Projekt nr 161 - Urząd Gminy w Grębocicach

Transkrypt

Projekt Nr..........................
z dnia ...........................sporządzony przez
.....................................................
UCHWAŁA NR ....................
RADY GMINY GRĘBOCICE
z dnia .................... 2013 r.
w sprawie przyjęcia Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Grębocice
na lata 2013-2016 z perspektywą na lata 2017-2020 wraz z Prognozą oddziaływania na środowisko
Na podstawie art. art. 18 ust. 2 pkt. 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym
(Dz. U. z 2001 r., Nr 142, poz. 1591 ze zm.), art. 17 ust. 1 w związku z art. 18 ust.1 ustawy z dnia 27 kwietnia
2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 ze zm.) uchwala się co następuje:
§ 1. Przyjmuje się „Program Ochrony Środowiska dla Gminy Grębocice na lata 2013-2016 z perspektywą na
lata 2017-2020” wraz z Prognozą oddziaływania na środowisko stanowiącą załącznik do niniejszej uchwały.
§ 2. Wykonanie uchwały powierza się Wójtowi Gminy Grębocice.
§ 3. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.
Przewodniczący Rady Gminy
Tadeusz KUZARA
Id: BC44C9EE-7F54-4817-8FC1-38C12D9136C3. Projekt
Strona 1
Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr ....................
Rady Gminy Grębocice
z dnia .................... 2013r.
1
Strona 2
SPIS TREŚCI:
1. WSTĘP ................................................................................................................................................ 6
1.1. Cel i zakres opracowania ............................................................................................................................. 6
1.2. Podstawy prawne ......................................................................................................................................... 6
1.3. Opis przyjętej metodyki ................................................................................................................................ 7
2. CHARAKTERYSTYKA GMINY ........................................................................................................... 8
2.1. Położenie administracyjne ........................................................................................................................... 8
2.2. Demografia................................................................................................................................................... 8
2.3. Położenie geograficzne ................................................................................................................................ 9
2.4. Budowa geologiczna .................................................................................................................................... 9
2.5. Warunki klimatyczne .................................................................................................................................... 9
2.6. OUOW Żelazny Most ................................................................................................................................. 10
3. ZAŁOŻENIA PROGRAMU ............................................................................................................... 11
3.1. Uwarunkowania zewnętrzne ...................................................................................................................... 11
3.1.1. Uwarunkowania wynikające z polityki ekologicznej państwa ................................................................................ 11
3.1.2. Uwarunkowania wynikające z polityki ekologicznej województwa ........................................................................ 12
3.1.3. Uwarunkowania wynikające z polityki ekologicznej powiatu ................................................................................. 13
3.2. Uwarunkowania wewnętrzne...................................................................................................................... 17
4. DOTYCHCZASOWA REALIZACJA PROGRAMU ............................................................................ 17
5. WODY ................................................................................................................................................ 22
5.1. Charakterystyka stanu aktualnego ............................................................................................................. 22
5.1.1. Wody powierzchniowe .......................................................................................................................................... 22
5.1.2. Wody podziemne .................................................................................................................................................. 22
5.2. Ocena jakości wód ..................................................................................................................................... 24
5.2.1. Wody powierzchniowe .......................................................................................................................................... 24
5.2.2. Wody podziemne .................................................................................................................................................. 29
5.3. Źródła zanieczyszczeń ............................................................................................................................... 30
5.4. Gospodarka wodno-ściekowa .................................................................................................................... 31
5.5. Ochrona przeciwpowodziowa..................................................................................................................... 33
5.6. Cele ............................................................................................................................................................ 34
5.6.1. Cele krótkookresowe ............................................................................................................................................ 34
5.6.2. Cele średniookresowe .......................................................................................................................................... 34
5.6.3. Strategia realizacji celów ...................................................................................................................................... 34
6. POWIETRZE ATMOSFERYCZNE ..................................................................................................... 35
6.1. Ocena stanu jakości powietrza................................................................................................................... 35
6.1.1. Dwutlenek siarki (SO2) .......................................................................................................................................... 38
6.2. Źródła zanieczyszczeń ............................................................................................................................... 45
6.3. Cele ............................................................................................................................................................ 54
7. GLEBA .............................................................................................................................................. 55
7.1. Charakterystyka i ocena aktualnego stanu ................................................................................................ 55
7.2. Cele ............................................................................................................................................................ 69
8. PRZYRODA ....................................................................................................................................... 71
8.1. Charakterystyka i ocena aktualnego stanu ................................................................................................ 71
8.2. Cele ............................................................................................................................................................ 74
8.2.3. Strategia realizacja celów ..................................................................................................................................... 74
9. HAŁAS............................................................................................................................................... 74
9.1. Charakterystyka stanu aktualnego ............................................................................................................. 74
2
Strona 3
9.2. Cele ............................................................................................................................................................ 77
9.2.1. Cel średniookresowy ............................................................................................................................................ 77
9.2.2. Strategia realizacji celu ......................................................................................................................................... 77
10. PROMIENIOWANIE ELEKTROMAGNETYCZNE ........................................................................... 77
10.1. Charakterystyka i ocena aktualnego stanu .............................................................................................. 78
10.2. Cele .......................................................................................................................................................... 78
10.2.1. Cele średniookresowe ........................................................................................................................................ 78
10.2.3. Strategia realizacji celów .................................................................................................................................... 79
11. GOSPODARKA ODPADAMI........................................................................................................... 79
11.1. Charakterystyka stanu aktualnego ........................................................................................................... 79
11.2. Cele .......................................................................................................................................................... 80
12. EDUKACJA EKOLOGICZNA .......................................................................................................... 81
12.1. Charakterystyka stanu aktualnego ........................................................................................................... 83
12.2. Cele .......................................................................................................................................................... 83
13. PLAN OPERACYJNY...................................................................................................................... 83
13.1. Wprowadzenie ......................................................................................................................................... 83
13.2. Kryteria wyboru przedsięwzięć ................................................................................................................. 83
13.3. Lista przedsięwzięć .................................................................................................................................. 84
14. WDRAŻANIE I MONITORING PROGRAMU ................................................................................... 85
14.1. Działania polityki ochrony środowiska ...................................................................................................... 85
14.2. Kontrola oraz dokumentacja realizacji programu ..................................................................................... 86
15. UWARUNKOWANIA FINANSOWE ................................................................................................ 87
15.1. Potencjalne źródła finansowania przedsięwzięć inwestycyjnych ............................................................. 87
15.1.1. Fundusze krajowe............................................................................................................................................... 87
15.1.2. Fundusze Unii Europejskiej ................................................................................................................................ 89
16. STRESZCZENIE .............................................................................................................................. 92
3
Strona 4
SPIS TABEL:
Tabela 1. Wskaźniki demograficzne na terenie Gminy Grębocice w latach 2005-2010............................................................. 8
Tabela 2. Środowiskowe cele strategiczne i długoterminowe wyznaczone w ramach Programu Ochrony Środowiska dla
Województwa Dolnośląskiego. ................................................................................................................................................. 12
Tabela 3. Wykaz zrealizowanych zadań na terenie Gminy Grębocice w latach 2004-2011 wyznaczonych w ramach
poprzedniego Programu Ochrony Środowiska. ........................................................................................................................ 17
Tabela 4. Ocena jakości wód powierzchniowych Gminy Grębocice w latach 2008-2010 r. (na podstawie wyników
monitoringu operacyjnego). ...................................................................................................................................................... 25
Tabela 5. Wyniki kwalifikacji wód powierzchniowych w rejonie OUOW Żelazny Most w 2011 roku. ....................................... 25
Tabela 6. Średni roczny ładunek chlorków w przekrojach pomiarowych w rejonie OUOW Żelazny Most w latach 2007-2011.
................................................................................................................................................................................................. 27
Tabela 7. Średni roczny ładunek siarczanów w przekrojach pomiarowych w rejonie OUOW Żelazny Most w latach 20072011. ........................................................................................................................................................................................ 28
Tabela 8. Gospodarka wodno-ściekowa na terenie Gminy Grębocice (stan na rok 2011). ..................................................... 31
Tabela 9. Charakterystyka komunalnych ujęć wody na terenie Gminy Grębocice. ................................................................. 32
Tabela 10. Ładunki zanieczyszczeń w ściekach po oczyszczeniu w oczyszczalni ścieków na terenie Gminy Grębocice (stan
na rok 2010). ............................................................................................................................................................................ 33
Tabela 11. Wynikowe klasy stref województwa dolnośląskiego dla poszczególnych zanieczyszczeń, uzyskane w ocenie
rocznej za 2011 r. dokonanej z uwzględnieniem kryteriów ustanowionych w celu ochrony zdrowia. ...................................... 44
rocznej za 2011 r. dokonanej z uwzględnieniem kryteriów ustanowionych w celu ochrony roślin. .......................................... 44
Tabela 13. Rodzaje oraz źródła zanieczyszczeń powietrza. .................................................................................................... 45
Tabela 14. Przeciętny skład spalin silnikowych (w % objętościowo). ....................................................................................... 46
Tabela 15. Charakterystyka sieci gazowej na terenie Gminy Grębocice w latach 2006-2010. ................................................ 47
Tabela 16. Emisja gazów i pyłów do powietrza z szybów wydechowych ZG "Rudna". ............................................................ 48
Tabela 17. Typy gleb występujące na terenie Gminy Grębocice. ............................................................................................ 56
Tabela 18. Bonitacja gleb na terenie Gminy Grębocice ........................................................................................................... 57
Tabela 19. Struktura użytkowania gruntów na terenie Gminy Grębocice. ............................................................................... 58
Tabela 20. Wykaz pomników przyrody znajdujących się na terenie Gminy Grębocice........................................................... 72
Tabela 21. Powierzchnia gruntów leśnych na terenie Gminy Grębocice wg stanu na dzień 31.XII. 2011 r. ............................ 73
Tabela 22. Powierzchnia lasów na terenie Gminy Grębocice wg stanu na dzień 31.XII. 2011 r.............................................. 73
Tabela 23. Badania klimatu akustycznego na terenie powiatu polkowickiego w 2009 r. ......................................................... 75
Tabela 24. Wyniki pomiarów pól elektromagnetycznych wykonanych na terenie Gminy Grębocice w latach 2010-2011. ...... 78
Tabela 25. Wykaz przedsiębiorstw zbierających odpady z terenu Gminy Grębocice. ............................................................. 80
Tabela 26. Lista zadań przeznaczonych do realizacji w ramach planu operacyjnego na lata 2013-2020. .............................. 84
Tabela 27. Programy operacyjne przygotowane w ramach NPR oraz instytucje zarządzające poszczególnymi programami.89
SPIS RYSUNKÓW:
Rysunek 1. Położenie Gminy Grębocice na tle powiatu polkowickiego. .................................................................................... 8
Rysunek 2. Położenie OUOW Żelazny Most. ........................................................................................................................... 10
Rysunek 3. Zbiorniki wód podziemnych na terenie powiatu polkowickiego. ............................................................................ 24
Rysunek 4. Stan chemiczny wód powierzchniowych w rejonie OUOW Żelazny Most w 2011 r. ze względu na stężenia
substancji priorytetowych. ........................................................................................................................................................ 27
Rysunek 5. Klasyfikacja stanu chemicznego zwykłych wód podziemnych w woj. dolnośląskim w 2011 r. na tle granic
jednolitych części wód z uwzględnieniem punktów monitoringu krajowego. ............................................................................ 30
Rysunek 6. Mapa zasięgu stref zanieczyszczonych wód podziemnych (stan na rok 2011). ................................................... 31
Rysunek 7. Lokalizacja stacji pomiarowych monitoringu jakości powietrza na terenie województwa dolnośląskiego w 2011
roku. ......................................................................................................................................................................................... 36
Rysunek 8. Lokalizacja punktów pomiarowych monitoringu jakości powietrza na terenie województwa dolnośląskie w 2011
roku - metoda pasywna. ........................................................................................................................................................... 37
Rysunek 9. Stężenia średnioroczne oraz średnie sezonowe dwutlenku węgla (CO2) na terenie województwa dolnośląskiego
w 2011 roku (pomiary ciągłe). .................................................................................................................................................. 38
Rysunek 10. Stężenia 1-godzinowe i 24-godzinowe dwutlenku siarki na terenie województwa dolnośląskiego w 2011 roku
(pomiary ciągłe). ....................................................................................................................................................................... 39
Rysunek 11. Poziomy stężeń średniorocznych dwutlenku siarki (SO2) w strefach województwa dolnośląskiego w 2011 roku
(metoda pasywna). ................................................................................................................................................................... 40
Rysunek 12. Stężenia średnioroczne oraz średnie sezonowe dwutlenku azotu na terenie województwa dolnośląskiego w
2011 roku (pomiary ciągłe). ...................................................................................................................................................... 41
4
Strona 5
Rysunek 13. Stężenia 1-godzinne dwutlenku azotu na terenie województwa dolnośląskiego w 2011 roku (pomiary ciągłe). 42
Rysunek 14. Poziomy stężeń średniorocznych dwutlenku azotu (NO2) w strefach województwa dolnośląskiego w 2011 r.
(metoda pasywna). ................................................................................................................................................................... 43
Rysunek 15. Lokalizacja punktów pomiarowych w ramach monitoringu stanu powietrza w rejonie OUOW Żelazny Most. .... 50
Rysunek 16. Roczny opad pyłu ogółem w rejonie OUOW Żelazny Most. ................................................................................ 51
Rysunek 17. Roczny opad miedzi ogółem w rejonie OUOW Żelazny Most. ............................................................................ 51
Rysunek 18. Roczny opad ołowiu ogółem w rejonie OUOW Żelazny Most. ............................................................................ 52
Rysunek 19. Roczny opad arsenu ogółem w rejonie OUOW Żelazny Most. .......................................................................... 52
Rysunek 20. Roczny opad kadmu ogółem w rejonie OUOW Żelazny Most............................................................................. 53
Rysunek 21. Roczny opad manganu ogółem w rejonie OUOW Żelazny Most. ....................................................................... 53
Rysunek 22. Roczny opad niklu ogółem w rejonie OUOW Żelazny Most. ............................................................................... 54
Rysunek 23. Bonitacja gleb na obszarze gmin należących do powiatu polkowickiego. ........................................................... 59
Rysunek 24. Odczyn gleb użytkowanych rolniczo w województwie dolnośląskim w latach 2008-2011................................... 60
Rysunek 25. Potrzeby wapnowania gleb użytkowanych rolniczo w województwie dolnośląskim w latach 2008-2011............ 61
Rysunek 26. Odczyn gleb na obszarze gmin należących do powiatu polkowickiego. ............................................................. 62
Rysunek 27. Zawartość fosforu w glebach użytkowanych rolniczo w województwie dolnośląskim w latach 2008-2011. ........ 63
Rysunek 28. Zawartość potasu w glebach użytkowanych rolniczo w województwie dolnośląskim w latach 2008-2011. ........ 64
Rysunek 29. Zawartość magnezu w glebach użytkowanych rolniczo w województwie dolnośląskim w latach 2008-2011. .... 65
Rysunek 30. Zmienność powierzchniowego obciążenia ładunkami zanieczyszczeń wnoszonymi przez opady atmosferyczne
na obszar województwa dolnośląskiego w 2011 roku. ............................................................................................................. 67
na obszar województwa dolnośląskiego w 2011 roku. (c.d.) .................................................................................................... 68
Rysunek 32. Stopień lesistości poszczególnych gmin powiatu polkowickiego wg stanu na dzień 31.XII.2011 r. .................... 73
Rysunek 33. Badania klimatu akustycznego na terenie powiatu polkowickiego w 2009 r. (rozkład graficzny). ....................... 76
5
Strona 6
1. WSTĘP
1.1. Cel i zakres opracowania
„Program Ochrony Środowiska dla Gminy Grębocice na lata 2013-2016 z perspektywą na lata 2017-2020” jest
podstawowym narzędziem prowadzenia polityki ekologicznej na terenie Gminy. Według założeń,
przedstawionych w niniejszym opracowaniu, opracowanie programu doprowadzi do poprawy stanu środowiska
naturalnego, efektywnego zarządzania środowiskiem, zapewni skuteczne mechanizmy chroniące środowisko
przed degradacją, a także stworzy warunki dla wdrożenia wymagań obowiązującego w tym zakresie prawa.
Opracowanie jakim jest Program Ochrony Środowiska określa politykę środowiskową, a także wyznacza cele i
zadania środowiskowe oraz szczegółowe programy zarządzania środowiskowego, które odnoszą się do
aspektów środowiskowych, usystematyzowanych według priorytetów.
Podczas tworzenia opracowania, przyjęto założenie, iż powinien on spełniać rolę narzędzia pracy przyszłych
użytkowników, ułatwiającego i przyśpieszającego rozwiązywanie zagadnień, będących zagadnieniami
techniczno-ekonomicznymi, związanymi z przyszłymi projektami.
Sporządzona aktualizacja zawiera między innymi rozpoznanie aktualnego stanu środowiska w gminie,
przedstawia propozycje oraz opis zadań, które niezbędne są do kompleksowego rozwiązania problemów
związanych z ochroną środowiska. Program wspomaga dążenie do uzyskania w gminie sukcesywnego
ograniczenia negatywnego wpływu na środowisko źródeł zanieczyszczeń, ochronę i rozwój walorów środowiska
oraz racjonalne gospodarowanie z uwzględnieniem konieczności ochrony środowiska. Stan docelowy w tym
zakresie nakreśla Program Ochrony Środowiska, a dowodów jego osiągania dostarcza ocena efektów
działalności środowiskowej, dokonywana okresowo (co 2 lata). Struktura opracowania obejmuje omówienie
kierunków ochrony środowiska w gminie w odniesieniu m.in. do gospodarki wodno-ściekowej, gospodarki
odpadami, ochrony powierzchni ziemi i gleb, ochrony powietrza, ochrony przed hałasem, ochrony przed
promieniowaniem elektromagnetycznym, ochrony przyrody, edukacji ekologicznej, z podaniem ich
charakterystyki, oceną stanu aktualnego i stanu docelowego umożliwiając tym samym identyfikację potrzeb w
tym zakresie. Identyfikacja potrzeb gminy w zakresie ochrony środowiska, w odniesieniu do obowiązujących w
kraju przepisów prawnych i regulacji prawnych Unii Europejskiej, polega na sformułowaniu celów
krótkookresowych (do 2016 roku) i średniookresowych (do 2020 roku) oraz strategii ich realizacji. Na tej
podstawie opracowywany jest plan operacyjny, przedstawiający listę przedsięwzięć jakie zostaną zrealizowane
na terenie Gminy do roku 2020.
1.2. Podstawy prawne
Obowiązek wykonania Programu Ochrony Środowiska wynika z ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo
Ochrony Środowiska (Dz. U. z 2008 r., nr 25, poz. 150, z poźn. zm.), a w szczególności:
„Art. 17. 1. Organ wykonawczy województwa, powiatu i gminy, w celu realizacji polityki ekologicznej państwa,
sporządza odpowiednio wojewódzkie, powiatowe i gminne programu ochrony środowiska, uwzględniając
wymagania, o których mowa w art. 14.
2. Projekty programów ochrony środowiska podlegają zaopiniowaniu przez:
a) ministra właściwego do spraw środowiska – w przypadku projektów wojewódzkich programów ochrony
środowiska;
b) organ wykonawczy województwa – w przypadku projektów powiatowych programów ochrony środowiska;
c) organ wykonawczy powiatu – w przypadku projektów gminnych programów ochrony środowiska.
Art. 18. 1. Programy, o których mowa w art. 17 ust. 1, uchwala odpowiednio sejmik województwa, rada powiatu
albo rada gminy.
Z wykonania programów organ wykonawczy województwa, powiatu i gminy sporządza co 2 lata raporty, które
przedstawia się odpowiednio sejmikowi województwa, radzie powiatu lub radzie gminy.”
6
Strona 7
Ustawa – Prawo ochrony środowiska nie określa treści i zakresu programu ochrony środowiska, zwraca jednak
uwagę (art. 17 pkt. 1), by uwzględniał on wymagania zawarte w art. 14 wynikające z polityki ekologicznej
państwa:
„Art. 14. 1. Polityka ekologiczna państwa, na podstawie aktualnego stanu środowiska, określa w szczególności:
• cele ekologiczne,
• priorytety ekologiczne,
• poziomu celów długoterminowych
• rodzaj i harmonogram działań proekologicznych,
• środki niezbędne do osiągnięcia celów, w tym mechanizmy prawno-ekonomiczne i środki finansowe.”
Politykę ekologiczną państwa przyjmuje się na 4 lata, z tym że przewidziane w niej działania w perspektywie
obejmują kolejne 4 lata.
„Program Ochrony Środowiska dla Gminy Grębocice na lata 2013-2016 z perspektywą na lata 2017-2020”
została opracowana zgodnie z założeniami „Polityki Ekologicznej Państwa”.
1.3. Opis przyjętej metodyki
Punktem wyjściowym przy opracowywaniu „Program Ochrony Środowiska dla Gminy Grębocice na lata 20132016 z pespektywą na lata 2017-2020” był Program Ochrony Środowiska wykonany dla Gminy Grębocice w 2004
r.
Przy opracowywaniu „Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Grębocice na lata 2013-20116 z pespektywą na
lata 2017-2020” posłużono się danymi:
• Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska we Wrocławiu,
• Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska we Wrocławiu,
• Głównego Urzędu Statystycznego w Warszawie,
a także informacjami pozyskanymi z Urzędu Gminy Grębocice.
Główne elementy opracowywanego „Program Ochrony Środowiska dla Gminy Grębocice na lata 2013-2016 z
pespektywą na lata 2017-2020” to:
• analiza danych w zakresie oceny aktualnego stanu środowiska oraz uwarunkowań Gminy, wymagań
dokumentów strategicznych szczebla krajowego i regionalnego,
• strategia ochrony środowiska określająca cele krótkoterminowe do roku 2016 i długoterminowe do roku
2020 oraz plan operacyjny na lata 2013-2020.
• rozwiązania systemowe - monitoring środowiska i realizacji oraz mechanizmy finansowe realizacji
Programu.
7
Strona 8
2. CHARAKTERYSTYKA GMINY
2.1. Położenie administracyjne
Gmina Grębocice położona jest w północno-wschodniej części województwa dolnośląskiego w północnowschodniej części powiatu polkowickiego.
Gminę Grębocice tworzy 21 jednostek osadniczych – 17 wsi, 3 osady i 1 przysiółek, które zgrupowane są w 17
sołectwach.
Rysunek 1. Położenie Gminy Grębocice na tle powiatu polkowickiego.
2.2. Demografia
Liczba ludności na terenie Gminy Grębocice wg stanu na dzień 31.12.2010 r. wynosi 5327 osób. Powierzchnia
gminy wynosi 121,89 km2 co daje zagęszczenie ludności na poziomie 43 osób na 1 km2. Szczegółowe dane
dotyczące demografii na terenie Gminy Grębocice przedstawiono w poniższej tabeli.
Tabela 1. Wskaźniki demograficzne na terenie Gminy Grębocice w latach 2005-2010.
L.p.
Wskaźnik
Jednostka
Rok
8
Strona 9
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Ludność (ogółem)
Ludność na 1 km2
Kobiety na 100 mężczyzn
Małżeństwa na 1000 ludności
Urodzenia żywe na 1000 ludności
Zgony na 1000 ludności
Przyrost naturalny na 1000 ludności
osoba
osoba
osoba
-
2005
5290
43
96
6,2
9,5
9,8
-0,4
2006
5299
44
98
7,5
10,8
10,0
0,8
2007
5304
44
98
6,8
11,1
9,2
1,9
2008
5340
44
98
8,1
10,9
10,1
0,7
2009
5326
44
98
6,2
13,0
11,1
1,9
2010
5327
43
98
4,3
11,1
12,0
-0,9
Źródło: GUS.
2.3. Położenie geograficzne
Gmina Grębocice położona jest na pograniczu dwóch fizyczno-geograficznych mezoregionów: Równiny
Grębocickiej i Wzgórz Dalkowskich. Równina Grębocicka obejmuje większą część gminy i jest prawie płaską
powierzchnią o znikomych spadkach, wyniesioną na wysokość od 75 do 90 m n.p.m. Wzgórza Dalkowskie
obejmują południowo zachodnią oraz południową część Gminy.
2.4. Budowa geologiczna
Teren Gminy Grębocice leży w całości na obszarze jednostki geologicznej zwanej monokliną przedsudecką.
Monoklinalny układ warstw jest zaburzony przez uskoki. W strefie kontaktu monokliny z blokiem przedsudeckim
przeważają uskoki o kierunku NW-SE, które wiążą się z systemem dyslokacyjnym środkowej Odry. Na ten
system nakładają się uskoki o przebiegu równoleżnikowym. Głębsze podłoże monokliny przedsudeckiej,
rozpoznane głębokimi otworami wiertniczymi, budują skały prekambru i starszego paleozoiku wykształcone w
postaci łupków metamorficznych oraz granitów i granitognejsów. Na utworach tych zalegają niezgodnie i
monoklinalnie osady permo-mezozoiczne wykształcone w postaci lądowych osadów czerwonego spągowca i
morskich osadów cechsztynu (piaskowce, wapienie, dolomity z iłołupkami miedzionośnymi, iłowce i anhydryty).
Sedymentację kończą utwory lądowe piaskowca pstrego dolnego i środkowego (piaskowce drobnoziarniste z
wkładkami łupków ilastych i mułowców). Miąższość tych utworów waha się od 120 do 250 m. Podłoże
podkenozoiczne pocięte jest uskokami. Na nim zalegają na całym obszarze utwory trzeciorzędowe. Średnia
miąższość osadów trzeciorzędowych wynosi około 300 m. Są to:
• eoceńskie piaski kwarcowo - glaukonitowe,
• oligoceńskie iły, piaski i mułki wśród których występuje kilka warstw węgla brunatnego (pokład
głogowski),
• mioceńskie iły, mułki z wkładkami piasków i żwirów (miocen dolny), piaski i żwiry z przekształceniami
iłów i mułków z zalegającymi warstwami węgla brunatnego (miocen środkowy) oraz piaski i Ŝwiry z
warstwami węgla brunatnego przechodzącymi w osady węgliste (iły i mułki) miocenu górnego,
• plioceńskie osady ilasto-piaszczyste, które odsłaniają się na powierzchni w części Wzgórz Dalkowskich.
Większość Gminy Grębocice pokrywają utwory czwartorzędowe o zmiennej miąższości wynoszącej od 0 m w
strefie wychodni trzeciorzędowych do ponad 100 m. Są to osady:
• plejstoceńskie wodnolodowcowe (osady piaszczysto - żwirowe, gliny zwałowe) oraz utwory kemowe
(piaski pylaste i drobnoziarniste z mułkami i iłami). Ponadto z okresu zlodowacenia północno polskiego
pochodzą piaski i mułki rzeczne tarasów akumulacyjnych i nadzalewowych oraz utwory lessopodobne.
• holoceńskie osady rzeczne pokrywające północną i środkową część Gminy.
2.5. Warunki klimatyczne
Gmina Grębocice według regionalizacji klimatycznej Polski przeprowadzonej przez W. Wiszniewskiego i W.
Chełchowskiego, położona jest w regionie klimatycznym zwanym Lubusko - Dolnośląskim. Jest to kraina
klimatyczna o średnich wpływach oceanicznych ze słabo zaznaczonym modyfikującym wpływem gór (zasięg
wiatrów fenowych).
9
Strona 10
Teren Gminy, jak i obszar całego województwa dolnośląskiego, ma wysoką średniodobową (wieloletnią)
temperaturę w granicach 7,7ºC – 7,8ºC), a amplitudy średnich temperatur rocznych niewiele przekraczają 200ºC.
Roczne sumy opadów oscylują wokół 500 – 600 mm.
2.6. OUOW Żelazny Most
Z punktu widzenia ochrony środowiska, bardzo ważnym elementem na terenie Gminy Grębocice jest obiekt
unieszkodliwiania odpadów wydobywczych (OUOW) Żelazny Most. Położony jest on na terenie trzech gmin:
Polkowice, Rudna oraz Grębocice (południowa część). Poniżej przedstawiono położenia obiektu w formie
graficznej.
Rysunek 2. Położenie OUOW Żelazny Most.
źródło: Ocena oddziaływania obiektu unieszkodliwiania odpadów wydobywczych Żelazny Most na środowisko w 2011 r.
OUOW Żelazny Most, jest wykorzystywany do deponowania odpadów flotacyjnych, powstałych w procesie
wydobywania rudy miedzi przez KGHM Polska Miedź. Odpady flotacyjne są deponowane w OUOW Żelazny Most
od roku 1977. Od tego czasu obiekt był poddawany sukcesywnej rozbudowie, z wykorzystaniem nowoczesnej
technologii, która w znacznym stopniu ograniczała dewastację środowiska. Należy podkreślić, że w obiekcie
oprócz samego urobku skalnego, pozostałego po procesie flotacji, gromadzone są także wody kopalniane. I to
właśnie one, w dużej mierze stanowią o zagrożeniu dla środowiska, bowiem odznaczają się dużym zasoleniem
oraz objętością (30 mln m3).
Zgodnie z obowiązującymi przepisami OUOW Żelazny Most zalicza się do przedsięwzięć mogących zawsze
znacząco oddziaływać na środowisko. Elementy środowiska na jakie oddziałuję OUOW Żelazny Most to m.in.:
• wody powierzchniowe,
• wody podziemne,
• powietrze,
• gleba.
10
Strona 11
Sposób i stopień oddziaływania OUOW Żelazny Most na powyższe komponenty środowiska, został
przedstawiony w kolejnych rozdziałach. Ocena została dokonana przede wszystkim w odniesieniu do terenu
Gminy Grębocice.
Obecnie podejmowane są działania mające na celu dalszą rozbudowę obiektu. Planowane działania będą
polegać na nadbudowie z przesunięciem osi zapory północnej (znajdująca się na obszarze gminy Grębocice),
zachodniej i częściowo wschodniej (fragment zapory wschodniej również znajduje się w granicach gminy
Grębocice) do wewnątrz z rozbudową na zewnątrz, w celu maksymalnego ograniczenia rzędnej korony zapór,
istotnego z punktu widzenia bezpieczeństwa obiektu. W wariancie tym przewidziano maksymalną realną
rozbudowę w kierunku południowym (stworzenie tzw. „Kwatery Południowej” na obszarach gmin Polkowice i
Rudna), gdzie ukształtowanie terenu i położenie wód gruntowych pozwalają na ograniczenie do minimum wpływu
obiektu na tereny przyległe.
Dla przebudowywanego obiektu ustalono maksymalną rzędną korony zapór na 195 m n.p.m., przy geometrycznej
objętości 955.0 mln m3 i około 2000 ha powierzchni (przy maksymalnej rzędnej korony zapór). Założono również,
że w końcowej fazie eksploatacji, przy założeniu wypełnienia obiektu do poziomu korony zapór i przy
wykorzystaniu odpadów do formowania nasypów dociążających w maksymalnym zakresie, objętość docelową
obiektu ocenia się na 1 mld m3.
W związku z nadbudową (rozbudową) OUOW Żelazny Most, na terenie Gminy Grębocice niezbędne będzie
wykonanie następujących inwestycji: budowa nasypów dociążających zapory północnej i wschodniej oraz
przebudowa infrastruktury technologiczno-komunikacyjnej wzdłuż obwodu zapór. Wśród tej infrastruktury
wyszczególniono hydrotransport, odprowadzenie wody nasadowej, komunikacja, zasilanie i telekomunikacja.
Maksymalną (docelową) powierzchnię zabudowy w granicach Gminy Grębocice inwestor oszacował na 274 ha.
3. ZAŁOŻENIA PROGRAMU
3.1. Uwarunkowania zewnętrzne
powinien być zgodny z następującymi dokumentami strategicznymi szczebla krajowego, wojewódzkiego oraz
powiatowego:
• „Polityką Ekologiczną Państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016”,
• „Krajowym Programem Ochrony Środowiska, Programem Ochrony Środowiska dla Województwa
Dolnośląskiego, Programem Ochrony Środowiska dla Powiatu Polkowickiego”;
• „Krajowym Planem Gospodarki Odpadami, Planem Gospodarki Odpadami dla Województwa
Dolnośląskiego, Planem Gospodarki Odpadami dla Powiatu Polkowickiego”;
• „Programem Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata 2009-2032, Programem Usuwania Azbestu oraz
Wyrobów zawierających Azbest dla Województwa Dolnośląskiego, Programem Usuwania Azbestu oraz
Wyrobów Zawierających Azbest dla Powiatu Polkowickiego”,
• „Strategią Rozwoju Województwa Dolnośląskiego do 2020 roku”.
3.1.1. Uwarunkowania wynikające z polityki ekologicznej państwa
Polityka Ekologiczna Państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016:
Główne cele wynikające z polityki ekologicznej państwa dotyczące Gminy Grębocice:
1. W zakresie poprawy jakości środowiska:
• osiągnięcie dobrego stanu wód powierzchniowych i podziemnych poprzez uporządkowanie gospodarki
ściekami komunalnymi oraz zmniejszenie ładunku zanieczyszczeń pochodzących ze źródeł
rozproszonych, trafiających do wód wraz ze spływami powierzchniowymi,
11
Strona 12
•
•
•
spełnienie wymagań prawnych w zakresie jakości powietrza,
minimalizacja zagrożenia mieszkańców gminy ponadnormatywnym hałasem,
wprowadzenie kompleksowego systemu gospodarowania odpadami komunalnymi.
2. W zakresie ochrony dziedzictwa przyrodniczego:
• zachowanie różnorodności biologicznej i ochrona krajobrazu,
• utrzymanie i rozwój terenów zieleni wiejskiej.
3. W zakresie zrównoważonego wykorzystania materiałów, wody i energii:
• wprowadzanie nowoczesnych technologii w przemyśle i energetyce w celu zmniejszenia
wodochłonności, materiałochłonności, energochłonności i odpadowości produkcji oraz redukcji emisji
zanieczyszczeń do środowiska,
• wzrost wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych.
4. W zakresie zadań systemowych:
• zapewnienie włączenia celów ochrony środowiska do ustaleń zawartych we wszystkich dokumentach
strategicznych i przeprowadzenia oceny skutków ekologicznych ich realizacji przed ich zatwierdzeniem,
• upowszechnienie Systemów Zarządzania Środowiskowego,
• zagwarantowanie szerokiego dostępu do informacji o środowisku i jego ochronie,
• współpraca z sąsiednimi gminami.
3.1.2. Uwarunkowania wynikające z polityki ekologicznej województwa
W ramach „Programu Ochrony Środowiska Województwa Dolnośląskiego na lata 2008-2011 z uwzględnieniem
lat 2012-2015” wyznaczone zostały następujące priorytety ekologiczne:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Zarządzanie środowiskowe.
Popraw jakości wód powierzchniowych i podziemnych.
Racjonalizacja gospodarki odpadami.
Poprawa jakości powietrza atmosferycznego.
Wzrost wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych.
Ochrona przed hałasem ze źródeł komunikacyjnych.
Efektywna ochrona przyrody.
Ochrona i racjonalna eksploatacja ekosystemów leśnych.
Zabezpieczenie środowiska i człowieka przez zagrożeniami powodziowymi.
Poniżej przedstawiono cele długookresowe wyznaczone w ramach poprawy jakości środowiska i bezpieczeństwa
ekologicznego na terenie województwa dolnośląskiego.
Tabela 2. Środowiskowe cele strategiczne i długoterminowe wyznaczone w ramach Programu Ochrony Środowiska
dla Województwa Dolnośląskiego.
Lp.
Zakres
Cel strategiczny
Cele długoterminowy
Dążenie do osiągnięcia dobrego stanu wód
Poprawa
jakości
wód powierzchniowych i podziemnych pod względem
powierzchniowych oraz ochrona jakościowym określonych przez Dyrektywę
Ocena
zasobów
1.
jakości i ilości wód podziemnych 2000/60/WE (Ramową Dyrektywę Wodną) poprzez
wodnych i ich jakości
wraz
z
racjonalizacją
ich ich
ochronę
przed
zanieczyszczeniami
wykorzystania.
pochodzącymi
ze
źródeł
komunalnych,
przemysłowych i rolniczych.
Utrzymanie wartości stężeń poszczególnych
Jakość
powietrza Trwała poprawa jakości powietrza
2.
zanieczyszczeń powietrza co najmniej na poziomie
atmosferycznego
atmosferycznego.
określonym prawem lub poniżej tego poziomu.
12
Strona 13
Lp.
Zakres
Cel strategiczny
3.
Hałas
Zmniejszenie uciążliwości hałasu
dla mieszkańców województwa.
Poprawa klimatu akustycznego na obszarach,
gdzie zostały przekroczone wartości normatywne.
4.
Promieniowanie
elektromagnetyczne
Ochrona
przed
negatywnym
oddziaływaniem
pól
elektromagnetycznych.
Utrzymywanie
natężenia
promieniowania
elektromagnetycznego niejonizującego poniżej
poziomów dopuszczalnych lub co najwyżej na tym
samym poziomie
5.
Poważne awarie i
zagrożenia naturalne
Zapobieganie poważnym awariom
przemysłowym i zagrożeniom
naturalnym oraz eliminacja i
minimalizacja skutków w razie ich
wystąpienia.
Ograniczenie ryzyka wystąpienia zagrożeń
środowiska spowodowanych przez potencjalne
źródła awarii przemysłowych i zagrożeń
naturalnych dla ochrony ludności przed ich
skutkami.
6.
Ochrona przyrody i
krajobrazu
Zintegrowana,
trwale
zrównoważona ochrona zasobów
przyrody prowadzona w ramach
racjonalnej polityki przestrzennej.
Ukształtowanie spójnego przestrzennie systemu
obszarów podlegających ochronie prawnej oraz
pozostałych terenów zieleni.
Ochrona gleb
Racjonalne
wykorzystanie
zasobów glebowych zarówno pod
względem ekologicznym jak
i ekonomicznym.
Ochrona gleb przed degradacją oraz rekultywacja
terenów zdegradowanych i zdewastowanych.
7.
Ochrona
kopalin
8.
zasobów
Ochrona zasobów złóż poprzez ich
racjonalne
wykorzystanie,
zahamowanie nielegalnego
wydobycia
kopalin
oraz
rekultywacja
terenów
poeksploatacyjnych.
Racjonalne gospodarowanie zasobami kopalin w
zakresie ich rozpoznania, wydobycia
i rekultywacji terenów poeksploatacyjnych.
3.1.3. Uwarunkowania wynikające z polityki ekologicznej powiatu
W ramach „Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Polkowickiego na lata 2012-2015 z perspektywą do 2019
r.” wyznaczono następujące priorytety ekologiczne w zakresie ochrony i poprawy stanu środowiska na terenie
powiatu polkowickiego:
1. Ograniczanie niskiej emisji.
2. Ograniczanie zanieczyszczenia wód.
3. Prewencja degradacji cennych ekosystemów lub/i ich fragmentów.
4. Wspieranie procesów wykorzystania alternatywnych źródeł energii.
5. Monitoring zjawisk związanych ze stanem i ochroną środowiska naturalnego
6. Edukacja ekologiczna
WODY
Cel strategiczny:
Ochrona zasobów i jakości wód podziemnych i powierzchniowych
Cele średniookresowe:
1. Ochrona i zwiększanie zasobów wodnych powiatu.
2. Poprawa czystości wód powierzchniowych.
3. Zapewnienie wszystkim mieszkańcom dostawy i dostępu do wody pitnej o wysokiej jakości.
13
Strona 14
Kierunki działań:
1. Poprawa jakości dostarczanej użytkownikom wody przeznaczonej do spożycia;
2. Racjonalizacja poboru wody oraz stymulacja odbiorców do jej oszczędzania;
3. Wspieranie działań podmiotów gospodarczych w zakresie racjonalnego gospodarowania wodą w przemyśle;
4. Minimalizacja strat wody na przesyle wody wodociągowej;
5. Wprowadzenie zintegrowanego systemu zarządzania zasobami wodnymi;
6. Rozbudowa i modernizacja systemu odprowadzania ścieków;
7. Rozbudowa sieci kanalizacji deszczowej;
8. Zintensyfikowanie kontroli miejsc nielegalnego odprowadzania ścieków do wód powierzchniowych i do ziemi;
9. Racjonalne dawkowanie i przestrzeganie agrometeorologicznych terminów stosowania nawozów sztucznych i
środków ochrony roślin;
10. Działania na rzecz przyłączenia gospodarstw korzystających z szamb do zbiorczej sieci kanalizacji.
POWIETRZE ATMOSFERYCZNE
Cel strategiczny: Poprawa i ochrona jakości powietrza, poprzez sukcesywną redukcję emisji substancji
zanieczyszczających.
1. Spełnienie wymagań ustawodawstwa UE w zakresie jakości powietrza.
2. Realizacja założeń Programu Ochrony Powietrza dla strefy lubińsko –polkowickiej
Kierunki działań:
1. Likwidacja lokalnych kotłowni;
2. Termomodernizacja obiektów;
3. Systemowa konwersja palenisk domowych na rozwiązania bardziej ekologiczne;
4. Eliminacja węgla niskiej jakości, a docelowo zamiana węgla na bardziej ekologiczny czynnik grzewczy;
5. Sukcesywna gazyfikacja poszczególnych jednostek osadniczych w powiecie;
6. Opracowanie programu ocieplania budynków mieszkalnych oraz instalowania indywidualnych mierników
poboru ciepła;
7. Budowa i modernizacja dróg;
8. Czysta produkcja w połączeniu z restrukturyzacją przemysłu;
9. Promocja działań związane z wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii;
10. Skrupulatne wypełnianie procedur administracyjnych obowiązujących w zakresie ochrony powietrza.
HAŁAS
Cel strategiczny: Zmniejszenie uciążliwości hałasu dla mieszkańców i środowiska
1. Zmniejszenie uciążliwości hałasu, zwłaszcza na terenach zabudowanych.
2. Ochrona przed hałasem komunikacyjnym.
3. Uzyskanie dobrej jakości klimatu akustycznego na terenie powiatu.
Kierunki działań:
1. Identyfikacja zagrożeń akustycznych na terenie powiatu;
2. Monitoring hałasu drogowego w wyznaczonych punktach, dokonanie oceny akustycznej wybranych miejsc;
3. Wyznaczenie terenów szczególnie zagrożonych hałasem drogowym.
4. Ograniczenie hałasu przemysłowego;
5. Budowa ekranów akustycznych i zieleni izolacyjnej;
6. Preferowanie lokalizacji niskokonfliktowych dla środowiska przy opiniowaniu raportów oddziaływania na
środowisko.
7. Opracowanie programów edukacyjnych uświadamiających problemy ochrony przed hałasem.
14
Strona 15
PROMIENIOWANIE ELEKTROMAGNETYCZNE
Cel strategiczny: Ograniczenie wpływu promieniowania elektromagnetycznego na mieszkańców powiatu
1. Bieżący monitoring i kontrola źródeł emisji promieniowania elektromagnetycznego i radiacyjnego.
2. Wprowadzenie do planu zagospodarowania przestrzennego zagadnienia promieniowania niejonizującego w
zakresie tworzenia obszarów ograniczonego użytkowania wokół źródeł PEM jak np. urządzeń
elektroenergetycznych i radiokomunikacyjnych z uwzględnieniem stacji telefonii komórkowej.
3. Dokładna rejestracja źródeł PEM, a w ramach monitoringu szerokopasmowych pomiarów widma pól
elektromagnetycznych, w celu dokładnego określenia wielkości PEM w środowisku, a także określenia dynamiki
jego wzrostu.
Kierunki działań:
1. Prowadzenie badań poziomów pól elektromagnetycznych;
2. Wprowadzenie (w przypadku stwierdzenia zagrożeń) do miejscowych planów zagospodarowania
przestrzennego zapisów poświęconych ochronie przed promieniowaniem.
OCHRONA PRZECIWPOWODZIOWA
Cel strategiczny: Racjonalne kształtowanie stosunków wodnych na obszarze powiatu.
1. Racjonalne wykorzystanie i zwiększenie zasobów wodnych.
2. Monitorowanie zagrożenia powodziowego w rejonie powiatu.
3. Budowa i odbudowa obiektów małej retencji.
4. Kontrola stanu melioracji szczegółowych i urządzeń wodnych wraz z wytypowaniem odcinków do rekonstrukcji
i modernizacji.
Kierunki działań:
1. Wspieranie reaktywacji i działalności gminnych spółek wodnych;
2. Ocena i poprawa stanu urządzeń melioracyjnych;
3. Bieżąca konserwacja cieków powierzchniowych, rowów i urządzeń hydrotechnicznych ochrony
przeciwpowodziowej;
4. Odtworzenie melioracji terenów rolnych;
5. Zwiększanie zdolności retencyjnej zlewni poprzez małą retencję zbiornikową,
6. Zalesienia, właściwe zabiegi agrotechniczne i melioracyjne;
7. Prewencyjne zagospodarowania przestrzenne oraz renaturyzacja ekosystemów, zwiększająca retencję w
zlewni;
OCHRONA LASÓW
Cel strategiczny: Zachowanie i ochrona istniejących zasobów leśnych.
1. Wzrost różnorodności biologicznej ekosystemów leśnych.
2. Poprawa stanu zdrowotnego lasów.
3. Zwiększanie areału zalesień.
Kierunki działań:
1. Lokalizacja zalesień i zadrzewień w gminnych planach zagospodarowania przestrzennego;
2. Systematyczne zalesianie gruntów nieprzydatnych rolniczo;
15
Strona 16
3. Stały monitoring środowiska leśnego w celu przeciwdziałania stanom niepożądanym (pożary, choroby, szkody
przemysłowe, degradacja);
4. Zwiększenie różnorodności gatunkowej lasów i bieżąca ochrona istniejących kompleksów leśnych;
5. Edukacja ekologiczna w zakresie wzbogacania i racjonalnego użytkowania zasobów leśnych (zwiększenie
różnorodności gatunkowej szczególnie w nasadzeniach porolnych);
6. Przebudowa lasów w kierunku zgodnym z siedliskiem;
7. Zwiększanie naturalnej i właściwej dla siedliska bioróżnorodności uwzględniając ekotony np.: drogi leśne,
okrajki, polany, łąki śródleśne, tereny wyłączone z produkcji.
OCHRONA GLEB I POWIERZCHNI ZIEMII
Cel strategiczny: Właściwe użytkowanie istniejących zasobów glebowych.
1. Ochrona gleb na terenie powiatu.
2. Rekultywacja gleb zdegradowanych
Kierunki działań:
1. Wdrażanie zasad Kodeksu Dobrych Praktyk Rolniczych;
2. Ochrona gleb przed zanieczyszczeniem i degradacją
OCHRONA PRZYRODY
Cel strategiczny: Rozwój i bieżąca ochrona obszarów i obiektów cennych przyrodniczo, w tym
wdrożenie systemu NATURA 2000
1. Należyta i stabilna ochrona obszarów cennych przyrodniczo i krajobrazowo;
2. Zachowanie walorów estetyczno-widokowych i rewitalizacja charakterystycznego dla regionu krajobrazu z
właściwą dla niego naturalną bioróżnorodnością;
3. Poprawa struktury i dalszy rozwój systemu zieleni w powiecie;
4. Tworzenie środowiska na terenach zurbanizowanych wzmacniających zdrowie fizyczne i psychiczne człowieka
oraz umożliwiającego rozwój bioróżnorodności;
5. Wzrost świadomości społeczeństwa w zakresie ochrony przyrody.
Kierunki działań:
1. Ochrona naturalnej różnorodności biologicznej ekosystemów leśnych
2. Tworzenie nowych pasm zadrzewień wzdłuż potoków i cieków wodnych,
3. Utrzymywanie w dobrej kondycji oraz tworzenie nowych skupisk roślinności śródpolnej i przydrożnej,
4. Ochrona zabytkowych parków wiejskich wraz z obiektami budowlanymi znajdującymi się na ich terenie.
5. Utrzymywanie układów zieleni parkowej w zabytkowych parkach podworskich oraz drzewostanu o cechach
pomnikowych,
6. Ochrona stanowisk roślin chronionych i lasów wodochronnych,
7. Dbałość o przestrzeganie Kodeksu Dobrych Praktyk Rolniczych na obszarach użytkowanych rolniczo;
8. Prowadzenie działań zachowujących trwałe użytki zielone, zadrzewienia śródpolne, oczka wodne, tereny
podmokłe, miedze i mozaikowaty układ pól;
9. Rekultywacja obszarów zdegradowanych oraz ich nowoczesne zagospodarowanie (np. rekultywacja zagłębień
poeksploatacyjnych w kierunku leśnym lub rolnym, wypełnianie materiałami mineralnymi np. gruzem lub gruntami
pochodzącymi z wykopów – z bezwzględnym zakazem składowania odpadów komunalnych i przemysłowych).
16
Strona 17
3.2. Uwarunkowania wewnętrzne
powinien być zgodny z następującymi dokumentami strategicznymi na szczeblu gminnym:
• „Strategia Rozwoju Gminy Grębocice na lata 2006-2014”
• „Wieloletni Program Inwestycyjny Gminy Grębocice na lata 2007-2013”
• „Plan Gospodarki Odpadami dla Gmin należących do „ZGZM” – Związku Gmin Zagłębia Miedziowego
na lata 2008-2011 z perspektywą na lata 2012-2015”.
4. DOTYCHCZASOWA REALIZACJA PROGRAMU
W poniższej tabeli przedstawiono listę zadań zrealizowanych w latach 2004-2011, wyznaczonych w ramach
poprzedniego „Programu Ochrony Środowiska” z roku 2004.
Tabela 3. Wykaz zrealizowanych zadań na terenie Gminy Grębocice w latach 2004-2011 wyznaczonych w ramach
poprzedniego Programu Ochrony Środowiska.
Rok
Koszt
Lp.
Nazwa zadania
realizacji
[zł]
Ochrona powietrza
1.
Zakup masy asfaltowej na remont ul. Legnickiej
2004
25 001
Remont chodników i dróg gminnych we wsiach Obiszów, Rzeczyca, Grodowiec,
2.
2004
104 382
Retków, Kwielice
3.
Skosy asfaltowe na ul. Głogowskiej w m. Grębocice
2004
9 392
4.
Odbudowa przepustów drogowych w m. Kwielice
2004
28 237
5.
Budowa drogi ul. Zielona w m. Grębocice
2004
69 747
6.
Budowa drogi ul. Działkowa w m. Grębocice
2004
23 142
7.
Odbudowa chodnika w m. Rzeczyca
2004
52 171
8.
Odbudowa chodnika w m. Stara Rzeka
2004
14 997
9.
Sieć gazowa w m. Krzydłowice i Grodziszcze
2004
18 870
10. Budowa sieci gazowej w m. Krzydłowice
2004
932 933
11. Budowa sieci gazowej w m. Stara Rzeka
2004
1 501
Remont świetlic i WOK, naprawa dachów i wymiana okien w m. Kwielice,
12.
2004
111 297
Szymocin
13. Remont (wymiana) instalacji c. o. w bibliotece w m. Grębocice
2004
14. Realizacja Programu Małych Ulepszeń
2005
3 000
15. Wymiana instalacji centralnego ogrzewania w WOK w Kwielicach
2005
25 010
16. Budowa sieci gazowej w m. Krzydłowice i Grodziszcze
2005
106 983
17. Budowa sieci gazowej w m. Stara Rzeka
2005
335 366
Dokumentacja projektowa instalacji wewnętrznej gazu i c. o. dla świetlicy
18.
2005
5 673
wiejskiej w Grodowcu, Retkowie, Szymocinie
Wykonanie instalacji gazu dla biblioteki w Krzydłowicach i dla świetlicy w
19.
