Do pobrania

Artykuły. Badania
Bożena Cudak
Kinga Anna Gajda
Idea patronackiej klasy kompetencji
międzykulturowych
Wstęp
Celem niniejszego tekstu jest chęć podzielenia się z Czytelnikiem
nowymi doświadczeniami, które wyniknęły z pracy z niesamowitą
młodzieżą licealną. Idea powołania klasy patronackiej okazała się bowiem bardzo stymulująca i dla uczniów, i dla nauczycieli szkolnych
oraz akademickich. Z każdym miesiącem praca okazywała się coraz
bardziej owocna a rozwój uczniów, zarówno ich wiedzy, jak i kompetencji społecznych, bardzo szybki i zauważalny.
Początkowo praca nad powołaniem klasy w ramach współpracy
Instytutu Europeistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz VIII LO
w Krakowie była trudna ze względu na pokonanie długiej formalnej
drogi nawiązania współpracy, przygotowania pilotażowego harmonogramu. Nigdzie do tej pory nie powstała klasa kompetencji międzykulturowych. Tymczasem powołanie tego rodzaju klasy jest, według
mnie, bardzo ważnym krokiem, który służy autentycznemu rozwojowi uczniów. Z ostatnich tendencji wynika, że zachowanie ciągłości
i łagodne pokonywanie progów edukacyjnych mają przeciwdziałać
rozdzielaniu etapów. Klasa patronacka jest rozwiązaniem, które
wychodzi naprzeciw tak rozumianym zadaniom szkoły, ponieważ
pozwala na zdobycie nowych kompetencji uczenia się, bardzo istotnych w ostatniej fazie kształcenia. Ponadto klasa ta dowodzi, iż można
efektywnie pracować z uczniami, nawet bez stawiania im na co dzień
ocen. Jako inicjatorka deklaruję, że można przekonać młodych ludzi
do podejmowania trudu nauki w celu podnoszenia indywidualnych
kwalifikacji, rozwijania nowych umiejętności oraz pasji naukowych.
35
„ Język Polski w Liceum” R. XIV, nr 2, 2012/2013
W mniejszym tekście zostanie zaprezentowana idea klasy patronackiej, problemy dotyczące oceny pracy uczniów oraz pierwsza
ewaluacja. W kolejnych artykułach chciałabym zaprezentować metody pracy z uczniami, krótkie scenariusze zajęć, wyniki pracy uczniów
i roczną ewaluację.
Idea klasy patronackiej
W epoce zglobalizowanego świata, z rosnącym ryzykiem konfliktu z jednej strony, a zmieniającymi się wymogami instytucji działających na polu międzynarodowym (przedsiębiorstwa gospodarcze,
instytucje polityczne, kulturalne, naukowe, społeczne itp.) z drugiej,
dobra znajomość języka obcego przestaje być celem samym w sobie.
Jest coraz częściej środkiem do celu i koniecznie musi być uzupełniona kompetencjami międzykulturowymi, które należy rozwijać od
najmłodszych lat.
Warto podkreślić, że składowymi kompetencji są nie tylko wiedza
dotycząca kultury, różnych stylów myślenia i analizowania kultury,
ale przede wszystkim umiejętność międzykulturowej komunikacji
i współpracy, konfrontowania rzeczywistości z wiedzą o tejże rzeczywistości, interpretowania oraz rozpoznawania różnic oraz podobieństw różnych kultur – narodowej, lokalnej ale i globalnej. To
także autentyczna, niewymuszona postawa tolerancji i szacunku dla
innych kultur. Międzykulturowe kompetencje rozumie się bowiem
jako rodzaj samoświadomości1, odmianę interakcji między różnymi
kulturami i osobami żyjącymi w świecie wielu kultur, jako formę
1
Zobacz: M. Byram, Teaching and Assessing Intercultural Communicative Competence,
Clevedon 1997; P. Doyé, The Intercultural Dimension. Foreign Language Education in the
Primary School, Berlin 1999; J. Koester, M. Lustig, AmongUS: Essays on Identity, Belonging,
and Intercultural Competence, New York 2005; G. Zarate, Identities and plurilinqualism:
Preconditons for the recognition of intercultural competence, w: Intercultural competence,
red. M. Byram, Strasbourg 2003; D. Deardorff, Identification and assessment of intercultural
competence as a student outcome of internationalization, w: „Journal of studies in international
education” 2006, nr 10, s. 241–266.
