Sylabusy dla naboru 2015/2016 - Wyższa Szkoła Rehabilitacji

Transkrypt

WYŻSZA SZKOŁA REHABILITACJI W WARSZAWIE
Sylabusy
Ratownictwo medyczne
Obowiązujące od naboru 2015/2016
Wyższa Szkoła Rehabilitacji w Warszawie
ul. Kasprzaka 49
Strona 1
Spis treści
ANATOMIA ........................................................................................................................................................... 4
BIOLOGIA I MIKROBIOLOGIA.......................................................................................................................... 6
BIOCHEMIA .......................................................................................................................................................... 8
BIOFIZYKA ......................................................................................................................................................... 10
BIOSTATYKA ..................................................................................................................................................... 12
CHIRURGIA ........................................................................................................................................................ 14
CHOROBY WEWNĘTRZNE .............................................................................................................................. 17
DEMOGRAFIA .................................................................................................................................................... 20
DYDAKTYKA ..................................................................................................................................................... 22
EKONOMIA I ORGANIZACJA OCHRONY ZDROWIA ................................................................................. 24
ERGONOMIA. BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA PRACY ............................................................................... 27
ETYKA ................................................................................................................................................................. 30
FARMAKOLOGIA .............................................................................................................................................. 32
FILOZOFIA .......................................................................................................................................................... 34
HIGIENA I EPIDEMIOLOGIA ........................................................................................................................... 36
INTENSYWNA TERAPIA .................................................................................................................................. 38
JĘZYK ANGIELSKI ............................................................................................................................................ 41
JĘZYK MIGOWY ................................................................................................................................................ 43
JĘZYK NIEMIECKI ............................................................................................................................................. 45
KOMUNIKACJA INTERPERSONALNA .......................................................................................................... 48
KWALIFIKOWANA PIERWSZA POMOC ........................................................................................................ 50
MEDYCYNA KATASTROF ............................................................................................................................... 53
MEDYCYNA RATUNKOWA............................................................................................................................. 55
MEDYCYNA SĄDOWA ..................................................................................................................................... 58
MEDYCZNE CZYNNOŚCI RATUNKOWE I .................................................................................................... 60
MEDYCZNE CZYNNOŚCI RATUNKOWE II .................................................................................................. 63
MEDYCZNE CZYNNOŚCI RATUNKOWE III ................................................................................................. 65
METODOLOGIA BADAŃ .................................................................................................................................. 67
METODYKA NAUCZANIA PIERWSZEJ POMOCY I KWALIFIKOWANEJ PIERWSZEJ POMOCY ........ 69
MIĘDZYNARODOWE ASPEKTY ZDROWIA PUBLICZNEGO ..................................................................... 71
NEUROLOGIA .................................................................................................................................................... 73
OBÓZ SPRAWNOŚCIOWY- LETNI, ZIMOWY ............................................................................................... 75
ORGANIZACJA RATOWNICTWA ZINTEGROWANEGO ............................................................................. 77
PATOFIZJOLOGIA ............................................................................................................................................. 79
PEDIATRIA ......................................................................................................................................................... 81
PIERWSZA POMOC ........................................................................................................................................... 83
PODSTAWY NADZORU SANITARNO-EPIDEMIOLOGICZNEGO .............................................................. 85
PODSTAWY OCHRONY SRODOWISKA ........................................................................................................ 88
PODSTAWY UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH .............................................................................................. 90
PODSTAWY ZDROWIA ŚRODOWISKOWEGO ............................................................................................. 92
PODSTAWY ŻYWIENIA.................................................................................................................................... 95
POŁOZNICTWO I GINEKOLOGIA ................................................................................................................... 97
PRAKTYKA SZPITALNA W STACJI POGOTOWIA RATUNKOWEGO ...................................................... 99
PRAKTYKA SZPITALNA W SZPITALNYM ODDZIALE RATUNKOWYM .............................................. 101
PRAKTYKA ŚRÓDROCZNA W PAŃSTWOWEJ STRAŻY POŻARNEJ ..................................................... 103
PRAKTYKA ŚRÓDROCZNA W ODDZIALE INTENSYWNEJ OPIEKI MEDYCZNEJ LUB
KARDIOLOGICZNEJ OPIEKI MEDYCZNEJ ................................................................................................. 105
PROMOCJA ZDROWIA I EDUKACJA ZDROWOTNA ................................................................................. 107
PROPEDEUTYKA PRAWA.............................................................................................................................. 109
PSYCHIATRIA…………………………………………………………………………………………………114
PSYCHOLOGIA ................................................................................................................................................ 114
SEMINARIUM DYPLOMOWE ........................................................................................................................ 116
SOCJOLOGIA .................................................................................................................................................... 118
TECHNIKI ZABIEGÓW MEDYCZNCYH....................................................................................................... 120
TECHNOLOGIA INFORMACYJNA ................................................................................................................ 122
TOKSYKOLOGIA ............................................................................................................................................. 124
TRAUMATOLOGIA NARZĄDU RUCHU ...................................................................................................... 126
ul. Kasprzaka 49
Strona 2
WYCHOWANIE FIZYCZNE ............................................................................................................................ 128
ZARZĄDZANIE KRYZYSOWE....................................................................................................................... 130
ZDROWIE PUBLICZNE ................................................................................................................................... 132
ul. Kasprzaka 49
Strona 3
Nazwa jednostki prowadzącej kierunek:
Wydział Rehabilitacji
Nazwa kierunku:
Poziom kształcenia:
Profil kształcenia:
Stopień pierwszy
Praktyczny
Moduły wprowadzające / wymagania
wstępne:
Nazwa modułu (przedmiot lub grupa
przedmiotów):
Wiedza i umiejętności z zakresu biologii na poziomie szkoły
ponadgimnazjalnej.
ANATOMIA
Forma studiów
ogółem
/liczba godzin/liczba punktów ECTS:
Studia stacjonarne
Liczba godzin
Studia niestacjonarne
Liczba godzin
Założenia przedmiotu
150
zajęcia
zorganizowane
w.
ćw.
30
60
30
45
l.
p.
praca
własna
studenta
60
liczba
punktów
ECTS
6
75
Celem przedmiotu jest zapoznanie studenta z budową człowieka w
kontekście roli poszczególnych narządów układu
ruchu. Student umie opisać budowę narządów i układu organizmu
ludzkiego.
Efekty kształcenia:
Wiedza: student ma wiedzę na temat budowy organizmu ludzkiego. Student zna i rozumie podstawowe
funkcje narządów organizmu
Umiejętności: student rozpoznaje dotykiem struktury anatomiczne; student rozróżnia funkcjonowanie
organizmu ludzkiego w zależności od płci i wieku;
Kompetencje społeczne: student angażuje się w akcje społeczne wyjaśniające zasady akcji ratunkowych
wykorzystując wiedzę na temat anatomii i fizjologii człowieka.
Forma zajęć/metody
dydaktyczne:
Wykład informacyjny, ćwiczenia, pokaz z objaśnieniem
Forma i warunki zaliczenia przedmiotu w odniesieniu do efektów kształcenia:
Wiedza: kolokwium pisemne
Umiejętności: student przygotowuje projekt mający na celu prezentację anatomii człowieka w rozróżnieniu
na płeć i wiek
Kompetencje społeczne: student przeprowadza prezentację z naciskiem an umiejętności przekazywania
wiedzy
ul. Kasprzaka 49
Strona 4
Treści programowe:
1. Wprowadzenie do przedmiotu. Organizm jako całość: układy i narządy, części, okolice, linie,
płaszczyzny i osie ciała.
2. Budowa tkanek i komórek.
3. Elementy embriologii ogólnej.
4. Układ szkieletowy człowieka: rodzaje kości i ich połączenia; budowa klatki piersiowej, kręgosłupa,
czaszki, stawów, układu kostnego.
5. Układ nerwowy ośrodkowy , obwodowy i autonomiczny; receptory i narządy zmysłów; budowa
tkanki nerwowej, synapsy, mózgu i rdzenia przedłużonego.
6. Układ mięśniowy: budowa tkanki mięśniowej, rodzaje mięśni, przyczepy mięśni grzbietu, klatki
piersiowej, ramienia, obręczy biodrowej, uda, stopy.
7. Układ krążenia: serce, budowa naczyń żylnych, tętniczych, włosowatych; krew i osocze.
8. Układ chłonny: naczynia i węzły chłonne.
9. Układ oddechowy: budowa dróg oddechowych, płuca i opłucna.
10. Układ pokarmowy: jama ustna, gardło, przełyk, żołądek, jelito cienkie, jelito grube, wątroba,
trzustka.
11. Gruczoły dokrewne: przysadka, gruczoł tarczowy, nadnercza, szyszynka, grasica, wyspy trzustkowe.
12. Układ moczowy: nerki, drogi moczowe.
13. Układ płciowy- męskie i żeńskie narządy płciowe.
Literatura podstawowa:
1. Bochenek A., Reicher A.: Anatomia człowieka t 1-5. Podręcznik dla studentów medycyny i lekarzy.
PZWL, Warszawa 2002.
2. Gołąb B., Traczyk W.Z. Anatomia i fizjologia człowieka. PZWL, Warszawa 2005.
3. Suder E. Brużewicz S. Anatomia człowieka- podręcznik dla studentów licencjatów medycznych,
Górnicki, Wrocław 2004.
4. Sylwanowicz W. Mały atlas anatomiczny. PZWL, Warszawa 1990.
Literatura uzupełniająca:
1. Ignasiak Z. Anatomia cz 1 i 2 Elsewier Wrocław, 2008.
2. Konturek S. Fizjologia człowieka. T. 1-5. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. Kraków 2003.
3. Sokołowska-Pituchowa J. (red.): Anatomia człowieka. Podręcznik dla studentów medycyny.PZWL,
Warszawa 2000.
ul. Kasprzaka 49
Strona 5
Nazwa kierunku:
Stopień pierwszy
Praktyczny
wstępne:
przedmiotów):
Wiedz i umiejętności z zakresu biologii na poziomie szkoły
ponadgimnazjalnej.
BIOLOGIA I MIKROBIOLOGIA
Forma studiów
ogółem
Studia stacjonarne
Liczba godzin
75
zajęcia
zorganizowane
w.
15
ćw.
l.
p.
30
praca
własna
studenta
30
liczba
punktów
ECTS
3
Liczba godzin
15
20
40
Celem przedmiotu jest określenie podstawowych właściwości
mikroorganizmów i ich klasyfikacji a także zapoznanie się z budową i
funkcją komórek. Zapoznanie studenta z rola profilaktyki w życiu
codziennym.
Wiedza: student ma wiedzę z zakresu: biologii komórki, genetyki; student zna właściwości drobnoustrojów;
Student ma wiedzę na temat bakterii, grzybów chorobotwórczych i drobnoustrojów; student ma wiedze na
temat odporności organizmu na patogeny
Umiejętności: student pobiera materiały do badań mikrobiologicznych; student stosuje profilaktykę w celu
zabezpieczenia się przed zakażeniami
Kompetencje społeczne: student angażuje się w projekty dotyczące profilaktyki związanej z zakażeniami
wywoływanymi przez bakterie i wirusy, potrafi współpracować z przedstawicielami innych zawodów
dydaktyczne:
Wykład informacyjny, pokaz z objaśnieniem, prezentacje multimedialne, ćwiczenia laboratoryjne
Wiedza: kolokwium na zaliczenie
Umiejętności: student przygotowuje ćwiczenia laboratoryjne dotyczące profilaktyki
Kompetencje społeczne: student prezentuje wyniki ćwiczeń laboratoryjnych
ul. Kasprzaka 49
Strona 6
Treści programowe:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
Biologia komórki.
Ewolucyjne pochodzenie komórek eukariotycznych.
Cykl komórkowy.
Kod genetyczny- DNA; mechanizmy dziedziczenia; ewolucja genomów.
Zmienność genetyczna bakterii.
Klonowanie, rekombinacje, , mutacje, transpozycja, mechanizmy naprawcze DNA.
Sekwencje inercyjne.
Horyzontalne przekazywanie genów wśród bakterii.
Inżynieria genetyczna.
Fizjologia drobnoustrojów chorobotwórczych.
Grzyby chorobotwórcze.
Hodowle drobnoustrojów chorobotwórczych.
Choroby zakaźne; infekcje, toksyny bakteryjne; choroby odzwierzęce.
Choroby bakteryjne i wirusowe przenoszone drogą kropelkową, płciową, pokarmową.
Diagnostyka zakażeń bakteryjnych i grzybiczych.
Odczyny serologiczne stosowane w diagnostyce zakażeń wirusowych.
Metody kontroli zanieczyszczeń: powietrza, rąk, środków dezynfekcyjnych.
Mikrobiologia żywności i biotechnologia.
1. Baj J., Markiewicz Z., Biologia molekularna bakterii. PWN, Warszawa, 2006.
2. Buczek J., Buczek K., Zarys mikrobiologii ogólnej. Białystok, Lublin, 2000.
3. Heczko P., Mikrobiologia Podręcznik dla pielęgniarek, położnych i ratowników, PZWL, 2007.
4. Kunicki-Goldfinger W.J.H., Życie bakterii. PWN, Warszawa, 2004.
5. Singleton P., Bakterie w biologii, biotechnologii i medycynie. PWN, Warszawa 2004.
6. Zaremba L.M., Borowski J., Mikrobiologia lekarska. PZWL, Warszawa, 1997.
1.
2.
3.
4.
5.
Bruce A. Podstawy biologii komórki. PWN, 2005.
Buczek J., Mikrobiologia dla biologów. Białystok, Lublin, 1995.
Nichlin J.Krótkie wykłady. Mikrobiologia. PWN, Warszawa 2000.
Schlegel H.: Mikrobiologia ogólna, PWN, Warszawa 2001.
Virella G. Mikrobiologia i choroby zakaźne, Urban & Partner, Wrocław 2000.
ul. Kasprzaka 49
Strona 7
Nazwa kierunku:
Stopień pierwszy
Praktyczny
wstępne:
Wiadomości z zakresu biologii i chemii na poziomie szkoły
ponadgimnazjalnej. Efekty kształcenia z biologii i mikrobiologii
BIOCHEMIA
przedmiotów):
Forma studiów
ogółem
Studia stacjonarne
Liczba godzin
Liczba godzin
50
zajęcia
zorganizowane
w.
ćw.
l.
p.
15
15
15
15
praca
własna
studenta
20
liczba
punktów
ECTS
2
20
Celem przedmiotu jest dostarczenie studentowi wiedzy na temat
procesów biochemicznych zachodzących w organizmie człowieka, w tym
zjawisk fizjologicznych zachodzących na poziomie komórki, tkanki i
narządu.
Wiedza: student ma wiedzę na temat zjawisk biochemicznych zachodzących w organizmie człowieka
Umiejętności: student rozróżnia zmiany biochemiczne zachodzące w organizmie człowieka; student sprawnie
posługuje się podstawowymi urządzeniami w pracowni biochemicznej; student izoluje i oznacza związki
organiczne występujące w materiale biologicznym
Kompetencje społeczne: student samodzielnie organizuje stanowisko pracy w laboratorium biochemicznym;
współpracuje w grupie
dydaktyczne:
Wykład multimedialny, ćwiczenia, laboratoria
Wiedza: egzamin- test jednokrotnego wyboru
Umiejętności: przeprowadzenie doświadczeń laboratoryjnych
Kompetencje społeczne: prezentacja badań z naciskiem na samodzielną organizację miejsca pracy
ul. Kasprzaka 49
Strona 8
Treści programowe:
1. Wprowadzenie do przedmiotu. Przypomnienie wiedzy z zakresu chemii i biologii.
2. Składniki komórki –właściwości i funkcje węglowodanów, lipidów, porfiryn, nukleotydów, kwasów
nukleinowych, aminokwasów i białek.
3. Białka i ich struktura; białka jako źródło aminokwasów; hydroliza białek; przemiany aminokwasów.
4. Równowaga kwasozasadowa w organizmie.
5. Budowa hemoglobiny i mioglobiny.
6. Zaopatrzenie organizmu w tlen.
7. Enzymy i ich klasyfikacja.
8. Cukry- budowa: glukozy, laktozy, maltozy, sacharozy, skrobi i glikogenu. Rola insuliny w
organizmie.
9. Procesy metaboliczne w organizmie; integracja i regulacja metabolizmu; utlenianie biologiczne.
10. Enzymy jako biokatalizatory.
11. Informacja genetyczna.
12. Właściwości fizykochemiczne białek, kwasów nukleinowych, węglowodanów i lipidów.
13. Cykl Krebsa; łańcuch oddechowy.
14. Bilanse energetyczne.
15. Tłuszcze i ich właściwości; Kwasy tłuszczowe: stearynowy, palmitynowy, mirystynowy i ich
aktywne formy acylo-CoA; magazynowanie tłuszczów; enzymy trawienne.
16. Cholesterol, lipidy i lipoproteiny krwi.
1.
2.
3.
4.
Bańkowski E. Biochemia. PWN, Warszawa, 2009.
Berg J.M, Tymoczko J.L., Stryer L.: Biochemia. Wyd.Naukowe PWN, Warszawa 2009.
Kłyszejko-Stefanowicz L.: Ćwiczenia z biochemii, Wyd. Naukowe PWN,Warszawa 2005.
Murray R.K., Granner D.K., Rodwell V.W.: Biochemia Harpera, Wyd. Lekarskie PZWL, Warszawa
2008.
1. Alberts B, Bray D., Johnson A., Lewis J., Raff M., Roberts K., Walter P. Podstawy biologii komórki.
Wprowadzenie do biologii molekularnej. PWN, Warszawa, 1999.
2. Minakowski W. i Weidner S.: Biochemia kręgowców. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2010
3. Walker C. H., Hopkin S. P., Sibly R. M., Peakall D. B.: Podstawy ekotoksykologii. PWN, Warszawa,
2002.
ul. Kasprzaka 49
Strona 9
Nazwa kierunku:
Stopień pierwszy
Praktyczny
wstępne:
przedmiotów):
Wiedza i umiejętności z zakresu biologii i fizyki na poziomie szkoły
ponadgimnazjalnej.
BIOFIZYKA
Forma studiów
ogółem
Studia stacjonarne
Liczba godzin
Liczba godzin
50
zajęcia
zorganizowane
5
praca
własna
p.
studenta
10
35
5
10
w.
ćw.
l.
liczba
punktów
ECTS
35
2
Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów ze związkiem pomiędzy
fizyką a budową i funkcjonowaniem organizmu, biofizyką tkanek i
komórek; przedstawienie biofizycznych podstaw działania wybranych
zmysłów; student uzyska umiejętność przeprowadzania eksperymentu
fizycznego i prezentacji wyników.
Wiedza: student posiada wiedzę w zakresie biofizyki i umie opisać procesy zachodzące w organizmie
człowieka; student zna oddziaływanie czynników fizycznych na organizm człowieka oraz posiada wiedzę na
temat wartości granicznych parametrów, które mogą być szkodliwe dla człowieka;
Umiejętności: student interpretuje podstawowe właściwości fizyczne tkanek; student przeprowadza
obliczenia i wyznacza wartości parametrów biofizycznych; student stosuje odpowiednie metody fizyczne do
badania układów biologicznych i związanych z nimi procesów; student dokonuje pomiarów z
wykorzystaniem aparatury fizycznej
Kompetencje społeczne: student angażuje się w projekty związane z ograniczeniem czynników fizycznych
wpływających na zdrowie człowieka;
dydaktyczne:
Wykład multimedialny, pracownia
Wiedza: egzamin- test
Umiejętności: przeprowadzenie badań związanych z wyznaczeniem parametrów biofizycznych
Kompetencje społeczne: prezentacja badań z naciskiem na komunikację
ul. Kasprzaka 49
Strona 10
Treści programowe:
1. Wprowadzenie do przedmiotu. Przypomnienie wiedzy z zakresu fizyki i biologii.
2. Rola fizyki w funkcjonowaniu organizmu człowieka.
3. Biofizyka narządów zmysłu; oddziaływanie czynników fizycznych: światła, fal akustycznych na
zmysły.
4. Biofizyka układu krążenia; elektrokardiografia.
5. Molekularna organizacja komórek.
6. Lasery, rezonans magnetyczny i ich zastosowanie w medycynie; prawo Malusa.
7. Termodynamika procesów biologicznych.
8. Podstawy elektrofizjologii.
9. Podstawy bioenergetyki.
10. Zjawisko Dopplera.
11. Współczynniki pochłaniania promieniowania jonizującego; izotopy promieniotwórcze.
12. Impuls nerwowy, transmisja nerwowo-mięśniowa.
13. Metody fizyczne wykorzystywane w badaniach biologicznych: analiza spektralna, właściwości optyczne
materii, spektroskopia, mikroskopia optyczna i elektronowa, spektroskopie rezonansowe, radioizotopy,
rentgenografia, ultradźwięki.
14. Wpływ prądu elektrycznego, promieniowania jonizującego, pola elektromagnetycznego, fal dźwiękowych
na organizmy żywe.
15. Parametry biofizyczne.
16. Zastosowanie aparatury fizycznej w pomiarach biofizycznych- przykłady.
1. Hendrich A. , Michalak K. ( red.), Ćwiczenia laboratoryjne z biofizyki, Wyd. AM, 2002.
2. Hrynkiewicz Z., Rokita E. ( red): Fizyczne metody diagnostyki medycznej i terapii, PWN, Warszawa
2000.
3. Jaroszyk, F.: Biofizyka, PZWL, Warszawa, 2001.
4. Miękisz S., Hendrich A. (red.), Wybrane zagadnienia z biofizyki, Volumed, Wrocław, 1998.
.
1.
2.
3.
4.
Bryszewska M., Leyko W., (red.):Biofizyka dla biologów, PWN, Warszawa 1997.
Hrynkiewicz A.: Fizyczne metody diagnostyki medycznej i terapii, PWN, Warszawa,1999.
Pilawski A.: Podstawy biofizyki, PZWL1985.
Terlecki J., (red.): Ćwiczenia laboratoryjne z biofizyki i fizyki, PZWL, Warszawa. 1999.
ul. Kasprzaka 49
Strona 11
Nazwa kierunku:
Stopień pierwszy
Praktyczny
wstępne:
przedmiotów):
Wiadomości z zakresu matematyki na poziomie szkoły
ponadgimnazjalnej.
BIOSTATYKA
Forma studiów
ogółem
Studia stacjonarne
Liczba godzin
Liczba godzin
75
zajęcia
zorganizowane
w.
ćw.
15
30
15
15
l.
p.
praca
własna
studenta
30
liczba
punktów
ECTS
45
3
Wiedza: student zna podstawowe pojęcia statystyczne wykorzystywane w naukach medycznych
Umiejętności: student analizuje i interpretuje dane statystyczne w kategoriach statystyki opisowej; student
dobiera metody statystyki opisowej odpowiednie do specyfiki badanego problemu; student rozwiązuje
zadania statystyczne i prezentuje ich wyniki.
Kompetencje społeczne: student prezentuje programy statystyczne z wykorzystaniem sprzętu
informatycznego
dydaktyczne:
Ćwiczenia tablicowe, kolokwia
Wiedza: kolokwium na zaliczenie
Umiejętności: przygotowanie i interpretacja danych statystycznych wykorzystywanych w naukach
medycznych
Kompetencje społeczne: prezentacja danych
Treści programowe:
ul. Kasprzaka 49
Strona 12
1. Definicja biostatyki.
2. Rola biostatyki w ratownictwie medycznym.
3. Przebieg badania statystycznego.
4. Zdarzenia losowe, działania na zdarzeniach .
5. Prawdopodobieństwo i jego własności.
6. Zdarzenia niezależne.
7. Badania współzależności cech; test niezależności chi-kwadrat.
8. Szeregi statystyczne.
9. Wykorzystanie analizy współzależności.
10. Estymacja punktowa i przedziałowa.
11. Schemat Bernoulliego.
12. Zmienna losowa.
13. Pojęcia, cele statystyki opisowej.
14. Modele parametrycznych testów istotności: testy dla średniej, wariancji i procentu .
15. Przykłady zastosowań testów przy opracowywaniu danych statystycznych w naukach
medycznych.
16. Wykorzystanie komputerów w opracowaniach statystycznych wyników badań.
1. Gondko R., Zgirski A., Adamska M.: Biostatystyka w zadaniach, Wyd. UŁ 2001
2. Stanisz A.: Biostatystyka, wyd. UJ 2005
3. Watała C.: Biostatystyka – wykorzystanie metod statystycznych w naukach biomedycznych, Amedica Press, 2002
1. Kukuła K.: Statystyka w zadaniach, PWN, Warszawa 2003
2. Moczko J.: Statystyka w badaniach medycznych, PZWL,Warszawa 1999
ul. Kasprzaka 49
Strona 13
Nazwa kierunku:
Stopień pierwszy
Praktyczny
wstępne:
przedmiotów):
Forma studiów
/liczba godzin/liczba punktów
ECTS:
Liczba
Studia stacjonarne
godzin
Liczba
Studia
godzin
niestacjonarne
Efekty kształcenia z następujących przedmiotów:
Anatomia, Biologia z mikrobiologią, Fizjologia, Patofizjologia
CHIRURGIA
ogółem
zajęcia
zorganizowane
w.
ćw.
60
30
l.
p.
praca
własna
studenta
30
Liczba punktów
ECTS
55
175
7
30
30
30
85
Celem przedmiotu jest dostarczenie studentowi wiedzy z
zakresu chirurgii ogólnej, naczyniowej, onkologicznej, neurochirurgii,
torakochirurgii i urologii. Student nabędzie wiedzę na temat diagnostyki,
analizy badań, przygotowania chorego do zabiegu chirurgicznego i doboru
odpowiedniego zabiegu chirurgicznego.
Wiedza: student posiada podstawową wiedzę z zakresu chirurgii ogólnej, naczyniowej, onkologicznej,
neurochirurgii, torakochirurgii i urologii; student ma wiedzę na temat diagnostyki i analizy badań chorego
Umiejętności: student rozpoznaje objawy chorobowe wymagające zabiegu chirurgicznego, przeprowadza
wywiad z pacjentem; wskazuje przyczyny schorzeń chirurgicznych.
Kompetencje społeczne: student wykazuje empatię i zapewnia komfort psychiczny choremu
dydaktyczne:
Zaliczenie, zaliczenie z ocen, egzamin, wykład, ćwiczenia, prezentacje multimedialne
Wiedza: egzamin pisemny- opisowy
Umiejętności: student przeprowadza analizę badań chorego wymagającego zabiegu chirurgicznego
Kompetencje społeczne: student prezentuje wyniki badań z uzasadnieniem
ul. Kasprzaka 49
Strona 14
Treści programowe:
1. Wstęp. Wprowadzenie do przedmiotu- chirurgia.
2. Organizacja pracy Bloku Operacyjnego i oddziałów zabiegowych. Zasady lecznictwa chirurgicznego
w Polsce.
3. Aseptyka i antyseptyka w chirurgii.
4. Profilaktyka okołooperacyjna
5. Przygotowanie chorego do zabiegu operacyjnego w trybie nagłym i planowym.
6. Badanie podmiotowe i przedmiotowe w chirurgii.
7. Diagnostyka chorych wymagających leczenia chirurgicznego.
8. Znieczulenia.
9. Zaburzenia wodno – elektrolitowe i kwasowo – zasadowe w chirurgii.
10. Zaburzenia gospodarki białkowej i węglowodanowej.
11. Wstrząs w chirurgii.
12. Przetaczanie krwi.
13. Podstawowe narzędzia chirurgiczne.
14. Rany i ich rodzaje.
15. Krwotoki zewnętrzne i wewnętrzne.
16. Ostre choroby zapalne jamy brzusznej: zapalenie otrzewnej, przepuklina, niedrożność jelit,
nowotwory układu pokarmowego – diagnostyka i leczenie. Badania endoskopowe.
17. Choroby zakrzepowe. Zator tętnic; tętniak aorty. Choroby żył.
18. Chirurgia gruczołu wydzielania wewnętrznego.
19. Stany nagłe w urologii.
20. Urazy głowy.
21. Obrażenia klatki piersiowej, narządów miednicy.
22. Przeszczepy narządów.
23. Oparzenia i odmrożenia.
24. Chirurgia dziecięca.
25. Chirurgia wieku podeszłego.
26. Powikłania pooperacyjne. Zakażenia szpitalne.
1. Drews M., Marciniak R.: Podstawowe zabiegi pielęgnacyjne w chirurgii. Wydanie I, AM, Poznań
2006.
2. Fibak J.: Chirurgia. Wydanie II, PZWL, Warszawa 2005.
3. Głuszek S. (red.): Chirurgia. Podręcznik dla studentów wydziałów nauk o zdrowiu. Wydanie I,
Czelej, Lublin 2008.
4. Pasierbski T. Chirurgia. PZWL, 2004
5. Sweetland H., Conway K. Chirurgia, Urban & Partner 2006
1. Borkowski A.: Urologia-podręcznik dla studentów medycyny. Wydanie II, PZWL, Warszawa 2006.
2. Borówka A., Dziak A., Kołodziej J.: Chirurgia. Urban& Partner. Warszawa 2009.
3. Czarnecka Z., Malińska W.: Instrumentarium i przebieg zabiegów w chirurgii, ginekologii i urologii.
MAKMED, Gdańsk 2006
4. Grey J., E., Leczenie ran w praktyce. PZWL, Warszawa 2010
5. Jeziorski A., Szawłowski A., Towpik E.: Chirurgia onkologiczna. PZWL. Warszawa 2009.
6. Karolczak M. A.: Wykłady o sercu i kardiochirurgii wad wrodzonych. CZELEJ, Lublin 2008
ul. Kasprzaka 49
Strona 15
7. Kostewicz W.: Chirurgia laparoskopowa. PZWL, Warszawa 2002.
8.
9.
10.
11.
12.
Lindsay K. W., Bone I. (red. wyd. pol. W. Kozubski): Neurologia i neurochirurgia. Elsevier Urban &
Partner, Wrocław 2006
Noszczyk W..: Chirurgia, Wydanie II, PZWL, Warszawa 2004.
Noszczyk W.: Chirurgia tętnic i żył obwodowych. Tom I, II. PZWL, Warszawa 2007
Szewczyk M. (red.), Robert Ślusarz R.(red.): Pielęgniarstwo w chirurgii. BORGIS, Warszawa 2006
Zollinger R.M.Jr, Zollinger R.M.Sr., (red. wyd. pol. W. Kostewicz): Atlas zabiegów chirurgicznych.
Urban & Partner, Wrocław 2007
ul. Kasprzaka 49
Strona 16
Nazwa kierunku:
Stopień pierwszy
Praktyczny
wstępne:
przedmiotów):
Forma studiów
ECTS:
Liczba
Studia stacjonarne
godzin
Liczba
Studia
godzin
niestacjonarne
Efekty kształcenia z : anatomii, fizjologii, patofizjologii.
CHOROBY WEWNĘTRZNE
ogółem
zajęcia
zorganizowane
praca
własna
studenta
w.
ćw.
60
60
60
30
60
90
l.
p.
Liczba punktów
ECTS
180
6
Celem przedmiotu jest dostarczenie studentowi wiedzy na temat
podstawowych chorób wewnętrznych , przeprowadzenia wywiadu
chorobowego a także oceny stanu chorego i udzielenia pierwszej pomocy.
Student zapozna się z podstawowymi badaniami i umiejętnością
analizy wyników badań.
Wiedza: student zna i charakteryzuje podstawowe choroby wewnętrzne; student ma wiedzę na temat
rozpoznania i postępowania w chorobach wewnętrznych; student zna działanie stosowanych leków; student
zna podstawy badan diagnostycznych i zasady udzielania pierwszej pomocy.
Umiejętności: student rozpoznaje nagłe stany internistyczne; student podejmuje właściwą interwencję,
student przeprowadza badania diagnostyczne; student przeprowadza pierwszą pomoc; student analizuje
informacje o stanie chorego.
Kompetencje społeczne: student wykazuje zaangażowanie i empatię; student wykazuje się
odpowiedzialnością za zdrowie chorego, ma świadomość własnych ograniczeń i wie jakie czynności nie leżą
w jego kompetencjach.
dydaktyczne:
Zaliczenie, zaliczenie z ocen, egzamin, wykład, ćwiczenia, prezentacje multimedialne,
ul. Kasprzaka 49
Strona 17
Wiedza: egzamin pisemny opisowy
Umiejętności: student przeprowadza badania diagnostyczne
Kompetencje społeczne: student przygotowuje prezentację badań
Treści programowe:
1. Wstęp. Wprowadzenie do przedmiotu- choroby wewnętrzne.
2. Wstępna ocena stanu pacjenta- wywiad lekarski. Ocena badań podstawowych i specjalistycznych.
Pierwsza pomoc medyczna.
3. Procedury specjalistyczne w stanach nagłych.
4. Wstrząs- definicja, rozpoznanie, leczenie.
5. Śpiączki metaboliczne- podział stanów śpiączkowych.
6. Postępowanie z chorym w wypadku utraty przytomności.
7. Zaburzenia gospodarki wodnoeletrolitowej.
8. Zaburzenia gospodarki kwasozasadowej.
9. Choroby przysadki mózgowej.
10. Ostra niewydolność nerek.
11. Stany zagrożenia życia w chorobach nowotworowych.
12. Niewydolność krążenia: skazy krwotoczne, miażdżyca, nadciśnienie, zawał mięśnia sercowego,
choroba niedokrwienna, arytmia serca-rozpoznanie, postępowanie i leczenie.
13. Badanie EKG.
14. Cukrzyca- rozpoznanie, postępowanie i leczenie.
15. Stany nagłe w endokrynologii; nadczynność i niedoczynność tarczycy- rozpoznanie, postępowanie,
leczenie.
