rozwój funkcji personalnej na tle rozwoju nowych form

Transkrypt

rozwój funkcji personalnej na tle rozwoju nowych form
Zarządzanie Zasobami Ludzkimi
ROZWÓJ FUNKCJI PERSONALNEJ
NA TLE ROZWOJU NOWYCH FORM PRACY*)
ETAP ROZWOJU
FORMY I METODY
PROBLEMY PERSONALNE
PRACY
Polowanie,
gromadzenie
zapasów,
sporządzanie ubrań,
ERA
uprawa
roli,
rud,
PRZEDINDUSTRALNA wydobywanie
obróbka
metalu,
budownictwo,
Ŝeglarstwo, handel,
rzemiosło
Podział pracy, sprawowanie
przywództwa,
ćwiczenie
konkretnych
umiejętności,
zasady i warunki pracy,
dobór, trening, ocena i wynagradzanie pracowników,
planowanie zatrudnienia
Rozwój przemysłu,
produkcji masowej,
powstawanie wielu
prostych, łatwych do
opanowania prac
Struktury
organizacyjne,
stały
czas
pracy,
wartościowanie
pracy,
koszty pracy, stosunki pracy,
wynagradzanie
na
podstawie
czasu
pracy,
ocenianie
przez
przełoŜonego
Elastyczne
formy
produkcji,
wykorzystywanie
systemów
informatycznych,
wyszczuplanie
ERA
organizacji,
POSTINDUSTRIALNA restrukturyzacja,
reengineering,
rozwój
usług,
telepraca,
organizacja
wirtualna,
nowa
gospodarka
Ukierunkowanie na klienta,
strategie personalne, wielo
zawodowość,
elastyczne
formy
zatrudnienia
i
wynagrodzenia,
grupowe
formy
pracy,
ocenianie
wielopodmiotowe,
audyt,
outsourcing, outplacement,
coaching,
kapitał
intelektualny,
zarządzanie
wiedzą
ERA
INDUSTRIALNA
*)
A. Pocztowski: Zarządzanie zasobami ludzkimi. PWE Warszawa 2003r. s. 14
@michaluk
Zarządzanie Zasobami Ludzkimi
GŁÓWNE MODELE TEORETYCZNE I TRENDY
ROZWOJOWE W OBSZARZE FUNKCJI PERSONALNEJ*)
Przełom
XIX i XX
w.
LATA
MODEL
PODSTAWOWE PROBLEMY
KLASYCZNY
Podział pracy, dobór pracowników,
produktywność, kontrola, bodźce
finansowe, autorytet, dyscyplina,
szkolenie
Potrzeba przynaleŜności, uznania,
komunikacja interpersonalna w
miejscu pracy, partycypacja w
zarządzaniu, zadowolenie z pracy
Kreatywność,
odpowiedzialność,
samokontrola, rozwój organizacji i
doskonalenie personelu, kultura
F.W. Taylor, K. Adamiecki
H. Fayol, M. Weber, H. Ford
STOSUNKÓW
MIĘDZYLUDZKICH
30.–
40.te
E. Mayo, F.J. Roethlisberger
50–
60.te
ZASOBÓW LUDZKICH
R.E. Miles, W. G. Ouchi
TRENDY
50–
60-te
BIUROKRATYZACJA
60-te
INSTYTUCJONALIZACJA
70-te
HUMANIZACJA
80-te
EKONOMIZACJA
80/90-te
PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ
WEWNĘTRZNA I ZEWNĘTRZNA
2000-
TWORZENIE WARTOŚCI
*)
PODSTAWOWE PROBLEMY
Administrowanie
dokumentacją
personalną
Centralizacja i specjalizacja w
zakresie spraw personalnych
Poprawa warunków pracy i stosunków społecznych w organizacji
Racjonalizacja i uelastycznienie
zatrudnienia, odbiurokratyzowanie
funkcji personalnej
Postawy przedsiębiorcze, współdecydowanie, współdziałanie, współodpowiedzialność, orientacja na
klienta, jakość procesów pracy
Kapitał ludzki, zarządzanie wiedzą,
outsourcing, telepraca, równowaga
między praca a Ŝyciem prywatnym
Por. A. Pocztowski: Zarządzanie zasobami ludzkimi. PWE Warszawa 2003r. s. 19
@michaluk
Zarządzanie Zasobami Ludzkimi
Z AR Z ĄD Z AN I E Z AS O B AM I L U D Z K I M I
MODEL MICHIGAN – Matching model
CZYNNIKI
POLITYCZNE
CZYNNIKI
CZYNNIKI
EKONOMICZNE
KULTUROWE
Misja
i strategia
Struktura
organizacyjna
Firma
OTOCZENIE
Zarządzanie
zasobami
ludzkimi
PROCES ZARZĄDZANIA ZASOBAMI LUDZKIMI:
WYNAGRADZANIE
(reward)
SELEKCJA
(selection)
EFEKTY
OCENIANIE
(appraisal)
ROZWÓJ
(development)
@michaluk
Integracja
ze strategią
firmy
Koordynacja
@michaluk
Czynniki sytuacyjne
wewnętrzne
zewnętrzne
Strategia
Prawo
Filozofia zarząWartości
