NAJWYŻSZA IZBA KONTROLI

WPŁYNĘŁO
Wydział Zdrowia i Spraw Społecznych
NAJWYŻSZA IZBA KONTROLI
DELEGATURA W GDAŃSKU
Gdańsk, dnia 12 września 2005 r.
ul. Wały Jagiellońskie 36, 80-853 Gdańsk
tel, (058)301-82-11 fax (058) 301-13-14
NIP 5 83 -25-68-765 Regon 000000081
P/05/089
LGD-41021-02-05
Dyrektor
Domu Pomocy Społecznej „Leśna Oaza"
w Słupsku
Pan
Aleksander Hoppe
WYSTĄPIENIE POKONTROLNE
Na podstawie art. 2 ust 2 ustawy z dnia 23 grudnia 1994r. o Najwyższej Izbie Kontroli (Dz. U. z
2001 r. Nr 85, póz. 937ze zm.), zwanej dalej „ustawą o NIK", Najwyższa Izba Kontroli
Delegatura w Gdańsku przeprowadziła kontrolą Domu Pomocy Społecznej „Leśna Oaza" w
Słupsku, zwanym dalej „Domem".
Przedmiotem kontroli była prawidłowość świadczenia usług na rzecz mieszkańców Domu w
latach 2004-2005 (I półrocze) oraz przestrzeganie obowiązujących w tym zakresie
standardów.
W związku z kontrolą, której wyniki przedstawione zostały w protokole kontroli
podpisanym w dniu 04 sierpnia 2005 r., Najwyższa Izba Kontroli, stosownie do art. 60 ustawy o
NIK, przekazuje niniejsze wystąpienie pokontrolne.
Najwyższa Izba Kontroli negatywnie ocenia świadczenie przez Dom usług bytowych oraz
opiekuńczych na rzecz jego mieszkańców, pozytywnie natomiast ocenia usługi wspomagające,
pomimo stwierdzonych uchybień.
ł. Działalność Domu prowadzona była legalnie.
Ustalono, że Dom prowadził działalność na podstawie warunkowego zezwolenia,
ważnego do dnia 31.12.2006r. W latach objętych kontrolą Dom dysponował 84
miejscami dla osób starych. Według stanu na dzień 30.06.2005 r. w Domu mieszkały 84
osoby. Dom posiadał Statut, w którym określono zadania i zasady funkcjonowania oraz
prawa i obowiązki mieszkańców Domu, ale w Regulaminie Organizacyjnym brak było
ustaleń dotyczących przyjmowania i rozpatrywania skarg od mieszkańców.
2. Stwierdzono
Domu.
nieprawidłowość
w
postępowania
poprzedzających
przyjęcie mieszkańców do
Zbadano dokumentację 18 nowoprzyjętych do Domu osób stwierdzając, że sytuacja socjalno-bytowa
osoby przyjmowanej do Domu ustalana była w miejscu zamieszkania przez pracownika socjalnego
Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Słupsku. Było to niezgodne z przepisem § 7
rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 września 2000 r. w sprawie domów
pomocy społecznej (Dz. U. Nr 82, póz. 929 ze zm.), zwanego dalej „Rozporządzeniem",
stanowiącym, że „Przedprzyjęciem osoby do domu pracownik socjalny tego domu ustala sytuację
socjalno-bytowa tej osoby w jej miejscu zamieszkania lub pobytu ".
Dla nowoprzyjętych mieszkańców nie sporządzano indywidualnych planów adaptacyjnych.
W Domu nie prowadzono też ewidencji przedmiotów osobistego użytku i wyposażenia stanowiącego
własność nowoprzyjętego mieszkańca.
3 Dom częściowo nie spełniał standardów w zakresie świadczenia usług bytowych.
Ustalono, że Dom składał się z dwóch budynków, wybudowanych w 1930 i 1972 r., połączonych
łącznikiem. Obiekt główny i dobudowany wyposażone były w wymagane systemy przyzywowoalarmowe i alarmowo-przeciwpożarowe.
Dom wraz z przyległym parkiem pozbawiony był barier architektonicznych dla osób
niepełnosprawnych.