16. Zapalenie trzustki- rozpoznanie, postępowanie, leczenie.
17. Choroby układu pokarmowego.
18. Choroby wątroby i dróg żółciowych- rozpoznanie, postępowanie, leczenie.
19. Objawy chorób zakaźnych- rozpoznanie, postępowanie, leczenie.
20. Leki stosowane w stanach nagłych pochodzenia wewnętrznego.
21. Zaburzenia układu oddechowego: zapalenie oskrzeli, zapalenie płuc, zapalenie opłucnej, ostra
niewydolność oddechowa.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Januszewicz W. Kokot F. (red.): Interna Tom 1-3, PZWL, 2004.
Kokot F.: Choroby wewnętrzne tom 1 i 2. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2005, wyd. 8.
Kokot F. (red.), Ostre stany zagrożenia życia w chorobach wewnętrznych, PZWL Warszawa 2008.
Myers A.R.: Choroby wewnętrzne. Urban & Partner , 2001.
Schneider I., Krautzig S.: Choroby wewnętrzne. Seria na Dyżurze, Urban & Partner 2009.
Szczeklik A. ( red.): Choroby wewnętrzne t.I i II, Wyd. Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
ul. Kasprzaka 49
Strona 18
1.
2.
3.
4.
5.
Herold G.( red.): Choroby wewnętrzne Wyd. Lek PZWL, Warszawa, 2008.
Kokot F. (red.): Ostre stany zagrożenia życia w chorobach wewnętrznych, PZWL Warszawa 2008.
Pędich W.: Choroby wewnętrzne. PZWL, Warszawa 1999.
Szczeklik A.: Choroby wewnętrzne. Przyczyny, rozpoznanie i leczenie, Medycyna praktyczna 2008.
Szewieczek J. (red.) Caus I. :Ćwiczenia z chorób wewnętrznych i pielęgniarstwa internistycznego.
Śląska AM, 1999.
ul. Kasprzaka 49
Strona 19
Nazwa kierunku:
Stopień pierwszy
Praktyczny
wstępne:
Wiadomości z zakresu geografii na poziomie szkoły
ponadgimnazjalnej.
DEMOGRAFIA
przedmiotów):
Forma studiów
ogółem
Studia stacjonarne
Liczba godzin
Liczba godzin
75
zajęcia
zorganizowane
w.
ćw.
15
30
15
15
l.
p.
praca
własna
studenta
30
Liczba
punktów
ECTS
45
3
Celem przedmiotu jest przekazanie studentowi wiedzy na temat
rozwoju ludności, polityki demograficznej, a także ilościowej rejestracji
faktów demograficznych z uwzględnieniem biologiczno- społecznych
aspektów.
Wiedza: student posiada wiedzę na temat demografii i czynników kształtujących populację ludności w kraju;
Umiejętności: student analizuje bazy danych publikowane przez GUS; student opracowuje prognozy
demograficzne oraz oblicza współczynniki demograficzne; student wskazuje problemy zdrowotne i społeczne
wpływające na zmiany ludności kraju
Kompetencje społeczne: student angażuje się w poszerzanie swojej wiedzy na temat czynników
wpływających na procesy demograficzne kraju, odpowiedzialnie przygotowuje prognozy
dydaktyczne:
Wykład, prezentacje multimedialne, ćwiczenia, dyskusja
Wiedza: zaliczenie- test
Umiejętności: przygotowanie prognozy demograficznej w oparciu o dane statystyczne
Kompetencje społeczne: prezentacja danych z naciskiem na umiejętność przekazywania wiedzy
Treści programowe:
1.
2.
3.
4.
Wstęp. Demografia jako dyscyplina naukowa. Przedmiot i zadania demografii.
Współczesne teorie ludnościowe.
Źródła informacji o ludności.
Statystyki stosowane w demografii.
ul. Kasprzaka 49
Strona 20
5. Populacja. Struktura ludności w zależności od płci i wieku i stanu cywilnego.
6. Struktura ludności w zależności od miejsca zamieszkania, wykształcenia. Urbanizacja i jej wpływ na
zmiany społeczne.
7. Migracje, ruch naturalny ludności, ruch wędrówkowy, mobilność. Współczesne migracje Polaków.
Uchodźctwo.
8. Czynniki warunkujące liczbę urodzin.
9. Proces formowania się i rozpadu rodziny.
10. Rozrodczość- warunki sprzyjające, polityka państwa.
11. Współczynnik przyrostu naturalnego.
12. Zachorowalność i umieralność- czynniki warunkujące.
13. Proces starzenia się ludności.
14. Polityka demograficzna państwa Polskiego.
15. Prognozy demograficzne.
16. Polityka ludnościowa- definicje, typy.
1. Holzer J.: Demografia, PWE, Warszawa 2003
2. Balicki A.: Analiza przeżycia i tablice wymieralności, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne,
Warszawa 2006
3. Okólski M.: Demografia. Zmiany społeczne. Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa 2004
4. Raport Rządowej Rady Ludnościowej. Sytuacja demograficzna Polski 2012-2013. Rządowa Rada
Ludnościowa, Warszawa 2013
5. Podstawowe informacje o rozwoju demograficznym Polski do 2014 r. GUS, Warszawa 2015
1. Balicki J., Frątczak E., Ch. Nam B.: Przemiany ludnościowe. Fakty-interpretacje-opinie, IP UKSW,
Warszawa 2003, cz. I Mechanizmy przemian ludnościowych (s. 25-324)
2. Cieślak M. (red): Demografia. Metody analizy i prognozowania, PWN, Warszawa 1992
3. Luszniewicz A.: Statystyka stosowana. Warszawa; PWN 2001
4. Nikitorowicz J., Misiejuk D.(red.): Procesy migracji w społeczeństwie otwartym Perspektywa
edukacji międzykulturowej, Trans Humana Wydawnictwo Uniwersyteckie, Białystok 2009
5. Prognoza ludności na lata 2014-2015. GUS, Warszawa 2014
6. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 sierpnia 2014 r. w sprawie programu badań statystycznych
statystyki publicznej na rok 2015. Dz.U. 2015 poz. 1254
7. GUS (www.stat.gov.pl/)
8. Eurostat. Database (http://ec.europa.eu/eurostat/data/database)
9. Biuletyn statystyczny. CSIOZ (http://www.csioz.gov.pl/publikacja.php?id=6)
10. Sytuacja zdrowotna ludności Polski i jej uwarunkowania. NIZP-PZH, Warszawa 2012
ul. Kasprzaka 49
Strona 21
Nazwa kierunku:
wstępne:
przedmiotów):
Stopień pierwszy
Praktyczny
Wiadomości ze szkoły ponadgimnazjalnej
DYDAKTYKA
Forma studiów
ogółem
Studia stacjonarne
Liczba godzin
Liczba godzin
25
zajęcia
zorganizowane
w.
15
ćw.
l.
p.
praca
własna
studenta
10
10
liczba
punktów
ECTS
15
1
Celem przedmiotu jest zapoznanie studenta z wiedzą na temat dydaktyki
ogólnej stanowiącej podstawę do nauczania z pierwszej pomocy.
Wiedza: student wie co to jest dydaktyka- zna podstawowe pojęcia; student rozumie, co to jest proces
nauczania; określa elementy kształcenia, metody i cele dydaktyczne
Umiejętności: tworzy własny scenariusz zajęć dydaktycznych; dobiera metody i określa cele kształcenia;
Kompetencje społeczne: student pracuje w zespole nad stworzeniem scenariusza zajęć dydaktycznych;
student wykazuje kreatywność w doborze metod nauczania
dydaktyczne:
Dyskusja dydaktyczna, metoda przypadków, inscenizacji
Umiejętności: przygotowanie scenariusza zajęć z wykorzystaniem kilku metod dydaktycznych
Kompetencje społeczne: przeprowadzenie zajęć
Treści programowe:
ul. Kasprzaka 49
Strona 22
1. Wstęp. Wprowadzenie do dydaktyki- pojęcia, zadania, metody badań dydaktycznych.
2. Rola nauczania w XXI wieku; społeczne funkcje edukacji
3. Systemy dydaktyczne.
4. Proces kształcenia- cele, treści, zadania, metody; dobór treści kształcenia
5. Modele kształcenia- teorie doboru modeli kształcenia.
6. Formy organizacji pracy nauczyciela i uczniów.
7. Zasady etyki akademickiej
8. Programy nauczania.
9. Zasady nauczania- style, strategie; metody aktywizujące
10. Cele nauczania; podział celów na długo i krótkoterminowe, rzeczowe, podmiotowe; ogólne,
szczegółowe; klasyfikacja celów kształcenia
11. Treści kształcenia
12. Zasady kształcenia
13. Środki wspomagające proces kształcenia; motywacja, dyscyplina
14. Planowanie pracy dydaktycznej.
15. Niepowodzenia szkolne- diagnoza, środki zapobiegawcze.
16. Modele współczesnej szkoły.
17. Ocena efektywności dydaktycznej nauczyciela i szkoły; osiągnięcia.
1. Bereźnicki, Dydaktyka kształcenia ogólnego, Kraków 2004.
2. Cohen L., Manion L., Morrison K.: Wprowadzenie do nauczania, Poznań 2003.
3. Kupisiewicz Cz.: Podstawy dydaktyki ogólnej. „BGW’’ Warszawa 1994
4. Okoń W.: Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej. Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa 2003
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Żuchowski H.:”Encyklopedia dobrych manier”Lublin 2009
Arends R.: Uczymy się nauczać, Warszawa 1994.
Gilbert I. J.: Zarys pedagogiki medycznej. PZWL, Warszawa 1983
Krzyżewska, J.: Aktywizujące metody i techniki w edukacji, Suwałki 2003.
Śnieżyński, M.:Sztuka dialogu. Teoretyczne założenia a szkolna rzeczywistość, Kraków 2005.
Wasyluk J.: Podstawy dydaktyki medycznej. PZWL, Warszawa 1986
ul. Kasprzaka 49
Strona 23
Nazwa kierunku:
wstępne:
przedmiotów):
Forma studiów
ECTS:
Liczba
Studia stacjonarne
godzin
Liczba
Studia
godzin
niestacjonarne
Stopień pierwszy
Praktyczny
Wiadomości ze szkoły średniej
EKONOMIA I ORGANIZACJA OCHRONY ZDROWIA
ogółem
zajęcia
zorganizowane
w.
15
ćw.
15
l.
p.
praca
własna
studenta
liczba punktów
ECTS
20
50
2
10
10
30
Celem przedmiotu jest zapoznanie studenta z wiedzą o
zasadach funkcjonowania systemu ochrony zdrowia w Polsce
i na świecie i o uwarunkowaniach ekonomicznych mających na nie wpływ;
przygotowanie studentów do samodzielnej analizy czynników
ekonomicznych mających wpływ na funkcjonowanie służby zdrowia;
zapoznanie studenta z metodami analizy ekonomicznej służbie zdrowia
Wiedza: student ma wiedzę na temat funkcjonowania systemu ochrony zdrowia w Polsce; student zna
czynniki ekonomiczne dotyczące funkcjonowania rynku usług medycznych
Umiejętności: student analizuje czynniki ekonomiczne mające wpływ na funkcjonowanie służby zdrowia;
student przygotowuje plan organizacji jednostki zdrowotnej; student tworzy dokumenty służące do zawarcia
kontraktu na świadczenie usług medycznych.
Kompetencje społeczne: student odpowiedzialnie angażuje się w rozwiązywanie problemów ekonomicznych
nurtujących służbę zdrowia; student zarządza projektem przygotowania planu organizacji jednostki
zdrowotnej
dydaktyczne:
Wykład informacyjny, dyskusja dydaktyczna, metoda sytuacyjna, metoda przypadków,
metoda projektów oraz ćwiczeń
ul. Kasprzaka 49
Strona 24
Wiedza: egzamin pisemny
Umiejętności: przygotowanie dokumentacji służącej zawarciu kontraktu na świadczenie usług medycznych.
Kompetencje społeczne: przygotowanie prezentacji ze zwróceniem uwagi na zrozumienie wpływu ekonomii
na funkcjonowanie służby zdrowia.
Treści programowe:
Wstęp. Ogólna charakterystyka ekonomii i organizacji ochrony zdrowia.
Wskaźniki ochrony zdrowia.
Zdrowie publiczne.
Model Grossmana.
Prawa pacjenta.
Ekonomiczne metody wyceny zdrowia.
Analiza kosztów i korzyści. Wycena jakości życia.
Rynek usług zdrowotnych; rola państwa w systemie ochrony zdrowia; przepływ środków
finansowych.
9. Źródła finansowania w ochronie zdrowia
10. Usługa zdrowotna jako dobro publiczne.
11. Czynniki wpływające na zdrowie populacji,- Polska a Europa
12. Popyt na zdrowie i na usługi zdrowotne.
13. Koszty programów medycznych.
14. Świadczenia obowiązkowe; usługi płatne w służbie zdrowia.
15. Rola sektora ubezpieczeń zdrowotnych: podstawowa opieka zdrowotna, opieka nad matka i
dzieckiem, lecznictwo specjalistyczne, sanatoryjne.
16. Narodowy Fundusz Zdrowia w Polsce a Ministerstwo Zdrowia.
17. Państwowa Inspekcja Sanitarna.
18. Przekształcenia systemu ochrony zdrowia w Polsce i na świecie.
19. Prawo jednostki do opieki zdrowotnej. Podstawowa opieka zdrowotna.
20. Systemy wynagradzania w służbie zdrowia.
21. Zarządzanie finansami w ZOSach i szpitalach.
22. Jakość a koszty opieki zdrowotnej.
23. Modele systemów ochrony zdrowia: amerykański, niemiecki, brytyjski a model polski.
24. Wyzwania stojące przed systemami opieki zdrowotnej.
25. Systemy opieki zdrowotnej –struktura organizacyjna, cele i zadania.
26. Polityka zdrowotna Unii Europejskiej; organizacje międzynarodowe i ich rola.
27. Rynek usług zdrowotnych- podejście marketingowe.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
1. Breyer F., Zweifel P., Health Economics, Oxford University Press, New York Oxford1997.
2. Dobska M., Rogoziński K. Podstawy zarządzania zakładem opieki zdrowotnej, wyd. PWN 2008
3. Duda S. Mamcarz ,H. Pakuła A. Ekonomia. Wydawnictwo MORPOL, Lublin 2000.
4. Getzen T. Ekonomika zdrowia. Teoria i praktyka. PWN, Warszawa 2000.
5. Rudawska I. Opieka zdrowotna. Aspekty rynkowe i marketingowe, wyd. PWN 2007
6. Suchecka J. Ekonomia zdrowia i opieki zdrowotnej, wyd. Wolters Kluwer 2010r.
7. Stiglitz J. E. Ekonomia sektora publicznego, PWN, Warszawa 2004.
ul. Kasprzaka 49
Strona 25
1. Durlik M. Zarządzanie w służbie zdrowia. Organizacja procesowa i zarządzanie wiedzą, wyd. Placet,
2008r.
2. Leowski J. Polityka zdrowotna z zdrowie publiczne. Ochrona zdrowia w gospodarce rynkowej, wyd.
CeDeWu 2008r.
3. Narodowy Program Zdrowia, Raporty Ministerstwa Zdrowia.
4. Nosko J. Ekonomika i zarządzanie w opiece zdrowotnej. Instytut Medycyny Pracy, Łódź 2001 Kulik B.T.,
Latalski M. (red.) Zdrowie Publiczne. Wydawnictwo Czelej, Lublin 2002.
5. Ustawa z dnia 13 października o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. 1998 nr 137, poz. 887 z późn.
zm.) .
6. Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków
publicznych ((Dz. U. 2004 nr 210, poz. 2135).
7. Włodarczyk C. Poździoch S.:Systemy zdrowotne. Zarys problematyki, Wydawnictwo
Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2001.
8. Włodarczyk C. Reformy zdrowotne – uniwersalny kłopot, wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2003
ul. Kasprzaka 49
Strona 26
Nazwa kierunku:
Stopień pierwszy
Praktyczny
wstępne:
przedmiotów):
Wiadomości z zakresu BHP na poziomie szkoły
ponadgimnazjalnej.
ERGONOMIA, BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA PRACY
Forma studiów
ogółem
Studia stacjonarne
Liczba godzin
Liczba godzin
25
zajęcia
zorganizowane
w.
ćw.
l.
p.
praca własna
studenta
15
10
10
15
liczba
punktów
ECTS
1
Zapoznanie studenta z podstawami ergonomii oraz jej praktycznymi
zastosowaniami oraz związkami ergonomii z BHP, badaniem metod
pracy i mierzeniem pracy.
Wiedza: student zna przepisy BHP; student ma wiedzę na temat badania metod pracy i mierzenia
efektywności pracy; student ma wiedzę na temat szkodliwych czynników występujących w otoczeniu
Umiejętności: student analizuje przepisy BHP; student stosuje zasady bezpieczeństwa podczas wykonywanej
pracy; student zabezpiecza się przed czynnikami szkodliwymi w pracy; student rozpoznaje zagrożenia
związane z wykonywaną pracą; tworzy pisemne raporty
Kompetencje społeczne: student dba o zapewnienie dogodnych warunków pracy; student wykazuje
odpowiedzialność za stosowanie zasad BHP.
dydaktyczne:
Wykład, prezentacje multimedialne, filmy dydaktyczne i instruktażowe, dyskusja
Umiejętności: przygotowanie pogadanki dydaktycznej na temat bezpieczeństwa i higieny pracy
Kompetencje społeczne: zweryfikowanie umiejętności komunikacyjnych studenta
ul. Kasprzaka 49
Strona 27
Treści programowe:
1. Wstęp.
Podstawowe pojęcia ergonomii i BHP.
Układ człowiek – maszyna. Ergonomia w
kształtowaniu warunków pracy.
2. Definicje Polskiego i Międzynarodowego Towarzystwa Ergonomicznego; międzynarodowe
organizacje pracy.
3. Elementy składowe ergonomii (nauki społeczne, nauki medyczne, nauki techniczne).
4. Rodzaje ergonomii: koncepcyjna, korekcyjna, wyrobu, warunków pracy.
5. Ocena uciążliwości psychofizycznej pracy; choroby zawodowe; wypadki przy pracy.
6. Środowisko pracy i czynniki szkodliwe (hałas, wibracja, oświetlenie, mikroklimat, zapylenie,
promieniowanie jonizujące, promieniowanie elektromagnetyczne); obciążenia fizyczne i umysłowe.
7. Wymagania BHP dla stanowisk pracy z komputerami (monitorami ekranowymi).
8. Metody projektowania przestrzeni pracy. Projektowanie przestrzeni pracy.
9. Przyczyny stresu w pracy.
10. Ocena stanowiska pracy.
11. Ocena organizacji pracy.
12. Ocena ryzyka zawodowego.
13. Zadania i uprawnienia służby bezpieczeństwa i higieny pracy.
14. Aspekty ergonomiczne w tworzeniu systemów zarządzania bezpieczeństwem pracy.
15. Psychologia pracy.
16. Audyty. Dokumentacja systemu zarządzania BHP.
17. Kontrola w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy. Monitorowanie zachowań pracowników.
18. Wybrane
regulacje
prawne
z
zakresu
prawa
pracy
dotyczące
bezpieczeństwa
i higieny pracy oraz odpowiedzialności za naruszenie przepisów i zasad BHP.
19. Postępowanie w razie wypadku i w sytuacjach zagrożeń, np. pożaru, awarii, w tym zasady udzielania
pierwszej pomocy w razie wypadku.
20. Analizy BHP wysiłku fizycznego na stanowiskach pracy.
21. Kodeks pracy.
22. Ergonomia pracy osób niepełnosprawnych.
23. Ergonomia w pracy ratownika medycznego.
24. Przekładanie na deskę ortopedyczną w zespole 2-3,-,4-osobowym.
25. Transportowanie pacjentów z zastosowaniem: krzesełka kardiologicznego, samobieżnego krzesełka
kardiologicznego, noszy.
1. Górska E.: Ergonomia. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej. Warszawa, 2007.
2. Koradecka D.: Bezpieczeństwo i higiena pracy. Wyd. CIOP – PIB, Warszawa 2008.
3. Kowal E.: Ekonomiczno-społeczne aspekty ergonomii. Warszawa-Poznań,
Wyd. Naukowe PWN 2002.
4. Olszewski J.: Podstawy ergonomii i fizjologii pracy. Poznań, Wyd. Akad. Ekon. 1997.
5. Szlązak J., Szlązak N.: Bezpieczeństwo i higiena pracy. Wyd. AGH, Kraków 2010.
6. Wagner B. (red.), Kodeks pracy 2010. Komentarz, wyd. ODDK, 2010.
7. Styka L., Ewakuacja i transport poszkodowanego, wyd. Gókrnicki, Wrocław 2008.
ul. Kasprzaka 49
Strona 28
1. Jacukowicz Z.: Kompleksowe zarządzanie pracą. Wyd. ODDK, Gdańsk 2004.
2. Karczewski J.(red.): Higiena. Wyd. Czelej, Lublin 2002.
3. Obrębowski A, Ozimek E. ( red.): Przeciwdziałanie zagrożeniom zdrowotnym, środowiskowym i
społecznym, Poznań 2004.
4. Ratajczak Z.: Psychologia pracy i organizacji. Wyd. PWN, Warszawa 2007.
5. Rączkowski B.: BHP w praktyce. Wyd. ODDK Gdańsk, 2004.
6. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997r. w sprawie ogólnych
przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. (Dz. U. z 1997r. Nr 129, poz. 844)
7. Schultz D., Schultz S.: Psychologia a wyzwania dzisiejszej pracy. Wyd. PWN, Warszawa 2006.
8. Wykowska M.: Ćwiczenia laboratoryjne z ergonomii, Kraków 1995.
ul. Kasprzaka 49
Strona 29
Nazwa kierunku:
wstępne:
przedmiotów):
Forma studiów
ECTS:
Liczba
Studia stacjonarne
godzin
Liczba
godzin
Stopień pierwszy
Praktyczny
ETYKA
ogółem
zajęcia
zorganizowane
w.
ćw.
l.
p.
praca
własna
studenta
15
liczba punktów
ECTS
10
25
1
10
15
Celem przedmiotu jest zapoznanie studenta z pojęciem etyki,
w szczególności w kontekście zawodu ratownika medycznego.
Nauczenie studenta rozpoznawania wartości etycznych i poczucia
odpowiedzialności za podejmowane wybory moralne.
Wiedza: student posiada wiedzę z zakresu etyki, zna koncepcje i nurty w etyce światowej; zna kodeks etyki
zawodowej; student zna zagadnienia bioetyki w nawiązaniu do nauk medycznych
Umiejętności: student dyskutuje na temat problemów natury moralnej, student szanuje prawa pacjenta;
student stosuje w praktyce zasady Kodeksu etyki zawodowej.
Kompetencje społeczne: student angażuje się w rozwiązywanie problemów etycznych; student dyskutuje na
temat roli etyki we współczesnym świecie; student wykazuje świadomość poszanowania godności pacjenta i
jego praw, przestrzega tajemnicy lekarskiej.
dydaktyczne:
Wykład, prezentacje multimedialne
Wiedza: zaliczenie
Umiejętności: student prowadzi dyskusję na temat Kodeksu etyki zawodowej
Kompetencje społeczne: student argumentuje stosowanie Kodeksu etyki zawodowej w środowisku
medycznym.
Treści programowe:
ul. Kasprzaka 49
Strona 30
1. Wstęp. Wprowadzenie do przedmiotu- etyka.
2. Historia etyki.
3. Problemy współczesnej etyki.
4. Godność człowieka.
5. Znaczenie sumienia dla rozwoju człowieka.
6. Moralność a religia.
7. Etyka zawodowa.
8. Etyka a moralność.
9. Wartości współczesnego człowieka.
10. Problem odpowiedzialności.
11. Kategoria wartości etycznych.
1. Andersen S.: Wprowadzenie do etyki, Dialog 2003
2. Beauchamp T.L. Childress J.F.:Zasady etyki medycznej, Książka i Wiedza, Warszawa, 1996.
3. Szewczyk K., Bioetyka. Medycyna na granicach życia Bioetyka. Pacjent w systemie opieki
zdrowotnej, PWN, Warszawa, 2009.
4. Tatarkiewicz Wł,: Historia filozofii. T. 1-3, Wydawnictwo Naukowe PWN 2009
5. Tugendhat E.: Wykłady o etyce, Oficyna Naukowa 2004
1.
2.
3.
4.
Brandt R.: Etyka, PWN 1996
Ingarden R.: Wykłady z etyki, PWN 1989
MacIntyre A.: Krótka historia etyki, PWN 2002
Rosmini A.: Zasady etyki, KUL 1999
ul. Kasprzaka 49
Strona 31
Nazwa kierunku:
wstępne:
przedmiotów):
Forma studiów
ECTS:
Liczba
Studia stacjonarne
godzin
Liczba
Studia
godzin
niestacjonarne
Stopień pierwszy
Praktyczny
FARMAKOLOGIA
ogółem
zajęcia
zorganizowane
w.
15
ćw.
l.
15
p.
praca
własna
studenta
liczba punktów
ECTS
20
50
2
30
20
Celem przedmiotu jest zapoznanie studenta z rodzajami, działaniem
i skutkami działania leków, w tym działaniem niepożądanym i
przedawkowaniami.
Wiedza: student zna grupy leków stosowanych w medycynie; student zna skutki niepożądane stosowania
leków; student ma wiedzę na temat mechanizmów działania leków.
Umiejętności: student odpowiednio dawkuje leki, student aplikuje leki w odpowiedni sposób, student
identyfikuje działania uboczne leków
Kompetencje społeczne: student wykazuje odpowiedzialność w sposobie podawania i dawkowania leków;
student czuje się odpowiedzialny za zdrowie i życie pacjenta.
dydaktyczne:
Wykład, ćwiczenia, prezentacje multimedialne
Wiedza: zaliczenie pisemne
Umiejętności: student dobiera odpowiednie leki w zależności od stanu zdrowia pacjenta- projekt
Kompetencje społeczne: student prezentuje i uzasadnia zastosowanie odpowiednich leków
Treści programowe:
1. Wstęp. Wprowadzenie do przedmiotu- farmakologia.
2. Leki- ogólne informacje; neuroprzekaźniki i receptory; rodzaje leków; dawkowanie; drogi podania i
wydalania leków; mechanizmy działania leków; wskazania i przeciwwskazania; nadwrażliwość na
leki, przedawkowanie, uzależnienia.
3. Autakoidy i leki przeciwhistaminowe.
ul. Kasprzaka 49
Strona 32
Znieczulenie ogólne i premedykacja. Znieczulenia miejscowe.
Leki działające na poziomie miejscowym i ogólnoustrojowym.
Leki nasenne i uspokajające
Patofizjologia bólu. Narkotyczne leki przeciwbólowe. Leki obniżające napięcie mięśni.
Niesteroidowe leki przeciwzapalne. Leki przeciwgorączkowe.
8. Alkohol etylowy i metylowy.
9. Leki psychotropowe( anksjolityki, neuroleptyki, leki antydepresyjne, psychostymulujące)
10. Leki przeciwpadaczkowe
11. Farmakologia układu wegetatywnego. Leki działające na synapsę cholinergiczną
12. Farmakologia układu krążenia: nasercowe, naczyniowe, przeciwmiażdżycowe, nadciśnieniowe.
13. Leki moczopędne
14. Farmakologia przewodu pokarmowego.
15. Farmakologia układu hormonalnego.
16. Farmakologia układu oddechowego.
17. Leki przeciwcukrzycowe.
18. Leki przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe.
19. Leki antyseptyczne.
20. Leki wpływające na procesy krzepnięcia krwi, hemostazę.
21. Leki przeciwnowotworowe. Chemio-i radioterapia.
22. Antybiotyki.
23. Witaminy.
24. Homeopatia.
25. Leki gotowe i magistralne.
26. Działania niepożądane leków.
27. Poszukiwanie nowych rozwiązań w farmakologii.
4.
5.
6.
7.
1. Korbut R. Farmakologia po prostu. Podręcznik dla studentów kierunków medycznych. Wydawnictwo
UJ 2009.
2. Kostowski W., Herman Z.: Farmakologia - podstawy farmakoterapii. T. 1-2. Wyd.3.Warszawa 2004
3. Pharmindex- kompendium leków. Medi Media, Warszawa, 2009
4. Rajtar G.- Cynke Farmakologia. Czelej, Lublin 2007.
1. Brunon L., Lazo J.( red.): Farmakologia Goldmana & Gilmana, Wyd. Czelej –Lublin 2007
2. Kostowski W., Herman Z.: Farmakologia – podstawy farmakoterapii (podręcznik dla studentów
medycyny i lekarzy, PZWL, Warszawa 2003
3. Rang H., Dale M., Ritter J. pod red. Wyd. polskie Wielosz M.: Farmakologia kliniczna, wyd. Czelej,
Lublin 2001
ul. Kasprzaka 49
Strona 33
Nazwa kierunku:
Stopień pierwszy
Praktyczny
Moduły wprowadzające / wymagania Wiadomości ze szkoły ponadgimnazjalnej
wstępne:
przedmiotów):
Forma studiów
ECTS:
Liczba
Studia stacjonarne
godzin
Liczba
Studia
godzin
niestacjonarne
FILOZOFIA
ogółem
zajęcia
zorganizowane
w.
ćw.
l.
p.
praca
własna
studenta
15
liczba punktów
ECTS
10
25
1
10
15
Celem zajęć jest zapoznanie studentów z głównymi nurtami filozofii
na przełomie wieków, z wpływem filozofii na sposób
myślenia i działania człowieka. Student zapozna się z wpływem
filozofii na formowanie się cywilizacji europejskiej oraz zrozumie
role etyki we współczesnym świecie.
Wiedza: student posiada wiedze na temat głównych kierunków filozoficznych; student omawia wybrane
koncepcje filozoficzne i rozumie ich wpływ na życie człowieka na przełomie wieków.
Umiejętności: rozróżnia wartości moralne; stosuje zasady etyki w środowisku pracy
Kompetencje społeczne: student czuje się odpowiedzialny za rozwiązywanie współczesnych problemów
moralnych.
dydaktyczne:
Wiedza: zaliczenie pisemne na podstawie kolokwium.
Umiejętności: student przygotowuje projekt- współczesna kondycja człowieka- główne wyzwania
Kompetencje społeczne: student przeprowadza prezentację projektu z naciskiem na przekazanie wartości
etycznych
Treści programowe:
1. Wstęp. Wprowadzenie do przedmiotu- filozofia.
2. Podstawowe kierunki i cele filozofii.
3. Miejsce człowieka w filozofii.
ul. Kasprzaka 49
Strona 34
4. Filozofia a religia.
5. Filozofia starożytna: Sokrates, Platon, Arystoteles.
6. Filozofia czasów średniowiecznych. Powstanie nauki.
7. Filozofia czasów nowożytnych.
8. Materialistyczne wizje człowieka.
9. Marksizm.
10. Egzystencjalizm i personalizm.
11. Psychoanaliza.
12. Głowni teoretycy: Sojrates, Platon, Arystoteles, Descartes,Kartezjusz, Kant, Marks, Hegel, Nietzsche,
Comte, Sartre, Gilson, Maritan
13. Tradycja analityczna: Moore, Russel, Wittgenstein, Popper, Quine
14. Tradycja kontynentalna: Kierkegaard, Heidegger, Sartre, Derrida
15. Określenie bytu człowieka. Nieśmiertelność człowieka. Dusza.
16. Sens bytu człowieka. Fakt śmierci.
17. Rola jednostki ludzkiej we współczesnym świecie.
18. Intelekt a uczucia.
19. Wolna wola człowieka. Dylematy moralne.
20. Człowiek a społeczeństwo. Powinności człowieka we współczesnym świecie.
1. Bocheński J. M.: Współczesne metody myślenia Poznań 1993
2. Krąpiec M., Kamińsk S.i, Zdybick a Z., Maryniarczyk A., Jaroszyński P.: Wprowadzenie do filozofii,
KUL, 2003
3. Tatarkiewicz Wł.: Historia filozofii. T. 1-3, Wydawnictwo Naukowe PWN 2009
1. Höffe O.: Mała historia filozofii, tłum. Janusz Sidorek, Wydaw. Naukowe PWN, Warszawa 2004.
2. Kenny A.(red.): Oksfordzka ilustrowana historia filozofii. Poznań: Zysk i S-ka, 2001.
3. Krokiewicz A.: Zarys filozofii greckiej [zbiór wcześniejszych prac], Fundacja Aletheia, Warszawa
1995, reprint: 2000.
4. Kuderowicz Z., (red): Filozofia XX wieku. 2 t., Myśli i Ludzie. Warszawa: Wiedza Powszechna, 2002.
ul. Kasprzaka 49
Strona 35
Nazwa kierunku:
Stopień pierwszy
Praktyczny
Moduły wprowadzające / wymagania Efekty kształcenia z ergonomii, bezpieczeństwa i higieny pracy
wstępne:
Nazwa modułu (przedmiot lub grupa HIGIENA I EPIDEMIOLOGIA
przedmiotów):
zajęcia
Forma studiów
zorganizowane
ogółem
w.
ćw. l.
p.
ECTS:
Liczba
Studia stacjonarne
15 15
godzin
50
Liczba
Studia
15 15
godzin
niestacjonarne
praca
własna
studenta
liczba punktów
ECTS
20
2
20
Celem przedmiotu jest zapoznanie studenta z podstawami BHP w
życiu codziennym i miejscu pracy; omówienie zagrożeń
epidemiologicznych w środowisku życia człowieka i przeanalizowanie
metod zapobiegania szerzenia się epidemii ze szczególnym
uwzględnieniem placówek służby zdrowia.