36
Artykuły. Badania
świadomości istnienia różnic wewnątrz pewnej kultury, którą cechują
określone wartości i normy.
W definiowaniu międzykulturowych kompetencji ważną rolę
odgrywają również: psychospołeczna struktura jakościowa człowieka, którą można posiąść w ramach socjalizacji i edukacji; społeczny
eksperyment partycypacji w kulturze wielości. A także umiejętności z zakresu komunikacji, znajomości języków obcych, otwartość,
wiedza o tzw. Innym, świadomość społeczno-polityczna, empatia,
elastyczność, mobilność oraz motywacja. Pojęcie międzykulturowych
kompetencji odnosi się również do sposobu, w jaki ludzie myślą, czują
i zachowują się w odniesieniu nie do swojej narodowości, ale kultury,
w której żyją.
Kompetencje te są transparentne, osiągane indywidualnie, wiarygodne oraz mierzalne – wskazują zdolność jednostki do nawiązywania poprawnych stosunków z osobami innych kultur. Na międzykulturowe kompetencje składa się międzykulturowa motywacja
– zainteresowanie kulturą i jej codziennymi przejawami2: językiem,
poznawaniem ludzi i ich definicji kultury. W obszarze kultury można
mówić o: umiejętności porównania kultur, poznaniu norm i wartości, rozumieniu relatywności zjawiska kultury, międzykulturowym
zaangażowaniu oraz międzykulturowych umiejętnościach z zakresu
komunikacji i kooperacji. Jan Pieter van Oudenhoven oraz Karin van
de Zee 3 do tego spisu elementów składowych kompetencji dodaliby
kulturową empatię, stabilność emocjonalną oraz społeczną inicjatywę.
Najważniejsza jednak wydaje się międzykulturowa świadomość.
Międzykulturowe doświadczenie umożliwia zatem efektywne
uczestniczenie w zglobalizowanym społeczeństwie. Młodzi ludzie
mogą je nabyć i kształtować tylko we współpracy międzynarodowej.
2
P. Sztompka, Civilizational Incompetence: The Trap of Post-Communist Societies,
w: „Zeitschrift für Soziologie” 1993, Jg. 22, Heft 2, s. 85–95.
3
J. P. von Oudenhoven, K. van de Zee przygotowali Multiple Personality Questionnaire
(MPQ), który ma mierzyć kompetencje międzykulturowej komunikacji osób mieszkających ma
emigracji. Kwestionariusz pozwolił im na mierzenie pięciu cech charakterystycznych, ważnych
ich zdaniem podczas spotkania kilku kultur.
37
„ Język Polski w Liceum” R. XIV, nr 2, 2012/2013
Szkoła powinna więc umożliwić swoim uczniom komunikowanie się
i współpracę z młodzieżą innych kultur.
Niezbędna i bardzo ważna staje się przy tym określona wiedza
o Europie i społeczeństwie obywatelskim, a także szybko postępującym procesie globalizacji. Integracja europejska z zachowaniem
odrębności regionalnej to kolejne zagadnienie, które niejednokrotnie
przewija się podczas realizacji szkolnych projektów międzynarodowych. Uczeń powinien mieć możliwość nie tylko zdobycia rzetelnej
wiedzy, ale także rozwijania umiejętności konfrontowania jej z rzeczywistością, interpretacji zjawisk społecznych i dostrzegania różnic
w postępowaniu zmian i rozwoju poszczególnych krajów, które niejednokrotnie są przyczyną różnych stylów rozumowania i utrudniają
komunikację. Należy więc poczynić wszelkie starania, aby edukacja
międzykulturowa, realizowana w szkołach w ramach programu wychowawczego (zwykle teoretycznie), była postrzegana jako praktyczne
nauczanie konkretnych wartości i umiejętności oraz aby została zintegrowana z obowiązkowym programem dydaktycznym.