dzania
Rynek pracy
Zadania
Zmiany techTechnologia
nologiczne
Zatrudnienie
• biurokracja
• rynek
• klan
Metody:
FIRMY
KIEROWNICTWO
Interesariusze
wewnętrzni
zewnętrzni
Pracownicy
Akcjonariusze
Kadra menedŜerska Rząd
Samorząd
Związki zawodowe Klienci
Dostawcy
Partycypacja
Ruchliwość
Systemy
wynagradzania
Systemy pracy
Obszary zarządzaniazasobami ludzkimi
Efektywność
Zgodność
Kompetencje
ZaangaŜowanie
Skutki w obszarze
zasobów ludzkich
Zadowolenie
jednostki
Efektywność
organizacyjna
Dobrobyt społeczny
Skutki
długookresowe
MODEL HARWARDZKI – Map of the HRM territory
Z AR Z ĄD Z AN I E Z AS O B AM I L U D Z K I M I
Zarządzanie Zasobami Ludzkimi
Zarządzanie Zasobami Ludzkimi
ZARZĄDZANIE ZASOBAMI LUDZKIMI
WSPÓŁCZESNE TRENDY
1. Współdziałanie kadr, komórek sztabowych i liniowych
2. Twórcza praca w zespołach projektowych
3. Rozwój zarządzania obszarem personalnym i pracą z ludźmi zmierza w kierunku:
konstruktywnej i produktywnej współpracy;
formułowania celów i zadań usprawniających pracę;
modernizacji systemów informacyjnych i motywacyjnych;
racjonalnych rozwiązań i konsekwentnych wdroŜeń
permanentnej edukacji w organizacji inteligentnej – uczącej się.
A. Sajkiewicz
Wkład poszczególnych modeli zarządzania zasobami ludzkimi w usprawnianie funkcji
personalnej polega głównie na rozszerzeniu sposobu widzenia spraw personalnych w firmie i
podkreśleniu kluczowej roli ludzi we współczesnych organizacjach, na uwraŜliwieniu
teoretyków i praktyków na te sprawy oraz na kreowaniu nowej filozofii zarządzania.
A. Pocztowski
Zadaniem organizacji jest przewodzenie ludziom, a nie kierowanie nimi. Jej głównym
celem jest wykorzystanie specy-ficznych umiejętności i wiedzy poszczególnych pracowników
do osiągnięcia wzrostu wydajności pracy.
P. Ducker
ZASOBY LUDZKIE JAKO KAPITAŁ
KAPITAŁEM są ludzie trwale związani z firma i jej misją, umiejący współpracować, o
kreatywnych postawach i kwalifikacjach. Stanowi on siłę napędową rozwoju firmy.
[...] to nie tylko wyuczone kwalifikacje i zdobyte zawodowe doświadczenie w długim staŜu
pracy, lecz takŜe moŜliwości wykazania się w zawodzie, zdolności dotąd jeszcze nie
ujawnione, aspiracje, własna głęboka motywacja do pracy, nastawienie na innowacje i
gotowość do podejmowania ryzyka wymaganego zmiennymi warunkami i czynnikami
produkcji
A. Sajkiewicz
KAPITAŁ LUDZKI (ang. human capital) obejmuje ogół cech i właściwości ucieleśnionych
w ludziach (wiedza, umiejętności, zdolności, zdrowie, motywacja), które maja określona
wartość oraz stanowią źródło przyszłych dochodów zarówno dla pracownika (właściciela
kapitału ludzkiego), jak i dla organizacji wykorzystującej ten kapitał na określonych
warunkach.
A. Pocztowski
MODEL KAPITAŁU LUDZKIEGO generuje kulturę organizacyj-ną opartą na lojalności,
zaangaŜowaniu i współpracy. Opiera się na załoŜeniu, Ŝe ludzie ze swej natury są zdolni i
@michaluk
Zarządzanie Zasobami Ludzkimi
skłonni do rozwoju. Przyjmuje się zatem do pracy osoby chętne do rozwoju, współpracy i
posiadające harmonijną osobowość, aby od momentu zatrudnienia przejąć nad nimi funkcje
opiekuńcze, troszcząc się o ich rozwój i dbając o ich dobre samopoczucie i zadowolenie z
pracy.
M. Kostera
KAPITAŁ LUDZKI to zasoby, jakimi dysponują jednostki oraz zbiorowości społeczne.
G.Becker
KAPITAŁ LUDZKI nosi nazwę kapitału kulturowego i oznacza on przyswojony przez
jednostki system kulturowy, który określa wartości, wiedzę, aspiracje i styl Ŝycia.