Wiedza: student zna zasady higieny w życiu codziennym i środowisku pracy; student zna przyczyny
epidemiologii i umie wymienić środki prewencji
Umiejętności: student przeprowadza badania przesiewowe; student ocenia badania o charakterze
epidemiologicznym; student stosuje prewencję w środowisku pracy; student stosuje zasady higieny w życiu
i środowisku pracy;
Kompetencje społeczne: student czuje odpowiedzialność związaną ze stosowaniem zasad higieny
w środowisku zamieszkania i pracy.
dydaktyczne:
Wiedza: zaliczenie pisemne na podstawie kolokwium.
Umiejętności: student przeprowadza ocenę badań o charakterze epidemiologicznym
Kompetencje społeczne: student kieruje pracą zespołu przeprowadzającego badania o charakterze
epidemiologicznym i prezentuje wyniki badań
Treści programowe:
1. Wstęp. Wprowadzenie do przedmiotu- higiena i epidemiologia.
ul. Kasprzaka 49
Strona 36
Zadania higieny. Bezpieczeństwo i higiena pracy. Ergonomia pracy. Wypadki przy pracy.
Higiena psychiczna pracy.
Higiena ciała.
Choroby cywilizacyjne.
Definicja i funkcje epidemiologii. Rola epidemiologii w ratownictwie medycznym.
Dane wykorzystywane do badań epidemiologicznych. Metody badań epidemiologicznych. Dobór
grup badanych. Ocena wyników. Błędy w badaniach epidemiologicznych. Badania obserwacyjne.
Badania eksperymentalne. Biostatystyka. Geografia epidemiologiczna. Demografia lekarska.
8. Prewencja chorób.
9. Epidemiologia chorób zakaźnych; kwarantanna.
10. Dezynfekcja, sterylizacja, deratyzacja.
11. Epidemiologia WZWA, zatrucia pokarmowe.
12. HIV i AIDS- profilaktyka, sposoby leczenia.
13. Farmakologia- bezpieczeństwo leków.
14. Szczepionki.
15. Epidemiologia kliniczna; dobra praktyka kliniczna.
16. Zakażenia związane z pobytem chorego w szpitalu. Higiena miejsca pracy. Procedury profilaktyczne
personelu medycznego.
17. Katastrofy naturalne- zagrożenia ekologiczne; zanieczyszczenia środowiska: powietrza, wody a
epidemie. Drobnoustroje.
18. Gospodarka niebezpiecznymi odpadami medycznymi.
19. Epidemiologia w transporcie i postępowaniu ratownika z chorym wysoko zakaźnym.
20. Bioterroryzm.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
1. Brzeziński Z., Szamotulska K.: Epidemiologia kliniczna. Wydawnictwo PZWL, Warszawa 1997.
2. Jędrychowski W.: Podstawy epidemiologii. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego,
Kraków 2002
Jędrychowski W.: Epidemiologia w medycynie klinicznej i zdrowiu publicznym, wyd. WUJ,
Kraków 2010
3. Marcinkowski J.: Higiena profilaktyka i organizacja w zawodach medycznych, PZWL 2003
1. Karczewski J.: Higiena. Podręcznik dla studentów pielęgniarstwa, Czelej, Lublin 2002
2. Krawat D., Jabłoński L.: Podstawy epidemiologii ogólnej, epidemiologia chorób zakaźnych. Czelej,
Lublin 2002
3. Marcinkowski J.T. Podstawy higieny. Volumed 1997
4. Miller M. Rabczenko D., K., Wojtyniak B. J. Redaktor naukowy: Bzdęga J., Gębska-Kuczerowska A.,
B.; Epidemiologia w zdrowiu publicznym. Wydawnictwo Lekarskie PZWL Wa-wa 2010 Wydanie: 1
5. Rejmer P.: Podstawy ekotoksykologii. Ekoinżynieria 1997
ul. Kasprzaka 49
Strona 37
Nazwa kierunku:
Stopień pierwszy
Praktyczny
Efekty kształcenia z przedmiotów: pierwsza pomoc, kwalifikowana
pierwsza pomoc, techniki zabiegów medycznych, farmakologia,
wstępne:
fizjologia, patofizjologia, toksykologia
Nazwa modułu (przedmiot lub grupa INTENSYWNA TERAPIA
przedmiotów):
zajęcia
Forma studiów
praca
Liczba punktów
zorganizowane
ogółem
własna
ECTS
w.
ćw. l.
p. studenta
ECTS:
Liczba
Studia stacjonarne
30
90
30
godzin
150
6
Liczba
Studia
15
45
90
godzin
niestacjonarne
Celem przedmiotu jest zapoznanie studenta z funkcjonowaniem oddziałów
intensywnej terapii, podstawowymi schorzeniami na tych oddziałach i
zabiegami reanimacyjnym przeprowadzanymi tamże.
Wiedza: student zna zasady funkcjonowania oddziałów intensywnej terapii; student zna podstawowe zabiegi
ratujące życie pacjenta na OIOM; student omawia zastosowanie sprzętu medycznego na OIOM; student zna
najczęstsze schorzenia na OIOM.
Umiejętności: student przygotowuje sprzęt niezbędny na oddziale intensywnej terapii; student przygotowuje
zestaw do intubacji, drenażu itp.; student wykonuje masaż serca; student interpretuje wyniki badań
zagrażające życiu chorego; student wykonuje sztuczne oddychanie; student przeprowadza zabiegi
reanimacyjne;
Kompetencje społeczne: student współdziała w zespole reanimacyjnym na oddziale intensywnej terapii;
student czuje się odpowiedzialny za zdrowie i życie pacjenta; student podejmuje odpowiedzialne decyzje
ratujące życie.
dydaktyczne:
Wykład informacyjny, multimedialny, ćwiczenia, prezentacje
ul. Kasprzaka 49
Strona 38
Umiejętności: student potrafi przeprowadzić podstawowe zabiegi reanimacyjne stosowane na oddziałach
intensywnej terapii
Kompetencje społeczne: student przeprowadza prezentację z naciskiem na kierowanie zespołem
reanimacyjnym
Treści programowe:
1. Wstęp. Wprowadzenie do przedmiotu- Intensywna terapia.
2. Założenia intensywnej terapii.
3. Oddziały intensywnej terapii. Wyposażenie oddziałów intensywnej terapii.. Personel medyczny.
Zasady organizacyjne. Dokumentacja na oddziale OIOM.
4. Profilaktyka zakażeń na oddziałach intensywnej terapii.
5. Żywienie na oddziałach intensywnej terapii. Żywienie dojelitowe i pozajelitowe. Kroplówki.
6. Zagadnienia etyczne na oddziałach intensywnej terapii.
7. Najczęstsze schorzenia na oddziałach intensywnej terapii.
8. Podstawowe zabiegi reanimacyjne.
9. Zabiegi resuscytacyjne u osób dorosłych i dzieci.
10. Drenaż klatki piersiowej.
11. Zasady przetaczania krwi i płynów ustrojowych.
12. Kaniulacja naczyń krwionośnych.
13. Nagłe zatrzymanie krążenia. Masaż serca.
14. Śmierć mózgu.
15. Pacjent w stanie śpiączki.
16. Pacjenci w stanie wstrząsu.
17. Pacjenci z ostrą niewydolnością krążenia, nerek.
18. Pacjenci z rozpoznaną sepsą.
19. Pierwsza pomoc w wyniku zatruć.
20. Pacjenci z urazami wielonarządowymi.
21. Przeszczepy narządów; przygotowanie do przeszczepów; opieka po przeszczepie.
22. Znieczulenia miejscowe i przewodowe. Przyczyny powikłań w czasie znieczuleń. Monitorowanie
czynności życiowych w trakcie znieczulenia w intensywnej terapii.
23. Drożność oddechowa; wentylacja płuc; wskazania do intubacji.
24. Dostępy naczyniowe- rodzaje, techniki zakładania.
25. Powikłania pooperacyjne.
26. Pooperacyjny Oddział Wybudzeń- zasady organizacyjne, opieka nad pacjentem.
27. Farmakoterapia na oddziałach intensywnej terapii.
28. Aparaty i przyrządy stosowane na oddziałach intensywnej terapii- omówienie składu, działania.
29. Pomiar CTK, EKG, OCŻ, pulsoksymetrii, gazometrii.
30. Wprowadzenie do anestezjologii.
1. Manno Edward M., „Stany nagłe w intensywnej opiece neurologicznej”, Urban&Partner, Lublin
2014r
2. Frang S. , Jayce Y. „Intensywna Terapia „ PZWL Warszawa 2013r
3. Kamiński B., Kübler A.: Anestezjologia i intensywna terapia. PZWL 2002
ul. Kasprzaka 49
Strona 39
4. Kruszyński Z. (red.): Podstawy anestezjologii i intensywnej terapii. WNAM w Poznaniu, Poznań
2006
5. Larsen R: Anestezjologia, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2003
6. Marino P.:Intensywna Terapia, Wyd. Urban&Partner, Wrocław 2009
7. Wołowicka L., Dyk D., Anestezjologia i Intensywna Terapia. Klinika i Pielęgniarstwo, PZWL,
Warszawa 2007, 2008.
1. Aitkenhead A., Rowbotham D., Smith G., red. Kubler A.:Anestezjologia. Tom 1 2, Urban & Partner
2008
2. Chruślińska-Zawadzka E., Podstawowe procedury anestezjologiczne.Adi 1999
3. Kruszyński Z. Anestezjologia położnicza, Położnicze stany naglące Wydawnictwo Lekarskie PZWL,
Warszawa 2006
4. Kruszyński Z.: Intensywna terapia stanu astmatycznego. przygotowanie dawcy narządów, PZWL
2008
5. Rybicki Z. :Intensywna Terapia dorosłych Wyd. Makmed, Lublin, 2009
6. Wytyczne 2005 Resuscytacji Krążeniowo – Oddechowej. Polska Rada Resuscytacji, Kraków 2005.
ul. Kasprzaka 49
Strona 40
Nazwa kierunku:
wstępne:
przedmiotów):
Forma studiów
ECTS:
Liczba
Studia stacjonarne
godzin
Liczba
Studia
godzin
niestacjonarne
Stopień pierwszy
Praktyczny
Wiedza z języka angielskiego na poziomie szkoły ponadgimazjalnej
JĘZYK ANGIELSKI
ogółem
zajęcia
zorganizowane
w.
ćw.
l.
p.
praca
własna
studenta
120
liczba punktów
ECTS
5
125
5
120
5
Celem przedmiotu jest dostarczenie studentowi wiedzy z zakresu języka
angielskiego na poziomie pozwalającym na swobodne komunikowanie się
i używanie słownictwa w zakresie medycyny i ratownictwa medycznego.
Wiedza: student posiada wiedzę na temat form gramatycznych stosowanych w języku angielski; student zna
słownictwo w języku angielskim pozwalające na swobodne komunikowanie się na tematy medyczne.
Umiejętności: student swobodnie komunikuje się w języku angielskim używając terminologii medycznej
Kompetencje społeczne: student rozumie i szanuje kulturę anglosaską, aktualizuje i uzupełnia swoją wiedzę i
umiejętności językowe
dydaktyczne:
ćwiczenia
Wiedza: egzamin pisemny;
Umiejętności: student przygotowuje dyskusję w języku angielskim z wykorzystaniem słownictwa
niezbędnego w pracy ratownika medycznego
Kompetencje społeczne: student wykazuje zdolności komunikacyjne w języku angielskim
Treści programowe:
1. Wstęp. Wprowadzenie do przedmiotu- język angielski.
2. Powtórzenie form gramatycznych w języku angielskim
3. Wymowa, zasady czytania i pisowni - kształtowanie poprawnej wymowy głosek angielskich w
różnym kontekście fonetycznym, kształtowanie właściwego operowania przyciskiem wyrazowym i
przyciskiem zdaniowym.
4. Formy mocne i słabe, prawidłowe posługiwanie się formami słabymi i mocnymi w zdaniach.
Intonacja zdań oznajmujących i różnych typów zdań pytających.
ul. Kasprzaka 49
Strona 41
,
5. Pisownia – grupowanie wyrazów o regularnej pisowni, jako podstawa do późniejszego zapoznania się
z regułami czytania. Pisownia poznanych końcówek, przyrostków i przedrostków.
6. Utrwalenie poprawnej wymowy głosek angielskich w różnym kontekście fonetycznym w ramach
poznanego słownictwa. Utrwalenie właściwego operowania przyciskiem wyrazowym i przyciskiem
zdaniowym.
7. Przykłady akcentu pobocznego intonacji zdań dłuższych, w których następuje „złamanie” melodii
zdania.
8. Pisownia poznanych końcówek, przyrostków i przedrostków. Pisownia – zasady interpunkcji, litery
samogłoskowe w sylabach nieakcentowanych.
9. Rzeczownik: regularna i nieregularna liczba mnoga, forma dzierżawcza imion nazw i stworzeń,
rzeczowniki policzalne i niepoliczalne. Przedimek określony i nieokreślony w zdaniach. Zaimki
osobowe w przypadku podmiotu i dopełnienia. Zaimki wskazujące i pytające. Zaimki zwrotne. Trzy
formy podstawowe czasowników.
10. Części mowy: rzeczowniki policzalne i niepoliczalne występujące tylko w liczbie pojedynczej (many,
much, plenty of, a lot of, a little, a few), stopniowanie przymiotników.
11. Okresy
warunkowe.
Zdania
w
stronie
biernej.
Następstwo
czasów
i mowa zależna.
12. Mówienie o teraźniejszości, przeszłości i przyszłości (charakterystyka człowieka, zdrowie, kontakty z
ludźmi, usługi, komunikacja i transport, praca, dom i miejsce zamieszkania, rodzina, wypoczynek i
rozrywka, podróże i turystyka, środowisko naturalne i zagrożenia z nim związane, położenie
geograficzne, kultura i cywilizacja, zagrożenia cywilizacyjne, patologie społeczne, oświata i
szkolnictwo wyższe, ochrona zdrowia, środki przekazu informacji, ochrona informacji, nowe
zjawiska kulturowe i społeczne, instytucje państwowe, system prawny).
13. Opracowywanie dokumentów, cv.
14. Relacjonowanie i streszczanie tekstów i wypowiedzi z zakresu medycyny i dietetyki.
15. Sytuacyjne wykorzystanie języka.
16. Ćwiczenia z wykorzystaniem artykułów naukowych z obszaru kierunku studiów.
17. Wprowadzenie słownictwa specjalistycznego z zakresu medycyny i ratownictwa medycznego:
personel medyczny, wyposażenie jednostek służby ratunkowej, problemy zdrowotne, aspekty prawne
związane z pracą ratownika medycznego, dokumentacja, procedura postępowania w sytuacjach
kryzysowych, anatomia człowieka, specyfikacja chorób, farmakologia, metody terapii.
Donesch-Jeżo E. „English for Nurses”
Donesch-Jeżo E. „English for Medical Students and Doctors”
Grice T.: English for Nursing, Oxford University Press
Ward B.„First Aid”
Podręczniki wydawnictw obcojęzycznych do nauki języka ogólnego właściwe dla poziomu
zaawansowania studentów
1.
2.
3.
4.
5.
1.
2.
3.
4.
Bergeron J. „First Responder”
Test Your Professional English Medical , Longman / Pearson Education)
English Grammar in Use, Raymond Murphy, Cambridge University Press
Polecone strony internetowe.
ul. Kasprzaka 49
Strona 42
Nazwa kierunku:
wstępne:
przedmiotów):
Stopień pierwszy
Praktyczny
brak
JĘZYK MIGOWY
Forma studiów
Studia stacjonarne
Studia
niestacjonarne
ogółem
Liczba
godzin
Liczba
godzin
zajęcia
zorganizowane
w.
ćw. l.
p.
praca
własna
studenta
30
30
40
15
30
55
Liczba punktów
ECTS
100
4
Celem przedmiotu jest nauczenie studenta posługiwania się
językiem migowym i odczytywania komunikatów gestograficznych.
Wiedza: student zna założenia języka migowego; student zna pojęcia: niesłyszący, głuchoniemy i podstawy
rehabilitacji niesłyszących; student wyjaśnia rolę języka migowego w porozumiewaniu się z osobami
upośledzonymi słuchowo.
Umiejętności: student posługuje się językiem migowym; student komunikuje się z osobami niesłyszącymi;
Kompetencje społeczne: student angażuje się w projekty integracji społecznej z osobami upośledzonymi
słuchowo.
dydaktyczne:
Ćwiczenia, prezentacje
Wiedza: zaliczenie na podstawie kolokwium
Umiejętności: „przemiganie” tekstu
Kompetencje społeczne: prezentacja z udziałem osób niesłyszących- umiejętność współpracy w zespole
Treści programowe:
1. Wstęp. Wprowadzenie do przedmiotu- Język migowy.
2. Historia języka migowego. Zasady języka migowego. Zasób słownictwa. Przekaz uproszczony.
3. Rehabilitacja niesłyszących- problematyka.
ul. Kasprzaka 49
Strona 43
4. Sposoby porozumiewania z osobami niesłyszącymi: pismo, gestykulacja, fonogesty, język migowy.
5. Daktylografia- alfabet palcowy a mowa- podobieństwa i różnice; sposób opisu świata i otaczających
zjawisk
6. Znaki w daktylografii.
7. Ideografia.
8. Ćwiczenia praktyczne.
1. Hendzel J.K. Słownik polskiego języka migowego. Olsztyn. WSiP 1995
2. Szczepankowski B. Język migowy. Pierwsza pomoc medyczna. Warszawa CEM 1996
3. Szczepankowski B. Podstawy języka migowego. Podręcznik dla nauczycieli, Warszawa WSiP 1994
1. Perlin J. Szczepankowski B. Polski język migowy. Opis lingwistyczny. Warszawa WSiP 1992
2. Szczepankowski B., Komunikowanie się z osobami z uszkodzonym słuchem. Poradnik dla
pracowników służb społecznych, Warszawa-Krapkowice 2000
3. Szczepanowski B., Koncewicz D.: Język migowy w terapii, Łódź 2008.
4. Szczepankowski B., Niesłyszący – głusi – głuchoniemi. Wyrównywanie szans, Warszawa 1999
ul. Kasprzaka 49
Strona 44
Nazwa kierunku:
wstępne:
przedmiotów):
Forma studiów
ECTS:
Liczba
Studia stacjonarne
godzin
Liczba
Studia
godzin
niestacjonarne
Stopień pierwszy
Praktyczny
Wiedza z języka niemieckiego na poziomie szkoły ponadgimazjalnej
JĘZYK NIEMIECKI
ogółem
zajęcia
zorganizowane
w.
ćw.
l.
p.
praca
własna
studenta
120
liczba punktów
ECTS
5
125
5
120
5
Celem przedmiotu jest dostarczenie studentowi wiedzy z zakresu języka
niemieckiego na poziomie pozwalającym na swobodne komunikowanie się
i używanie słownictwa w zakresie medycyny i ratownictwa medycznego.
Wiedza: student posiada wiedzę na temat form gramatycznych stosowanych w języku niemieckim; student
zna słownictwo w języku niemieckim pozwalające na swobodne komunikowanie się na tematy medyczne.
Umiejętności: student swobodnie komunikuje się w języku niemieckim używając terminologii medycznej
Kompetencje społeczne: student rozumie i szanuje kulturę państw niemieckojęzycznych, aktualizuje i
uzupełnia swoją wiedzę i umiejętności językowe
dydaktyczne:
Ćwiczenia
Wiedza: egzamin pisemny;
Umiejętności: student przygotowuje dyskusję w języku niemieckim z wykorzystaniem słownictwa
niezbędnego w pracy ratownika medycznego
Kompetencje społeczne: student wykazuje zdolności komunikacyjne w języku niemieckim
Treści programowe:
1. Wstęp. Wprowadzenie do przedmiotu- język niemieckim.
2. Powtórzenie form gramatycznych w języku niemieckim.
3. Zarys historyczny. Podstawy gramatyczne. Przedstawianie się, podawanie adresu zamieszkania,
liczebniki 1-12. Odmiana czasowników: haben, sein.
4. Liczebniki do 1000 i wyżej. Samodzielne prowadzenie dialogów obejmujących podawanie danych
ul. Kasprzaka 49
Strona 45
osobistych i adresów. Podawanie numerów telefonów. Zadawanie pytań i udzielanie odpowiedzi.
Pytania grzecznościowe. Pochodzenie. Nazwy krajów.
5. Odmiana czasowników modalnych: mögen, möchten. Klamra zdaniowa. Rzeczowniki
i ich deklinacja w języku niemieckim. Rodzajnik określony i nieokreślony. Negacja: kein.
6. Negacja – ćwiczenia. Forma grzecznościowa Sie – zaimek osobowy. Zaimki dzierżawcze
(porównanie z rodzajnikiem). Test I.
7. Speisekarte – posiłki, jedzenie i picie - słownictwo. Dialogi - zamawianie posiłków. Tryb rozkazujący
dla czasowników słabych i mocnych. Forma grzecznościowa – ćwiczenia.
8. Forma bezosobowa man – ćwiczenia. Czasowniki modalne – znaczenia. Klamra zdaniowa –
ćwiczenia.
9. Czasowniki modalne. Czasowniki rozdzielne. Klamra zdaniowa – ćwiczenia.
10. Zegar
–
określanie
czasu
zegarowego.
Czasowniki
rozdzielne
–
ćwiczenia
w mówieniu.
11. Nazwy dni tygodnia, miesięcy. Kalendarz. Dialogi kreatywne. Ustalanie terminów spotkań. Pisanie
kart i listów.
12. Opis wnętrza domu (Akkusativ). Zaimek nieokreślony i określony.
13. Ogłoszenia prasowe dotyczące wynajmu mieszkania. Układanie dialogów.
14. Dativ – przyimki z Dativem. Ćwiczenia porównawcze na bazie tekstu „Streit im Haus”. Czasowniki
modalne.
15. Opis hotelu, schroniska, campingu. Na urlopie - słownictwo. Pisanie kart z pobytu na urlopie.
16. Części ciała - słownictwo. Samopoczucie - pytania i odpowiedzi. Określanie stanu zdrowia. Choroby i
samopoczucie (stan zdrowia). Lekarstwa.
17. Wizyta u lekarza – zamawianie, przebieg. Ćwiczenia w rozumieniu ze słuchu.
18. Lekarz i stan zdrowia. Forma czasu przeszłego Perfekt - wprowadzenie. Perfekt czasowników
mocnych i słabych. Użycie czasowników posiłkowych.
19. Czas Perfekt dla czasowników modalnych. Opis historyjek obrazkowych. Perfekt – ćwiczenia
(repetytorium).
Dzień
powszedni.
Czynności
w
ciągu
dnia
(Perfekt).
Praca
w biurze – Perfekt.
20. Moje przeżycia – ćwiczenia w opowiadaniu (Perfekt). Przekazywanie wiadomości. Opowiadanie w czasie
Perfekt. Pytania proste, inwersja, odpowiedzi. Perfekt – dialogi. Dzień roboczy – opis (Perfekt).
21. Słownictwo specjalistyczne – medyczne.
22. Opowiadanie
wydarzeń
na
podstawie
tekstów
prasowych
(Perfekt).
Ćwiczenia
w rozumieniu ze słuchu (Perfekt). Test III (Perfekt). Miasto, kraj – słownictwo. Orientacja w terenie
na podstawie mapy miasta.
23. Opis drogi do celu na podstawie mapy miasta. Ćwiczenia w stosowaniu przyimków
z Dativem i Akkusativem. Dialogi.
24. Ćwiczenia gramatyczne z lukami. Rozumienie ze słuchu – ćwiczenia. Prospekty informacyjne o
miastach europejskich. Opis wycieczki po danym mieście.
25. Berlin – stolica Niemiec. Zarys historyczny, opowiadanie na podstawie tekstów
w podręczniku. Zaimki osobowe w Dativie i Akkusativie – ćwiczenia. Prezenty, składanie życzeń
okolicznościowych. Zaproszenia – ćwiczenia w pisaniu i przekazywaniu ustnym.
26. Ćwiczenia w rozumieniu ze słuchu. Historyjki obrazkowe - opowiadanie. Stopniowanie przymiotnika
i przysłówka – ćwiczenia. Stopniowanie nieregularne.
27. Zaimek względny. Ćwiczenia z historyjkami obrazkowymi. Prospekty reklamowe różnych
produktów. Ćwiczenia porównawcze.
28. Kraje niemieckojęzyczne – zarys historyczno-kulturowy. Opowiadanie.
29. Najpopularniejsze dialekty niemieckie.
30. Teksty i dialogi oryginalne (kaseta). Plany wakacyjne. „Bodensee” - dialogi. Mozart, Goethe, Heine,
ul. Kasprzaka 49
Strona 46
,
Beethoven, Schiller - krótkie życiorysy.
31. Czytanie i streszczanie artykułów prasowych.
32. Wprowadzenie słownictwa specjalistycznego z zakresu medycyny i ratownictwa medycznego:
personel medyczny, wyposażenie jednostek służby ratunkowej, problemy zdrowotne, aspekty prawne
związane z pracą ratownika medycznego, dokumentacja, procedura postępowania w sytuacjach
kryzysowych, anatomia człowieka, specyfikacja chorób, farmakologia, metody terapii.
1.
2.
3.
4.
5.
Bęza S., Nowe repetytorium z gramatyki języka niemieckiego, Warszawa 2007.
Grammatik? Kein Problem
Rostek E. M., Repetytorium tematyczno-leksykalne. Cz. I i II, Bagros 2006.
Słownik Langenscheidt.
Themen Neu, część I i II, – podręcznik i książka ćwiczeń, Wyd. Max Heuber. Verlag, (2006),
Ismaning.
Luscher Renate, Übungsgrammatik. Deutsch als Fremdsprache für Anfänger, Ismaning, 2006.
Dłużniewski St., Deutsch. Kommunikative Übungsgrammatik. Warszawa, 1995
Jędrzejczyk-Skrzyńska M.: Repetytorium z gramatyki języka niemieckiego, Kraków 2000.
Gieryk A., Kulawiec S., Ryżyk H., Skrypt do nauki języka niemieckiego. Wybór tekstów i ćwiczeń
leksykalnych, Szczytno 2001.
5. Bęza St., Deutsch deine Chance 1. Warszawa 2011.
1.
2.
3.
4.
ul. Kasprzaka 49
Strona 47
Nazwa kierunku:
wstępne:
przedmiotów):
Forma studiów
ECTS:
Liczba
Studia stacjonarne
godzin
Liczba
Studia
godzin
niestacjonarne
Stopień pierwszy
Praktyczny
KOMUNIKACJA INTERPERSONALNA
ogółem
zajęcia
zorganizowane
w.
30
ćw.
30
l.
p.
praca
własna
studenta
liczba punktów
ECTS
40
100
4
15
30
55
Celem przedmiotu jest dostarczenie studentowi wiedzy z zakresu
komunikacji interpersonalnej z naciskiem na zasady tzw. dobrej komunikacji
nastawionej na prowadzeni dialogu. Student zapozna się z elementami
komunikacji werbalnej i niewerbalnej oraz zrozumie znaczenie komunikacji w
kontaktach z pacjentem.
Wiedza: student zna zasady i elementy procesu komunikacyjnego; student zna model komunikacji, student
zna zasady komunikacji werbalnej i niewerbalnej
Umiejętności: student stosuje zasady aktywnej komunikacji w stosunkach z przełożonymi, kolegami; student
prowadzi umiejętny dialog; student przekazuje informacje w sposób niewerbalny
Kompetencje społeczne: student wykazuje się empatią i zrozumieniem w komunikacji
dydaktyczne:
Wykłady, ćwiczenia
Wiedza: zaliczenie pisemne- kolokwia
Umiejętności: student przygotowuje plan ćwiczeń z zastosowaniem aktywnej komunikacji; ćwiczenia w
grupie, scenki: pacjent- ratownik medyczny
Kompetencje: student przeprowadza prezentację scenek z naciskiem na zasady umiejętnej komunikacji,
empatii, aktywnego słuchania, właściwego przekazywania komunikatów.
Treści programowe:
1. Wstęp. Wprowadzenie do przedmiotu- komunikacja interpersonalna.
2. Założenia komunikacji interpersonalnej.
3. Zasady komunikacji- struktura, interlokutorzy, zasady słuchania i przekazywania informacji.
ul. Kasprzaka 49
Strona 48
,
4. Elementy procesu komunikacyjnego.
5. Modele komunikacji.
6. Dostosowanie komunikatu do typu odbiorców.
7. Przeszkody i bariery w komunikacji.
8. Zasady skutecznej komunikacji.
9. Aktywne słuchanie, empatia, dostosowanie reakcji.
10. Dostosowanie komunikatu w zależności od wieku, pozycji, stanu odbiorcy komunikatu.
11. Komunikacja werbalna- dobór słownictwa, intonacja, klarowność komunikatu
12. Komunikacja niewerbalna: postawa ciała, gesty, wyraz twarzy; zachowanie dystansu; dostosowanie
ubioru
13. Komunikacja międzykulturowa.
14. Zasady komunikacji w służbie zdrowia, pogotowiu ratunkowym, zespole ratunkowym.
15. Zasady komunikacji z pacjentami.
1. Grajcarek A.: Sztuka rozmowy z chorym. Wyd. Ad Vocem, Kraków 2001.
2. Hartley P.: Komunikowanie interpersonalne. Wyd. Astrum, Wrocław 2006.
3. Kwiatkowska A., Krajewska-Kułak E., Panka W.: Komunikowanie interpersonalne. Wyd. Czelej,
Lublin 2003.
4. Nęcki Z., Komunikacja międzyludzka, Kraków 2000.
1. Leathers D.G.: Komunikacja niewerbalna. Zasady i zastosowanie. Wyd. PWN, Warszawa 2007.
2. McKay M., Davis, M. Fanning P., Sztuka skutecznego porozumiewania się, Gdańsk 2001.
3. Quilliam S.: Mowa ciała. Czyny mówią więcej niż słowa: złam niepisany szyfr mowy ciała. Wyd.
Bellona, Warszawa 2007.
ul. Kasprzaka 49
Strona 49
Nazwa kierunku:
wstępne:
przedmiotów):
Forma studiów
ECTS:
Liczba
Studia stacjonarne
godzin
Liczba
Studia
godzin
niestacjonarne
Stopień pierwszy
Praktyczny
Efekty kształcenia z przedmiotu pierwsza pomoc
KWALIFIKOWANA PIERWSZA POMOC
ogółem
zajęcia
zorganizowane
w.
30
ćw.
l.
p.
60
praca
własna
studenta
liczba punktów
ECTS
35
125
5
15
45
65
kwalifikowanej pierwszej pomocy medycznej- zasadami udzielenia
pomocy, sposobami; student potrafi przeprowadzić czynności ratunkowe w
miejscu zdarzenia.
Wiedza: student zna zadania służb ratowniczych; student zna sposoby prowadzenia akcji ratunkowej
Umiejętności: student przeprowadza pierwszą pomoc u poszkodowanego; student stosuje resuscytację,
defibrylację w celu przywrócenia podstawowych funkcji życiowych, student ewakuuje rannego z miejsca
wypadku.
Kompetencje społeczne: student współpracuje w zespole przeprowadzającym akcję ratunkowa; student czuje
się odpowiedzialny za zdrowie i życie pacjenta; student rozumie zasady etyki i prawa w postępowaniu z
poszkodowanymi.
dydaktyczne:
Wykłady interaktywne, multimedialne, ćwiczenia
Umiejętności: student przygotowuje plan i zadania akcji ratunkowej, przeprowadza symulowaną akcję.
Kompetencje społeczne: student dokonuje prezentacji ze zwróceniem uwagi na umiejętność współpracy w
zespole.
ul. Kasprzaka 49
Strona 50
Treści programowe:
1. Wstęp. Wprowadzenie do przedmiotu- kwalifikowana pierwsza pomoc medyczna.
2. Kwalifikowana pierwsza pomoc medyczna- podstawy prawne, zasady, cele.
3. Zasady organizacji ratownictwa medycznego w Polsce.
4. Bezpieczeństwo własne, miejsca zdarzenia, poszkodowanego.
5. Zestawy ratownicze, dezynfekcja sprzętu.
6. Elementy fizjologii i anatomii, ocena poszkodowanego, badanie wstępne oraz szczegółowe.
7. Postępowanie z nieprzytomnym poszkodowanym.
8. Resuscytacja krążeniowo-oddechowa: dorosły, dziecko, niemowlę, sytuacje szczególne.
9. Defibrylacja automatyczna i półautomatyczna.
10. Wstrząs.
11. Inne stany: drgawki, cukrzyca zdekompensowana, zawał mięśnia sercowego, udar mózgu, zatrucia,
podtopienie.
12. Urazy mechaniczne i obrażenia - złamania, zwichnięcia, skręcenia, krwotoki, obrażenia klatki
piersiowej, brzucha, kręgosłupa, głowy i kończyn.
13. Urazy chemiczne, termiczne, elektryczne, zagrożenia środowiskowe.
14. Taktyka działań ratowniczych - zdarzenie masowe, mnogie, segregacja wstępna, karta udzielonej
pomocy, logistyka.
15. Ewakuacja ze strefy zagrożenia.
16. Udzielanie kwalifikowanej pierwszej pomocy w sytuacjach symulowanych.
17. Drożność dróg oddechowych (rurka u-g, n-g, LT, LMA), wentylacja workiem samorozprężalnym,
tlenoterapia.