Kolejnym krokiem formalnym powinno być włączenie podobnych
inicjatyw do systemu oceniania oraz uczelnianych systemów rekrutacji. Naszym koordynatorom udało się wytłumaczyć młodzieży, że
z nauki można mieć dodatkowe korzyści, głównie jakościowe. Aby
nagrodzić jednak ich pracę oraz dać dowód ich ponadprzeciętnej
wiedzy, pod koniec roku każdy z uczniów otrzyma „uczelniane” świadectwo wraz z wykazem kursów i ocen. Takie zaświadczenie rozwiązuje również problem egzekwowania wiedzy. Ocena na zaświadczeniu
zmobilizowała uczniów do efektywniejszego wykonywania zadań.
Dla kogo ta klasa?
Program klasy Kompetencji Międzykulturowych skierowany jest
przede wszystkim do uczniów, którzy planują:
– studiować, między innymi, takie kierunki, jak: europeistyka, stosunki międzynarodowe, niemcoznawstwo, politologia czy turystyka,
38
Artykuły. Badania
– podjąć studia w krajach niemieckojęzycznych (lub innych krajach),
– pracować w zagranicznych przedsiębiorstwach gospodarczych lub
instytucjach politycznych, kulturalnych, naukowych i społecznych
działających na polu międzynarodowym,
– żyć i pracować za granicą.
Cele programu klasy Kompetencji Międzykulturowych
Nadrzędnym celem klasy jest rozwinięcie u uczniów umiejętności
niezbędnych do pracy i komunikacji w międzynarodowym zespole,
zawartych w Katalogu Kompetencji Międzykulturowych, które staną
się podstawą uzyskania w klasie trzeciej certyfikatu ukończenia trzyletniej klasy patronackiej.
Cele szczegółowe:
Poziom 1
1) pogłębienie znajomości kultury Europy, poszerzenie horyzontów
myślowych,
2) doskonalenie umiejętności językowych (zachęta do stosowania różnych języków obcych; różnorodność językowa),
3) zdobycie umiejętności wykorzystania współczesnych systemów komunikacji poprzez wyszukiwanie i przetwarzanie materiałów oraz
prezentowanie wyników,
4) poznanie specyfiki szkół zagranicznych (metody nauczania, funkcjonowanie, priorytety) podczas wizyt w szkołach partnerskich,
5) zapoznanie z różnymi europejskimi stylami rozumowania, wyrażania uczuć, porozumiewania się i współpracy w celu zrealizowania
wspólnego projektu,
6) wdrażanie uczniów do śledzenia bieżących wydarzeń i korzystania
z różnych źródeł informacji,
7) kształtowanie świadomości wspólnej kultury europejskiej, a równocześnie umiejętności promowania swojego regionu,
39
„ Język Polski w Liceum” R. XIV, nr 2, 2012/2013
8) rozwijanie u uczniów tolerancji i szacunku wobec innych kultur
i wartości,
9) rozwinięcie kreatywności, przedsiębiorczości oraz odpowiedzialności za grupę i wykonywane zadanie,
10) rozwinięcie umiejętności oceniania i wyciągania wniosków ze
współpracy międzynarodowej, dostrzegania przykładów dobrej
praktyki i błędów, których należy w przyszłości unikać,
11) nawiązanie przyjaznych kontaktów między uczniami różnych
krajów – bezpośrednio i online,
12) praca w międzynarodowym zespole jako praktyczne doświadczenie w celu rozwinięcia umiejętności międzykulturowych.
Poziom 2
1) dostosowanie programu szkolnego do standardów europejskich
i wymagań zglobalizowanego świata,
2) nadanie nauczanym przedmiotom wymiaru europejskiego,
3) wzbogacenie procesu nauczania przez wprowadzenie cyklu wykładów i ćwiczeń prowadzonych przez nauczycieli uniwersyteckich
oraz doktorantów Instytutu Europeistyki UJ,
4) poprawienie jakości nauczania przez wprowadzenie elementu praktycznej nauki języków obcych i edukacji międzykulturowej.
