (np. parkingi) oraz opracowanie i wdroŜenie koncepcji zieleni urządzonej na obszarze rewitalizowanym 5. Stworzenie systemu monitoringowego dla obszaru rewitalizowanego 6. Stworzenie internetowego systemu danych o obszarze rewitalizowanym liczba budynków poprzemysłowych poddanych przebudowie/remontowi na potrzeby działalności gospodarczej [szt.] powierzchnia budynków poprzemysłowych zmodernizowanych na potrzeby działalności gospodarczej [m2] powierzchnia zdegradowanych obszarów poprzemysłowych poddanych rehabilitacji [m2] liczba sprzętu zainstalowanego na potrzeby systemu monitoringu [szt.] liczba systemów monitoringu zainstalowanych na terenie objętym rewitalizacją[szt.] liczba kampanii promocyjnych w kraju (i/lub zagranicą) [szt.] liczba nowych miejsc pracy powstała w wyniku realizacji projektu [szt.] powierzchnia terenów, które stały się dostępne w wyniku realizacji projektuj [m2] średni czas przejazdu [min.] nośność drogi [kN/oś] liczba nowych miejsc pracy utworzonych w strefie poprzemysłowej (pośrednio) [szt.] liczba przedsiębiorstw zlokalizowanych na uzbrojonym terenie [szt.] liczba przedsiębiorstw zlokalizowanych na terenie zrewitalizowanym [szt.] liczba obiektów poprzemysłowych zabezpieczonych przed zagroŜeniami [szt.] liczba nowych punktów usługowych na terenach zrewitalizowanych [szt.] wskaźnik wykrywalności przestępstw [%] liczba wypromowanych ofert inwestycyjnych [szt.] Źródło: opracowanie własne EKOKONSULTING ul. Cieszyńska 367, 43-300 Bielsko-Biała tel./fax: 033 496 02 28; e-mail: [email protected]; www.ekokonsulting.pl 46 LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI TERENÓW POPRZEMYSŁOWYCH: Obszar po byłej KWK „Morcinek” w Kaczycach 5. PLAN DZIAŁAŃ PRZESTRZENNYCH (TECHNICZNO-MATERIALNYCH) Celem szczegółowym w obszarze działań przestrzennych (techniczno-materialnych) jest stworzenie dogodnych warunków do rozwoju przedsiębiorczości na obszarze rewitalizowanym poprzez budowę/modernizację infrastruktury technicznej. Tak określony cel wyznacza następujące kierunki działań: • stworzenie dogodnych połączeń komunikacyjnych poprzemysłowym a głównym układem drogowym miejscowość Kaczyce • stworzenie dogodnych warunków transportowych na obszarze pokopalnianym (remont/przebudowa dróg) • dostosowanie sieci wodno-kanalizacyjnej do potrzeb prowadzenia działalności gospodarczej pomiędzy obszarem przebiegającym przez W ramach pierwszego z wymienionych kierunków działań przewidziano zadanie inwestycyjne polegające na modernizacji odcinka drogi dojazdowej do terenów byłej kopalni od ul. Stalmacha do ul. Morcinka. Przedsięwzięcie to realizowane będzie w ramach (Subregion Południowy: Miasto Bielsko-Biała, powiat bielski, powiat cieszyński, powiat Ŝywiecki) w systemie pozakonkursowym Projekt w załoŜeniu ma zapewnić dogodne warunki dla obsługi funkcjonujących obecnie na terenach byłej KWK „Morcinek” podmiotów gospodarczych, a takŜe umoŜliwienie dojazdu i stworzenie dostępu do infrastruktury na terenach przeznaczonych pod działalność gospodarczą. Zadanie ukierunkowane jest na zwiększenie atrakcyjności inwestycyjnej obszaru poprzemysłowego, a przez to przyciągnięcie nowych przedsiębiorców chcących lokować inwestycje na tym terenie. Poprawa infrastruktury drogowej przyczyni się do rozwoju gospodarczego, wzrostu wartości bezpośrednich inwestycji w gminie Zebrzydowice. Ponadto wpłynie na rozwój , Przedsiębiorstwo istniejących juŜ przedsiębiorstw takich jak: Transgór, Karbonia gospodarki odpadami, wytwórni kruszyw i innych. P r o g r a m u R o z w o j u u b r e g i o n u S R e g i o n a l n e g o P r o g r a m u k O p e r a c y j n e g o W o j e w ó d z t w a Ś l ą s i e g o n a l a t a 2 0 0 7 ! 2 0 0 1 3 . P L Przebudowa układu komunikacyjnego obejmować będzie: • remont oraz wykonanie nawierzchni jezdni z mieszanki mineralno-bitumicznej na podbudowie z kruszywa kamiennego, • okrawęŜnikowanie drogi, • ujednolicenie szerokości odcinka drogi w granicach własności, • włączenie odcinka drogi do ul. Stalmacha i Morcinka (por. mapa – rozdział 4.1. ) • odwodnienie drogi, • wykonanie oświetlenia (z wykorzystaniem istniejących słupów oświetleniowych lub projekt nowej sieci). Rzeczowa realizacja projektu przewidziana jest w okresie marzec-grudzień 2009 r. Całkowita wartość nakładów inwestycyjnych projektu wynosi 1 600 000 zł brutto (tj. 400 000 €), w tym rzeczowa realizacja