W Domu zlokalizowane były wszystkie wymagane standardem pomieszczenia
do zaspakajania podstawowych usług bytowych (gabinet fizjoterapii i fizykoterapii,
świetlica, stołówka i kuchnia, gabinet zabiegowy wraz z pokojem pielęgniarek
i lekarza, pralnia i pokoje gościnne) oraz 44 prawidłowo wyposażone pokoje,
jednak nie wszystkie z nich spełniały warunki (określone w Załączniku Nr ł
do Rozporządzenia) w zakresie wielkości powierzchni przypadającej na l osobę
(nie mniej niż niż 9 m w pokoju l osobowym i nie mniej niż 6 m w pokoju
wieloosobowym). Ustalono, że 21 pokoi (47,7%) nie spełniało obowiązującego
standardu.
4. Dom nie spełniał niektórych wymaganych standardów sanitarnych.
Ustalono, że na jedną łazienkę przypadało 9,3 osoby, a na jedną toaletę 6 osób. Według
norm wynikających z Załącznika Nr l do Rozporządzenia liczba łazienek powinna zapewnić
możliwość korzystania z nich przez nie więcej niż 5 osób, a liczba toalet - przez nie więcej
niż 4 osoby. Ustalono, że z 9 łazienek i 14 WC znajdujących się w Domu odpowiednio tylko
3 i 7 przystosowano dla osób niepełnosprawnych.
5. Negatywnie ocenia się organizację funkcjonowania powołanego w 2000 r. Zespołu
Terapeutyczno-Opiekuńczego.
Według stanu na dzień 30 czerwca 2005 r. Dom zatrudniał 57 osób (w tym 55 w pełnym
wymiarze czasu) na 56 etatach. .
Brak było pracowników na stanowiskach psychologa i pracownika kulturalno-oświatowego,
tj. Dom nie spełniał warunku standardów określonego w Załączniku
Nr l do Rozporządzenia, zgodnie z którym na 100 mieszkańców powinien być zatrudniony
jeden psycholog i jeden pracownik kulturalno-oświatowy.
Stwierdzono ponadto, że skład ww. Zespołu był nieaktualny, w związku z wcześniejszą
likwidacją Działu Medycznego. Tym samym Dom nie spełniał, określonego w standardach
usług opiekuńczych i wspomagających (wg Załącznika Nr ł do Rozporządzenia) wymogu,
zgodnie z którym wskaźnik zatrudnienia pracowników zespołu terapeutycznegoopiekuńczego zatrudnionych w pełnym wymiarze czasu pracy powinien wynosić (dla tego
typu Domu) od 0,4 do 0,7. W Zespole powinno być zatem od 33,6 do 59,8 pracowników
(przy 84 mieszkańcach), tymczasem Zespól liczył 25 osób, spośród których 24 osoby
stanowiły personel prowadzący działalność opiekuńczo-terapeutyczną i medycznorehabilitacyjną. Dopiero w trakcie kontroli powołano nowy Zespół TerapeutycznoOpiekuriczy, w skład którego weszli pracownicy działu opiekuńczo-terapeutycznego,
pracownik socjalny, kierownik sekcji żywienia, kierownik działu administracyjnogospodarczego, dyrektor DPS i pokojowe, łącznie 34 osoby.
Usługi opiekuńcze świadczone mieszkańcom, w tym pomoc przy wykonywaniu
podstawowych czynności życiowych i pielęgnacyjnych, wykonywane były przez 15
opiekunek i 3 pielęgniarki zatrudnione w Dziale Opiekuńczo-Terapeutycznym oraz 10
pokojowych - pracowników Działu Administracyjno-Gospodarczego. Pomoc w załatwianiu
spraw osobistych mieszkańców realizowana była głównie przez pracownika socjalnego.
6. Stwierdzono uchybienia w dokumentacji związanej z funkcjonowaniem Zespołu
Terapeutyczno-Opiekuńczego.