18. Psychologiczne aspekty wsparcia poszkodowanych i ratowników.
19. Procedury ratownicze KSRG.
1. Campbell J.; International Trauma Life Support. Ratownictwo przedszpitalne w urazach. 2010.
2. Chapleau Ch.W., Smereka J. (red. wyd.polskiego), Ratownictwo - kwalifikowana pierwsza pomoc,
wyd. Górnicki, Wrocław 2013.
3. Goniewicz M., Pierwsza pomoc, wyd. PZWL, Warszawa, 2012.
4. Guła P., Machała W., Postępowanie przedszpitalne w obrażeniach ciała, wyd. PZWL 2015.
5. Jakubaszko J. ( red.): Ratownik Medyczny; Wydawnictwo Medyczne Górnicki, Wrocław 2007
(wydanie drugie) podręcznik zalecany przez Polskie Towarzystwo Medycyny Ratunkowe.
6. Konieczny J., Paciorek P., Kwalifikowana pierwsza pomoc - wiedza i umiejętności ratownika,
2013.
7. Szarpak Ł., Madziała M., Egzamin testowy w pytaniach i odpowiedziach, wyd. Makmed, Lublin
2014.
8. Ustawa o państwowym ratownictwie medycznym KOMENTARZ pod redakcją Stefana Poździocha i
Przemysława Guły, Warszawa 2008.
9. Witt M., Dąbrowska A., Dąbrowski M., Ratownictwo medyczne - kwalifikowana pierwsza pomoc,
wyd. UM Poznań, Poznań 2014.
ul. Kasprzaka 49
Strona 51
,
1. Ciećkiewicz J. Ratownictwo medyczne w wypadkach masowych, Górnicki Wydawnictwo
Medyczne, Wrocław 2005.
2. Jakubaszko J.( red.); Medycyna ratunkowa, Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, Wrocław
2003.
3. Plantz S.H., Adler J.N.: Medycyna ratunkowa. Wyd. polskie pod red. J. Jakubaszki. Wyd. Med. Urban
& Partner, Wrocław 2005
4. Wranicz J.K., Kaczmarek K., Gaszyński W., Zautomatyzowana defibrylacja zewnętrzna, Górnicki
Wydawnictwo Medyczne, Wrocław 2012.
5. Zawadzki A.: Medycyna ratunkowa i katastrof, PZWL, 2011. Matecka V., Panufnik K., Wojtasz Sł.,:
Pierwsza pomoc. Obowiązkowe instrukcje postępowania podczas wypadków i w sytuacjach kryzysowych
2008
ul. Kasprzaka 49
Strona 52
Nazwa kierunku:
Stopień pierwszy
Praktyczny
Efekty kształcenia z propedeutyki prawa, pierwsza pomoc,
podstawy kwalifikowanej pierwszej pomocy, technik zabiegów
wstępne:
medycznych
Nazwa modułu (przedmiot lub grupa MEDYCYNA KATASTROF
przedmiotów):
zajęcia
Forma studiów
praca
Liczba punktów
zorganizowane
ogółem
własna
ECTS
w.
ćw. l.
p. studenta
ECTS:
Liczba
Studia stacjonarne
30 30
0
godzin
60
2
Liczba
Studia
15 30
15
godzin
niestacjonarne
medycyny katastrof, zdarzeń masowych, wojny. Przygotowanie studenta
do przeprowadzenia akcji ratunkowej a także zarządzania akcją ratunkową
w miejscu katastrofy. Zapoznanie z aspektami prawnymi przeprowadzania
akcji ratunkowych w wyniku katastrof.
Wiedza: student zna założenia medycyny katastrof; student zna aspekty prawne przeprowadzania działań
ratowniczych w miejscu katastrofy; student zna etapy prowadzenia akcji ratunkowej na miejscu katastrofy.
Umiejętności: student organizuje plan działania akcji ratunkowej w sytuacji katastrofy, zdarzenia masowego,
klęski żywiołowej; student niesie pomoc poszkodowanym w sytuacji kryzysowej;
Kompetencje społeczne: student współdziała z innymi grupami ratowników w miejscu katastrofy; student
czuje się odpowiedzialny za właściwe zorganizowanie akcji ratunkowej, umiejętność współpracy, szybkiego
podejmowania decyzji.
dydaktyczne:
Wiedza: egzamin pisemny opisowy
Umiejętności: student przygotowuje plan przeprowadzenia akcji ratunkowej w miejscu katastrofy
Kompetencje społeczne: student dokonuje prezentacji ze zwróceniem uwagi na umiejętność współpracy w
grupie
Treści programowe:
ul. Kasprzaka 49
Strona 53
,
1. Wstęp. Wprowadzenie do przedmiotu- medycyna katastrof
2. Założenia medycyny katastrof jako przedmiotu.
3. Zasady funkcjonowania Zintegrowanego Ratownictwa Medycznego w katastrofach. Podział
obowiązków. Zarządzanie kryzysowe
4. Zasady organizacji akcji ratunkowej w katastrofach i zdarzeniach masowych.
5. Ocena zdrowia poszkodowanych w miejscu katastrofy.
6. Etapy akcji ratunkowej w czasie katastrofy.
7. Segregacja medyczna - START Triage, Jump Triage.
8. Prawa człowieka w sytuacjach kryzysowych. Aspekty etyczne.
9. Zadania służby zdrowia w czasie wojny.
10. Medyczne czynności ratunkowe w katastrofach chemicznych, biologicznych, promieniotwórczych.
11. Zagrożenia ekologiczne, bioterroryzm, zatrucia BST a czynności ratunkowe.
12. Klęski żywiołowe a pomoc medyczna.
13. Organizacja transportu poszkodowanych z miejsca katastrofy.
14. Krajowe i międzynarodowe aspekty prawa w przypadku katastrof.
15. Współpraca międzynarodowa w ratownictwie medycznym.
16. Psychoprofilaktyka w medycynie katastrof.
17. Akty terrorystyczne.
18. Funkcjonowanie OC i RP. Ruchome jednostki służby zdrowia w OC.
19. Lotnicze Pogotowie Ratunkowe - zasady działania i współpracy z ZRM.
20. Przygotowanie oddziałów szpitalnych w sytuacjach kryzysowych, wypadkach masowych, w okresie
działań wojennych.
1. Chomiczewski K., Kocik J., Szkoda M.T.: Bioterroryzm. Zasady postępowania lekarskiego.
Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2002;
2. Ciećkiewicz J. Benin-Goren O.: Ratownictwo medyczne w wypadkach masowych : medycyna
katastrof w zarysie. Wydawnictwo Medyczne Górnicki, Wrocław 2005;
4. Kowalczyk M., Rump S., Kołaciński Z.. Medycyna katastrof chemicznych. Wydawnictwo Lekarskie
PZWL, Warszawa 2004;
5. Mackway Jones K., Masden J., Windle J., red. wyd. pol. Jakubaszko J., Triage.Ratunkowa segregacja
medyczna, Elselvier Urban&Partner, 2012.
6. Zawadzki A. Basista A., Sosada K., Żurawiński W.: Medycyna ratunkowa i katastrof : podręcznik dla
studentów uczelni medycznych. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2011.
1. Advanced Life Suport Group (red. wyd. pol. J. Jakubaszko), Medycyna ratunkowa.Nagłe zagrożenia
pochodzenia wewnętrznego. Górnicki Wydawnictwo Medyczne. Wrocław 2003.
2. Ball C.M., Philips R.S., Medycyna stanów nagłych. WIG-Press. Warszawa 2002.
3. Buchfelder M., Buchfelder A., Podręcznik pierwszej pomocy. Wydawnictwo Lekarskie PZWL.
Warszawa 2003.
4. Klukowski K., Medycyna wypadków w transporcie. Wydawnictwo Lekarskie PZWL.Warszawa 2005.
5. Pilecka B.: Kryzys psychologiczny. Wybrane zagadnienia. Wydawnictwo Uniwersytetu
Jagiellońskiego, Kraków 2004
6. Strużyna J., Baumberg I.: Oparzenia w katastrofach i masowych zdarzeniach Wydawnictwo
Lekarskie PZWL, Warszawa 2004;
ul. Kasprzaka 49
Strona 54
Nazwa kierunku:
Stopień pierwszy
Praktyczny
wstępne:
przedmiotów):
Forma studiów
ECTS:
Liczba
Studia stacjonarne
godzin
Liczba
Studia
godzin
niestacjonarne
Efekty kształcenia z przedmiotu pierwsza pomoc,
kwalifikowana pierwsza pomoc, anatomia
MEDYCYNA RATUNKOWA
ogółem
zajęcia
zorganizowane
w.
195
ćw.
l.
p.
220
praca
własna
studenta
liczba punktów
ECTS
5
415
14
60
210
145
Celem przedmiotu jest dostarczenie studentowi wiedzy i umiejętności
z zakresu wykonywania czynności ratunkowych u poszkodowanych.
Student zapozna się z zadaniami stawianymi przed jednostkami
Państwowego Ratownictwa Medycznego w wydarzeniach jednostkowych
oraz katastrofach i zdarzeniach masowych.
Wiedza: student zna zasady funkcjonowania Państwowego Ratownictwa Medycznego; student zna zakres
obowiązków i odpowiedzialności ratownika medycznego, zna podstawowy sprzęt ratowniczy, student zna
zasady udzielania pierwszej pomocy i resuscytacji.
Umiejętności: student ocenia stan zdrowia pacjenta; student przeprowadza akcję ratunkowa; student udziela
pierwszej pomocy poszkodowanemu i monitoruje jego stan.
Kompetencje społeczne: student poczuwa się do odpowiedzialności za zdrowie i życie pacjenta, student
współpracuje z jednostkami ratowniczymi w miejscu katastrofy, zdarzenia masowego; student wykazuje się
empatią w stosunku do poszkodowanego.
dydaktyczne:
Wykład, ćwiczenia w pracowni
ul. Kasprzaka 49
Strona 55
Wiedza: zaliczenie pisemne na podstawie kolokwium
Umiejętności: student przeprowadza akcję ratunkową z wykorzystaniem manekina
Kompetencje: student dokonuje prezentacji działań ratunkowych ze zwróceniem uwagi na umiejętność
koncentracji i sumienność
Treści programowe:
1. Wstęp, wprowadzenie do przedmiotu medycyna ratunkowa. Rys historyczny dziedziny.
2. Podstawowe wyposażenie ratownika medycznego. Wyposażenie ambulansu.
3. Akty prawne dotyczące medycyny ratunkowej. Ustawa o Państwowym Ratownictwie Medycznym w
Polsce.
4. Ocena funkcji życiowych pacjenta. Rozpoznanie stanu zagrożenia życia.
5. Monitorowanie pacjenta w stanie zagrożenia życia.
6. Podstawowe zabiegi ratujące życie u dorosłych, dzieci, niemowląt, noworodków.
7. Zaawansowane zabiegi ratujące życie u dorosłych - procedury ALS.
8. Zaawansowane zabiegi ratujące życie u dzieci, niemowląt i noworodków - procedury PALS.
9. Zaawansowane zabiegi ratujące życie pacjentów po urazach - procedury ITLS.
10. Odwracalne przyczyny NZK.
11. Tlenoterapia, wentylacja mechaniczna, respiratoterapia.
12. Zaburzenia rytmu serca: bloki przewodnictwa, bradykardia, częstoskurcze.
13. Stany zagrożenia życia:
a) układ krążenia - wstrząs, zawał mięśnia sercowego, omdlenia, niewydolność krążenia,
zaburzenia rytmu serca.
b) układ oddechowego - obturacja górnych dróg oddechowych, POChP, zator tętnicy płucnej,
astma, odma, ostra niewydolność oddechowa
c) układ neurologiczny - śpiączki i inne zaburzenia świadomości, stan padaczkowy, choroby
naczyniowe mózgu, bóle głowy
d) układ pokarmowy - zapalenie trzustki, zapalenia wyrostka robaczkowego, owrzodzenie
żołądka i dwunastnicy, niedrożność jelit, krwawienie z przewodu pokarmowego
e) w urazach - mnogie obrażenia ciała, urazy głowy, urazy klatki piersiowej, urazy brzucha,
urazy miednicy, urazy kończyn, oparzenia
f) w ginekologii i położnictwie - krwotok z dróg rodnych, poronienie, ciąża ektopowa, rzucawka
porodowa, zatrucie ciążowe
14. Zatrucia.
15. Zaburzenia metaboliczne - hipo i hiperglikemia, śpiączki.
16. Poród. Odebranie porodu w warunkach przedszpitalnych.
17. Lotnicze Pogotowie Ratunkowe. Współpraca ZRM z LPR.
18. Farmakoterapia w praktyce ratownika medycznego.
19. Etyka w praktyce ratownika medycznego.
20. Stwierdzenie zgonu. Odstąpienie od działań ratunkowych.
ul. Kasprzaka 49
Strona 56
,
1. Andres J. (red.), Wytyczne RKO Europejskiej Rady Resuscytacji 2010, wyd. PRR 2011.
2. Campbell J. E., Alson R.L. (red.): Basic Trauma Life Suport - dla paramedyków i ratowników
medycznych. Wyd. Medycyna Praktyczna, Kraków 2006
3. Dębski R., Stany nagłe - położnictwo i ginekologia, Medical Tribune Polska, 2012.
4. Flake F., Runggaldier K., red. pol.wyd. Maślanka M. , Ratownictwo medyczne. Procedury od A do Z,
wyd. Elselvier Urban&Partner, 2013.
6. Jakubaszko J: Medycyna ratunkowa. Nagłe zagrożenia pochodzenia wewnętrznego. Wyd. Med.
Górnicki, Wrocław 2003
7. Kleszczyński J., Stany nagłe u dzieci, wyd. PZWL, 2015.
8. Kleszczyński J., Zawadzki M., Leki w ratownictwie medycznym, wyd. PZWL 2015.
9. Muller S., Thons M., Stany zagrożenia życia u dzieci, PZWL 2012.
10. Paciorek P., Patrzała A., Kłos E., Medyczne czynności ratunkowe, wyd. PZWL 2015.
11. Plantz S.H., Adler J.N.: Medycyna ratunkowa. Wyd. polskie pod red. J. Jakubaszki. Wyd. Med. Urban
& Partner, Wrocław 2008
12. Sprigings D., Chambers J.B., red. pol., wyd. Muller P., Stany nagłe w medycynie, Górnicki
Wydawnictwoe Medyczne, 2011.
13. Strange G.R., Ahrens W.R. i inni Medycyna Ratunkowa wieku dziecięcego, PZWL, 2003,
14. Zawadzki A. (red.): Medycyna ratunkowa i katastrof. PZWL, Warszawa 2011.
15. Zespół ALS Group, red.pol.wyd. Jakubaszko J., Medycyna ratunkowa - nagłe zagrożenia zdrowotne
pochodzenia wewnętrznego, wyd. Górnicki, 2014
1. Brongel L.: Złota godzina. Krakowskie Wydawnictwo Medyczne, Kraków, 2000, wyd. 2, Kraków
2007
2. Bulicz E i wsp.: Procedury postępowania dla dyspozytorów. Med. Prakt. Kraków 2002
3. Ciećkiewicz J (red.): Ratownictwo medyczne w wypadkach masowych. Wyd. Med. Górnicki, Wrocław
2005.
4. Henry G.L., Little N., Jagofa A., Pellegrino T.R., red. pol.wyd. Kozubski W., Stany nagłe w
neurologii - od objawu do rozpoznania, wyd. PZWL 2007.
5. Kózka M., Rumian B., Maślanka M., Pielęgniarstwo ratunkowe, wyd. PZWL, 2013.
6. Maciejewska M., Torbicki A., Poradnik dyżuranta, wyd. PZWL, 2013.
7. Orebaugh S.L., red. wyd. pol. Andres J., Atlas technik i metod zabezpieczania dróg oddechowych,
Elselvier Urban&Partner, 2011.
8. Styka L: Ewakuacja i transport poszkodowanego. Wyd. Med. Górnicki, Wrocław 2008
9. Trzos A: Zabezpieczenie medyczne imprez masowych. Kraków, 2001
ul. Kasprzaka 49
Strona 57
Nazwa kierunku:
Stopień pierwszy
Praktyczny
wstępne:
Efekty kształcenia z przedmiotów:
anatomia, toksykologia
Nazwa modułu (przedmiot lub grupa MEDYCYNA SĄDOWA
przedmiotów):
zajęcia
Forma studiów
zorganizowane
ogółem
w.
ćw. l.
p.
ECTS:
Liczba
Studia stacjonarne
15 15
godzin
30
Liczba
15
godzin
praca
własna
studenta
liczba punktów
ECTS
0
1
15
Głównym celem zajęć jest zapoznanie studenta z
podstawowymi pojęciami dotyczącymi medycyny sądowej i z
nowoczesnymi technikami stosowanymi w medycynie sądowej.
Student zapozna się ze sposobami stosowania zdobytej wiedzy
podczas udzielania pierwszej pomocy poszkodowanym i ze
sposobami postępowania z poszkodowanymi.
Wiedza: student potrafi opisać rodzaje urazów i uszkodzeń ciała ludzkiego
Umiejętności: student rozróżnia urazy ciała ludzkiego i ich pochodzenie; student udziela pierwszej pomocy
poszkodowanym w wyniku zajść gwałtownych.
Kompetencje społeczne: student wykazuje się odpowiedzialnością podczas opisu materiałów dowodowych,
przestrzega tajemnicy zawodowej.
dydaktyczne:
Wiedza: zaliczenie pisemne- kolokwium
Umiejętności: student przygotowuje opis urazów ciała poszkodowanego-projekt
Kompetencje społeczne:
spostrzegawczość, precyzja
Treści programowe:
student
przeprowadza
prezentację
z
uzasadnieniem-
umiejętności:
ul. Kasprzaka 49
Strona 58
1. Wstęp. Wprowadzenie do przedmiotu- medycyna sądowa. Cele i zadania.
2. Zarys kryminalistyki sądowo-lekarskiej- cele i zadania.
3. Zabójstwo i samobójstwo jako przedmiot medycyny sądowej. Ustalanie przyczyn, skutków, czasu
zgonu.
4. Śmierć z przyczyn chorobowych.
5. Patomorfologia sądowo- lekarska.
6. Traumatologia sądowo-lekarska.
7. Urazy mechaniczne, elektryczne, chemiczne i ich działanie na ustrój ludzki.
8. Rany zadane różnego rodzaju narzędziami.
9. Uduszenia gwałtowne.
10. Urazy termiczne- oparzenia, odmrożenia.
11. Ustalenie przyczyn, rodzaju i czasu śmierci.
12. Utonięcia.
13. Obrażenia postrzałowe.
14. Przedawkowanie leków, alkoholu; toksykologia.
15. Zmiany ciała po zgonie.
16. Sekcja zwłok.
17. Badania osób żywych poszkodowanych. Ocena szkód.
18. Zbieranie dowodów rzeczowych w celu udowodnienia przestępstwa.
19. Sądowe dochodzenie ojcostwa. Badania krwi, badania DNA.
20. Badanie śladów biologicznych.
21. Badania antropologiczne.
22. Tworzenie populacyjnych baz danych profili genetycznych.
1. DiMaio VJ, DiMaio D. Medycyna Sądowa. Urban&Partner, Wrocław 2003.
2. Gałązka-Śliwka A:. Śmierć jako problem medycznokryminalistyczny.Wolters Kluwer Polska,
Warszawa 2009.
3. Raszeja S., Nasiłowski W., Markiewicz J.: Medycyna sądowa. Podręcznik dla studentów medycyny,
PZWL, 1993
1. Hołyst B. Kryminalistyka. PWN, Warszawa 2000.
2. Seńczuk W. Toksykologia. PZWL, Warszawa 1994.
3. Szczerkowska Z, Pawłowski R. Podstawy genetyki sądowej. Akademia Medyczna w Gdańsku,
2002.
4. Weber JC. Sekcja zwłok. Podręcznik Shearera. PZWL, Warszawa 2000.
5. Wójcikiewicz J. Ekspertyza sądowa. Wyd. Zakamycze, Kraków 2002.
.
ul. Kasprzaka 49
Strona 59
Nazwa kierunku:
wstępne:
przedmiotów):
Forma studiów
ECTS:
Liczba
Studia stacjonarne
godzin
Liczba
Studia
godzin
niestacjonarne
Stopień pierwszy
Praktyczny
Efekty kształcenia z przedmiotów: ratownictwo medyczne, anatomia,
fizjologia, patofizjologia
MEDYCZNE CZYNNOŚCI RATUNKOWE I
ogółem
zajęcia
zorganizowane
w.
ćw.
l.
p.
150
praca
własna
studenta
liczba punktów
ECTS
0
150
5
110
40
medycznych czynności ratunkowych w warunkach szpitalnych, w tym
oceny stanu chorego, wykonania podstawowych badań lekarskich;
zdobycie przez studenta wiadomości z wykonywania zabiegów
inwazyjnych i ich dokumentacji.
Wiedza: student posiada wiedzę na temat dokonania zabiegów inwazyjnych na pacjencie; student zna
metody obserwacji i diagnostyki pacjenta; student zna metody prowadzenia dokumentacji szpitalnej; student
zna zasady BHP
Umiejętności: student obserwuje i diagnozuje chorego; student dokonuje zabiegów inwazyjnych przy
pacjencie; zbiera materiał do badań diagnostycznych, student prowadzi dokumentację z przeprowadzonych
zabiegów; student udrażnia bezprzyrządowo drogi oddechowe i prowadzi podstawowe zabiegi ratujące życie
u dorosłych, dzieci i niemowląt.
Kompetencje społeczne: student komunikuje się z pacjentem i jego rodzina w sposób życzliwy i zgodny z
zasadami etyki kierując się dobrem pacjenta; student czuje się odpowiedzialny za zdrowie i życie pacjenta;
dydaktyczne:
Zajęcia praktyczne
Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest opanowanie wszystkich przewidzianych programem czynności
ratunkowych – osoba prowadząca bierze pod uwagę poprawność merytoryczną, sprawne wykonywania
zabiegów inwazyjnych na manekinie i osobie.
Wiedza: egzamin pisemny; egzamin praktyczny
Umiejętności: student przeprowadza medyczne czynności ratunkowe i zabiegi na manekinie i osobie
ul. Kasprzaka 49
Strona 60
Kompetencje społeczne: student komunikuje się z pacjentem i jego rodziną w sposób świadczący o
odpowiedzialności i empatii.
Treści programowe:
Wstęp. Wprowadzenie do przedmiotu- medyczne czynności ratunkowe.
Przyjęcie chorego do szpitala, dokumentacja medyczna, karta MCR w ZRM;
Zakażenia szpitalne.
Aseptyka, antyseptyka, wyjaławianie, kontrola sterylizacji, magazynowanie materiału
wysterylizowanego.
5. Wywiad ratowniczy (SAMPLE, OLD CART).
6. Ocena przytomności (AVPU, GLASGOW COMA SCALE).
7. Obserwacja chorego, ocena stanu zdrowia.
8. Pomiar tętna, ciśnienia krwi, temperatury, saturacji, OCŻ.
9. EKG - technika wykonania.
10. Tamowanie krwotoków zewnętrznych.
11. Wykonywanie opatrunków i bandażowanie w zależności od typu rany.
12. Powstawanie odleżyn, zapobieganie odleżynom, typy odleżyn.
13. Diagnostyka laboratoryjna i obrazowa.
14. Drogi podawania leków: doustna, dożylna, domięśniowa, podjęzykowa, wziewna, transdermalna,
doodbytnicza, podskórna, śródskórna.
15. Iniekcje- rodzaje iniekcji.
16. Zakładanie venflonu.
17. Przygotowanie wlewu kroplowego.
18. Nakłucie żyły w celu oznaczania glukozy, elektrolitów, poziomu insuliny.
19. Gazometria krwi tętniczej.
20. Pobieranie moczu i krwi do badań laboratoryjnych.
21. Wykonanie wlewu doodbytniczego.
22. Bezprzyrządowe udrażnianie dróg oddechowych.
23. Udrażnianie dróg oddechowych rurką ustno-gardłową i nosowo-gardłową.
24. Wentylacja workiem samorozprężalnym.
25. BLS osób dorosłych i dzieci.
26. Defibrylacja automatyczna, półautomatyczna i manualna.
1.
2.
3.
4.
1. Andres J. (red), Wytyczne resuscytacji 2010, Polska Rada Resuscytacji, 2011.
2. Budynek M., Nowacki C.: Opatrywanie ran wiedza i umiejętności. Wydawnictwo Makmed, Lublin
2008.
3. Ciechaniewicz W., Grochans E., Łoś E.: Wstrzyknięcia śródskórne, podskórne, domięśniowe i
dożylne. PZWL, Warszawa 2006.
4. Goniewicz M., Pierwsa pomoc (podręcznik dla studentów), PZWL, 2012
5. Kózka M., Rumian B., Maślanka M., Pielęgniarstwo ratunkowe, PZWL, 2013.
7. Paciorek P., Patrzała A., Kłos E., Medyczne czynności ratunkowe, PZWL, 2014.
8. Wranicz J.K., Kaczmarek K., Gaszyński W., Zautomatyzowana defibrylacja zewnętrzna, Górnicki
Wydawnictwo Medyczne, 2012.
ul. Kasprzaka 49
Strona 61
,
9. NutbeamT., Daniels R., Procedury zabiegowe, PZWL, 2011.
1. Jakubaszko J., Boznański A. (red.): Ratownik medyczny. Wrocław, Górnicki Wydawnictwo
Medyczne, 2003.
2. Klukowski K., Blady W: Medycyna wypadków w transporcie. Warszawa, Wydawnictwo Lekarskie
PZWL, 2005.
3. Kózka M. (red.): Stany zagrożenia życia . Wybrane standardy opieki i procedury postępowania
pielęgniarskiego. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2001.
4. Sefrin P., Schua R. (red.): Postępowanie w nagłych przypadkach. Wrocław, Urban & Partner, 2002.
5. Ślusarska B., Zarzycka D., Zahradniczek K. (red.): Podstawy pielęgniarstwa. Podręcznik dla
studentów i absolwentów kierunków pielęgniarstwo i położnictwo. Wydawnictwo Czelej, Lublin
2004.
6. Szwałkiewicz E.: Zasady podnoszenia i przemieszczania pacjentów. Przewodnik dla pielęgniarek .
Wydawnictwo Urban&Partner, Wrocław, 2000.
7. Uszyński H. (red.): Płyny z jam ciała. Powstawanie i badania laboratoryjne. PZWL, Warszawa 1998.
ul. Kasprzaka 49
Strona 62
Nazwa kierunku:
wstępne:
przedmiotów):
Forma studiów
ECTS:
Liczba
Studia stacjonarne
godzin
Liczba
Studia
godzin
niestacjonarne
Stopień pierwszy
Praktyczny
fizjologia, patofizjologia, medyczne czynności ratunkowe część I
MEDYCZNE CZYNNOŚCI RATUNKOWE II
ogółem
zajęcia
zorganizowane
w.
ćw.
l.
p.
praca
własna
studenta
220
Liczba punktów
ECTS
0
220
7
200
20
Celem przedmiotu jest dostarczenie studentowi praktycznej wiedzy z
zakresu medycznych czynności ratunkowych ze zwróceniem szczególnej
uwagi na wykonywanie zabiegów resuscytacji, udrożniania układu
oddechowego, defibrylacji, EKG.
Wiedza: student odtwarza algorytm resuscytacji, intubacji, EKG, defibrylacji.
Umiejętności: student wykonuje zabiegi resuscytacji, student wykonuje zabiegi EKG, defibrylacji; student
przygotowuje i podaje leki podczas resuscytacji; student stwierdza biologiczną śmierć pacjenta; student
prowadzi dokumentację zgonu pacjenta.
Kompetencje społeczne: student współpracuje w zespole wykonującym czynności ratunkowe; student
odpowiedzialnie i z zaangażowaniem podchodzi do wykonywanej pracy mając na względzie dobro pacjenta
dydaktyczne:
Zajęcia praktyczne
Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest opanowanie wszystkich przewidzianych programem czynności
ratunkowych – osoba prowadząca bierze pod uwagę poprawność merytoryczną, sprawne użycie właściwego
oprzyrządowania pod presją czasu.
Umiejętności: przeprowadzeni zabiegów resuscytacji, defibrylacji, intubacji na manekinach- zaliczenie na
ocenę
Kompetencje społeczne: student dokonuje prezentacji zabiegów ze zwróceniem uwagi na umiejętności
przekazania wiedzy , dokładność i zaangażowanie w wykonywane czynności.
ul. Kasprzaka 49
Strona 63
,
Treści programowe:
1. Wstęp. Wprowadzenie do przedmiotu- medyczne czynności ratunkowe, kontynuacja.
2. Kaniulacja żył obwodowych i żyły szyjnej zewnętrznej.
3. Iniekcje domięśniowe.
4. Iniekcje podskórne.
5. Zgłębnikowanie- zasady wykonania, powikłania.
6. Płukanie żołądka.
7. Badanie fizykalne i neurologiczne.
8. Zaawansowane zabiegi ratujące życie ALS, PALS.
9. Monitorowanie czynności oddechowych; monitorowanie czynności serca i układu krwionośnego.
10. Nadkrtaniowe metody przywracania drożności dróg oddechowych- rurka krtaniowa, maska
krtaniowa, rurka Combitube, i-gel.
11. Intubacja dotchawicza w laryngoskopii bezpośredniej drogą przez usta i nos.
12. Ekstubacja.
13. Odsysanie dróg oddechowych.
14. Wkłucie doszpikowe - B.I.G., EZ-IO, FAST, Jamshidi
15. Konikopunkcja.
16. Tlenoterapia bierna.
17. Wentylacja zastępcza- respirator.
18. Kardiowersja elektryczna.
19. Elektrostymulacja przezskórna.
20. EKG - analiza i interpretacja.
21. Stwierdzenie biologicznych znamion śmierci.
22. Odstąpienie od czynności ratunkowych.
23. Dokumentacja zgonu pacjenta.
1.
2.
3.
4.
Andres J. (red), Wytyczne resuscytacji 2010, Polska Rada Resuscytacji, 2011.
Chmiel D., Cichańska M., Kłos E. Medyczne czynności ratunkowe, PZWL, 2015.
Kózka M., Rumian B., Maślanka M., Pielęgniarstwo ratunkowe, PZWL, 2013.
Mattu A., Brady W.: EKG w medycynie ratunkowej. Górnicki Wydawnictwo Medyczne , Wrocław
2011.
7. Serafin P., Schue R., Postępowanie w nagłych przypadkach medycznych, wyd. Edra Urban
&Partnerzy, 2014
1. Budynek M., Nowacki C.: Opatrywanie ran. Wiedza i umiejętności. MAKmed 2008
2. Ciechaniewicz W. red.: Pielęgniarstwo - ćwiczenia. Podręcznik dla studiów medycznych. (tom 1-2).
Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2006
3. Hapton J.R., EKG. To proste – wyd. Edra Urban &Partnerzy, 2014.
4. Walewska E. (red), Podstawy pielęgniarstwa chirurgicznego. PZWL 2007
ul. Kasprzaka 49
Strona 64
Nazwa kierunku:
wstępne:
przedmiotów):
Forma studiów
ECTS:
Liczba
Studia stacjonarne
godzin
Liczba
Studia
godzin
niestacjonarne
Stopień pierwszy
Praktyczny
fizjologia, patofizjologia, medyczne czynności ratunkowe część I
MEDYCZNE CZYNNOŚCI RATUNKOWE III
ogółem
zajęcia
zorganizowane
w.
ćw.
l.
p.
praca
własna
studenta
200
0
200
0
Liczba punktów
ECST
200
6
Celem przedmiotu jest dostarczenie studentowi praktycznej wiedzy z
zakresu medycznych czynności ratunkowych ze zwróceniem szczególnej
uwagi na umiejętności podejmowania akcji ratunkowej pacjentów z
urazami neurologicznymi, laryngologicznymi, okulistycznymi, jak również
kobiet w ciąży i poszkodowanych w zdarzeniach masowych.
Wiedza: student ma wiedzę na temat urazów; student ma wiedzę pozwalającą na odebranie nagłego porodu i
ocenę noworodka wraz z ewentualnym podjęciem działań resuscytacyjnych; zna zasady przeprowadzenia
segregacji medycznej.
Umiejętności: student rozpoznaje i udziela pomocy poszkodowanym z urazami; student wykonuje badanie
urazowe, unieruchamia kręgosłup poszkodowanemu ze zwróceniem szczególnej uwagi na odcinek szyjny;
student odbiera poród w warunkach pozaszpitalnych; student przeprowadza segregację medyczną;
dokumentuje dokonanie czynności ratunkowych.
Kompetencje społeczne: student czuje się odpowiedzialny za zdrowie i życie pacjenta; student angażuje się w
akcje ratunkowe powstałe w wyniku katastrof i wykazuje się umiejętnościami współpracy; student wykazuje
się empatia i etyką w wykonywaniu czynności medycznych.
dydaktyczne:
Zajęcia praktyczne
Umiejętności: student przeprowadza akcję ratunkową na manekinie, odbiera poród w warunkach
przedszpitalnych, umie przygotować odpowiednie dawki leków stosowanych w stanach zagrożenia życia,
student stosuje unieruchomienie adekwatne do zaistniałego urazu.
ul. Kasprzaka 49
Strona 65
,
Kompetencje społeczne: student dokonuje prezentacji akcji ratunkowej ze zwróceniem uwagi na umiejętność
przekazania wiedzy a także dokładność wykonywanych czynności.
Treści programowe:
Wstęp. Wprowadzenie do przedmiotu- medyczne czynności ratunkowe, kontynuacja.
Obserwacja i ocena stanu zdrowia pacjenta z urazami neurologicznymi i laryngologicznymi.
Ocena natężenia bólu u pacjenta.