projektu: 1 543 100 zł brutto (tj. 385 775 €). EKOKONSULTING ul. Cieszyńska 367, 43-300 Bielsko-Biała tel./fax: 033 496 02 28; e-mail: [email protected]; www.ekokonsulting.pl 47 LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI TERENÓW POPRZEMYSŁOWYCH: Obszar po byłej KWK „Morcinek” w Kaczycach Drugi z wymienionych kierunków działań jest komplementarny do pierwszego. Przewiduje się, iŜ – poprzez modernizację (remont, przebudowę) dróg na wewnętrznym obszarze po byłej kopalni – stworzone zostaną dogodne warunki dla transportu, w tym dla cięŜkich pojazdów. Obecnie drogi te w wielu miejscach mają istotnie zniszczone nawierzchnie. Ich intensywna eksploatacja bez odpowiednich działań inwestycyjnych grozi po pewnym czasie znaczną dewastacją i tym samym prowadzić moŜe do spadku droŜności wewnętrznego systemu komunikacyjnego na obszarze pokopalnianym. W większości grunty pod drogami na wewnętrznym obszarze pokopalnianym naleŜą do Spółki Restrukturyzacji Kopalń S.A. Dotychczas nie wykonano szczegółowych ekspertyz wskazujących na zakres zadań warunkujących zapewnienie odpowiedniego standardu komunikacyjnego. Ponadto waŜnym jest jasne określenie planu działań właścicieli działek drogowych. Przed przystąpieniem do realizacji zadania niezbędne jest zatem przeprowadzenie konsultacji pomiędzy gminą Zebrzydowice a zarządcą dróg celem wypracowania odpowiedniego schematu organizacyjno-instytucjonalnego umoŜliwiającego skuteczną aplikację o środki preferencyjne dostępne w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2007-2013. Na wewnętrznym obszarze pokopalnianym zlokalizowanych jest ok. 3 km dróg. W programie przewidziano szacunkowy, jednostkowy koszt ich modernizacji na poziomie 1 350 zł/mb. Trzeci kierunek jest kontynuacją działań podjętych juŜ – w ramach pierwszego etapu rewitalizacji – przez gminę Zebrzydowice. Dotyczy on w szczególności modernizacji sieci wodno-kanalizacyjnych w miejscach gdzie występuje największy współczynnik awaryjności. Przyjęto, iŜ budowie/modernizacji podlegać będzie ok. 2 km sieci wod.-kan. Szacunkowy, jednostkowy koszt inwestycji przyjęto na poziomie 1 100 zł/mb. EKOKONSULTING ul. Cieszyńska 367, 43-300 Bielsko-Biała tel./fax: 033 496 02 28; e-mail: [email protected]; www.ekokonsulting.pl 48 LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI TERENÓW POPRZEMYSŁOWYCH: Obszar po byłej KWK „Morcinek” w Kaczycach Tabela 5-1 Harmonogram rzeczowo-finansowy zadań objętych planem działań przestrzennych Nr zadania 1. 2. 3. Opis Modernizacja odcinka drogi dojazdowej do terenów byłej kopalni od ul. Stalmacha do ul. Morcinka Remont sieci dróg wewnętrznego obszaru byłej kopalni (nawierzchnie) Budowa i modernizacja infrastruktury wodno-kanalizacyjnej Spodziewane efekty produkty rezultaty Jedn. Jedn. Parametr Ilość Parametr Ilość miary miary liczba nowych szt. 2 przedsiębiorstw liczba nowych punktów szt. 2 usługowych na terenach zrewitalizowanych długość liczba nowych zmodernizowanego km 0,6 miejsc pracy odcinka drogi powstała w szt. 4 wyniku realizacji projektu powierzchnia terenów, które m2 100000 stały się dostępne w wyniku realizacji projektuj średni czas min. 5,1 przejazdu długość zmodernizowanych km 3 odcinków dróg Nośność drogi kN/oś 80 długość wybudowanej/ zmodernizowanej sieci wod-kan km 2,5 liczba przedsiębiorstw zlokalizowanych na terenie zrewitalizowanym szt. 8 Etapy realizacji Czas realizacji przygotowanie dokumentacji V.2007XII.2007 procedura przetargowa XII.2008II.2009 realizacja inwestycji III.2009XII.2009 rozliczenie XII.2009 przygotowanie dokumentacji, wyłonienie wykonawcy*, realizacja inwestycji, rozliczenie przygotowanie dokumentacji, wyłonienie wykonawcy*, realizacja inwestycji, rozliczenie Nakłady do poniesienia Podmioty zaangaŜowane 1 600,0 Gmina Zebrzydowice 20082015 4 050,0 Właściciele działek drogowych 20082015 900,0 RAZEM: Właściciele, administratorzy sieci 6 550,0 Źródło: opracowanie własne EKOKONSULTING ul. Cieszyńska 367, 43-300 Bielsko-Biała tel./fax: 033 496 02 28; e-mail: [email protected]; www.ekokonsulting.pl 49 LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI TERENÓW POPRZEMYSŁOWYCH: Obszar po byłej KWK „Morcinek” w Kaczycach 6. PLAN DZIAŁAŃ GOSPODARCZYCH Celem szczegółowym w obszarze działań gospodarczych jest wzmocnienie potencjału ekonomicznego przedsiębiorstw funkcjonujących na obszarze pokopalnianym oraz