2005
15 494
Szymocinie
20. Remont przepustu drogowego w m. Krzydłowice
2005
21 330
21. Remont drogi w m. Rzeczyca
2005
150 203
22. Remont drogi w m. Trzęsów
2005
24 239
23. Budowa drogi w m. Krzydłowice
2005
922 374
24. Remont ul. Parkowej, w m. Grębocice
2005
189 679
25. Remont drogi polnej o nawierzchni z tłucznia kamiennego w m. Grębocice
2005
97 273
26. Wymiana c. o. z węglowego na gazowe w świetlicy w m. Retków
2005
12 233
27. Realizacja Programu Małych Ulepszeń
2006
2 000
Dokumentacja projektowa instalacji wewnętrznej gazu w remizie strażackiej w
28.
2006
671
Grębocicach
29. Wykonanie instalacji gazowej w świetlicy w Grodowcu
2006
7 695,28
30. Opracowanie dokumentacji i projektu sieci gazowej dla m. Rzeczyca i Żabice
2006
61 865,45
31. Remonty dróg w m. Stara Rzeka, Wilczyn, Grębocice, Żabice, Duża Wółka,
2006
10 893,29
17
Strona 18
Lp.
32.
33.
34.
35.
36.
37.
38.
39.
40.
41.
42.
43.
44.
45.
46.
47.
48.
49.
50.
51.
52.
53.
54.
55.
56.
57.
58.
59.
60.
61.
62.
63.
64.
65.
66.
67.
68.
69.
70.
71.
72.
73.
74.
75.
76.
77.
78.
79.
80.
81.
82.
Nazwa zadania
Szymocin
Budowa drogi w m. Stara Rzeka
Budowa drogi w m. Krzydłowice
Modernizacja drogi w m. Grodziszcze
Droga w m. Świnino
Droga w m. Retków
Droga w m. Trzęsów
Droga ul. Działkowa w m. Grębocice
Budowa drogi w m. Szymocin
Budowa chodnika w m. Rzeczyca
Remont drogi ul. Parkowa
Modernizacja polnej drogi w m. Grębocice
Realizacja Programu Małych Ulepszeń
Sieć gazowa w m. Rzeczyce i Żabice
Projekt instalacji gazu (budynek po przedszkolu w m. Krzydłowice)
Przebudowa drogi w m. Trzęsów
Przebudowa drogi z kostki betonowej w m. Trzęsów
Przebudowa drogi w m. Żabice
Wykonanie chodnika w m. Świnino
Przebudowa drogi w m. Świnino
Przebudowa drogi w m. Krzydłowice
Budowa chodnika z zatoczką w m. Rzeczyca
Przebudowa drogi z masy bitumicznej w m. Grębocice
Przebudowa dróg z tłucznia kamiennego na terenie Gminy Grębocice –
przebudowa dróg wraz z wykonaniem przepustów
Przebudowa drogi w m. Grodziszcze
Przebudowa drogi w m. Duża Wółka – wykonanie projektu budowlanego
Budowa chodnika w m. Grębocice
Wymiana stolarki okiennej w GCK w m. Grębocice
Wymiana stolarki okiennej pomieszczeń przy remizie strażackiej w OSP w m.
Grębocice
Remonty dróg gminnych śródpolnych w miejscowościach: Kwielice, Proszówek,
Czerńczyce, Duża Wółka, Trzęsów, Grodziszcze, Rzeczyca, Żabice
Docieplanie ścian zewnętrznych – przedszkole w m. Rzeczyca
Wykonanie chodnika w m. Świnino
Wykonanie chodnika w m. Rzeczyca
Przebudowa dwóch dróg w m. Trzęsów
Droga gminna Rzeczyca (remont) Droga gminna Rzeczyca
Droga gminna Ogorzelec (remont)
Droga gminna Grębocice / asfalt/ (remont)
Droga osiedlowa Rzeczyca (remont)
Wykonanie drogi i parkingu przy świetlicy w m. Stara Rzeka
Przebudowa drogi gminnej w m. Rzeczyca
Przebudowa drogi gminnej w m. Grodziszcze
Budowa drogi gminnej w m. Duża Wólka
Przebudowa drogi gminnej w m. Czerńczyce
Przebudowa drogi gminnej w m. Krzydłowice dz.606
Droga z tłucznia Grębocice
Przebudowa drogi gminnej w m. Ogorzelec
Przebudowa drogi gminnej w m. Obiszów
Budowa drogi ul. Działkowa w m . Grębocice
Remont drogi w m. Proszówek
Remont drogi ul. Działkowa w m. Grębocice
Remont drogi ul.Zielona w m. Grębocice
Przebudowa drogi gminnej osiedlowej w m. Stara Rzeka dokumentacja
Rok
realizacji
Koszt
[zł]
2006
2006
2006
2006
2006
2006
2006
2006
2006
2006
2006
2007
2007
2007
2007
2007
2007
2007
2007
2007
2007
2007
519 774,59
581 877,99
168 895,20
72 005,78
46 786,78
41 480
164 970,72
229 286,90
59 573,21
189 678,05
97 272,55
1 000
873 416
990,01
103 381,13
286 381,35
198 022,72
14 852,83
72 620,97
95 389,62
62 919,80
53 680
2007
329 527,42
2007
2007
2007
2007
154 181,42
39 040
33 289,10
29 902,16
2007
30 507,18
2007
76 565,46
2007
2007
2007
2007
2008
2008
2008
2008
2008
2008
2008
2008
2008
2008
2008
2008
2008
2008
2008
2008
2008
2008
62 919,80
14 825,83
62 919,80
389 527,42
13.932,40
54.713,28
131.599,45
41.614,21
252.540,05
130.370,00
258.078,59
105.331,60
85.202,90
160.208,38
146.976,26
115.460,37
582227,56
1.900,00
799,10
1.799,50
9.700,00
18
Strona 19
Lp.
Nazwa zadania
83.
84.
85.
86.
87.
88.
89.
90.
Przebudowa drogi gminnej w m. Stara Rzeka dz.nr 158 dokumentacja
Przebudowa drogi gminnej w m Duża Wólka dz. 137
Wykonanie instalacji gazowej WOK Rzeczyca
Budowa drogi w m. Duża Wólka
Przebudowa dróg w m. Stara Rzeka
Budowa drogi w m. Retków
Budowa drogi w m. Obiszów
Budowa drogi w m. Kwielice - Kurów
Budowa obwodnicy m. Grodowiec w ciągu drogi powiatowej 1001D do
połączenia z drogą wojewódzką nr 331
Budowa drogi i chodników w m. Retków
Budowa drogi w m. Żabice
Przebudowa drogi w m. Proszówek
Budowa drogi w m. Szymocin
Przebudowa ul. Spółdzielczej w m. Grębocice
Przebudowa drogi w m. Wilczyn
Modernizacja drogi betonowej w rejonie OUOW Żelazny Most -projekt
Przebudowa drogi gminnej w m. Rzeczyca na nawierzchnię asfaltową
Budowa drogi w m. Grębocice-ul. Zielona
Zmiana sposobu ogrzewania z węglowego na gazowe w świetlicy w m.
Grodziszcze
Zmiana sposobu użytkowania kotłowni węglowej na gazową z wymianą
instalacji c.o. w budynku OSP w Grębocicach
Dotacja na usuwanie azbestu oraz na kolektory słoneczne
Budowa pompy ciepła i instalacji c.o. w budynku WOK w m. Proszyce
Przebudowa drogi w m. Retków
Przebudowa drogi dz. nr 678/8 w m. Krzydłowice
Projekt budowlano-wykonawczy ul. Spółdzielczej (koło P. Jancza)
Projekt budowlano-wykonawczy ul. Spółdzielczej (w kierunku Owczarni)
Projekt budowlano-wykonawczy budowy dróg w m. Szymocin
Przebudowa drogi gminnej dz. nr 215 w m. Bucze
Modernizacja drogi betonowej przy składowisku odpadów OUOW Żelazny Most
Projekt budowl.-wykon. "Przebudowa drogi gminnej na nawierzchnię asfaltową
wraz z odwodnieniem w m. Rzeczyca"
Budowa drogi w m. Grębocice-ul. Zielona (zakończenie II etapu)
Ochrona zasobów wodnych
Wykonanie instalacji wodno-kanalizacyjnej w świetlicy wiejskiej w m. Trzęsów
Wykonanie przyłącza wodociągowego w m. Grębocice
Przyłącze kanalizacyjne w m. Krzydłowice
Przyłącze kanalizacyjne w m. Duża Wółka
Przyłącze kanalizacyjne w m. Czerńczyce
Przyłącze wodociągowe w m. Bucze i Czerńczyce
Rozbudowa oczyszczalni ścieków w m. Grębocice
Konserwacja rowów melioracyjnych: Bw-21b Rzeczyca, Br-22g Obiszów, Ru14j, Ru-14l Bucze, Ru-14 Szymocin, Ru-25 Krzydłowice, Ru-12 GrębociceOgorzelec, Ru-12h Grębocice-Kwielice
Budowa sieci wodociągowej w m. Bucze i Czerńczyce
Rozbudowa i modernizacja oczyszczalni ścieków
Budowa kanalizacji sanitarnej w m. Bucze, Czerńczyce
Wykonanie przyłączy wodociągowych w m. Czerńczyce i wymiana przyłączy
wodociągowych w m. Krzydłowice
Przyłącze wodno-kanalizacyjne w m. Grębocice
Przyłącze wody do budynku mieszkalnego w m. Rzeczyca
Uprzątnięcie dzikiego wysypiska wzdłuż drogi Grębocice-Kwielice
Konserwacja rowów melioracyjnych w m. Grębocice
91.
92.
93.
94.
95.
96.
97.
98.
99.
100.
101.
102.
103.
104.
105.
106.
107.
108.
109.
110.
111.
112.
113.
114.
115.
116.
117.
118.
119.
120.
121.
122.
123.
124.
125.
126.
127.
128.
129.
Rok
realizacji
2008
2008
2008
2009
2009
2009
2009
2009
Koszt
[zł]
10.300,00
9.150,00
8.500,00
80 000
260 000
40 000
50 000
340 000
2010
622 931,90
2010
2010
2010
2010
2010
2010
2010
2010
2010
125 164,81
324 780,20
246 780,56
358 234,90
411 442,70
303 589,09
4 221,20
175 926,60
674 136,02
2010
43 232,81
2011
136 912,91
2011
2011
2011
2011
2011
2011
2011
2011
2011
21 693,22
2 337,00
118 306,30
60 667,67
10 455,00
11 293,00
7 995,00
37 460,75
844 649,24
2011
11 224,00
2011
293 597,57
2004
2004
2004
2004
2004
2004
2004
324
1 918
12 576
11 894
26 802
161 601
268 185
2004
21 201
2004
2004
2004
395 721
1 439 817
542 245
2005
14 955
2005
2005
2005
2005
15 824
5 646
122
11 855
19
Strona 20
Lp.
Nazwa zadania
130.
131.
132.
133.
134.
135.
136.
137.
138.
139.
140.
141.
142.
143.
144.
145.
146.
147.
148.
149.
150.
151.
152.
153.
Konserwacja rowów melioracyjnych w m. Szymocin
Konserwacja rowów melioracyjnych w m. Kwielice
Konserwacja rowów melioracyjnych w m. Bucze
Konserwacja rowów melioracyjnych w m. Stara Rzeka
Konserwacja rowów melioracyjnych w m. Proszyce
Budowa przykanalików w m. Bucze-Czerńczyce
Budowa sieci kanalizacyjnej w m. Proszkówek
Wykonanie przyłącza kanalizacyjnego i wymiana hydrantów
Odmulenie rurociągu kanalizacji deszczowej w m. Grodowiec
Budowa kanalizacji sanitarnej Proszówek - Retków
Kanalizacja sanitarna z przyłączami w m. Ogorzelec
Konserwacja rowów melioracyjnych w m. Grębocice, Obiszów, Bucze, Kwielice
Budowa przyłączy wodociągowych w m. Krzydłowice
Budowa przyłączy kanalizacyjnych w m. Stara Rzeka
Budowa przyłączy kanalizacyjnych w m. Szamocin
Budowa przyłączy kanalizacyjnych w m. Krzydłowice
Likwidacja dzikiego wysypiska
Sieć kanalizacyjna w m. Ogorzelec
Ułożenie rur betonowych w rowie w m. Retków
Udrożnienie i wyłożenie płytami rowu melioracyjnego w m. Kwielice
Przełożenie sieci wodociągowej z przyłączami w m. Grodziszcze
Wykonanie przyłącza wodociągowego do budynku nr 6a w m. Krzydłowice
Wykonanie przyłączy kanalizacyjnych na terenie Gminy
Budowa sieci ś/c z przyłączami w m. Rzeczyca i Żabice
Konserwacja rowów melioracyjnych w m. Stara Rzeka, Szymocin,. Retków,
Grębocice
Czyszczenie przepustu rowu w m. Kwielice
Budowa przyłączy wodociągowych w m. Krzydłowice i Trzęsów
Remont sieci wodociągowej w m. Rzeczyca
Budowa sieci tranzytowej wodociągowej Proszyce – Proszówek
Sieć kanalizacyjna Krzydłowice
Wymiana sieci wodociągowej w m. Rzeczyca - roboty budowlane
Budowa drogi wraz z kanalizacją burzową w m. Szymocin
Kanalizacja burzowa Grodowiec (remont)
Modernizacje przepompowni ścieków
Dotacja celowa dla zakładu budżetowego na modernizację przepompowni
ścieków
Regulacja rowu RU-12 w m. Kwielice
Budowa sieci wodociągowej-tranzyt Proszyce-Proszówek-Krzydłowice wraz z
modernizacją zbiorn. retenc. i hydrof. w m. Krzydłowice
Wyłożenie rowu płytami betonowymi w m. Szymocin
Ochrona powierzchni ziemi i ochrona gleb
Udział w konferencji „Prawa i obowiązki w gospodarce odpadami
opakowaniowymi”
Upowszechnianie doradztwa rolniczego
Użyźnianie gleb poprzez wapnowanie gruntów
Funkcjonowanie urządzenia do pomiaru drgań gruntu
Modernizacja aparatury pomiarowej typu WORS do pracy w systemie SEJSNET
Nadzór sieci sejsmometrycznej
Funkcjonowanie urządzenia do pomiarów drgań gruntu
Badanie gleb
Funkcjonowanie urządzenia do pomiarów drgań gruntu
Ochrona środowiska przyrodniczego
154.
155.
156.
157.
158.
159.
160.
161.
162.
163.
164.
165.
166.
167.
168.
169.
170.
171.
172.
173.
174.
175.
176.
Rok
realizacji
2005
2005
2005
2005
2005
2005
2005
2006
2006
2006
2006
2006
2006
2006
2006
2006
2007
2007
2007
2007
2007
2007
2007
2007
Koszt
[zł]
3 747
2 333
4 048
1 558
4 261
66 925
162 614
16 097,17
544,95
185 255
1 585,22
25 953,64
12 371,57
3 912,52
3 669,60
10 414,11
3 600
516 673,43
13 153,48
28 702,98
21 200,59
2 652,63
20 962,99
873 614,01
2007
26 984,77
2007
2007
2008
2008
2008
2008
2008
2008
2009
3 000
10 015,74
13.684,80
10.179,00
6.019,41
13.684,80
187831,5
40.795,63
150 000
2010
244 135,04
2010
1 168 425,60
2010
328 810,90
2011
13 682,19
2004
159
2004
2004
2005
150
40 000
2 690
2005
15 000
2005
2005
2007
2007
12 063
2 566,22
11 887,60
2 642,96
20
Strona 21
Lp.
177.
178.
179.
180.
181.
182.
183.
184.
185.
186.
187.
188.
189.
190.
191.
192.
193.
194.
195.
196.
197.
198.
199.
200.
201.
202.
203.
204.
205.
206.
Nazwa zadania
Delegacje w celu oględzin drzew, konferencje z zakresu ochrony środowiska,
odczyt akcelerometru
Pielęgnacja zieleni na terenie Gminy – koron drzew, wycinka drzew, zakup
kwiatów
Zwalczenie szrotówka kasztanowcowiaczka oraz czekoladowej plamistości liści
w Zespole Przyrodniczo-Krajobrazowym „Grodowiec” i Parku Krajobrazowym w
Grębocicach
Dokumentacja zagospodarowania parku zabytkowego w Grodziszczu,
obejmująca
m.in.
inwentaryzacje
dendrologiczną
i
koncepcję
zagospodarowania
Dokumentacja dendrologiczna drzew: lipy drobnolistnej w Grębocicach oraz
dębu szypułkowego w Grodziszczu
Uporządkowanie terenu zieleni w m. Grodowiec, pielęgnacja, cięcie drzew w m.
Krzydłowice, pielęgnacja koron drzew w Grębocicach, pielęgnacja zieleni i
drzew na terenie Gminy
Urządzenie terenów zieleni w m. Obiszów
Wykonanie zagospodarowania terenów zielonych przy świetlicy wiejskiej w m.
Bucze oraz rozplantowanie terenu w m. Grodowiec
Zagospodarowanie terenów zieleni w obrębie Kwielic
Pielęgnacja drzewostanu wzdłuż drogi gminnej Grodziszcze-Grodowiec oraz
koron drzew w m. Rzeczyca
Pielęgnacja i zakładanie terenów zieleni na terenie Gminy
Wycinka i pielęgnacja drzewostanu na terenie Gminy
Wykonanie nasadzeń zieleni w m. Grębocice
Edukacja ekologiczna
Organizacja warsztatów ekologicznych i refundacja zajęć z ekologii
Nagrody w konkursach ekologicznych
Organizacja akcji „Sprzątanie Świata””
Utworzenie centrum Edukacji Przyrodniczej w Grębocicach
Nagrody dla uczestników programu selektywnej zbiórki odpadów „Polskie Dni
Recyklingu”, organizacja akcji „Sprzątanie Świata” oraz nagrody za udział
Utworzenie Centrum Edukacji Przyrodniczej w Grębocicach
Refundacja zajęć ochrony i kształtowania środowiska naturalnego
Przewóz dzieci na „Turnus Ekologiczny” do Przemkowa, wycieczki dydaktyczne
m.in. do stacji hydrologicznej w Radzyniu, do parku krajobrazowego „Stawy
Przemkowskie”
Nagrody za udział w Programie Selektywnej Zbiórki Odpadów „Ziemi lżej, gdy
śmieci mniej”
Przygotowanie i nagrody za udział w „Akcji Sprzątanie Świata”
Realizacja „Lekcji w przyrodzie”
Refundacja zajęć ochrony i kształtowania środowiska naturalnego
Przewóz dzieci na warsztaty ekologiczne do Przemkowskiego Parku
Krajobrazowego i Radzynia
Organizacja akcji „Dzień Ziemi”
Nagrody za uczestnictwo w akcji „Sprzątanie Świata” i „Dzień Ziemi”
Nagrody za udział w konkursie na „Zbiórkę surowców wtórnych na terenie
Gminy Grębocice”
Przewóz dzieci na zajęcia z zakresu edukacji ekologicznej
Rok
realizacji
Koszt
[zł]
2004
400
2004
50 788
2004
5 350
2005
16 500
2005
183
2005
20 432
2005
7 993
2005
25 836
2005
15 450
2006
8 835,33
2007
2007
2007
97 529,29
31 235,44
23 200
2004
2004
2004
2005
10 275
387
897
30 385
2005
3 629
2005
2005
37 267
3 059
2005
-
2006
3 255,78
2006
2006
2006
529,60
20 000
4 494,10
2006
2 062,11
2007
2007
347,72
1 018,66
2007
6 044,04
2007
203,73
Jak wynika z powyższej tabeli, na terenie Gminy Grębocice w latach 2004-2011 zostało zrealizowanych 206
zadań z zakresu ochrony środowiska.
21
Strona 22
5. WODY
5.1. Charakterystyka stanu aktualnego
5.1.1. Wody powierzchniowe
Główne cieki wodne, przepływające przez Gminę Grębocice to rzeka Rudna, która stanowi lewobrzeżny dopływ
rzeki Odry oraz Moskorzynka stanowiąca lewobrzeżny dopływ rzeki Rudna. Pozostałe cieki wodne na terenie
Gminy pełnią głównie funkcję melioracyjną.
Rzeka Rudna – jest ciekiem III rzędu, lewobrzeżnym dopływem Odry, do której uchodzi w 391,6 km. W
niektórych miejscach (m. in. pomiędzy Proszówkiem a Retkowem) koryto rzeki rozwidla się na kilka odnóg (układ
roztokowy).Woda tej rzeki powinna spełniać wymagania II klasy czystości na całej długości rzeki. W środkowym
biegu na rzekę oddziałują wody infiltracyjne ze zbiornika odpadów poflotacyjnych OUOW Żelazny Most. Ponadto
rzeka narażona jest na powierzchniowe spływy zanieczyszczeń biogennych i organicznych z terenów zabudowy
mieszkalno–ospodarczej oraz z upraw rolnych na terenie gminy. Rzeka jest również odbiornikiem ścieków
oczyszczonych odprowadzanych z oczyszczalni ścieków w Grębocicach, odprowadzanych z oczyszczalni za
pośrednictwem rowu Ru-12 w km 2+340, zgodnie z wydanym gminie pozwoleniem wodnoprawnym z dnia
19.07.2002 roku. Pozwolenie określa, iż do rzeki Rudna w km 7 + 880 może być odprowadzane średnio 825 m3/d
oczyszczonych ścieków, a maksymalnie na godzinę 77,3 m3. Wynika z tego, że średni ładunek wybranych
zanieczyszczeń wprowadzanych do rzeki w ciągu doby, przy zachowaniu warunków pozwolenia wodnoprawnego
przedstawia się następująco: około 24,7 kg BZT5, 4 kg fosforu ogólnego i 41 kg zawiesiny.
Rzeka Moskorzynka – jest lewobrzeżnym dopływem rzeki Rudna, do której uchodzi w 14,5 km. Początek swój
bierze w strefie kontaktowej sandrów, tuż przy drodze krajowej Polkowice – Zielona Góra. Znaczne ilości wody
otrzymuje Moskorzynka z terenu zabagnionego zbocza, zlokalizowanego po prawej stronie trasy przed wsią
Kazimierzów. Dolina Moskorzynki jest głęboko wcięta, szczególnie w górnym odcinku, a na całej długości
obserwuje się liczne podmokliska i zabagnienia. Rzeka posiada 5 dopływów: Potok Guzice, Potok Trzebcz, Potok
Stobna, Potok Żdżerowita, Potok Dębówka. Odpływem z rzeki jest Kanał Wstążka. Położony jest na prawym
brzegu rzeki Moskorzynki i stanowi kanał ulgi dla Moskorzynki, zabezpieczający wsie: Stara Rzeka i Proszyce.
Połączony jest z Moskorzynką wlotem w km 4 + 900 i wylotem w km 0 + 275. Na całej długości kanału teren jest
płaski, użytkowany rolniczo.
5.1.2. Wody podziemne
Na terenie Gminy Grębocice występuje kilka poziomów wodonośnych, z których wyróżnia się dwa główne piętra
wodonośne: czwartorzędowe i trzeciorzędowe. Występowanie wód podziemnych związane jest również z
piaskowcami pstrego piaskowca, wapieniami i dolomitami cechsztynu oraz piaskowcami czerwonego spągowca.
Wody w starszych piętrach są słabo rozpoznane i nie mają znaczenia użytkowego. Charakterystyka dwóch
głównych pięter wodonośnych przedstawiono poniżej.
Piętro trzeciorzędowe
Piętro wodonośne charakteryzuje się największym rozprzestrzenianiem na obszarze gminy. Użytkowymi
poziomami wodonośnymi są: poziom nadwęglowy i międzywęglowy. Związane są one z osadami piaszczystożwirowymi, które wstępują na głębokości od 14 do ponad 150 m. Sumaryczna miąższość użytkowych poziomów
wodonośnych trzeciorzędu wynosi kilkanaście m. Warstwy wodonośne charakteryzują się następującymi
parametrami hydrogeologicznymi: współczynnik filtracji od 1 do 35,8 m/d, średnio 4,5 m/d, przewodność od 12,1
do 286 m2/d, średnio 171 m2/d. Wydajności potencjalne studni wynoszą 30÷50 m3/h. Zasilanie piętra
trzeciorzędowego następuje drogą infiltracji poprzez nadkład gliniasto-ilasty. W południowej części gminy
trzeciorzędowe piętro wodonośne, stanowi w miejscach braku użytkowego czwartorzędowego poziomu wód
jedyny użytkowe piętro wodonośne.
Piętro czwartorzędowe
Czwartorzędowe piętro wodonośne związane jest z występowaniem piasków i żwirów fluwioglacjalnych,
glacjalnych i rzecznych zlodowaceń: południowo-, środkowo-, północnopolskiego i holocenu. Zasilanie piętra
22
Strona 23
odbywa się bezpośrednio z infiltracji wód opadowych i powierzchniowych. Na obszarze gminy w utworach
czwartorzędowych wydzielić można poziomy wodonośne o charakterze użytkowym związane z:
• plejstoceńskimi i holoceńskimi piaskami i żwirami doliny Odry,
• plejstoceńskimi osadami wodnolodowcowymi na obszarze Wzgórz Dalkowskich.
Czwartorzędowy odkryty poziom wodonośny doliny Odry, występujący we wschodniej część Gminy Grębocice,
związany jest z występowaniem kompleksu piaszczysto–żwirowego o miąższości od 3,8 m do ponad 60 m.
Zwierciadło ma charakter swobodny poza obszarem w rejonie miejscowości Stara Rzeka i Czerńczyce, gdzie ma
charakter subartezyjski. Głębokość występowania poziomu wodonośnego wynosi od 1,4 do 4,2 m, lokalnie
głębiej do około 38 m. Współczynnik filtracji waha się od 4,1 do 35,1 m/d, a średnia przewodność warstw wynosi
691 m2/d. Potencjalne wydajności studni są zmienne od 10 do 30 m3/h w pasie Grębocice – Retków do 50-70
m3/h w części południowej w pasie Stara Rzeka – Retków. Czwartorzędowy poziom wodonośny na obszarze
Wzgórz Dalkowskich związany jest z występowaniem piasków i żwirów wodnolodowcowych. Charakteryzują się
one zróżnicowanym rozprzestrzenieniem i miąższością od kilku do ponad 30 m, lokalnie do około 50 m.
Występują one na głębokości od 4,5 do 56 m. Zwierciadło wody ma charakter swobodny i subartezyjski z
przewagą wód subartezyjskich. Średni współczynnik filtracji wynosi 11,1 m/d, a średnia przewodność warstw
wynosi 139 m2/d. Potencjalne wydajności studni są zmienne <10 m3/h w rejonie Kwielic, 10÷30 m3/h w pasie
Grębocice – Wilczyn, do 30-50 m3/h w rejonie Ogorzelca.
Teren Gminy Grębocice leży w zasięgu Jednolitej Części Wód Podziemnych (JCWPd) nr 78. Wody użytkowe w
części JCWPd, w której znajduje się Gmina, zalegają w utworach piaszczystych, na kilku poziomach. W najwyżej
położonych utworach (czwartorzędowych) oraz zalegających pod nimi utworach mioceńskich występują po dwa
poziomy wodonośne. Niższy poziom – oligoceńskim - tworzy jedna warstwa wodonośna. W poziomie triasowym
(najgłębszym) wody są silnie zmineralizowane. Poszczególne poziomy wodonośne (w różnych utworach) są
izolowane od siebie utworami słabo przepuszczalnymi. Szacuje się, iż wody słodkie w obrębie omawianej JCWPd
występują na głębokości do 300 m.
Na terenie Gminy Grębocice znajduje się Główny Zbiornik Wód Podziemnych nr 314. Jest to zbiornik
czwartorzędowy (Pradolina rzeki Odry), obejmujący zachodnią cześć Gminy. Zajmuje on powierzchnię 347 km2, a
jego szacunkowe zasoby dyspozycyjne wynoszą 80 tys. m3/d. Zbiornik ma charakter porowy, średnia głębokość
ujęć wód podziemnych wynosi 50-80 m, gromadzi wody klasy Ic, Id (wg. A. Macioszczyka). Dla GZWP nr 314 (w
granicach jego występowania) ustanowiono obszar wysokiej ochrony (OWO).
23
Strona 24
Rysunek 3. Zbiorniki wód podziemnych na terenie powiatu polkowickiego.
GZWP nr 314 czwartorzędowy (Pradolina rzeki Odry) – obejmujący zachodnią cześć Gminy Grębocice. Zajmuje
on powierzchnię 347 km2, a jego szacunkowe zasoby dyspozycyjne wynoszą 80 tys. m3/d. Zbiornik ma charakter
porowy, średnia głębokość ujęć wód podziemnych wynosi 50-80 m, gromadzi wody klasy Ic, Id (wg. A.
Macioszczyka);
5.2. Ocena jakości wód
5.2.1. Wody powierzchniowe
Obowiązek badania i oceny jakości wód powierzchniowych w ramach Programu Monitoringu Środowiska (PMS)
wynika z art. 155a ust. 2 ustawy z dnia 18 lipca 2011 roku – Prawo wodne (Dz. U. z 2005 r. Nr 239, poz. 2019 z
późn. zm.). Zgodnie z ust. 3 tego artykułu badania jakości wód powierzchniowych w zakresie elementów
fizykochemicznych, chemicznych i biologicznych należą do kompetencji wojewódzkiego inspektora ochrony
środowiska. Celem wykonywania badań jest stworzenie podstaw do podejmowania działań na rzecz poprawy
stanu wód oraz ich ochrony przed zanieczyszczeniem, w tym ochrony przed eutrofizacją powodowaną wpływem
sektora bytowo komunalnego i rolnictwa oraz ochrony przed zanieczyszczeniami przemysłowymi, w tym
zasoleniem i substancjami szczególnie szkodliwymi dla środowiska wodnego.
W ramach monitoringu środowiska prowadzonego przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska we
Wrocławiu dla wód powierzchniowych przeprowadzono:
• klasyfikację stanu ekologicznego (dotyczy wód naturalnych),
• klasyfikację stanu chemicznego,
• ocenę stanu wód,
• klasyfikację potencjału ekologicznego (dotyczy wód silnie zmienionych i sztucznych),
• oceny spełniania wymagań jakościowych wód powierzchniowych związanych z ich użytkowaniem
wynikającym z warunków korzystania z wód regionu wodnego (ocena przydatności wód do określonych
24
Strona 25
celów – np. do bytowania ryb w warunkach naturalnych lub ocena zagrożenia – dotyczy to wód
wrażliwych na zanieczyszczenia związkami azotu ze źródeł rolniczych).
W latach 2008-2010 na terenie Gminy Grębocice znajdowały się dwa punkty pomiarowe, funkcjonujące w ramach
monitoringu operacyjnego:
• Rudna – powyżej Moskorzynki i Kalinówki,
• Moskorzynka – ujście do Rudnej.
W poniższej tabeli przedstawiono ocenę jakości wód powyższych punktach pomiarowych monitoringu
operacyjnego, opartą na ocenie stanu ekologicznego i chemicznego.
Rudna
–
powyżej
Moskorzynki i
Kalinówki
Moskorzynka –
ujście
do
Rudnej
2008
2009
2010
2008
2009
2010
18
Klasyfikacja elementów
fizykochemicznych
2.
ROK
biologicznych
1.
Nazwa punktu
Typ abiotyczny
Lp.
Silnie zmieniona lub
sztuczna jcw (T/N)
monitoringu operacyjnego).
-
PSD
-
-
-
IV
PSD
IV
-
-
II
PSD
PPD
III
-
-
N
17
T
Klasyfikacja elementów biologicznych
I – klasa I
II – klasa II
III – klasa III
IV – klasa IV
V – klasa V
Klasyfikacja elementów fizykochemicznych:
I – klasa I
II – klasa II
PSD/PPD – poniżej klasy II
Stan chemiczny
DOBRY – dobry
ZŁY – zły
Stan/potencjał
ekologiczny
Stan
chemiczny
STAN
Stan/potencjał ekologiczny
I – stan bardzo dobry/potencjał dobry i
powyżej dobrego
II – stan dobry/potencjał dobry i powyżej
dobrego
III – stan/potencjał umiarkowany
IV – stan/potencjał słaby
V – stan/potencjał zły
Jakość wód powierzchniowych znajdujących się na ternie Gminy Grębocice była także badana w związku z
opracowaniem raportu „Oceny oddziaływania obiektu unieszkodliwiania odpadów wydobywczych Żelazny Most
na środowisko w 2011 r.” Dokonano ocenę stanu chemicznego wód poprzez porównanie stężeń średnich
rocznych ze stężeniami dopuszczalnymi, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 9 listopada
2011 r. w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych oraz środowiskowych
norm jakości dla substancji priorytetowych (Dz. U. 2011 r. Nr 257 Poz. 1545). Stan czystości wód w rejonie
obiektu „Żelazny Most” dokonano poprzez ocenę kształtowania się średnich rocznych wartości stężeń chlorków i
siarczanów, które są charakterystyczne dla wód gromadzonych w akwenie „Żelaznego Mostu”.
W poniższej tabeli przedstawiono wyniki kwalifikacji wód powierzchniowych w rejonie OUOW Żelazny Most w
roku 2011. Wartości zaznaczone na kolor zielony dotyczą Gminy Grębocice
Tabela 5. Wyniki kwalifikacji wód powierzchniowych w rejonie OUOW Żelazny Most w 2011 roku.
Rzeka
Rudna
Nr
przekroju
Fizyczne
Warunki
tlenowe
29
30
1
I
I
I
I
I
I
Klasyfikacja wg grupy wskaźników
Substancje szczególnie szkodliwe dla
Zasolenie
środowiska wodnego
Priorytetowe
Chlorki Siarczany
Specyficzne (Cu, Zn)
(Cd, Pb, Ni)
I
I
D
D
I
I
D
D
II
I
D
D
25
Strona 26
Rzeka
Kalinówka
Rudna
Rów Krzydłowicki
Rudna
Moskorzynka
Trzebcz
Stobna
Żdżerowita
IIS
Kalinówka
Zachodnia
Żdżerowita
Moskorzynka
Dębówka
IS2
Lipówki
Olszówka
IIN-1
Rów opaskowy
Rów przydrożny
Kalinówka
Zachodnia
RAZEM
Zasolenie
środowiska wodnego
Priorytetowe
Chlorki Siarczany
(Cd, Pb, Ni)
II
I
D
D
>II
>II
D
D
>II
>II
D
D
II
II
D
D
I
I
D
D
I
I
D
D
I
I
D
D
I
I
D
D
I
II
D
D
>II
I
D
D
I
I
D
D
I
I
D
D
I
>II
D
D
>II
I
D
D
>II
II>II
D
D
>II
II
D
D
>II
I
D
D
>II
I
D
D
I
I
D
D
I
>II
D
D
>II
I
D
D
>II
>II
D
D
I
I
D
D
I
I
D
D
>II
>II
D
D
>II
>II
D
D
>II
>II
Z
Z
II
I
Z
D
Nr
przekroju
Fizyczne
Warunki
tlenowe
2
4
5
3
10
6
7
8
16
17
18
28
11
12
14
13
15
19
9
20
21
31
32
22
23
24
25
26
I
I
I
II
I
II
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
II
I
I
I
II
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
II
I
II
I
I
I
I
II
I
II
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
27
I
I
>II
II
D
D
I
II
>II
28
4
0
28
4
0
14
4
14
19
5
8
D 30
Z2
D 31
Z1
- dotyczy Gminy Grębocice
26
Strona 27
Rysunek 4. Stan chemiczny wód powierzchniowych w rejonie OUOW Żelazny Most w 2011 r. ze względu na stężenia
substancji priorytetowych.
źródło: Ocena oddziaływania obiektu unieszkodliwiania odpadów wydobywczych „Żelazny Most” na środowisko w 2011 r.
W poniższych tabelach przedstawiono obliczony średni ładunek chlorków oraz siarczanów w przekrojach
pomiarowych wód powierzchniowych w rejonie OUOW Żelazny Most dokonanych w latach 2007-2011.
Tabela 6. Średni roczny ładunek chlorków w przekrojach pomiarowych w rejonie OUOW Żelazny Most w latach 20072011.
Rzeka -km
Rudna 27+730
Rudna 25+600
Rudna 25+590
Kalinówka 0+000
Kalinówka 1+230
Rudna 18+480
Rudna 14+550
Rudna 14+400
Moskarzynka 0+25
Rów Krzydłowicki
Żdźerowita
Rów IIS
Rów Barszów
Kalinówka Zachodnia
Żdżerowita
Przekrój
Powyżej Rudnej
m. Rudna
Poniżej m. Rudna
m. Rudna
Powyżej Rudnej
Po ujściu rowu Krzydłowice
Przed ujściem Moskorzynki
Po ujściu Moskorzynki
Ujście do rz. Rudna
ujście
m. Tarnówek
ujście
ujście
ujście
ujście do Moskorzynki
2007
Średni ładunek chlorków
[kgCl/h]]
2008
2009
2010
2011
30,4
29,0
77,1
48,6
49,7
55,3
79,6
267,7
183,9
1,4
19,4
55,7
0,0
1,0
139,0
26,9
35,8
82,7
40,3
37,3
44,6
49,7
213,1
168,3
1,0
16,3
22,4
0,0
6,3
128,2
48,6
72,4
107,8
34,0
36,6
93,8
163,7
261,8
97,3
1,2
16,9
36,3
0,0
0,2
109,2
Lp.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
36,0
31,3
76,7
42,7
41,9
83,1
124,6
341,5
212,2
0,9
21,7
65,2
0,0
4,6
127,0
39,0
41,5
94,5
54,8
51,7
54,4
75,9
234,5
144,1
0,4
106,1
36,4
0,2
3,2
179,0
27
Strona 28
Rzeka -km
Moskarzynka 8+850
Trzebcz
Stobna
Moskorzynka 6+625
Dębówka
Rów IS2
Lipówka
Olszówka
Rów IIN-1
Przekrój
Poniżej m. Guzice
ujście
ujście
m. Żuków
Poniżej m. Grodziszcze
Ujście, pow. m. Rudna
Pompownia
ujście
ujście
2007
[kgCl/h]]
2008
2009
2010
2011
17,7
41,0
0,6
196,0
0,1
37,7
1,1
36,3
25,1
22,8
37,3
0,6
192,4
0,0
17,9
1,1
74,3
29,1
40,1
45,2
0,9
157,3
0,6
25,9
0,6
114,0
17,5
Lp.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
43,9
56,0
1,3
293,3
0,0
28,6
4,9
61,4
31,0
86,8
1,1
250,2
0,9
17,3
2,2
143,1
133,8
Tabela 7. Średni roczny ładunek siarczanów w przekrojach pomiarowych w rejonie OUOW Żelazny Most w latach
2007-2011.
Rzeka -km
Rudna 27+730
Rudna 25+600
Rudna 25+590
Kalinówka 0+000
Kalinówka 1+230
Rudna 18+480
Rudna 14+550
Rudna 14+400
Moskarzynka 0+25
Rów Krzydłowicki
Żdźerowita
Rów IIS
Rów Barszów
Żdżerowita
Moskarzynka 8+850
Trzebcz
Stobna
Moskorzynka 6+625
Dębówka
Rów IS2
Lipówka
Olszówka
Rów IIN-1
Przekrój
Powyżej Rudnej
m. Rudna
Poniżej m. Rudna
m. Rudna
Powyżej Rudnej
ujście
m. Tarnówek
ujście
ujście
ujście
Poniżej m. Guzice
ujście
ujście
m. Żuków
Pompownia
ujście
ujście
2007
[kgCl/h]]
2008
2009
2010
2011
23,2
22,9
49,4
26,2
26,6
69,9
101,0
210,4
102,7
4,7
11,7
15,8
0,0
0,6
49,2
22,4
23,4
3,8
96,3
0,2
19,4
1,5
10,9
10,1
21,2
27,6
54,2
20,2
20,0
48,1
60,3
159,1
102,2
3,7
10,4
7,1
0,0
2,6
46,2
21,6
23,6
3,7
98,3
0,0
10,6
1,4
22,5
9,7
31,9
41,5
57,8
16,4
17,1
104,4
140,5
209,1
72,9
4,5
13,4
9,8
0,0
0,1
39,6
22,3
25,3
4,6
75,5
1,2
14,4
0,7
30,8
6,1
Lp.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
27,8
29,0
52,8
21,4
20,1
98,7
127,6
275,2
127,1
3,3
12,3
19,2
0,0
1,5
42,6
35,4
36,3
7,4
141,4
0,0
14,6
2,5
17,7
11,1
33,3
38,5
73,8
32,4
29,0
77,3
86,9
195,7
105,2
0,7
47,5
11,4
0,6
1,0
68,3
22,3
37,1
3,4
117,5
2,1
10,2
3,3
50,0
32,5
Podsumowanie:
Na podstawie powyższych wyników można stwierdzić, że wody powierzchniowe w rejonie OUOW Żelazny Most
zaliczono do klas od I do >II. O takiej kwalifikacji zdecydowały wysokie stężenia zasolenia. W 18 przekrojach
pomiarowych stężenia chlorków zakwalifikowały wody powierzchniowe do klasy >II, w 4 do klasy II i 14 do klasy I.
28
Strona 29
Ze względu na stężenia substancji priorytetowych (kadm, ołów, nikiel) wody powierzchniowe w rejonie OUOW
Żelazny Most uzyskały dobry stan chemiczny w 31 badanych przekrojach. Zły stan chemiczny dotyczył jedynie
rowu opaskowego. W przypadku substancji specyficznych (miedź i chrom) w 30 przekrojach stwierdzono dobry
stan chemiczny. Zły stan chemiczny dotyczył ponownie rowu opaskowego oraz dodatkowo rowu przydrożnego.
5.2.2. Wody podziemne
Monitoring jakości wód podziemnych jest częścią Państwowego Monitoringu Środowiska, koordynowanego przez
Główny Inspektorat Ochrony Środowiska. Badania przeprowadzone są w jednolitych częściach wód podziemnych
(JCWPd), w tym w częściach uznanych za zagrożone nieosiągnięciem dobrego stanu, ze szczególnym
uwzględnieniem obszarów narażonych na zanieczyszczenia pochodzenia rolniczego. Badania na poziomie
krajowym wykonywane są przez Państwowy Instytut Geologiczny (PIG) w ramach monitoringu diagnostycznego i
operacyjnego.
Monitoring diagnostyczny prowadzony jest raz na trzy lata i dotyczy wszystkich JCWPd wydzielonych na terenie
kraju. Monitoring operacyjny prowadzony jest co roku, z wyłączeniem roku, w którym wykonywany jest monitoring
diagnostyczny i obejmuje JCWPd o statusie wód zagrożonych nieosiągnięciem dobrego stanu chemicznego i/lub
ilościowego wód podziemnych, ze szczególnym uwzględnieniem obszarów narażonych na zanieczyszczenia
pochodzenia rolniczego.
W granicach Gminy Grębocice znajduje się jeden JCWPd (nr 70), który objęty jest monitoringiem
diagnostycznym.
W 2011 r. na terenie Gminy Grębocice wykonane zostały badania wód podziemnych w ramach monitoringu
diagnostycznego. Wynik badań wskazują, że stan chemiczny wód podziemnych na terenie Gminy można określić
jako dobry.
Poniżej przedstawiono w formie graficznej stan chemiczny wód podziemnych w województwie dolnośląskim, w
tym Gminy Grębocice, na tle granic jednolitych części wód z uwzględnieniem punktów monitoringu krajowego.
29
Strona 30
jednolitych części wód z uwzględnieniem punktów monitoringu krajowego.
5.3. Źródła zanieczyszczeń
Do źródeł zanieczyszczeń wód powierzchniowych i podziemnych znajdujących się na terenie Gminy Grębocice
zaliczyć można:
• działalność rolnicza,
• OUOW Żelazny Most.
Działalność rolnicza
Na stan jakości wód podziemnych i powierzchniowych na terenie Gminy Grębocice ma wpływ działalność
rolnicza (nawożenie), w wyniku której do wód trafiają nadmierne ilości związków azotu. Efektem takich działań
jest nasilenie się procesów eutrofizacji wód powierzchniowych, które sprawiają że wody nie mogą być
wykorzystywane do celów rekreacyjnych oraz jako źródła wody pitnej.
OBUOW Żelazny Most
Wody gromadzone w OUOW Żelazny Most odznaczają się wysokim zasoleniem, w związku z czym stanowią one
znaczne zagrożenie dla wód podziemnych zlokalizowanych w pobliżu obiektu, prowadząc do ich degradacji.
30
Strona 31
Zasięg wód podziemnych odznaczających się ponad normatywnym stężeniem chlorków został przedstawiony
poniżej.
Rysunek 6. Mapa zasięgu stref zanieczyszczonych wód podziemnych (stan na rok 2011).
Strefa wód zdegradowanych, w której znajduje się Gmina Grębocice, odznaczała się w roku 2011 średnim
stężeniem chlorków na poziomie 5877,1 mg Cl/dm3, przy czym maksymalne stężenie wynosiło 9824 mg Cl/dm3,
a minimalne 1297 mg Cl/dm3.
5.4. Gospodarka wodno-ściekowa
Gmina Grębocice posiada rozdzielczą sieć wodociągową o długości 85,2 km posiadającą 1186 podłączeń. Sieć
kanalizacyjna ma długość 96,8 km, a do sieci podłączonych jest 1136 budynków mieszkalnych. W 2011 roku
zużycie wody wyniosło 144,8 dam3, natomiast objętość odprowadzonych ścieków wynosiła 138,0 dam3. W 20101
roku z sieci wodociągowej korzystało 4875 mieszkańców co stanowi 92,2% ogółu ludności. W przypadku sieci
kanalizacyjnej, w 2010 roku korzystało z niej 4139 mieszkańców co stanowi 78,3% ogółu ludności.
Tabela 8. Gospodarka wodno-ściekowa na terenie Gminy Grębocice (stan na rok 2011).
Lokalizacja
Gmina
Grębocice
Sieć rozdzielcza w kilometrach
[km]
Połączenia prowadzące do budynków
mieszkalnych
wodociągowa
kanalizacyjna
wodociągowe
kanalizacyjne
85,2
96,8
1186
1136
Zużycie wody z wodociągów w
gospodarstwach domowych
[dam3]
Ścieki
odprowadzone
[dam3]
144,8
138,0
Źródło: GUS
1
Brak danych dla 2011 r.
31
Strona 32
Woda na terenie Gminy Grębocice jest ujmowana z dwóch ujęć komunalnych – w Grębocicach oraz Rzeczycy.
Stacja uzdatniania wody znajduje się w Grębocicach , natomiast pompownie wody zlokalizowane są z
Kwielicach, Starej Rzece oraz Grodowcu. Szczegółowa charakterystyka ujęć wody zaopatrujących sieć
wodociągową Gminy została przedstawiona poniżej.
Tabela 9. Charakterystyka komunalnych ujęć wody na terenie Gminy Grębocice.
Wydajność eksploatacyjna Q
Lokalizacja ujęcia
Zaopatrywane miejscowości
Ważność pozwolenia
[m3/h]
Grębocice
Rzeczyca
Grębocice
Stara Rzeka
Retków
Kwielice
Ogorzelec
Obiszów
Proszyce
Grodowiec
Świnno
Duża Wółka
Bieńków
Rzeczyca
Żabice
Szymocin
Bucze
Czerńczyce
Trzęsów
Pobór
[m3/h]
31.12.2015 r.
100
57
31.12.2013 r.
73
43
Na poniższych wykresach przedstawiono jak kształtuje się poziom ilości mieszkańców (% ogółu) korzystających z
systemu sieci wodociągowej oraz kanalizacyjnej w gminach województwa dolnośląskiego w 2010 r.
W celu uzyskania i utrzymania wysokiej jakości wód podziemnych i powierzchniowych zgodnie z Krajowym
Programem Oczyszczania Ścieków Komunalnych należy zapewnić w 2015 r. doprowadzenia systemami
kanalizacji zbiorczej ścieków komunalnych z aglomeracji do oczyszczalni przy zapewnionym stopniu obsługi
aglomeracji tymi systemami na poziomie:
- 95% w przypadku aglomeracji ≥ 100 000 RLM2,
- 90% w przypadku aglomeracji ≥ 15 000 RLM i <100 000 RLM.
- 80% w przypadku aglomeracji 2 000÷15 000
Wskaźnik RLM dla Gminy Grębocice wynosi 5500, w związku z czym należy podjąć działania zmierzające do
rozbudowy systemu kanalizacji aby w 2015 r. osiągnąć poziom obsługiwanej liczby mieszkańców o 1,7 %
większy w stosunku do aktualnego (tj. dla 2010 r.)
Oczyszczalnia ścieków
Na terenie Gminy Grębocice funkcjonuje jedna biologiczna oczyszczalnie ścieków o przepustowości 700
m3/dobę. Odbiornikiem ścieków oczyszczonych jest rów Ru-12, a następnie rzeka Rudna w km 7 +880. Poniżej
przedstawiono charakterystykę ścieków oczyszczonych na terenie Gminy Grębocice.
2 RLM — liczba równoważnych mieszkańców - liczba wyrażająca wielokrotność ładunku zanieczyszczeń zawartych w ściekach w stosunku do
jednostkowego ładunku zanieczyszczeń w ściekach odprowadzanych od jednego mieszkańca w ciągu doby.
32
Strona 33
Tabela 10. Ładunki zanieczyszczeń w ściekach po oczyszczeniu w oczyszczalni ścieków na terenie Gminy
Grębocice (stan na rok 2010).
Ładunek
Lp.
Zanieczyszczenia
[kg/rok]
1.
BZT5
737
2.
ChZT
8805
3.
zawiesina ogólna
225
Większość wytworzonych osadów ściekowych wytworzonych w ramach funkcjonowania oczyszczalnie została
zagospodarowana poprzez zastosowanie ich w rolnictwie, rozumianym jako uprawa wszystkich płodów rolnych
wprowadzanych do obrotu handlowego, włączając w to uprawy przeznaczane do produkcji pasz. Ponadto, osady
ściekowe były stosowane do rekultywacji terenów, w tym gruntów na cele rolne.
5.5. Ochrona przeciwpowodziowa
Ocena poziomu zagrożenia i zasięgu powodzi jest podstawą do określenia wydatków na zabiegi i
przedsięwzięcia ograniczające zagrożenie zalewowe, likwidację skutków powodzi oraz system ostrzegawczy.
Stopień zagrożenia powodziowego jest determinowany czynnikami naturalnymi (warunki klimatyczne, natężenie i
rozkład przestrzenny opadów, powierzchnia i ukształtowanie zlewni) oraz antropogennymi (regulacja koryt rzeki,
ich zabudowa hydrotechniczna, stopień zagospodarowania dolin rzecznych, infrastruktura komunikacyjna itp.).
Stopień zagrożenia powodziowego wynika również ze stanu i sprawności funkcjonowania w warunkach
kryzysowych wielu służb państwowych. Podstawą wszelkich działań z zakresu ochrony przeciwpowodziowej na
wszystkich szczeblach decyzyjnych, jest znajomość obszarów, które w wyniku wezbrania mogą zostać zalane.
Również na poziomie gminy podjęcie jakichkolwiek działań w tym zakresie musi bazować na znajomości
obszarów potencjalnie zagrożonych zalaniem.
Na terenie Gminy Grębocice przyczynami powodzi mogą być:
• wezbrania spowodowane wzrostem poziomu wód w rzekach wywołanym przez ulewne deszcze,
• roztopy,
• OUOW Żelazny Most.
W związku z problemami z właściwym utrzymaniem urządzeń melioracji podstawowych na terenie Gminy
powołana została Gminna Spółka Wodna w Grębocicach. Do głównych zadań powołanej spółki należy
utrzymywanie urządzeń służących do melioracji wodnych oraz prowadzenia racjonalnej gospodarki na terenach
zmeliorowanych.