W wyniku kontroli i analizy wybranej losowo dokumentacji 25 mieszkańców stwierdzono,
że tylko w przypadku 5 osób określono dla nich skład indywidualnego, opiekuńczego
zespołu terapeutycznego, dla 4 osób nie powołano takiego zespołu, a pozostałym przypisano
nieaktualne składy zespołów (w składach zespołów występowały osoby już niepracujące w
Domu).
Ponadto stwierdzono, że dla 3 osób nie opracowano indywidualnego planu opieki
mieszkańca, a w 9 przypadkach brak było opracowanej indywidualnej karty aktywizacji
mieszkańca.
W żadnym z 25 badanych przypadków w dokumentacji nie określono wyników
zdiagnozowanej aktywizacji mieszkańców, nie opracowano wniosków oraz nie wykazano
efektów realizacji opracowanych indywidualnych planów opieki mieszkańca.
7. Nie stwierdzono istotnych nieprawidłowości w zakresie wykonywania przez Dom usług
wspomagających.
Ustalono, że Dom zapewniał mieszkańcom udział w terapii zajęciowej, zaspokajał potrzeby
religijne i kulturalne, stworzono w nim warunki do bezpiecznego przechowywania środków
pieniężnych i przedmiotów wartościowych oraz zapewniono regularny kontakt z Dyrektorem
Domu, natomiast dla biblioteki Domu, z której korzystali mieszkańcy, nie ustalono
regulaminu bibliotecznego oraz zasad działania i korzystania z jej zasobów. Zgodnie z
przepisami rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 24 lutego 2000r. w
sprawie zasad organizacji obsługi bibliotecznej w domach pomocy społecznej oraz zasad
współdziałania bibliotek publicznych w wykonywaniu tej obsługi (Dz. U. Nr 15, póz. 191)
organizatorem obsługi bibliotecznej jest dyrektor domu pomocy społecznej (§3 pkt 1), który
tworzy placówkę biblioteczną i nadaje jej regulamin (§4 pkt l i 2).
8. Nie stwierdzono nieprawidłowości w organizacji dostępu mieszkańców Domu do
świadczeń medycznych.
Mieszkańcom Domu zapewniono korzystanie z opieki i porad lekarskich na miejscu. Dwa
razy w tygodniu mieli zapewnioną opiekę lekarza internisty i raz w miesiącu lekarza
diabetologa oraz raz na dwa tygodnie mieli dostęp do lekarza psychiatry, przy czym nie
zostały podpisane z ww. lekarzami żadne umowy dotyczące świadczenia tych usług na
terenie Domu.
Jako niewystarczający ocenia się natomiast stan liczebny pielęgniarek
zatrudnionych w Domu.
Ustalono, że opiekę pielęgniarską sprawowały tylko 3 pielęgniarki zatrudnione w pełnym
wymiarze godzin, ale tylko do godziny 15.00.
Tymczasem z analizy stanu zdrowia mieszkańców wynika, że 81. spośród 83.
pensjonariuszy (wg stanu na dzień 20.07.2005 r.) wymagało stałej opieki
pielęgniarskiej (m.in. 10 osób leżących, 9 osób jeżdżących na wózkach, 26 osób
wymagających pampersowania, 52 osoby wymagające podawania leków 3 razy na dobę,
30 osób wymagających smarowania maściami, 6 osób wymagających opieki pielęgniarskiej
podczas kąpieli).
9. Stwierdzono nieprawidłowości w zakresie stanu sanitarnego Domu.
W wyniku przeprowadzonej przez Powiatową Stację Sanitarno-Epidemiologiczną w
Słupsku na zlecenie przez NIK kontroli doraźnej nie stwierdzono nieprawidłowości w
zakresie stanu sanitarnego obiektu, wyżywienia i organizacji posiłków, natomiast
występowały nieprawidłowości polegające na braku procedur dotyczących: higienicznego
mycia rąk, dezynfekcji, mycia narzędzi i sprzętu medycznego, sprzątania i dezynfekcji
pomieszczeń, postępowania z odpadami medycznymi. Stwierdzono też brak wyników
badań i pomiarów czynników szkodliwych w gabinecie fizykoterapii.