stworzenie warunków zapewniających ich zrównowaŜony rozwój. Dla realizacji określonego celu, przewiduje się działania w następujących kierunkach: • dostosowanie obiektów poprzemysłowych do specyfiki prowadzenia działalności gospodarczej przez konkretne podmioty oraz ich zabezpieczenie przed degradacją, • zoptymalizowanie zuŜycia energii na cele grzewcze w obiektach poprzez działania termomodernizacyjne, • stworzenie zaplecza na terenach przyległych prowadzenia działalności gospodarczej, • stworzenie obszarów zieleni urządzonej na terenach przyległych do obiektów. do obiektów, ułatwiającego W ramach wymienionych kierunków działań zdefiniowano zadanie inwestycyjne p.n. k P r z e b u d o w a i r e m o n t o b i e t ó w p o p r z e m y s ł o w y c h n a c e l e d z i a ł a l n o ś c i g o s p o d a r c z e j ( w t y m „ k t e r m o m o d e r n i z a c j a b u d y k n ó w ) , a t a Ŝ e z a g o s p o d a r o w a n k b u d o w ę m / o d e r n i z a c j ę i n f r a s t r i e p r z y l e g ł e g o o t o c z e n i a p o p r z e z k u t u r y t o w a r z y s z ą c e j ( n p . p a r i n g i ) o r a z o p r a c o w a n i e i w d r o Ŝ e n i e k o n c e p c j i z i e l e n i u r z ą d z o n e j n a o b s z a r z e r e w i t a l i z o w a n y m ” . Realizacja tego przedsięwzięcia obejmować będzie w szczególności • przebudowę i funkcjonalnych, • termoizolację przegród zewnętrznych (ścian, dachów, stropodachów, stolarki okiennej i drzwiowej), • modernizację źródeł ciepła w obiektach wraz z instalacją c.o. i c.w.u oraz zastosowanie odnawialnych źródeł energii na potrzeby budynków, • modernizację wewnętrznych instalacji wodno-kanalizacyjnych i teletechnicznych, • budowę, przebudowę parkingów, placów składowych itp. na terenach przyległych do modernizowanych obiektów, • opracowanie i wdroŜenie koncepcji zieleni urządzonej poprawiającej wizerunek obszaru poprzemysłowego (efekt promocyjny). remont obiektów dla lepszego dopasowania do potrzeb Zadanie realizowane będzie przez podmioty gospodarcze – właścicieli obiektów. Z uwagi na brak szczegółowych danych odnośnie zakresu niezbędnych robót, w harmonogramie rzeczowo-finansowym dla zadania przyjęto szacunkowo, iŜ modernizacji podlegać będzie ok. 6 budynków o średniej powierzchni uŜytkowej 5,5 tys. m2. Jednostkowy koszt określono na poziomie ok. 2,5 mln zł/obiekt. Wsparcie gminy Zebrzydowice dla realizacji zadania obejmować będzie w szczególności pomoc w zakresie doboru preferencyjnych źródeł finansowania inwestycji. EKOKONSULTING ul. Cieszyńska 367, 43-300 Bielsko-Biała tel./fax: 033 496 02 28; e-mail: [email protected]; www.ekokonsulting.pl 50 LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI TERENÓW POPRZEMYSŁOWYCH: Obszar po byłej KWK „Morcinek” w Kaczycach Tabela 6-1 Harmonogram rzeczowo-finansowy zadań objętych planem działań gospodarczych Spodziewane efekty Nr zadania 4. Opis produkty Parametr Przebudowa i remont obiektów poprzemysłowych na cele działalności gospodarczej (w tym termomodernizacja budynków), a takŜe zagospodarowanie przyległego otoczenia poprzez budowę/modernizację infrastruktury towarzyszącej (np. parkingi) oraz opracowanie i wdroŜenie koncepcji zieleni urządzonej na obszarze rewitalizowanym Liczba budynków poprzemysłowych poddanych przebudowie/remontowi na potrzeby działalności gospodarczej Powierzchnia budynków poprzemysłowych zmodernizowanych na potrzeby działalności gospodarczej powierzchnia zdegradowanych obszarów poprzemysłowych poddanych rehabilitacji Jedn. miary szt. Ilość 6 rezultaty Jedn. Parametr Ilość miary liczba przedsiębiorstw zlokalizowanych na terenie zrewitalizowanym szt. Nakłady do poniesienia [tys. zł] Etapy realizacji Czas realizacji przygotowanie dokumentacji, wyłonienie wykonawcy*, realizacja inwestycji, rozliczenie 20082015 15 000,0 RAZEM: 15 000,0 Podmioty zaangaŜowane 6 m2 liczba obiektów poprzemysłowych 33000 zabezpieczonych przed zagroŜeniami szt. 6 m2 liczba nowych punktów 100000 usługowych na terenach zrewitalizowanych szt. 2 Właściciele obiektów przemysłowych Źródło: opracowanie własne EKOKONSULTING ul. Cieszyńska 367, 43-300 Bielsko-Biała tel./fax: 033 496 02 28; e-mail: [email protected]; www.ekokonsulting.pl 51 LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI TERENÓW POPRZEMYSŁOWYCH: Obszar po byłej KWK „Morcinek” w Kaczycach 7. PLAN DZIAŁAŃ SPOŁECZNYCH Celem szczegółowym w