P.Bourdieu
KAPITAŁ LUDZKI to cechy demograficzne zbiorowości (struktura wieku, stan zdrowia) i
umiejętności poszczególnych ludzi (związane zwykle z wykształceniem i umiejętnościami
zawodowymi).
KAPITAŁ SPOŁECZNY to umiejętność współpracy między ludźmi w obrębie organizacji
czy społeczności w celu realizacji wspólnych interesów, jako zdolność łączenia się w grupy i
realizowania wspólnych przedsięwzięć. Zdolność ta zaleŜy od uznawania i podzielania
wspólnych norm społecznych oraz wartości.
J. Coleman
KAPITAŁ SPOŁECZNY jest tworzony za pomocą mechanizmów kulturowych i polega na
wzajemnym zaufaniu członków społeczeństwa. Podstawą tego kapitału są wartości moralne,
odnajdujące odzwierciedlenie w lojalności, uczciwości i rzetelności
F.Fukuyama
@michaluk
Zarządzanie Zasobami Ludzkimi
NOWOCZESNY SYSTEM KADROWY
W PRZEDSIĘBIORSTWIE PRZYSZŁOŚCI za: A. Sajkiewicz
Cele
Strategia
Struktura
organizacyjna
Zatrudnienie
Kwalifikacje
Systemy
Style/Wartości
@michaluk
wspieranie autonomicznych zespołów
współdziałanie w pracy z ludźmi
aktywne zaangaŜowanie w rozwój
zespoły zorientowane na klientów
orientacja na rynek i koszty
decentralizacja
system ekspercki
koncepcja moderatorów
praca z ludźmi jako działanie kierownicze,
projektowe i kooperacji
zmniejszenie personelu administracyjnego
kształtowanie zatrudnienia przez analizę,
doradztwo i zmiany kompetencji
specjaliści w terenie
koncepcyjni pracownicy w sztabie
doradcy, trenerzy, negocjatorzy
profesjonalne, przywódcze i metodyczne
kompetencje
organizacja sieciowa
centralne i zdecentralizowane zasilanie
informacyjne
systemy eksperckie (informatyczne)
konstruktywna i produktywna współpraca
orientacja na procesy i konkretne cele
otwartość
ucząca się organizacja
Zarządzanie Zasobami Ludzkimi
Transformacja ZASOBÓW LUDZKICH w KAPITAŁ FIRMY
1. Warunek konieczny:
Zadanie tworzenia, wykorzystania i przekształcania kapitału ludzkiego musi
być zgodne z d ł u g o o k r e s o w ą s t r a t e g i ą rozwoju firmy.
2. Warunek wystarczający:
Wypracowywanie - przez najwyŜsze kierownictwo firmy – celów, kierunków i
metod ich osiągania a takŜe strategicznych decyzji personalnych w takich obszarach,
jak:
KULTURA ORGANIZACJI – ewolucyjne doskonalenie artefaktów, wartości,
norm i postaw, zachowujące juŜ osiągnięte – pro-efektywnościowe – poŜądane
rozwiązania;
KOMPETENCJE KADROWE – doskonalenie pracowników, a zwłaszcza kadry
kierowniczej, w zakresie spełniania wymagań istniejących - i przewidywanych
do uruchomienia - stanowisk słuŜbowych, dąŜenie do generowania tzw.
kapitału intelektualnego organizacji;
OPTYMALNE ZATRUDNIENIE – dostosowanie struktury i obsady stanowisk do
zmiennych warunków otoczenia w tym kształtowanie trzonu załogi, na który
firma stawia i umoŜliwia mu efektywny rozwój;
SKUTECZNE MOTYWOWANIE – efektywne nagradzanie pracowników za dobrą
pracę poprzez zakładowy system wynagrodzeń i inne – pozapłacowe –
narzędzia motywowania;
SYSTEM OCENIANIA – powszechne wdraŜanie i doskonalenie systemów
okresowej oceny pracowników i ich powiązanie z systemami rozwoju
zawodowego, kształtowania ścieŜek karier, motywowania i wynagradzania;
STYLE KIEROWANIA – wypracowywanie skutecznych i elastycznych metod
kierowania zespołami ludzi, doskonalenie: pracy zespołowej, partycypacji,
komunikacji interpersonalnej, odpowiedzialności, przepływu informacji itp.;
SŁUśBA PERSONALNA – ewolucyjne orientowanie na klientów wewnętrznych
firmy, doskonalenie funkcji metodycznej, doradczej (eksperckiej) itp. we
wszystkich obszarach zarządzania zasobami ludzkimi, stopniowe odchodzenie
od „administrowania kadrami” poprzez wspomaganie tej funkcji przez
nowoczesne systemy informatyczne „klasy HRM”.
@michaluk