ALS- UNIWERSALNY ALGORYTM POSTĘPOWANIA
Transkrypt
ALS- UNIWERSALNY ALGORYTM POSTĘPOWANIA
ALS- UNIWERSALNY ALGORYTM POSTĘPOWANIA Cele • Wczesne rozpoznawanie pacjentów w stanie zagrożenia życia • Znajomość algorytmu zaawansowanych czynności resuscytacyjnych • Potencjalnie odwracalne przyczyny NZK Wczesne rozpoznawanie pacjentów w stanie zagrożenia życia Wczesne rozpoznawanie pacjentów w stanie zagrożenia życia • Zatrzymanie krążenia w wielu przypadkach można przewidzieć • U 50-80% pacjentów NZK jest poprzedzone pogorszeniem stanu ogólnego VF/VT PEA/Asystolia Liczba 422 (32%) 903 (68%) Powrót krążenia Wypis ze szpitala 298 (71%) 179 (42%) 344 (38%) 58 (6%) ABCDE Badanie i leczenie pacjentów zagrożonych NZK A… airway – drożność dróg oddechowych B… breathing - oddychanie C… circulation - krążenie D… disability - stan świadomości E… exposure - ekspozycja ABCDE – Drożność dróg oddechowych • Trudności w oddychaniu • Niemożność mówienia • Głośny oddech –stridor, świsty, bulgotanie • Paradoksalne ruchy oddechowe • Udział dodatkowych mięśni oddechowych ABCDE - Oddychanie • Zobacz – wysiłek oddechowy, pracę dodatkowych mięśni oddechowych, sinicę, częstość oddechu, zniekształcenia klatki piersiowej, poziom świadomości • Usłysz – głośny oddech, szmery oddechowe • Wyczuj/zbadaj – ruchy klatki piersiowej, odgłos opukowy, położenie tchawicy • Policz liczbę oddechów ABCDE - Krążenie • • • • • Ogólne wrażenie Tętno – tachykardia, bradykardia Perfuzja obwodowa – nawrót włośniczkowy Ciśnienie tętnicze krwi Ocena perfuzji narządów – ból w klatce piersiowej, stan świadomości, diureza • Krwawienia, utrata płynów ABCDE – Stan świadomości • • • • • Oceń świadomość wg skal AVPU lub GCS Oceń źrenice Postępuj zgodnie ze schematem ABC Lecz podstawową przyczynę Oceń poziom glukozy we krwi – jeśli < 40mg% podaj glukozę • Rozważ pozycję boczną bezpieczną • Sprawdź kartę zleceń ABCDE - Ekspozycja • Rozbierz pacjenta, aby przeprowadzić badanie - zwróć uwagę na urazy, krwawienie, wysypkę • Zabezpiecz chorego przed utratą ciepła • Rozpocznij ciągłe monitorowanie czyności życiowych – tętno, częstość oddechu, ciśnienie tętnicze, SpO2, EKG, temperatura, diureza Algorytm ALS Zaawansowane czynności resuscytacyjne Algorytm ALS dorośli Udrożnij drogi oddechowe Poszukuj oznak życia (10 s) Wezwij zespół resuscytacyjny RKO 30:2 Do czasu podłączenia defibrylatora/monitora Oceń rytm (10 s) Defibrylacja wskazana (VF/VT bez tętna) Defibrylacja niewskazana (PEA/Asystolia) Podczas RKO: 1 defibrylacja 150-360 J (dwufazowa) lub 360 J (jednofazowa) Natychmiast podejmij RKO 30:2 przez 2 min • Sprawdź elektrody • Dostęp IV • Drożność d. oddechowych / tlen _________________________________ • Adrenalina co 3-5 min • Rozważ: amiodaron, atropinę, magnez _________________________________ • Koryguj odwracalne przyczyny NZK Natychmiast podejmij RKO 30:2 przez 2 min Udrożnij drogi oddechowe Poszukuj oznak życia • Oceń reakcję pacjenta – „Czy wszystko w porządku” • Udrożnij drogi oddechowe • Oceń czy oddech jest prawidłowy –Uwaga: oddech agonalny • Oceń krążenie …. aby potwierdzić zatrzymanie krążenia Udrożnij drogi oddechowe Poszukuj oznak życia Potwierdzenie zatrzymania krążenia Wezwij Zespół Resuscytacyjny RKO 30:2 Do czasu podłączenia defibrylatora/monitora Uciśnięcia klatki piersiowej • 30:2 • Uciśnięcia – środek klatki piersiowej – głębokość 4-5 cm – 100/min • Unikaj – wyczerpania ratowników – przerw Udrożnij drogi oddechowe Poszukuj oznak życia Algorytm