Postępowanie z chorym nieprzytomnym, sparaliżowanym
Medyczne czynności ratunkowe u pacjentów: z urazami czaszkowo-mózgowymi, udarem mózgu,
napadem padaczkowym, zawrotami głowy, guzami układu nerwowego, wstrząśnieniem mózgu,
wzmożonym ciśnieniem śródczaszkowym, z urazami rdzenia kręgowego, przełomem miastenicznym
i cholinergicznym; zespołem Guillane-Barr’e, z krwotokiem podpajęczynkowym.
6. Medyczne czynności ratunkowe w okulistyce i laryngologii.
7. Medyczne czynności ratunkowe kobiet w ciąży: odebranie porodu w warunkach pozaszpitalnych,
ocena stanu zdrowia noworodka; reanimacja noworodka.
8. Leki stosowane w stanach nagłego zagrożenia zdrowotnego w neurologii, laryngologii,
otolaryngologii.
9. Interpretacja oczopląsu błędnikowego.
10. Unieruchamianie kręgosłupa.
11. Tamponada osierdzia.
12. Nakłucie jamy opłucnej.
13. Medyczne czynności ratunkowe w zagrożeniach środowiskowych, katastrofach, zadzreanich
masowych.
14. Przygotowanie pacjenta do transportu.
15. Prowadzenie dokumentacji medycznej.
1.
2.
3.
4.
5.
1. Andres J. (red), Wytyczne resuscytacji 2010, Polska Rada Resuscytacji, 2011.
medycznych. Wyd. Medycyna Praktyczna, Kraków 2006
4. Kózka M., Rumian B., Maślanka M., Pielęgniarstwo ratunkowe, PZWL, 2013.
5. Mackway Jones K., Masden J., Windle J., red. wyd. pol. Jakubaszko J., Triage.Ratunkowa segregacja
medyczna, Elselvier Urban&Partner, 2012.
7. Zawadzki A (red.): Medycyna ratunkowa i katastrof. PZWL, Warszawa 2011.
1. Sefrin P., Schua S.: Postępowanie w nagłych zagrożeniach zdrowotnych. Wydawnictwo Medyczne
Górnicki ,Wrocław 2007;
2. Strange G. R., Ahrens W.R., Schafermeyer R.W., Toepper W.C.: Medycyna ratunkowa wieku
dziecięcego. Wydawnictwo Medyczne Górnicki, Wrocław 2003;
3. StykaL.:Ewakuacja i transport poszkodowanego. Wydawnictwo Medyczne . Górnicki, Wrocław
2008;
ul. Kasprzaka 49
Strona 66
Nazwa kierunku:
wstępne:
przedmiotów):
Forma studiów
ECTS:
Liczba
Studia stacjonarne
godzin
Liczba
Studia
godzin
niestacjonarne
Stopień pierwszy
Praktyczny
METODOLOGIA BADAŃ
ogółem
zajęcia
zorganizowane
w.
15
ćw.
l.
p.
praca
własna
studenta
Liczba punktów
ECTS
10
25
1
15
10
prowadzenia badan naukowych i zastosowania metodologii badan
społecznych w zdrowiu publicznym. Student uzyska wiedze na temat
projektowania metod badawczych, źródeł pozyskiwania danych i
interpretacji pozyskanych materiałów.
Wiedza: student posiada wiedzę z zakresu zastosowania metodologii badań w służbie zdrowia; student zna
etapy procesu badawczego, projektowania badań; student zna źródła informacji naukowej.
Umiejętności: student projektuje metody badawcze; student pozyskuje dane do badań badawczych, student
analizuje pozyskane dane i dokonuje ich oceny; student opracowuje proces badawczy i prezentuje wyniki w
formie ustnej i pisemnej.
Kompetencje społeczne: student poczuwa się do odpowiedzialności za jakość pozyskanych badań
dydaktyczne:
Wykład z elementami dyskusji
Umiejętności: student projektuje plan badawczy
Kompetencje społeczne: student dokonuje prezentacji – zwrócenie uwagi na dokładność i rzetelność procesu
Treści programowe:
1. Wstęp. Wprowadzenie do przedmiotu- metodologia badań.
2. Metodologia badań jako nauka- pojęcia, zasady, cele. Metodologia badań społecznych.
3. Typologia badań.
ul. Kasprzaka 49
Strona 67
4. Przedmiot badań.
5. Etapy badań. Hipotezy badawcze.
6. Klasyfikacja problemów badawczych.
7. Eksperyment, sondaż opinii publicznej.
8. Hipotezy robocze.
9. Pierwotne źródła informacji: ankieta, wywiad, fokus.
10. Materiały dodatkowe: czasopisma, źródła internetowe, bazy danych, literatura naukowa.
11. Jakość pozyskanego materiału badawczego.
12. Zmienne zależne i niezależne.
13. Statystyczne opracowywanie wyników badań.
14. Zasoby informacji naukowej w ochronie zdrowia.
1. Babbie E. Badania społeczne w praktyce PWN, 2003
2. Dutkiewicz W. Podstawy metodologii badań, Stachurski Kielce 2001
3. Sztumski J., Wstęp do metod i technik badań społecznych, Wydawnictwo Naukowe Katowice,
Katowice 1999 i późniejsze wydania
1. Łobocki M. Metody badań pedagogicznych. PWN, 2007
2. Franaszek P.(red.): Informacja naukowa w zdrowiu publicznym. Kraków. Wydawnictwo UJ 2001.
ul. Kasprzaka 49
Strona 68
Nazwa kierunku:
wstępne:
Stopień pierwszy
Praktyczny
Efekty kształcenia z przedmiotu pierwsza pomoc, kwalifikowana
pierwsza pomoc
METODYKA NAUCZANIA PIERWSZEJ POMOCY I
przedmiotów):
Forma studiów
ECTS:
Liczba
Studia stacjonarne
godzin
Liczba
Studia
godzin
niestacjonarne
KWALIFIKOWANEJ PIERWSZEJ POMOCY
ogółem
zajęcia
zorganizowane
w.
ćw.
15
30
l.
p.
praca
własna
studenta
liczba punktów
ECTS
5
50
2
15
30
5
Celem przedmiotu jest przygotowanie studentów do prowadzenia szkoleń
z zakresu udzielania pierwszej pomocy w stanach nagłych. Propagowanie
profilaktyki zagrożeń. Kształtowanie pożądanych postaw i zachowań w
pracy przyszłego ratownika.
Wiedza: student potrafi ocenić czynniki wpływające na efektywność procesu nauczania - uczenia się, zna i
określa cele ogólne i szczegółowe zajęć dydaktycznych z zakresu udzielania pierwszej pomocy.
Umiejętności: student opracowuje konspekt do zajęć, przeprowadza szkolenie/ kurs, wykorzystuje sprzęt
specjalistyczny do nauki medycznych czynności ratunkowych i inne środki kształcenia, stosuje różne metody
dydaktyczne,
Kompetencje społeczne: student współpracuje w zespole; student czuje się odpowiedzialny za przekazywaną
wiedzę i umiejętności w toku szkolenia / kursu.
dydaktyczne:
Wiedza: student przygotowuje scenariusz zajęć, projekt programu szkolenia, narzędzia do oceny kształcenia
Umiejętności:
kształcenia
student przygotowuje scenariusz zajęć, projekt programu szkolenia, narzędzia do oceny
Kompetencje społeczne: student dokonuje symulacji szkolenia zwróceniem uwagi na umiejętność
współpracy w zespole.
ul. Kasprzaka 49
Strona 69
,
Treści programowe:
1. Zakres czynności ratunkowych w różnych stanach zagrożeń.
2. Projektowanie programu szkolenia z uwzględnieniem celów, treści, metod, czasu i miejsca.
3. Opracowanie celów realizacji tematów szkolenia w zakresie wiedzy, umiejętności i motywacji.
4. Metodyka prowadzenia zajęć.
5. Ocena skuteczności nauczania.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Arends Richard I.: Uczymy się nauczać. WSiP, Warszawa 1995
Jakubaszko J. ABC postępowania w urazach. Górnicki Wydawnictwo Medyczne, Wrocław 2003
Kupisiewicz Cz.: Podstawy dydaktyki ogólnej. „BGW’’ Warszawa 1994
Łaguna M.: Szkolenia. Jak je prowadzić, by... GWP, Gdańsk 2004
Niemierko B.: Ocenianie szkolne bez tajemnic. WSiP, Warszawa 2002
Okoń W.: Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej. Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa 2003
1.
2.
3.
4.
5.
Wasyluk J.: Podstawy dydaktyki medycznej. PZWL, Warszawa 1986
Gilbert I. J.: Zarys pedagogiki medycznej. PZWL, Warszawa 1983
Kruszewski K.: Sztuka nauczania – czynności nauczyciela PWN, Warszawa 1992
Buchfelder M. Buchfelder A.: Podręcznik pierwszej pomocy. PZWL, Warszawa 1993
Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia. WSiP, Warszawa 1999
ul. Kasprzaka 49
Strona 70
Nazwa kierunku:
wstępne:
przedmiotów):
Forma studiów
ECTS:
Liczba
Studia stacjonarne
godzin
Liczba
Studia
godzin
niestacjonarne
Stopień pierwszy
Praktyczny
Efekty kształcenia ze zdrowia publicznego
MIĘDZYNARODOWE ASPEKTY ZDROWIA PUBLICZNEGO
ogółem
zajęcia
zorganizowane
w.
15
ćw.
l.
p.
praca
własna
studenta
30
Liczba punktów
ECTS
30
75
3
15
15
45
międzynarodowych aspektów zdrowia publicznego – problemy zdrowia w
skali europejskiej, międzynarodowej, inicjatywy międzynarodowe
podejmowane w celu ochrony zdrowia, prawo UE dotyczące ochrony
zdrowia.
Wiedza: student zna systemy opieki zdrowotnej w UE; student zna organizacje międzynarodowe organizacje
humanitarne i zdrowotne; student zna aspekty prawne funkcjonowania międzynarodowych organizacji
prozdrowotnych;
Umiejętności: student rozpoznaje różnice w funkcjonowaniu systemów opieki zdrowotnej na świecie; student
analizuje różnice w systemach opieki zdrowotnej Polski i innych krajów europejskich;
Kompetencje społeczne: student czuje się odpowiedzialny za angażowanie się w działania
międzynarodowych organizacji ochrony zdrowia;
dydaktyczne:
Wykład, ćwiczenia
Wiedza: zaliczenie pisemne na podstawie kolokwium
Umiejętności: praca w grupach- przygotowanie programów edukacyjnych ochrony zdrowia w aspekcie
międzynarodowym ( epidemie, AIDS, problem głodu)
Kompetencje społeczne: prezentacja projektu- umiejętność współpracy w grupie.
Treści programowe:
1. Wstęp. Wprowadzenie do przedmiotu- międzynarodowe aspekty zdrowia publicznego.
2. Międzynarodowe problemy zdrowia.
ul. Kasprzaka 49
Strona 71
,
3. Systemy ochrony zdrowia w Niemczech, Anglii, USA
4. Prawo i systemy ochrony zdrowia w UE
5. Problemy zdrowia a globalizacja.
6. Międzynarodowe organizacje ochrony zdrowia: WHO, UNESCO, FAO
7. Kryzys finansowy a system ochrony zdrowia na świecie.
8. Reformy systemu ochrony zdrowia w UE i USA
9. Epidemie, AIDS i inne zagrożenia ochrony zdrowia na świecie
10. Udział Polski w międzynarodowym systemie ochrony zdrowia.
11. Polskie ratownictwo medyczne a katastrofy międzynarodowe ( Czerwony Krzyż)
12. Lecznictwo szpitalne w Polsce a na świecie
13. Ratownictwo medyczne w Polsce a na świecie- zasady współdziałania.
14. Zmiany demograficzne a systemy ochrony zdrowia na świecie.
15. System szczepień ochronnych w krajach UE i Polsce.
16. Programy profilaktyczne i edukacyjne w UE i na świecie.
1. Belcher P.J. Rola Unii Europejskiej w Opiece Zdrowotnej. Wydawnictwo IGNIS Warszawa 2001
2. Nosko J. (red.): Zdrowie publiczne w zmieniającej się Europie i w Polsce. Oficyna Wydawnicza
Instytutu Medycyny Pracy im Prof. J. Nofera. Łódź 2004.
3. Raporty Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ) 2004, 2005,2006
4. Włodarczyk C., Zdrowie publiczne w perspektywie międzynarodowej. Wybrane problemy.
Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2007
1. Indulski J. A., Jethon Z., Dawydzik L.T. (red.): Zdrowie publiczne. Wybrane zagadnienia. Oficyna
Wydawnicza Instytutu Medycyny Pracy im. Prof. J. Nofera. Łódź 2000.
2. Jędrychowski W., Epidemiologia w medycynie klinicznej i zdrowiu publicznym, wyd. WUJ, Kraków
2010
3. Kulik T.B., Latalski M. (red.): Zdrowie publiczne. Podręcznik dla studentów i absolwentów
Wydziałów Pielęgniarstwa i Nauk o Zdrowiu. Wydawnictwo Czelej. Lublin 2002.
ul. Kasprzaka 49
Strona 72
Nazwa kierunku:
Stopień pierwszy
Praktyczny
Efekty kształcenia z następujących przedmiotów: anatomia, fizjologia,
Moduły wprowadzające / wymagania patofizjologia, farmakologia.
wstępne:
przedmiotów):
Forma studiów
ECTS:
Liczba
Studia stacjonarne
godzin
Liczba
Studia
godzin
niestacjonarne
NEUROLOGIA
ogółem
zajęcia
zorganizowane
w.
ćw.
15
15
l.
p.
praca
własna
studenta
Liczba punktów
ECTS
20
50
2
15
15
20
Celem przedmiotu jest zapoznanie studenta z wiedzą na temat neurologii,
rozpoznawaniem zaburzeń neurologicznych u pacjentów, przeprowadzaniem wła
pierwszej pomocy.
Wiedza: student zna terminy i pojęcia z zakresu neurologii; student charakteryzuje przyczyny i objawy
zaburzeń neurologicznych
Umiejętności: student rozpoznaje nagłe stany neurologiczne; student udziela odpowiedniej pomocy choremu
z objawami zaburzeń neurologicznych, student ocenia stan świadomości pacjenta; student przeprowadza
wywiad z pacjentem wykazującym zaburzenia neurologiczne
Kompetencje społeczne: student pracuje w zespole mającym na celu rozpoznanie u chorego objawów chorób
neurologicznych.
dydaktyczne:
wykład, ćwiczenia, prezentacje multimedialne
Wiedza: zaliczenie w formie pisemnej
Umiejętności: student przeprowadza wywiad z pacjentem wykazującym zaburzenia neurologiczne.
Kompetencje społeczne: student przeprowadza prezentację z uzasadnieniem swojej diagnozy.
Treści programowe:
ul. Kasprzaka 49
Strona 73
1. Wstęp. Wprowadzenie do przedmiotu- neurologia.
2. Objawy w zaburzeniach neurologicznych.
3. Przeprowadzenie wywiadu z pacjentem wykazującym zaburzenia typu neurologicznego.
4. Badanie neurologiczne pacjenta
5. Utrata przytomności i świadomości.
6. Udar mózgu.
7. Ciśnienie śródczaszkowe.
8. Padaczka. Drgawki.
9. Choroby demielinizacyjne.
10. Zespoły pozapiramidowe.
11. Uszkodzenia rdzenia kręgowego.
12. Uszkodzenia obwodowego układu nerwowego.
13. Zespoły bólowe kręgosłupowo-korzeniowe.
14. Uszkodzenia mózgu. Nerwy czaszkowe.
15. Miopatie. Miastenia.
16. Bóle głowy.
17. Choroba Parkinsona.
18. Stwardnienie rozsiane.
19. Pierwsza pomoc dla pacjenta z objawami zaburzenia neurologicznego.
20. Leki stosowane w neurologii.
1. Gregory L.Henry,: „Stany nagłe w neurologii od objawu do rozpoznania”, PZWL Warszawa 2014
2. Bradley G., Neurologia w praktyce klinicznej. T. 1-3, Lublin 2006.
3. Lewis P.; red. Wyd polskiego: Kwieciński H. i Kamińska A.: Neurologia Merritta, Elsevier Urban &
Partner, Wrocław 2004, wyd.1
4. Mazur R. Neurologia kliniczna. Via Medica 2005
5. Prusiński A.: Neurologia praktyczna. PZWL, Warszawa 2005
1. Adamkiewicz B., Klimek A., Głąbiński A., Neurologia dla studentów wydziału pielęgniarstwa.Kluwer
Polska, Warszawa 2010
2. Fuller G. Badanie neurologiczne - to proste. PZWL, Warszawa 1999 (i wydania późniejsze)
3. Lindsay K.W., Bone I. Neurologia i neurochirurgia.Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2006
4. Mazur R. Książkiewicz B. Nyka W.N. Udar mózgu w praktyce lekarskiej, Via Medica 2005
5. (red) Kozubski W, Liberski P.: „Neurologia podręcznik dla studentów medycyny”, PZWL Warszawa 2011
ul. Kasprzaka 49
Strona 74
Nazwa kierunku:
wstępne:
przedmiotów):
Stopień pierwszy
Praktyczny
Efekty kształcenia z wychowania fizycznego
OBÓZ SPRAWNOŚCIOWY- LETNI, ZIMOWY
Forma studiów
ogółem
Studia stacjonarne
Liczba godzin
Liczba godzin
80
zajęcia
zorganizowane
w.
ćw.
l.
p.
80
praca
własna
studenta
0
80
liczba
punktów
ECTS
0
3
Celem praktyk jest dostarczenie studentowi praktycznych umiejętności
niezbędnych do wykonywania zawodu ratownika medycznego.
Wiedza: student zna zasady ratownictwa górskiego, wodnego, wysokościowego.
Umiejętności: student udziela pomocy poszkodowanemu w środowisku wodnym, górskim; student jeździ na
nartach, pływa, obsługuje sprzęt wodny.
Kompetencje społeczne: student organizuje pracę i współpracuje w grupie; student kieruje grupą w celu
sprawnego wykonania zadania, utrzymuje wysoką sprawność fizyczną.
dydaktyczne:
Ćwiczenia praktyczne
Wiedza: zaliczenie na podstawie obecności, zaliczenie ustne
Umiejętności: przygotowanie planu akcji ratunkowej w środowisku górskim, wodnym
Kompetencje społeczne: praktyczna prezentacja umiejętności ratowniczych z naciskiem na współpracę w
zespole
Treści programowe:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Ratownictwa wodne; sporty wodne: pływanie, wioślarstwo, kajakarstwo, żeglarstwo
Ratownictwo górskie: jazda na nartach, sprzęt narciarski.
Ratownictwo wysokościowe: wspinaczka.
Gry zespołowe: piłka nożna, siatkówka, koszykówka.
Biegi terenowe, biegi z przeszkodami.
Zestaw zadań ratowniczych: pomoc poszkodowanemu tonącemu; pomoc poszkodowanemu na
ul. Kasprzaka 49
Strona 75
,
stoku, pomoc poszkodowanemu w górach, jaskiniach górskich.
7. Znajomość zasad obowiązujących w ratownictwie górskim, wodnym.
1. Błasiak p., Chawaj M. Ratownictwo wodne – vademecum W-wa, 1993
2. Gwiaździński T. Ratownictwo wodne bez tajemnic W-wa, 1980
3. Peszek A., Narciarstwo, czyli jak poprawić technikę i przygotować się fizycznie do sezonu. Inventiv
Landie, 2009
4. Prange - Barczyski T., Narciarstwo sport dla każdego. Wiedza i Życie 2005
5. Program nauczania narciarstwa zjazdowego. Stowarzyszenie Instruktorów
ul. Kasprzaka 49
Strona 76
Nazwa kierunku:
wstępne:
przedmiotów):
Forma studiów
ECTS:
Liczba
Studia stacjonarne
godzin
Liczba
Studia
godzin
niestacjonarne
Stopień pierwszy
Praktyczny
Efekty kształcenia z ekonomii i organizacji ochrony zdrowia
ORGANIZACJA RATOWNICTWA ZINTEGROWANEGO
ogółem
zajęcia
zorganizowane
w.
ćw.
30
l.
p.
30
praca
własna
studenta
liczba punktów
ECTS
40
100
4
15
15
70
Celem przedmiotu jest zapoznanie studenta z działaniem zintegrowanego
systemu ratowniczego i kompetencjami służb ratowniczych w zdarzeniach
pojedynczych, mnogich i masowych.
Wiedza: student zna zasady funkcjonowania Zintegrowanego Ratownictwa Medycznego, student zna
kompetencje poszczególnych jednostek ratowniczych; student zna zasady prawne obowiązujące w
ratownictwie medycznym
Umiejętności: student zarządza akcją ratunkową w miejscu zdarzenia; student aktywuje plan ratowniczy;
student planuje działania w sytuacji kryzysowej
Kompetencje społeczne: student poczuwa się do szybkiego zaplanowania akcji ratunkowej i
odpowiedzialności za jej przebieg, dokonuje podziału zadań
dydaktyczne:
Wykłady interaktywne, multimedialne, ćwiczenia, prezentacje
Umiejętności: student przygotowuje plan działania w sytuacji kryzysowej
Kompetencje społeczne: student prezentuje plan działania w sytuacji kryzysowej z naciskiem na umiejętności
kierownicze
Treści programowe:
1. Wstęp. Wprowadzenie do przedmiotu- zintegrowane ratownictwo medyczne.
2. Założenia, cele, kompetencje Zintegrowanego Ratownictwa Medycznego.
ul. Kasprzaka 49
Strona 77
,
3. Organizacje tworzące krajowy system ratowniczy: szpitalne oddziały ratunkowe, pogotowie
ratunkowe , Państwowa Straż Pożarna, Lotnicze Pogotowie Ratunkowe, TOPR,GOPR,WOPR,
oddziały ratownictwa górniczego i morskiego.
4. Centrum Powiadamiania Ratunkowego, systemy łączności.
5. Kierowanie Zintegrowanym Ratownictwem Medycznym- zasady działania w miejscu zdarzenia.
Koordynacja służb ratowniczych.
6. Działanie służb ratunkowych podczas zdarzeń masowych.
7. Procedury ratownicze.
8. Organizacja służb ratowniczych na terenie kraju, województwa, powiatu, gminy.
9. Ocena działań Zintegrowanego Ratownictwa Medycznego.
10. Zasady działania i współpracy ZRM z Lotniczym Pogotowiem Ratunkowym.
1. Jakubaszko J.: Ratownik medyczny. Górnicki Wydawnictwo Medyczne, Wrocław 2003
2. Konieczny J.: Zarządzanie w sytuacjach kryzysowych, wypadkach i katastrofach. Oficyna
Wydawnicza Garmond Poznań-Warszawa 2001
3. Skoczylas J., Prawo ratownicze, Warszawa 2007;
4. Zawadzki A.: Medycyna ratunkowa i katastrof. Podręcznik dla studentów uczelni medycznych.
Wydawnictwo Lekarskie PZWL Warszawa 2006
1. Cieśkiewicz J (red.).: Ratownictwo medyczne w wypadkach masowych, Górnicki Wydawnictwo
Medyczne, Wrocław 2005.
2. Gierski E. Efektywność dowodzenia, Warszawa 1997
3. Matecka V., Panufnik K., Wojtasz Sł., Pierwsza pomoc. Obowiązkowe instrukcje postępowania
podczas wypadków i w sytuacjach kryzysowych 2008
4. Pousada L. Osborne HH. Levy DB.: Medycyna Ratunkowa. Urban & Partner, Wrocław 2000.
ul. Kasprzaka 49
Strona 78
Nazwa kierunku:
wstępne:
przedmiotów):
Forma studiów
ECTS:
Liczba
Studia stacjonarne
godzin
Liczba
Studia
godzin
niestacjonarne
Stopień pierwszy
Praktyczny
Efekty kształcenia z fizjologii, anatomii, biologii i mikrobiologii
PATOFIZJOLOGIA
ogółem
zajęcia
zorganizowane
w.
15
ćw.
15
l.
p.
praca
własna
studenta
liczba punktów
ECTS
20
50
2
15
15
20
Celem przedmiotu jest zapoznanie studenta z mechanizmami powstawania
zaburzeń chorobowych w organizmie; student umie omówić patofizjologię
poszczególnych układów.
Wiedza: student zna podstawowe zaburzenia chorobowe organizmu człowieka; student potrafi omówić
patofizjologie poszczególnych układów
Umiejętności: student analizuje poszczególne zaburzenia chorobowe; student rozróżnia poszczególne
zaburzenia w organizmie człowieka; student stawia właściwą diagnozę zaburzeń
Kompetencje społeczne: student kieruje pracą zespołu dokonującego analizy zaburzeń organizmu pacjenta;
student czuje się odpowiedzialny za postawienie właściwej diagnozy
dydaktyczne:
Umiejętności: przeprowadzenie analizy patofizjologii określonego układu organizmu
Kompetencje społeczne: student przeprowadza prezentację z naciskiem na umiejętności komunikacji
Treści programowe:
1.
2.
3.
4.
Wstęp. Wprowadzenie do patofizjologii.
Wpływ środowiska na rozwój chorób.
Patofizjologia stresu.
Definicja choroby.
ul. Kasprzaka 49
Strona 79
5. Gorączka.
6. Zapalenie.
7. Obrzęki.
8. Oparzenia, choroba oparzeniowa.
9. Patofizjologia układu czerwonokrwinkowego i białokrwinkowego Anemia.
10. Skazy krwotoczne.
11. Patofizjologia układu nerwowego: ból, , choroby naczyniowe mózgu, choroba Parkinsona, padaczka,
choroba Alzheimera, stwardnienie rozsiane, obrzęk mózgu.
12. Zaburzenia termoregulacji: hipotermia, hipertermia.
13. Nadwrażliwość.
14. Choroby alergiczne.
15. Choroby autoimmunizacyjne.
16. Nadciśnienie tętnicze.
17. Choroba niedokrwienna serca, zawał serca, niewydolność krążenia, choroba reumatyczna serca;
arytmie serca; miażdżyca.
18. Omdlenia.
19. Zaburzenia równowagi.
20. Śpiączki.
21. Wstrząs.
22. Karcinogeneza i zespoły paraneoplastyczne.
23. Patofizjologia podwzgórza, przysadki, tarczycy, przytarczyc, nad-nerczy i gonad.
24. Zaburzenia gospodarki wapniowo-fosforanowej, osteoporoza.
25. Cukrzyca. Powikłania cukrzycy.
26. Niewydolność układu oddechowego; choroby płuc; astma oskrzelowa; obrzęk płuc; odma płucna
27. Niewydolność układu pokarmowego: choroby wrzodowe; obstrukcje jelit; biegunki, zaparcia;
nadwrażliwość przewodu pokarmowego; nadkwaśność żołądka; refluks Zaburzenia wątroby.
Zaburzenia trzustki.
28. Zaburzenia endokrynologiczne. Choroby tarczycy.
29. Patofizjologia układu wydalniczego.
30. Choroby nerek. Niewydolność nerek. Kamica moczowa. Kolka nerkowa.
31. Zaburzenia układu rozrodczego.
32. Zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej i kwasowo-zasadowej.
1. Damjanov I.: Patofizjologia. Elsevier, Urban & Partner, Wrocław 2010.
2. Guzek J.W.: Patofizjologia człowieka w zarysie. PZWL Warszawa, 2008.
3. Kuś S.: Patologia. Podręcznik dla licencjackich studiów medycznych. Wyd. PZWL, Warszawa 2006.
4. Thor P.: Podstawy patofizjologii człowieka. Uniwersyteckie Wydawnictwo medyczne VESALIUS,
Kraków, 2009, Wyd. III
1. Domagała W., Chosia M., Urasińska E.: Podstawy patologii. Podręcznik dla studiów medycznych.
Wyd. PZWL, Warszawa 2000.
2. Lilly L.: Patofizjologia chorób serca, Wydawnictwo Medyczne, Urban & Partner, Wrocław 2008,
Wyd. II
3. Maśliński S., Dyżewski J., Bańkowski E.: Patofizjologia. Podręcznik dla studentów medycyny. Wyd.
4. Zahorska – Markiewicz B., Małecka-Tendera E.: Patofizjologia kliniczna, Elsevier, Urban & Partner,
Wrocław 2009
ul. Kasprzaka 49
Strona 80
Nazwa kierunku:
wstępne:
przedmiotów):
Forma studiów
ECTS:
Liczba
Studia stacjonarne
godzin
Liczba
Studia
godzin
niestacjonarne
Stopień pierwszy
Praktyczny
Efekty kształcenia z anatomii, fizjologii, pierwszej pomocy.
PEDIATRIA
ogółem
zajęcia
zorganizowane
w.
ćw.
l.
p.
praca
własna
studenta
30
45
0
15
30
30
liczba punktów
ECTS
75
3
Celem przedmiotu jest dostarczenie studentowi wiedzy z zakresu pediatrii
ogólnej ze zwróceniem szczególnej uwagi na zasady udzielania pierwszej
pomocy i reanimacji w zależności od wieku dziecka; student nabędzie
wiedzę na temat zasad postępowania z dziećmi i przeprowadzania badań
medycznych w zależności od wieku pacjenta.
Wiedza: student posiada wiedzę na temat budowy, organizmu i rozwoju dziecka; student ma wiedzę na temat
sposobów badania dziecka i udzielania pierwszej pomocy
Umiejętności: student przeprowadza badanie wstępne dzieci w różnym wieku i diagnozuje nieprawidłowości;
Student udziela pierwszej pomocy i podejmuje działania reanimacyjne dzieci
Kompetencje społeczne: student posiada umiejętności do komunikacji z dziećmi w różnym wieku; student
czuje odpowiedzialność za zdrowie i życie pacjenta.
dydaktyczne:
Wiedza: egzamin pisemny- test
Umiejętności: student przygotowuje projekt udzielania pierwszej pomocy dzieciom poszkodowanym ze
zwróceniem uwagi na wiek pacjenta
Kompetencje społeczne: student dokonuje prezentacji- zwrócenie uwagi na umiejętności komunikacyjne w
zależności od wieku dziecka.
Treści programowe:
1. Wstęp. Wprowadzenie do przedmiotu- pediatria.
2. Biologiczne podstawy rozwoju dziecka.
ul. Kasprzaka 49
Strona 81
,
3. Noworodek- zagrożenia zdrowia i życia u noworodków.
4. Okres niemowlęcy- zagrożenia zdrowia i życia u niemowląt.
5. Okres wczesnodziecięcy, przedszkolny- zagrożenia zdrowia i życia.
6. Okres wczesnoszkolny, okres pokwitania- zagrożenia zdrowia i zycia.
7. Okres młodzieńczy.
8. Profilaktyka w pediatrii.
9. Badanie fizykalne dziecka w zależności od wieku. Wywiad pediatryczny.
10. Patologie układu oddechowego, krążenia u dzieci.
11. Zaburzenia świadomości, drgawki, neuroinfekcje, zakażenia, wstrząsy, zaburzenia metaboliczne,
urazy narządów ruchu, urazy wielonarządowe, odwodnienia, zaburzenia hormonalne.
12. Zasady reanimacji w wieku dziecięcym.
13. Podstawowe i zaawansowane zabiegi resuscytacyjne w wieku dziecięcym.
14. Zasady postępowania ratowniczego w wieku dziecięcym.
15. Dzieci maltretowane.
16. Rozwój psychiczny dziecka, sytuacje stresowe.
17. Farmakoterapia- zasady doboru leków w zależności od wieku pacjenta.
1. Kaczmarski M., Piskorz-Ogórek K., Pediatria i pielęgniarstwo pediatryczne, Help-Med, 2014.
2. Kawalec W., Grenda R., Ziółkowska H., i inni, Pediatria t.1 i 2, PZWL, 2013.
3.
4.
5.
6.
King Ch. Henretig F.M Podręczny atlas zabiegów ratunkowych u dzieci, PZWL, 2003.
Kleszczyński J., Stany nagłe u dzieci, wyd. PZWL, 2015.
Muller S., Thons M., Stany zagrożenia życia u dzieci, PZWL 2012.
Strange G.R., Ahrens W.R. i inni Medycyna Ratunkowa wieku dziecięcego, PZWL, 2003.
1. Krawczyński M. Propedeutyka pediatrii. PZWL , Warszawa 2002.
2. Kubicka K., Kawalec W. (red.): Pediatria. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2003.
3. Pawlaczyk B. (red): Zarys Pediatrii. Podręcznik dla studiów medycznych. Wydawnictwo Lekarskie
PZWL., Warszawa 2005.
4. Plantz.S, Wipfler E.J., Basic truma life suport wyd I rok 2006, Medycyna ratunkowa wyd II , rok
2008.
ul. Kasprzaka 49
Strona 82
Nazwa kierunku:
wstępne:
przedmiotów):
Forma studiów
ECTS:
Liczba
Studia stacjonarne
godzin
Liczba
Studia
godzin
niestacjonarne
Stopień pierwszy
Praktyczny
Wiadomości z biologii na poziomie szkoły ponadgimnazjalnej
PIERWSZA POMOC
ogółem
zajęcia
zorganizowane
w.
ćw.
l.
p.
praca
własna
studenta
45
Liczba punktów
ECTS
5
50
2
30
20
Celem przedmiotu jest zapoznanie studenta z postępowaniem i sposobami
udzielania pierwszej pomocy w stanach nagłego zagrożenia zdrowia lub
życia.
Wiedza: student zna sposoby udzielania pierwszej pomocy w stanach zagrożenia zdrowia i życia; student
omawia zasady udzielania pierwszej pomocy.