Opis i założenia klasy
Program bazuje na standardach międzynarodowej komunikacji
i pracy zespołowej, które są równocześnie obiektem badań prowadzonych przez pracowników Instytutu Europeistyki UJ.
Głównymi filarami klasy są:
– intensywna nauka języka obcego, przede wszystkim w ramach programu DSD,
– cykl wykładów i ćwiczeń prowadzonych przez nauczycieli uniwersyteckich i doktorantów Instytutu Europeistyki UJ na temat Europy,
społeczeństwa obywatelskiego, globalizacji, integracji europejskiej
z zachowaniem odrębności regionalnej itd.,
40
Artykuły. Badania
– projekty międzynarodowe umożliwiające nabycie wyżej wymienionych kompetencji.
Od 1996 roku VIII LO w Krakowie współpracuje z ZfA (Zentralle für das Auslandsschulwesen), instytucją rządową szkolnictwa
zagranicznego w Kolonii i jest centrum DSD (Deutsches Sprachdiplom) regionu małopolskiego. Nauczyciele języka niemieckiego,
realizując Program DSD, określony w Rahmenplan „Deutsch als
Fremdsprache” für Auslandsschulwesen, przygotowują uczniów
do egzaminu DSD II. W klasie trzeciej uczniowie mają możliwość
uzyskania certyfikatu języka niemieckiego DSD II na poziomie C1
lub B2. Najlepsi uczniowie mogą też ubiegać się o stypendia DAAD
(Deutscher Akademischer Austausch Dienst), które umożliwiają im
studia w Niemczech. Od 2006 roku VIII LO jest oficjalnie Szkołą
Partnerską Republiki Federalnej Niemiec, a od 2010 należy do sieci
PASCH (Schulen – Partner der Zukunft).
Do profilu klasy językowej (1/2 klasy – grupa DSD II, 1/2 klasy
– rozszerzony program języka angielskiego) został wprowadzony
nowy przedmiot – kompetencje międzykulturowe. W ramach tego
przedmiotu uczniowie raz w miesiącu uczestniczą w zajęciach uniwersyteckich w Instytucie Europeistyki. Dodatkowo, raz na tydzień, jedna
godzina języka angielskiego lub niemieckiego (zależnie od grupy) jest
przeznaczona na pracę nad projektem w zespole międzynarodowym.
Podczas tej lekcji uczniowie pracują z zagranicznymi partnerami na
forum międzynarodowego szkolnego czasopisma multimedialnego
„trait d’union”, założonego jako projekt Comenius 1999/2000. Idealna
byłaby równoczesna praca online, choć z przyczyn obiektywnych wydaje się to mało realne (dopasowanie godzin, umiejętności językowe).
Praca online jest uzupełniona przez bezpośrednią pracę nad projektem
podczas spotkań młodzieży w kraju i za granicą (wymiany, spotkania
projektowe).
Wskazane jest, aby uczeń w okresie trzech lat uczestniczył w różnych projektach międzynarodowych i pracował w różnych grupach
międzykulturowych, zarówno online, jak i podczas bezpośrednich
spotkań.
41
„ Język Polski w Liceum” R. XIV, nr 2, 2012/2013
Uczniowie opisywanej klasy mają ponadto możliwość uczestniczenia w różnych spotkaniach organizowanych przez Instytut Goethego, Instytut Austriacki, Dom Norymberski i Willę Decjusza. Są
to zarówno spotkania literackie czy filmowe, jak i wszelkiego rodzaju
warsztaty i wystawy. Program z matematyki jest rozszerzony i nakierowany na standardy europejskie. Przedmioty, jak: geografia, historia,
wiedza o społeczeństwie, wiedza o kulturze i języki obce, są dostosowane do potrzeb programu (nacisk na omawianie zagadnień w kontekście europejskim z uwzględnieniem jednak ścieżki regionalnej).
