i. wprowadzenie - Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w

Trasa spacerowa nad Wisłokiem
w Rzeszowie
Ulica 3 Maja w Rzeszowie
I. WPROWADZENIE
STAN ŒRODOWISKA W WOJEWÓDZTWIE
PODKARPACKIM W LATACH 1999-2008
4
(…) człowiek zdaje się często nie dostrzegać innych znaczeń swego naturalnego środowiska, jak
tylko te, które służą celom doraźnego użycia i zużycia. Tymczasem Stwórca, chciał, aby człowiek
obcował z przyrodą jako jej rozumny i szlachetny pan i stróż, a nie jako bezwzględny eksploatator.
Jan Paweł II (1979)
M
am przyjemność przedstawić Państwu część dorobku kontrolnego i badawczego Wojewódzkiego
Inspektoratu Ochrony Środowiska w Rzeszowie. Opracowanie ma charakter interdyscyplinarny - poruszane w nim sprawy dotyczą każdego rodzaju działalności człowieka. Interdyscyplinarny charakter nadali
również autorzy, którzy są specjalistami w dziedzinie inżynierii środowiska i ochrony środowiska a także w dziedzinach pokrewnych.
Zajmując się ochroną i kształtowaniem środowiska, lub choćby interesując się tymi zagadnieniami, należy
brać pod rozwagę zwyczaje społeczne i panujące prawo. Zwyczaje społeczne dokumentują archiwa wojewódzkich
inspektoratów ochrony środowiska. Natomiast prawo nadaje kierunek całościowemu ujęciu spraw ochrony
środowiska naturalnego. Opracowanie stanowi więc analizę zjawisk społecznych oraz analizę stanu i jakości
atmosfery, litosfery i hydrosfery. Na uwagę zasługuje podrozdział „odpady”, który zaczyna być szanowaną gałęzią
gospodarki i wdrażania nowych technik i technologii oraz cenną dziedziną nauki.
Poznanie ścisłych korelacji między elementami środowiska a jego eksploatatorem jest ważne dla
zrozumienia jak funkcjonuje „dom” jakim jest naturalne środowisko.
W opracowaniu Czytelnik znajdzie informację o wielu zagadnieniach. Zgromadzony materiał statystyczny
zarówno z działalności kontrolnej funkcjonowania podmiotów gospodarczych, jak i monitoringu stanu i jakości
elementów środowiska jest bardzo obszerny; obejmuje lata 1999-2008. Natomiast opracowanie ma ograniczoną
objętość. Opracowanie ma więc syntetyczny i systemowy charakter, w zakresie niezbędnym dla teoretycznego
poznania zachodzących relacji i współzależności między antropogeniczną działalnością człowieka a naturalnym
środowiskiem. Wiedza ta ma służyć zarządzaniu środowiskiem naturalnym zgodnie z zasadą zrównoważonego
rozwoju społecznego i gospodarczego.
Zrównoważony rozwój w postępującej globalizacji gospodarki rynkowej nabiera specjalnego znaczenia.
Tworząc regionalny czy lokalny system zarządzania środowiskiem powinno się brać pod uwagę uwarunkowania
rozwoju społeczno-gospodarczego zarówno zewnętrzne, wynikające z sąsiedztwa z innymi regionami, jak i wewnętrzne regionu. Uwarunkowania te tworzą: projektanci, wytwórcy, pośrednicy, dystrybutorzy i nabywcy. Wszyscy
dysponują wymaganiami prawnymi ochrony środowiska oraz mają dostęp do stosowanych technologii i tendencji
zmian w zakresie ekologicznych i środowiskowych metod projektowania, przygotowania i dystrybucji towarów
i usług.
Monografia spełni swój cel, jeśli zainspiruje Czytelnika do przemyśleń i własnego wkładu w zrównoważony
rozwój. Celem powinno być zachowanie zasobów i walorów środowiska w stanie zapewniającym trwałe, nie
doznające uszczerbku, możliwości korzystania przez przyszłe pokolenia. Wprawdzie przejęliśmy środowisko od
naszych przodków w stanie jakim go obecnie oceniamy ale pamiętać musimy, że wypożyczyliśmy naturalne
środowisko od przyszłych pokoleń.
Liczę, że oddana do rąk Czytelnika monografia będzie interesującą i przydatną lekturą zarówno dla
specjalistów, jak i każdego zobowiązanego moralnie i prawnie do ochrony środowiska naturalnego.
Podkarpacki Wojewódzki
Inspektor Ochrony Środowiska
dr inż. Ewa J. Lipińska
5
WPROWADZENIE