Umiejętności: student kwalifikuje poszkodowanego do udzielenia odpowiedniej pomocy medycznej,
przeprowadza zabiegi udzielania pierwszej pomocy: wykonuje resuscytację, intubację, defibrylację i inne
czynności ratownicze na manekinach, podtrzymuje podstawowe funkcje życiowe
Kompetencje społeczne: student kieruje pracą zespołu udzielającego pomocy poszkodowanemu; student
czuje się odpowiedzialny za zdrowie i życie pacjenta
dydaktyczne:
Umiejętności: Wykształcenie umiejętności samodzielnego postępowania w nagłych wypadkach i w stanach
nagłego zagrożenia życia.
Kompetencje społeczne: prezentacja zadań ze zwróceniem uwagi na umiejętności kierownicze i współpracy
w grupie
Treści programowe:
ul. Kasprzaka 49
Strona 83
1. Wstęp. Wprowadzenie do przedmiotu- pierwsza pomoc medyczna.
2. Łańcuch przeżycia.
3. Rozpoznanie stanu nagłego zagrożenia życia lub zdrowia. Ocena funkcji życiowych - ABC.
4. Bezpieczeństwo miejsca zdarzenia, własne ratownika, poszkodowanego.
5. Resuscytacja krążeniowo-oddechowa dzieci i dorosłych.
6. Defibrylacja automatyczna AED
7. Tamowanie krwotoku zewnętrznego.
8. Opatrywanie ran.
9. Pierwsza pomoc w urazach kończyn i kręgosłupa.
10. Pierwsza pomoc poszkodowanym z: bólem w klatce piersiowej i zawałem mięśnia sercowego,
udarem mózgu, dusznością, ostrą reakcją anafilaktyczną, drgawkami, hipoglikemią, udarem
cieplnym, w wyniku tonięcia, ukąszenia, omdlenia.
11. Niedrożność dróg oddechowych spowodowana ciałem obcym.
12. Pomoc poszkodowanym w wyniku wypadków komunikacyjnych.
1. Andres J., Pierwsza pomoc i resuscytacja krążeniowo-oddechowa, PRC Kraków, 2011
2. Chrząszczewska A., Bandażowanie, PZWL, 2014.
3. Driscoll P., Skinner D., Earlam R. (red.): ABC postępowania w urazach. Wyd. Górnicki, Wrocław
2003.
4. GoniewiczM.: Pierwsza pomoc podręcznik dla studentów, Wyd. PZWL, Warszawa 2011.
5. Jaranowska M.: Pierwsza pomoc – Podstawowe umiejętności krok po kroku. Wyd. SBM, 2007.
6. Łaski M., Pierwsza pomoc dla dzieci i niemowląt, Sierra Madre, 2013.
1. Borowczak A., I ty możesz pomóc, CKK ResQ, 2007.
medycznych. Wyd. Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
3. Cejanek – Musiał D. i in. (red.), Stany zagrożenia życia. AM w Poznaniu, Poznań 2004.
4. Flake F., Runggaldier K., red. pol.wyd. Maślanka M. , Ratownictwo medyczne. Procedury od A do Z,
wyd. Elselvier Urban&Partner, 2013.
5. Grześkowiak M. , Śaba Z. , Turowska – Kóska A. , Stany zagrożenia życia –postępowanie
bezprzyrządowe. Kraków 2003.
ul. Kasprzaka 49
Strona 84
Nazwa kierunku:
Stopień pierwszy
Praktyczny
wstępne:
Efekty kształcenia z higieny i epidemiologii, zdrowia publicznego
PODSTAWY
przedmiotów):
Forma studiów
ECTS:
Liczba
Studia stacjonarne
godzin
Liczba
Studia
godzin
niestacjonarne
NADZORU
SANITARNO-
EPIDEMIOLOGICZNEGO
ogółem
zajęcia
zorganizowane
w.
30
ćw.
30
l.
p.
praca
własna
studenta
Liczba punktów
ECTS
40
100
4
15
30
55
Celem przedmiotu jest dostarczenie studentowi wiedzy z zakresu nadzoru
sanitarno- epidemiologicznego i działań Państwowej Inspekcji Sanitarnej.
Student zapozna się z zasadami kontroli sanitarno- epidemiologicznej
palcówek służby zdrowia; zasadami zapobiegania zakażeniom w
placówkach służby zdrowia i zasadami higieny miejscu pracy
Wiedza: student posiada wiedze na temat zasad nadzoru sanitarno-epidemiologicznego w placówkach
służby zdrowia; student zna regulacje prawne dotyczące nadzoru sanitarno-epidemiologicznego; student ma
wiedzę na temat źródła zakażeń w palcówkach zdrowia; student zna zasady funkcjonowania Państwowej
Inspekcji Sanitarnej.
Umiejętności: student analizuje akty prawne dotyczące kontroli sanitarno- epidemiologicznej w placówkach
służby zdrowia; student stosuje zasady higieny w miejscu pracy
Kompetencje społeczne: student czuje się odpowiedzialny za przestrzeganie zasad higieny w miejscu pracy;
student angażuje się we współpracę z Państwową Inspekcją Sanitarną.
dydaktyczne:
ul. Kasprzaka 49
Strona 85
Umiejętności: student przygotowuje prezentację na temat zakażeń szpitalnych, przestrzegania higieny w
środowisku pracy
Kompetencje społeczne: student dokonuje prezentacji sposób angażujący studentów w dyskusję; kieruje
pogadanką
Treści programowe:
Wstęp. Wprowadzenie do przedmiotu- nadzór sanitarno-epidemiologiczny.
Definicje nadzoru epidemiologicznego w Polsce i na świecie.
Zakażenia- definicje, rodzaje zakażeń, ogniska chorób zakaźnych, choroby zakaźne XXI wieku.
Regulacje prawne dotyczące nadzoru sanitarno-epidemiologicznego.
Działania Inspekcji Sanitarnej- zadania, struktura.
Narodowy Instytut Zdrowia- zadania, rola.
Wojewódzkie i Powiatowe Stacje Sanitarno-Epidemiologiczne- zadania, cele.
Światowa Organizacja Zdrowia a nadzór sanitarno-epidemiologiczny; kontrola chorób zakxnych na
świecie, prewencja, zasady prawne.
9. Europejskie Centrum Kontroli i Prewencji Chorób- założenia, cele działania.
10. Współpraca międzynarodowa w zwalczaniu chorób zakaźnych, epidemii, zagrożeń biologicznych,
chemicznych, fizycznych.
11. Zakażenia szpitalne- kontrola, prewencja, rejestracja, podział zakażeń, czynniki ryzyka.
12. Zasady BHP w szpitalach i placówkach służby zdrowia.
13. Nadzór nad zakażeniami szpitalnymi; wymagania sanitarne odnośnie wyposażenia, czystości
pomieszczeń, dbałości personelu medycznego o zachowanie higieny w miejscu pracy.
14. Higiena w środowisku pracy. Deratyzacja; dezynsekcja, sterylizacja.
15. Utylizacja odpadów medycznych.
16. Profilaktyka zakażeń szpitalnych.
17. Ekonomia a kontrola zakażeń szpitalnych.
18. Odpowiedzialność prawna i cywilna szpitala a zakażenia szpitalne.
19. Zmiany demograficzne, migracje a nadzór sanitarno-epidemiologiczny.
20. Bioterroryzm.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
1. Decyzja nr 2119/98/EC Parlamentu Europejskiego oraz Rady z 24 września 1998 r. powołująca sieć
nadzoru epidemiologicznego i kontroli chorób zakaźnych w społe-czeństwie. Official Journal of the
European Communities, 1998; L 268/1: 3 October 1998.
2. Decyzja komisji z 22 grudnia 1999 r. dotycząca chorób zakaźnych i ich stopniowego objęcia siecią
wspólnoty, zgodnie z Decyzją nr 2119/98/EC Parlamentu Europejskie-go i Rady, Official Journal of
the European Communities, 2000; L 28/50: 3 February 2000.
3. Decyzja komisji z 19 marca 2002 r. ustalająca definicje przypadków dla zgłaszania chorób zakaźnych
do sieci wspólnoty, zgodnie z Decyzją nr 2119/98/EC Parlamentu Europejskiego i Rady (zapisana pod nr
C(2002) 1043) (2002/253/EC), Official Jour-nal of the European Communities, L 86/44: 3 April 2002.
4. Decyzja komisji 2000/57/EC z 22 grudnia 1992 r. dotycząca systemu wczesnego ostrzegania dla
zapobiegania i kontroli chorób zakaźnych, Official Journal L 21, 6.1.2000.
5. Dzierżanowska D: Zakażenia szpitalne., α – Medica Press, Bielsko – Biała, 2008
ul. Kasprzaka 49
Strona 86
,
6. Grabowski M.L. Założenia i możliwości realizacji prze Państwową Inspekcję Sanitarną zadań z
zakresu zdrowia publicznego w aspekcie odpowiedzialności za stan bezpieczeństwa zdrowotnego
Polski. I. Epidemiologia. Prob. Hig Epidemiol 2008, 89(1): 4 -10
7. Heczko PB, Wójkowska- Mach J (red.): Zakażenia szpitalne. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie
PZWL, 2009
8. Lejbrandt E., Tymoczko A. (red.): Higiena w placówkach opieki medycznej. Fachowy poradnik dla
zarządzających placówkami opieki medycznej i lekarzy. Wyd. Ver-lag Dashofer Warszawa.
9. Miller M. Rabczenko D., K., Wojtyniak B. J. Redaktor naukowy: Bzdęga J., Gębska-Kuczerowska
A., B.; Epidemiologia w zdrowiu publicznym.Wydawnictwo Lekarskie PZWL Wa-wa 2010
1. Bzdęga J., Magdzik W., Naruszewicz – Lesiuk D., Zieliński A. (red.); Leksykon epidemiologiczny. αmedica Pres, 2008
2. Kostrzewski J., Magdzik W., Naruszewicz – Lesiuk D. (red.); Choroby zakaźne na ziemiach polskich
w XX wieku. Wydawnictwo lekarskie PZWL Wa- wa 2001
3. Przondo-Mordarska A.: Zakażenia szpitalne. Etiologia i przebieg, wyd. Continuo., Wrocław, 1997.
4. Wenzel R., Edmond M.., Pittet D., Devaster J-M., Brewer T., Geddes A., Butzler J-P.: Kontrola
zakażeń szpitalnych, Vademecum., α-medica press, Bielsko-Biała, 1999.
ul. Kasprzaka 49
Strona 87
Nazwa kierunku:
Stopień pierwszy
Praktyczny
wstępne:
przedmiotów):
Forma studiów
ECTS:
Liczba
Studia stacjonarne
godzin
Liczba
Studia
godzin
niestacjonarne
Wiadomości ze szkoły podnagimanzjalnej
PODSTAWY OCHRONY ŚRODOWISKA
ogółem
zajęcia
zorganizowane
w.
15
ćw.
30
l.
p.
praca
własna
studenta
Liczba punktów
ECTS
30
75
3
15
15
45
Celem przedmiotu jest dostarczenie studentowi wiedzy z zakresu ochrony
środowiska oraz zapobieganiu zanieczyszczeniom środowiska.
Student nabędzie wiedzę na temat struktury i funkcjonowania
ekosystemów wodnych i lądowych oraz ochrony środowiska. Student
zapozna się z metodami wykorzystywania wiedzy z zakresu ochrony
środowiska w kontekście zdrowia środowiskowego.
Wiedza: student zna najczęstsze zanieczyszczenia środowiska; student aspekty prawne dotyczące ochrony
środowiska; student zna organizacje działające na rzecz ochrony środowiska; student ma wiedze na temat
chorób człowieka związanych z zanieczyszczeniem środowiska.
Umiejętności: student przestrzega zasad ochrony środowiska w życiu zawodowym; potrafi określić
powiązania pomiędzy zanieczyszczeniem środowiska a zdrowiem człowieka
Kompetencje społeczne: student angażuje się w działania organizacji działających na rzecz ochrony
środowiska; student czuje się odpowiedzialny za działania na rzecz ochrony środowiska
dydaktyczne:
Wykład, ćwiczenia
Umiejętności: przygotowanie programu edukacyjnego na temat ochrony środowiska.
Kompetencje społeczne: prezentacja materiału z naciskiem na umiejętność przekazu wiedzy, perswazję,
umiejętność prezentacji
ul. Kasprzaka 49
Strona 88
,
Treści programowe:
Wstęp. Wprowadzenie do przedmiotu- ochrona środowiska.
Najczęstsze problemy ochrony środowiska.
Mikrobiologia wody, powietrza; ekologia ekosystemów
Zanieczyszczenia powietrza, wody, gleby; skażenia żywności, odpady, skażenia fizyczne, chemiczne,
biologiczne, promieniowanie jonizujące; hałas, wibracje.
5. Katastrofy ekologiczne.
6. Organizacja ochrony środowiska w Polsce i krajach UE.
7. Aspekty prawne w ochronie środowiska.
8. Edukacja środowiskowa. Cele edukacji środowiskowej: Konferencja Sztokholmska, Karta
Belgradzka, Agenda 21, Międzynarodowa Strategia Edukacji Ekologicznej.
9. Wpływ postępu cywilizacyjnego na środowisko.
10. Zdrowie człowieka a środowisko. Najczęstsze choroby związane z zanieczyszczeniem środowiska.
11. Wiedza środowiskowa a kultura człowieka.
12. Promocja wartości ekologicznych.
13. Koncepcja zrównoważonego rozwoju.
14. Organizacje ekologiczne Polsce i na świecie.
15. Monitoring środowiska.
1.
2.
3.
4.
1. Albińska E. : Człowiek w środowisku przyrodniczym i społecznym. Wyd. KUL, Lublin 2005.
2. Cichy D. (red.): Edukacja środowiskowa – programy, metody, efekty. Polska Akademia Nauk Komitet
Prezydium PAN „Człowiek i Środowisko”. Zeszyty Naukowe 28, W-wa 2002.
3. Ciećko Z., Dołęga J. M. (red.): Ochrona środowiska i edukacja ekologiczna w Unii Europejskiej i w
Polsce. Wyd. Wszechnicy Mazurskiej, Olecko 2003.
4. Riedl T.: Biologia środowiskowa, Gdańsk 1998.
5. Siemiński M. Środowiskowe zagrożenia zdrowia. Inne wyzwania. PWN, Warszawa, 2007
1. Boć J., Nowacki K., Samborska-Boć E. Ochrona środowiska. Kolonia Limited, 2004
2. Cichy D.(red.) :Edukacja środowiskowa wzmocnieniem zrównoważonego rozwoju. IBE WSP ZNP,
Warszawa 2005
3. Dobrzańska B., Dobrzański G.., Kiełczewski D. Ochrona środowiska przyrodniczego. PWN,
Warszawa, 2009
4. Paczuski R. Ochrona środowiska. Oficyna Wydawnicza – BRANTA, Bydgoszcz-Warszawa, 2008
5. Riedl T.: Biologia środowiskowa, Gdańsk 1998.
6. Tuszyńska L. : Edukacja środowiskowa społeczności lokalnych w Polsce i w innych krajach Unii
Europejskiej. Wyd. Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2005.
ul. Kasprzaka 49
Strona 89
Nazwa kierunku:
Stopień pierwszy
Praktyczny
wstępne:
przedmiotów):
Forma studiów
ECTS:
Liczba
Studia stacjonarne
godzin
Liczba
Studia
godzin
niestacjonarne
Podstawy zdrowia publicznego
PODSTAWY UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH
ogółem
zajęcia
zorganizowane
w.
15
ćw.
l.
p.
praca
własna
studenta
30
Liczba punktów
ECTS
30
75
3
15 15
45
społecznych i zdrowotnych ubezpieczeń- zasad ich funkcjonowania,
wypłacalności; systemu ubezpieczeń dodatkowych, funkcjonowania
instytucji ubezpieczeniowych.
Wiedza: student zna podstawowe pojęcia z zakresu ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych; student zna
rodzaje ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych; student zna zasady prawne funkcjonowania ubezpieczeń
Umiejętności: student analizuje zasady funkcjonowania ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych; student
analizuje programy ubezpieczeń i dokonuje wyboru najkorzystniejszego ubezpieczenia zdrowotnego i
społecznego
Kompetencje społeczne: student dyskutuje na temat zasad funkcjonowania ubezpieczeń społecznych i
zdrowotnych oraz na temat usprawnienia systemu ubezpieczeń w przyszłości.
dydaktyczne:
Wiedza: zaliczenie pisemne- test
Umiejętności: student dokonuje porównania ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych i dokonuje wyboru
korzystnego dla siebie ubezpieczenia
Kompetencje społecznych: student uzasadnia swój wybór ze zwróceniem uwagi na umiejętność analizy,
logicznego myślenia, ocenienia ryzyka.
ul. Kasprzaka 49
Strona 90
,
Treści programowe:
1. Wstęp. Wprowadzenie do przedmiotu- podstawy ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych.
2. Ubezpieczenia społeczne i zdrowotne- składki na ubezpieczenia; zasady funkcjonowania
ubezpieczeń; typy ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych; ubezpieczenia prywatne.
3. Miejsce ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych w systemie zabezpieczenia społecznego.
4. System zabezpieczenia społecznego.
5. Regulacje w prawie polskim
6. Regulacje w prawie europejskim.
7. Pojęcie zdarzenia losowego i ryzyka. Zarządzanie ryzykiem.
8. Ryzyko zdrowotne. Szacowanie składek na ubezpieczenie zdrowotne.
9. Rachunek prawdopodobieństwa.
10. Popyt na ubezpieczenia zdrowotne.
11. Zawodność rynku w sferze ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych- moral hazard.
12. Współczesne wyzwania rynku ubezpieczeń
13. Zabezpieczenie przed niewypłacalnością.
14. Polityka zdrowotna państwa a system ubezpieczeń.
1. Jończyk J., Prawo zabezpieczenia społecznego, Wydanie III,
Rozdział VII: Powszechne
ubezpieczenie zdrowotne, Kraków, Zakamycze 2006
2. Muszalski W.: Ubezpieczenie społeczne PWN 2006
3. Szpor G.: System ubezpieczeń społecznych. Zagadnienia podstawowe, Wydawnictwo Prawnicze
LexisNexis, Warszawa 2004
4. Wypych-Żywicka A., Leksykon prawa ubezpieczeń społecznych 100 podstawowych pojęć, Wyd. C.H.
Beck, 2009
5. Zdanowska J., Ubezpieczenia zdrowotne poradnik dla płatników i ubezpieczonych Dom Wydawniczy
ABC Sp. z o.o., 2003
1. Dzinisiuk D. Zabezpieczenia społeczne w Unii Europejskiej- koordynacja świadczeń, Centrum
Doradztwa i Informacji Difin, Warszawa 2004.
2. Golinowska S. (red.), Cezary W. Włodarczyk, Iwona Kowalska, Anna Makrzycka, Łukasz Fyderek,
Agnieszka Sowa, Polityka zdrowotna wobec dostępności opieki zdrowotnej, wykluczenia oraz
nierówności w zdrowiu, Warszawa 2007
3. Golinowska S.(red.) Zabezpieczenie społeczne osób niepełnosprawnych w Polsce i w innych krajach,
MPiPS / CASE, Warszawa, roz. 1 cz. I i roz. 1, cz. II, 2001
4. Salwa Z. Prawo pracy i ubezpieczeń społecznych, Wydawnictwo LexisNexis, Warszawa 2006
5. Więckowska B.: Ubezpieczenia pielęgnacyjne, SGH, Warszawa 2008
ul. Kasprzaka 49
Strona 91
Nazwa kierunku:
Stopień pierwszy
Praktyczny
wstępne:
podstawy epidemiologii i zdrowia publicznego, podstawy ekonomii,
podstawy promocji zdrowia
Nazwa modułu (przedmiot lub grupa PODSTAWY ZDROWIA ŚRODOWISKOWEGO
przedmiotów):
zajęcia
Forma studiów
praca
Liczba punktów
zorganizowane
ogółem
własna
ECTS
w.
ćw. l.
p. studenta
ECTS:
Liczba
Studia stacjonarne
30
30
40
godzin
100
4
Liczba
Studia
15 30
55
godzin
niestacjonarne
Celem przedmiotu jest dostarczenie studentowi wiedzy z zakresu zdrowia
środowiskowego. Student zapozna się z czynnikami ryzyka,
uwarunkowaniami społeczno- ekonomicznymi, środowiskowymi n i ich
wpływem na zdrowie jednostki i populacji. Student zapozna się z
programami edukacyjnymi promującymi zdrowy tryb zycia.
Wiedza: student zna czynniki wpływające na zdrowie człowieka; środowiskowe, rodzinne, miejsca pracy;
student zna czynniki ryzyka wpływające na zdrowie jednostki; student ma wiedzę na temat czynników
ekonomicznych i społecznych wpływających na zdrowie człowieka.
Umiejętności: student analizuje wpływ czynników środowiskowym, społecznych, ekonomicznych na
zdrowie jednostki, student tworzy programy edukacyjne promujący zdrowy tryb życia; student tworzy
materiały informacyjne odnośnie zagrożeń zdrowia człowieka w XXI wieku
Kompetencje społeczne: student angażuje się w promocję zdrowia w środowisku swojego zamieszkania,
pracy; student dyskutuje o czynnikach zagrażających zdrowiu jednostki w XXI wieku
dydaktyczne:
Umiejętności: przygotowanie programu promocji zdrowia: walka z otyłością, zakażenie wirusem HIV,
patologie w rodzinie; efekt cieplarniany, inne.
ul. Kasprzaka 49
Strona 92
Kompetencje społeczne: prezentacja programu ze zwróceniem uwagi na umiejętność logicznego myślenia i
odniesienie do możliwości wykorzystania programu w realiach polskich
Treści programowe:
1. Wstęp. Wprowadzenie do przedmiotu- zdrowie środowiskowe.
2. Pojęcie zdrowia środowiskowego. Człowiek jako element środowiska.
3. Czynniki środowiskowe wpływające na stan zdrowia.
4. Mierniki stanu zdrowia.
5. Wpływ ekonomii i społecznych uwarunkowań na stan zdrowia.
6. Kraje bogate, kraje biedne a zdrowie środowiskowe.
7. Wpływ środowiska rodzinnego na stan zdrowia jednostki- patologie
8. Środowisko pracy- obciążenia, stres, niebezpieczne warunki pracy.
9. Konsekwencje palenia na stan zdrowia.
10. Sposób odżywiania, wysiłek fizyczny a zdrowie. Problem otyłości.
11. Rola edukacji i promocji zdrowia w szerzeniu wiedzy na temat roli środowiska na stan zdrowia
człowieka.
12. Klimat a zdrowie: klęski żywiołowe, katastrofy, globalne ocieplenie.
13. Biologiczne, chemiczne fizyczne czynniki ryzyka.
14. Promieniowanie jonizujące, promieniowanie elektromagnetyczne
15. Hałas, wibracje.
16. Choroby cywilizacyjne XXI wieku: HIV, AIDS, epidemie, choroby zakaźne, nowotwory w Polsce i
na świecie.
17. Inwalidztwo, niepełnosprawność- programy edukacyjne.
18. Demografia a stan zdrowia społeczeństwa.
19. Bioterroryzm.
1. Belcher P.J. Rola Unii Europejskiej w Opiece Zdrowotnej. Wydawnictwo IGNIS Warszawa 2001
2. Jethon Z., Grzybowski A.(red.) Medycyna zapobiegawcza i środowiskowa, PZWL, Warszawa
3. Kulik T.B., Latalski M. (red.): Zdrowie Publiczne. Podręcznik dla studentów i absolwentów
Wydziałów Pielęgniarstwa i Nauk o Zdrowiu Akademii Medycznych Wydawnictwo Czelej, Lublin
2002.
4. Leowski J Polityka Zdrowotna a Zdrowie Publiczne. Ochrona zdrowia w gospodarce rynkowej
CeDeWu WARSZAWA 2008.
5. Siemiński M., Środowiskowe zagrożenia zdrowia, PWN, Warszawa, 2007
1. Czupryna A., Poździoch S., Ryś A., Włodarczyk W.: Zdrowie publiczne. Vesalius, Kraków 2001
2. Jędrychowski W., Epidemiologia w medycynie klinicznej i zdrowiu publicznym, wyd. WUJ, Kraków
2010
3. Kulik T.B., Wrońska I. (red): Zdrowie w medycynie i naukach społecznych. Oficyna Wydawnicza
Fundacji Uniwersyteckiej. Stalowa Wala 2000.
4. Medycyna środowiskowa, Czasopismo Polskiego Towarzystwa Medycyny Środowiskowej, Instytut
Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego
5. Nosko J. (red.): Zdrowie publiczne w zmieniającej się Europie i w Polsce. Oficyna Wydawnicza
ul. Kasprzaka 49
Strona 93
,
Instytutu Medycyny Pracy im Prof. J. Nofera. Łódź 2004.
ul. Kasprzaka 49
Strona 94
Nazwa kierunku:
wstępne:
przedmiotów):
Forma studiów
ECTS:
Liczba
Studia stacjonarne
godzin
Liczba
Studia
godzin
niestacjonarne
Stopień pierwszy
Praktyczny
Efekty kształcenia z chorób wewnętrznych, farmakologii
PODSTAWY ŻYWIENIA
ogółem
zajęcia
zorganizowane
w.
30
ćw.
30
l.
p.
praca
własna
studenta
Liczba punktów
ECTS
40
100
4
15
30
55
Celem przedmiotu jest dostarczenie studentowi wiedzy z zakresu żywienia
człowieka chorego; student nauczy rozpoznawać się schorzenia i
dostosowywać sposoby żywienia człowieka ze zwróceniem szczególnej
uwagi na stany powypadkowe oraz żywienie okołooperacyjne.
Wiedza: student zna różnego rodzaju diety stosowane u chorych; student zna mechanizmy leczenia
pozajelitowego, dojelitowego, żywienia sondą, z użyciem kroplówki; student zna zasady żywienia osób z
nadwagą, z chorobami przewodu pokarmowego, cukrzycą, chorobami trzustki, wątroby, nerek oraz przewodu
krwionośnego.
Umiejętności: student dobiera odpowiednią dietę w zależności od stanu chorego i rozpoznania chorobowego;
student stosuje odpowiednie diety w okresie okołooperacyjnym; student uczestniczy w zabiegach endoskopii;
student przeprowadza procedurę żywienia pozajelitowego u pacjenta.
Kompetencje społeczne: student angażuje się w programy edukacyjne dotyczące właściwego odżywiania
chorych ; student dyskutuje na temat problemów otyłości i niedożywienia; student angażuje się w programy
edukacyjne związane z żywieniem parenteralnym
dydaktyczne:
Umiejętności: przygotowanie projektu- rozpoznanie schorzeń i zastosowanie odpowiedniej formy żywienia
chorego- prezentacja multimedialna, opis
Kompetencje społeczne: prezentacja programu ze zwróceniem uwagi na umiejętność przekazywania wiedzy,
ul. Kasprzaka 49
Strona 95
,
umiejętność perswazji, umiejętność prezentacji i wykorzystania materiałów pomocniczych.
Treści programowe:
Wstęp. Wprowadzenie do przedmiotu- żywienie człowieka.
Przewód pokarmowy; trawienie, wchłanianie, wydalanie.
Informacje ogólne o rodzajach żywności i wartościach odżywczych produktów.
Rodzaje diet; charakterystyka; skutki uboczne diet.
Diety stosowane w różnych chorobach: przewodu pokarmowego, w chorobach metabolicznych,
układu krążenia, w chorobach nerek, wątroby, trzustki.
6. Żywienie w chorobach nowotworowych.
7. Patologia przełyku, żołądka, dwunastnicy, jelita cienkiego i jelita grubego a żywienie.
8. Żywienie chorych ze zwiększonym katabolizmem.
9. Diety okołooperacyjne.
10. Farmakoterapia żywieniowa.
11. Endoskopia.
12. Choroby związane z żywieniem: bulimia, anoreksja.
13. Żywienie w cukrzycy.
14. Żywienie a problemy miażdżycowe.
15. Żywienie sondą żołądkową, gastrostomia.
16. Dieta przemysłowa.
17. Odżywianie dojelitowe, pozajelitowe, dożylne.
18. Podstawy transfuzjologii.
1.
2.
3.
4.
5.
1. Będkowska T., Różnowska K.: Diety w różnych chorobach, Wyd. Agencja wydawniczo usługowa
Emilia Kraków 2005
2. Ciborowska H., Rudnicka A., Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka, PZWL, Warszawa
2009
5. Gawęcki J. Hryniewiecki L Żywienie człowieka, t. I i II, PWN, Warszawa 2007
6. Gawęcki J., Hasik J. (red.): Żywienie człowieka zdrowego i chorego, PWN, Warszawa 2000.
7. Łysiak-Szydłowska W. (red.), Żywienie kliniczne. Wybrane zagadnienia. Wydawnictwo Via Medica.
Gdańsk 2000.
1. Dzieniszewski J., Szponar L., Szczygieł B., Socha J., (red.): Podstawy naukowe żywienia w
szpitalach, Wyd. IŻŻ, Warszawa 2001.
2. Gertig H. , Przysławski J. Bromatologia – zarys nauki o żywności i żywieniu. PZWL Warszawa 2006
3. Wieczorek-Chełmińska Z. Żywienie w chorobach nowotworowych PZWL 2006.
ul. Kasprzaka 49
Strona 96
Nazwa kierunku:
wstępne:
przedmiotów):
Forma studiów
ECTS:
Liczba
Studia stacjonarne
godzin
Liczba
Studia
godzin
niestacjonarne
Stopień pierwszy
Praktyczny
Efekty kształcenia z anatomii, fizjologii, patofizjologii
POŁOŻNICTWO I GINEKOLOGIA
ogółem
zajęcia
zorganizowane
w.
ćw.
15
15
l.
p.
praca
własna
studenta
Liczba punktów
ECST
20
50
2
15
15
20
Celem przedmiotu jest zapoznanie studenta z podstawowymi zadaniami
ginekologii i położnictwa, chorobami układu rozrodczego, profilaktyką
chorób ginekologicznych. Student nabędzie wiedzę na temat czynności
pielęgnacyjnych i ratunkowych kobiety w okresie porodu,
a także oceny stanu noworodka.
Wiedza: student ma wiedzę na temat zadań na oddziale ginekologii i położnictwa; student zna jednostki
chorobowe układu rozrodczego; student ma wiedze na temat prowadzenia ciąży, rozpoznania ciąży
zagrażającej zdrowiu matki i dziecka; student ma wiedze na temat przebiegu porodu i opieki poporodowej.
Umiejętności: student wykonuje badania fizykalne i rozpoznać stan pacjentki; student przygotowuje
pacjentkę do porodu; student przeprowadza akcję ratunkową w przypadku zagrożenia życia lub zdrowia
ciężarnej oraz noworodka
Kompetencje społeczne: student wykazuje się odpowiedzialnością za zdrowie i życie pacjentki; student
angażuje się w akcje edukacyjne mające na celu uświadomienie o chorobach przenoszonych drogą płciową.
dydaktyczne:
Umiejętności: student przygotowuje i kieruje pogadanką na temat zagrożeń chorobowych przenoszonych
drogą płciową
Kompetencje społeczne: student prowadzi prezentację z naciskiem na odpowiedzialność i zaangażowanie w
prezentowany temat.
ul. Kasprzaka 49
Strona 97
Treści programowe:
1. Wstęp. Wprowadzenie do przedmiotu- położnictwo i ginekologia.
2. Oddziały ginekologiczne. Metody badań. Prowadzenie dokumentacji.
3. Metody regulacji poczęć. Antykoncepcja.
4. Planowanie rodziny.
5. Metody diagnostyczne w ginekologii.
6. Choroby układu rozrodczego. Profilaktyka.
7. Rozpoznanie i przebieg ciąży.
8. Prowadzenie ciąży. Edukacja ciężarnej.
9. Metody badania płodu.
10. Ciąże prawidłowe; ciąże wysokiego ryzyka.
11. Poronienia.
12. Porody przedwczesne.
13. Rozwój płodu.
14. Operacje ginekologiczne drogą pochwową i brzuszną. Przygotowanie do operacji. Opieka
pooperacyjna.
15. Niepłodność. Metody leczenia. In vitro.
16. Nowotwory gruczołu piersiowego.
17. Przygotowanie kobiety do porodu. Badanie położnicze. Diagnostyka porodu zagrożonego.
18. Opieka nad kobietą w czasie porodu naturalnego; cesarskie cięcie; powikłania w czasie porodu;
krwotok okołoporodowy.
19. Opieka nad noworodkiem. Ocena stanu noworodka.
20. Przygotowanie matki do karmienia piersią.
21. Klimakterium- edukacja kobiet; leczenie hormonalne.
1. Bręborowicz G. H. Położnictwo i Ginekologia tom I i tom II PZWL, 2006
2. Pisarski T.(red): Położnictwo i ginekologia. PZWL, Warszawa 1991.
3. Pschyrembel W., Dudenhausen J.W. (red.): Położnictwo praktyczne i operacje położnicze. PZWL,
Warszawa 1997.
1. Chazan B. (red): Ginekologia w praktyce lekarza rodzinnego. Wydawnictwo Lekarskie PZWL,
Warszawa 1997.
2. Łepecka – Klusek C.: Pielęgniarstwo we współczesnym położnictwie i ginekologii. PZWL, warszawa,
2010
3. Troszyński M.: Ćwiczenia położnicze. PZWL, Warszawa 1993.
ul. Kasprzaka 49
Strona 98
Nazwa kierunku:
wstępne:
Stopień pierwszy
Praktyczny
Zaliczenie przedmiotu- ratownictwo medyczne
PRAKTYKA
przedmiotów):
Forma studiów
ECTS:
Liczba
Studia stacjonarne
godzin
Liczba
Studia
godzin
niestacjonarne
SZPITALNA
W
STACJI
POGOTOWIA
RATUNKOWEGO
ogółem
zajęcia
zorganizowane
w.