ALS Wezwij Zespół Resuscytacyjny RKO 30:2 Do czasu podłączenia defibrylatora/monitora Oceń rytm Defibrylacja wskazana Defibrylacja niewskazana (VF/ VT bez tętna) (PEA/Asystolia) Defibrylacja wskazana (VF) • Dziwaczne, nieregularne • Nieskoordynowana aktywność wychylenia elektryczna • Wysoko/niskonapięciowe • Brak rozpoznawalnych zespołów QRS • Wyklucz artefakty – ruchy • Przypadkowa częstość i – interferencja elektryczna amplituda Defibrylacja wskazana (VT) • Monomorficzny VT – szerokie zespoły QRS – szybka częstość – stała morfologia zespołów QRS • Polimorficzny VT – torsade de pointes Uderzenie przedsercowe – Natychmiastowe leczenie zauważonego i monitorowanego NZK w mechanizmie VF/VT – Wykonaj jeśli defibrylator nie jest natychmiast dostępny Oceń rytm Defibrylacja wskazana (VF/VT bez tętna) 1 defibrylacja 150-360J (dwufazowa) lub 360 J (jednofazowa) Natychmiast podejmij RKO 30:2 przez 2 min 1 defibrylacja • 150 - 200 J (dwufazowa) • 360 J (jednofazowa) Defibrylatory dwufazowe • Energia zróżnicowana w zależności od typu urządzenia • Jeżeli nie ma pewności, należy zastosować energię 200 J (nie opóźniając wyładowania) Jeśli VF/VT utrzymuje się nadal Wykonaj 3 defibrylację RKO przez 2 min Jeśli VF/VT utrzymuje się nadal Adrenalina 1mg i.v. Wykonaj 4 defibrylację • 2 i następne defibrylacje –150 - 360 J (dwufazowa) –360 J (jednofazowa) • Minimalizuj przerwy między RKO i defibrylacjami (<10 s) • Nie opóźniaj defibrylacji aby podać adrenalinę • Podaj amiodaron przed 4 defibrylacją Po wykonaniu defibrylacji •Kontynuuj RKO przez 2 min – przerwij RKO tylko gdy u pacjenta wystąpią oznaki życia Po wykonaniu defibrylacji Po 2 min oceń rytm: • Jeśli aktywność elektryczna jest uporządkowana, sprawdź oznaki życia: – jeśli nastąpił ROSC rozpocznij opiekę poresuscytacyjną – jeśli nie doszło do ROSC przejdź do algorytmu dla rytmów nie-VF/VT Po wykonaniu defibrylacji Po 2 min oceń rytm: • Jeśli wystąpi asystolia, przejdź do algorytmu dla rytmów nie-VF/VT Oceń rytm Defibrylacja niewskazana (PEA/Asystolia) Asystolia Aktywność elektryczna bez tętna (PEA) Natychmiast podejmij RKO 30:2 przez 2 min Defibrylacja niewskazana Asystolia • Brak aktywności komór (QRS) • Aktywność przedsionków (załamki P) może być obecna • Rzadko widoczna zupełnie prosta linia Asystolia Podczas RKO: • Sprawdź czy elektrody są podłączone • adrenalina 1 mg i.v. co 3 – 5 min Defibrylacja niewskazana Czynność elektryczna bez tętna (PEA) • Klinicznie stwierdza się zatrzymanie krążenia • Zapisowi EKG w warunkach prawidłowych towarzyszy rzut serca z wyczuwalnym tętnem Aktywność elektryczna bez tętna • Należy wykluczyć/leczyć potencjalnie odwracalne przyczyny • Adrenalina 1 mg i.v. co 3-5 min • Podczas RKO: • Sprawdź elektrody • Dostęp IV • Drożność d. oddechowych / tlen __________________________________ • Adrenalina co 3-5 min • Rozważ: amiodaron, magnez __________________________________ • Koryguj odwracalne przyczyny NZK Potencjalnie odwracalne przyczyny NZK: • Hipoksja • Hipowolemia • Hipo/hiperkaliemia i zaburzenia metaboliczne • Hipotermia • Odma prężna (Tension pneumothorax) • Tamponada serca • Toksyny • Trombembolia (wieńcowa lub płucna) Drogi oddechowe i wentylacja • Zabezpiecz drogi oddechowe: – rurka dotchawicza – nadgłośniowe przyrządy do udrażniania dróg oddechowych np. LMA • Po zabezpieczeniu dróg oddechowych, jeśli to możliwe, nie przerywaj uciśnięć klatki piersiowej w czasie wentylacji • Unikaj hiperwentylacji Dostęp dożylny Obwodowy / centralny Leki • • • • • • Adrenalina Atropina Amiodaron Magnez Leki trombolityczne Wodorowęglan sodu Adrenalina Działanie: agonista: skurcz naczyń tętniczych systemowego oporu naczyniowego mózgowego i wieńcowego przepływu krwi agonista: częstości skurczów serca kurczliwości zapotrzebowania miokardium na O2 (może nasilić niedokrwienie) Adrenalina Wskazania: • Podczas zatrzymania krążenia – VF/VT – podaj po 3 defibrylacji – Nie-VF/VT – podaj jak najszybciej – podawaj co 3-5 min (co drugi cykl) – 1 mg i.v. • Ostrożnie stosuj po ROSC Amiodaron Działanie: • Wydłuża czas trwania potencjału czynnościowego • Wydłuża odstęp QT • Łagodny efekt inotropowo ujemny – może spowodować hipotensję Amiodaron Wskazania: • Oporne na defibrylację VF/VT • 300 mg i.v. • Podaj przed 4. defibrylacją • Jeśli nie jest dostępny podaj lidokainę 100 mg i.v. Atropina Działanie: • Blokuje działanie nerwu błędnego • Zwiększa automatyzm węzła zatokowego • Przyspiesza przewodnictwo przedsionkowokomorowe Atropina Wskazania: obecnie nie zalecana w NZK, ale … w okresie około zatrzymania krążenia – – objawowa bradykardia zatokowa, przedsionkowa lub węzłowa 500 mcg i.v., powtarzane do dawki 3 mg Magnez Hipomagnezemia często współwystępuje z hipokaliemią Działanie: • Depresyjny wpływ na układ nerwowy czynność miokardium • Fizjologiczny bloker kanałów wapniowych i Wskazania: • • • • Magnez VF / VT z towarzyszącą hipomagnezemią Torsade de pointes Migotanie przedsionków Zatrucie digoksyną • Dawkowanie: – zatrzymanie krążenia 2 g (8 mmol) i.v. w bolusie – w okresie około zatrzymania krążenia 2 g (8 mmol) i.v. w czasie 10 min Leki trombolityczne Działanie: • Rozpuszczają skrzeplinę • Poprawiają mózgowy przepływ krwi • Stosowane w zawale mięśnia sercowego i zatorowości płucnej Leki trombolityczne Wskazania: • Zatrzymanie krążenia spowodowane prawdopodobnie przez zator tętnicy płucnej • Oczekiwany efekt może wystąpić dopiero po 60 minutach • Dawkowanie: – Tenecteplase 500-600 mcg/kg i.v. w czasie 10 sek. – Alteplase (rt-PA) 10 mg i.v. w czasie 1-2 min a następnie wlew dożylny 90 mg w czasie 2 godzin Wodorowglan sodu Działanie: • Środek alkalizujący (zwiększa pH) Ale może: – podnieść stężenie dwutlenku węgla – zmniejszyć uwalnianie tlenu do tkanek – obniżyć kurczliwość mięśnia sercowego – spowodować hipernatremię Wodorowęglan sodu • Wskazania: • Zagrażająca życiu hiperkaliemia • Zatrucie trójcyklicznymi antydepresantami • Ciężka kwasica metaboliczna (pH < 7.1) • Dawkowanie: – 50 ml 8.4% wodorowęglanu sodu i.v. ALS zmiany 2015 • • • • • • • • • zapobiegania NZK wysoka jakość uciskania klp minimalizacja przerw na defibrylację elektrody samoprzylepne kapnografia (intubacja, ROSC) czynności do umiejętności ratownika USG - przyczyny odwracalne NZK leki tak samo mechaniczny ucisk gdy niemożliwy ręczny Kardiowersja • synchronizacja z załamkiem R EKG • unikanie strefy ranliwej T, ponieważ grozi VF • tachyarytmie nadkomorowe • u przytomnego wymaga sedacji • prąd o małym natężeniu • wywołuje częściową depolaryzację ALS u dzieci leki • adrenalina 10 mcg/kg/mc po 3 defibrylacji w VF/VT • amiodaron 5 mg/kg/mc po 3 defibrylacji w VF/VT • defibrylacja 4J/kg/mc Podsumowanie • Algorytm ALS zapewnia standardowe postępowanie w leczeniu zatrzymania krążenia u dorosłych • Wskazania do defibrylacji (VF/VT bez tętna) • Rytmy, do leczenia których defibrylacja nie jest wskazana • Wskazania do wykonania uderzenia przedsercowego • Odwracalne przyczyny zatrzymania krążenia