zakresie działań społecznych na obszarze rewitalizowanym jest poprawa bezpieczeństwa oraz zwiększenie dostępności do informacji o terenach poprzemysłowych podmiotów zainteresowanych. Cel szczegółowy wyznacza następujące kierunki działań: • ograniczenie ryzyka przestępczości na obszarze poprzemysłowym, • stworzenie jednolitego źródła danych o obszarze poprzemysłowym. W kontekście określonych kierunków działań w obszarze społecznym, przewiduje się realizację dwóch zadań: • stworzenie systemu monitoringowego (wizyjnego) dla obszaru rewitalizowanego, • stworzenie internetowego systemu danych o obszarze rewitalizowanym. W ramach pierwszego z wymienionych zadań przewiduje się współdziałanie Urzędu Gminy Zebrzydowice i Komendy Policji w Zebrzydowicach, którego efektem będzie instalacja systemu wizyjnego na obszarze pokopalnianym, pozwalającego na wczesne reagowanie Policji na ewentualne zjawiska przestępcze. Realizacja tego zadania zwiększy bezpieczeństwo funkcjonowania podmiotów gospodarczych. Przyjęto, iŜ wdroŜony zostanie jeden system monitoringu, wykorzystujący odpowiedni rodzaj kamer. Niemniej jednak konieczne są w tym zakresie prace koncepcyjne umoŜliwiające właściwe dostosowanie systemu do specyfiki obszaru poprzemysłowego. Całkowity koszt zadania oszacowano (w oparciu podobne przedsięwzięcia) na kwotę ok. 120 tys. zł. Z kolei stworzenie internetowego systemu danych o obszarze rewitalizowanym zmierzać będzie do „zebrania w jedno miejsce” ogólnych i szczegółowych informacji dla wszystkich podmiotów zainteresowanych. W szczególności projekt skierowany będzie do nowych przedsiębiorstw chcących lokować swoje inwestycje na terenie pokopalnianym. WaŜnym będzie równieŜ przekazanie aktualnych danych na temat moŜliwości preferencyjnego wsparcia inwestycji. Przewiduje się, iŜ zadanie realizowane będzie we współpracy z Gminnym Centrum Informacji. Przyjęto, iŜ organizacja zadania leŜeć będzie w gestii gminy Zebrzydowice, która – rozbudowując własną stronę internetową – będzie odpowiedzialna za aktualizację i usystematyzowanie danych. Koszt zadania oszacowano na kwotę ok. 20 tys. zł. EKOKONSULTING ul. Cieszyńska 367, 43-300 Bielsko-Biała tel./fax: 033 496 02 28; e-mail: [email protected]; www.ekokonsulting.pl 52 LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI TERENÓW POPRZEMYSŁOWYCH: Obszar po byłej KWK „Morcinek” w Kaczycach Tabela 7-1 Harmonogram rzeczowo-finansowy zadań objętych planem działań społecznych Nr zadania Opis 5. Stworzenie systemu monitoringowego dla obszaru rewitalizowanego 6. Stworzenie internetowego systemu danych o obszarze rewitalizowanym Spodziewane efekty produkty rezultaty Jedn. Jedn. Parametr Ilość Parametr miary miary liczba sprzętu zainstalowanego na szt. 6 potrzeby systemu Wskaźnik monitoringu wykrywalności % liczba systemów przestępstw monitoringu szt. 1 zainstalowanych na terenie objętym rewitalizacją liczba kampanii liczba promocyjnych w wypromowanych szt. 1 szt. kraju (i/lub ofert inwestycyjnych zagranicą) Nakłady do poniesienia Etapy realizacji Czas realizacji 75 przygotowanie dokumentacji, wyłonienie wykonawcy*, realizacja inwestycji, rozliczenie 20112015 120,0 Gmina Zebrzydowice, Komenda Policji 4 przygotowanie koncepcji systemu, wybór wykonawcy, realizacja 20072010 20,0 Gmina Zebrzydowice, GCI RAZEM: 140,0 Ilość Podmioty zaangaŜowane Źródło: opracowanie własne EKOKONSULTING ul. Cieszyńska 367, 43-300 Bielsko-Biała tel./fax: 033 496 02 28; e-mail: [email protected]; www.ekokonsulting.pl 53 LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI TERENÓW POPRZEMYSŁOWYCH: Obszar po byłej KWK „Morcinek” w Kaczycach 8. PLAN FINANSOWY DLA PROGRAMU REWITALIZACJI Realizacja programu rewitalizacji wymaga konieczności przeznaczenia znaczących nakładów inwestycyjnych. Ich finansowanie jedynie w oparciu moŜliwości budŜetu gminy Zebrzydowice oraz budŜety innych podmiotów i instytucji zaangaŜowanych w sposób znaczący obniŜenie skali oczekiwanego oddziaływania. Niezbędne jest zatem stworzenie odpowiednich montaŜu finansowego, uwzględniającego preferencyjny kapitał zewnętrzny. Specyfika proponowanych do realizacji projektu wskazuje na następujące moŜliwości dofinansowania: • środki Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR) dostępne w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2007-2013, • środki krajowych funduszy ochrony środowiska, w