ćw.
l.
p.
praca
własna
studenta
Liczba punktów
ECTS
80
80
3
80
Celem przedmiotu jest praktyczne poznanie zakresu działań Pogotowia
Ratunkowego oraz przeprowadzaniem zabiegów reanimacyjnych u
poszkodowanych.
Wiedza: student zna zadania ratownika medycznego; student zna wyposażenie pogotowania ratunkowego;
student zna zabiegi reanimacyjne wykonywane w pogotowiu ratunkowym.
Umiejętności: student ocenia stan zdrowia chorego w stanie zagrożenia życia; student użytkuje aparaturę
medyczną wchodzącą w skład wyposażenia pogotowia ratunkowego; student prowadzi dokumentację
medyczną w pogotowiu ratunkowym; student przeprowadza dyspozycję działań; student udziale pierwszej
pomocy choremu.
działania zespołu pogotowia ratunkowego.
dydaktyczne:
Wykład, ćwiczenia, zajęcia praktyczne
Wiedza: zaliczenie pisemne; obecność na zajęciach
Umiejętności: student przygotowuje dokumentację medyczną niezbędną w pogotowiu ratunkowym.
Zaliczenie praktyczne.
Kompetencje społeczne: student prezentuje dokumentację z naciskiem na umiejętności komunikacyjne i
dokładność wykonanego zadania.
ul. Kasprzaka 49
Strona 99
,
Treści programowe:
1. Wstęp. Wprowadzenie do przedmiotu- Pogotowie Ratunkowe.
2. Organizacja Pogotowia Ratunkowego- zadania, cele.
3. Wyposażenie zespołu wyjazdowego.
4. Dokumentacja medyczna w pogotowie ratunkowym
5. Dyspozytor medyczny- zadania, obowiązki, rola. Przyjmowanie wezwań.
6. Leki stosowane w Pogotowiu Ratunkowym.
7. Ocena stanu zdrowia pacjenta.
8. Zabiegi przeprowadzane przez zespoły Pogotowia Ratunkowego. Medyczne czynności ratunkowe.
9. Transport pacjenta.
10. Zakażenia w jednostkach Pogotowia Ratunkowego.
11. Rola psychologii i etyki w działaniach Pogotowia Ratunkowego.
1. Bulicz E., Czukowska L.: Procedury postępowania dla dyspozytorów. Medycyna Praktyczna, Kraków
2010
2. BLS Wytyczne Europejskiej Rady Resuscytacji.
3. Brongel L.: Złota godzina. Krakowskie Wydawnictwo Medyczne, Kraków, 2000, wyd. 2, Kraków
2007
4. Campbell E. (red.): International Trauma Life Support (ITLS). Ratownictwo przedszpitalne w
urazach. Medycyna Praktyczna, Kraków 2009
5. Guła P.: Powiadamianie i dysponowanie w ratownictwie medycznym. Medycyna Praktyczna, Kraków
2009
6. Sefrin P. Schua R. (red. wyd. polskiego Jakubaszko J.): Postępowanie w nagłych zagrożeniach
zdrowotnych. Urban & Partner, Wrocław 2007
1. Briggs S. M. (red.), Brinsfield K. H. red. A. Zawadzki: Wczesne postępowanie medyczne w
katastrofach. Podręcznik dla ratowników medycznych wydawca: PZWL 2007
2. Guła P.: Postępowanie ratownicze w wypadkach masowych i katastrofach. Medycyna Praktyczna,
Kraków 2009
3. Hetherington A.: Wsparcie psychologiczne w służbach ratowniczych. Gdańskie Wydawnictwo
Psychologiczne, Sopot 2004
4. Leach R.,M., Ward J., Sylvester J., (red. wyd. pol. Kucewicz-Czech E.): Stany nagłe w zarysie.
5. Stopfkuchen H. , (red. wyd. polskiego Jakubaszko J.): Nagłe zagrożenia zdrowotne u dzieci.
Postępowanie ratunkowe. MedPharm, Warszawa 2010
ul. Kasprzaka 49
Strona 100
Nazwa kierunku:
wstępne:
Stopień pierwszy
Praktyczny
PRAKTYKA SZPITALNA W SZPITALNYM ODDZIALE
przedmiotów):
Forma studiów
ECTS:
Liczba
Studia stacjonarne
godzin
Liczba
Studia
godzin
niestacjonarne
RATUNKOWYM
ogółem
zajęcia
zorganizowane
w.
ćw.
l.
p.
praca
własna
studenta
Liczba punktów
ECST
160
160
5
160
Celem przedmiotu jest dostarczenie studentowi wiedzy z zakresu działań
szpitalnego Oddziału Ratunkowego oraz przeprowadzanych tamże
zabiegów reanimacyjnych u poszkodowanych.
Wiedza: student zna zasady funkcjonowania SOR; student zna aspekty prawne SOR; student zna zestaw
zabiegów przeprowadzanych w SOR.
Umiejętności: student prowadzi dokumentacje na SOR; student dokonuje rozpoznania zdrowia i stanu
pacjenta i przeprowadza podstawowe zabiegi reanimacyjne na SOR
działania reanimacyjne podejmowane w SOR.
dydaktyczne:
Wiedza: egzamin pisemny; obecność na zajęciach
Umiejętności: student przygotowuje dokumentację medyczną niezbędną w SOR. Egzamin praktyczny.
Treści programowe:
1. Wstęp. Wprowadzenie do przedmiotu- Szpitalny Oddział Ratunkowy.
2. Zasady funkcjonowania SOR.
ul. Kasprzaka 49
Strona 101
,
3.
4.
5.
6.
7.
Dokumentacja medyczna w SOR
Zasady prawne działania SOR.
Wyposażenie i farmakoterapia na SOR.
Organizacja pracy ratownika medycznego w SOR
Procedury medyczne w Sali zabiegowo- resuscytacyjnej, obserwacyjnej, intensywnego nadzoru
medycznego.
8. Klasyfikacja zabiegów medycznych wykonywanych w SOR.
9. Ocena stanu chorego przyjmowanego na SOR; pacjenci z utratą świadomości; niewydolnością
krążenia, układu oddechowego, urazami.
10. Prawa pacjenta na SOR.
11. Zakładanie i prowadzenie kart obserwacji.
12. Wywiad zdrowotny i badanie fizykalne chorego w SOR.
13. Dokonywanie ratowniczej oceny stanu dziecka przyjmowanego do leczenia w SOR,
14. Komunikowanie się z dzieckiem , udzielanie mu wsparcia psychicznego.
15. Zasady sterylizacji i dezynfekcji na SOR
16. Interpretacja podstawowych badań laboratoryjnych.
1. Buchfelder M., Buchfelder A., Podręcznik pierwszej pomocy; Wydawnictwo Lekarskie PZWL 2008,
Warszawa (wydanie V uaktualnione).
2. Jakubaszko J.: Ratownik Medyczny, Górnicki, (wydanie drugie) podręcznik zalecany przez Polskie
Towarzystwo Medycyny Ratunkowe, Wrocław 2007
3. Jakubaszko J.; Medycyna Ratunkowa w Polsce Polskie Towarzystwo Medycyny Ratunkowej;
Wrocław 2008
Andres J., Pierwsza pomoc i resuscytacja krążeniowo-oddechowa; podręcznik dla studentów;
Wydawca Polska Rada Resuscytacji, Kraków 2006.
3. Jakubaszko J., ABC resuscytacji; Wydawnictwo Medyczne Górnicki, Wrocław 2006 (wydanie drugie
polskie) podręcznik zalecany przez Polskie Towarzystwo Medycyny Ratunkowe.
4. Podstawowe zabiegi resuscytacyjne i automatyczna defibrylacja zewnętrzna; Polska Rada
Resuscytacji (wydanie 2, maj 2006)
1.
ul. Kasprzaka 49
Strona 102
Nazwa kierunku:
wstępne:
Stopień pierwszy
Praktyczny
PRAKTYKA ŚRÓDROCZNA W PAŃSTWOWEJ STRAŻY
przedmiotów):
Forma studiów
ECTS:
Liczba
Studia stacjonarne
godzin
Liczba
Studia
godzin
niestacjonarne
POŻARNEJ
ogółem
zajęcia
zorganizowane
w.
ćw.
l.
p.
praca
własna
studenta
Liczba punktów
ECTS
80
80
3
80
Celem przedmiotu jest dostarczenie studentowi wiedzy z zakresu działania
Państwowej straży Pożarnej; student zapoznaje się z procedurami gaszenia
pożarów, prowadzenia ewakuacji i dekontaminacji; student zapoznaje się z
zasadami współpracy w zakresie ratowania ludzi i zwierząt we współpracy
z PSP.
Wiedza: student zna zasady funkcjonowania PSP; student zna zasady współpracy ratownika medycznego z
jednostkami straży pożarnej; student zna specyfikę zadań poszczególnych jednostek ratowniczych w miejscu
zdarzenia.
Umiejętności: student prowadzi akcję ratunkową we współdziałaniu z jednostkami straży pożarnej; student
prowadzi dokumentację z miejsca zdarzenia;
Kompetencje społeczne: student odpowiedzialnie współpracuje z jednostkami straży pożarnej; student
angażuje się w działania ratownicze
dydaktyczne:
Wiedza: obecność na zajęciach; egzamin ustny
Umiejętności: przedstawienie planu przeprowadzenia akcji ratunkowej we współpracy z PSP.
Kompetencje społeczne: prezentacja planu z naciskiem na umiejętność współpracy w zespole.
Treści programowe:
ul. Kasprzaka 49
Strona 103
,
1. Wstęp. Wprowadzenie do przedmiotu- Państwowa Straż Pożarna.
2. Organizacja Jednostki Ratowniczo-Gaśniczej.
3. Wyposażenie Państwowej Straży Pożarnej.
4. Organizacja akcji ratunkowej z udziałem PSP.
5. Analiza zagrożeń pożarowych w kontekście akcji ratunkowej.
6. Lokalizacja pożaru, procedury gaszenia.
7. Klęski żywiołowe.
8. Katastrofy i zdarzenia masowe.
9. Zarządzanie kryzysowe z udziałem PSP- zadania, cele, podział obowiązków.
10. Współdziałanie PSP z innym jednostkami ratowniczymi w miejscu zdarzenia.
11. Zadania ratownika medycznego w zespole ratowniczym, współpraca z zespołem PSP.
12. Ratownictwo zintegrowane- podział zadań. Współdziałanie w akcjach ratunkowych.
13. Stanowisko Kierowania, zasady łączności poszczególnych jednostek ratowniczych; dokumentacja.
14. Zasady ewakuacji i dekontaminacji w miejscu zdarzenia.
1. Burzyński E., Podejmowanie decyzji w działaniach taktycznych straży pożarnych. Instytut
wydawniczy CRZZ. Warszawa 2003
2. Konieczny J.; Bezpieczeństwo publiczne w nagłych i nadzwyczajnych zagrożeniach środowiska.
Panoptikos, Poznań 1995.
3. Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej /Dz. U. Nr 88 poz. 400 z późn. zm./.
4. Ustawa z dnia 6 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym/Dz. U. Nr191 poz.
1410/.
5. Procedury ratownicze w zakresie I pomocy medycznej KSRG, 2004
1. Bednarek Z., Marciniak A., Działania ratownicze podczas katastrof budowlanych. Kraków 1995.
2. Bielicki P., Podstawy taktyki gaszenia pożarów. Kraków 1996. .
3. Guzowski P., Pawłowski R., Dekontaminacja w działaniach ratownictwa chemicznego jednostek
straży pożarnych. Opole 2001.
4. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 29 grudnia 1999 r. w sprawie
szczegółowych zasad organizacji krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego/Dz. U. z 1999 r. Nr 111
poz. 1311 z późn. zm./.
5. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 4 lipca 1992 r. w sprawie zakresu i trybu korzystania z praw
przez kierującego działaniem ratowniczym/Dz.U. Nr 54 poz.259/.
ul. Kasprzaka 49
Strona 104
Nazwa kierunku:
wstępne:
Stopień pierwszy
Praktyczny
PRAKTYKA ŚRÓDROCZNA W ODDZIALE INTENSYWNEJ
przedmiotów):
OPIEKI MEDYCZNEJ LUB KARDIOLOGICZNEJ OPIEKI
MEDYCZNEJ
Forma studiów
ECTS:
Liczba
Studia stacjonarne
godzin
Liczba
Studia
godzin
niestacjonarne
ogółem
zajęcia
zorganizowane
w.
ćw.
80
l.
p.
praca
własna
studenta
Liczba punktów
ECTS
0
80
3
80
0
Celem przedmiotu jest dostarczenie studentowi wiedzy z zakresu działań
szpitalnego Oddziału Ratunkowego oraz przeprowadzanych tamże
zabiegów u poszkodowanych.
Wiedza: student zna zadania ratownika medycznego; student zna wyposażenie OIOM lub KOIOM; student
zna zabiegi reanimacyjne wykonywane w OIOM lub KOIOM
Umiejętności: student ocenia stan zdrowia chorego w stanie zagrożenia życia; student użytkuje aparaturę
medyczną wchodzącą w skład wyposażenia OIOM lub KOIOM ; student prowadzi dokumentację medyczną
w OIOM lub KOIOM ; student przeprowadza dyspozycję działań; student udziale pierwszej pomocy
choremu
działania zespołu OIOM lub KOIOM
dydaktyczne:
ul. Kasprzaka 49
Strona 105
,
Wiedza: zaliczenie na ocenę; obecność na zajęciach
Umiejętności: student przygotowuje dokumentację medyczną niezbędną w pogotowiu ratunkowym
Treści programowe:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Wstęp. Wprowadzenie do przedmiotu- praktyka śródroczna w Oddziale Intensywnej opieki.
Zapoznanie ze specyfiką pracy OIOM lub KOIOM.
Organizacja pracy ratownika medycznego.
Posługiwanie się sprzętem medycznym używanym w OIOM czy KOIOM.
Charakterystyka objawów klinicznych stanu utraty przytomności.
Prowadzenie resuscytacji krążeniowo-oddechowej.
Współpraca z lekarzami, pielęgniarkami i pozostałym personelem.
Doskonalenie własnych umiejętności zawodowych.
1. Buchfelder M., Buchfelder A., Podręcznik pierwszej pomocy; Wydawnictwo Lekarskie PZWL 2008,
Warszawa (wydanie V uaktualnione).
2. Jakubaszko J.: Ratownik Medyczny, Górnicki, (wydanie drugie) podręcznik zalecany przez Polskie
Towarzystwo Medycyny Ratunkowe, Wrocław 2007
3. Jakubaszko J.; Medycyna Ratunkowa w Polsce Polskie Towarzystwo Medycyny Ratunkowej;
Wrocław 2008
1. Andres J., Pierwsza pomoc i resuscytacja krążeniowo-oddechowa; podręcznik dla studentów;
Wydawca Polska Rada Resuscytacji, Kraków 2006.
3. Jakubaszko J., ABC resuscytacji; Wydawnictwo Medyczne Górnicki, Wrocław 2006 (wydanie drugie
polskie) podręcznik zalecany przez Polskie Towarzystwo Medycyny Ratunkowe.
4. Podstawowe zabiegi resuscytacyjne i automatyczna defibrylacja zewnętrzna; Polska Rada
Resuscytacji (wydanie 2, maj 2006)
ul. Kasprzaka 49
Strona 106
Nazwa kierunku:
Stopień pierwszy
Praktyczny
wstępne:
przedmiotów):
Forma studiów
ECTS:
Liczba
Studia stacjonarne
godzin
Liczba
Studia
godzin
niestacjonarne
Efekty kształcenia ze zdrowia publicznego
PROMOCJA ZDROWIA I EDUKACJA ZDROWOTNA
ogółem
zajęcia
zorganizowane
w.
ćw.
l.
p.
praca
własna
studenta
15
30
30
15
15
45
liczba punktów
ECTS
75
3
Celem przedmiotu jest dostarczenie studentowi wiedzy z zakresu promocji
i edukacji zdrowotnej- jej zdań, strategii, kierunków; student zapozna się z
czynnikami wpływającymi na poziom zdrowia jednostek oraz ze
sposobami edukacji społeczeństwa w celu zwiększenia świadomości
prozdrowotnej.
Wiedza: student zna zasady promocji i edukacji prozdrowotnej; student zna założenia promocji zdrowia w
Polsce i Europie; student zna programy edukacyjne i promocyjne odnośnie ochrony zdrowia;
Umiejętności: student analizuje programy edukacyjne i promocyjne w zakresie ochrony zdrowia; student
opracowuje i promuje programy promocji zdrowia w rodzinie, w środowisku pracy, w miejscu zamieszkania
Kompetencje społeczne: student angażuje się w promowanie zdrowego stylu życia; student czuje się
odpowiedzialny za promowanie zdrowego stylu życia
dydaktyczne:
Umiejętności: student przygotowuje program promocji zdrowia
Kompetencje społeczne: student prezentuje program z naciskiem na skuteczność wybranych metod
promocyjnych; umiejętności komunikowania, kreatywność; umiejętności marketingowe.
ul. Kasprzaka 49
Strona 107
,
Treści programowe:
Wstęp. Wprowadzenie do przedmiotu- promocja zdrowia i edukacja zdrowotna.
Pojęcia: promocja zdrowia, edukacja prozdrowotna.
Założenia WHO.
Koncepcje promocji i edukacji prozdrowotnej.
Promocja zdrowia z perspektywy międzynarodowej. Programu Zdrowie 21- Zdrowie dla Wszystkich
w XXI wieku.
6. Promocja zdrowia w Polsce. Założenia Narodowego Programu Zdrowia.
7. Edukacja prozdrowotna- cele, kierunki, instytucje; edukacja prozdrowotna w środowisku rodziny,
szkoły, pracy.
8. Programy edukacyjne, prewencyjne- dostęp do materiałów i wiedzy na temat zdrowia; systemy
promocji zdrowia w społeczeństwie; rola marketingu i PR.
9. Realizacja programów edukacyjnych.
10. Promocja zdrowia w systemie reformowania systemu opieki zdrowotnej
11. Karta Lubljańska- wyzwania polityki prozdrowotnej.
12. Czynniki kształtujące zdrowie człowieka- styl życia, środowisko, rodzina, miejsce pracy, poziom
edukacji.
13. Edukacja społeczeństwa odnośnie nawyków żywieniowych, sprawności ruchowej, dbania o
środowisko naturalne; stosowania używek;
14. Profilaktyka współczesnych chorób zakaźnych.
15. Kwestia przemocy w rodzinie; mobing w środowisku pracy.
16. Wychowanie w rodzinie dysfunkcyjnej- programy wsparcia.
17. Bezrobocie, ubóstwo, patologie społeczne a pomoc medyczna.
1.
2.
3.
4.
5.
1. Karski J., Praktyka i teoria promocji zdrowia, CeDeWu, Warszawa 2008
2. Karski J., Postępy promocji zdrowia : przegląd międzynarodowy, CeDeWu, Warszawa 2007.
3. Karski J. B.: Promocja Zdrowia. Teoria i Praktyka. Wybrane zagadnienia. Wydawnictwo CeDeWu,
Warszawa 2003.
4. Krajewski-Siuda K., Romaniuk P.: Propozycja docelowa modelu systemu ochrony zdrowia. Raport IS
nr 29./2007
5. Wojnarowska B.: Edukacja zdrowotna. Podręcznik akademicki.PWN Warszawa 2007.
6. www.mz.gov.pl Narodowy Program Zdrowia na lata 2007 - 2015 przyjęty Uchwałą Nr 90/2007 Rady
Ministrów z dnia 15 maja 2007 r. w sprawie Narodowego Programu Zdrowia na lata 2007 – 2015.
1. Charońska E.: Zarys wybranych problemów edukacji zdrowotnej. Centrum Edukacji Medycznej.
Warszawa 1997.
2. Czupryna A. i in. (red.): Zdrowie Publiczne, tom I i II, Uniwersyteckie Wydawnictwo Medyczne
Vesalius, Kraków 2000, 2001.
3. Krajewski-Siuda K., Olszanecka-Glinianowicz M., KaczmarekK.: Samorządowa promocja zdrowia
podręcznik dla urzędników, Śląska Akademia Medyczna, Katowice 2006.
4. Ostrowska A.: Styl życia a zdrowie. Wyd. IFIS PAN, Warszawa 1999.
5. Syrek E. Borzucka- Sitkiewicz K. Edukacja zdrowotna. WAiP, Warszawa 2009
ul. Kasprzaka 49
Strona 108
Nazwa kierunku:
wstępne:
przedmiotów):
Forma studiów
ECTS:
Liczba
Studia stacjonarne
godzin
Liczba
Studia
godzin
niestacjonarne
Stopień pierwszy
Praktyczny
PROPEDEUTYKA PRAWA
ogółem
zajęcia
zorganizowane
w.
ćw.
l.
p.
praca
własna
studenta
15
10
10
15
Liczba punktów
ECTS
25
1
Celem przedmiotu jest zapoznanie studenta z podstawami prawa głównie
dotyczącymi administracji publicznej oraz zawodu ratownika medycznego.
Student nabędzie umiejętność analizy przepisów prawnych i ich zastosowania
w życiu zawodowym.
Wiedza: student zna przepisy prawne dotyczący administracji publicznej; student zna przepisy prawne
dotyczące zawodu ratownika medycznego; student zna ogólne pojęcia z zakresu prawoznawstwa, w tym
pojęcia dotyczące ochrony własności intelektualnej oraz sposoby ochrony tej własności.
Umiejętności: student analizuje i interpretuje przepisy prawa; student stosuje przepisy prawa w życiu
codziennym i zawodowym; potrafi świadomie i zgodnie z prawem korzystać z materiałów i programów;
formułuje proste pisma prawne
Kompetencje społeczne: student świadomie stosuje przepisy prawa i rozumie konsekwencje ich naruszenia,
rozumie obowiązek zachowania tajemnicy lekarskiej, jest świadomy praw pacjenta, jest otwarty na
poszukiwanie odpowiedzi na pytania prawne dotyczące funkcjonowania systemu opieki zdrowotnej oraz
ochrony własności intelektualnej.
dydaktyczne:
Wykład
Wiedza: zaliczenie ustne
Umiejętności: analiza przepisów prawa wybranych z aktów prawnych dotyczących zawodu ratownika
medycznego
Kompetencje społeczne: interpretacja wybranych przepisów prawa, rozwiązanie kazusu
ul. Kasprzaka 49
Strona 109
Treści programowe:
Wstęp. Wprowadzenie do przedmiotu- propedeutyka prawa.
Podstawowe zagadnienia prawa. Nauka o prawie. Dziedziny prawa.
Wybrane przepisy prawne.
Zasady funkcjonowania administracji publicznej.
Samorządy zawodowe w ujęciu prawnym.
Elementy prawa pracy i prawa cywilnego.
Zarys prawa karnego.
Prawo w medycynie . Prawa pacjent a tajemnica lekarska. Prawa personelu medycznego.
Błędy lekarskie a prawo.
Konwencja Praw Człowieka.
Dokumentacja medyczna.
Ustawa o Państwowym Ratownictwie Medycznym.
Ochrona wzorów użytkowych i znaków towarowych, ochrona przed nieuczciwą konkurencją.
Prawo autorskie, przedmiot, podmiot, treść prawa autorskiego – autorskie prawa osobiste.
Najważniejsze autorskie prawa osobiste i majątkowe.
Umowy dotyczące autorskich praw majątkowych
Ochrona autorskich praw majątkowych – zakres i środki ochrony. Dozwolony użytek chronionych
utworów.
18. Dochodzenie praw własności intelektualnej.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
Borucka–Arctowa M., Woleński J.: Wstęp do prawoznawstwa, Wydawnictwo UJ, Kraków 1998
Kubicki L., Balicki M. (red.): Prawo medyczne. Wyd. Urban & Partner, Wrocław 2003.
Molęda S.: Prawo dla lekarzy i zakładów opieki zdrowotnej. Warszawa 2006.
Poździoch S.: Regulacje prawne w dziedzinie ochrony zdrowia w ustawodawstwie polskim, w:
Zdrowie i Zarządzanie 2003, Nr 3-4
5. Zajdel J. Prawo w medycynie. Wyd. Progress, 2007.
6. Barczewski M., Traktatowa ochrona praw autorskich i praw pokrewnych, Wolters Kluwer Polska
2007.
7. Poźniak-Niedzielska M., Szczotka J., Mozgawa M., Prawo autorskie i prawa pokrewne, Oficyna
Wydawnicza Branta 2006.
1.
2.
3.
4.
1. Konwencja Praw Człowieka, ustawa o ratownictwie medycznym
2. Krowicka A., Pitera-Czyżowska E.: Opieka zdrowotna po wejściu Polski do Unii Europejskiej. Wyd.
CeDeWu, Warszawa 2004.
3. Marek Z.: Błąd medyczny. Krakowskie Wydawnictwo Medyczne, Kraków 1999.
4. Mokrzycka A.:Problemy dostępności opieki zdrowotnej w aktach prawnych, w: S.Golinowska (red.),
Polityka zdrowotna wobec dostępności opieki zdrowotnej, wykluczenia oraz nierówności w zdrowiu,
Opracowania PBZ, ISSN 1507-9163 IPiSS, Warszawa 2007.
5. Nestorowicz M.: Prawo medyczne. Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa Dom
Organizatora, Toruń 2005.
6. Sieńko A.: Prawo ochrony zdrowia, Wyd. Wolters Kluwer, Kraków 2006.
7. Smoktunowicz E., Kosikowski C., Borkowski J. (red.): Wielka encyklopedia prawa. Wyd. Prawo i
Praktyka Gospodarcza, Białystok 2000.
8. Wybrane wzory dokumentów prawnych: decyzja administracyjna, umowa o pracę, umowa
ul. Kasprzaka 49
Strona 110
cywilnoprawna, kontrakt z NFZ. Wybrane przykłady orzecznictwa sądowego i zawodowego.
ul. Kasprzaka 49
Strona 111
Nazwa kierunku:
wstępne:
przedmiotów):
Forma studiów
ECTS:
Liczba
Studia stacjonarne
godzin
Liczba
Studia
godzin
niestacjonarne
Stopień pierwszy
Praktyczny
Efekty kształcenia z psychologii
PSYCHIATRIA
ogółem
zajęcia
zorganizowane
w.
ćw.
15
15
l.
p.
praca
własna
studenta
Liczba punktów
ECST
20
50
2
15
15
20
psychiatrii, badania pacjenta z zaburzeniami psychicznymi, ze zwróceniem
szczególnej uwagi na formy komunikacji oraz udzielania pierwszej
pomocy.
Wiedza: student zna zasady kontaktu z pacjentem chorym psychicznie; student zna podstawowe zespoły
zaburzeń psychicznych;
Umiejętności: student komunikuje się z pacjentem chorym psychicznie; student rozpoznaje objawy zaburzeń
psychicznych; student rozpoznaje objawy przedawkowań; student udziela pierwszej pomocy medycznej
choremu z zaburzeniami psychicznymi, choremu po przedawkowaniu używek.
Kompetencje społeczne: student angażuje się w profilaktykę zaburzeń zdrowia psychicznego; student
pogłębia wiedzę z psychiatrii.
dydaktyczne:
Wiedza: egzamin pisemny- test
Umiejętności: student przeprowadza wywiad lekarski z chorym psychicznie.
Kompetencje społeczne: student przeprowadza prezentację ze zwróceniem uwagi na umiejętności
komunikacji
Treści programowe:
1. Wstęp. Wprowadzenie do przedmiotu- psychiatria.
2. Odziały psychiatryczne- funkcjonowanie, przepisy, standardy.
3. Ratownictwo medyczne a chorzy z zaburzeniami psychicznymi.
ul. Kasprzaka 49
Strona 112
,
4. Specyfika wywiadu lekarskiego i kontaktu z chorym psychicznie. Diagnozowanie chorych
psychicznie.
5. Podstawowe rodzaje chorób psychicznych: depresja, nerwice, schizofrenia, stany paranoidalne,
manie, urojenia.
6. Środki farmakologiczne stosowane u chorych z zaburzeniami psychicznymi.
7. Zasady postępowania w nagłych zaburzeniach psychicznych: psychozy, depresje, manie,
przedawkowania używek, tendencje samobójcze.
8. Ratownictwo medyczne chorych po przedawkowaniu używek.
9. Psychopatologia ogólna i szczegółowa.
10. Zaburzenia świadomości, postrzegania, uwagi, osobowości.
11. Prawa chorego psychicznie. Stosowanie przymusu bezpośredniego.
1. Bomba J., Szymusik A. : Psychiatria dla studentów medycyny skrypt 1996.
2. Kaplan H., Sadocki B.J. (praca zbiorowa), Psychiatria kliniczna Wyd. Med. Urban end Partner 2004.
3. Klimak K., Zbiór standardów przyjęcia, opieki, socjalizacji i wypisu chorego ze szpitala
psychiatrycznego. Czelej. Lublin 2002.
4. Ugniewska C.: Pielęgniarstwo psychiatryczne i neurologiczne.
1. Aleksandrowicz J., Psychoterapia medyczna PZWL Warszawa 1994.
2. Bilikiewicz A., Pużyński S., Robakowski J., Wciórka J.: Psychiatria. Urban&Partner, Wrocław 2003.
3. Śniewska C., Pielęgniarstwo psychiatryczne i neurologiczne PZWL Warszawa 1995.
ul. Kasprzaka 49
Strona 113
Nazwa kierunku:
Stopień pierwszy
Praktyczny
Wiadomości ze szkoły podnagimnazjalnej
wstępne:
Nazwa modułu (przedmiot lub grupa PSYCHOLOGIA
przedmiotów):
zajęcia
Forma studiów
praca
liczba punktów
zorganizowane
ogółem
własna
ECTS
w.
ćw. l.
p. studenta
ECTS:
Liczba
Studia stacjonarne
15
35
godzin
50
2
Liczba
Studia
15
35
godzin
niestacjonarne
Celem przedmiotu jest zapoznanie studenta z zagadnieniami z zakresu
psychologii, w szczególności psychologii zdrowia. Student zapozna się z
kierunkami i metodami badawczymi w psychologii, czynnikami
wpływającymi na zdrowie psychiczne. Student nauczy się rozpoznawać
symptomy przeciążeń i chorób psychicznych oraz prawidłowo je
diagnozować.
Wiedza: student zna kierunki i metody badawcze w psychologii; student zna czynniki kształtujące zdrowie
psychiczne; student omawia mechanizmy zachowań człowieka.
Umiejętności: student rozpoznaje symptomy zaburzeń psychicznych, przeprowadza wywiad z pacjetem;
student korzysta z wiedzy psychologicznej w życiu zawodowym; student udziela wsparcia psychologicznego
pacjentowi
Kompetencje społeczne : student czuje odpowiedzialność za zdrowie psychiczne pacjenta i własne; student
diagnozuje własne możliwości psychofizyczne; stosuje sposoby radzenia sobie ze stresem
dydaktyczne:
Wykład informacyjny
Wiedza: prezentacja multimedialna przygotowana w grupie
Umiejętności: zaliczenie prezentacja multimedialna przygotowana w grupie
Kompetencje społeczne: prezentacja multimedialna przygotowana w grupie
Treści programowe:
ul. Kasprzaka 49
Strona 114
Wstęp. Wprowadzenie do psychologii.
Podstawowe koncepcje w psychologii zdrowia.
Psychologia zdrowia jako nauka.
Teoria rozwoju psychicznego.
Metody badawcze w psychologii.
Normy zdrowia psychicznego.
Koncepcje zdrowia i choroby. Czynniki wpływające na stan zdrowia psychicznego. Przystosowanie
do choroby. Psychologiczne determinanty zdrowia i choroby.
8. Środowisko pracy a zdrowie psychiczne. Zakłady opieki zdrowotnej – rola psychologii w zyciu
personelu medycznego, pacjentów i ich rodzin.
9. Relacje pracownik medyczny- pacjent.
10. Wsparcie społeczne a proces powrotu do zdrowia.
11. Rola stresu w życiu człowieka.
12. Styl życia i zachowania prozdrowotne.
13. Psychologiczne uwarunkowania chorób.
14. Psychologiczne następstwa chorób.
15. Pomoc placówek psychologicznych w odzyskaniu zdrowia.
16. Choroby somatyczne.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
1. Hetherington A.: Wsparcie psychologiczne w służbach ratowniczych. Gdańskie Wydawnictwo
Psychologiczne, Gdańsk 2004.
2. Sęk H.: Wprowadzenie do psychologii klinicznej. Wyd. Scholar, Warszawa 2001.
3. Strelau J. (red.), Psychologia, tom 1-3, Gdańsk 2002.
4. Strelau J. (red.): Psychologia. Podręcznik akademicki. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne,
Gdańsk 2005.
1. Aronson E., Wilson T.D., Akert R. M., Psychologia społeczna. Serce i umysł, Wydawnictwo Zysk i S
– ka, Poznań 1997.
2. Badura-Madej W., Dobrzyńska-Masterhazy A.: Przemoc w rodzinie. Interwencja kryzysowa i
psychoterapia. Wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2000.
3. Domachowski W.: Przewodnik po psychologii społecznej. Wyd. PWN, Warszawa 2002.
4. Greenstone J. L., Leviton S. C.: Interwencja kryzysowa. Wyd. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne,
Gdańsk 2006.