Istotnym zagrożeniem powodziowym na terenie Gminy Grębocice jest fukcjonowanie OUOW Żelazny Most. W
wyniku poważnej awarii może dojść do obsunięcia zapory, skutkiem czego będzie uwolnienie wody nadosadowej
o objętości od kilku do około 15 mln m3 i częściowo upłynnionych osadów o objętości około 6 mln m3. Przy takich
założeniach szerokość wyrwy osiągnie około 290 metrów, a czas jej tworzenia wyniesie około 8 godzin. Szacuje
się, że fala powodziowa może przekroczyć 0,6 m wysokości, a na niżej położonych terenach 1,1 m (m.in. w
Starej Rzece). Przewiduje się, że powstały w wyniku awarii południowej lub wschodniej zapory obiektu zalew
może objąć następujące miejscowości w Gminie Grębocice: Proszówek, Rzeczyca, Żabice, Szymocin, Bucze i
Czerńczyce oraz w przypadku:
• awarii zapory zachodniej także: Bieńków, Starą Rzekę i Proszyce,
• awarii zapory północnej także Grodziszcze.
Zarządca OUOW Żelazny Most - KGHM „Polska Miedź” S.A., posiada „Plan operacyjno-ratowniczy” na wypadek
wystąpienia poważnego wypadku OUOW Żelazny Most Żelazny Most, w ramach którego sporządzono prognozę
zasięgu zalewów wywołanych awarią poszczególnych zapór.
33
Strona 34
5.6. Cele
5.6.1. Cele krótkookresowe
Cele krótkookresowe do 2016 roku:
Do celów tych należy:
• zapobieganie lub ograniczanie spływu zanieczyszczeń do wód podziemnych i powierzchniowych,
• zapobieganie pogarszaniu się stanu wód podziemnych i powierzchniowych
• racjonalizacja wykorzystania i ochrona istniejących zasobów wodnych,
• zapewnienie równowagi pomiędzy poborem a zasilaniem wód podziemnych.
5.6.2. Cele średniookresowe
Cele średniookresowe do 2020 roku:
• przywrócenie i utrzymanie wysokiej jakości wód powierzchniowych,
• współpraca przy tworzeniu baz danych dotyczących wód i terenów zalewowych, systemu monitoringu
środowiska.
• uporządkowanie gospodarki ściekowej w Gminie poprzez budowę lub modernizację sieci
wodociągowych, kanalizacji sanitarnych, sieci kanalizacji deszczowych, stacji uzdatniania wody.
5.6.3. Strategia realizacji celów
W celu właściwego funkcjonowania gospodarki wodno-ściekowej na terenie Gminy do realizacji przewidziane
zostały zadania związane z modernizacją sieci wodociągowych, kanalizacji sanitarnych oraz sieci kanalizacji
deszczowych.
W celu ochrony wód powierzchniowych pod względem jakościowym i ilościowym zaleca się prowadzenie
następujących działań:
1. renaturalizacji cieków wodnych i terenów przyległych;
2. przeciwdziałania migracji wodnej składników pokarmowych ze zlewni do wód powierzchniowych
poprzez:
• stosowanie właściwych zabiegów agrotechnicznych oraz racjonalną gospodarkę nawozami w
agroekosystemach
• kształtowanie urozmaiconej struktury krajobrazu rolniczego, bogatej w takie elementy jak wyspy
leśne, zadrzewienia i zakrzewienia śródpolne, powierzchnie wodne
• tworzenie stref buforowych na granicy ląd-woda, porośniętych trwałą roślinnością
• zabezpieczenie przeciwerozyjne zlewni.
W celu ochrony wód podziemnych pod względem jakościowym i ilościowym zaleca się prowadzenie
• nieprzekraczaniu zasobów dyspozycyjnych zbiornika;
• ustanowieniu stref ochronnych dla wszystkich ujęć wody, dla których jest to wymagane przepisami;
• likwidacji stwierdzonych ognisk zanieczyszczeń i zagrożeń dla wód podziemnych;
• racjonalnym nawożeniu gruntów nawozami sztucznymi i ograniczone stosowanie środków ochrony
roślin.
Równolegle z powyższymi działaniami, powinny być prowadzone akcje o charakterze edukacyjno-informacyjnym
dla mieszkańców Gminy, które przyczynią się do ochrony wód powierzchniowych i podziemnych oraz
racjonalnego ich wykorzystania.
34
Strona 35
6. POWIETRZE ATMOSFERYCZNE
6.1. Ocena stanu jakości powietrza
W 2011 r. na terenie Gminy Grębocice nie były zlokalizowane stacje pomiarowe ani stanowiska wykorzystywane
w ocenie jakości powietrza, w związku z tym jakość powietrza w Gminie będzie scharakteryzowana na podstawie
pomiarów przeprowadzonych na terenie powiatu polkowickiego, tj. w Polkowicach oraz Tarnówku.
Poniżej przedstawiono w formie graficznej rozmieszczenie stacji pomiarowych monitoringu jakości powietrza na
terenie województwa dolnośląskiego w roku 2011.
35
Strona 36
Rysunek 7. Lokalizacja stacji pomiarowych monitoringu jakości powietrza na terenie województwa dolnośląskiego w 2011 roku.
36
Strona 37
Dodatkowe informacje o stanie powietrza w województwie dolnośląskim jak i zarówno Gminie Grębocice dają
pomiary wykonywane przy pomocy metody pasywnej. Metoda pasywnego poboru próbek powietrza należy do
wskaźnikowych metod pomiarowych. Badania powtarzane w sposób cykliczny na obszarze wybranych powiatów
województwa umożliwiają oszacowanie poziomu zanieczyszczenia powietrza, oraz zmian, które zaszły w
wieloleciu. W 2011 r. monitoringiem pasywnym objęty był m.in. powiat polkowicki, gdzie pomiary były
prowadzone w Przemkowie, Chocianowie i Polkowicach.
Poniżej przedstawiono w formie graficznej rozmieszczenie stanowisk pomiarów pasywnych NO2 i SO2 w
województwie dolnośląskim.
Rysunek 8. Lokalizacja punktów pomiarowych monitoringu jakości powietrza na terenie województwa dolnośląskie
w 2011 roku - metoda pasywna.
Ocenę dla wszystkich zanieczyszczeń za 2011 r. wykonano w zmodyfikowanym układzie stref, który został
określony w ustawie o zmianie ustawy Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw (stanowiącej
transpozycje Dyrektywy 2008/50/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 maja 2008 r. w sprawie jakości
powietrza i czystszego powietrza dla Europy). Nowy układ stanowią:
• aglomeracja o liczbie mieszkańców powyżej 250 tys.:
o miasto Wrocław,
• miasto (nie będące aglomeracją) o liczbie mieszkańców powyżej 100 tys.:
o miasta Legnica i Wałbrzych,
37
Strona 38
•
pozostały obszar województwa, nie wchodzący w skład aglomeracji i miast powyżej 100 tys.
mieszkańców:
o strefa dolnośląska.
Gmina Grębocice została zakwalifikowana do strefy dolnośląskiej.
6.1.1. Dwutlenek siarki (SO2)
Pomiary ciągłe
Poziom zanieczyszczenia powietrza dwutlenkiem siarki ze względu na ochronę zdrowia ludzi ocenia się w
odniesieniu do poziomów dopuszczalnych ustalonych dla czasów uśredniania: 1 godzina (350 μg/m3) i 24
godziny (125 μg/m3). Dodatkowo dopuszcza się możliwość przekraczania danego poziomu z ograniczoną
częstością określoną odrębnie dla stężeń 1-godzinnych (maks. 24 razy w roku) i dla stężeń 24-godzinnych
(maks. 3 razy w roku). Dopuszczalne częstości przekroczeń nie obowiązują na obszarach ochrony
uzdrowiskowej. Dlatego na poniższych wykresach pokazane są stężenia maksymalne: pierwsze i dwudzieste
piąte (1. i 25.) dla stężeń 1-godzinnych oraz pierwsze i czwarte (1. i 4.) dla stężeń 24-godzinnych.
Rysunek 9. Stężenia średnioroczne oraz średnie sezonowe dwutlenku węgla (CO2) na terenie województwa
dolnośląskiego w 2011 roku (pomiary ciągłe).
38
Strona 39
Rysunek 10. Stężenia 1-godzinowe i 24-godzinowe dwutlenku siarki na terenie województwa dolnośląskiego w 2011
roku (pomiary ciągłe).
Podsumowanie
Na terenie województwa dolnośląskiego w 2011 r. w żadnym punkcie nie wystąpiły wartości ponadnormatywne
stężenia dwutlenku siarki. Poziom ponad 99% rejestrowanych stężeń 1-godzinnych i 24-godzinnych we
wszystkich stacjach pomiarowych nie przekroczyły 60% wartości dopuszczalnych. Najwyższe stężenia
rejestrowane w ramach pomiarów ciągłych, wystąpiły na terenie powiatu zgorzeleckiego (Witka, Wyszków),
miasta Legnica (ul. Porazińskiej) oraz w Dzierżoniowie. W porównaniu do 2010 r. wzrost stężeń średniorocznych
wystąpiła we Wrocławiu i Jeleniej Górze. Pozostałe stacje rejestrowały stężenia na podobnym lub niższym
poziomie niż w 2010 r.
Pomiary pasywne
Na poniższym wykresie przedstawiono wartości stężeń średniorocznych dwutlenku siarki w strefach
województwa dolnośląskiego, w tym Gminy Grębocice.
39
Strona 40
Rysunek 11. Poziomy stężeń średniorocznych dwutlenku siarki (SO2) w strefach województwa dolnośląskiego w
2011 roku (metoda pasywna).
Podsumowanie:
40
Strona 41
Pomiary wykonywane metodą pasywną na terenach osiedli mieszkaniowych we Wrocławiu, Jeleniej Górze oraz
w powiatach: lubińskim, polkowickim, średzkim, wałbrzyskim (w tym m. Wałbrzychu), wołowskim i wrocławskim,
w latach 2005-2007, 2009 i 2011, wykazały w większości punktów pomiarowych wzrost poziomu stężeń SO2.
Największą poprawę jakości powietrza w odniesieniu do zanieczyszczenia powietrza dwutlenkiem siarki
zanotowano w: Szczawnie Zdroju, Boguszowie Gorcach, Mieroszowie, Kobierzycach, Wałbrzychu – na
osiedlach: Szczawienko, Sobięcin, Biały Kamień oraz we Wrocławiu na osiedlach: Gaj i Sępolno. Największy
wzrost stężeń wystąpił: w Mietkowie, we Wrocławiu na osiedlu Muchobór Mały (ul. Fabryczna), Polkowicach,
Kątach Wrocławskich i Chocianowie. Pomimo wzrostu wartości stężeń dwutlenku siarki w powiecie polkowickim
należy podkreślić, że wartości te były jednymi z najniższych jakie odnotowano w całym województwie
dolnośląskim.
6.1.2. Dwutlenek azotu
Poziom zanieczyszczenia powietrza dwutlenkiem azotu ze względu na ochronę zdrowia ludzi ocenia się w
odniesieniu do poziomów dopuszczalnych ustalonych dla czasów uśredniania: 1 godzina (200 μg/m3) i rok
kalendarzowy (40 μg/m3, a dla obszarów ochrony uzdrowiskowej: 35 μg/m3). Dodatkowo dla stężeń 1godzinnych dopuszcza się możliwością przekraczania danego poziomu z częstości nie większe niż 18 razy w
roku (na wykresie pokazane jest 19. maksymalne stężenie 1-godzinne). Dopuszczalna częstością przekroczeń
normy 1-godzinnej nie obowiązuje na obszarach ochrony uzdrowiskowej.
Rysunek 12. Stężenia średnioroczne oraz średnie sezonowe dwutlenku azotu na terenie województwa
41
Strona 42
Rysunek 13. Stężenia 1-godzinne dwutlenku azotu na terenie województwa dolnośląskiego w 2011 roku (pomiary
ciągłe).
Podsumowanie:
Ponadnormatywne średnioroczne stężenie dwutlenku azotu odnotowane zostało przez stacje „komunikacyjny”
zlokalizowaną przy al. Wiśniowej we Wrocławiu. Stężenie średnioroczne to 64 μg/m3, czyli 160% normy. Stacja
położona jest w bezpośrednim sąsiedztwie skrzyżowania ulic: Hallera, Powstańców Śląskich i alei Wiśniowej. Na
wszystkich tych ulicach obserwowane jest bardzo duże natężeniu ruchu, ze znaczącym udziałem samochodów
ciężarowych, co ma bezpośrednie przełożenie na wyniki pomiarów. Pomiary w pozostałych rejonach
województwa nie wykazały przekroczeń poziomów dopuszczalnych zarówno w odniesieniu do normy
średniorocznej, jak i 1- godzinowej.
Pomiary pasywne
Na poniższym wykresie przedstawiono wartości stężeń średniorocznych dwutlenku azotu w strefach
42
Strona 43
Rysunek 14. Poziomy stężeń średniorocznych dwutlenku azotu (NO2) w strefach województwa dolnośląskiego w
2011 r. (metoda pasywna).
Podsumowanie:
Najwyższe wartości stężenia dwutlenku azotu zostały odnotowane na terenie miasta Wrocławia. Najniższe
wartości wykazały pomiary wykonane na terenie powiatu polkowickiego, w tym Gminy Grębocice. Pomiary
wykonywane metodą pasywną na zostały przeprowadzone na obszarze osiedli mieszkaniowych z dala od dróg o
dużym natężeniu ruchu.
W ocenie jakości powietrza za 2011 r. uwzględniono substancje, dla których w rozporządzeniu Ministra
Środowiska z 3 marca 2008 r. w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu i dyrektywach unijnych
43
Strona 44
(2008/50WE oraz 2004/107/WE), określono poziomy dopuszczalne/docelowe/celu długoterminowe w powietrzu,
ze względu na ochronę zdrowia ludzkiego i ochronę roślin.
W ocenie przeprowadzonej pod kątem kryteriów ustanowionych w celu ochrony zdrowia uwzględniono
następujące zanieczyszczenia:
• dwutlenek siarki SO2
• dwutlenek azotu NO2
• tlenek węgla CO
• benzen C6H6
ozon O3
•
• pył PM10,
• ołów Pb w PM10
• arsen As w PM10
• kadm Cd w PM10
• nikiel Ni w PM10
• benzo(a)piren B(a)P w pyle PM10
• pył PM2,5
Ocena wykonana pod kątem spełnienia kryteriów odniesionych do ochrony roślin obejmowała:
• dwutlenek siarki CO2
• tlenki azotu NOx
• ozon O3
Odrębnie dla każdej substancji dokonano klasyfikacji stref, w których poziom odpowiednio:
• przekracza poziom dopuszczalny powiększony o margines tolerancji (klasa C),
• mieści się pomiędzy poziomem dopuszczalnym a poziomem dopuszczalnym powiększonym o margines
tolerancji (klasa B),
• nie przekracza poziomu dopuszczalnego (klasa A),
• przekracza poziom docelowy (klasa C),
• nie przekracza poziomu docelowego (klasa A),
• przekracza poziom celu długoterminowego (klasa D2),
• nie przekracza poziomu celu długoterminowego (klasa D1)
W poniższej tabeli przedstawiono wynikowe klasy strefy dolnośląskiej, w której znajduje się Gmina Grębocice, z
uwzględnieniem kryteriów ustanowionych w celu ochrony zdrowia ludzkiego oraz ochrony roślin.
Tabela 11. Wynikowe klasy stref województwa dolnośląskiego dla poszczególnych zanieczyszczeń, uzyskane w
ocenie rocznej za 2011 r. dokonanej z uwzględnieniem kryteriów ustanowionych w celu ochrony zdrowia.
Symbol klasy wynikowej
Lp.
Nazwa strefy
Kod strefy
O3
PM
1.
strefa dolnośląska
PL0204
SO2
NO2
PM10
Pb
C6H6
CO
A
A
C
A
A
C
(dc)
C
As
Cd
Ni
BaP
A
A
A
C
2,5
A
Gdzie:
C – przekroczenie poziomów normatywnych – konieczne opracowanie POP
A – brak przekroczeń
ocenie rocznej za 2011 r. dokonanej z uwzględnieniem kryteriów ustanowionych w celu ochrony roślin.
Lp.
Nazwa strefy
Kod strefy
O3
SO2
NOx
(dc)
1.
PL0204
A
A
C
44
Strona 45
Gdzie:
Podsumowanie:
Wynik rocznej oceny strefy dolnośląskiej, w której położone jest Gmina Grębocice, wskazuje, że dotrzymane są
poziomy dopuszczalne lub poziomy docelowe substancji w powietrzu (klasa A) ustanowione ze względu na
ochronę zdrowia:
• dwutlenku siarki,
• dwutlenku azotu,
• benzenu,
• pyłu PM2,5,
• metali ciężkich zawartych w pyle PM10:
o arsenu,
o kadmu,
o niklu,
o ołowiu.
Natomiast zanieczyszczeniami problemowymi są :
• pył zawieszony PM10 oraz zawarty w nim bezno(a) biren.
• tlenek węgla CO,
• ozon.
Dla tych czterech zanieczyszczeń strefa dolnośląska, w tym Gmina Grębocice, otrzymała klasę C, dla której
konieczne jest opracowanie programów ochrony powietrza. Należy jednak pamiętać, że strefa dolnośląska nie
wykazuje jednolitości na całym swoim obszarze, pod względem zanieczyszczeń. Oznacza to, że w strefie są
miejsca, które ze względu na poziom zanieczyszczeń wymagają podjęcia działań na rzecz poprawy jakości
powietrza. Jak wynika z opracowania przez WIOS we Wrocławiu „Raportu o stanie środowiska w województwie
dolnośląskim w 2011 roku”, Gmina Grębocice nie została wskazana jako miejsce przekroczeń stężeń pyłu PM10,
BaP, tlenku węgla oraz ozonu.
6.2. Źródła zanieczyszczeń
Źródła zanieczyszczeń powietrza
Głównymi źródłami zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego są:
• niska emisja (spalanie paliw),
• emisja niezorganizowana z kopalń (głównie pyły).
W okresie zimowym wzrasta emisja pyłów i zanieczyszczeń spowodowanych spalaniem paliw stałych w
kotłowniach indywidualnych i indywidualnych piecach centralnego ogrzewania.
Negatywny wpływ na jakość powietrza atmosferycznego mają lokalne kotłownie pracujące na potrzeby
centralnego ogrzewania, a także małe przedsiębiorstwa spalające węgiel w celach grzewczych lub
technologicznych. Brak urządzeń oczyszczania bądź odpylania gazów spalinowych powoduję, iż całość
wytwarzanych zanieczyszczeń trafia do powietrza atmosferycznego. Niska sprawność i efektywność technologii
spalania są poważnym źródłem emisji zanieczyszczeń. Co więcej, głównym paliwem w sektorze gospodarki
komunalnej jest węgiel, często zawierający znaczne ilości siarki. Rodzaje oraz źródła zanieczyszczeń powietrza
zestawiono w poniższej tabeli.
Tabela 13. Rodzaje oraz źródła zanieczyszczeń powietrza.
Zanieczyszczenia
Źródło emisji
Pył ogółem
spalanie paliw, unoszenie pyłu w powietrzu;
SO2 (dwutlenek siarki)
spalanie paliw zawierających siarkę;
45
Strona 46
NO (tlenek azotu)
NO2 (dwutlenek azotu)
NOx (suma tlenków azotu)
CO (tlenek węgla)
O3 (ozon)
Amoniak, metan
spalanie paliw;
spalanie paliw, procesy technologiczne;
sumaryczna emisja tlenków azotu;
produkt niepełnego spalania;
powstaje naturalnie oraz z innych zanieczyszczeń będących utleniaczami;
transport, produkcja rolna, produkty spalania.
Emisja komunikacyjna
Negatywne oddziaływanie na środowisko niesie ze sobą emisja komunikacyjna, która najbardziej odczuwalna jest
w pobliżu dróg charakteryzujących się dużym natężeniem ruchu kołowego.
Głównymi zanieczyszczeniami emitowanymi w związku z ruchem samochodowym są:
• tlenek i dwutlenek węgla,
• węglowodory,
• tlenki azotu,
• pyły zawierające metale ciężkie,
• pyły ze ścierania się nawierzchni dróg i opon samochodowych.
Dla stanu powietrza atmosferycznego istotne znaczenie ma emisja NOx oraz metali ciężkich. Duże znaczenie ma
również tzw. emisja wtórna z powierzchni dróg, która zależy w dużej mierze od warunków meteorologicznych.
Komunikacja jest również źródłem emisji benzenu, benzo(a)piranu, toluen i ksylenu. Na wielkość tych
zanieczyszczeń wpływa stan techniczny samochodów, stopień zużycia substancji katalitycznych oraz jakość
stosowanych paliw. Gwałtowny rozwój transportu, przejawiający się wzrostem ilości samochodów na drogach
oraz aktualny stan i infrastruktury dróg spowodował, iż transport może być uciążliwy dla środowiska naturalnego.
W przypadku substancji toksycznych emitowanych przez silniki pojazdów do atmosfery, źródła te trudno
zinwentaryzować pod kątem emisji zanieczyszczeń, gdyż zwykle nie ma dla nich materiałów sprawozdawczych.
Na podstawie znanych wartości średniego składu paliwa, szacowany przeciętny skład spalin silnikowych jest
następujący:
Tabela 14. Przeciętny skład spalin silnikowych (w % objętościowo).
Składnik
Silniki benzynowe
Silniki wysokoprężne
Azot
24 - 77
76 - 78
Tlen
0,3 - 8
2 - 18
Para wodna
3,0 - 5,5
0,5 - 4
Dwutlenek węgla
5,0 - 12
1 - 10
Tlenek węgla
0,5 - 10
0,01 - 0,5
Tlenki azotu
0,0 - 0,8
0,0002 - 0,5
Węglowodory
0,2 - 3
0,009 - 0,5
Sadza
0,0 - 0,04
0,01 - 1,1
Aldehydy
0,0 - 0,2
0,001 - 0,009
Uwagi
nietoksyczny
nietoksyczny
nietoksyczny
nietoksyczny
toksyczny
toksyczny
toksyczny
toksyczny
toksyczny
Na skutek powszechnej elektryfikacji, emisje do powietrza związane z ruchem kolejowym mają znaczenie
marginalne. Należą do nich jedynie emisje zanieczyszczeń pyłowych związanych z ruchem pociągów, oraz
niewielkie emisje z lokomotyw spalinowych używanych głownie na bocznicach kolejowych.
Na terenie Gminy Grębocice do tej pory nie zostały przeprowadzone badania pod kątem wpływu ruchu
komunikacyjnego na stan środowiska, w tym powietrza atmosferycznego i zdrowie ludzi. Biorąc jednak pod
uwagę rozmieszczenie zabudowy mieszkalnej i przebieg poszczególnych dróg przez teren Gminy, potencjalnie
największy problem z wpływem ruchu komunikacyjnego i stan środowiska występuję w miejscowości Retków,
gdzie przebiega droga wojewódzka nr 292.
Niska emisja
46
Strona 47
Negatywne oddziaływanie na stan jakości powietrza niesie ze sobą niska emisja z lokalnych kotłowni i pieców
węglowych, które używane są w indywidualnych gospodarstwach domowych na terenie gminy. W lokalnych
systemach grzewczych brak jest urządzeń ochrony powietrza. Emisja z tych źródeł jest trudna do oszacowania i
wykazuje zmienność sezonową, która związana jest z okresem grzewczym. W związku z pogarszającą się
sytuacją ekonomiczną w ostatnim czasie na terenie Gminy Grębocice jest obserwowany wzrost wykorzystywania
paliw stałych jako nośnika energii cieplnej.
Obecnie jedną z najbardziej dostępnych i przyjaznych środowisku metodą grzewczą są instalacje cieplne
wykorzystujące jako źródło energii gaz. Pod względem liczby ludności (% ogółu) wykorzystującej gaz do
ogrzewania mieszkań, Gmina Grębocice na tle pozostałych gmin powiatu polkowickiego, prezentuje się lepiej od
gminy Radwanice i nieznacznie od gminy Przemków. Szczegółowa charakterystyka sieci gazowej Gminy
Grębocice w latach 2006-2010 została przedstawiona poniżej.
Tabela 15. Charakterystyka sieci gazowej na terenie Gminy Grębocice w latach 2006-2010.
j. m.
długość czynnej sieci ogółem
długość czynnej sieci przesyłowej
długość czynnej sieci rozdzielczej
czynne przyłącza do budynków
odbiorcy gazu
odbiorcy gazu ogrzewający mieszkania gazem
zużycie gazu
zużycie gazu na ogrzewanie mieszkań
ludność korzystająca z sieci gazowej
m
m
m
szt.
gosp. dom.
gosp. dom.
tys.m3
tys.m3
osoba
%
2006
54491
16471
38020
369
502
401
539,40
503,4
1537
29,0
2007
54491
16471
38020
535
519
413
473,5
438,0
1551
29,2
Rok
2008
60764
16471
44293
648
539
422
456,5
416,7
1559
29,4
2009
60819
16471
44348
651
576
443
508,9
466,0
2051
38,6
2010
60819
16471
44348
652
593
452
686,1
550,4
2099
39,7
źródło: GUS
Zaleca się opracowanie Programu Ograniczenia Niskiej Emisji, który przyczyni się do ograniczenia emisji
substancji szkodliwych do powietrza atmosferycznego (m.in. z lokalnych kotłowni i pieców węglowych) poprzez
likwidację istniejących, nieefektywnych źródeł ciepła. Program ten będzie wskazywał możliwe rozwiązania, w
zakresie energooszczędnych urządzeń grzewczych oraz odnawialnych źródeł energii, które będą w pełni
dostosowane do możliwości oraz charakterystyki Gminy Grębocice.
Obecnie na mocy uchwały Rady Gminy w Grębocicach Nr VI/31/2011 z dnia 22 marca 2011 r. wdrożony został
program dofinansowań dotyczących montażu kolektorów słonecznych, dzięki któremu mieszkańcy mają
możliwość ubiegania się o dofinansowanie w wysokości 50% kosztów inwestycji (nie więcej niż 5 000 zł). Pozwoli
to na zwiększenie stopnia wykorzystywania energii słonecznej jako alternatywne źródło ciepła, co z kolei przełoży
się na poprawę jakości powietrza atmosferycznego na terenie Gminy Grębocice.
Emisja punktowa
Do tej kategorii zaliczane są punktowe źródła zanieczyszczeń jak np. zakłady przemysłowe. Na terenie Gminy
Grębocice do tego typu źródeł zanieczyszczeń można zaliczyć szyb wentylacyjny R-XI. Jest on eksploatowany w
ramach wydobycia rud miedzi ze złoża „Rudna” przez KGHM.
Szyb R-XI położony jest, w pobliżu wsi Grodowiec, na terenie Gminy Grębocice. Pełni on funkcje szybu
wentylacyjnego wydechowego z najniżej położonych wyrobisk O/ZG „Rudna”.
Podstawowym źródłem emisji zanieczyszczeń do powietrza z O/ZG „Rudna” są działania prowadzone w
wyrobiskach kopalni. W wyniku podejmowanych prac typt wiercenie, wybieranie oraz transport urobku, do
powietrza kopalnianego unoszone są następujące zaniczyszczenia:
• pyły (w tym metale): pyły rudy i skały płonnej z operacji urabiania, wybierania, przeładunków,
przesypywania i kruszenia, pyły ze spalania oleju napędowego (sadza), pyły spawalnicze;
47
Strona 48
•
•
•
•
•
tlenek węgla: z rozkładu materiałów wybuchowych, spalania oleju napędowego i spawania;
dwutlenek siarki: ze spalania oleju napędowego;
tlenki azotu: ze spalania oleju napędowego, z rozkładu materiałów wybuchowych i spawania
węglowodory alifatyczne i aromatyczne: ze spalania oleju napędowego, z parowania rozpuszczalników
stosowanych do odtłuszczania części maszyn, z przeładunków oleju napędowego, z rozpuszczalników,
farb i lakierów;
alkohole, octany i inne rozpuszczalniki organiczne: z parowania rozpuszczalników, farb i lakierów.
W związku z emisją zanieczyszczeń, przy szybie R-XI jest prowadzony monitoring stanu stopnia
zanieczyszczenia powietrza. Pomiary obejmują:
• opad pyłu ogółem, w tym ołowiu i kadmu,
• średniodobowe stężenia pyłu PM10, w tym miedzi i ołowiu,
• dwutlenek azotu.
Wyniki pomiarów jakości powietrza wykonanych w roku 2010 w rejonie szybów funkcjonujących w ramach
eksploatacji złoża „Rudna”, w tym szybu R-XI, przedstawiono w poniższej tabeli.
Tabela 16. Emisja gazów i pyłów do powietrza z szybów wydechowych ZG "Rudna".
Emisja
Lp.
Nazwa zanieczyszczenia
szyby wentylacyjne
1. Dwutlenek siarki
747,463
2. Dwutlenek azotu
190 482,358
3 Tlenek węgla
197 423,781
4. Węglowodory alifatyczne
7 917,933
5. Węglowodory aromatyczne
1 726,880
6. Benzen
284,538
7. Butanol
1 104,546
8. Octan etylu
192,027
9. Octan butylu
1363,297
10. Aceton
0,000
11. Pył (ogółem)
185 351,755
12. Ołów w pyle
582,705
13. Kadm w pyle
6,627
14. Miedź w pyle
4 816,216
15. Arsen w pyle
74,376
16. Pył zawieszony
17 522,206
Żródło: Raport o oddziaływaniu na środowisko wydobycia rud miedzi ze złoża „Rudna”
dopuszczalna
nie ustala się
436 161,0
nie ustala się
70 824,0
nie ustala się
nie ustala się
nie ustala się
nie ustala się
4 364,0
nie ustala się
498 657,0
793,0
25,0
nie ustala się
nie ustala się
59 203,0
Jak wynika z powyższej tabeli, zmierzone roczne wartości opadu zanieczyszczeń nie przekraczały wartości
odniesienia. Względnie wysokie oddziaływanie notuje się w przypadku ołowiu, którego opad osiąga poziomy od 3
do 60 % średniorocznej wartości odniesienia. Opad pyłu ogółem kształtował się na stosunkowo niskim poziomie
6-25% wartości odniesienia, a opad kadmu był zaś praktycznie pomijalny (poniżej 10 % wartości odniesienia).
W przypadku pomiarów dotyczących stężeń maksymalnych średniodobowych. Względnie najwyższe poziomy
zanieczyszczenia powietrza odnotowano w rejonach wszystkich szybów sporadycznie przekraczały wartość
dopuszczalną 50 µg/m3. W związku z tym jednak, że ilości stwierdzonych przekroczeń (1 do 15,3 dni w roku) były
niższe od ilości dopuszczalnej (35 dni w roku), kryterium dopuszczalnego stężenia średniodobowego pyłu PM10
w rozpatrywanym okresie należy uznać za dotrzymane. Zmierzone w rejonie szybów wydechowych
średnioroczne stężenia pyłu PM10 osiągnęły poziomy 40-50 % wartości dopuszczalnej.
W związku z dotrzymaniem norm emisji, należy stwierdzić, że szyby wentylacyjne, w tym R-XI, nie powodują
przekroczenia standardów jakości powietrza i nie są dla środowiska uciążliwe.
48
Strona 49
Do znaczących oddziaływań szybów wentylacyjnych zaliczyć należy emisje ołowiu, którego opad może
potencjalnie osiągać wartości zbliżone do normatywnych, oraz emisje dwutlenku azotu i pyłu PM10, których
maksymalne stężenia poza terenem zakładu mogą okresowo osiągać wartości zbliżone do normatywnych.
Oddziaływania związane z emisjami pozostałych zanieczyszczeń osiągają generalnie poziomy przeciętne.
Aktualne wielkości dopuszczalnej emisji zanieczyszczeń ze źródeł O/ZG „Rudna” określone zostały w pozwoleniu
Marszałka Województwa Dolnośląskiego z dnia 30 czerwca 2009 r., w którym ustalone zostały dla
poszczególnych źródeł dopuszczalne wielkości emisji substancji, uśrednione dla okresu 1 godziny oraz łączne
emisje roczne z kopalni.
Emisja niezorganizowana
Do niezorganizowanych źródeł emisji zanieczyszczeń do powietrza, występujących na terenie Gminy Grębocice,
należy OUOW Żelazny Most. Emisja zanieczyszczeń z obiektu jest związana z wysychaniem gromadzonych
odpadów, co sprawia że są one podatne na erozję wietrzną. Źródłem pyłu, który przemieszcza się poza obszar
obiektu, są osuszone strefy pomiędzy akwenem, a zaporą. Są to tzw. „plaże”, korona oraz częściowo zbocza
zapory.
Do emisji zanieczyszczeń z OUOW Żelazny Most dochodzi w specyficznych warunkach klimatycznych – bez
opadów atmosferycznych (suche „plaże”) oraz przy prędkości wiatru powyżej 4 m/s. Innymi czynnikami
sprzyjającymi unoszeniu się pyłu są:
• duża powierzchnia „plaż”,
• skład frakcyjny odpadów,
• wyniesienie powierzchni „plaż” ponad otaczający teren,
• swobodny przepływ mas powietrza na całą powierzchnią obiektu,
• zdolność do szybkiego osuszania odpadów,
• wykonywane prace ziemne związane z formowaniem obiektu.
Do zabiegów wykorzystywanych w celu ograniczenia emisji pyłu z OUOW Żelazny Most należą:
• deszczowanie – zraszanie „plaż” w okresach bezdeszczowych z wykorzystaniem maszyn
deszczujących;
• kurtyna wodna – szeregowy natrysk, wykorzystywany podczas prowadzenia przemieszczania odpadów i
przekładek instalacyjnych szlamowych oraz wodnych na koronach zapory;
• zestalanie plaż – zestalanie za pomocą emulsji asfaltowej powierzchni „plaż”;
• rekultywacja biologiczna skarp – pokrywanie powierzchni zapór humusem i obsiewanie mieszanką traw.
Stosuje się także darniowanie skarp oraz nowoczesną metodę hydroobsiewu.
Emitowany z OUOW Żelazny Most pył, składem odpowiada gromadzonym odpadom poflotacyjnym, które w 99%
stanowią substancje nieorganiczne, głównie węglany, krzemiany, glinokrzemiany, siarczany, kwarc, minerały
ilaste, a także metale ciężkie.
W rejonie OUOW Żelazny Most prowadzony jest monitoring, w ramach którego wykonywane są systematyczne
pomiary stanu jakości powietrza atmosferycznego. Sieć monitoringu obejmuje:
• pomiary odpadu pyłu z analizą zawartości metali,
• pomiary manualne stężeń 24-godzinnych pyłu zawieszonego PM10,
• automatyczne pomiary stężeń 1-godzinnych i 24-godzinnych pyłu zawieszonego PM10.
W przypadku obszaru Gminy Grębocice, na jej terenie prowadzone są wyłącznie badania pomiaru opadu pyłu
(punkt 9 i 7, rys. 15). W tym zakresie, monitoring obejmuje następujące pomiary:
• opad pyłu ogółem, opad ołowiu i miedzi w 22 punktach pomiarowych, pomiary miesięczne,
• opad: arsenu, cynku, kadmu, manganu, niklu i żelaza, pomiary kwartalne w 22 punktach pomiarowych,
wraz z oznaczeniem składu frakcyjnego pyłu.
49
Strona 50
Kryteriami oceny jakości powietrza atmosferycznego ze względu na opad pyłu są:
Dp (g/m2.rok) – wartość odniesienia opadu pyłu ogółem – 200 g/m2.rok
Dpi (g/m2.rok) – wartość odniesienia opadu metali suma ołowiu i jego związków – 100 mg/m2.rok, suma kadmu i
jego związków – 10 mg/2rok
Poniżej przedstawiono lokalizację punktów pomiarowych w ramach monitoringu jakości powietrza
atmosferycznego wokół OUOW Żelazny Most. Punkt pomiarowy nr 9 i 7 znajduje się na terenie Gminy
Grębocice.
Rysunek 15. Lokalizacja punktów pomiarowych w ramach monitoringu stanu powietrza w rejonie OUOW Żelazny
Most.
Na poniższych wykresach przedstawiono wyniki pomiarów wykonanych w ramach monitoringu stanu powietrza w
rejonie OUOW Żelazny Most w latach 2006-2011.
50
Strona 51
Rysunek 16. Roczny opad pyłu ogółem w rejonie OUOW Żelazny Most.
gdzie:
pkt. 7 i 9 dotyczy Gminy Grębocice
Rysunek 17. Roczny opad miedzi ogółem w rejonie OUOW Żelazny Most.
gdzie:
51
Strona 52
Rysunek 18. Roczny opad ołowiu ogółem w rejonie OUOW Żelazny Most.
gdzie:
Rysunek 19. Roczny opad arsenu ogółem w rejonie OUOW Żelazny Most.
gdzie:
52
Strona 53
Rysunek 20. Roczny opad kadmu ogółem w rejonie OUOW Żelazny Most.
gdzie:
Rysunek 21. Roczny opad manganu ogółem w rejonie OUOW Żelazny Most.
gdzie:
53
Strona 54
Rysunek 22. Roczny opad niklu ogółem w rejonie OUOW Żelazny Most.
gdzie:
Podsumowanie:
Z powyższych wykresów wynika, że w żadnym punkcie pomiarowym nie stwierdzono przekroczenia wartości
odniesienia dla pyłu ogółem w roku 2011, w tym na terenie Gminy Grębocice. Taki sam stan rzeczy dotyczy
wyników pomiarów względem opadu ołowiu i kadmu. W przypadku pomiarów dla, których brak jest normy dla
wartości odniesienia zaobserwowano w roku 2011 wzrost względem roku 2010.
6.3. Cele
Cele krótkookresowe do 2016 roku
• Poprawa jakości powietrza atmosferycznego.
• Promowanie wykorzystania alternatywnych źródeł energii poprzez zastosowanie w budynkach
użyteczności publicznej dofinansowania na kolektory słoneczne.
• Kontynuowanie programu dofinansowań w zakresie kolektorów słonecznych.
Cele średniookresowe do 2020 roku
Do celów tych należą:
• Doprowadzenie oraz utrzymanie wysokiej jakości powietrza atmosferycznego.
• Opracowanie Programu Ograniczenia Niskiej Emisji.
• Współpraca przy tworzeniu baz danych dotyczących powietrza atmosferycznego, systemu monitoringu
środowiska.
54
Strona 55
Głównymi problemami w zakresie jakości powietrza atmosferycznego na terenie Gminy Grębocice, jak i na
terenie całego województwa dolnośląskiego są:
• pogorszenie jakości powietrza ze względu na tlenki azotu i pył zawieszony przy szlakach
komunikacyjnych,
• pogorszenie jakości powietrza pod względem zawartości ozonu w warstwie przyziemnej,
• niska emisja pochodząca z ogrzewania mieszkań i ze spalin samochodowych.
Do działań mających na celu poprawę jakości powietrza na terenie Gminy Grębocice zalicza się:
• wspieranie działań inwestycyjnych w zakresie ochrony powietrza podejmowanych przez podmioty
gospodarcze,
• zwiększenie świadomości społeczeństwa w zakresie ochrony powietrza
• wykorzystywanie alternatywnych źródeł energii (dofinansowanie kolektorów słonecznych),
• edukacja ekologiczna i podnoszenie świadomości społecznej w odniesieniu zagrożeń związanych z
zanieczyszczaniem powietrza – głównie dotyczących spalania odpadów komunalnych, opakowań i
tworzyw sztucznych w prywatnych paleniskach.
Ograniczenie emisji komunikacyjnej
W celu ograniczenia emisji zanieczyszczeń związanej z ruchem komunikacyjnym zaleca się podjęcie
• polepszenie stanu technicznego pojazdów należących do Gminy – stopniowa eliminacja pojazdów
niesprawnych technicznie,
• działanie mające na celu redukcję uciążliwości transportu samochodowego – głównie w zakresie
logistyki,
• przygotowanie warunków dla rozwoju ruchu rowerowego – wytyczenie i wykonanie ścieżek rowerowych.
• stosowanie pasów zieleni i zadrzewienia.
Ograniczenie niskiej emisji
W celu ograniczenia niskiej emisji zaleca się podjęcie następujących działań:
• sukcesywną wymianę przestarzałych kotłów węglowych CO używanych w budynkach użyteczności
publicznej i zastępowanie ich nowoczesnymi piecami o wyższej sprawności, a tym samym niższym
zapotrzebowaniu na paliwo i mniejszej emisji spalin;
• edukacja społeczna i uświadamianie o szkodliwości spalania różnego rodzaju odpadów oraz węgla o
słabej kaloryczności i dużym zasiarczeniu w paleniskach domowych;
• promowanie działań zmierzających do eliminacji strat ciepła z budynków mieszkalnych oraz
użyteczności publicznej (docieplenia itp.);
• promowanie stosowania paliw proekologicznych takich jak np. gaz ziemny, olej opałowy, ekogroszek
itp.,
• wykorzystywanie kolektorów słonecznych.
7. GLEBA
7.1. Charakterystyka i ocena aktualnego stanu
Na obszarze gminy Grębocice lokalnie gleby i przypowierzchniowe grunty zostały zmodyfikowane procesami
antropogenicznymi. W rejonach, w których nie nastąpiły procesy antropogeniczne, gleby zostały wykształcone
jako mady rzeczne, gleby murszowe i torfowe w rejonach dolin rzecznych, bądź rozwinęły się na piaszczystym
lub gliniastym podłożu polodowcowym, jako gleby płowe, którym towarzyszą gleby brunatne właściwe i
opadowo-glejowe.
55
Strona 56
W poniższej tabeli przedstawiono typy gleb występujące na terenie Gminy Grębocice.
Tabela 17. Typy gleb występujące na terenie Gminy Grębocice.
Typy gleb
[%]
Gmina
Bielicowe i
Czarne
Brunatne
Mady Glejowe
pseudobielicowe
ziemie
Grębocice
2,49
45,88
26,79
23,10
0,01
Murszowe
Torfowe
1,70
0,03
Mułowo –
torfowe i
torfowo-mułowe
-
Gmina Grębocice wyróżnia się najlepszymi glebami w powiecie polkowickim. W poniższych tabelach
przedstawiono klasy bonitacyjne gleb należących do gruntów ornych oraz użytków zielonych oraz strukturę
użytkowania gruntów na terenie Gminy Grębocice.
56
Strona 57
Tabela 18. Bonitacja gleb na terenie Gminy Grębocice
Lp.
Obręb
1.
Bucze
2.
Czeńczyce
3.
Duża Wólka
4.
Grębocice
5.
Grodowiec
6.
Krzydłowice
7.
KWilice
8.
Obiszów
9.
Ogorzelec
10.
Proszówek
11.
Proszyce
12.
Retków
13.
Rzeczyca
14.
Stara Rzeka
15.
Szymocin
16.
Trzęsów
17.
Wilczyn
Gmina
jedn.
ha
%
ha
%
ha
%
ha
%
ha
%
ha
%
ha
%
ha
%
ha
%
ha
%
ha
%
ha
%
ha
%
ha
%
ha
%
ha
%
ha
%
ha
%
I
18,15
2,0
II
1,57
0,7
558,25
61,1
38,71
11,8
1,64
0,3
18,15
0,2
763,44
10,3
IIIa
31,04
14,8
13,14
4,5
68,76
13,7
231,01
25,3
4,17
2,7
17,48
2,1
166,30
24,7
44,72
14,2
36,07
23,0
22,74
17,9
37,16
11,3
40,19
4,2
35,17
7,2
56,23
9,9
70,47
14,5
874,65
11,8
IIIb
74,14
35,4
120,85
41,4
64,84
13,0
23,84
2,6
14,92
9,6
21,34
2,6
126,62
18,8
65,46
20,8
40,55
25,9
20,45
16,1
68,67
20,9
153,24
15,8
122,71
25,3
64,11
11,2
92,15
18,9
1073,89
14,5
Grunty orne z sadami
IVa
IVb
80,44
13,28
38,6
6,3
115,56
35,15
39,7
12,0
98,69
69,94
19,8
14,0
56,06
20,98
6,1
2,3
45,38
21,23
29,1
13,7
138,07
206,67
16,8
25,2
121,27
48,22
17,9
7,2
89,51
46,37
28,4
14,7
32,60
15,23
20,9
9,7
38,82
135,77
11,5
40,6
34,53
11,22
27,1
8,8
77,53
44,20
23,5
13,4
236,84
171,26
24,5
17,7
207,64
70,58
42,8
14,5
132,20
113,67
23,2
19,9
125,01
24,98
25,7
5,1
14,14
12,71
16,8
15,0
1644,89
1061,46
22,1
14,3
V
8,87
4,2
5,66
1,9
158,61
31,7
5,62
0,3
48,70
31,3
331,3
40,3
56,94
8,4
37,61
12,0
9,70
6,2
140,44
42,0
38,35
30,1
62,92
19,1
192,51
19,9
46,84
9,6
166,23
29,1
86,54
17,7
51,61
61,0
1448,18
19,5
VI
1,46
0,5
38,13
7,6
17,10
11,0
104,15
12,7
32,23
4,8
7,44
2,4
2,70
1,7
19,69
5,9
164,33
17,0
2,83
0,6
36,35
6,4
85,87
17,6
16,10
7,2
518,38
7,0
VIZ
1,13
0,2
3,99
2,6
2,35
0,3
2,01
0,3
0,65
0,2
9,12
0,9
2,66
0,5
21,91
0,3
razem
209,34
100,00
291,82
100,00
500,10
100,00
913,91
100,00
155,49
100,00
821,09
100,00
674,37
100,00
314,61
100,00
156,49
100,00
334,72
100,00
127,29
100,00
329,19
100,00
967,49
100,00
485,77
100,00
570,43
100,00
487,68
100,0
84,56
100,0
7424,35
100,0
I
1,84
2,0
2,06
8,7
II
0,50
0,8
11,66
12,6
19,87
34,1
0,41
1,2
1,01
8,0
0,06
0,1
1,95
1,4
0,74
0,7
6,09
12,5
0,42
0,6
3,90
0,3
42,71
3,4
Użytki zielone z sadami
III
IV
V
50,77
5,08
3,21
85,00
8,5
5,4
114,20
16,92
0,30
85,4
12,6
0,2
6,00
36,19
30,01
7,9
47,5
39,4
58,13
20,79
62,9
22,5
1,70
13,58
5,47
7,2
57,2
23,0
12,77
153,18
53,54
5,8
69,0
24,1
21,42
10,19
4,77
36,7
17,4
8,2
6,59
23,96
2,49
19,7
71,7
7,4
1,30
0,83
4,25
10,3
6,5
33,6
26,22
2,76
90,5
9,5
2,22
44,97
8,69
4,0
80,4
15,6
27,79
34,00
8,40
39,6
48,3
12,0
38,33
63,80
27,39
28,3
47,2
20,2
20,85
80,48
2,00
19,8
76,3
1,9
11,63
17,03
12,37
23,8
34,8
25,3
21,84
45,52
7,40
28,6
59,7
9,7
11,21
17,17
39,5
60,5
395,54
603,95
190,22
31,3
47,9
15,1
VI
0,20
0,3
2,36
1,8
3,95
5,2
0,93
3,9
2,52
1,1
2,10
3,6
5,27
41,6
3,98
2,9
1,40
1,3
1,74
3,6
1,06
1,4
25,51
2,0
razem
59,76
100,0
133,78
100,0
76,15
100,0
92,42
100,0
23,74
100,0
222,01
100,0
58,35
100,0
33,45
100,0
12,66
100,0
28,98
100,0
55,88
100,0
70,25
100,0
135,45
100,0
105,47
100,0
48,86
100,00
76,24
100,00
28,38
100,00
1261,83
100,0
Razem
GO+UZ
269,10
425,60
576,25
1006,33
179,23
1043,10
732,72
348,06
169,15
363,70
183,17
399,44
1102,94
591,24
619,29
563,92
112,94
8686,18
Źródło: Plan Urządzeniowo-Rolny Gminy Grębocice, 2007 r.
57
Strona 58
Tabela 19. Struktura użytkowania gruntów na terenie Gminy Grębocice.
Lp.
Obręb
1.
Bucze
2.
Czeńczyce
3.
Duża Wólka
4.
Grębocice
5.
Grodowiec
6.
Krzydłowice
7.
KWilice
8.
Obiszów
9.
Ogorzelec
10.
Proszówek
11.
Proszyce
12.
Retków
13.
Rzeczyca
14.
Stara Rzeka
15.
Szymocin
16.
Trzęsów
17.
Wilczyn
Gmina
Jedn.
Powierzchnia ogólna
ha
%
ha
%
ha
%
ha
%
ha
%
ha
%
ha
%
ha
%
ha
%
ha
%
ha
%
ha
%
ha
%
ha
%
ha
%
ha
%
ha
%
ha
%
303,15
100,0
484,46
100,0
1013,33
100,0
1149,44
100,0
271,65
100,0
1668,41
100,0
851,34
100,0
829,29
100,0
200,27
100,0
446,16
100,0
202,42
100,0
494,07
100,0
1805,00
100,0
673,84
100,0
703,40
100,0
881,82
100,0
130,02
100,0
12108,14
100,0
Ogółem
269,10
88,8
425,60
87,9
576,25
56,9
1006,33
87,6
179,23
66,0
1043,10
62,6
732,72
86,1
348,06
41,9
169,15
84,5
363,70
81,5
183,17
90,5
399,44
80,7
1102,94
61,0
591,24
87,7
619,29
88,0
563,92
63,9
112,94
86,8
8686,18
71,8
Grunty orne
209,17
69,0
291,82
60,2
498,68
49,2
905,48
78,8
154,89
57,0
820,41
49,2
674,02
79,2
314,61
37,9
155,38
77,6
334,72
75,0
127,29
62,9
328,60
66,5
964,75
53,4
485,77
72,1
570,43
81,1
487,68
55,3
84,56
65,0
7408,26
61,2
Użytki rolne
Sady
0,17
0,1
1,53
0,2
8,72
0,8
0,93
0,3
1,14
0,1
3,66
0,4
1,33
0,7
0,74
0,1
3,60
0,2
Łąki
45,85
15,1
104,93
21,7
40,48
4,0
48,06
4,2
17,29
6,4
119,36
7,2
34,99
4,1
9,32
1,1
5,98
3,0
11,10
2,5
43,27
21,4
52,59
10,6
62,20
3,4
75,09
11,1
30,46
4,3
52,41
5,9
24,16
18,6
777,54
6,4
Pastwiska
13,91
4,6
28,85
6,0
35,56
3,5
44,07
3,8
6,12
2,3
102,19
6,1
20,05
2,4
24,13
2,9
6,46
3,2
17,88
4,0
12,61
6,2
17,51
3,5
72,39
4,0
30,38
4,5
18,40
2,6
23,83
2,7
4,22
3,2
478,56
4,0
Lasy I zadrzewienia
Wody
Tereny zabudowane
Drogi
Nieużytki
Pozostałe
2,38
0,8
22,03
4,5
387,09
38,2
12,01
1,0
61,34
22,6
390,37
23,4
60,99
7,2
452,57
54,6
16,92
8,4
55,05
12,3
0,31
0,2
44,12
8,9
595,38
33,0
34,72
5,2
27,24
3,9
260,15
29,5
4,26
3,3
2426,93
20,0
4,81
1,6
10,07
2,1
5,60
0,6
11,82
1,0
1,94
0,7
16,90
1,0
6,13
0,7
2,39
0,3
0,55
0,3
7,99
1,8
1,18
0,6
9,63
1,9
9,08
0,5
6,42
1,0
6,16
0,9
5,91
0,7
1,38
1,1
107,96
0,9
7,79
2,6
8,97
1,9
16,23
1,6
43,25
3,8
15,63
5,8
150,00
9,0
18,25
2,1
8,76
1,1
3,23
1,6
3,51
0,8
4,63
2,3
16,11
3,3
29,88
1,7
21,11
3,1
11,37
1,6
16,11
1,8
4,73
3,6
379,56
3,1
15,58
5,1
11,02
2,2
18,41
1,7
59,54
5,2
10,92
3,9
48,54
2,8
27,79
3,2
13,39
1,6
7,13
3,6
6,57
1,4
8,34
4,0
19,38
4,1
56,30
3,2
17,19
2,5
27,83
4,0
24,60
2,8
6,04
4,7
378,59
3,1
0,67
0,2
6,45
1,3
5,10
0,5
2,25
0,2
0,75
0,3
7,82
0,5
1,31
0,2
2,68
0,3
2,46
1,2
0,18
0,1
0,37
0,2
0,52
0,1
8,09
0,4
1,69
0,3
9,28
1,3
4,40
0,5
0,67
0,5
54,69
0,5
2,82
0,9
0,32
0,1
4,65
0,5
14,24
1,2
1,84
0,7
11,68
0,7
4,15
0,5
1,44
0,2
0,83
0,4
9,16
2,1
4,42
2,2
4,87
1,0
3,40
0,2
1,47
0,2
2,23
0,3
6,71
0,8
74,23
0,6
58
Strona 59
Grunty orne stanowią 85,2% powierzchni użytków rolnych Gminy Grębocice. Ich rozmieszczenie w
poszczególnych obrębach kształtuje się w przedziale od 68,5% (Czerńczyce) do 92,1% (Szymocin). Użytki
zielone stanowią 14,5% powierzchni użytków rolnych Gminy, z czego łąki zajmują 9,0%, a pastwiska 5,5%.