szczególności Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach Wszystkie planowane do realizacji zadania będą przedmiotem aplikacji o środki EFRR. W odniesieniu do przedsięwzięć termomodernizacyjnych oraz wykorzystania odnawialnych źródeł energii istnieje moŜliwość uzupełnienia montaŜu finansowego o środki WFOŚiGW w Katowicach. NaleŜy równieŜ zaznaczyć, iŜ poszczególne zadania – oprócz zadania nr 1 – realizowane będą w systemie konkursowym RPO. W Tabela 8-1 przedstawiono propozycję rozwiązań w odniesieniu do ich przyporządkowania kategoriom określonym w W k P r o j s k e c i P e o d r ę c z n t ę p n y m k i W a d r a Ŝ a n i a R e g i o n a l n e g o P r o g r a m u O p e r a c y j n e g o W o j e w ó d z t w a Ś l ą s i e g o n a Warto nadmienić, iŜ zaproponowane dla zadań realizowanych przez podmioty prywatne kierunki wsparcia mogą być wdraŜane jedynie w formule Partnerstwa Publiczno-Prywatnego. Inne rozwiązania w tym względzie skutkować będą koniecznością aplikacji w ramach priorytetów dotyczących przedsiębiorstw. l a t a 2 0 0 7 ! 2 0 1 3 ( w e r s j a I I I ) . s t r i c t e Opracowując plan finansowy dla programu rewitalizacji naleŜy uwzględnić aspekty pomocy publicznej. W chwili obecnej jedynym obowiązującym aktem prawa polskiego w zakresie pomocy publicznej udzielanej w ramach programów na lata 2007-2013 jest Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 października 2006 r. w sprawie ustalenia mapy pomocy regionalnej (Dz.U.06. nr 190, poz. 1402). Instytucje Zarządzające wdraŜaniem 16 Regionalnych Programów Operacyjnych otrzymały w dniu 16 kwietnia 2007 r. z Departamentu Koordynacji Polityki Strukturalnej Ministerstwa Rozwoju Regionalnego pierwsze projekty dotyczące przygotowywanych rozporządzeń w zakresie pomocy publicznej. Projekty te będą przedmiotem konsultacji dla sformułowania ostatecznych projektów rozporządzeń w sprawie poszczególnych zakresów pomocy publicznej. Oprócz tego przewiduje się publikację tzw. „fiszek negatywnych”, których celem jest szczegółowe wyjaśnienie aspektów występowania pomocy publicznej dla danego rodzaju projektów. Dostępna obecnie ekspertyza Ministerstwa Rozwoju Regionalnego w odniesieniu do pomocy publicznej wskazująca, iŜ dla projektów dedykowanych i generujących przychody poziom dofinansowania ulega zmniejszeniu do 40%. Zadania programu rewitalizacji, za które odpowiadać będzie gmina Zebrzydowice nie generują przychodów i będą udostępniane wszystkim przychodów o charakterze finansowym, stąd teŜ wnioskowana wartość wsparcia wyniesie 85% kosztów kwalifikowanych. W pozostałych przypadkach wsparcie będzie pomocą publiczną. EKOKONSULTING ul. Cieszyńska 367, 43-300 Bielsko-Biała tel./fax: 033 496 02 28; e-mail: [email protected]; www.ekokonsulting.pl 54 LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI TERENÓW POPRZEMYSŁOWYCH: Obszar po byłej KWK „Morcinek” w Kaczycach Tabela 8-1 Kierunki wsparcia finansowego zadań objętych programem Nr zadania 1. 2. Nazwa zadania Priorytet, działanie, poddziałanie, typ projektu RPO Modernizacja odcinka drogi dojazdowej do terenów byłej kopalni od ul. Stalmacha do ul. Morcinka Remont sieci dróg wewnętrznego obszaru byłej kopalni (nawierzchnie) Uwagi • • • • Priorytet I. Badania i rozwój technologiczny, innowacje i przedsiębiorczość Działanie 1.1. Wzmocnienie atrakcyjności inwestycyjnej regionu Poddziałanie 1.1.3. Rewitalizacja terenów zdegradowanych Typ 5. Kompleksowe przygotowanie terenu przeznaczonego pod działalność gospodarczą z wyłączeniem infrastruktury słuŜącej mieszkańcom. Portek realizowany będzie w ramach Programu Rozwoju Subregionu • • • • Priorytet I. Badania i rozwój technologiczny, innowacje i przedsiębiorczość Działanie 1.1. Wzmocnienie atrakcyjności inwestycyjnej regionu Poddziałanie 1.1.3. Rewitalizacja terenów zdegradowanych Typ 5. Kompleksowe przygotowanie terenu przeznaczonego pod działalność gospodarczą z wyłączeniem infrastruktury słuŜącej mieszkańcom. Projekt moŜe być realizowany w tym wariancie w formule PPP • • • • Priorytet I. Badania i rozwój technologiczny, innowacje i przedsiębiorczość Działanie 1.1. Wzmocnienie atrakcyjności inwestycyjnej regionu Poddziałanie 1.1.3. Rewitalizacja terenów zdegradowanych Typ 5. Kompleksowe przygotowanie terenu przeznaczonego pod działalność gospodarczą z wyłączeniem infrastruktury słuŜącej mieszkańcom. Projekt