5. Kozielecki J., Koncepcje psychologiczne człowieka, Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa
2000.
ul. Kasprzaka 49
Strona 115
Nazwa kierunku:
wstępne:
przedmiotów):
Forma studiów
ECTS:
Liczba
Studia stacjonarne
godzin
Liczba
Studia
godzin
niestacjonarne
Stopień pierwszy
Praktyczny
Efekty kształcenia z technologii informatycznych, metodologii badań naukowych
SEMINARIUM DYPLOMOWE
ogółem
zajęcia
zorganizowane
w.
ćw.
l.
p.
praca
własna
studenta
100
Liczba punktów
ECTS
150
250
10
40
210
zarządzania kryzysowego, rozpoznania zagrożeń bezpieczeństwa państwa i
obywateli, roli ratownictwa medycznego w zarządzaniu kryzysowym.
Wiedza: Student zna technikę pisania pracy dyplomowej, sposoby poszukiwania i wykorzystania źródeł
naukowych.
Umiejętności: Student potrafi przygotować pracę dyplomową zgodnie z zasadami, ze szczególnym
uwzględnieniem poszanowania praw własności intelektualnej.
Kompetencje społeczne: Student rozumie potrzebę uczelnia się przez całe życie.
dydaktyczne:
Seminarium dyskusja
Wiedza: przygotowanie pracy dyplomowej
Umiejętności: przygotowanie pracy dyplomowej
Kompetencje społeczne: zaliczenie na podstawie głosu w dyskusji nad pracą
Treści programowe:
1.
2.
3.
4.
Wstęp. Określanie problematyki badawczej i tematu pracy.
Zasady formułowania celów pracy.
Techniki poszukiwania literatury przedmiotu.
Technika pisania pracy.
ul. Kasprzaka 49
Strona 116
,
5. Koncepcja pracy – konstrukcja i plan.
6. Dokładne opracowywanie wcześniej wytyczonych celów pracy w oparciu o zebrany materiał
badawczy.
7. Usystematyzowanie wyników badań i ocena wniosków płynących z pracy pod kątem wcześniej
założonych celów pracy.
8. Poznanie dodatkowych form przedstawienia wiarygodności wyników badań i metod statystycznych.
9. Poznanie metod stosowania piśmiennictwa naukowego i różnych technik cytowania włącznie z
piśmiennictwem internetowym.
10. Sposoby wykorzystania zasobów bibliotecznych, specjalistycznych przeglądarek.
1. Babbie E.: Badania społeczne w praktyce. Warszawa 2003.
2. Kamiński S.: Nauka i metoda. Pojęcie nauki i klasyfikacja nauk, Lublin 1992.
3. Boć J.: Jak pisać pracę magisterską. Kolonia, Wrocław 2001.
4. Cabarelli G., Łucki Z.: Jak przygotować pracę dyplomową lub doktorską. Universitas,
Kraków 1998.
5. Pułło A.: Prace magisterskie i licencjackie. Wskazówki dla studentów. WP PWN, Warszawa 2000.
6. Urban S., Ładoński W.: Jak napisać dobrą pracę magisterską. Wydawnictwo AE im. Oskara Langego,
Wrocław 1997.
1. Ajdukiewicz K.: Logika pragmatyczna. Warszawa 1965.
ul. Kasprzaka 49
Strona 117
Nazwa kierunku:
wstępne:
przedmiotów):
Forma studiów
ECTS:
Liczba
Studia stacjonarne
godzin
Liczba
Studia
godzin
niestacjonarne
Stopień pierwszy
Praktyczny
SOCJOLOGIA
ogółem
zajęcia
zorganizowane
w.
ćw.
l.
p.
praca
własna
studenta
15
liczba punktów
ECTS
10
25
1
10
15
Celem przedmiotu jest zapoznanie studenta z zagadnieniami z zakresu
szeroko pojętej socjologii oraz socjologii medycyny. Student rozumie
mechanizmy zachowania społecznego, patologie społeczne. Student
przeprowadza badania socjologiczne.
Wiedza: student zna pojęcia z zakresu socjologii; mechanizmy życia społecznego; student zna zagadnienia z
zakresu socjologii medycyny
Umiejętności: student charakteryzuje zjawiska społeczne; student przeprowadza badania socjologiczne;
Kompetencje społeczne: student wykazuje wrażliwość na różnice społeczne i szacunek dla odmienności
kulturowych i społecznych.
dydaktyczne:
Wykład informacyjny
Wiedza: zaliczenia końcowe
Umiejętności: aktywna postawa na wykładach
Kompetencje społeczne: prezentowane zachowania prospołeczne
Treści programowe:
1. Wstęp. Wprowadzenie do socjologii.
2. Socjologia jako dyscyplina naukowa. Przedmiot socjologii. Rola współczesnej socjologii.
3. Socjologia jako nauka o społeczeństwie. Normy społeczne. Typy zbiorowości społecznych. Rola
jednostki w społeczeństwie. Rola rodziny w społeczeństwie. Patologie społeczne.
ul. Kasprzaka 49
Strona 118
4. Metody badawcze w socjologii. Badania socjometryczne.
5. Socjologia medycyny i zdrowia.
6. Zachowania w zdrowiu i chorobie.
7. Aspekty starości i umierania. Starzenie się społeczeństwa.
8. Wsparcie społeczne. Grupy wsparcia. Sytuacje konfliktowe.
9. Socjologia a zdrowie publiczne.
10. Rola pacjenta. Ocena potrzeb zdrowotnych społeczeństwa i jednostki.
11. Zdrowie populacji a patologie.
12. Kultura zdrowotna społeczeństwa.
13. Kategorie społeczno- zawodowe.
14. Relacje ratownik medyczny- pacjent.
15. Współczesne problemy społeczne.
16. Polityka społeczna.
1. Barański J., Piątkowski W. (red.), Zdrowie i choroba. Wybrane problemy socjologii medycyny.
Wydawnictwo ATUT. Warszawa 2002.
2. Giddens. A. Socjologia. Socjologia, Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN, 2004
3. Majchrowska A., Bogusz R. (red.): Wybrane elementy socjologii. Wyd. Czelej, Lublin 2003.
4. Piątek Z., Zdrowie, choroba, społeczeństwo – studia z socjologii medycyny. Wydawnictwo UMCS.
Lublin 2004.
5. Szacka, B. Wprowadzenie do socjologii. Warszawa, 2003.
1. Durkheim E. : Zasady metody socjologicznej, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN 2007.
2. Jasińska-Kania A. (red.), Współczesne teorie socjologiczne, t. 1/2. Wydawnictwo
Naukowe SCHOLAR, 2006.
3. Piątkowski W., Titkow A.: W stronę socjologii zdrowia. Wyd. Uniwersytetu Marii CurieSkłodowskiej, Lublin 2002.
4. Tobiasz-Adamczyk B., Relacje lekarz-pacjent w perspektywie socjologii medycyny. Wydawnictwo
UJ, Kraków 2002.
5. Tobiasz-Adamczyk B.: Wybrane elementy socjologii zdrowia i choroby. Wyd. UJ, Kraków 2000.
6. Turowski J.: Socjologia. Małe struktury społeczne. Lublin 1995.
7. Walczak-Duraj D.: Podstawy socjologii. Łódź 1998.
ul. Kasprzaka 49
Strona 119
Nazwa kierunku:
Stopień pierwszy
Praktyczny
Moduły wprowadzające / wymagania Wiadomości ze szkoły średniej w zakresie biologii, podstawy anatomii,
farmakologii
wstępne:
przedmiotów):
Forma studiów
ECTS:
Liczba
Studia stacjonarne
godzin
Liczba
Studia
godzin
niestacjonarne
TECHNIKI ZABIEGÓW MEDYCZNCYH
ogółem
zajęcia
zorganizowane
w.
ćw.
l.
p.
praca
własna
studenta
5
25
20
5
10
35
liczba punktów
ECTS
50
2
podstawowych zabiegów medycznych i umiejętności ich praktycznego
wykonania z zachowaniem zasad higieny.
Wiedza: student zna podstawowe zabiegi medyczne; student zna narzędzia wykorzystywane podczas
zabiegów medycznych, student ma wiedze na temat środków odkażających; student ma wiedze na temat
sposobów podawani leków;
Umiejętności: student wykonuje podstawowe zabiegi medyczne; student stosuje zasady higieny w miejscu
pracy; posługuje się aparatura medyczną, student dokumentuje wykonane działania
Kompetencje społeczne: student wykazuje się dojrzałością, empatią w stosunku do pacjenta i dokładnością
podczas wykonywanej pracy;
dydaktyczne:
Wykład, ćwiczenia w pracowni
Umiejętności: zaprezentowanie umiejętności wykonywania podstawowych zabiegów medycznych z
wykorzystaniem manekina.
Kompetencje społeczne: sprawdzenie odporności na stres, umiejętności pracy w zespole, szybkości
reagowania.
ul. Kasprzaka 49
Strona 120
,
Treści programowe:
Wstęp. Wprowadzenie do przedmiotu- podstawy zabiegów medycznych.
Rodzaje zabiegów medycznych wykonywanych w pracy ratownika medycznego.
Rodzaje narzędzi chirurgicznych.
Zasady higieny personelu medycznego uczestniczącego w zabiegach medycznych;
Sterylizacja i dezynfekcja narzędzi; specyfika ubioru: maski, rękawiczki, fartuchy.
Stosowanie zasad aseptyki i antyseptyki w zabiegach ratunkowych;
Dekontaminacja. Sanityzacja.
Chirurgiczne mycie rąk.
Przekładanie poszkodowanego na deskę ortopedyczną, nosze podbierakowe, nosze transportowe,
materac próżniowy.
10. Rodzaje materiałów opatrunkowych.
11. Bandażowanie.
12. Postępowanie z pacjentem w oparciu o schemat ABCD.
13. Opatrywanie ran.
14. Tamowanie krwotoków.
15. Unieruchamianie uszkodzonych kończyn, kręgosłupa.
16. Drogi podawania leków.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
1. Budynek M., Nowacki C.: Opatrywanie ran. Wiedza i umiejętności. MAKmed 2008.
2. Chrząszczewska A.: Bandażowanie. PZWL, 2014.
3. Ciechaniewicz W. red.: Pielęgniarstwo - ćwiczenia. Podręcznik dla studiów medycznych. (tom 12). Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2006
4. Ciechaniewicz W., Grochans E., Łoś E.: Wstrzyknięcia śródskórne, podskórne, domięśniowe i
dożylne. PZWL, Warszawa 2007
1. Ciechaniewicz W. red.: Pielęgniarstwo - ćwiczenia. Podręcznik dla studiów medycznych. (tom 1-2).
2. Chrząszczewska A.: Bandażowanie. PZWL, Warszawa 2002
3. Hildebrand N.: Iniekcje, infuzje, pobieranie krwi. Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner,
Wrocław 2003
4. Oszkinis G., Gabriel M., Pukacki F., Majewski W.: Leczenie ran trudno gojących się. Blackhorse,
Warszawa 2006
5. Trybuś M.: Podstawy szycia chirurgicznego. PZWL, Warszawa 1994
ul. Kasprzaka 49
Strona 121
Nazwa kierunku:
Stopień pierwszy
Praktyczny
wstępne:
przedmiotów):
Wiadomości z informatyki na poziomie szkoły ponadgimnazjalnej
TECHNOLOGIA INFORMACYJNA
Forma studiów
ogółem
Studia stacjonarne
Liczba godzin
Liczba godzin
50
zajęcia
zorganizowane
w.
15
5
ćw.
l.
15
15
p.
liczba
praca własna
punktów
studenta
ECTS
20
2
30
technologii informacyjnych niezbędnych w sprawnym tworzeniu i
przetwarzaniu informacji w służbie zdrowia. Student nabędzie wiedzę
an temat programów komputerowych, narzędzi pozyskiwania danych,
obsługiwania oprogramowania komputerowego.
Wiedza: student posługuje się terminologia informacyjną; student zna programy komputerowe; student zna
zasady tworzenia baz danych i dokumentacji w systemie elektronicznym.
Umiejętności: student zapisuje dane na nośnikach elektronicznych; student tworzy rekordy, bazy danych,
tabele; student przetwarza dane; student komunikuje się drogą elektroniczną.
Kompetencje społeczne: student angażuje się w sprawne i szybkie komunikowanie się i rozwiązywanie
problemów drogą elektroniczną pod presją czasu, aktualizuje swoją wiedzę i umiejętności;
dydaktyczne:
Wykład, ćwiczenia
Umiejętności: przygotowanie projektu arkuszy i baz danych istotnych w służbie zdrowia
Kompetencje społeczne: prezentacja arkuszy ze zwróceniem uwagi na innowacyjność i jasność
Treści programowe:
1. Wstęp. Wprowadzenie do przedmiotu- technologie informacyjne.
2. Techniki informacyjne.
ul. Kasprzaka 49
Strona 122
,
3. Przetwarzanie tekstów.
4. Arkusze kalkulacyjne. Analiza i sortowanie danych. Scenariusze.
5. Zasady tworzenia baz danych.
6. Środowisko Windows- pojęcia, zasady pracy
7. Grafika komputerowa; PowerPoint., Interfejs graficzny; wykresy; tworzenie animacji, pokazu.
8. Przetwarzanie danych.
9. Tworzenie stron WWW
10. Wykorzystanie systemów informatycznych w służbie zdrowia: pakiet OFFICE- aplikacje: Word,
EPoint
11. Techniki edycji dokumentów: eksport i import danych; szablony; sekcje; tabele
12. Poczta elektroniczna.
13. Wyszukiwanie informacji na Internecie; portale informacyjne.
14. System informacyjny opieki zdrowotnej w Polsce.
15. Dokumentacja Elektroniczna. Rekord zdrowotny.
16. Poufność informacji medycznych.
1. Cieciura M.: Podstawy technologii informacyjnych z przykładami zastosowań, Wydawnictwo VIZJA
PRESS&IT, Warszawa 200
2. Milewski R., Ziniewicz P., Jamiołkowski J.: Technologie Informacyjne. Materiały do ćwiczeń,
Wydawnictwo UMB, Białystok 2008
3. Romaszewski, W. Trąbka: System Informacyjny Opieki Zdrowotnej, Zdrowie i Zarządzanie, Kraków
2010
4. Szpitalne Systemy Informatyczne, Vesalius, Kraków 1999
5. Zeszyty Naukowe Ochrony Zdrowia Zdrowie Publiczne i Zarządzanie
1. Bednarski M., Machol-Zajda L.: Realokacja zasobów pracy jako czynnik wprowadzania nowych
technik informatycznych, Materiały na konferencję naukową, 1-2 VI Łódź 2002.
2. Harel D.: Rzecz o istocie informatyki, PWN, Warszawa 2004.
3. Sikorski W.: Wykłady z podstaw informatyki, PWN, Warszawa 2005
4. Wrotek W.: Informatyka Europejczyka. Technologia informacyjna, Helion,Gliwice, 2006.
ul. Kasprzaka 49
Strona 123
Nazwa kierunku:
wstępne:
przedmiotów):
Forma studiów
ECTS:
Liczba
Studia stacjonarne
godzin
Liczba
Studia
godzin
niestacjonarne
Stopień pierwszy
Praktyczny
Efekty kształcenia z anatomii, biologii i mikrobiologii, biochemii,
fizjologii,
TOKSYKOLOGIA
ogółem
zajęcia
zorganizowane
w.
ćw.
15
l.
p.
praca
własna
studenta
30
liczba punktów
ECST
5
50
2
15
30
5
Celem przedmiotu jest zapoznanie studenta z rodzajami substancji
i czynników toksycznych wpływających na zdrowie i życie człowieka;
student pozna mechanizm działania trucizn i nabędzie wiedzę na
temat podejmowania odpowiedniej akcji ratowniczej.
Wiedza: student zna podstawowe substancje toksyczne i ich działanie na organizm człowieka; student zna
symptomy zatruć toksycznych; student zna zasady postępowania ratowniczego.
Umiejętności: student analizuje określone trucizny; student stosuje odpowiednie zabiegi ratownicze u
pacjentów z oznakami zatrucia, zabezpieczenia materiał do badań diagnostycznych;
akcje uświadamiające szkodliwość działania środków odurzających i alkoholu na zdrowie i życie pacjenta.
dydaktyczne:
Umiejętności: student przygotowuje projekt z działania określonych substancji toksycznych na organizm
człowieka wraz z podjęciem właściwych funkcji ratowniczych
Kompetencje społeczne: student przeprowadza prezentację projektu z naciskiem an umiejętności przekazania
wiedzy
Treści programowe:
1. Wstęp. Wprowadzenie do przedmiotu- toksykologia.
2. Podstawowe pojęcia z zakresu toksykologii, toksykokinetyki i toksykodynamiki.
ul. Kasprzaka 49
Strona 124
3. Rozwój współczesnej toksykologii.
4. Ocena toksyczności związków.
5. Rodzaje i przyczyny zatruć.
6. Drogi wprowadzenia trucizn.
7. Czynniki wpływające na efekt toksyczny.
8. Substancje niebezpieczne dla zdrowia i życia człowieka.
9. Diagnostyka ostrych zatruć.
10. Kinetyka trucizn w organizmie. Synergizm działania związków toksycznych w organizmie.
11. Toksydromy.
12. Postępowanie ratownicze w zatruciach: rozpoznanie, detoksyzacja, czynności reanimacyjne; dobór
leków
13. Terroryzm chemiczny.
14. Toksyczność związków chemicznych.
15. Zatrucie lekami i środkami uzależniającymi.
16. Zatrucie alkoholami.
17. Zatrucie gazami drażniącymi, duszącymi.
18. Zatrucie żywnością.
19. Zatrucie toksynami.
20. Zatrucie pestycydami i metalami ciężkimi.
21. Zatrucie substancjami żrącymi, utleniającymi
22. Zatrucie lakrymatorami
23. Zatrucie gazami bojowymi.
24. Zatrucie dwutlenkiem węgla.
25. Promieniowanie jonizujące i ultrafioletowe- działanie na organizm.
26. Tworzywa, odpady toksyczne.
27. Skład preparatów kosmetycznych i ocena ich bezpieczeństwa.
28. Czynności ratunkowe w wyniku poszczególnych zatruć.
1. Piotrowski J.K. (red.), Podstawy toksykologii. Wyd. Naukowo-Techniczne, Warszawa, 2006.
2. Seńczuk W. (red.), Toksykologia współczesna. Wyd. Lekarskie PZWL, Warszawa, 2006.
1. Kowalczyk M., Rump S., Kołaciński Z., Medycyna katastrof chemicznych, Wyd. Lekarskie PZWL,
2004.
2. Namieśnik J., Jaśkowski J. Zarys ekotoksykologii. EKO-Pharma Gdańsk 1995
3. Nikonorowa M., Urbanek-Karłowska B. Toksykologia Żywności. PZWL. 1987
ul. Kasprzaka 49
Strona 125
Nazwa kierunku:
wstępne:
przedmiotów):
Forma studiów
ECTS:
Liczba
Studia stacjonarne
godzin
Liczba
Studia
godzin
niestacjonarne
Stopień pierwszy
Praktyczny
Efekty kształcenia z anatomii, pierwszej pomocy, kwalifikowanej
pierwszej pomocy
TRAUMATOLOGIA NARZĄDU RUCHU
ogółem
zajęcia
zorganizowane
w.
30
ćw.
l.
p.
90
praca
własna
studenta
Liczba punktów
ECTS
0
120
4
15
45
60
traumatologii narządów ruchu, rozpoznania uszkodzeń ruchu oraz
udzielenia poszkodowanego pierwszej pomocy.
Wiedza: student ma wiedze na temat najczęściej występujących urazów; student zna zasady udzielania
pierwszej pomocy poszkodowanym z urazami narządu ruchu;
Umiejętności: student dokonuje analizy uszkodzeń narządu ruchu u poszkodowanego; student udziela
pierwszej pomocy poszkodowanemu
Kompetencje społeczne: student czuje się odpowiedzialny za zdrowie i życie pacjenta;
dydaktyczne:
Wykłady interaktywne, multimedialne, ćwiczenia, zajęcia praktyczne
Umiejętności: student przeprowadza unieruchomienie pacjenta z urazami narządu ruchu
Kompetencje społeczne: student przeprowadza prezentację z uzasadnieniem swoich działań- zwrócenie
uwagi na umiejętności przekazywania wiedzy.
Treści programowe:
1.
2.
3.
4.
Wstęp. Wprowadzenie do przedmiotu- traumatologia narządu ruchu.
Klasyfikacja obrażeń układu ruchu.
Urazy kręgosłupa.
Urazy kończyn górnych i dolnych: urazy stawu skokowego, ścięgna Achillesa, stawu kolanowego,
więzadeł, stawu ramiennego, obojczyka, ręki; złamania, skręcenia.
ul. Kasprzaka 49
Strona 126
,
5. Urazy miednicy.
6. Zasady udzielania pierwszej pomocy w urażeniach układu ruchu.
7. Unieruchamianie kończyn. Gipsowanie.
8. Czynności zastrzeżone dla lekarza.
9. Powikłania w urazach narządu ruchu.
10. Transport poszkodowanego z urazami narządu ruchu.
1. Campbell J.E., Basic Trauma Life Support dla para medyków i ratowników medycznych. Medycyna
Praktyczna 2006.
2. Gaździk T.S., Ortopedia i traumatologia. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Wyd.III, Warszawa 2008.
3. Jakubaszki J. (pod red.), ABC postępowania po urazach. Górnicki Wydawnictwo Medyczne,
Wrocław 2003.
4. Tylman D., Dziak A., Traumatologia Narzadu Ruchu. Warszawa PZWL 1996
1. Brongel L., Duda K. (pod red.), Mnogie i wielonarządowe obrażenia ciała. Wydawnictwo Lekarskie
2. Buckup K. Testy kliniczne w badaniu kosci, stawów i miesni. PZWL .Warszawa 2000.
3. Dziak A., Tayara S. Urazy i uszkodzenia w sporcie., Kasper. Kraków 2000.
4. Kiwerski J. Urazy kregosłupa odcinka szyjnego i ich nastepstwa. PZWL. Warszawa 1997
ul. Kasprzaka 49
Strona 127
Nazwa kierunku:
wstępne:
przedmiotów):
Forma studiów
ECTS:
Liczba
Studia stacjonarne
godzin
Liczba
Studia
godzin
niestacjonarne
Stopień pierwszy
Praktyczny
Brak przeciwkazań lekarskich
WYCHOWANIE FIZYCZNE
ogółem
zajęcia
zorganizowane
w.
ćw.
l.
p.
praca
własna
studenta
Liczba punktów
ECTS
90
90
3
60
30
Celem prowadzonych zajęć jest podniesienie sprawności psychoruchowej
studentów niezbędnej w pracy ratownika medycznego.
Wiedza: student ma świadomość roli sportu i wychowania fizycznego w życiu człowieka;
Umiejętności: student wzmacnia poszczególne partie mięśniowe; student doskonali techniki pływackie i
wspinaczkowe;
Kompetencje społeczne: student czuje się odpowiedzialny za promowanie zdrowego trybu życia i
wychowania w sprawności fizycznej, utrzymuje wysoką sprawność fizyczna, współpracuje w grupie
wykonując ćwiczenia zespołowe
dydaktyczne:
Ćwiczenia praktyczne
Wiedza: zaliczenie na ocenę
Umiejętności: zaliczenie na ocenę
Kompetencje społeczne: umiejętność współpracy
Treści programowe:
1.
2.
3.
4.
Wstęp. Wprowadzenie do przedmiotu- wychowanie fizyczne.
Zestaw ćwiczeń z gimnastyki ogólnorozwojowej.
Zestaw ćwiczeń fitness
Siłownia. Indywidualizacja obciążeń.
ul. Kasprzaka 49
Strona 128
,
5. Gry zespołowe. Zasady współpracy w grach zespołowych
6. Elementy lekkiej atletyki.
7. Pływalnia: style pływackie; zwiększanie dystansów, pływanie na czas; skoki do wody
8. Wspinaczka górska.
9. Ćwiczenia rozciągające
10. Trening interwałowy.
1.
2.
3.
4.
Błasiak p., Chawaj M. Ratownictwo wodne – vademecum W-wa, 1993
Grabowski H.: Teoria fizycznej edukacji. Warszawa 1997.
Gwiaździński T. Ratownictwo wodne bez tajemnic W-wa, 1980
Kawczyńska-Butrym Z.: Uczelnia promująca zdrowie. Lublin 1995.
1.
2.
3.
4.
5.
Jasiak H. Tajemnice ciała Warszawa 1991
Jasiakiewicz M. Kulturystyka Warszawa 1990
Kozłowski S.: Granice przystosowania. Warszawa 1986.
Maszczak T.: Metodyka wychowania fizycznego. Warszawa 1995.
Ulatowski T.: Teoria sportu. t. I. Warszawa 1992
ul. Kasprzaka 49
Strona 129
Nazwa kierunku:
wstępne:
przedmiotów):
Forma studiów
ECTS:
Liczba
Studia stacjonarne
godzin
Liczba
Studia
godzin
niestacjonarne
Stopień pierwszy
Praktyczny
Efekty kształcenia z ekonomii i organizacji ochrony zdrowia
ZARZĄDZANIE KRYZYSOWE
ogółem
zajęcia
zorganizowane
w.
30
ćw.
l.
30
p.
praca
własna
studenta
Liczba punktów
ECTS
40
100
4
15
30
55
zarządzania kryzysowego, rozpoznania zagrożeń bezpieczeństwa państwa i
obywateli, roli ratownictwa medycznego w zarządzaniu kryzysowym.
Wiedza: student zna zasady funkcjonowania zarządzania kryzysowego; student zna procedury zarządzania
kryzysowego;
Umiejętności: student analizuje zasady zarządzania kryzysowego; student przygotowuje plan zarządzania
kryzysowego
Kompetencje społeczne: student wykazuje postawę obywatelską; student angażuje się w działania mające
zapewnić bezpieczeństwo państwa i obywateli; student dyskutuje o zagrożeniach w sytuacji kryzysowej
dydaktyczne:
Umiejętności: student układa plan zarządzania kryzysowego
Kompetencje społeczne: student dokonuje prezentacji planu ze zwróceniem uwagi na umiejętność
współpracy, odpowiedzialność, postawę obywatelską
Treści programowe:
1. Wstęp. Wprowadzenie do przedmiotu- zarządzanie kryzysowe.
2. Zasady, fazy, procedury zarządzania kryzysowego.
3. Zagrożenie bezpieczeństwa narodowego.
ul. Kasprzaka 49
Strona 130
,
Rozpoznawanie i monitorowanie zagrożeń
Sytuacje kryzysowe- rodzaje, charakterystyka.
System zarządzania kryzysowego- założenia.
Komunikacja w zarządzaniu kryzysowym.
Prawne aspekty zarządzania kryzysowego. Ustawy; Konstytucja RP; ustawa o samorządach, gminach,
ustawa o powszechnym obowiązku obrony narodowej; ustawa o stanie klęski żywiołowej; ustawa
przeciwpożarowa.
9. Terroryzm.
10. Stan wojny.
11. Centrum zarządzania kryzysowego.
12. Planowanie zadań.
13. Rola wojska w zarządzaniu kryzysowym.
14. Obrona cywilna.
15. Zarządzanie kryzysowe na różnych stopniach administracji państwowej.
16. Rola ratownictwa medycznego w systemie zarządzania kryzysowego.
17. Pomoc humanitarna.
18. Systemy informatyczne.
19. Logistyka zarządzania kryzysowego.
4.
5.
6.
7.
8.
1. Gryz J., Kitler W. ( red.): System reagowania kryzysowego, Adam Marszałek Toruń 2007
2. Krzakiewicz K., Zarządzanie antykryzysowe w organizacji, Wydawnictwo akademii Ekonomicznej,
Poznań 2008
3. Lidwa W. , Krzeszkowski W., Więcek W, Zarządzanie w sytuacjach kryzysowych, AON, Warszawa
2010.
4. Nowak E., Zarządzanie kryzysowe w sytuacjach niemilitarnych, AON, Warszawa 2008.
5. Tyrała P., Zarządzanie kryzysowe, Warszawa 2008.
6. Ziarko J., Walas-Trębacz J., Podstawy zarządzania kryzysowego cz.1 Zarządzanie kryzysowe w
administracji publicznej, wydawnictwo: Akademia Frycza Modrzewskiego Kraków 2010
1. Czupryna A. i in. (red.): Zdrowie Publiczne, tom 1, Uniwersyteckie Wydawnictwo Medyczne
Vesalius, Kraków 2000
2. Chomiczewski K, Gall W., Grzybowski J.: Epidemiologia działań wojennych i kata-strof, a- medica
Press, Bielsko-Biała 2001.
3. Chomiczewski K., Kocik J., Szkoda M.: Bioterroryzm.Zasady postępowania lekar-skiego,
4. Graniczny M., Mizerski W., Katastrofy przyrodnicze, PWN, Warszawa, 2007.
5. Kowalczyk M., Rump S., Kołaciński Z.: Medycyna katastrof chemicznych, Wydawnictwo Lekarskie
6. Shortell S.M., Kaluzny A.D.: Podstawy Zarządzania Opieką Zdrowotną, Uniwersyteckie
Wydawnictwo Medyczne Vesalius, Kraków 2001
7. Skalik J. ( red.): Zachowania organizacji wobec zjawisk kryzysowych. Wrocław 2009
8. Szpor G.( red.): Stany nadzwyczajne i zarządzanie kryzysowe. Zagadnienia społeczno-ekonomiczne,
prawne i informatyczne. Katowice 2009 (wybrane rozdziały).
ul. Kasprzaka 49
Strona 131
Nazwa kierunku:
Stopień pierwszy
Praktyczny
Wiadomości z biologii na poziomie szkoły ponadgimnazjalnej
wstępne:
Nazwa modułu (przedmiot lub grupa ZDROWIE PUBLICZNE
przedmiotów):
zajęcia
Forma studiów
zorganizowane
ogółem
w.
ćw. l.
p.
ECTS:
Liczba
Studia stacjonarne
15 15
godzin
50
Liczba
Studia
15 15
godzin
niestacjonarne
praca
własna
studenta
Liczba punktów
ECTS
20
2
20
Celem przedmiotu jest zapoznanie studenta z założeniami zdrowia
publicznego w Polsce; student zapozna się z zasadami funkcjonowania
systemu opieki zdrowotnej, zrozumie zasady profilaktyki , zapozna się z
zasadami tworzenia programów edukacyjnych w służbie zdrowia.
Wiedza: student wie i rozumie co to jest zdrowie publiczne, student zna koncepcje zdrowia publicznego w
Polsce i na świecie, student zna programy edukacyjne informujące o zdrowiu publicznym
Umiejętności: student charakteryzuje czynniki warunkujące zdrowie; student rozpoznaje problemy
zdrowotne społeczeństwa; student tworzy program edukacyjny na temat profilaktyki zdrowia publicznego
Kompetencje społeczne: student angażuje się w działania dotyczące promocji zdrowia publicznego
dydaktyczne:
Umiejętności: student przygotowuje program edukacyjny na temat zdrowia publicznego
Kompetencje społeczne: student przeprowadza prezentację programu.
Treści programowe:
ul. Kasprzaka 49
Strona 132
Wstęp. Wprowadzenie do przedmiotu- zdrowie publiczne.
Zakres problematyki zdrowia publicznego. Medycyna społeczna.
Historia zdrowia publicznego w Polsce i na świecie. Koncepcje zdrowia publicznego.
Podstawowe pojęcia dotyczące i zdrowia i choroby. Ochrona zdrowia, opieka medyczna, medycyna
środowiskowa, medycyna społeczna.
5. Mierniki zdrowia.
6. Topografia występowania chorób.
7. Środowisko naturalne człowieka. Skażenie środowiska i wpływ na zdrowie człowieka.
8. Środowisko pracy i jego wpływ na zdrowie człowieka.
9. Programy edukacyjne państwa w zakresie zdrowia publicznego. Programy profilaktyczne.
10. Kształcenie z zakresu zdrowia publicznego.
11. Ubezpieczenia zdrowotne..
12. Zdrowie jako dobro społeczne.
13. Źródła finansowania opieki zdrowotnej.
14. Kulturowe, społeczne i ekonomiczne uwarunkowania zdrowia.
15. Prawa pacjenta.
16. Warunki higieny pracy.
1.
2.
3.
4.
1.
2.
3.
4.
Czupryna A., Poździoch S.Ryś A., Włodarczyk W.: Zdrowie publiczne. Vesalius, Kraków 2001
Kulik T. B., Latalski M.(red.): Zdrowie Publiczne. Czelej, Lublin 2002.
Wojtczak A. Zdrowie publiczne. PZWL 2009
Wosiewicz E. P. (red.): Zdrowie publiczne i medycyna społeczna. Wyd. Uczelniane Akademii
Medycznej im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, Poznań 2000.
1. Franaszek P. (red.): Informacja naukowa w zdrowiu publicznym. Wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego,
Kraków 2001.
2. Gniazdowski A.: Zachowania zdrowotne. Wyd. IMP, Łódź 1998.
3. Kulik T.B., Wrońska I. (red.): Zdrowie w medycynie i naukach społecznych. Wyd. KUL, Stalowa
Wola, 2001.
4. Leowski J.: Polityka zdrowotna a zdrowie publiczne. CeDeWu. Warszawa 2009.
5. Nosko J. (red.): Zdrowie publiczne w zmieniającej się Europie i Polsce. Szkoła Zdrowia Publicznego.
Instytut Medycyny Pracy im. Prof. J. Nofera. Łódź 2004.
ul. Kasprzaka 49
Strona 133

Sylabusy dla naboru 2015/2016 - Wyższa Szkoła Rehabilitacji

Transkrypt

Podobne dokumenty