Poniżej przedstawiono w formie graficznej porównanie bonitacji gleb poszczególnych gmin należących do
powiatu polkowickiego.
Rysunek 23. Bonitacja gleb na obszarze gmin należących do powiatu polkowickiego.
Jak wynika z powyższego wykresu najlepsze gleby pod względem jakości występują na terenie Gminy
Grębocice. Są to gleby, które charakteryzują się głębokim poziomem próchnicznym, przepuszczalnością i
zasobnością w składniki pokarmowe. Ponadto, posiadają uregulowany odczyn oraz dobrą strukturę o
optymalnych stosunkach wodnych. Najlepsze gleby występują w zachodniej i północnej części Gminy, co
pokrywa się z występowaniem na tych obszarach utworów gliniastych i pylastych oraz mad rzecznych.
Najsłabsze gleby Gminy Grębocice związane są natomiast z piaszczysto-żwirowymi utworami fluwioglacjalnymi,
dominującymi w strefie Wzgórz Dalkowskich oraz terasy kemowej położonej wzdłuż wschodniej granicy Gminy
(na południe od Trzęsowa i na wschód od Krzydłowic). Wymienione tereny są w przewadze zalesione.
Monitoring jakości gleb
Stan jakości gleby znajdujących się w granicach powiatu polkowickiego, a tym samym Gminy Grębocice,
monitorowany jest przez Okręgową Stacje Chemiczno-Rolniczą we Wrocławiu, która wykonuje zadania w
zakresie agrochemicznej obsługi rolnictwa na podstawie ustawy z dnia 10 lipca 2007r. o nawozach i nawożeniu
(Dz.U. 2007, Nr. 147, poz.1033). Badania gleb obejmują m.in. oznaczenie stopnia zakwaszenia gleb oraz
określenie zawartości podstawowych składników pokarmowych roślin (fosfor, magnez, potas).
Poniżej przedstawiono w formie graficznej odczyn gleb województwa dolnośląskiego, w tym Gminy Grębocice
oraz potrzeby ich wapnowania.
59
Strona 60
Rysunek 24. Odczyn gleb użytkowanych rolniczo w województwie dolnośląskim w latach 2008-2011.
źródło: OSChR we Wrocławiu
60
Strona 61
Rysunek 25. Potrzeby wapnowania gleb użytkowanych rolniczo w województwie dolnośląskim w latach 2008-2011.
Poniżej przedstawiono w formie graficznej odczyn gleb w Gminie Grębocice oraz w pozostałych gminach powiatu
polkowickiego.
61
Strona 62
Rysunek 26. Odczyn gleb na obszarze gmin należących do powiatu polkowickiego.
Poniżej przedstawiono w formie graficznej zasobność gleb województwa dolnośląskiego, w tym Gminy
Grębocice, w takie substancje jak fosfor, potas i magnez.
62
Strona 63
Rysunek 27. Zawartość fosforu w glebach użytkowanych rolniczo w województwie dolnośląskim w latach 20082011.
63
Strona 64
Rysunek 28. Zawartość potasu w glebach użytkowanych rolniczo w województwie dolnośląskim w latach 2008-2011.
64
Strona 65
Rysunek 29. Zawartość magnezu w glebach użytkowanych rolniczo w województwie dolnośląskim w latach 20082011.
Zgodnie z art. 109 ustawy Prawo ochrony środowiska, starosta prowadzi okresowe badania jakości gleby i ziemi.
Dodatkowo, w ramach monitoringu jakości gleb, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska we Wrocławiu
prowadzi identyfikację terenów, na których wystąpiło przekroczenie standardów jakości gleby i ziemi. Badania
gleb, prowadzone przez WIOŚ Wrocław w ramach PMŚ, stanowią uzupełnienie badań starostw. Ocena wyników
badań gleb dokonywana jest w oparciu o rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 września 2002 r. w
sprawie standardów jakości gleby oraz standardów jakości ziemi (Dz.U.165.1359), a także w oparciu o wytyczne
IUNG (PIOŚ, 1995).
W 2010 roku na terenie powiatu polkowickiego, w tym Gminy Grębocice przeprowadzono, badania m.in. pod
kątem zawartości metali ciężkich. Badania przeprowadzono na zlecenie Starosty Polkowickiego, w ramach
których przebadana została gleba z 4 gmin:
• Chocianów,
• Grębocice,
• Polkowice,
• Przemków.
65
Strona 66
Łącznie pobrano 75 próbek gleby, z czego żadna nie wykazała przekroczeń wartości dopuszczalnych. Należy
jednak zaznaczyć, że spośród wszystkich próbek, najwyższe wartości zanotowano w Gminie Grębocice, gdzie
stwierdzono II stopień zanieczyszczenia. Prawdopodobnie fakt ten ma bezpośredni związek z funkcjonowaniem
na jej terenie zakładu KGHM. Nie było możliwym ustalenie jaki wpływ na skażenie gleby ma OUOW Żelazny
Most.
Oprócz badań zleconych przez Starostę Polkowickiego, w 2010 roku gleby powiatu polkowickiego zostały
przebadane w ramach monitoringu środowiska prowadzonego przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony
Środowiska we Wrocławiu. W ramach badań nie wykazano przekroczeń wartości normatywnych na terenie
Gminy Grębocice.
Chemizm opadów atmosferycznych
Istotnym elementem ochrony gleb jest prowadzenie monitoringu chemizmu opadów atmosferycznych i oceny
depozycji zanieczyszczeń do podłoża. Celem monitoringu jest określenie w skali roku rozkładu ładunków
zanieczyszczeń wprowadzonych z mokrym opadem do podłoża w ujęciu czasowym i przestrzennym. Dzięki
temu, zdobywane są informacje o obciążeniu obszarów leśnych, wód powierzchniowych oraz gleb.
Jednostką nadzorującą działalność systemu monitoringu chemizmu opadów jest Wrocławski Oddział Instytutu
Meteorologii i Gospodarki Wodnej Państwowego Instytutu Badawczego, który prowadzi badania monitoringowe,
bank danych, przygotowuje raporty i opracowania.
Pomiary dokonywane są na stacjach badawczych monitoringu, gdzie zbierany jest z sposób ciągły opad
atmosferyczny mokry oraz wykonuje się oznaczenie ilościowe zebranych prób. Równocześnie prowadzone są
pomiary i obserwacje wysokości i rodzaju opadu, kierunku i prędkości wiatru oraz temperatury powietrza.
Poniżej przedstawiono wyniki badań dla obszaru powiatu polkowickiego, w tym Gminy Grębocice, obrazujące
stan i jakość stopnia zakwaszenia wód deszczowych oraz ilości deponowanych substancji wraz z opadami.
66
Strona 67
Rysunek 30. Zmienność powierzchniowego obciążenia ładunkami zanieczyszczeń wnoszonymi przez opady
atmosferyczne na obszar województwa dolnośląskiego w 2011 roku.
źródło: IMGW-PIB Oddział we Wrocławiu
67
Strona 68
atmosferyczne na obszar województwa dolnośląskiego w 2011 roku. (c.d.)
Źródła zagrożeń:
Erozja wodna (ablacja deszczowa i roztopowa)
Na terenie Gminy Grębocice, w obrębach Kwielice I Ogorzelec występuje zjawisko erozji wodnej. Polega ono na
wymywaniu i przemieszczaniu materiału glebowego przez spływające wody ze stoków (woda deszczowa lub z
topniejącego śniegu). Na terenie Gminy erozją wodną zagrożone są użytki rolne o powierzchni 13 ha
występujące w rejonie Wzgórz Dalkowskich w obrębach: Ogorzelec – 7 ha i Kwielice – 6 ha. Obszary zagrożone
erozją w większości użytkowane są jako grunty orne. Tylko na niewielkich powierzchniach obejmują użytki
zielone, które umniejszają proces erozyjny.
Podstawowymi czynnikami decydującymi o nasileniu erozji wodnej są:
a) rzeźba terenu:
• spadek terenu,
• szybkość spływu powierzchniowego,
• wystawa stoków.
b) pokrywa glebowa:
• skład mechaniczny - zwięzłość,
68
Strona 69
• przepuszczalność.
c) sposób użytkowania oraz formowanie areału gruntów rolnych i sieci dróg rolniczych:
• roślinność,
• zabiegi agrotechniczne,
• układ dróg i pól.
Odczyn gleb
Właściwy odczyn gleby jest bardzo istotny z rolniczego punktu widzenia. Zbyt wysokie pH gleb (kwaśne) sprawia,
że spada przyswajalność składników pokarmowych roślin, zwłaszcza fosforu oraz magnezu. Ponadto, zwiększa
się ruchliwość składników, które stają się niebezpieczne w większych ilościach, przede wszystkim metali ciężkich
oraz glinu ruchomego.
Większość gleb znajdujących się na terenie Gminy Grębocice należą do kwaśnych lub obojętnych (rys. 16). W
związku z ty, istnieje ryzyko, że pomimo prawidłowej uprawy i nawożenia nie będzie możliwe uzyskanie wysokich
plonów roślin uprawnych W celu poprawienie żyzności gleb kwaśnych konieczne jest zastosowanie zabiegów
wapnowania.
Potrzeba wapnowania gleb użytkowanych rolniczo na terenie Gminie Grębocice kształtuje się następująco:
• konieczne – 24%,
• potrzebne – 16%,
• wskazane – 18%,
• ograniczone – 16%,
• zbędne – 26%.
7.2. Cele
• Poprawa jakości gleb.
• Likwidacja „dzikich” składowisk.
• Edukacja ekologiczna w zakresie ochrony gleb i racjonalnego użytkowania.
• Utrzymanie wysokiej jakości gleb.
• Przeciwdziałanie degradacji i erozji gleby.
• Racjonalne wykorzystanie zasobów naturalnych.
Wzrost żyzności gleb
Jednym z podstawowych zabiegów służących poprawie żyzności gleby jest wapnowanie. Zabieg ten dotyczy gleb
kwaśnych, gdzie wskaźnik pH jest zbyt wysoki. Właściwe wapnowanie gleb powinno spełniać kryteria
gwarantujące uzyskanie i utrzymanie optymalnego odczynu dla uprawianych gatunków roślin. Optymalny odczyn
(pH) dla:
• gleby bardzo lekkiej wynosi 5,1-5,5;
• dla gleby lekkiej 5,6-6,0;
• dla gleby średniej 6,1-6,5;
69
Strona 70
•
dla gleb ciężkich 6,6-7,0 pH w 1M KCl.
Podnoszenie odczynu powyżej podanych wartości pH wpływa negatywnie na właściwości gleby i przyspiesza
proces jej degradacji. Im gleba lżejsza, tym z natury bardziej kwaśna, a wapnowanie stosowane w nadmiarze jest
bardziej szkodliwe.
Dla utrzymania najlepszych warunków gospodarowania na terenie Gminy zaleca się stosowanie średniej dawki
CaO 1,5 tony na 1 ha.
Erozja wodna
Erozji wodnej przeciwdziałają następujące zabiegi:
• agrotechniczne,
• biologiczne,
• techniczne.
Wśród zabiegów agrotechnicznych podstawowe znaczenie ma:
• orka przeciwerozyjna – wykonywana poprzecznie do spadku terenu, najlepiej z odkładaniem skiby w
górę stoku,
• bezodkładnicowa uprawa roli – spulchnianie głębszej warstwy gruntu specjalnymi narzędziami (pług
bezodkładnicowy, drapacz) bez odwracania poziomu wierzchniego i najczęściej przy pozostawieniu
ścierni; przeciwdziała zmywom, żłobieniu deflacji oraz zwiększa retencję wodną,
• nawożenie ochronne strefowo – stokowe – nawożenie organiczne i mineralne, zróżnicowane w dawkach
stosownie do żyzności gleb na poszczególnych elementach rzeźby stoku,
• poprzecznostokowe siewy i sadzenie – rzędy siewu i sadzenia roślin równoległe do warstwic, skutecznie
przeciwdziałające koncentracji strug wodnych wywołujących erozję żłobinową i niszczenie zasiewów,
• poprzecznostokowa uprawa roli – zabiegi uprawowe i pielęgnacyjne wykonywane poprzecznie do
spadku terenu lub z odchyleniem; ogranicza zmywy gleby i zwiększa retencję wód opadowych,
• zmianowanie przeciwerozyjne – określone następowo upraw polowych, w których po gatunkach słabiej
chroniących glebę (okopowe, jare) następują gatunki o dużych właściwościach glebochronnych (trawy,
motylkowe, zboża ozime, międzyplony ozime),
• płodozmian przeciwerozyjny – określone zmianowanie przeciwerozyjne ustalone na szereg lat dla pól w
danym gospodarstwie,
• uprawa pasmowa – prostopadle do spadku zboczy pasy upraw zbóż lub okopowych poprzedzielane
pasami upraw motylkowych lub traw; zmniejsza średnio o 20-30% erozyjne straty gleb, w porównaniu z
uprawami usytuowanymi w dół stoku lecz wymaga dużych pól i specjalistycznego sprzętu.
Zaleca się podjęcie działań na terenie Gminy Grębocice o charakterze edukacyjno-informacyjnym, pozwalających
na wdrożenie zasad Kodeksu Dobrej Praktyki Rolniczej. Kodeks ten zawiera zbiór praktyk rolniczych przyjaznych
środowisku, których stosowanie zapewni zrównoważony rozwój w sferze produkcji rolniczej. Celem działań
opartych na zapisach Kodeksu powinna być ochrona takich elementów środowiska jak
• gleba,
• wody,
• powietrze,
• krajobraz.
70
Strona 71
Szczegółowe zapisy dotyczące właściwych praktyk rolniczych, znajdują się w „Kodeksie Dobrej Praktyki
Rolniczej opracowanym przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi we współpracy z Ministerstwem
Środowiska.
Racjonalne wykorzystywanie zasobów naturalnych
W celu właściwego i racjonalnego wykorzystania zasobów glebowych Gminy Grębocice, zaleca się promowanie i
rozwój dużych gospodarstw rolnych. Taki kierunek rozwoju pozwoli wykorzystać gleby o najwyższej jakości do
celów rolnych, a jednocześnie pozostałe grunty będą mogły być przeznaczone pod zabudowę mieszkalną.
8. PRZYRODA
Formy ochrony przyrody
Na terenie Gminy Grębocice występują następujące formy ochrony przyrody, o których mowa w art. 6 ustawy z
dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2009 r. Nr 151, 1220 z późn. zm.):
• Rezerwat przyrody Uroczysko „Obiszów”
• Zespół przyrodniczo – krajobrazowy „Grodowiec”
Rezerwat przyrody Uroczysko „Obiszów”
Rezerwat przyrody Uroczysko „Obiszów” utworzony został na podstawie Zarządzenia Ministra Leśnictwa i
Przemysłu Drzewnego nr 72 z 23 czerwca 1972 r. (MP nr 36, poz.2020 z 1972 r.). Rezerwat pełni faktycznie
funkcję strefy sanitarnej ujęcia wody zaopatrującej wieś Obiszów. W miejscu byłych źródlisk znajdują się trzy
studnie zbierające wodę, która grawitacyjnie przesyłana jest do odbiorców. Rezerwat, zajmujący obszar 6,28 ha,
został utworzony w 1972 roku. Jego szatę roślinną stanowią następujące gatunki drzew: jawor, sporadycznie
grab, świerk oraz fragment lasu dębowego pochodzenia naturalnego na siedlisku lasu świeżego. Pod względem
geograficznym, Dalkowskie Jary i Uroczysko „Obiszów” są częścią Wzgórz Dalkowskich ciągnących się od Odry,
pod Ścinawą, przez Kożuchów do rzeki Bóbr. Ich wysokość waha się od 120 - 200 m n.p.m. W rezerwacie
znajdują się źródliska, które już w okresie przedwojennym były wykorzystane jako ujęcia wody pitnej. Celem
ochrony rezerwatowej bagien, wód otwartych, torfowisk i lasów jest zachowanie ze względów naukowych,
dydaktycznych i krajobrazowych fragmentu lasu dębowego na siedlisku lasu świeżego (Lśw). Według
Dobrowolskiego wśród walorów przyrodniczych występuje 175 gatunków roślin naczyniowych w tym 14 gatunków
należących do flory górskiej. Dominują zbiorowiska łęgowe i grądowe z podzespołami.
Zespół przyrodniczo – krajobrazowy „Grodowiec”
Zespół przyrodniczo – krajobrazowy Grodowiec utworzony został Uchwałą Rady Gminy Nr XII/113/99 z dnia
30.12.99 r. Położony jest w centralnej części miejscowości Grodowiec (obręb Grodowiec, gm. Grębocice).
Posiada znaczenie ponad lokalne z uwagi na funkcje zabytków kultury materialnej występujących w granicach
obrębu Grodowiec. Głównym motywem ochrony zespołu przyrodniczo – krajobrazowego są wartości estetyczne,
tworzone przez ukształtowanie elementów przyrodniczych oraz elementów turystyczno – pamiątkowych. Wśród
walorów przyrodniczych należących do zespołu przyrodniczo - krajobrazowego wyróżnić można dwa użytki
ekologiczne Grodowiec I i Grodowiec II oraz zadrzewienie przy kościele rzymsko-katolickim, a także fragmenty
lasów ze wspaniałymi kolekcjami kwitnącego i owocującego bluszczu pospolitego, kilka egzemplarzy okazałych
drzew, wśród których wyróżnia się największy okaz dębu szypułkowego, aleje kasztanową i zadrzewienie Góry
Kalwarii.
Użytek ekologiczny Grodowiec I zajmuje powierzchnię około 0,22 ha i usytuowany jest na działkach o
ewidencji gruntów nr 110/2 i 109. Celem ochrony jest małe oczko wodne o powierzchni 360 m2 stanowiące
miejsce rozrodu płazów, głównie żaby wodnej oraz zadrzewienia porastającego dawne wyrobiska popiaskowe z
różnogatunkowym drzewostanem i krzewami. W tym miejscu stwierdzono występowanie krzewu objętego
71
Strona 72
ochroną ścisłą, tj. bluszczu pospolitego, pokrywającego kobiercowo dno wyrobiska oraz 3 wspaniałe okazy tego
gatunku, które są kwitnące i owocujące.
Użytek ekologiczny Grodowiec II zajmuje pow. 0,25 ha i usytuowany jest na działce ewidencji gruntów nr
118/3. Jest to stare wyrobisko poglinowe lub naturalna forma wąwozowa. Cały teren porośnięty jest zwartym
zadrzewieniem, które tworzą wierzby kruche, robinie akacjowe, dęby szypułkowe i klony zwyczajne. Warstwę
krzewów tworzy kobierzec bluszczu pospolitego, śliwa tarnina, bez czarny i pojedynczo trzmielina zwyczajna, a
także liczne naloty i odrosty drzew dominujących. Celem ochrony jest zagłębienie terenowe z zadrzewieniem
oraz kobierzec i 2 pnące się kwitnące i owocujące wspaniałe okazy bluszczu pospolitego. W obrębie „Zespołu
przyrodniczo - krajobrazowego Grodowiec” pod dodatkową ochronę zostały poddane i uznane za pomniki
przyrody dwa dęby burgundzkie i aleja kasztanowa.
Według bazy danych Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska we Wrocławiu na terenie Gminy Grębocice
znajduje się jeden pomnik przyrody. W poniższej tabeli przedstawiono szczegółowe dane dotyczące istniejącego
pomnika przyrody.
Tabela 20. Wykaz pomników przyrody znajdujących się na terenie Gminy Grębocice.
Nr
Lp.
Obiekt
Określenie położenia
Opis obiektu
rejestru
Lipa
drobnolistna
Grębocice, plac kościelny,
własność: Parafia
Rzymskokatolicka
Dąb
burgundzki
,,Aleksy’’
Grodowiec, posesja p. J.
Kwiatkowskiego, Grodowiec
39
3.
Dąb
burgundzki
Grodowiec, posesja p. P.
Plichty, Grodowiec 41
4.
Aleja
kasztanowa
składająca
się z 43
drzew
Grodowiec, na drodze
gminnej nr 152 prowadzącej
do cmentarza parafialnego
1.
2.
72
Wiek 250 lat, wys. 20 m, rozp.
korony 15 m, obwód 445 cm
Obwód na wysokości 130 cm 545 cm, wysokość 25 m,
rozpiętość korony: 10x13 m
rozpiętość korony: 13x15 cm
Długość alei 130 mb, podział
obwodów: od 130 - 320 cm,
większość od 130 - 230 cm
Objęty ochroną
Zarządzenie Nr
5
Wojewody
Legnickiego
z dn.
11.03.1998 r.
Uchwała Nr
XII/113/99
Rady
Gminy
Grębocice z
dn. 30.12.1999
r.
Obszary leśne
Z ogólnej powierzchni lasów gminy ok. 92 % stanowią lasy należące do nadleśnictwa Głogów, a ok.8 % do
nadleśnictwa Lubin.
Na terenie Gminy Grębocice Grębocice występuje 9 typów siedliskowych lasu, z czego największą powierzchnie
zajmuje bór mieszany świeży (BMśw) – 965,68 ha, co stanowi 46,55 % powierzchni leśnej. Wysoki udział w
strukturze siedliskowej biorą: las mieszany świeży (LMśw) –26,27 % oraz bór świeży (Bś) – 12,67% powierzchni
leśnej gminy. Na las mieszany wilgotny przypada 2,57 %, las świeży – 5,03 % i las wilgotny – 4,41 % powierzchni
leśnej. Ols i ols jesionowy łącznie zajmuje 2,47 %. Zatem na siedliska borowe przypada ponad 59 % zaś
siedliska lasowe stanowią przeszło 38 % powierzchni leśnej gminy. W drzewostanach występujących na
obszarze Gminy Grębocice gatunkiem lasotwórczym jest sosna, której udział wynosi 64,60 %. W składzie
drzewostanu wysoki udział stanowią gatunki liściaste: dąb 9,26 %, brzoza 9,30 % oraz olsza 8,19 %. Gatunki
domieszkowe to modrzew 1,31 %, świerk 1,15 %, jesion 2,24 %, akacja 1,56 % i topola 1,20 %.
Zdecydowanie niekorzystnie przedstawia się struktura wiekowa drzewostanów. W Gminie Grębocice dominują
lasy I - III klasy wiekowej oraz halizny, płazowiny i przestoje, które łącznie zajmują blisko 70 % powierzchni
72
Strona 73
leśnej. Drzewostany starszych klas wieku ( kl. V i wyższe) stanowią 13,33 %. Na uwagę zasługują bardzo cenne
starodrzewy występujące w lasach Gminy Grębocice. Zajmują one 95 ha powierzchni leśnej, przy czym
największy areał przypada na drzewostany sosnowe i dębowe. Ponadto występują pojedynczo lub miejscowo
bardzo cenne stare drzewa w lasach gminy Grębocice.
Informacje dotyczące form własności obszarów leśnych występujących na terenie Gminy Grębocice
przedstawione zostały w poniższych tabelach.
Tabela 21. Powierzchnia gruntów leśnych na terenie Gminy Grębocice wg stanu na dzień 31.XII. 2011 r.
Powierzchnia gruntów leśnych
publiczne
Gmina/Miasto
ogółem
prywatne
ogółem
własność Skarbu
Państwa
w zarządzie Lasów
Państwowych
Lesistość
[%]
w hektarach [ha]
Gmina Grębocice
2420,0
61,0
2359,9
2357,9
2354,9
19,3
Tabela 22. Powierzchnia lasów na terenie Gminy Grębocice wg stanu na dzień 31.XII. 2011 r.
Powierzchnia lasów
publiczne
Gmina/Miasto
ogółem
prywatne
razem
własność Skarbu
Państwa
w zarządzie Lasów
Państwowych
gminne
2282,4
2,0
w hektarach [ha]
Gmina Grębocice
2348,4
-
2287,4
2285,4
Stopień zalesienia powierzchni Gminy Grębocice kształtuje się na poziomie 19,30%. Na poniższym wykresie
przedstawiono w formie graficznej lesistość poszczególnych gmin powiatu polkowickiego.
Rysunek 32. Stopień lesistości poszczególnych gmin powiatu polkowickiego wg stanu na dzień 31.XII.2011 r.
73
Strona 74
8.2. Cele
•
•
•
•
•
Ochrona obszarów cennych przyrodniczo (w tym lasów).
Ochrona, zwiększenie ilości oraz uporządkowanie terenów zielonych.
Utrzymanie bioróżnorodności, zwłaszcza na terenach chronionych.
Uwzględnianie wartości przyrodniczych podczas ustalania polityki Gminy.
Inwentaryzacja przyrodnicza.
•
•
•
•
Utrzymanie i ochrona obszarów o wysokich warunkach przyrodniczych;
Zachowanie bioróżnorodności poprzez ochronę gatunkową roślin i zwierząt;
Powiązanie polityki środowiskowej z planowaniem przestrzennym;
Tworzenie ścieżek przyrodniczo – dydaktycznych na terenach cennych przyrodniczo i bogatych
krajobrazowo.
8.2.3. Strategia realizacja celów
Jednym z zadań leżących w kwestii gminy jest zapewnienie mieszkańcom dostępu do dóbr przyrody oraz ich
ochrona i kształtowanie. Aby te warunki zostały spełnione należy spełnić pewien zakres wymogów:
• Uwzględnić obowiązek tworzenia i ochrony terenów zieleni w studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego Gminy Grębocice oraz w miejscowym planie zagospodarowania
przestrzennego,
• Uwzględnić granice polno-leśne w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego gminy oraz w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego,
• Wdrażać propozycję obiektów i obszarów chronionych wyróżniających się walorami przyrodniczymi,
• Podnosić świadomość ekologiczną lokalnych społeczności poprzez programy edukacji ekologicznej
koordynowanej przez organizacje, stowarzyszenia lub władze Gminy.
9. HAŁAS
Stan akustyczny Gminy Grębocice możemy ocenić na podstawie badań przeprowadzonych w środowisku, jak
również na podstawie sygnałów kierowanych przez mieszkańców o uciążliwościach powodowanych hałasem.
Źródła hałasu możemy podzielić w następujący sposób:
a) komunikacyjne,
b) przemysłowe i rolnicze,
c) pozostałe (prace budowlano-remontowe itp.)
Ochrona przed hałasem polega na zapewnieniu jak najlepszego stanu akustycznego środowiska, w
szczególności poprzez utrzymanie poziomu hałasu poniżej dopuszczalnego lub co najmniej na tym poziomie, jak
i na zmniejszaniu poziomu hałasu co najmniej do dopuszczalnego, gdy nie jest on dotrzymany.
Hałas definiuje się jako wszystkie niepożądane, nieprzyjemne, dokuczliwe lub szkodliwe drgania mechaniczne
ośrodka sprężystego oddziałujące na organizm ludzki. Zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo
74
Strona 75
ochrony środowiska (Dz. U. 2005 r., Nr 25, poz. 150), podstawowe pojęcia z zakresu ochrony przed hałasem są
następujące:
• emisja - wprowadzane bezpośrednio lub pośrednio energie do powietrza, wody lub ziemi, związane z
działalnością człowieka (takie jak hałas czy wibracje),
• hałas - dźwięki o częstotliwościach od 16 Hz do 16.000 Hz,
• poziom hałasu - równoważny poziom dźwięku A wyrażony w decybelach (dB).
W związku ze stwierdzoną uciążliwością akustyczną hałasów komunikacyjnych Państwowy Zakład Higieny
opracował skalę subiektywnej uciążliwości zewnętrznych tego rodzaju hałasów. Zgodnie z dokonaną klasyfikacją
uciążliwość hałasów komunikacyjnych zależy od wartości poziomu równoważnego LAeq i wynosi odpowiednio:
- mała uciążliwość
LAeq < 52 dB
- średnia uciążliwość
52 dB < LAeq < 62 dB
- duża uciążliwość
- bardzo duża uciążliwość
LAeq > 70 dB
Hałas komunikacyjny
Ocena i obserwacja zmian stanu akustycznego środowiska jest jednym z zadań wynikających z art. 26 i 17
ustawy prawo ochrony środowiska, należącym do poszczególnych Inspektoratów Środowiska. W ramach
prowadzonego monitoringu środowiska przez Wojewódzki Inspektorat Środowiska we Wrocławiu nie były
przeprowadzone pomiary natężenia hałasu na terenie Gminy Grębocice. W związku z tym, aby zobrazować
problematykę natężenia hałasu komunikacyjnego w miejscowościach/gminach zbliżonych charakterystyką do
Gminy Grębocice, poniżej przedstawiono wyniki natężenia dźwięku w trzech miejscowościach należących do
• Chocianów,
• Przemków,
• Radwanice,
• Wierzchowice.
W 2009 roku w ramach monitoringu środowiska prowadzonego przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony
Środowiska we Wrocławiu badany był również klimat akustyczny Miasta Polkowic , jednakże ze względu na
różnice w charakterystyce pomiędzy Polkowicami a Gminą Grębocice, wyniki te nie zostały wzięte pod uwagę
przy ocenie klimatu akustycznego Gminy.
Pomiary wykonywano w porze dziennej, którą podzielono na 3 okresy reprezentatywne tj.:
• I okres od 6:00 do 13:00,
• II okres od 13:00 do 18:00,
• III okres od 18:00 do 22:00.
W poszczególnych przedziałach czasu wykonano po kilka dziesięciominutowych pomiarów, które uśredniono w
każdym z tych okresów, a następnie obliczono LAeq dla całego dnia (16 h) jako średnią ważoną z wartości
średnich otrzymanych dla każdego z okresów reprezentatywnych.
W poniższej tabeli przedstawiono wyniki dokonanych pomiarów klimatu akustycznego.
Tabela 23. Badania klimatu akustycznego na terenie powiatu polkowickiego w 2009 r.
Lp.
Lokalizacja punktu pomiarowego
Uwagi
LAeq
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Chocianów, ul. Dominialna
Chocianów, ul. Zamkowa
Chocianów, ul. Trzebnicka
Przemków, ul. Głogowska
Radwanice, ul. Głogowska
Wierzchowice
droga wylotowa, nr 328
centrum miejscowości
droga wylotowa, kierunek Chocianowiec
droga nr 12, wylotowa w kierunku Głogowa
centrum miejscowości, droga nr 12
droga nr 34
62,8
65,3
62,6
70,0
68,7
61,6
75
Strona 76
Poniżej przedstawiono w formie graficznej wyniki pomiarów klimatu akustycznego, przeprowadzonych na terenie
Rysunek 33. Badania klimatu akustycznego na terenie powiatu polkowickiego w 2009 r. (rozkład graficzny).
Jak wynika z przeprowadzonych badań natężenia hałasu na terenie powiatu polkowickiego, poziom równoważny
LAeq dla pory dnia przekraczał wartość dopuszczalną (60 dB) w każdym punkcie pomiarowym3. Ponadto, w
przypadku natężenia hałasu w Przemkowie, wartość uzyskana w czasie badania była bliska przekroczenia 70dB,
co znaczyłoby, że poziom natężenia hałasu można uznać jako bardzo uciążliwy.
Wyniki pomiarów dokonane na terenie powiatu polkowickiego wskazują, że podobny problem może dotyczyć
Gminy Grębocice. W przyszłości należy podjąć działania zmierzające do przeprowadzenia badań klimatu
akustycznego na terenie Gminy, w celu dokładnej i szczegółowej weryfikacji problematyki dotyczące
ewentualnych przekroczeń normatywnych wartości natężenia hałasu.
3
Nie dotyczy Miasta Polkowice.
76
Strona 77
9.2. Cele
9.2.1. Cel średniookresowy
Cele średniookresowe do 2020 roku4
Do celu tego należy:
• Zapewnienie sprzyjającego komfortu akustycznego środowiska na terenie Gminy.
• Ochrona przed hałasem komunikacyjnym.
9.2.2. Strategia realizacji celu
W celu realizacji założeń średniookresowych należy eliminować zagrożenia środowiska nadmiernym hałasem.
Eliminacja ta polegać może na poprawie stanu technicznego dróg prowadzonej „na bieżąco” poprzez
partycypowanie Gminy Grębocice w kosztach oraz monitoringu innych źródeł hałasu występujących na terenie
Gminy. Do ograniczenia negatywnego wpływu hałasu przyczynić się może także prowadzenie nasadzeń wzdłuż
szlaków komunikacyjnych oraz zabudowy mieszkalnej.
10. PROMIENIOWANIE ELEKTROMAGNETYCZNE
Zagadnienia dotyczące ochrony ludzi i środowiska przed
elektromagnetycznych regulowane są przepisami dotyczącymi:
• ochrony środowiska,
• bezpieczeństwa i higieny pracy,
• prawa budowlanego,
• zagospodarowania przestrzennego,
• przepisami sanitarnymi.
niekorzystnym
oddziaływaniem
pól
Jako promieniowanie niejonizujące określa się promieniowanie, którego energia oddziałująca na każde ciało
materialne nie wywołuje w nim procesu jonizacji. Promieniowanie to związane jest ze zmianami pola
elektromagnetycznego. Poniżej zestawiono potencjalne źródła omawianego promieniowani
• urządzenia wytwarzające stałe pole elektryczne i magnetyczne,
• urządzenia wytwarzające pole elektryczne i magnetyczne o częstotliwości 50 Hz, (stacje i linie
elektroenergetyczne wysokiego napięcia);
• urządzenia wytwarzające pole elektromagnetyczne o częstotliwości od 1 kHz do 300 GHz, (urządzenia
radiokomunikacyjne, radionawigacyjne i radiolokacyjne)
• inne źródła promieniowania z zakresu częstotliwości: 0 - 0,5 Hz, 0,5 - 50 Hz oraz 50-1000 Hz.
Zagadnienia dotyczące promieniowania niejonizującego są określone przez Rozporządzenie Ministra Środowiska
z dnia 30 października 2003 roku w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku
oraz sposobów sprawdzania dotrzymania tych poziomów (Dz. U. 2003r., Nr 192, poz. 1883).
Dla terenów przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową, rozporządzenie ustala odrębną wartość składowej
elektrycznej pola w wysokości 1 kV/m.
Dla pozostałych terenów, na których przebywanie ludzi jest dozwolone bez ograniczeń, rozporządzenie ustala
wysokość składowej elektrycznej pola elektromagnetycznego o częstotliwości 50 Hz w wysokości 10 kV/m,
natomiast składowej magnetycznej w wysokości 60 A/m. ponadto rozporządzenie określa:
• dopuszczalne poziomy elektromagnetycznego promieniowania niejonizującego;
• metody kontroli dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych;
4
Cel krótkookresowy (do 2016 roku) jest taki sam jak cel średniookresowy (do 2020 roku).
77
Strona 78
•
metody wyznaczania dotrzymania dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych, jeżeli w
środowisku występują pola elektromagnetyczne z różnych zakresów częstotliwości.
Źródła promieniowania
Na terenie Gminy Grębocice źródła promieniowania niejonizującego stanowią:
• linie i stacje elektroenergetyczne wysokich napięć,
• urządzenia radiokomunikacyjne,
• radionawigacyjne i radiolokacyjne.
W ramach prowadzonego monitoringu środowiska przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska we
Wrocławiu w latach 2010-2011 dokonano pomiarów pól elektromagnetycznych na terenie całego województwa
dolnośląskiego, w tym Gminy Grębocice. W poniższej tabeli przedstawiono wartości dokonanych pomiarów w
przypadku Gminy Grębocice.
Tabela 24. Wyniki pomiarów pól elektromagnetycznych wykonanych na terenie Gminy Grębocice w latach 20102011.
Wartość pomiaru
wielkości fizycznej
charakteryzującej
Współrzędne punktów pomiarowych
Lokalizacja punktu
Rok wykonywania
promieniowanie
Lp.
pomiarowego
pomiarów
elektromagnetyczne
[V/m]
1.
Grębocice, ul.
Legnicka
2010
2011
Długość
Szerokość
15º10’08’’
51 º 34’48’’
0,21
0,42
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 30 października 2003 roku, w sprawie dopuszczalnych
poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprowadzania dotrzymania tych poziomów,
które dla badanych terenów na terenie Gminy Grębocice wynoszą 7 V/m. Jak wynika z uzyskanych wyników, nie
zostały przekroczone dopuszczalne normy na terenie Gminy. Warto podkreślić, że w żadnym punkcie
pomiarowym na terenie województwa dolnośląskim w roku 2011 nie wykazano przekroczeń wartości
dopuszczalnych dotyczących natężenia promieniowania elektromagnetycznego.
10.2. Cele
10.2.1. Cele średniookresowe5
Cele średniookresowe do 2020 roku
Do celów tych należą:
• Rozpoznanie zagrożenia i wprowadzenie zagadnienia pól elektromagnetycznych do planów
zagospodarowania przestrzennego,
55
78
Strona 79
W celu ochrony przed niekorzystnym działaniem pól elektromagnetycznych należy zapewnić jak najlepszy stan
środowiska. Można to realizować poprzez następujące działania:
• utrzymanie poziomów elektromagnetycznego promieniowania niejonizującego poniżej dopuszczalnego
lub co najwyżej na poziomie dopuszczalnym,
• zmniejszenie poziomu elektromagnetycznego promieniowania niejonizującego co najmniej do
dopuszczalnego, wówczas gdy nie jest ono dotrzymane,
• wprowadzenie zagadnienia pól elektromagnetycznego do planów zagospodarowania przestrzennego.
11. GOSPODARKA ODPADAMI
W wyniku wejścia w życie w dniu 1 stycznia 2012 r. ustawy z dnia 1 lipca 2011 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu
czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2011 r. Nr 152, poz. 897) na gminy
nałożono nowe obowiązki dotyczące gospodarowania odpadami. Do kluczowych z nich zaliczyć można:
• objęcie wszystkich właścicieli nieruchomości na terenie gminy zbiorczym systemem odbioru odpadów
komunalnych,
• zapewnienie budowy i eksploatacji własnych lub wspólnych z innymi gminami regionalnych instalacji do
przetwarzania odpadów komunalnych (RIPOK) oraz instalacji i urządzeń do zbierania, transportu i
unieszkodliwiania zwłok zwierzęcych
• ustanowienie selektywnego zbierania odpadów komunalnych, w tym ulegających biodegradacji;
W związku z nowymi przepisami, województwo dolnośląskie zostało podzielone na rejony gospodarki odpadami.
Gmina Grębocice znajduje się w regionie północnym. Obecnie brak jest instalacji do mechaniczno-biologicznego
przetwarzania odpadów komunalnych, które spełniałyby wymogi instalacji regionalnych.
Od 1 lipca 2013 r. zadania z zakresu gospodarki odpadami komunalnymi na obszarze Gminy Grębocice
realizowane będą przez Związek Gmin Zagłębia Miedziowego. W skład Związku, oprócz gminy Grębocice,
wchodzą: Chocianów, Jerzmanowa, Gaworzyce, Pęcław, Polkowice, Przemków i Radwanice. Do zadań Związku
będzie należało m.in.:
• tworzenie aktów prawa miejscowego, w tym:
o uchwalanie regulaminu utrzymania czystości i porządku w części dotyczącej powierzonych
Związkowi zadań,
• prowadzenie rejestru działalności regulowanej w zakresie odbierania odpadów komunalnych od
właścicieli nieruchomości,
• organizowanie przetargów i zawieranie umów z podmiotami wyłonionymi w przetargu,
• kontrola przestrzegania i stosowania przepisów ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach i
wydanego na jej podstawie prawa miejscowego przez zobowiązane podmioty, wraz z nakładaniem kar i
wykonywaniem czynności w postępowaniu egzekucyjnym,
• prowadzenie sprawozdawczości w zakresie odpadów komunalnych i nadzór nad sprawozdawczością
prowadzoną przez przedsiębiorców.
Aktualnie zorganizowanym systemem zbiórki objętych jest około 1004 budynków mieszkalnych na terenie Gminy
Grębocice. W 2010 r. na terenie Gminy Grębocice zebranych zostało 860,97 Mg odpadów komunalnych
zmieszanych, z czego 641,90 Mg pochodziło z gospodarstw domowych. Warto dodać, że w ostatnich latach
obserwuje się pozytywny trend w przypadku ilości wytwarzanych odpadów, która systematycznie maleje.
W ramach selektywnej zbiórki odpadów, na terenie Gminy Grębocice zbierane są następujące frakcje odpadów:
• tworzywa sztuczne,
• metale (puszki aluminiowe),
• odpady wielkogabarytowe,
• odpady ulegające biodegradacji.
79
Strona 80
Na terenie Gminy Grębocice odbiorem odpadów komunalnych zajmują się obecnie dwa przedsiębiorstwa. W
poniższej tabeli przedstawiono charakterystykę obu podmiotów.
Tabela 25. Wykaz przedsiębiorstw zbierających odpady z terenu Gminy Grębocice.
Lp.
Nazwa podmiotu
1.
BECKER-POLSKA
Sp. z o.o.
2.
Głogowskie
Przedsiębiorstwo
Komunalne – SITA
Głogów Sp. z o.o.
Kod odpadu
20 01 01; 20 01 21*;
20 01 33*; 20 01 34;
20 01 35* ; 20 01 36;
20 01 39 ; 20 01 40;
20 02 01 ; 20 03 01;
20 03 07
20 01 01; 20 01 02;
20 01 08; 20 01 10;
20 01 28; 20 02 30;
20 01 32; 20 01 34;
20 01 36; 20 01 38;
20 01 39; 20 01 40;
20 01 80; 20 01 99;
20 02 01; 20 02 02;
20 02 03; 20 03 01;
20 03 02; 20 03 03;
20 03 07; 20 03 99
Nr i data wydania zezwolenia
RZPiGN.7050/1/Z/07 z
dnia 30.01.2007 r.
PS.76396-12/06 z dnia
09.11.2006 r.
Na terenie Gminy Grębocice znajduje się składowisko odpadów komunalnych, które jest w fazie rekultywacji. Na
bieżąco badane są takie elementy środowiska jak wody podziemne oraz emisja gazów.
Na terenie Gminy Grębocice brak jest instalacji do unieszkodliwiania i/lub odzysku odpadów.
Istotnym elementem w gospodarowaniu odpadami na terenie Gminy Grębocice jest system zbiórki i
unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych w postaci materiałów zawierających azbest. Obecnie na mocy
uchwały Rady Gminy w Grębocicach Nr VI/31/2011 z dnia 22 marca 2011 wdrożony został program
dofinansowań w zakresie usuwania materiałów azbestowych. W ramach dofinansowania można uzyskać dopłatę
w wysokości 50% kosztów inwestycji (brutto). Dofinansowaniu będą podlegały koszty prac związane z
demontażem, transportem i utylizacją odpadów azbestowych powstałych przy wymianie lub likwidacji pokrycia
dachowego i płyt elewacyjnych zawierających azbest, a mianowicie:
a) rozbiórka pokrycia dachów i płyt elewacyjnych,
b) zabezpieczenie odpadów w czasie prowadzenia prac zgodnie z obowiązującymi przepisami,
c) załadunek, transport i utylizacja odpadów na uprawnione składowisko,
d) oczyszczenie terenu z pyłu azbestowego.
W szczególnie uzasadnionych przypadkach dofinansowaniu podlegają wnioski dotyczące transportu i
unieszkodliwiania już zdemontowanych odpadów. Dofinansowaniu będą podlegały w tym przypadku :
a) załadunek, transport i utylizacja odpadów na uprawnione składowisko,
b) oczyszczenie terenu z pyłu azbestowego.
W latach 2009-2012 na terenie Grębocice zostało usuniętych 3259 m2 wyrobów azbestowych, co daje w
przeliczeniu 35,8 Mg.
11.2. Cele
80
Strona 81
Cele średniookresowe do roku 20206,:
• Deponowanie na składowiskach w roku 2014 nie więcej niż 85% wszystkich wytworzonych odpadów
komunalnych.
• Kontynuowanie działań związanych z usunięciem z terenu Gminy wyrobów azbestowych.
• Skierowanie w roku 2013 na składowiska nie więcej niż 50% (wagowo) całkowitej ilości
• odpadów komunalnych ulegających biodegradacji (w stosunku do roku 1995).
• Zwiększenie masy odpadów opakowaniowych przeznaczonych do odzysku i recyklingu.
• Osiągnięcie w roku 2014 zakładanych limitów odzysku i recyklingu poszczególnych odpadów:
o odpady wielkogabarytowe: 70%
o odpady budowlane: 60%
o odpady niebezpieczne (z grupy odpadów komunalnych): 80%
• Osiągnięcie w roku 2020 poziom recyklingu i przygotowania do ponownego użycia następujących frakcji
odpadów komunalnych: papieru, metali, tworzyw sztucznych i szkła na poziomie co najmniej 50%.
• Skierowanie w roku 2020 na składowiska nie więcej niż 35% (wagowo) całkowitej ilości
W związku ze zmianami w systemie gospodarowania odpadami komunalnymi, jakie zostały wprowadzone w
ustawie z dnia 1 lipca 2011 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych
innych ustaw (Dz. U. z 2011 r. Nr 152, poz. 897), za realizację wyżej wyznaczonych celów odpowiada Związek
Gmin Zagłębia Miedziowego.
Dla osiągnięcia założonych celów, należy podjąć następujące kierunki działań w zakresie gospodarki odpadami
komunalnymi:
• Podnoszenie świadomości ekologicznej obywateli, w szczególności w zakresie minimalizacji
wytwarzania odpadów.
• Wprowadzanie systemowej gospodarki odpadami komunalnymi, w tym rozbudowa zakładu
zagospodarowania odpadów komunalnych
• Utrzymanie przez gminy kontroli nad zakładami przetwarzania odpadów komunalnych, co jest istotne z
punktu widzenia rozwoju racjonalnej gospodarki odpadami.
• Wdrażanie nowoczesnych technologii odzysku i unieszkodliwiania odpadów.
• Podniesienie skuteczności selektywnej zbiórki odpadów ze szczególnym uwzględnieniem rozwoju
selektywnej zbiórki odpadów komunalnych ulegających biodegradacji.
• Wdrażanie selektywnej zbiórki odpadów wielkogabarytowych, budowlanych i ulegających biodegradacji.
• Redukcja w odpadach kierowanych na składowiska zawartości składników biodegradowalnych.
• Zintensyfikowanie działań skierowanych na zapobieganie zanieczyszczeniu odpadami środowiska
naturalnego.
12. EDUKACJA EKOLOGICZNA
Warunkiem niezbędnym w realizacji celów „Program Ochrony Środowiska dla Gminy Grębocice na lata 20132016 z perspektywą na lata 2017-2020” jest świadomość ekologiczna mieszkańców. Edukacja ekologiczna w
Gminie Grębocice powinna być realizowana zgodnie z „Narodowym Programem Edukacji Ekologicznej”.
Narodowy Program Edukacji Ekologicznej
6
Cele krótkookresowe (do 2016 roku) są takie same jak cele średniookresowe (do 2020 roku).
81
Strona 82
Początki edukacji ekologicznej sięgają 1992 roku, kiedy to miał miejsce Szczyt Ziemi w Rio de Janeiro. Wówczas
powstał dokument „Globalny Program Działań”, z którego wynika światowy nakaz powszechnej edukacji
ekologicznej.
Stwierdzono w nim, że władze lokalne 179 państw, które podpisały dokument z Rio de Janeiro, „powinny
przeprowadzić konsultację ze swoimi obywatelami i sporządzić – lokalną Agendę 21 dla własnych społeczności.”
W skali naszego kraju taki dokument to „Polityka Ekologiczna Państwa” przyjęta przez Sejm w 1992 roku.
Natomiast „Polska Strategia Edukacji Ekologicznej” jest rozwinięciem zadań dotyczących edukacji ekologicznej i
została opracowana przez samodzielny zespół ds. Edukacji Ekologicznej w Ministerstwie Środowiska.
Zgodnie z zapisami art. 5 Konstytucji RP, uchwalonej w 1997 roku, Rzeczpospolita Polska zapewnia ochronę
środowiska, kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju.
„Narodowy Program Edukacji Ekologicznej” (NPEE), będący rozwinięciem i konkretyzacją zapisów „Narodowej
Strategii Edukacji Ekologicznej” (NSEE), jest pierwszym dokumentem z zakresu tej problematyki, określającym
podstawowe zadania edukacyjne, podmioty odpowiedzialne za ich realizację, możliwości i źródła finansowania, a
także harmonogram ich wdrażania. Dokument ten, z uwagi na swoje przesłanie, sposób tworzenia i konstrukcję
powinien stać się swoistą polską AGENDĄ 21.
Doświadczenia gromadzone zarówno w trakcie prac nad NSEE jak i w procesie tworzenia tego dokumentu
wskazują, że różnorodne przedsięwzięcia określane mianem edukacji ekologicznej, bardzo popularne w wielu
kręgach, często nie noszą znamion działań o charakterze systemowym o jasno sformułowanych celach i z
poprawnie opisaną procedurą ewaluacyjną.
Ten dokument powinien stać się podstawą tworzenia systemu edukacji ekologicznej (EE) realizującej cele
pożądane społecznie. Winien on eliminować działania pozorne i mało efektywne, czerpiąc inspiracje z życia
społeczeństwa pragnącego zachować zdrowe środowisko oraz jego walory dla przyszłych pokoleń zgodnie z
zasadą zrównoważonego rozwoju.
Główne cele „Narodowego Programu Edukacji Ekologicznej” to:
• Wdrożenie zaleceń Narodowej Strategii Edukacji Ekologicznej z uwzględnieniem zmian zachodzących w
procesie reformowania Państwa oraz integracji z Unią Europejską;
• Stworzenie mechanizmów pozwalających sprostać wyzwaniom związanym z wdrażaniem idei i zasad
rozwoju zrównoważonego, pozwalających kształtować świadomość ekologiczną w warunkach
demokratyzacji życia społecznego i wzrastającej roli komunikacji społecznej;
• Zwiększenie efektywności edukacji ekologicznej przez promowanie najskuteczniejszych jej form i
najważniejszych treści, wskazanie sposobów optymalnej alokacji środków finansowych, uporządkowanie
przepływu informacji i decyzji z wykorzystując najlepsze krajowe i zagraniczne doświadczenia.