Ważnym elementem profilu tej klasy są zajęcia dodatkowe, realizowane według wcześniej ustalonego harmonogramu, zgodnie z zainteresowaniami uczniów:
1) Warsztat pracy redaktora „trait d’union” (doskonalenie praktycznych umiejętności edycji w programach Word, Excel,
PowerPoint itp.),
2) Miasto Kraków (poszerzenie wiedzy o swoim mieście i zdobywanie umiejętności jej zaprezentowania, warsztaty „przewodnickie”),
3) Debaty Oxfordzkie (praktyczne kształtowanie umiejętności
oratorskich, sztuki argumentacji).
Owocny udział ucznia w programie klasy Kompetencji Międzykulturowych jest poświadczany przez certyfikat.
Uczeń na uniwersytecie
Zajęcia prowadzone przez nauczycieli uniwersyteckich oraz
doktorantów Instytutu Europeistyki UJ w ramach klasy kompetencji
międzykulturowej mają na celu nie tylko przekazanie rzetelnej wiedzy, wyłożonej przez fachowców z danej, czasem wąskiej dziedziny,
i, tym samym, poszerzenie wiadomości uczniów, ale również, a może
przede wszystkim, naukę rozwiązywania problemów w oparciu o case
studies – naukę twórczego myślenia oraz regułę przekładania teorii na
praktykę. Dlatego też zajęcia z danego tematu są uprzednio wyłożo42
Artykuły. Badania
ne podczas wykładu (2 jednostki lekcyjne) a następnie przećwiczone
w ramach warsztatów w grupach (4 jednostki lekcyjne).
Uwzględniając językowy charakter klasy, a przede wszystkim
zainteresowania niemcoznawcze uczniów, połowa ćwiczeń dotyczy
niemieckojęzycznego obszaru Europy i jego kontaktów z krajami
unijnymi, a druga połowa skupia się na problematyce europejskiej,
ze szczególnym uwzględnieniem relacji Polski z innymi krajami UE.
Projekt ma zatem nie tylko zwiększyć kompetencje uczniów, ale również ma ich uczyć kreatywnego myślenia. Wśród zadań znalazły się:
kontakt ze sztuką, łączenie różnych elementów tej samej dyscypliny,
znajdywanie podobieństw i różnic między kulturami krajów UE, praca twórcza i samodzielne, nowatorskie rozwiązania. Łączy zadania
cel: wejście w dialog wewnątrz- i międzykulturowy.
Aby sprostać wymaganiom, metodologia pracy w projekcie nawiązuje do metod eksponujących, podających (anegdota, objaśnienia, odczyt, opis, pogadanka, prelekcja, prezentacja multimedialna, wykład
informacyjny), praktycznych (ćwiczenia przedmiotowe, metoda projektów, metoda przewodniego tekstu, pokaz), metod problemowych
(metody aktywizujące – dyskusja dydaktyczna, gry dydaktyczne,
m.in. symulacyjne, decyzyjne, psychologiczne czy drama), wykładu
konwersatoryjnego, ale również do pedagogiki twórczości, metod
twórczego myślenia, pedagogicznego dramatu terapeutycznego oraz
do kluczowych kompetencji z podstawy programowej.
W ramach zajęć uniwersyteckich uczeń winien nabyć nową wiedzę
z zakresu kultury europejskiej oraz kompetencji międzykulturowych
a także umiejętność pracy w grupie, kiedy następuje konfrontacja
własnej wiedzy z wiedzą innych. Ważnym celem jest nabycie umiejętności sprawnej analizy (również porównawczej) i interpretacji zjawisk
społecznych oraz sprawnego komunikowania się w ramach różnych
kultur, jak i nawiązywania dialogu z rówieśnikami oraz osobami starszymi, a także dostrzeganie różnic i podobieństw interkulturowych
oraz wyrażanie szacunku wobec własnego dziedzictwa kulturowego.
Zajęcia uniwersyteckie są prowadzone w trzyletnim cyklu nauczania licealnego raz w miesiącu po 6 jednostek lekcyjnych w Instytu43
„ Język Polski w Liceum” R. XIV, nr 2, 2012/2013
cie. W ciągu roku szkolnego realizowanych jest dziesięć tematów.