dotyczy zewnętrznych sieci naleŜących do JST • • • • Priorytet I. Badania i rozwój technologiczny, innowacje i przedsiębiorczość Działanie 1.1. Wzmocnienie atrakcyjności inwestycyjnej regionu Poddziałanie 1.1.3. Rewitalizacja terenów zdegradowanych Typ 1. Przebudowa i remont obiektów poprzemysłowych, łącznie z adaptacją na cele : gospodarcze, edukacyjne, turystyczne, rekreacyjne, społeczne i kulturalne, wraz z zagospodarowaniem przyległego otoczenia, przyczyniające się do likwidacji istotnych problemów gospodarczych lub społecznych na obszarze rewitalizowanym, Projekt moŜe być realizowany w tym wariancie w formule PPP; uzupełnieniem montaŜu finansowego mogą być środki WFOŚiGW w Katowicach (w zakresie prac termomod. i instalacji OZE) 3. Budowa i modernizacja infrastruktury wodnokanalizacyjnej 4. Przebudowa i remont obiektów poprzemysłowych na cele działalności gospodarczej (w tym termomodernizacja budynków), a takŜe zagospodarowanie przyległego otoczenia poprzez budowę/modernizację infrastruktury towarzyszącej (np. parkingi) oraz opracowanie i wdroŜenie koncepcji zielieni urządzonej na obszarze rewitalizowanym 5. Stworzenie systemu monitoringowego dla obszaru rewitalizowanego • • • • Priorytet I. Badania i rozwój technologiczny, innowacje i przedsiębiorczość Działanie 1.1. Wzmocnienie atrakcyjności inwestycyjnej regionu Poddziałanie 1.1.3. Rewitalizacja terenów zdegradowanych Typ 7. Tworzenie i rozbudowa systemów monitoringu w celu podniesienia bezpieczeństwa. Zadanie realizowane we współpracy z Komendą Policji 6. Stworzenie internetowego systemu danych o obszarze rewitalizowanym • • • • Priorytet I. Badania i rozwój technologiczny, innowacje i przedsiębiorczość Działanie 1.1. Wzmocnienie atrakcyjności inwestycyjnej regionu Poddziałanie 1.1.2 Promocja inwestycyjna Typ 2. Kampanie promocyjne w kraju i zagranicą, Zadanie realizowane we współpracy z GCI Źródło: opracowanie własne EKOKONSULTING ul. Cieszyńska 367, 43-300 Bielsko-Biała tel./fax: 033 496 02 28; e-mail: [email protected]; www.ekokonsulting.pl 55 LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI TERENÓW POPRZEMYSŁOWYCH: Obszar po byłej KWK „Morcinek” w Kaczycach Tabela 8-2 Rozkład źródeł finansowania programu Źródła finansowania Nr zadania Nazwa zadania RPO Koszt całkowity* tys. zł WFOŚiGW Udział tys. zł Środki własne Udział BudŜet gminy tys. zł Podmioty gospodarcze Udział 1. Modernizacja odcinka drogi dojazdowej do terenów byłej kopalni od ul. Stalmacha do ul. Morcinka 1 600,0 1 131,52 70,72% 2. Remont sieci dróg wewnętrznego obszaru byłej kopalni (nawierzchnie) 4 050,0 3 442,5 85,00% 3. Budowa i modernizacja infrastruktury wodno-kanalizacyjnej 900,0 636,48 70,72% 4. Przebudowa i remont obiektów poprzemysłowych na cele działalności gospodarczej (w tym termomodernizacja budynków), a takŜe zagospodarowanie przyległego otoczenia poprzez budowę/modernizację infrastruktury towarzyszącej (np. parkingi) oraz opracowanie i wdroŜenie koncepcji zielieni urządzonej na obszarze rewitalizowanym** 15 000,0 6000,0 40,00% 5. Stworzenie systemu monitoringowego dla obszaru rewitalizowanego 120,0 102,0 85,00% 18,0 15,00% 6. Stworzenie internetowego systemu danych o obszarze rewitalizowanym 20,0 17,0 85,00% 3,0 15,00% 753,0 3,47% 21 690,0 11 329,5 52,23% RAZEM: *w przypadku zadań realizowanych przez podmioty prywatne koszt całkowity stanowi kwotę netto 468,48 263,52 3 750,0 3 750,0 Udział 29,28% 607,5 15,00% 5 250,0 35,00% 5 857,5 27,01% 29,28% 25,00% 17,29 tys. zł **przyjęto zakres wsparcia WFOŚiGW na poziomie 25%; szczegółowe rozwiązania znane będą po ustaleniu zakresu prac inwestycyjnych Źródło: opracowanie własne EKOKONSULTING ul. Cieszyńska 367, 43-300 Bielsko-Biała tel./fax: 033 496 02 28; e-mail: [email protected]; www.ekokonsulting.pl 56 LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI TERENÓW POPRZEMYSŁOWYCH: Obszar po byłej KWK „Morcinek” w Kaczycach 9. SYSTEM WDRAśANIA PROGRAMU REWITALIZACJI Jednostką odpowiedzialną za kwestie związane z wdraŜaniem programu będzie Urząd Gminy Zebrzydowice, który w swojej strukturze organizacyjnej posiada Referat Strategii, Rozwoju i Inwestycji Gminnych. Do zakresu działania referatu naleŜy: • • w zakresie planowania inwestycyjnego i strategii: o opracowywanie projektów planów inwestycyjnych rocznych i wieloletnich, o opracowywanie projektów budŜetu z uwzględnieniem