Cele operacyjne „Narodowego Programu Edukacji Ekologicznej”:
• Dokonanie kompleksowej, empirycznej diagnozy funkcjonowania edukacji ekologicznej w Polsce, ze
szczególnym uwzględnieniem jej źródeł, priorytetów i stosowanych w niej metod i procedur wdrożenia;
• Dostarczenie informacji o optymalnym systemie edukacji ekologicznej w kraju i o warunkach
dochodzenia do takiego systemu;
• Wypełnienie zobowiązań wynikających z sygnowanych przez RP porozumień międzynarodowych;
• Inspirowanie potencjalnych podmiotów do tworzenia branżowych, resortowych, regionalnych, lokalnych,
instytucjonalnych oraz innych programów edukacji ekologicznej;
• Stworzenie jednolitego dokumentu pozwalającego monitorować rozwój edukacji ekologicznej w Polsce
w kontekście oczekiwań społecznych i możliwości realizacyjnych.
82
Strona 83
Obecnie edukacja ekologiczna na terenie Gminy Grębocice prowadzona jest przede wszystkim w formalnym
systemie kształcenia. Ponadto, na terenie Gminy prowadzone są warsztaty ekologiczne, organizowane konkursy
o tematyce ekologicznej oraz akcje typu „Sprzątanie świata” oraz „Dzień Ziemi”. W 2005 r. zostało utworzone
Centrum Edukacji Ekologicznej w Grębocicach.
12.2. Cele
Cel średniookresowy do 2020 roku7
Do celu tego należy:
• Systematyczne zwiększanie świadomości ekologicznej społeczeństwa Gminy Grębocice;
• Stałe udoskonalanie i rozwijanie metod, wykorzystywanych przy przekazywaniu wartości związanych z
ochroną środowiska.
• Tworzenie wzorców zachowań, kształtowanie postaw, wartości i przekonań jednostek, grup i
społeczeństw, uwzględniających troskę o jakość środowiska.
Zadania wchodzące w zakres dostępu do informacji, edukacji ekologicznej i udziału społeczeństwa w działaniach
na rzecz środowiska uzupełnione zostaną poprzez działanie zgodnie z „Narodową Strategią Edukacji
Ekologicznej”, wsparcie finansowe, organizacyjne i techniczne udzielane przez instytucje publiczne działaniom
edukacyjnym i promocyjnym realizowanym przez organizacje ekologiczne, usprawnianie przekazywania treści
dotyczących środowiska i zrównoważonego rozwoju w ramach edukacji szkolnej o profilu ogólnym i zawodowym,
a także rozwijanie edukacji ekologicznej przez placówki funkcjonujące przy jednostkach zarządzających cennymi
przyrodniczo obszarami chronionymi (przede wszystkim parkami narodowymi i krajobrazowymi).
13. PLAN OPERACYJNY
13.1. Wprowadzenie
Krótkookresowe (2012–2015 r.) oraz średniookresowe (2016–2019 r.) cele ekologiczne i strategia ich realizacji
są podstawą dla planu operacyjnego na lata 2012–2019, tj. konkretnych przedsięwzięć, mających priorytet w
skali Gminy.
W rozdziale 13.2. przedstawione zostały kryteria wyboru priorytetów, będących podstawą do sformułowania
przedsięwzięć przeznaczonych do realizacji w latach 2012–2019. Poszczególne przedsięwzięcia zostały zebrane
w tabeli 23. Tabela ta zawiera dodatkowo informacje o instytucjach odpowiedzialnych za realizacje danego
przedsięwzięcia, partnerach oraz o kosztach realizacji.
13.2. Kryteria wyboru przedsięwzięć
Podstawą sformułowania przedsięwzięć przeznaczonych do realizacji w latach 2012 – 2019 są wymagania w
zakresie ochrony środowiska i racjonalnego użytkowania zasobów naturalnych.
Do najważniejszych kryteriów należą:
• wymogi wynikające z następujących ustaw:
o Prawo ochrony środowiska,
o o odpadach,
o Prawo Wodne,
• zgodność z wymogami Traktatu Akcesyjnego,
7
83
Strona 84
•
•
•
•
•
•
zgodność z wymogami „Wojewódzkiego Programu ochrony środowiska województwa dolnośląskiego na
lata 2008-2011 z uwzględnieniem lat 2012- 2015”,
zgodność z wymogami „Polityki Ekologicznej Państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016”,
zgodność z wymogami Programu Ochrony Środowiska Województwa Dolnośląskiego na lata 2008-2011
z uwzględnieniem lat 2012-2015”
zgodność z wymogami „Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Polkowickiego na lata 2012-2015 z
perspektywą do 2019 r.”
zgodność z wymogami „Strategii Rozwoju Gminy Grębocice na lata 2006-2014”,
zgodność z „Wieloletnim Planem Inwestycyjnym”.
13.3. Lista przedsięwzięć
Lista przedsięwzięć przeznaczonych do realizacji w latach 2013–2020 zostały przedstawione w poniższej tabeli.
Ważnym jest aby podkreślić, iż zaproponowana lista przedsięwzięć nie blokuje możliwości realizacji innych,
charakteryzujących się mniejszym jednostkowym efektem. Oznacza to możliwość realizacji przedsięwzięć nie
wskazanych w poniższej tabeli, ale mieszczących się w ramach celów wyznaczonych w rozdziale 5.
Tabela 26. Lista zadań przeznaczonych do realizacji w ramach planu operacyjnego na lata 2013-2020.
Prognozowane nakłady
Okres
Lp.
Opis przedsięwzięcia
inwestycyjne brutto [tys.
realizacji
zł]
Gospodarka wodno-ściekowa
1. Rozbudowa sieci wodociągowej w m. Grębocice
2013-2015
1 600 000,00
2. Rozbudowa sieci kanalizacyjnej w m. Grębocice
2013-2015
2 400 000,00
3. Budowa sieci wodociągowej – tranzyt Proszówek-Szymocin
2013-2017
1 200 000,00
Planowanie i aktualizacja procedur dotyczących ochrony
4.
2013-2020
przeciwpowodziowej
Ochrona powietrza, ochrona przed hałasem
Koszty zależne od ilości
5. Rozbudowa sieci gazowej
2013-2020
przyłączy
6. Termomodernizacja obiektów użyteczności publicznej
2013-2020
budynków
7. Dofinansowanie kolektorów słonecznych
2013-2020
wniosków
Prowadzenie działań promujących ogrzewanie zmniejszające
emisję zanieczyszczeń do powietrza i działań edukacyjnych
W zależności od ilości i
2013-2020
8.
(ulotki, imprezy, akcje szkolne, audycje) w celu uświadamiania
skali działań promocyjnych
wpływu zanieczyszczeń na zdrowie
Uwzględnianie w
miejscowych planach zagospodarowania
przestrzennego wymogów dotyczących zaopatrywania mieszkań
w ciepło z nośników nie powodujących nadmiernej „niskiej emisji”
9.
2013-2020
PM10 oraz projektowanie linii zabudowy uwzględniając
zapewnienie „przewietrzania” Gminy ze szczególnym
uwzględnieniem terenów o gęstej zabudowie
Uwzględnienie w zamówieniach publicznych problemów ochrony
powietrza, poprzez: odpowiednie przygotowywanie specyfikacji
zamówień publicznych, które uwzględniać będą potrzeby ochrony
10. powietrza przed zanieczyszczeniem (np. zakup środków
2013-2020
transportu spełniających odpowiednie normy emisji spali;
prowadzenie prac budowlanych w sposób ograniczający
niezorganizowaną emisję pyłu do powietrza).
Ochrona gleby i powierzchni ziemi
11. Organizowanie akcji „Sprzątanie świata”
2013-2020
usuniętych odpadów z
12. Badanie monitoringowe nieczynnego składowiska
2013-2020
84
Strona 85
Lp.
Okres
realizacji
Prognozowane nakłady
inwestycyjne brutto [tys.
zł]
2013-2020
usuniętych odpadów
2013-2020
50
2013-2020
150
2013-2020
Nasadzenia w ramach
wydawania decyzji o
wycince
oraz wielkości planowanych
ścieżek.
Opis przedsięwzięcia
odpadów komunalnych
13.
Likwidacja „dzikich” wysypisk
16.
Propagowanie „dobrych praktyk rolniczych” poprzez wykłady,
broszury, szkolenia.
Podnoszenie świadomości ekologicznej mieszkańców poprzez:
• Współudział w edukacji dzieci i młodzieży.
• Kształtowanie proekologicznych postaw dorosłych
mieszkańców gminy.
Konsolidacja społeczności lokalnej wokół problemu ochrony
środowiska.
Ochrona przyrody
Utrzymanie zieleni oraz rewitalizacja parków
17.
Nasadzenia drzew i krzewów
2013-2020
18.
Tworzenie i wytaczanie ścieżek edukacyjnych, ekologicznych,
agroturystycznych na terenie Gminy
2013-2020
14.
15.
19.
20.
Promieniowanie elektromagnetyczne
Wprowadzenie do miejscowych planów zagospodarowania
przestrzennego rozwiązań uwzględniających zasady ochrony
2013-2020
przed promieniowaniem elektromagnetycznym.
Gospodarka odpadami
Usunięcie materiałów zawierających azbest – kontynuacja
2013-2032
realizacji Programu Usuwania Azbestu.
-
Koszty zależne od stopnia
realizacji Programu.
14. WDRAŻANIE I MONITORING PROGRAMU
Właściwe wykorzystanie możliwych rozwiązań o charakterze organizacyjnym ma istotne znaczenie w procesie
wdrażania programu i jego realizacji. Wprowadzenie zasad monitoringu umożliwi sprawną realizację działań, jak
również pozwoli na bieżącą aktualizację celów programu. Sformułowanie zasad zarządzania środowiskiem
stanowi więc podstawę sprawnej realizacji i kontroli działań programowych.
Zarządzanie programem to sukcesywna realizacja następujących zadań:
1) Wdrożenie programu i jego realizacja, a w szczególności:
• koordynacja przebiegu wdrażania i realizacji,
• bieżąca ocena realizacji i aktualizacja celów,
• raporty na temat wykonania programu,
2) Edukacja ekologiczna:
• utworzenie systemu edukacji ekologicznej,
• udostępnienie informacji o stanie środowiska,
• publikacja informacji o stanie środowiska.
14.1. Działania polityki ochrony środowiska
Realizacja celów długookresowych wymaga podjęcia działań, które muszą być zgodne z zasadami zawartymi w
stosownych ustawach. Działania będące elementem zarządzania środowiskiem można sklasyfikować w
następujące grupy:
85
Strona 86
Działanie prawne – grupa działań mająca na celu respektowanie odpowiednich dyrektyw i decyzji pozwalających
na kształtowanie środowiska wg zamysłu władz. Do grupy tej należą systemy wydawania pozwoleń
(wprowadzanie do środowiska ścieków, gazów, pyłów, odpadów) decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach
oraz koncesji.
Działania finansowe – polegają głównie na systemie pobierania opłat za korzystanie z środowiska naturalnego
(emisje zanieczyszczeń, składowanie odpadów itp.). Do tej grupy działań należy doliczyć także system kar
przewidziany za przekroczenie określonych limitów w pozwoleniach i koncesjach.
Działania społeczne – polegają na współpracy i partnerstwie w zakresie realizacji polityki ochrony środowiska.
Sprowadzają się one do dwóch zasadniczych aspektów: edukacji ekologicznej oraz budowy powiązań samorządspołeczeństwo. Wiąże się to z udostępnieniem i publikacją informacji o środowisku co jest obowiązkiem władz
samorządowych wynikającym z Prawa Ochrony Środowiska.
Działania strukturalne – polegają na formułowaniu i wdrażaniu polityk ekologicznych. Mowa tu głównie o
tworzeniu strategii, programów wdrożeniowych oraz wprowadzaniu narzędzi wspomagających system
zarządzania środowiskiem.
Wymienione wyżej sposoby realizacji pozwalają prowadzić działania z zakresu ochrony środowiska przyczyniając
się do osiągnięcia celów nie tylko lokalnych, ale i szczebla wojewódzkiego oraz „Polityki Ekologicznej Państwa”.
Są to działania umożliwiające wprowadzenie przepisów, egzekwowanie ich oraz pozyskiwanie funduszy na
działania ograniczające wpływ degradacji środowiska związanej z działalnością człowieka.
Działania strukturalne to również opracowanie programu ochrony środowiska oraz jego aktualizacji. Przedstawia
on stan środowiska oraz główne cele i zadania umożliwiające jego poprawę. Działania mające na celu poprawę
stanu środowiska zawarte w Programie to odpowiednie kombinacje działań prawnych, finansowych i
strukturalnych.
14.2. Kontrola oraz dokumentacja realizacji programu
Kontrola realizacji „Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Grębocice na lata 2013-2016 z uwzględnieniem
perspektywy na lata 2017-2020” wymaga oceny zarówno stopnia realizacji celów i zadań jak i terminowości ich
wykonania. Istotne znaczenie ma tu również analiza rozbieżności pomiędzy założeniami a realizacją.
Ustawa Prawo Ochrony Środowiska zakłada sporządzenie raportów z realizacji programu co dwa lata i
przedstawienie go Radzie Gminy. Cały Program aktualizowany winien być co cztery lata uwzględniając
rozbieżności oraz wprowadzając nowe zadania i cele.
Ocena realizacji programu polega na monitorowaniu zmian w wielu wzajemnie powiązanych strefach. System
monitorowania w celu uzyskiwania kompatybilnych informacji w skali regionu powinien uwzględniać następujące
działania:
• zebranie danych liczbowych,
• uporządkowanie, przetworzenie, analiza zebranych danych,
• przygotowanie raportu,
• analiza porównawcza,
• aktualizacja.
W celu kontroli nad terminową realizacją zadań określonych w niniejszym programie zaleca się powołanie przez
Radę Gminy Grębocice komisję, której obowiązkiem będzie dokonywanie analizy realizacji zadań Programu z
uwzględnieniem następujących mierników:
- liczby mieszkańców gminy korzystających z sieci kanalizacji sanitarnej;
- % wytworzonych ścieków w gminie podlegających oczyszczeniu;
- ilości nasadzeń drzew i krzewów dokonanych przez gminę;
86
Strona 87
-
liczby szkoleń, konkursów i ich uczestników, organizowanych przez placówki oświatowe, ODR itp;
wskaźników emisji zanieczyszczeń do powietrza oraz o stanie wód (na podstawie raportów WIOŚ);
informacji o prowadzonych inwestycjach drogowych;
informacji o realizacji inwestycji dotyczących zabezpieczenia przed hałasem przemysłowym i
komunikacyjnym;
wysokości nakładów z budżetu gminy i źródeł pozabudżetowych na wykonanie zadań;
ilość zainstalowanych kolektorów słonecznych;
innych działań wynikających z realizacji zadań ujętych w harmonogramie
powierzchnia nowo urządzonych terenów zieleni;
Ocena realizacji zadań powinna być dokonywana co najmniej raz na dwa lata. Z przeprowadzonej analizy
sporządzany będzie raport, który zostanie przedłożony Radzie Gminy. Ponadto, na poziomie decyzyjnym w
odniesieniu do nowo realizowanych inwestycji, wszystkie aspekty projektów winny być wnikliwie przeanalizowane
pod kątem zgodności z zaleceniami Programu Ochrony Środowiska.
15. UWARUNKOWANIA FINANSOWE
15.1. Potencjalne źródła finansowania przedsięwzięć inwestycyjnych
Realizacja zadań inwestycyjnych w zakresie ochrony środowiska wymaga nakładów finansowych znacznie
przewyższających możliwości budżetowe jednostek samorządu terytorialnego. Istnieje zatem potrzeba
pozyskania zewnętrznych źródeł finansowego wsparcia przedsięwzięć inwestycyjnych.
Dla jednostek samorządowych dostępnymi sposobami finansowania inwestycji są:
• środki własne,
• kredyty i pożyczki udzielane w bankach komercyjnych,
• kredyty i pożyczki preferencyjne udzielane przez instytucje wspierające rozwój gmin,
• dotacje państwowe z funduszy krajowych i zagranicznych,
• emisja obligacji.
15.1.1. Fundusze krajowe
Wszelkie działania związane z ochroną środowiska i ekologią są wspierane finansowo poprzez różne krajowe i
zagraniczne fundusze ekologiczne oraz programy a także środki własne inwestorów.
Do publicznych funduszy ochrony środowiska w Polsce zalicza się:
• Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW),
• Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej,
• Ministerstwo Środowiska (MŚ).
Budżety dwóch pierwszych funduszy są tworzone głównie z:
• opłat za gospodarcze korzystanie ze środowiska – wszelkie firmy, które korzystają z zasobów
naturalnych środowiska poprzez m.in. zużywanie wody, zanieczyszczając powietrze atmosferyczne czy
wytwarzając odpady płacą za to zgodnie ze stawkami wyznaczanymi przez Ministra Ochrony
Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa (Ministra OŚZNiL). Każda firma otrzymuje pozwolenie na
korzystanie z określonej ilości tych zasobów.
• kar za przekroczenie dopuszczalnych norm - płacą je firmy, które korzystają z większych ilości zasobów
środowiska niż im na to zezwolono oraz wszystkie inne instytucje nie przestrzegające wymogów
ochrony środowiska.
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
87
Strona 88
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej jest największą instytucją realizującą Politykę
Ekologiczną Państwa poprzez finansowanie inwestycji w ochronie środowiska i gospodarce wodnej, w obszarach
ważnych z punktu widzenia procesu dostosowawczego do standardów i norm Unii Europejskiej. Narodowy
Fundusz działa od 1 lipca 1989 roku, a powstał na podstawie ustawy z dnia 31 stycznia 1980 roku o ochronie
i kształtowaniu środowiska.
Celem działalności Narodowego Funduszu jest finansowe wspieranie inwestycji ekologicznych o znaczeniu
i zasięgu ogólnopolskim i ponadregionalnym oraz zadań lokalnych, istotnych z punktu widzenia potrzeb
środowiska.
Dystrybucja środków finansowych z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej odbywa
się w ramach następujących dziedzin:
• Ochrona powietrza
• Ochrona wód i gospodarka wodna
• Ochrona powierzchni ziemi
• Ochrona przyrody i krajobrazu oraz leśnictwo
• Geologia i górnictwo
• Edukacja ekologiczna
• Państwowy Monitoring Środowiska
• Programy międzydziedzinowe
• Nadzwyczajne zagrożenia środowiska
• Ekspertyzy i prace badawcze
W Narodowym Funduszu stosowane są trzy formy dofinansowywania:
• finansowanie pożyczkowe ( pożyczki udzielane przez NF, kredyty udzielane przez banki ze środków NF,
konsorcja czyli wspólne finansowanie NF z bankami, linie kredytowe ze środków NF obsługiwane przez
banki).
• finansowanie dotacyjne ( dotacje inwestycyjne, dotacje nieinwestycyjne, dopłaty do kredytów
bankowych, umorzenia) .
• finansowanie kapitałowe ( obejmowanie akcji i udziałów w zakładanych bądź już istniejących spółkach
w celu osiągnięcia efektu ekologicznego).
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska ma bardzo istotne znaczenie dla ochrony środowiska i gospodarki kraju:
• finansuje ochronę środowiska,
• uruchamia środki innych inwestorów,
• stymuluje nowe inwestycje,
• wspomaga tworzenie nowych miejsc pracy,
• ważny dla zrównoważonego rozwoju.
Szczegółowy zakres działalności NFOŚiGW, lista programów i przedsięwzięć priorytetowych, kryteria i zasady
udzielania wsparcia finansowego, a także wzory wniosków i procedury ich rozpatrywania dostępne są w
oficjalnym serwisie internetowym: www.nfosigw.gov.pl oraz w siedzibie Funduszu w Warszawie przy ul.
Konstruktorskiej 3a.
Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej we Wrocławiu
Działalność Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej we Wrocławiu ukierunkowana
jest na finansowe wspieranie przedsięwzięć służących ochronie środowiska i poszanowaniu jego wartości, w
oparciu o konstytucyjną zasadę zrównoważonego rozwoju przy zachowaniu bezpieczeństwa ekologicznego kraju
i realizacji programów ekologicznych regionu (art. 400a. ust. 1 pkt. 1-9 i 11-42 ustawy Prawo ochrony
środowiska).
Działalność finansowa Wojewódzkiego Funduszu skupia się głównie na wspieraniu przedsięwzięć w zakresie:
88
Strona 89
•
•
•
•
•
•
•
•
ochrony wód i gospodarki wodnej,
ochrony atmosfery,
ochrony ziemi,
ochrony przyrody,
edukacji ekologicznej,
profilaktyki zdrowotnej,
zapobiegania i likwidacji poważnych awarii i ich skutków,
monitoringu środowiska.
Szczegółowe informacje odnośnie zasad dofinansowań poszczególnych zadań przez WFOŚiGW we Wrocławiu
znajdują się na stronie internetowej http://www.fos.wroc.pl/ lub można otrzymać pod numerem telefonu: (71) 33309-30.
15.1.2. Fundusze Unii Europejskiej
W maju 2004 roku Polska stała się oficjalnie członkiem Unii Europejskiej. Jedną z istotniejszych zalet obecności
naszego państwa we Wspólnocie Europejskiej będzie możliwość korzystania ze środków finansowych
pochodzących z Funduszy Strukturalnych i z Funduszu Spójności.
Kraj, który chce wykorzystać środki funduszy unijnych musi najpierw przedstawić Komisji Europejskiej
dokumenty, które opisują ramy i systemy wykorzystywania instrumentów strukturalnych. Pierwszym takim
dokumentem przyjętym przez Radę Ministrów w styczniu 2003 r. był Narodowy Plan Rozwoju 2004-2006 (NPR).
Dokument ten określał wielkość pomocy przyznanej Polsce jako krajowi członkowskiemu UE na realizację celów
określonych w NPR oraz wielkość środków krajowych na współfinansowanie. Obecnie nowym dokumentem tego
typu jest Narodowy Plan Rozwoju 2007-2013.
Obecnie w Unii Europejskiej funkcjonują cztery fundusze strukturalne:
• Europejski Fundusz Społeczny (EFS)
• Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (EFRR)
• Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnej (EFOiGR)
• Finansowy Instrument Orientacji Rybołówstwa (EIOR);
Tabela 27. Programy operacyjne przygotowane w ramach NPR oraz instytucje zarządzające poszczególnymi
programami.
Programy horyzontalne (kierunki
Lp.
Programy operacyjne
Instytucja zarządzająca
rozwoju - wg ustawy o NPR)
16
Regionalnych
programów
właściwe zarządy województw
operacyjnych
PO
–
Spójność
terytorialna minister właściwy ds. rozwoju
i konkurencyjność regionów
regionalnego
minister właściwy ds. kultury i
PO Rozwój kultury i zachowanie
ochrony
dziedzictwa
Wzmocnienie potencjału rozwojowego
dziedzictwa kulturowego
narodowego
regionów
i
przekształcenia
1.
strukturalne obszarów wiejskich
minister właściwy ds. rozwoju
Programy
operacyjne
europejskiej
(koordynacja minister właściwy ds.
regionalnego/właściwe
współpracy terytorialnej
rozwoju regionalnego)
zarządy województw
PO Rozwój obszarów wiejskich
wsi
PO Zrównoważony rozwój sektora
minister
właściwy
ds.
rybołówstwa i nadbrzeżnych obszarów
rybołówstwa
rybackich
minister
właściwy
ds.
PO Infrastruktura drogowa
Infrastruktura transportowa
transportu
2.
minister
właściwy
ds.
transportu)
PO Konkurencyjność transportu
transportu
89
Strona 90
Lp.
Programy horyzontalne (kierunki
Programy operacyjne
rozwoju - wg ustawy o NPR)
Instytucja zarządzająca
3.
Zasoby naturalne
(minister właściwy ds. środowiska)
minister
właściwy
środowiska
ds.
minister
właściwy
gospodarki
ds.
4.
Innowacje, inwestycje, badania i
rozwój
gospodarki)
5.
6.
PO Środowisko
PO
Innowacje-inwestycje-otwarta
gospodarka
PO Nauka, nowoczesne technologie i
społeczeństwo informacyjne
PO Wykształcenie i kompetencje
Rozwój zasobów ludzkich i kapitału PO Zatrudnienie i integracja społeczna
społecznego
PO Społeczeństwo Obywatelskie
pracy)
PO Administracja sprawna i służebna
Pomoc Techniczna
PO Pomoc Techniczna
minister właściwy ds. nauki
minister właściwy ds. oświaty
minister właściwy ds. pracy
minister
właściwy
ds.
zabezpieczenia społecznego
KPRM / minister właściwy ds.
administracji
regionalnego
Istnieją dwa główne źródła dofinansowania wszelkich działań związanych z ochroną środowiska. Są to Europejski
Fundusz Rozwoju Regionalnego oraz Fundusz Spójności. Głównym zadaniem tego pierwszego jest niwelowanie
dysproporcji w poziomie rozwoju regionalnego krajów należących do UE. Natomiast z Funduszu Spójności
pochodzą środki finansowe na duże projekty infrastrukturalne w zakresie ochrony środowiska oraz
transeuropejskich sieci transportowych.
W dalszej części niniejszego opracowania zostały przedstawione najważniejsze źródła dofinansowania z punktu
widzenia realizacji przedsięwzięć w ramach „Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Grębocice na lata 20132016 z perspektywą na lata 2017-2020”, tj. Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (EFRR) oraz Program
Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 (PROW).
Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (EFRR)
Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego EFRR (European Regional Development Fund – ERDF) został
powołany w 1975 roku jako reakcja na coraz głębsze rozbieżności w rozwoju regionów (spowodowane kryzysem
gospodarczym i przystąpieniem do UE Wielkiej Brytanii i Irlandii).
Działalność Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego określa art. 160 Traktatu ustanawiający Wspólnotę
Europejską: „Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego ma na celu przyczynianie się do korygowania
podstawowych dysproporcji regionalnych we Wspólnocie poprzez udział w rozwoju i dostosowaniu strukturalnym
regionów opóźnionych w rozwoju oraz w przekształcaniu upadających regionów przemysłowych”.
Działalność Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego 2007-2013 koncentruje się na następujących
dziedzinach:
• Wsparcie trwałego i zrównoważonego rozwoju regionów
• Rozwój infrastruktury, finansowanie badań, wspieranie
• innowacyjności
• Innowacyjność i gospodarka oparta na wiedzy, ochrona
• środowiska, poprawa dostępu do infrastruktury transportowej oraz technologii IT
• Wspieranie współpracy transgranicznej i transnarodowej,
• Wymiana najlepszych praktyk i doświadczeń.
EFRR współfinansuje projekty realizowane w ramach następujących programów operacyjnych:
• Zintegrowany Program Rozwoju Regionalnego
• SPO Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw
• SPO Transport
90
Strona 91
•
PO Pomoc Techniczna
Zintegrowany Program Rozwoju Regionalnego
Celem strategicznym programu jest tworzenie warunków wzrostu konkurencyjności regionów oraz
przeciwdziałanie marginalizacji niektórych obszarów w taki sposób, aby sprzyjać długofalowemu rozwojowi
gospodarczemu kraju, jego spójności ekonomicznej, społecznej i terytorialnej oraz integracji z Unią Europejską.
Sektorowy Program Operacyjny Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw
Celem głównym programu jest poprawa pozycji konkurencyjnej polskiej gospodarki funkcjonującej w warunkach
otwartego rynku. Będzie on osiągany poprzez koncentrację środków finansowych kierowanych bezpośrednio do
sektora przedsiębiorstw, sektora naukowo-badawczego oraz instytucji otoczenia biznesu, na najbardziej
efektywne projekty i przedsięwzięcia, gwarantujące wzrost innowacyjności produktowej i technologicznej. Niski
poziom konkurencyjności polskiej gospodarki wymusza konieczność podjęcia działań wspierających rozwój firm,
które przede wszystkim są zdolne do tworzenia i absorbowania innowacji - o największym potencjale wzrostu
oraz możliwościach eksportowych.
Sektorowy Program Operacyjny Transport
Celem strategicznym programu jest zwiększenie spójności transportowej kraju oraz polepszenie dostępności
przestrzennej miast, obszarów i regionów Polski w układzie Unii Europejskiej. Osiągnięciu celu strategicznego
programu sprzyjać będzie realizacja jego celów cząstkowych - przyspieszenie procesu modernizacji i rozbudowy
infrastruktury transportowej poprzez modernizację głównych linii kolejowych, rozbudowę sieci drogowej, poprawę
dostępu do portów morskich ważnych dla gospodarki narodowej.
Program Operacyjny Pomoc Techniczna
Program Pomoc techniczna ma za zadanie zapewnić efektywność zarządzania funduszami strukturalnymi oraz
prawidłowość interwencji i przejrzystość operacji środków pomocowych, a także podnieść poziom wiedzy
potencjalnych beneficjentów oraz ogółu społeczeństwa na temat pomocy strukturalnej. Obejmuje on działania
przygotowawcze, monitorujące, oceniające i kontrolne oraz z zakresu informacji i promocji, niezbędne dla
wdrażania funduszy strukturalnych i realizowane na poziomie Podstaw Wsparcia Wspólnoty.
Procedura aplikacyjna
Instytucją przyjmującą wnioski o dofinansowanie zadań z funduszu ERDF są Urzędy Marszałkowskie
(odpowiednie dla każdego z województw). Na podstawie rekomendacji Regionalnego Komitetu Sterującego,
Zarząd Województwa będzie podejmował decyzję o wyborze projektów z określoną kwotą dofinansowania.
Wybrane projekty zostaną następnie przekazane do Urzędu Wojewódzkiego. Po formalnej ocenie zgodności
projektów z zapisami ZPORR oraz Uzupełnienia Programu, wydanej przez Ministerstwo Gospodarki, Pracy i
Polityki Społecznej, Wojewoda podpisuje umowy finansowe z beneficjentami końcowymi. Cała procedura
przygotowania, oceny, wyboru i wdrażania projektów będzie się zatem odbywała na poziomie regionalnym, a
władze samorządowe będą odpowiedzialne za umiejętne wykorzystanie dostępnych środków.
Beneficjentami końcowymi pomocy udzielanej z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego są przede
wszystkim województwa, powiaty, gminy, związki gmin i powiatów, instytucje naukowe, instytucje rynku pracy,
agencje rozwoju regionalnego i instytucje wspierania przedsiębiorczości, a za ich pośrednictwem
przedsiębiorstwa, w tym głównie małe i średnie. Szczegółowe informacje dostępne są w oficjalnym serwisie
informacyjnym Województwa Dolnośląskiego.
Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 (PROW)
Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 jest instrumentem realizacji polityki Unii Europejskiej w
zakresie rozwoju obszarów wiejskich (ROW). Dokument określa cele, priorytety oraz zasady, na podstawie
których będą wspierane działania dotyczące tej problematyki.
91
Strona 92
PROW jest końcowym elementem procesu programowania zorganizowanego zgodnie ze strategicznym
podejściem zaproponowanym przez Komisję Europejską. Zgodnie z nim na poziomie unijnym opracowywany jest
dokument strategiczny identyfikujący silne i słabe strony obszarów wiejskich na poziomie UE, wspólne dla krajów
członkowskich osie priorytetowe oraz wskaźniki dla mierzenia postępu w osiąganiu unijnych priorytetów. W
oparciu o strategię UE przygotowywana jest strategia krajowa ROW, która przekłada priorytety wspólnotowe na
sytuację w kraju. Głównym narzędziem realizacji strategii jest właśnie PROW.
Program Rozwój Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 będzie realizowany na terenie całego kraju. Podstawą
realizacji jego założeń strategicznych są działania na rzecz rozwoju obszarów wiejskich w ramach czterech osi
priorytetowych:
1. Oś: Poprawa konkurencyjności sektora rolnego i leśnego;
1.1. Szkolenia zawodowe dla osób zatrudnionych w rolnictwie i leśnictwie;
1.2. Ułatwienie startu młodym rolnikom;
1.3. Renty strukturalne;
1.4. Korzystanie z usług doradczych przez rolników i posiadaczy lasów;
1.5. Modernizacja gospodarstw rolnych;
1.6. Zwiększanie wartości dodanej podstawowej produkcji rolnej i leśnej;
1.7. Poprawianie i rozwijanie infrastruktury związanej z rozwojem i dostosowaniem
leśnictwa;
1.8. Uczestnictwo rolników w systemie jakości żywności;
1.9. Działania informacyjne i promocyjne;
1.10. Grupy producentów rolnych;
rolnictwa i
2. Oś: Poprawa stanu środowiska naturalnego i obszarów wiejskich;
2.1. Wspieranie gospodarowania na obszarach górskich niekorzystnych i innych obszarach o
niekorzystnych warunkach gospodarowania (ONW);
2.2. Program rolnośrodowiskowy;
2.3. Zalesianie gruntów rolnych oraz zalesianie gruntów innych niż rolne;
2.4. Odtwarzanie potencjału produkcji leśnej zniszczonego przez katastrofy oraz
wprowadzanie
instrumentów zapobiegawczych;
3. Oś: Jakość życia na obszarach wiejskich i różnicowanie gospodarki wiejskiej;
3.1. Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej;
3.2. Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw;
3.3. Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej;
3.4. Odnowa i rozwój wsi;
4. Oś: LEADER.
4.1. Lokalne strategie rozwoju;
4.2. Współpraca międzyregionalna i międzynarodowa;
4.3. Nabywanie umiejętności, aktywizacja i koszty bieżące lokalnych grup działania;
Wszystkie te działania w ramach tych czterech osi będą współfinansowane z Europejskiego Funduszu Rolnego
na Rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz ze środków krajowych przeznaczonych na ten cel w ustawie
budżetowej. Na finansowanie PROW przewidziano 17 217 817 541 euro. Ludność wiejska to główni beneficjenci
programu.
16. STRESZCZENIE
Cel opracowania
„Program Ochrony Środowiska dla Gminy Grębocice na lata 2013-2016 z perspektywą na lata 2017-2020” jest
podstawowym narzędziem prowadzenia polityki ekologicznej na terenie Gminy. Według założeń,
przedstawionych w niniejszym opracowaniu, opracowanie programu doprowadzi do poprawy stanu środowiska
92
Strona 93
naturalnego, efektywnego zarządzania środowiskiem, zapewni skuteczne mechanizmy chroniące środowisko
przed degradacją, a także stworzy warunki dla wdrożenia wymagań obowiązującego w tym zakresie prawa.
Opracowanie jakim jest Program Ochrony Środowiska określa politykę środowiskową, a także wyznacza cele i
zadania środowiskowe oraz szczegółowe programy zarządzania środowiskowego, które odnoszą się do
aspektów środowiskowych, usystematyzowanych według priorytetów.
Podczas tworzenia opracowania, przyjęto założenie, iż powinien on spełniać rolę narzędzia pracy przyszłych
użytkowników, ułatwiającego i przyśpieszającego rozwiązywanie zagadnień, będących zagadnieniami
techniczno-ekonomicznymi, związanymi z przyszłymi projektami.
Zakres opracowania
Sporządzona aktualizacja zawiera między innymi rozpoznanie aktualnego stanu środowiska w gminie,
przedstawia propozycje oraz opis zadań, które niezbędne są do kompleksowego rozwiązania problemów
związanych z ochroną środowiska. Program wspomaga dążenie do uzyskania w gminie sukcesywnego
ograniczenia negatywnego wpływu na środowisko źródeł zanieczyszczeń, ochronę i rozwój walorów środowiska
oraz racjonalne gospodarowanie z uwzględnieniem konieczności ochrony środowiska. Stan docelowy w tym
zakresie nakreśla Program Ochrony Środowiska, a dowodów jego osiągania dostarcza ocena efektów
działalności środowiskowej, dokonywana okresowo (co 2 lata). Struktura opracowania obejmuje omówienie
kierunków ochrony środowiska w gminie w odniesieniu m.in. do gospodarki wodno-ściekowej, gospodarki
odpadami, ochrony powierzchni ziemi i gleb, ochrony powietrza, ochrony przed hałasem, ochrony przed
promieniowaniem elektromagnetycznym, ochrony przyrody, edukacji ekologicznej, z podaniem ich
charakterystyki, oceną stanu aktualnego i stanu docelowego umożliwiając tym samym identyfikację potrzeb w
tym zakresie. Identyfikacja potrzeb gminy w zakresie ochrony środowiska, w odniesieniu do obowiązujących w
kraju przepisów prawnych i regulacji prawnych Unii Europejskiej, polega na sformułowaniu celów
krótkookresowe(do 2016 roku) i średniookresowe (do 2020 roku) oraz strategii ich realizacji. Na tej podstawie
opracowywany jest plan operacyjny, przedstawiający listę przedsięwzięć jakie zostaną zrealizowane na terenie
Gminy do roku 2020.
Charakterystyka Gminy
Gmina Grębocice położona jest w północno-wschodniej części województwa dolnośląskiego w północnowschodniej części powiatu polkowickiego.
Gminę Grębocice tworzy 21 jednostek osadniczych – 17 wsi, 3 osady i 1 przysiółek, które zgrupowane są w 17
sołectwach.
Gmina Grębocice położona jest na pograniczu dwóch fizyczno-geograficznych mezoregionów: Równiny
Grębocickiej i Wzgórz Dalkowskich. Równina Grębocicka obejmuje większą część gminy i jest prawie płaską
powierzchnią o znikomych spadkach, wyniesioną na wysokość od 75 do 90 m n.p.m. Wzgórza Dalkowskie
obejmują południowo zachodnią oraz południową część Gminy.
Liczba ludności na terenie Gminy Grębocice wg stanu na dzień 31.12.2010 r. wynosi 5327 osób. Powierzchnia
gminy wynosi 121,89 km2 co daje zagęszczenie ludności na poziomie 43 osób na 1 km2..
Aktualny stan środowiska
W niniejszym opracowaniu opisano stan środowiska na terenie Gminy Grębocice. Wyznaczono w tym zakresie
następujące kategorie:
• Gospodarka wodno-ściekowa (uwzględniająca stan aktualny wód powierzchniowych i podziemnych,
identyfikujący zagrożenia i źródła zanieczyszczeń środowiska wodnego),
• Ochrona powierzchni ziemi (uwzględniająca stan aktualny, identyfikujący zagrożenia i źródła
zanieczyszczeń środowiska glebowego),
• Ochrona powietrza (uwzględniająca stan aktualny, identyfikująca zagrożenia i źródła zanieczyszczenia
powietrza),
93
Strona 94
•
•
•
Ochrona przyrody (uwzględniająca stan aktualny, identyfikująca zagrożenia dla występujących na
terenie gminy form ochrony przyrody),
Ochrona przed promieniowaniem elektromagnetycznym (uwzględniająca stan aktualny, identyfikująca
zagrożenia wynikające z promieniowania elektromagnetycznego),
Ochrona przed hałasem (uwzględniająca stan aktualny, identyfikujący zagrożenia i źródła
zanieczyszczeń środowiska nadmiernym hałasem).
Cele i strategia ich realizacji
W niniejszej aktualizacji zestawiono cele wynikające z dokumentów wyższego szczebla. Na ich podstawie
wyznaczono cele i strategię ich realizacji na poziomie gminnym. Narzędziem pomocniczym w realizacji
założonych celów są zadania przedstawione w rozdziale „Program operacyjny”. Wyznaczone zadania są spójne z
planowanymi inwestycjami gminnymi oraz obowiązującym prawem lokalnym.
Wdrażanie i monitoring programu
Właściwe wykorzystanie możliwych rozwiązań o charakterze organizacyjnym ma istotne znaczenie w procesie
wdrażania programu i jego realizacji. Wprowadzenie zasad monitoringu umożliwi sprawną realizację działań, jak
również pozwoli na bieżącą aktualizację celów programu. Z tego powodu w rozdziale 14 „Wdrażanie i monitoring
programu” sformułowano zasady zarządzania środowiskiem, które stanowią podstawę sprawnej realizacji i
kontroli działań programowych.
Analiza uwarunkowań finansowych Gminy
Realizacja zadań inwestycyjnych w zakresie ochrony środowiska wymaga nakładów finansowych znacznie
przewyższających możliwości budżetowe jednostek samorządu terytorialnego. Istnieje zatem potrzeba
pozyskania zewnętrznych źródeł finansowego wsparcia przedsięwzięć inwestycyjnych. W tym celu w rozdziale 15
„Uwarunkowania finansowe” przedstawiono potencjalne źródła finansowania wyznaczonych zadań.
94
Strona 95
Załącznik Nr 2 do Uchwały Nr ....................
Rady Gminy Grębocice
z dnia .................... 2013r.
1
Strona 96
Spis treści:
1. Wstęp .................................................................................................................................................. 4
1.1. Podstawy prawne opracowania prognozy................................................................................................... 4
1.2. Cel prognozy ............................................................................................................................................... 4
1.3. Zakres prognozy ......................................................................................................................................... 5
1.4. Metodologia wykonania prognozy............................................................................................................... 5
2. Główne założenia Programu Ochrony Środowiska......................................................................... 6
2.1. Dokumenty nadrzędne i cele ...................................................................................................................... 6
3. Założenia alternatywne .................................................................................................................... 13
4. Aktualny stan środowiska ............................................................................................................... 14
4.1. Jakość wód ............................................................................................................................................... 14
4.2. Powietrze atmosferyczne .......................................................................................................................... 20
4.2.1. Dwutlenek siarki (SO2) ..................................................................................................................... 23
4.2.2. Dwutlenek azotu ............................................................................................................................... 26
4.3. Gleba ........................................................................................................................................................ 40
4.4. Ochrona przyrody ..................................................................................................................................... 54
4.5. Hałas......................................................................................................................................................... 57
4.6. Promieniowani elektromagnetyczne ......................................................................................................... 59
5. Główne problemy ochrony środowiska ......................................................................................... 60
6. Oddziaływanie na środowisko realizacji POŚ............................................................................... 61
7. Zapobieganie i ograniczanie ujemnych oddziaływań na środowisko ........................................ 61
8. Oddziaływania transgraniczne ........................................................................................................ 62
9. Monitoring ........................................................................................................................................ 62
10. Streszczenie w języku niespecjalistycznym ................................................................................ 63
11. Podsumowanie ............................................................................................................................... 64
Załącznik nr 1 ....................................................................................................................................... 66
Spis rysunków:
Rysunek 1. Stan chemiczny wód powierzchniowych w 2011 r. ze względu na stężenia substancji priorytetowych. ............... 16
jednolitych części wód z uwzględnieniem punktów monitoringu krajowego. ............................................................................ 19
Rysunek 3. Mapa zasięgu stref zanieczyszczonych wód podziemnych (stan na rok 2011). ................................................... 20
Rysunek 4. Lokalizacja stacji pomiarowych monitoringu jakości powietrza na terenie województwa dolnośląskiego w 2011
roku. ......................................................................................................................................................................................... 21
Rysunek 5. Lokalizacja punktów pomiarowych monitoringu jakości powietrza na terenie województwa dolnośląskie w 2011
roku - metoda pasywna. ........................................................................................................................................................... 22
Rysunek 6. Stężenia średnioroczne oraz średnie sezonowe dwutlenku węgla (CO2) na terenie województwa dolnośląskiego
w 2011 roku (pomiary ciągłe). .................................................................................................................................................. 23
Rysunek 7. Stężenia 1-godzinowe i 24-godzinowe dwutlenku siarki na terenie województwa dolnośląskiego w 2011 roku
(pomiary ciągłe). ....................................................................................................................................................................... 24
Rysunek 8. Poziomy stężeń średniorocznych dwutlenku siarki (SO2) w strefach województwa dolnośląskiego w 2011 roku
(metoda pasywna). ................................................................................................................................................................... 25
Rysunek 9. Stężenia średnioroczne oraz średnie sezonowe dwutlenku azotu na terenie województwa dolnośląskiego w 2011
roku (pomiary ciągłe). ............................................................................................................................................................... 26
Rysunek 10. Stężenia 1-godzinne dwutlenku azotu na terenie województwa dolnośląskiego w 2011 roku (pomiary ciągłe). 27
Rysunek 11. Poziomy stężeń średniorocznych dwutlenku azotu (NO2) w strefach województwa dolnośląskiego w 2011 r.
(metoda pasywna). ................................................................................................................................................................... 28
Rysunek 12. Lokalizacja punktów pomiarowych w ramach monitoringu stanu powietrza w rejonie obiektu "Żelazny Most"... 36
Rysunek 13. Roczny opad pyłu ogółem w rejonie obiektu "Żelazny Most". ............................................................................. 37
Rysunek 14. Roczny opad miedzi ogółem w rejonie obiektu "Żelazny Most". ......................................................................... 37
Rysunek 15. Roczny opad ołowiu ogółem w rejonie obiektu "Żelazny Most". ......................................................................... 38
Rysunek 16. Roczny opad arsenu ogółem w rejonie obiektu "Żelazny Most". ........................................................................ 38
Rysunek 17. Roczny opad kadmu ogółem w rejonie obiektu "Żelazny Most". ......................................................................... 39
2
Strona 97
Rysunek 18. Roczny opad manganu ogółem w rejonie obiektu "Żelazny Most". ..................................................................... 39
Rysunek 19. Roczny opad niklu ogółem w rejonie obiektu "Żelazny Most". ............................................................................ 40
Rysunek 20. Bonitacja gleb na obszarze gmin należących do powiatu polkowickiego. ........................................................... 44
Rysunek 21. Odczyn gleb użytkowanych rolniczo w województwie dolnośląskim w latach 2008-2011. ................................. 45
Rysunek 22. Potrzeby wapnowania gleb użytkowanych rolniczo w województwie dolnośląskim w latach 2008-2011............ 46
Rysunek 23. Odczyn gleb na obszarze gmin należących do powiatu polkowickiego. ............................................................. 47
Rysunek 24. Zawartość fosforu w glebach użytkowanych rolniczo w województwie dolnośląskim w latach 2008-2011. ........ 48
Rysunek 25. Zawartość potasu w glebach użytkowanych rolniczo w województwie dolnośląskim w latach 2008-2011. ........ 49
Rysunek 26. Zawartość magnezu w glebach użytkowanych rolniczo w województwie dolnośląskim w latach 2008-2011. .... 50
na obszar województwa dolnośląskiego w 2011 roku. ............................................................................................................. 52
na obszar województwa dolnośląskiego w 2011 roku. (c.d.) .................................................................................................... 53
Rysunek 29. Stopień lesistości poszczególnych gmin powiatu polkowickiego wg stanu na dzień 31.XII.2011 r. .................... 57
Rysunek 30. Badania klimatu akustycznego na terenie powiatu polkowickiego w 2009 r. (rozkład graficzny). ....................... 59
Spis tabel:
Tabela 1. Środowiskowe cele strategiczne i długoterminowe wyznaczone w ramach Programu Ochrony Środowiska dla
Województwa Dolnośląskiego. ................................................................................................................................................... 8
Tabela 2. Cele krótkookresowe i średniookresowe przyjęte w „Programie ochrony środowiska dla Gminy Grębocice na lata
2013–2016 z uwzględnieniem lat 2017–2020”. ........................................................................................................................ 12
monitoringu operacyjnego). ...................................................................................................................................................... 14
Tabela 4. Wyniki kwalifikacji wód powierzchniowych w rejonie obiektu "Żelazny Most" w 2011 roku...................................... 15
Tabela 5. Średni roczny ładunek chlorków w przekrojach pomiarowych w latach 2007-2011. ................................................ 16
Tabela 6. Średni roczny ładunek siarczanów w przekrojach pomiarowych w latach 2007-2011. ............................................ 17
rocznej za 2011 r. dokonanej z uwzględnieniem kryteriów ustanowionych w celu ochrony zdrowia. ...................................... 29
rocznej za 2011 r. dokonanej z uwzględnieniem kryteriów ustanowionych w celu ochrony roślin. .......................................... 30
Tabela 9. Rodzaje oraz źródła zanieczyszczeń powietrza. ...................................................................................................... 31
Tabela 10. Przeciętny skład spalin silnikowych (w % objętościowo). ....................................................................................... 31
Tabela 11. Charakterystyka sieci gazowej na terenie Gminy Grębocice w latach 2006-2010. ................................................ 32
Tabela 12. Decyzje Starosty Polkowickiego zezwalające na wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza (wg stanu na
23.03.2011 r.) ........................................................................................................................................................................... 33
Tabela 13. Typy gleb występujące na terenie Gminy Grębocice. ............................................................................................ 40
Tabela 14. Bonitacja gleb na terenie Gminy Grębocice ........................................................................................................... 42
Tabela 15. Struktura użytkowania gruntów na terenie Gminy Grębocice. ............................................................................... 43
Tabela 16. Wykaz pomników przyrody znajdujących się na terenie Gminy Grębocice. ......................................................... 55
Tabela 17. Powierzchnia gruntów leśnych na terenie Gminy Grębocice wg stanu na dzień 31.XII. 2011 r. ............................ 56
Tabela 18. Powierzchnia lasów na terenie Gminy Grębocice wg stanu na dzień 31.XII. 2011 r. ............................................ 56
Tabela 19. Badania klimatu akustycznego na terenie powiatu polkowickiego w 2009 r. ......................................................... 58
Tabela 20. Wyniki pomiarów pól elektromagnetycznych wykonanych na terenie Gminy Grębocice w latach 2010-2011. ...... 60
3
Strona 98
1. Wstęp
Zgodnie z art. 46 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie,
udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008 r. nr
199 poz. 1227, z późn. zm.) „przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko wymagają
projekty (...) polityk, strategii, planów lub programów w dziadzinie przemysłu, energetyki, transportu,
telekomunikacji, gospodarki wodnej, gospodarki odpadami, leśnictwa, rolnictwa, rybołówstwa, turystyki i
wykorzystywania terenu, opracowywanych lub przyjmowanych przez organy administracji, ustalające ramy dla
późniejszej realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (...)” a także w przypadku
wprowadzania zmian do przyjętych dokumentów (art. 50).
W celu przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko „Programu Ochrony Środowiska dla
Gminy Grębocice na lata 2013-2016 z perspektywą na lata 2017-2020”, organ administracji publicznej – Wójt
Gminy Grębocice, na podstawie zapisu art. 51 ust. 1 w/w ustawy, został zobowiązany do sporządzenia Prognozy
oddziaływania na środowisko projektu programu.
1.1. Podstawy prawne opracowania prognozy
Podstawy formalno – prawne opracowania prognozy oddziaływania na środowisko projektu „Programu Ochrony
Środowiska dla Gminy Grębocice na lata 2013-2016 z perspektywą na lata 2017-2020” stanowią:
• Ustawa z dnia 3 października 2008r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale
społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008 r.,
nr 199 poz. 1227, z późn. zm.),
• Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001r. - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r., nr 25 poz. 150 ze
zmianami),
• Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. o wprowadzeniu ustawy – Prawo ochrony środowiska, ustawy o
odpadach raz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. z 2001r., nr 2001, poz. 1085),
• Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. z 2010 nr 185 poz 1243 z poźn. zm.).
Zakres opracowania prognozy został zaopiniowany zgodnie z art. 57 i 58 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o
udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o
ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008 nr 199 poz. 1227, z późn. zm.) przez Regionalnego
Dyrektora Ochrony Środowiska we Wrocławiu.
1.2. Cel prognozy
Głównym celem prognozy jest ustalenie, czy zapisy projektu „Programu Ochrony Środowiska dla Gminy
Grębocice na lata 2013-2016 z perspektywą na lata 2017-2020” nie naruszają zasad prawidłowego
funkcjonowania środowiska przyrodniczego a względy ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju są
rozważane na równi z innymi celami i priorytetami. Prognoza ma za zadanie także ułatwić identyfikację
możliwych do określenia skutków środowiskowych spowodowanych realizacją postanowień ocenianego
dokumentu oraz określić, czy istnieje prawdopodobieństwo powstawania w przyszłości konfliktów i zagrożeń w
środowisku.
Należy podkreślić, iż podlegający ocenie dokument „Program Ochrony Środowiska dla Gminy Grębocice na lata
2013-2016 z perspektywą na lata 2017-2020”, jest w swym założeniu dokumentem ogólnym, a niniejsza ocena
oddziaływania na środowisko może mieć jedynie charakter jakościowy.