W pierwszej klasie: Polskie kamienie milowe współczesnej historii
naszego kraju, Kultura współczesnej Europy, Młodzież UE, Historia
UE w pigułce, Międzykulturowe stosunki gospodarcze i polityczne, Dyskryminacja i tolerancja, Stereotypy, Społeczne i kulturowe
aspekty integracji europejskiej, Polityka kulturalna, Czym jest nauka? Metoda języka, precyzja i kryterium naukowości poszczególnych dziedzin naukowych.
Działania uczniów w liceum
Z wypowiedzi uczniów polskich i niemieckich, którzy uczestniczyli już w projektach międzynarodowych, wynika, że zadaniem
nauczyciela języka niemieckiego jest nie tylko tradycyjne nauczanie
tego języka w klasie szkolnej i rozszerzanie wiedzy uczniów o krajach
niemieckiego obszaru językowego, ale także umożliwienie uczniom
praktycznego kształcenia sprawności językowych i bezpośredniego
poznania kultury niemieckiej poprzez własne doświadczenia i obserwacje oraz rozwijanie pozytywnego nastawienia wobec Niemców
i przygotowanie uczniów do współpracy i pokojowego współistnienia
naszych narodów. Podobne oczekiwania wysuwa się dziś także pod
adresem nauczycieli innych języków obcych.
Nauczyciele VIII LO współuczestniczyli w procesie tworzenia
katalogu kompetencji międzykulturowych (projekt Comenius Międzykulturowe prawo jazdy 2009/2011). Mają też pewne doświadczenie
w zakresie efektywnej współpracy ze szkołami z różnych krajów.
Uwzględniając główne założenia Programu DSD oraz zapotrzebowanie współczesnego świata pracy, uważają, że projekty międzynarodowe powinny być realizowane nie podczas zajęć pozalekcyjnych (np.
kółko języka niemieckiego), lecz w ramach konkretnego/oddzielnego
przedmiotu – kompetencji międzykulturowych. Działania podejmowane w ramach tego przedmiotu powinny pomóc uczniowi nauczyć się
współpracować i komunikować z przedstawicielami innych kultur.
44
Artykuły. Badania
Na podstawie założeń sformułowano cele operacyjne.
Uczniowie:
– przeprowadzają samodzielnie indywidualne prace projektowe, które
staną się punktem wyjścia do wspólnej pracy z partnerem,
– publikują swoje prace,
– czytają i komentują prace uczniów z innych krajów, w których ci
opisują swoje regiony, by uchwycić specyfikę danego kraju, zauważając jednak też wszelkie podobieństwa pomiędzy krajami Europy,
– komunikują się na forum, ustalają kolejne kroki robocze, określają
terminy, dyskutują nad udoskonaleniem pracy nad projektem i rozwiązują problemy związane z realizacją projektu,
– zakładają swoje grupy robocze lub dołączają do już istniejących
(uczeń może należeć równocześnie do różnych grup),
– koordynują pracę lub współuczestniczą w decyzjach grupy projektowej, do której należą,
– uczestniczą w pracy szkolnego zespołu projektowego: planowanie,
realizacja i ewaluacja projektu,
– graficznie przedstawiają wyniki pracy nad projektem: przygotowują
prezentacje multimedialne i filmiki, sporządzają wykresy i diagramy,
opracowują plakaty, piszą sprawozdania i reportaże,
– prezentują swoje wyniki pracy nad projektem w zespole klasowym,
– uczestniczą w przygotowaniach międzynarodowego spotkania projektowego w VIII LO,
– dokumentują swoje działania w formie portfolio z uwzględnieniem
katalogu kompetencji międzykulturowych,
– dokonują samooceny w oparciu o ankietę „Moje kompetencje międzykulturowe”,
– ćwiczą i rozwijają swoje umiejętności językowe i informatyczne.
Dodatkowo:
– uczestniczą w wymianach ze szkołami zagranicznymi,
– uczestniczą w spotkaniach projektowych poza granicami kraju (dot.