zadań inwestycyjnych wynikających z w/w planów, o planowanie rozwoju architektoniczno- budowlanego gminy w zakresie planów wieloletnich, o opracowywanie danych oraz planowanie strategiczne w zakresie rozwoju architektoniczno-budowlanego gminy. w zakresie obsługi inwestycyjnej: o przygotowywanie dokumentacji formalnoprawnej zadań inwestycyjnych gminy, o przygotowywanie dokumentacji budowlanej oraz całości spraw związanych z realizacją inwestycji gminnych, o przygotowywanie umów na prace projektowe oraz realizacje gminnych zadań inwestycyjnych, o prowadzenie bieŜącego nadzoru inwestycyjnego nad zadaniami ( kontrola budów, częściowe odbiory robót), o rozliczenia bieŜące i końcowe inwestycji, o odbiory końcowe i przekazanie inwestycji gminnych do uŜytkowania, o prowadzenie dokumentacji kancelaryjnej inwestycji, o stała współpraca z instytucjami zewnętrznymi w zakresie uzgodnień oraz sposobów zaopatrywania gminy w media (energia elektryczna, gaz, woda, ciepło) a takŜe stałe współdziałanie z tymi jednostkami w zakresie planowanych i realizowanych inwestycji. realizowanymi • w zakresie zamówień na dostawy, wykonywanie usług i robót budowlanych opłacanych ze środków budŜetowych: prowadzenie procedur przetargowych obsługa wszystkich referatów w zakresie pełnej procedury przetargowej w trybie ustawy o zamówieniach publicznych. • w zakresie techniczno- ekonomicznej obsługi inwestycji: o popularyzacja i wdraŜanie nowych technologii i technik budowlanych, o współpraca przy opracowywaniu rocznych planów budŜetowych w zakresie planowanych inwestycji, o stała współpraca z pozostałymi referatami Urzędu w zakresie spraw związanych ze specyfiką działalności referatów. EKOKONSULTING ul. Cieszyńska 367, 43-300 Bielsko-Biała tel./fax: 033 496 02 28; e-mail: [email protected]; www.ekokonsulting.pl 57 LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI TERENÓW POPRZEMYSŁOWYCH: Obszar po byłej KWK „Morcinek” w Kaczycach • w zakresie administracji i zarządu dróg gminnych: prowadzenie formalnoprawnych związanych z budową, rozbudową i modernizacją. • w zakresie gospodarki wodno-kanalizacyjnej: prowadzenie spraw formalnoprawnych związanych z zapewnieniem mieszkańcom Gminy dostawy wody, oczyszczaniem ścieków, (umowa, aktualizacja) stała współpraca z eksploatatorem sieci wodociągowej i kanalizacyjnej w zakresie bieŜącej eksploatacji, utrzymania oraz remontów bieŜących i kapitalnych. spraw W związku z przedstawionym zakresem kompetencji Referatu Strategii, Rozwoju i Inwestycji Gminnych, komórka ta pełnić będzie rolę koordynatora całości działań związanych z wdraŜaniem programu rewitalizacji, w szczególności pomiędzy instytucjami finansującymi, podmiotami gospodarczymi, właścicielami nieruchomości na obszarze rewitalizowanym. Z uwagi na zakres zadań objętych programem nie jest konieczne powoływanie wyodrębnionego prawnie, organizacyjnie i finansowo podmiotu zajmującego się systemem jego wdraŜania. EKOKONSULTING ul. Cieszyńska 367, 43-300 Bielsko-Biała tel./fax: 033 496 02 28; e-mail: [email protected]; www.ekokonsulting.pl 58 LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI TERENÓW POPRZEMYSŁOWYCH: Obszar po byłej KWK „Morcinek” w Kaczycach 10. SPOSOBY MONITORINGU, OCENY I KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJ 10.1. System monitoringu programu Program rewitalizacji terenów po byłej KWK „Morcinek” w Kaczycach jest dokumentem otwartym. Mając na uwadze wielość moŜliwych rozwiązań prowadzących do załoŜonych w programie celów dopuszcza się moŜliwość wprowadzenia nowych kierunków działań i związanych z tym zadań. Z uwagi na długi okres planowania oraz wielość podmiotów zaangaŜowanych w realizację jego zadań, występuje konieczność przeprowadzenia systematycznej analizy i oceny skutków jego realizacji. Ponadto zmieniające się uwarunkowania mikro- i makroekonomiczne, jak równieŜ ramy prawne, wskazują na potrzebę okresowej aktualizacji jego treści. Nie wskazuje się przy tym określonych ram czasowych. Powinna ona jednak odbywać się w momentach istotnych zmian w otoczeniu programu, w szczególności w obszarze zagadnień instytucjonalno-organizacyjnych realizowanych zadań. Jednostką odpowiedzialną za kwestie monitoringu programu będzie Urząd Gminy Zebrzydowice – Referat Strategii, Rozwoju i Inwestycji Gminnych. System monitoringu oparty będzie na przepływie danych pomiędzy jednostkami