4
Strona 99
1.3. Zakres prognozy
Zakres prognozy powinien być zgodny z art. 51 ust. 2 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu
informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach
oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008 r. nr 199 poz. 1227, z późn. zm.).
Prognoza oddziaływania na środowisko zawiera:
• informacje o zawartości, głównych celach projektowanego dokumentu oraz jego powiązaniach z innymi
dokumentami,
• informacje o metodach zastosowanych przy sporządzaniu prognozy,
• propozycje dotyczące przewidywanych metod analizy skutków realizacji postanowień projektowanego
dokumentu oraz częstotliwości jej przeprowadzania,
• informacje o możliwym transgranicznym oddziaływaniu na środowisko,
• streszczenie sporządzone w języku niespecjalistycznym.
Prognoza ponadto określa i analizuje:
• istniejący stan środowiska oraz potencjalne zmiany tego stanu w przypadku braku realizacji
projektowanego dokumentu,
• stan środowiska na obszarach objętych przewidywanym znaczącym oddziaływaniem,
• istniejące problemy ochrony środowiska istotne z punktu widzenia realizacji projektowanego dokumentu,
w szczególności dotyczące obszarów podlegających ochronie na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia
2004 r. o ochronie przyrody,
• cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym i krajowym,
istotne z punktu widzenia projektowanego dokumentu, oraz sposoby, w jakich te cele i inne problemy
środowiska zostały uwzględnione podczas opracowywania dokumentu,
• przewidywane znaczące oddziaływania, w tym oddziaływania bezpośrednie, pośrednie, wtórne,
skumulowane, krótkoterminowe, średnioterminowe i długoterminowe, stałe i chwilowe oraz pozytywne i
negatywne, na środowisko, a w szczególności na:
o różnorodność biologiczną,
o ludzi,
o zwierzęta,
o rośliny,
o wodę,
o powietrze,
o powierzchnię ziemi,
o krajobraz,
o klimat,
o zasoby naturalne,
o zabytki,
o dobra materialne,
o z uwzględnieniem zależności między tymi elementami środowiska i między oddziaływaniami na
te elementy;
Prognoza przedstawia również:
• rozwiązania mające na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensację przyrodniczą negatywnych
oddziaływań na środowisko, mogących być rezultatem realizacji projektowanego dokumentu.
1.4. Metodologia wykonania prognozy
Prognoza oddziaływania na środowisko „Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Grębocice na lata 2013-2016
z perspektywą na lata 2017-2020” została sporządzona zgodnie z wymaganym zakresem w myśl art. 51 ust. 2
ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale
społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008 r.,nr 199 poz.
1227, z późn. zm.).
W opracowaniu wykorzystano także:
5
Strona 100
•
•
•
„Politykę Ekologiczną Państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016”,
„Program Ochrony Środowiska Województwa Dolnośląskiego na lata 2008-2011 z uwzględnieniem lat
2012-2015”,
„Strategia Rozwoju Województwa Dolnośląskiego do 2020”;
W załączniku nr 1 przeprowadzono analizę i ocenę oddziaływania „Programu Ochrony Środowiska dla Gminy
Grębocice na lata 2013-2016 z perspektywą na lata 2017-2020” posługując się tabelą przedstawiającą
następujące typy oddziaływania na środowisko:
• bezpośrednie,
• pośrednie,
• wtórne,
• pozytywne,
• negatywne,
• skumulowane,
• krótkoterminowe,
• długoterminowe,
• stałe,
• chwilowe,
na następujące elementy środowiska:
• różnorodność biologiczna,
• ludzie,
• rośliny,
• zwierzęta,
• powietrze woda,
• powierzchnia ziemi,
• krajobraz,
• klimat,
• zasoby naturalne,
• zabytki.
W celu analizy wpływu realizacji Programu na środowisko posłużono się metodą macierzy interakcji.
2. Główne założenia Programu Ochrony Środowiska
„Program Ochrony Środowiska dla Gminy Grębocice na lata 2013-2016 z perspektywą na lata 2017-2020” został
sporządzony w celu określenia aktualnych warunków, wymagań oraz zadań niezbędnych do realizacji z zakresu
ochrony środowiska.
Zgodnie z art. 17 ust.1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001r. Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity z 2008 r. Dz.
U. nr 25, poz. 150 ze zmianami) organ wykonawczy gminy w celu realizacji Polityki Ekologicznej Państwa
sporządza Gminny Program Ochrony Środowiska, uchwalany przez radę gminy (art. 18 ust. 1).
Program ten sporządzany, podobnie jak polityka ekologiczna państwa co 4 lata określa cele oraz priorytety
ekologiczne, rodzaj i harmonogram działań proekologicznych oraz środki niezbędne do osiągnięcia celów, w tym
mechanizmy prawno – ekonomiczne i środki finansowe (art. 14).
2.1. Dokumenty nadrzędne i cele
powinien być zgodny z następującymi dokumentami strategicznymi szczebla krajowego, wojewódzkiego oraz
powiatowego:
• „Polityką Ekologiczną Państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016”,
6
Strona 101
•
•
•
•
„Krajowym Programem Ochrony Środowiska, Programem Ochrony Środowiska dla Województwa
Dolnośląskiego, Programem Ochrony Środowiska dla Powiatu Polkowickiego”;
„Krajowym Planem Gospodarki Odpadami, Planem Gospodarki Odpadami dla Województwa
Dolnośląskiego, Planem Gospodarki Odpadami dla Powiatu Polkowickiego”;
„Programem Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata 2009-2032, Programem Usuwania Azbestu oraz
Wyrobów zawierających Azbest dla Województwa Dolnośląskiego, Programem Usuwania Azbestu oraz
Wyrobów Zawierających Azbest dla Powiatu Polkowickiego”,
„Strategią Rozwoju Województwa Dolnośląskiego do 2020 roku”.
Poniżej przedstawiono cele i priorytety środowiskowe wynikające z nadrzędnych dokumentów istotnych z punktu
widzenia ochrony środowiska na terenie Gminy Grębocice na szczeblu krajowym, wojewódzkim i powiatowym, na
podstawie których zostały wyznaczone cele i strategia ich realizacji w „Programie Ochrony Środowiska dla Gminy
Grębocice na lata 2013-2016 z perspektywą na lata 2017-2020”.
Polityka Ekologiczna Państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016
Główne cele wynikające z polityki ekologicznej państwa dotyczące Gminy Grębocice:
1. W zakresie poprawy jakości środowiska:
• osiągnięcie dobrego stanu wód powierzchniowych i podziemnych poprzez uporządkowanie gospodarki
ściekami komunalnymi oraz zmniejszenie ładunku zanieczyszczeń pochodzących ze źródeł
rozproszonych, trafiających do wód wraz ze spływami powierzchniowymi,
• spełnienie wymagań prawnych w zakresie jakości powietrza,
• minimalizacja zagrożenia mieszkańców gminy ponadnormatywnym hałasem,
• wprowadzenie kompleksowego systemu gospodarowania odpadami komunalnymi.
2. W zakresie ochrony dziedzictwa przyrodniczego:
• zachowanie różnorodności biologicznej i ochrona krajobrazu,
• utrzymanie i rozwój terenów zieleni miejskiej.
3. W zakresie zrównoważonego wykorzystania materiałów, wody i energii:
• wprowadzanie nowoczesnych technologii w przemyśle i energetyce w celu zmniejszenia
wodochłonności, materiałochłonności, energochłonności i odpadowości produkcji oraz redukcji emisji
zanieczyszczeń do środowiska,
• wzrost wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych.
4. W zakresie zadań systemowych:
• zapewnienie włączenia celów ochrony środowiska do ustaleń zawartych we wszystkich dokumentach
strategicznych i przeprowadzenia oceny skutków ekologicznych ich realizacji przed ich zatwierdzeniem,
• upowszechnienie Systemów Zarządzania Środowiskowego,
• zagwarantowanie szerokiego dostępu do informacji o środowisku i jego ochronie,
• współpraca z sąsiednimi gminami.
„Program Ochrony Środowiska Województwa Dolnośląskiego na lata 2008-2011 z uwzględnieniem lat
2012-2015”
Główne cele i priorytety wynikające z polityki ekologicznej województwa dotyczące Gminy Grębocice:
1. Zarządzanie środowiskowe.
2. Popraw jakości wód powierzchniowych i podziemnych.
3. Racjonalizacja gospodarki odpadami.
4. Poprawa jakości powietrza atmosferycznego.
5. Wzrost wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych.
6. Ochrona przed hałasem ze źródeł komunikacyjnych.
7. Efektywna ochrona przyrody.
8. Ochrona i racjonalna eksploatacja ekosystemów leśnych.
7
Strona 102
9. Zabezpieczenie środowiska i człowieka przez zagrożeniami powodziowymi.
Poniżej przedstawiono cele długookresowe wyznaczone w ramach poprawy jakości środowiska i bezpieczeństwa
ekologicznego na terenie województwa dolnośląskiego.
Tabela 1. Środowiskowe cele strategiczne i długoterminowe wyznaczone w ramach Programu Ochrony Środowiska
dla Województwa Dolnośląskiego.
Lp.
Zakres
Cel strategiczny
Dążenie do osiągnięcia dobrego stanu wód
Poprawa
jakości
wód powierzchniowych i podziemnych pod względem
powierzchniowych oraz ochrona jakościowym określonych przez Dyrektywę
Ocena
zasobów
1.
jakości i ilości wód podziemnych 2000/60/WE (Ramową Dyrektywę Wodną) poprzez
wodnych i ich jakości
wraz
z
racjonalizacją
ich ich
ochronę
przed
zanieczyszczeniami
wykorzystania.
pochodzącymi
ze
źródeł
komunalnych,
przemysłowych i rolniczych.
Utrzymanie wartości stężeń poszczególnych
Jakość
powietrza Trwała poprawa jakości powietrza
2.
zanieczyszczeń powietrza co najmniej na poziomie
atmosferycznego
atmosferycznego.
określonym prawem lub poniżej tego poziomu.
3.
Hałas
Zmniejszenie uciążliwości hałasu
dla mieszkańców województwa.
Poprawa klimatu akustycznego na obszarach,
gdzie zostały przekroczone wartości normatywne.
4.
Promieniowanie
elektromagnetyczne
Ochrona
przed
negatywnym
oddziaływaniem
pól
elektromagnetycznych.
Utrzymywanie
natężenia
promieniowania
elektromagnetycznego niejonizującego poniżej
poziomów dopuszczalnych lub co najwyżej na tym
samym poziomie
5.
Poważne awarie i
zagrożenia naturalne
Zapobieganie poważnym awariom
przemysłowym i zagrożeniom
naturalnym oraz eliminacja i
minimalizacja skutków w razie ich
wystąpienia.
Ograniczenie ryzyka wystąpienia zagrożeń
środowiska spowodowanych przez potencjalne
źródła awarii przemysłowych i zagrożeń
naturalnych dla ochrony ludności przed ich
skutkami.
6.
Ochrona przyrody i
krajobrazu
Zintegrowana,
trwale
zrównoważona ochrona zasobów
przyrody prowadzona w ramach
racjonalnej polityki przestrzennej.
Ukształtowanie spójnego przestrzennie systemu
obszarów podlegających ochronie prawnej oraz
pozostałych terenów zieleni.
Ochrona gleb
Racjonalne
wykorzystanie
zasobów glebowych zarówno pod
względem ekologicznym jak
i ekonomicznym.
Ochrona gleb przed degradacją oraz rekultywacja
terenów zdegradowanych i zdewastowanych.
Ochrona
kopalin
Ochrona zasobów złóż poprzez ich
racjonalne
wykorzystanie,
zahamowanie nielegalnego
wydobycia
kopalin
oraz
rekultywacja
terenów
poeksploatacyjnych.
7.
8.
zasobów
Racjonalne gospodarowanie zasobami kopalin w
zakresie ich rozpoznania, wydobycia
i rekultywacji terenów poeksploatacyjnych.
„Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Polkowickiego na lata 2012-2015 z perspektywą do 2019 r.”
Główne cele i priorytety wynikające z polityki ekologicznej powiatu dotyczące Gminy Grębocice:
1.
2.
3.
4.
5.
Ograniczanie niskiej emisji.
Ograniczanie zanieczyszczenia wód.
Prewencja degradacji cennych ekosystemów lub/i ich fragmentów.
Wspieranie procesów wykorzystania alternatywnych źródeł energii.
Monitoring zjawisk związanych ze stanem i ochroną środowiska naturalnego
8
Strona 103
6. Edukacja ekologiczna
WODY
Cel strategiczny:
Ochrona zasobów i jakości wód podziemnych i powierzchniowych
1. Ochrona i zwiększanie zasobów wodnych powiatu.
2. Poprawa czystości wód powierzchniowych.
3. Zapewnienie wszystkim mieszkańcom dostawy i dostępu do wody pitnej o wysokiej jakości.
Kierunki działań:
1. Poprawa jakości dostarczanej użytkownikom wody przeznaczonej do spożycia;
2. Racjonalizacja poboru wody oraz stymulacja odbiorców do jej oszczędzania;
3. Wspieranie działań podmiotów gospodarczych w zakresie racjonalnego gospodarowania wodą w przemyśle;
4. Minimalizacja strat wody na przesyle wody wodociągowej;
5. Wprowadzenie zintegrowanego systemu zarządzania zasobami wodnymi;
6. Rozbudowa i modernizacja systemu odprowadzania ścieków;
7. Rozbudowa sieci kanalizacji deszczowej;
8. Zintensyfikowanie kontroli miejsc nielegalnego odprowadzania ścieków do wód powierzchniowych i do ziemi;
9. Racjonalne dawkowanie i przestrzeganie agrometeorologicznych terminów stosowania nawozów sztucznych i
środków ochrony roślin;
10. Działania na rzecz przyłączenia gospodarstw korzystających z szamb do zbiorczej sieci kanalizacji.
POWIETRZE ATMOSFERYCZNE
Cel strategiczny: Poprawa i ochrona jakości powietrza, poprzez sukcesywną redukcję emisji substancji
zanieczyszczających.
1. Spełnienie wymagań ustawodawstwa UE w zakresie jakości powietrza.
2. Realizacja założeń Programu Ochrony Powietrza dla strefy lubińsko –polkowickiej
Kierunki działań:
1. Likwidacja lokalnych kotłowni;
2. Termomodernizacja obiektów;
3. Systemowa konwersja palenisk domowych na rozwiązania bardziej ekologiczne;
4. Eliminacja węgla niskiej jakości, a docelowo zamiana węgla na bardziej ekologiczny czynnik grzewczy;
5. Sukcesywna gazyfikacja poszczególnych jednostek osadniczych w powiecie;
6. Opracowanie programu ocieplania budynków mieszkalnych oraz instalowania indywidualnych mierników
poboru ciepła;
7. Budowa i modernizacja dróg;
8. Czysta produkcja w połączeniu z restrukturyzacją przemysłu;
9. Promocja działań związane z wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii;
10. Skrupulatne wypełnianie procedur administracyjnych obowiązujących w zakresie ochrony powietrza.
HAŁAS
Cel strategiczny: Zmniejszenie uciążliwości hałasu dla mieszkańców i środowiska
1. Zmniejszenie uciążliwości hałasu, zwłaszcza na terenach zabudowanych.
2. Ochrona przed hałasem komunikacyjnym.
3. Uzyskanie dobrej jakości klimatu akustycznego na terenie powiatu.
9
Strona 104
Kierunki działań:
1. Identyfikacja zagrożeń akustycznych na terenie powiatu;
2. Monitoring hałasu drogowego w wyznaczonych punktach, dokonanie oceny akustycznej wybranych miejsc;
3. Wyznaczenie terenów szczególnie zagrożonych hałasem drogowym.
4. Ograniczenie hałasu przemysłowego;
5. Budowa ekranów akustycznych i zieleni izolacyjnej;
6. Preferowanie lokalizacji niskokonfliktowych dla środowiska przy opiniowaniu raportów oddziaływania na
środowisko.
7. Opracowanie programów edukacyjnych uświadamiających problemy ochrony przed hałasem.
PROMIENIOWANIE ELEKTROMAGNETYCZNE
Cel strategiczny: Ograniczenie wpływu promieniowania elektromagnetycznego na mieszkańców powiatu
1. Bieżący monitoring i kontrola źródeł emisji promieniowania elektromagnetycznego i radiacyjnego.
2. Wprowadzenie do planu zagospodarowania przestrzennego zagadnienia promieniowania niejonizującego w
zakresie tworzenia obszarów ograniczonego użytkowania wokół źródeł PEM jak np. urządzeń
elektroenergetycznych i radiokomunikacyjnych z uwzględnieniem stacji telefonii komórkowej.
3. Dokładna rejestracja źródeł PEM, a w ramach monitoringu szerokopasmowych pomiarów widma pól
elektromagnetycznych, w celu dokładnego określenia wielkości PEM w środowisku, a także określenia dynamiki
jego wzrostu.
Kierunki działań:
1. Prowadzenie badań poziomów pól elektromagnetycznych;
2. Wprowadzenie (w przypadku stwierdzenia zagrożeń) do miejscowych planów zagospodarowania
przestrzennego zapisów poświęconych ochronie przed promieniowaniem.
OCHRONA PRZECIWPOWODZIOWA
Cel strategiczny: Racjonalne kształtowanie stosunków wodnych na obszarze powiatu.
1. Racjonalne wykorzystanie i zwiększenie zasobów wodnych.
2. Monitorowanie zagrożenia powodziowego w rejonie powiatu.
3. Budowa i odbudowa obiektów małej retencji.
4. Kontrola stanu melioracji szczegółowych i urządzeń wodnych wraz z wytypowaniem odcinków do rekonstrukcji
i modernizacji.
Kierunki działań:
1. Wspieranie reaktywacji i działalności gminnych spółek wodnych;
2. Ocena i poprawa stanu urządzeń melioracyjnych;
3. Bieżąca konserwacja cieków powierzchniowych, rowów i urządzeń hydrotechnicznych ochrony
przeciwpowodziowej;
4. Odtworzenie melioracji terenów rolnych;
5. Zwiększanie zdolności retencyjnej zlewni poprzez małą retencję zbiornikową,
6. Zalesienia, właściwe zabiegi agrotechniczne i melioracyjne;
7. Prewencyjne zagospodarowania przestrzenne oraz renaturyzacja ekosystemów, zwiększająca retencję w
zlewni;
OCHRONA LASÓW
Cel strategiczny: Zachowanie i ochrona istniejących zasobów leśnych.
1. Wzrost różnorodności biologicznej ekosystemów leśnych.
2. Poprawa stanu zdrowotnego lasów.
3. Zwiększanie areału zalesień.
10
Strona 105
Kierunki działań:
1. Lokalizacja zalesień i zadrzewień w gminnych planach zagospodarowania przestrzennego;
2. Systematyczne zalesianie gruntów nieprzydatnych rolniczo;
3. Stały monitoring środowiska leśnego w celu przeciwdziałania stanom niepożądanym (pożary, choroby, szkody
przemysłowe, degradacja);
4. Zwiększenie różnorodności gatunkowej lasów i bieżąca ochrona istniejących kompleksów leśnych;
5. Edukacja ekologiczna w zakresie wzbogacania i racjonalnego użytkowania zasobów leśnych (zwiększenie
różnorodności gatunkowej szczególnie w nasadzeniach porolnych);
6. Przebudowa lasów w kierunku zgodnym z siedliskiem;
7. Zwiększanie naturalnej i właściwej dla siedliska bioróżnorodności uwzględniając ekotony np.: drogi leśne,
okrajki, polany, łąki śródleśne, tereny wyłączone z produkcji.
OCHRONA GLEB I POWIERZCHNI ZIEMII
Cel strategiczny: Właściwe użytkowanie istniejących zasobów glebowych.
1. Ochrona gleb na terenie powiatu.
Kierunki działań:
1. Wdrażanie zasad Kodeksu Dobrych Praktyk Rolniczych;
2. Ochrona gleb przed zanieczyszczeniem i degradacją
OCHRONA PRZYRODY
Cel strategiczny: Rozwój i bieżąca ochrona obszarów i obiektów cennych przyrodniczo, w tym
wdrożenie systemu NATURA 2000
1. Należyta i stabilna ochrona obszarów cennych przyrodniczo i krajobrazowo;
2. Zachowanie walorów estetyczno-widokowych i rewitalizacja charakterystycznego dla regionu krajobrazu z
właściwą dla niego naturalną bioróżnorodnością;
3. Poprawa struktury i dalszy rozwój systemu zieleni w powiecie;
4. Tworzenie środowiska na terenach zurbanizowanych wzmacniających zdrowie fizyczne i psychiczne człowieka
oraz umożliwiającego rozwój bioróżnorodności;
5. Wzrost świadomości społeczeństwa w zakresie ochrony przyrody.
Kierunki działań:
1. Ochrona naturalnej różnorodności biologicznej ekosystemów leśnych
2. Tworzenie nowych pasm zadrzewień wzdłuż potoków i cieków wodnych,
3. Utrzymywanie w dobrej kondycji oraz tworzenie nowych skupisk roślinności śródpolnej i przydrożnej,
4. Ochrona zabytkowych parków wiejskich wraz z obiektami budowlanymi znajdującymi się na ich terenie.
5. Utrzymywanie układów zieleni parkowej w zabytkowych parkach podworskich oraz drzewostanu o cechach
pomnikowych,
6. Ochrona stanowisk roślin chronionych i lasów wodochronnych,
7. Dbałość o przestrzeganie Kodeksu Dobrych Praktyk Rolniczych na obszarach użytkowanych rolniczo;
8. Prowadzenie działań zachowujących trwałe użytki zielone, zadrzewienia śródpolne, oczka wodne, tereny
podmokłe, miedze i mozaikowaty układ pól;
9. Rekultywacja obszarów zdegradowanych oraz ich nowoczesne zagospodarowanie (np. rekultywacja zagłębień
poeksploatacyjnych w kierunku leśnym lub rolnym, wypełnianie materiałami mineralnymi np. gruzem lub gruntami
pochodzącymi z wykopów – z bezwzględnym zakazem składowania odpadów komunalnych i przemysłowych).
Biorąc pod uwagę cele, wynikające z dokumentów wyższego rzędu oraz aktów normatywnych, w „Programie
Ochrony Środowiska dla Gminy Grębocice na lata 2013-2016 z perspektywą na lata 2017-2020” wyznaczono
11
Strona 106
cele krótkookresowe i średniookresowe dotyczące ochrony środowiska na terenie Gminy, które zostały
przedstawione w poniższej tabeli.
Tabela 2. Cele krótkookresowe i średniookresowe przyjęte w „Programie ochrony środowiska dla Gminy Grębocice
na lata 2013–2016 z uwzględnieniem lat 2017–2020”.
Cele
Zakres
Krótkookresowe
Średniookresowe
• Przywrócenie i utrzymanie wysokiej
• Zapobieganie lub ograniczanie
jakości wód powierzchniowych,
spływu zanieczyszczeń do wód
•
Współpraca przy tworzeniu baz
podziemnych i powierzchniowych,
danych dotyczących wód i terenów
• Zapobieganie pogarszaniu się
zalewowych, systemu monitoringu
stanu wód podziemnych i
środowiska.
powierzchniowych
Gospodarka wodno-ściekowa
• Uporządkowanie
gospodarki
• Racjonalizacja wykorzystania i
ściekowej w Gminie poprzez budowę
ochrona istniejących zasobów
lub
modernizację
sieci
wodnych,
wodociągowych,
kanalizacji
• Zapewnienie równowagi pomiędzy
sanitarnych,
sieci
kanalizacji
poborem a zasilaniem wód
deszczowych, stacji uzdatniania
podziemnych.
wody.
• Doprowadzenie oraz utrzymanie
• Poprawa
jakości
powietrza
wysokiej
jakości
powietrza
atmosferycznego.
atmosferycznego.
• Promowanie
wykorzystania • Opracowanie Programu Ograniczenia
Ochrona powietrza
alternatywnych źródeł energii.
Niskiej Emisji.
• Kontynuowanie
programu • Współpraca przy tworzeniu baz
dofinansowań
w
zakresie
danych
dotyczących
powietrza
kolektorów słonecznych.
atmosferycznego,
systemu
monitoringu środowiska.
• Poprawa jakości gleb.
• Utrzymanie wysokiej jakości gleb.
• Likwidacja „dzikich” składowisk.
• Przeciwdziałanie degradacji i erozji
gleby.
Ochrona gleb
• Edukacja ekologiczna w zakresie
ochrony gleb i racjonalnego • Racjonalne wykorzystanie zasobów
użytkowania.
naturalnych.
• Ochrona obszarów cennych
• Utrzymanie i ochrona obszarów o
przyrodniczo (w tym lasów).
wysokich warunkach przyrodniczych;
• Ochrona, zwiększenie ilości oraz
• Zachowanie
bioróżnorodności
uporządkowanie terenów
poprzez ochronę gatunkową roślin i
zielonych.
zwierząt;
• Utrzymanie bioróżnorodności,
• Powiązanie polityki środowiskowej z
Ochrona przyrody i krajobrazu
zwłaszcza na terenach
planowaniem przestrzennym;
chronionych.
• Tworzenie ścieżek przyrodniczo –
• Uwzględnianie wartości
dydaktycznych na terenach cennych
przyrodniczych podczas ustalania
przyrodniczo
i
bogatych
polityki Gminy.
krajobrazowo.
• Inwentaryzacja przyrodnicza.
•
• Zapewnienie sprzyjającego komfortu akustycznego środowiska na terenie
Klimat akustyczny
Gminy.
• Ochrona przed hałasem komunikacyjnym.
Promieniowanie
elektromagnetyczne
Gospodarka odpadami
•
Rozpoznanie zagrożenia i wprowadzenie zagadnienia pól elektromagnetycznych
do planów zagospodarowania przestrzennego.
•
Deponowanie na składowiskach w roku 2014 nie więcej niż 85% wszystkich
wytworzonych odpadów komunalnych.
Kontynuowanie działań związanych z usunięciem z terenu Gminy wyrobów
azbestowych.
Skierowanie w roku 2013 na składowiska nie więcej niż 50% (wagowo) całkowitej
ilości
•
•
12
Strona 107
Zakres
•
•
•
•
•
•
•
•
Cele
Krótkookresowe
Średniookresowe
odpadów komunalnych ulegających biodegradacji (w stosunku do roku 1995).
Zwiększenie masy odpadów opakowaniowych przeznaczonych do odzysku i
recyklingu.
Osiągnięcie w roku 2014 zakładanych limitów odzysku i recyklingu
poszczególnych odpadów:
o odpady wielkogabarytowe: 70%
o odpady budowlane: 60%
o odpady niebezpieczne (z grupy odpadów komunalnych): 80%
Osiągnięcie w roku 2020 poziom recyklingu i przygotowania do ponownego
użycia następujących frakcji odpadów komunalnych: papieru, metali, tworzyw
sztucznych i szkła na poziomie co najmniej 50%.
Skierowanie w roku 2020 na składowiska nie więcej niż 35% (wagowo) całkowitej
ilości.
Systematyczne zwiększanie świadomości ekologicznej społeczeństwa Gminy
Grębocice;
Stałe udoskonalanie i rozwijanie metod, wykorzystywanych przy przekazywaniu
wartości związanych z ochroną środowiska.
Tworzenie wzorców zachowań, kształtowanie postaw, wartości i przekonań
jednostek, grup i społeczeństw, uwzględniających troskę o jakość środowiska.
3. Założenia alternatywne
Art. 51, ust. 2, pkt. 3b ustawy z dnia 3 października 2008 roku o udostępnianiu informacji o środowisku i jego
ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. nr
199 poz. 1227, z poźn. zm.) nakłada obowiązek przedstawienia rozwiązań alternatywnych do rozwiązań
zawartych w projektowanym dokumencie.
W przypadku opracowywania „Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Grębocice na lata 2013-2016 z
perspektywą na lata 2017-2020”, rozwiązaniem alternatywnym jest brak realizacji Programu
Wszystkie działania zaproponowane do realizacji w ramach „Programu Ochrony Środowiska dla Gminy
Grębocice na lata 2013-2016 z perspektywą na lata 2017-2020” z założenia mają na celu poprawę stanu
środowiska na terenie gminy i tym samym pozytywnie wpływać będą na zdrowie człowieka. W związku z ciągłym
rozwojem gospodarczym regionu, wzrostem inwestycji przemysłowych i poziomu konsumpcji brak realizacji
programu prowadzić będzie do pogorszenia wszystkich elementów środowiska.
Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji zapisów zawartych w aktualizacji „Programu
Ochrony Środowiska dla Gminy Grębocice na lata 2013-2016 z perspektywą na lata 2017-2020”:
• pogorszenie jakości wód powierzchniowych i podziemnych w związku ze zwiększonym wytwarzaniem
ścieków,
• zmniejszanie się zasobów wodnych,
• postępująca degradacja gleb i utrata ich dla rolnictwa,
• utrata różnorodności ekologicznej i cennych przyrodniczo terenów,
• degradacja walorów krajobrazu,
• pogorszenie jakości powietrza,
• pogorszenie klimatu akustycznego,
• zwiększającą się liczba mieszkańców narażonych na promieniowane elektromagnetyczne,
• wzrost zużycia wody,
• pogorszenie jakości życia mieszkańców.
W przypadku gdy „Program Ochrony Środowiska dla Gminy Grębocice na lata 2013-2016 z perspektywą na lata
2017-2020” nie zostanie wdrożony negatywne trendy będą się pogłębiać, a zanieczyszczenie środowiska
wzrastać.
13
Strona 108
4. Aktualny stan środowiska
4.1. Jakość wód
Wody powierzchniowe
Obowiązek badania i oceny jakości wód powierzchniowych w ramach Programu Monitoringu Środowiska (PMS)
wynika z art. 155a ust. 2 ustawy z dnia 18 lipca 2011 roku – Prawo wodne (Dz. U. z 2005 r. Nr 239, poz. 2019 z
późn. zm.). Zgodnie z ust. 3 tego artykułu badania jakości wód powierzchniowych w zakresie elementów
fizykochemicznych, chemicznych i biologicznych należą do kompetencji wojewódzkiego inspektora ochrony
środowiska. Celem wykonywania badań jest stworzenie podstaw do podejmowania działań na rzecz poprawy
stanu wód oraz ich ochrony przed zanieczyszczeniem, w tym ochrony przed eutrofizacją powodowaną wpływem
sektora bytowo komunalnego i rolnictwa oraz ochrony przed zanieczyszczeniami przemysłowymi, w tym
zasoleniem i substancjami szczególnie szkodliwymi dla środowiska wodnego.
W ramach monitoringu środowiska prowadzonego przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska we
Wrocławiu dla wód powierzchniowych przeprowadzono:
• klasyfikację stanu ekologicznego (dotyczy wód naturalnych),
• klasyfikację stanu chemicznego,
• ocenę stanu wód,
• klasyfikację potencjału ekologicznego (dotyczy wód silnie zmienionych i sztucznych),
• oceny spełniania wymagań jakościowych wód powierzchniowych związanych z ich użytkowaniem
wynikającym z warunków korzystania z wód regionu wodnego (ocena przydatności wód do określonych
celów – np. do bytowania ryb w warunkach naturalnych lub ocena zagrożenia – dotyczy to wód
wrażliwych na zanieczyszczenia związkami azotu ze źródeł rolniczych).
W latach 2008-2010 na terenie Gminy Grębocice znajdowały się dwa punkty pomiarowe, funkcjonujące w ramach
monitoringu operacyjnego:
• Rudna – powyżej Moskorzynki i Kalinówki,
• Moskorzynka – ujście do Rudnej.
W poniższej tabeli przedstawiono ocenę jakości wód powyższych punktach pomiarowych monitoringu
operacyjnego, opartą na ocenie stanu ekologicznego i chemicznego.
Rudna
–
powyżej
Moskorzynki i
Kalinówki
Moskorzynka –
ujście
do
Rudnej
2008
2009
2010
2008
2009
2010
18
17
N
T
fizykochemicznych
2.
ROK
biologicznych
1.
Nazwa punktu
Silnie zmieniona lub
sztuczna jcw (T/N)
Lp.
Typ abiotyczny
monitoringu operacyjnego).
-
PSD
-
-
-
IV
PSD
IV
-
-
II
PSD
PPD
III
-
-
Stan/potencjał
ekologiczny
Stan
chemiczny
STAN
14
Strona 109
Klasyfikacja elementów biologicznych
I – klasa I
II – klasa II
III – klasa III
IV – klasa IV
V – klasa V
Klasyfikacja elementów fizykochemicznych:
I – klasa I
II – klasa II
PSD/PPD – poniżej klasy II
Stan chemiczny
DOBRY – dobry
ZŁY – zły
Stan/potencjał ekologiczny
I – stan bardzo dobry/potencjał dobry i
powyżej dobrego
II – stan dobry/potencjał dobry i powyżej
dobrego
III – stan/potencjał umiarkowany
IV – stan/potencjał słaby
V – stan/potencjał zły
Jakość wód powierzchniowych znajdujących się na ternie Gminy Grębocice była także badana w związku z
opracowaniem raportu „Oceny oddziaływania obiektu unieszkodliwiania odpadów wydobywczych „Żelazny Most”
na środowisko w 2011 r.” Dokonano ocenę stanu chemicznego wód poprzez porównanie stężeń średnich
rocznych ze stężeniami dopuszczalnymi, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 9 listopada
2011 r. w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych oraz środowiskowych
norm jakości dla substancji priorytetowych (Dz. U. 2011 r. Nr 257 Poz. 1545). Stan czystości wód w rejonie
obiektu „Żelazny Most” dokonano poprzez ocenę kształtowania się średnich rocznych wartości stężeń chlorków i
siarczanów, które są charakterystyczne dla wód gromadzonych w akwenie „Żelaznego Mostu”.
W poniższej tabeli przedstawiono wyniki kwalifikacji wód powierzchniowych w rejonie obiektu „Żelazny Most” w
roku 2011. Wartości zaznaczone na kolor zielony dotyczą Gminy Grębocice
Tabela 4. Wyniki kwalifikacji wód powierzchniowych w rejonie obiektu "Żelazny Most" w 2011 roku.
Rzeka
Rudna
Kalinówka
Rudna
Rów Krzydłowicki
Rudna
Moskorzynka
Trzebcz
Stobna
Żdżerowita
IIS
Kalinówka
Zachodnia
Żdżerowita
Moskorzynka
Dębówka
IS2
Lipówki
Olszówka
IIN-1
Rów opaskowy
Rów przydrożny
Kalinówka
Zachodnia
RAZEM
Zasolenie
środowiska wodnego
Priorytetowe
Chlorki Siarczany
(Cd, Pb, Ni)
I
I
D
D
I
I
D
D
II
I
D
D
II
I
D
D
>II
>II
D
D
>II
>II
D
D
II
II
D
D
I
I
D
D
I
I
D
D
I
I
D
D
I
I
D
D
I
II
D
D
>II
I
D
D
I
I
D
D
I
I
D
D
I
>II
D
D
>II
I
D
D
>II
II>II
D
D
>II
II
D
D
>II
I
D
D
>II
I
D
D
I
I
D
D
I
>II
D
D
>II
I
D
D
>II
>II
D
D
I
I
D
D
I
I
D
D
>II
>II
D
D
>II
>II
D
D
>II
>II
Z
Z
II
I
Z
D
Nr
przekroju
Fizyczne
Warunki
tlenowe
29
30
1
2
4
5
3
10
6
7
8
16
17
18
28
11
12
14
13
15
19
9
20
21
31
32
22
23
24
25
26
I
I
I
I
I
I
II
I
II
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
II
I
I
I
II
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
II
I
II
I
I
I
I
II
I
II
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
27
I
I
>II
II
D
D
I
II
>II
28
4
0
28
4
0
14
4
14
19
5
8
D 30
Z2
D 31
Z1
Strona 110
Ocena Oddziaływania na Środowisko Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Grębocice
Rysunek 1. Stan chemiczny wód powierzchniowych w 2011 r. ze względu na stężenia substancji priorytetowych.
W poniższych tabelach przedstawiono obliczony średni ładunek chlorków oraz siarczanów w przekrojach
pomiarowych wód powierzchniowych w rejonie obiektu „Żelazny Most” dokonanych w latach 2007-2011.
Tabela 5. Średni roczny ładunek chlorków w przekrojach pomiarowych w latach 2007-2011.
Rzeka -km
Rudna 27+730
Rudna 25+600
Rudna 25+590
Kalinówka 0+000
Kalinówka 1+230
Rudna 18+480
Rudna 14+550
Rudna 14+400
Moskarzynka 0+25
Rów Krzydłowicki
Żdźerowita
Rów IIS
Rów Barszów
Żdżerowita
Przekrój
Powyżej Rudnej
m. Rudna
Poniżej m. Rudna
m. Rudna
Powyżej Rudnej
ujście
m. Tarnówek
ujście
ujście
ujście
Lp.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
2007
30,4
29,0
77,1
48,6
49,7
55,3
79,6
267,7
183,9
1,4
19,4
55,7
0,0
1,0
139,0
[kgCl/h]]
2008
2009
2010
26,9
36,0
39,0
35,8
31,3
41,5
82,7
76,7
94,5
40,3
42,7
54,8
37,3
41,9
51,7
44,6
83,1
54,4
49,7
124,6 75,9
213,1 341,5 234,5
168,3 212,2 144,1
1,0
0,9
0,4
16,3
21,7
106,1
22,4
65,2
36,4
0,0
0,0
0,2
6,3
4,6
3,2
128,2 127,0 179,0
2011
48,6
72,4
107,8
34,0
36,6
93,8
163,7
261,8
97,3
1,2
16,9
36,3
0,0
0,2
109,2
16
Strona 111
Rzeka -km
Moskarzynka 8+850
Trzebcz
Stobna
Moskorzynka 6+625
Dębówka
Rów IS2
Lipówka
Olszówka
Rów IIN-1
Przekrój
Poniżej m. Guzice
ujście
ujście
m. Żuków
Pompownia
ujście
ujście
Lp.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
2007
17,7
41,0
0,6
196,0
0,1
37,7
1,1
36,3
25,1
[kgCl/h]]
2008
2009
2010
22,8
43,9
31,0
37,3
56,0
86,8
0,6
1,3
1,1
192,4 293,3 250,2
0,0
0,0
0,9
17,9
28,6
17,3
1,1
4,9
2,2
74,3
61,4
143,1
29,1
133,8
2011
40,1
45,2
0,9
157,3
0,6
25,9
0,6
114,0
17,5
Tabela 6. Średni roczny ładunek siarczanów w przekrojach pomiarowych w latach 2007-2011.
Rzeka -km
Rudna 27+730
Rudna 25+600
Rudna 25+590
Kalinówka 0+000
Kalinówka 1+230
Rudna 18+480
Rudna 14+550
Rudna 14+400
Moskarzynka 0+25
Rów Krzydłowicki
Żdźerowita
Rów IIS
Rów Barszów
Żdżerowita
Moskarzynka 8+850
Trzebcz
Stobna
Moskorzynka 6+625
Dębówka
Rów IS2
Lipówka
Olszówka
Rów IIN-1
Przekrój
Powyżej Rudnej
m. Rudna
Poniżej m. Rudna
m. Rudna
Powyżej Rudnej
ujście
m. Tarnówek
ujście
ujście
ujście
Poniżej m. Guzice
ujście
ujście
m. Żuków
Pompownia
ujście
ujście
Lp.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
2007
23,2
22,9
49,4
26,2
26,6
69,9
101,0
210,4
102,7
4,7
11,7
15,8
0,0
0,6
49,2
22,4
23,4
3,8
96,3
0,2
19,4
1,5
10,9
10,1
[kgCl/h]]
2008
2009
2010
21,2
27,8
33,3
27,6
29,0
38,5
54,2
52,8
73,8
20,2
21,4
32,4
20,0
20,1
29,0
48,1
98,7
77,3
60,3
127,6 86,9
159,1 275,2 195,7
102,2 127,1 105,2
3,7
3,3
0,7
10,4
12,3
47,5
7,1
19,2
11,4
0,0
0,0
0,6
2,6
1,5
1,0
46,2
42,6
68,3
21,6
35,4
22,3
23,6
36,3
37,1
3,7
7,4
3,4
98,3
141,4 117,5
0,0
0,0
2,1
10,6
14,6
10,2
1,4
2,5
3,3
22,5
17,7
50,0
9,7
11,1
32,5
2011
31,9
41,5
57,8
16,4
17,1
104,4
140,5
209,1
72,9
4,5
13,4
9,8
0,0
0,1
39,6
22,3
25,3
4,6
75,5
1,2
14,4
0,7
30,8
6,1
Podsumowanie:
Na podstawie powyższych wyników można stwierdzić, że wody powierzchniowe w rejonie obiektu „Żelazny Most”
zaliczono do klas od I do >II. O takiej kwalifikacji zdecydowały wysokie stężenia zasolenia. W 18 przekrojach
pomiarowych stężenia chlorków zakwalifikowały wody powierzchniowe do klasy >II, w 4 do klasy II i 14 do klasy I.
17
Strona 112
Wody podziemne
Monitoring jakości wód podziemnych jest częścią Państwowego Monitoringu Środowiska, koordynowanego przez
Główny Inspektorat Ochrony Środowiska. Badania przeprowadzone są w jednolitych częściach wód podziemnych
(JCWPd), w tym w częściach uznanych za zagrożone nieosiągnięciem dobrego stanu, ze szczególnym
uwzględnieniem obszarów narażonych na zanieczyszczenia pochodzenia rolniczego. Badania na poziomie
krajowym wykonywane są przez Państwowy Instytut Geologiczny (PIG) w ramach monitoringu diagnostycznego i
operacyjnego.
Monitoring diagnostyczny prowadzony jest raz na trzy lata i dotyczy wszystkich JCWPd wydzielonych na terenie
kraju. Monitoring operacyjny prowadzony jest co roku, z wyłączeniem roku, w którym wykonywany jest monitoring
diagnostyczny i obejmuje JCWPd o statusie wód zagrożonych nieosiągnięciem dobrego stanu chemicznego i/lub
ilościowego wód podziemnych, ze szczególnym uwzględnieniem obszarów narażonych na zanieczyszczenia
pochodzenia rolniczego.
W granicach Gminy Grębocice znajduje się jeden JCWPd (nr 70), który objęty jest monitoringiem
diagnostycznym.
W 2011 r. na terenie Gminy Grębocice wykonane zostały badania wód podziemnych w ramach monitoringu
diagnostycznego. Wynik badań wskazują, że stan chemiczny wód podziemnych na terenie Gminy można określić
jako dobry.
Poniżej przedstawiono w formie graficznej stan chemiczny wód podziemnych w województwie dolnośląskim, w
tym Gminy Grębocice, na tle granic jednolitych części wód z uwzględnieniem punktów monitoringu krajowego.
18
Strona 113
jednolitych części wód z uwzględnieniem punktów monitoringu krajowego.
Źródła zanieczyszczeń
Do źródeł zanieczyszczeń wód powierzchniowych i podziemnych znajdujących się na terenie Gminy Grębocice
zaliczyć można:
• działalność rolnicza,
• OUOW „Żelazny Most”
Działalność rolnicza
Na stan jakości wód podziemnych i powierzchniowych na terenie Gminy Grębocice ma wpływ działalność
rolnicza (nawożenie), w wyniku której do wód trafiają nadmierne ilości związków azotu. Efektem takich działań
jest nasilenie się procesów eutrofizacji wód powierzchniowych, które sprawiają że wody nie mogą być
wykorzystywane do celów rekreacyjnych oraz jako źródła wody pitnej.
OBUOW „Żelazny Most”
Wody gromadzone w obiekcie „Żelazny Most” odznaczają się wysokim zasoleniem, w związku z czym stanowią
one znaczne zagrożenie dla wód podziemnych zlokalizowanych w pobliżu obiektu, prowadząc do ich degradacji.
Zasięg wód podziemnych odznaczających się ponad normatywnym stężeniem chlorków został przedstawiony
poniżej.
19
Strona 114
Rysunek 3. Mapa zasięgu stref zanieczyszczonych wód podziemnych (stan na rok 2011).
Strefa wód zdegradowanych, w której znajduje się Gmina Grębocice, odznaczała się w roku 2011 średnim
stężeniem chlorków na poziomie 5877,1 mg Cl/dm3, przy czym maksymalne stężenie wynosiło 9824 mg Cl/dm3,
a minimalne 1297 mg Cl/dm3.
4.2. Powietrze atmosferyczne
W 2011 r. na terenie Gminy Grębocice nie były zlokalizowane stacje pomiarowe ani stanowiska wykorzystywane
w ocenie jakości powietrza, w związku z tym jakość powietrza w Gminie będzie scharakteryzowana na podstawie
pomiarów przeprowadzonych na terenie powiatu polkowickiego, tj. w Polkowicach oraz Tarnówku.
Poniżej przedstawiono w formie graficznej rozmieszczenie stacji pomiarowych monitoringu jakości powietrza na
terenie województwa dolnośląskiego w roku 2011.
20
Strona 115
Rysunek 4. Lokalizacja stacji pomiarowych monitoringu jakości powietrza na terenie województwa dolnośląskiego w 2011 roku.
21
Strona 116
Dodatkowe informacje o stanie powietrza w województwie dolnośląskim jak i zarówno Gminie Grębocice dają
pomiary wykonywane przy pomocy metody pasywnej. Metoda pasywnego poboru próbek powietrza należy do
wskaźnikowych metod pomiarowych. Badania powtarzane w sposób cykliczny na obszarze wybranych powiatów
województwa umożliwiają oszacowanie poziomu zanieczyszczenia powietrza, oraz zmian, które zaszły w
wieloleciu. W 2011 r. monitoringiem pasywnym objęty był m.in. powiat polkowicki, gdzie pomiary były
prowadzone w Przemkowie, Chocianowie i Polkowicach.
Poniżej przedstawiono w formie graficznej rozmieszczenie stanowisk pomiarów pasywnych NO2 i SO2 w
województwie dolnośląskim.
Rysunek 5. Lokalizacja punktów pomiarowych monitoringu jakości powietrza na terenie województwa dolnośląskie
w 2011 roku - metoda pasywna.
Ocenę dla wszystkich zanieczyszczeń za 2011 r. wykonano w zmodyfikowanym układzie stref, który został
określony w ustawie o zmianie ustawy Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw (stanowiącej
transpozycje Dyrektywy 2008/50/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 maja 2008 r. w sprawie jakości
powietrza i czystszego powietrza dla Europy). Nowy układ stanowią:
• aglomeracja o liczbie mieszkańców powyżej 250 tys.:
o miasto Wrocław,
• miasto (nie będące aglomeracją) o liczbie mieszkańców powyżej 100 tys.:
o miasta Legnica i Wałbrzych,
• pozostały obszar województwa, nie wchodzący w skład aglomeracji i miast powyżej 100 tys.
mieszkańców:
22
Strona 117
o strefa dolnośląska.
Gmina Grębocice została zakwalifikowana do strefy dolnośląskiej.
4.2.1. Dwutlenek siarki (SO2)
Pomiary ciągłe
Poziom zanieczyszczenia powietrza dwutlenkiem siarki ze względu na ochronę zdrowia ludzi ocenia się w
odniesieniu do poziomów dopuszczalnych ustalonych dla czasów uśredniania: 1 godzina (350 μg/m3) i 24
godziny (125 μg/m3). Dodatkowo dopuszcza się możliwość przekraczania danego poziomu z ograniczoną
częstością określoną odrębnie dla stężeń 1-godzinnych (maks. 24 razy w roku) i dla stężeń 24-godzinnych
(maks. 3 razy w roku). Dopuszczalne częstości przekroczeń nie obowiązują na obszarach ochrony
uzdrowiskowej. Dlatego na poniższych wykresach pokazane są stężenia maksymalne: pierwsze i dwudzieste
piąte (1. i 25.) dla stężeń 1-godzinnych oraz pierwsze i czwarte (1. i 4.) dla stężeń 24-godzinnych.
Rysunek 6. Stężenia średnioroczne oraz średnie sezonowe dwutlenku węgla (CO2) na terenie województwa
23
Strona 118
Rysunek 7. Stężenia 1-godzinowe i 24-godzinowe dwutlenku siarki na terenie województwa dolnośląskiego w 2011
roku (pomiary ciągłe).
Podsumowanie:
Na terenie województwa dolnośląskiego w 2011 r. w żadnym punkcie nie wystąpiły wartości ponadnormatywne
stężenia dwutlenku siarki. Poziom ponad 99% rejestrowanych stężeń 1-godzinnych i 24-godzinnych we
wszystkich stacjach pomiarowych nie przekroczyły 60% wartości dopuszczalnych. Najwyższe stężenia
rejestrowane w ramach pomiarów ciągłych, wystąpiły na terenie powiatu zgorzeleckiego (Witka, Wyszków),
miasta Legnica (ul. Porazińskiej) oraz w Dzierżoniowie. W porównaniu do 2010 r. wzrost stężeń średniorocznych
wystąpiła we Wrocławiu i Jeleniej Górze. Pozostałe stacje rejestrowały stężenia na podobnym lub niższym
poziomie niż w 2010 r.
Pomiary pasywne
Na poniższym wykresie przedstawiono wartości stężeń średniorocznych dwutlenku siarki w strefach
24
Strona 119
Rysunek 8. Poziomy stężeń średniorocznych dwutlenku siarki (SO2) w strefach województwa dolnośląskiego w 2011
roku (metoda pasywna).
25
Strona 120
Podsumowanie:
Pomiary wykonywane metodą pasywną na terenach osiedli mieszkaniowych we Wrocławiu, Jeleniej Górze oraz
w powiatach: lubińskim, polkowickim, średzkim, wałbrzyskim (w tym m. Wałbrzychu), wołowskim i wrocławskim,
w latach 2005-2007, 2009 i 2011, wykazały w większości punktów pomiarowych wzrost poziomu stężeń SO2.
Największą poprawę jakości powietrza w odniesieniu do zanieczyszczenia powietrza dwutlenkiem siarki
zanotowano w: Szczawnie Zdroju, Boguszowie Gorcach, Mieroszowie, Kobierzycach, Wałbrzychu – na
osiedlach: Szczawienko, Sobięcin, Biały Kamień oraz we Wrocławiu na osiedlach: Gaj i Sępolno. Największy
wzrost stężeń wystąpił: w Mietkowie, we Wrocławiu na osiedlu Muchobór Mały (ul. Fabryczna), Polkowicach,
Kątach Wrocławskich i Chocianowie. Pomimo wzrostu wartości stężeń dwutlenku siarki w powiecie polkowickim
należy podkreślić, że wartości te były jednymi z najniższych jakie odnotowano w całym województwie
dolnośląskim.
4.2.2. Dwutlenek azotu
Poziom zanieczyszczenia powietrza dwutlenkiem azotu ze względu na ochronę zdrowia ludzi ocenia się w
odniesieniu do poziomów dopuszczalnych ustalonych dla czasów uśredniania: 1 godzina (200 μg/m3) i rok
kalendarzowy (40 μg/m3, a dla obszarów ochrony uzdrowiskowej: 35 μg/m3). Dodatkowo dla stężeń 1godzinnych dopuszcza się możliwością przekraczania danego poziomu z częstości nie większe niż 18 razy w
roku (na wykresie pokazane jest 19. maksymalne stężenie 1-godzinne). Dopuszczalna częstością przekroczeń
normy 1-godzinnej nie obowiązuje na obszarach ochrony uzdrowiskowej.
Rysunek 9. Stężenia średnioroczne oraz średnie sezonowe dwutlenku azotu na terenie województwa dolnośląskiego
w 2011 roku (pomiary ciągłe).
26
Strona 121
Rysunek 10. Stężenia 1-godzinne dwutlenku azotu na terenie województwa dolnośląskiego w 2011 roku (pomiary
ciągłe).