10. Nie stwierdzono
przeciwpożarowego.
istotnych
nieprawidłowości
w
stanie
w
bezpieczeństwa
W wyniku kontroli przeprowadzonej na zlecenie NIK, przez Komendę Miejskiej
Państwowej Straży Pożarnej w Słupsku stwierdzono jedynie niewłaściwe określenie długości
dróg ewakuacyjnych, brak kompletnego oznakowania dróg przejścia i wyjścia oraz brak
oznakowania miejsca lokalizacji podręcznego sprzętu gaśniczego. Pozytywnie ocenione
zostały dotychczasowe działania Kierownictwa Domu w zakresie systematycznej poprawy
warunków i zapewnienia bezpieczeństwa pożarowego pensjonariuszom.
11.
Stwierdzono
uchybienia
w
zakresie
ewidencji
rzeczy
i
przedmiotów
wartościowych, należących do mieszkańców Domu.
Ustalono, że w Domu prawidłowo prowadzono księgę depozytów i spisy przedmiotów
środków pieniężnych oraz przedmiotów wartościowych objętych depozytem, natomiast
brakowało ewidencji rzeczy i przedmiotów wartościowych, należących do jego
mieszkańców i wniesionych przez nich do Domu, a nie objętych depozytem.
W dokumentacji zmarłych mieszkańców brak było specyfikacji i rozliczenia mienia oraz
rzeczy osobistych.
Przedstawiając powyższe uwagi i oceny, Najwyższa Izba Kontroli wnosi o:
1) podjecie działań w zakresie spełnienia przez
warunków sanitarnych i mieszkaniowych,
Dom
standardów w
zakresie
2) zatrudnienie w Domu pracowników na stanowiskach psychologa, pracownika kulturalnooświatowego i terapeuty zajęciowego,
3) określenie
aktualnych
składów
indywidualnych
opiekuńczych dla poszczególnych mieszkańców Domu,
zespołów
terapeutyczno-
4) zaktywizowanie zespołów terapeutyczno-opiekuńczych do określania efektów realizacji
indywidualnych planów opieki mieszkańców,
5) prowadzenie ewidencji przedmiotów
wnoszonego do Domu,
osobistych
i
wyposażenia mieszkańców
6) opracowanie regulaminu biblioteki i zasad korzystania z jej zasobu,
7) podpisanie umów lub porozumień z lekarzami w zakresie
świadczeń zdrowotnych dla mieszkańców, świadczonych na terenie Domu,
podstawowych
8) zwiększenie stanu zatrudnienia pielęgniarek oraz przeanalizowanie potrzeby ich pracy na
zmiany,
9) wykonanie zaleceń pokontrolnych kontroli doraźnej przeprowadzonej przez Powiatową
Stację Sanitarno-Epidemiologiczną w Słupsku w dniu 08.07.2005r.,
10) wykonanie zaleceń pokontrolnych z kontroli doraźnej przeprowadzonej przez Komendę
Miejską Państwowej Straży Pożarnej w Słupsku w dniu 08.07.2005r.
Najwyższa Izba Kontroli Delegatura w Gdańsku, na podstawie art. 62 ust l ustawy o NIK
oczekuje, przedstawienia w terminie 30 dni od daty otrzymania przez Dom niniejszego
wystąpienia, informacji o sposobie wykorzystania uwag i wykonania wniosków bądź o
działaniach podjętych w celu realizacji wniosków lub przyczyn nie podjęcia takich działań.
Zgodnie z treścią art. 61 ust. l ustawy o NIK, w terminie 7 dni od daty otrzymania niniejszego
wystąpienia pokontrolnego przysługuje kierownikowi jednostki kontrolowanej prawo
zgłoszenia na piśmie do Dyrektora Najwyższej Izby Kontroli Delegatury w Gdańsku,
umotywowanych zastrzeżeń w sprawie ocen, uwag i wniosków w tym wystąpieniu.
W razie zgłoszenia zastrzeżeń, zgodnie z art. 62 ust. 2 ustawy o NIK, termin nadesłania
informacji, o której mowa wyżej, liczy się od dnia otrzymania ostatecznej uchwały właściwej
komisji NIK.