odpowiedzialnymi za realizację zadań wynikających z programu rewitalizacji, jak równieŜ jednostkami otoczenia instytucjonalnego (m.in. Urzędem Marszałkowskim Województwa Śląskiego, Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach, Powiatowym Urzędem Pracy w Cieszynie, Urzędem Statystycznym). Osoby odpowiedzialne z ramienia Referatu za system monitoringu na bieŜącą będą zbierać i analizować dostępne informacje. Ich konsultowanie odbywać się moŜe za pomocą Internetu bądź prasy lokalnej, a takŜe w trakcie bezpośrednich spotkań roboczych z podmiotami zaangaŜowanymi. Zaleca się, by spotkania te organizowane były nie rzadziej niŜ dwa razy w roku. Zebrane w róŜnej formie dane poddawane będą usystematyzowaniu i stanowić będą podstawę do sporządzenia raportu z realizacji programu. Raport ten w szczególności uwzględniać będzie stan zaawansowania wdraŜanych zadań, syntezę dokonanych zmian oraz stopień zaangaŜowania finansowego poszczególnych podmiotów. Skuteczny monitoring programu opierać się musi na współpracy wszystkich podmiotów zaangaŜowanych. Rolą koordynatora będzie wybór jej formy. 10.2. Ocena programu Podstawą do oceny osiągnięć związanych z realizacją programu rewitalizacji będą odpowiednie wskaźniki produktów i rezultatów w odniesieniu do konkretnych zadań. Dopuszcza się moŜliwość modyfikacji określonych wskaźników w sytuacji, gdy modyfikacja ta lepiej odzwierciedlać będzie stopień rozwiązania problemów. Okresowo – nie rzadziej jednak niŜ raz na kwartał – analizie poddany zostanie stan zaawansowania wdraŜania programu. W przypadku istotnych odchyleń od załoŜonego planu naleŜy wskazać przyczyny tego stanu oraz określić wpływ na stopień realizacji celów programu rewitalizacji. Ponadto – w ramach współpracy pomiędzy podmiotami zaangaŜowanymi – konieczne będzie wypracowanie metod rozwiązania zaistniałych EKOKONSULTING ul. Cieszyńska 367, 43-300 Bielsko-Biała tel./fax: 033 496 02 28; e-mail: [email protected]; www.ekokonsulting.pl 59 LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI TERENÓW POPRZEMYSŁOWYCH: Obszar po byłej KWK „Morcinek” w Kaczycach problemów i ewentualne zmodyfikowanie programu w sposób, który nie stwarzałby ryzyka zagroŜenia realizacji jego podstawowych celów. W oparciu o uzyskane dane oraz na podstawie opracowywanych okresowo raportów, raz w roku sporządzane będzie syntetyczne sprawozdanie z realizacji programu rewitalizacji. Sprawozdanie to formułować musi w szczególności wnioski i zalecenia dla instytucji i podmiotów zaangaŜowanych. 10.3. Inicjowanie współpracy pomiędzy podmiotami zaangaŜowanymi Z uwagi na moŜliwą wielość podmiotów zaangaŜowanych w realizację programu, niezbędne jest zainicjowanie i ustalenia zasad współpracy. W niezbędne zatem będzie zorganizowanie spotkania roboczego pomiędzy zainteresowanymi stronami, w szczególności z podmiotami juŜ funkcjonującymi na obszarze rewitalizowanym. Spotkanie to będzie miało na celu wyjaśnienie załoŜonych celów programu oraz zaproponowanych kierunków działań. Efektem spotkania będzie wypracowanie optymalnego sposobu współpracy, komunikacji i wymiany informacji. W pierwszej kolejności jednak proces wdroŜenia programu poprzedzi kampania promocyjna prowadzona za pośrednictwem lokalnych mediów – prasy, stron internetowych. Informacje tam zawarte wskazywać będą w szczególności na moŜliwość pozyskiwania środków preferencyjnych UE. EKOKONSULTING ul. Cieszyńska 367, 43-300 Bielsko-Biała tel./fax: 033 496 02 28; e-mail: [email protected]; www.ekokonsulting.pl 60 LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI TERENÓW POPRZEMYSŁOWYCH: Obszar po byłej KWK „Morcinek” w Kaczycach 11. ZAŁĄCZNIK ZDJĘCIOWY Źródło: wikipedia.pl EKOKONSULTING ul. Cieszyńska 367, 43-300 Bielsko-Biała tel./fax: 033 496 02 28; e-mail: [email protected]; www.ekokonsulting.pl 61 LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI TERENÓW POPRZEMYSŁOWYCH: Obszar po byłej KWK „Morcinek” w Kaczycach Źródło: wikipedia.pl EKOKONSULTING ul. Cieszyńska 367, 43-300 Bielsko-Biała tel./fax: 033 496 02 28; e-mail: [email protected]; www.ekokonsulting.pl 62 LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI TERENÓW POPRZEMYSŁOWYCH: Obszar po byłej KWK „Morcinek” w Kaczycach Źródło: wikipedia.pl EKOKONSULTING ul. Cieszyńska 367, 43-300 Bielsko-Biała tel./fax: 033 496 02 28; e-mail: [email protected]; www.ekokonsulting.pl 63