Podsumowanie:
Ponadnormatywne średnioroczne stężenie dwutlenku azotu odnotowane zostało przez stacje „komunikacyjny”
zlokalizowaną przy al. Wiśniowej we Wrocławiu. Stężenie średnioroczne to 64 μg/m3, czyli 160% normy. Stacja
położona jest w bezpośrednim sąsiedztwie skrzyżowania ulic: Hallera, Powstańców Śląskich i alei Wiśniowej. Na
wszystkich tych ulicach obserwowane jest bardzo duże natężeniu ruchu, ze znaczącym udziałem samochodów
ciężarowych, co ma bezpośrednie przełożenie na wyniki pomiarów. Pomiary w pozostałych rejonach
województwa nie wykazały przekroczeń poziomów dopuszczalnych zarówno w odniesieniu do normy
średniorocznej, jak i 1- godzinowej.
Pomiary pasywne
Na poniższym wykresie przedstawiono wartości stężeń średniorocznych dwutlenku azotu w strefach
27
Strona 122
Rysunek 11. Poziomy stężeń średniorocznych dwutlenku azotu (NO2) w strefach województwa dolnośląskiego w
2011 r. (metoda pasywna).
Podsumowanie:
Najwyższe wartości stężenia dwutlenku azotu zostały odnotowane na terenie miasta Wrocławia. Najniższe
wartości wykazały pomiary wykonane na terenie powiatu polkowickiego, w tym Gminy Grębocice. Pomiary
wykonywane metodą pasywną na zostały przeprowadzone na obszarze osiedli mieszkaniowych z dala od dróg o
dużym natężeniu ruchu.
28
Strona 123
W ocenie jakości powietrza za 2011 r. uwzględniono substancje, dla których w rozporządzeniu Ministra
Środowiska z 3 marca 2008 r. w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu i dyrektywach unijnych
(2008/50WE oraz 2004/107/WE), określono poziomy dopuszczalne/docelowe/celu długoterminowe w powietrzu,
ze względu na ochronę zdrowia ludzkiego i ochronę roślin.
W ocenie przeprowadzonej pod kątem kryteriów ustanowionych w celu ochrony zdrowia uwzględniono
następujące zanieczyszczenia:
• dwutlenek siarki SO2
• dwutlenek azotu NO2
• tlenek węgla CO
• benzen C6H6
ozon O3
•
• pył PM10,
• ołów Pb w PM10
• arsen As w PM10
• kadm Cd w PM10
• nikiel Ni w PM10
• benzo(a)piren B(a)P w pyle PM10
• pył PM2,5
Ocena wykonana pod kątem spełnienia kryteriów odniesionych do ochrony roślin obejmowała:
• dwutlenek siarki CO2
• tlenki azotu NOx
• ozon O3
Odrębnie dla każdej substancji dokonano klasyfikacji stref, w których poziom odpowiednio:
• przekracza poziom dopuszczalny powiększony o margines tolerancji (klasa C),
• mieści się pomiędzy poziomem dopuszczalnym a poziomem dopuszczalnym powiększonym o margines
tolerancji (klasa B),
• nie przekracza poziomu dopuszczalnego (klasa A),
• przekracza poziom docelowy (klasa C),
• nie przekracza poziomu docelowego (klasa A),
• przekracza poziom celu długoterminowego (klasa D2),
• nie przekracza poziomu celu długoterminowego (klasa D1)
W poniższej tabeli przedstawiono wynikowe klasy strefy dolnośląskiej, w której znajduje się Gmina Grębocice, z
uwzględnieniem kryteriów ustanowionych w celu ochrony zdrowia ludzkiego oraz ochrony roślin.
ocenie rocznej za 2011 r. dokonanej z uwzględnieniem kryteriów ustanowionych w celu ochrony zdrowia.
Lp.
Nazwa strefy
Kod strefy
O3
PM
1.
PL0204
SO2
NO2
PM10
Pb
C6H6
CO
A
A
C
A
A
C
(dc)
C
As
Cd
Ni
BaP
A
A
A
C
2,5
A
Gdzie:
29
Strona 124
ocenie rocznej za 2011 r. dokonanej z uwzględnieniem kryteriów ustanowionych w celu ochrony roślin.
Lp.
Nazwa strefy
Kod strefy
O3
SO2
NOx
(dc)
1.
PL0204
A
A
C
Gdzie:
Podsumowanie:
Wynik rocznej oceny strefy dolnośląskiej, w której położone jest Gmina Grębocice, wskazuje, że dotrzymane są
poziomy dopuszczalne lub poziomy docelowe substancji w powietrzu (klasa A) ustanowione ze względu na
ochronę zdrowia:
• dwutlenku siarki,
• dwutlenku azotu,
• benzenu,
• pyłu PM2,5,
• metali ciężkich zawartych w pyle PM10:
o arsenu,
o kadmu,
o niklu,
o ołowiu.
Natomiast zanieczyszczeniami problemowymi są :
• pył zawieszony PM10 oraz zawarty w nim bezno(a) biren.
• tlenek węgla CO,
• ozon.
Dla tych czterech zanieczyszczeń strefa dolnośląska, w tym Gmina Grębocice, otrzymała klasę C, dla której
konieczne jest opracowanie programów ochrony powietrza. Należy jednak pamiętać, że strefa dolnośląska nie
wykazuje jednolitości na całym swoim obszarze, pod względem zanieczyszczeń. Oznacza to, że w strefie są
miejsca, które ze względu na poziom zanieczyszczeń wymagają podjęcia działań na rzecz poprawy jakości
powietrza. Jak wynika z opracowania przez WIOS we Wrocławiu „Raportu o stanie środowiska w województwie
dolnośląskim w 2011 roku”, Gmina Grębocice nie została wskazana jako miejsce przekroczeń stężeń pyłu PM10,
BaP, tlenku węgla oraz ozonu.
Źródła zanieczyszczeń powietrza
Głównymi źródłami zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego są:
• niska emisja (spalanie paliw),
• emisja niezorganizowana z kopalń (głównie pyły).
W okresie zimowym wzrasta emisja pyłów i zanieczyszczeń spowodowanych spalaniem paliw stałych w
kotłowniach indywidualnych i indywidualnych piecach centralnego ogrzewania.
Negatywny wpływ na jakość powietrza atmosferycznego mają lokalne kotłownie pracujące na potrzeby
centralnego ogrzewania, a także małe przedsiębiorstwa spalające węgiel w celach grzewczych lub
technologicznych. Brak urządzeń oczyszczania bądź odpylania gazów spalinowych powoduję, iż całość
wytwarzanych zanieczyszczeń trafia do powietrza atmosferycznego. Niska sprawność i efektywność technologii
spalania są poważnym źródłem emisji zanieczyszczeń. Co więcej, głównym paliwem w sektorze gospodarki
komunalnej jest węgiel, często zawierający znaczne ilości siarki. Rodzaje oraz źródła zanieczyszczeń powietrza
zestawiono w poniższej tabeli.
30
Strona 125
Tabela 9. Rodzaje oraz źródła zanieczyszczeń powietrza.
Zanieczyszczenia
Źródło emisji
Pył ogółem
spalanie paliw, unoszenie pyłu w powietrzu;
SO2 (dwutlenek siarki)
spalanie paliw zawierających siarkę;
NO (tlenek azotu)
spalanie paliw;
NO2 (dwutlenek azotu)
spalanie paliw, procesy technologiczne;
NOx (suma tlenków azotu)
sumaryczna emisja tlenków azotu;
CO (tlenek węgla)
produkt niepełnego spalania;
powstaje naturalnie oraz z innych zanieczyszczeń będących utleniaczami;
O3 (ozon)
Amoniak, metan
transport, produkcja rolna, produkty spalania.
Emisja komunikacyjna
Negatywne oddziaływanie na środowisko niesie ze sobą emisja komunikacyjna, która najbardziej odczuwalna jest
w pobliżu dróg charakteryzujących się dużym natężeniem ruchu kołowego.
Głównymi zanieczyszczeniami emitowanymi w związku z ruchem samochodowym są:
• tlenek i dwutlenek węgla,
• węglowodory,
• tlenki azotu,
• pyły zawierające metale ciężkie,
• pyły ze ścierania się nawierzchni dróg i opon samochodowych.
Dla stanu powietrza atmosferycznego istotne znaczenie ma emisja NOx oraz metali ciężkich. Duże znaczenie ma
również tzw. emisja wtórna z powierzchni dróg, która zależy w dużej mierze od warunków meteorologicznych.
Komunikacja jest również źródłem emisji benzenu, benzo(a)piranu, toluen i ksylenu. Na wielkość tych
zanieczyszczeń wpływa stan techniczny samochodów, stopień zużycia substancji katalitycznych oraz jakość
stosowanych paliw. Gwałtowny rozwój transportu, przejawiający się wzrostem ilości samochodów na drogach
oraz aktualny stan i infrastruktury dróg spowodował, iż transport może być uciążliwy dla środowiska naturalnego.
W przypadku substancji toksycznych emitowanych przez silniki pojazdów do atmosfery, źródła te trudno
zinwentaryzować pod kątem emisji zanieczyszczeń, gdyż zwykle nie ma dla nich materiałów sprawozdawczych.
Na podstawie znanych wartości średniego składu paliwa, szacowany przeciętny skład spalin silnikowych jest
następujący:
Tabela 10. Przeciętny skład spalin silnikowych (w % objętościowo).
Składnik
Silniki benzynowe
Silniki wysokoprężne
Azot
24 - 77
76 - 78
Tlen
0,3 - 8
2 - 18
Para wodna
3,0 - 5,5
0,5 - 4
Dwutlenek węgla
5,0 - 12
1 - 10
Tlenek węgla
0,5 - 10
0,01 - 0,5
Tlenki azotu
0,0 - 0,8
0,0002 - 0,5
Węglowodory
0,2 - 3
0,009 - 0,5
Sadza
0,0 - 0,04
0,01 - 1,1
Aldehydy
0,0 - 0,2
0,001 - 0,009
Uwagi
nietoksyczny
nietoksyczny
nietoksyczny
nietoksyczny
toksyczny
toksyczny
toksyczny
toksyczny
toksyczny
Na skutek powszechnej elektryfikacji, emisje do powietrza związane z ruchem kolejowym mają znaczenie
marginalne. Należą do nich jedynie emisje zanieczyszczeń pyłowych związanych z ruchem pociągów, oraz
niewielkie emisje z lokomotyw spalinowych używanych głownie na bocznicach kolejowych.
Na terenie Gminy Grębocice do tej pory nie zostały przeprowadzone badania pod kątem wpływu ruchu
komunikacyjnego na stan środowiska, w tym powietrza atmosferycznego i zdrowie ludzi. Biorąc jednak pod
uwagę rozmieszczenie zabudowy mieszkalnej i przebieg poszczególnych dróg przez teren Gminy, potencjalnie
31
Strona 126
największy problem z wpływem ruchu komunikacyjnego i stan środowiska występuję w miejscowości Retków,
gdzie przebiega droga wojewódzka nr 292.
Niska emisja
Negatywne oddziaływanie na stan jakości powietrza niesie ze sobą niska emisja z lokalnych kotłowni i pieców
węglowych, które używane są w indywidualnych gospodarstwach domowych na terenie gminy. W lokalnych
systemach grzewczych brak jest urządzeń ochrony powietrza. Emisja z tych źródeł jest trudna do oszacowania i
wykazuje zmienność sezonową, która związana jest z okresem grzewczym. W związku z pogarszającą się
sytuacją ekonomiczną w ostatnim czasie na terenie Gminy Grębocice jest obserwowany wzrost wykorzystywania
paliw stałych jako nośnika energii cieplnej.
Obecnie jedną z najbardziej dostępnych i przyjaznych środowisku metodą grzewczą są instalacje cieplne
wykorzystujące jako źródło energii gaz. Pod względem liczby ludności (% ogółu) wykorzystującej gaz do
ogrzewania mieszkań, Gmina Grębocice na tle pozostałych gmin powiatu polkowickiego, prezentuje się lepiej od
gminy Radwanice i nieznacznie od gminy Przemków. Szczegółowa charakterystyka sieci gazowej Gminy
Grębocice w latach 2006-2010 została przedstawiona poniżej.
Tabela 11. Charakterystyka sieci gazowej na terenie Gminy Grębocice w latach 2006-2010.
j. m.
długość czynnej sieci ogółem
długość czynnej sieci przesyłowej
długość czynnej sieci rozdzielczej
czynne przyłącza do budynków
odbiorcy gazu
odbiorcy gazu ogrzewający mieszkania gazem
zużycie gazu
zużycie gazu na ogrzewanie mieszkań
m
m
m
szt.
gosp. dom.
gosp. dom.
tys.m3
tys.m3
osoba
%
2006
54491
16471
38020
369
502
401
539,40
503,4
1537
29,0
2007
54491
16471
38020
535
519
413
473,5
438,0
1551
29,2
Rok
2008
60764
16471
44293
648
539
422
456,5
416,7
1559
29,4
2009
60819
16471
44348
651
576
443
508,9
466,0
2051
38,6
2010
60819
16471
44348
652
593
452
686,1
550,4
2099
39,7
źródło: GUS
Zaleca się opracowanie Programu Ograniczenia Niskiej Emisji, który przyczyni się do ograniczenia emisji
substancji szkodliwych do powietrza atmosferycznego (m.in. z lokalnych kotłowni i pieców węglowych) poprzez
likwidację istniejących, nieefektywnych źródeł ciepła. Program ten będzie wskazywał możliwe rozwiązania, w
zakresie energooszczędnych urządzeń grzewczych oraz odnawialnych źródeł energii, które będą w pełni
dostosowane do możliwości oraz charakterystyki Gminy Grębocice.
Obecnie na mocy uchwały Rady Gminy w Grębocicach Nr VI/31/2011 z dnia 22 marca 2011 r. wdrożony został
program dofinansowań dotyczących montażu kolektorów słonecznych, dzięki któremu mieszkańcy mają
możliwość ubiegania się o dofinansowanie w wysokości 50% kosztów inwestycji (nie więcej niż 5 000 zł). Pozwoli
to na zwiększenie stopnia wykorzystywania energii słonecznej jako alternatywne źródło ciepła, co z kolei przełoży
się na poprawę jakości powietrza atmosferycznego na terenie Gminy Grębocice.
Emisja punktowa
Do tej kategorii zaliczane są punktowe źródła zanieczyszczeń jak np. zakłady przemysłowe. Na terenie Gminy
Grębocice brak jest zakładów przemysłowych, które odznaczałyby się emisją zanieczyszczeń do powietrza. W
poniższej tabeli przedstawiono wszystkie decyzje wydane przez Starostę Polkowickiego zezwalające na
wprowadzenie gazów i pyłów do powietrza.
32
Strona 127
Tabela 12. Decyzje Starosty Polkowickiego zezwalające na wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza (wg stanu na
23.03.2011 r.)
Data
Lp. Miejscowość
Nazwa podmiotu (rodzaj instalacji)
Nr decyzji
Data wydania
ważności
Volkswagen Motor Polska Sp. z o.o. ul.
SR 76442-7/07 31.10.2007 r. 30.09.2016 r.
1.
Polkowice
Strefowa 1, 59-101 Polkowice
Dolnośląska Fabryka Maszyn ZANAM2.
Polkowice
LEGMET Sp. z o.o. ul. Kopalniana 7, 59-100 SR 76442-7/09 28.10.2009 r. 27.10.2019 r.
Polkowice
Sitech Sp. z o.o. ul. Strefowa 2, 59-101 SR 76442-8/03 15.12.2003 r.
3.
Polkowice
15.12.2013 r.
Polkowice.
SR 76442-1/04 15.06.2004 r.
„ROYAL EUROPA” ul. Royal 1, 59-101
SR 764424.
Polkowice
26.11.2009 r. 25.11.2019 r.
Polkowice
10/09
ENERGETYKA Sp. z o.o.
ul. Marii Skłodowskiej-Curie 58, 59-300
Lubin
Pozwolenie zintegrowane - wydane dla
Elektrociepłowni EC-2
SR 7621-1/06
30.06.2006 r. 30.06.2016 r.
5.
Polkowice
ul. Kopalniana 1, 59-101 Polkowice, SR 7621-1/08
30.06.2008 r. 30.06.2016 r.
wchodzącej w skład Energetyki Sp.
SR 7621-1/09
24.12.2009 r. 30.06.2016 r.
z o. o., zezwalające na prowadzenie
instalacji do energetycznego
spalania paliwa węglowego o nominalnej
mocy przekraczającej 50MWt
Energetyka Sp. z o.o.
ul. M. Skłodowskiej-Curie 58, 59-301 Lubin
Udzielenie zezwolenia na udział we
SR 76442-1/09
wspólnotowym systemie handlu
03.03.2009 r.
6.
Polkowice
uprawnieniami
do
emisji
gazów
SR 7644218.12.2009 r.
cieplarnianych dla Elektrociepłowni EC-2
11/09
Polkowice należącej do Energetyki Sp. z
o.o. ul. M. Skłodowskiej-Curie 58, 59-301
Lubin
„MULTIMET” Sp. z o.o.
ul. Fabryczna 10, 59-170 Przemków
SR 76442-4/03 11.07.2003 r. 30.05.2013 r.
7.
Przemków
(wyroby
niezbędne
do
procesów SR 76442-5/05 19.05.2005 r. 10.07.2013 r.
spawalniczych)
Fabryka Obuwia „CCC ASPENT” R.
Procyszyn; zmiana nazwy na :
SR 76442/3/01 19.01.2001 r. 31.12.2001 r.
8.
Polkowice
CCC FACTORY Sp. z o.o. ul. Strefowa 9, SR 76442-3/08 28.11.2008 r. 12.10.2018 r.
59-101 Polkowice
Wytwórni
Mas
Bitumicznych
w
Wierzchowicach należąca do
SR. 764429. Wierzchowice Przedsiębiorstwa Budownictwa Drogowego
18.06.2010 r. 17.06.2020 r.
1/10
Spółka z o.o. w Głogowie
przy ul. Mickiewicza 63
Przedsiębiorstwo Budowy Kopalń PeBeKa
S.A.
SR.7644210.
Trzebcz
w Lubinie, ul. Marii Skłodowskiej-Curie 58,
07.01.2010 r. 06.01.2020 r.
12/09
59-301 Lubin
Oddział Prefabrykacji w Trzebczu
Biuro
Handlowe
„RUDA”
Trading
International - Jacek Ruda Oddział
Serwisowo-Remontowy w Polkowicach
18.10.2008 r.
11.
Polkowice
SR 76442-5/08
31.07.2018 r.
(sprzedaż maszyn, remonty maszyn
górniczych oraz działalność
w zakresie produkcji i montażu maszyn)
Balzers Sp. z o.o.
12.
Polkowice
SR 76442-5/03 24.10.2003 r. 24.10.2013 r.
ul. Fabryczna 4, 59-101 Polkowice Dolne
33
Strona 128
Lp.
Miejscowość
13.
Chocianów
14.
Radwanice
15.
Polkowice
16.
Polkowice
17.
Kurów Wielki
18.
Polkowice
19.
Polkowice
20.
Polkowice
21.
Przemków
22.
Polkowice Sieroszowice
Nazwa podmiotu (rodzaj instalacji)
(produkcja
supertwardych
i
przeciwzużyciowych powłok PVD BALINIT®
na: narzędzia skrawające, - narzędzia do
obróbki plastycznej (stemple,
matryce, tłoczniki, wykrojniki), formy
wtryskowe do TS i ciśnieniowego
odlewania metali, części maszyn)
Zakładu Produkcji Spożywczej „RAG”
Górzyńscy Spółka Jawna
ul. Kościuszki 12, 59-300 Lubin
Oddział w Chocianowie ul. Głogowska 12
(produkcja i dystrybucja chleba, bułek,
ciastek, herbatników i innych
wyrobów cukierniczych)
Przedsiębiorstwo Produkcyjno-HandlowoUsługowego „CELINEN”
Małgorzata Jurdeczko & Maria Stolarczyk
ul. Włókiennicza 1, 59-160 Radwanice
(przetwórstwo słomy lnianej i konopnej)
SYSTEMY I TECHNOLOGIE Sp. z o.o.
ul. Kopalniana 7, 59-100 Polkowice
(Producent
prefabrykatów
polimerobetonowych, odwodnienia liniowe,
odwodnienia mostowe, pokrywy wpustów
ulicznych)
Hörmann Serwis Polska Sp. z o.o.
ul. Fabryczna 6, 59-101 Polkowice
(obróbka metali)
ZŁOM-TRANS Sp. z o.o. Bartoszów 24,
59-241 Legnickie Pole
Zakład Przetopu Złomu Aluminium w
Kurowie Wielkim
SANDEN MANUFACTURING POLAND
Sp. z o.o. ul. Fabryczna 11 59-101
Polkowice
(produkcja kompresorów do klimatyzacji
samochodowych)
DYKERHOFF BETON POLSKA Sp. z o.o.
26-052 Sitkówka-Nowiny ul. Zakładowa 3
Zakład Produkcyjny w Polkowicach, ul.
Działkowa 8, 59-100 Polkowice
(materiały budowlane)
Korporacja Budowlana „BUDMAX” Sp. z o.o.
ul. Działkowa 2, 59-100 Polkowice
Zakład Uwęglania Biomasy Roślinnej
DZTO „Hydro-Top” Sp. z o.o. w Kożuchowie
Odlewnia żeliwa
w Przemkowie, ul. Wielkie Piece 19, 59-170
Przemków; Zm. nazwy na:
Odlewnia żeliwa HYDRO-TOP Sp. z o.o.
ul. Wielkie Piece 19, 59-170 Przemków
„POL-MIEDŻ TRANS” Sp. z o.o.
ul. M. Skłodowskiej-Curie 190, 59-301 Lubin
Nr decyzji
Data wydania
Data
ważności
SR 76442-6/03
SR 76442-2/04
13.10.2003 r.
18.01.2005 r.
30.06.2013 r.
12.10.2013 r.
SR 76442-9/03
23.12.2003 r.
23.12.2013 r.
SR 7644210/03
SR 76442-4/07
SR 76442-3/09
08.01.2004 r.
17.09.2007 r.
08.10.2009 r.
30.11.2013 r.
15.08.2017 r.
15.08.2017 r.
SR 76442-1/05
28.02.2005 r.
27.02.2015 r.
SR 76442-2/06
06.06.2006r.
05.06.2016 r.
SR 76442-6/06
22.01.2007 r.
21.01.2017 r.
SR 76442-7/06
07.02.2007 r.
06.02.2017 r.
SR.7644210/07
14.01.2008 r.
20.12.2017 r.
SR 76442-4/08
SR 76442-2/09
SR.76442-8/09
18.12.2008 r.
17.04.2009 r.
01.12.2009 r.
31.10.2018 r.
31.10.2018 r.
31.10.2018 r.
SR 76442-4/09
16.07.2009 r.
30.06.2019 r.
źródło: Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Polkowickiego na lata 2012-2015 z perspektywą do 2019 r.
Emisja niezorganizowana
34
Strona 129
Do niezorganizowanych źródeł emisji zanieczyszczeń do powietrza, występujących na terenie Gminy Grębocice,
należy obiekt unieszkodliwiania obiektów wydobywczych „Żelazny Most”. Emisja zanieczyszczeń z obiektu jest
związana z wysychaniem gromadzonych odpadów, co sprawia że są one podatne na erozję wietrzną. Źródłem
pyłu, który przemieszcza się poza obszar obiektu, są osuszone strefy pomiędzy akwenem, a zaporą. Są to tzw.
„plaże”, korona oraz częściowo zbocza zapory.
Do emisji zanieczyszczeń z obiektu „Żelazny Most” dochodzi w specyficznych warunkach klimatycznych – bez
opadów atmosferycznych (suche „plaże”) oraz przy prędkości wiatru powyżej 4 m/s. Innymi czynnikami
sprzyjającymi unoszeniu się pyłu są:
• duża powierzchnia „plaż”,
• skład frakcyjny odpadów,
• wyniesienie powierzchni „plaż” ponad otaczający teren,
• swobodny przepływ mas powietrza na całą powierzchnią obiektu,
• zdolność do szybkiego osuszania odpadów,
• wykonywane prace ziemne związane z formowaniem obiektu.
Do zabiegów wykorzystywanych w celu ograniczenia emisji pyłu z obiektu „Żelazny Most” należą:
• deszczowanie – zraszanie „plaż” w okresach bezdeszczowych z wykorzystaniem maszyn
deszczujących;
• kurtyna wodna – szeregowy natrysk, wykorzystywany podczas prowadzenia przemieszczania odpadów i
przekładek instalacyjnych szlamowych oraz wodnych na koronach zapory;
• zestalanie plaż – zestalanie za pomocą emulsji asfaltowej powierzchni „plaż”;
• rekultywacja biologiczna skarp – pokrywanie powierzchni zapór humusem i obsiewanie mieszanką traw.
Stosuje się także darniowanie skarp oraz nowoczesną metodę hydroobsiewu.
Emitowany z obiektu „Żelazny Most” pył, składem odpowiada gromadzonym odpadom poflotacyjnym, które w
99% stanowią substancje nieorganiczne, głównie węglany, krzemiany, glinokrzemiany, siarczany, kwarc,
minerały ilaste, a także metale ciężkie.
W rejonie obiektu „Żelazny Most” prowadzony jest monitoring, w ramach którego wykonywane są systematyczne
pomiary stanu jakości powietrza atmosferycznego. Sieć monitoringu obejmuje:
• pomiary odpadu pyłu z analizą zawartości metali,
• pomiary manualne stężeń 24-godzinnych pyłu zawieszonego PM10,
• automatyczne pomiary stężeń 1-godzinnych i 24-godzinnych pyłu zawieszonego PM10.
W przypadku obszaru Gminy Grębocice, na jej terenie prowadzone są wyłącznie badania pomiaru opadu pyłu
(punkt 9 i 7, rys. 15). W tym zakresie, monitoring obejmuje następujące pomiary:
• opad pyłu ogółem, opad ołowiu i miedzi w 22 punktach pomiarowych, pomiary miesięczne,
• opad: arsenu, cynku, kadmu, manganu, niklu i żelaza, pomiary kwartalne w 22 punktach pomiarowych,
wraz z oznaczeniem składu frakcyjnego pyłu.
Kryteriami oceny jakości powietrza atmosferycznego ze względu na opad pyłu są:
Dp (g/m2.rok) – wartość odniesienia opadu pyłu ogółem – 200 g/m2.rok
Dpi (g/m2.rok) – wartość odniesienia opadu metali suma ołowiu i jego związków – 100 mg/m2.rok, suma kadmu i
jego związków – 10 mg/2.rok
Poniżej przedstawiono lokalizację punktów pomiarowych w ramach monitoringu jakości powietrza
atmosferycznego wokół obiektu „Żelazny Most”. Punkt pomiarowy nr 9 i 7 znajduje się na terenie Gminy
Grębocice.
35
Strona 130
Rysunek 12. Lokalizacja punktów pomiarowych w ramach monitoringu stanu powietrza w rejonie obiektu "Żelazny
Most".
Na poniższych wykresach przedstawiono wyniki pomiarów wykonanych w ramach monitoringu stanu powietrza w
rejonie obiektu „Żelazny Most” w latach 2006-2011.
36
Strona 131
Rysunek 13. Roczny opad pyłu ogółem w rejonie obiektu "Żelazny Most".
gdzie:
Rysunek 14. Roczny opad miedzi ogółem w rejonie obiektu "Żelazny Most".
gdzie:
37
Strona 132
Rysunek 15. Roczny opad ołowiu ogółem w rejonie obiektu "Żelazny Most".
gdzie:
Rysunek 16. Roczny opad arsenu ogółem w rejonie obiektu "Żelazny Most".
gdzie:
38
Strona 133
Rysunek 17. Roczny opad kadmu ogółem w rejonie obiektu "Żelazny Most".
gdzie:
Rysunek 18. Roczny opad manganu ogółem w rejonie obiektu "Żelazny Most".
gdzie:
39
Strona 134
Rysunek 19. Roczny opad niklu ogółem w rejonie obiektu "Żelazny Most".
gdzie:
Podsumowanie:
Z powyższych wykresów wynika, że w żadnym punkcie pomiarowym nie stwierdzono przekroczenia wartości
odniesienia dla pyłu ogółem w roku 2011, w tym na terenie Gminy Grębocice. Taki sam stan rzeczy dotyczy
wyników pomiarów względem opadu ołowiu i kadmu. W przypadku pomiarów dla, których brak jest normy dla
wartości odniesienia zaobserwowano w roku 2011 wzrost względem roku 2010.
4.3. Gleba
Na obszarze gminy Grębocice lokalnie gleby i przypowierzchniowe grunty zostały zmodyfikowane procesami
antropogenicznymi. W rejonach, w których nie nastąpiły procesy antropogeniczne, gleby zostały wykształcone
jako mady rzeczne, gleby murszowe i torfowe w rejonach dolin rzecznych, bądź rozwinęły się na piaszczystym
lub gliniastym podłożu polodowcowym, jako gleby płowe, którym towarzyszą gleby brunatne właściwe i
opadowo-glejowe.
W poniższej tabeli przedstawiono typy gleb występujące na terenie Gminy Grębocice.
Tabela 13. Typy gleb występujące na terenie Gminy Grębocice.
Typy gleb
[%]
Gmina
Bielicowe i
Czarne
Brunatne
Mady Glejowe
pseudobielicowe
ziemie
Grębocice
2,49
45,88
26,79
23,10
0,01
Murszowe
Torfowe
1,70
0,03
Mułowo –
torfowe i
torfowo-mułowe
-
40
Strona 135
Gmina Grębocice wyróżnia się najlepszymi glebami w powiecie polkowickim. W poniższych tabelach
przedstawiono klasy bonitacyjne gleb należących do gruntów ornych oraz użytków zielonych oraz strukturę
użytkowania gruntów na terenie Gminy Grębocice.
41
Strona 136
Tabela 14. Bonitacja gleb na terenie Gminy Grębocice
Lp.
Obręb
1.
Bucze
2.
Czeńczyce
3.
Duża Wólka
4.
Grębocice
5.
Grodowiec
6.
Krzydłowice
7.
KWilice
8.
Obiszów
9.
Ogorzelec
10.
Proszówek
11.
Proszyce
12.
Retków
13.
Rzeczyca
14.
Stara Rzeka
15.
Szymocin
16.
Trzęsów
17.
Wilczyn
Gmina
jedn.
ha
%
ha
%
ha
%
ha
%
ha
%
ha
%
ha
%
ha
%
ha
%
ha
%
ha
%
ha
%
ha
%
ha
%
ha
%
ha
%
ha
%
ha
%
I
18,15
2,0
II
1,57
0,7
558,25
61,1
38,71
11,8
1,64
0,3
18,15
0,2
763,44
10,3
IIIa
31,04
14,8
13,14
4,5
68,76
13,7
231,01
25,3
4,17
2,7
17,48
2,1
166,30
24,7
44,72
14,2
36,07
23,0
22,74
17,9
37,16
11,3
40,19
4,2
35,17
7,2
56,23
9,9
70,47
14,5
874,65
11,8
IIIb
74,14
35,4
120,85
41,4
64,84
13,0
23,84
2,6
14,92
9,6
21,34
2,6
126,62
18,8
65,46
20,8
40,55
25,9
20,45
16,1
68,67
20,9
153,24
15,8
122,71
25,3
64,11
11,2
92,15
18,9
1073,89
14,5
Grunty orne z sadami
IVa
IVb
80,44
13,28
38,6
6,3
115,56
35,15
39,7
12,0
98,69
69,94
19,8
14,0
56,06
20,98
6,1
2,3
45,38
21,23
29,1
13,7
138,07
206,67
16,8
25,2
121,27
48,22
17,9
7,2
89,51
46,37
28,4
14,7
32,60
15,23
20,9
9,7
38,82
135,77
11,5
40,6
34,53
11,22
27,1
8,8
77,53
44,20
23,5
13,4
236,84
171,26
24,5
17,7
207,64
70,58
42,8
14,5
132,20
113,67
23,2
19,9
125,01
24,98
25,7
5,1
14,14
12,71
16,8
15,0
1644,89
1061,46
22,1
14,3
V
8,87
4,2
5,66
1,9
158,61
31,7
5,62
0,3
48,70
31,3
331,3
40,3
56,94
8,4
37,61
12,0
9,70
6,2
140,44
42,0
38,35
30,1
62,92
19,1
192,51
19,9
46,84
9,6
166,23
29,1
86,54
17,7
51,61
61,0
1448,18
19,5
VI
1,46
0,5
38,13
7,6
17,10
11,0
104,15
12,7
32,23
4,8
7,44
2,4
2,70
1,7
19,69
5,9
164,33
17,0
2,83
0,6
36,35
6,4
85,87
17,6
16,10
7,2
518,38
7,0
VIZ
1,13
0,2
3,99
2,6
2,35
0,3
2,01
0,3
0,65
0,2
9,12
0,9
2,66
0,5
21,91
0,3
razem
209,34
100,00
291,82
100,00
500,10
100,00
913,91
100,00
155,49
100,00
821,09
100,00
674,37
100,00
314,61
100,00
156,49
100,00
334,72
100,00
127,29
100,00
329,19
100,00
967,49
100,00
485,77
100,00
570,43
100,00
487,68
100,0
84,56
100,0
7424,35
100,0
I
1,84
2,0
2,06
8,7
II
0,50
0,8
11,66
12,6
19,87
34,1
0,41
1,2
1,01
8,0
0,06
0,1
1,95
1,4
0,74
0,7
6,09
12,5
0,42
0,6
3,90
0,3
42,71
3,4
Użytki zielone z sadami
III
IV
V
50,77
5,08
3,21
85,00
8,5
5,4
114,20
16,92
0,30
85,4
12,6
0,2
6,00
36,19
30,01
7,9
47,5
39,4
58,13
20,79
62,9
22,5
1,70
13,58
5,47
7,2
57,2
23,0
12,77
153,18
53,54
5,8
69,0
24,1
21,42
10,19
4,77
36,7
17,4
8,2
6,59
23,96
2,49
19,7
71,7
7,4
1,30
0,83
4,25
10,3
6,5
33,6
26,22
2,76
90,5
9,5
2,22
44,97
8,69
4,0
80,4
15,6
27,79
34,00
8,40
39,6
48,3
12,0
38,33
63,80
27,39
28,3
47,2
20,2
20,85
80,48
2,00
19,8
76,3
1,9
11,63
17,03
12,37
23,8
34,8
25,3
21,84
45,52
7,40
28,6
59,7
9,7
11,21
17,17
39,5
60,5
395,54
603,95
190,22
31,3
47,9
15,1
VI
0,20
0,3
2,36
1,8
3,95
5,2
0,93
3,9
2,52
1,1
2,10
3,6
5,27
41,6
3,98
2,9
1,40
1,3
1,74
3,6
1,06
1,4
25,51
2,0
razem
59,76
100,0
133,78
100,0
76,15
100,0
92,42
100,0
23,74
100,0
222,01
100,0
58,35
100,0
33,45
100,0
12,66
100,0
28,98
100,0
55,88
100,0
70,25
100,0
135,45
100,0
105,47
100,0
48,86
100,00
76,24
100,00
28,38
100,00
1261,83
100,0
Razem
GO+UZ
269,10
425,60
576,25
1006,33
179,23
1043,10
732,72
348,06
169,15
363,70
183,17
399,44
1102,94
591,24
619,29
563,92
112,94
8686,18
42
Strona 137
Tabela 15. Struktura użytkowania gruntów na terenie Gminy Grębocice.
Lp.
Obręb
1.
Bucze
2.
Czeńczyce
3.
Duża Wólka
4.
Grębocice
5.
Grodowiec
6.
Krzydłowice
7.
KWilice
8.
Obiszów
9.
Ogorzelec
10.
Proszówek
11.
Proszyce
12.
Retków
13.
Rzeczyca
14.
Stara Rzeka
15.
Szymocin
16.
Trzęsów
17.
Wilczyn
Gmina
Jedn.
Powierzchnia ogólna
ha
%
ha
%
ha
%
ha
%
ha
%
ha
%
ha
%
ha
%
ha
%
ha
%
ha
%
ha
%
ha
%
ha
%
ha
%
ha
%
ha
%
ha
%
303,15
100,0
484,46
100,0
1013,33
100,0
1149,44
100,0
271,65
100,0
1668,41
100,0
851,34
100,0
829,29
100,0
200,27
100,0
446,16
100,0
202,42
100,0
494,07
100,0
1805,00
100,0
673,84
100,0
703,40
100,0
881,82
100,0
130,02
100,0
12108,14
100,0
Ogółem
269,10
88,8
425,60
87,9
576,25
56,9
1006,33
87,6
179,23
66,0
1043,10
62,6
732,72
86,1
348,06
41,9
169,15
84,5
363,70
81,5
183,17
90,5
399,44
80,7
1102,94
61,0
591,24
87,7
619,29
88,0
563,92
63,9
112,94
86,8
8686,18
71,8
Grunty orne
209,17
69,0
291,82
60,2
498,68
49,2
905,48
78,8
154,89
57,0
820,41
49,2
674,02
79,2
314,61
37,9
155,38
77,6
334,72
75,0
127,29
62,9
328,60
66,5
964,75
53,4
485,77
72,1
570,43
81,1
487,68
55,3
84,56
65,0
7408,26
61,2
Użytki rolne
Sady
0,17
0,1
1,53
0,2
8,72
0,8
0,93
0,3
1,14
0,1
3,66
0,4
1,33
0,7
0,74
0,1
3,60
0,2
Łąki
45,85
15,1
104,93
21,7
40,48
4,0
48,06
4,2
17,29
6,4
119,36
7,2
34,99
4,1
9,32
1,1
5,98
3,0
11,10
2,5
43,27
21,4
52,59
10,6
62,20
3,4
75,09
11,1
30,46
4,3
52,41
5,9
24,16
18,6
777,54
6,4
Pastwiska
13,91
4,6
28,85
6,0
35,56
3,5
44,07
3,8
6,12
2,3
102,19
6,1
20,05
2,4
24,13
2,9
6,46
3,2
17,88
4,0
12,61
6,2
17,51
3,5
72,39
4,0
30,38
4,5
18,40
2,6
23,83
2,7
4,22
3,2
478,56
4,0
Lasy I zadrzewienia
Wody
Tereny zabudowane
Drogi
Nieużytki
Pozostałe
2,38
0,8
22,03
4,5
387,09
38,2
12,01
1,0
61,34
22,6
390,37
23,4
60,99
7,2
452,57
54,6
16,92
8,4
55,05
12,3
0,31
0,2
44,12
8,9
595,38
33,0
34,72
5,2
27,24
3,9
260,15
29,5
4,26
3,3
2426,93
20,0
4,81
1,6
10,07
2,1
5,60
0,6
11,82
1,0
1,94
0,7
16,90
1,0
6,13
0,7
2,39
0,3
0,55
0,3
7,99
1,8
1,18
0,6
9,63
1,9
9,08
0,5
6,42
1,0
6,16
0,9
5,91
0,7
1,38
1,1
107,96
0,9
7,79
2,6
8,97
1,9
16,23
1,6
43,25
3,8
15,63
5,8
150,00
9,0
18,25
2,1
8,76
1,1
3,23
1,6
3,51
0,8
4,63
2,3
16,11
3,3
29,88
1,7
21,11
3,1
11,37
1,6
16,11
1,8
4,73
3,6
379,56
3,1
15,58
5,1
11,02
2,2
18,41
1,7
59,54
5,2
10,92
3,9
48,54
2,8
27,79
3,2
13,39
1,6
7,13
3,6
6,57
1,4
8,34
4,0
19,38
4,1
56,30
3,2
17,19
2,5
27,83
4,0
24,60
2,8
6,04
4,7
378,59
3,1
0,67
0,2
6,45
1,3
5,10
0,5
2,25
0,2
0,75
0,3
7,82
0,5
1,31
0,2
2,68
0,3
2,46
1,2
0,18
0,1
0,37
0,2
0,52
0,1
8,09
0,4
1,69
0,3
9,28
1,3
4,40
0,5
0,67
0,5
54,69
0,5
2,82
0,9
0,32
0,1
4,65
0,5
14,24
1,2
1,84
0,7
11,68
0,7
4,15
0,5
1,44
0,2
0,83
0,4
9,16
2,1
4,42
2,2
4,87
1,0
3,40
0,2
1,47
0,2
2,23
0,3
6,71
0,8
74,23
0,6
43
Strona 138
Grunty orne stanowią 85,2% powierzchni użytków rolnych Gminy Grębocice. Ich rozmieszczenie w
poszczególnych obrębach kształtuje się w przedziale od 68,5% (Czerńczyce) do 92,1% (Szymocin). Użytki
zielone stanowią 14,5% powierzchni użytków rolnych Gminy, z czego łąki zajmują 9,0%, a pastwiska 5,5%.
Poniżej przedstawiono w formie graficznej porównanie bonitacji gleb poszczególnych gmin należących do
Rysunek 20. Bonitacja gleb na obszarze gmin należących do powiatu polkowickiego.
Jak wynika z powyższego wykresu najlepsze gleby pod względem jakości występują na terenie Gminy
Grębocice. Są to gleby, które charakteryzują się głębokim poziomem próchnicznym, przepuszczalnością i
zasobnością w składniki pokarmowe. Ponadto, posiadają uregulowany odczyn oraz dobrą strukturę o
optymalnych stosunkach wodnych. Najlepsze gleby występują w zachodniej i północnej części Gminy, co
pokrywa się z występowaniem na tych obszarach utworów gliniastych i pylastych oraz mad rzecznych.
Najsłabsze gleby Gminy Grębocice związane są natomiast z piaszczysto-żwirowymi utworami fluwioglacjalnymi,
dominującymi w strefie Wzgórz Dalkowskich oraz terasy kemowej położonej wzdłuż wschodniej granicy Gminy
(na południe od Trzęsowa i na wschód od Krzydłowic). Wymienione tereny są w przewadze zalesione.
Monitoring jakości gleb
Stan jakości gleby znajdujących się w granicach powiatu polkowickiego, a tym samym Gminy Grębocice,
monitorowany jest przez Okręgową Stacje Chemiczno-Rolniczą we Wrocławiu, która wykonuje zadania w
zakresie agrochemicznej obsługi rolnictwa na podstawie ustawy z dnia 10 lipca 2007r. o nawozach i nawożeniu
(Dz.U. 2007, Nr. 147, poz.1033). Badania gleb obejmują m.in. oznaczenie stopnia zakwaszenia gleb oraz
określenie zawartości podstawowych składników pokarmowych roślin (fosfor, magnez, potas).
Poniżej przedstawiono w formie graficznej odczyn gleb województwa dolnośląskiego, w tym Gminy Grębocice
oraz potrzeby ich wapnowania.
Strona 139
Rysunek 21. Odczyn gleb użytkowanych rolniczo w województwie dolnośląskim w latach 2008-2011.
45
Strona 140
Rysunek 22. Potrzeby wapnowania gleb użytkowanych rolniczo w województwie dolnośląskim w latach 2008-2011.
Poniżej przedstawiono w formie graficznej odczyn gleb w Gminie Grębocice oraz w pozostałych gminach powiatu
polkowickiego.
46
Strona 141
Rysunek 23. Odczyn gleb na obszarze gmin należących do powiatu polkowickiego.
Poniżej przedstawiono w formie graficznej zasobność gleb województwa dolnośląskiego, w tym Gminy
Grębocice, w takie substancje jak fosfor, potas i magnez.
47
Strona 142
Rysunek 24. Zawartość fosforu w glebach użytkowanych rolniczo w województwie dolnośląskim w latach 20082011.
48
Strona 143
Rysunek 25. Zawartość potasu w glebach użytkowanych rolniczo w województwie dolnośląskim w latach 2008-2011.
49
Strona 144
Rysunek 26. Zawartość magnezu w glebach użytkowanych rolniczo w województwie dolnośląskim w latach 20082011.
Zgodnie z art. 109 ustawy Prawo ochrony środowiska, starosta prowadzi okresowe badania jakości gleby i ziemi.
Dodatkowo, w ramach monitoringu jakości gleb, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska we Wrocławiu
prowadzi identyfikację terenów, na których wystąpiło przekroczenie standardów jakości gleby i ziemi. Badania
gleb, prowadzone przez WIOŚ Wrocław w ramach PMŚ, stanowią uzupełnienie badań starostw. Ocena wyników
badań gleb dokonywana jest w oparciu o rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 września 2002 r. w
sprawie standardów jakości gleby oraz standardów jakości ziemi (Dz.U.165.1359), a także w oparciu o wytyczne
IUNG (PIOŚ, 1995).
W 2010 roku na terenie powiatu polkowickiego, w tym Gminy Grębocice przeprowadzono, badania m.in. pod
kątem zawartości metali ciężkich. Badania przeprowadzono na zlecenie Starosty Polkowickiego, w ramach
których przebadana została gleba z 4 gmin:
• Chocianów,
• Grębocice,
• Polkowice,
• Przemków.
Łącznie pobrano 75 próbek gleby, z czego żadna nie wykazała przekroczeń wartości dopuszczalnych. Należy
jednak zaznaczyć, że spośród wszystkich próbek, najwyższe wartości zanotowano w Gminie Grębocice, gdzie
50
Strona 145
stwierdzono II stopień zanieczyszczenia. Prawdopodobnie fakt ten ma bezpośredni związek z funkcjonowaniem
na jej terenie zakładu KGHM. Nie było możliwym ustalenie jaki wpływ na skażenie gleby ma zbiornik
pofloatacyjny „Żelazny Most”.
Oprócz badań zleconych przez Starostę Polkowickiego, w 2010 roku gleby powiatu polkowickiego zostały
przebadane w ramach monitoringu środowiska prowadzonego przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony
Środowiska we Wrocławiu. W ramach badań nie wykazano przekroczeń wartości normatywnych na terenie
Gminy Grębocice.
Chemizm opadów atmosferycznych
Istotnym elementem ochrony gleb jest prowadzenie monitoringu chemizmu opadów atmosferycznych i oceny
depozycji zanieczyszczeń do podłoża. Celem monitoringu jest określenie w skali roku rozkładu ładunków
zanieczyszczeń wprowadzonych z mokrym opadem do podłoża w ujęciu czasowym i przestrzennym. Dzięki
temu, zdobywane są informacje o obciążeniu obszarów leśnych, wód powierzchniowych oraz gleb.
Jednostką nadzorującą działalność systemu monitoringu chemizmu opadów jest Wrocławski Oddział Instytutu
Meteorologii i Gospodarki Wodnej Państwowego Instytutu Badawczego, który prowadzi badania monitoringowe,
bank danych, przygotowuje raporty i opracowania.
Pomiary dokonywane są na stacjach badawczych monitoringu, gdzie zbierany jest z sposób ciągły opad
atmosferyczny mokry oraz wykonuje się oznaczenie ilościowe zebranych prób. Równocześnie prowadzone są
pomiary i obserwacje wysokości i rodzaju opadu, kierunku i prędkości wiatru oraz temperatury powietrza.
Poniżej przedstawiono wyniki badań dla obszaru powiatu polkowickiego, w tym Gminy Grębocice, obrazujące
stan i jakość stopnia zakwaszenia wód deszczowych oraz ilości deponowanych substancji wraz z opadami.
51
Strona 146
atmosferyczne na obszar województwa dolnośląskiego w 2011 roku.
źródło: IMGW-PIB Oddział we Wrocławiu
52
Strona 147
atmosferyczne na obszar województwa dolnośląskiego w 2011 roku. (c.d.)
Źródła zagrożeń:
Erozja wodna (ablacja deszczowa i roztopowa)
Na terenie Gminy Grębocice, w obrębach Kwielice I Ogorzelec występuje zjawisko erozji wodnej. Polega ono na
wymywaniu i przemieszczaniu materiału glebowego przez spływające wody ze stoków (woda deszczowa lub z
topniejącego śniegu). Na terenie Gminy erozją wodną zagrożone są użytki rolne o powierzchni 13 ha
występujące w rejonie Wzgórz Dalkowskich w obrębach: Ogorzelec – 7 ha i Kwielice – 6 ha. Obszary zagrożone
erozją w większości użytkowane są jako grunty orne. Tylko na niewielkich powierzchniach obejmują użytki
zielone, które umniejszają proces erozyjny.
Podstawowymi czynnikami decydującymi o nasileniu erozji wodnej są:
a) rzeźba terenu:
• spadek terenu,
• szybkość spływu powierzchniowego,
• wystawa stoków.
b) pokrywa glebowa:
• skład mechaniczny - zwięzłość,
53
Strona 148
• przepuszczalność.
c) sposób użytkowania oraz formowanie areału gruntów rolnych i sieci dróg rolniczych:
• roślinność,
• zabiegi agrotechniczne,
• układ dróg i pól.
Odczyn gleb
Właściwy odczyn gleby jest bardzo istotny z rolniczego punktu widzenia. Zbyt wysokie pH gleb (kwaśne) sprawia,
że spada przyswajalność składników pokarmowych roślin, zwłaszcza fosforu oraz magnezu. Ponadto, zwiększa
się ruchliwość składników, które stają się niebezpieczne w większych ilościach, przede wszystkim metali ciężkich
oraz glinu ruchomego.
Większość gleb znajdujących się na terenie Gminy Grębocice należą do kwaśnych lub obojętnych (rys. 16). W
związku z ty, istnieje ryzyko, że pomimo prawidłowej uprawy i nawożenia nie będzie możliwe uzyskanie wysokich
plonów roślin uprawnych W celu poprawienie żyzności gleb kwaśnych konieczne jest zastosowanie zabiegów
wapnowania.
Potrzeba wapnowania gleb użytkowanych rolniczo na terenie Gminie Grębocice kształtuje się następująco:
• konieczne – 24%,
• potrzebne – 16%,
• wskazane – 18%,
• ograniczone – 16%,
• zbędne – 26%.
4.4. Ochrona przyrody
Formy ochrony przyrody
Na terenie Gminy Grębocice występują następujące formy ochrony przyrody, o których mowa w art. 6 ustawy z
dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2009 r. Nr 151, 1220 z późn. zm.):
• Rezerwat przyrody Uroczysko „Obiszów”
• Zespół przyrodniczo – krajobrazowy „Grodowiec”
Rezerwat przyrody Uroczysko „Obiszów”
Rezerwat przyrody Uroczysko „Obiszów” utworzony został na podstawie Zarządzenia Ministra Leśnictwa i
Przemysłu Drzewnego nr 72 z 23 czerwca 1972 r. (MP nr 36, poz.2020 z 1972 r.). Rezerwat pełni faktycznie
funkcję strefy sanitarnej ujęcia wody zaopatrującej wieś Obiszów. W miejscu byłych źródlisk znajdują się trzy
studnie zbierające wodę, która grawitacyjnie przesyłana jest do odbiorców. Rezerwat, zajmujący obszar 6,28 ha,
został utworzony w 1972 roku. Jego szatę roślinną stanowią następujące gatunki drzew: jawor, sporadycznie
grab, świerk oraz fragment lasu dębowego pochodzenia naturalnego na siedlisku lasu świeżego. Pod względem
geograficznym, Dalkowskie Jary i Uroczysko „Obiszów” są częścią Wzgórz Dalkowskich ciągnących się od Odry,
pod Ścinawą, przez Kożuchów do rzeki Bóbr. Ich wysokość waha się od 120 - 200 m n.p.m. W rezerwacie
znajdują się źródliska, które już w okresie przedwojennym były wykorzystane jako ujęcia wody pitnej. Celem
ochrony rezerwatowej bagien, wód otwartych, torfowisk i lasów jest zachowanie ze względów naukowych,
dydaktycznych i krajobrazowych fragmentu lasu dębowego na siedlisku lasu świeżego (Lśw). Według
Dobrowolskiego wśród walorów przyrodniczych występuje 175 gatunków roślin naczyniowych w tym 14 gatunków
należących do flory górskiej. Dominują zbiorowiska łęgowe i grądowe z podzespołami.