Programu Comenius i innych projektów międzynarodowych),
– uczestniczą w spotkaniach organizowanych przez Instytut Goethego, Instytut Austriacki, Dom Norymberski i Willę Decjusza,
45
„ Język Polski w Liceum” R. XIV, nr 2, 2012/2013
– uczestniczą w okresie trzech lat w kilku projektach w różnych grupach międzynarodowych.
Ważnym elementem jest uczestnictwo w międzynarodowych projektach:
– wymianach szkolnych (np.: z Moltke-Gymnasium w Krefeld, MollGymnasium w Mannheim),
– projektach wielostronnych programu Comenius, który stał się podstawą do utworzenia tego profilu klasy,
– projekcie „Jugend debatiert”, kierowanym przez ZfA i Instytut Goethego,
– projekcie „Bildung macht Schule”, opracowanym przez Instytut Goethego w Budapeszcie,
– projekcie „SchulBrücke Europa”, prowadzony przez Europäische
Jugendbildungs- und Jugend-Begegnungsstätte w Weimarze.
Wymienione przedsięwzięcia są dotowane przez określone fundacje (np.: Polsko-Niemiecka Współpraca Młodzieży, Deutsche Nationalstiftung lub Boschstiftung), dlatego uczestnictwo w nich nie jest
związane z dużymi kosztami. Szkoła (VIII LO w Krakowie), jako
centrum DSD II okręgu małopolskiego, ma stale nowe oferty współpracy i to nie tylko ze szkołami niemieckimi. Dopuszcza się więc
udział w innych projektach międzynarodowych (także w ramach sieci
Pasch lub programu eTwinning), których nie ujęto w dokumentacji.
Oczekiwane rezultaty
Uczestnictwo w projektach międzynarodowych skłoni uczniów
do komunikacji i współpracy z młodzieżą innych kultur, a, w przyszłości, po ukończeniu szkoły, poprzez przykłady dobrej praktyki
i nabyte kompetencje da podstawy do pokojowej współpracy europejskiej. Uczniowie, pracując wspólnie, będą z pewnością dostrzegać
różnice i podobieństwa między poszczególnymi krajami, co pozwoli
im, z jednej strony otworzyć się na intensywną współpracę międzynarodową, z drugiej zaś – dostrzec i podtrzymać swoją odrębność
46
Artykuły. Badania
kulturową, co w żaden sposób nie powinno utrudnić współpracy,
a wprost przeciwnie – jeszcze ją wzbogaci. Klasa kompetencji międzykulturowych umożliwi ważne doświadczenie i rozwój świadomości partycypujących uczniów. Może być również podstawą dla międzynarodowych przyjaźni między uczniami oraz (później) dla relacji
profesjonalnych. Praca nad projektem w zespole międzynarodowym
doprowadzi do lepszego posługiwania się różnymi językami europejskimi, lepszego zrozumienia odmiennej kultury i mentalności oraz
zapoczątkuje zmianę w sposobie myślenia, co tak naprawdę oznacza
bycie obywatelem Europy.
Zdobyte wiedza i świadomość europejska, uzupełnione doświadczeniem i kompetencjami międzykulturowymi, umożliwią uczniom
w ich późniejszym życiu zawodowym aktywną działalność na arenie
międzynarodowej.
Pierwsza ewaluacja
Po pierwszym semestrze nauki uczniowie bardzo wysoko ocenili
ideę klasy patronackiej. Jako plusy wskazywali: zdobycie wiedzy na
temat Europy, Unii Europejskiej i europejskości, projektów unijnych
etc., zdobycie umiejętności, np. pisania CV, nauczenie się współpracy,
pracy w grupie i pracy projektowej, umiejętności notowania i selekcji
ważnych informacji na wykładach, przygotowywanie prezentacji.
Zauważali również, że wiedza zdobyta na uniwersytecie ułatwiła im
naukę w szkole, np. podczas przygotowywania referatów. Jako plusy
wymieniali również możliwość doświadczenia „na własnej skórze”,
jak i czym różni się studiowanie od uczenia się w liceum. Warto
dodać, że uczniowie oczekiwali od zajęć uniwersyteckich łączenia
wiedzy teoretycznej z praktycznymi umiejętnościami.
47