Zespół przyrodniczo – krajobrazowy „Grodowiec”
Zespół przyrodniczo – krajobrazowy Grodowiec utworzony został Uchwałą Rady Gminy Nr XII/113/99 z dnia
30.12.99 r. Położony jest w centralnej części miejscowości Grodowiec (obręb Grodowiec, gm. Grębocice).
Posiada znaczenie ponad lokalne z uwagi na funkcje zabytków kultury materialnej występujących w granicach
obrębu Grodowiec. Głównym motywem ochrony zespołu przyrodniczo – krajobrazowego są wartości estetyczne,
54
Strona 149
tworzone przez ukształtowanie elementów przyrodniczych oraz elementów turystyczno – pamiątkowych. Wśród
walorów przyrodniczych należących do zespołu przyrodniczo - krajobrazowego wyróżnić można dwa użytki
ekologiczne Grodowiec I i Grodowiec II oraz zadrzewienie przy kościele rzymsko-katolickim, a także fragmenty
lasów ze wspaniałymi kolekcjami kwitnącego i owocującego bluszczu pospolitego, kilka egzemplarzy okazałych
drzew, wśród których wyróżnia się największy okaz dębu szypułkowego, aleje kasztanową i zadrzewienie Góry
Kalwarii.
Użytek ekologiczny Grodowiec I zajmuje powierzchnię około 0,22 ha i usytuowany jest na działkach o
ewidencji gruntów nr 110/2 i 109. Celem ochrony jest małe oczko wodne o powierzchni 360 m2 stanowiące
miejsce rozrodu płazów, głównie żaby wodnej oraz zadrzewienia porastającego dawne wyrobiska popiaskowe z
różnogatunkowym drzewostanem i krzewami. W tym miejscu stwierdzono występowanie krzewu objętego
ochroną ścisłą, tj. bluszczu pospolitego, pokrywającego kobiercowo dno wyrobiska oraz 3 wspaniałe okazy tego
gatunku, które są kwitnące i owocujące.
Użytek ekologiczny Grodowiec II zajmuje pow. 0,25 ha i usytuowany jest na działce ewidencji gruntów nr
118/3. Jest to stare wyrobisko poglinowe lub naturalna forma wąwozowa. Cały teren porośnięty jest zwartym
zadrzewieniem, które tworzą wierzby kruche, robinie akacjowe, dęby szypułkowe i klony zwyczajne. Warstwę
krzewów tworzy kobierzec bluszczu pospolitego, śliwa tarnina, bez czarny i pojedynczo trzmielina zwyczajna, a
takŜe liczne naloty i odrosty drzew dominujących. Celem ochrony jest zagłębienie terenowe z zadrzewieniem
oraz kobierzec i 2 pnące się kwitnące i owocujące wspaniałe okazy bluszczu pospolitego. W obrębie „Zespołu
przyrodniczo - krajobrazowego Grodowiec” pod dodatkową ochronę zostały poddane i uznane za pomniki
przyrody dwa dęby burgundzkie i aleja kasztanowa.
Według bazy danych Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska we Wrocławiu na terenie Gminy Grębocice
znajduje się jeden pomnik przyrody. W poniższej tabeli przedstawiono szczegółowe dane dotyczące istniejącego
pomnika przyrody.
Tabela 16. Wykaz pomników przyrody znajdujących się na terenie Gminy Grębocice.
Nr
Lp.
Obiekt
Określenie położenia
Opis obiektu
rejestru
Lipa
drobnolistna
Grębocice, plac kościelny,
własność: Parafia
Rzymskokatolicka
Dąb
burgundzki
,,Aleksy’’
Grodowiec, posesja p. J.
Kwiatkowskiego, Grodowiec
39
3.
Dąb
burgundzki
Grodowiec, posesja p. P.
Plichty, Grodowiec 41
4.
Aleja
kasztanowa
składająca
się z 43
drzew
Grodowiec, na drodze
gminnej nr 152 prowadzącej
do cmentarza parafialnego
1.
2.
72
Wiek 250 lat, wys. 20 m, rozp.
korony 15 m, obwód 445 cm
rozpiętość korony: 10x13 m
rozpiętość korony: 13x15 cm
Długość alei 130 mb, podział
obwodów: od 130 - 320 cm,
większość od 130 - 230 cm
Objęty ochroną
Zarządzenie Nr
5
Wojewody
Legnickiego
z dn.
11.03.1998 r.
Uchwała Nr
XII/113/99
Rady
Gminy
Grębocice z
dn. 30.12.1999
r.
Obszary leśne
Z ogólnej powierzchni lasów gminy ok. 92 % stanowią lasy należące do nadleśnictwa Głogów, a ok.8 % do
nadleśnictwa Lubin.
Na terenie Gminy Grębocice występuje 9 typów siedliskowych lasu, z czego największą powierzchnie zajmuje
bór mieszany świeży (BMśw) – 965,68 ha, co stanowi 46,55 % powierzchni leśnej. Wysoki udział w strukturze
55
Strona 150
siedliskowej biorą: las mieszany świeży (LMśw) –26,27 % oraz bór świeży (Bś) – 12,67% powierzchni leśnej
gminy. Na las mieszany wilgotny przypada 2,57 %, las świeży – 5,03 % i las wilgotny – 4,41 % powierzchni
leśnej. Ols i ols jesionowy łącznie zajmuje 2,47 %. Zatem na siedliska borowe przypada ponad 59 % zaś
siedliska lasowe stanowią przeszło 38 % powierzchni leśnej gminy. W drzewostanach występujących na
obszarze Gminy Grębocice gatunkiem lasotwórczym jest sosna, której udział wynosi 64,60 %. W składzie
drzewostanu wysoki udział stanowią gatunki liściaste: dąb 9,26 %, brzoza 9,30 % oraz olsza 8,19 %. Gatunki
domieszkowe to modrzew 1,31 %, świerk 1,15 %, jesion 2,24 %, akacja 1,56 % i topola 1,20 %.
Zdecydowanie niekorzystnie przedstawia się struktura wiekowa drzewostanów. W Gminie Grębocice dominują
lasy I - III klasy wiekowej oraz halizny, płazowiny i przestoje, które łącznie zajmują blisko 70 % powierzchni
leśnej. Drzewostany starszych klas wieku ( kl. V i wyższe) stanowią 13,33 %. Na uwagę zasługują bardzo cenne
starodrzewy występujące w lasach Gminy Grębocice. Zajmują one 95 ha powierzchni leśnej, przy czym
największy areał przypada na drzewostany sosnowe i dębowe. Ponadto występują pojedynczo lub miejscowo
bardzo cenne stare drzewa w lasach gminy Grębocice.
Informacje dotyczące form własności obszarów leśnych występujących na terenie Gminy Grębocice
przedstawione zostały w poniższych tabelach.
Tabela 17. Powierzchnia gruntów leśnych na terenie Gminy Grębocice wg stanu na dzień 31.XII. 2011 r.
Powierzchnia gruntów leśnych
publiczne
Gmina/Miasto
ogółem
prywatne
ogółem
własność Skarbu
Państwa
w zarządzie Lasów
Państwowych
Lesistość
[%]
w hektarach [ha]
Gmina Grębocice
2420,0
61,0
2359,9
2357,9
2354,9
19,3
Tabela 18. Powierzchnia lasów na terenie Gminy Grębocice wg stanu na dzień 31.XII. 2011 r.
Powierzchnia lasów
publiczne
Gmina/Miasto
ogółem
prywatne
razem
własność Skarbu
Państwa
w zarządzie Lasów
Państwowych
gminne
2282,4
2,0
w hektarach [ha]
Gmina Grębocice
2348,4
-
2287,4
2285,4
Stopień zalesienia powierzchni Gminy Grębocice kształtuje się na poziomie 19,30%. Na poniższym wykresie
przedstawiono w formie graficznej lesistość poszczególnych gmin powiatu polkowickiego.
56
Strona 151
Rysunek 29. Stopień lesistości poszczególnych gmin powiatu polkowickiego wg stanu na dzień 31.XII.2011 r.
4.5. Hałas
Stan akustyczny Gminy Grębocice możemy ocenić na podstawie badań przeprowadzonych w środowisku, jak
również na podstawie sygnałów kierowanych przez mieszkańców o uciążliwościach powodowanych hałasem.
Źródła hałasu możemy podzielić w następujący sposób:
a) komunikacyjne,
b) przemysłowe i rolnicze,
c) pozostałe (prace budowlano-remontowe itp.)
Ochrona przed hałasem polega na zapewnieniu jak najlepszego stanu akustycznego środowiska, w
szczególności poprzez utrzymanie poziomu hałasu poniżej dopuszczalnego lub co najmniej na tym poziomie, jak
i na zmniejszaniu poziomu hałasu co najmniej do dopuszczalnego, gdy nie jest on dotrzymany.
Hałas definiuje się jako wszystkie niepożądane, nieprzyjemne, dokuczliwe lub szkodliwe drgania mechaniczne
ośrodka sprężystego oddziałujące na organizm ludzki. Zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo
ochrony środowiska (Dz. U. 2005 r., Nr 25, poz. 150), podstawowe pojęcia z zakresu ochrony przed hałasem są
następujące:
• emisja - wprowadzane bezpośrednio lub pośrednio energie do powietrza, wody lub ziemi, związane z
działalnością człowieka (takie jak hałas czy wibracje),
• hałas - dźwięki o częstotliwościach od 16 Hz do 16.000 Hz,
• poziom hałasu - równoważny poziom dźwięku A wyrażony w decybelach (dB).
W związku ze stwierdzoną uciążliwością akustyczną hałasów komunikacyjnych Państwowy Zakład Higieny
opracował skalę subiektywnej uciążliwości zewnętrznych tego rodzaju hałasów. Zgodnie z dokonaną klasyfikacją
uciążliwość hałasów komunikacyjnych zależy od wartości poziomu równoważnego LAeq i wynosi odpowiednio:
- mała uciążliwość
LAeq < 52 dB
- średnia uciążliwość
- duża uciążliwość
- bardzo duża uciążliwość
LAeq > 70 dB
57
Strona 152
Hałas komunikacyjny
Ocena i obserwacja zmian stanu akustycznego środowiska jest jednym z zadań wynikających z art. 26 i 17
ustawy prawo ochrony środowiska, należącym do poszczególnych Inspektoratów Środowiska. W ramach
prowadzonego monitoringu środowiska przez Wojewódzki Inspektorat Środowiska we Wrocławiu nie były
przeprowadzone pomiary natężenia hałasu na terenie Gminy Grębocice. W związku z tym, aby zobrazować
problematykę natężenia hałasu komunikacyjnego w miejscowościach/gminach zbliżonych charakterystyką do
Gminy Grębocice, poniżej przedstawiono wyniki natężenia dźwięku w trzech miejscowościach należących do
• Chocianów,
• Przemków,
• Radwanice,
• Wierzchowice.
W 2009 roku w ramach monitoringu środowiska prowadzonego przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony
Środowiska we Wrocławiu badany był również klimat akustyczny Miasta Polkowic , jednakże ze względu na
różnice w charakterystyce pomiędzy Polkowicami a Gminą Grębocice, wyniki te nie zostały wzięte pod uwagę
przy ocenie klimatu akustycznego Gminy.
Pomiary wykonywano w porze dziennej, którą podzielono na 3 okresy reprezentatywne tj.:
• I okres od 6:00 do 13:00,
• II okres od 13:00 do 18:00,
• III okres od 18:00 do 22:00.
W poszczególnych przedziałach czasu wykonano po kilka dziesięciominutowych pomiarów, które uśredniono w
każdym z tych okresów, a następnie obliczono LAeq dla całego dnia (16 h) jako średnią ważoną z wartości
średnich otrzymanych dla każdego z okresów reprezentatywnych.
W poniższej tabeli przedstawiono wyniki dokonanych pomiarów klimatu akustycznego.
Tabela 19. Badania klimatu akustycznego na terenie powiatu polkowickiego w 2009 r.
Lp.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Lokalizacja punktu pomiarowego
Chocianów, ul. Dominialna
Chocianów, ul. Zamkowa
Chocianów, ul. Trzebnicka
Przemków, ul. Głogowska
Radwanice, ul. Głogowska
Wierzchowice
Uwagi
droga wylotowa, nr 328
centrum miejscowości
droga wylotowa, kierunek Chocianowiec
droga nr 12, wylotowa w kierunku Głogowa
centrum miejscowości, droga nr 12
droga nr 34
LAeq
62,8
65,3
62,6
70,0
68,7
61,6
Poniżej przedstawiono w formie graficznej wyniki pomiarów klimatu akustycznego, przeprowadzonych na terenie
58
Strona 153
Rysunek 30. Badania klimatu akustycznego na terenie powiatu polkowickiego w 2009 r. (rozkład graficzny).
Jak wynika z przeprowadzonych badań natężenia hałasu na terenie powiatu polkowickiego, poziom równoważny
LAeq dla pory dnia przekraczał wartość dopuszczalną (60 dB) w każdym punkcie pomiarowym1. Ponadto, w
przypadku natężenia hałasu w Przemkowie, wartość uzyskana w czasie badania była bliska przekroczenia 70dB,
co znaczyłoby, że poziom natężenia hałasu można uznać jako bardzo uciążliwy.
Wyniki pomiarów dokonane na terenie powiatu polkowickiego wskazują, że podobny problem może dotyczyć
Gminy Grębocice. W przyszłości należy podjąć działania zmierzające do przeprowadzenia badań klimatu
akustycznego na terenie Gminy, w celu dokładnej i szczegółowej weryfikacji problematyki dotyczące
ewentualnych przekroczeń normatywnych wartości natężenia hałasu.
4.6. Promieniowani elektromagnetyczne
Źródła promieniowania
Na terenie Gminy Grębocice źródła promieniowania niejonizującego stanowią:
• linie i stacje elektroenergetyczne wysokich napięć,
• urządzenia radiokomunikacyjne,
• radionawigacyjne i radiolokacyjne.
1
Nie dotyczy Miasta Polkowice.
59
Strona 154
W ramach prowadzonego monitoringu środowiska przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska we
Wrocławiu w latach 2010-2011 dokonano pomiarów pól elektromagnetycznych na terenie całego województwa
dolnośląskiego, w tym Gminy Grębocice. W poniższej tabeli przedstawiono wartości dokonanych pomiarów w
przypadku Gminy Grębocice.
Tabela 20. Wyniki pomiarów pól elektromagnetycznych wykonanych na terenie Gminy Grębocice w latach 20102011.
Wartość pomiaru
wielkości fizycznej
charakteryzującej
Współrzędne punktów pomiarowych
Lokalizacja punktu
Rok wykonywania
promieniowanie
Lp.
pomiarowego
pomiarów
elektromagnetyczne
[V/m]
1.
Grębocice, ul.
Legnicka
2010
2011
Długość
Szerokość
15º10’08’’
51 º 34’48’’
0,21
0,42
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 30 października 2003 roku, w sprawie dopuszczalnych
poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprowadzania dotrzymania tych poziomów,
które dla badanych terenów na terenie Gminy Grębocice wynoszą 7 V/m. Jak wynika z uzyskanych wyników, nie
zostały przekroczone dopuszczalne normy na terenie Gminy. Warto podkreślić, że w żadnym punkcie
pomiarowym na terenie województwa dolnośląskim w roku 2011 nie wykazano przekroczeń wartości
dopuszczalnych dotyczących natężenia promieniowania elektromagnetycznego.
5. Główne problemy ochrony środowiska
Poniżej przedstawiono problematyczne kwestie dotyczące ochrony środowiska na terenie Gminy Grębocice, wraz
z ich źródłem.
1. Nadmierne zasolenie wód powierzchniowych i podziemnych
Źródło: funkcjonowanie na terenie Gminy Grębocice OUOW „Żelazny Most”.
2. Wysoki poziom zanieczyszczenia pyłem PM10 w powietrzu.
Źródło:
• oddziaływanie emisji związanej z ruchem pojazdów na głównej drodze leżącej w pobliżu stacji,
• oddziaływanie emisji z zakładów przemysłowych, ciepłowni, elektrowni zlokalizowanych w pobliżu stacji
pomiarowej,
• oddziaływanie emisji związanych z indywidualnym ogrzewaniem budynków.
3. Wysoki poziom zanieczyszczenia benzo(α)pirenu.
Źródło:
• oddziaływanie emisji związanych z indywidualnym ogrzewaniem budynków.
• niekorzystne warunki klimatyczne/meteorologiczne, rozumiane jako wystąpienie szczególnie
niekorzystnej sytuacji meteorologicznej, z punktu widzenia zanieczyszczenia powietrza, w rozważanym
okresie (przyczyna dodatkowa).
4. Materiały azbestowe
Źródło: Brak zorganizowanego systemu odbioru materiałów zawierających azbest.
60
Strona 155
Rozwiązaniem wyżej przedstawionych problemów jest skuteczna realizacja zapisów „Programu Ochrony
Środowiska dla Gminy Grębocice na lata 2013-2016 z uwzględnieniem lat 2017-2020”, w tym wyznaczonych
celów oraz strategii ich realizacji.
6. Oddziaływanie na środowisko realizacji POŚ
Cele postawione sobie przez Gminę Grębocice w „Programie Ochrony Środowiska dla Gminy Grębocice na lata
2013-2016 z uwzględnieniem lat 2017-2020” ma na celu poprawę jakości elementów środowiska. Część z
planowanych inwestycji może jednak znacząco oddziaływać na środowisko. Można do nich zaliczyć:
1. Z zakresu gospodarki wodno – ściekowej:
• Rozbudowa sieci wodociągowej w m. Grębocice
• Budowa sieci wodociągowej – tranzyt Proszówek-Szymocin
2. Z zakresu ochrony powietrza:
• Rozbudowa sieci gazowej
3. Z zakresu gospodarki odpadami:
• Usunięcie materiałów zawierających azbest – kontynuacja realizacji Programu Usuwania Azbestu.
4. Z zakresu ochrony przyrody:
• Utrzymanie zieleni oraz rewitalizacja parków
• Tworzenie i wytaczanie ścieżek edukacyjnych, ekologicznych, agroturystycznych na terenie Gminy
Szczegółowa analiza i ocena oddziaływania przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko,
zawartych w „Programie Ochrony Środowiska dla Gminy Grębocice na lata 2013-2016 z uwzględnieniem lat
2017-2020” oraz ich wpływ na poszczególne elementy środowiska została przedstawiona w załączniku nr 1 do
niniejszego opracowania.
7. Zapobieganie i ograniczanie ujemnych oddziaływań na środowisko
Do przedsięwzięć realizowanych w ramach „Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Grębocice na lata 20132016 z uwzględnieniem lat 2017-2020”, które mogą negatywnie wpłynąć na środowisko należą głównie
inwestycje z zakresu gospodarki wodno-ściekowej, gospodarki odpadami oraz ochrony przyrody. Negatywne
oddziaływanie na środowisko inwestycji, szczególnie tych związanych z rozbudową sieci kanalizacyjnej i gazowej
oraz gospodarki odpadami można ograniczyć do racjonalnego poziomu poprzez dobrze przemyślany wybór
lokalizacji, ponieważ skala wywoływanych przez nie przekształceń środowiska zależeć będzie w znacznym
stopniu od lokalnych uwarunkowań.
Do ogólnych działań ograniczających oddziaływanie należą:
• w czasie realizacji inwestycji prawidłowe zabezpieczenie techniczne sprzętu i placu budowy, w tym
zwłaszcza w miejscach styku z ekosystemami szczególnie wrażliwymi na zmiany warunków
siedliskowych;
• stosowanie odpowiednich technologii, materiałów i rozwiązań konstrukcyjnych;
• maskowanie elementów dysharmonijnych dla krajobrazu.
• trafny wybór lokalizacji inwestycji.
W przypadku gdy całkowite uniknięcie danego oddziaływania jest niemożliwe i istnieje niebezpieczeństwo
nieodwracalnego zniszczenia szczególnie cennych elementów przyrody, konieczne jest podjęcie odpowiednio
wcześniej działań kompensacyjnych. Należy m.in. zapewnić odtworzenie zniszczonych siedlisk w miejscach
zastępczych, sztuczne zasilanie osłabionych populacji; tworzenie alternatywnych połączeń przyrodniczych i
różnorodnych tras migracji zwierząt.
Mając na uwadze zasięg oraz w dużej części przypadków nieodwracalny charakter przekształceń środowiska
podczas realizacji analizowanych inwestycji, zaleca się dokładne rozważanie lokalizacji inwestycji a także
zastosowanie przyjaznych dla środowiska oraz wysokiej klasy rozwiązań technicznych.
61
Strona 156
W przypadku gospodarki odpadami, prace demontażowe wyrobów azbestowych mogą stanowić zagrożenie dla
występujących w okolicy zwierząt, w tym ptaków. Ważną sprawą jest przygotowanie miejsca tymczasowego
magazynowania odpadów niebezpiecznych na placu budowy, jeszcze przed transportem na składowisko. Teren
prac powinien być wydzielony i zabezpieczony przed dostępem osób niepowołanych. Przy pracach elewacyjnych
powinny być stosowane odpowiednie kurtyny zasłaniające fasadę obiektu, do podłoża, a teren wokół, objęty
kurtyną, powinien być wyłożony folią, dla łatwego oczyszczania po każdej zmianie roboczej. Ponadto aby chronić
organizmy żywe, w tym zwierzęta i ludzi, należy zastosować kilka ogólnych zasad:
• nawilżania wodą wyrobów zawierających azbest przed ich usuwaniem i utrzymywanie w stanie
wilgotnym przez cały czas pracy,
• demontażu całych wyrobów (płyt, rur, kształtek itp.) bez jakiegokolwiek uszkodzenia, tam gdzie jest to
technicznie możliwe,
• odspajania wyrobów trwale związanych z podłożem przy stosowaniu wyłącznie narzędzi ręcznych lub
wolnoobrotowych narzędzi mechanicznych, wyposażonych w miejscowe instalacje odciągające
powietrze,
• prowadzenia kontrolnego monitoringu powietrza, w przypadku występowania przekroczeń
dopuszczalnych stężeń pyłu azbestu w miejscu pracy, w tym również z wyrobami zawierającymi
krokydolit,
• składowania na tej samej zmianie roboczej, usuniętych odpadów zawierających azbest, po ich
szczelnym opakowaniu – na miejscu tymczasowego magazynowania odpadów,
• codziennego starannego oczyszczanie strefy prac i terenu wokół, dróg wewnętrznych oraz maszyn i
urządzeń – z wykorzystaniem podciśnieniowego sprzętu odkurzającego, zaopatrzonego w filtry HEPA
lub na mokro. Niedopuszczalne jest ręczne zamiatanie na sucho, jak również czyszczenie pomieszczeń
i narzędzi pracy przy użyciu sprężonego powietrza.
Zastosowanie powyższych metod podczas prac mających na celu usunięcie wyrobów zawierających azbest
pozwoli na zminimalizowanie ich negatywnego wpływu na zwierzęta i ludzi mieszkających w okolicy miejsca
przeprowadzania prac.
Do utylizacji odpadów zawierających azbest zaleca się także wykorzystywanie najnowszych i najbardziej
skutecznych metod.
8. Oddziaływania transgraniczne
Realizacja „Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Grębocice na lata 2013-2016 z uwzględnieniem lat 20172020”, nie tworzy żadnych konsekwencji dla ewentualnych skutków środowiskowych, których charakter mógłby
posiadać znaczenie transgraniczne.
9. Monitoring
Monitoring realizacji „Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Grębocice na lata 2013-2016 z uwzględnieniem
lat 2017-2020” pozwoli na bieżącą analizę wpływu na środowisko postanowień Programu, a także kontrolę
zgodności założeń Programu z rzeczywistymi działaniami, które podejmowane będą przez właścicieli obiektów.
W celu umożliwienia prowadzenia monitoringu realizacji Programu, wyznaczono wskaźniki, służące do oceny
wdrażania „Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Grębocice na lata 2013-2016 z uwzględnieniem lat 20172020”. Wskaźniki te zestawione zostały poniżej.
Wyznaczone wskaźniki służące do oceny wdrażania Programu:
1. liczby mieszkańców gminy korzystających z sieci kanalizacji sanitarnej;
2. % wytworzonych ścieków w gminie podlegających oczyszczeniu;
3. ilości nasadzeń drzew i krzewów dokonanych przez gminę;
4. liczby szkoleń, konkursów i ich uczestników, organizowanych przez placówki oświatowe, ODR itp;
62
Strona 157
5. wskaźników emisji zanieczyszczeń do powietrza oraz o stanie wód (na podstawie raportów WIOŚ);
6. informacji o prowadzonych inwestycjach drogowych;
7. informacji o realizacji inwestycji dotyczących zabezpieczenia przed hałasem przemysłowym i
komunikacyjnym;
8. wysokości nakładów z budżetu gminy i źródeł pozabudżetowych na wykonanie zadań;
9. ilość zainstalowanych kolektorów słonecznych;
10. innych działań wynikających z realizacji zadań ujętych w harmonogramie
11. powierzchnia nowo urządzonych terenów zieleni;
Analiza wskaźników powinna być przeprowadzana raz do roku. Na jej podstawie powinna być weryfikowana
intensywność działań Gminy w obszarach ochrony środowiska, których wartość wskaźników nie znajduje się na
dostatecznym poziomie.
10. Streszczenie w języku niespecjalistycznym
Zgodnie z art. 46 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie,
udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008 nr
199 poz. 1227, z późn. zm.) „przeprowadzenie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko wymagają
projekty (...) polityk, strategii, planów lub programów w dziadzinie przemysłu, energetyki, transportu,
telekomunikacji, gospodarki wodnej, gospodarki odpadami, leśnictwa, rolnictwa, rybołówstwa, turystyki i
wykorzystywania terenu, opracowywanych lub przyjmowanych przez organy administracji, ustalające ramy dla
późniejszej realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (...)” a także w przypadku
wprowadzania zmian do przyjętych dokumentów (art. 50).
Głównym celem prognozy jest ustalenie, czy zapisy aktualizacji „Programu Ochrony Środowiska dla Gminy
Grębocice na lata 2013-2016 z uwzględnieniem lat 2017-2020” nie naruszają zasad prawidłowego
funkcjonowania środowiska przyrodniczego, a względy ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju są
rozważane na równi z innymi celami i priorytetami. Prognoza ma za zadanie także ułatwić identyfikację
możliwych do określenia skutków środowiskowych spowodowanych realizacją postanowień ocenianego
dokumentu oraz określić, czy istnieje prawdopodobieństwo powstawania w przyszłości konfliktów i zagrożeń w
środowisku.
Zakres opracowania prognozy został zaopiniowany zgodnie z art. 57 i 58 ustawy z dnia 3 października 2008r. o
udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o
ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008 nr 199 poz. 1227, z późn. zm.) przez Regionalnego
Dyrektora Ochrony Środowiska we Wrocławiu.
W załączniku nr 1 przeprowadzono analizę i ocenę oddziaływania aktualizacji „Programu Ochrony Środowiska
dla Gminy Grębocice na lata 2013-2016 z uwzględnieniem lat 2017-2020” na środowisko. Posługując się tabelą
przedstawiono następujące typy oddziaływania na środowisko:
• bezpośrednie,
• pośrednie,
• wtórne,
• pozytywne,
• negatywne,
• skumulowane,
• krótkoterminowe,
• długoterminowe,
• stałe,
• chwilowe;
na następujące elementy środowiska:
• różnorodność biologiczna,
63
Strona 158
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
NATURA 2000,
ludzie,
rośliny,
zwierzęta,
powietrze woda,
powierzchnia ziemi,
krajobraz,
klimat,
zasoby naturalne,
zabytki,
dobra materialne.
Do przedsięwzięć, realizowanych na terenie Gminy Grębocice w ramach aktualizacji „Programu Ochrony
Środowiska dla Gminy Grębocice na lata 2013-2016 z uwzględnieniem lat 2017-2020”, które potencjalnie mogą
znacząco oddziaływać na środowisko należą:
1. Z zakresu gospodarki wodno – ściekowej:
• Rozbudowa sieci wodociągowej w m. Grębocice
• Budowa sieci wodociągowej – tranzyt Proszówek-Szymocin
2. Z zakresu ochrony powietrza:
• Rozbudowa sieci gazowej
3. Z zakresu gospodarki odpadami:
• Usunięcie materiałów zawierających azbest – kontynuacja realizacji Programu Usuwania Azbestu.
4. Z zakresu ochrony przyrody:
• Utrzymanie zieleni oraz rewitalizacja parków
• Tworzenie i wytaczanie ścieżek edukacyjnych, ekologicznych, agroturystycznych na terenie Gminy
Należy podkreślić, że w przypadku realizacji powyższych zadań uporządkowana zostanie gospodarka wodnościekowa, przyczyniając się do poprawy jakości wód powierzchniowych i podziemnych występujących na terenie
Gminy.
Realizacja aktualizacji „Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Grębocice na lata 2013-2016 z
uwzględnieniem lat 2017-2020” nie tworzy żadnych konsekwencji dla ewentualnych skutków środowiskowych,
których charakter mógłby posiadać znaczenie transgraniczne.
Alternatywą do wdrożenia aktualizacji „Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Grębocice na lata 2013-2016 z
uwzględnieniem lat 2017-2020” jest brak realizacji Programu. Przy czym zaniechanie realizacji aktualizacji
„Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Grębocice na lata 2013-2016 z uwzględnieniem lat 2017-2020”
przyczyni się do pogorszenia stanu środowiska na terenie gminy.
11. Podsumowanie
Analizując negatywne i pozytywne skutki realizacji „Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Grębocice na lata
2013-2016 z uwzględnieniem lat 2017-2020” (szczegółowo przedstawione w załączniku nr 1), można stwierdzić,
iż pomimo chwilowych, negatywnych oddziaływań na środowisko, należy przystąpić do realizacji „Programu (…)”,
gdyż planowane inwestycje przyczynią się w znacznym stopniu m.in. do:
• poprawy jakości środowiska,
• poprawy zdrowia i komfortu życia ludzi,
• poprawy jakości wód powierzchniowych i podziemnych,
• poprawy jakości gleb,
• poprawy jakości powietrza atmosferycznego,
64
Strona 159
•
•
•
•
•
ochrony przed negatywnym oddziaływaniem promieniowania niejonizującego,
spełnienia wymogów określonych w dokumentach wyższego rzędu, w tym Polityki Ekologicznej
Państwa,
poprawy komfortu życia mieszkańców Gminy Grębocice,
ograniczenia niekontrolowanego przedostawania się odpadów (w tym odpadów niebezpiecznych) do
środowiska,
wzrostu i utrzymaniu na wysokim poziomie bioróżnorodności.
Ceną, którą będzie trzeba zapłacić za ww. korzyści są chwilowe negatywne oddziaływania związane m.in. z
budową i modernizacją kanalizacji sanitarnej, modernizacją i budową dróg, inwestycji z zakresu gospodarki
odpadami (szczegółowa analiza, załącznik nr 1). Należy jednak pamiętać, iż cenę tą można obniżyć poprzez
działania zaproponowane w rozdziale nr 7 „Zapobieganie i ograniczenie ujemnych oddziaływań na środowisko”
niniejszej Prognozy.
„Program Ochrony Środowiska dla Gminy Grębocice na lata 2013-2016 z uwzględnieniem lat 2017-2020”, jest
opracowaniem, które zawiera wskazówki umożliwiające podjęcie stosownych działań, mających na celu rozwój
Gminy Grębocice z zachowaniem zasad zrównoważonego rozwoju bazujących na zaspokajaniu potrzeb bez
naruszenia spójności otaczającego nas środowiska. Praktyczne wykorzystanie zawartych w Programie informacji
przyczyni się do poprawi jakości środowiska naturalnego, systemu gospodarki odpadami i co za tym idzie
komfortu życia oraz zdrowia mieszkańców Gminy Grębocice.
65
Strona 160
Załącznik nr 1
Analiza i ocena oddziaływania inwestycji mogących znacząco wpłynąć na środowisko zawartych
w „Programie Ochrony Środowiska dla Gminy Grębocice na lata 2013-2016 z perspektywą na lata 20172020” na poszczególne elementy środowiska.
1. Rozbudowa sieci wodociągowej w m. Grębocice
2. Budowa sieci wodociągowej – tranzyt Proszówek-Szymocin
3. Rozbudowa sieci gazowej
4. Usunięcie materiałów zawierających azbest – kontynuacja realizacji Programu Usuwania Azbestu.
5. Utrzymanie zieleni oraz rewitalizacja parków
6. Tworzenie i wytaczanie ścieżek edukacyjnych, ekologicznych, agroturystycznych na terenie Gminy
66
Strona 161
woda
powietrze
powierzchnia ziemi
krajobraz
klimat
zabytki
dobra mineralne
0
0
0
0
0
rośliny
-/+
-/+
-/+
-/+
+
-/+
pracownicy zajmujące się
demontażem azbestu
-/+
-/+
-/+
+
-/+
0/+
zwierzęta
0
0
0
0
+
+
ludzie
Rozbudowa sieci wodociągowej w m. Grębocice
Budowa sieci wodociągowej – tranzyt Proszówek-Szymocin
Rozbudowa sieci gazowej
Usunięcie materiałów zawierających azbest – kontynuacja realizacji Programu Usuwania Azbestu.
Utrzymanie zieleni oraz rewitalizacja parków
Tworzenie i wytaczanie ścieżek edukacyjnych, ekologicznych, agroturystycznych na terenie Gminy
różnorodność biologiczna
Nazwa zadania
obszary chronione
Przewidywane znaczące oddziaływania
-/+
-/+
-/+
-/+
+
-/+
-/+
-/+
-/+
-/+
+
-/+
+
+
-/+
0
0/+
0/+
0
0
+
0/+
0
0
-/+
-/+
-/+
0
+
+
-/+
-/+
-/+
0
-/+
-/+
0
0
0
0
0
0
0
0
+
+
0
0
0
0
+ -> realizacja zadania wpłynie pozytywnie na dany komponent środowiska,
- -> realizacja zadania wpłynie negatywnie na dany komponent środowiska,
0 -> realizacja zadania nie wpływa na dany komponent środowiska,
0/+ -> realizacja zadania wpłynie pozytywnie na dany komponent środowiska w przyszłości (perspektywa wieloletnia),
-/+ -> realizacja zadania podczas wykonywania prac może negatywnie wpłynąć na komponent środowiska, jednak pozytywnie w perspektywie wieloletniej.
67
Strona 162
Przewidywane znaczące oddziaływania na środowisko
Elementy
środowiska
Bezpośrednie
Pośrednie
5- ochrona elementów
cennych przyrodniczo
5-utrzymanie
elementów cennych
przyrodniczo
Wtórne
Pozytywne
Negatywne
Skumulowane
Krótkoterminowe
Długoterminowe
Stałe
Chwilowe
Obszary
Natura 20002
Obszary
chronione oraz
pozostałe
formy ochrony
przyrody
Różnorodność
Biologiczna
Ludzie
2
1-5
Bezpośredni
wpływ
podczas
budowy
instalacji,
prac
modernizacyjnych, a
także prac związanych
z
usuwaniem
materiałów
azbestowych, w wyniku
czego może dojść do
zmian liczebności oraz
rodzajów populacji .
1-5
Wpływ związany z
budową
instalacji,
pracami
modernizacyjnymi,
pracami związanymi z
usuwaniem materiałów
zawierających azbest,
chwilowe zwiększenie
zanieczyszczenia
i
hałasu,
lokalne
utrudnienia w życiu
codziennym
1-5
Pośredni
wpływ
podczas
budowy
instalacji,
prac
modernizacyjnych, a
z
usuwaniem
materiałów
azbestowych,
w
wyniku czego może
dojść
do
zmian
liczebności
oraz
rodzajów populacji.
1–10
Poprawa jakości życia
Brak oddziaływań
1-6
Ukształtowanie się
nowych warunków
siedliskowych.
4
Poprawa
jakości
środowiska.
5 - ochrona i
utrzymanie elementów
cennych przyrodniczo
1; 2
Regulacja gospodarki
wodno – ściekowej
wyeliminuje
niekontrolowane
odprowadzanie
ścieków do ziemi i
wód.
4
Poprawa
środowiska.
jakości
Brak oddziaływań
1-5
Wpływ
podczas
budowy instalacji, prac
modernizacyjnych, a
z
usuwaniem
materiałów
azbestowych, w wyniku
rodzajów populacji .
Brak
oddziaływań
Brak
oddziaływań
Brak oddziaływań
1-5
Krótkotrwały
wpływ
podczas
budowy
instalacji oraz prac
modernizacyjnych, a
z
usuwaniem
materiałów
azbestowych w wyniku
Brak oddziaływań
1-5
Ukształtowanie
się
nowych
warunków
siedliskowych.
1; 2
Regulacja gospodarki
wodno – ściekowej
wyeliminuje
niekontrolowane
odprowadzanie
wód.
4
Poprawa
środowiska.
1; 2
Mniejsze
nakłady finansowe
związane
z
gospodarką wodno –
ściekową
4
Poprawa
jakości
środowiska, a także
zdrowia
1–5
1; 2
Mniejsze
nakłady finansowe
związane
z
ściekową
4
Poprawa
środowiska
jakości
1 – 15
Wpływ związany z
budową
instalacji,
pracami
modernizacyjnymi,
zanieczyszczenia
i
hałasu,
lokalne
codziennym
jakości
Brak oddziaływań
1-5
nowych warunków
siedliskowych.
1; 2
Regulacja
gospodarki wodno –
ściekowej
wyeliminuje
niekontrolowane
odprowadzanie
wód.
Brak
oddziaływań
1; 2
Mniejsze
nakłady finansowe
związane
z
ściekową
4
Poprawa
środowiska
jakości
1-5
Wpływ spowodowany
budową instalacji oraz
pracami
modernizacyjnymi, a
także
może
spowodować zmiany
liczebności
oraz
4
Poprawa
jakości
środowiska.
1–5
1–5
Wpływ związany z
budową
instalacji,
zanieczyszczenia
i
hałasu,
lokalne
codziennym
Brak oddziaływań
Brak oddziaływań
1–5
Wpływ związany z
budową
instalacji,
pracami
modernizacyjnymi,
zanieczyszczenia
i
hałasu,
lokalne
codziennym
Na terenie Gminy Grębocice brak jest obszarów Natura 2000.
68
Strona 163
Elementy
środowiska
Bezpośrednie
Rośliny
Zwierzęta
Powietrze
1–5
W wyniku wpływu
budowy i modernizacji
instalacji , a także prac
związanych
z
azbestowych możliwe
są zmiany liczebności
oraz
występowania
populacji roślin
1–5
W wyniku wpływu
związanych
z
oraz
występowania
populacji zwierząt
1–5
Wydzielanie pyłów do
powietrza
podczas
realizacji planowanych
inwestycji,
pylenie
podczas
demontażu
materiałów
Pośrednie
1-5
Zmiany w środowisku
spowodowane budową
mogą wpłynąć na
populacje roślin
1; 2
Zmiany w stosunkach
wodnych
mogą
doprowadzić do zmian
w populacjach roślin
1-5
Zmiany w środowisku
spowodowane
planowanymi
inwestycjami
mogą
wpłynąć na populacje
zwierząt
1; 2
Zmiany w stosunkach
wodnych
mogą
doprowadzić do zmian
w populacjach zwierząt
3
Poprawa
jakości
powietrza w wyniku
ograniczenia
emisji
zanieczyszczeń
pochodzących
ze
spalania
paliwa
Wtórne
Pozytywne
1-5
nowych warunków
siedliskowych
dla
niektórych gatunków
roślin
1; 2
Organizacja
gospodarki ściekowej
wyeliminuje
niekontrolowane
odprowadzanie
wód
i
zredukuje
zanieczyszczanie
środowiska z którego
substancje odżywcze
czerpią rośliny
1-5
nowych warunków
siedliskowych
dla
niektórych gatunków
zwierząt
3
Poprawa
jakości
powietrza w wyniku
ograniczenia emisji
zanieczyszczeń
pochodzących
ze
spalania
paliwa
4
Ograniczenie
przedostawania
się
azbestu
do
środowiska
1-5
Organizacja
wyeliminuje
niekontrolowane
odprowadzanie
wód
i
zredukuje
zanieczyszczanie
czerpią zwierzęta
5
Powstanie
siedlisk.
Negatywne
1–5
Możliwe są zmiany
liczebności
oraz
występowania populacji
roślin
1–5
Możliwe są zmiany
liczebności
oraz
występowania populacji
zwierząt
Skumulowane
Brak
oddziaływań
Brak
oddziaływań
nowych
4
Ograniczenie
przedostawania
się
azbestu
do
środowiska
3 Poprawa jakości
powietrza w wyniku
ograniczenia
emisji
zanieczyszczeń
pochodzących
ze
spalania
paliwa
stałych.
1–5
powietrza
podczas
inwestycji,
pylenie
podczas
demontażu
materiałów
Brak
oddziaływań
Krótkoterminowe
Długoterminowe
Stałe
1–5
W wyniku wpływu
instalacji możliwe są
zmiany
liczebności
oraz
występowania
populacji roślin
1; 2
Organizacja
wyeliminuje
niekontrolowane
odprowadzanie
ścieków do ziemi i wód
i
zredukuje
zanieczyszczanie
czerpią rośliny
1-4
Poprawa
jakości
elementów
środowiska,
jaką
mają na
celu
przedstawione
inwestycje, pozwoli
na zwiększenie się
liczby i rodzajów
populacji
1–5
W wyniku wpływu
związanych
z
oraz
występowania
populacji zwierząt
1–5
powietrza
podczas
inwestycji,
pylenie
podczas demontażu
materiałów
1; 2
Organizacja
wyeliminuje
niekontrolowane
odprowadzanie
ścieków do ziemi i wód
i
zredukuje
zanieczyszczanie
czerpią zwierzęta
2 Poprawa jakości
powietrza w wyniku
ograniczenia
emisji
zanieczyszczeń
pochodzących
ze
spalania
paliwa
stałych
Chwilowe
1–5
W wyniku wpływu
związanych
z
oraz
występowania
populacji roślin
1-4
Poprawa
jakości
elementów
środowiska,
jaką
mają na
celu
przedstawione
inwestycje, pozwoli
na zwiększenie się
liczby i rodzajów
populacji
1–5
W wyniku wpływu
związanych
z
oraz
występowania
populacji zwierząt
Brak oddziaływań
1–5
powietrza
podczas
inwestycji,
pylenie
podczas
demontażu
materiałów
69
Strona 164
Elementy
środowiska
Bezpośrednie
zawierających azbest
Pośrednie
stałych.
4
Poprawa
jakości
powietrza
po
całkowitym usunięciu
materiałów
Woda
1-5
Bezpośredni
negatywny
wpływ
podczas
prac
budowlanych,
modernizacyjnych oraz
prac mających na celu
usunięcie materiałów
1;2
Racjonalizacja
gospodarki wodami
Powierzchnia
ziemi
Krajobraz
1 – 3;
Przekształcenia
powierzchni
ziemi
wynikające z działań
budowlanych,
modernizacyjnych
i
rekultywacyjnych
1 – 3; 5
Przekształcenie
krajobrazu wynikające
z działań budowlanych
i modernizacyjnych
3
Przekształcenia
krajobrazu związane z
powstaniem dróg
Wtórne
Pozytywne
stałych
4
Poprawa
jakości
powietrza
po
całkowitym
usunięciu materiałów
zawierających
azbest
1;2
Ograniczenie
spływów
powierzchniowych z
punktowych źródeł
zanieczyszczeń
do
wód
1;2
Ograniczenie
spływów
powierzchniowych z
zanieczyszczeń do
wód
1–3
Zmiana
istniejących
stosunków wodnych
na
terenach
przeznaczonych pod
inwestycje
1 – 3;
Zmiana istniejących
stosunków wodnych
na
terenach
przeznaczonych pod
inwestycje
1-3; 5-6
Zmienione
spływy
powierzchniowe mogą
zmienić warunki na
powierzchni ziemi
1-3; 5-16
Zmienione spływy
powierzchniowe
mogą
zmienić
warunki
na
powierzchni ziemi
1; 2
Regulacja stosunków
wodnych wpłynie na
zmiany w krajobrazie
spowodowane budową
i
zmianą
spływu
powierzchniowego
1; 2
Regulacja
stosunków wodnych
wpłynie na zmiany w
krajobrazie
spowodowane
budową i zmianą
spływu
powierzchniowego
Negatywne
Skumulowane
Krótkoterminowe
1;2
Negatywny
podczas
budowlanych
wpływ
prac
Brak
oddziaływań
1;2
Bezpośredni,
krótkotrwały
negatywny
podczas
budowlanych
1;2
Ograniczenie
spływów
powierzchniowych z
zanieczyszczeń
do
wód
i
wpływ
prac
1;2
Racjonalizacja
gospodarki wodami
1 – 3;
stosunków wodnych
na
terenach
przeznaczonych pod
inwestycje
1–3; 5-6
Przekształcenia
powierzchni
ziemi
budowlanych
i
modernizacyjnych
Brak
oddziaływań
1 – 3; 5;
Przekształcenie
Brak oddziaływań
Chwilowe
4
Poprawa
jakości
powietrza
po
materiałów
1;2
Racjonalizacja
gospodarki wodami
1–3; 5-6
Ograniczenie spływów
powierzchniowych z
niezorganizowanych
Stałe
4
Poprawa
jakości
powietrza
po
materiałów
1;2
Ograniczenie
spływów
powierzchniowych z
zanieczyszczeń
do
wód
Długoterminowe
1; 2
wodnych wpłynie na
spowodowane budową
i
zmianą
spływu
Brak
oddziaływań
1–3; 5-6
Przekształcenia
powierzchni
ziemi
budowlanych
i
modernizacyjnych
1 – 3; 5;
Przekształcenie
1–3; 5-6
Ograniczenie spływów
powierzchniowych z
niezorganizowanych
1
wodnych wpłynie na
spowodowane budową
i
zmianą
spływu
powierzchniowego
1; 2
Ograniczenie
spływów
powierzchniowych z
zanieczyszczeń do
wód
1–3
stosunków wodnych
na
terenach
przeznaczonych pod
inwestycje
Brak oddziaływania
Brak oddziaływań
1; 2
Chwilowy negatywny
wpływ podczas prac
budowlanych
1 – 3; 5-10
Przekształcenia
powierzchni
ziemi
budowlanych
1 – 3; 5-;
Przekształcenie
70
Strona 165
Elementy
środowiska
Bezpośrednie
Pośrednie
Wtórne
Pozytywne
Negatywne
Skumulowane
Krótkoterminowe
Długoterminowe
Stałe
Chwilowe
powierzchniowego
Klimat
Zasoby
mineralne
Zabytki
Brak oddziaływania
1; 2
Racjonalizacja
gospodarki
wodami
wpłynie na ochronę ich
zasobów i poprawę ich
jakości
1-5
Prace modernizacyjne,
budowlane
mogą
uszkodzić zabytki jeżeli
będą prowadzone w
ich pobliżu
Brak oddziaływania
Brak oddziaływania
Brak oddziaływań
Brak oddziaływania
Brak oddziaływań
Brak oddziaływania
1;2
Racjonalizacja
gospodarki wodami
wpłynie na ochronę
ich zasobów i poprawę
ich jakości
Brak oddziaływań
Brak oddziaływań
1-5
budowlane
mogą
będą prowadzone w
ich pobliżu
Brak oddziaływań
Brak oddziaływań
Brak
oddziaływań
Brak oddziaływań
Brak oddziaływań
Brak oddziaływań
Brak oddziaływań
Brak
oddziaływań
Brak oddziaływań
1; 2
Racjonalizacja
gospodarki
wodami
wpłynie na ochronę ich
zasobów i poprawę ich
jakości
Brak oddziaływań
Brak oddziaływań
Brak
oddziaływań
1-5
budowlane
mogą
będą prowadzone w
ich pobliżu
Brak oddziaływań
1-5
budowlane
mogą
będą prowadzone w
ich pobliżu
Brak oddziaływań
71
Strona 166
Uzasadnienie
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 roku Prawo ochrony środowiska w art.17 ( Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz.150
z późn. zm.) wprowadza się na poszczególne szczeble administracji samorządowej wymóg sporządzania
wojewódzkich, powiatowych i gminnych programów ochrony środowiska. Program ochrony środowiska ma na
celu efektywne zarządzanie ochroną środowiska zgodnie z polityką ekologiczną państwa.
Program ochrony środowiska winien spełniać wymagania określone w art.14, art.17 i art.18 ustawy z dnia 27
kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska. Zasady i tryb udziału społeczeństwa w postępowaniu, którego
przedmiotem jest sporządzenie programu ochrony środowiska określa ustawa z dnia 3 października 2008 r.
o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz
o ocenach oddziaływania na środowisko. (Dz. U. Nr 199, poz. 1227 z późn. zm.). Program Ochrony środowiska
zgodnie z art.14 ustawy prawo ochrony środowiska ma określać przede wszystkim: 1) cele ekologiczne; 2)
priorytety ekologiczne; 3) poziomy celów długoterminowych; 4) rodzaj i harmonogram działań
proekologicznych; 5) środki niezbędne do osiągnięcia celów, w tym mechanizmy prawno-ekonomiczne i środki
finansowe Urząd Gminy Grębocice przeprowadził konsultacje społeczne w sprawie przyjęcia „Programu
Ochrony Środowiska dla Gminy Grębocice na lata 2013 -2016 z perspektywą na lata 2017-2020.
Obwieszczeniem z dnia 6 marca 2013 r. Wójt Gminy Grębocice opublikował w Biuletynie Informacji
Publicznej Urzędu Gminy Grębocice prognozę oddziaływania na środowisko „Programu Ochrony Środowiska
dla Gminy Grębocice na lata 2017-2020” wraz z projektem Programu. W terminie 21 dni od ukazania się
niniejszego obwieszczenia nie wpłynęły żadne wnioski i uwagi zarówno na piśmie jak i formie ustnej.
W oparciu o przepisy powołanej powyżej ustawy została także sporządzona „Prognoza oddziaływania na
środowisko Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Grębocice na lata 2013-2016 z perspektywą na lata
2017-2020”, której zakres i stopień szczegółowości został uzgodniony przez Regionalnego Dyrektora Ochrony
Środowiska we Wrocławiu oraz Dolnośląskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego we
Wrocławiu. Projekt Programu oraz Prognoza oddziaływania na środowisko projektu Programu uzyskały
pozytywne opinie Dolnośląskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego ul. M. Curie –
Skłodowskiej 73/77 we Wrocławiu, odpowiednio: nr ZNS.9011.92.2013.DG z dnia 23 stycznia 2013 r. oraz
Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska we Wrocławiu, odpowiednio: opinia nr WSI.410.43.2013.JA
z dnia 12 lutego 2013 r. Ponadto projekt Programu został zaopiniowany pozytywnie Uchwałą Nr 96/197/2012
Zarządu Powiatu Polkowickiego z dnia 31 października 2012 r. Uzyskane opinie i stanowiska organów oraz
uwagi przesłane w ramach udziału społeczeństwa w postępowaniu uwzględniono przy konstruowaniu
ostatecznej wersji dokumentów. W świetle powyższego podjęcie przedmiotowej uchwały jest zasadne.
Strona 1

Projekt nr 161 - Urząd Gminy w Grębocicach

Transkrypt

Podobne dokumenty

OGŁOSZENIE z dnia 17.10.2014 r. Wójt Gminy Grębocice ogłasza

Uchwała Nr X/33/2015

Obwieszczenie Starosty Polkowickiego z dnia 24.11.2016 r. dot

Zawiadomienie o wyborze oferty

„Budowa ogrodzenia przy boisku w m. Stara Rzeka, gm. Grębocice”

Zapytanie ofertowe wraz z załącznikami

Zobacz Schemat Połączeń

Zapytanie ofertowe wraz z załącznikami

OPIS TECHNICZNY zadaszenie Pruszyce